Historisch Archief 1877-1940
I ;
?i1-:
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VO^)R NEDERLAND.
No. 196.
beid, door Hooft den latgosehen Taeitus nfge- P.S. Het Handelsblad heeft my («onder on
nut, dien bj| door eene 50 maal herbaalde iet) nlkeb oniin laten «eggen, in het van mg
doorleaing en bedaehtsame vertaling geheel in geplaatste vaere, dat ik niQ veroorloof het kier
neb, opgenomen had : dit neemt echter gezuiverd te herhalen:
niet wech, dat Hooft, door het raadplegen van.
etaat»- en rechtsgeleerden, van kryfrskandifren
en Tan onpartijdige ooggetuigen, gedaan h» ft
wat hu kon, om itjne geschiedenis den geur
der kennis en de kleur der feitelijkheid by- te
.letten. Vondel plaeh er van te «eggen: In
ganieh Neêrlandt ken ik niemandt, die
maghfigh is slechte n bladt te schrijven, geluk de
Drost dat heele werk uitvoerde. 6)
Tot Z(jne kleinere prozaschriften behooren
ook de Rampsalighcden der verheffing* van
?tal Iluiee van Medicis; maar nieta overtreft
aet vernuft, den «wier, de kiasohe hartlykhi-id,
die zyne > vriendenbrieven kenmerken. Aller
aardigst is zijne verhouding tegenover
Tcs«eleehade de Koningin der nederlandsche
Trouwen van baar tyd: veel meer door
frischheid van geest, warmte van hart en
echt-vronwelnke goedheid dan door iets wat
naar geleerdheid zweemt. De beoefening van
het Italiaanscn had h var verkeer met Hooft
bevorderd en er vestigde zich tusschen hen
een vriendschap, waarin al heel weini.- van de
tederheid te bespeuren valt, die men audera
segt. dat in dorpelyhe banden «usscben
manneTylce en vrouwelijke zielen nooit ontbreekt.
De gelukkige lettervetzetting van
Tesaelsctetde in Sachte tedelct verraadt ons wellicht
eenige bizonderheid uit het verkeer van den
vemuftigen en gevoeligtn dichter met de aan
gebedene achooue.
Hints zou interessanter wesen dan de schets
Tan een groep, waarvan Tesselschade 't mid
delpunt zou zyn, en waarin vy'f mfinnnn haar
omringen zouden; Hooft, Vondel, Barlseus,
Au n, mgn groet, urbane Drost va» Muydenl
Aartskunatenaar met dichterlijk ponceell
Uw gaaf (doorgloeid van d'adem van het Zuiden)
Tiet levenslang een tooremèten deel.
De kbopreo taal, die Holland* borger voerde,
Door o verlost TUI ondnitsch dnb en schuim,
Werd, toen uw «laf elektrieseh haat beroerde,
Verkeerd in goud, rijk, snydig, diep en ruim.
Ga na te wed, o Olaneus, in haar stroomen;
Begluur haar geestig rimplen lang» bet riet;
Deel Buiatrend mei wie gij er lang» hoort komen,
EB 't blanke Toetje in 't boeknat dottplen Met.
Qy, Daifilo, verhaal van 't sterrenflonkeren
Dat zelf» de« doaga uw ziel t«n doolhuf leidt;
Princeasen, ziet het achonwtooneel verdonkereu,
AU Medicia haar ondergalg bescbroit.
Ja, Medicia! nog clden daalt uw glorie:
De Benvenntoos zyn uw erf ontvloón:
Hier cizeleert men liedren en historie
Het fijner staal dan ooit Florence* zoon.
Aai u tnyu groet, die met der schoonheid glansen
V w gastvrij huis doorgloeid hebt en bedankt!
Die Teasebjchaa met bloem- en laverkranecn
Het vrouwlyk hoofd onsterflyk hebt gemaakt.
V**** IUfj(tJU ZiUU'ltU* IJ. VU J l j 1 UUUOa, <U«U i*i.uf f
Huvgeng, en Crombalch, met nog een gantsch
ttal major op. zekeren afstand. Iloe aardig
Teawlachade met Leonore op zeker p nut wist
om to springen, zie men in mijne verspreide
Yerhakn, 1,1,1. 251.
Uit de ambtsbrieven van Hooft valt af te
leiden, dat hij zich met ijver van de plichten
kweet, die als bedienaar des rechts op hem
rustten.
Mijn groet aan n, Doorluchtig Ingezeten
Yan de oen'ge stad, die Keizerskroónen epant!
Wat staat n goed de Eraneebc Koningsketen" l
Republikein, met onveralaafd geweten,
Wit voelen wc ons met trota aan u verwant l
VOOE XEÊIILAND8 CHRISTELIJKE KUX8T EN
ARCHEOLOGIE
Kunnen wy uit de beste bronnen allerbelangrijkste
- _ - - . .... ... ....
Tot znne voor onzen tydgenoot belionRrykste ontdekkingen mededeelen welke in Necrlands oudste
tenaaes behoorde het ten uitvoer leggen der MijtïU(i en Kathedraal en Keizerlijk Kapittel, te
pakkatentegendoRoomSCh«!iziuden.^enkanM^8tr.ch ebbe ,?,
a53t^JSSiSSï2:jr=r7£==SïK
tegendeel: een brief van 23 April 1623 aan ^^ jBZ?r «nw ten decl« word ontredderd en
verJonker Frederick van Zuylen van Nievelt, Maar- Woe9t en ln hlar Scheel ?rf bedolven en overbouwd.
schalk van 't Keder-quarticr van Utrecht, is BU *">' wogruimen van puin en grond ontdekte men
daar om te bewijzen, dat Hooft in dat stuk "> «n muur een boog. Dit deed .het vermoeden
weinig tot inschikkelijkheid gezind waïen zelfs rijzen dat die boog nog meer droeg: en inderdaad,
den Heer van Zuylen een verdrag vo'rsloeg, voortgaande met voorzichtig geleidde opgravingen
waarby zy de hoeten tamen zouden deel«n, kwim men, meer oostwaarts, tot eene tweede crypte,
die binnen weêrzgdsc'i rechtsgebied, door een nog lager gelegen, en waarvan men in geene
docuhunner of van hunnentwege, bjj het storen der meuten melding hoeft gevonden. Deze ouderkerk
verboden jrod^dienstoereumgen, geheven wer- moet bepaald dagteekenen van vóór de Xlle eeuw.
den 7). Geen sektehaat, stoffelijk belang waa Nog heeft men gevonden de confessie van
Sintbier in 't epel. Servaaa.
Zoo was ook geen sektehaat schuld van de Buitendien nog, ccn grafkelder met een sarcophage
verwndenog, die tusschen hooft en vondel
intraa, en waaraan de laa'ste den naam gaf
van ee i verbod van '3 Di-ossaarts geuzen-tafel".
Bier was het gemakzucht. Het lag geheel in
Hoofts i entemersgewoonten, de
ordeli»vendheid van .Amsterdammers, die 's zomers gere
geld naar buiten gaan, zich ontstemd te
voeTen. door Vondels schrijven en wrijven over Monohthen; on van het oud altaar van femt-Servaaa
godedienstzaken: .M« deert des mans," zegt 'n de oudere crypw. Dit is uit n «teen, aldus een
hS, .die geenës din«hs eerder moede schijnt geheel buitengewone monolith.
dan der ruste." M'. Jacob van Lenncp heeft, in ,Dt Amsteltmdt.
dezen strijd, het ch-.\rak'er van Vondel tegenover .
het misnoegen van Hooft met waardigheid ge- Uit *<f o°y, »<> >«t liart", blyspel in n be
- -- -'-* drijf, door J. J. Eitor, by J. Heijnis Tsz. te
Zaandijk f 0.90.
l die op den Z8n April en In November 187$ de
XVo eeuw.
En wat eouig in zyn soort ia in ons land, een
graf van ccn frankiachen Koning, mot een daaraan
verbonden altaar. Die schatten zyn nog verrijkt met
do ontdekking van het altaar dat op de vroegere
bovencrVpto stond. Het bestaat uit twee kolossale
handhaafd.
Jmiien Hooft zich al niet ontzien heen met
Toneel-te breken, althan-.lshem wat men noemt
eenigszins links te laten
.t-- li»,^.i -.,, t7n bHconkomstc.n bijwoonden u»
deJetterkundigeverconiaten liegen, men Kan » Offflli?g tu rritadnliaji". en ,Joosi ra» den
hem aan den anderen k»ut met verwnten, dat ???',;,,,??" berinneren zich zeker nog wel denprettigen
r--?_ ?* ?' «_ '? j »?" ' ? ' ' ' f «W r» mrjAJJJigJP-u *ftv« *IT«CJ uug n c* uc fflgGD
ttö, doortegroote gemeenzaamheid, Zyne vrien- indruk, welke de opvoering van bovengenoemd blö»pel
den allesgs van zïch vervreemd beeft: in tegen- achterliet, 't geen vooral in eerstgenoemde vereeniging
deel, hu was sieeds cereraOniëus, .hofl'elijk, op tot zijn recht kwam door de uitstekende vervulling
een afstand. De aardigheid met Mevrouw T»n do rol van (JtMinuii, door don Heer, A. L. Hut
in Z«n
form van verkeer. den schrijver tot de ttitgavo over te halen en zeker
Hy was een lief en geliefd man, ran eer- zaj net loekj, bij r?derjjkcr» veel debiet vinden.
Igke inborst, oprecht en goedig; ny bad een Vrouwenrollen komen or niet in voor.
vnrig hart, en hoewel I>Ügeene kerkgemeente De alexandrijnen waarin het stukje ia geschreven
ingeschreven, had hfl godsdienstige behoeften ziin vloeiend on zoo, dat, bij oen goede voordracht
en een ernst ia besef van 's menseden veraud- het hinderlijke van den rijm niot opvalt.
woordelykheid. Niet onverdiend heeft Tessel- Gaarne stel ik uit de korte voorrede het woord
deschade hem de volgende regelen gewijd. Gericht ^?"Sector ^"wensen dlTllllr'^tórK^^t
aan de Nederlander*, die de beschaving lief neb- 2^ welgM(!üpen Cer8teling, die, zuo ik hoor, spoedig
l>en,is hun koele grootschneid niet in stryd met duor eco .tweede papieren kindje zal gevolgd worden.
den aard der vriendschap die tusschen Hooft .^Ave^tse 17 Februari 1881. J. A. do Bergh.
en Tesselsehade bestond: '
.Siet hiem heerlyck Hooft! Siet hier déschets in 't klein
Van al n grootc* leen.
Geen duistre prophecy en heeft hy voorgenomen
, In 't licht to laten komen;
Moer doet n meenich eeuw' de San te rngge gaen,
Door sijn Histori-blaéo.
Dit is uw Hooftman, siet, dit ia hy die bedreven
Wilklt Cullin*; De schryver van Tfii Maoiielont,
Tht Haiintvd Hutfl on zooveel andoro romantische
geheimzinnigheden en spookgeschiedenissen heeft een
nieuwen roman ter perse,' The Black Robt.
Eugtlselie poësit, Yan don. .onlangs overleden dich
ter Arlliar O'ahauglmtMy, zal nog een bundel nagela-,
ten gedichten uitgegeven worden, getiteld Sotigs of
trarlar. ?.
Onde- den titel : Ilistulre du gouvernement anglala
Op blinde klippen is om audre licht te geven j
d'Onsterftjjcke Poëet dóontatert in de vloet
Van stpyle tweelingstop, die duysent Echoos voet" 9).
'De gezondheid van Hooft waa niet v»n de
beate. Ily leed veel aan jicht en graveel. In _ . _ . __o
het voorjaar van 1647 uasr den Itaag gegaan el de',sa politique dans l'Afriquc meridionale, par
om aan da uitvaart van den Prina deel te ne- Uobcrt Kpence Watson; hooit het Utrechtsen Comit
Den, kwam hij ziek te liggen lift zijn vrouws voor de Transvaal dezo beroemde redevoering in het
«Unachoon JenRo^
EffiLrt^ "<? *""""< puu"k "^ r*
««i-fi<LGekpaimittewde Raden! van Iloll«d. ? _ ft ^^d -^ den Boekllalldel ,, eon uit.
.Hier overleed hn den 21 Mei aan koorts en mimtend teïn»boricht van FredoMk Muller.
buikloop. Het Hjk Tan den edelen man weid
naar Amsterdam vervoerd en hier ter Nieuwe
Kerk-, bijgezet in den grafkelder zijner familie.
Vondel'schreef op zyn laatste rnstplaatB:
.Hier sloimert Baérle neffens Hooft:
Geen zorok hun glans noch vrwntschap dooft"
10)
Yan de Giil*. foor dta Ondtnctjitr bevat do Goafl.
Dr, 6. Sr. Coronel, Do taak van den onderwijzer ten
' pzicbte van de gezondheid op de aehool; Dr. T. C.
t. nkler, Ons diluvinm, Hij A. V. Kollewljn. De rol
der couranten en tydachriftcn als voorbereiding tot
de omwenteling van 1785, U. Ingezonden vragen en
Een nieuw bewfis TOOT de edelmoedigheid hoekea^
van den grootèn Jooat: want hy kou Tan na- De 2iiBflj Tïn bet tweomaandelyksch
tHduchriftc»tnunwege uet met Barlsas ingenomen zup, j^- CT yHjhtid bcfielst studiën van do H. H., o, W.
en als Hooft Tan den Prins der dichteren sprak, stemler. J Offerhaus, J. J. Prins on C. P. Bofutede
dan werd daar altijd de Professor, geenszins de do Groot, terwijl Dr. H Brouwer in do rubriek,
IVkonaenkooner mei bedoeld. tMin«iltn dai Tijde, o. a. de Watersnood, de
TransIk ben gelukkig in het besef, dat de reira- vaal, de Kortordamsche^meotüig vóór do vrije
UniWlek to. XVII* Eeuw een middelpunt van voraiteit, Dr. Ounmng's, Hot loven van Jezus enz.
be«ehttterende intellektneele oiitwikkeüug r«k is; h»ndelt ~ . __
dat dhi gevonden wordt in het door d«n dich- '?. _. rii^m.
ttÜK tSee^ SttSZ%£ ^^^^^^^^ ^~
lent>yoTV,n Pieter Corneliszoon den .gaat, ^^^X^d/rï-uropoe^bo bowonor. in
heer ia ingevaren, die altnd nog een niet te Nedorlandsch-Indiöcn opgaven omtrent hun
borgererpen gezaeh büzet aan de voorstanders ipen stand. 1881. Batavla, Landadrukkertj. f 2.?Do
a e ,
' genden regel aanvangt?
5) teendertz, 'ifaeónchir, XXIV, bL 42?48.
6) rtmdtlt Lam, bl, 79.
* Zie v! '
?
De Consorit, Eene oude grap in een mieüw kleed,
uit den tijd van Napoleon Bonaparte. (Komisch m*
dkhö. Se Suizend. ffclS.
GEORG. EBEB8, De Keizer. Roman. In het Neder
landsen bewerkt door Dr. H. C. Rogge, a dio. /5.SO
Geb. in linnen atómpelband f «.80.
P. Cs. HOOFT'» Warenar met du Pot, gewijzigd «n
aangevuld ten behoeve van het Tooneel onzer dagen
door I. A. All
WlLLEM KON
jk Thym. (
[G, Steenwijk verdedigd
[oor Jo
bon van don Korupni, 1580?1581. Naar oorspronke
lijke bronnon bewerkt. Uitgegeven by gelegenheid
van den 300-jarigen Gedenkdag van het Ontzet Steen'
wtik. f 1.35. Oob. 1.7S.
S. B. ZEVEBIJN, Onze Oost-Indiëvaarden. f 0.60
LA NOUVELLE REVUE.
S. Maatrat, Borntin de h'ate et Scrntin d' Arron
dissement. Grorgr Bami, Albine. Svrlo/f, La
femme russo dons Ie drajuo et dans Ie roman.
jlufitllt Dorclittin, Poéaioa. Buyer-faUu, Les pre
ludes dn Salon.
militaire Zakcu.
JEeii Sebippcraar.
Men is toch nooit te oud om iets te leerao;
vooral tegenwoordig met al die nieuwigheden,
waarmee we schier dagelyhs worden verrast.
Zoo heb ik me altyd verbeeld, dat waar er
sprake is van een hervorming op sociaal ol
politiek gehied, ze moet gebeuren als ze
noodig, of achterwege blyyen als ze onnoodig is.
VVe zullen sitn dat dit, altban» volgens
zeker schrgver, uu juist het geval niet ia.
We weten nu eenmaal 'dat elke maatregel
van hervorming eyn vóór- eu tegenstanders
he>-ft. Eu dat U natuurlyk ook het geval iu de
qnaes'ie van den persoonlijken dienst
plicht. In de Staten-Generaal, by de pers,
onder de natie is men verdeeld in twee
kamifeti; het eeno voor, het andere te#en den
dienstplicht. In het laatste zyn manne , vuor
wier overtuiging men eerbied moet hebben,
doch voor het meerendeel ia het eigenbelang
de dryfveer van de meest en die 't behoud der
dienst ver vanging wenschen. Nn is er iu de pere
een orgaan verschenen, dat het onbegrypely'tste
beginsel, .ik vergis me, den onbegnipelykateu
onzin verkondigt, dien men zich kan voorstel
len. Dat l.lad heet Uilitair Weekblad," eu
vertelt in zyu N. 7 o. a. naar aauleiditig vau
het door 't Kamerlid van DeJem, uit Zwolle,
opgeworpene susteuu, dut de invoering vun den
persoonlijken dienstplicht een ramp voor het
land zoii wezen, bet volgende:
Dat dit zoo'n ramp voor het land zouz'jn,
verklaren we niet te kunnen begrijpen ? inte
gendeel, met het oog op de goede zaak, die
tóch door ieder rechtgeaard Nederlander ruoet
worden voorgestaan, zou de invoering vau den
persoonlijken dien^nlicht zeer gewenscht zyn.
Maar, de mogelijkheid bestaat, dat ons de
fensiewezen voldoende geregeld worden kan,
zon; er dat die ontegenzeggelijk , zware di uk
der Natie wordt opgelegd, terwyl by de meer
derheid daarvan een, voor het oogenblik niet
geheel te wraken, tegenzin iu dit opzicht.
bestaat, en om diéredenen achten wy de in
voering van den persoonlijken dienstplicht niet
urgent, dus ook niet gewenscht."
Ik geloof deae redeneering geen oneer aan
te doen, als ik ze met den naam van onzin
bestempel. Waarom ik er dan op antwoord ?
Als onzin met een wy'a gezicht of in eon
qua&ideftigen stijl wordt opgedischt, dan zijn er al
tijd menschen in overvloed, die zulke' praatjes
voor orakeltaal houden, en daarom is men wel
verplicht er meer notitie van. te nemen dan ze
waard is.
De schrijver begint dus met déverklaring,
dat met het oog op de goede zaak, die door
ieder rechtgeaard Nederlander moet worden
voorgestaan, de invoering van den persoonlij
ken dienstplicht eeer gewenscht zou zyn",
en hy eindigt mét de t, genovergestelde ver
klaring: dat de invoering vau den persoonlij
ken dtenatpli.ht niet urgent, daa ook niet ge
wenscht ie.
Hóe ia 't mögelyk, vraag ik, om van zulk
een uitgarjgsjiunt tot zulk een resultaat te
komen f Begry'pe wie het kan!
Voor 't oogenblik," zegt de schrijver, beataa'
er by de meerderheid van de Natie een niet
geheel te wraken tegenzin in dit opzicht." Op
dit bogeohlik," en daarom in de invoering
vaa den persoonlijken dienstplicht' niet urgent.
Hij zal het zeker oer^t worden ala de tegenzin
by de meerderheid U veranderd in liefhebberij
roor den ontegenzeggelijk zwaren druk.'' Iloe
lan^ zou 't dan nog wei kunnen duren, voor
dat die urgen-ie, volgens den schrnver kwam?
Zeker na, lang na de vreeselyk bloedige oor
logen," die hn ons als zeer ophanden durft
voorspellen. Waarlyk, ik zou niet gaarne pp
myn rekening willen hebben, wat hy daar heeft
neergeschreven; want hot getuigt voor zulk
een totaal gemis aan overtuiging, voor zulk
een hailfheid, zulk een echt pruikerigo schip
per- en modder- methode, dut het voor den goe
den naam'van het militaire weekblad to bejam
meren i', dat hy er zulk eon stuk iu beeft
kunnen plaatsen.
En ' "
de Natie 100 min mogelijk te bezwaren en niet
een weerzin voor den
miodora
blindelings in te gaanteg«n een weerzin
militairen dienst, die m meerdere of
mate terecht by de croote meerderheid bestaat."
En dan zegt hy: Daarom U het de taak
der Kejieering dien tegenzin te overwinnen
door doeltreffende hervormingen, door een
betamelyke verpleging en behandeling van den
militair."
Tegenzin van de natie.' Heeft de natie ook
plezier in het betalen van belastingen ?
Wanneer tal de tegenzin by' de natie
overwonnen zyn? Als de beertjea die dienen
moeten, gemeubeleerde kamera keggen en aan
table d'hote kunnen gaan dinerren? Vóór dien
tyd niet, deuk ik. En hy wil nog wel eerst
eens iets andera zien .beproeven, alvorens tot
dien uitersten maatregel over te gaau??Wel
/.eker. Laat de hceren nog maar eens wat be
proeven, b. v. weer wat compagnieën
afschuffen, wat kader verminderen, alles met
den door hem voorspelden vreeselyk bloedige n
oorlog" voor de deur. Iets anders zien be
proeven l" Ja, dat iazooietsecht oud-hollandsch.
De aangewezen middelen, die voor de hand
liggen, maar nog al kras z\jn, liufst onaange
roerd laten en langs deusl«uterwegertrachte->
te komen, zouder offers, zouder de natie uit
haar gelukzaligen s.'aap te doen opschrikken;
zonder de fatsoenlijke jongelui eu ite respectieve
papa's en mama's te veroutru ten, zjo moe
ten we doen.
Gelooft
inderdaad, Mijnheer, die
den persoonlijken dienstplicht zeer g >weuscht
acht, dut de nederlaiitUche
natie, die
zelfs zeer
wellicht eenmaal en volgens U
spoedig misschien, de groot scbe ina»r ontzaglijke
taak zal te vervullen hebben van haar onaf
hankelijk bestaan tegenover enn machtigen
ALLERLEI.
In de pruialsche volksvertegenwoordiging U het
voorstel gedaan wne wet te maken, welke alle
«poerwegbesturen d« verplichting oplegt, op eigen kosten,
te voldoen aan alle eineben, welke boa van
BUatawege worden godaan." Wordt dit aangenomen, daa
heeft do Staat zegge do minister van oorlog
alle prniaiiühe spoorwegen in zijne macht, en zal dei»
«r wel een ruim gebruik van maken, aangezien daar
door de tijd, beuoodigd tut concentratie dor troepea
aan de grenxen, aanzienlijk wordt bekort; zoodat,
waarvoor vroeger weken vereiacht werduu. «oldra
enkele dagen, of zelfs uren, voldoende zullen wezen.
Volgens de opgaven van Voit behoort, in
vredeet(jd, het voedsel van den soldaat per dag te bevat
ten: ongeveer 118 gt. eiwit, SB gr. vetten on 500 gr,
gr. koolhydraten. De nederlandsche soldaat nn ont
vangt, met het nieuwo voorschrift voor de voeding,
gemiddeld per dag:
?u l April lul i
l Juli
l Oei.
l OcL: l»
? lApr.Mtlt
ir. tlwitt r.l l', niuiii til, s ir.
JA.l ?
tt
»4
dus steeds meer dan volgens genoemden professor
noodig wordt geacht.
Klrchner stelt zjjne ciachon neg lager, dttar vol
gens hem benoedigd zijn: 115 gr. eiwit, 50 gr. vettea
on 175 gr. koolhydraten.
NOG EEN PKOFESSOIUAT »
Etn litrotf op <if A'ntertanilaehe Jlaetmate»,
door Jhr. Mr. J. K. W. Quarles van Uflord. 'H
Oravcnhage by Mart. Ncjlioff 1881. .
Toen in het najaar van 1877 ton gevolgo van de
invoering der
fln'
op het Hooger Onderwys ccn
aanbenoemd en vele nieuwe zotvla
opschertsuud van
vy'ftod te handhaven, dat ooit zal kunnen doen j t>1 Hooeleera
zonder zich zelve vooraf zware offers optel -i.l, ,
leggen? Gelooft gy, dat era groot eu verheven j *"?*crdfl
doel-te bereiken u door allerlei proefuemingeu ? i B? r">f''»0»ii»B«n. Z« vonden namoljjk djon zogen
Gelooft gy, dat we in een tydperk leven, waarin j rBkol''k i6?01' "" '"~ '"' '"' '-1--1 v-'
we door proefnemingen spoedig kunnen gera- jzeer wo1 mot
ken tot de oplossing van eeu dilemma dat in- idwn- Toeh "
dertyd door Schni nhürst en von Steinis opgelost jamcle der 8'
door het systeem van den persoonleken dienst- : Kogooring » _ _ . .
plicht en dat ged-irende bgua zeventig jareu ' thedurs te stichten, indien zij 'lat noodig mocht v;
heeft bestaan en de schitterendste biwiiisen Vandaar dst wij aodert t.'.'Maii door nieuwe l
eu meouduu dat het 'vaderland het
wat minder geleerdheid zon kunnen
'as mon toen nng geenszins aan hot
[oauhiedtiuia. De uieuwe wefc liet dv Hoogo
alls mognlifke vry'beid, om aog uiesr
ka
benoevan zijn deugdelyklieid heeft gegeven ? Och, | mingen aan de Ryksuniveriiiteiten veiraut wordea
help toch bet uederluudscbe volk niet langer ? De Minister SU hoeft iu doo lut»tori tyd weer drie
in sltóp wiegen, in (ïluate van het wakker te schud- ? nieuwe Icoretoelcn bij do reeds bestaande gevoegd.
den uit de verracieriyke sluimei-ina, waarin het e Utrecht en Groningen zal voortaan onk
oiidcrzicu-zelf heeft geneuried on waarin de opti- »ys gegeven wordon in bot «auakriet, en in do
eoratmisten, de treuzelaars en de half heden het ge- genoemde Ak.ideuiiustad bovendien iu hot
oud-nedcrJieveo f c h
recht. \Voikti nitiiiwighedon voor Leiden
TV?, i. .. « i .. . iwuMaull «WMh. ilvtnu UJVlln luucuvu lvt'1 ^JUIUVB
Hoogst merkwaardig zgn desseliruvers eigen weggolcgd zijn, bleek nog niet. Doc-h n,? ia nu
woorden aan het slot van /u» artikel, als Ue2jg den Minister op een noodig profössordat in d.
krachtifie tegenspraak va» zUüwenachotanog iotlerkunditfo faüttltuft al(Uat to ;.ij20n. De he
eens wat anders te probeeren, alvorens deu Qu?,69 Ta?ufford
persoonlijken dienstplicht iu te voeren. Ik . ... ..
.-i?jif .1- j:- -_»,_j-_ aangehaalde boekje
vooral hooft zich in het boven
boekje tot het orgaan gomaakt van velen
iryf daarom die wSorden neer! - aangehaalde boekje tot het orgaan goma.kt v.n velen
.Heiikt u de mog-ilyklieid, dat er eens on- m dcn l?la' U'°m"t kjucbt aandnngon op de
bc?wacht een oorlog uitbreekt die OMe ou. noeming van Dr. B. F. Matthea, t?tHoUSlcero.rin
verwacht
afhankehjkbeid in gevaar bracht,! f zou die,hel Makassaarach en Boegineesch.
mogelijkheid niet beiitaan .by al de branditpf, Butaan or.Bermen om dat verzoek te ondorato
die in on1* benljdenswaiti-dig wereldeel lig' **" "^ rt ' -.--i < > .?
opgehoopt V Hoe onherstelbaar zou de tijd,
die verloren ging, biyken to zyu! Aiin al!e< haar,
wat in Europa plaata grypt, overal zien wy ; do Kegeering «oldra voor dezen aandrang zwichten."
kenteekeneii van een vaderenden stryil; wij' Zeer vloioud zeker voor de koningin dur aarde."
iunon ?
De heer Quarks verwacht vél van de medewerking der
Vindt mijn beroep Voldoeudon weerklank by
schrijft hy, dan, ik twijfel or niut aan, zal
hebben du» gaen tyd meer te verliezen; wij
moeten ons haasten.
Ei,' moeten we ons haasten? Aange
naam 't van den schrg'ver in het Militair Week'
Had zelf te bomen. Ik ben volkomen van 't
zelfde gevoelen; 't. is zoowat het eenige waar
over ik 't met hem eens ben. Maar, hoe
zulDucb naarmate «r meer van haren invluud up het
ministerieel gemoed verwacht wordt, dient zg wel t<>
XTCten dat hetgnen de huer Qilarlca wil, goeden weilschelyk
is. Want gelijk roudüwerd opgemerkt, de booze
wereld vindt dat er in het algemeen reedt* veel ie
veel hoogleeraruu in Nederland z{jn. En hot valt
inderdaad niet tegen te spreken dat de nieuwe wet
g0bracht heeft. D^argola
,, - , , . ,. ? ---- «uuc
fen we ons kunnen haasten als wij eerst nog Oa8
eens -t een eu ander willen gaan proheereu,
eens -c een eu anaer wuien gaan proneereu, nu de gcia(luao8tiej is hBt MI1 fcit dst mon
*,*?1* "5 "Ï311 *"Ü*2~*'?Ï^J*! veol morftoqhe,ll.i» du geschikte titulorias
Middeltjes a la minister Reuther, die van zich-'Tan OM lana cn da «iachen der wetenschap, had
zelf verklaart nog radikaler anti-dierstv«rvan- «nootcn ingckron.pou worden. Dan had .i.uu, b. v.
ger te zyn dan wie ook; omdat hy den per-;un i'óuo tuiversitoit, zeer v«lo profouauriten on
soonlyken dienstplicht wil toepaüsen" op de Bpsci»iit»iten voor alle mogoiykun vakken on dooien
Schutt«ry? Ja, dat is fraai. Die Schutteiy,, en «nderdcclun van vakken kuuuen hebben, metvrg
ongeoefend, ongedi-ciplineerd, slecht gewapend wat minder hunglccrarcD eu koeten. Doch dit ia nn
en Uitgerust, of in 't geheel niet gewapend en eenmaal zou, va niet terstond to veranderen, hot zon
ifgeruïtj
eeft gedn
.
die voor 'tgrootate gedeelte nooit ; echter onvergevllijk ziju, zoo riiun doze lout truchtt*
lieeït gediend, tn dan by «en onverwacht uit- ' goed te makou door eum> midore, di« nog frgcr zou
irekendett oorlog in eens wordt gemobiliseerd!, Z(ju, t. «. door onze vvrdiunstelülute goluerden niet
Welk een proef! En als die proef dan mislukt ! aan do Uooguschulc-n te vurbin.leu en leoratouk-n
onen de Duitfchers of Franschen, of wie dan ook, < bljza to latuu. di?nia zund«r «cbad» in i,t>t kudet
hebben ons plat getreden, dan zullen
"
we . onz(.r weteniich»p guuüat kunmm wordon.
»? "-« '» ?""ton -lotu,: ontbreekt hi?r ,e lande
jloed te Storten. ' j woord, cu icdur, die uouig begrip van doze ditifci-n heeft
Wie begrüpt zulk een redeneering? Nimnand Ml uem dit B»1?» nazeggen. Dr. B. . liatthes
zal het begrijpen, en wüeindloon met te
'
heeft züu loven iu don dienst der ludiacbe
(ejooven, dat de Fchry'ver in het Militair woUnachap, aan de beoefening van twee belangrijke
}Veekblüd zelf. niet goed begrijpt, wat hy ei- ' talon 'in ouzcu Ouaüudiauliun Archipel gewijd. Hjj
;enlyk heeft willen auntoonen.
BINXENL AND.
| hoeft hot Hakaaanarach eu liocgineeich tot
beacliaafB. 'de schryftalen gemaakt, vli door hetgeen hij in
Spraak, loór, Wuordüubook ou llybelyürtalingduaruvorlbrorde,
' ze voor goed onder het bereik der geiuerdi' wereld,
Mot 1. April zullen 23 jongolicdon do Pupillen- cn - ""*. niüt """dor zegt - van ouzu natie'
gcder «esthetika, optredend in het maatscha,ppe- Almanak on Naamlijst to zamen f 6.?,
tijke en peraoneele leren ? Transvaal-Albiun, Verzameld uit (.Eigen Haard".
in M t taai ! T »' i m. Met portret van Prof. P. Barting en een kaart van
JU. aUH föOl. ' J. A. A. in. de juap-kolonie, Transvaal on aangrenzend? landen.
' 3e druk. f 0.60. i
1) Lettm, vóór de Nedtrl. Hirtorltn, 1877, bL 8- Wet vaa 17 Augustus 1878 (Staateblad No. 137). op
I) Otd, I, W. 78., , net Lagor Onderwijs, met do daarover vooral in de
8) Ken hooft geschertst mot mjjn mlddoartlm. Tweede Kamer der Btaten-Oonoroal gewlsseldo
stnlt?W«t «egt mon van dit, waarbij de stomme e eon vol- ken en gehouden» beraadslagingen. Uitgegeven onder
? -* " toezicht van A. M. Voorthnysén en W. Middelveld
Tienen, f 6.35.
los. WIJNKQOP Dav. F., Darohe Hannosigah slve
Leges de aocentua Hebroicae llngnae ascenaione, f 1,75.
J. A. ALBEBDINOK THIJM, Sueanne BartelottL
Komedie, in tw*e bedrijven. Eon foostoffer voor 16
-?.. Lonnep, Tonitl, D. ID, bL 735. ????,
BÏ-vnW van de wateren der Kaataliacno fontein, Maart, f 0.30.
kwynthen do heuvelen NanpUa en Hyamplia (ge-. p. BEET8, Transvallana. Oelegenholds-Oedicht.
Ditdat h{| itoppon) ontsprong. gegeven ton voordeoio van do' gewonden in de
Transn» Tormeh de meerderheid der natie? Een 20t41 Jongelingen. , ?i.-ji.-.sri a,Bif besuii nist hou veel d«t voor on.
die ni*t liAKtiun uit hen diéde middelen leerling. 8e klasse worden aangenomen, waartue ae kf>!ul"1-n ""?". «»«« "'«? "O" v«ei aat voor ons
M/éJ bezitten om^ën dirtbtonetóT arte koo" *» Mei M. bij de Directie der Marttio to Hellevoof- «»rd >»»,*?« ilatthca hooi'. inootoD doe» i-n
opoffepén, - T?r w^e dSs de peSuke dienst- "**? eèvorgolykcnd e.amcu:zal wor-lcn afgenomen. ~. ?* «» *? '»* «-«l .t. brongon, u.t,.ich niet
p?£ht feHelHk bestaat? Maar di. schaver (Zie vérder do ».,«. van 4 Maart). »?» ?W w«.°'d? ""W"- a^^S ?'^ u<? ?
edoelt blykbaai?^Lto!ÏZ£te-?£\- *? «? -toomschip M;,,»,,; waarop in wé,t-Indiê"?* *«*?** ?'«trouzonwork voltooid - op dez.
mehjk het gelukkig gedeelte der natie datbe- do gele koort» zoo'hevig heerachto, wordt op de Ma- «ene. kleinigheid na dat de klook.0 on aoborpcmmg*
talen kan, en waarouder z\j behooren, die de rinc-Wcrf gedoainfecteerd; dit geschiedt voornamelijk Seleordo, aan wien .de natio zoo oneindig veel
verwetten maken; de meerderheid onder de wet- ! met hot oog op don terugkeer van dozen bodem naar '.?««"' '"? Ul»n8 in Nederland toruggokeerd, zo!» do
tenmakers dus, maar is dat de meerderheid do W.-I. koloniën. De etat major on bemanning zal vruchten ;niet mag plukken van eon .werkzaamheid,
der natie? Zeker, we gulooven ook da^, de aan boord van hèt wachtachip overgaan. dio anderen-w» top. gnode komt.
meerderheid, die toch dienen moet, een tegen-, . . -j Het klinkt byna ongeloofeljjk en toch.solijjn iet
zin in den dienfct heeft; maar van dien tegen-! BIBLIOOBAPHIE. waar. De- Ucgeering aanelt, dien man to verbinden
Zin Wordt immers geen notitie genomen? ; . ,,,'jn U" deL<jidachoHóogo«cbool,welkoonoondiirfaculteU
Waarom rekening gebonden met den tegenzin Militair H eiübtad No. 11. voor Indiache letteren bevat. Zy kan niut bualuiten
van den rijke en niet met dien van den arme??MlltoMe-tabellon D6 noodaakelijkbeiJ eoner om aan die UuivereiU.it twee ooatindiache talon .te
ZOO meet men met twee maten; zoo splitst Orgam8atje nn de artillerio in tJoderlandscb. Indio. doen vortogonwoordigoii .on onderwijzen, aan wier
men het volk in twee kasten: de bevoorrechten Oarnizoens-bibllothokcn. - Ingezonden atnkken. - beoefening dringend behoefte ia! En dat, torwyl di
e\ï!,ff?8>a i-ui. A U.H ^ . , «me"8d9'»eri'!u»en- -Benoemingen. - Advertontiën. IeUao K8geerillg ,eikous andere nieuwe leoratoelon
tleverwonaerlnkhoedeBehravermetBlch Blflkens one aankondiging van den' Heor J. H. opricntl
zelf m tegonapraak u; hoe hu zelf» in warme Knioram, tütgovor to 'Oorinchem, ligt hu hem ter v" . , , , ,
taal voor den persoónlykenliienstplicht pleit, pers?", zal weldra in 't licht verschynon, «on Wat mag .wel de roden van dezo onverachillighoid
om later weer tot de conclusie te komen, dat ,«aiw^otk mor dtn KtdrrlandtehtH taldaat dtf In- zy'n? Het ia met recht duidulyk. Onbekend mot de
hij toch ook wal gemist kan worden. Lees slechts: fanlerit, Cataltrit tn Veldartilltrit", samengesteld buitengewone verdienaten van den door velen
bogeor»Bet militairiseeren van eene natie, die alleen <loor c- H- Hummelinck, ie Lult. by he^ nog. Grona- 4,,,, tuiaris zal do Minister toch wol nietwozon?Hg
de sehoone taak te vervullen zal hebben hare j^T" veïdartf^ét doel der schrHvors^s1'biermèdoin moet weten' "' wereldkundig ia, dat wjj hier iomond
onafhankelijkheid te Terdedigem, kan toch be-' eon door velen erkende beUoefteto voorzien, vooral wat voor bns bobben, dio niet HléchU »en
wotunajhappozwaarlnk ala een ramp beschouwd worden...... betreft hot dóór jeugdig kader te geven onderwijs, l(jk vold uitnemend boarucid, maar die het woeste
uist wenschten Wy een minder groote afsohei-' en het zolfonderricht van den man to bevorderen, terrein ook geheel alleen ontgonnen hooft. Hot was
__._-._,.__ ,_. "?t enden burger, daar M hebben gemeend dit doel hot boste to beroikon d ^k ^tneaHnd denkbeeld van d-n
Leidtooh beiden broederlijk door den inbond te doen bestaan uit tragen en o»/- ?
-?*?--- ? "-'it glecbts eenvoudige sonen
i veifdeeling dor on- Unde
derwerpen zoodanig geschied, dat het eerste Hoofd- halve aan to bieden.' De geboete geloerd:
stuk de noodige gegovens bevat voor hen, die to heeft deze oenoemlnB1 to«ite]uich», omdat zi
treden, terwyl by de
bobano steeds vooropgesteld ia de
wereld
h««(l deze benoeming toegejuicht, omdat zy zoo ten
,, . %. C , v i , ?
volle verdiend wa. Doch - i. het ne t zonder
.
aangeleffenheid dan ook in geenen deele de
opinie Tan den heer V. D. deelen en als wii, voor- elscnf dat het handboek moet zijn een boekje, dat "»g' - *"«" het Haagsche Binnenhof blyft daarby
loopig althans, gaarne zagen beproeven of het di- dan soldaat als vraagbaak kan dienen en hem aan rottig zwijgen en toezien. Het doet, althans tot ho
lemma zonder dien uitersten maatregel zon zyn Z4ne verplichtingen herinneren., den, alsof wij in dezen Indoloog goont specialiteit
op te loeien, dan is dit enkel en alleen om ? ? - ' haddon, dia on* goiaei Europa benijden kan.
No.196.
DE AMSTERDAMMER, v W E-E K B L A D V OOR a NEDERLAND.
Nog «en»: na wou- d»ce houding d« Begwruig?
Maakt '.«om» de Iwftijd bezwaar? Sommigen
meenen dit Doch dit atgmaent kan «iet gelden. Vel
wan het wenscheiyk geweest dat JUtthsa reed»
vroegsr tot bet Hoogleenarsambt t« Lelden geroepan
was, daar hfl sinds long er volle oanapraak op had en
«r reeds veel door had kunnen tot stand brengen.
Maar daaruit volgt niet, dat' men die benoeming
Altijd mag nalaten, ook thans uu de zeldzame man,
die zijn leven aan de Indische wetenschap wjjdde,
mot roen overladen uit Celebes teruggekeerd is.
Het monat veeleer een npoowlag zijn, om eindelp
«en laakbaar verzuim te herstellen, «n gedachtig aan
het bekende .beter hut dan nooit", d* achade in te
halen. Men behoeft zich bovendien niet al te onge
rust ovor dien hoogen leeftijd te maken. Onze Zes
tigjarige Indoloog is, ondanks al zijn reizek en werken
in tropische gewesten, veel krachtiger en Jeugdiger
dan de meesten op dien leeftijd Z0n- D* olltis "'
z<ih zijner niet behoeven te schamen. Kaar het zou
wel een schande eu een schade voor 'ons volk zyn,
als men den aangewezen werkkring niet opende voor
iemand, wiens arbtid der wetenschap on des studen
ten in de Indische talen nog zoo ten goede kan kotnon.
Of la er misschien ge«n geld voor? Mon zoo dit
bijna opmaken uit hetgeen de heer Quarlea schrijft:
«de Minister van BinnenUndache Zaken, met het oog
op hot hoogo cyfer, reed» voor hot hooger onderwye
benoodigd, vond geen termen, dien post nog te ver
meerderen." Het i« zeer mogelijk dat de
beerQuarlos oh> Hagenaar meer don een gewoon mensch op
de hoogte is van de beweegredenen onzer MinUters.
Indien die echter van Binnenlandache Zaken zich wer
kelijk betre ffendo het Makasaaarsch en Boeguieeach pro
fessoraat zoo hoeft uitgedrukt, hoe vreemd moeten dan
de heer Quarles en ieder dio daarin belang stelt, hebbeu
Opgezien, toen zy nn oulanga is de Couranten de
benoeming van den Amsterdamschon Hnogleeraar
Pynacker Hordjjk tot professor in het Ncderlsndach
TOcht te Utrecht lazen. Immers dit is evenzeer eon
?iouwe katheder, opzettolyk voor eon Rpecialiteit op
gericht. Ook willen wij gaarne geloovcn, dat de Mi
nister gemeend heeft, in hot belang dor wetenachap
aan do Amaterdimache Universiteit een harer siera
den te moeten ontnemen. Maar zooveel hly'kt dan
toch ook wel uit doze onverwachte benoeming, dat
de «chatklat nog niot geheel ledig on er nog wol
nieuw geld voor hoogor ondorwys beachikbaar ia. Ol
zou alleen «aar het Neerlanda roem als koloniale
mogendheid geldt, het cijfer voor onderwya niot over
schreden mogon worden?
liet is duister tenzij wellicht de Tweede Kamer
dreigond op don achtergrond sta!? Men aproekt vee
van hare bezuinigingswoede, cn het valt niet to ont
kennen dat zij by do behandeling der jongste be
grooting hiervan merkwaardige proeven heeft
geleverd. Wie zich dat nog herinnert, i« nuaacliien ge
neigd, ook in dit opzicht het oor to leeneu aan den
heer Qnarles, als htj opmerkt: do minister waa, wolllch
niet ten onrechte, beducht dat de Tweede Kamer
lettende pp de omstandigheid dat sommige leeraren
voor de ooatorache talon acliicr geene leerlingen heb
ben, de voor te stellen vcrhooging van dozen poe
van dn begrqoting zoude schrappen," Doch ook dit
al ia het door den minister boweord, kan onmogelijk
Juist zijn. Immers waarop ook do Tweede Kamer be
zninigd hebbc voor hoogor onderwijs ataat zjj bij
zonder veel toe. Dénieuwe Sanacritiachp en Hongduit
scbe posten heeft zy aangenomen, eu het oud-vader
landach recht te Utrecht zal toch ook wol niet tegen
haar zin fc&n cenc a^ecifiliteit worden opgedragen. De
Tweede Kamer ia dus iou V»"tr niét zelf» al mop»
by verwachten dat betrekkelijk weinigen gebruik
van die colleges zullen maken. Want het laat zich
aanzien dat de liefhebbert) voor 'de daareven ge
noemde speciale vakken ie Utrecht cn Groningen ook
zeer beperkt zal zyn. Dit heeft echtor onze volksver
tegenwoordige» niet weerhonden, de gevraagde aom
men toe te ataan. Bovendien hoe bekrompen
men zich deze mannen voor. Zouden zy dan do eeni
gen zijn, die niet weten dat oen hoogleoraar niet uit
sluitend, misschien zelfa niot in de eerste plaat
docent moet zijn, maar vooral man dor wetenachap
dio do uitkomston van zijn onderzoek deanooda alleen
mot de pon in do hand aan de geleerde wereld er
kondigt? De vrang is ook niet, of voor hot Makaa
saarsch o.n Boogineesch rtlr, maar of er fenigf loer
lingca verwacht mogen wordun, voor wio deze studiën
on»t-.--ltinr zijn. En dat dit inderdpad het geval
begrijpt ieder, die nu "enkt, teratond. Bovendien zon
don deze collegea zoo uitnemend practiacli kunnen wor
ken op de paa onder Matihoa' leiding gestichte kweuk
School voor onderwijzers, ambtenaren on tolken, in Indi
aan welke behalve het Maloisch onNoderlaudach, ookhó
Kaknesaarach on Booginccseh onderwezen worden. Hoe
zal, vraagt men, dezo van Rykawogo gestichte schoo
knnnon bloeien, indien zij niet gevoed cn goatcund wonl
door dezelfde wetenschap, dip haar in het leien rie]
en mogelyK maakte? En zon het dan niot een dwa
zuinigheid zijn, de werkkracht van don achepper
dezer taalwetenschap, waarvan men ter voorbereiding
van de school partjj trok, voortaan ongebruikt te
laten?
Wy verwachten van de Twecdo Kamer moor wjja
beid en dankliaarkcid. Zij zal bedenken dut het nic.
aangaat iemands diensten jaren lang te genieten on
hem verder aan zijn lot over te laten. Hior is een
?nationale schuld aïta doen. Het Kodcrlandach
Bybelgenootschap hooft zich van zyno vcrpllchtingon
tegenover Matthea nitmnntcnd gekweten, tiet word
tijd dat nu eindelijk do Xejlorlundi-chc r.o-oerinB
toont, hem evenzeer t», waardceren. Dit-kan nie
geschieden do«r hem weor als ambUsnaar naar Indit
tfl zenden! n nog .minder door hem flcn aalmncti
to« te werpen. Want het i» hier niot pro brood;
om brood alleen to doen. Slechte hot profusporont
mag do kroon op dit werk zottaa. Dat etachen niet
alleen '* lands belang on do nationale oor, maar hel
zon ook onbehoorlijk zyu, een onzor eento geleerden
m'et i«U minder af to schepen. Want, man vèrgoto
het niet, de kans bestaat cn ze ia' groot, .dat de
ttaapi van den stichter, der Mikaaaaarcche
Uulwetcnschap nog in Europa en Aziëzal loven, wanneer de
namen van velen onzer hodendoagHche hoogge
leerden reedd door bun eigen volk vergeten zullen
zfln. Hat zon dan toch wel wat beet beschamend
voor ons zijn, indien mon ons later kon nageven,
gelijk b. v» nn nog alty'd don tfldgonootèn van
Bllderdyk: zjj hadden in die dagen vole professoren,
maar sommige sterren van de allereerste grootte'
gingen zQ liefst met onverschilligheid voorbij.
Tan Amsterdam kan deze benoeming niet uitgaan.
De hoofdataa moet zleh do 'oer en hot genoegen
ontzeggen, een linguïst als Dr. B. F. Mattbes aan
hare Universiteit te verbinden, hoezeer lig haar ook
tot eer zou verstrekken., Wel i» er een oogenblik
aprake van geweest om qok hier oene aMpoling voor i
Indische taalwetenschap te vestigen, douh men ia, om'
vels redenen en zeer terecht, vsn dit denkbeeld'
teruggekomen, Maar op de landareg«ering, die Loï-'
?den als zetel dor Indische wetenschap heeft aange- j
wozen, en op de natio. die by hare booofening een l
200 grobt. belang heeft, rast 'de duro plicht om het'
aangevangen Werk te Voltooien, en naast de bestaande '
leeratoolen voor bot Sanskrit on bot Arabisch, hot
Javoansch en het Ifaloisch, er ook een voor het
Makaasaaneh ? en het Boeglneesoh op te richten. Een
leerstoel, waaraan behoefte bestaat!
Moge dan do Ministor niet langer airzelen, of
andon de Tweodo Kamer bot Initiatief nemon l Hoe
eor zoo boter berichte ons de Btutoeonrant, dat eon
billijke wenacb van zaor velen bevredigd on do bijl
ende verdienste van B. P. Matthe» ook door do
reeering, d. L door d* natio, erkond ia!
X.
OVER DE TEBTEOENWOOUDIOIKO
DER MINDERHEDEN.
De aandacht wordt meer en moer gevestigd zoowel
p het onbillijke van de bestaande regeling
derkiespogtag van Karl Barkli to Zürich in den grootèn raad
van Zürich in 1874. Zga denkbeeld is in het kort
aldai: gesteld dat Zwitserland telt in ronde cijfers
ewj.OOO kiesgerechtigde burgen, het kanton Zurieh
<0,000. Gesteld nu dat do nationale raad of de kan
tonnale raad vin Zfirich hoogstens 100 loden tolt,
dan zou het aantal stemmen voor den nationalen raad
bedragen 3000 en voor den kantonnalen raad 300.
Als na ieder n geldige stem kan uitbrengen, dan
la 8000 of 300 bet' getal stemmen, uoudig om
gekoevoogdheid als op het gebrekkige der kieainrichting. xen te werden. Men mag op zyn stembiljet invullen
Beginsel voor oen betere regeling moet lijn het woord j toovee\ namen als men wil; beeft iemand het ver
van prof. Bnjjs: ,de f rond ton ktt Uetreckt ligt, eiachto aantal, dan wordt do tweede naam als geldig
trytm tn X-an ntrgtiti mdtrt ligym dan in hel gerekend, en zoo voort. In dit stelsel hebben we een
idmnatefliap aan dtn itaal," m. a. w. ALGEMEEN j nienw element, namelijk hot veranderlijk aantal loden,
STEMRECHT. | Dit aantal is afhankelijk van het aantal opgekomen
Het gebrekkige dei kieatnrichting kan verwijderd kiezen. Getiteld dat op 600,000 stemgerechtigden 100
worden, wanneer men streeft om In do vertogen- afgevaardigden zy'n, dan worden by bet uitbrengen
woordiging zooveel mogeljjk alle venoheidenheden' Tlo 300,000 stemmen maar. 100 afgevaardigden ala
an richting en meening tot uiting te brengen. > gekozen beschouwd. De hoeveelheid leden in het
verWil mon rechtvaardigheid, dan moeten dezo twee tegenwoordigend lichaam is dos de trouwo
afapiegccreischt«n vereenigd worden. Vandaar dat ik in myn i;ng Tsn ,je Opkom8t der kiezera. Men stuit dua niet
brochure .Algemeen Stemrecht in beginsel en toe- v»«t bet aantal etel», maar het aantal stommen
bepassing" de proportioueele vertegenwoordiging heb noodigd om gekozen te worden. Juist het omgokoerde
:«nocmd de andere zijde van het algemeen atomreekt. Tln hetgeen nn geschiedt, Ook Iaat hy hot stemmen
Gelukkig acht ik het, dat ook andere voorstanders ^ volmacht toe, maar niemand mag moer dan 2
van algemeen stemrecht dit inzien. Zoo onlangs weer gtemmen uitbrengen. Zoo houdt de onderdrukking der
Ie heer van Gilae, dia in het laatste ntu&mer van de minderheden op en alleen t(j worden buitengesloten
Vi-aytn da TtjAi het .kiesstelsel vsn Boget bespreekt jie zichzelvon baitenslniten.
OU aanbeveelt. , i In elk geval hot wordt hoog tyd dat or «en cindo
Ook hy etetat met mühierin overeen, dat iemand kome aan de onrechtvaardigheid der kiosdistrikten,
lie in de Staten-Generaal het beeld van het Volki waardoor de meerderheid dor kiezers wordt
overan het land wil zion, gelijk mr. OUvier in zijn bro- hecrgrht door de minderheid, nog niet oena
geaprochuro B0vor het kiezen der vertegenwoordiging", nood- ken van de meerderheid ca minderheid dt» viAki
zakelijk en logiach komen moot krachtens ziju eigen Bij de laatqto verkiezingen behoorden van du 13 leden,
premisse tot de gevolgtrekking van algenuen stem- jje gekozen werden, 23 tot de zoogenaamd» liberale
recht. Zijn methode om al twijfelende tot waarheid party', 9 tot de katholieke, $ tot de anci-revolutionaire
te komen" geeft ons hoop te onderstellen, dat we de en 3 tot de konaervatieve, dus 23 liberalen tegen 30
bekeering van dien hoer ten guuato van algemeen inti-liberulen. En toen was bet aantal stemmen, dat
atomrecht to wachten hebben. Maar de heer van Gilse j?den lande ia uitgebracht op de gczamentiyke
ksngoofl niot de eoro, aan wien zij toekomt en ofschoon didaten der liberalen 3195S tegen 36803 op de gen
iet onderzoek naar hot vaderschap op geoatelijk ge- mentlpe anti-liberalen. Is dat geen onderdrukking?
bied zeer moeilijk te kouütateeran ia, waar wjj don Wie lieden onderdrukt, mag niet klagen abjhy morgen
oorsprong onzor denkbeelden moeilijk knuneu vervol- onderdrukt wordt. In het voordeel der proportiuneele
gen tot in hun laatste achnilhoeken, verboden ia het vertegenwoordiging eindigen wij met hot woord van
niet en ik meen dat wfl, als het beïend is, hot eigen- xobry Vit«t, dat onze liberalen wel mochten ter
dom moeten eerbiedigen van hem, aan wien de denk- !,,!?«," nemen: gevoelt gy dan niet, dat dit recht,
beelden toekomen. waarvoor gij beeft om het in handen uwer
tcgenstan,Koget heot do geestelijke vader" van een propor- J(.ra ,,. BCTcn, miaachien te zyner tijd u tot heil zal
tioneol kiaaatelsel, waarbij de gekozenen niet ala por- Btrekken? Nu is het kalm, gij zijl meester VUB het
sonen, maar als vertegenwoordigers van een beginsel ,crreinj By wu.t hel zijn zonder deelgenootschap van
zonder eenige uitzondering gekozen zijn met het volle anaeMn, gij zyt beneveld in uw zegepraal en gij denkt
kieaquotiont. ,lict aan ^m jjg van morgen en weet dat morgen
Maar de nwn, die (voor zoover my bekend) bet een etflrm kln opstekcn in het land, en zich togen
eorat een afgerond stelsel had, waaraan n Hare cn n han kecrcn mot onweerstaanbare kracht. Gij wordt
Andra cn Boget cn N'aville hun denkbeelden mim of ,jan mi8sci,ic?een onderdrukte minderheid. Zou dan
meer ontleenden en wien dus de oer van het vader- nict a<> proportioneole vertegenwoordiging hot ecnigo
aehap toekomt, wordt in allo geschriften vergeten. : piecbtankcr des heila voor u zijn?''
Ik stel er pvija op, om hem in eer als zoodanig te (
hordenken. Zija naam was Victor Cunaidérant, die in :
1842 door een afgevaardigde in don raad van het j
kanton Genere een dergelijk voorstel deed, nadat hy :
vroeger iu het Parijache blad Democratie pacinque"
en in de Bevne PLalango" zjjn denkbeelden had
uiteengezet. Zonder diskusaie en niet een gelach ovor
zulke vooratellon ging men toen ovor tot doordevandon
dag. In 1340 herhaalde bij direkt zyn voorstellen in
oen adres aan dun raad de la sincérltédu gouver
nement représentatif ou oxposition de l' cloction v
wjjl g*en« voldoende gegevens aanwezig ii)n om
met zekerheid te voorspell», dat de te behalen win
sten daaraan geèvenredigd «ouden xQn. Men wil du*
vooreent d» pro«f nemen met de oprichting vut een
Badhuis vu dien aud, waarvoor reed* «a gonstlg
gelegen torreln aan den Blnnen-AnuM gevonden i*.
Zijn de nitkomaten dozer proefnomuig gnnstüj dan
zullen later in verschillende wyken der sUd
soortinrichtingen gevestigd worden die, zonder nn
Juist geheel eenvormig te zijn, allen sollen moeten
voldoen aan deze hoofdvoorwaarden, dat de baden
welke er verkrijgbaar zullen zijo, volkomen zindelijk
en zoo goedkoop mogelyk niuetcu zijn. In de eerate
inrichting zal d» prijs van een gewoon kuipbad
voorloopig op 30 Cents, later zoo mogelijk lager gestold
worden.
EEN WAKKER KOX3UL.
Dat er onder da nederlandsc-be konsuUi ook ijverige
personen voorkomen, die eon open oog hebben voor
de behoeften van Neerlanda liaudtl en nijverheid blijkt
uit een schrijven van den heor J. W. Willekes
Macdonald, kon^nl der Nedcrl. te Warschau, aan het hoofd
bestuur dur vereeniging tnt bevurduring van fabriek
en liaiiJmrVsnij verheid. Het plan daarin door hem
besproken, werd reeds frtnige weken geleden door
ons medegedueld, zouder dat de PITS het der moeite
waard «clu-en te achten or de aandacht aan te wijden.
Tban*. hopen wij, zal de waardeering van dit pogen
niet ontbreken. Een nederlandnch k'onsul die zijo taak
opvat als de h«er Macdunald heeft recht op onder
steuning.
ik gedurende zeven maanden in de gele
genheid
dit koninkrijk na te gaan en de geproduceerde arti
ben, de zeer rijke hulpbronnen van
«iollig reods nu «ene Enropwoche vonaoaiv
bezitten.
Geloof mj) stoeds
Buoonm, 12 Maart 1881.
Uw dienaar «n vriarf
B. Th. BoeJoB.
EENE BLOEMLXZIKO UIT HOOFT.
Geen makkelijker keorlezing dan uit njinnedichlen;
geen bekoorlijker tovena, wel te weten voor iaéor
wiens hartje nog niot i» verlept. Zon «r daa geen
uitgever zyn die nu, nn da hengenis aan den
xangorigen Droit krachtig borwokt ia, eon bloemlezing alt
Hooft's gedichten, door een -bekwame hand
boMBgebracht, durfde nltgevon? Zon een man al*
AUM>dinck Tbrjm niet gaan» zioh met zulk oen tuk be
lasten on een niouwen fiissehen bloemkran» willen
neerleggen aan de voeten van Hooft'adiohtergestaltoT
Een uitgave als vaa Minor Bohan>'a liedaron, een
portret van Hooft in ota, ea^ ieder, dio voelt op wel
ke zangerigheid en op welk-een dkbtorgeeat d')
Noderïaiidffche taal mag bogoov zon gaarne van hut net
te boekje z(jn hartsbrevler maken. Hier en daar oeo
opheldering zou niet to onpaa zyn.
Eon mijner Innigste wotuwhen zoa förvu' w >rUa,
zoo deze gedaehto verwezenlijking mocht vinden.
Overzicht van tfe Efektenmarkt
vau 12 tot H Maart 1831.
Deze week U er wuler weinig goed.4 ovor
Earppeeacho ftindsen to melden. Do moorlaanalag op don
kelen vaa nijverheid te vergelijken In. met w»t uit
het buitenland l zonder Nederland; reeds wordt aan
gevoerd, en 2o. met wat ons vaderland zou kunnen
kven-n, in concurrentie mvi oudt-re landun, ben ik
tot d*> overtuiging gekomen, dat er nog zeer vele
echt Nedcrlan'tache producx-n zyn, die hier met
anccüa kunnen geïmporteerd worden, of waarvan de
exportatle naar Uier ix^lan^rijk kan worden 'uitgebreid.
In de eerste plaats uuem ik daaronder alle goederen
van wit linnen en damast, die in qaaltteit alles over
treffen, zoowel w
als wat uii Sileziêen Saksen wordt ingevoerd. Ka
toen, dat voor een deol nng uit Zwitserland wordt
getrokken, zou m. i. even goed do?r Nederland kun
nen wurdon geleverd.
,£en (jchcel soder artikel, maar dat ook
ongetwyfeld in belangrijke hoeveelheden zou kunnen wor
den ingevoerd, zijn de verduurzaamde groenten van
Hollanilfclien onropruog. Alles echter wat ik tot nog
als uit NVU'rlsnd komend heb gevonden, i» zoo ge
weldig uuor, dat do hanlel IT door gedrukt wordt,
keizer, die reeds zoo verscheidene malta
beproefd werd, is den Nihiliaten eindelijk gelukt. Jongst
leden '/.wilg WL-rd het moorddadig plan ten uitvoer
gebracht. Het waihierdoornatnarijjkteverklaron.dat
meaig houder van Rusaucbe fontlbeu zich boangstigde
en voor een ploUelinge grcoto daling vreesde. Doch
togen verwarbting van velen, ja van Injoa allen
ontatund hier J'tur slechts eene reactie van J g a l pCt
voor deze fund.-on. Hne onbegrijpelijk zulka o.ik mogo
echynon; np de buitenlandaebe inarki«n en ook menige
hier ter beurze, mennen hierin juist 'een* vsrimlering :
ten gunste in de binneuhindftche poh'tiek te mogou
verwachten. Evenwel kunnen wij volstrekt gecno vaste
atemming na den 14den Maan vermeMen. In dai
land ziel het er dan onk bopoald nict opwekkend uit,
want of er dan ook enkeion der misdadigers gevat
worden, het schijnt maar niet mogelijk t«
xyndog»? ?
-?! uamn, u,e u .,-«?«» «,««»«- ^^ paHj £(, oa(,BrJratJ(6ai g^gïd* Prcilamaöo
at hier te lande wordt gcfabnceerd, aie Ba pea doo-1 des Keizers verzonden werd, mot d
Iwdreijrin 5. 4it de nieuwe Sonveroiu hetzelfde lot zijn»
vaders zou moeten dealen, indien hij geene verande
ring in du rcgeeringavorm bewerkte, raou kan hieruit
Don Haag, Maart 81. F. Doin'ela Xieuwenhnls.
dar zikon.
Amerika hield zich over het geheel ferm cn
aieltegenstaande de flauwere merken welke- af en t'ienit
Allerlei.
By hot overhandigen van den bloemruiker op het
Hooftfeost in Fclix, oan Mew. Kleine, sprak Prof. de
uuulcut ' luptlrBCU.MIll uu WApua.B.uu uc l flcvuluu *^~ i ^ . , ' , * , i
ridiqne." Daarin wyat hy op de verwarring tusschen :Trics de Tolgend°WOOrJen:
l
't druif i» lUciaivit cn It droit dt repréerntatian, ' De palmen van 't ganseh Oo»: enboason van laurieren
waaraan 'men zich scliuiüig naakto. Ala ee» verga- zijn wcinich in "t ghetal bjj uw verdienden Inf,
doring over welke zaak ook een beslissing móet Hetu>E,- Alleenlijk de gedacht' kan n te wille vieren!
dan opent zjj do beraadslaging over hot onderworp: 0^.34-j-b. word do tong door overvloed van stof'
alle meerlingen laten zich hooren en ala de vraag' ~~ .
bediskussioerd is on de voorstellingen voldoende toe- ' Die aan Mei- -^ SabUirolloa wOr'i 'tgcrcikt door
gelicht, dan wordt de vraag door de vergadering be- Jen Hoogleeraar met de spreuk:
slist. Ala er geen overeenstemming heeracht osder "Hoe "ongenaem is in oe» schoon ligchaom
de modeleden, dan is hot duidelijk, dat do meening' de doucht."
dor meerderheid den doorslag geeft en dus de stem- ! '
niing der meerderheid ia de beslissing der vergadering; De zesde Algcmcene Vergadering van hot Xatiooaal
een meerderheid dio gevoel van eer héft, moot Lï-der-iiidnstricbond had 14 Maart jl. ie Breda plaats.
trachten binnen do grenzen der billijkheid zooveel Onder de ? bclangryke zaken dio behandeld werden.
mogelijk to gomoet te komen aan de wenaclioii der waa voorzeker het voorstel van don Hoer Mannël
minderheid. Waarom is bet te doen, ala een kies- Wolft* uit Amersfoort, tot het oprichten van oen
Cenlichaam wordt opgeroepen om afgevaardigden to kie- traal Magazijn van Loder, waarby aan elk looier de
zon? Voor eiken kiezer ia bot hoofdzaak oui zy'n recht gslcscnbeid gegeven wordt, zijn fabrikaat aldaar te
van beslissing in staataaangelcgcnheden aan dien deponccren; op het gedeponeerde dosverkiezende
burger op te dragon, dien men houdt voor den waar- onuiiddclijk 2)3 d«r waarde als voorschot'te
ontnancligaton cn liekmtamsten." Tot nu toe meent hij dut gen oa alzoo den verkcmp »ai dB inlanilselii'
producde meerdel-beid der kiezcra de minderheid eenvoudig ten to bevorderen; in 't kort den fabrikant do
rnidborooft van elke vertegenwoordiging. Hij ziet de oor- delen aan de hand te doen om »an do steeds
toonezaak van ht)t kwaad daarin, dat do kiezer ia vastge- monde bnitcnlandsche concurrentie het hoofd te
bieklonken aan het stuk grond, waarop hjj woont even- den. Dit voorstel vnnd zou algemoene onderatouning
ala de boor in den feiidalon tijd. Daarom wil hjj liot dat in eene eerstvolgende vergadering, (dio binnen
land niakcrt tot ccn kiesdiatrikt. Groepen van gclyk- drie, maanden moet pltat» li'elilion) verdere gegevens
gezinden partijgroopon dus moeten gevormd zullen worden overgelegd, «m de uitvoering van dat
worden, zoodat elke party, als zij een voldoend aan- plan mot kracht to kunnen «anvatton. Mét bijna
tal stemmen heoft, liaar recht op vertegenwoordiging algcmeeno tciumen word do oprichting van een
Cenkan loten geldon. Eerst telt men het aantal uitge- traal Uagazyn toejuicht.
en daar ik overtuigd ben. dit noch de vracht, noch
de onguaetigo koera, noch de hooge inkomende
reebten dt-u prijs in die mate rorhoogen ala de verkoo- wgenstaan'
,,.,,,. . . i. , ? ..? l Now-Vjrk geseind werden, bleef de atemmuig v.i*L
beweren, heb >k besloten te trachten de importatic ( Onze Holland*che fondsen t-jonen weinig variatte
van Xtfdurlandsi-hc prodacii'n in dit koninkrijk to aam en konden hun «Undpnnt ban.lhavcn.
bevorderen. l Hongaarsche Staatafoudaen waren vast gestemd.
Ik wvc«cli dat te boproeren op hei voorbeeld der! Ooetenrjjseri- djarentepn venniBderdea d.-or higere
AmëriLiinen. dio (volgens den Atnft'ifdn trpvrttr} eeni- i , c ^? "aanhad 1-^' DCt ' vermus er.ten
pe vertrekken van hot consulaat te Crofcld tot mon- j Purta!jJ,Ien wiren atork'aangeboden, de ilztén
vortcrkameri3 inrichten voor prijdneten van Amerikaan- flairs-den ! 2 pCi.. do C pCt. leeningen aljea mim l pCt.
schc nijverheid en kunat, terwijl het personeel van D'i ??'?--=-«>-?'--'-- ....,?..,
het Cousulaat allo mogelyk^ inlichtüiyoa omtrent het
prijzes nz. govcn zal. Mijn duel is, op kleinere schaal ] ' "
hetzelfde to d.«n en den Polen Se gelegenheid te j ^TspsDJMrd^"'bostonJ er we,ler meerdere TTM*
govtn, vin allo Xederlandscho prodiictea van nijverheid omtrent hernieuwde geruchten van Conversie en Tu?
en kUBst oh wellicht ook van voortbrengselen der kon werden'Op het einde der wook sterk voor Frank
Ko'.oaiën, wier invoer voordeel kan aanbrengen, mon- 9cue *n^Eag(Ische^rekening, gekocht jiaar aaniei.li«g
aten to bezichtigen on, zonder tusschenkomst van
derdon, tegen' fabrieksprijzen- te bestellen.
brachte utommen b(j elkander, deelt dat door het'
aantal plaataon dat vervuld moet wordon on die uit
komst ia het kicannotient. Gestold dat 12.000 kiezers
moeten afvaardigen 120 vertegenwoordigers en dat er
bijvoorbeeld 7 partijen bestaan, elk tellende het bicrby
gevoegd santal aanhangers, dan wordt de zaak dui
delijk door bijgaand lijstje:
Tartijen . . ,
Gotul kiezer» . ..
Bocht van elke
party P v
rtegemróordigvra .
l
.* 5 . C
i oOn'aooo'soo 800 40002006 700 12000
I. l
10 ; 30
r i
j. C 7 Totaal
40
120
Als Voorzitter en Socrotaru voor den tijd van drie
jaren, werden herkozen do HH. J. F. Je Booy en Jan
rhilipaón, beulen van Breda; ali> bcstunreledetl
wv'rdcn herkozen do HH. C. Tennoulcn van Dongen on
B. W. O. Lukwel van Oostorhont. Aan het bestuur
werden ala leden toegevoegd de BH. Ch. va»
Oinncken van Zundcrt en J. C, Koene van Gcertrnidcnberg,
die allen hn» mandaat hebbon aangenomen.
Bet naar de plannen des bouwmeesters Blevs in
ond-liollandachcn atyl in aanbouw zijnde
sigatenmagazijn van den heer A. Blanuw aan de
Leidschp«traat hoek Keizersgracht, zal naar Jen grootèn dich
ter Tieter Corneliszn. Hooft genoemd worden. In den
gevel zal dea dichters baste mot do Jaartallen 1581
Volgona doze regeling zullen du 10 afgovaanligdoa j«, 1«81 in witten «tcca ophouden grond
geplaatstvan party no. l die burgers ijii, dio door'de 1000 worden. De buste wordt vcn-aardigd door den
bcoldhoawer Colinot. Twoo seboone basroliefs, zinspelende.
op de» tabikahandel en do gigarcn-utbrikatlc, door
den beeldhouwer L. de Fernelmónt, worden
daarnckiezen van die mcenüig hot moest gewcnacht zyn.
Mon stemt lo. voor do lijst, dat geldt do
begrnselvraag on 2o. binnen de lijat voor die personen, *ie
men indodaad uitkiest uit zyn oigen partijmiffdon. 'vcns aangebracht.
Elko partij heeft dus ccn evenredig aantal
vertegenwoordigora overccnkonittig -do getabjtorkte cn, olke
party zal dan werkelijk uit. eigen midden
De Caronssel-socictoit, gevestigd iu de Transche
alhier, zal eon herhaling govc-n van het
hniszion dat de ontevredenen in Ba^lan'l groot z^jn en
indi«a or ^n? spoedige iranetige verandaring komt,
men illirlu groote ongelukkige gebeartenl-ieon in dat
Bijk tegemoet kan zien.
Natuurlijk leden hierdoor o<ik schier all*
Eurapeesche waardon, daar 'deze toch nog al. een tam'?lijko
hojgte hadden bereikt, zoo wire» er verscheiden» .
houdors, die mot winst hunne stukken opruimdsn en,
liever in afffichting leefden omtrent dt*Q Terderon loop
D'e daling iu Russische StAatafoudsen bedroeg over
onjevesr 2 pCt; de O/isttrleehinscB ilito
Berlijng&ho.
onkosten vau een en ander zouden door een
comiuissii!- ^"IT. e fabrikanten t« betalen, kunnen
vergoed worden, k (>S? £«?e t»^15 «*» gegadigden
allo ge^enschtc informatiên'te verstrekken aangaan
de de Ineale t^stunden enz., welke o^a've'klMP h
nvan geruchten omtrent eene gunstige regeling der
Grieksch-Turkéche kwestie.
Vau ds Noord Amerik. SMiwfondsen verbeterd»
' '
met esnigs vraag l''jpCt., leeniug 1876 7'^ pCt., de
andore «oortyn levsrcn geen verschil op. j pCf.
Florida Certidisaton verbeterde met vernieuwde koopor
ders 2 pCt. en 7 pCt. Qecona. Loniaiana V; pCt.
Mexicanen daarentegen sterk aangeboden, loenüig 1951
vormindyrdi; per saldo 'a pCt., de niouwo lecning
ner gocdJrtn influoacccrea: maar om mot Spige : slechu i.s pCt. Van de Zuid Amerik. waarjon
wervntch, werkZaam te zijn. aeht ik hf« weuache,ök, daV '^^^ %£??&*«\^^%
myn, plan worde bekend gomaakt." Icru-TnT^:. de laatste soort is ons evenwel M»
raadsel i daar hP" lliïih'nit1 Triil h i i i|i nli i er'
Provincie Xonrd-HolUml. Amsterdam. Bevolking der opnieuw oen onluat in da cpuUVilS .nitg.-broken
Gemeente op 81 December 1STÜ, ingedeeld naar de | zoude zijn. wij houden het er voor dit m??^» egn'
Kerbgenootsi'happen.
EerkKi*noót«chappeu Mannen. ? Vrouwen, j Totaal.
Xederd, HervnrmiU'n !
WaulHéhlIen-ormden
Eng. Pri-ïbytcrlantn
Remonstranten
CUr. Gereformeorden
Doopsjieüiuden . J
Evang. Luthoraèheu ;
Hcrst. Luthcrevhcn
Hernlmtten '. i
Anglii'. Epiocopalen i
Schotsche Geiiieoute
Iïo4mischCatlu>liekon |
Oud lonmschen j
Grieken ;
Xederd. I»raéoten i
Portng. Israëlieten !
Zonder i
71.7C3
1.7.-.7
43
G09
1,053
?2.703
1S.CS3
-3.857
4
40
l
32,193
141
11
17.712
1.552
1,09!)
53,512
1,967
51
810
1.271
2.9M
14.G20
80
37,080
171
3
Ifl.Ofl»
1.748
939
155.275
3,724
94
1,470
2,329
5,695
?28,303
8,238
t.
120
l
69,284
312
14
26,811
3.300
2,028
Totaal ' 149,278 ; 103,733 ! 317,011
BRIEVENBUS.
M'aank Rflaclfurt
Gij, die reeds zoo vaak met welwillendheid nwe
kolommon voor my hebt opengezet, znlt ook nn wel
eon plaatsje voor'iuy over hebben na ik openlijk een
man van groot talent, die in den lande nog te weinig
bekend l», waardceran wil. Ik bedoel den heer Gotoling
Yinnis, don tegonwoordigen dirokteur der Tooneel«chool
to Amsterdam. Ik : kan Klei .beoordeeion of bjj wel
verteerêO men goed doet, daar de rente op i!e nieuwe*
?cchald. welke t»t 371 i» a 3S pCt. genoteerd werd, wel
j zal worden voldaan. Naar Coiumbiïn? waa groote
J vraa^ cn olko dig.t0onen.deze eenige prijsverbete-'
[ring. zoodat zij per alot een avans van l ;
pUt.aanitoiiticri;. de vergadering te Londen 17 ^Isart jcehöu*
j dcn nani dan ook met eenparige stemmen do
voorI stellen der r.e-ieoring satv om de achiersial'.ise cou
pons in een 5 pC't. fonds te convertecron.
*)p et?n paar uitzonderingen na w.s er in OBU
Indnatr. waurdi-n weinig haudtl. Eene gunstige
vermeldini; verdu-noo de Nieuwe Afrik. Handdsvcreen,
die mot pro.ite vraag en nog nl hanjel niet njaidei'
dan circa 14 pCt. opkwamen. Ht>t «vhijni ladenfaatl
?lat deze vernieuwde zaak gunstig oporoort. altbaus
volgt'i» virtronwbare bronnen z.>n er een Jiviaond
van 20 a 'M pCt. spoedig worden geannonceerd in
dien zulks bewaarheid wordt dan H dit fonds veel.
te iaag en zien wij verdere verheffing t* genioet
mon yergev oiot, dat <le bestaande aandeelcniflS»
in de plaats jju getreden voor do a*ndeélen der
Oude Maatoch., elk groot flOÓO. Verder monteerde»
Aand. Amstord. Omnibus Maatsch, 1'.i pCt
OpdeoDbnss gehouden vergadering werd hét Dividend ove*
1880 op 10 pCi. bepaald en betaalbaar gesteld aan
de Kas-V*r*»niging op Dividendbewijs No. 8. Aand.
Nod. Ind. Hand. Bank cn dito Ku-Verecmgiag I's a l
pCt. beter. Aand. Stoomvoart Kederland verbeterde»
zelia met tamelijken handel 21'npCt., daarentegen
vormindordcn Aand. S toom v. Zeeland l pCt* en Aud.
Rotterd. Handolsveroeniging opnieuw mot dagolnkeehe
aanvoer 3, nqt. ? ,' ? ? ?
Ooatcnr.-Hongaarsche Batik werden 1'2 pCi lager
Colorado- on Matwéll-waarden weder sterk
aangaboden; van de eersten verloren de Obligatlen 'rSm
l pCL en Certificaten 2 -p.Ct., de laatslen rui» U.
pCt. lager. In Louis Citizens Bank Aand. was de han
del dood en worden wederom l pCt. lager afgegeven.
Do handel in Hüinonlandacho Bpoorwegwaardéa k'o4 '
ooli nlot veel te bodniden. Aand. Eipl. Haatsch. de
Nederl. Centr. waarden en d» tllverac soorten
Boxtellen op n biljet, dns nmaal plaats bobben door
rovpnaan. te zcttca: jiar/ij en daaronder: ptnontn
ter invulling voor de kiezers. Talteen der gekozen
uit door ziekte, dood, enz. dan heeft er geen nieuwe
stemming plaats, maar dan wordt uit die psrt|jltjst,
waartoe de aftredende behoorde, ala gekozen verklaard
de persoon die na hem op de lyet do meeste stem
men hooft verkregen.
Enkele leemten werden aangevuld. Zoo' roos de
houdclijk feest van .Zaterdag 19 Maart op Donderdag
24 Maart, 'o avonds ten 7 l/a nnr. Déopbrengst
daarvan zal worden tcrhand gesteld aan hot
Amslordamscïi' Transvaal-comitv. . ?
By do H. H. R. .W. P. de Tries ia verschenen:
Cataloguc d'nne coÜection tres remarqnablo de dessins,
gravures ot eaux-fortea. anciens et modernes et de
livrcs illnstréa. Do Verkoop dier verzameling zaj
vraag: maar heeft de persoon, die zich op geen der1 pUat* hebben p 2B Mmart1881- cn "hjondc dag6Il
ijaten hoeft laten inschrijven, dan geen recht dm to! T*n B'«Tond' e'- nnr' Kiik<1«Bcn 26 en 28 Maart van
stemmen? Het antwoord luidde: ieder hoeft hot recht i10 *"* S nnr'
«n oigon plartij t« vormen en is dat aantal groot! Bestuurders der Maatschappij Caecilia deelen mee,
genoeg b. v. m hot gestelde geval 100 personen, dan dat Donderdagavond, bij bet «nCert in don Schouw^
heeft zy recht iemand af to vaardigen evenals alle burg, weder aan hot fonds van genoemde Maatschappij
eone dotatie is gedaan jan f 100.?' door iemand*
anderen.
Een ioder kan gemakkelijk inzien, dat dit stelsel
eigenly'k hetzelfde is als dat'van Boget, al zjjn or
ook kleino wy'zlgingcn in gemaakt on daarom meen
ik dat ook aan Considérant. do eer van het
vaderzich noemende N.N.
De HecroüZ. C, de Boor on J. H. Nord hebben
bet plan gevormd om Amsterdam te voorzien' van
schap tookdmt Onbekendheid met de Jnisto toedracht l Badhuizen, waar mos ton allen tjjde voor gerin«
der zaak kan alleen oorzaak zjjn, dat ten onrockte prijzen warme cn koude Kolpbodon, Stortboden,
Donaan den een wordt toegekend, waarop do ander aan
spraak heeft.
Ton opzichte van do proportioneolo
vertogenwoorches. enz. zal kunnen verkrijgen.
Om dit plan too te verwezenlijken als volgens
gevoolon der ontwerpers noodig is, zonde echter
diging la bot niet onbelangrijk to wt|zen op de'oen aanzienlijk, kapitaal tereiscbt' wordon,
torWezol, verminderden allen l/s » I pCt, alechta d*
3 pCt.-Oblig. 'loening Ned. nd. Spoor
opvolger zal krjjgon, die hom. in de kMÏtrvan°röor" j S-hoi»» «poon.-. Aand. Fransch-Oootonr en
dragen evenaart. . . Gisola Spoorw.. verminderden l a'Hfei ~'
Do-boer Ooteling Vmma heeft het prachtige drama Bromberg cn A«nd. Warscbaa-Woenra
(de dichter noemt hot eeno comcdie) van Ponsard,; meone ongunstige toestand aaneebodón on l 4
genaamd: ><? Lioa Amouftur, 'vertaald en, naar ik ' pCt. .lager aangeboden. »s»?««n «n * s>
meen m »or vloeionde on fikscb gebouwde Alexan-1 Allo llnssiscbc spoorwogfondson worden o&nzlenlflk
dnjnen, ofachoon het ook wezen kan dat zjjn onna- lager verhandeld en hot oeneVoortTeerflïmSdS
volgbaro voordracht aan de verzen een bant reliof'maar over bat algemeen 1V3 a 2 pCt aat»we*r
sclionk. | De Amerikaanscho waarden hielden zich over het
drama, in al zyno ntuncoe en verschillende karakters
wedergeeft en u blijft boeien van den aanvang tot
op nienw 4 pCt, het
halflaarch dividend, hetgeennu 31'3 pCt. bedraagt, zal
noei .> -r.A i nu j .-, j v .TT. 7 ??o door JoS""»*'»8pooitiedezorHaataeh. unzjehhtt
het einde l Hh doet, in dat opzicht tn geenen deele verhoogd kunnen worden en bostaat er alzoo «rS.?.
ondor voor den Duitocher Herman Luide. Hior ook kans van rjjzing voor dezo AandoolonT^,eTTolnl.il
gaat oen zeldzaam geheugen gopaard mot eene grooto monteerden Cairo en flt. toni». Qblintiën on nb»
zeagingakracht .. S pCt., Canada Sonlh., Certif. CTeveL M" V, S. toK
Uren lans had bil ons bezin róhmuli»! '«n I?.K i. a.* v~?w.?.v?i. D «ti_ _.T . V1. :*.T*"5*'
er slocb
althans
gevoel! Pas te het slottponool gesproken of hH la'al voo^geatóïde t »?.,
hot gehoelo publiek schateren door de voordracht alle stemmen aan n kan deze noodlijdende iaat
van: de Goudzoeker en de Boterham, van den School- schappij, zoo ook de Kempbis PadaoahTspoedig tot
monter. .... *? vorgotenhoid gorekond worden, voorwaar eene
j ,,!?*? l"*? ?oc«5elt WM »9r «««d *>«»», «n do gtuutigo oonvorsio, waarvan hot Oonütéalle eer
toodflgolökat*i beoron en dames onzor gemeonto ontbraken komt; zoo de belangen dor honden te bobben
bewaarlijk niet! Welnu, ir botfondertag van allen monder harrigd. De enkel» veimindoriuren van eenige fan).
......
onderscheid word *Hn doel, on ik weot zeker dat ik
het Nodorlandsch publiek oene groote dienst doe mot
de aandacht te vestigsn op een man van zooveel
talent, dat bij, waso by Dtütscbar of Fronsehmon,
sen zijn prof. Cbic. Nortbw. Olovoland Ooluml n
Cino., Colnmbns Extens, Ceröflo. dito en T pOt
florida Certificaten, welke allen slecht* Ife i »/t pCt be.
dragon..
1
'V} f
ptan
" ""**"' '*^*i*" ?
-*-
,:;:-"»i.-_
In eene