Historisch Archief 1877-1940
\
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 207.
HM en Papaliamns genoemd. De eerste, het opgaan
ran de Kerk ia den Staat, begint met Oonstantgn den
Groote en duurt onder zyne opvolgen voort. Het ia
d* tyd der chriatologische twisten, toen het dikwijle
van de honntriguea te Constaatinopel afhing, wat op
de synoden ala leer der kerk werd aangenomen.
Tegelpertgd kreeg, door het verleggen der residentie
Tan Bome naar -Constantinopel, de paus de hand
meer vrij en ontwikkelde zich langzamerhand het
Papalisme. dat in do Midden-Eeuwen heerschende
bleef. Beiden zgn al even onverdraagzaam. Door
de Hervorming werd weder een stap gedaan in de
richting van het Byzantinismc. Bij den Westfaalsehen
vrede werd nog de stelling gehuldigd: cujut regio
eJH» rtliffie, waarby do godsdienst Joor den landsheer
beleden, ook die zijner onderdanen moest zgn; ook
m de republieken wa» geen vrgheid van godsdienst.
De protestanUcbe kerken waren, als zg tot heer
schappij kwamen, als even vervolgziok als de katho
lieke kerk. Maar ook bet Papalisme had door de
Hervorming nieuwe kracht gekregen. Terecht merkt
opzicht slecht* een uitvloeisel is van bet bestndeeren
der geschriften, die onxe geleerden over verschillend*
onderwerpen der Nederlandsen» letteren in 't licht
gaven". Daar hy zich echter vleit .dat het werkje
eene plaat» onder de bruikbare school- en
etudieboeken zal kunnen innemen" moeten wg tot ona leed
wezen reeds dadelgk hem die illusie ontnemen,
terwgl wg zyn boekje doorloopend gegevens te
over zullen vinden om onze ongunstige meeuing te
rechtvaardigen.
Wg' willen niet trachten de vraag op te lossen,
waarom de heer Fockens het uoodig vond nogmaals
een beknopte letterkundige geschiedenis iu 't licht te
geven, het mag echter bevreemdend heeten, dat waa
neer men een concurrent in het vuur zendt vaa di>
werken van ten Brink, llofdgk, van Vloten en
Jonckbloet, men aan zgn uitmoustering en innerlijk ge
halte zoo weinig zorg besteedt.
Beeds de eersl*J zin waarmee de inleiding aanvangt
(p. 1) is even onduidelijk als slordig gesteld. Onzo
letterkunde zoo lezen we daar begint eerst
Nippold op: In den oachreformatorischen Kutboli- j omstreeks de eerste jaren der 13e eeuw, om rede.
oisnine ist das papstliche Centrum viel eianussreicher j djj( jj£i k]et»d( waarin zij zicb hulde., het voertuig,
geworden als jemals im Mittelaltcr." Op het einde der | waarvan zg zich bediende .vóór dien tyd niet
aanwe17de eeuw ontstond met koning Willem UI *ii> betere zis was". Het is volkomen waar, van letterkunde
verhouding tusschsn Staat en K«rk. De ISde eeuw | fcau geen sprake *gu voor or een taal is, maar zoo
ging voort pp den weg door dezen vorst iu^reslagen. als de zin daar staat, geeft hy aanleiding tot de
Zelfs in-Rusland liet Czaar Peter in zijn residentie vraag: hoe is hel mogclgk dat iets dat niet bestaat
de uitoefening van verschillende godsdiensten toe- j zich bij het outstoau vau een kleed daarin gaat hul- gevayen
Meer nog deden Frederik de Groote iu Europa, len. Daarenboven blijft de vergelijking van de taal
Van den luimigen dichter van den Jerolinio wordt
gezegd; p. 92: Brederoo gerukte in een droefgees
tige stemming, die in een alependo ziekte ontaardde
en hem reeds den 28n Aug. 1618 in het graf deed: ontdekt van d» ballade O tue.it Olicer, nit
Shakeoeren". HM kan een «temming iemand in het speare's drinu Ai ytu likt it. De woorden z(jn een
graf doen voeren ?l
Prof. Land te Leiden heeft in van militaire justitie, waarvan de gedeeltelijke
invoeeen oud boek guitaararaziek uit de eerste, helft der ring bevolen i» by de publicatie van den 20n Juli
'18H No. 27,
Hebben, den Baad van State geboord en met gooieen
overleg van de Staten Generaal dezer landen,
goedzeventiende eeaw een navolging of het origineel?
letteriyka vertaling, de muziek ia alleen in het verlen-! gevonden en verstaan t* arresteeren, zooals worden
Op blz. 120 lozen wg .Voa beeft verschillende zee- gen of verkorten vau enkele noten naar de behoefte J gearresteerd bg dezen:
gevechten bezongen waaronder (die zeegevechten?) van den klemtoon verschillend. Do ballade Street j lo.Eencriaiineelwctboekvoorhetkrygsvolktelaudeen,
OHrrr was reeds vóór ghakespeare in Engeland po- ao. Een reglement van discipline voor hetzelve
uitmnnt bet gedicht de Schoepakroon",
Op blz. 123: die reeks van helden ontlokten hem pulair; men vindt in do registers van de Stationers
(Cats) geene geestdriftvolle gezangen" lees: out- Cprnpany op 6 Augustus 1584 vermeld dat patent ie
lokte. Evenzoo komt op p. 131 de fout voor: Even- aangevraagd voor 'het drukken er van.
als Broekhuizen mag ook Luyken de lof «iet ont- Dit ia niet het eenige voorbeeld in Shakespearc van
houden worden, dat zij xifh hebben weten te vrij- muzikale correspondentie tusschen de twee landou.
waren", voor: ran tich te hebben yerrijiraard". < Untthow Lork, van nien muziuk in The Trmfett eo
Zonderling klinkt op p. 151 do uitdrukking: vooral Maf bet/, bewaard is, reisde gedurende don vrgheid»:
in den Spiegel (van Langendyk) i» Ac teyenntelling eorlog in d't Nederlanden en bracht boeken vol
tnisehen de oudjes en de verkwistende losbollen ran vreemde muziek mee. Twee van de deelen die zgn
uititerUny", evenzoo op p. 191: da Costa heeft een kleinen schat uitmaakten gn nog aanwezig; het
poging gewaagd om den vorderen voortgang van kot eeno draagt tot titol: Verzameling liederen toen ik
epos (Bilderdijks Eerste Warcld) op te i"
In de Nederlanden was, 1618"; hot andere is eon
goMoeielgk te begrijpen is evenzoo op p. 177 de drukt boek vol motetten, samen ingebonden niet oen
krijgsvolk; ....'?
Met deze beide wetboeken wordt dus heta.vatema
het stelsel, afgerond.
Aan elk stelsel klooit de meiiscjieljjko onvolmaakt
heid en niet hut minst is dit het geval bjj het
stelsel van onze militaire justitie. Waar w(j intusscben
het gronddenkbeeld kennen, waar wjj do bedoeling
weton, mooten w(j de inoeieiykhcden, dio zicb bij do
toepassing voordoen, in don geest van dat
gromldcnkboeld oplossen.
Art 13 van de rechtspleging zegt, dat.de garni
zoenscommandant de straf zal kunnen en moeten
j bepalen, indien de zaak den garnizoonsdienst
bevolgende zin: In plaats dat do macht der regenten boek vol gcscliroven Hollandschu muziek, waartns- treft ea van die natuur l», dat dezoh-o builen dea
gefnuikt was, hadden zg zich don steun van den Bchen Lock zelf, op de open gedeelten, oen aantal j krggsraad kan worden afgedaan. Hiermede kunnen
oppermachtigen stadhouder weton te verzekeren. H'rl- Hollandscho cn Duitscho dansen cn bruut t't hooft '? gcene andere zakon bedoeld wordon dan dio, welke
niaen bezielde dan o»fr mter die mrlge liefde rooi- gevoegd. Daartegenover werden in 1U04 by oen nit-' jn ),ct reglement v»n krijgstueht onwubrovcn zgo.
Oranje; met «il:onderi,iy tier lagere rulkiklasse, die gover to Amsterdam twaalf sonates gedrukt van ocn|A?dore zyn or eenvoudig niet. In dit reglement zjjn
uit trmlitie getrouu: bleef; irani'i'an u. a. de OeiistH engolsch componist, .John Jenkins. j ook 4i?overtredingen togen do kruistocht
verschilWashington en Amerika. Nadat Je franschc Revolutie met een kleed en met een voertuig verre vau smaakvol.
een geheel ander ideaal ha4 nagestreefd, n. 1. dat j Slordige, oubegrgpelgke «n foutieve uitdrukkingen
van onderdrukking der ki-rk, ontvingen zoowel By- zuüen »-y -uraks echter nog meer dan Oüs lief is
ontlaaünisme als Papalisme i:> het tydperk dor reetau- ' moeten, gaan wy allereerst OA lietyeen ie hecrFockens
ratie nieuwe kracht. In onzen tijd echter, uu telkens vernicldt e.m dan te zien luie hy liet doet.
lende handelingen aangegeven, die uitsluitend tot
Hct zal onnoodig, al zon het niet moeielgk zyn.j Shakrepearr. Vil Ncbraska, in Noord-Amerika hot gebied yan den garnizoenadienst behooron,
ofdaardc Igst van dergelijke uitdrukkingen nog te vergroo- komt een nieuwe bydragc voor de Shakespéarc-studiê. toe in verschillende omstandighedsii kunnen gerekend
ten, er is echter voldoende aangetoond waarom wg £en Crüicu8 daar heeft ontdekt en tracht te bcwy- wordcn (art 12 13 14 15. 20, 2*)
. . *. ,. . ... ...1...!., .., ,1,. . . . . . * ' -,-«-' >.~ '
meerderen van de kerk vervreemd worden, begint de j
tooverfonnule: Scheiding van Kerk cn Staat meer en j
meer aanhangers te krijgen.
