DAG OF AVOND BOKKHOTOEB-COBBB^TO^.«"tpri»» Sm. Adre» onder ütt. P P. BH i WA8SCHEBU _: 'i.'" BETEEKKING. d met verschillende Tak- en administratieve (hoofdzakelnk Manufacturen) toegerust, zoekt niMiwle omiUndigheden gedwongen, ten «poeeen Betrekking VAS fiebr.PALTBE.le Almelo. 4 pCt. IiEEHlf «* BltgegevM kiachtn» bestalt TM 4e State» TM Cto«l«ge» tam 8» Nov«B,b« 1880, H°. 5 Deoót te Amsterdam, VIJZELSTRAAT 53, van waar 1. gieren Weren Zaterdagen SPUISTRAAT 65. van jraar de goederen lederen Woensdag worden opgeta^dea 'Sr^en'zïehmrt^c^BrfcveV^otto j zonden. , Bureau van dit Blad. . BOUWMATERIALEN. JONGMENBCH, P. O., 18 Jaar oud, I0*k* ^^^? ^^^M^^^^B ? TTT ^gj ??? ATTE1ÏTIE. Bane D «africb ^a middelbare Jaren, van nette Familie, XE GEPLAATST, onverschilUg waar, in een huishouden, of om de zorg \ww\\: a>gV0*r V wa» ^-?-? --?? Uitgifte v»n de Eerste Serie, groot ? a,B5O,OOO PR1ÏS »AN U1TG1ÏTB «»>l« PC P. MET LOOPENDB RENTE. Reate e» aflossing betaalbaar t* Crontaf «? e» te Aissterdw INSCHRIJVINGEN wordon aangenomen op DINSDAG 4 JANUARI 1881, van den voormiddogs 10 tot des namiddags 4 nar: Te GRONINGEN ten Kantore van den ARRONDIS8BMENTSBBTAALMBESIER, de AMSTEBDAM8CHB BANK. Heerea JOLLES * G*. B. OIJBHS é ZONEN. WBRTRBIM * GOUPBRTZ. WURBBA1N * ZOON. O. J. * A. E. UROENEVELD, OPPBNHBIM * VAN DER TUUK. Alwaar nadere inlichtingen, Prospectusrén «n Insehravingsbujetten te bekomen zjjn. AMBTEBDAM Te WINSCHOTEN RENTE VOOR BELDEN 4 DEPOSITO ttmdtr voorafgaand*, tftraffng. . . llfe fpCt, met één dag voorafgaande opvragen*, a . ? tien dagen . ? . 31/4 . roor liS maanden fixe Styi . Ook ajjn verkrijgbaar; Ihligattti mr t .tiwlti lestirlt pUn, groot f 1000 en f 600 rentende S pCt en vooraiea ran tweemaandeiyksche Coupon*. Deze Obligatie» zj)n gezegeld «n aan toonder «a worden afgelost op l Juli 1881, AHSTEBDAM, 38 Deo. 1880. A. J. JOKKES. tt K E REN MARKT .f. AMSTERDAM. MAGAZIJN TAM GELUIDE LEDEBEN DRIJFRIEIIN. DE gel^mde RIEMEN worden volgens wne geheel nieuwe methode Tervaardigd en onder garantie QXLEYEBD tegen de uitwerking van TOCHT en TUT. on ? ">»"Br\ji'"iBB"1Jjpl"74* **"~'""~w? ?v? ""??^-?~ '"o?~_ ?^^?-?- ? ?v _^___ _ n AMSTERDAMSCHE VOORSCHOTBANK. zich te nemen. Z$ l» bekend met [ B g is z(j niet ongenegen, om op » ? Ook i o s , te komen conditién eene Familie op brieven onder lett C H, aan het Bureau van dit Blad, Bokio 2. Die am Rokin 119 den LecsmBsraB gegewiber MU, «rriektcte» tfeaesehen LeihbIWIothek wird aUwoehentlleh 4uck aen B^MhelBUign erfanrt, u«d hftlt lieh ZB haufiger BeBBiwwg dem lobllehen Fiblieum ergebenst cwpfoWeB. Iets wat nog nooit aangeboden is! Een De Bank vjérleent Toerscliot op Effecten en Handelsar tikelen als: KOFFIE, SUIKER, TABAK, RIJST, MEEL, SPECERIJEN, DROOQBBIJEN VEBFWAEEN, BUWE en EDELE METALEN, EDELGESTEENTEN, ent. ens. BOD EG A TB AMSTERDAM. COEXSt. «T. HtBIJElt, uMilnltend In HMAIHCHIS en rOHTCÖIOBBemï fVIJKBW. SPCI8TKAAT b/d ToreBsteeg, 110, sïeeiits .94 Centen l _ Compagnie dtarances Générales sur la vie. En waar is die te bekomen? En wat zijn dat zoo al > Puntdichten van vroegere en dte wfl z» op de greep er uit genomen ten beste geven: iberbu een paar, FBIJSCOÜRAKTEK op aanvrage. Oliestaarten. PI S ! §"?*' ^ooitntivrn^, ïïstfStfïft' «*' G. Haverman & Zoon, Bontwerkers. ? Amsterdam* BQHUCtlKVI** jM»e«.-w«-. w - &^ B^ T? |.L«ijÉclapelstMiEB,o«rkttBunerwtejy!.||3,lt «..__.._ ft ..;? H MP r*-S S. * ^^^ i Men ziot in Holland op de torene meest een haan, L Do?h waar het al» 't behoort, daar moest een hen op staan, Dewijl de vrouwen steeds de mannen overkra«nen En, wankelbaar van aard, met alle winden waaien. o Een ionaen sprak beschroomd aldus zijn vader aan: 11 ^ch' nfocht ik, als 't u blieft, mee naar d* keruus gaan^ MHn neefies staan gereed." De man zei: .'t Hsg met wezen, ^fmoet*bta ?i* *? de n Kathechismus lezen; " u Denk wat heeft Salomon gezeid: ?De wacreld is maar ijdelheid, Een oDKoemukte pop, waarvoor do .jeugd moet vrezen. ' J? .p£kd* jongen, .dat zei Salomon mUsohien . ""adat bij honderdmaal de kerm» had gezien. a T,?.n Albert'a vrouw zich l»aUt in barensnood bevond, ?n 3« «mie hals van angst schier bloed te zweotcn stond, G°fz«?m dezen «ad, opdat hij mocht,bedaren: Mijn^ieve man! laat vrij uw angst on droefheid varen; 1 "Seteeen ik lijd, verwekke u geon bekommernis "?tt weet maar al te wel dat zulks uw schuld niet is. En zoo zijn 365, de een nog aardiger dan de andere. [Waarborgfonds van 205 Millioen Francs. Deze MaatschspP? breidt, door de groote zekerlieid die zo «nbied, den kring harerwerkwamheéf» |nit. ? Zij sluit: fEBZEKEBlNGEN in geval van overlijden. VEBZEKEBINGEN ook van persowen die aan reisgevaar zyu blootgesteld. De Baad v»a Bertumr toe»t»»t alt i ss WH geven dezelven aan niemand in Commissie, att Verbruikers -zij hierop attent. Bij de vorige ?rt^ft"* *£ . !odr een Bankbiljet van Dn*?» ^e°ên B?Cr Betuig met 2 Bovenlandsche paarden, niën, to '«0»«»h»««L-Rl£ ?0?l0.ïdte^u? te Ooud? 'l? Bon voor 6 zware ZUveren door den Heer ^AN KBTJIJSE, r»»t <la e^jGEVELD, te Deventer. EB» Bon voor eene Vorkenen Lepels, door ^KS niirlemmentrtat, alhier. Een Bon voor een Pianino, door den Heer KBOKS, HakrtommerB tra a ai " Premie-Aandeel Rotterdam, door d Soll vTa°n°VeiT5 te , te Harderwijk. Een te Leiden, enz. e»z. enz. Alle namen Amstcrdamsche Plisoef -Inrichting, b» de »?»>ln«en»Tacli«. Belast zich met het machinaal in s, THEE. E. BRANDSMA. K al ver straat tó8, ^?MII8*SS?11111* Prijsnoteeringen sedert 12 Juli 1880. . 2. Stofthee ? 1,10, Ho. 5. Souchon ?1.80. ffo, 4. Congo r HO, No. T. Ppcca Souchon ?1.60. Overige nummers volgens Prijscourant. Nieuwste Modellen Plooien, Bestellingen »»rd«n _aaneenomen alle KIOSKEN ook KIOSK DAM, waar dezelve den Tolgenden morteruggehaald kannen worden J. BELLM & Co,, t!4. BïICTiweiidUk. 114, AMSTERDAM. opat Jtiniiif c. Bg D. MIJS, te TM, is verschenen: Herinnering «Hoop. GEDICHTEN F. VAN KLOPPERS Prys ff.? Zoo even verscheen compleet: JUSTUS VAM MAIJRIIt Jri VIT HET VOLK. AMSTERDAMSCHE NOVELLEN. , , «et S «««en *»n «OHAW JBIIAAItBKMIEK. INBOÜD ? Jan Smees. -Een Menschenleven. - Mie de Porster. - Een Vriendendienst. - Zoo'n Vrek. 1 itys f 1.90. ? In Prach^band f 2.5P. Amsterdam, SC HELT EMA A HOLKEM A, Benrss t r H A VER M ABT, Bontwerker, tiucWnsleeg 14 11 Goedkoopste adres voor VERMAKEN, BEPABEBBEN l en MOTZUIVEBEN* van gedragen Bont, Handmoffem l opmaken als nieuw en met beste satijn gevoerd f 1.50. HOLLANDSCHE SCHEIIKALEPER voor 18S1 is versclienen. Het Schild, in diverse ,klettren gedrukt, bevat: DE SLACHTOFFERS DEB OVER8TBOOMINO ? KUS MIJ. ? DE KLEINE HORLOGEMAKER Bij D. KUS., te TUI, is verschonen; Eén is u\v Meester,] Korte overdenkingen voor eiken ZONDAG van liet jaar. DOOtt Dr. A. F. H-PLAAUW, Pred'ikant te El i t b $ Ar.nhtm, Prijs :15 Cent. VERHUREN C, L MATTERN, Gelderschekade, Agent van het huta ASOHEBBEEQ eü 8BILBB. RUILEN en alle artikelen TOT LAGE PRIJZEN. en SHAMROCK jSteenkolen-Vereefligittg. Kolen. (B»f en *jn) f O.M perHectoliter, Cr«2fle Calorlfére Baard ?tok. . .:..M5 . KO. 'P. P1ETERSE Jr. BOKB.BW. rri^.fc^. BOOS. E 46. OUD PAPIER. Opgericht 1804. % ' » 4C «o,, ^nmm. B OU W M AT BH1 AI.B W DÜ8ÏÏUX, fe P»rV>' EN OORL08SSPEL t(Ji de fraaiste 61} aangenaamste onder alle tot l tot dusverre uitgekomen gezel. schapspelen. ' OORLOeSSPEL ' ' . EH : T D l Hl W A \ ü DFT kost ieder ilechta 35 OEÜTTS, waar door zfl, vooral de keurig nette uitvoering in aanmerking genomen, de goedkoopste gezelschapsspelen zijn. TRATOÏSPll EN OORLOBSSPEL Tind men in alle Boekwinkel, voorhanden^ Prijs 30 Cents, Fro. per Post 10 Cts. SCHEtTÉHA *? HOLKEHA, Benrsstraat, Amsterdam. LUST TAN BOEKWERKEN welke algemeen gunstig gerecenseerd en bjj all* voorname boekhandelaars voorhanden zijn. P. J. Andriessen, ORANJE-NASSAU. l flink gr. 80. deel met 10 platen. . PBJS ingonaaid f 8.40. net gebonden f 2.90.G.Arnoutsz, DE ZWERVER. l post 80. deel met 4 platen.. n Ingenaaid f 1JO. gebonden f 1M: Luciën Blart, EEN ZEEREIS TEGEN WIL EN DANK. l gr. 80. deel met 22 prachtige'gravuren. prjjs ingenaaid f 1.90, keurig gebonden f 3.10. S. Blandy, STEPHAN PAULOWITCH. l post 80. deel met 23 groote en tal van kleine gravuren. F. 185. l i?. 1881. \nintii\ii. Uitgevers: ZONDAG^ «. .:~ Abonnement per 3/m 60 Cts. flr.p. f,- ? Afzonderlijke Nummers ??