De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1881 9 januari pagina 2

9 januari 1881 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

NEDERLAND. No.185. worde afgeschaft of veranderd - e» dat, *oo dit voor elke wet geldt, zulk» in nog meerdere male ,bjj de _ jn een of meer rreemdc tulen niet ontberenfc ._ spoorwegcondncteurs en andere beambten wordt üe kennis gevorderd; de lettorzetler ondervindt daQrondwot van toepassing is. Haar dadrom eene kluine minderheid de macht ' gevaarlijk, juist waar het verandering «an do Grondwet waarom aan het kind van on- of minvermogenden do geldt. antwikkeung in die richting ontsegd, hem daartoe het onontbeerlijke onderwijs onthouden, tonrijl het zelf» geen oogoublik aarzelt, o» ?betrekkelijke, nuar de hoogst aanzienlijke taeerdur?heid deewege beslissen. Het is juist om dtn i»; ?vloed, welken de Kroon, de Eerste ga Tweede Kanjar ?op de volkskeuze zullen uitoefe%en, dat t>if dit ?wetsontwerp is voorgesteld om eone groote1 me ?derheid tot de aanneming van veranderingen in do ?Grondwet to vorderen." Duidelijk is dit zeker niet. Om te bewijzen, dat het nuttig on noodig was te openbaar gezag kcutoloos het vakonderwijs verkrijgbaar te stelles voor ?Qn broeder, die niet door handel of bedrijf maar door een ambtcht ia zfrie dagflijksche behoeften wil trachten «a voorzien? Waarlijk, bet bestaan der behoefte kan niet geloochend worden, maar zelfs al wilde men dit, «sa nog beletten én de letter én de geest der nieuwe endenrijswet, dat gemeentebesturen zich achter dit luttele argument zouden kunnen verschuilen, en dat het groote volksbelang, bevordering van d* intellectueele ontwikkeling der kinderen uit alle klassen der ?tttachappij. moedwillig zou worden miskend en verW»arloo8d. Sterk door do wet van 1678, twijfelen wfl <an ook geen oogenblik. of de eindbeslissing di-r rageering zal-luiden ten gunste van hen. die het lager «denrijs in zijn geheelen omvang wenschen toegan kelijk t« zien voor alle kinderen des volk*. Botterdam, 4 Jan. 1SS1. J. A. VAX GO.9E. Hogendorp. misschien, met bot oog op den tijd waarin hij leefde, de meest vryzinnige staatsman, dien Nederland ooit bezaten hooft, zag dit gevaar in. ?Ab»o andere tienen omstandigheden veranderingen en nieuwe instellingen kunnen vereisrtion" schrijft Schets U ?zoo zal ton allen tijde door erklaard worden, .dat zoodanig Het is mogelijk. - maar waarschijnlijk acht ik het vooralsnog niet. Elke partij, rnnge iy thans minderheid zijn, verlangt meerderheid te worden - Ja behoort overtuigd to /.jjn, dat hare boginaelen eeua zullon zegevieren. Maar zmi /-ü-lan slmn» die bMlUwtide minderhuiils theorie willen vurdedigen, dio aamlruist tonen het j moest worden bekrachtigd en om to ontzenuwen het daartegen geopperde bezwaar, dat dus eene minder- \te nu in zijne ?eene wet mogen ?geval voorhanden i»." "uT^^bmy^id e^nT exorbitante mach, j ««ndwet, zelf, in hare werd geschonken, wordt gcweztu: lo. Op het overwegend belang van ecnu Orondwutsvcrandcrmg. Alsof niet daarom juist, hoe gewichtiger de zaak zo, raeli's fouten heeft good to maken. Do sympathie voor de boeren, dio, na alle nliddelon tot heratel >iitg.«put to hebben, eindelijk aan do vrijhoidaUofde- hunner va deren herinneren i>n voor do traditionoele koppigheid doen vroozon, i» algemeen in Europa. Doch het is niot to «lonken dat oon bloedigu strijd /.il voorkomen worden; de ongulnuhe regime..ion na deren, on mon m»g oen worsteling verwaebto:i, waarbi i i .«i J bot hollaiuUcho element van 7.uid-AJWka fc-gun Enre.-hts- en Mllijkheida-gevwl van 'l.\S«'ll'olc nst.'M KüUllJ ai,ul,KVmt om du? wtl,k u, koelen, dx/.v.v^ol juun Ung in stilto is aangegroeid. Wel hooft sir Colloy, het htH.fd der troepen, di» tegen du Transvaal strijden zulli-n, een voor de booron rurmchounend adres tot zflno soldaten gericht, doch al» hot 2«<iM e-anmtal getrokken i», en do eer van da vla* mout Rabandhaafd worden, zwijgen weldra alle redelijke over leggingen. dio strak*, wanneer zij mwrderh^id gowiirdcn i *M' « richting verbetering der onmogoljjk wilde A. F. K. Hartogh. de meerderheid ook te meer rocbt heeft haar wil ge- gtonj du|J ^hut ïooruit8treven of do veranderlijkheid' eerbiedigd te zien, eone meerderheid - dio, dient jur noonielijke tot dio der zuidelijke broedere in verhet nog eens herhaald?-bestaan zMnit de Begoering. l houding al* 2iï tnt 3|4! De N"dorL wei«owr_li. aUnd de meerderheid dor bvido on( nieuwe Kamers. 2o. Op den invloed, wolkci en Tweede Kamer op de volMtouzo zullen uitiwfonon. l nTan' llo K,)ujj Wat betreft do Kroon, is zoodanige verklaring door l n»üo kenmerkte". Do g .ede trouw van don Belg tot brokjes, ?doorgaan eener ?ken ? Grondwetsherziening. n. Mon zal. .zich herinnoren. dat wij aan het slot van ket eerste' artikel de vraag 'hebben gesteld, in hoe verre terecht kita een verandering in onze Grondwet H» velo lüoeielijkhedcn verbonden zijn, tont ijl. wij bij brengen. de ontkennende beantwoording dier vraag ons voor- Trouwens stelden na to gaan, hoo dit onderwerp «e regelen zou zijn. Siemand zal voor ons vaderland van oordeel zgn, dat men lichtvaardig do wetten eene verandering doet endergaan. Het tegendwl is waar. Zelfs wanneer algemeen erkend wordt, dat eene bs?taaade wet in strijd is met het volksbewustzijn, in «trijd met de behoeften des lands, dan nog kan het jaren en jaren duren, vóórdat de gewenschte verbete ringen wordon aangebracht. Getuige, om slechts odn paar voorbeelden to noe men, de nieuwe wot op de rechterlijke organisatie, bjj art. 5 lier additioneel* artikelen van de Grondwet voor bet jaar 1819 besteld en nog niet afgeleverd: getuige de lange levensduur van den O'Je K<">', «««is ton ioode gedoemd, ma»r waarvan zelf» het zieltogen misschien nog geraimen tijd kan aanhouden: getuige het Hooger Onderwijs, dat in «rijd met de Grondwet .inde 1815 door een Kou. besluit bebeewcht, eerst m 16-ti bij do wet geregeld wi-rd. '' Eu .nn behoeft men .111 geenszins alleen te wrjton aan inertie, die ons Nederlanders verzeker eigen, w, .f aan conservatisme, waarvan bij ons .zelf. de meest radicalen zich gelukkig niet geheel kunnen ontdoen, ook «iet uisluitend aan den p.,liti»ken strijd der partijen, d.. fa,'ons Parlement zonder ophouden gewoed en steed* '-. .onder dennitieven uitslag reeds onuaggelijko b.lcu ' TM't B'jblad der Staatscourant gevuld kceft. ' Voorzekerhebbeüd.-ze oorzaken medegewerkt totdat ,ve rentaal, hetgeen wij niot minder verschuldigd riodieke aftreding van de helft der de herhaalde wisseling En al verlangt bü daarna bijzondere formaliteiten, hH eischt niet, cvenaU de Staatsregeling van 1798, dat gedurende een bepaald tijdsverloop ?seenerloi verandering in de staatsregeling" gemaakt mag wor den 2) noch dat een meerderheid van twee derde dor presente leden van de in dubbelen getale samengestelde vergadering van de Statcu-Goneraal de voorgestelde verandering bckrachtigo, zooals do Grondwet van 1814 voorschreef 3), maar hij begreep, dat der meer derheid het recht toekwam, ? zij het ook na aan vele formaliteiten voldaan to b.