Historisch Archief 1877-1940
AMSTERDAMMER.
i l
M'v
r
, i
.door de dnisehe politirl niet gewaardeerd werd. Op een «toot in tegenovergestelde richting geeft. De Mini- gestempeld. Deze verregaande sliwdigbt'iil was eerst
ondank had hy perekeud. Do beschuldiging ala zon stttno*mtdai,het ?objektieve" standpunt. Juister zou bij ontdekt op den dag dor verkiezing.
op Hamburg pressie zyn uitgeoefend, wierp hij verre
v»n zich. IV» Fortschrittparij moest het vooral bij
hem ontgelden. Bismarck w.is de vooruitgang, zij deden
niet* «nders dan tejwnlunhtan, en keenle Jiisroan-k zich
van hen af. Jan waa het. wijl «ij nu hoe langer boe meer
het radikalisue huldigden. Voorts: de «ijkskanselier
was het volkomen met den Keizer eens, of de Keizer
was het volkomen n*i bem eoa>, en met d*ie
ver« het ongatQk van be» liberalisme
natnurlijk netr dan lin«»i«ii Ovur dé ouderhtttielingta
tna* de Otrie wwdtn J.wr Aen Prins slecht* kort*
nudtdeeifaieen «ontrekt, maar zooveel mocht mun
er Bil «|pake*, dat aan MM benoeming nn
en <taitsch«n vertegenwoordiger bij blij
i Wlrd gedacht. Toch durfde BUiMKk ver--'
zekeren, dat het niet zjjn schuld was, indien h\j niet i
konsekwent bleef in zjine houding ten opzichte der ,
kark; de liberalen immers hadden hem verlaten en
naar het eetitnini gedreven. |
Ondertnsachen heeft uien den Rijkskanselier
duchtig doen gevoelen, dat er van zijn npfrisschende rede-j .
noeringen niet ahyd de geweiwclito kracht uitgaat. motio zon »?* moeton Z1JQ ?
Zjjn zoo vurig
StuthnishoiidknnJig'
tegen S3 «tem:
zieh uitdrukken, wanneer hy sprak van b«t ?draaiende" | Het Mi jdelbnrgacbe stembureau heeft by de opoplnj;
atuidpuut I>t> bewfgingskracht Mtclt in het stand- deze luis terzijde gezet en de briefjes ongeopend
punt zeil Men pluist er zich op en b»giut met het gelaten. Zoo kwam m*n tot het re*nHa*t: Geldig*
westen iiit te zien, ? en zonder van «tandpnnt oi-k stemmen 1!)C1!; iMl«trekte meerderheid 982; Dool 089;
maar iets te veranderen, eindigt men met zijn gelaat 't Hooft VOS. Ergo Dool gekozen.
naar het oosten gekeerd, er door een storm weer af- y.ijn alle Rotrancheiuentsche briefjes geldig, <lan
geblazen-te worden. Wel beschouwd is dit objektieve «tijgt de volstrekte meerderheid,tut 990, Is de heer
standpunt nwwc geschikt voor weerhanen dan voer Hooi niet gckoian en zott ecoe niemvo verkiuiog
moeten word»» aitt'e«hrsTwi. W«nl wfj zien onder
de werking omasr kienct («Mi nUdtl om de ll»tran
ehementa.'rh» golul^e *c*w«i nog M laten trilen.
De heer ütlunaa heel» e*n allesdsa gewaardeerde
rectoroering gehouden ta». betoog» dtt een minister Is> cchtor ook maar één biljet in d* «rgexoodinl*
men niet wil houdt*, niet door afkeuring mijner bns ïan ontr«»rt*. d» datll de volstrekte '
.r onder geleide van een afkeurende '"*' '"' **> *?*' Jo<u- den aeof ^ool tMhaalil«i*utal
stemmen.
De Kamer heeft zich dn» de vr»»g vour te leggen
of de bewering van het lïi'ti-anchementHche proces
verbaal, dat er in de- bns briefjes zijn, die volgens
vullen weggedrongen. Met andere woor
den; gun ons anti-revolutionairen in het heengaan
van den Heer Sis een kleinen trinmf. Laat hem bjj
voorbeeld vallen als uitvoerder der schoolwet.
Is het werkelijk de moeite waard eon motie te stel
len, ten einde den Heer Six te doen vallen? Welke
HERWIJS door hen te geven, geregeld zal worden
naar de bepaling! n van het R'(iletnent op het
Hooger Oiiderwi/s in de oodgdeerdheitJ, ter
vorming van evangeliedienaren voor
delfciierlandschethrvormdt Kerf, vastgesteld bg /war
Si/noilanl besluit ijan 2-1 A'igustu* 1S77.
Wy zullen op dit oogenbik ons bepalen tot
de mededeeling, dat lechts EES lid van het
kollege kanttoren met bet oog op rechten billijk
heid tegen deze voordracht hot ft geprotesteerd
va dat kantoren h»«r verdeügKi met. bet oog op
de kütorisdie tettlande» e» M \xlang der
gemttHte,
Dit belang eiteht den blo*i der TIn're-wit ei t
?De faculteit der godgeleerdheid Hjdt *ehad«,
door hit gemis dier kerkelijke höogleéraren.
niet in abstracto maar in concreto," ? m.n. w.
om orthodoxe «tudentnn voor de universiteit
vat. Het antwoord vindt zij door de briefjes naar
den Haag te laten komen.
Vermits het n:i wel ni
besluiten van den Baad goedkeuren. Waarlijk ?
Been overbodig werk. Wie ïieh herinnert hos
Gedep. Staten verleden' jaar noz twa-miAl
een besluit, de leening en de begroeting be
treffende , afkeurden, weet, dat zulk een
kollege van .toezicht geenszins ge.uist kan
worden.
Welnu, aangezien 5 van de 7 leden Amster
dammers z\jn, kan man moeilijk zengen, dat er
boven oncen Raad nog zulk een lichaam van
toezicht bestaat. De laatste drie verkozen
leden z\jn door te sterke banden aan onz"n
B*>*4 en z\jn«n voorzitter verbonden, dun dat
m«n van hen een geheel onbevooroordeeld toe
licht mng T'rwftchten.
De Heer Loèo de
«tapte uit den
Riuxi in de 6«dep. Staten over.
D« Heer T. I-ennpp. broeder van dun wet
houder van onderwijl, evenzoo.
De Heer Zimmerman is een vr'.end van den
ntog aan. Vin eenig belang is hetgeen /. SI. daarbij
over de Donan-kwestie heeft sezeg.l. Ter wUlo van
do vrije vaart op den Do: an, m' g Rumenii1 ernbtin
berusten, wanneer Oostenrijk de opperheerschappij
over het stroomgebied wil nitoofenen. Zorg voor deze
tffd* llds te
weggezonden.
' O»
"Jn
hem i
hcengoga&n, wil hij niet worden
art. fileer XUwwot van onwaarde zjjn, waarheid bc-j je winnen zjjn twee kerkelyke professoren
noodig. Nu reedi geaft men ?aan eiken student,
die zich. tot het lepraarsurabt l>y een der
keiki genootschappen wil voorbereiden, e*n
jaarlijk?fce!iscne '"bsidie van ?100." In ove: eenaternmi g!
{met deze redeneering handelen B. en V/.
van Amsterdam, die een stad besturen, waarin
30.000 joden, 70.000 katholieken «n wie weet
Nu is het voNtrekt on« djel niet om in
tenitterlei opzicht het karakter dezer beeren in
verdenking te brengen, maar het spreekt
van zelf, om
onbevoor >
toezicht, te
Hei
r fa>H0m,f p,l,t,g?t i-a-t-cllete ?iel,,;- f ,ltfn> u,? Mf ,,?? ,? Vt,r2oeken, den beroemden
? - ... ? De "O" Bahlman heeft in de zitting Jer Tweede indoloog. Dr. B. F. Matthe», tot Hoogleeraar te
Leiaangelegenheid met hit oog op de behartiging van Kamer van Dinsdag - tot opening nog w*l van het dt,n ,? (,uc,n benoeman.
d* belangen van handel en scheepvaart blijft de debat over de staatsbegroting ? een ekonomiaehe
Koniidltjk Instituut nar <1' lual-, lantl- en hoeveel duizend burgers ironen vour wie een
tirlr ran X?<lfrta»il.<c!i-lu</i," heeft aan de ol't hodox-theologisohe fakulteit niet de minste
Kamor der Staten-Generaal een adres gezon- waarde heeft.
van den aan het toezicht onderworpene te zjjn.
En zoo al< thans het holleffe van Gcdep. ii
samengesteld, zal niern.ind ann d<vt ho-><f noodig,
volkomen' onontbeerlijk toezicht veel kunnen
hechten.
Om deze redenon hebben wij. hoezoer ook
de bekwaamheid van den lieer Zitnmerroan
erkennende, niet ?roet cenoe?en" vernomen,
dut hu zich de benoeminsr heeft laten welge
vallen. Wam de Heer Zimmermnn b. v. tot
lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal
, m°n Z'iu zk'h over zijn besluit om
In Oostenrijk zelf'heeft ui'erT begrepen, dat d"e opgewekt en die dan ook door niemand van de led> n vangen voor rekening van "het op dat sel.iëd'zoo vér-j der wetenschap, door een wetenschappelijk l jj,!^" S]ccht8 hebben kunnen vèrheuafèn, ?
kcizersstaat bedoeld werd, al was die in de troon- *9 beantwoord, ofschoon de spreker b. v.^dcn heer .jionsfeljjkc Bjjbelgennotschnp en met het oog op de lichaam dat een gemeente-universiteit ver- ! thans ia dat niet het geval.
rede niet bjj name genoemd. Ook hield menhetvoor Gleichman bepaalde vragen had gedaan. Ze w»rcn BijbelvertalinK, het ligt, meent men, vooral nu bul- pleegt ? alleen O m wit geld te winnen,'? ia
zeker.dat Je cenigzins uitdagende toon dier rede, toe echter van dien aard, dat de beer Bahlmnn alle reden ,t,? Sl.iluij ^n nybel- of Zendelinssgenootjchap van ' ons onbekend.
te' schrijven was aan de bonding van Engeland. beeft om dankbaar te zijn, dat men er geen verdere Ja gedeeltelijk voltooide en voortte.zetten Bijbelvor-i Voor heden zaccen wij niets anrlers dan dit:
Ij, Dalniatië, Bosnië en Her-zegowina wint de geest notitie van genomen heeft. Vtat denkt men o. ». taling niet dat directe nut te trekken is wat aanv.n- ' "
verzet, gewekt door de oostenrijksché legcrwe», Wel van do vraag of niet door herstel.van de ditle-' fcejjjk daarvan werd verwacht, op den weg der
üerentieele rechten het verkeersgebied van onzen rijks-' gt,crini,' Jc, gelegenheid tot voortzetting en voltooing
daalder ia InJië zon worden uitgebreid en de om-' lUi.r ,jnjje opt.n <e stellen, omdat het een
fegeoringaKen cynischer schending van de liberale be
ginselen, een vernederender buigen van eon
atedelyk bestuur voor synodale wetten, een
hoofdzaak van het politieke program der regecrlng. studie geleverd, die niet weinig den laehlust heeft
?Werd de uit een algemeen InJologiseh oogpunt , . j *t A j i ?' \ hpnnpmi
. ,,. . ,. i . , ?, -i n i i onbeschaamder spotten met de hooge eisenen .J",
gewichtige studie der talen van Zmd-Culcbes aango-; , , r. 6, ,.., l behalve
vangen voor rekening van het op dat gebied zoo ver- der wetenschap, door een Wetenschap]Uk l di(>nen
van
veld.
Gij Jiurgers van Amsterdam, ztvy^t toch in
' 's hemelsnaam stil: want het doel heiligt de
middelen.
De dagbladen bevatten:
Het ???!«* M<di'/: Taedinm vitae militaris (Dr. Fles).
? Het wetsontwerp betreffende he^ Soordzee-kanaal.
? Een onijkbare IJkwet. ? Het Surinaamnchc
schandaal.
Xiruirr Riitt'rJiuiiftlif l'iatftut: Onze belastingen. ?
De sevaren van ntis muntstelsel.
H'rt Vn<t*rlaml: VTa» do oorlog met Atjeh
aood»kelijk. Il, m. ,?
Het Xifutf" fiH 'l''" D'ly: De IJkwet. ? De
Hecren- speeiail de Pantjeu-diensten, in de afdeclingen
der Tweede Kamer.
Arnlieu'tctif Cuaraiil: Atjch. ? Eerst beetgenomen
en daarna uitgelachen? (Borneo).
l'IrtrMurlir Cuuraul: De Hegci.'ring.
AtHttfrdntHtch' C"itf"nt: ludischo kuiperij on niinii>'
triéele üicil«]>li<-'ht!|;heid laoneraalvan (lerficvdenl ?
Bornco. ? I. K, UI. De begrootingen bij de
StatcnOcncraal.
Ittiqllnd ran Zaï'tJ-ltMiHil eu 'tfirartiilnif'! Til
burg voor vrijhandel of K'MiermitigV - üorloj-. ?
Een pijnlijke snaar, (Java in veiling?) ?De
Ëtaatsbegrootins. ? De Atjeh-geheinienisstn
Stantï'ianl : l'ezonnfn kritiek iDr. Schaepman en
Mr. ItodJennnn. eedskwestie). ? De eed. dli-n de
overheid 'vordert. ? t'it den AniMcrdanixehen Ge
meenteraad. (Siouwe Hchul^n door "W. Hovy),
Ue Tijd: frof. Albenlingk Thijm en de heer
L. v. Deyssel. -r Anti-nationale politiek (Indiëj. ?
Moraal jo'f Aesthetica 1 (ro-.u»n- «n tooneellitterattmr).
Allerlei.
De Heer Patijn lifoTt d* hoop <>ciiit dat geen der
Ministère moge vallen. H*t is vriendelijk gedacht.
maar wij durven niet beweren dat het voor den (,'<??
achten afgevaardigde pleit als hy den
?^radt'toestand van het ooyonblik met de kieswet
liefst vi) bestendigen. Met den Heer Keneheniui*
komt het ons voor dat de Heer Patijn in dit kabinet
uitnemend op zijn plaats zou zijn. Ongelukkig heeft
hij geen lust in de een of andere portefeuille,
toch zou hij niet zoo nprecht hebben kunnen
weugchen dat er geeo vakaitire zal omutaan.
De Heer vin Lijnden benijdt den Hoer
dat deze voor de eerste maal van zijn leven dcc!
mocht nemen aan algcmcene politieke beraadslagingen
Da Jlinister (lic het reoila herhaaldelijk di'i"l, kun nu
zoo weinig frisch zijn, hij zal zooveel moeten herha
len, van hetgeen hij al zoo dikwijls heeft gezegd
Ilisschicn bestaat er" voor den Heer ,van Lijnden, die
zulk een uitmuntend geheugen bezit, nog wel een
andere' reden, waarom hy JaJoersch irf op iemand die
zijn maldcnepeech houdt.
De Begeering zal. blijkens de Memorie van Beant
woording, nader bevestigd door den Minister van Fins».»
cién, er 'naar streven het standpunt, bij haar optre
den ingenomen, to handhaven. Ten opzichte van
kiosrechthervorming en belastinghervorming ia het pro
gramma gewijzigd door den nitgedrnkten wil derkamer,
het havenen der rentewet en de motie van Dolden; bet
overige blijft natuurlijk ongewijzigd tot de Kamer weer
loop van Jen rnesicaanschen dollar beperkt
Het treurigste van de. zaak is, dat oen man, ilie
zulke vragen stelt, zich bevoegd acht het stelsel van
issering historisch onjuist . en onuitvoerbaar te
noemen. Er behoort moed toe.
^_~
?Do schemering, Jie de Heer Vermeulen meende
e zien, zal blijken (,-een avondschemering te zijn,
?vergaande in Je duisternis van Jen nacht, maar de
uc'hteuJschemering:, waaruit wcKlra Je middagzon zal
e voorschijn treden, die over de nieuwe kieswet zal
schijnen."' Aldus de Heer van Lynden.
Snedig riep de Heer van Kerkwijk na die woorden:
We worden in het zonnetje gezet.
En het had er iets van.
Fmten*? noemde Je Heer HeijJenrijck Jon Minister
van Lynden. Xu eens visch, dan weer vogel. Ook
Donderdag trad hij in' Jat-karakter op. Was 't aln
gouJvisch of Juit'y Of misschien als aal of lokvogól?
Of spotvogel ? In elk geval als slimme vogel!
belang mag hectcn nauwkeurig bekcnJ te worden
niet de talen Jer verschillende volkeren van den
In\ dischrn Archipel.
j Ook meent het Instituut er op te mogen wijzen,
Jat de belangen der onder du leiding van Dr. Mat-1
; thes te Mtikussar van gouvcrucnicntsweKc opgerichte
Kwoi'kachóol voor inlandsen? onderwijzers, ongetwij
feld zuujen worden bevorderd, zoo hij, door
op de eene of andere wijze aan het universitair on
derwijs te zijn verbonden, daardoor ook in Je gele
genheid kwam voor Je opleiding vnn leeraren Voor
die iii-liool werkzaam te zijn.
Om deze redenen verzoekt hel Koninklijk litetilnut
nwr rfc tai'-, Ittnd- en rotkenkiintlf van
AW*>r/n»rf*'V;'? Lulif, de Tweede Kumcr der Staten-Generaal: Jat Zij
haren veelvfnnitgvmli'n invloej bij de llegeering ge
lieve aantewenJen ivü eiiiJe.te traeliten te verkrij
gen, dut van Je tah?nten van Dr. B. F. Matthcs, het
zij Joor hem nfln het universitair ondL'rwijd te ver
binden, hetüij op andere -.vijze, ten bate der
InJologi)*L'he wetenwfhflp en der kotinis Jer talen en volken
van Zuiil-CVlebes, in het bijzonder meer partjj worde
DE GEMEENTERAAr'SZITTIXG.
In de jonaste zitting van d-n gemeontpraad
heeft de Heer Gnsschalk het Diig. Be-tour
geïnterpalleerl nopens de maatregelen die het
Men herinnert zieh dat de heer Haffuiaiu b.y gele- 8ll!5"khcl| dan th»s' hct >'°?| ia;'
genheid der'diskUAple over het analyti«f)i versila^f der
haudeliugen van de Kamera zich zeer ongunstig over
de wijze waarop in de daghladcn verslag wordt
yegeYnnrücker zal geheel Nederland, dat reeds zooveel
profeswiren zag henoemen, van wie men niet weet,
waarom zij met de toga werden begiftigd, het
goedven heeft uitgelaten. Hij, heeft zijn loon ontvangen. kt'"rcn ala <1« He«rM»tthe* een profca*>ra«t ontvangt;
Van zijn redevoering bij de algemeene beraadslaging I!on man wien3 ze^Mme bekwaamheid door eiken
over het budget, heeft geen der bladen uitvoering tnalsi-Wrd* wordt erkend. Tuch twijfelen wij of het
melding gemankt. Met twee regels: ?De heer H. I"stituut zijn doei,zal bereiken. Ware de Heer Mat
ontwikkelde zijn «mistig oordeel «ver het u,-»mur van ? "'*" in rlnilts *»n twscm!lal Doctor honoris
Is lan.ls zaken' mnakknaüe versIaK8eveH er zich af. »'* J"n«- hai1 "« c?l>a»r
De pers dunkt ons staat te lioog om'zu»
kleingccstis zich te wreken. Bovemlien kan men
Haffon eefst in de Ina*8t6 dagen zgn grammatica
duehflg k'r hlln'1
: w(j zonden meer vertrouwen
mans beter straffen dan door ziju redevoeringen van lleb1"-'"' m z«'1 toekomst.
A tot Z mede te deelen? , ; .
. -- | Ook heeft liet ffonluklljk Inttilunt nor ie laai
De heer van Goltstein heeft don heer de C'aseiü- lattd* di i-ulkttikiiuiU KOU Xvtlerlrtntlf<ch~lmlir zich
brwot ?pleitbeznrger" genoemd. De lieer van iler aangealufen bij liet adres van het
Hoop heeft hem ftewniken ; hy schold het kabinet vour .7«i«o«»i'*«/>, ttt ondersteuning van het vooriitel der
?zaakwaarnemer" uit. 't Is trouwens niet de ceni;
kwalitikatic, die de Itegecring heeft mneti-ii huurcn. «m te Lvvlen.
S'.iecessievelijk heette het kabinet: Cabinet d)unUires ? i
dat i* : kabinet zonder beginselen; zaakwaarnemer '
t-n ambaehtsuian van . de Ubelaren ; en de minister '
van Lijnden: Prottu*, uiinistre pasee-partout. minietre '
kabinet, 't Kan zoo wel. '
Itegcerlng betretfetide het llijks Etlinograplacii
MuecG EMK EXTEZ A H EX.
Vijf Aiiistcrilamnicrs van
de zeven.
denkt te nemen, teneinde verhoog!»? van ka
naal-gelden onmogelijk te maken c u <1e vrije,
vani t op dit kanaal te verwerven. Uit het
antwoord vnn den Voorzitter mocht nir-n. ver
nemen, dnt d* erra*e drie millioen indertijd RS»
geven zijn, op voorwaarde dat er (f.vn hooaer
; knnaa'geldpn zouden ceheven worden, dan
des'töds op het groot Koord-Holland«ch knntval
T ? . , , | gevorderd werden. Wat het Pap. Destnur
In een vroezer 3So. vestigden wy er de arm- l°ou verrichten kon HOR niet gezegd worden,
dacht op, drt door de benoemmg vanden heer maar j,et Wa8 bezig met te denken?
/iramerniati tot ueaepureerue vyf der scvcn ' .
.eden, waaruit dit kollege bestaat, Amsterdam- _ , ., , , ...... u i
mers zullen z«n. Uit, zoo zeiden wij, zal oor- .£« >,e.lde voordrachten tot w^ing vnnhet
zaak wezen, dat de andere deelen der provincie nitnreidinsr;plani «?erd.-n gosdgekeurd,pok nadnt
de handelwijze van Gedeputeerden iet wan- de IIcer Gowchalk _ ha_1 aangetoond, dat de
Irnuwen tfndes)B'»n ontworpen bochten m de twee straten, die m
Dat dit gevaar Liet denkbeeldig was, is reeds pl»»ts.van de «ene vols-ens 't «itbr.'idinawlan
'-??"? -?? ? ? -"^..ro'-ija strant ztillnn komen, niet sierlijk
In M ui «l f l lm r g ie In plaats van den heer Do Jongs
tot lid .der Tweede Kamer gekozen do lieer H»ol,
omï-directeiir van ?openliare irerkcn in Imiië en lid
van den Lcid^ehcn gemeente raa'd. De
aiiiirovnhuionairo party hct-tt dus 'een zetel verloren in do
Kamer,
Bij bet onderzoek der geloof sbrieven zal zich m
Usehien eene quoeatitf voordoen, die echter' wit-r zeor
diep if.
iln do gemeente Ketranehemeht wftren IC bri^fje^
ingeleVeid. die volgt-na het proeu a- verbaal van,
«tem-opncniinf;, Allen ol
allen niot met den H te nipt' l
yin lïo tranche men t, maar met dien van Sluit» waren
?TIET DOEL HEILIGT DE -MIDDELEN'."
Poor ]J. «n W. h een voordracht ingediend
O'i) hen op te dragen: met de SÏSODE DI>R
XEDriitAXitfrilR IlEnvciRVDE KEUR te
onderliandvleu, oprluh die Synode twee höogleéraren
ia de godgeleerdheid benpeme, KEREKLIJKE
hoogleerart-n, wier jaarwedde en pen-loen
be'sOd Ziil woi-dt-n uit de belnstinggeldon der
amstei datnsche burgerij. Voprts dat al
hetccea bel rekking heeft op de benoeming en
liet oiitslag van die Höogleéraren en HET
oxDe A-intfclboitc, eeu artikel «%n de
verkiezing vau den 'heer Zimmerman wijdende,
in wien zij ?een annex itie-omn van den meest
omvattenden greep" ziet, komt metnadruktegen
die overheerschiug van het aru-iterdumsclie ele
ment in Gedeputeerde Staten van
Noord-Hollaiid op, en men zou luocielijk kunnen beweren
dixt het hioiin ongelijk had. Da provinciale
Staten, zegt het blad, zullen voortaan A ra
sterdam'cbe Staten moeten heeten.
De Aniftclbodc, die de aanhechting van één
deel van Nieuwer-Amsl el aan Ams'erdam zeer
zou betreuren, smeedt uit deze samenstelling
van Gedeputeerd:n eennieuw wapen tegen de
uitbreidtoe der hoof.lst&d. Ku o. i. ia He
byerhoersfhing van één gemeente in de pro
vinciale en iu nog veel sterker mate in Gedep.
Staten het gevaarlijkste wapen, dat tot nog
toe tegen het a-nnexatic-plan gekeerd werd.
NV ij meenen te weten, dat de Heer
Ziinmerman niet gekozen is nis Amsterdammer, maar
ondanks zijn amstetdani'ch burgerschap om
den Haer Perk, wien men een zoo'hooge be
trekking niet wilde toevertrouwen, te weren.
Iü dit geval was niet -de verkiezing van deu
Heer Zimmerman te veroordeelen, niaar wel
is het aanvaarden diflr betrekking door 'den
lieer Zimmerman af te keuren. Immers die
daad is onpolitiek, onrechtvaardig en ua<leelig
voor de hoofdstad zelve.
Welk gewicht mnet de Ilooge Regeering
hechten aan het oordeel van Ged. Staten van
Noard-Holland, over kwesties waarbij Am-ster
d<tm betrokken is, indien dit kollege voor vijf
zevende deel uit Amsterdammers is
samengeg'el'd?
Huö kunnen de andere deelen der provincie
op den duur vrede hebben met de verhou
ding, waarin het aantal AmsterdammetB tot
dat der niet-Amsterdammers in Gedeputeerde
Staten staat, ? nu van de 7 leden 5, dus de
groote, meerderheid, als Amsterdammers, over
de provinciale behoeften heef te oordeelen V
Zulk een toestand is onhoudbaar..
Maar bovenal voor de hoofdstad zelve achynt
ons de rijkdom van am^terdamsche elementen
in het kollege van Ged. Staten gevaarlijk toe.
Gédep: Staten houden toezicht pp de
hftndeliegen der gemeentebesturen, zg moeten de
waren. Niet één der leden hooft, zich verzet
tegen een vermindering van de op hygiënische
ïronden voorbeschreven afmetingen, tenzij de
Heer Tromp. Daar die echter gsen voorstel
deed om de voordracht te renvoyeeren, werd
zij aangenomen zond-r hoofdelijke stemming.
De ruiling van gronden met de
Parkschouwburgmaat?cnnppij vond heftige bestrijding bij de
beeren Engels eu Tromp. Heiden meenden dut de
jrond veel te goedkoop werd over«jedra.?en.
In plaa's van /"OOOO had men f20. 000 knnnen
vragen. De oppositie had zeker gelyk, te meer
daar de uitbreiding van de Dok Inan meer riog
het voordeel v.in dan te etich'en schouw*
rff dan van de gemeente was. Keu
verbreeiing van di-? straat voor een zon gering stukske
baat het publiek niet.^. Doch het aanbod was
uitgesTann van het Dag. Bestuur en nu de
P<Lrk.--chouwl.urgiTiait«chappy hnd toegestemd,
kon men
zonder het Dag. l)i>9;uui' to
d-i opgetogen
.. ._.., .., de imï.ve be-'
hftrdop uirge^proken door de
goede bevolking van Aps, de een in
Provenj.iiilsch, de ander in een barbaarsch fransch,
naar knoHo^k riekend, allen mfit. het ncc-'iit,
onveibiddebjk als de zuidelijke zon, dut elke
.,.-._.. afzonderlek uitspreekt en g«be..-l
do(;t Hooren en ff^en punt op de i spaart.
?Kiuu! q't'es béou! G»d! \Vat is tdj moü!!';
?Hï is dife geworden sih's verlfd*n jnw.''
r!Ï\j ziet rr-zoo veel indrttfewekkftndijr uit!"
?Duw zoo niet! Er is plaita genoo;{!''
?/.ie j« hem kind, onzen ïïuma? Al-'jeg-'oot
b'nt dan, kunt je zeggen dat. j-; bcm
kleinoodiën .znlk edn merkwatirdi-ie tegi-nstel ,, ?
ling vormden met de plaatneljjke toilrtren; verrukking, hij sti-naldrt hanr te verl tt'itrmte en
gouden kettingen, groene en roode kottuurr.8 glood af. lloe konden ze adem halen, nl die
menmet Verbazende toarnur.-s. ;sclien? Wanr vonden ze lucht voor zooveel
De mannen somd -n dé diens'en op die Xuroa ui'roepnn? Kn ze droomde hardop vaneen
aan de goede zaak bewezen had, zyn brief'aan ' 'cliocnen pmij-clien hemel, grijs en liewolkt, en
den keizer, zijn redevoering VOIT de witte v:iu een iVissclien Aprili-egen die op de
glinvl-ig. ? O! iudién er zoo een dozijn i;i.dei .'teremte vo-tpidnh nederpla*ti*.
kamer geweest waren, Hepdrik V had g^wisj. ?O Komliu! lloa kunt je'zoo iets zeggen."
Eurls lang den troon bestegen. ! llanr-man'en hnai- zuster verontwaardigden
' ' * ' ' ' ' ' ' z'.c!i; haar zuster honfilzakelijk, ec.n tlni.k mei-'jfl,
?Sos stepdi de neus
geen c'nkflfn tand verloren!"
nG<"er) «nkul jrry< haar!"
BTf! T)ut jujloof ik! Hj]
lig u van 32, het jaar
Verrukt door dat gcjoul, me.le?e-ileept . . . ,.
dior de algemecne gee^tdriff, kon d* go>d:i bl-ikend viut'litycmlnst en gezondheid, recht
Nitma r<anwelyks rtlitig blijven. Hj wierp zich 'owein.l htaandc om beter te zien.
achterover in d«ngróotenleuninïstoel, r ? - ; '' ' J ' '
!sl.iten oogen. een tin geluk utralKnil , , ? . .......
der Bourbons! En | keerde hy zich van (Ie eene zijde naar du'leven vnn uitroepen en gebarim, dooreen Ita
hnn groan verniste kruiken Heen eu weder
zwaaiden, g,iven u dorjt wanneer ge ze
hoordet roepen:
andere; opspringend,'liep hij met groote stap- liainsein» zon beschenen, een geheime snaar in
p'tjn 'in dtj tribune heen "~ ?'? l? ' - '^? ~:"1 *l?"' *?'''?? ?~ -'"?*?^^J
?'?i-'-1-*naar het «trydperk over,
en weder; boo^ even' haar zu-l deed trillen, een sluimerend ipstinkt
, niet zoo naar het strijdperk over, snorf al bet licht en' opwekte, dd zuidelijke al koms', klaarblijkelijk
,...?. ..v - , j dat Louis l gejoel op en kwam goeiljg, huiselijk, met (iu de streep d«r lnn?e wenkbrauwen, die de
Philipr-e dft kruizen van de zending omver- ? lo'se das' naar. zijn plaita teru^t; Jc«de zich j ooaterache oogen overichaduwdH, en inde
mat?O! Die schuim van een Philippe!"
,ï|.'n 7/m hem zyn drie en veertig j var niet
,U;it z,il wel waar zijn, dat men ze hem niet
iizic-t. Té! fc'.ioine Eter!'
Ka niet ren vryfoitig gebaar zond een stöore
m i'l met vliiraraenschietende oogen hè n van
vc-re i" n kus toe, die door de lacht ciste,als
liet (j'-fliiit van een vogel.
?run «p. Zittel Als zjjn vrouw het zag!"
,l)t Irlniiwc. is dat zon vromv?"
5,'i-c»! De blauwe wai zijn sthoonzustfr,
j:ffi'.,tuv Hurterce, een bevallig meisje, die.
i)iw even uit het kloostw ferug, reeds te paard
?au nis >-en dragonder. Mivrotiw Uonmestan
w.is Iwrlnard-r, dtft.iger, maar ze zag er veel
liongmoediger uit. Die pny'<ch) dames
verde plaatsen ledig makend die aan een al te
groote hitte blootgesteld waren, oppervlakten
van rosaclitige «teenblokken, door dorre
kruiden van «lkander gescheiden, waarop tal
van branden hun zwarten stempel gedrukt
hadden.
Van tijd tot tyd ging een steen v in het oude
«<»fi UVv »».. w«» ». r......^ . .H.. .«.u.kws. , ..- ? ?.??v? ^ , ? »»» T v.». j menu men t op ssK dsr bo ven verdiepingen onder
beid en van onTerFchiligheid op haar gela-tt, eener brcede eclips, die een sterk blauwe lacht het gedrang der menigte hos, en rolde van de
Inu-it de knieën op zjjn stoel en .sprak, d>n ru ,' : lieid der g«liiat«klcur waarop de zomer geen
en de zolen naar de menigte toegekeerd mét ? blo* te voorschijn riep. ,
zijn Parisiennes, achter en Koven hetn gebeten, ?Ko-naan, Uo-'alie!1' zei Roumestan, die er
die hij trachten wilde in zy'a vreugde te doen waarde aan hechtte ztin vrouw te overtuigen.
l»3'a op «n zie dit *>ens aan. ?Zig je in Parijs
! ooit iets dergèlük-i?"
deelen.
Mevrouw
Roumestan verveeld* zich. i Men
.
zag het aan een uitdrukking van verstrooid- j I" het onmetelijke theater, in den vorm
, ,
dat, hoe edel van Ignen ook, een weinig koel ' al'tetikfliiden, verdrongen zich op 'de
trapsgeen ?hoogmoedig scheen, wann»cr het niet br- ; wyi klimmei.de galerijen, dui/snde gezichten
zul l werd door den geestigen blik uit twee grijze me het lev. ndig vuur der blikken, de
afwisoogcD, twee paarlcn, de oogen van een l 'ai i- ' selende weerkaatsing, de bonte kleuren van
sienne en door den helderen glimlach om een ' l'cestdoaoh en schildurachtige dracht. Daaruit
betooverenden mond. j s eeg, als nit eeu reusachtige kuip, vroolijk
Die zuidelijke blijdxchap, bestaande in onstui- gejoel, het geluid van (.temmen, het geknetter
migheid, gemeenzaamheid, dat woordenryk ras, der fanfare», door het schellj licht der zon
geheel voor het uiterlijk, oppervlakkig, in vol- als het wai-e voortgedreven, omhoog.
komen tegenstelling met haar raniga ernstige Ter rauwarnood Nvrstaasba-r op de lagrre
e me galerij naar' de andere voort, te midden
van een anpM geschrei, een uiteenduwen alsof de
arena in elkander stortte; op de trappen was
het een beweging die aan een aauval der
bruischende golven tegen een klip deed den
ken, ? want by dit weelderig rai is Je uit
werking, vergroot door visioenen en
ongeeveuredigde npvattiogen, nooit in overeenstem
ming raat de oorzaak.
Üp die wijze bevolkt scheen de ruïne te
herzamen landelyken optocht van beesten en
menscheti die bij den wedstry'd bekroond waren.
N n was het de benrt. ...
(Wordt vervol
kwetsen een hnogeren prijs gaan bedingen.
De voordracht werd in het bijzonder verdedigd
door den Heer SCMMITZ.
Door de beeren Jhr. Hartsen, ingenieur te
Banrn, Th. San Iers, architekt, C. P.
Metelerkamp en Mr. W. ijeineken alhier, is een adres
aan de Tweede Kamer gezonden betreffende
hun aanvraag om koncessie voor een spoorweg
van Amsterdam naar I J muiden, imt een
vi-ischershaven aldaar. ?
In dat adres beklagen ndres-'anten zich dat
men reeds maanden bezig ie met het onderzoek
der ingediende, plainen en verzoeken zij de
Kamer Jwal' invloed aan te wenden hij de
Kegoering tot het baspoedigen eener gunstige
beslissing omtrent de aangevraagde koncessie,
en b :t tot stand komen van de rechtstreekache
spoorwegverbinding tu'schen Amsterdam en de
haven té IJinuiden krachtig te bevorderen, ook
al bleek wettelijke ondersteuning van rijkswege
'daarvoor noodig. »
De minister van Waterstaat, Handel en
Nijverheid paf reeds zulke doorslaande bewijzen
van zijn voorliefde v o ir den langsten weg,
op hetzelfde punt gericht, de tribune van het l beelden zich heel wat! En in de schilderachtige natuur, .hinderde, krenkte, beleèdigde haar, inis- treden, waar ,het zand en de raenschelijko leven en baar aanzien van een monumentder
nerresrtebestnnr waar Roumestan te mi-Iden [onbeschaamdheid van hun Imlfl itynscho taal, ' schijn, zonder at ze er zich rekenschap van adem dwarrelden, werd. het geluid al sUigende, gidsen te verliezen.
der overladen gnliikostumen, der strakpésnan- i omleetld-jn da vrouwen, bverluiit, terwijl z,> de g.if, omdat ze iri die menigte, vM'tnt>nigvul..iigil duidc yfcnr. en ontV'-uwde zioli helder in de reine Aleu Voelde, haar l;e'ch<-.nirend afsof. rai-n
r.en veeik!enri"e zyde der gekleede parasols ' handen als zonneschermen boven de oogen en:'tot la.- er peil gedanld, liet type ti-rutf. vond atmosfeer. Men onderscheidde boven alles rat een strole van Pindarus door eeii
hedctuluigplaats had genomen. Men behoefde sleuhta een j hielden, de twee Parisiennes, c!ie met hun kl-;i! e v,m dtn man, ann wiens zy-le ze sints tien j*ar het pescnrcëuw der Kolen die broodjes te:scben Athener hoorde voordragen, dat is te
te luisteren naar d* g*i=prekken. reis'hoedj'», hun aangesloten japmnen, zondei' leefde en dien' ze ten baren kohte, zelf had koop aanboden, en hun manden, met wit linnen zeegen, de doode taal levend geworden,
zon'' - leei'eu kenn«n. De hemel zelfs bracht ha.ir niet in ; gedekt, van de eene trede naar de andere der haar gchonloch en koud voorkomen. Die
dioegen. jjeine hs.mél, die zonneschijn van vluchtig zilver,
Li pan on la.... L: pan onla! melkbrpodj -s!-die latyosche siembuiging jn het proveiijnalsch
En de koopvronwen rhet frifcb. water, die dialékt bewaard gebleven, hier en daar, vooral in
afgelegen boekjes, onbewegelijke standen «an
den ingang van een gewelf, door de
iuchttrillingen^ antiek, by'na pla.tisch _ geworden, het
lts
L'aigo ea fre-co! Quiu voubeüre! liet water "type .der plaats zelven, die hoofden,' als op
is IVbch! Wie wil drinken! !gedenkpenningen geslagen, met de korte
geKinderen, rtie geheel boven, langs den bo- gvlciviB te nenzer), d« brRede gladde
wanVenrnnd van de arena, been én weder liepen gen, de opg(-wipt,e kin van Itoumestan, alles tq
en speelden, bekroonden het algemeen ge-''*uu6n voltooide de zinsbegoocheling vnn een
druisen met schelle kreten ter hoogte van Komeinsch circussevecht, 1ot het geloei der
'£» kwam voor de eerate maal in Provénce; een vlucht fiierzwaluwen in het ruk der vogels, koeien tje, clour .de echo der onderaard-che
^t;)ch üou men gezegd hvbbcn, dat «l dat En welk een bewonderenswaardig licht«pel' gewei ven, Waaruit eertijds leeuwen en
olifsnover dit alles, naar m-ite de zon zich lung-1 ten te n strijde verschenen, voortgeplant. Men
zaam, «h op de schijf van een> zonnewjjzer,, verwachtte, toen het/gronte zwarte gat van het ,
terwijl de dag vorderde, in de rondte van h<-t' P <dium zich in het. ledige net geel zand '.]
arniihithcater, omwendde, de menigte terug-! bestrbxd-i strijdperk, opende, dat er wilde dieren, '
dringend, haar in de schaduw groepeerend, uit, zouden npriugeo m plaats van den
vreedNo.
232DE AMSTEBDAMMEfi, WEEKBLAD VOO E HEDSKLAHD.
«oodra het «mrterdamsch» handelsbelangen
fieldt, dat meit zich bepaald zoude vtrjioseu
indien men meende, dat Z. K. in dit geval
tpotd van ceuig gewicht achtte.
UIT DE MAASSTAD.
D» runp die om» stad getroffen heeft i* a bekend.
Ge «eet hoe mun bier na ten tweeden male in e»n
kori tijdsbestek een braad ke«ft gehad, waarvan bet
verlies aan uteniwbeulevuu te bu.tre.ureu valt. De
slachtoffers van den brand in da Voudelstrtat kw»mtm
evenuiin ala zij die bjj de brand ui de Boompjes het
leven lieten, ül de vlammen om. Zij «tikten in den
walm. Hoe dat echter ZJJ, 't i* een onloochenbaar
feit, dat door die treurige gebeurtenissen liet ver
trouwen in de deugdelijke organisatie van onxe brand
weer zeer geschokt i». De groote ma»»» let alleen op de
resultaten üoader uaar de oorzaken te Tragen en de
treurige gevolgen van die beide branden hebbon angst
en ournst bjj de burgerij gewekt. Daarvan maakte zich
in de gemeenteraadszitting van gisteren dr, Sleura de
tolk. Bij het zien der lijken in hut ziekenhui» had
zich eerst een gevoel van verontwaardiging van hem
meester gemaakt, maar de uacht had hom kalmer
gestemd. Vrij categorisch stelde hij nu de vragen of
de organisatie onzer brandweer wel voldoende ia, of
ze wel goed voorzien ia van reddingetoestellen.
l*roeveu daarmee indertijd op hot Beursplein genomen
hebben uitmuntend voldaan; z\jn die toestellen aan
geschaft? beoft do brandweer ook re»piiïtors to haror
beschikking, waarmee men geruirncn ti)d ia rook en
walm kan vertoeven'; ia hier een korps rappe klim
mers, die niot bjj de brandspuiten dienst doju, Maar
zich tot redden bepalen? Dr. Sleura verlangde «p
al die punten inliehtingen. 't Wat zijn bedoeling
niet eenigon blaam te werpen op onze brandweer,
maar zoo er leemten mochten bestaan, dan drong hij
op een reorganisatie aan; hoe kostbaar die ook uiueht
Z|jn, de burgerij zou zich dat gaarne willen getroosten:
De Voorzitter antwoordde onmiddellijk met eon
omstandig verhaal van deu brand, zopals dat in hoofd
zaak in do .V. Rolt. Cl. is meegedeeld, ten betpoge,
dat de best georganiseerde brandweer noch mj den
brand in de Boompjes noch bij dioa in do
Vohdelatraat die noodlottige gevolgen had kunnen be
letten. HU vond het veeleer oen bewijs voor de goede
werking onzer brandweer dat de personen niet ver
brand, doch gestikt waren; er hleok toch uit dat men
,d« vlauiiueu steeds spoedig meester was geweest.
Tevens meende de Voorzitter, dat er van een brand
weer niet te vergen Is, dat zij zich dadelijk met allo
middelen, die haar ter beschikking staan, op het
terrein vertooue. Daar moet noodwendig eenige
tijd mee heengaan. Hoezeer de Voorzitter de brand
weer ook prees, toch erkende hij ouk dat er ook
gcLpeken aan kleefden, vooral vrat het stelsel van
alarmeeren betreft, doch daarvan was verleteriiig te
vachten wanneer eenmaal de teU'pboou in werking
wad, verder zoukden ook audurc verbeteringen worden
overwogen.
Dr. Sleura verklaarde nogmaals dat hjj geen blaam
op de brandweer had willen werpen en dankte voor
de inlichtingen. Dankbaar ? ook voldaan V Want
is nu werkelijk uit het antwoord van deu Burgemeester
gebleken, dat de brandweer van de noodigv
redding*toestellen voorzien is; Stellig nu»!; dit er een
behoorlnke afzonderlijke dienst ter redding van
luouechenlevéns bestaat? Eveniuiu.
Maar er U meer: dezo ramp is een gevolg van de j
treurige wijze waarop zoogenaamde ?bouwers" de
woningen inrichten, door niets dau een bouten be
schot, geseheiden, en waarvan de zulderingen zóó
slecht zijn ingevoegd, dat de dampen en uitwase
mingen van bet eene geziu ongehinderd bij een ander
binnendringen ? zijn dusdanige woiiiugon of liever
koeien ? geen inrichtingen tot bet kweekeu van onrein
heid «n ziekten, en moéten ze i» tijden van ziekten
geen foyers worden van besmetting, afgescheiden nog
Tau het gevaar by brand V Waarlijk, ik, geloof, dat du
rechtmatige verontwaardiging van dr! uied. Sleurs
, Li -rover opgewekt bad nieren vrurden.
Een uurtje later kwam het belang der algcmcene
gezondheid ter sprake: 't betiof een voorstel van
Burgemeester en Wethouders aiu afwijzend te
beèoliikkcn op een verzoek 'om de bewoners van panden
aan den Soordsingcl te dwingen een voor hun pan
den gelegen gedeelte sloot te verbeteren. Burgemeester
i We.houders meenden dat dat niet aanging, waar
te eigenaars van panden aan de sloot gelegen, aan
dezelfde zonden van vervuiling dior sloot zicli schul
dig maakten. De eigenaars dier panden hebben recht
van nitpad op (!e:i Xuordaingel, zij mogen in die
sloot de faecalieOn afvoeren, of daartoe een riool
aanleggen. De sloot muet echter goed zuiver gehou
den worden en het riool goed dicht ? al wat de ge
meente doen kon was de nalatige eigenaars dwingen
die sloot behoorlijk te reinigen. Overigen stelde B. en W.
zich veel voor van het «puien. Doch dat alles achtte dr.
Dupgnt, met de hoeren Hudig en Schalkwijk een be
stendiging van den ellendigcn, onboudbaren toestand,
die ? Dr. Dupont sprak bjj ervaring ? tot het ont
staan van malarla-koortseu aanleiding gaf. Hij stelde
dan ook een motie voor om in deze zaak geen
bcslis&ng te nemen, voordat de motie ten vori^enjaro
door den 'heer WeiL'nhagen ingediend ? on die het
rioolstelsel in de geheclc poldei sta J betreft ? in
behandeling zou zijn gcwoist. Niet dan na de per
tinente Verzekering van deu Voorzitter, dat die uiotie,
welke indertijd naar de Commissie voor de
Strafferordeningen werd verwezen, spoedig aan de orde zou
worden gesteld, en dat Burgemeester on Wethouders
nu reedt (ik cursiveer) in overweging hebben geno
men hóe t&e.i tot een verbetering van'don toestand der
sloten kon geraken ?. na de pertinente vcrklaiinx
trok dr. Dnpont zijn motie in en werd hot voorsttl
van B. en
c. s., heeft echter toch een x Jerpractisuh gevolg gehad,
Een andere gewichtige gankondigim; werd door don
Voorzitter gedaan, namelijk dat in do eerstvolgende
vergadering de hoogst belangrijke quaostio van het
ziekenhuis aan de ordo zou komen.
Kaant al deze, hoogAtbelangtijlio aangelegenheden
' kwam ook de gasqnaostlo weer de aandacht vragen.
Er kwam namelijk bij den raad eéh voorstel in van do
hecren van Weel, Schalkwijk, Fhilippi on Van' Stolt
om Ie met l 7an. 1889 in te trekken en buiten wer
king té stellen de vergunningen en óonccssich_ van
de ItHjicritit tiiis Astmfiathnt en 2e Burg. en ^Veth.
uit te t.ooji^en iif de nieuwe gasfabriek aan te
koopcn' of, als Jie koop mocht afsluiten op te hooge
cutch'm, a .n den geiueeuteraad voorstellen te doen tot
hot stichten en cxpluitcercn van ccn :gasfabriek voor
gcmeentcrekfning.
Ik deel u dat voorstel slechts in ? hoofJtrekkcn
mede; er zal later gelegenheid te dver zijn er op
tetu; .to komen. Zeker is bet, dat het de conse
quentie is om de stemming over art. I der
ontwerpconcessie, de vorige ? week Joor den bcor van Woel
gemoveerd, , ' ...
Verder keurde de raad, goed het voorstel tol
afzonUIT "DE HOFSTAD.
No. 77.
Ijdelheid der ijdelheden; Het Beeld der Ge
rechtigheid speelt blindeuuuiuetje.
In het Inditeh Potfer/amf van des 33 Juli ji. en
dient slecht* om de geea te ctrtoteriseoren van o igpunt der handeling tot aan het einde toe ? want _ daardoor slechts gedeeltelijk bereikt. 0«na wita
Utrecht. Zoo in sociëteit ? zóó in muziek ? zóó Hamlet komt in verkeerd licht. Methodische dwaasheid j wjj het onze er toe bijdragen het lofwaardig «trew»»
in gezelschappen ? zuó in «Hes.
Ik ion haut zeggen: weldra ook zóó in
tooneel.
_' lyH wel, hetgeen Hamlet nu en dan zegt en doet Doch,
hem mis te
_. .._ . Ë7o it«d als «recht heeft waarljjk genoeg a»n één "B"- Di* DB» °ogpnnt der sprekende personen -,w»nt
vorige nummers besprak ik breedvoerig de vra»g: schouwburg. Een groot deel der bevolking heeft ge-,Hontio ia een vriend, in wien Hamlet werkelijk
ver.Handelt de Jnatitie ia Nederland altjjd zouder «u- rnoedibozwtren tegen den schouwburg; e,en groot deel truuwen blh'ft «tellen. Tegen hem veinzend zou hu dus
dencheid des persoous?" welke vr*»g ik natuurlijk beeft geldtezwaren j en nog een groot deel ? die het een zwakkelimr moeten ziin die alle karakter mint.
ni«t anders dan tomtemmend, zwart op wit, mag be- >>?«» kunnen beulen - komt er niet omdat ze daar uit h * eindelök dor irtmenspraak - want
toch M'm diplaite aan wien het aan- «"»t willen gezien worden door Graaf A., Baron B.,' "" ?" ""BP"" einuem» aor «mmenspr»»»
«n tud tul tijd feiten voor, di« de Jonkheer O., voor wie zjj werken. Xa aftrek van die Horatio antwoordt:
nenkoor Zaterdag !
vat w:
antwoonUn en
gaat, do»n zieh v«n <yd tul lijd
volmondige beveatigiag der gestelde Traag in gevaar
zouden kunnen brengen, omdat, miaachitiu vergis ik
drie groote gedeelten bluft er natuurlijk maar een
heel klein gedeelte over. \oorden schouwburg hebbeu
mij, bet den schijn heeft, dat de Leden der Recht- zich eeolgé belangstellenden in het tooneel
opgeworbauk nn en dan de oogen sluiten . . . zooals trouwens pen, zij hebben een zaal gemaakt die gezien mag
het zinnebeeld der Gerechtigheid ook doet; of 't uit|worden en bespeeld kan worden, maar de
standensitperigheiu is weet ik niet. ' *^«-i. ...i*,..:,. .*.!.».,. ?»i. -, -------- 1: ? ...i,A»»i......
Het gebeurde met don beer J. E. H. Hooft van
Iddekin^e geeft een Bcbiju van bewys, dtt men on
gestraft art.
van hot Wetboek van Strafrecht over
udeoia «cliyut ook al weer aan dien schouwburg
e tornen.
't Is weer de geschiedenis van den Heer A.
In plaats van de krachten zooveel mogelijk te
There needs no ghogt, my lord, com« from the
grave.
To teil ue thiB.
Waa het eerste geveuudhoid, dit zon, in «ede
van een ironischen weerslag na eene snijdenden
uitval, jokkernij moeten, lijn. Jokkerny, op die
plaaU «u in die atemming!
Zie verder, hoe Barnay het gesprek met Opbelt» voert
Faun (Characterbüd) Bubüutein. Janmaat (not*l
koor) C. A. Brandta Bujjs. Twe« liederen voor
Tfc>>ra*n van Henri F. B. Brsndta Bnija. Do» Or*t im
fM/o vanWUlemDeHaJin en AlbrccM Bdling
(Coaoert-Drama) Henri 1. B. Brandta Buys. Het uitzon
dering van Xo l dus een programma van
nederlaadeche kunstenaars, terwjjl bet aantrekkelijke nog
T«rconcentreeren om Iets goeds te maken of in «tindte ~~.'".,-?""."""'' ,% *
houden. »ltüd verdeelme en verbrokkeling De zaal Hamlel '"'f* hef- doch geluk een man,
treden kan, dat zegt: ?al wie zich titel» aangematigd
zal hebben, die hem niet wettig toegekend zijn, zal ; houden, altijd verdeeling en verbrokkeling. De zaal ..
gestraft worden nut eeae gevangenisstraf van 6 maan- van Tivoli, ongencuüt voor allea, maar alleronge- V4D Z3n "naoemogen, niet ha»r slaaf, gela* een knaap.
den tot 2 jaar," en ofschoon wy uu gaarne aannemen, . öchiktst voor tooneelvoorvtellingen, wordt daartoe Zyn: get thee to a nunnery, ia de kamp gevoerd tastenen
dat bet voorkomen van den titel van Jonkheer, vuur tegenwoordig ook al geëiploiteerd. Van het ge/el- neiging en nadenken. Ook hier, het bittere element,
den naam van den Heer Hooft van I. in advettentiën, ! «'hip kan ik nog niets zeggen, omdat ik het niét »g, dea noodiota ouóntwflkbare draad geslingerd door alle
lijsten, en», geachied U zonder zijn wil, toeh ware maar ala men verneemt dat men (Jaar opvoert:
Serahit wensühelifk geweest, d.t de nobter deze za»k /?»/«» d» la Faill,, d,
ondorzocht of hem onderhands ' '
er voor zorg te dragen, dat
of dt hM fan la
? i ? .?.?.n n t ia ,ïo* knn.tn
gloeien en streven. Het is des
kunstee ,, ,
s gewaarschuwd had om SiKhtlle ('t is maar éu'n stuk) dili geloof ik dit men DMra hoogste toetat*«u, te reraansohonwelijken den
, ?Jonkheer" overal ver- j het gezelschap genoeg kent. , indruk der liefde op een geest, die maar half zieh
dwijnt, waar het nu nog vóór zyu naam staat, en om De vroede mannen in de gemeente stormen na ook gevangen geeft. Barnay'a Hamlet pruilde, in zichzilf
slechts C'éu voorbeeld uit velen aan
enkel op eene advertentie in de Op
tche Courant van 11 en 11 Juli 1977:
Getrouwd:
Jhr. J. E. H. Hooft van Iddekinge
eu
B. E. Kreet do Virieu.
In dit weekblad van 13 Februari en 38 Aagustns
jl. toondo ik, naar aanleiding der bespreking van het
t j halen, wijs ik alweer de Tooneelvereeniging niet. Zij ontnemen haar gekeerd met rlaueu van vcrlieöheid
pr«Af« UaaHem- zelft «ne jaarlijksehe toelage, die zij toestonden toen * .. « ??T,?,,,,,..,, ?
,
de «houwburg slecht was. De genioedsbezwaarde
in den gemeen era* l profiteeren van het niet mee- j ]
stemmen van aandeelhouders dn Verwerpen alle hulp ,
n . ,.
OP1""».
Zat er pit in
van dergeiyiten, weifelaar afkeerig
Onvorgeeüyk eindelijk dunkt mij Bamav's
op,
of steun. Gjj kunt nagaan hoe de gemeenteraad zieh \ vatting der wereldberoemde alleenspraak. Hij
verwerk Mbet guala<
Tlimu en A. A.
klaa
hee:
daa
gehoopt eone herhalmg van een ongewettigde titula
tuur voorkomen te hebbeu voor 't vervolg.
Hoe bedroog ik mij. Wat ttc'j is er gebeurd? Al
vorens die vraag te beantwoorden, wenscuto ik plechtig
te verklaren, dat geeue persoonlijke antipathie er luy
Drie onbillijkheden van onzen gem
en gemeenteraad b« ééne Hamlet het denkbeeld van
"«f- «B^nd, datbij
zelfmoord u opgekomen.
.. ------- ? _.. ??I,?^? ...... .
icht Hooft," (door J. A. Alberdingk j stemming. Toch gelooven wij dat de Tooneelvereeui- 1 HB «preekt als waren de woorden curcyf gedrukt. Er
Vorateruun van Oyuu), reeds 'zunne- g'ng, ook met de concurrentie van Tivoli en zonder i straalt pathos, gemoedsaandoening bij hem door.
klaar aan, dat genoemde heer H. v. I. geen aanspraak medewerking van gemeenteraad, de zaak zal doen Dit alles ligt aan gene zij ie der dichterlijke schep
' ..... ft op het praedicaat van Jonkheer, noch op de slagen, als zij zich maar niet op het vierde-stad-des- , _;?*
rbg gebruikelijke titulatuur, en 'k had waarlijk rijks-standpunt gaat plaatsen. Hoe gehrel «miers r *'
handelt de gemeenteraad van Groningen: l ij .-erzekert
aan deelnemers in een schonwburgleenmg eene
g«r'gelde uitloting, hij waarborgt reaten; hij staat een
gebouw af.
tüc bewogen heeft dit onderwerp nogmaals t« bespre- j rijk.
keu ... ik heb niet het genoegen den heer H. v. I.
te kennen, zelfs niut vau aatmuu, eu geef zelfs aan
/ijue penncvruchtea, Jie als zeer verdienstelijk
geruenid worden, die hoogsckatting, welke zij verdienen,
vour zoover ik er, met de meeste bescheidenheid
gezegd, over oordeelen kan, doch ?Wat is er Jan
weer gebeurd?" boor ik reeds vragen.
Iu de lucule blaJeii vau 13 dezer las ik tot mijue
groote verbazing: .licvalleu van ecu zouii, Je Jlwy- j
(rr/OV6'i/v/i IVu«»»f, mevrouw U. E. Iluoft van
IJdeJlaar Groningen is ook niet de vierde stad van het
J, de B.
KUNST.
Aan <lt Reilaetie!
Atuite'.
ge mijne meening over Bamay> Hamlet ? Ik
, .
kiligc, geb. Kreet de Virieu,"' waaruit dus blijkt, dut kan niet zonder ernstig voorbehoud baar gunstig
hij onverbeterlijk is en de gewoonte niet kent, dat J heeten.
( adelijken ook iiirl de titulatuur van huugwel
geboren, toekomt. Toevallig ontving ik op
dicuzelfdeu dag, aU Lid vau het Friesch gcuootüchap, eene
Ziet men in Hamlet enkel den koningszoon, die door
twijfel geelingiTJ, door semoudaangst verteerd, dóór
circulaire, doch daarin ? die uuuewibrluf ging van | zwaarmoedigheid omwolkt, den muord zijns vader»
't Bestuur uit, die 't goed schijnt te weten ? stond
als spreker op IU Maart 1882 niet genoemd JoiMterr
en
all.
maar de /<ei-r J. E. llbuft van IJJekinge,
't Bleet' evenwel niet by die advertentie, want de
zoon die hem verleden week geboren was, werJ iu
de bevolkingsregisters ingeschreven uiet de voorna
uien:
zou
te wreken tracht, men moet meer dan voldaan zijn.
Dit Hamlet is onberispelijk gedacht, voorgesteld met
oen ernst van opvatting en een adel van lijnen, tl»
ware hij gebuiteld. Den kunstenaar staan
daartoe_ hulpmiddelen, namurgaven en vruchten van studie.
Uartold, Jacob, Liutelu. HiermcJo werd, of 'k ten dienste, gelijk sehaa» in gelijke mate veresnigj
'al zeer moeten vergissen, oeüc daad gepleegd, aangetroffen worden. Een metalen, buigzaam, klank
rijk stemgeluid, mannelijk schuc-ne gelaatstrekken,
geheel in strijd niet art. 31 van het IJurg. Wetboek.
i.iutelo kan niet aU eeti vuoruaaui wurJen
aan^rehouion. 't Is de familienaam vau eeu oud-adeiijk
luitgesturven) Gelderseh geslacht, 'i welk voortleeft in
Ucn naam Lintelu de Oeer van Jutphaas. >*u weet
ik wel dat er geen ol'ücieele lijtt vau voornamen be
staat, tenzij men een onder het keizerrijk uit^rgevtn
decreet als niet vervallen beschouwt, maar niemand zal'
mij 't betwisten, Jat eeu familienaam, als deze, geen
vuornaam kan genoemd worden en waar zou het naar
toe, als 't geluk den beer U. v. I. Jieneudo. 't hem
? urn maar een muoieu naam aan zijn kiml te
yeven, bij een volgende gelegenheid, in 't hoofd kwaui,
om zijn zoon ala Jan als voornaam b. v. te geven:
óf Thomassen a. Thucssiuk van der Uuop van
blochteren, of van deu Heuvel tut Ueicliliügeu gezegd
Ijartolotti Hijndt-ra óf, eu wat m,;/ mooier klinken
zou: de liieberstein Itogalla Zawadsky eu d;iar
dan achter: Hooft van IdJvkinge. Zoodoende zou Jie
naam in ellemaat niet onderdoen voor Jien der
vorstunzouen uit het Hemelschc lt\jk of Jat der witte
olifanten.
'k Heen, ? en Jaarum stel ik dit gebeurde te
boek, ? dat de Otticier van Justitie, onder wiens
berusting do duplicaten der registers vau den bur
gerlijken stand zich bevinden, wel zou doen, om Jen
een geatalte, wier krachtige bouw lenigheid niet
uit«luit, eenvoud iu gebarenspel, plastiek vau beweging.
eene rustige, kalme harmonie, die vertrouwdheid met
zijn onderwerp en nadenken verraadt. Met Jie gaven
wiet Barnay te woekeren, zonder effectbejag, zonder
d* Ign der kun^t te .verlaten en op Je JooJende klip
der gekunateldheiJ te verzeilen. De/e vreest hij zou
zeer, Jat hem gevaar dreigt ?vanwege de gebreken
zijner deugden. Zijne toespraak tot dé touneel»p«UT!i is
hoe. vreemd het klinke, te sober. Dat zij in tle.
irerkelijklieid aldus gehouden worden zon, is waar, doch
als motief ongegrond. Dramatisch rertowrn betec
kent veraerktn, het alledaagsche doen zien door den
trechter der knust. Vereenzelvigt deze laatste zich
met Je werkelijkheid, «aar blijft het kenmork, haar,
der kunst, eigen?
Een Hamlet alzoo is Baraay ongetwijfeld. Doch is
hy Shakespeare's Hamlet? Ook in het tooneelwerk,
dat wij zagen, is stofl'o genoeg om twintig Gntzkows
rijk te maken. Doch is bet Jen Tit.-mengeest van
Hamlet denkt wel teer, doch geenszins aan
zelfmoord. Hamlet bedient zich van de spraak, doch
alleen als middel om overluid te denken. Hamlet
zoekt niet een uitweg voor zich, doch daagt het Inen
voor den rechterstoel zijner rede. TTare het andere,
hoe zou Je banale vlucht, die in ernstig overwogen
zelfmoord gelegen is, niet al onze belangstelling on
herroepelijk doen verkoelen. Da dolk in de hand ?
weet ge wat htj doet? HU maakt de alleenspraak tot
een kruideuiersrekening, waarin debet en credit af
gewogen, en het saldo netjes uitgecijferd wordt. De
Jolk plaatst des Jichters les in Je sfeer der
huisbakken moraal. Iu waarheid eehtt-r predikt Jeze blijkens
aanhef en slot der alleenspraak: hier ligt uw taak,
Jaar het onbekende; Joe uw werk.
Waartoe deze mijne bedenkingen? Siet om Barnay
te miskennen, ? zonder Jen minsten twijfel, een
art/rfe de race ? Joch om Shakespeare tegen Barnay
te handhaven. Des kunstenaars benijJenswaarJ voor.
recht i>, dat hjj te Jeuken geeft. Men zie en
beoordeele hem. Xaar men mij mededeelt, treden in de
Hamlet-iragcdie andere tooneelapelers naast hem up.
Het zal wel zoo zijn. Bespeurd h«b ik het niet.
Ambterjam, 23 Sov. '81. J. A. Levy.
Dnpont zijn motie in en werd hot voorsttl va
l \\? om ifwjjzc-nl óp het adrea te beschik- | te
haryr moeder rMelTil'
niet gebeuren met Lic
Vreemder komt het Ulij voor, dat Je geschiedenis
van het schotschrift;. ?Hof men rijk inmlt,'' en ge
schreven met hét dool om het achtcnünaardig lid
l deu Gemeenteraad, den heer mr. Polak Daniels,
__ ._ .. ? -, ,? belasteren, schijnbaar don Ofncior van Justitie uiet
ken, .aangenomen. Het optreden van den heer Dupont ] belangrijk genoeg voorkwam om behandeld te worden,
? ? ,.,.,... ..,..._.__,. ,...,.. 1.....U..1 ien wairl(J(i ik Ucm by mijn bricfvanau SllVi jSSU
du middelen tot ontdekking van den schrijver en
uitgever (wier namen in strijd met art. 283 Wetboek
van Strafrecht niri op bui geJrukte geschrift voor
kwamen) voldoende aan da hand deed.
To Groede werd onlangs, ter aanbeveling van
gemecuUiraadscandidateu eeu overdruk van eene
ajvertentie verspreid, zvnder natu» van dea drukker. Dit
biljet is gableken Joor tuaschonkonist van Jen boek
handelaar - ? - ... .
Keuiiitcu awi"i &.vu UK.IUMVU. MCI zou uut;u, om ueu , - - i .., , i-M^
Slet als voornaam gebniikelijken familie-naam Liutelo dl'n (-'<-'nen Shakwpoare waardig?
te duen royeeren uit de akte van 13 dezer, al moet Men kan dea levens rekening afsluitend, het doen
het niet aangenaam zijn voor twee rechtsgeleerden,' in tal' van vormen. Een Jaarvan is tteritfthirr, niet
en ontzenuwenJ
j»;Vgepaard en van
blijvergezeld. Vrucht van men«chen- en
? **-"O^ J?.-.? QV.V»H ^.^.-4 w« .uuuw V'^..V^4^U. ...... l ??»?
becretaria-Ueneraal van het itiniaicrie van Financiën, werelJkennis, die zaken en personen met smrjdige
deu heer Van Hoyteuia geweigerd, bij de geboorte- j goslepenheiJ en steeds vaardige spotternij bezigt,
aangifte ecuer dochter, dezo als voornaam den naam' Uoet Je laagste graad dier berusting: Polonins.
harer moeder ?Slehil^fe geven; nu ook mag Zulks Eig(jn8cnlp ,.»,, 0,u fljn be,werktuig,U.n, wij,geerisen
aanleg, heet haar eJele doch onbesliste uiting:
die als getuigen by Jie aangifte optraden, en wel Je j i? den zin van een wezenloos e:
a°i^^TSI.^nM<c-w-'"-J;l>twBu^'''-''-'- ^ "?" «rkkr--"[ *
Eenige jaren geleden werd den thaus overleden
Hamlet. Slotsom van levenswijsheid, met den climax
der onaandoenjtjkhcid, heet zij: Zeno, der Stoïcijnen
hoofd. Gevolg van diep wijfgeerig denken, tot on
wrikbaar gevestigden levensrrgel verheven, heet zij:
Spiiioza of Kant. Het alge-meen lUenacheHjke der
Hamlet-natuur is, dat zg bef uit voorzeker, doch hiet
zonder verzet tegen den nooddwanjj zelf der bei-ntt/iig.
.Vandaar beurtelings vlijmende bitterheid eu ene.rpendo,
demonische ironie, een neiging tiit bespiegeling cu een
aandrang tot handelen, besluiteloosheid en
krachtsvertoon, wereld verachting en gloeiende haat. En dit
alles elkander aanvullend, wjjzigepd, verdringend, al
;enblik, mot
IJ. in ? do wereld gekomen .te zijn, en het ?aar gelans der opwellins van het oogt
^orWn^ «'?- r-* °züii:
OTHELLO.
Xa den val van Waldemar is de heer Bsrnay in j,,D
Ottittte opgetreden, en heeft in deze rol dezelfde
Jongden en zwakheden te aanschouwen gegeven, Jie
wij reeds vroeger in zijn spel opmerkten. De Othello
van Barnay ia een wezen met twee zielen in ci-n
lichaam. Hij vertoont zich als'Je kalmste aller Moorer
Jie ooit op Je planken yewanJelJ hebben, tot Jaf,*o
aangaanje Caesio zegt: .Man sollte sein das, was
scheurt" ? dan overvalt hem met bliksemtmelheid
de razernij ;^er JaloerscbheiJ eu van dat oogcnblik
af verbaast men er zich over, dat de beer Bsrnai
zooveel stem kan ontwikkelen. Voor 't overige heelt inen
gelegenheid de goede zorg, die aan elk onderdeel
be?teed Is te bewonderen, em onderwijl zich bezig te
louden met de oplossing der vraag t hye is het mo
gelijk dat de kokende Othollo u zoo koud laat. Wan:
iet is zoo, men stelt nog eenig belang in hem In he<
eerste en tweede bedrijf, o. a. *'» hij voor den Senaa
verhaalt hoe hij de schoone Desdcuiona heeft betoo
verd. Een oogenblikr staat men in twijfel of Je heer
Barnay niet meer deelamator dan fijn gevoelen;
akteur is, wanneer hij nl. niet met zoete zielsverruk
king, maar zelJzaam zware emphase, uitroept: Sii
Desdemona) Schwur ? in Vfahrheit. eeltsaui'. Wuu
d«rdelt£am! UnJ riihrend wars! UnenJlich rüliretn
wars!" doch uvcr 't algemeen was dit gedeelte en
ook de komst op Cyprus voorgesteld op eeue wijze
die de toeschouwers bevredigen moest. Als Othello
echter de Joloersche is 'geworden, plotselinger dan wi
t ooit hebben bijgewoond, is er zooveel methode in
de razernij waarte nemen, dat men onwillekeurig zich re
kenachap gaat geven van al Je woeste uogopslagen. Je
opgeheven armen en wat dies meer zij en men allicht zich l
zelf belijdt, dat men zelden meer kunst heelt gezien.
die minder treft. Wat ons aangaat, wij geloovcn dat
tooneelspelers voel van Jen heer Barnay kunnen
leeren, 'maar houden, ons «r evepzeer van overtuigd,
Jat deze aktenr iets mist wat niet te leoren is, noeh
door den huogstcn graad van kiinstvaarJlgheid ver
vangen kan worden. Het is #ic diepte van gevoel,
die voor den Jramatischen kunstenaar het eenige
middel ia om dramatische scheppingen, als die van j
tkespeare, te begrijpen en weer te geven. Voor
een treffende voorstelling van HanUet en Othello U
zeer veef studio noudig. Doch door studio alleen
den Haag ziet ovcnwul een lasterlijk geschrift van
«en tiental blaJzüduii hut licht, in strijd met. Je wet
zonder naam van uitgover, drukker of schrijver, en
de Justitie laat niets van haar pogen tot ontdekking
van den eerroover uljfkun. Toen ik den Officier van
Justitie het aantal cxemplaruu Ma Jat geschrift, 't
wolk -mij door een onbekende, die my. zeker als
colporteur wenschte to gebruiken, i» een pakje' was
gestuurd, toezond, voegde ik Jaarbij Je médeJeeling,
dat ik bereid was hem die inlichtingen te rerstrukken,
weJko tot de ontdekking ran den drukker leiden zouden.
Dit gobonrde in Je Slachtmaand van verleden jaar
\VUrds, words, word».
-,, oa, .
"'? 283 %an
24 Kuvcmbcr '81.
vap de oponbaro scholen' voor lager
aanleiding tot dit voorstel is n bekend. Tot
twoctnalen toe onthielden Ged. Staten hun- goedkeuring ,
aan de verordening oj> 't lager «nderwjjs zoöals de 's Gravenhagè,
raad Uic had vastgeutiild en waar ook do tractementon
geregeld waren. Om Je ondern-gzers nn daarvan
geen dupe to doen worden, werd deze afzonderlijke.
regeling, in to gaan l Januari 1882, voorgesteld, doch
de hcerun waren niet tevreden en tot tweemalen toe
vroegen «ü bij advies, dat die regeling of liever
verhooging, l Januari 1881 zon aanvangen.
De wethouder Eickma meende echter, dat hot niet
aanging aan deze verordening torugwcrkcnJo kracht'
te' verleenen, en met die zienswijze vereenigde zich
de raad. Aanvragen om gratificatie, meende do hoer
Eickma tevens, koadon eventueel ia overweging
würden genomen, ,
Laat ik n ten «lotto vermelden, dai do rottordamschc
tramweg-MaaJsch. haar zin kWeg'en door don Baad met
22 tegen 12 stemmen werd
, i uu nu werden er van dat zelfde schotschrift wederom
l (lezer dagen verschillende exemplaren verspreid. I-i
in ??.,..
J»n ««»
J. A. de Bergh.
van Amatelt ITanuenkoor te bevorderen en
blicitoit in dit bUd, het beginsel der vereonhjins J»
wjjdenn kring bekend maken.
Het programma van een concert door Amstait
l deisr in Planciua gegoven
hoogd w«rd dooi d* onMUndiglteid dat t
glotnumnur, alles aiaow was.
Het aciijjnt ons gewaagd ov«i het CtuootoiUU
van Bubio«t«lD by «w »*rato auditie, een ooideol
uit te sproken; te meer daar d« uitroeiing niet
oorreet was en nog al te wentclien overliet. Wij
tv^feen er echter niet aan, dit """"""? wel eon» elders
e zullea ontmoeten «n willen d*n trachten in
oavdere byzond«rhed«o te treden.
Wat de reden is dat Janmaat vu C. A. Br. Bqg»
niet w«rd gezongen op oene wijze zooala m*n dit
van Amstela Mannenkoor verwa.sb.toa mag is ons duid
er. Wrj kunnen niet gelooven dat een koor op' hei
programma wurlt ge; l .atat, dat niet fakend wordt ; hoe
zjj, de beide volgende nummers warea gelakUg
r om te bewjjzea dit Sa het snaken van ten pro
gramma met ernst wordt te werk gegaan.
D« dood «n begrafenis van -Uaric, koning dei
Cfothen, heeft den dichter A. Yon Platen een achoon
gedicht ui du pen gegeven, hetwelk door
denBotterdamachen konstonaar Willem Ce Hun voor
lüumankoor en orkest gezet is.
Het is bepaald jammer dat deze kunstenaar in zjjn
vaderland «oo weinig bekend in («elft het Lexicon
van TiotU, hetwelk nederlandschen kunatooaen nog
al een ruime u plaats toebedeelt, vermeldt zijn naam
niet); Das Grab im Bit»tttto toch achten wjj eeae
compositie die met de beste werken in dit genre,
ook van Duiteche meesters, gerustelijk op eene lijn
geplaatst kan worden.
De overeenstemming tusschen woord en toon U
steeds treffend, UTirjjl hel laatste nooit aan het «ente
is opgeoflerd : zeer goed begrepen dacht ons dffinzet
h_ het gansche koor zyüJvr begeleiding, bij de
orjvü:
Abgelenkt ztuu zweitèn Male
Ward der Fluss herbeigt-zojen
terwijl h«t piano:
Schlaf in deinen Heldeaehren,
Ki-toes Kóiuere scïinüJe Habsucht
öwll Jir je dein Grab versehren
alleng^kens aanzwellende tot oen forte, mede zeer
terecht, Jour Jen componist, als het zwaartepunt van
het gedicht woidt beschouwd.
Tftj achten het overbodig het eoncert-drams ran
H. F. R. Br. Uuijs te ontleden en verwijzen daarvoor
naar ons verslag over het, in Augustus hier
gehounu: Jlej. Gips ea de Heeten
en Paul K. v, d. 31., dus met
De solisten waren
De Ooey. Blauwaert
ultzunJeriug van Jen hitsten, dezelfde als vroeger.
'De uitvoering was voortreffelijk zoowel wat betreft
s lusten als koor en orkest Het laatste echter, zon
in eene grootere zaal echooner effect teweeg ge
bracht hebben, daar voorzeker de orkestratie niet
berekend is op een lokaal als TlaQcins.
De Heer v. tl. ,il. toonde eens schoone, zeer krach
tige stem te bezitten, die echter nog.moet woxden
gecultiveerd en Jan 'voorzeker eene zeer nuttige
werkzaamheid kan Tinden. De Heer De Goey was in
ensembleplaatsen beter dan in de «oio-passages, ter
wijl mej. Gips en Je Heer Blanwaert zoo voortreffelijk
a'.* ooit waren. Vooral in hét Duo, blonken hunne
schitterende gaven ten zeerste uit. Wij gelooven dat
dt directeur BranJta Biujs tevreden was over de
uitvoering, terwijl iejerv'en zeker ingenomen ia ge
weest met zijne bezielende directie.
Xng verdient vermelding de artistieke wijze waar
op mej. Gips de liederen van den Heer Br. Bnys zong,
Het M'ityiilinl kon ons als compositie het meest be
hagen, wij vonden daarin deu meesten vorm, terwijl
die inï/)t li,fxte komt van Van Hall wel wat verwaar
loosd is. . .
FBASSCHE OPERi
.HAMLET." ,
Goethe geeft crgen*, in een zijner geschriften, over
het karakter van den hoofdpersoon uit Shakespere'a
bereikt men hè, doel niet. Een dramatischo
persoonvérklaring, volgens welke Hamlet niet
bij machte is de levenstaak te torsdien, die het
noodlot' hem op Je schouders had gelegd, en
waarmode hy by de eerste verschijning van deu geest
was bekend gemaakt; dat echter zijn eer als prina
en zijn trouw als goed zoon van een koninklijken
vader nog minder gedoogt van die taak af te zien,
zoodat zijne rede ondermijnd wordt ea hy tea slotte
zijn levensdoel uit de oogcn verliest.
Indien het noo Jig ware de muziek va3 Ambt. Thomas
op het libretto, door Mkhel Carré en Jules Barbier
aan den grooten dramaturg ontleend, te kenschetsen,
dan zou J. n wij daarvan moeten verklaren: den
compDiiist zijn de
lijkheid U geen diepzinnig redenering of wij.geerig
8 ?J .aa .a, Een Wnde ?ewes, |
, ?
"!t hct <ln.ma te
gi-zijne krachten schietenle
UIT DE BISSCHOPSTAD;
Utrecht is «teeds prat op den titel van do vicrdo'
stad des ryks. Daar zie een zekere voornaamheid in,
een gevoel van wclbehugeltjkheid, een pedanterie ale
ge wilt, CD oon bluf, als gij bot nog eens wilt. De
aJgcmoone geest is in Utrecht cchtor zoo kloinstecdsch
dat zo dien titel maar moost laten varen. Hot krioelt
hier van standen; bijna zooveel standen als families.
Men heeft hier aristocratische, minder aristocratische,
burger- en minder dan' bnrgcr-encieteiten.
Mijnheer A, laat zich als lid voorstellen in Jo
zijn:
To bo. or nót to be; ?' that is the question: ?
'\VUcther 't is nobler in the mimi, to suffer
Tho slings and arrows of ontrageou-i fortune,
Or t» take arins agaliist a aea of troublcs,
AnJ hy «ppnsing en J thcrn? ? .' .
Herinner u zijn gelijkenis met do duit, zijne hoog
hartige bejegening van Foloatiu, ilie don hovoling
verpletteren moest, waro deze ni«t?hoveling;
zijn:
Alas, poor Yorick! ? Xuw get Ton to my l
chamber, and teil her, let her paint an inch thick
tó this favuur- she must como; mako her laugh at that
Herinner u in oen woord, hoe do dichter wél njne j jj, si" ,]0 verradcrlijks aeholnicn,. wier valschhoid
doch onmiskenbare toetsen aanbrengt om in het licht gewoonlijk bijzonder zwaar op de hand is, was deze
to stellen, dat z(Jn Hamlot weifelt «n aarzelt, niot jago wezentujk een aangename afwisseling. Wij willen
uit zwakllaid, maar bewogen door oen wuroldomva t- j niot beweren dit geen betere Jsgo zich donken laat; doch
tond medeleden; ^ een deernis, ontsproten uit ge--1 door hem wat al .to'opgewekt van natuur to maken
kronkt idealisme, dat. verontwaardiging noen wraak- j T(.rkrijgen zjjn listige overleggingen-moer den nchan
govocl weert, doch don hartstocht breidelt en tem-1 »i,0f z^ jo,,, deln verlia<ild worden om een bljjk van
lyko schepping die men in zich opneemt, doordat
tij zich afdrukt in een voor do meest heterogene
indrukken ontvankelijk gemoed. '
Frau Frbhn, die als Desdeinona niet voor Barnay's
Othello behoefde onder ta doen, is voor rollen van
deze soort, wq zagen bet reeds in TJricl Ac'ósta,
miudcr geschikt. Zjj had echter een zeer gunstig
oo|;onblik in liet derde tooneel van het vierde bedrijf, waar
zij 'zich 'met Emilia bevindt haar bedroefd hart
Uitstort in roerende onschuld.
Jago ? Ledcrer ? ha'd een eigenaardige opvatting
van zifn rol. Hjj speelde haar ietwat humoristisch.
; en door don Itaa<l met mj?der- aristocratischo BOCictoit. Op den Hoer A.
V - r. i> ^"~i "vi~ t°08estaan, de Ion B. vilt niots te'Zoggen, in tegMvloel'liij> is eon
indnstri8 ÏL ,P *1 ,h,efff?; ' N» d,° tote"H«el waar veld aristocraten hun hoe.l voor mo-jsten
verwacht. Of 't publiek vorkoer
? . "jftfbomonj Mijnheer A. xcuu «nu mmit
opliofflng;Wtrk-icdeix brüöd cü meer dan brood(
<yokBn« ? i -. «: *, ti i V , : , * r , ""'f wtr* IUU*)U wr°ou en meer aan uraou, m cun Tuoru
«n «t»-!,' »? TannM feblcke»A "?>'. 4»t de stad ori)nijnUear A. -H een nutti on praktisch lij der
samenMo^BÏHt «ri » l,«i nïf» i .Ï? ur i4i i lovinS- - Mllllr °' schande - do vader van mijnheer
Z.fciB ïï. S i ? .-n, , '.ÏÏJ '. . u T *' 'A- n»»"1"» pniikon; en aangezien het tegenwoordig
vwbVtoriM r ii ? \? «t ii' i -f0* om' «Bande is oen pruik'te dragon, is het m
ver^r ~rdZ V V ^Str^g ' JS^^Si^SS^Ï' w^ge^
^^^''^L!^^,?!^'^ SKw ^ï..orov^^ie!l'
'erkieiingsstrijd, die voor" de vacature en de Prov.
Btaten aanstaande is. Alyrmetn Matig vergadert.
Wie weet trelke «arprisos ons by dion strijil waohtan.
'Rotterdam, 2 December 1S81. H.
is een^ pruik'te dragon, is het natuurlijk mig
.. ....... . . . to iieuoen j;0
edeballotcerd.
' A. heeft ook
... ? - en niet ten
onrechte ? ellendig behandeld door do leden der
minder-aristocratiache sociëteit, maar ? en daar hebt
g j Utrecht weer ? zy gevoelen zich te voornaam
voor de burger-sociëteit. Alzoo besluiten vrienden
en lotgenooten tot bet oprichten van eon nienwu
«oc'.oteit: do deftige bnrgorsocieteit. Hot medegedeelde
jcrt door heul den bitteren glimlach tot metgezel te
geven.
Die Hamlet nu is niet vertoond. Hot was niot »n
effrl inn»quf. Er is zelfs geen aanloop'go nomen. De
ranstcnaar hoeft hot karakter voorgesteld, als had
het geon achtergrond. Zijne consequentie is daar
mede > gered, doch dos dichters Symmetrie is voretoot 1.
Ware aie Hamlet at Hamlet, de woreldlittoratuur ware
een harer belangwekkendste figuren armer. En de
wijsbogeorto? Zij kan, waar zij bloot betoogt, des
dichters inlititit niet ontberen.
Let op Barnay'» gesprok met Hontio, na do geest
verschijning. In Hamlet is ilo overtuiging der wan
daad gegrondvest en het voornomon haar te bestraf
ten gerijpt. Daar haort hijbevrienle stommen. Barnay
geeft ons, door energiek gebaar, oen Hamlot te aan
schouwen, die van nu af, methodische dwaasheid gaat
veinst H :
Thero's
But ho's an arrant kuave.
Valscu gedacht en wol driemaal valsch. Uit het
ne'er a villain Uwelling In all Denmark
:jjn slimheid te geven, ? dan wel van natuurlijke
uitingen van een zinnend karakter. Doch de meeste
Jsgo's 2jjn slechter dan deze. ? De hoor vu Schoon
hoven moet van een zeer verJraagzameu tud zgn,
als hy zjjn duiWehen confrater kan uitstaan. ?
iMSTELS MAKNENTvOOR. '
Onder do voreonigingon, dtp eene rol spelen in het
muziekalo loven der hoofdstad, behoort voorzeker ook
wvengonoemdo mannonzangvereoniging. ,
In do dertig levensjaren, die zjj tolt, heeft zy
onsotwistbaar voel goeds gesticht. Onderscheidene
vaderlandscho compotitiên zjjn door haar, dank zjj
do richting die zjj toegedaan is, de wereld ingegaan
en nog steeds heeft ij) het lofwaardig beginsel
noderlandsche compositiën, door uitvoeringen, meer
onder de aandacht v»n het publiek te brengen. Bet
ia jammer dtt de verrichtingen dier vareenlglng niet
nttr buiten werken en slechts onder een
bedrama gevoelt men gansch andere gewaarwordingen
'jij zich opkomen, als by hot hooren \ an Tnomaa' opeim. '
Vucl kan kier echter gered worden, door het spel.
Het libretto van üe twee genoemde schrijvers geeft
niét zulk eene verminking van Shakespores gewrocht,
dat de gang van zaken «r door gestoord wordt.
Jammer is het daarom dat geen der ortisten
Düudagavond zulke studiën gemaakt -haJ Vin net *pel
als voor een werk van dien aard noodig zjjn.
Het best voldeed ons mej. Araaud als Ophflit
zoowel wat betreft zang als spel. Ieder tooneel waarin ?
zij optrad, verkreeg oene bekoorlijkheid, dio aange- .
naam verkwikte na verschillende droge scènes. He).
Arnand bezit eene schoone «tem, die zij echter In het
höogc roglattr moet ontzien, daar anders, voorname
lijk bij bet forte, het geluid scherp en schril wordt.
Haar glanspnnt, dat tevens het glanspnnt wt» der
geheel» opvoering, had zrj in do eerste, scène van de
vierde 'acte.. Zjj gaf daarin wederom eene -proeve
van hare, trouwens genoeg geroemde, virtuositeit.
Do heer Deint als Hamlet voldeed ons slecht! in
zekere mate. Veel zou hij kunnen winnen, indien hjj
zijne stem meer stabiliteit wilde verschaffen; h*t
eéuige middel daartoe is liet vibreerén te laten varen.
Reeds zoo menigmaal hebben wjj ons tegen dien .
wansmaak verklaard, *y ttrzelen echter niet In b*t
belang eener goed» opvoering nogmaals onze «ten er
togen to verheffen. Indien de heer Delrat er toe
Itondc besluiten daarvan af te zien, aou hjj gowis
wonderen kunnen doen met zjjne stem; daar nooit
moor roin mettalgelwd en mtnnelgka kracht ia e«ne
?tem Tèreenigd waren.
, Hetulfde euvel i» bjj dtnhmr'Fooi wMrtenenm,
die troowvof als Rol ae Dantmarls Moe zeer
ondtakbare partjj te vervullen bad.
Mevrouw Bbolgi vertolkte La reine Qtttrnie en
onderscheidde zich hierin niet meer dtn bjj vroegatc
gelegenheden, zoodat wjj kunnen volstaan met naar
perkt lodenttl blijven. Hot beoogde doel toch wordt ?n onzer Torigo opertvowltgen te verwezen.
i
l
l
: i