1 Sa het historisch overzicht, waarvan ik hier slecht*
een. onvolledige schets kon geven behandelt de
schrijver meer bepaald do vraag of de echeidiug al
dan niet wcaachelg'k :s. Hij slaat daartoe een blik
op thans bestaande toestanden, waarbij vooral de
Vereenigde Staten van Xoc-rtl-Auierika in aanmer
king komen. Diar toch is de scheiding insscbcn
Staat en Kerk vrij ver doorgevoerd, al bestaat er
ook geen volledige echeidiog. Immers men heeft
er o. 4. nog déZoadagswet en in de afzonderlijke
Staten verdchülea.löbepalingen, die met ec-n streti£
doorgevoerde scheiding vaa Kerk en Staat
onvereenigbaor zijn. Juist ms'. het oog op Amerika- meent
de schrgver voor era raJieule scheiding te motten
waarschuwen. In menig opzicht zien wij in Amerika
hare nadeclige gevolgen. Daartoe rnovt volgens
prof. N. gerekend worden, dat de Vcreenigde Staten
de oigeniyk gvzeydr universiteit missen: de inrich
tingen voor Hooger Onderwijs zijn niet veel moer dan
sektescholen. In hoever de wetenschap daarbg gebaat
wordt kan blijken nit het voorbeeld, dat l.y de be
zetting eener. vakante leerstoel voor geologie geeiseht
werd, dat die tak van wetenschap onderwezen zou
p
i 8 wordt nie, vermeld welke de beteekenia
dichter met Hamlet eon vrouw bo
des heoïeu Fockena jongsten arbeid slordig en onnoo- 7cn jat de
dig noemden. Immers mocht er bg het middelbaar duold heeft.
en gymnasiaal onderwijs behoefte bestaan aan een
beknopt leerboek dor lettcrk. geschiedenis, hetgeen " Yan Pricdrlcb von Hcllwald's Natuurlijke
Geachtevan l\m onbezet blgven van n plaats aan de echter naar onze mccning niet het goval ia, nadat denii eau den Memirli, vry vertaald door Dr. Paul
llonde Tafel.
Op blz. 11 heet het nog niet uitgemaakt of de
Catrl nle Elegant vertaald of oorspronkciyk is. i heer Fockena, daarin niet voorzien.
Ja maar, beweert do steller der vraag, in het regle
ment van krijgstncht irorden uitdrukkelijk bij name
ytlioenid irit beeoegi zijn Jieciflinairt straffen oj> !?>
leggen.
Hier kun men intusscben tegenovcrstellon, dat art,
garnizoenscomman
geeft, straf op te leggen wegena
Mr. H. J. Smidt's Wetboek run Strafrecht, aflcv. 3 overtredingen tegen den garnizocnadionst, dat die
dr. Jan ten Brink zijn Beknopte Geschiodcnis schreef, Harting. verscheen do 4do aflevering, bevattende, rechtspleging aan de
d,?nog voorzeker zou een k.kosr.ph.e als van dm .*? l'apoe.'s met talrykejilboeldiugen. ^ « , J«°^« ^
Het traditioneele vorhaal van den inhoud van , vele verkeerde aan to toonen, dat de gesehicducbry- otUeek dm niTcraiteit
Rrinaert en SiMangenlied ontbreekt niet; omdat van, ver in zijn werkje neerlegde. [ Strmrifr, Do Samojeede
de ItuJruHtage geen middeleeuwse!! vertaling bekend , Uaarlaa, 6 Moi '81. A. A. KIJK. j Lansberge. - Soedndji,
e, reveil
F.
wordt de inhoud daarvan verzwegen, maar waarom
dan niet iets meer omtrent den Beer H'itstlnn ver
meld, daarvan is tut-h wel een fragment over eu
door Serrare in zgn Vaderl. Museum meegedeeld?
Over Uaerlants | Xaturen Bloetue sprekende, luidt , _
bet: 't Behoeft wel geen betoog, dat des dichters deeltjes van deze verzameling van oefeningen te Prof. f. StraeM, Dugfje.
mededelingen, in latere tijden niet steekhoudend ge- kennen. In verband ^laarnwde kunnen wg dus geen
bleven zijn." AUof het iemand in de gedachten ko
men kon Maerlants rjimwerk als zoftloffisch of bota
nisch handboek te gebruiken! Dat op p. 51de inhoud genoeg op zich zelve om er een enkel woord van t3
vaa de klucht van Lippyn wordt meegedeeld, dunkt zeggen. In de voorrede, die wy als bij toeval in dit
ons zeer onoordeelkundig, indien het boekje voor deeltje afgedrukt vonden, geeft de echrijvor de reden
to Ainstordatti. Air. L. zocnscotumandanten in het fygtema onzer milita-'. t
ns behoorlijk is afgebakend.
wetgever niet voldoende acht heeft
rmrifr, Do Samojeeden to huis. Goitv.-Gen. vi»n juaiitie evenee
nsberge. - SotimUt, Atjeh-cBUserle. - 'J. W. R., ? Doordat do
tii. GronSngui J. B. Woltert isno. XaaV/f.' J^Blimmer», Ter Haringvangst. - Portret" van ^ hot toekennen dier rechten. In de mactijk mo, t
Wg hebben met het gonoogen de v,er voorafgaande Oouv.-Gen. van Lansbcrge. - AtjeTi, 3 stuks. - Naar dic tegMgb1jdielwM e<..hter worden opselwi, h«l»«
[ door zich to houden aan de beperkende
bopa, , ,?..,, ,,-,?i, ? i. , i ue zcsao aflevering van De Aarde eu Hare Valken tingen vsn de art. 38?43 van het rcgldiusnt van
oordeel over dit vgfdo deel uitspreken. Toch, afge- yeryo,^ Perl ,, *?,-..,,?,,,m. Sumalra van Prof. D. krijgstucht omtrent de bevoegdheid in het opleggen
scheiden van do voorgaande oefeningen, utaan deze D Voül| cn i^,,,, het laatste het fraaist geïllustreerd. ,]6r disi-iplinaire straften ca dus den Karnüwenseoo
j mandanton het recht te ontnemen die straffen op te
Nieuwe Uitgaven: . leggen, hstzy door, naast do rechten, aan do korpv
Jlir. Mr. W. Th. C. VAN DpOBN, Inrichtingen,' commandanten en hunno onderhobbendo officieren in
bet
inner,
st'hoolscbruik bestemd is, evenzoo had de onkieachc "P "»arom hij de heuristische methode gevolgd walko' gov'ftarj '8chade óf hinder kunnen veroorzaken, het reglement van krggstncht verleend uok
aaahalinK uit Lamb. ten Kate (op p. 111) bij de cor- heeft. Hg zegt: waarom regels van buiten laten loc- f 1-80. |m.L, Je garnizoenBl.OInraiindant(sn to arkonl
rika en daas dit evenzeer een pulitieke aU gods
dienstige micht i*, moet de Staat steeds op zone
hoede zijn vuor Je plannen dei l'ltriuwntanen.'
Xippold verklaart,zich dus.tegen absolute gchïidmg van
Staat en Kerk. Hen,' die haar zouden wcnschcn, om
daardoor de Kerk te verzwakken, wijst hjj er op dat
de geschiedenis ons leert, dat een dergelijk middel
niet baat. Zoowel de Joden, als de Kerkgenootschap
pen, die van alle «taatshnlp verstoken waren, ja, dik
wijls vervolgd werden, zijn tegen de verdrukking in
gegroeid. Wordt de absolute scheiding doorgevoerd
dan gaat volgens S. voor den Staat
demogeujkheid tot deelneming aan de machtigste, ernstigste
en heiligste belangen dca volks verloren", nog
afjjegezien van. bet gevaar dat den Staat bedreigt, zoo
hij tegenover de wassende macht der clericalen het
beft nit handen geeft. Ook aan de-wetenschap, zou
geen gering nadeel wórden toegebracht door de tal
rijke zoogenaamde vrije Universiteiten. Dal leert
niet alleen Amerika, dat leert ook de vrije SchoUche
Kerk, en eveuzoo bet streven der der Svnodalen in
Pruisen om de benoeming van Hooglecraren der
Theologie in handen te krijgen. Dit
Principienreilerei" déscheiding te willen doorvoeren, terwijl in
de praktijk daaraan zoovele bezwaren verbonden zijn,
acht K. een dwaasheid. Volgene hem ie de taak der
toekomst niet scheiding van Kerk en Staat, maar
.Trenanng der Politik von der Beh'gion, oder besser
(deun auch in der Politik .kan Beligion, gein) vonder
Theologie."
Do vraag is
of de formule van prof. . Nippold
in de praktijk gemakkelijker ia te verwezenlijken?
Het geschrift van den boogleeraar ia zeker zeer
leerrijk vooral wat bet boelend, geschreven histo
risch overzicht betreft , maar zgn oplossing van
het vraagstuk brengt ona, meen ik, niet veel verder.
Hy wil een grensscheiding, geen absolute scheiding,
Ut geloof echter, dat hem daarbij hetzelfde verwet
treffen,' dat tegen Prof Opzoomer's brochure is
aangeduid.
Óp p. 12» wordt Godewyek als schrijver van de Iezin8 geen geval voorgekomen dat do schrüver over meene maatregelen van inwendig bestuur, f 1.25.
.Laf der vrouwen" genoemd, t^ijl Johan van Bever- ^ >T" b^5^.?' ZT'X " *" ^ "^
wyck de ,Vytuemeotheit des vrouwolicken geslacht"
schreef. '
Ook voor het vergrijp van Onno Zwier waaarop
de schrijver op p. 168 Zinspeelt is in een beknopte
volgens de regels der taal moeten gebezigd
worden. Ook met andere is dit het geval, zg zyn
a fond behandeld. Hoeveel goed» wij overigona
van den arbeid dea heeren T. D. kunnen zeggen (van
Militaire Zaken.
op het hem aangewezen terrein werkzaam laat?
De Itegeering heeft trouwens dien we'g aangewezen,
Bij Min. aanschr. d J. 16 Januari 1840 No. 26. is, op
ihgewonnon advies' vaa den advokaat-fiscaal, te kennen
gegeven: De macht tot het toepassen van do straf van
degradatie moet niet zóó worden verstaan, dat do chefs
der korpsen allee 11 eu dus met uitsluiting van hoogere
antoriteitendaartoobevoegdzyn. Degeestderwct eu Oe
DE BEVOEGDHEID TOT STRAFFEN VA.X EEN l bedoeling van den wetgever is, dut geen minder oincier
- «««" *»
aangaande Bilderdijkg Geeitmteertld en De Dieren
al kunnen ze ons ook niet altijd ale geheel boeien,
ze bezitten toch, blijkens de meeste bloemlezingen veel .
sckoone." Vermoedelgk is bedoeld: Al kunnen de te^?d_^°'.f°_,,,,
Geestenwereld, enz. ons niet als geheel -bloeien, toch
is in do meeste bloemlezingen menig schoon frag
ment opgenomen.
h» zal ons moeten toestemmen dat
v«l uitmuntends door anderen voorat ionderwy,
ed'
GAENIZOEN8- OïPLAATSELIJKEN '
COMMANDANT.
(Beantaoording van strijdcraag III in No. 2V2.)
In omgekeerde volgorde luiden de vragen:
lo. Volgens welke vetten is een garnizoen*- of
dan do chef van het korps deze Btraf kan opleggen, en
dat alzoo eeno militslro autoriteit hooger in rang dan
laa&tgemelde, en bepaaldelijk de Miniater van
Ocrlog, de bevoegdheid heeft die .straf op te leggen, of,
wanneer men omtrent de toepassing dier straf met
dan chef van het korps in gevoelen verschilt, te
gein de school.
zoenBffacht' baldadighcden op de publieke straat, aan
de garmzoenscommandant in zjjn garnizoen,
Potgieter was geen makelaar, zooals ons op p. 200 ,M tu?dtg ,igl,don, De regeoring van Engelach- Bchildwachten, die hunne verplichtingen op post niet P «W1 gebied,. geen minder officier is dan een
korptnogmaals-meegedeeld wordt. hoodt zich met eene belangryke kwestie van nakomen, enz. enz.? commandant, kan blijken uit de artt 3, i, 5-en 11
luie uooui iiiu u» e u ,i?, .,_ aangehaalde instrnctio voor de
Plaatsmajoors. Deze
uitgestrekt niet alleen
dog levende Gocverneur (niet Gonverneor,
zlenl\jke kosten uit Engeland lieten zenden, spoedig
p. 203) verschool evenzoo had bg Glanor?op p. ^ie?m naar verschillende gedeelten van Hin.
211 - diens ware naam Begerman moeten vermeld do8Un worden ver8preW> vóórdat do bladen, die ze
betaald hadden er konden aankomen. Zy trachten
dezen toestand te verbeteren. Hot zat echter
moeielgk zgn deze bladen het monopolie der tijdin
gen waarop zij moenen recht te hebben te Ver
worden.
Bij de schrijvers van onzen tyd -worden eenigen door
elkaar opgesomd het was npodig geweest de ge
boorte- en sterfjaren te vermelden van Lindo (over
ging bij de landmacht, geroepen wordt eene straf tfl over de <>«gradatie, maar over alle straffen, echiJLt
? vnn (¥1 llan liaa!*a«.lAii tnn'afjlnj .!A AAnj.vA l«i*».t iAA
mg in den bestaanden toestand de eenige juist» tce
wiens Spectator en eigenaardige boteekcnis voor b ,
onze letterkunde gezwegen wordt) Cremcr en Gorter Ze
die in de laatste jaren gestorven zijn.
De dichter der Schepping heet niet ten Cate (zoo
als op p, 210) maar ten Kate en de secretaris van
hét Ned. Tooneel niet Bosaing -maar Böesing. Even |^°^ g~to~tTgir, omdat in China de schrijver le^i Dadelijk na aankomst der" troepen zal do plaatselijke
De eerste vraag wordt m. i. in de twcodo beant- <z« '" e«nwel niet; opgenomen in de beknopte
uitwoord. Art. 13 van do rechtspleging by de landmacht : S»« van het Becneil MUitair), met cn voorbebou.i,
kent aan den commandocrendon ofteier v»B hetgar- ??W'- dat liet Hoog Militair Gerechtshof afwyu
nizoen niet alleen de beroegdheid toe, maar legt hem VBn do tot hoden toe gevolgde jurisprudentie, volgens
zelfc de i-erutichting op, straf te bepalen, wanneer wolkc- in S^val van reclame, de Btrafoplcgger als le
de daad of overtreding den garnizoensdienst betreft, ""«do «erocht staat cn als zoodanig gestraft kt m
ok'tusBchen China en Japan ontstaan conflicten l Wat garnizponsdienst ie, leert het gamiiocnsregle- Borden; want nu zou, oj|i het opvolgen van
bovengcm dien aard. De Japansche drakkor. leveren goed-! ment; daaronder behoort voorzeker de wachtdienst no»^°*?'£ lan8chr" do Mim8ter Tla Oor'°« V"
nadrukken van Chineeecbe boeken en voeren in zgn geheel, du* ook de dienst der posten.
klaagde voor hot Hof kunnen worden eb door .bet
aruen van , . -...,, .
groote hoeveelheden in het Hemelsche Byk, l In art. Itt van dat reglement lezen wg verder; Hof gestraft, hetgeen m atrgd ia met art. 159 dei
Gr«Hdw«*'
als de eerste zin der inleiding maakt de elotphraae ' .?-t fligen(loma?ckt behoudt; de nadruk ' Commandant door den Plaatsmajoor voor het front
'? ' " ??-??--? ---- .---.
der beknopte getrh<tdenit een zonderlingen indruk. _7 Bestraft met honderd ilagon en drie jaar
verMoge by de te verwachten herziening der \vet op T ?L
M. O. de Nederlandsche Letterkunde, dat belang- DaDIlmef
h tiTl ^ aeel der v*derl- geBChiedeni», ahj verplicht leer-1
^ . H6*J WITvljl ^^ ulA» n>n e\tt lUaf wnnfork* «y*»Él'/>'VlF*»nt l" TV*n flA**«¥A«
juut afbakenen, zo* men geen volledige scheiding wil?
De wetenaenap kon bij .de scheiding van Staat en .^yj^^ ^ia. een leeiboek thui.1
Kerk geen groot gevaar loopen, zoolang de eerste
hetrecht behoudt graden te verkenen, Gaarne erken ik, J
dat het clericalisme'een niet te verachten \ijand is, j Het schijnt dat de heer Fockens, hoe ingen
waar het verdraagzaamheid en gewetensvrgbeid met onze letterkunde, minder waarde aan onze
iretdt. Ik herinner hier Biecht* aan de paradox-van hecht, immer» zelden zagen,«g een leerboek da. _. ...^ .. .. . _ .
dl FaUów La tolérance est la vertu de* *iè«le» grfyii zulk eon kakograpblëwas. Wg willen niet van 28 tot 30 Juni te Zulten gehouden worden.
- --- ' ........ . . .. »de woorden . ~"
Htrirtliieliaft HMoriieht bflêttn. Bij den uitgever,Engune 5»!
doon proclameeren alle de lokale garnizoorisordere,
Behalve in art. 13 van de rechtspleging,
hci;:n onze militaire .strafwetten nog eone bepaling
bêtrêkkeiyk het verbod dat er mocht bestaan, om in, waaruit kan blgktn, dat de wetgever bedoeld heeft,
zich niet verder dan eon bepaalden afstand van do <»k n°S ?»" »nd«? autoriteiten dan do
korpscomplaat* te verwyderen;'alamede de herbergen te doen mandanten de bevoegdheid te geven, disciplinaire
' r v .. ... . . ?. *,i?xttn.rt A« kfiL IW'IW<V«.A Y.k AW^ 41 w**v K«* /*?«.« i ..j.».!
?eBpondontleblad Tan 15 Mei, aan de leden rondge-' bekend maken, welke aan het garnizoen verboden straffen op to leggen. In art. 12 van bet Criminerf
?nndln bevat het verslag wegens" den etaat der zün; en vcrdcrs alle zoodanige order», welke men Wetboek staat dat dit wetboek z,ch gecnazina
mtonmiddêliyk gezag van den plaatselijken .ommandnnt wio "S" *> hier bedoelde militair»
commandan*.«..«?U o o ? . r . i__tl3 1TMn*iM« <lnd»r.<ni4aM Mrttp «lüf ila- «VAHniom^nanAHt
ktirlMe zöner tegenpartij fp 186) de phen is yeraèbenen, indien men bat zoo noemen mag, zich nimmer met den dienst der
ta * il ^"^^S^SXn^!^^^ eene pitJaVe van zeventien brieven door Hendrik IY Gering, excessen, baldadigheden
de ondermijning van het taaUgezag ,ror<l?d voor veeleischend (p. 188) of over de in 1605 a» den maarschalk1, de Bellievre geschreven. atra.t, of in bnrgorhuizon of drinkwinkes
onderworpen. Echter zal de plaatselijke commandant
op
20
ten"? Kunnen daaronder ook niet de
garnizoenacomtot het besluit
erkonaigdie de onermnng van e aagezag ror<?vor veeese . ,
beoogêfkan de Staat, ook «onder door bepaalde tallooze drukfouten, zoodat wrj van Te?el«Ha, Te,- Er zijn van dit werk «. eietnplareu gednuct en ,n. reglement van krUset.K-ht) zgn dus overtredingen, to£t^lnf?pto
n
finaociêele zijde Tan bet vraagstuk niet de minst _
lastige zna-, OT bet aantal dergenen, die «et Jan- landsche letterkundige geMhieflenU maken mag l
'
eenig kerkgenootschap willen zyn,
dagetoeneemt, kan de toepaseing nog slecht* een
van tgd zyn. Kan ik n>Üdus niet vereenigen den, dat de dorp
B.ed?dadelgk op p. J .tuiten wöop de volgende voor de pera bewerkt .1 worden.
bij art. 25 van
Voor do gevallen in .do eerste vraag gesteld, heeft bovehgonoamd reglement. Op bna gsbifl.1 staan zrj
een daa de garnizoenscommandant, krachtens art. 18 van boven de kerps^mmandanten. Het zou dus niét
ratioaantal papieren en bescheiden bgbcngcbracbt om te de rechtspleging, de becoegdheid om straf te bepalen, "cel to noemen zijn, hun eeno mindere macht toe te
dienen tot eene autobiograpbie, getiteld Ilatotre de ma ón* wetahepaling is daartoe Toldoende; irrt/«rwor- kennen, dan aan de korpscommandanten is verleend.
prMdenet, die door een zyner vroegere adjudanten den daartoe niet vereischt. . i Erkent men hnn recht om politiekamer, provoort
nog
Het antwoord op do
atreeka
Tegen de maand December U de uit de onderlinge
die hun
in de
met een bnefje van
van discipline of
(na bekomen
met" de eoncïuaie" van prot Ni'ppold, toch aarzel ik voor ,,raarin, op p. 7 staat «7<fe« f ooit voor" Wen Terkooping bepaald van de beroemde Sunderland- artikelen ia toch, m. i. wel aan to toonen, dat de K Departement Tan O,rlog) te
beTt mh de lezing van z«n goeu ge*chreven boekaken of nooit," Op p. O komt Graat zoowel mannelijk ala bibliotheek, de verzameling door .CharloB. derden wBtMvor bfldoeld heeft aan don Barnizoenscomman- «utortsatie van net uepanement Tan uonogj M tw
""* - : onzydig voor; op p. 12 zegt de schrijver juiat het graaf van Bnnderland, bijeengebracht
d7"irzlnBTan"iMn'8oêu7e*cnrevenboekBken of nooit," Op^ p, O komt Graat zoowel mannelijk ala bibliotheek, de verzameling door .(JharloB, derden wetgever bedoeld heeft aan don garnizpenscommau- «f111
~" iTVirTte bevelen. onzydig voor; op p. 12^zegt de schrijver Juiat het graaf van Bnnderland, byeengebraoht in de ccrate ja- dant do beToegdheid te geven, alle *(«^«, In het P«len- ?."?.. - , ,
Mn velen aan te bevelen. ^ p ^ ^ rtgenovergesildo Tan hetgeen hy bedoelt, al* by zegt: ren der achttiende eeuw. Het aantal deelen bedraagt reglement van knigstucht vermeld, op te loggen. Dat de garnizoenacommandanten nimmer
onderofj j* -t Rolandaliod staan we nog gebeel te midden van 30,000, de meeate in kostbare ondo marokko banden Daartoe moet men vooropstellen, dat de wet- flcieren degradceren, is geen bewfl». voor hunne on
ONNOODIG EN SLORDIG WERK. 1)
Ontmoeten wij somtijds iu de een oi andere voor- vrouw
rede de phr»*e, dat het boek l
ter aangeboden in een behoefte
Focken* i* verstandig genoeg
trent te zwygcn en heeft zelfs i
vermelden, dat zijn Beknopte r
' een wereld van helden; geen enkele vronw treedt in en vele op perkament gedrukt. Mon vindt si eerste gover gemeend hooft, in de vorschillendo militaire bevoegdheid in dezen.
! het aeflicht op Dit laatste (het niet optreden óener en oude editiön van een groot aantal Latynacho en »trafwotfen,eon geheel te leveren, waarin zoowel alle Het geval, door den «teller der vraag aan het «lot
'vrouw dus) ia irtt het geval ».«* don Willem van Griekaehe klassieken en de beate Italiaanache en Fran- misdryvcn, ala alle overtredingen, welke door mili- opgegeven, zal wel tot do zehlzaamheden behooren,
- ^~T /r ?. u t«,<,»feortl B.knonu ' bezat niet zooieer «voel en TerboeldW ia» tetl oor- ' over de godBdienatoorlogen der zestiende en zeven
1, P Foeken.. ^raartaAmer.foort). Beknopte «"'e ni^.?1ei e ?" ^ w?/.veTal. opTm Zr ««»«« ««? «n meer dat de aandacht der liefheb, genoemd het Militair Wetboek», terwg'l
ch Letterkunde tene- deelen smaak. iee«. au w«even ais op p. 14» voor >»?'
Geschiedenis der Nederlandtche Letterkunde, ten ge- deel en «maak" lee«: ali vel even als op p.
braike bti het Ondenrtj». A»«wtoort, b« Blothonwer, niemand waa too populair <fo» Tader Cat." o/, ta- b«ra
1881./UO. der Cat*.
sr -=jjt«'
de verzameling der militaire strafwetboeken vortt ztfn, dat do commandeerende officier «n het
garniin den zoen een gegradueerde van een der
mfanUriekorpconsiderans van de wet van 15 Maart 1815 vinden: «en mag degradeerbn, maar Tan een ander wapen of
Willende de laatste band leggen aan het aystema dienst niet. Terecht vraagt m. i. de schrijver van dat
o. aor.
DE AMSTERDAMMER, .^WEEKBLAD V OOR >v NEDERLAND.
artikel', ligt hierin niet veel onbUlps? Maar, wat
meer U, ia het niet in strijd met de wet?"
1 O. J. W. Koolcmane Beunen,
Ie luit der Infanterie.
MILITAIRE UTTERATUUlft.
In de ff. B. C. van 20 Mei jl. wordt door oen
«c:u-yver uit oen der groote garnizoenen gewezen
Of het gevaar van don lust en den ijver voor de
Schietoefeningen by de Infanterie te zien
vurloren gaan, doordat aan de nieuwe voorwaarden
van overgang moet worden voldaan, niettegenstaande
met de oude patroon wordt geschnten. Bovendien
is het verkeerd den schutter, by individueel vuur,
te leeren een viz&r to gebruiken voor een onderen
afstand dan dien, waarop hy schiet, daar dithem het
'vertrouwen op de deugdelijkheid van zijn wapen be
neemt. Mon late dus schieten met de gewijzigde pa
troon, of wol de oefeningen plaats hebbon op de
vroeger bepaalde afstanden en overgangsvoorwaarden,
zoolang de voorraad van oude patronen nog niet
verschoten is.
Het l'tr. Dagbl. van 22 Mei jl. bevat onder don
titol: De drongmaking van de plassen be-i
oosten de Vecht een artikel, waarin, naar aanlei
ding raii ccn paar artikelen in de Militaire Specta
tor van den Kapt.-Ing. W. Kadon Glüjben, dio op
onderscheidene punten de brochure van den Kapt.
v, d. Gen. Staf, Kragenhofl' van de Leur bestrijdt,
achtereenvolgend de vragen besproken worden:
1. Zal 'lo droogmaking don arbeid loonen?
2. Zullen de defensiebelangcb er niet te veel door
worden geschaad?
3. Zal ze de watcrach&pabelangen van do Vecht
streek dienen?
In hot No. van 23 Mei d. a. v. dierzelfde Courant
wordt in het artikel: De oud gouverneur-gene
raal Van Lansbcrgo on de generaal Van der
Hegden, na het betoog, dat de aftreding van den
gonoi-anl V. d. Heijden niet is een noodzakelijk ge
volg van eon belangrijken bestuura-maatre'gel, waar
voor een persoonlijk belang moest wijken, maar inte
gendeel een toegeven aan persoonlyko, ijvcrzucht'g'
inzichten, door den schr. uit de Indische bladen aan
getoond, dat de pers bijna algemeen de handelwijze
van ilen heer v. Lansberge afkeurt.
Wy worden", eindigt de schr. uit 't geen nit
Indiëwordt gemeld, in Onze overtuiging bevestigd,
dat, ale de invoering van het civiel bestuur op Atjch
te verdedigen is, ofschoon ze cene zeor gevaarlijke
proef is, dia door de ervaring en door het voor
beeld van alle koloniale mogendheden, ook van
'i Ned. Iiid. bestuur gewraakt wordt in ieder geval
t!« wijze, waarop die door den hoer v. Lansberge is
doorgedreven, eene eleclitt- politieke daad moet heeten."
-4 Juni. De Land s verdediging o n dcStembttt
door Mars. De schrijver bespreekt den algemeenen toe
stand van de volksvertegenwoordiging: hij wenschte
dat de defentio Irij bet onderzoek naar de geloofs
belydenie niet worde vergeten: by den geopende Stem
bus kon biykcn of de natie zich teil verdedigen ; dat
zji zich kan verdedigen ie reeds door onze voorva
deren bewezen. (llandelablad, i Jnni).
5 Juni. De opleiding dor zeemil itiens door
H. Het onvoldoende der opleiding en de verkeerde
richting dier opleiding tracht de schrijver aan te
tooncn i hij wil des zomers meer gepantserd rnatrieel m
dienst hebben, des noods met opoffering van een der
schepen der oefcnlngsdivisie. (HaaieJMad S Juni).
? BIBLIOGRAPHI3.
Militaire Sjieetator No. 6.
Het vraagstuk der verbinding van Amsterdam mot
den Ryn en de belangen der defentie door C. D. H.
Schneider. Sperfortên, De Luit-Genora&l J. van
Swieten contra den Luit-Generaal (i. IL Verspijtik.
Komma)batterijon bij de verdediging van sterkten
door J. Bneno de Mesquita. (\'ertalg,me t scKetten).
Artikel 15?18 van de Itochtspleging bij de Landmacht
tloor G. 3. W. Koolemans.Beijncn. (Vtmlg). Iets
over het handboek voor onderofficieren on korporaals
der artilerio en over de opleiding van dat kader.
Van allca wat: Prooven genomen door de firma
Fried Krnpp to Essen. Dockaonkondlging:
Tjjdschrift van het Indisch Aardrijkskundig genootschap.
Overzicht van Buitenlandscbo tijdschriften.
ililitair Weekblad No. 23.
Het Weduwen- en TVeezenfonds. De geschiedenis
der Nautische Astronomie. Boekbeschonwiug.
Ingezonden Stukken. Verschenen boekwerken.
Wetenswaardigheden: Nieuw nachtleger. Beweeg
bare BtoomkoóktoeuteL Gemengde berichten.
Benoemingen. Advertenties.
Revue militaire, de fAranger No. 528. (Ier Juin).
. Le service des fiubsistanus dans l'armée allemande.
Organhtion de la landwehr en Autriche.'
Hongrie (Suite). L'acadt'mie militaire serbs. Les
campe d'instrnctioh et les grande» manoeuvres de
l'armée italienne en 1881. Nouvéiles 'militaires.
PBAOTI8CHE PHTLAHTHKOPIE.
Dat de trouwe zorg voor onze eigene belangen, hét
volhardend streven om onze positie in de maatschappij
te verbeteren en overwinningen te behalen in den
etrjjd dea levens, tevena de'middelen zijn om ton
mcesten nutte ook Tan onze mederaoneehen werkzaam
te zyn, dit la ons gaandeweg dnidelijkcr geworden,
naar gelang bet innig en onafscheidelijk verband
tntachen de deolen der maatachappüons door beter
, inzicht .in de wetten der volkshniehondknnde
dnidoIgker voor oogen is getreden. Dit neemt evenwel
niot weg onze overtuiging, dat we ons daarbij
geroepon gevoelen om ook langs meer onmiddellpcn
weg. nog iets voor andoren te doen, dat we de zwakken,
die, aan zicb zalven overgelaten, ondergaan zouden
in den grootcn strijd om bet. bestaan, steunen on
helpen moeien. 'En we zyn daartoe, naar gelang van
onze krachten verplicht In ruimer kring het onze by
Ie dragen.
De groote, do moeielijk te beantwoorden vraag is
echter, br>e we ons van dien plicht kwgtcn zullen
zó6, dat onzo inspanning en onzo opoffering inder
daad de gowcnschto uitkomst, opleveren, vruchten
dragen, waarin we ons mogen verblijden.
Het andere woorden Tragen wij: wat is de beste
vorm van armenzorg?
Het zQ mij vergund met korte woorden hierover iets
In het midden to brengen, hoofdzakelijk om, daarmede.
bij do lezora van dit blad de Itatterdamache Ver
eeniging tot verbeto ing. yan armenzorg" in te leiden,
en om tot navolging op te wekken. ' ,
Ut kan het doel der vereeniging niet beter om-'
schrijven dan door haar zelve te laten bpreken. Art. l
der atatnten zegt: ,
De Vereeniging tot verbetering van armenzorg heeft
ten doel:
lo. gezonde begrippen omtrent armenzorg te
ver«preidon;.
2o. particuliere armenzorg zooveel mogelijk te
contraliseeren en een bureau van algemeonen onderstand
ie vormen, ten einde op afdoende wijze aan
behoeftigen hulp te verschaffen;
3o. bedelarij en misleiding tegen te gaan;
to. instellingen tot voorkoming t - armoede te
steunen of op te richten.
E« art. a:
Zg gaat nit van bet beginsel, dat alleen die
ondersteuning, welke verbetering van den toestand
der behoeftlgen of dev daar belooft, aU gezonde
armenzorg te beschouwen ia. Bedeeling met geregelde
toelagen of het voortdurend verstrekken vaa kleine
giften la als stelsel af te keuren, eu kan slechts bg
uitzondering plaats hebbon.
Ik twijfel of ooit iemand die w«l eens ernstig over
de zaak heeft nagedacht, tot eene andere konkltuie
U kunnen komen dan in het beginsel" van art. 2 is
uitgedrukt In een werkman, wlen man door raad en
hulp weder werk doet vinden en alzoo in staat stelt
om zich gOAnduwog to verheffen, niet beter af, dan
wanneer men hem op Uefdegaven hét leven doet hou
den, liefdegaven die nooit voldoende zijn voor zgn
werkelijke liehoefton? Gesteld ze waren voldoende,
gesteld de liefdadigheid wilde hem zyn weekloon ten
volle nitkeeren of meer zelfs, zon dan toch het ge
not dat hg zicb voor die gekregen { 12 koopen kan
niet oneindig minder in hoeveelheid en lager in hoe
danigheid staan dan bet genot dat hy aan zich en de
zynen voor de eerlijk verdiende ? 10 weet te
venchafmissie dat de oprichting van crèches zon med.* Zwitaenche horloge* de nummer* l, 3, S, g, 10 en 12,
werken, om de zorgloosbeid te vermeenieren, de de Waltbam Jfas* de nummer* IS, 17, 25, 28, 33 en
huiselijkheid te verminderen, om het steunen op de 3e gekregen hebben. De rirma Pat«k, Philippe et Co. :
.hulp van anderen in de hand te werken, en dat ze voegt bij dit bericht de vermelding dat van deze iet
voornamelijk souden komen ten bate niet van de horloge* er rier uit bare fabriek waren, waarvan twee
flinke en degelijke gezinnen die zicb. zelf kunnen zeer goedkoop. Agent te Amsterdam is de bc-er'
,en willen belpen en «lachts by uitzondering vreemde E. D. Elias.
hulp inroepen, maar «el van die mindere wort van
armen, die hot lielst leven nit dea zak der meer Pentiitenfutitla tw irtrkliulm. Het nuttige en
begegoeden." langrijke plan i* wedir een nup nader tot /ijn
uitOm een volledig beeld te geven van de werkzaam- voering gekoutn. Du Cotniniaeie, bestaande uit de «urdt
BHIEVEIVB1J8.
beid der vereeuiging, zou ik atnaltjea moeten aanhalen UK. l'tuf. tireveti, te Leiden, C, van Marken, B. H.
van de wijze waarop de kommissie voor den onder- H<-l«lt i-n lienri Boers, respectievelijk verlegenwour*
stand door doelmatigen tydelijken steun den een op digen'K- de- Maatschappy tal Xul ma 'l Alytmeeu, de
de been wist te houden, totdat de omstandigheden Ntd. Maatschapiiij tut brrurder'-ny r<m Xijerrlie :>!, do
ingetreden waren die maakten dat hare hulp kon Verten, tut l,ov
worden ontbeerd, den ander door doelmatig verstrekt liekl en hel Al'^
voorschot of gift in eens don
Mijnheer dt Bfdatti«rt
DE GOOISCHE TRAM.
Ja, bet geloof dat er in Holland Dog een ffrt-iotje
van Hollands truuw en «trlijkheid zoude overgegeven
zgn, raakt verloren, «auuwr men in verschi.ltlwla
bladen, votiral in de prorinciën, leest, op noo
ougelukkigii eu uiikuiidige ttgze de lijn der (iooJBcl.o iraui
«u luw dwaa* b\j moet zip, dio
run f'ahrift;.- m H'int1,rrtk*i,ij,-n"
meen Ne,|. l(V,-(7>i/f,i,:.,to«rf, hteft
wist te ver- een twt-vl'. rdj>pi,ri uirtitbrac
van de do<>r
Bchaffen voor een passend bestaan, hoc de kommii^io hon horzienc Oniwerp-Statnu-n e:i van
voor het werkbnrean niet 'loor kunstmatige werk- niet tot-H.-lnini.'. npK''ni».ikt di-urPrnf. v»n G*er, te
Lt-iverschafnng maar door het tut tlkan<!er brengen <len.
van arbeiders en werkveriw-hofrers den ijvtriKen werk- deel
man- of vrouw aan arbeid wist to helpen, waardoor van het
Om den fleelneint-r» bet fuet!-ïmogelijke
v,>ortr- kunntn aalilde-l'-r: .l^<r hiirj Ut; nfitu win^t
fen? Diu gekregen f 12 demoraliseren, die verdieude gewono
althan* in hot nooilig»te voorzien werd, totdat do
wtdc-r opgevat kon worden en wat
i-urn d^t
?!i.U<-nd«n
?rzi-koren. nu-'-n*-n de
rappor
? 10 verheifon en veredelen hem! En het belang der j jieit eerTg. Ik doe" dït' nïVt." Want "het "is niet i,hi"l8mr..ï.iê"u!i té'ot'frni^.'waa'rtwn -iel|Bii.rte
l.Jmaatschappy, die f 12 por week verspilt in het nnt.lm8neibeJul!HllJt in en d(,rré»umé.e trodea van den z»«r,n knnnr-n bo.iaan. II, t .» Ke-,i, aalmne,, ht-t is
teloos onderhoud van een huishouden, dat niets toe-j jnhoud der jaarTen)IllB(,?drzer rtr*wiiginn. Mijn doel U*£ ,t?n,-n v^n h-m
doet aan hare produktie en do welvaart harer overige i wa, op Uaar nntttgB etrtlikii,g, >.p haar do»ltrtffend
leien aanhoudend bezig is te verminderen, derhalve ,t?un de aandacht te vestigen, in Je bo?p l.ii enkelen e. :,ig, :ik"»t«, t- M-i-ar
de bronnen zelf te verstoppen w&aruit zgn eigen pa- , iet. w hebben ,w b?ch, Mn verheldering honocr n,..t lu-t o-,,' ,.,, . vi. t- v
rasiticsch bestaan wordt gevoed. Dit laatste vooral. beffripp6B onr armenzol.g, in de horip daarmede de br-Min* der d-elnt-minrf.
Da onmosolijkheid, om zulke IteMadighefd vol to bon- j zadcn ,e hebb(,n K.jMrlvM voor eae ^,,,n pr»ktijk te llunm-n l,..«inn.'n v..r
r»". e°»»« *»»fom bcto»b'd wat inder- op plaaUen w,ar h?, beginwl van vtcl en nog evn*
pan-ti wil v.»
?l;*if. d»), r heïn niet-* TV ?vhc-nken. ma;:
'Ii-n i.nk-n
em aik-*.n
daad geen betoog behoeft? De ware armenzorg
is ceoo zoodanige Welke den arme uit zgn
toostand van hulpbehocvcnilheid verlost en hem opvoert
tot een zekere mate van zelfstandigheid en onaf
hankelijkheid. Al wat bcdeeling is, geregelde toe
lage waarop te rekenen valt (en ook kunstmatige
werkver&chaifing moet hiertoe gebracht wordon) werkt
het paupcrisme in ie hand, voedt het, terug! ze
tracht het te lenigen. Zg wordt een element iu do
berekening bg het wikken der kansen van vóór- en
tegenspoed, bg het sluiten van huwelyken bfl hut
opzetten van huishoudens, voor de noodzakelijkheid
om to sparen. Terwijl haar streven is wel te doen, ?
is haar resultaat bevestiging der ellende.
veel geven, nog steeds voor bet toppunt van wgsheid
geldt op het gvbied der trrneaznrs;.
Rotterdam, Maart 1*81. JACOB DE HAAS Jr.
,. jaar» ut' f 2u,'>jO in t.v^-.. '
U-T t-'-n Z'>o e-U-i d"êl, zal
^'Tzv-U-r-l /jn f'-i
j'-Jeu>rkInK iiivt
l U
I»-:
Allerlei.
IN 'T BEHOUDEN' HVIS.
April, beeft ie:}6& den
niiye^u-lirc-.'i-ti. waar/i' w:j
H.i*-l.;*,r,:tn;,i..,:i A«~
n:--t cch-tl _hv: vvi van
:i -Ie
l:Jn
J.ini
. k. -?c
-.i-ni;.'
Behalve Int i-isonigke .ranorair.a" <-n een tliun>:i.a (.tv..th ,\v VA.
bevat ht-t Panorama-gebouw nf,;; -oüvrii mime ,n aanJit-'m a ^
op
En wat is nu het onderscheid tusachcn den ouden j zeer gez.-IIige knns:zaal. naarin ,-tiiji-v. i-r c, a
tw-ien den nieuwen vorm der weldadigheid, wanneer gelet, tigtal fraaie do?k«n zijn ti-n:--. .n;,', »ti-!J, en waarin
wordt op den persoon die haar uitoefent? Dit, dat; fcdcrt enigtn lijd i-en annial i-..::.:ii:(-n ie zien /m,
hot Meisol van eenvoudig geven en van veel geven-die door een F.iwU. -hman ^-i. i:il-:i xi-,i'i ,.;i N
vaheel wat 8«ni»kkcliiker is In de praktijk dan het Zerntila cn waarvan i:i-t luti-r 1-vn, zti is i;,-n. r.j^;i
stelsel van doelmatig geven met het oog op een blij- dat ze zi-ir zi-kcr al-Uir d"--r l
vond, nuttig efl'ckt. Het laatste veroischt meer in
spanning, meer opoffering, en is derhalve ook zede
lijk van veel hooger1 waanlofr
Het beginsel van onze vereenig ng tot verbetering
van armenzorg heeft derhalve mgn volkomen instem
ming en ik meen, daar aan een enkel persoon noch : merkwaardig gen-K-i; om i-r ?ijn ::j-l ,n --t-iiix K,-M
de tijd, noch »1 de middelen ten dienste staan, noodig aan op te oftVren. Mtn lu-t-ft t)> ei-n il-ri. '':-.r ,Tfii:t
om op voldoende gegevens dienovereenkomstig te een niodel goniaakt van «U* h'it, z-'"Ltï? .-' ?l^.tr
w<rhandelen, dat de ware plülanthropie er naar atre-j k'elijk heeft gcetaan c-a'daarin .U- aanwixue
v.,.-rw>-rven moot, allerwege dergclijko instellingen die een pen gegroepeerd, .vn dit heeft -1. h-, -ril. ii»>iva:u
r.»cveroenigingtpunt aanbieden voor Jo partikuliere lief- j leiding gesoTcn to* dc-n tiiel v«a : In 't l.tkc.adi.i l.ni..
dadighcid, in het leven te roepen. De vereeniging ; He: hoofddoel daarvan wordt .aangr^vi-u in de tV..
>l:v; 1.
pi-ro t.'.,
.un
dH-r> h»r«r i..
; j,C-. a»n
lri;vinf;--n * n r-.n.
Ii.-- k*r.:--r.-n ?!
lüfirL: "?
raw
Han
lill.
i Barents en Heem»kerk gvl.-,u:i :;n.
, men het lieve l'"t-k^kfn van óv LJ
; CharleöBoissevain er bij tt-r hjn-i
jtaei-r in de d-iail* naMat. W'.rd:
IP "n 'er
2- i! i
eT-vzt-a. wan:u-, r
i'i van ,K-n in.-er
Ti-.»nn. c-u-ai:o»
;- KuitiU-re -. a
!?? HU. I;i:V.
een gedeelte van zijn kapitaal in banden van i'itko
wevtuiuteu stelt. Maar niet allén iu provinaiül*
bladtu tracht lut-n die hja tegen u werktn. ouk tvuige»
invloedrijke Auiat«rdainni(.-rs doen hun best 1*^1 do
tl in J <ler aaudeeleu te verlagen. Wa» men btugiltt
de liju Haarlem?ZanilVüurt t« weinig kans van ^a»
goii z'>uüe hebben, wanneer de Uuoi»cUe tr&m Uuren
guK.luu uaaui hij hit tjü!,Uek behivldv Wa« - on
verbolgen omdat mt-n m dtn beginne ta vn.-c>j<:li!:g
zijniie ?«! v<iMoenJe aaudeelen a pari to kuoj.tn un,
d^,r 'lun b<K>^in eiaud der beun, en de tweede
uit^iftu van aandbc-ltn a 150 pet zich meer
^clTtrinj'.n zuu-iu mirt-tia g»iruustm'r Was het <>^n«
t-erflrjoniijku vei-u,- u-^fcn eender ci.uiiuis«ariseeD ol
*iirect-un/i -lit tot de uii{i;i->iru«idtf praatjes en tut hit
oc!itijvi-n tU-r c-jiuiiüt-ai-tikL-ltjt.-i aanleiding (jaf:
Zooucl hi-t ant»t^,rd '<p ,1-.- i-tfuëals yp de^ndere vrt^gtn
kan hu-r «ec-ne i)liitsui(: nnJt:i. Verder Tenwemt
uien uu i^ii ltr-"-Lt4ch ijlaa dut er. voyrtdur-.-ud
^nl»|/'jri;iitli Zlju. h>>---.>t-j lat blad voorzeker tot zijn
L-,M'.v-*:, ii iii',i-t con^tattereii, dat crgcta* ongelukken
t'ij jilaHtrt ntvoït'J'-n htl>Wn. Nog verder kan ui-n
Jjar itzeu ^jt -.rakaarteii uitgc-nikt aan ledftcienrcn
^an vpr^chilieijtlv bladt-n, Lt-bben medegewerkt «ia tie
njjïikt d^-r aitnJi-fU-u tot eenv b'^gto, die utett f^
i-1a'-lit!« u'K.-m.i. t-: -I-je» ki.mii,i.ii. Tui 'luavc-rre de
kla'-lti'-n, tiiijrüjtt-r -je l;i-<l»cteiir, en onderzoekt!1 als
ik len. ln-l, ik gvtrtdit ma te weten to komen,
^st van ail'-- ilw prad-jes waarheid w. Dat
o..'!el2,1-ri Ijvi'l't mij ju btdat ^ftft«;d tot O Vu],.^:;tio
iiieu- l'.«hn^'< n, die ik u verzoek aan hvt
\-ubmk, dat uw bia l ^e-sta-Jip leest,
?tt »ill-n k'.niisar B-.skt-;i. O]p d
^-ütipt, dat 'K- NAauilo-i^i VennbHiUchap: De i
Tram. ^L-PII onder»l<-tl uitmaakt (ï«r N'fr*l. Bjjn ^j^iuri
/?H.ali uu-n ^^ in AnutvnUm verhaalt. Het zy volde». ,d«,
do .o'KiuttroMivmt, »ainu ili- «ututtn vtnn*!d .-ijn,
?ia«n"ir na te- li-zi-a. Op de ba»n zelve dead 'ik 'i«
VI,;.T,. nde "j>nnrkii;gtn t Hit eerste F«dee!t> van
il, n n;jwt-e t-n «i.--l via il tiet lt:jn 8p. Sutloa n » u>
irii u, :? .-«alirrwi-j;, is in huar bekomen vaa da !
:jn>i"."r. die dus al» vtrbuurvk-r Imbourt zorg tad.-^s'.u
lat 'iv wei; i.rn iljia.- /;j. In hoeverre dit ged-. - !ic
^?^ TU, t-r ot ui.üiicr g'-?chikt voor de m*chin'-.i *-n
vaxein- -l«-r- ft- «-che Tram i.", valt m«üyi te 'f
*'.>s,-n t-n 'Ie urlmii.i zijn Uvt da&rover aiet g !i-. i.-l
v t'hs vau K* \'i-r*.'.ïl.
I':', i» i'M-ii«-(-'i ««-lor, dat de plaat* geh»-l b*bb:-D-lo
"t::>l.. >rj:^'_ n. L '*.»».ïalk-eh cenig tijd^^riies
btr-'hkiïi» i..:-.-, nic-v.-,* ai.'- n "ji Hiit £(-4eei!o dei- ia
\f]"it>tit-,i- 2.ju'lt: lijn zij^ fcHi-hiid. De vurhnnrdCT ft ?:' ft
z..!i rvinve-l oticv.'l'kllljk gehaast, alles in bet»-rk
:*? -teilen, om m' hè: >i-rv»ljt. nnu-purinL'cn ea
-is^r'ÏO.T du-a^tvtrïrafT.Du te ^-f-rk^ituen. en i**,ler die 'ie
- -r.
.N-.l-r:iT:.'.!..'h
zoekt samenwerking met de kerkelijke liefdadigheid.
Daarbij stuit züop mocielijkheden. Mijns inziens cehip, dat over
gende woorden: hc-lpt ons um met
nauithjk zal l.t rS'-hitï'.n -ttvrdir; .n fv:j iiir-.^l.^a^
van i.--iii.-:;;;'l sr:.-i-.-k a -a,.'. Kr *a! v-a sr...:
L-«t..n:nr wt.r-K-n ?>;?_?«?>?.i !i:. waarvan J>- l»nO'lt!:v..-rj:'-j'i:iff
in*-. k-,-1'?'a'.-n uinterTu;:i aK '?aV'-r-^Tit'-irftr.: /u'.
en i- 'ii>!::upa.e. IK- wr ii--j-ini: -Uiri«ïtn evhte-r ir.;,rilt
bi-ti-tu l \-iiT c-.-n Ittt-'^UT^a'.-T:J. t-'.n Ani-torviamc-h
ótr
»ch
'V«B af
Tna:''
r-Jtnd.
^ 3 e
Ethr.".,'rjiJf<.l.(' er. i,;.st. r.iskbo ^r^-.-p
me-vin^- xr.l'.ca- in Izr.^-^ r*. ? Kf lent-r
-n. l^aar tr l:'- " nuV-'r V,^^-i. itV-flar
en-r!-!,;-. c-r,-(0 n:iii:«-n aan tt- K-m
n irro'.tcr
zulb:kl. onze taak
zal een kerkelijk armbestuur dat grboto waarde j voort te zetten, in ,1e roemrijke- i.i-f-nfi-h,»il der :j
hecht aan de leer, wenschen moeten zijn eigen weg! zeeën .voor onze mariiK open t-.' h-'U'I.-n."
te gaan. Het kan daarbij/ijn volkomen oprecht, volko-| Wcrki-lyk heei't men te verl rc-nV* tut n*n-l pc- m,,n zi(.j,
men te goeder trouw en to prijzen wegens zijn yver, ! bracht om than* te blijven c;aan. Telken* zien w g' u'^rrja ji;. ro.-s-i.'l: :? v^r-iiih-.n
al iB de zaak waaraan die wordt besteed niet boven ! dat meerdere lieden zich opoffrrinjKn gt'tnK>i>t«n'vnnr. . - B « .^^
bedenking verheven. Het bedoelde armbestuur tracht het nationale dod. Zo.i ziel de brochure -.r waarliik ,;,?;. ,?^,:,-,,-,v«i...-,.-.,';,?. p,- nsaatschan :i
de bcdecHng dienstbaar te maken aan de bevordering zeer net uit, dank zij de b-langloJze zorgen Tan de Ar,j c, Amicitia^ is' al zerr lli.-h't all'!komen van ie
yan datgene wat naar zijne overtuiging de hoogste 'heeren Uoclpffzen en Hübner en Ellerman en Harins. ti-nt^riftel'-n- van'kan«-v'..-rwi>rpcn nit i-'.e m 'alen
deugd is, de ijverige betrachting van kerkelijke .| Het ligt misschien meer in den aard van ..n* vi-lk Wvasr-Ui.-!,'-lis züin'liet v,.ri^ jaar v-'->i"ndi-n h'iift
plichten. Voor zoover het doel verschilt mogen ze j om eens schoorvoetende, maar volhardend en door- XieitegviiMaan-io «r^ Lniwng, w«,o pn-to ..ntvanS.t'
jZettend steeds verder te gaan als eens een hwrin 'is f 5501.1. k-uden de nitsav^ -p .verre na t U-t ^-it-kt
Un
elk hun eigen weg gaan.
De oponbare armenzorg behoudt naast heide haar , gemaakt. Oter deze eigensi-liap kan vei-1 s.-ez,.g,l wnr- Wl,r-ii-h
terrein, dat wc zoo beperkt mogelijk wenschen; haar j den, want ze heefl haar kwade zoowel al* hare px-Je £?5^',.];
doel is de misdaad te voorLomen cn verstoring der
maatachappclijke orde, zonder dat ze verder vóór de
opvoeding van den bedeelde te zorgen heeft. De staat j tingen te dezer stede bewezen. Welnu dan. men
zijde. Dat echter op die, wijze, wel duurzaam ii-ts transporten f 2f>
groots is tot stand te brengen worjt door Vi-le inrich- ,j
mag wel niet uit het oog verliezen de zedelijke
gevotgon die zijn maatregelen, in het belang van orde
eu rust genomen, voor het, individu hebben zullen,
bet is evenwel niet zijn taak om de opvoeder der
stenne de mannen van het initiatief en nien verznime
niet thans de Kungtzaal in ue Plantage te t'czookcn,
alwaar eenige ftildies en een zeer karakierittiok >,Wk
van Apol, dio den toeht heef: mede gemaakt, alsmeie
ie uitgaven be
f 5DOO.
:>'. ,iei--,ra::e ta viirinm kostten f 2i«iO.
ga^liol.t f Cin). asraraiitio f '2100.
O, waak- in wvrkl'A.nt:i ft'-tM. kcr:on
roogen 11 mi'.'.i'. hè: :-.-k T: da« nig
Het ligt natuurlijk VO.T >it' han.! -ie irrae
mtatcbRri>ij m, -. een of an-K-r *pn-ckw.wr.I af u sche
'
pen *h
armen te worden. Die ecboone werkzaamheid is voor j een kunatRewrofht van Heemskerk van Beest het
hst ptrtikuliere initiatief weggelegd ; de roeping der
burgerlijke overheid is politiezorg.
hunne «?dragen oru
in Jea jaro laffe naar het in
r te'jiaan: in aanmerking f,vnouien cciiitr
moeit»' lii- zij zich (,""", c" v»>k raet oovic-1
'«. ti-: aatikwceking van kunstzin «n k;in-ilcven
, , , ._ -?. -. genster en ojek-r VijJracen af
-,,... . , "»rden te verplaatfen. \Tat men e.'hu-r vooral niet . t, .Ztmder,.n ,?u,», w hel,vn-Jit verlies w ilnwn.
Het rapport der komtnwsic van onderzoek naar de ] verzuimen mag is om aUaar zijn kwartg-alden ten Wa, hioraan besteed wor.ii. i* wezenlijk ten nmte.Ier
wenscheiyklieid van het oprichten van eene kinder-! bate van het goede dool uit te geven, waarv.wr men ,lui,uct0 Ilaii- Je landen waur re"cerin" en i ii ?
bewaarplaats bier ter «lede is vooral belangrijk om e^nige zeer belangrijke, poed gesobrwea I>lad2ii<!en J;' J' r, :??,_ _._ ,?-, ,i i,. 'ï>?, , ;*."
*-_ ... . vrf t, ".»..**? _ ^ neren \i\\ inzien varen er wei rij. v.'p ue vcrgraut-ring,
nader den geest to doon kennen, waaria. de vereeni
ging werkzaam is. Zg sluit hot oog niet voorde
voordeelen aan zulke inrichtingen verbonden, cn wijst
op do ondervinding van het werkburean, dat zoo
dikwtjl* Trouwen moet afwijzen, die voor werk buiten
's huis in. aanmerking zomdcn kunnen komen, zoo ze
niet door de zorg voor hare kinderen aan huis waren
gebonden. Dikwg'ls kan de armoede van een gezin
alechta worden bestreden door inspanning .van alle
krachten, menigmaal moet de moeder, zoowel als de
vader werken, zal het gezin tot een eenlgszins vol
doend inkomen geraken, en,in vele gevallen kan het
das niet anders, of, waar de moeder genoodzaakt ia
buiten 's hnis te werken, daar moet ze haar kind op
het eigen vertrek onverzorgd achterlaten of wel
endere kinderen de achool laten verzuimen om op
het kleinere zoogenaamd een wakend oog te bonden,
Xndern wordt het gebrekkig Tevzorgd bij betrekkin
gen of buren of gebracht naar die ellendige
partiknlicre bewaarplaatsen, waar de kleinen I-ij groote hoe
veelheden letterlijk worden gestald, Zonder licht
noch lucht, zonder verzorging óf reiniging. Daarom
trent worden trourigc bizonderhedon medegedeeld nit
andere plaatsen, bg v. uit Amsterdam, waar dan ook de
crèche bij hare oprichting met warmte werd begroet
ala een krachtige maatregel tot opruiming van deze
treurige verblijfplaatsen voor do arme kinderen.
..Do meerderheid der ooinraiasio vond ovenwol tegen
over do heldere lichtzijden aaa «no goed georgani
seerde cröoho verbonden, oene donkere schaduwzijde
staan, dio niet mag wórden voorbggezien.
Iu do eersto plaat* aldus valt de rcdcaecring
samen te vatten bevordert de crèche <!o
nitlmizi;,'hoid. Do. gehuwde vronw behoort te huis te zijn en
te blyven, Doiir zorgt zij het best vdtor do huishou
ding, daar voedt on kleedt en verpleegt zij hét best
de kinderen, daar kan zy, ook mot de meest
benclioiden middelen. vonr don man dio vermoeid van den
arbeid terugkeert, een aangenaam tehuis verzekeren.
In de tweede plaats wordt de werkclgke verdienste
van bet gezin weinig vergroot door de uithuizigheid
der moeder, en verarmt daardoor veeleer de schamele
inboedel, terwijl daarenboven d* verpleegkosten in de
crèche moeten worden betaaU en de man'en'de
overige .kinderen hnn ? middagmaal elders dienon te
gebruiken, waar het dnnrdor ia dan't hnis.
In de derde plaats hooft een vroeger onderzoek
reed* geleerd, dat het kwaad der verderfelijke
partiknlioro bewaarplaatsen hier ter etedo oigcnlgk
niet bestaat. .
In do vierde plaata zal de dcgeiyko vrouw zichzdlve
en haar kim! woten te heipon ook zonder crèche,
waaraan zy hare kleine niet zonde afstaan, ook al
waa zy overtni gd. dat het daar goed werd verzorgd.
Den arme te verheffen en op de been te belpen,
ia het doel onzer vereeniging, maar zy is uit den
aard harer beginselen kieskeurig op het gebruik der
middelen. 7>a*rom meent de meerderheid dn
komvan ,don gceatdriftigen kanir-vcditi
pooltocbten ontvangt.
' voor de Noord-:
H. Th. B.
n -n
Do Heer
n . _..., i- T , ?
geeft tegonwoordis t.1 Londen m
naar aanleiding van do. feiten SehoiuU-a. otferde
j «e Is da.lelijk ,dèHcc-r C'. Kijker f aon, tern-pl de
! ecr B.oae Berg uit naam van een afwezig lid. f 200
«anbooil. Voorziiter i* de Heer C. Cnnaor.s, secretaris
' « tïr TT ir 1 1
' Ct'r J'J'
Maa''Ul'UpI't Cristallen paleis van Sydenham voorstellingen met
een nieuw door heul uitgevonden optisdi werktuig; j
ileze nieuwe optische UUisii'n trekken veel publiek J 'VM^baar ftHJefirijt. De veroeriiging van leiraroa
Het ia te hopen dat de Heer Maju z'ija landgenóo- ' »an Inrichtingen van Middelbaar Onderwijs zal van
ten niet vergeet en ons spoedig met zijne nieuwe 28 tot 2S Augustus aanstaande te Amersfoort hare
uitvinding doe kennis maken. . ' zestiende Algémeene Vergadering honden. Voorzitter
| der Vereenigine i» Prof. Dr. C. P. Burger, secretaris
In Linnaen*, zoo aantrekkelijk inden zomer voor Dr. Vitus Bruinsma, beide te Leeuwarden. Onder de
de Amsterdammers, en tin iloor den Stoomtram ge- P«n'en Van beschrijving zijn de volgende kwcstiên
makkelijker te bereiken, wordt ook heden, Zondag, opgenomen, waaromtrent do praoadviezén aan de
Iete half twee eeno matim-e gegeven.\Xie Adcerteutie).\ den zijn rondgezonden.' De toelating van
meisjeelecr, ' lingcn .tot de Hoogere Burgerscholen voor jongen*.
Haktlaare-Socli-irit. In het lokaal Frascali heefl j Praeadviea van Dr. J. W. A. Renssen. ??Zijn platen
Donderdag de feestelijke onthulling plaats gevonden en photographicën bij het onderwgs in taal- en
letvan gcdenkstecnen ter eore van d* veranderd* bc-1 terknndo niet noodzakelijk te achten? Praeadvü» van'
stemming van het gebpuw en <!e inrichting tot!den heer T. H. de Beer. Zijn wij op den goeden
makelaars-sociëteit. | weg met. de go«ron« bloemlezingen in proza in
hon- l den te geven aan de leerlingen der Hoogere
BurgerroUtfiinertiiig. Zondag a. s. te half ven, zal er in j «"holen? Praoadvics van den heer P. Conradi.
hot lokaal Frateati, yan woge do vereeniging Het
^Algemeen Stemrecht on .12 werklioden-vercenigingen,
S'og do volgende onderwerpen zullen besproken
worden: Het leesonderwijs in de middelbare school
csno volksmecting gehouden worden als protest tegon moel -ta Je COTStc P1"1» een beschavende strekking
het bestaande kiesstelsel.
Arbndaeliool rior roltrassenen. Omtrent deze in*
stelling, die men te danken heeft aan. de Vereeniging
tnt bevordering van Fabriek»- en
Handwerksngver)u<id in Nederland, .is hol elfdo jaarvaralag nitgobnicht.
Het is steeds ; weder gnnstigór dan hot vorige jaar!
Het aantal ingeschrevenen klom tot 321, met do ge
wone verwisseling van enkalen wien het aan volharding
ontbrak, tegen nieuw bijkomenden; liet gemiddeld
getal was 134 par avond, do. drnksto avond was ld,
tegen 138 verleden jaar. Voorbeelden van
merkwaardigen ijver, niettegenstaande zeer liczwarondc om-'
standigbeden, ontbreken niot, zoodat bet bestuur met
voldoening op dezen cursus mag temgzien en de in
richting voor bijdragen aanbevelen. Voorzitter is de.
heer- ii W. ,J, C. van de Wall Bakc, secretaris de
heer C. Bakker Czn.
Horloge». Aan do Zwitserscho horloge-indostrie, de
van onda beroemde, was in den laatste Ijjd 'door de
Amerikaanscho Waltham Maas een gevaarlijke
concurrentio aangedaan, gesteund door een kwistige
recclamo. Te gelukkiger acht zich thans de industrie van
Genere en Kenfchatel, nu zy op een der markten die
het meest onder amerikaannchen Invloed staan, te
Holbourno, by gelegenheid van de internationale ten
toonstelling aldaar, oen schitterende overwinning be
haald heeft. Op het sterreknndig Observatorium
aldaar zyn met de verschillende ingezonden horloges
gedurende 31 dagen proeven genomen, waarby de
hebben en behoort daarpni te worden opgevat als on
derwjjs in de' aestbetische voordracht. In te leiden
door den heer C. van der Zgilc. De perspectief,
tot nog toe. weinig op do scholen in theorie beoefend,
is noodig als voornaam middel bij het natututeekenen,
Bg-het stellen van groepen en stillevens dienen de
rogelcn van compositie onderwezen te worden. Ten
einde oon goede behandeling voor teekenon en scha
duwen t« bekomen, is het noodig, dat steedc in elke
school goodo aeBthetiaeho voorbeelden voorhanden
zijn, cn het leekenen naar dio voorbeelden, niet ge
heel worde afgeschaft. In te leiden door den beer F.
C. de .Graaft* Hz.
teetmtneum roor rroturen. Do bescheiden inrich
ting in'de Hartenstraat gaat, lioewel langzaam, in
bloei vooruit. Een aantal nieuwe leden werden ge
worven, zoodat de aan contributie goïndo som thans
^925 bedraagt. Mot de htrar door' den conciërge be
taald, on eonige kleine baten, waa dit voldoende om
do uitgaven der inrichting to bestrijden, waaronder
voor ?500 boeken en tijdschriften voorkomen. Aan
het hoofd van het bestuur etaat Mevr. Mercier-Hoder,
Eenigen tyd geleden ontvingen da Engelache
mlniüten ieder een kaart met een ronwrond en bet
volgende opschrift: Ter herinnering aan Hoitor, ge
malin van John Buil, die n» een hevige ziekte in
Afghanistan opgedaan, onlangs i»n do Kaap d* Goede
Hoop overleden is. Haar einde was zacht en kalm."
Hijn-]'.'- 0-rij<,men, kent, zal geen
O'yir»vl vvA-U-n. iat de Bgnspoor non hare «p
mm vrypliohtingen als vcrhnurJer, ia .1. a
u c-u tevehe t*iipt0:ën z;n z^l vuldue^.
.r hare ,tig*-n aangele^-le iru, en de
i**'"t-tui-n om het zti-ri-t het aa&gename
v«r< 1. In Ju-t Ktheel ju slecht.- 5 Irilomc't-ra
ik. cn vaa -ie v.rirrv lyn vait 'ïns wemi^: to
hot-irel J<? ri-ni'billcinlff liiadca ttede do
Wzwar>.-n t'.r-.n de verdere eiploitatie
li,-lf. .er-iud. H*t personci-l waarmede de
pa.-.^gU-rs m ksarakini: komen «t knnnfu komen, is >-?r
Wk-i-f-i t-ti vovrk'irr,rn<l. hoowtl. voorzeker in her h*--.
lans 'iir pónlt- "r-!c- en wtl niet ten nsdcoJe der
»ac<V..-I^.?-^ldlr^. t-eiu' ^tröcge controle gehandhaafd «ir t.
l»t- i-j-mt-rkingen van enkelen onder het pcl-ïii-k
?Ja; Ue i fDTT, >Ii ar» geen zichtbaar hrrkeniiingtU-cken)
?Iragin. z:iü«aar. en de directie zal voorzeker dat
staat »r<* y^-' v»rhclpc'n. De taach:ni.-!*n zijn 7i-<r
voorzichtig, en hotwi-1 i-p de pinksterdagen duizfoHf.
pf'rm-nen zii-h in de Watergraafsmeer verdrong..»,
rxil.ie de M'Hjmtram daar onït-hindrrj cn ztlf i,i*t
hindirende. kalm daarheen. En wat de «tand der
t»cdn'Jt-n bi-tri-ft; niijnlit-i-r de rwljcttor. hst is
Ifiitrei-n beken,!, die- teen leek in ht-t effectcCTck is, hf
h,-t daarmede gaat. .Ef no kleüiigbeid dott de nis v V.
rijzen of dult-n. Vin.r dat Je lim op IS Mei geopend
was. haddi'b de aaudtelm reeds eene beunwaa:do
van meer dan honderd vijftig prnivtit verkregen, zondat
daaruit blee-k dat zg vastgehouden werden. Is di; nn
Zoo it-is wonderbaarlrjks? Ach neen. vour weinige jaren
werden aan de anit'terdarnsi'he beurs aanu^elcn in
araerikaacai-he sporen aan de markt gebracht waarvan men
BÏ-, ts kende ifan alleen dat het.bankiershuis, dat het
vndi-ncha-p' daarover aanvaard had. eenen goeden n&aru
in .ii- nnantieele wereld bad te verliezen. Vfat er
van al dw aaudeelen of liever van de mUHoorwn
holland^-hc guldens daarin geplaatst is overgeble
ven, zullen «ij niet rcleveieren, dio herinnering nm
viK>r ^ elen snzer . landgeiiooten te pijnlek, z^n. la
.het dus wonder, dat nu cene' hollandsche Vennoot
schap aaadeelcn aan de markt brengt, ten doel
hebbende om met dat kapitaal, waarvan men het
beheer voortdurend geheel onder de oogen heeft, de
Amsterdammers met het gezonde Gooiland in gemak
kelijke i-n aangename gemeenschap te brengen, >le
gegoede ingezetenen hnn best doen Qm n of rae«r
aandeelen daarvan machtig te Worden en aldus door
hnn eigen dringen de markt in de hoogte duwen.
En nn het beheer der Vennootschap.
Aan welke personen is dat beheer toevertrouwd.
Zijn dat onbekende cn onbeduidende ntenwhen of
Eet ft ieder voor zich door zijne capaciteiten reed»
den waarborg voor een degelijk, zuinig en Innig goed
beheer. Ook daarvan mijnheer de Itedacteur, eleldo
ik uig op de hoogte. Behalve de Ci-mmiuaiiteen
bestaat het. bestuur nit drie leden en wel Oprn. Pok
als technisch Directeur, J. C. van Schermbeek ah]
Directcnr-Secrourt* ea L. B. van Tienen al*
DireeteurAdminisurateur. Dit zgn aldnt de personen waarop
de aandeelhouders bet meerdere of mindere vertrou
wen tiaseeren. dat zn aan de Vennootschap -verleenen.
De tienocuidèteehnltcbe Dh-ectenr is een ala
Ing^nienr. uitstekend bekwaam man, en ala coodanlg
st*eds, gewaardeerd, getuige de vele gevallen waarin
zijn .zeer kundig advies wordt gevraagd door des
kundigen. Inlichtingen ingewonnen by de
boogkwraren te Delft zullen het in hem als Directeur der
Gooische Tram reed* door bet publiek gestelde ver
trouwen ten volle wettigen.
De Directeur Secietaria, ohef Tan dienat n
pcrBohccl, is iemand, die vroeger als hoofdofficier van
het Nederlandscho leger in, zich de-takt en de be
kwaamheid vereenigt om aan het hoofd Tan velen ta
staan. Zgn scherpe blik, belder inzicht ia zaken en toe
standen en -zijne vastberadenheid, gepaard aan adel
dom, niet slecht* in famUlepapieren. maar in het per
soonlijk leven bestaande, maken hem niet slechte all
vertrouwen waardig, maar onmisbaar voor den richtleen
gang der jeugdige onderneming, waaraan zijne bui
tengewone wiaknutige. kennis zeer 't* stade komt.
En leiit nat leatt, de Directeur-Administrateur, hoofd
der financiën der Vennootaebap. Niemand cal ont- '
kennen dat het Goootboek der Nationale Bchnldeene ?
uitmuntende administratie bezit, die zelf* tot in Het
overdreven» voorzichtig en daardoor dlkwfpa voor
Telen lastig mag heeten. Een hoofdambtenaar van
het Grootboek gaat niet over een nacht g*. Ven ka»
dus de meeste omzichtigheid by bet beheer Tan bet
kapitaal der Gooische tram verwachten Tan den heer
L. B. van Tienen, die reed» meer dan twintig Jaren
eono eervolle hoofdbetrekking aan het Grootboek onzer ?
: Nationale Schuld bekleedt,
: Welnu, mjjnheor de Redacteur, waarin ligt nu eenige
gromt om het aankoopcn van aandeelen af te radeu?
men moet niet af- noch aanraden. Het onmiddelHk
geplaatst iyn der uitgegeven koningen bewifat genoeg,
dat er liefhebben zgn Tan aandeelen izi Ballan'l«4-bo
ondernemingen. -O riet wat ik nageplozen heb om,
met welk revnltaat, en ik deelde n alleen het rfintnó
van mijn onderzoek mede, om aan te toonen, dat hel
gemakkelijk genoeg la om met een paar holle woorden
. eeno jeugdige stichting to bekladden, maar teven*
dat eeno dergelijke handelwijze tegenover de genoemde
personen niet fair kan genoemd werden.
Wat de uitgifte Tan vrijkaarten aan de ndactiën
van verschillende bladen betreft, daarover heb Ik da
noudlge inlichtingen nog niet kannen inwihntn en
hoop daarop later terug te komen, wanneer u mil
weder een klein plaatsje in uw veelgelezen, weekblad
zult willen afstaan.
Het de meeate achting heb Ik d» eer te zijn.
Ed. Dienaar,
E. Boberthe,
l
l
l