>**.? Advertentiën Yan l ?6regels ? 1. ? iedereregel meer Bedrijf, INHOUD.. TEBKIB2INQ PROVINCIALE STATES. ? BBS VOLKSBELANG, door J- A. v»n Gilse. ~- PEUILLETOS: HAAB TWEEDE MAN. BUJspel »» «en door Johan Oram. -> OBONDWETSdoor F.A.K. Hartogh.-BTAATKDNDIO OVEBZICHT. - ' OÏKEENTZ^ABBN: Oemeeateiaken Amsterdam. ? Dit de NMaWad, door G. ? Uit de Hofetad, door J. A. de Bergt. ? TM Haarlem, door Maarten. ? uit de Hertogatad, doorZ. ? KOTST: Oüiello, door F. v. d. O., enz. ? LETTERKUNDE: Goorge Ellot, door Cd. BnakeB Huet. ? MarineBchetsen. ? LOB en vast. ? Ttjdicnriften, enz. ? MILITAIBE ZAKEN. Blikken in de militaire wereld, door B. 1. N. ? Een, tip randen ?luier opgelicht ? Allerlei. ? Indefeasna favente Deo. ? AT-T.BttT.BL ? BMEVENBD8. ? KOBBE8TIE. ? OVEEZICHT VAK DE EFPEKTEN, ? Veilingen. ? Burgerlijke Btaad. ? Te hnur zonde Woningen. ? UITLOTINGEN. ? Vergaderingen. ? ADYERTENTIEN: Schouwburgen, Alleen ebleken, zou hJT ondankt' -.-- ? - - - het Dageltiksch Bsituur, rteht hebben op Het k te zich thans van Verkiezing Prov Staten ? Aanat. Dinsdag zullen de kiezers weder ter «tembua moeten gaan om by herstemming een lid voor de provinciale Staten van NoordHolland t« benoemen. Wie zal de plaats van den te vroeg gestor ven Regtdoorzee innemen? Grondwet en het Handelsblad bevelen den heer A. J. C. J. S. Bergsma aan. Het Han delsblad vooral omdat de heer Bergsma lid is van het Dagelijksoh Bes'.uur. Nog kort geleden bestreed dit blad de kan didatuur vsn den heer Regtdoorzee, omda hfl lid w»g van den gemeenteraad, thans «ord de heer Bergsma, ondanks dat lidmaatschap aanbevolen, wat meer zegt, dewijl htf lid van het Dagehjksch Bestuur is. Is hel waarlyk noodig. dat een hd van hè Dagelijksch Bestuur in de provinciale Staten zitting heeft? Men beweert bet; ?immers, zo zegt men, de leden van dat kollegie zijn zoo goec op de hoogte van de belangen van Amsterdam ingewijd in de verschillende behoefte!.." Voo hen, die weten, dut Amsterdam niet minder dai 34vertegenwoordiger8inhütkollegie vanprovin ciale Staten telt, waaronder de oud-wethpude voor publieke wirken, Tromp, en nog ee tiental andere gemeenteraadsleden zal er wei nig reden kunnen bestaan juist den wethoude voor publieke werken afteyaardigen. Men zo veeleer geneigd zijn met het HandelsWad? vóór «enigen/tijd den raad te geven: lieve nu geen gemeenteraadsleden meer. -De vraag echter of iemand gemeentevaads lid is doet weinig ter zake. Het komt er slèih' op aan of de kandidaat overigens aanbevelens waardig is, , En wanneer we dan te kiezen nebben tusBchen Mr. J. C. de Vries en A. J. C. J. S. Bergsma is de keus niet moeielijk, De Heer Bergsma wordt den kiezers aanbevonze «anbeteling. Zoo begrepen het .4e kiezer» reeds irate BtemnifcK. Sleeh't» W7. «temmen .werden , de muavc BW»UIUU»K* *?*?»»«?»?* «?!?' - -??^?. «r_i ,phwjJ^>rooht,45rwiJlMr. J. 0,<»« Vries dat EecM war allen ?«, ??...,, ... ,-1 OBthouden Ml. Aleen met hulp Tan die p»rtn zou do kandidaat v»n Grondwet en Handekblad kani van «laren nebben. Met stemmingen moet men soms op verras singen, rekenen. Die, achten wfl' het onzen plicht de kiezers voor de Provinciale Staten met aandrang ter stembus op to roepen. De kandidaat van Burferphgt, Mr. J. C. de Vries, kent zeker niet minder de ir1?"11 van Amsterdam dan de heer Bergsma. njn lidmaatschap van den Raad streed mannelijke w«s voor zgn overtuiging. Indien van iemand, dan kan van hem gezegd worden dat hu bekwaam, welsprekend, onaf hankelflk van beginselen is. Mannen van en een man karakter, die den strijd niet vreezen, hebben wij noodV Zulk een is Mr. J. C. de Vries daarom wekken wij met vertrouwen de kie zers op, Dinsdag aaust. hun plicht te verrul,en en hun stem uit te brengen op M", J, C, DE VRIES, Ken Volksbelang. Een vraagstuk, sedext eenige weken t« Rotterdam un -de orde gesteld en thans ter beslissing aanban gig bij Gedeputeerde Staten van Zuiü-Hollan4,' Ver dient naar de stellige overtuiging) van den" fcchrijvet van dit opstel, zóó terecht de quali^catie.welke alsopschrift boven deze regelen geplaatst ia, dat hè hem van hut grootste gewicht voorkomt om in oe: buiten Rotterdam veel gelezen blad die quaestie ohde do aandacht van het publiek to brengen. Wordt beslist in déu zin als de schrijver .wenscht en, me wege de gelegenheid'worden gegeven om onderwij» engere, dan wel voor de ruimere beteekems van de ta de vakken l-t ts ontvangen, zoo luidt de conclusie woorden «lager onderwijs" pleiten; of niet de ontde vraag, sl-vau Gedeputeerd. Staten, weldra aan ,. voorgelegd. 'een ant*ii*J worden gegeven, dat uit den aard der «aak voet Ë besturen van alle ;emeentea gelden zal, wauin doof of namens beanghebbOBden hei verlangen naar het onderwijs In die vakken zal worden kenbaar gemaakt. de gehriflelyke en moiuH%» behandeling der nieuwe onderwgcwet is desa qoaejtte niet ter eprake gekomen, en de letter der w%t laat xoowel eene ont[ennende al» eene bevestigen*^ bsfutwoording der vraag toe. Art U «egt: ?OndWjlltec onderwija begrtjpt des* wei bet onderwija «r.fc'het lezen; t. bet aohrijvenj o. het rekenen; d. d«-jf^inaelen der vorm leer; A die der HederlandBohe ts^; f. die dervaderlandseh» gesebiedenla; ff. die der aardrijkskunde; *. die van de kennis der natuur; £ net zingen; It. do nuttige handwerken voor meiat*** Aan' lagere scholen kan bovendien oJplVrwga gegeven wordïn in": ? ??» dan Tokfljjn, onder de letten ;.( d« drie vreemde talen metiwiskunde, handteekenen, landbouwknnde, gymnaraek en fraai hand werken. Waar zoowel de grondirot als de schoolwet van ben, die uit art. K redeneerde, aan het lager onderwijs in den dn der wet den ruimeren omvang werper der wet den plicht der gemeentebesturen i» dien zin heeft opgevat, dat xg ook bovenal voor se» toekennen, althans als de behoefte naar uitbreiding'naar den omvang aan de.eisohen des tod. bestaat; terwgl daarentegen lij. <U« bon betoog Op openbaar onderwas hebben zorg te dragen? Ea wi* art. l gronden en daaruit de beteekenis van .lager onder» nog aanelen mocht dit laatste toestemmend te towqs" afleiden, natuurlijk zeggen: .neen, de verplichte 'antwoorden, bij overwege de woorden, door do» sohoolgeldonthefBBg geldt slacht* voor onderwijs l» den engeren zin, d. i. in de vakken a-t. Naar de letter der wet derhalve, 't kan niet geloo chend worden, U zoowel een ontkennend als een be vestigend antwoord op de bovengestelde vraag vol komen correct. Hoe nu te beslissen welk antwoord het eenig juiste is? Hoe anders dan door den geest minister Eappevne in de openbare discussie?'b{ d*" behandeling van ar*. 16, in de Tweede Kamer' ff sproken: .De geest van dit artikel is volkomen dé ^ zelfde als die van het artikel der bestaande wet, Alleen is door de redactie de taak in zooverre verduidelijkt, dat het ocdenrij» voor elk* gemeente, naar hare behoefte, voldoende zal, moetem der Wet, de bedoeling des wetgevers te" raadplegen, ]'zt)n- Dns daar, waar b. v. behoefte Is en een gezonde interpretatie van de artikelen der wet, in bun onderlingen samenhang, te zoeken. D« geest der wet, de bedoeling des wetgevers. ? Slaan wij om die te lecren kennen de memorie van herhalingaonderwijs of aan onderwija in eea of nteer der facultatieve vakken in art. S ver-meld, zal het zioh hiertoe moeten uit strekken." toelichting op. Op pag. l zesde alinea lezen wjj: [ I» in waarheid de geest der wet, de bedoeling dei Voor allen, die bet behoeven, moet door hare (de overheid) gestadige zorg de gelegenheid, om lager onderwijs te ontvangen, nergens ontbreken. D»t on derwijs, hetgeen door omvang en gehalte aan al de eiachen des tijds behoort te antwoorvoorschrijft, dat van overheidswege overal openbaar lager onderwijs" moet gegeven worden, daar strekt zich derhalve de niet verder uit dan tot de vakkan art. S der wet onder lager onderwijs begrepen worden. De tweedo alinea is facultatief: het ver trokken van openbaar onderwijs in de vakken l-t blijft dus geheel aan hét goedvinden der gemeente besturen overgelaten. 2nde beldoend U«, moet gegeven wordon in scholen," enz. Op P.g. 7 **«« d° wetgevers niet twijfelachtig, nog stelliger beslist eeae gezonde wetsinterpretatie ten gunste van hen, die aan het .lager onderwijs" der wet een ruimere beteekenis hechten. Waar wij Tragen naar de organieke verklaring van het voorschrift der grondwet, dat overal ? ' , van overheidswege voldoend openbaar lager ondenrtjs .' wy het , plicht der gemeenten lheeft«»n8Prftal£0Pnet"nle"eIld?r^Uel;earate kundiS- j ««ken in den eersten titel, wurm de wet c ;« n-t, welke volgens j heden. Yan overheidswege moet gezorgd worden, dst ds opschrift: ?slgemeene bepalingen" spreekt onder het over het gelegenheid hiertoe openstaat. En wanneer de grond- l verschil tussohen openbaar- en bijzonder onderwij*, wet er by voegt, dat dit onderwijs, van overheid»- over de eischen, die aan schoollocalen en onderwijzen wege gegeven, volttotnd zijn moet, zoo wordt daar- van beide oategoriBn van scholen gesteld moeten mede kennel'rjk uitgedrukt, dathetnaar omvang worden, over kweekscholen en normaallessen, om.ena.7 «n gehalte aan het doel, .dat ermedebeobgd' Of geeft de tweede titel, handelende over .het opeawordt, moet beantwoorden. Het is een maat- [baar onderwijs", het gewenschte antwoord op die digd, en! 8Cliappeljjko oisch, dat voor eiken burger vraag? Ook hier is twjj fel niet mogelijk. Welnu, het larj'het'*6 verstandelijke opvoeding en de mate'eerite artikel van den tweeden titel is art. 18, dat nd ia de ' Tlln algenicene kennis, gevorderd tot den ? ;t, w»ar-'»rbeil1. dien bij als lid dersamcnlevlogzal jend be-bcbben te verrichtea, ?ite wordt moeten. Aan .oegzaam heidswege verkrijgbaar zijn ' zegt wat de wetgever onder voldoend lager onderwas verstaat. Er is nog iets, en dit argument alleem schijnt ons reeds afdoende: J 3 van dezen titel handien eisch at o e t van over- delt over ?de kosten van het onderwijs"; bet eerste den voldaan." Op pag. 11 artikel dezer paragraaf (art. 13) bopaalt: .Elke alle bescheidenheid , meent i dat zij volgens do wet beslist moet worden, dan heeft zij opgehouden oen Botterdamsch vraagstuk te zijn en zullen, binnen karteren of langoron tijd, ook Je besturen van Am sterdam on tal van andere gomeonten in on8 vader land geroepen worden om te overwegen, hoo op do beeto «ijzo aan die bealisaiug uitvoering gegeven zal worden. Bij do ri'gelun? van Irét openbaar lager oiulcrwijn oïcreenkomsttg de nieuwo onderwijswet is to Botterdam de VTaag ter sprake gckomon, of Jo'gemcenti.bestureu verplicht zyn opk aan kinderen van, on- on minvermogende ottdors kosteloos of tegen gering schoolgeld openbaar onderwijs te verstrekken in da vakken, wqlke, naar do terminologie onder de school wet üan 1857' gebruikelijk, tot dusver gerekend werden len als lid van het Dag. Bestuur. En juist als | te behóoren tot het zoogenaamd uitgebreid en meer lid van dit bestuur is het niet aan te raden hem aftevaardi en. Door zijn verkiezing zou het den schijn hebben alsot de kiezers alles, wat dat Dagelijksch Best uur in den laatstcn tijd verrichtte en zoo strenge afkeuring btf «en groot deel der burgery ondervond, goedkeurden. willen den par-oon van den Heer Bergsma niet beoordeelen,.maar nu hij den kiezers wordt opgedrongen als lid van het Dagelijksch bestuur is zijn kandidatuur o. i. onmogelijk. FEUILLETON. uitgebreid lager onilonïjjs? De . plantsclyko schoolcomminaie alhier antwoordde: ja; de commissie van bijstand uit den gemeenteraad: neen, on zonder eenig* discussie heeft do raad 'zich bij dit laatotc antwoord aangesloten. Tegen deze beslissing ia do Bottcrdamecho afdeeling van rolktoridency» ,b\j Gedeputeerde Staten in beroep gekomen ?, welk college thans aan de beurt is om een antwoord op de vraag te geven. nd -r on- j sprekende van 'hW herhaUn^onderwy?, hetwelk 'ne«nt« voorjiét in de kosten vandaar lager ondeij. jSnkelijk' kosteloos pleegt veratréEt"te' 'WantMi',-''"- i«of . u3**ij<v-w.1, 'seowr d!e Slet komeiTieri lastÏTVianBty ?t, 2 ver- 'minister: ?Het moet vrijstaan het horhalings-on- deren of op indere Wyze wonlen gevonden." Art. *t igzamc' denrijs ook uit te strekken tot nieuwe vakken, waarin somt die kosten op. art. 15 bepaalt dat het rijk 30 pCi. een of' hjj, die het volgt, vroeger geen onderwas genoten dier kosten vergoedt, art. 16 eindelijk spreekt Tan de in dat'had, zooale beginselen van het fransen, van facultatieve schoolgeldheffing en bepaalt inde ée alinea, Haan der'de wi.skundo of van het handteekenen. .'dat on- en minvermogenden van die heffing geheel Het deze argumentatie antwoordlng der bovenges . '; inderdaad, dit betoog sol sluit ftls een bus. Haar ni ;^.:: argumentatie, geput uit a van zij zich bedienen, dit ; ? ? antwoorden. Dit artikel zet : voldoend lager onderwijs 3-. : aantal scholen, welke TOO. derscheid van godadienatt. .; zijn. Het onderwijs omvo' meld onder a~kt c n d a behoefte aan uitbrc? meer of Wel allo va: artikel onder l-t." Blijk behoefte, dan is het gein in deze vakken onderwjjt ? moet het openbaar lager ? te kunnen zijn, ook de faiututnevq vakken van art. i omvatten. Hot bestaan dier behoefte is nagenoeg in! pag. 16 waar de minister over du redenen en de alle, althans grootere gemeenten in ons land erkend,' gevolgen spreekt van hst vervallen der wettelijke want in do bedoelde vakken wordt van gemeente- onderscheiding tusichen gewoon en uitgebreid en wege onderwijs vers'.rckt, en waar dit geschiedt is meer uitgebreid lager onderwijs, welke ah. l dur wet de omvang van het lager onderwijs dus niet beperkt van 1837 gemaakt beeft, schreef hij onder meer ; d. i. slechts de vakken a-lit Wie deze zonderling» tot du vakken a-k, maar omvat het allo of nagenoeg' -Wat thans uitgebreid lager onderwij* heet, zal wel wetsinterpretatie verdedigt, moet consequent in d» allo vakken in art. 2 vernield. Ter tegemoetkoming' altijd bij de lagere school moeten blijven, vennita, | nienwo onderwijswet met hare röksreitttitic zien niet in do kostenvan van hot lager onderwijs, welke voor ? zoo men rekening van do gemeente blijven, kan schoolgeld worden geheven, maar. art. 46 al. 4 zegt: ?Bedeclicht ook'ofschoou bestemd voor hen, die het g *- of gedeeltelijk worden vrijgesteld. Hebben nu in do» raht dan'leerdo willen onderhouden, wint het i n paragraaf de woorden ?lager onderwijs" tweeürlei bedoende'santrekkelijkhcid, als bet tegelijk een!teekonis, zoodat de gemeente In art. 15, waarzjj res'middel wordt om verder te komen." Eindelijk l titutie ontvangt, in haar financieel voordeel de ruimen kan toepassen, d. L dan bet onderwijs in zyn vollea omvang (de vakken a?t) opvat, maar waar het achoalgeldonthcfflng in art 40 'betreft, eveneens in hl financieel voordeel d>> engere bcteekenis kan nemei, op vole plaatsen in behoef- een niiddul om beter; dan door de Wet van 1857 «eden en zij, die schoon niet bedoeld, onvermogend zijn, worden niet, de minvermogenden : uiet. o slechts voor ecu gedeelte . aan de heffing oudcrwornon." Erg*: aan on- en minvermogenden moet, kosteloos of togen gering schoolgeld, van gemeenteten, wier bevrediging noodzakelijk is, niet voorzien wordt en alzoo de plicht der rcgeering om overal voor voldoend ouderwijs te zorgen, niet volkomen zon kunnen vervuld worden." Mot vertrouwen durven wij vragen, of do in deze aanhalingen door ons grspaticerde .woorden voor de schiodde, aan het voorschrift van art. 191 Grondwet te voldcwn, maar een philantropischen maatregel ten gunste Yan de gethccnte-nnaocién. Ia het na' dit betoog nog noodig op het bestau der behoefte te wijzen in onzen tijd van toenemend internationaal verkeer? Wij gelooven het niet. Da bediende op cargadoors- of óxpoditickantoor kan d» Prtjs .?? f 1.60, gebonden Y 1.90. -e Wlnkler. OP EN IN DE AARDE., 2 flinke gr. 80. deelen, met tal van groote «D klem* gravuren en kaarten, frijn Ingenaaid f 8.00. «* CO EXPOKTATIE van/JMis4erd»mSfe1ie fiine Mkeuren, *M*e* I*n8** vltae en Bitter». Kirschen-Wasser a abr ainlhe. Esnence van Biggcliop. Fabriek 'T NIEUWE LOOTSJE, Damrak L 18 Amsterdam. 91 Hiertan i» elk deetgtboH.dtM nier de ttttl» van: ? OF EN IN DE AABDE. , JU ZEE EK LUCHT. Prijs per deel gebonden f 'lM, Voor Kinderen tljn b^ionder am U tfttltn; LOTGEVALLEN VAN JONKER AQOLF. prijs TB Cent, IAVONTUREN VANÜRJÖHN PLUMPUDDIW. 1 prijs 76 Cent. l Uitmuntend genhikt voor lutmigt toordraehten tü» de TrerVe? °an SPUtlTVS ASPEB m 8POUTÜ8 EEN BABEETEK. : EEN BEE8TEN8PEL. DE SPHEBX. HET BFBEKEND DENKEND HENSCHENHOOFD. Prijs 50 Cent, per «tukje M*^^^WTdnT7??^P7X HAAE TWEEDE MAN Blijtpet in lin Bedrijf . door , JOHAN QUAM. . ZEVENDE TOONEEL. , Earel en Mevrouw. Ucvronw. : . Wat 'n alleraardigst, geestig man ia die' vriend van je, Earell Karel (aan 'i raam blijvende.) Zeker, een aUerAArdigrt, geestig mant Dal heb je hem trouwens dnideiyk genoeg laten merken. Mevr. (kalm tn eenvoudig.) Had ik dat niet mogen 'doen ? Earel (telttff.) \ Vfel zeker niet, dan zou je bulten je rol zyn geweest. Mevr. (kalm.) Buiten m^jn rol? Haar Ik dacht dat een vrouw de vrienden van baar man .wellevend en hartelQk ont vangen moest? ' ' Karel (ironiicti.) Nu, ik, moet erkennen, dat je dien plicht terdege betracht en 'm hartelijk genoeg ontvangen hebt! Mevr, (truttiger.) Ie schijnt van 'n vrouw met een ernttig gezicht te honden. Na ieder zyn smaak. Haar zoo ik dat in de wittebroodswbken al opzet, hoelang zal 't dan wel zyn wanneer we onze koperen bruiloft naderen! Al< bert vond het juist altijd zoo aangenaam, als ik vroo l^jk en opgeruimd was l Karel (iiirotf.) Zoo l Tk niet. Ten minste niet dir soort van vrooItJkheid! Mevr. (emigislnt gtraakt.) Roe had mjjnheer zich dan z(]n Ideaal-vrouw wel voorgesteld? Karel. Geheel ander» dan de werkelijkheid biykt te zjjn. Hevr. (tfherp.) t Spijt me, dat je illusiën zoo slecht vorwozcnlijkt j worden. Haar laat mo, in ernst, 't programma voor ie ideaal-vrouw eons hooren! Karel (de schouder» ophalende.) Och! Eene vrouw, die een man volkomen gelukkig zon maken, moet, dunkt me, zedig, ingetogen zyn. Ze zal niet met' den eersten den besten vriend van baar man cokatteoren on hom do hand toesteken! 3n, zeker niet. Geen pakjes van galante kapiteins ontvangen, al zou ze ook de danseuse van al de kar dotten der militaire fkademio z{Jn' geweest! Op straat zal ze zedig (voor zich zien, nooit opzichtig gekleed gaan. In plaat* van aan 't .raam in de voorkamer te zitten en zich aan onbescheiden heorenblikkon bloot te stellen, geeft zo er de voorkeur aan, steeds achter, m de tuinkamer te wonen, en wil ze nto.it zondjr haar man uit. Mevr. (li?r<l.r> lachende.) Een allerliefst programma! Eon loven als een trappist l Het liet portret van mijn. lieven man in de rol van Olhollo voor me, hè! 't Denkbeeld van zoo'n hu welijksleven in eenzame opsluiting ia allerorigineqlat, maar ? 't lacht mo niet toe. Daar is oen Turlacli geurtje aan l Koon, manliof, ik wil niets liever dan je 't leven veraangenamen, maar tot zoo'n cellulaire gevangenschap besluit ik vooreerst niet. ? Albert won juist, dat ik zooveel mogelgk uitging; h j' drong er zolfa op aan. Karol (driftiy.) (Ter *#<*'?) Die'vervelende eerste man!'(TV haar.) Vond hij 't ook gepast dat Je pakjes van 't garnizoen ontving? . ^ Hevr. (de'tehouder» ophalende.) Van 't garnizoen! Vertegenwoordigt kapitein Van der Bande soms bot heelo garnizoen? (Wrecelig). Haak 't pakje open, dan kan-Je 'zion wat het bevat, Ik heb met niemand geheimen. Karel (gretig de hand naar 't pakje aitêtekinde, doch zich daarop bedenkende en teruggaande.) ' Och neen, Anna . . . dank-jo! Ik wil Jo corres pondentie met dien galanten kapitein niet. . . . ' Hovr. (geraakt.) , Nu verzoek ik jo dripgenu het te openen, anders zal it 't doen! . . ' Earol (het openende.) , Nu, dan zal ik 't openmaken! Zie eens, zie eens, een pracbtwerk, de schepping van Ten Eato, meteen brieije.' . ' Movr. (rericoniei'd.) Ik begrijp er niets van. Lee) dat als je blief. Karel (die er réeil* eeii oog in ge»lagen heeft.) Ja, ik zal je dat brieQe eens laten hooren! (Of een toon die hoe langer.hoe lootrr vor.dl.) ?Bemiunviyke Fhilippino! ?Na do schepping ken ik niets schooncrs daa u on de schepping van Ten Kak-, Vergun mij; u deze laatsto -aaa te bieden als cjmo herinnering aan dien onvèrgetclijkcn avond toen t'én dubbele amandel de bron van zoovpel pret en dwaasheden geworden' Is, uw Philip." Mooie praatjes van dien kapitein l Schaamt lijj zich niet, zulke taal aan eene getrouwde vrouw to schrijven! . MO>T. Bc bogrijp er niets van! (:ifli MeMendr.) Och ja, Na ben ik crl Briefje en bock zijn voor Don! Karol (a»geloofi'g.) Voor Dora! Wel zeker! (Ter tijde.) Een heerlijke toevlucht zoo'n volwassen doditorl je hadt gclyk, Sam! .... Hevr. Zeker, voor Dora, die een Jaar geleden eene brui loft by do familie Van Duinen heeft bijgewoond, on toen naast kapitein Van der Sapde gezeten heeft. . Karel (nngelaotlg.) ? ' i Wel zeker wel zeker een vernuftig voorwendsel .... ' Hevr. {het briefje opnemende en hem loonende.) Zie nu maar, 't is wonOor dat je zoo onnauwkeurig gekeken hebt: daar,staat diideljjk aan don benedenaan Hejnfvrouw Dora Schoottnburg," Karel (herha. tnde.) ?Aan Mejuffrouw Dora SehuotentHrg." Ja, ja, ja Dan trek ik mjjn woorden in, <(schoon .... die kap teln zich nimmer zulke 4w»zo gemeenzame taal zon veroorloven jegens eene jonge dame, mot wier mama j lij niet op een bijzonder goeden voet stond. Dut is zeker! Mevr. (rerontiraordiad.) Haar Karel, wat is dat nu voor een redeneering! Karel (teherp.) DE weet opperbcat wat ik zeg! Ik spreek uit erva ring. Toen we eergisteren op 't concert waren, en k na de pauze uit de koffiekamer by je kwam, vond k je in gesprek met een heer, die Je letterlijk een bloemruiker van complimentjes aanbood. Zoo ieta vind ik ongepast, ht-61 ongepast! , . . ? ? Hevr. (zich bedenkende.) Een boer mot een bloemruiker van complimentjes ? v. Dat is In elk geval niet gevaarlijk, want die beeft er zooveel, dat hQ ze overal aanbiedt! Haar wie waa dat ? ... De herinner me -er niets van! .... Karel (onyeloocig.) Nu komaan! Een zekere mynbeer van Arkel! ? Mevr. (laehetid.)Q! die! .... Wel dat, was oen neef van Albert, mijn gersten man! ..... Karel (driftit.) < (Ter zijtle.) Ik won dat die eerste man .... (Tot haar.) Later vond ik je druk pratende mot jonkheer van Dnasen . . . ? ' Hovr. (ongeduldig.) Een man van zeventig jaar! .... I* dat ook nog gevaarlijk ? Albort vond het juist altjjd zoo goed all ik met mannen van ervaring én kennis sprak . , Karel (driftiger). Gevaarlijk, gevaarlyk, dat's 't woord niet. Maar ik varkio» Liet dat jo ben kring van heeren om je heen lokt on mild lachjes en handdrukjes uitdeelt, tenrij ik geduldig mot Je capuchon en je mantel op m^ arm sta te' wachten, tot het mevrouw goeddunkt,die van haar onderdanigen dienaar aan'te nemen. ... Ik verzoek jo té bedenken dat je mijn naam draagt Anna, een ongeropUm deftigon naam en dat ik. . . Mevr. Wat een ' toon! De overgang van 't witte tot hè zwarte broods-tydsperk behoeft niet zoo barich te worden aangekondigd. Als ik mijn programma een voordroeg, zon je misschien ook vreemd staan kjjkem Je ziet in aÜcs kwaad. Als Alberi geweten had, dat ik nog eens zoo behandeld zou zijn geworden..... ., Karel (teoriend.) Ik won dat je mot dien .Uberi Hovr. (tertoarnd.) Van dien 'geen woord l Earel (booê teegloopendi.) 't Is om razend to worden, (af) ACHTSTE TÖONEEt. Hevr: Ho* i, 't mogelijk, dat iemand tioh door zijn Jaoezia lbo laat moesleepen! Ui zou letterlijk een kloo»erleVen moeten leiden. Haar dat nooit l NEGENDE TOONEBL. Dbra en Mevrouw. Dor» (rroolijk binnen huppelende.) t Dag mamaatje! Daar ben ik al. 't I» een weer om de stad .uit to loopen. Ut ben met opzet dadelijk teruggekomen om u nog een« mee to troonon, Hovr. (ernttia.) ' . Waarheen kindlief? Dora. Wel naar buiten, 't Is er verrukkelijk! De heel» stad U letterlijk op de boon. Ik kwam Jonkheer vam Dossen tegen en ? " , ? ' . . ' Hevr. ' ? f ' ? a«tl sst sst l Spreek niet zoo hardop van Jonk heer van Douaen. ... Dort. Van Jonkheer' van Dansen niet, ma? Waarom niet? Hevr, (eerlrard.) Och kind, omdat: Kom, 't is gekheid! ' Dor*. En neef ran Arkel ontmoette ik.' Die was tock zoo vroolijk, dal bg mo verzocht, m eens oen harttItjken famillzoen voor hom te geven. ? , . Havr. (npiprinfendr.) Stil kind) stil! Hou toch die dwaasheden voor j». Wat zifn dat toch voor grappen, uitgelaten «<mepaoltje l Dora (Mntonderd.) Haar na begrijp ik er niet* «MI Tan. Ztfm