Historisch Archief 1877-1940
STOOÏERTO1J
ES
CHEMISCHE WASSCHEBJJ
yAN
fothouder» van Sieuwer-Amste. | iwi««n 11 l
OP KANTOOR^1 Gebr.PALTHUeAlmelo,
S" den bouw eener School i«
\ do uoiiieottto Niettwvr-AtUüU1!, wu
DIGsVTE een /.EER EKVABEX Ol'/.KHTElt ge
vraagd, legen een bvlonning van f 100 's niaauds,
oplevering roojt geschieden Augustns 1882.
Men "elietv zich franco te adresseert1», uu-t oi^aaf
waar iufornmticn te bekomen i)n; aan Burgenn-enter
en Wethouder» van Sieuwer-Amstel.
Een .TOXGMEXSCH. 20 jan-n oud. 7 jaren of Van
toor «vrk/aam, en ecniyzius met .U' Puitsche la«l
bekend, zag zich gaarne op een Kfcelta-
»(««»drM-untauf ilff.taaltl. RcUCClccreudC gflU-ve Zlfh te
adiwueeren 'onder lett. V W, bureau De
Amsterdam? nier, Btikiii 2.
NOTAPIAAT-EXAMEN,
Depot te Amsterdam, VIJZELSTRAAT 53, vanwaar
de goederen lederen Zaterdag en SPUISTRAAT C5, van
waar de goederun lederen Woensdag worden
opgexonden.
Jttnrlljkgclie Contrluntlc f
»*.Lesuren: Woensdag en Zaterdag, '? namiddag van 2-4 ure.
Inschrijving van uleuwe leerlingen den liten. 2den, -ïden, 5den
en 6de"septèmb* d* avonds van 7-9 ure, in het gebouw der Maatschappij
'Keizercracht bij de Beerenstraat, alwaar programma's te verkregen zya.
fc Het Bestuur:
J. \. LANGERHUIZEN.
C. SCHöFFEK.
? MaW «MllV^a^aV T^a^aw ^aw?y
zuni Deutsthfii Kuiser.
HUISHOUDSTER.
Een TVeiihuvnaar met n Kinderen, van 5?17 jaar.
zoekt «-ene beschaafde Jl'VFllOVW. V. Cl., gezond
van gestel en opgeruimd van humenr, dit- in staat is,
met behulp van 2 Dienstboden, hel bestuur der
gehecle Huishouding op zich te nemen en Uoo moge
lijk) a* leiding kan «even aan degelijke Opvoeding
der Kinderen. Adres franco, lett. M P, aan den Boek
handelaar c. J. H. TKAP, te Leiden.
La Compagnie d'Assurances Générales sur la vie.
C tlireiitren» fce»eB»veraek«-rlD»-H»»t«eh»PPU->
OrOBBICHT TB PAKUB l- l»t».
Waarborgfonds van 223,000,000 FttA^CS.
PROSPECTUSSES, TAIttEVES en verdere inlichtingen z«n te vcrkrygen bij de .Hoofd-Agente
L. WEltTHEIM en ZOOS, te Amsterdam.
Rij
Academie yan Beeldende
Kunsten
te
KASVEREENIBINB,
Heerengracht teo,
RENTEN VOOR GELDEN & DEPOSITO
toitdfr voorafgaande opnrayiiig. . .. 11*4 pOt
met n dag vooraf opvragen» . . . 13/4 ,
. tien dtgen . J .
roor 2 » S maanden Sx ..... l'/4 .
BKWABINtJ VAN WAAHI)K>'
volgena Reglement aan Uet Kantoor verkr^gbau.
AMSTERDAM, 13 Aug. 1891.
»»£
«, lor assistentie in de Huishouding Wedt zich aan
Vcenó 1SV1WEKDÜCHTEB, ouderdom -22 jaren («e»-*)
l van de P. O., desnoods het eerste jaar y.uiul«r sala
ris. Hrfet halten Amsterdam. Hierop rctlecteerenden
gelieven brieven franco in te zenden onder letter II U.
Xod. Advert.-r.nreau ELLE1SMAV H.VliMS 4 Co.,
Rokin 2, Amsterdam. __^__
_on .MEIt-JE uit den defligen Mand, die oenige
jali ren bij hét Modevak is werkzaam geweest,
waarEl van haar de bent* getuigen ten dienste staan.
zoekt een nette BETKEKKISG. interne, lief»! te Am
sterdam; er zal meer op een nette behandeling dan
op -salaris gvlet wolden. Franco, l.rieven onder Lett.
Z, liij den Boekhandelaar J. KUAAX, Lange Niezel
16.
...
, dat zij zich
TÉHUUR,
vooraan In de Jacob ran Lcnnepstrauf,
tusschen de tcidsvhepoort en Cluudius, HL1ZE.N
met Tl'ISTJKS, ?bevallende vier Kamers,
Keuken en twee Alkoven. PU BOYEXHTIZEX,
met Voorkamer, Alkoof, U-hU-rkunuT, Spreek
kamer, Keuken, Dienstbodenkamertje en
Zulder. Te bcziealifen Miiundap en Donderdag
van 2 tot 4 uur. Te bevragen bij M. C. C.
«. V AS DEX AXOEL, Prinsengnu-ht bfj de
Berrenstrnut Xo. 4J9.
TE IIM K,
twee kapitale HEEKESHVIZEX. raim uitzicht over
het Vondel- en a»u te le««i'n Willemspark. T
Ijevragen bij J. . I>E HAAKT' i Zn., Amstelvcensclu
, weg 105/1.
De HOOOLEER.\-Vli-DIKECTEl'U
nis van hen, die voor den c-ur»u»
L*u*n wcnschen te worden toeaela..-,
persoonlijk hebben aan te melden in het Academi
gebouw (Stadhouderskade-57). op 'M «i 'J l
*^««i«13*1. des namiddags tusschen l en 4 uren, of per.W uur
fi-auf> brieven van hun voornemen behooren kennis.
te geven vó.'>r of uiterlijk op eer»ti;cmelden datum,
un zijn adres, in het Academie-gebouw.
llrt tertnlinyt-rsaiur» zal aanvangen op
r St'tttt'Htli-r a.*., (les murKell* te t* uren. m-liet:
gebouw der Académie; terwyi de Lessen zullen
bcijinncn op itaand«K 3 Octobt-r daaraanvolgende.
De leerlingen van den voritjen Cursus worden
verzocht schriftelijk van hunne terugkomst bcrichti
te geven r-uir :'l itrplnulrr '.k.
Het leergeld, dat bij den aanvang van den Cursus
zal nmeten worden voldaan, bedraagt voor alle lesstn
? 100.?, TOor lessen van nmaal 's weeks f 10.?.
voor lessen van tweemaal V weeks f '20.?, en voor
lessen van vier- of meermalen 's weeks f 40.?.
1 Amsterdam. 19 Am-ustus 1SB1.
l>t Iluniit.-Dirtrtnir rmirnil..
LIJN: Rekln bij den Dam-Plantage fönlderpoort.
STATIONS:
f~;Rokin b d Munt. Amstel h d Anuwlatnat.
ebtb
---
-t (Panorama).
. ..
Korklaan (\rti«) - Plantage
elit (Aiiuarium-Gcbouw). Hniderpoort.
lud.tmtlon, elke 1O minden T*U '? morgei» S uur tot '.«von.K
MAATSCHAPPIJ
VOOll DES
WERKENDEN STAND.
Afdeeling .IMifSTRIESCHOOb."
Het BE8TLT3B der Industrioschool van de
M»atechappij voor den Werkenden Stand, heeft de oor
Ouder», Voogden en Belangstellenden tüberin),ten,
dat do nieuwe Curuua zal aanvangen op Itonilerditg
la. lirftruilier 'l, t.
Prospectussen en inlichtingen zyn te bekomen bif
den Directeur dor School den Heer F. T. 8MITH,
l*. C. Hooftotraal 169 en aan, het Schoollokaal O. Z.
Voorburgwal 3.
Het Bestuur der
Maatschappij voorn. Indiist rioschrail 'Toorn.
K.C. TROMP, V'><>>". C.VANHEEJISTEDEOBELT,
K. MEIJBOüM,flVfi-c«. Voorzitter.
W. P. BEKKJSO, Sn-rrtafit.
aanvanende
D A G E L IJ
Van AMSTERDAM .
AUG.
EI08KOOP.fi
'MELK-CONTROLEUR.
>an^^?? - - ? ', morgeus O uur iömin.
DA «ankom*» der eewte «poortrelaen van Rotterdam, den Hang, Helder,
Amersfoort. Ctrecht en ArBhenu ' _?, .- ?
Van HARLIXOEX . ? 's morgens 1O uur 15 mm.
A1.E.ËBÉ. a aaiiüom.t der Staat«poortreln »an Xleuwe.cban., «ronlngen,
Heeren
" ee°"" "ïrSrraeri l Septemlier blijft liet vcHrehniirnU
.4tn*reraaiH 1O uur 3O mlu., uit HarUttgen 1O uur
la iülu. ' .
KOEKEV
vuur uu
Hoogere Bttiïersclioleii en de Hantehchool,
zijn verkrygbaar bij
TEN BRINK 6 DB VRIES,
WAKMI»ES8TH.l.tT
ovt*r de
.tnna«<r»at 133.
,
MESHEX, SCHA.
BK», KTf. ETC.
A, LLIPPITS,
AMSTERDAM, TAKSTEEG.
Bij gunstig weder:
TE HUUR. ZANBUITVOERINÜ,
?*- ?*-* ?-*? ^ *-/ ?*-*" i , !,..( M,,,,,,,,nknor
In liet drukste gedeelte van 'Ie inuU;_»_t!id is te
hnur met overname van affaire, cti WtNKELHCIS
voor allo aflaire* geschikt:' Imurj-riJM f :'"- ""even
francc.. lett. Z. B, Bureau van dit Blad liokm 2.
Tegen Met a. 8. wordt govri.asd een
BENEDENHCIS mv't Tiüutje de hnarprü< van f JuO, niet te
hoven gaande. Aanbiedingen onder motto Mei 1SS2,
worden ingewacht aan 't bnroan van dit Ma-Ud-km 3.
TE HUUR:
Een TWEEDE BOTESHt'IS, voor een klein fjeztn.
Huurprijs f 225 per jaar. Te bevragen
P1USSESSTE:VAT 10.
" IE «yüa OF TE XOÖP:
Een in aanbouw zijnde WIXKELHTIS. hoek Over
toom en'een nieuwe straat, bij nadere uvereeiikiiinst
in t e richten naar huurders nf kn»i«r» keu/c. Te
lievragcn bij den Makelaar A. VAN WILLE», P.C. Houff
straal 115.
TE HUUR GEVRAAGD
teeen primo Xovembcr, een B
Huurprijs f m i H5Ü. Offertei
ter Manaelsdrukkerij C. ' '
door het Mannenkoor
C AECILIA,
van Amsterdam, ?;
?onder leUUng van d o n ? H e e r
W. A. SMIT,
OP XOKOACi «* AlOtSTCS,
i ten UaU twee uren*
Engelsclie en Amerikaansche Artikelen.
W. SGHEEEENS.
Sf. T^eiclscliestraat
Cleavers berc emde Zeepen. Brown Wind-1
sor Honey. Glycerine. Atkinson's
Parfumeriën. Pield's Kaarsen en
Nachtlichten. Groote sorteer ing Toiletartikelen.
Alle Artikelen worden op verzoek ter
keuze gezonden.
De prijzen zijn gelyk gesteld met deLon
densche Detaüprijzen
i. littVt nu-t Tuin,
iranco in t u /t-iidi'n
A. Sfl'IN Jt ZOON",
AmHET MAOiZIJN VAN
?^ , ' ' ? _
T &
Sr.
met 60 fraaie cesteendrukte platen, waarvan 19 in kleurendruk benevens 35
houten en een uitelaaude STERRENKAART welke beweegbaar kan gemaakt worden.
Prijs f W.5O. In pracliUiaiid f 15.
Dit werk is bij alle solide Boekhandelaren te bekomen alsmede bjj den uitgever
J. W. van Leeuwen te Leiden:
Eiken Tabaksduk en. \
TE KOOP ongeveer 200 VAT EIKEN
TABAK»DUIOEX. Briefjes met opgave- van prijs in te hivcrcn
bij de Heeren S. H. TACOXIS i ZOUS, te Het-ron-,
Teen. ^. ?? .
Tapperij en Siyierij,
hookliuiH, wordt ter overname AASaEBODEX,
i-plo' iien op een v»n de drukste lint-ken der stad. Do zaak
?levert oen.bent Vcstaan op. Franco brieven, lot D. A
Bureau De Amsterdammer Itokin 2.
Kost, Inwoning en Huiselijk
Verkeer
WORDT GEVBAAGD voor een ? JONGMEXSCH.
goT>laat»t op de Handelsschool te Amsterdam. Brieven
franco, onder letter L, met opgave van voorwaarden
en .taideliik adres, *r«rdcn ten spoedigste ingewacht
hij MÊS8ISQ A VISSER, B<*kiiaudelar
Wagemtriat, no. J7, te '«OraTenhage.
luxepapler en Speelkaarten,
voorliecu: nOËLEXSTRAAT 2O,
IS THANS GEOPEND:
PALEISSTRAAT bij den DAM 15.
to TM, is thans compleet verschenen;! Bij J. NOOUDUIJX & ZOON' to Gorinchom, i» dezer E
'iln-'^n varrii-luïnen :
?Bij D MIJri te TM\ is tbans compleet veraebencn
Nederland in 1880,
Jagen
j. n.
door
VEENENDAAL.
f»,
Handl^MIng der
CHEMISCHE TECHNOLOGIE,
met uitulaande Pl»a« en »S
HoutAlom voorhanden:
.aren. eerste
AMÏEBDAM e\
-l\Hlt;ilTI\lJ1UTSCBAPPIJ.
het Baahnis M*?'»'?*^'*^
Tarief.
m AiBjiiistus bebben
l W ARK & WEERS, 164
Nieuwenilijk hoek Nicuwstraat ,184,
lV**EJ!tfD een MAGAZIJN van Actooen*n,X»arzen, jPantolTels.
in de grootste sorteering tégen de minst mogelijke prijzen
, m, m a f*\ * rj.T TVT ' 1_ ? 1. Au^1^..i >H«A^ AAtta
Tevens >s er een
Kuipbad, «ana of koud. f th35 .,
Zlthad. . «-*0 l mct inbegrip van
Btortbad of Douche. r 0.50 , zeep «n twee
U Kaartje". . 3.f.0 l Uoddoekcn.
Kaarten voor 50 baden. 12.80 J
De Kaartje» worden bj) allo baden tegen 35 Cents
veopend van 'a morgens G tot t
en FecstdagcD van 'u morgens
« Maandag Dinsdag, Woenndag en Donderdag
rorden v»n 9-M uur uitalnitend Dtmea tocgoUten.
LCcriJJU "V|§W" ^*C Ullltav tuwi^bi^jaw j..-j -?- , |t ? l'
MAGAZIJN aan verbonden met eene mooie collectie tier,
nienwst uitgekomen modellen Heeren Dasssen, Handschoenen,
Boorden en Ulanclieiten. '
Overtuigt u van de prijzen in de Etalage.
liUneniennpraak
'Briovetilmukje
' Droomboekje .
|GczcItchapsspélcn
Kamerplanten
L'oüzic
^praakïeer voor vörliefdon . .
Het behoud van onze tanden.
To'ovurtiitnsten met do kaart .
Waarzeggen en paticuoos. . .
Dr. Winkler, De vijanden der kuido on
Moeder en kind :
Dukter en .patiünt
,^u,7v...~>.. Het pnanl . . .
l Gesprekken in \ièr talen. ...
Do Geus, Zakboekje van Maton, Govicli
ten en munten, 7e druk . . .
Von Strantz, Do giuchiedenia onzo
hloemen . ? ?
Erismann, Gezondheidsleer
Auorbadi, SpinoZ» . .
Furriérc, .Darwinisme. ,.
Specht, Het Heelal
'» vond» 9.
op. Z
'8
Zon
THEE
VA» '
E. BRANDS M A.
Kalrerstraat iSS, AmstenJan.
tn het blonder werdt 4e anndacht
OPEHBARE AANBESTEDING.
Het BESTinJ» der INtaatgcliapnfJ tot Exploitatie Tan
het llVderlandecli PanoptlcunÉU voornemens op Dlusdas
B Septeimlier a. ... de» mlüdag» ten V!» ure,Jn het gebouw
Eensveclndlield," Spul alhier. In het openbaar
AAM TE BE§TEI>E*i
Den BOVE^BOUWr van het Panoplloum op
de bestaande fundeerlngr In de Am»telstraat.
Bestek en teekenlngen zl|n tegen betaling van T
8te TÏXrUgen ten kantore der Kon. »ed. toomdrukkerlj
«* Architect T. 8ANDER».
Carus 'stcine, Worden on vergian
atlas
raddon, Anrora Floyd 2 dln
jmatd, Do hoschbraBilcra 3 dln.
Du rattenjager 2 dia,
Dona Flor .1 .
i Baron Fritu 5 dln.
Dudo Sprookjes l dln. . ?
m boekje voor iederoen .
*? El -M.EPEH
me
«4
S*
l*
M.AT!»
a 0.20 Cent.
v -"Ao
. 0.20
. 0.20
. 0.20
0.20.
" 0.10
0.20
* 0.20
, 0.40
0.40
.1.30
. 1-78
. 1.50
1.25
. 1.75
3.00
2.40
3.00
. 4.00
. 1-25
. 4.50
. 2.30
.3.75
"?l'.2S
" 8.7S
. 3.80
gralit.
DOOR
Dr, F, W. KRECKE,
a ? 1.40.
wcheHet coedkoopAt rn
d«-(felljh»tIIJk«cli vernchlJncDd TUdsclirl
DE FAMILIEBODE,
Onder Redactie van MELATI
Prijs per jaargang ......
Franco per post . .?
VAN JAVA
. T ».
r »?*»?
andleiding bij hel; Onderwijs In den Zang
op de lagere schoul, Leerboek voor <
aanstaande OBderw^ers en
i Onderwijzeressen. '
SAAB HET SGEL.SCH '
f 8.00
a.so
*.oo
S.OO
...0
itERNARB SOBMANI
SigareBkisten-Fabriek
l , TAMl
VERMAES te Delft:
Bjj J.'MUüSSES Si Co., te rnnnorendc, i
en en alom to bekomen:
Bewerkt door
F. GEDl
Iloiifdondertrijtfr It
Porthnd-Cement. KOTOHT
Bchotoche TOUTVMt* Bteenen. .
vnnrvaete Btaenen. COTON. MOZAÏEK.
PTOEL voor vloer- en wmdbeklecding.
A8PHALT-BAKLËDEB-CABTON-C5CÏB. Eenig
en v»niP. DE8FEUÏ, r<'.
D' AIÏGREWOND & Co ,
StooBifabriek Nijverheid,
Leiden.
' BtBom<ln*k«ff LÜCtmiAH. HAM'B t
Holle «D PUtte
PASNBir. TEOEL8, 9TBEH «M,,
«n».
'?*(??
, . .
"gtmsfcriammcr
WEEKBLAD VOOR M 1)1 III l\ll.
Verschijnt iederen Zondagochtend.
Uitgevers: ELLERMAN, HARMS & 0°.
Kantoor: Rokin 2.
ZONDAG i SEPTEMBER.
Abonnement per 3/m 00 Cts. fr. p. p. 75 Cto.
Afzoud. N?, alleen aan de Kiosken verkrijgbaar a 10 »
Advertentiê'n vau l C regels /l. iedereregel meer 15 »
ISHOCD
EES' ESTHETIEK DIE OI> HET HOOFD STAAT.
FEUILLETON': IlOXNEVIt AUX DAMES." N'ovelU',
portnniatcn en intraniigenten, maar niettemin allen gen die esthetiek mij te verzetten. Want zjj i» in mjjn standvastige en krachtige svmpathicn en
antizondor ondonjcheid ala aanbangurs van deu Syllabi» oog volkomen karakterloos. ' patuien; onze levenarichting wordt daardoor
i?i \ i . " In de kunst ziet men dus iemands
moeten worden beaclioawd.
Deze hoogescuool kent de kaart van liet land en
. ......
dig, gelijk «l wat onboteekeuend U. Wat men niet levensrichtinjf. Is onze levenarichting n:et die
'J deze hooge kunst (die een karakter uitdrukt)
JEcu esthetiek die op het
hoofd staat.
BRIEVENBUS. OVEKZICHT VAN DE EFFEK- . . , - ? - ? -IL i ' »»= -u «. ^c ? ? ?
?ppv-wiüKT i?,^vii..o?a .1,, ,,?-,,,?i . t ,. i^ u n- ? i i L ? i ? \ g" dat karakter uitdrukt, vind ik zoo mooi. ! beschouwt. Met ultramontaansche ?ktttiek 1D
TEyMAEKT. Amerikaanschc Mpoonvcgon.doorJ. v.: De Heer Pierson wist tot vóór drie weken T. j.?. ., ,',, .?, . . , Uw
d. Burg.-Veilingen.-BurgorlükoStanJ.-Te lm nr niet uit Conscience'a werken op te maken of de " f! T !« ' , , T.'- ,^fren lm, '? maoi'vartelsdtie Rubaua Rafa*t M \n
s-^Bsjssx^siïr-littasia^
^!^iï7£s3£'£»~,, !-«: '"~**""M""?"?";£s?j»;S« SS?Sê!
Kan zy^Couscience niet het doctoraat aan-; 9"">' deitaH? «en Mnt in den dienst van ultra- g|r«wróiht want bTvTK,<U
diSk«ebodenVbbeE, i» df hoop hem daardoor j monunu» «. nihilisme in hè, kor,, van hetgeen j K^gTtobrt 1'^ kunnen hun kunrtschep-'
nader aan zich te verbinden i Ia de hoop, met w« van ''«te ua*?. w« bet ook z.j, dan kan men dit jn iet den verrui^eii-ijen glimlach der
met de zekerheid. talen, erkennen, uiaar het met huldigen, zonder ei-. ^arbeid vertoonfrn * i
Zou de Leuvensche hoogeschool, z«'t dan gen karakter te verloochenen. i Met kunat zan'wüop bet gebied van het;
ook bfl WHze van uitzondering, eens een daad Ik haat (niet de ultramontanen, maar) het ultramon-' gejoel en niet vïn het weten" schr ft de heer ?
van onpartydigheid hebben willen verrichten ? tinisme van harte, omdat het de dood is van alle' Pierson. n dezelfde hooileeraar, diéhier het:
De billgkheid vordert, dat v,-ij, hetffeen Dr. r ten. 8ew°on «terveling zou de werken van , vrijheid en zelfetaoiigo ontwikkeling. Een kun.t, die | gevoel, ter echt, op den voorgrond plaatst, moet'
A. Piercon geschreven heeft om zün handeli.ig ponscience ter hand nemen, om daaruit af te, deze nchtmg zelfs van ter »pe dient, w?rdt voor mijn «ch door de f.kniteit van Leuven doen ver-:
ten opzichte van het Conscienoe-Comi'éte ver- > 'elUen' "!"e,1? «a»af"nt "e uelgische romancier | g.?vocl hare roepiog ontrouw en verbeurt het recht,'lichten, om t« weten of zijn gevoel wel i
klaren, onder de oogen onzer lezers brengen, i t?a 1Pzloüte *'.an net kerkelnke luneemt. De j op nzcn löf. Met ktmst zjjn wij op het g«U«l van. bewocdsren mag. ZÖD gevoel had niets op;
Onder het opschrift: Ticeeërhande Enthetitk s'^5*?r ^lerson ?.ll$ f? anderen weg. ,Ilet gcvpel, niet van het altijd sceptisch weten. De Conseiences werken aan te merken, h(j werd i
schrift de Hopgleeraar -het volgende: i K" rodikalc, papenverelindende Zicecp, die te schitterendste karikatuur van het gelaat der gestor.: Hd van het Comité. Helaas Leuven deed hem
Het is belangrijk en geruststellend waar te nenum,;wUtou.vVze!tteC^ mm?der kan Ȇ,niet behagen. Al sc-hreef een 't een en ander weten! De heer Pierson ZOU
. . . ,J , , * net touw zecie, speurt geen Kwaaa, maai nier'TH,?,;_, ;. ....*:_. .._ .,. _:_, .._.l;.^i. .,. ^ Ihnhhan mAAfAn a^hfüvAn' t«> nnn fn« vnatiiTiaf
met hoeveel woede men do verdraagzaamheid m het aan Je Amstel-boorden wierd '
godsdienstige verdedigt; verdedigt, zelfs wanneer zij tery geroken: aan Conscieace,
niet wordt aangevallen. j een luchtje van Leuven
Myn gedrag in de zaak van hot Cnnscicnce-cnmitf £ het niet met zekerheid te weten Komen, maar i ?"?"?"? -'-»????». o.uuc4cu m.,B1.-u UVi wnmtnuur- , ?<
had met overwegingen van kcrkclüken of godsdicn-i nu Ultramontanen hem huldigen ... ia de man Jen. wl°»«r zij aan e.thetUch dilettantisme zich over- J . - i. _ v.ft,tf
- ? "' - geven, ik wensch geen andere esthetiek te huldigen 8eÏS.°i SP
atigeu aard niets hoegenaamd nit te staan,
Er ia katholicisme en er is ultramontanisme.
>alf Ultrftmontaon.
met hem, of neen,
hij zelf mag bljjven leven, ~ maar nu wej met
uldige
«f ?'« onderwijzen, dan die alle hooge künat
dienstWij doen in
i mOntini^m8 als
haat ieuens het
ultravoor Pmf ? PiprVon ni'flt
"
. voor m pr
Het katholicisme is een godsdienstig geloot, dat ik, zijn kunst, die er wel niet Ultramontaansch baar maakt aan hét karakter. Van de Grieken, onze i omjer_ £yejl als ufi haten wij chter d"
»lt(jd met eerbied heb behandeld, getuige mijn de- uitziet, maar toch door en door UltratnO a- meesters, heb ik liet niet andera geleerd. Voor hen j mon tanen niet. De hecx Pierson kent gelukkig
van dien godsdienst, en altijd mot eerbied j tannsch is. ..',., , , l was kanat e? lenn **n' zuolïng hun knnat waarlijk in den Dl'.ramontaan , nog iets anders dan het
Wie "aii 01' S61»*5^ dat de KoomSChe Ie- bloeide. Wilt gij iemand om zijtt onverdraagzame en ! ultramontaansche stebeL Zonderling dat VOor
behandelen wil, omdat het een godsdienstig geloof is.
Het nltramontaniame niet .eeó
lke politioke richting, kan zij met een
godadiendex nog zulke goede ^diensten zou kunnen be
...» MI
wie
tieke richting tooordeelendo, behoeft men zich over ; h t t(?gen ,k Tersissingals-er an
dat geloof met uit to laten. Ik ontzeg dus ieder het Sprake is u de allernieuwste
recht om, wanneer ik mij tegon het ultramontanisme ' katalojrussen die
kant, mij v.n gcloofshaat te beschuldigen. {nemcnvan ifooge KÜnil,'xö.mêa. weldra achter !
(bekrompen esthetiek hard ^vallen, begin dan met' hem het niet te haten deal TaO-din-UltrsmOd-,
leraonen ? piato. l taan onmogelijk kunstenaar kan zyn. Of zonder- i
| Zoo is er tweecrhande esthetiek: eene, verlekkerd ling niet, een bewijs ie meer, dat voor hom de!
. | op het muoic", dat mooie, waarover Multatuli reeds kunstenaar Vooral in het iniellect in het j
i:",al zijne rechtmatige minachting heeft uitgegoten; en stelsel in het altyd sceptisch weten, niet in '
. fL'o andurc, vraarby kunst gewaardeerd wordt in ver-' het gevoel z(jn levenssfeer te zoeken heeft. j
band met de hoogxte belangen. l >iDe schitterendste karikatuur van het gelaat
ons het hoogste 'is, ons inderdaad het der gestorven moeder kan mij niet behagen."
' i hoogste blijven. Hebben wij het ook in gebrokkioe vor-'^atuul'H)k. Niet alleen de vorm maakt de
" ? - 'schoonheid uit; maar de harmonie van inhoud
en vorm. .Geen van beiden mng zondigen tegen
ons gevoel. Maar welk verband begaat er
De vraag kan dus alloen zijn: had ik het recht' daar"deze natuurlijk alleen den^ veiTukkelyken' vlwk -vorkcere, iiumcH ontzenuwenj wcrkc op onze ; pjf*?ii°?**?? uTIiJ^il.''11*'? ;d* ^t»'!!8,^
mij tegen het ultramontanisme te kanten bij deze ! glimlach van waarheid, van hetgeen ons waar nationaliteit". i V°i.? Pie«on hei^nftWrto^rala'?heeft
gelegenheid, en zoo ik da-t recht ook hier bezat, .mocht! en heilig is" U aanschouwen geven. Immers l kunnen ontdekken '
Ik er op de.bekende wijs v»n gebruik maken? [Prof. Pierson vervolgt: l, Yühebben acUtinftvoor Prof. Piersons ta- | Uelaa. dat de heer Pierson /ich niet een
De beide dcclcn der vraag hebben slechts een! , , lente". «>« den moed waarmede hij elk nieuw wajniff meer moeitBT?«h h«ft otn ts hè!
Xu over het tweede. . j «^«""JJLf^^' /" ^°f de,f e»^15tJ pato* «t toiAtar I?j1i wlkTrilrt. dat il.'
Laat het zoo zijn, zegt men. Laat het talent van | "«11. ^"TÜ" SL'flf.ï^^!.*"'!?11"*' datimenhangt met de party," welke laatste nu |
T'. alles is goworden bij beoordeeling van
kunstm werken. Het karakter duidt op de zedelijke
korte- toelichting noodig.
Of e verken van Conaclonce do ultntuontaanschc
partij dienen, was in .mijn oog onzeker tot np roor Conscicncc het ultramontanisme. bevorderen, indien ;
etn dfMal irekm. J[on kon. naar myn gevoelen, het dit talent inderdaad een talent is, hebt gjj het to
lüj ieder
echter,
t'dit talent inderdaad een 'talent 'is, hebt go het te ! r" 1S "i"? ^"',^"l tl P.ie"on in ! werken. Het karakter duidt op de zedelijke
: eeren. Het gebied dor kunst is een onzijdfe gebied.! l^T^T^^ 1wt^w.Jlrt!!T: b?*~I»"i» VOn net individu' en het partijverschil
i Ol, dat gebied v?ge men uitsluitend naar hctgo,n | heTpubliek in 'verbazing^eeft^ ffebracht " 7'? ^ T ?,°I;!p!:ODff,tn 'Kieï>to ^" to V
schoon is, al treedt dat schoone ook in den dienst rje faoc kunst '^ onzntia" ()z"ï- t intel.lect- Uet karakter . staat verre boven ,Je
t van een andere partjj dan de nwe, betrekking waartoe? De hoogere kunst w us - P>rt^8?.' en bliyft b« de meest uiteenloopende
Zoo spreken velen in onzen tijd, inonsland. Hunne tendenz'-kunst. ArméShakespeare,arme Goethe! l ""'vflS1.*?^'?...»,.: .- -u i K.;J..
Toor en tegen, bepleiten. Gedachtig aan don regel
. tn dulnt* i>ra r?ot nam' ik de uitnoodiging aan om
den letterkundige te helpen oeren. . schoon is,
Daar benoemt hom de Leuveasuho Hoogeachbol tot Tan ceo andere partrj dan de uwc,
doctor limioi-ia causa. Zoo aprckcn velen in onzen tijd, in ons land. Hunne
Er zijn in Belgiëtwee; Staatghongescholcu: Luü, euthetiok, of waardeering van. do kunst, is niet do
"kun 'tw
iq de meest uiteenloopende
Vftnd"aar dit sceptici «n nltraraontanen beiden
j kunstwerken kuunen scheppen, die het gemoed
l geheel bevredigen, waaruit eenzelfde karakter
Het verschil vangt eerst daar aan,;
L J- afwekende levensbeschouwing in:
'h«t kunstwerk zich komt ope baren; doch
! zelfs daar, wanneer de kunst vrg blijft van
een itelselma'ig streven om de een of andere
richting te dienen of aan te bevelen, wekt
; zulk een verschil numandsergtrnis. DaCosta's
verzen en de (.iratlitische psalmen blqven voor
\ den modernen of atheïst de schoonste lyrache
! pocv.y, omdat by verschil van wirejdb«-chouwing
'de Kemoedsrichting, die züveétegenwoordigen,
de eerbied voor het verhevene, bet verlangem
naar het ideale, algemeen mensohelük is. Dat
algemeen menschelijke, waar het der kunst h*ar
' inhoud verleeut, is een waarborg van aller goed-,
keuring. De lage knust onts'aat niet daart
'waar onzijdigheid wordt waargenomen, maar
' waar de kunst, hare roeping ontrouw, boven het
algemeen men^chelgke zekere leerstellingen hul
digt, waardoor de hoofdzaak tot bijzaak verlaagd
en het doel derkunst inde bevcrdering van het
een of andere partggghof wordt gezocht.
Deze tendeiiz-kunst is de l.ige kunst, omdut
.bet altijl sceptisch weten" het g-voel" over*
heerscht. ' Bij Cunscienca kan echter van
deze lage" kunst geen sprake zijn, daar zelfs
prof. Pierson yójr drie wekende strekking
zyner werken niet vermocht te ontdekken. *
.Vryheid is onze moeder, zalfstiU ii^heid onze
zieUguliefde _iu ons niet ultraraoiitumsch Ne
derland". \\ y zya het met den heer Pierson
fens, ducli, al.s het onderzoek mar het vader
schap niet verboden is, zouden wij willen vra
gen, of het klerihalisme niet tot de familie be
hoort? Immers iemand 'die zich door Leuvens;
universiteit tut doktor laat benoemen, een ,ver
derfelijk karakter" toe te dichten, hem op n
lijn met de nihilisten te stellen, geeft iets te
denken. Zelfs al kende men de Grieken en hun
kunst door en door, men dient voorzichtig te
zijn met: zich op hen te beroepen. Inden bloei
tijd hunner kunst, toen kunst e:> leven n
was_' dronk Socrates den giftbeker.
Vi'ie het schoone dat in dienst van een an
dere party treedt", eert, is volgens Prof. Pier
son karakterloos. De zoodanige soa dat zeker
zyn, wanneer hij, r m !:et scbooce ook de party
eerde: m. a. w. de ^taalkundige,
maatschappelijke of kerkelijke overtuigingen van den
kunstenaar overnam of huldigde. Ware dit het
geval, het bestaan van dien fcarakterlooze zou
in onze wereld voorwaar geen buitenkansje
zijn. Waar de kun>tenaars tot allerlei geloofs
belijdenissen n politieke overtuigingen
behooren, zou hij ter wille vachet schoone, dat men
hem voorzet, een aehtenswaardig aantal 'ge
loofsbelijdenissen in zich moeten opnemen. OeM
karakterloDze zon zyn eigen straf zeker dra
gen. Wij weten niet of er zulke
karakterloozen bestaan!
Maar waarop komt de aanbevolen karakter
va ;theid neer;1
Op het volgende: Hoo^e kunst by tegen
standers heeft men te beschouwen als de
kommeutaar op een verderfelijk karakter deze
ho.ige kunst H eigenlyk als Inze kunst aan te
merkeu, uf: uU het mooiv". Lait ons vat het
hoogste is. ons inderdaad het hoogste blijven.
Hebben wij li:t o -k in gebrekkige vormen
liever, dan het lagere in een' -ruooien" vorm.
Al stichtte een Ultramon'aan een wonder van
bouwkunst, zeg nooit dat het schoon is, en al
dichtte een ninilist een tweede Ui»*: vei klaar
dat het hoogstei s mooi" is. Zoodra ge iets
meer zegt, steunt ge het Vatikaan, of bevor
dert ge vorstenmoord.
Zoo waken wjj er voor dat onze nationali
teit niet ontzenuwd worde. De bedoeling is
goed maar het middel ?
Is het te veel gezegd, als wij beweren dat'
deze gevoels-estetiefc op haar hoofd staat?
IIO\\El R Al \ DAMES.
NOVELLE
door
CATUAEINA F. VAN REES.
Gij schijnt niet hongerig, Marius !?zeide tea hield. Zóó had Naacv. hem reeds veroverd
mijn moeder, naast wie ik zat. j Dat komt er nn van als men zich met
Ik heb goed ontbeten, mama.' ^hart en zie( aan een gesprek wijdt dos
Muur ge hebt daarna circa drie uren mc-t kwaal Jacoba mij te hulp aU ik .Marius niet
dejmeisjea rondgeloopen -r merkte myn vader zoo aan de praat had gehouden, zou bil meer
aan dat wekt toch den eetlust. acht hebben geslagen op het letiigo bord van
_ O neen, pa, Marius weet zjjn tjjd veel zün buurdame. Ik spreek het onschuldig over
nuttiger te bes.eden meende Jacpba. Hij hem uit, en die er iets togen in te brengen
ia hier gekomen, niet om met de meisjes rond heeft
IV. .- . '
Nu, dat was te gek om van te spreken, en
dat zon ik haar wel toonen. Ik volgde haar
naar .beneden. De familie.zat reeds aan tafel.
Tante, tnsscheh broeder en schoonzuster, Nuncy,
in .afwachting van haar buurman, die ik
natnurlgk z(ju moest. Zwijgend nam ik plaats.
Een glimlach op 't goedig gelaat mijns vaders
en een tevreden hoofdknikje mnner moeder,
. , n o -.
u t geheel met ,?ging myn zuster , ven, maar zij deed het niet en boog zich zelfs
en om u te bewijzen hoe ik Marius zeer diep over haar bord met een verraderlijk
re kleeding
Sok tante
overtuigden mij, dat ra\jn zorgvuk
niet onopgemi'rkt was gebleven, uu* UUILB
vereerde m(j met een vluchtigen blik, maar'gaf
voor 't overige geen enkel blijk dat ze zich
van mijn tegenwoordigheid bewust was. Bij
voorkeur schoen zénu gedurig het woord tot
Nancy te richten,' die daardoor natuurlijk ge
dwongen werd zich meer van mjj'af ie wen
den, dan zy mogelük zelve wel wenschte, al
thans, ik troostte m(j mat deze veronderstelling,
Ik had mg voorgenomen om dese ipnge
schoone, maar hoerschznehtige dame, door
, styve afgémetenheid en trotsche onverschillig
heid te straffen, voor de w\janeuzige aanmer
kingen, die ze 'zich aanvankelijk tegen mij ver
oorloofd had. Ook Jacoba moest ik overtuigen
dat 't m|j volstrekt niet te doen was om de
goede gunst harer vriendin, wier aanmatigend
gedrag, althans door mij, niet goedschiks zon
worden verdragen. Ik trok dua mjjüwenkbrau
wen hoog op «n had het zeer druk met mijn
puntknevelrje.
te loopen, maar alleen omdat bjj my gehoor
zamen moet. AU ik schrijf, kom, dim is hUer.
Als zé't maar eens wisten hoe geheel anders
by is ala hij zich voordoet!
G|j maakt er wat van, plaaggeest t zeide
myn moeder lachend,
^ T *- * ...
In
voort - v
onder de pantoffel ,heb, behoef, ik ham maar
een wenkje te geven, dat hij van avond rustig
thuis blijft om wat muziek met ons te maken
en hy doet het.
Vraiment?
Het schoone hoofd naast my keerde zich voor
't eerst naar my toe en de heldere, levenslus
tige oogen vestigden zich met eenige verwon
dering op tnyn vuurrood Relaat. Ik was woe
dend óp mijzelf omdat die blik m u totaal in
verwarring bracht, en antwoordde v«y lomp :
JacoEa' is wel zoo w^js om mij te
commandeeren wat ik van plan ben te aoen.
!?Ah, il est amusant, ton frère!
Dat scheen wel zoo, want Nancy lachte, tot
züer vochtige oo^en van had, en toen nog
meer omdat ik mij, zonder haar voor te laten
gaan, van zulk een groote portie haas be
diende, dat er nagenoeg niets meer voor haar
overbleef.
: Maar, jongenlief ... mompelde myn
moeder op berispenden toon.
Nu zal ik my over je maa; maar niet
ongerust meer maken! riep myn vader my
toe. Maar zon je nn ook eens niet voor
on* nichtje zorgen?
Erger kon het niet komen. Een ter
chtwjizing van mjjn vader, die zich gewooniyb
buiMg' dunkt fprak ik met waardigheid
ddt de onaeatij al uit de wereld is. Nicht
Nancy is bediend. .
Ik had Nancy gaarne nóg eens naar mn zien
omknken, want 't was miTgelukt »an-myng
laat 'weder d'en
plooi te
-|- - ~ f ~' ' . ?. vv>«> >wvv *.*,** T t» «atJCl IIIl
kuiltje in haar zachtroode wangen. Er volgdo
nu een oogenb ik van diep* stilte, alleen afge
broken door bet rammelen van vorken en mes
sen. Ongelukkig deelde ik niet in den
algemeenen eetlust en zat ik niet weinig verlegen
met mijn groote portie haas, want de keel was
my als toegeschroefd. Ik kon er maar niets
doorkrijwn en nam daarom gedurig de
wijnflesch te hulp. Dat maakte al weder een slechten
indruk op .tante Bet, en Jacoba, wie niets ont
ging, liet het daarom niet aan waarschuwende
weiikjes ontbreken.''t Was echter olie op het
vuur. Wat ze schertsend uitsprak, kon ze wel
eens gaan meenen, dat se m(j namelijk onder
de pantoffel had. Pas si béte. Ik dronk stevig
door. Dat maakte mjj wat opgewekter en ik
wilde nn ook eens toonen dat ik schertsen kon.
-1 Ik hoop, nicht Nancy, dat u niet te weinig
van den haas hebt gekregen? vroeg ik, terwijl
het gesprek van de anderen in vollen gang was.
Ik zag weder in de bruine oogen, ze1 waren
verwonderlijk aantrekkelijk. '
Ah, puisqu'il n'y en a plus....
Au contraire, il y en a encore assez
ik wees op myn bord.
Dat moest nu wel de grootst* domheid z(jn
die ik had kunnen zeggen en ik denk ook niet,
dat ze my ontsnapt zon zfn, zouder het
sur[plus Van glaasjes «(ja dut ik gedronken had,j
(Xanry kleurde tot over de ooren, haalde de]
l schouders op tegen Jacoba en keerde mij den'
, rug toe; Gelukkig was het middagmaal spoedig |
l afgonopen, ik zou andera nog meer weiielach-1
, tige aardigheden hebben gezegd, want ik was <
er juist toe gestemd. Tante Bet ftond het eerste |
op. Ik kreeg een wenk van mijn moederom
de kamerdeur voor haar te openen, maar tante |
wees.mij streng terug.. i
Münheer Marius zou kunnen vallen l
hoorde ik haar tegen Jacoba zeggen in het
wfindrinken heeft hij het ten minste verder
gebracht dan in de wellevendheid.
Wat Jacoba hierop antwoordde, kon ik niet
verstaan, ik d6nk, dat ze mij verontschuldigde,
j want.' 't was een bepaalde onwaarheid, maar
toen ze met Nanry heenging, zag ik nog even
haar opgeheven vuistje door de reet van de
.deur.
Marins . fluisterde mijn moeder my toe
gij liet n dezen avond niet van de beste zijde
kennen.
Nu, dat was ook mqn plan niet ofdchoon ...
Ik waggelde de kamer uit.
Die ongelukkige academie! hoorde ik
mi|jn vader zeggen. '
Alsof de academie er schuld aan had.
V.
Ik «liep den slaap des rechtvaardigen tqt
don volgenden ochtend en zou toen -nog een
gat in den dag geslapen hebben als Jacoba
my niet gewekt had.
i Marius deze keer «prak ze ernstig en
voelde ik haar handje op ra(jn wel wat bene
veld hoofd. 't is half tien. ' Ik wou zoo
graag, dat ge wat mee muziek kwaamt maken,
Wy zijn al een half uur bezig.
Badt ge 't m y gisteren aan tafel ook zoo
vriendelijk gevraagjl, Jacoba, dan zou 'k zeker
vroeger gekomen zijn.
Gekheid. Gg lijdt weder aan de oude
kwaal, Marius. Wat ge wilt doet ge niet en
w-at ge doet wilt ge niet.
Alet uw verlof, ik weet zeer goed wat ik
wil en wat ik doe. ?
Dat ia nikt ge n wüs. Eigenlijk vindt ge
Nancy zeer lief en aardig, maar ge wilt het
haar niet toonen, daarom overtreft ge uzelf in
grof beid.' Verwende i mgens zooals gij hande
len uiet anders, 't Li recht verdrietig. Wij '
konden nu. ~oo prettig te zamien zyn. Maar
altyd komt by ? u de gedachte boven, dat g*
u moet Uten gelden, 't is niets dan een kin
derachtige vrees om minder hoog gesteld ta
worden, dan ge uzelf, toeschijnt. Marim, gij
zyt machtig verwaand!
Ik sprong op:
Ah ge met uw wjjsheid aankomt, Jacoba,
dan moet ik u zeggen dat ik er genoeg vau '
heb. \yysgeerige, dames .staan my tegen'.
Dat fpy't my, Marius, gy kondt.er andeis
nog veel van lèeren.
't Zou beter zyn ah ge van my le?rdet
wat een jonge dame past of niet past. In dj
eerste plaats kan iku verzekeren, dat wy'jong.)
lieden hot daarover volkomen eens zijn. Zin
eens welke meisjes ons het beste' bevallen, waar
achtig niet degenen die ons predikaties houden
of ouder den duim zoeken te krijgen.
G j en uw jongelieden z'nt nog te
Vaanwijt om daarover een gezond oordeel te hebben,
Marius. Maar 't is nn niet het oogeablik om
dat onderwerp verder te behandelen. Wilt gij
benedsn komen, ja of neen? Ik vra:ig het u
voor den laabten keer, '
Welk een toon, welk een houding! Tei- ?
nauwernood hei kende ik er de schalksclia
Jacoba nit. Zoo aanstekelijk werkte dut reeds
het slechte voorbeeld van ons ingebeeld nichtje
op haar! Ik ergerde my doo'd!
Ik «al komen als het mtf goeddunkt
antwoordde ik kortaf.
Avéc on sans cigare, vraagt Nancy?
Dat was weder de oude Jacoba. Zéstond
Mn de deur en toonde mg haar voMje.
Nancy kan voor myn part....
\