De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1881 23 januari pagina 1

23 januari 1881 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

^"r^-'^-^bï^ïÖ^es ^T^MSTKBDAMMEB. WEEKBLAD VQ.H K E D E B L A... No. W». OP HET KANTOOR <i..j>i^:tmnt ku tecen Salafi» i ««a Handelsd.» als ' «?u goede btf , HAKM8 * Co. STOOivranu WASSCHEEIJ 1. LjGebr.P4LTHE,tc,\lmele. SCHOONSCHRiJVö THEE. E. BBAflDSMA. Kalierstraat tóp, Jftfigf Prijsnoteeringen sedert B Juli IBBD. Ho 2 Stofthee ? 1.10. No. 5. Souchon nu. A. OWMWI j «An?A fl KASVEREENIBIH8, Heerencrfteht 1OA« REMTE VOOR 6ELDEM k DEPOSITO «u.J.u. ~*~~Mf~nM*Am MHM*OfffH0. . . llta nOU Vk » BHtatr voorajyavm^f vfw*-tr'"i mot een dig»oor»f opvragen* . . . , tien dagen . J» voor 148 maanden Die «'m ÜSpotiio Oblifoiim ftr l Stfl. a.f.. 8 A. J. JOEKES. XiAWt MV« "« «www.»??^ J ' ' 1.10, Ho. 7. Pecco Souchon r 1.60. BEWARlMtt VAN volgens Reglement uu het Kuitoor fer)titjj(b»»r. lltrrttimarlit 1, EENfö DBPOT VAN ? MaoWDfrOlttB. tC '8 n i» « r. v"'-w- , worden, AMSTERDAM, Knlrerstrast 217. AMSTERDAM, 11 Ju. 1881. . DB DUtKCTIH* BIJ Te Huur gevraagd lo. W TB HUÜB (niet in de AFLOSSINQ VAM V/ieu 5 pCls. GeldleeDiQg, IgemeenteGRONINaEN. BUBGEMEE8TEB onWSTHOTOERS dergemejn»» Groningen brengen tex tennis '«"?«ibel»nghebbenden. dat de rwid dier gemeente, bD besluit «n des, STsten Deosmuer IBBo'no. ï C, goedgekeord bör«sulaUe «n Gedeputeerde Staten der provincie Gro ningen ran den Sisten dier m»»nd no. 62. 2e i Ir^. bepaald, d»t en bloo tullen «orden «teelos | *CUU--. -sa»»*? ?;«'.. .r»?.--s?-?? De Groene Lamp, <"-'? -isssrl 8t«om»a»rt Maatschappy^^ ?NEDBBI.AND." *^gS «; "L! W!Sgi-;: l^ïSL'ëuSuu*'. Hwa» * c^?^ £»*» f'^,n^tolTïïreaSsce»u.R T»n genaeldo rirm»i iw»"» *? ^ivWiTifAW, Januari 1881. MAATSCHAPPIJ TOT Bevordering der Bouwkunst, ?sf^W si ^* ^" -^?^*^? _.__T » »,«»UcbnldbeVenWniBsen der gemeente, uitgegeven krachDe voorradige MAXTELS, STOFFEN en mdereWMIBB^^^^^3 1py.Jff.Vj^tot seerlage prUzen opgernieid, ^^^£'^JS?^S -_i ~~ ~ -T*-< -T-* /* A T=J 1875,. M Augiutu. 1876 en 17 M»rt W77. zoomed. 1875 W Augustus 1 en . . Voormlcu MET POTTEN H. H. VAM OASPEt * Co., r^aeVoLurv^^ra.^ w^ss^s^sff^^ff^ NowS»' 1881 'oor* de sohuldbekentenissen,. voor. Ss aa-Mfes rtSST-aï }ttïtt£&w?tt*~*' OHONINGEN, 10 Januarg '««'Sleciikolciij^erecDiging. Ongezifte KuleD. (grof en fijn) f 0.90 perHeotouUr. Gezifte » (grore) . - « »?« ? ^ Calurtfére ? " ,'gn " Haard ^35 ". 100 Kilo. stuk . ? ? ? -pijj-j KUS E Jr Krj ..?*-" " »«».** . AFLE Nederlandsch Magazijn, TUDSCHKIFT VOOE HET HUISGEZIN. LiDY 1E1KS 6E1I. Met medewerking «n VAK BALE^J. ANT. L. DE KOP en is ald ^g prys -van dit -u mie- jcüjksehe afleveringen maat, i» per jaargang '?.'l. afleverinB l/'»"*te.outbieden al«m,de b den Uitgever, ^ ^ ^ ^ ^^ UIT HET ESOEL8CH door . .. Nieuwste uitgave van H. J. _ Dij J C. 4 W. ALTOBFFER: te IratciM^r URNALILLUSTRE DES MODES JOÜVELLE JOURNAL lOOO en ?**^f£«:£^?£^ B« don. Uitgever J. TUBÖEB. U Sterdam, i» JAGOBUS B E L L A MIJ. door JOH*, DIJSERINCK. , Groot 80. in netten omalag. Pr8' f 1"~ B O DE O A TE AMSTERDAM. , H. 3fBf>" "** -1*'1 i en PARIS-CHABMANT a eu l» bonn^ffrtnlTde se conciller les sympathies de ton. cenx qui Ie connaissent; ; -RtrhAee- ses Anunrelles; ses Mo*es II est vrai que les Canserles wi mtéressa»*" *? «fatai»», »" «1 modèta simples, élégantes et distinguéea dont d donnc a chaq« J;?"0^"^ 8au8 coffle les deserlpllons pratfque* *&? lcs accompagnent, lea «uvragcs r» Vexteiislcni renonvelés" et les R«ma»8 de» meillenrs auteurs ont pu.ssamment^°D? jour d.kni de cette publicatinn si attrayante et d'un pnx st modiqne, quell?«?»!" _ i-, LE JOUENAL UNIVERSEL DE LA FAMILLE. PAKIS CHARMLAMT offre ^^^J00^ 10 «ravures-Modcs. . Pa(rall d«oou»e. l Feuillc d'ouvragcs pour Dumcs ritenet i la prime. l Morcc«u d* Muslque pendant 8 mois, les 4 autrcs sont??**£«? p Sommaire dn N. de Janvier 1801. ?' Trousseau. Cnuserie. Toilettes Enfants et Hllrte». ^^ ^ mo^uln. SPUISTRAAT b/d Torensleeg, 110, i. ÜN MAGNIFIttüE GRAVURE COLORIE. rKIJSCOCBAUTES op aanvraee. -i!*l*^-^^^ TBHïSS"3^!??^^^^ « V nuvirvD iBSff«»Tiii55 S&WS^^Srïsïr-ia»»-. ^S4!*S¥Ü5ÏÏ?SU«"*? HABMS & Co., Edit.-nrs i Amsterdam. S«hH«7rUe> to Olieverf UT.T . ' «? Dr JOH. VAN VLOTEN. TROMMBtS en DOOSJES ««fc.ee HederWschB SteeiikolBn-HandBls-VerBBniging, «, gedrrven »1 ««rf"- ??"'«' *' F|M1B Von Thenen, Bagcdoorn Jr. en Gompagme. --BBUSSBlTen GENT. WJ de P.irdens».»t No, 170, achter TAS DlUVISlCo, ' Oude Splcg*!8^**** ^_ Amsterdamsclxo PïiseeT -Inrïclitinr «jjLOKvtGWACHT W». 5, *"" k.| de P»l««en«»ft«U«. , ? *- met het machinaal in Nieuwste Modellen f H. HBBDOOBH SCHOEN- -BS ÜIÜII Vl^Li «i' LAABZENMAGAZWN .-»?.»**»? ^»-»«,*»^rf»/»i, /Vo* s^BpW"" ? *>^|^^^ ^^ l K X ^ ; . _ TUkT^^ K wraarleimnerptein JVo. S WEGENS LIQUIDATIE^ _ _ van der LOO & BERTEN, « *an alle nog voorhanden z^nd? Spotprijs! ? ? ? ^ * ? omen ver beneden A. S T ALL, Kalvmtraat hoek Bagljohofeleeg 132-134. VERHUREN B. L iMTOl, CCCB ter Inzage. O»« leJ^S£^ töiuuii, jüiifrsr 187. A°. 1881. U UMH t II \ (Hllt Uitgevers: EI . Kantoor: Rokm 2. ZONDAG 23 J4FUARL Abonnement per 3/ra. . , . ! 60 Cia. fr.p. p. 75 Cta. Afzonderlpe Nummers ? ? ? ? » Advertentiënvanl-eregeh ? 1.-iedereregel meer 15 » HET UOODE INHOUD. EN DE TR.VWVAA1,. OYEUKIÓHT. ? Uit do Hertogst»»!. ? tüon«ilïüo«t8lUjigon, door J waaïucljnwinff, enz. ? Lt Tweede K»mor, door Cautowtpollui. ? O. Leven en Arbeid, door C. ? "?' '" 1^^-^^^^^^^ fet. 3^SS^^iS^SRJ^ M enz.- BSIEVESBUS.: Ooen tiental beduold, doir O. B. - Antwoord van do «a?«t-i»T»n.*.'imTJP KOBRESrONDENTIE. - OVEUZ1CHT ^AX DE EFFEKTENMARKT. ? Veilmgon. ? Ttaud. ? To buur zijiulu Woniji""" ? GEN. ? Vergaderingen. ? Schouwburgen, onz. kant van gezaghebbende Engelsche bladen als van NederWsche *yde is in het licht gesteld. Maar toch eere aan het Hoofdkomité. Geen aaüe die de Wet beter kent en wie het recht dierbaarder is dan de nederlandscbe. Engel«hen mogen zich laten ^isleiden door hun £mpathiegvoer de vryheidal evendo, boeren om hun strijd een oorlog, en het Boode Jiruia OOK voor hen in het leven geroep» te achten, een Nederlander verliest nooit zun kalmte, a e nei Uge letter van statuten of besluit bluft veiHg '"H^ *X* Kruis zal in z^n recht Z«n, on getwijfeld. ? Maar WH zgn t waawchönluK Sok, als wn vragen of het geen tüd wo^tom een ander-kleurig, bv een Oranje^ Kruiai te. stichten, dat hulp verleent aan elke zwakke natie; de voor de vrijheid kampt, wier zonen om het volksbestaan üen dood trotseeren. Partikulieren met Prof. Harting aan net hoofd hebben er voor gezorgd, dat onze naam niet bespot zou wordeo. Waar is de tweede man van gezag, die een eind maakt aan het talmen en voor de zuid-afrikaansche broede ren een inschrijving opent, ten einde hun ge neeskundige linlp op het slagveld te verleenen t Het Roodo Kruis en de Transvaal. Gladstone heeft in het engelsche parlement verzeker.Uat de nederlandsche regoermg haar bemiddeling in het geschil tusschen Engeland en den Transvaal niet heeft aangeboden. Men had dus wczentlijk gedacht, dat zoo i»** .. i ? ~;;n V.on niiflAlnKa Prof. Buys' geneesmiddel. Amice.' Yan alle kanten sneeuw ? zoover het oog kan turen ? mijn kamer niet warm te krnïen - en geen kranten, daar de treinen «-»* 7 1T _ ^_ ___ J A«.nalïtmArt ftaOTt An,l*lCffl] ygU ? (*H ucoll JM»UVOI«I ^*w»«- «*» «foopen. Voor ons dorpelingen geen aangename tijd, behalve voor den postbode ! ? Nog een schep steenkolen op, of beter inde »chêl en de Gids ter. hand genomen ? miskache , schien maakt deze warm l ÜJ.DU U «U. MMW " VMW»«»--J? o V, iets mogelijk zou kunnen zun. ben miskenning van on» volkskarakter. DB iiederlaud,cl..c regeering zal de laatste zv,n, om haar symphatie met de Trausvalers tegenover de bevrieude MoKendlieid te doen binken. Geheel Europa ? thans meldt men zelfs van een beweging ten gunste der Transvalers te Lissabon op touw gezet ? protesteert, doch onze Rïgeering blijft zoo neutraal, als gold hot den Btryd tussen Kussen en Turkmenen, en ante eerste Kamer heeft een week lang ?beschouwingen voorge-lrng^n en beraadslaagd manr van een interpellatie, om van de Kegearing te woten te komen, wat zü meen' ten nuttu onzer stamgeuooten iu Zuid-Afrika te kunnen verrichten, -h- werd niets vernomen Trouwens alles is gewichtiger, dan een po , ging om aan Europa te toonen. dat wij nationalituitfgevoel bezitten. Vooral de ofrioieele wereld moet nfkeerig z\jo van zulke openbsr rinsen. die zóó licht er toe leiden d*t het gevoel over het verstand gaat heersenen. Eere daarom aan het Iloofdkomite der JNederlund-clie Vereeniging Het Itoone Kru>3. Het verzond onderstaande crkulairc: ?Naar aanleiding van de menigvuldige vragen o» inlichting aangaande het. verleenen van hulp in de Tranivaixl, heeft hH Hoofdcomito de eer n mede te deelen, dat de HederlancUche Ver s'^Vi"..?£iï»t5±.° ,?.'?t?; üï? a<sssKs=r~'32 SSMSS &.ê.HS^ste^S**sMiWiss.^^ een ooriog «"?"'"_""'l " , . ,.?rti?i,i;ii, von,lB irKiatraTalan. oaen moedige gids, die men maant, aeze »Y»iui» Eilacie! ik weet niet, hoe gü Amsterdammers .er over deukt, maar op ma maakt Let artikel van Prof. BuHn hetzelfde <>£fect als d* oneindige sneeuwvlakte om m« heen. Het, w hoogst dichteriyk, wel wat eentonig, maar m«, te onschuldig en Voüd: het teekent voor mlju oog een dooden akker, geen enkel frisch, groen blaadje voorspelt nieuw leven en nieuwe kracht. Maar laat ik niet vervallen in dezelfde fout wil ik niet zeggen, in dezelfde eigenaar digheid, die alle politieke artikelen van Prof? Bu«s kenteekent, nl. een rijkdom .van beelden, die werkeiyk de lezing m den beginne zeer veraangenamen, maar die juist door bun tAlrnkkeid langzamerhand de aandacht ai leiten. "Sieen niet, dat ik daarmede wil zeggen, dat' rroi. uuij» <tu-i aan rijkdo» T«n lw>Won dit maal bedekken wil ae armoede zyner gedach ten ? daarvoor is zyne geheele persoonlnkheid te edel en oprecht? maar .dan lezer wordt toch somtijds onwillekeurig, ja tegen diens wil, die mcening opgedron?" Geen h -.rtatoat ? waar men , van hen, die de liberale party uwuuou ,o» zwakt en gedesorganiseerd, geen vurig protest i .__ 1 i _.-. *?*.??j,l»« «ran Haf vallflA ft f h l* AMeV'neme "en Staatscommissie, tot GrondWsherziem'ng, in de verwachting, dat zu ge durende jaren en jaren daarover in bealoten kamer zal debatteeren, zond* dat het thans levende geslacht eenig resultaat daarvan zal zien. En intüsschen -de bedejielgke keuze van Grondwetsherziening ia immeWdo'jrdie Staats commissie tot zwygen gebracht l - en intnsschen werkt men hard elf v4otig ? ook eendrachtig? ? aan de verd*. »stoffeenng van het gebouw in 1848 opgerichjf* M7a. w. den zieke geve men** geneesmiddel, met vooruitzicht dat dit sleohOver een dertig tal jaren eenige genezing z* geven, en men legt hem intusschen een Arbeid op, waarvoor hff waarlijk zich in den meestgezonden , meest kraohtigen toestond zou moeten bevinden. Ik weet niet;, amice, hoe 'i ü gegaan i», maar toen ik vau Prof. Buijs die solutie las van den ook volgen» hem ailerdroevigsten toestand, waarin ons politiek leven zich thans bevindt zag ik wel den Hoogleeraar, die van af zyn catheder stellingen verkondigt, maar met den politieken deskundige, die rekenschap moet nouden met de gegevens, waarover de tyds omstandigheden hem de beschikking geven. Indien het mogelijk ware met de Kame den ongeredderden boel op i ruimen, dooi eene werkeloosheid van een lertigial j»ren veroorzaakt, dan ware dit advies uitstekend ? of liever gezegd het zou dan met te pa komen. Indien toch de in gehalte allengs ver minderde Kamer daartoe thans m staat ware zou zij vroeger, toen zy nog krachtig ware immers bster gewerkt hebben. Wasrlyk, de ontevredenheid, die buiten d Kamer allen zonder onderscheid ? zelfs Frof Buys ? over den gang van zaken gevoelen zou geen rnison d'etre hebben, indien mon verwachten kon, dat de Kamer in staat was tot den arbeid, die Prof. Buyi haar wil op jt de daden iebben vereeukumsticr besluit vun . 1869 Ko, 210) en van de statuten dor vereeni l»infl'.'" ? ' ' Terecht schreef de N. R. Ct. naar aanlei ding van dezen zendbrief: IB waarin hu i) wordt verleend ovci- aanarang 101 .uiime, uu.««.««.«-=, ,? -?..» 8ik. hVli-r'en van het koninklijk vende maatregelen, geen moedige gids, die besluit van 19 Juli IBui Vi. 60 (Staatsbladi'vertrouwen heelt en vertrouwen wekt. uesmu vantij ?""1__1^'.1-4i,,_w, ^??~.v?r??;. | Ean oneindigé, koude sneeuwvlakt.e. Prof. Buljs erkent, dat de anti-liberalen in aat on* by de keus van nieuwe volks vertegonoordigers ons althans er vanyergewissen.dat wu fgevaardigden b'noemen, die, nog vóór Grondétflwijzigmg, afgezien zelfs van belastingherorming, gestemd zyn voor de grootst moge|ke uitbreiding van kiesbevoogdheid, opdat at politieke leven meer ontwake. t.t. A. RECHT. De minister van justitie heeft den prokureurgeneroiil gelast den officier van justitie hooger «roep doen aanteekenen van het vonnis dur arondissements-rechtbank, waarbvi de inspekteur van po itie Gezelschap ontslagen is van rechts vervolging, ter zake van de aauklacht van willekeurige inbreuk op de persoonlijke vrnheid egenover een koetsier der Amsterdamsche IHtuigvereeniging. .,-??*. i Deze daad van d*n g-ivierdon minister zal door ieder weldenkende worden toegejuicht. ttet reden betoogde het Niewci van Oen Dag van verleden Maandag: Er is maar een recht voor allen. Het gezag van de politie kan slechts schade lyden, wanneer de wet op haar ambtenaren niet van toepassing blijkt te zyn. Eere daarom den minister van justitie, die er voor gezorgd heeft, dat het rechtsgevoel niet bcleedigd w rde. Nu Mr. Modderman aluus is voorgegaan, wie weet of Mr. Six thans met zal volgen, om op een ander punt, waar hel rechtsgevoel der natie niet minder geschokt word, kordaat optetreden. Een góéd voor beeld werkt, ? waarschynlyk ook onder ministers ? aanstekelijk. irroi. Jjuija ei nuub, ««** *"* »?**** ..««.?-? ? deii lande dagelijks terrein wriunen, -- erkent i. 'i ji ? r. Hut se H dit voor een ffoed deel te danken heb aa* =« srs-M "-trWae hulp aa°Jd"^n^Cme^nt fiberale party .«W meer is, wat zij onder het Mtan f eigerenP, .maar ook dat het heeft | eerste rfm*«J Thorl nie meen :er »oi w »** «*j «*»*»«» ?**"? f*" mo^uTêrgeTen11, "maaTÓ^k'dat'hetl^ft jc^ JfinUtérie Thorbecké was - dat zü.in kunnen goedvinden die weigering te kleed.n gehalte achteruit is gegaan en dat dit blijft :? j^n hnvun«f«nnd«n vnvm. Tut. da hier tre- aanhouden. ....... in den bovenstaanden vorm. Uit de hier ge kozen bewoordingen toch valt op te maken, dat hef Uoofdcomité den strijd dor. Transvaaleche Boeren voor het hun ontweldijïde volksgeeft Ly onsnuvoordie neiK ffeueesumnici gvoib wy w^* «»* »w«* v«« ziekte, die niet alleen de liberale partg lang zamerhand onttakelt, maar ook ons ieheele eche Boeren voor het hun ontweiüigae VOIKS- zamciuami ".U?I'V"I'. "?"S11""" ï~f JT terbestaan niet ala een oorlog, dé deelnemers Staats-organisme ondernaynt, omdat dfe kerdaftrann dus niet aUo--1??i?J?' ^???*? l i".i"Vo nn.rt.nan. B eene zienswjjze wier ?TO1?- «... ».» een oorlog, de deelnemers Staats-orgamsme onoermyuif uu>u_. ? -daaraan dus niet al, oorlog voerenden beschouwt: kelyke partüen, als reseermg.part.j terecht door ;er onjuistheid zoowel van den hem ongeschikt worde» geacht.' ^et ia toch niet de hang om nieuwe theo riën in toepassing te brengen, die in .hét algt meen verandering doet wan*chen, maar d overtuising. di? dagelijks meer en meer zie opdringt, dat de bestaande Kamer tot gee krachtigen-vruchtdragenden arbeid m staat i Na dSrtig jaren geduld ? is het. geduld ver iaard ? en verlangt men verandering, met om de verandering zelve, maar omdat msn ver betering verlangt. ? . . En nu moge de grondwetsherziening een bedenkelyke Fcuze zgn, ? om-lat z;j di libe ral.n in A* K-vmar ea mifKf.^ ook de hhe rale.kiezera (volgens £«t thiini IwVMnUeste sel) verdeelt, ? nog bodBnkoiak«r is 't mnn inziens, alles maar ta laten bij het oude, eenit raadgevingen ten beste te geven, die toch ni opgevolgd zullen worden, en op die wuse c werkeloosheid te doen' voortduren en tegel kertijd de ontevredenheid, die eindnlyk het geheele cönstitutioneele stelsel in gevaar zou kunnen brengen. Maar voor heden genoeg hierover ? zooals ik zeide, het Gids-artjkel heeft op mjj geen weldadigen indruk gemaakt, integendeel het bewgst te meer de impasse, waarin wg gekomen zyn en waaruit de | artikelen over Grondwetsherzienings-herzie-; ning ons niet redden zullen, zoolang de veran- j dering der Grondwet zoo moeielyk te verkrjk'en l is. Immers de party, dia nu in de minderheid is, zal geen afstand willen doen van haar ma -ht ? zonder vooraf verzekerde onmogelyk toetestano concessies. liet werd door Mr. Hartogh juist opgemerkt, dal in het elfde hoofdstuk de grootste hinderpaal voor grondwetsherziening ' Misschien viaagt g« mg dan ten slotte wat ik aanraad. . Ik geef liefst geen advies ? ik zie overal sneeuw ? geen leven ? misschien komt er spoedig van buiten «f wat meer warmte ? maar moest ik advies geven, dan zou ik zeggen: Staatkundig Overzicht. Het cngulsclic rarlemont zet de beraadslaging over hot adres van antvyord voort, en lieoft ,alk> moeite om de hmderpali'n, die J<J Ieren-aan Jen voortgang van liot debat in dra wog plaaiscn, te verwij leren. Oelijk mon weet, werd Tarni.-!!'» motie, die dt iin^Jzakelükheid van liet nomon van dwangmaatregelen uitsprak, mot groote meerderheid verworpen. 81«chu eon tiental leden, behalve du Ieren, st«m Je voor haar. Me.Carthy, die een niet minder ver strekkend amen dement indiende? M) wilde namenilijk «Ie verklaring in het adres van «ntwoord opgenomen zien, dat elke maatregel t<>t hot verjagen von pachters geschorst moeJt worden tot na de behandeling der Landbill ? wedervoer een gelijk lot. Nadat Gladstono onder luide toejuiching van het Huis. dit amonduinont. gebrand merkt had als beloodigend v.)i>r du kroon, daar het de bcteekenU had, dat de wi-t niet z.iu mneien ge ëerbiedigd worden,' ? en Mc.Cartlir ziende, dat het geen succes zou hebben, te vergeefs had voorgesteld het in te trekken, verwierp het Huis het met 201 tegen 37 steiunioh. Thans gaan de hernadidaginücn voo'rt, nnnpbnudeiyk- duur de obstmotionisten b.-lommflrd. Gla.l.«t.me, die. eon weinig (ingesteld is geweest, toont zich weer in ataat de zittingen bij tu wonen. . In Ifi-lan'l zdf uam de beweging t«e. Zü ontving nog nieuwen steun door PurneU's al te rondbiirutigo cn.nprniendv taalin het Farleuu-nt. Hij' tm-U durfde daar ten aanlniorcn zijnor meile-leden verzokerun, dat hot landheerenmclsol moest worden afgeschaft, en wan neer dan de grondbezitters tut hul inzicht kwamen, dat hnn belangen met die van Ierland overeenstemden, zon eindelijk het zelfstandig bestaan aan het eiland terug gegeven worden: dan -eerst zonden de bdd.> volkeren in vriendsi-hap met elkander kunnen leven. De uitzet tiug der pachters zou oorzaak zijn van een algemeene weigering om pacht to betalen. Volgens de jongste berichten nit d«n Tr»n»v»»l hielden do boeren de forten ingesloten en werden twee uitvallen van het garnizoen .van Pretoria, afge slagen. Bü den strijd tegen de Basuto'a ontliepen 950 soldaten, natuurlijk meest boeren, nit sympathie voor Transvalere, de gelederen. Bir C»ll«y's troe pen zijn te Xew-Castle op da Tnnsvulsche grens angekoinen. De pers, ook de Engelsche, zet haar juutrijJing van deze anneiatte voort, Obidistune ver-^^ ekerde in het parlement, dat noch Nederland, noch " ' enige andere natie hare bemiddeling in deze kwestie r toeft aangeboden. Het antwoord van den Engelschen iremier op het adres van don Vradebond, was In zeer welwillende termen vervat. Men zou, zoo schreef Gladatono, tevreden z(j» met den geest, waarin de legeering dauht te handelen. De motie Rylands tot afkeuring van Je annexatie van den Tranavaal viel, na een bcetr^jding door Gladstone, met 139 tegen 88 stemmen. Kolonel Terney heeft de Vereeniging tot bevordering van de belangen der Transvalett opge richt en ondorvindt zeer veel steun; ook parlements leden traden too. Loon Say werd weder tot voorzitter van den fntuohen Senaat. Gambetta tot voorzitter van de Kamer gekozen. 'VTiiithorst's voorstel tot opheffing der afrafbepalin* gen, waardoor Katholieke geestelijken verhinderd worden in het uitoefenen hunner anibtsplichteu ontmoet in de pet», ook in die welke door de Begee ring geïnspireerd wordt, bij voorbaat krachtigen tegen stand. De ekonomische raad, dien Bisnurck wenscht tot voorlichting bij utaathuishondkundige kwesties is samengesteld uit vijftien werklii-len, zeventien han dels- en nijverheidsmannen en een en twintig bij den landbouw bc-trokken personen. Men verwondert er zU-h over, dat de rijkskatifelicr na nog voor,dat déze raad er kennis van heeft kunnon nemen met zjjn plan tot oprichting van oen verzekeringsfonda voor werk lieden voor Jen dag komt. Dit plan met uitgebreide memorie van tuelichting, waarin de beginselen, waarop zulk een verzekeringsfonds rust. nit een staatknndig oogpunt verdedigd wordvn, word bij den Bijbtdsg in gediend. De Germania heeft het bericht bevestigd, dat de paus kapittul-vika'rlason benoeml heeft voor diócest-n, waarvan di> bisschoppen gestorven warenOostenrijk werd vtrrast door hot gevraagd ontslag' van den minlsterRrctnenknophandel) en Streit (justitie). De eerste word door Baron Pino, de laatste voorloopij; door Prozak. minister voor Bohemo, vervangen. Men verwacht onk het ontslag van Conrad, minister voor onderwij». De duituch-liberale party wordt hier door jn het kabinet nog verzwakt. De griekschi; kwestie krijgt een stoods dreigender aanzien. Frankrijk schgnt van het arbitrage-voorstel i tPTTrggvkomen te zijn. Turkije wil het bovendien niet , ?Annomea én beide staten: Griekenland en Turkije, wapenen zu'b met spoed. Inmidd-jls heeft dé Porie de niogendheden uitgënoodigd. te Konatantinopel j een kunferentic te doen houden, om betere yoor-! «ellen te overwegen, dan tot hédon warden aanKebnden.- Men vennoe.lt lamaacuen dat Janina en l Metztivo niet tot het aan Grk-kenlftnu te acbeuken gebied zullen bc'hooren/ De Sultan moet beloofd heb ben ntet het eerat tot d*>n -aanval te Zttllon overgSan7-^ doch uien weet te goed. dat Griekenland gt-en verironwen stelt in onderhandelingen- om aan een vreed zame '(ipln-^inw van h>-t geheel te kunnen gclooven. In Biulai>l spoken de nihilisten nog rond. IV Kii-w wi-plfii weder vior pf-raonen in heehtcnis genonv-n, du al do be«i)/? bij zich droegen van tot [df «aaragczwnrene'n te behnoren. Uit Skobelers bejrii-hti-n omtrent het beleg, «n Gt-ok Tejw bl|jkt dat ?do lekkos' verwoed strij'K-n. Herbaalde aanvallen op i dt^ bcleg^ringswerken werden afgealagen duch kwamen i de Russen op grooïo verliezen té fitaan. i In Zweden is de Rijtwliig met een teoonrede ge(opend, waarin allo nadruk gelegd werd op de behoefte | aan bela^tinghervorniiug in verband niet de nieuwe j legerorganisatiu. t'it VTaslungton komt de goode boodschap, dat een wetsontwerp tot afschaffing der surUxe op indb^kte / i V m U I Ij M« E T O -UT. MB. VOSMAEB'S ?AMAZONE". Het óórdeel over Amatone moet, naarmate van het gezichtspunt, verschillend luiden. Met welgevallen, niet waar? laat het keurig, toegeiteld boek (men heeft er reeds kennis mede gemiakt. .noem ik aan) in één adem zich uit lezen. Aan den stijl is gepeuterd j doth liever wat Ie veel zorg, dan te weimgT De., ten tóoneele gevoerde personen hebben iets ongemeena over zich. De itoliaansche omgeving niet minder. liet streven van den auteur is iyne -lezers in eene andere, schoonere weruld te doen' verkeeren. Ilüzelf is evenmin allodaagsch. Om zulk een boek zoo te kunnen BChrüven, moet men veel gelezen, veel nage dacht, veel ondervonden hebben. Amazone getuigt van een rijken en ry'pen geest Doch ? de schrijver zelf zal de laatste zQn, die het zich verheelt ? dit alles geldt slechts en heeft ilechti waarde, wanneer men van de nieuwste 1 nederlandsche letteren in het algemeen een Kier geringen dunk koestert; zoo gering, dat .niet onleesbaar te zyn, geen bombast of geen wartaal te behelzen, nadenken en studie te ver raden, van te voren als eene zeldzaamheid ii een hollandgoh boek beschouwd' wordt. Vindt men het daarentegen niet genoeg, dat de raa wit zie; verlangt men dat hij bovendien in zichzelf een welgema'akte vogel blflke, afkom stig uit, een nederlandsch nest, dan verschilt de slotsom. De auteur van Amazone, die het .poëzie en idealftme zijn ariitokratisoh van nature," in zijn schild voert, heeft regt te eischen, dat men zyn werk nit dit hoogere oogpunt en zelfs alleen ni dit hoogere bezie. En don treft om in de eerste plaats, wanneer w\) den roman aan de beste voorschriften en de beste modellen toet ten, ik weet niet welk gemis van oorspronke lijkheid. De toekomstige boedelbeechrgvor der aederlandsche belletrie onzer duigen zal weligt, ten behoeve van een volgend geslacht, by iet opmaken van zijnen inventaris, Amazone ala de zuiverste uitdrukking eenor hebbeiykleid óf overeengekomen plooi van dénkwaze onder ons aanmerken. ?Omstreeks 1880," zal lij zeggen, ?zgn die en die halfduitsche, halfentelfche begrippen over kunst, in Nederland iet burgerrecht beginnen te verkropen, en is men er die en die artistieke levensbeschouwing, waarmede de meor beschaafden, door het lézen van uitheemsche werken, sedert korter of lan ger reeds vertrouwd waren, smakelyk gaan maken voor onbeschaafdén,. Verschillende nederlandschi) auteurs in dien ttyd, prozaschrij vers en dichters, hebben daartoe medegewerkt, elk op zyne wnze. Veel van die prozaïsche verzen en dat dichterlijk proza kunt gyheden ongelezen laten; alleen Amaeonc niet. Amazone is het neusje van den zalm. Hoe de visch smaakt, en of hq naar meer smaakt, dit moogt gyzelven beoordeelen." De maatstaf van dien littérarischen notaris der toekomst zal juist wezen; doch by het aanleggen zal tegelijk van de onderstelling worden uitgegaan, dat Am<"one slechts een kleed van den dag geweest is, waarmede gees ten van minder rang, ten einde door te gaan voor op de hoogte van-hunnen tüd, zich g* tooid nebben. De meeste denkbeelden m dit boek, ook de in beeld, gebragte daaronder, ook de personen, altegader aangekleede denk beelden, zyn buitenlandscho mode-gemeen plaatsen; teksten van gisteren, afkomstig van over den Ry'n of het Kanaal, waaraan eenvoudigen zich vergapen, doch die op inge wijden in deze soort van litteratuur dezelfde werking doen. als op eene andere klasse van lezers bqbelteksten m vermomde1 traktaatjes. Een geloovig Haagsrh predikant schreef weleer .(godsdienstige en zedeknndige novellen." Thans ~'H il*. _ . . D»» _ 1_ !!JZ_L..,_ _nog ontvangen moet. Het beteekent alleen, djit in plaats van vermomde theolugie te geven, hu vermomde esthetiek geeft; in navolging van dm'teche en engelsche auteur», die tien of twintig of meerjaren geleden op dezen Weg voorgingen. Laat mij door een voorheeld mogen staven, dat de schrijver van Amazone er niet in ge slaagd is, zon werk van den stempel te voor zien, welke bet vreemde nationaal doet wor den, ? zooal-s wanneer men metterwoon zich komt nederzetten in een vreemd land.een gouden armband dit wordt, door in het nieuwe vaderland hem naar de Munt te zenden en van de nieuwe nationale keur te laten voorzien. Het «preekt van zelf, dat ik mnn voorbeeld niet uit bijwerk kies, m»ar' nit het hart van boek en stelsel. Welk nederlandsch gentleman van den te gen woordigen (yd ? want de lezer herinnert sich, dut de roman niet in de grieksche oud heid, allerminst in deze of Kene eeuw der grieksohe mythologie, maar in het Napels en het Rome onzer dagen speelt: moderne amonrette, met eene pompejaansche dekoratie tot ach tergrond. ? welk nederlandsoh kunstenaar ir den bloei des levens, ontwikkeld en vermaard IBZen HUUOIieKBlVll IU VC< utuwuv tl d&ijaniycai Een geloovig Haagsrh predikant schreef weleer .godsdienstige en zedeknndige novellen." Thans sohryft eon Haagsen vrijdenker een -ettnetlsohen roman." Daarmede wordt niet bedoeld, dat de roman esthetisch i»; dit zou voornitloopen z£n op een indruk, dien het publiek , schilder als onze tijdgenoot Siwart Aisma, zal voor zijne wettige echtgenoot, toekomstige moeder zyner kinderen, eene vrouw begeeren, ? eene schoone en vermogende Haagsche damei wel is waar, pas dertig jaren oud en gelukkig reeds weduwe van een nederlandsch minister ? maar die te Rome, ten einde genoegen te geven aan een jong amenkaansch beeldhouwer, dezen haar persoon is guan aan bieden'als model, in het bewustzijn van het geen zü hare schoone vormen noemt'? Die er. roem opdraagt, te dezen aanzien boven elk vooroordeel verheven te zijn, en slechts van liefde TOOT de kunst te blaken? Eene Haagsche mevrouw en aanstaande Haagsche mama, in één woord, die voor een vreemdeling, een ongehuwd man, een toevallig vriend, joor wien z« geen liefde gevoelde en omdat zij die niet gevoelde, zich vertoond heeft te ba*r hemd, en zelfs zonder btw hemd ? l)e schrijver verhaalt dit met onberispelijke cioachheid, in eene opwelling vfln geestdrift, vol bewondering voor zijne esthetische heldin; en- niemand zou, indien de handeling voor: viel te Athene, in de kunstenaarswereld der oudheid, er aanstoot aan behoeven te nemen. 5ver zeden, welke de onzen niet ayn, hehl:en wij geen oordeel. Zelfs prinsessen Bonaparte mogen, hoewel haar leeftijd zooveel minder ver afligt-, onzentwege voor Cariova zitten. Doch denken wü, voor eene poos, ons in de.? plant!. van den esthetischen held! Fries van afkomst, gevormd in Nederland en in België, om zijne Êunst te volmaken naar Italiï getogen, in Italië zelf een voorwerp van algemccne bewondenng, wordt Siwnrt Aisma ons bekend gemankt als de grooUte schilder zijner eeuw en een der edelste karakters von zijn land. Ten _ gevolge eener teleurstelling in de liefde, is hy somber gestemd en heeft zich voorgenomen, het niet weder met vrouwen aan te leggen. Daar leert hij, op zyne jongste italiaivnsche reis, Marcwni kennen, de dame van het bezoek bn Askol, den beeldhouwer, en zijne belangstelling gaat weder ontwaken. Eerst strijdt hy tegen zichzelven, en onderdrukt z\jné opkomende gene genheid. Doch de liefde wordt eerlang de sterkste. Meer en meer leert hy m Maroiana de vrouw .bewonderen en beminnen, die voor hem als man en als kunstenaar het ideaal ver tegenwoordigt-. . ''.,,. i. ? mrcian», harerzijds, is ongelukkig geweest in het huwlHk. De minister waa een fihrter geble ken. Zü heeft geen kinderen, maar woont zamen met «en oom, man van jaren, bemrahik mo nomaan, die haar medeneemt naar Itahe, het land van zyn Horatins. Marciana heeft een amazonenaard; den .aard der tot jaren van on derscheid gekomen én ontgoochelde vrouw, nog jongen schoon, doch vast besloten, zich nooit weder »an een man te hechten, ? even als Siwart Aisma nooit weder aan eent vrouw. Ten einde de mannen en de liefde op een af ziet in-zichzelve eene fameuse dichteres) haar aantrekt als fomeUB scliilder, vooreerst,en weldra als man van karakter. Zij doet Wat zty kan om hem zich uit het hoofd en het hart te weren, doch te vergeefs'. Wanneer zü hem-gebruskeerd heeft op eene w«ze, die gee» ander van haar verdragen zou hebben; z«ne koffers reeds ge pakt zyn; hy Rome verlaten en te Athene dg^_ cholera zal gaan trotseeren, ? dan kf$7i ÜJJ' ' berouw, legt het hoofd in den schoot, vertaalt hare wanhoop en hare liefde in een sonnet van Shakespêare, en keert, als Siwarts bruid, met hem en haar oom naar den Haag terug. . Een zeer gewoon trouwgeval, zoo men wE maar gegrepen uit het wezen der raenschelyke natuur; eene uitnemende stof,iwaarvan door menig romancier, en meer dan een romancière", met lenydenswaardig talent p»rt8 getrokken is By den schrijver van Amazone echter ko men wij er zoo gemakkelijk niet af! ZyneMazciana is niet slechts eene vrouw, zq is pok eene richting; en Aisma niet maar een schilder met juitengewoon talent, maar tevens iemand, die aan levensbeschouwingen doet, en by wien dit filosofeeren de fijne punten van het gevoel ver stompt heeft. Hij verneemt met zekerheid, dat Marciana den beeldhouwer is «wn opzoeken in. zon atelier en haar naakt'hem tot model tieeft gediend. ? en hrj laat zich door Askol met een kluitje in het.net sturen. Hiïgelobrb Marciana op naar woord, wanneer zq hem ver:r en ene stand te honden, speelt zy eene rol en blijft die vervollen ,,. tot zij Aisma ontmoet, die (zq 4EAf»t,A«*u«* vff l»*»*» i'" ? -?i ????? ??- ?v ???- ? *» zekert, dat alles is toegegaan ui Mt en deugd. Bezitter van' Marciana s schoonheid ut de derde hand, ? na den minister en na den beeldhou wer, ? acht hy, in de kracht zijner esthetiek, zich den bevoorrechtste der stervelingen. Welke nieuwe trekken Marciana, zoolang zy er goed blijft uitzien, heul wellicht na het huwlijk spe len zal in Den Haag, hu geeft er niet om en denkt er niet aan. In Den Haag wordt met naar het naakt gewerkt, niet aan groot* kunst gedaan. En dan, Marciana maakt zulke koste lijke verzen l Eymlooze verzen ter eere van Carrara's marmergroeven, ntt wier schoot too vele fraaie kopyen naar grieksche modellen voort

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl