Historisch Archief 1877-1940
^"r^-'^-^bï^ïÖ^es
^T^MSTKBDAMMEB. WEEKBLAD VQ.H K E D E B L A...
No. W».
OP HET KANTOOR
<i..j>i^:tmnt ku tecen Salafi» i
««a
Handelsd.» als '
«?u goede
btf
, HAKM8 * Co.
STOOivranu
WASSCHEEIJ
1.
LjGebr.P4LTHE,tc,\lmele.
SCHOONSCHRiJVö
THEE.
E. BBAflDSMA.
Kalierstraat tóp, Jftfigf
Prijsnoteeringen sedert B Juli IBBD.
Ho 2 Stofthee ? 1.10. No. 5. Souchon
nu. A. OWMWI j «An?A fl
KASVEREENIBIH8,
Heerencrfteht 1OA«
REMTE VOOR 6ELDEM k DEPOSITO
«u.J.u. ~*~~Mf~nM*Am MHM*OfffH0. . . llta nOU
Vk
»
BHtatr voorajyavm^f vfw*-tr'"i
mot een dig»oor»f opvragen* . . .
, tien dagen . J»
voor 148 maanden Die «'m
ÜSpotiio Oblifoiim ftr l Stfl. a.f.. 8
A. J. JOEKES.
XiAWt MV« "« «www.»??^ J ' '
1.10, Ho. 7. Pecco Souchon r 1.60.
BEWARlMtt VAN
volgens Reglement uu het Kuitoor fer)titjj(b»»r.
lltrrttimarlit 1,
EENfö DBPOT VAN
? MaoWDfrOlttB.
tC '8 n i» « r. v"'-w- ,
worden,
AMSTERDAM,
Knlrerstrast
217.
AMSTERDAM, 11 Ju. 1881.
.
DB DUtKCTIH*
BIJ
Te Huur gevraagd
lo. W TB HUÜB (niet in de
AFLOSSINQ VAM
V/ieu 5 pCls. GeldleeDiQg,
IgemeenteGRONINaEN.
BUBGEMEE8TEB onWSTHOTOERS dergemejn»»
Groningen brengen tex tennis
'«"?«ibel»nghebbenden. dat de rwid dier gemeente, bD besluit «n des,
STsten Deosmuer IBBo'no. ï C, goedgekeord
bör«sulaUe «n Gedeputeerde Staten der provincie Gro
ningen ran den Sisten dier m»»nd no. 62. 2e i
Ir^. bepaald, d»t en bloo tullen «orden «teelos
| *CUU--. -sa»»*?
?;«'.. .r»?.--s?-?? De Groene Lamp,
<"-'? -isssrl
8t«om»a»rt Maatschappy^^
?NEDBBI.AND."
*^gS «; "L! W!Sgi-;:
l^ïSL'ëuSuu*'. Hwa» * c^?^
£»*» f'^,n^tolTïïreaSsce»u.R
T»n genaeldo rirm»i iw»"» *?
^ivWiTifAW, Januari 1881.
MAATSCHAPPIJ
TOT
Bevordering der Bouwkunst,
?sf^W si ^* ^" -^?^*^? _.__T » »,«»UcbnldbeVenWniBsen der gemeente, uitgegeven
krachDe voorradige MAXTELS, STOFFEN en mdereWMIBB^^^^^3
1py.Jff.Vj^tot seerlage prUzen opgernieid, ^^^£'^JS?^S
-_i ~~ ~ -T*-< -T-* /* A T=J 1875,. M Augiutu. 1876 en 17 M»rt W77. zoomed.
1875 W Augustus 1 en .
.
Voormlcu
MET POTTEN
H. H. VAM OASPEt
* Co.,
r^aeVoLurv^^ra.^
w^ss^s^sff^^ff^
NowS»' 1881 'oor* de sohuldbekentenissen,. voor.
Ss aa-Mfes rtSST-aï
}ttïtt£&w?tt*~*' OHONINGEN, 10 Januarg
'««'Sleciikolciij^erecDiging.
Ongezifte KuleD. (grof en fijn) f 0.90 perHeotouUr.
Gezifte » (grore) . - « »?« ? ^
Calurtfére ? " ,'gn "
Haard ^35 ". 100 Kilo.
stuk . ? ? ? -pijj-j KUS E Jr
Krj ..?*-" " »«».**
. AFLE
Nederlandsch Magazijn,
TUDSCHKIFT
VOOE HET HUISGEZIN.
LiDY 1E1KS 6E1I.
Met medewerking «n
VAK BALE^J.
ANT. L. DE KOP en
is ald ^g prys -van dit -u
mie- jcüjksehe afleveringen
maat, i» per jaargang
'?.'l. afleverinB l/'»"*te.outbieden al«m,de b
den Uitgever, ^ ^ ^ ^ ^^
UIT HET ESOEL8CH
door
. ..
Nieuwste uitgave van H. J.
_
Dij J C. 4 W. ALTOBFFER: te
IratciM^r
URNALILLUSTRE DES MODES JOÜVELLE
JOURNAL
lOOO
en ?**^f£«:£^?£^
B« don. Uitgever J. TUBÖEB. U Sterdam, i»
JAGOBUS B E L L A MIJ.
door
JOH*, DIJSERINCK. ,
Groot 80. in netten omalag. Pr8' f 1"~
B O DE O A
TE AMSTERDAM.
, H. 3fBf>" "** -1*'1
i en
PARIS-CHABMANT a eu l» bonn^ffrtnlTde se conciller les sympathies de ton.
cenx qui Ie connaissent; ; -RtrhAee- ses Anunrelles; ses Mo*es
II est vrai que les Canserles wi mtéressa»*" *? «fatai»», »" «1 modèta
simples, élégantes et distinguéea dont d donnc a chaq« J;?"0^"^ 8au8 coffle
les deserlpllons pratfque* *&? lcs accompagnent, lea «uvragcs r» Vexteiislcni
renonvelés" et les R«ma»8 de» meillenrs auteurs ont pu.ssamment^°D? jour d.kni
de cette publicatinn si attrayante et d'un pnx st modiqne, quell?«?»!" _ i-,
LE JOUENAL UNIVERSEL DE LA FAMILLE.
PAKIS CHARMLAMT offre ^^^J00^
10 «ravures-Modcs. . Pa(rall d«oou»e.
l Feuillc d'ouvragcs pour Dumcs ritenet i la prime.
l Morcc«u d* Muslque pendant 8 mois, les 4 autrcs sont??**£«? p
Sommaire dn N. de Janvier 1801.
?' Trousseau.
Cnuserie. Toilettes
Enfants et Hllrte». ^^ ^ mo^uln.
SPUISTRAAT b/d Torensleeg, 110,
i.
ÜN MAGNIFIttüE GRAVURE COLORIE.
rKIJSCOCBAUTES op aanvraee.
-i!*l*^-^^^
TBHïSS"3^!??^^^^ « V nuvirvD
iBSff«»Tiii55
S&WS^^Srïsïr-ia»»-.
^S4!*S¥Ü5ÏÏ?SU«"*?
HABMS & Co., Edit.-nrs i Amsterdam.
S«hH«7rUe> to Olieverf
UT.T . '
«?
Dr JOH. VAN VLOTEN.
TROMMBtS en DOOSJES
««fc.ee
HederWschB SteeiikolBn-HandBls-VerBBniging,
«, gedrrven »1 ««rf"- ??"'«' *' F|M1B
Von Thenen, Bagcdoorn Jr. en Gompagme.
--BBUSSBlTen GENT.
WJ de P.irdens».»t No, 170,
achter TAS
DlUVISlCo,
' Oude Splcg*!8^**** ^_
Amsterdamsclxo
PïiseeT -Inrïclitinr
«jjLOKvtGWACHT W». 5,
*"" k.| de P»l««en«»ft«U«. ,
? *- met het machinaal in
Nieuwste Modellen f
H. HBBDOOBH
SCHOEN- -BS
ÜIÜII Vl^Li «i'
LAABZENMAGAZWN
.-»?.»**»? ^»-»«,*»^rf»/»i, /Vo*
s^BpW"" ? *>^|^^^ ^^ l K X ^ ; . _ TUkT^^
K wraarleimnerptein JVo.
S WEGENS LIQUIDATIE^ _ _
van der LOO & BERTEN,
«
*an alle nog voorhanden z^nd?
Spotprijs!
? ? ? ^ * ?
omen
ver beneden
A. S T ALL,
Kalvmtraat hoek Bagljohofeleeg 132-134.
VERHUREN B. L iMTOl,
CCCB ter Inzage. O»« leJ^S£^ töiuuii, jüiifrsr
187.
A°. 1881.
U UMH t II \ (Hllt
Uitgevers: EI .
Kantoor: Rokm 2.
ZONDAG 23 J4FUARL
Abonnement per 3/ra. . , . ! 60 Cia. fr.p. p. 75 Cta.
Afzonderlpe Nummers ? ? ? ? »
Advertentiënvanl-eregeh ? 1.-iedereregel meer 15 »
HET UOODE
INHOUD.
EN DE TR.VWVAA1,.
OYEUKIÓHT. ?
Uit do Hertogst»»!. ?
tüon«ilïüo«t8lUjigon, door J
waaïucljnwinff, enz. ? Lt
Tweede K»mor, door Cautowtpollui. ? O.
Leven en Arbeid, door C. ? "?' '"
1^^-^^^^^^^
fet. 3^SS^^iS^SRJ^
M enz.- BSIEVESBUS.: Ooen tiental beduold,
doir O. B. - Antwoord van do «a?«t-i»T»n.*.'imTJP
KOBRESrONDENTIE. - OVEUZ1CHT ^AX DE
EFFEKTENMARKT. ? Veilmgon. ?
Ttaud. ? To buur zijiulu Woniji""" ?
GEN. ? Vergaderingen. ?
Schouwburgen, onz.
kant van gezaghebbende Engelsche bladen als
van NederWsche *yde is in het licht gesteld.
Maar toch eere aan het Hoofdkomité. Geen
aaüe die de Wet beter kent en wie het recht
dierbaarder is dan de nederlandscbe.
Engel«hen mogen zich laten ^isleiden door hun
£mpathiegvoer de vryheidal evendo, boeren om
hun strijd een oorlog, en het Boode Jiruia OOK
voor hen in het leven geroep» te achten, een
Nederlander verliest nooit zun kalmte, a e nei
Uge letter van statuten of besluit bluft veiHg
'"H^ *X* Kruis zal in z^n recht Z«n, on
getwijfeld. ? Maar WH zgn t waawchönluK
Sok, als wn vragen of het geen tüd wo^tom
een ander-kleurig, bv een Oranje^ Kruiai te.
stichten, dat hulp verleent aan elke zwakke
natie; de voor de vrijheid kampt, wier zonen
om het volksbestaan üen dood trotseeren.
Partikulieren met Prof. Harting aan net
hoofd hebben er voor gezorgd, dat onze naam
niet bespot zou wordeo. Waar is de tweede
man van gezag, die een eind maakt aan het
talmen en voor de zuid-afrikaansche broede
ren een inschrijving opent, ten einde hun ge
neeskundige linlp op het slagveld te verleenen t
Het Roodo Kruis en de Transvaal.
Gladstone heeft in het engelsche parlement
verzeker.Uat de nederlandsche regoermg haar
bemiddeling in het geschil tusschen Engeland
en den Transvaal niet heeft aangeboden.
Men had dus wczentlijk gedacht, dat zoo
i»** .. i ? ~;;n V.on niiflAlnKa
Prof. Buys' geneesmiddel.
Amice.'
Yan alle kanten sneeuw ? zoover het oog
kan turen ? mijn kamer niet warm te
krnïen - en geen kranten, daar de treinen «-»*
7 1T _ ^_ ___ J A«.nalïtmArt ftaOTt An,l*lCffl]
ygU ? (*H ucoll JM»UVOI«I ^*w»«- «*»
«foopen. Voor ons dorpelingen geen aangename
tijd, behalve voor den postbode ! ?
Nog een schep steenkolen op, of beter inde
»chêl en de Gids ter. hand genomen ?
miskache ,
schien maakt deze warm l
ÜJ.DU U «U. MMW " VMW»«»--J? o V,
iets mogelijk zou kunnen zun. ben
miskenning van on» volkskarakter. DB
iiederlaud,cl..c regeering zal de laatste zv,n, om
haar symphatie met de Trausvalers tegenover
de bevrieude MoKendlieid te doen binken.
Geheel Europa ? thans meldt men zelfs van
een beweging ten gunste der Transvalers te
Lissabon op touw gezet ? protesteert, doch
onze Rïgeering blijft zoo neutraal, als gold
hot den Btryd tussen Kussen en Turkmenen,
en ante eerste Kamer heeft een week lang
?beschouwingen voorge-lrng^n en beraadslaagd
manr van een interpellatie, om van de
Kegearing te woten te komen, wat zü meen'
ten nuttu onzer stamgeuooten iu Zuid-Afrika
te kunnen verrichten, -h- werd niets vernomen
Trouwens alles is gewichtiger, dan een po ,
ging om aan Europa te toonen. dat wij
nationalituitfgevoel bezitten. Vooral de ofrioieele
wereld moet nfkeerig z\jo van zulke openbsr
rinsen. die zóó licht er toe leiden d*t het
gevoel over het verstand gaat heersenen.
Eere daarom aan het Iloofdkomite der
JNederlund-clie Vereeniging Het Itoone Kru>3.
Het verzond onderstaande crkulairc:
?Naar aanleiding van de menigvuldige vragen
o» inlichting aangaande het. verleenen van hulp
in de Tranivaixl, heeft hH Hoofdcomito de eer
n mede te deelen, dat de HederlancUche
Ver
s'^Vi"..?£iï»t5±.° ,?.'?t?; üï? a<sssKs=r~'32 SSMSS
&.ê.HS^ste^S**sMiWiss.^^
een ooriog «"?"'"_""'l " , . ,.?rti?i,i;ii, von,lB irKiatraTalan. oaen moedige gids, die
men maant, aeze »Y»iui»
Eilacie! ik weet niet, hoe gü Amsterdammers .er
over deukt, maar op ma maakt Let artikel van
Prof. BuHn hetzelfde <>£fect als d* oneindige
sneeuwvlakte om m« heen. Het, w hoogst
dichteriyk, wel wat eentonig, maar m«, te onschuldig en
Voüd: het teekent voor mlju oog een dooden
akker, geen enkel frisch, groen blaadje voorspelt
nieuw leven en nieuwe kracht.
Maar laat ik niet vervallen in dezelfde
fout wil ik niet zeggen, in dezelfde eigenaar
digheid, die alle politieke artikelen van
Prof? Bu«s kenteekent, nl. een rijkdom .van
beelden, die werkeiyk de lezing m den beginne
zeer veraangenamen, maar die juist door bun
tAlrnkkeid langzamerhand de aandacht ai leiten.
"Sieen niet, dat ik daarmede wil zeggen, dat'
rroi. uuij» <tu-i aan rijkdo» T«n lw>Won dit
maal bedekken wil ae armoede zyner gedach
ten ? daarvoor is zyne geheele
persoonlnkheid te edel en oprecht? maar .dan lezer
wordt toch somtijds onwillekeurig, ja tegen
diens wil, die mcening opgedron?"
Geen h -.rtatoat ? waar men ,
van hen, die de liberale party uwuuou ,o»
zwakt en gedesorganiseerd, geen vurig protest
i .__ 1 i _.-. *?*.??j,l»« «ran Haf vallflA ft f h l*
AMeV'neme "en Staatscommissie, tot
GrondWsherziem'ng, in de verwachting, dat zu ge
durende jaren en jaren daarover in bealoten
kamer zal debatteeren, zond* dat het thans
levende geslacht eenig resultaat daarvan zal zien.
En intüsschen -de bedejielgke keuze van
Grondwetsherziening ia immeWdo'jrdie Staats
commissie tot zwygen gebracht l - en
intnsschen werkt men hard elf v4otig ? ook
eendrachtig? ? aan de verd*. »stoffeenng van
het gebouw in 1848 opgerichjf*
M7a. w. den zieke geve men** geneesmiddel,
met vooruitzicht dat dit sleohOver een dertig
tal jaren eenige genezing z* geven, en men
legt hem intusschen een Arbeid op, waarvoor
hff waarlijk zich in den meestgezonden , meest
kraohtigen toestond zou moeten bevinden.
Ik weet niet;, amice, hoe 'i ü gegaan i», maar
toen ik vau Prof. Buijs die solutie las van den
ook volgen» hem ailerdroevigsten toestand,
waarin ons politiek leven zich thans bevindt
zag ik wel den Hoogleeraar, die van af zyn
catheder stellingen verkondigt, maar met den
politieken deskundige, die rekenschap moet
nouden met de gegevens, waarover de tyds
omstandigheden hem de beschikking geven.
Indien het mogelijk ware met de Kame
den ongeredderden boel op i ruimen, dooi
eene werkeloosheid van een lertigial j»ren
veroorzaakt, dan ware dit advies uitstekend ?
of liever gezegd het zou dan met te pa
komen. Indien toch de in gehalte allengs ver
minderde Kamer daartoe thans m staat ware
zou zij vroeger, toen zy nog krachtig ware
immers bster gewerkt hebben.
Wasrlyk, de ontevredenheid, die buiten d
Kamer allen zonder onderscheid ? zelfs Frof
Buys ? over den gang van zaken gevoelen
zou geen rnison d'etre hebben, indien mon
verwachten kon, dat de Kamer in staat was
tot den arbeid, die Prof. Buyi haar wil op
jt de daden
iebben
vereeukumsticr
besluit vun .
1869 Ko, 210) en van de statuten dor vereeni
l»infl'.'" ? ' '
Terecht schreef de N. R. Ct. naar aanlei
ding van dezen zendbrief:
IB waarin hu i) wordt verleend ovci- aanarang 101 .uiime, uu.««.««.«-=, ,? -?..»
8ik. hVli-r'en van het koninklijk vende maatregelen, geen moedige gids, die
besluit van 19 Juli IBui Vi. 60 (Staatsbladi'vertrouwen heelt en vertrouwen wekt.
uesmu vantij ?""1__1^'.1-4i,,_w, ^??~.v?r??;. | Ean oneindigé, koude sneeuwvlakt.e.
Prof. Buljs erkent, dat de anti-liberalen in
aat on* by de keus van nieuwe volks
vertegonoordigers ons althans er vanyergewissen.dat wu
fgevaardigden b'noemen, die, nog vóór
Grondétflwijzigmg, afgezien zelfs van
belastingherorming, gestemd zyn voor de grootst
moge|ke uitbreiding van kiesbevoogdheid, opdat
at politieke leven meer ontwake.
t.t.
A.
RECHT.
De minister van justitie heeft den
prokureurgeneroiil gelast den officier van justitie hooger
«roep doen aanteekenen van het vonnis dur
arondissements-rechtbank, waarbvi de inspekteur
van po itie Gezelschap ontslagen is van rechts
vervolging, ter zake van de aauklacht van
willekeurige inbreuk op de persoonlijke vrnheid
egenover een koetsier der Amsterdamsche
IHtuigvereeniging. .,-??*. i
Deze daad van d*n g-ivierdon minister zal
door ieder weldenkende worden toegejuicht.
ttet reden betoogde het Niewci van Oen Dag
van verleden Maandag: Er is maar een recht
voor allen. Het gezag van de politie kan
slechts schade lyden, wanneer de wet op haar
ambtenaren niet van toepassing blijkt te zyn.
Eere daarom den minister van justitie, die er
voor gezorgd heeft, dat het rechtsgevoel niet
bcleedigd w rde. Nu Mr. Modderman aluus
is voorgegaan, wie weet of Mr. Six thans met
zal volgen, om op een ander punt, waar hel
rechtsgevoel der natie niet minder geschokt
word, kordaat optetreden. Een góéd voor
beeld werkt, ? waarschynlyk ook onder
ministers ? aanstekelijk.
irroi. Jjuija ei nuub, ««** *"* »?**** ..««.?-? ?
deii lande dagelijks terrein wriunen, -- erkent
i. 'i ji ? r. Hut se H dit voor een ffoed deel te danken
heb
aa* =« srs-M
"-trWae hulp aa°Jd"^n^Cme^nt fiberale party .«W meer is, wat zij onder het
Mtan f eigerenP, .maar ook dat het heeft | eerste rfm*«J Thorl
nie
meen
:er »oi w »** «*j «*»*»«» ?**"?
f*" mo^uTêrgeTen11, "maaTÓ^k'dat'hetl^ft jc^ JfinUtérie Thorbecké was - dat zü.in
kunnen goedvinden die weigering te kleed.n gehalte achteruit is gegaan en dat dit blijft
:? j^n hnvun«f«nnd«n vnvm. Tut. da hier tre- aanhouden. .......
in den bovenstaanden vorm. Uit de hier ge
kozen bewoordingen toch valt op te maken,
dat hef Uoofdcomité den strijd dor.
Transvaaleche Boeren voor het hun ontweldijïde
volksgeeft Ly onsnuvoordie
neiK ffeueesumnici gvoib wy w^* «»* »w«* v««
ziekte, die niet alleen de liberale partg lang
zamerhand onttakelt, maar ook ons ieheele
eche Boeren voor het hun ontweiüigae VOIKS- zamciuami ".U?I'V"I'. "?"S11""" ï~f JT
terbestaan niet ala een oorlog, dé deelnemers Staats-organisme ondernaynt, omdat dfe
kerdaftrann dus niet aUo--1??i?J?' ^???*? l i".i"Vo nn.rt.nan. B
eene zienswjjze wier
?TO1?- «... ».» een oorlog, de deelnemers Staats-orgamsme onoermyuif uu>u_. ?
-daaraan dus niet al, oorlog voerenden beschouwt: kelyke partüen, als reseermg.part.j terecht door
;er onjuistheid zoowel van den hem ongeschikt worde» geacht.'
^et ia toch niet de hang om nieuwe theo
riën in toepassing te brengen, die in .hét algt
meen verandering doet wan*chen, maar d
overtuising. di? dagelijks meer en meer zie
opdringt, dat de bestaande Kamer tot gee
krachtigen-vruchtdragenden arbeid m staat i
Na dSrtig jaren geduld ? is het. geduld ver
iaard ? en verlangt men verandering, met om
de verandering zelve, maar omdat msn ver
betering verlangt. ? . .
En nu moge de grondwetsherziening een
bedenkelyke Fcuze zgn, ? om-lat z;j di libe
ral.n in A* K-vmar ea mifKf.^ ook de hhe
rale.kiezera (volgens £«t thiini IwVMnUeste
sel) verdeelt, ? nog bodBnkoiak«r is 't mnn
inziens, alles maar ta laten bij het oude, eenit
raadgevingen ten beste te geven, die toch ni
opgevolgd zullen worden, en op die wuse c
werkeloosheid te doen' voortduren en tegel
kertijd de ontevredenheid, die eindnlyk het
geheele cönstitutioneele stelsel in gevaar zou
kunnen brengen. Maar voor heden genoeg
hierover ? zooals ik zeide, het Gids-artjkel
heeft op mjj geen weldadigen indruk gemaakt,
integendeel het bewgst te meer de impasse,
waarin wg gekomen zyn en waaruit de |
artikelen over Grondwetsherzienings-herzie-;
ning ons niet redden zullen, zoolang de veran- j
dering der Grondwet zoo moeielyk te verkrjk'en l
is. Immers de party, dia nu in de minderheid
is, zal geen afstand willen doen van haar ma -ht
? zonder vooraf verzekerde onmogelyk
toetestano concessies. liet werd door Mr. Hartogh
juist opgemerkt, dal in het elfde hoofdstuk de
grootste hinderpaal voor grondwetsherziening
' Misschien viaagt g« mg dan ten slotte wat
ik aanraad. .
Ik geef liefst geen advies ? ik zie overal
sneeuw ? geen leven ? misschien komt er
spoedig van buiten «f wat meer warmte ?
maar moest ik advies geven, dan zou ik zeggen:
Staatkundig Overzicht.
Het cngulsclic rarlemont zet de beraadslaging over
hot adres van antvyord voort, en lieoft ,alk> moeite
om de hmderpali'n, die J<J Ieren-aan Jen voortgang
van liot debat in dra wog plaaiscn, te verwij leren.
Oelijk mon weet, werd Tarni.-!!'» motie, die dt
iin^Jzakelükheid van liet nomon van dwangmaatregelen
uitsprak, mot groote meerderheid verworpen. 81«chu
eon tiental leden, behalve du Ieren, st«m Je voor haar.
Me.Carthy, die een niet minder ver strekkend amen
dement indiende? M) wilde namenilijk «Ie verklaring
in het adres van «ntwoord opgenomen zien, dat elke
maatregel t<>t hot verjagen von pachters geschorst
moeJt worden tot na de behandeling der Landbill ?
wedervoer een gelijk lot. Nadat Gladstono onder luide
toejuiching van het Huis. dit amonduinont. gebrand
merkt had als beloodigend v.)i>r du kroon, daar het
de bcteekenU had, dat de wi-t niet z.iu mneien ge
ëerbiedigd worden,' ? en Mc.Cartlir ziende, dat het
geen succes zou hebben, te vergeefs had voorgesteld
het in te trekken, verwierp het Huis het met 201 tegen
37 steiunioh.
Thans gaan de hernadidaginücn voo'rt,
nnnpbnudeiyk- duur de obstmotionisten b.-lommflrd. Gla.l.«t.me,
die. eon weinig (ingesteld is geweest, toont zich weer
in ataat de zittingen bij tu wonen. .
In Ifi-lan'l zdf uam de beweging t«e. Zü ontving
nog nieuwen steun door PurneU's al te rondbiirutigo
cn.nprniendv taalin het Farleuu-nt. Hij' tm-U durfde
daar ten aanlniorcn zijnor meile-leden verzokerun, dat
hot landheerenmclsol moest worden afgeschaft, en wan
neer dan de grondbezitters tut hul inzicht kwamen, dat
hnn belangen met die van Ierland overeenstemden, zon
eindelijk het zelfstandig bestaan aan het eiland terug
gegeven worden: dan -eerst zonden de bdd.> volkeren
in vriendsi-hap met elkander kunnen leven. De uitzet
tiug der pachters zou oorzaak zijn van een algemeene
weigering om pacht to betalen.
Volgens de jongste berichten nit d«n Tr»n»v»»l
hielden do boeren de forten ingesloten en werden
twee uitvallen van het garnizoen .van Pretoria, afge
slagen. Bü den strijd tegen de Basuto'a ontliepen 950
soldaten, natuurlijk meest boeren, nit sympathie voor
Transvalere, de gelederen. Bir C»ll«y's troe
pen zijn te Xew-Castle op da Tnnsvulsche grens
angekoinen. De pers, ook de Engelsche, zet haar
juutrijJing van deze anneiatte voort, Obidistune ver-^^
ekerde in het parlement, dat noch Nederland, noch " '
enige andere natie hare bemiddeling in deze kwestie r
toeft aangeboden. Het antwoord van den Engelschen
iremier op het adres van don Vradebond, was In
zeer welwillende termen vervat. Men zou, zoo schreef
Gladatono, tevreden z(j» met den geest, waarin de
legeering dauht te handelen. De motie Rylands tot
afkeuring van Je annexatie van den Tranavaal viel,
na een bcetr^jding door Gladstone, met 139 tegen 88
stemmen. Kolonel Terney heeft de Vereeniging tot
bevordering van de belangen der Transvalett opge
richt en ondorvindt zeer veel steun; ook parlements
leden traden too.
Loon Say werd weder tot voorzitter van den fntuohen
Senaat. Gambetta tot voorzitter van de Kamer gekozen.
'VTiiithorst's voorstel tot opheffing der afrafbepalin*
gen, waardoor Katholieke geestelijken verhinderd
worden in het uitoefenen hunner anibtsplichteu
ontmoet in de pet», ook in die welke door de Begee
ring geïnspireerd wordt, bij voorbaat krachtigen tegen
stand. De ekonomische raad, dien Bisnurck wenscht
tot voorlichting bij utaathuishondkundige kwesties is
samengesteld uit vijftien werklii-len, zeventien han
dels- en nijverheidsmannen en een en twintig bij den
landbouw bc-trokken personen. Men verwondert er
zU-h over, dat de rijkskatifelicr na nog voor,dat déze
raad er kennis van heeft kunnon nemen met zjjn plan
tot oprichting van oen verzekeringsfonda voor werk
lieden voor Jen dag komt. Dit plan met uitgebreide
memorie van tuelichting, waarin de beginselen, waarop
zulk een verzekeringsfonds rust. nit een staatknndig
oogpunt verdedigd wordvn, word bij den Bijbtdsg in
gediend. De Germania heeft het bericht bevestigd,
dat de paus kapittul-vika'rlason benoeml heeft voor
diócest-n, waarvan di> bisschoppen gestorven
warenOostenrijk werd vtrrast door hot gevraagd ontslag'
van den minlsterRrctnenknophandel) en Streit (justitie).
De eerste word door Baron Pino, de laatste
voorloopij; door Prozak. minister voor Bohemo, vervangen.
Men verwacht onk het ontslag van Conrad, minister
voor onderwij». De duituch-liberale party wordt hier
door jn het kabinet nog verzwakt.
De griekschi; kwestie krijgt een stoods dreigender
aanzien. Frankrijk schgnt van het arbitrage-voorstel
i tPTTrggvkomen te zijn. Turkije wil het bovendien niet ,
?Annomea én beide staten: Griekenland en Turkije,
wapenen zu'b met spoed. Inmidd-jls heeft dé Porie
de niogendheden uitgënoodigd. te Konatantinopel
j een kunferentic te doen houden, om betere
yoor-! «ellen te overwegen, dan tot hédon warden
aanKebnden.- Men vennoe.lt lamaacuen dat Janina en
l Metztivo niet tot het aan Grk-kenlftnu te acbeuken
gebied zullen bc'hooren/ De Sultan moet beloofd heb
ben ntet het eerat tot d*>n -aanval te Zttllon overgSan7-^
doch uien weet te goed. dat Griekenland gt-en
verironwen stelt in onderhandelingen- om aan een vreed
zame '(ipln-^inw van h>-t geheel te kunnen gclooven.
In Biulai>l spoken de nihilisten nog rond. IV
Kii-w wi-plfii weder vior pf-raonen in heehtcnis
genonv-n, du al do be«i)/? bij zich droegen van tot
[df «aaragczwnrene'n te behnoren. Uit Skobelers
bejrii-hti-n omtrent het beleg, «n Gt-ok Tejw bl|jkt dat
?do lekkos' verwoed strij'K-n. Herbaalde aanvallen op
i dt^ bcleg^ringswerken werden afgealagen duch kwamen
i de Russen op grooïo verliezen té fitaan.
i In Zweden is de Rijtwliig met een teoonrede
ge(opend, waarin allo nadruk gelegd werd op de behoefte
| aan bela^tinghervorniiug in verband niet de nieuwe
j legerorganisatiu.
t'it VTaslungton komt de goode boodschap, dat een
wetsontwerp tot afschaffing der surUxe op indb^kte
/
i
V m U I Ij M« E T O -UT.
MB. VOSMAEB'S ?AMAZONE".
Het óórdeel over Amatone moet, naarmate
van het gezichtspunt, verschillend luiden. Met
welgevallen, niet waar? laat het keurig,
toegeiteld boek (men heeft er reeds kennis mede
gemiakt. .noem ik aan) in één adem zich uit
lezen. Aan den stijl is gepeuterd j doth liever
wat Ie veel zorg, dan te weimgT De., ten
tóoneele gevoerde personen hebben iets
ongemeena over zich. De itoliaansche omgeving
niet minder. liet streven van den auteur is
iyne -lezers in eene andere, schoonere weruld
te doen' verkeeren. Ilüzelf is evenmin
allodaagsch. Om zulk een boek zoo te kunnen
BChrüven, moet men veel gelezen, veel nage
dacht, veel ondervonden hebben. Amazone
getuigt van een rijken en ry'pen geest
Doch ? de schrijver zelf zal de laatste zQn, die
het zich verheelt ? dit alles geldt slechts en heeft
ilechti waarde, wanneer men van de nieuwste
1 nederlandsche letteren in het algemeen een
Kier geringen dunk koestert; zoo gering, dat
.niet onleesbaar te zyn, geen bombast of geen
wartaal te behelzen, nadenken en studie te ver
raden, van te voren als eene zeldzaamheid ii
een hollandgoh boek beschouwd' wordt. Vindt
men het daarentegen niet genoeg, dat de raa
wit zie; verlangt men dat hij bovendien in
zichzelf een welgema'akte vogel blflke, afkom
stig uit, een nederlandsch nest, dan verschilt
de slotsom.
De auteur van Amazone, die het .poëzie en
idealftme zijn ariitokratisoh van nature," in zijn
schild voert, heeft regt te eischen, dat men zyn
werk nit dit hoogere oogpunt en zelfs alleen ni
dit hoogere bezie. En don treft om in de eerste
plaats, wanneer w\) den roman aan de
beste voorschriften en de beste modellen toet
ten, ik weet niet welk gemis van oorspronke
lijkheid. De toekomstige boedelbeechrgvor der
aederlandsche belletrie onzer duigen zal
weligt, ten behoeve van een volgend geslacht, by
iet opmaken van zijnen inventaris, Amazone
ala de zuiverste uitdrukking eenor
hebbeiykleid óf overeengekomen plooi van dénkwaze
onder ons aanmerken. ?Omstreeks 1880," zal
lij zeggen, ?zgn die en die halfduitsche,
halfentelfche begrippen over kunst, in Nederland
iet burgerrecht beginnen te verkropen, en is
men er die en die artistieke levensbeschouwing,
waarmede de meor beschaafden, door het lézen
van uitheemsche werken, sedert korter of lan
ger reeds vertrouwd waren, smakelyk gaan
maken voor onbeschaafdén,. Verschillende
nederlandschi) auteurs in dien ttyd, prozaschrij
vers en dichters, hebben daartoe medegewerkt,
elk op zyne wnze. Veel van die prozaïsche
verzen en dat dichterlijk proza kunt gyheden
ongelezen laten; alleen Amaeonc niet. Amazone
is het neusje van den zalm. Hoe de visch smaakt,
en of hq naar meer smaakt, dit moogt
gyzelven beoordeelen."
De maatstaf van dien littérarischen notaris
der toekomst zal juist wezen; doch by het
aanleggen zal tegelijk van de onderstelling
worden uitgegaan, dat Am<"one slechts een
kleed van den dag geweest is, waarmede gees
ten van minder rang, ten einde door te gaan
voor op de hoogte van-hunnen tüd, zich g*
tooid nebben. De meeste denkbeelden m dit
boek, ook de in beeld, gebragte daaronder,
ook de personen, altegader aangekleede denk
beelden, zyn buitenlandscho mode-gemeen
plaatsen; teksten van gisteren, afkomstig
van over den Ry'n of het Kanaal, waaraan
eenvoudigen zich vergapen, doch die op inge
wijden in deze soort van litteratuur dezelfde
werking doen. als op eene andere klasse van
lezers bqbelteksten m vermomde1 traktaatjes.
Een geloovig Haagsrh predikant schreef weleer
.(godsdienstige en zedeknndige novellen." Thans
~'H il*. _ . . D»» _ 1_ !!JZ_L..,_
_nog ontvangen moet. Het beteekent alleen,
djit in plaats van vermomde theolugie te geven,
hu vermomde esthetiek geeft; in navolging van
dm'teche en engelsche auteur», die tien of twintig
of meerjaren geleden op dezen Weg voorgingen.
Laat mij door een voorheeld mogen staven,
dat de schrijver van Amazone er niet in ge
slaagd is, zon werk van den stempel te voor
zien, welke bet vreemde nationaal doet wor
den, ? zooal-s wanneer men metterwoon zich
komt nederzetten in een vreemd land.een gouden
armband dit wordt, door in het nieuwe vaderland
hem naar de Munt te zenden en van de nieuwe
nationale keur te laten voorzien. Het «preekt
van zelf, dat ik mnn voorbeeld niet uit bijwerk
kies, m»ar' nit het hart van boek en stelsel.
Welk nederlandsch gentleman van den te
gen woordigen (yd ? want de lezer herinnert
sich, dut de roman niet in de grieksche oud
heid, allerminst in deze of Kene eeuw der
grieksohe mythologie, maar in het Napels en het
Rome onzer dagen speelt: moderne amonrette,
met eene pompejaansche dekoratie tot ach
tergrond. ? welk nederlandsoh kunstenaar ir
den bloei des levens, ontwikkeld en vermaard
IBZen HUUOIieKBlVll IU VC< utuwuv tl d&ijaniycai
Een geloovig Haagsrh predikant schreef weleer
.godsdienstige en zedeknndige novellen." Thans
sohryft eon Haagsen vrijdenker een
-ettnetlsohen roman." Daarmede wordt niet bedoeld,
dat de roman esthetisch i»; dit zou
voornitloopen z£n op een indruk, dien het publiek
,
schilder als onze tijdgenoot Siwart Aisma, zal
voor zijne wettige echtgenoot, toekomstige
moeder zyner kinderen, eene vrouw begeeren, ?
eene schoone en vermogende Haagsche damei
wel is waar, pas dertig jaren oud en gelukkig
reeds weduwe van een nederlandsch minister
? maar die te Rome, ten einde genoegen
te geven aan een jong amenkaansch
beeldhouwer, dezen haar persoon is guan aan
bieden'als model, in het bewustzijn van het
geen zü hare schoone vormen noemt'? Die er.
roem opdraagt, te dezen aanzien boven elk
vooroordeel verheven te zijn, en slechts van
liefde TOOT de kunst te blaken? Eene Haagsche
mevrouw en aanstaande Haagsche mama, in
één woord, die voor een vreemdeling, een
ongehuwd man, een toevallig vriend, joor
wien z« geen liefde gevoelde en omdat zij die
niet gevoelde, zich vertoond heeft te ba*r hemd,
en zelfs zonder btw hemd ?
l)e schrijver verhaalt dit met onberispelijke
cioachheid, in eene opwelling vfln geestdrift,
vol bewondering voor zijne esthetische heldin;
en- niemand zou, indien de handeling voor:
viel te Athene, in de kunstenaarswereld der
oudheid, er aanstoot aan behoeven te nemen.
5ver zeden, welke de onzen niet ayn, hehl:en
wij geen oordeel. Zelfs prinsessen Bonaparte
mogen, hoewel haar leeftijd zooveel minder ver
afligt-, onzentwege voor Cariova zitten. Doch
denken wü, voor eene poos, ons in de.? plant!.
van den esthetischen held! Fries van afkomst,
gevormd in Nederland en in België, om zijne
Êunst te volmaken naar Italiï getogen, in Italië
zelf een voorwerp van algemccne bewondenng,
wordt Siwnrt Aisma ons bekend gemankt als
de grooUte schilder zijner eeuw en een der
edelste karakters von zijn land. Ten _ gevolge
eener teleurstelling in de liefde, is hy somber
gestemd en heeft zich voorgenomen, het niet
weder met vrouwen aan te leggen. Daar leert
hij, op zyne jongste italiaivnsche reis, Marcwni
kennen, de dame van het bezoek bn Askol,
den beeldhouwer, en zijne belangstelling gaat
weder ontwaken. Eerst strijdt hy tegen
zichzelven, en onderdrukt z\jné opkomende gene
genheid. Doch de liefde wordt eerlang de
sterkste. Meer en meer leert hy m Maroiana
de vrouw .bewonderen en beminnen, die voor
hem als man en als kunstenaar het ideaal ver
tegenwoordigt-. . ''.,,. i. ?
mrcian», harerzijds, is ongelukkig geweest in
het huwlHk. De minister waa een fihrter geble
ken. Zü heeft geen kinderen, maar woont zamen
met «en oom, man van jaren, bemrahik mo
nomaan, die haar medeneemt naar Itahe, het
land van zyn Horatins. Marciana heeft een
amazonenaard; den .aard der tot jaren van on
derscheid gekomen én ontgoochelde vrouw,
nog jongen schoon, doch vast besloten, zich
nooit weder »an een man te hechten, ? even
als Siwart Aisma nooit weder aan eent vrouw.
Ten einde de mannen en de liefde op een af
ziet in-zichzelve eene fameuse dichteres) haar
aantrekt als fomeUB scliilder, vooreerst,en weldra
als man van karakter. Zij doet Wat zty kan om
hem zich uit het hoofd en het hart te weren,
doch te vergeefs'. Wanneer zü hem-gebruskeerd
heeft op eene w«ze, die gee» ander van haar
verdragen zou hebben; z«ne koffers reeds ge
pakt zyn; hy Rome verlaten en te Athene dg^_
cholera zal gaan trotseeren, ? dan kf$7i ÜJJ' '
berouw, legt het hoofd in den schoot, vertaalt
hare wanhoop en hare liefde in een sonnet van
Shakespêare, en keert, als Siwarts bruid, met
hem en haar oom naar den Haag terug. .
Een zeer gewoon trouwgeval, zoo men wE
maar gegrepen uit het wezen der raenschelyke
natuur; eene uitnemende stof,iwaarvan door
menig romancier, en meer dan een romancière",
met lenydenswaardig talent p»rt8 getrokken
is By den schrijver van Amazone echter ko
men wij er zoo gemakkelijk niet af!
ZyneMazciana is niet slechts eene vrouw, zq is pok eene
richting; en Aisma niet maar een schilder met
juitengewoon talent, maar tevens iemand, die
aan levensbeschouwingen doet, en by wien dit
filosofeeren de fijne punten van het gevoel ver
stompt heeft. Hij verneemt met zekerheid, dat
Marciana den beeldhouwer is «wn opzoeken
in. zon atelier en haar naakt'hem tot model
tieeft gediend. ? en hrj laat zich door Askol
met een kluitje in het.net sturen. Hiïgelobrb
Marciana op naar woord, wanneer zq hem
ver:r
en ene
stand te honden, speelt zy eene rol en blijft
die vervollen ,,. tot zij Aisma ontmoet, die (zq
4EAf»t,A«*u«* vff l»*»*» i'" ? -?i ????? ??- ?v ???- ? *»
zekert, dat alles is toegegaan ui Mt en deugd.
Bezitter van' Marciana s schoonheid ut de derde
hand, ? na den minister en na den beeldhou
wer, ? acht hy, in de kracht zijner esthetiek,
zich den bevoorrechtste der stervelingen. Welke
nieuwe trekken Marciana, zoolang zy er goed
blijft uitzien, heul wellicht na het huwlijk spe
len zal in Den Haag, hu geeft er niet om en
denkt er niet aan. In Den Haag wordt met
naar het naakt gewerkt, niet aan groot* kunst
gedaan. En dan, Marciana maakt zulke koste
lijke verzen l Eymlooze verzen ter eere van
Carrara's marmergroeven, ntt wier schoot too vele
fraaie kopyen naar grieksche modellen
voort