-l>U.-n- me* '!<"" ~~" minderheid bi-lwenchi te worden. D,> Grondwet van 1813' bracht hot v?n 2'3 np »,~ i Jen Wellicht", vermoedde Thorbccke, A»nt. D. II ?<»!?,,,.,,?, ^art. 230, duchtte mon in 1S15 het vooruitstroven of ?veranderlijkheid ouzi Do Grondwetshorzi' derheid die exorbitante macht toekennen. Nu w ?*-«"- | ^^ dB, boido Kamers del(jke Broeders" geon broeders meer waren, had de l dug )ne( g(Jett mog(.iiji(heid invlood op do nieuwe billijkheid ten minste gevorderd 3J4 weder op 213 te j ïerkiezmgen door baar denkbaar is. maken? 1) Art. GS. 2) Art. 304. 3) Art. 144. 4) Volgens Jen Grondwetgever van 1814 on 1816 InniiJ<U»lü beeft Engeland in 7.(jn eigen land oen gi-dnrhtrn vijand to bekampen, die stoeds ilrii-ulcr liet hoofd opsteekt. Elkni dag blijkt het duidelijker dat do leren gnrood staan don opstand to doen aanvan gen, zoolang in stilte voorbereid. Voortdurend ver trokken troepen naar hot bedreigde terrein en niet alleon in Ierland zelf. ook elders vertrouwt men den Men verdenkt de Feiiian» van te van plannen om de britscho oorlogschopen to verde angstige kleingeestigheid. Maar, wat allos afdoet, zelf» 'iudlun zoodanige in> 1 Kroon en Kamers -er ZmdeUjke Broeders." 4) mrt~ alïöön " datXel de Eerst* Kamer, doch niot do 11, hl. 48». j 'ccmte zitlin|, nog m8ta Uekond, doch do Bogoerlng ;icninS van 1MO bleef d*r min- j ^^ stat,? kQlme? w?rdon ontbonden, maar JJ *^^ ^ ^ ? tat KeowtanO-h z»l voorstellen de habe^-corpusacto voor een t0d.ang _._.,...-..i,.?m K? ,lo ?Zul- l ... bojdo Kamt,? dan outbonden zjjn ?| ataatgh(.,tnhr, M. 212. 0) H. J. Dyckmoeator, Gn>ndwetsver«ndcring 1871, hl. 78. 10) Van do Staten-Generaal 18ÏB hl. 233. Te rochl8praak dour ?iadel van de jury to schorsen on hetMragen van wapenen to ver bieden. Hot pruMsl'arneUwurdlbohanduld.doehatn rarnell /.elf, geluk aan eouige andere leider» der -;.. - ? mrtij is t(K,gest«an de opening van ' .ndkon worden, | deze schrijver geen onvoorwaardelijk toSenstander van --? ' j J&nullri to Londen;,tj to wonen, 1 ltbci!lnf'el.nij'Ji<li*'>f'Kamcrfli)ffc'rffm.yrff zitting dor I»" f het medo in I84o"der vertegenwoordiging bij stukjes en moqal dB4r?m 'der miudorhoid in dezo do rol, dio |^w^gjJ'*4CI1,U'WaIimvêr"'lBtor vindt bij"'t ten minsto met loven en bieden cenigo meerdere ' J(_r moorijcri,0i,i toekomt, worden geaevcn? Onder deze omstandigheden heeft Engeland weinig rechten worden afgestaan, i, dit niet te verwonderen. Meer bevreomJing verwekt hot, dat de Sogenmanncn ' R, ««wielden, het onrecht der meeMerhcM aangeüaan, te bestendigen, en slecht» de verhouding van 314 op 4,'3 wilden terugbrengen: meer bevreemdend, omdat Thorbecke' toch zoo treffend schreef: ?Kan mon hot verandering uiet nl te moeielijk maC l U O JVmilUT» Tiiwaiin vi in»-.'. ,... ? , ^-j - UIUIL'! W.w ut«.n»- ? --o ?" j . . *» iot kwaad, zonderoehter dit nader te «datmccren. Bij cn oor voor dc griokscbo kwcatio. Het bereuii De grondwetgever vordert eene bijkans alge..?,.? overtuiging. Z« zal hot te dikwerf eerst zijn, wanneer het rechte tijdstip tot invoering der meu'wigheid reeds voorbij is. In gewone omstandigheden. "cn daarop zijn de voprges-vhrevi-n vormen tot her"?ziening berekend, zal het oude, hoe nader aan stor"ven, des te hardnekkiger wocrauiid hiu.Un." Maar waarom d.n n-S verlangd,'dat minstens'2,3 van elke nieu-v gekozct. Kamer de Gri.nd-wetswriin.lo Men vergcte daarbij niet. dat hoo rins .jjiu-ilkearde? wel onder dc tegi d«S do meer ?egatie aan de pei om de twee jaren, aan tan, andtring en vcrbetennb', den grooten, ongekendcn 30 jaren genoten. den zwakken aandrang tot verW V» «?»!<»?-? ? - - r- - l Ol derheid niet meer behoeft te zij» 3,4, maar rwd.» voldoende i,, uu «een dul.be.le kumers rneor worden veroischt en dus het un«<«l van do loden der mindorhoid kleiner kan zijn dan onder de Grondwetten van 1814 15 en 40, om do verandering t*gen te houden. Uit e.,ne, ten vorige jaro verschenen brochure 5 blijkt dit Minister van Hall er zich tegen vertel hooit om op dnwlanigc wijze dc meerderheid door do min derheid ,c'4..enovcrhecrichcn en alleon daarom -'" portefeuille heeft neffgelegd, In de Tweede Kamer zelve vond dit U. A* j«eu 1847,tand. ?Men kon zich vrij alge. ot belang dos lands noodzakolljk achtte, welk eon lornoodloitigste en niet minder belachelijke toe de Grondwet, 1880. i and zou daaruit goborcn wordon! Do Groudwetserandcring zon volgens onze conatltutioneelo bepangen verworpen zijn. maar do meerderheid der Ka mers zon wederom het vooretel daartoe kunnen, en vertuigd van do n.Mjdzakelijkhoid der verandering, ,elfrf moeten doen. Ad Innnitum zon dit kunnen wonlen voortgezet, tonzö lo minderheid eindelijk zwicbtto voor don moreeion ind. dien de moorderheid zon oufonon. Maar waartoe dan d:vt uocnluloozo, liingdnrigv, misschien wul W.-iariijk, welke tiijzondore bcpalinsen tncn mogf .doenlijk ? - - - .. dat /ij /-elf wel do kastanjes Hit h.-t vuur ! moeten halen. Zij »ton.U-n een krediet van 120 milho» 13) Nota van mr. S. v»n Houten, 22 April 1877. | drlt.hm(,n VOIW ?orlosi-tnoboreidsplen toe, cn nu» 11) Bijdrage 12) Korte aauteokoningen op hl. 276. mini-ter Comoundouros verklaarde m de Kamer a» ,?, d? vereenigde gezanten, dat do natie oor ot ve hton ?'.?ne-eii i», dan zich door een sehcidH^em-ht %l'h"n" " Aa? Turkije beeft Gru-keuland hebben het ropr recht tv hon.len. Do Transvaal bracht voor En^-laud nii-t»..lan slecht i erden godtirfiido (Ju jongste dayi-n. Terwijl aid-PachailoorM»fv»t de oor-1 In Turkije vreesde mon. , iddo vervaim-ej. »>« worden; de «ultfti.»"<ii, ^ _ r do .HollandotH" pfchnmen, Utrecht natuurlp gevolg van voorspoed, gedurende dé 1848 tegen»! neen met de bepaling vereen*?," lezen wij i n het viwrloopig .sluiten de Waarin dit ?ok moge g6niifl aan voortbrengende kracht »» i' " ? ,rJeril zeker i. het, dat het zich doet ge- , ^ ? ._ __ t __ -!?rr nTt n-Alk . meerderheid 'van twee derden der leden wiord. Sommigen echter bownc-rfen. dat do zegepraal dor mlnder,t zich bracht of mogelijk maakte." iïlö DCdan 0ok,BeSeerinS en de meerderheden der,; ^ ^??^?r m.akte,.,,p do Ilegcerini, w?f e» . o !.?_? niAmrimo Vft.1 te zic-n slaan U icn in bare memorie van min bestendigd zim. 12); Mr. van Houten drong niot minder op virandoring aan 131. Algemeen? tegenstand vindt dn» dozó bepaling ?mij U «eono verdediging in ons land, uit don laatatcn tijd ti-n minste, beketul. ' Ziehier dan in onze tegenwoordige Grondwet ejn lwgin-i-1, ilat ik kortheidshalve de bealiasondominaorhoidstheorin zou wülen ;noemen, dat allo Dorbv werd don: .._ ?? , _.. . er verlaten, Majoor Clarke met 25 man te Potchef- , p(,iitk.kcn strijd in hul-levei aehiijvvrs afkeuren dat zeker noch bij 'de Bej. handen ineen te zic-n s.aan u, ..--? .. , fc T(,? minil,c m u^c- ,.? -.? gebring, n.ich bij de meorderbeid der teüenwoor- ?jr= .,-* - « «- =:c?- rrM-r,.i :±i rrri-i.:;r?,,tr binding dor Kamorn, zal zich waarschijnlijk evonmm m' de nit-uwc Borst? of Tweede Kamer oone beslish6t behoud van die theorie Ten minste boantwooi *° u* tot^dan zoo noodig, waar het BeUtjrer- ^''^^'vurderonVn twee derdon dor «tem- biDlling Jer Kamorn, ?men bewaard hlflve, wiarmode hut verslag wel seliijnt to .kunnen. »erecni Bij do behandeling In do Tweede Kamer slechts écn lid zich U-gon do toenmalige Minister besloton zon andertog der Grondwet, ^"JjJ"^^' _?_, -lit vrees dat anders to licht i worilen V En toch dié vrees heeft ?__ "tw^jirdeu Grondwetgever van 1848 evenzeer j, diens voorgangers beheertóht. . M^ to ontkennen valt het, dat vastheid m het Btaatsorganisma wenschelijk, noodzakelijk U,dat d. we* voeden, morgen niet plotseling, ondoordacht jo^r T.» » -^r,^? JK üng in ongenade bg u gBTalier menschenl Maar n is ook zoo l Merr. Ach niemendal; ik h?b hoofdp^, kind men «U-h' blijkens iuigen" 7). waamp woordde i ?Hot goldt hier eeno .Wannee liet Elfdo Hoofdstuk, van Justitie antzaak van overwegend bolang. ?.?? Jr'men do Grondwet wil he«ien on daarin eene "verandering wenscht to maken, d.n meet niet de en "cvecht van twee etmalen govangon n hel Duitscho nijk znllon weldra wesr nin.lurhui.1' voor uitspreken. ICisscb'ien wsrpt men tegen, dat ik imj illusion maak; dat partijen, dio thans minderheden in de ïortegtiiwxx.r.llaing vormen, met allo kracht wakken uit vrees voor de ovcrgriioto meerder heid der ?J)cvnlkinB, 'lio m' ,et de boeren Bympathlsccrt. Hior on daar opc.il.ar.-D Joilbert. het tr.H-vaal«.-ho ? logcrhoofd, heoft proklamatic nitgevaardi^d, dio van «i»»» W?^ Lnifit. Men wil Engeland alle» tocRtaan behah* owchappij. Alleen voor onafhwkelikheid «ch znllen blijven vastklampen, juist ean. deze bopaling dor Gromiwot, die b« uitzondering der minder heid rechten geeft boven de meerderheid. . Dit verhoogt niot * in de weinig het prestige der dien iiogcn der engclsche natie. Een reeks irtikeleri Botniijcn in hun voordeel, on in?oit een roering va» do naH., den raad ' « ontvangen, onrecht te huwtollen, dan voorGladstono hot hoofd Is, nnzi rondaendt.) . . . . Gewichtig niettwa? V.n WlUem misschien? . Dor» (M# Mkkmdt.) T. TUI v* Voorzichtig hoorl Voorzichtig! ? Dora. . Kat peatBlbma hem, één Mevr. (r,ftratnrrlijk.) Dora-lief, Je hebt ^^^«^^.S ,i« ««ff AAnfl.na. traarom wo je «i5»Hni" U "B a»y»^|-«" l : de gniotsto onaangenaamheden .?-k gehad had. H8 zelf «P?k er eerst van on 't heftig karakter Tan je pakennende, bedoun we Lmers Toorzichtigheidshalv. 't engagegehlto to houden, uit Vrees dat J>ü er zich mot geweld tegen verzetten «m. -ft d*t mot anders Ja n», 't i» «»«? . vind het toch al hè» Dit - . ? tet men hem inlaat. ? l Jaerr. Dmt kan onmogelijk, Dora. komt, z«n «verlor verfrietig dat zoo'n knappe i»"^.1'1?"^8"?^ «oet worden, dion ik zoo graag m 't openbaart.» Mevr. Je hebt gelijk, Dor.,'maar zoo menschen. .(a»*» Ato Je p» We hebben «oheden . qn nn eenmaal d er geen middel om her liever niet kome . . . . ? Karel ..... Jat behoeven de vrouwen andere niei '" ' ' jjaar je stak daar toch een brief . ... ? *# haati er "" Haken tolecran. . or sluiks weg . . . < ? Mevr. (eeruonderiny i Eon briof? (Zy' <«»' '" '">"> papier uit.) Och ja, dit meen je! Karel (het met grüiiendf. 'en half I»id lezende). Een fricandean - 3 Ned. ponden 'klapstukken (hel voedend nefwerpende.) Een slagersrekening! Dank je hartelijk! . ' Itovr. (plagend.) Nu,.'t kon je belang inboezemen, den prijs Tan een kalfsborst to weten. eens zien Dora. Neon mama, hij moét juï.t wél kom». (D.» > Hmt (bij tirkselttn, teokt wat achter l Karel. ,.) Daar steekt wat achter! Daar Dc verigen, Koetjo. .tfluMert meer. «-'t i» 't oor, ttnrijl IH.J «. . ,, t.' *t?~t t* lilnttfrt «M* ttjne rroiiw xich Bocialistische woclihgca. Victor Davo werd «l* K-zant van Most, die zich t. L mden bevindt, Bova't en lK.«.hul.U«.l van h.m(,'vorhet »m.'.l.-n van plannen tot vor-tonmcMird. "TO AUona werden 31 socialisten het verblijf in di. stad ontzegd. De n«.»n. ontvingen berichten uit Azië, uil.welke ?ut Kuropatkinc, die Van'een tegenovergestelde zijde.l rop" Weldra veracht men een **£*£. slag Omtrent de onderban'dolingen met -O»n» «"' L, Kufdsha verneemt men, tot de betpr-"?- ?-? digd zijn cn de chinoescho regecnng i ton beslissen. De koninR van ItaliS hwft «jf^?1 '_ Sicilië .'begovcn. en d» meid beloert.) tijding ' wÜlonl w-ar waarom bee» » dat nok uo geketaazranig be of Ann^a Stolling met haar mat haar kadet van 'ieu dag durft komen D«i (? allewkeUgst. __ TIBUDB TOONBBÏi. De Torlgen, Karel. ,rtger der belastingen, en dan zno'n mag toch gtHen worden, dunkt mei natnnrlflk, maar een ontKarel (Kmyaam bi»»*nlu>me*de.) Had Je soms geheim?, An»» Dan g. ik ma» jadeiyk weer'boen. KSTT. (ilek Tuntoüt***-) ' Vol.trekt niet. Ik heb geen geheimen; ik «at Dora wat haken to letren ..... Dora. P», i« uw wliistpartijtjo morgen nf van daag? Karel (trantrouictnd.) Waarom? Mevr. Omdat ze er haar ? Karol («ml Merr. in ie redt Laat'Don alsjeblief zelf «preken. , Dora. Omdat' ik er mijn ? < Mevr. (haar té hulp baar pianospel naar inricht. Karal, dat je som to lastig kon zijn. ' Karel (driftig tn u-anlrouirend.) Waarom laat je Dora niet uitspreken ? Ben van 18 jaar kan toch haar woord wel doen . ik gn van avond uit whinton. Dora (blijde in de handen Zoop»! Zoo pal Karel (utmtrotuneM.) Ben Je daar zoo bHj om? Movr. Zokor, omdat z» er zlefc in Torheugt dat je dan ?argn avond ibm» bent KareL Praat toch met voor haar l Dora. 't Ia toch zoo, pal Karel (tot Keetje.) Wat flttlster-jo toch? Kan-Je niet hardop spreken? Kootje (verlegen.) Jawel mijnheer, maar ik . . ... Movr. (yektchrrenae.) Ze spreekt niet graag in 't publiek, Karal l ' Karel (korrelig.) jju wat b»d-jo daar to fluisteren? Keetje (iiny meer terl'Ü'«).... Mijnheer ? ? Karol (dringend.) Nn, wil-je 't zeggen? Keetje (bedeetd.) Ik Troeg movronw of ze voor morgen <» d° "»«? ** ??iï;a "*i**«>««. K»»l (boot.) (IteM af.) 'Ital » z waar hij schitterend ontvanfcen zal j W<De?Minister van onderwijs de Hanctis werd veryattgch door Bacolli. In oostenrijk, Btierm.rkenn«**££+ centrale scktio Domme meid! (Looft *VaS t? SoorweRon' verkeert de tanddag in strijd met rj^jrccrrirsi &5££S**:=s~ (Stol rotfft.) voor het leger to t«* * P""CV - openbare terechtzitting- - ?Beden staatkunde, zwaartepunt ran dit voor Amiterdammen *oo belang rijk artikel Hat geeft alleen een voorbeeld T»D de . die in * «ü, geprijzenswaardige oortoofd blijkt to zijn. OEMEEMTEZAKEH AHBTERDAJI. De, Gid, van Jan. 1881 b*«t e'en stok getiteld: Oudejaarsavondbm-houwingen van een Amsterdammer. S.tuurlok wordeo daari» alleen Amstordamsche zaken besproken. Dit «e Tsnnelden zal voldoende zijn ieder stadgenoot, die in do gelegenheid daartoe is, naar deze Gidsanevering to doen grijpen. W« raden de lezing van dit opstel ton zeewto aan. Voor do velen dte een kennismaking met Neörland'a eerste tijdschrift eane to grooto weelde achten, halen w(J het volgende aan. Mede omdat ook in ons blad wel eens bur gemeesters-portretten gegeven zijn, die sommigen destijds wol niet onjuist, maar gewaagd achtten. .In theorie moet hot al zeer benijdenswaard schijnen aan hot hoofd van eeno gomoente van ruim 800,000 zielen te staan, die zulk een aanloop neemt, en bin nen niet al to lang, ? wij grijsaards zullen 't ovenwel niet beleven, ? do 400,000 zal boreikon-, eene ge meente bovendien die op allorloi, soms op onbehol pen wjjze, getoond heeft en nog toont dat »Ü hart heeft voor eigen grootheid. Toch geloof ik, dat de Burgemeester, die met don laatston December 1879 afgetreden is, nog weinig of geen spijt gehad zal hebbeu van zijn besluit. Eon eenzelvig man als ik, «ie de werkzaamheid van het stedelijk Bestuur alleen ken nit de couranten dio ik loes, en uit hotgoon mÜ op mijn dageiyksche wandeling mot Cora onder het oog komt, stolt zich een Burgemeester van Amster dam misschien anders voor dan hij ie; maar ik heb altoos, gemeend, dat een 'dikke huid en zenuwen, taai als kattendarmon maar .minder trillend, voor hem de eerste vereiaohto waren; daarbij moet hu in mijne Torbee,lding niet alleen oen buitengewone werkkracht «ebben, opgewassen tegen talloozo administratieve, «Ukwftls ziellooze en werktnigcUjke bezigheden, ? is immers niet volgens onao geprezen gemeentewet, de Burgemeester van Amsterdam eigenlijk een kleik Tan ia Ministeries van Binnenlandsche Zaken en van Fi«anciên i» ; artibus infijelium? ? maar qok een taai heid bezitten, bestand tegen een onafgebroken stroom van Raadsvergaderingen in Burgemeesterskamer, van permanente en Intormittente Comité's, van feestelijke en onfeestolijke toespraken; liut nol least, van menacben die don Burgemeester ?eens even" willen tprekcn, en dio dat even zoolang uitspinnen als kot geduld van don toogesprokenó het toelaat. Ein delijk, on hierop kvrnt bet vooral aan, dient bij to woton wanuoor hij ja, cn wanneer hu neen moet zeggen, en daartoe' heeft hij niet alleen veel gezond Torstand, maar ook vooral een vasten wil noodig. Kaar al hetgeen ik van hom gehoord heb, moet Burgemeester den Tex do hiergenoemde eigenschappen in voldoende mate bezeten hebbon, ? en ik kan mij dus beat begrijpen, dat zijn aftreden algemeen als een groot verlies Toor Amsterdam is aangemerkt. En ander hen, die slzoo denken, zullen zeker ook vele ?ergonen z(ju, aan wie, bevredigd of onbevredigd, . hii na een minimum van onderhoud, op de hem eigene w^jzn te kennen gegevon heeft, dat hu nu wat anders en gewichtigere te doen had. Want mijne orTaring uit dou t(jd toen ik' nog veel omgang had mot mensohen, loert mij, dat do weigering van eon verloek. hoe kortaf ook geschied, minder kwalijk geno men wordt, dan de niet-vervulUngeenor verwachting, al is dio slechte op een to vriendelijke bejegening gegrond. In vele gevallen ia dc reden hiervan, dat ?ï dio do weigering heeft ontvangen, zich daarover tegenover zijne vrienden doorgaans niot verhoovaardigt, terwijl «n blijde verwachting allicht als zeker heid rondgebazuind wordt. Wordt die teleurgesteld, , dan maakt de rondbazuiner een mal figuur, 't welk hij doodnatnurlijk aan dengeen toeschrijft, die hem heeft teleurgesteld. Van don nionwon Burgemeester heb ik nog weinig in do couranten gelezen, ? en een jaar la te kort om, buiten do couranten om, over een Invloed te oor«eelen, die zich zoo zelden door onmiddellijke inwer king in 't openbaar kan doen gelden. Mijn huisbaas vertelde mij echter dat hij laatst bij Z. E. A. geweest was, om over eene ruiling to spreken.van gemeente grond, van een halve el breedte on drio kwart el lengte togen een gelijke hoeveelheid van zijn particu lieren grond. HO was zeer ingenomen met de ont vangst en dé voorkomendheid van don Burgemeester, en had wel een half uur met hem zitten praten. Ik vond dat bericht min of meer omineus. Intusscheu, coriu modi* bene fit. 't Is mogelijk, dat ge dold en lengte van tijd oven grooto dingen tot stand brengen als vlugheid on kracht: men zegt hot althans, tn wfjst dan doorgaans op het voorbeeld van mierennesten ef koraalriffen. Haar dit is zeker, dat mon geduld moet bobben, om een half uur lang to praten over zeven en dertig en eon halven vierkanten palm UIT DE MAASSTAD. Bottordam, 6 Januari. Hen kan met voorspellingen tooh nooit to voorzichtig zijn l Dit heeft uw correspondent weder ervaren, toen hij een veertien dagen geleden zeide, dat het voor stel .van B. en W. wal niot veel discussie zou uitlok ken, dat de raad hen zon machtigen met de InterBell Company in onderhandeling to treden over het verleenen van oonceasio voor don aanleg on exploitatie van tclophon-verbindingen in onze stad. 't Is waar, naar do letter ia de voorspelling, uitge komen, maar de machtiging is niet verleend en de zaak uitgesteld. Het is daarmede zonderling geloopeu. Een bezwaarschrift togon het rapport van den directour van openbare worken aan B. en W., benevens een concnrreerende aanvraag om concessie tot aanleg van tolephonverbindingon en electritche uurtcerte», wa» bij het dagelijkacu bestuur ingekomen, en hoewol do voorzitter daarin geon reden.zag um het aan deerde gestolde voorstel te verdagen, zou hij zich toch niet tegen eene motie tot uitstel verzotten. Do heer Ebeling stelde zulk eono motie voor, on ziet ... de makzucbt gemis van energie, ? ziedaar de drijfvoe- QaUaudat Huet en ren. Is er dan onder die penenen, .betrokken b^ ton der kiesrereemging den blnnenUndschen handel en «hespTaart," niemand , didaat der zwter-vereenUjing Haarlem, mr. 't Hooft, die eens verder dan zijn dageliJksck bedryf kijkt, die *Jf die der katholieken, da heer Tombergh, bleef in een. de oogen wand? naar Antwerpen en daar «nt i de minderheid, hoewel d. tweede het tot een herzich rekenschap geeft, of binneulaudscho handel eu scheepvaart inderdaad gaan kwijnen als ze zonder genade verdreven worden naar etn geheel nieuwe, stemming bracht. De katholieken die door den dood korte plomp in d. verte of aabü ?««<»di«/??£ en heeren Van der Aa een zetel in den raad vetlo-1 digde dat Mienwknik, hst 't «omen «oo laohe»«» ren, 'hebben dezen niet terug bekomen. stommen staakten! Overaenkumstig do wet heeft du raad acht dagen daarna gestemd over de vraag, of de zaak uitgesteld dan wel in do vorige zitting bohandold zou worden? Gelukkig besliste de raad in eerstgenoemden zin, want waar in onzen tijd van ongeloof en verdorvenheid den Josua te vinden, die niet slechts dc zou stilstand gebieden zou, maar zells den tijd 8 dagen ternezetten moest? De concnrreorendc aanvraag is van den heer Bede to Brussel, administrateur-directeur van de SocUti yfaerale ir Belgique. Voor een concurrent maakt hij het in zyn schrijven nog al schappelijk, want hij ver. heft zijne ws»r niet.ton koste van zijn mededinger, maar betoogt dat zjj zeker ovengoed is. Aan dc des kundigen om dit te beoordeehm; maar wat zijn scbrij' ven pikant maakt, ia zijn schijnbaar gogroud verwijt aan onzen directeur van openbare werken, dat hij zich door des beeren Bedo concurrenten te Antwer pen heeft bij do neus laten nemen, en op hunne on juiste modeileelingcn afgaande, een afkeurend oordeel heoft uitgesproken over zaken dio hij niot kende en nooit zelfs gezien heeft. Dit niet zeer vleiend ver wijt aan onzen directeur, gevoegd b|j het vooruitzichi dat do heer Bede op openbare uurwerken opent, ? een artikel waarnaar dc Botterdammera reeds aedei jaron zoo vorig haken, alsof zij bevreesd waren an dera stellig bij hun tijd achter te raken. ? deze beide omstandigheden zeg ik, zullen nu oerder oor zaak zijn, dat or nog heel wat tijd Terloopeu za voordat eeno concessie, voor telephon-vorbindingen verleend zal wurdcn. Vruchteloos waa dus mijn stille houp, dat do kindertrompetjes en .koperen schoorbek kens, waarmede onze poh'tio-agcnten brandalarm moe ton maken, weldra als Bottordauische rariteiten aan hot museum voor goschiodoniH cn kunst boven dc Beurs zouden kunnen worden overgedaan. Over do beslissing, in dc vorige week door dun raad omtrent do outwcrp-overoeukomst der liotl Haadelsvereeniying genomen, kan ik kort zijn, daa zij reeds in nagenoeg alle dagbladeu is medegedeeld Zij is met bijna algemeeno stammen verworpen maar nadat in de discussie een aantal leden luidde te kennen gogcvon , da- zjj do -Bon. Haiidelrrereeniying niet wilden zien prijsgegeven aan vreemden, dio d zaak allicht in strijd mot de belangen van de ge nieente cn van den handel zonden kunnen exploitecren Wat het dagclijkseh bestuur en de directie dor Kol Hnnaelarereeniging nu doen zullen, ligt nog In'tdni ster, maar dit toch is in de discussie althans goble kon, dat cr zoo al gecno meerderheid dan toch zeke eene sterke, minderheid in den raad is, die de m. eenigo gozondo oplossing der moeilijkheden voorstaa namelijk overname pn exploitatie der haven-inrichtin gen door de gemeente. En als ik onder do vourstan ders dezer oplossing den wethouder Hoffmann on d raadsleden van der Hoeven en Huiler ontmoet, di zonder eenigen twijfel onder do bckwaarusten flinkuten en onze gemeentelijke vertcgenwoordigln getold mogen wordon, dan word. ik daardoor nó uitstekende haven in een gehsel nieuw kwartier , «uiden der oude stad 1 Te Antwerpen nemen uieternin handel en scheepvaart op verbazende wijze toe _ ab dit to Rotterdam uiet 't geval is, dan U dit Ueen te wijten aafi Jan-Saliegeert, aan gebrek aan nergie. Ten slotlo eene merkwaardige mededeeling: gisteren vond is alhier oeno Maaabudt venwbenen zouder een nkel entrefilet waarin op. de X. Hall. Cl., hare redacteuren of in 't algemeen op d« liberalen gescholon wurdu Het foit is te eenig dan dat ik het als rouw uhroniqueur niet vermelden zou. a. UIT DE HOFHTAD. x^xvm. Inbraak; Straatroof; Oplichterij. 'k Heb mijn woord niet gehouden toen ik In dit Weekblad van 26 Doe. jl. beloofde om Ui een volgend nummer de vraag to overwegen: waar of getuigen aiipers en Sluys Lehr bleven. De aanhangige uitspraak vau het Hof en de uitgaireidhoid van het stuk, waren daarvan de oorzaak, ,Q belangstellenden in do zaak van den Haagschun an duitbroidiug mijner gemeente aou UI m an ao u.wre.omg u.,,? 8?u.??~, «n «n nieuwe eens Tergist hebben; sou toch het ?***<*» ijk, welke aan de overzijde van don tpoorweg ont- j haalde: Perdendun» ett mortale gema bier tot f**taan is. - Het U to begrijpen, dat nu de spoorbaan Tulling gekomen «u»? _ ?,?,?*.. p deze wijze to midden vanhet bebouwde deel dar Nauwelijks waa ds treurma» bekend, of Sederlaaffi emeento geraakt is, de bewonen aanhoudend lest mensebecJiefde repte zich in stilte om, »oo mo**l$*. ebben van de vaak voorkomende afsluiting der een pleister te leggen op de diepe wond. Menige r*. aauage bij da talrijke treiueu die ons daukke station gel over delen ramp is reeds mfln pen. ontvloeld. aandoen. De bewoners van de Bolwerken zullen dan ok trachten dit bezwaar op to heffen door aan den Uad te verzoeken een overbrugging tot stand to reegen, waardoor het geregeld verkeer voor voetangers verzekerd wordt. Nu er meer en meer woningen aan die zijde der gemeente vorrgzen en dit gedeelte dus moer en meer evolkt wordt en wol meorendoels door stadgonooten ie hun werkzaamheden in hot oude gedeelte der tad vinden, verdient dit verzoek door den Baad lustig to worden ontvangen. In de op het einde van het vorige jaar gehouden raadsvergadering, is een overigens ondergeschikte westie behandeld, die echter hier besproken dient worden, daar men ook buiten mijne gemeente enig belang daarbij beeft. moord kunnen tn de heden verschenen Haaf ff hè miAraaswi .Vo. *« en 27 d* vraag bsaproken zien: Heeft WMtm Uariui de Jongh medeplichtigen f De ezers van: .Uit da Hofstad" verwijs ik dus daarheen. 't Ziet er hier met da veiligheid van lijf en goed allos bebalvo gunstig uit; inbraken ut' diefstallen heb ben geregeld plaats. Eerst brak .tnen bij een bewonor dor Laan Copcs in, toon stal man bji oono famiie in de van den Borchstraat a! de jassen, hoeden on stokken uit den gang, daarna bij den hoer G. op iet Oranjeplein, terwijl oene jonge dame op het Be zuidenhout 's middags om 5 uur werd aangerand, op Ion grond geworpen en een oorbel ontstolen. Is er dan geon politie? Men verneemt toch üiet dat de da dors zijn opgespoord. Op de terechtzitting van hot h-if van heden won do zaak behandeld van den engu'lachen opliohto John Tomson, dia door middel van valscha chèqnes menig winkelier bedroog-, en uu zou mon vermoeden dat de maatschappij de tijdelijke onschadolijkmakint van dien falsaris te danken heeft aan dc activitelUe politie... och noen, cn in het DnoWuiiverslag daarove staat dan ook: hot is voornamelijk aan de activitoi van den heer van Holy (die voor f 90.? word opgo licht) to danken, dat de Justitie deu cnBelsehman, di gereed stond om, da homnl *««* «anrtieen, te ver trekken, in de wachtkamer van het station van d Hollandsche spoorweg-maatachappü alhier wist t vatten. Het UapMad vergist zich: de arrestatie wa niot voornamelijk aan de activiteit van den Heer T. Hol maar enkel en a?/-'?n daaraan te danken. Een nieuwe wijze van oplichterij werd dezer dage door eene jufvrouw, B gcheeten, in praktijk gebracb Voorgevende van Botterdam te komen., huurde d net gokleede damt een huis io de Twentstraat. Da huis moest evenwel op niouw w*wl»ü behangan, voren» de hnnrstcr hot betrokken kon. Bij gelegen beid dat «ij een> n»? de v°rdoring van hot wcr kwam zien, ihaakte zij kennis met den behanger . droeg hem de levering op v»n aenige meubelen, g-u dijnen, enz. voor eone som van plus minus f 250.Ecn gelijke leverantie deed zij bij eon ander moube maker. Toen een en ander bg de damo bezorgd en geplaatst was, ontbood zij oen koopman, wien zü het geheele inbocdeltje, ongeveer f 500.? waard, voor dorp, een woning mmder tdde, om uto» T» , . In mijn eersten brief .prak ik, melding makende achenlewns «? ?P»»~' ?*-. bb»n ion tooh UV waarin ik mijn vol gemoed in korten xakalgkftn «tfll heb moeten Inoht geven; de dagbladen zullen ze onir uwe oogen hebben gebracht. Doch in geen daar in zult ge een enkel woord vinden om aan te spom tot het llefdewerk, dal thans te aanvaarden to; n ik deed dit te minder, omdat ik meende,. d»t de» pwekldng niet alleen overbodig zon zijn, maar dat ulfs elk woord van die strekking eene miskenning on bevatten van Nederland'* spreekwoordelijk* mU4dadigheid. Zoo ook nu. Dit heb ik gezien, dat bek gehoord; thans, lezer, is het woord aan n. f 200.? verkocht heeft, met welk |geld ny zich uit do voeten gemaakt hooft. De doortrapte w(jzo waarop die oplichtator is to work gogaaa is ur het bewij» vaa dat zij reeds in de hoogste klasse van het vak ongestraft oon plaatsje veroverd heeft, en ftU TOL-U nu weet dat de beidu bodrogi n leverancier* oerstbegbinendeü waren, dio d»arZooals bekend is bezitten wij in onze groote kerk hot beroemde orgel en het is eene goede gewoonte waarbij dit tweomalen por week, des Dinsdags en >ouderdag<, bespeeld wordt en dc kerk daarbij kosdoos vour het publiek is opengesteld. Vooral des zomers worden deze ?orgelconcerten" ook door vreemlelingen druk bezocht, die tevens deze gelegenheid waarnemen het fraaie kerkgebouw mot zijne curioaa m umurachilderiujjon te bewonderen. ? Deze bospeiugen werden, zooals bekend Is, op de genoemde lagen, van l tot 2 uur dos middags gegeven en ; dio waarlijk als genietende musici daarkwamen on-r dervonden wol eens, dat eon druk bezoek van de schooljeugd, die vau 12 tot 2 uur vrij heeft, niet bevorderlijk is vuor de gewenschte stilte en ruat. Mot het oog hierop en tevens omdat hét eerste uur in don middag voor vtrafwonendcu wel wat vroe& is, werd in het einde van 1880 hot besluit bekent gemaakt, waarbij de uren verschikt werden cn we voor beide Jagen vau 2 tot 3 uur. Nu echter ie daarin wederom verandering gekomen. Het raadslid Krelage ag zijn voorstel aangenomen, waarbij de orgelbospelin gen voortaan worden vastgesteld des Dinsdags van l tot ï uur ea des Donderdag» van 2 tot 3 uur des middags. Ik vond hot noodig dit hior mode to declen mot het oog op de Amsterdammers of de te Amsterdam verblijf houdende vreemdelingen, die dc ?concerten' wom<chtnn bü to wonen en met do wijziging aUich nog onbekend waren. Omtrent dc militaire verandering, dio onze gemeente dreigt te ondergaan, is nog weinig met zekerheid méé te declen. Echter is het thans bekend dat hè 1ste regiment Huzaren, waarvan 3 eskadrons benoven .Ie ataf alhier in garnizoen liggen en waarvan zot vaak ,vtdenm ten huzaar met een briefje ran ontslag uit de gelederen teordt rertffjdffd" ? zooala een am sterdamsch blad passend vindt zijno luzors herhaal delijk cn tut vervclcns toe te doen weten ? mot d andere regimenten wordt «aamgesrjolten en volgen gerucht zun onze gemeente aan de rijdende artilleri tut garnizoen zijn aangewezen. Omtrunt voorgenome kazernebouw zal ik later gelegenheid ? hebben een undor inee te deelen ? of het strategische belange /jn, dia thans de huzaren het veld duen ruime «r du genoemde artillerie, woet ik als ?burger" nle Douwes Dekker die, zooals ik roods -vroeger meldde ederom voornemens is in do voornaamste plaatse i te treden cn zooals mij uit de dagbladen bleel meer in mijne moening gesterkt, dat hot belang dour ';(jna geruïneerd werden, dan is hut to wenschen *ng i dm de politie die ?dame", wier naam bekund is, toch zoowel van do gemeente als van don handel aan het | ^_ ?J....M? nug beslag kunnen leggen op Furon «u de bender kinnen meédeeleu. Haarlem, G Jan. '81. stedelijk bestuur ton plicht stelt alleen dit doel voor en *» > oogon to houden dat, natuurlSk zoo goedkoop »->-'hB Vscheublin van hot bedrog bij de politie rrfiliilr rtrt hfLVAniiinnlifinn-nn nn i1«n linknr «ait.urtAVAT' ""-"to0* ""' ... gelijk, de haveninrichtingen op den linker Maasoever in' handen dor gemeente komen. Intusschen heeft het ook aan klemmoodigon niot giite kwamen doen, werd hun door een inspecteur geantwoord: ?dat is eene civiele quaostia". Latar l hooft men 't toch anders Ingezien en nam du Justitie .. , _. , .. .. ** .. . , .. nooit men i rocu «IKAWIB lugcBiHM »« u«u« uw j^<»»v ontbroken. Exploitatie van Feijenoord achtte b. v. ; Tan de mb,dllad kenni, , die twee oppassende burgers do heer J.cobson voor do gemeente te bezwarend, en '? ^ ^ ,?. 4l? na ean, ecni ? Hage. naare boöluiten kuüJcn om hun do ?clkndiiiie" to niM^vandebeUstingsehuldigomochtWordon » ?'? ?^zij ?Tr we7r ^ven op" k^nen OD één znnor ftivrnmanton waa do mntrelHlo U<-*WIB».U, WJM* * .T.... ,. . geeischt, on één zijner argumenten was de mogelijk heid,' dat ?er met betrekking tot den waterweg naar zea op Rotterdam een wissel zal worden getrokken." , ! komen. Een enkele bizonderheid uit deze zaak: Scheublin had haar u.a. ook ean tafelkleed van f 18 gele verd, en 's avonds bij.de ^dame" zijnde, Vertelde zjj dat Dit schijnt mij echter toe eerder tegen dan voor zijn TOTO, en » ..o»" -u.- «"-""-??>?""? ?i; ? 7,^, «,.*».«. «t"i.< 1 ... n?.»?JL ;?J^...1 ??. de broeder van haar man, ook wel zulk een kleed ff i wilde hebben, doch precies 't zelfde. Hij kon murgen als haar man kwam al het geld krijgen. Den behanger gelukt het eindelijk in een anderen winkel sustenn te pleiten, want als Rotterdam inderdaad ge noodzaakt zal worden zich daarvoor financieele oi to getroosten, dan wordt het nog meer een gebiedende plicht der gemeente om allo : belemmeringen voor handel en scheepvaart weg to nemen (zoo ook het havengeld), opdat zij do uitgave althans rontabel mako eon dergelijk kleed op crcdiot te koopen en' brengt avond ! door vermeerderd verkeer. Zal eu^an oene particuliere?' d*8 fa ZÖ 8»vl°sen UIT DB fl£B'IOOSTAD. Hebt ge 't gezien? Zooueon, zwijg. .Wat bedoelt ge?" vraagt go wellicht, lezer. En an luidt mijn wedervraag: Wat zou ik anders kuneo bedoelen, dan datgene, wat thans alle harten in' ozc stad cn daarbuiten beklemt, alle zinnen ver wart of althans in beslag noemt en alle handen doet ?oppen ? de ramp van' Hensden en Altona? Al iaat bier zoovaak bedeelde tegenover lijder, stad tegenover land, provincie tegenover bet gebeole rijk, )ommelwator tegenover lUaswater, wie denkt thans aaraan? wat ion een medelijdend hart thans dieper cunnou roeron, wat een ernstig hoofd meer kunnen jekommeren dan.die eindelooaa 'ellende vandnizende and- en zelfs gewestgenooten? Hebt gn 't gezien, hoe daar recht tegenoTer het óór kort zoo welvarende Nienwknik in den stovigon maatschappij.'die allereerst op het financieel belang harer aandeelhouders te lotten heoft, haar in dat streven u»ut zeven en uerug uu uou uiii.uu vit,»iu»uu ^uui oQ.t z(JO jjfjjjjjjg jomncn steunen alsof zij zolvc de upiioui»«:i "'"' »v ? -v""-- ..-?B .»._. grond,»,... en dan nog wel met mijn huisbaas! tt havcnili ^Am< pakhni2eni cnl. in'handen h*d? Eeno1 dio -activiteit" af bü don dionstjjvor dezer dagen in weet wel, dat toon doüe mU den inhoud van bedoeld vcrgX-Hjking tusschen Kottcrdam en Antwerpen is vol- het.comodiegóbonw aan den dog gelegd, met het bevorkocht aan Do Vries in de St.-Jaeobstraat, Dit geschiedde l September JL cn nog is de politie de oplicbtstcr niot op 't spoor. Hoo treurig steekt dio ^activiteit" af bij den dionstjjvor, dezer dagen in die Bascule. van zware capaci w» aanraden zich to, te wenden. _ * n, mi* ? Oudejaarsavond-beschouwingen Tan e«» :. "Irfammer. - Bedenkere lenzen, door prof. f Geschiedenis Tan den Dagt Amsteraammer. J' weet wel, dat toen doüe mij den inhoud van bedoeld gesprek wilde modedoolon, ik met een kwaadaardig gezicht uii mijn ionningstoel opsprong en hem bij de Behoudere do deur uitduwde. Hij Is dat zoo van mij gewond, en houdt toch veel van mg, als ik ton ?. minsto het bedrag van z\jn weokbockje vergelijk mot hetgeen ik vroeger wol betaald heb. 1) Maar om op don.Burgemeester terug to komen. Als het waar is, wat ik onlangs gelezen heb, dat hij alles mot don Baad kan doen, wat hrj wil ? 't was natuurlijk weer een van dio ontevreden couranten dio 100 .prak, ? als hjj werkelijk zulk'een.invloed bezat, dan had hQ wel gezorgd dat hot decorum een weinig moor in acht genomen word, bg de benoeming Tan een Hoogleeraar In bet Strafrecht aan de Umvereltcit. Zelf gewezen Hoogleeraar aan het voormalig Athenaenm, en woordvoerder in de Tweede Kamer ten gunste der verheffing van die Instelling tot gemeen telijke TJniveraiteit, moet hem die treurige geschie denis lu hoogo mate tegen de borst gestuit hebben." Het hierboven meegedeelde vormt vooral niet bet kenron van rookers 11 vergelijking tusschcn Rotterdam en Antwcrpé: doende om to toonen, hoe scbadolijk dergeijjko mis- ... . .. i-i.? t i?, plaatste zuinigheid i, en daarentegen welke! rijke !? Ook voor de voüigheid. van. retogers moest beter resultaten'eeno handelspolitiek afwerpt, welke zich:' S.»»" *ofd?.«n t»* "rspreld gerucht ovet een het oude Hollandsen» spreekwoord tot richtsnoer ?«ton<)n brind ln e°° ,ipM'TT!T.^ *»'^f' stolt: een schelrisch uitgooien om een kabeljauw to "POOT » eene Tingerwijzing, dat de t«d Tan handelen vangen. is aangebroken. : 1) Dit geheele verhaal doet woor nleto ter sake en kan dus .geschrapt worden. Ken kan wel zien, dat de Schrijver 'tot de oude pruiken behoort, die nog aan standen gelooTen, on het niet goedvinden als een machtig man als de burgemeester van Amsterdam gemeenzaam is met den burger. En dan is er toch nog een Tsrsehil tnsschén een gezeten bnrger, een kiezer >oor Je gtaten-Groermal, «n den minderen man. J. T. T. Het -cnrijt, aan den tegonwoordigen Rotterdam- Ha» «rschrikkelnk onsslnk, dat op den schon geest door don heer Muller gericht, wa. hard,' «P°°rweg l» Carolina hééft plaats gehad strekke to maar het was waar: het ontbreekt hier aan vertrou- o?"*" »»»«chuw,ng. VUf reizigers werden btf aanmaar zonden zfj daarover zclven wel de bevoegde beoordeelaars zijn f Als de jongste in jaren en'in' wen in d. toekomst van Botterdam, en ik voeg er- k?"« «" J«n trein geheel Torkoold gevonden to hè b^ aan energie. Alle sprekers na hem protesteerden ap°on«tuig. waarin brand w», uitgebroken, en door en zeiden naiunrISk. dat dit verwijt hen niet trof; eBmi* *an ?lenaaNoestollen, bet treinpenoneel nie kon worden gewaarschuwd. _ Waarom blijven do spoorwegmaatschappijen in Nediens'ttp, wierp" Üe hoer~Ebding"z!oh zrffs"op"»ls deïtand blina ?r ZUlk °en BBT"r' mandataris ran het opkomend geslacht, ih wiens naam' ^ het FnT«- Acoustisch Meen. hu do verzekering gaf. dat het geenszins aan de toe- hoer Lefabr8 »"""' U,?B »««gft .«nTpudIg aujimal komst .van Bottordam wanhoopt. Treffend en jnist t00"»"1 to *ian' '* welk *>n bezoek ?imsehoof ^ was'de repliek van den heer Muller, vooral al» men loon'->'»>?» de door hem nitgeTanden onraad in 't oog houdt dat de heer Ebeling'lid is endecan- verklikker", die, nu politie mot ba machte is om A<!0tt»tisc>> *«*? Kabinet Tan den didaat was van de kiesvereeniging welke in den afgoloopen zomer do Taan der protectie ontplooijde. Keu bewijze dit dan door daden, niet door woorden, zeide hij; do protcctioniatischo strijd, ' die lieh laatstelijk ontspon, waarbij men alimentatie ' zocht nlt de etaatsrnif , werd ie voorschijn geroepen door datzelfde gebrek aan vertrouwen in de toekomst. ' En aan ohorgio, voeg ik er weder bij. B,la«ff, OM ünÜ! èn erf teB9n heOT<>n ' automatisch policieman 'Gravenhage, . . 6 Jan. '81. «? J. A. de Bergh. TUT HAABLEV. m. Hot is dezelfde geest, die een adres heeft ingege- Sedert ik mijn laateten brief in dit blad plaatst ven, hetwelk gisteren hier tor beurze tor teekening zijn 'Wij een nienw jaar ingetreden, dat ongotwjjfd is gelegd en waarin togen het bekende flinke plan ook voor mijne gemeente veel liefs en leods brenge ton aanzien van do verbetering der Kloino Draaisteeg zal. Intnsschcn bleef in den gemeenteraad op wordt geprotesteerd. ?Spoedig, zoo meldde de JV. Januari één plaats onvervuld en vernam men no Sotl. Cl. gistoren-aTond, droeg het een aantal namen niets van eene aangekondigde verkiezing in de t irstdaags in Amsterdam komen zal, wordt den 25ste ezer alhier verwacht. Ongetwijfeld zal een talri; nblick van dezo gelegenheid gebruik maken om c ennismakiug met Kultatull te hervatten. In mi eigenden brief zal ik over zijn voordracht een e Maarten. -ïl KUNST. OTHZLLO. HL Gekomen tot eens beschouwing over de vertooning m dit werk door hot Ifederlanitek Toaneel valt de 'thello van den heer Bouwmeester het eerst in het jog. Het zg mij vergund aan een uitvoeriger overzicht 'an zijn spel, eenige algemeaue opmerkingen ie doem voorafgaan. De heer Bouwmeester stolt zich tevreden met ee» beeld van net karakter te ontwerpen in groote trek ken. £>Aai7-3tudie Is hem vreemi. Vandaar dat som mige gedeelten telkens anders door hem worden geipoeld. Eenmaal een algemeen denkbeeld van zij» rol opgevat, wordt de uitvoering der bizonderhode» mu de ingevingen van bat óogenbïik overgelaten. loinand die met den tokst nauwkeurig bekend is wordt meer dan ééns aan dit gebrek in des haeren Bouw meesters methode herinnerd. Een paar voorbeelden. De herinneringen aan zijn vervlogen zaligheid, toen )csdointma's volmaaktheden hoin de aarde in een herschiepen, wellen op bij Othello nitdedk ten van ean aan de heftigste driften ton pm-ji <-? worpen gomoed. Dun toaatml, waarin Olhf'' ? ? .. :':» oogonblik verkeert, beeft de heerBouwir ? ? M men doorzien en zijne tonea vau ziei ^ ~.i^, wee zijn om nooit to vergeten. Hier eti i wfl den grooten kunstenaar, wiens helder inzich m des dichters bedoeling door de rijkste middelen aUer-reflondat aan het licht treedt, Maar ook even duidebjk jespeure» wij m Buuwmoeator den actoor, dio doof oon onvoldoende studie van den tokst niet nauwkeurig heeft vastgesteld op w?'lk tij istip een zekeren t .on dient aangeslagen, deze of gene stemming ingetreden, de eene of andere aandoening vertolkt, ? wanneer h» __ dun regel: Een sehoone vrouw, een lieve, een zachte vrouw! in earkastische woede uitspreekt en eerst even late* bij de woorden geen liever schepsel hier beneên, den waren toon weet aan te slaan. Met zijne lief Je voor Desdemona is alles wat Othelle te voren naast aan het hart lag hem ontvallen. En doodscho leegte is ür de plaats gekomen voord* zucht naat roomvollo daden, die hem eertijds be zielde, en hij vervalt (III, 3) in sombere wanhoop. Deze gemoedstemming wordt door Bouwmeester niet scherp aangeduid, maar op do woorden, die haar ts kennen gaven, werpt hij al het gewicht vanden Terplettorenden hartstocht, welken de voorafgaande eo de .volgende regels eisenen. Zoo zoude men, den tekst vergelijkende met dé voordracht, nog verscheidene _,plaatsen kunnen aanhalen om de voornaamste grief te staven, die, dunkt mij, togen het spel Tan Bouw meester is aan to Toeren. Doch zelfs den schijn TU gretig naar feilen te zoeken wil ik vermijden, vooral daar eon reeks van goed begrepen en voortrsffeHJk gezegde gedeelten de opgemerkte onjuistheden schit terend vergoedt. In hot eerste bsdrijf was vooral hot stille spel Ta» , Bouwmeester nlhnnntond op zijn plaats. Dat de treu rige rijmelarij, waarin van Lennep den toespraak tot ?V; den raad vervat heeft, minder treffend klonk dan waa neer bij de gebeeldhouwde verzon van den heer Bar* , l gersdijk had kunnen zeggen, spreekt van zalf. een bl{jk Tan zijn scheppend talent gaf Bouwmeeatex; toen hij, als antwoord op de waarschuwing van Brabantio Desdemona goed in het oog te houden, huz eerst met een blik rol liefde aanzag, op haar to*snelde, en mat de boven haar hoofd opgeheven hand do woorden .mijn leven voor haar trouw*', vol fiere gelukzaligheid uitsprak. De begroeting tnssohen d. leldjjk een gat geslagen is van omstreeks 200 M. j echigenooten op Cyprus werd door Bouwmeester won-. engte en zekbr 15 M. dieper dan de kruin des dgks?. donchoai gespoeld. Zijne machtige stom trilde TU [ebt go 't gezien, hoo door dien gebroken dijk een | blijde aandoening. De wij zo waaróp hij Desdemona wild warrelonde stroom gaat, roobt op Nionwkuik aan? in do armen hield was vol edele. bevalligheid. Dit100 die stroom de huizen bij tientallen beeft wegge- muntend werd de verwarring, dia de vreugde Tan het Tugd alsof ze van kaartpapier waren gebouwd ? j wederzien in zijn woorden teweegbrengt, weergegeven. huizen Taak Tan 2-eteens muren? hoe zijn woest ge- In het tooneol Tan don twist miste zijn optreden tuswhe» )uldor on 't gekraak van al wat (rij neervclde bij do rechtonden, ioU van het radrakwekkend-koninkujk» londerden de armé boeren in bannen slaap heeft opge- dat wij zoo gaarne aan O thollo bewonderen, even als hl chrikt, en ternauwernood tijd heeft gelaten om met hot. eerste bedrijf die eigenschapTan dea veldheers ver.chtcrlating Tan alles, slechts hun lijf en dat der schijnen niet Toldoonde tot haar reoht kwam. De moeleitinnen te borgen op den dijk (of elders); en bij dot- lijkheden Tan heiderde bedrijf werden geheel oTarwon:enden één angstkreet heeft doen opgaan: De neg. Heeds bij-bet eerste gesprek met Detdemona dijk is gebreken;, redt, redt n, vlucht I? toonde hij. zioh gotroQen door Jago'a enkele woord»». die nog lang blijven weerklinken, dat verpletterende Ter- Barkume, waarin de nagalm als een kende hurreriéf door de zaal voer ? en alle. Tertolkt mét bei fcn~ Hebt go gezien, hóe in den stikdonkercn nacht En daarna tt»d de snel aangroeiende hartstocht dooiallos in de uiterste verwarring, half zinneloos en ,t*rk sprekende trekken duidelijk te ToonwhSn. Dit slaapdronken, in snelle vaart .en dichte drommeta vreeaelrjke uitbarstingen van angst welke den adsmToortsnelde naar den drjk of naar don .nabijgelegen loozon toeschouwer een siddering door het gebeente KontJnenberg, tonrfjl de hevige zuidwestenwind hun jaagt, .afwisselende met hartverscheurend» zialestaart, den regen In het gezicht joeg, deze hen tot op het waarvan de uiting in diepe, trillende, audoeoifka, doordringende en den grond voor hunne voeten tonen snaren Tan hét gemoed in beweging braehto», in een moeras herscheppende. Helaas bet is geen vordlubtsel, hot U eene schrikkelijke waarheid. Ik Traag C, óf Ge 't gezien hebt, Lezer; want rigstsmaatgevoel, met een kunst Tan Toordnoht die, aoo neen .... geen pen Is in staat V dat alles te de mnxlek en de harmonie van bet vers hare rechte» sebildtren: hier beeft de trettrig'e werkelijkheid zich' gevende, enkel Bouwmeester te hooren spreken, tot zelve overtroffen, hier Is geen uiting der knust, welke een uitgezocht genot maakt. Do geweldigedrUtwaerook, bf| machte meer te geven dan eeno' zwakke af- mede hij Jago by de keel greep en dtn dolk op hst ?pUgstog Tan dit ellendig tooneel! Och! dat ik nog hart aette, was een eehonwspol om nooit vit bet gekon schertsen, al» In mijn vorigen brieft bengen ie Terllezen. Het Tsrieerend TUUT der wraakEen onweerstaanbare begeerte heeft mjj derwaarts zucht, dat in zijn oogen brandde, maakte een indruk gejaagd, opdat ik thans tot u zon kunnen zeggen: ik slechte te vergsiykan 'bij dien Tan den vroesetökbëö~er geweest; ik heb gezien, terwijl ^j en anderen pleebtigén eed, den hemel getworen, zyue bfeedege elkander op den eersten dag dezes Jaar» een goed- peinzen niet eerder op te geven, Toordateoji JtreiUMsV gemeend: ?heil n in 81" toeriept, hoe hier de dofcte looze wraak ban ganseh verzwolgen had. verslagenheid heerschto; hoe men ternauwernood wist,! In het volgende tooneel met DesdsstonehedBowwwaar men zich bevond, wat or geschied was, waarde ' meestor wederaUairoortreaTelöksto oogenbUkken. Kam naaste bloedverwanten waren; neen erger nog hoe gevoelde, dat onder die sohönbere kalmte een w* bonderden nog in 't dreigendst levensgevaar verkeer-1 van driften bmischto, waarvan de opgezweepte fob»

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl