De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1880 26 december pagina 2

26 december 1880 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

was het voor -tïen Kaad een groote krnist cu- ! ratoren nog dunk te zeggen vaor "de zorg "bij de 'examens besteed, en nu zwijgen wij nog van de 8 punten in ons Kr. van 12 Dec., bij de bepreking van dit rapport genoemd. Nu ook door B. n W., bij niOTide vanden het hem ook deze week niet ^ontbroken, daar | in de jongste richting van Amsterdam" en de de heer Buffet een interpellatie tot den minis- j maatregelen in zake financiën en ouderwij» toe ter richtte nopens het verwijderen van het' juicht. Deze woorden aan het verslag van hst kruis en het Ghristusbeeld uit een aantal der i 'Handelsblad ontleend, laten aan duidelijkheid parijsche. scholen. De wijae. waarop die verwij-[te wenschen over. De aller jongste richting b. v. dering van schoolameublement-, zooals de heerjin zike financiën is de rente voor het geldende ,, _ , .... Hérold, prefekt der Seïne, zich ongelukkiger-j kapitaal te leenen en in die jongste richting !'heer Koning, verklaard is tlafc -de curatoren wijze'uitdrukte, had plaats gehad, was zeker; gaan wij ni t.mee. Men heeft ook gezegd dat j huns inziens in zake de overe;angs-examïr)a niat onberispelijk; dat de --senaat hiervan] Mr. Hooft afstamt van den grooten' Drost, of i wél wettig gehandeld hebben, bHyft deii leerovertuigd was, bleek uife de groote meerder- S bet waar is, weten wij niét, maar wel j a/en niets anders over dar> zich'tot den Miderheid (159 tegen 85 stemmen) waarmee de | meenen wij te weten dat er tusschen dö.u nister of tot de Tweede Kanier te richten, motie van den heer Rozière werd a-angeno- j Heer Graafland en Mr. Roëll, wethouder van men: Be senaat- betreurt de handeling, die aan- : fiuantiën zwagerschap bestaat; en aan het op~Bt:U-Comjia.'ny in onderhandel i ri;r ie treden ov^r het verlecnen van conec^sie voov aanleg en exploitatie van teleplion-verbindingen in onze stad, «nl vermoede lijk niet tot belangrijke discussies aanleiding gaven. Of in 't. aberaeoii daaraan op 't ooger.blik behoefte besta'it, kan ik moeilijk beslissen, maar dit is zeker dat voor c;i tak van den openbaren _dionsh teli-pVniisclie verbinding hoogst wens, hülijk ia. namelijk voor de brandweer. De trouwe lezer vao dit blad zstl zich h"i'ïnneren, dat in eea mrjtier bvievea van den laafsteu omor ecnn uitvoerige beschrij ving is ecsrcvcn, van da vermakelijke wijz°, waarop iu leiding heeft gegeven tot de interpellatie, ea faat over tot de orde van den dag. _ In e Kamer wordt het ontwerp tot invoering verplicht neutraal onderwijs behandeld. Op art. I volgens hetwelk bet godsdienstonderwijs wel in de seboof, maar op een dag, dat er geen ander onderwijs gegeven wordt, door de geeete-lijklieid kan verstrekt worde», heeft de kom missie een amendement voorgesteld, om de school daarvoor niet beschikbaar te stellen, l gemeente"belansen. Een voorstel van bisschop Freppel om godskweeken van een familie-regeeriag in onzen Raad i's allerminst behoefte. laatste al. der wet l*-- O.' ? ^ t(!,.^0 wesMijk i3ecl dei- stad overdag op een aanAUeen nog een opmerking naar aanieiding der hogend -rctortcr on ren kevmHrom^tjc en 'a nachts chittercnda peroraüe, van den neer unessen op geilei, mct een koFrcnsehe i-bekken vergast, róólnn 'Gelukkig dat man in den Heer ten Brum-, (president- curator tijdens de gemcrimineerde meier een kandidaat heeft, die men van gan-j examina). Dat hij Over "zijn vriend den rector! logica is onberispelijk, niet wiiar? Alleen is dr. klei nigheid over het hoofd gezien, dat B&rgerplicht mis schien wel 100 led n telt en de heer Kliitgea met 12 stemmen cimdidaat gesteld wsrd. ,-De' slotsom is, dat Orde met Burgerplicht den strijd aanvaardt tei;eii de anti-revolutionairen en clericalen, in :t geheim gesteund. ;1oor de liberale" vereenigingi-n 'Algemeen B slang en. llotici dam. Mut een proficiat! neem Ik van deze qaaestÏ3 zoadar eenigeu hartstocht afscheid. Door het bestuur on-er afdeeling. van Volksonderwijs ia eene algemcene vergadering t-gesi Dinsdag a. s. overweging te nemen of het bij Gedeputeerde Staten van Zuid-Hol land tegen de ia de vorige week vastgestelde verordening tot regeling van het lager onderwijs iti verz-.t te komen. EL t bestuur, althans eene meerderheid zóó luidruchtig; dat aij wel tot de conclusie moeten in zijn midden, is van. ooviieel dat liet in strijd is mct dat minstens eene geheel wijk in het oosten de nieuwe onderwijswet, tlat de- geraeeatei'tUict, tegen het scher harte kan aanbevelen... Men weet wie : de loitrompet meende te moeten steken, hier-[in liehtelaaie vlam staat. Ik w tl dam-over, vooral nu Imt 'advies der 'plaatselijke so hooi commissie, lie-~ft gocdgehij is, oud b-estirarslid van JBttrfferpUgt, hoofd- [over wenschen wij ons niet uit te laten;; vooruitzicht ' ' ' ?..--? - - i- a- ,_ .,?.= T.. .-, ..... bestuurder van 't Kut, lid van het burgerlijk j ma-ar wél moeien wij onze bevreemding te ken- , uilweid armhestttür, voorzitter vaa de subcommissie nen geven over de woorden, door dsn geaehteo j voornd voor de gasthuizen en wel bekend met allerlei spreker gebezigd. Deze heer heeft op sommige '""" op verbetering bes-t a a t, thans niet verder maar haal slecbüals sprekend voorbeeld een. », df.Êvóór eenige dagen zie}) heeft vocrgsdienstonderwijs op het schoolprogramnm te werd evenals een ander om gods dienst boven geloofsverdeeldheid" te onderwyzea, afgestemd. " De belgische Kamer behandelt de begrooting. Op die voor justitie en eeredienst heeft de heer Peron araendementen voorgesteld om gelden, Toor seminarien en tractementen der geeste lijkheid uitgetrokken, belangrijk te verminderen. Voor den Gemeenteraad hevelen wij dus aan, bij de verkiezing op Dinsdag 28 December: voor leeraren den blaam geworpen, dat zij den ree tor in dagbladen hebben vervolgd of doen ver Heineken's maatschappij was vonen voor on-, en minrerraogeEclcn do buiten te sltiiten om openbaar onderwijs in vreemde talen te kunnen ontvangen. Deze m;'nni:.g steaot t.p &e duidelijke beivoordingea van art. 16 al. 2 der wet van 17 Ang. 1878, en naar 't mij voorkomt, verdient het bij het piliken van een groot kcMcrvat door onvoorjdeh-' resultaat d«zer poging van do Kottordamsfihe afdeeliiig De begrooting van Marine werd na een korte diekussie.met 59 tegen 3 stemmen aangenomen. Daarna v/as E'inant:ën aan de orde. Hoofdstuk A, Staatsschulden, werd goedgekeurd met aJgeme,ene stemmen; hoofdstuk B. (het departement en zijn beheer) met. 54 tegen 8 stemmen. De begroeting1 voor Oorlog1 is vas%este!d- op een cijfer van ruim 21 raillioeu, of f 8.500.000 minder dan het door den minister geraamd bedrag. Alduswerd zij goedgekeurd met52?27 stemmen. Een voorstel van de Keg. om de bepalingen en viijstellingen ten opzichte van den ijk van v, eegwerktuigenecz. totlJan. 1882onveranderd te handhaven, werd aangenomen. Bij de behandeling der begrooting van "Wa terstaat, Handel en Nijverheid beloofde de minister na het reces een wetsontwerp voor den amsterdamscben waterweg naar den Rijn; de rotterdamsche waterweg wordt nog onderzocht. Het hoofdstuk werd aangenomen met 65 tegen 3 stemmen. volgen ja, volgens eene. andere lesmg door het slijk hebbea gesleurd! Ons is daarvan niets bekend. Wij weten alleen van een ern stig verschil van opinie, die zeker van den kant der leeraren niet tot eene personen-quaestie' w;o. ijrail(i gemaakt werd, noch ooit gemaakt worden zalJ j^hticheld De heer Driessen doet het voorkomen alsof Tiet Handelsblad, liet Zondagsblad en de Amsterdammer han kolommen hadden geopend; in dit geval, en 't is waarlijk nis t liet eerste de eerste werd in Burgerpïgt met 44 van de! voor een persoonlijken aanval. Nimmer is dit ? dien aard, oorzaak (Ut belanghebbenden in h.«t WES54 stemmen, de laatste met 38 van de 47 stem- ;jn een der artikelen het geval geweest, en ten j'elijk der stad verschrikt werden door-de mededeel in?, men tot kandidaat verkozen. j krachtigste protesteereit wi; tegen den toeleg!'1^ de Heim-keti's l.romvcnj m brand stond, lorwijl de | om van eene ernstige onder w ij sz aak, die nu j bewoners der straten, die ongeveer 100 pus van het Na een geanimeerd debat nam de raad. door den Raad met den mantel der liefde be-; de motie Pijnappel betreffende de monopolie- j dekt is geworden, op oud-Amsterdamsche wijze j vat Afsprongen en had de in de nabijheid op het vuur staande pik vlam gevat. Hoewel dit onge val zich op een volkomen o pen e plaats ea op vrij tfrooten afstand van de gebouwen voorviel, was het ge zicht van de vlam reeds voldoende om van wijlt tot' .n alarmesre i. Hoe- lofwaardig- ffroote voorok zijn mo^e, toch is het VO-T de rnst I!»T burgers ook wensehclïjk dat daaria maat gehouden v. oi'de. "Want de al te groote, voorzichtigheid cïer politie was Volksonderwijs, oin voor alie standen «van over heidswege voldoend onderwijs" te verkrijgen, de aandaeht van alle schoolau tori tei ten', inzonderheid in de groote steden. G. voordracht aan. De voordracht is dus vast- : een personen-quaestie te m gesteld. B. en W. zullen trachten het noodige licht te verspreiden, en verzoeken den leden hun amendementen zooveel mogelijk van te voren bekend te maken. De heiligen hebben thans hun wasïicht: ontvan- ' dat B. en W. en rast hen de Baad! ook -het adres der leeraren ernstig over- j der straten, die ongeveer 100 ongeval verwijderd waren, van <lc xaalt zelfs gehc.el on kundig bleven. Inderdaad vat de politie bij de bestaan de wijze van waiirsch'iiven in peval vnn brand, hi't woord alarm wel wat al Ie letterlijk op. .De te] c pi; o as &\l ons waarschijnlijk van d--t ongerief kunnen ver lossen. dan de te verwachten 'iRsluiten van den Ook ditmaal waren B. en W. bereid aan den ' men, die de leeraren belet om aicb, wat de heer aandrang der raadsleden ora niet al te spoedig Driessen wenficht en waarin ook wij alleen heil tot een definitieve behandeling der voordracht zien, in des rectors artaert te werden. over te gaan, toe te geven. Het publiek juicht Geschiedt dit, dan aal het belanghebbenden deze bereidvaardigheid van het Dag. Bestuur niet moeielijk vallen deze onaangename zaak ten zeerste toe. Van alle zijden komen er be- te vergeten en hun die een fout begaan heb wegen, opdat, elke hinderpaal worde weggeno-: raaa zai het pvaradvies van B. en W. op 3e, ontwerp overeenkomst net de Rott. IlaMdehvereenimng zijn, dat Ingelicht, dnn zal dit afwijzend ben te vergeven. In ieder geval zal dan deze kwestie, die enkele hoofden zoo warm beeft gemaakt, tot iets goeds hebben geleid en dat denkingen en door aan ieder den tijd en de gelegenheid te geven zich uit te spreken wordt zeker het algemeen belang het meest, bevorderd. Yooral verheugen wij ons er over, dat men is het eenige wat wij begeerea. besloot de voordracht naar de Kamer van Koophandel en Fabrieken te zenden, ten einde haar advies er over uit te brengen. Dat advies z,al alleen die ponten betreffen, welke de belangen van Handel en Nijverheid raken. We -mogen dus verwachten dat het. kollege dat- Handel en Nijverheid vertegenwoordigt, met het oog op di^ beide hooTdmiddelea van bestaan, het monopolie zal wegen. XXXYL ECO man (ïo o dg eva Hen. Lse lïangschc siooril, Men zal zich herinneren dat eeuigcn tijd geledea door den advowiut 5.1 r. Th, van Stuik een verzoekschrift is gezonden nuar Gedeputeerde Staten, honde id'; bezwaren tegen het voortbestaan .der ^eheveuing?che tollen ; thans verneemt het Weekblad wm hei Macht, dat dit college er geen bezwaar in gevonden heeft om de begroot ie g «'ezer gemeente over 1881 goed ie keuren, hoewel door [;euoeraden Mr. v. S. de oiivrc'.tigbeid der tolheffing, welker opbrengst de begrootiugs-ontvangstpost eu goede komt-, is aangetoond. De to'rqnaestie is dus voorloopig . wedi-ïia du doos .. voorlocpig, want hoewel i.et ge1 nieefltebeshmr, dat tot de verplaatsing besloot, daartoe spoedig zal moeten overgaan, toch zal het gezegde : Ie ridicule tne" er as toe leiden, cUt Ke geheei verdwijnen. Deaer 'dagen reden, ik meen nog wel twee ritmeesters over geschreven is, Ini-lt eenstemmig ongunstig. Schering gt^at en ben ik wel in sticht, dan is tegen hen proees- l . ._ 1. . i 1. _ j. T l _ .1 . ~.~?-- i .. 1. ~n ..- , - -. . . _ ' _ . *-'. _'. cn inslag van het betoogde is: de gemeente heeft zeer; verbaal opgemaakt, 't welk voor den krijgsraad dienen. belang bij de groolsebe haveninriehtingcn op den ? zai. jïu zul dus reeds spoedig, in afwachting -*an de wandere dingen die komen «uilen" ecu rechterlijke miBij de verkiezingen voor Provinciale Sta'en en Gemeenteraad zullen de liberalen ver deeld zijn. Dat is op zichzelf beschouwd noch gevaar lijk noch betreurenswaardig. Verschillende rich tingen derzelfde partij kunnen zich alaoo uit spreken, en men, he&ft kans op wrijving van gedachten, op een nauwkeuriger wikken en wegen van de verdiensten der kandidaten, dan wanneer slechts n wordt aanbevolen. Bo vendien,, al zag de liberale partij voor een! enkelen keer eens niet een harer kandidaten verkozen, 2ij zou niet behoeven te vreezen dat zij liet onderspit zou delven. Noch in provin ciale Staten noch in gemeenteraad zijn anti.rtvolutionairen of klericalen naar behooren vertegenwoordigd en het liberalisme zou, als het de billijkheid even boog schat als de vrijzim igbeidj eerst tevreden kunnen zijn, wanneer er aaa deae in 't oog loopende wanverhouding een eind kwam, door haar toedoen. Nu'er liberale kandidaten aangeboden wor den zullen de liberalen tusschen het tweetal moeten kiezen. Grondwet vestigde haar keus op A. J. C. J. S. Bergsma, dea wethouder vootpublieke werken. Burgerpligt, gelijk vroeger reeds, op den beer mr. J. C. de Vries, hetge?wezen gemeenteraadslid. Tusschen deze twee kan de keus niet moei lijk zijn. In den gemeenteraad 'heeft de heer J. C. de Vries jaren achtereen zonder aanzien des persoons op welsprekende wijsdebalangen Naar aanleiding van de artikelen in ons blad? en enkele verklaringen door leeraren en den rector in het Handelsblad afgelegd, nebben B, en W. curatoren om inlicht! gen gevraagd naar de wijze, waarop de jongste overgangsexaraens^aan het gymnasium waren afgenomen. tiet antwoord van curatoren werd in ons blad meegedeeld en besproken en de konklusie van het rapport luidde, dat B. en W. machtiging vroegen om curatoren dankte zeggen voor hun inlichtingen en de zorg aan de examens bssteed gend en voor der burgerij verdedigd. raan. Ieder betreurde zijn De heer Bergsma, wij gelooven het gaariïe een degelijk ambtenaar bij het departement van publieke werken, deed ais wethouder zich nog nauwelijks kennen. En moet men wat het dag. bestuur, tijdens zijn lidmaatschap daarvan, voor stelde mede op zijn rekening schrijven, dan kan nien zijn kandidatuur moeilijk voorstaan. We hopen dat de heer Bergsma zich als onafhankelijk man met een eigen overtuiging eenmaal aal doen kennen. Van mr. J. C. de Vries weten wij dat hij onzen steun verdient. Voor den gemeenteraad beveelt G-rondwet aan Mr. F. Hooft Graafland en Buryerpligt C. ten Brummeler. De eerste w^rd aanbe volen om zijn aktiviteït, ook omdat hij meegaat de toezegging, dat zij een voljaar hun voordeel zouden aoen met de link er- maasoever, Leen honden meente eene maar niet bij het op de . vau de R. E. V., cn verder, zoo (ïe ge-' leeninr; van 6Vs millioen moet sluiten, | spraak worden geprovoceerd, ca het gemeentebestuur heeft, ten einde verdere d oor si a ipe rij en te voorkomen dan li^eft zij zelve genoeg krediet om niet tot de Ban- ' aie paaltjes, och zoo netjes! met ijzerdraadjes laten que centrale anversoise haar toe vlucht te moeten ne- j wind(n, en den te grotcn afstand daarvan onderling, men. uw correspondent blijft zich van beoordeling onmogelijk gemaakt voor het doorlaten van viervoetige ik van het gemeentebegrooting Dr. Heynsius, wel uis, maar niet zal, een een op voorstel post voor voor groen temarkt of abattoir bevatten, en dus ook niet een, waarbij gesproken wordt van rente tijdens den bouw, te ontvangen of te kwijten uit bui tengewone ontvangsten. dezer- zaak onthouden en is zeer blijde, dat hij danr over zijne slem niet behoeft uit te brengen, want al beaamt hij bovengenoemde bezwaren legen de overeen komst volkomen, toch is hij niet gi'heel zonder zore; voor de toekomst, indien de Baad zi.in steun ann de R. H. l7. o n t hond t. De mogelijkheid toch dat de zaak in vreemde h. and? komt, is voor Rotterdam, dunkt raij. niet zondbr elang uit den aard der z-iak meer meebrengt den blo^i De voorbeelden door den heer van hierop der stad hunner inwoning, die t:-,eh reeds Rotterdams bijgebracht tot staving van zijn gevoelen, dat grootste concurrente is, dan mist dien van Rotterdam f- ' l f-1 1 ' C*L i. t 1 iïl noch uedep. btaten noea de Kaad dieren. Grenst, ik vraag 'net ieder af, zulk eene kin derachtige hnndeling niet aan het bespottelijke, evenals die door de bonivpolitie in 't leven geroepfu nithangteekfDS drk-hoekjr-s welke mecstiil bij hcrstellingea aan gemeente- of rijksgebouwen ontbrt-ken, terwijl een particniicr bij ontstentenis van xnlk een dinj: le er is zijn huis een nieuw glas moet worden ingezet, eenige guldens boete beloopt? Dat het reglement op de bouwpolitic dringend her ziening vordert bleek reeds bij menige gelegenheid en de bepalingen daarin ivorden dun eens vesatoir, lian in 't seheel niet nageleefd. De ongelukkige man, die jl. ooit aan het ook dóór ons bestreden begin- met de tegenwerping, dat de nieuwe sel (?te leenen voor rente ) hiln goedkeu ring zouden schenken, waren krachtig genoeg om B. en W. althans voorloopig van een proef neming te doen afzien. 11' 'l T --"- --'' k.-LJ . - L., i_r . te bevorderen. En als men dit gevaar ivil wegreden eeren %aterdag vns den "evel van het- stadhuis viel had ziin Of ten B. verkregen oudervinding. Die kouklusie werd met alg-emeene stemmen, alleen door den heer Heineken tot op zekere 'aoogte bestreden, aangenomen. Wij begrijpen, dat de Kaad'curatoren liet aan blijven niet onmogelijk wilde maken, nu zij verklaarden -liet volgend jaar hun voordeel te zullen doen met de verkregen ondervinding m. a. w. beterschap beloofden. Ware deze beteekenis niet aan de konklasle te hechten dan zou de Kaad van Amsterdam het dankbaarste lichaam sijn dat op de wereld het licht geniet, en curatoren zelf zeker verle gen zija met deze dankbetuiging. Immers het blijft een on weersproken, feit, dat bij die examens: (zie ons Nr. van 12 Sept.) een der leerlingen werd bevorderd naar een hooger studiejaar, met lof, terwijl de leeraren zijne vorderingen onvoldoende verklaarden in Gri ksch, Latijn, "Wiskunde, Nederlandsen, Buitsch, Engelsch en Geschiedenis; een andere en W. nu later rechfc zullen zoeken, hut. finanWeel beleid: te zien spncHooeï.men afwachten, fcjet onmojïelyk dat de woorden van den. heer van Niei-op hun den lust. daartoe een weinig hebben ontnomen. Over de discussie na.ar aanleiding deser zaak gevoerd, zullen wij niet uitweiden. Alleen moet ons een opmerking over des heeren Joosten'a uitval van het hart. Deze heer, die j meestal een wijs stilzwijgen bewaart, is in den laatsten tijd door een gemelijkheid aange grepen, die hem tot het uiten van bittere woorden verleidt. Bij een vorige gelegenheid moesten :de dag- CTÏweekbladen het ontgelden die de stoutmoedigheid of stoutigheid liadden aats merkingen, op de deugde] ijkheid der besluinaii hei oorspronkelijk contract van de geineen te mct de &. H. V. gebonden ijn, d;m zou ik daarop willea antwoorden: l o. dat de ontwerper van dat contract de man i\ in wiens goede trouw "Rotterdam zich zoo schromelijk bedrogen gezien lice''t, en 2o. dat. met in achtuerahig van de letter zelf? van liet beste contract, tal van maatregelen mogelijk zijn, «elke den bloei van llctteïiLiffl iils haven- en door voorsta d b el emmer en .kunnen en d ieri tengevolge a»n Ani werpen ten goede zoude komen. Over di vee ten invloed van scherpe con currenten op de handel »büw eg In g van Rotterdam denk ik waa lijk ni.t licht; als leek KOU ik althans ^een Tijgers immers i d00fl ^ danken aan den gebrekkigen steiger goed gekeurd door dn houwpolitis. Aaa ds !mit»vï.ïde vau den steiger v, as eene vciligheiiklat aangebracht, doch aan du korte zijde had mc-n zulks ver/.uimdttj does. De maii stortte daardoor upar bineclen en vid vrsesseliik verminkt voor mijn voeten at er. Enkele uren daarna was hij reu iijk,- en een paar tneuschehvrienden roepen nu de a'gemeene liefdadigheid in voor weduwe en 3 kinderen. Ongetwijfeld zal de Burgemeesti;}-, die 't ongeval voor zijn ranm staande Mg, wel dermate met medelijden vervuld worden dat hij aan den R -ad een voorstel doet, om aau die v.-eduwe, eene jaarlijIfBche tegc.moctkomfng uittekeeren. Haar man toch verloor het' oogenblik aarzelen al 't mogelijke te doen om dit te \ kmi aan het Gemeente gebouw, en door de ^ebrekkigvoorkomen. uoeh hoe t zij, ik benijd onzen vroeden' - - - ? - vaderen in elk gevnl het voorrecht niet van in deze vaor Rotte.rclams toekomst sillieht hoogst gewichtige Kaak eene beslissing te moeten nemen. De herstemming voor een raadslid tnsschen de heeren Kliitgeu en Voorhoeve he.eft in de drie kïesvereenigingen, wier candidaat schipbreuk leed, aanleiding gegeven tot merkwaardige besluiten. Kotl.Krrla.in, heeft met gesloten -?waaraan zij wellicht zelve heeft begrepen , -. i T> i ii -? u^u: en, \vutii dü,i[ v\k:iiii;iiL ACI.VC 11150 u ui-iiiujuu ten van den vroeden Kaad te maken, zij wei- wd te doen al 3chijnt ook dcze geheimzinnigheid moei den mopperaars1 geheeten. Thans(was zyn, lijk vereen;gbaa, m^ het doel leerling van datzelfde studiejaar, wiens yorde- zaj ;kervymneri. ringen in Wiskunde onvoldoende en in Grieksch j en Duitseh dubieus wareo, wer-d niet bevor derd. Een tweede ging over, niettegenstaande zijne vorderingen onvoldoende waren in Latijn, Wiskunde, Fransen, Duitseh, Aardrijkskunde en Nat. historie, dubieus in Grieksch, een derde, heid vau een door gemeente ambtenaren goedgekenrden steiger. Bij de onlangs uitgetrokken tra,k tem en tsverhoo gingen. zal eeue vermeerdering met een gering cijfer, toch niefc te awinT drukkend worden voor den Hoofd el ij ken omslag. 't Doet me waarlijk leed dezen brief te moeten be korten, omdat de Redactie mij verzocht dien iu plaats van des Vrijdags morgens, heden morgen te zenden. 'k Kan dus over de tereg t zitting van De Joagh wei nig zoggen. Bak el meen ik te mogen beloven om in een volgenden brief daarop nader terug te komen. Het in de gevangenis voorgevallene, 't welk me zooeven door de meed er en de zuster van den beschuldigde werd be vestigd, en het geheimzinnige briefje, geschreven en aan de moeder van De Jong gezonden, dooi bet dienstmeisje, . .,.., , , .. . ,. - , ,, .-,.., i ... i , ? i .dat bij den het r L'bbens iu der tiid naar den i ongesmoeilijk te zeggen waar >B eindigen zal. Daar- kelyk deze ^ uitlegging van de stemming dezer ver^m-; hecr ^o&zTto informeerde, en op melker ontdokking een prijs van ?500.?is gesteld, hi-bbeu er dsJongh toe geleid om te verklaren, dat hij de moordenaar niet is, en ofschoon 't zijn voornemen was om ter terecht zitting a-lles toetestemmen wat in de acte van beschultocrn ontstoken over den heer Wafelbakker en het tweedui endtal adressanten, gewaagde hij van een de taal e-11 er kiesvcreeniging, besloten geen candidaat te stellen. De wenk is duidelijk: haren 22 aaahangers wordt veradres aan de raadsleden en noemde ! zocht op den heer Voorhoeve te stemmen, al wil zij ook daarin voorkomende onbeschoft.''! niet als liberale" kicsverecniging daartoe openlijk aanWanueer de heer Joosten zoo doorgaat is het j sporen Een lid van Algemeen Belang heeft nitdrnkmoeilijk te zeggen waar hij eindigen zal. Daar- kelijk deze uitlegging van de stemming dezer verceniom hopen wij. ook met het oog op het presti- ging gewraakt, toeu aan S blanco-briefjes tegen 3 stemmen *- T 'V. 13LT-. iM '? 11 , ' ^ "? . l'f'l . . l irj l IE l ge van den Kaad, dat hij weldra zijn kalmte Rotterdam, 22 December. Het Kerstfeest is oorzaak, namelijk net vïoeger dan ... . i i .- 11 111 AT j.i.Efc jicisMEu^i, ia i>ui ieia s., auitjijn nei. vioeeer uan niettegenstaande hr| onvoldoende_ had voor JNe- gewotmKjk TCr3cnïjneS van dit blad dat de lezers van derlandsch, Duitsch, Gesehiedems, Aardryks- . de sterdammer verstofen zullen bliJTen TBR de mekunde, Nat. historie en ubims, voor tmekseh, j dedeeling der besluiten, welke onze raad morgen m zijne LaÜjn en Wiskunde. In 50 gevallen van twee , itting aemeia zal. Raadpleegt men de agenda, dan klassen werd 34 maal anders beslist dan exa- schijnen zij daarbij niet veel te zullen verliezen, hoewel mïuatoren zouden gedaan hebben ... ena. enz." verrassingen, gelijk bekeud, hierbij geenszins zijn uitgaMen zal toestemmen, met die feiten voor oogen sloten. Het voorstel van. B. en "W., om met de InterLQ zijn. tegenwoordig beroep niet verleerd hebben. Nu begon er een moeielijke leertijd voor hem. 's Morgens vroeg, reeds om zes uur, oefende hij 2ich op een eenzaam pad in den dierentuin, omdat men hem thuis uitlachte, in het overlnid epi'eken, Halfacht moest hij in den boekwinkel zijn, de middaguren wijdde hij aan het schrijven van rollen, of hij was bij Kaiser.; van twee tot acht weer aan zijn werk, en van acht uur af tot laat in den nacht studeerde hij. Zoo ging het alle dagen,. zonder dat iemand in staat wa% er eenige ver andering in te brengen. Eén bewijs dat hij zijn moeielijke taak ern stig opvatte ia wel,, dat hij van zijn loden tot zijn 20ste jaar geen droppel bier of wijn dronk, en geen enkele sigaar rookte, alleen om zija geluid te sparen.; een voorbeeld dat menig jong beginnend tooneelsneler tot navolging aan te Develen is?die er juist zijn grootste roem in zoekt,, zich hieraan te buiten te gaan. Kaiaer leidde een voorbeeldig, leven, Possart. wilde hem ook hierin, navolgen. Hij had evenwel niet al leen in. zijn kunsfe vorderingen gemaakt, maar hij. had, tevena door zijn vlij.t~zoQ.de tevreden?heid van. zijn chef gewonnen,, dat deze hem, binnen het jaar van leerling tot. bediende bavorderde. De militaire dienstplicht dien hij m Ber lijn vervullen moest, gaf een. ?eranderingvoor zijn werk, maar dit deed hij niet zoo met. zijn ge^heele. hart,., want nu kon. de konmHjjke pruisrsische Franz Moor, voor zo.over hij niet in Mars dienst waa, zich meer aan, de- Muzen wijden..De lessen met Kaiser TOerdea nu, vercaeeKderdr aan zijn vorming» meer tijd besteed,. terwijl op . het liefhebberij, taoaeel: Urania;" -zijn; grootste ideaal. verwezentEjkt werd. Zijn. vader, stond hem, toe daar op te treden, doch slechts/ onder dea naam vaa Ernst," want bJÊj vreesde,,, dat zijn. zoon aXstooaeelspelerden goeden, naam van Possart, oneer aan zou doen-, een vrees die,, zoo als toen. de vorderingen van. onsen held' nog waren, niet geheel onge grond was. Kaiser, die niet op zijn geweten wilde hebben* dat hij de toekomst van het jonga mensen verwaarloosd had, drong er op aan, dat hij, toen zijn diensttijd verstreken was, zijn vroeger .beroep weer op zou nemen, en zijn ouders, die den hartstocht van hun zoon voor het tooneel niet voor ernst aanzagen, dachten niet anders of bij zou hun hoop niet beschamen, en zich nu onverdeeld op den boekhandel toeleggen, Doeh nu toonde Possart, dat hij ver boven de alledaagschheid van gewone menschenkindeïen stond. Hoewel hij in het begin van ziju tooneelloopbaan weinig succes had, maar zichzelf bewust zijnde dat hij. eindelijk zijn doel bereiken zou, verbrak hij de banden, die hem knelden en, deed wat reeds vroeger zijn plan was ge weest, hij. liet ouders, boekhandel en meester in den steek, en sloot in stilte een engagement in Breslau. Evenals Cortez had hij aijne sche pen aehter zich verbrand, hij kon niet terug en moest dus overwinnen. Met welke- moeielijkheden had hij echter niet te kampen, l D& grootste moeielïjkheid vóór-zijn toonealloópbaan was.... hij zelf. Zijn uiterlijk was- de grootste hinderpaal, die hij te bestrijden had, geen directeur die hem zag, wilde hem oaar zijn uiterlijk téoordeelen, engageeren. Men hieklhemnu eens eer voor een commiesvoyageur dan voor een acteur ;op_ zijn 21sten jaar groeide hij evenwel nog een weinig, maar zijn gelaat was door de aon verbrand en bezaaid met zomersproetea, daarbij had hij vuurrood haar, eigenaardigheden die naderhand wel ver dwenen,' maar die voor den jongen, beginaenden act&u» niet gunstig waren. De> theateragent Heinrich was de eerste, die talent In. hem aag, en zeide eens- tot hem: Beste jongen, met joa moet men achterstevorenbeginnen. Ik zal j,e een directeur voor twee maanden, aansmeren"; eerst ala men-je. ziet spe len, dan gaat. het goed; zonder dat, neemt niemand, je." En zoo kwam. hij, op een mooiea dag bij den' directeur Van het Breslauer theater. '.?"Wie is u?" vroeg de directeur. Ik ben, Possart." Goeie hemel," riep de directeur; nist omdat hij zoo met hem ingenomen was, maar hij zag: die Possart,'" reeds op zija gezicht. Ik zal je zoodra het mij mogelijk is bericht zenden. Adieu." Teertien dagen lang wachtte Poasart te ver geefs op antwoord, cloch nu kwam er uitkomst, voor hem. De eerste acteur van het Breslauer theater had evenals onzen held gedaan, hij was er van door gegaan". Na was Holland in last. Een feestvoorstelling van Prinz vort Hom burg moest plaats hebben, en hij zou Siegfried Morner spelen; er bleef niets anders over, Possart moest de rol opnemen. Het gelukte hem uitstekend, en hiermee was zija loopbaan be gonnen. Daarna speelde hij Silberkalb in de KarIssch uier", toen Fortinbras in Hamlet. In. een der bedrijven hoorde hij den directeur, die tusschen de coulissen stond, den regisseur toeroepen: Meyer, Meyer." Mijnheer ?" Heb je dat gezien ?" "Wat, mijn heer?" Possart.!... de man had een konink lijke houding en een vorstelijk uiterlijk, hij moet voor goed bij ons blijven, ik engageer hem." Zoo werd hij nu geëngageerd, en aan werk. geen gebrek. Het treurspel: wder Kahob" van' Rudolf Grottschall werd voor de eerste maal opgevoerd en Possart speelde: Matali. In een van de meest aangrijpende scènes, waar Matali, door gewetenswroeging gefolterd, zich zelf doorsteekt, ontstond er op de gallerij een woest rumoer, waardoor aller blikken naar boven gewend werden. Wat hiertoe aanleiding ga/f werd spoedig opgehelderd. Niet lang geleden was onder zeer geheim zinnige omstandigheden, de slijper Anger ver moord geworden en de moordenaar, die in de schouwburg- waSj werd door de natuurlijkheid en waarheid van het spel van Matali zóó ge troffen, dat hij,, naar den aa'nwezendsn politiedienaar ging, en zich aan de handen van het gerecht overgaf. op den ht'er Klütgen volgens de statuten de beteekenis' gehecht moest worden, dat de meerderheid der aanwe zige leden zich van het aanbevelen van een candidaat wenschtteonthoaden.DathijinnftamderSblanco-stemmerB i 3-?- ,?i i.?i , 14., IM 3 i i T. n. T 4. 1-1 i.i - i. 11 i ^ j i ],.??] «'ging slaat, toen zou het ter eltder ure voor dim dag sprak, aceit dat lid echter niet verklaard. Ordfi, als altiid n a-* i ? f i j - - i , 1 ' T , ' -. J i komen van dit briejje nog wd eene veracdenits in het ',ajji,!i'.]* f^üivl- \TQ-n l ^ O ^ ^^v oordeel van het Hof, of geheal nieuwe ic-structie der zaak kunnen ten gevolge hehben. Hoe 't zij, 'kweet niet wat straks in 'ÊHolletje", 't geen voor rijtuigen. verkeer is afgesloten, zal voorvallen. In mijn volgenden koop ik m?er te weten eii zal de v^aag mot veeWaar hlijveii de gt-tuigen Kwger& en Kapitein deftig, heeft hoogst ernstig ovei' het geval gedeatteer; van di ICi aanwezige leclcn brachten 11 hutme stem op clgii heer KlütgeE nit, terwijl 4. in blanco stemden en n op den heer Voorhoeve werd uitgebracht, hoewel door niemand diens candidatimr verdedigd was. De heer Klütgen was vroeger in- Burgerplicht bestreden, ? zoo werd de keuze gemotiveerd, wegens" handelingen, waaromtrent wel is waar nnoit voldoende opheldering is gegeven; Bur gerplicht is echter liberaal en heeft den heer Klutsen thans zonder oppositie candidaat gesteld, ergo .... en wat er verder volgt, kan de lezer zelf invullen. De brief ven: Sluijs Lehr, die iiet wuiven zag van den man bij den dierentuin ? Den Haag, J, A. DE BIS.GH. 23 Nov. 1880. Nog n jaar bleef Possart aan het Breslauer theater verbonden, en na een kort engagement in Bern, waar hij van alles moest spelen, ging hij in Gorners plaats naar den Stads schouwburg te Hamburg. Spoedig was liij hier da lieveling van het publiek, lüj werd als 'fc ware op de handen gedragen. Onder alle herinneringen van toe juichingen, kransen, bouquetten en brieven is voor Possart ne vooral onvergetelijk en deze eene weegt tegen alle andere op. hoe groot haar aantal ook zijn inogfl. Posaart speelde Naar cis, en dien avond zat er een oud, grijs heertje in het parket, die nimmer in dien schouw burg kwam. Het was Heinrich Marr, de veteraan van de duitsche tooneelepee}kunst, de beste van de goede oude school, en even als Laube, de scherpzinnigste opmerker en be oordeelaar der dramatische kunst. In een der entre-actes kwam de oude heer op het tooneel en Het zich aan den jongen kunstenaar voor stellen. Marr was geen artist die kwistig met zijn lof voor anderen was, hy haatte zelfs met doodelijke haat de banale complimentjes, die in kunstenaarakringen gangbare munt zijn. Juist daarom had de goed- of afkeuring uit zijn mond een geheel andere beteekenis en werd door ware artisten op hoogen prijs gesteld. Deze uit&tekende beoordeelaar was de- eerste die Possart een roemrijke toekomst voorspelde. Een nieuwe schrede in die roem rijke toekomst zou hij weldra doen. Hem werd aangeboden om aan het Muncher hoftheater als gast op te treden, en Possart nam dit aan. Als bewijs met welke vooroordeelen gijn uiterlijk nog altijd te kampeiïhad, vinde het volgende feit betrekkelijk zijn komst te Mnnchen hiei' n- plaats. Hoe groot zijn succes in de kunst in Hamburg waa geweest) met zijn klinkend succes" was het nog1 altijd even armzalig gesteld als in Brealau, want, van Cassel af, kwam hij zonder een pfenning" in zija zak om zijn honger te stillen iüde Beiersche residentie aan. Het eerst, wat hij deed, was natuurlijk naar het theaterbureau te gaan. geopend en Z, E. Ja wel, mijnheer." De oude Kern, die hem bij den Intendanzrath" moest aandienen, vroeg: Is u mijnheer Pos sart?" De' deur wordt J " "" verschijnt. U.... u is Poasart?" Groote pauze, dan zeer verwonderd": Kom binnen, kom binnen. TJ zult morgen Franz in de Roovers spelen, welke rol kiest u voor uw tweede optreden?" Mijnheer," viel Possart hem in de rede, n woord voor alle. tl ver wachtte zeker een rijzige figuur, met zwarte krullende lokken, een interessante kop met een adelaarsneus, een zware rok en glac handschoenen aan, enz., vergeef mij,... ifc ben eonder een pfenning" hier aangekomen, heb sinds Cassel niets gegeten, al mijn costuura staat in Hamburg in de lommert, ik ben ben ge heel alleen. Laat mij nu eerst Franz Moor spelen. Heb ik succes, dan kunt .u zelf de andere rol kiezen; is dit niet het geval, dan ben ik te trotsch om hier aog meer te spelen, cn dan vertrek ik." Goed," antwoordde de Intendanzrath". Het optreden van den aldaar onbekenden Franz Moor maakte sensatie; Na de. tweede rol, Narciss, waren publiek en kritiek eenstemmig van oordeel dat dit ein delijk een tooneelspeler was, die men in waar heid een kunstenaar bij Gods genade kon noe men. Na deze rol liet, de intendanzrathde 200 hoog gevierden kunstenaar bij zich komen, Possart," zei hij tot hem, ik zou met u in December voor eenjaar contract aangaan.., als je in d;ea smaak vaa het publiek mocht vallen/' Het spijt mij dat ik niet myn woord kan houden." En waarom niet?" Een tooneelspeler als u, neen, die mag ik niet voor twee duizend gulden engageeren : en ik ver scheur hiermee het contract (hij voegde d'e daad bij het woord). Maar ik bied je 3000 gulden, een dubbel speelhonerarium en geef je voor iedere gastrol 4 Louis d'or. Hier heb je voor

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl