r DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. NQ." 2ST \f$ echter meenen, d»t, iolf« n» de lofrnitingen vau geiierftol van der Sehrivck. het verstandig «al tij" "°X n*derw proeven vau Reut her» bekwaamhsM «Is borvormw van ou» leger en onu schut» ttr\) »f te wachten, voor wühem zoo uitbundig . Muar de traag bljjfr, al ware Reuther eon de RuQt<*r, hoe xü» »°ploUeliug Brabant en Lirobuin \eixoeud met het fcukonceutr*ordo verdodiKini{Mteb«i? . (nditui d* AtiHtelbode ooi wist to bewüwn. dat Uouther voor een niet gekoaoeutreerd stolsel was, zou ztfu betoog on* uiisochwu overtuigen. liet u i*er wel mogelijk, dat d^Amstelbode itt Kout her een d8 Rafltor lou tien, pok al waro 'aeae minUter een probwtantacbo radikaal. Maar 'dat beel -Limburg «a Drnbant, b|) toe veel vottehil all er oudvr de katholiek» afgevaardigden bl\jkt t« beitMn, als n man «ouden «wichten voor H uthen bekwaamheid komt oui ongelooflijk voor. Sneek bleef voor de liberalen behouden. Mid delburg ontviel hun wcór. Het lot trai billyk. Wie ioa tvree liberale afgevaardigden durven eitchon, waar evenveel aü-revoluuouaireu al* liberalen hun «tem uitbrachten? D» bB do T ? 190,965. g van 1S3Ïbedroeg, toen ie e Kamer iu behandeling ' kwam, 1 ; .door b*t schrappen yau.de mare-hling n eeóige andere uitgtwe», tfok op bet budget ran «orleg, werd f 44H 024 beknibbeld, doch' van den andereu kaut bracht de Kamer ? 68.875 op het budget aan verscliilleudo verhoogingen. lu t geheel werd dot ? 337.649 bc*nm>id op het begrootineribvdrair van )>ÜUA 131 millioeo, dat nu tot f 130.187 .UÖ5.31 U terugge bracht En als tneu nu bedeu k t dat verreweg het grootste gedeelte van de geschrapte posten alleen tijdelijk lyn weggenomen om er nader af zonderlijke voordrachten voor in de plaats te brengen, dan kan mon nagaan hoe goed onze Tweede Kamer, die biykens haar verslagen zoo diep doordrongen was van de noodzakelijkheid Van bezuiniging, de daad aan het woord weet te paren. Honntriges. Op nieuw beeft generaal van der Htyden een onderscheiding van wege den Koning ontvangen. Hjj is thans tot grootkruia der orde van de Eikenkroon benoemd. \Vtf misgunnen den dapperen krügsraan deze eerbewijzen van den Koning geen oogenblik. J3(j zyn terugkeer hier te lande nebben we ons vau burto verheugd in de hem gebrachte hulde. Maar dat daaraan geen eiude komt betreuren wjj wel eenigszins. Men zegt toch dat er zekere partij "*« bet Hof is die, met politieke bedoelingen, om deu Minister van Koloniën het leven onaangenaam te maken, door het Vagen hem opwekken van 's Kouinm misnoegen, geen gelegenheid laat voorbijgaan orn d«fi Koning als het ware tegenover den heer van Goluteiu te pkuitsen. Eo 'de heer vau der Heyden. 11 daarbij de speerbal. Dot i» geeu rol voor een Onze wensch, dat de kwestie der weigering door den voorzitter der .Eerste Kamer, om de (tem van den beer van Limburg Stirnnij btf de behaudeling van het spoorwegwede Datavia-Buitenzorg, niet te juister t\jd witgebrncht, maar toch voor het afkondigen van den uitslag, aan te nomen nader ter sprake zou komen, is vervuld geworden. De heer vanStirum heelt het feit gekonstateerd dat hu ge stemd hnd op een oogenblik toen hy, naar zjjn opvatting, daartoe nog het recht had; De voorssitter heeft erenwel volgehouden dat o' na de zijne uitgebracht, volgens de v jiet. reglement van orde niet meer we En dn*nuèo is het incident geslote. "WJi betreuren dit zeer. Want n tHrA iilot m»t er ?>! gwWuiTiii. On Kamor bad bij motie de regeering noodigen het ontwerp op nieuw ie opdat het andermaal aan de stem w-inien onderworpen. DJ rogeeriDg Kan dit ook na WE misschien aarzelt zij daartoe over t< zende eon werkelijk echec _t e beiO' ze nu alleen door een toeval haar . . ' ting de/ Universiteit op een goeden leest had kun nen geschoeid i'yu, en aao benoemingen, waarvan de Uuivorsiteit slechts zure vruchten plukt en vraarvuu i(jdo yovolgou nog jareu heeft te dragon.'1 De voordracht van B. en W. mogo eenige verbetering brengen, daar wy ons in een toeMaud bevinden, in veel opzichten nog zoo gebrekkig, dal eene verandering daarin, allicht eene verbetering wordt, zij voei-i, volgens dr. Dorns, niel op den gooden weg. B. en W. stellen voor, een nieuwen leer stoel in clc geneeskunde, oiudit eon der nöoftleeraren niet ie veel vakken is belast Dr. Berns bcslrijdi deze voordracht. Hij ontkent dut de vermeerdering van examenuren, of do te «fee ven k illo^ie-uren een nieuw professoraat in de geneeskunde wettigen; redenen vulgens U. en W. gewichtig genoeg otn zulk een leerstoel op te richten. Eu daarop laai by kursief gedrukt volgen: Xitti vinden wtf in de voordracht omtrent lui aantjl uren d'Kiyi, ttat de'hoonteerat r gewoon is in tyn tkktHtuhn, het AoojfUtooaeci t$mr vxrktaamheid, door (e b> enge*. En (och <lii aantal ii niet ytring Ie achten, want als ik beweer dut £0 «re» '* wette, ruim drie uren.'» daags, door ten ?Hoagk'craar, dlo de bclaHfftn tüAtr kliniek beüiiftigt, alJanr motten worden doorgebracht, sM ik -fftcn te hooge eischcn." i De hoogleeranr, die het te dnik heeft, zal lirh meer bijzonder (100 willen 0. en \V.) wijden aan de getieesmiddelenleer, welk deel der wetensehnp nliijd zijn hoofdvak was. Dr. Berns vraagt, naar oanleiding hiervan: waarom ziel men nu zulks eerstin, waarom benoemde men niet te zijner tijd een klinicua pur sang? ? De te benoemen nieuwe hoogleeraar, zou de derde klinikus wezen. Tegen dezen derden klinischen IlMglccraar teekeu ik aldnf Dr. Berns protest aan. De voordracht zegt, dat Professor Stokvit zich by zijn professoraat in de alqorueeno ziektukunde en de gencesmiddolleer niet meer volle/lig, dus wol- ten flcele? mot de geneeskundige kliniek en met bet toesicht op de Gaslhuisatliistenlen, dus wel op «PU klini<chun udsiatent? Kal kumien böasten. Werd do «nuk geheel op. deze wnze ingericht, dan behoorden er by <lr'm klini sche Hoo^leefaren, ook drie klinische adjisto»tcn. Volgens de voorilrncht, die pag. 1119 slechUvan ttcee nieuwe klinischo ftds'gtenton spreekt voor do inwendige- kliniek, schijnt de nieuw te henoeiutm Hoogleeraar niet door oeu kliuueh adsistont ter 'ayde'gestaan to worden. : MeC-d«z«n vorm .der voordracht kan ik geen vrede ? hebben. 2fl idoint .halfhuid..' Waar gaau ?wii op die wrjüe been V ? ; ' Tegen bet hel)bon tan drie' Iloögleeraren in 'A o zidkték-unde en de gencpskiujde, m. a. w., drie klMiische>p]'ofe»soroH,. bestaan vele bezwayon. ? Zulk» w ? froeh neraens het geval. 'Ana'geen der grootste burtcnliijidschöUnivvrsiteiten, zelf) niet te Wcencn en Berlijn, wnar 3?5 mnal meer stu denten' Z(jn dan hier, heeft men meer dnn tuvc klinici. Slet hutzelfde recht KOU men hier dan evenzeer eon derden Hooslecraar in do chirurgie kannon verlangen. Als die nu tot de algemeene ziektekunde en da pliarmacodynntnica zich bafeot ten goede of ten kwade, zeker van even Kroot belang indien uien ten minste aai do mattTK-olo quaustie g«un of-rwugead gewicht toekeiit. Maakt» het bij vele vwkieziiigen tot iioogWr.uir deu indruk dat er niet altyJ gevraagd werd: wie Is de bo.ite? maar wiu is or in don nllernaasten kiiog die liet sou knunuu wonl n V Zag meu muer dun e^n» dia v«i kituinaen reed* langs allerlei wegen vooiberuid en uitvallen in er» zin, gunsch tuKenovcfyeateld min het spreekwoord «lat een profeet niet yc&rd is in el/n efyen vaderltnd (stad), dau wordt bet hoog tyj uut dat »U>l*el te brukuu. Ilovlcnen waarotu do heer Deros, bij «evan noderlundsühe kuadïdalon, du» blik nu:ir Duilschlund zou willen wenden. Volgens de voonlrachl van Uurgemecstcr en \Vellioudcrs zullen er vier adsistenUn worden toc^üvoe^d aan de reeds bestaanden, zoodut oan ieder der 4 kliuiuken bövoe^d, onbevoegd, uitwonend, itiivonend gaslhuisndsislcnt en utiivursiiair a^istent, alles Ie faam genomen, iweo of drie ndsistcnten aau eiken leerstoel zullen verbondVn zij u. Alen stelt dat voor aangezien do eischen der wetenschappelijke waarneming zijn toege nomen. . --^~ De lieer Bern* erkent dit, maar meent, dat dj vvordt het aantal adsiirteiiien gi'üOler, aan die hoogere, eischen niet zal worden rokiaan; Ziot mon nu, dat adsj%tent«n der klinieken, zien aldaar, waur tij bvhóoren te zijn, sleohta wldeu vertoonu», maar elders ronddwalen, doxe zelfde tocstuiid zal noodzakelijk blij ven voortduren. llaast zuu m«n weusuhen dat de toestand liever bleef zooüU hy was, dau dut hu »<i<5 half wordt veranderd want hy bestendigt een stelsel dut reeds la'tg veruordeuld is. Het is vrij natuurlijk, dat muu, aU dezo voordracht aauKenumnu word', haar beschouwt als voor eene reeks van jareu altliuns voor professoren, adsistenten, s&udunton eu ziaken goed ingericht liet tegendoel is waar. Vuóidat het zoover komt, acht ik liet dringend noodig er op to wyzen dat hot binnen kort weder weuscïislyk 'tal suja, deze regeling door «en betere te vervaugen. Gueu der Houglueraron mi zulks op goede grouden kuunen outkutnen. Wil men toen fioedn ttdsistcntou verkrygeu, dan moeten ry in Tiet z'ekeubuis wonen, liut moet hun verboden zijn eigen praktyk uit te oefenen eu zy moeten atlicn i'iin ile hooylcerarcn afhankclifh gijn. Do aiUistenleii 'moeten in het ziekeiiliuii wonen. lu Leiden is dit reedt lang zoo, evenzeer in Uotterdüiu en 'D Giuvpnh.'iKc, ou ik ineen ook in Utrecht. 1) Hun opzicht is noodig, anders heurscht «r v«rwrtrrii)rt. Het i i siot volauend» dat er e»n pïaatsvevvaugür uf quasi udaisient is. Juist de twee klinische adsistünteu van deu lioojfleeraiir moeten op hun post yn, terwyl alleaji de \vdsisteut voor de polikliniek buiten Woueu knn. loder U«r twee- klini-cho adsijteuten eu«r nfdeeliiig heelt mat 40?50 ziekon volduumb be?glieid Vau 'a inor^eus tot 'a avoudd. ? Zónder dit is gaen nauwkeurig waarnemen, .geen degelijke medische belmudttling, geen uued toaziclifc,- geen struiigo orde mogelijk. Wij Itobbcn <i;uirvaii do meust ovüi tuitfuiiild bewijzen iu hut Bunnüi-^ulljuU vivn j'vi'on T\evwiw.-ts, Dnivroutugeu hubbu» wij do bewijzen, dat die adsiston'onstelicl, goud toegepast, aan do duitgche universiteiten du beste vruchten oplevert. Men is daar vau 2?lö'jnar udsisteut." Do memorie weerlegt verder de bezwaren l. -1 ..«?.»',.,. .til.iirlciril on hilt Vlll1verwcrpeu. Do dagbladen bevatten: ' ,i Kleuu-e fiuttci-dcututhe Courant! De p»tentb*Ja3tlnfi. Bornco. . fltt faitrland: doei goiion? (nieuiro penaioensrege, ling vuur inaischo ambtentren). ? ArnlieuifeJie Courant: Do. Terkieiing-BooL Algejnoono beBchouwingcn ovar kiesrecht. Courant! 1831. Courant; Verenippering vau' 'krachten (liinJbouw-boliiiigon). De .Belgische spoonregon. Eeio gchoIdbaltJJozüa (van da liberalen in do kamer, fan ZuitJ-lIvttcnl en '» Qratenhage: 1881. Eeu algemeen Iielang (iipoorwog-en(\aüto). Slamlaard: MiJdulburg on Saeelt. De kerkelijke profejHorcn. Concluflio (liot cuntrict). 1841. De Tijd: Do opcrc-tto. ? . C KMKE.\TKZ A REIV. ' » Een moedige daad, Dr. Den s heeft nu zijn voorstel ter vervan do voordracht van U. en W. belt (^ffende de vestiging van een nieuwen medisclien leerstoel en de wijziging van hel aa.ital adsisienien, een memorie van locjich-, i ing in het licht gezonden, die de befangflefiing van nlien, wien de bloei der UniversilsU.ter liarte gaat, in hooge matetcrdienL Tol nog toe deelden de dagbladen der lioofJstad, alleen do slotsom mede, waartoe de llew' Uerns .in deze uitgebreide memorie van toelichling . komt. De redeneering en do gronden, w.iarop Itöt betoog rust, hebben ecUter alleszins aanspraak óp vermelding. Dr. Herns vangt oan incl de .verklaring dal Amfteidam, wil het een Universiteit onder» houden, dezo niet raag achterstaan bij die des Rljks, wat betreft het gehalte der leeraren. Indien zege bet raadslid dit niet ons nitsluitend streven is, indien er niet naar een vast plan gehandeld wordt, indien mon zich nu eens i n MO dnn weer iu gene richting beweegt, indieu voortdurend persoonlijke invloeden z^jn waar ,te nemen, dia hna recht van bestaan niet aan de 'b togii bvteekenis eener krachtige persoonlijkheid xiitleoceo, worden ons en anderen telkens teleur stellingen bereid in hetgeen wij zouden wenbjhen tot stand te zien komen, en door die gedeululijlce veranderingen wordt er. zoowel geld weagewornen als half werk geleverd. i>it laatsto geschiedde bier maar al te vaak. Ik behoef U slecht* te herinneren aan de kost bare en toch weinig afdoende verbeteringen van liet Binnengasthuis in de laatste 20 jaren aan gebracht, aan de hpojwt gebrekkige inrichting Onzer 'klinieken, ik oedoel hier Se gebouwen met hun toebehooren,^^ die een hoofdzaak 2jjn bübet medisch klinisch onderwijs, aan den chaotiL actiën toestand van het adsistenton-wozea bij do k?'L'cho fakulteit, dat oamiddeiyk btf do opriehopperen of zoodanige veranderingen bcvordelijk zijn voor den bloei eener Universiteit. Wat vroeger gebeurde kan weer geschieden, en wy moeten tegen het .ongeluk waken, dat wüooit drie klinici zouden hebben. Dit gevaar is zeer gemakkelijk af te wenden, zoo men' de benoeming bepaalt tot de algoweenc ilcktekttndc c» de ffeneesmiddelleer. Mon v<erteene Professor Stokvis dsarbU de epeciëele vergunning om over een 4?G tal bedden, in ovor)eg met een der beide klinici, te beschikken. Hy mogo nooit den titel van klinisch Hoogleeraar dragen, noch «enigen eisen adaistcnt voor ziekcnbeliandeling hebben. Men verle^ne hem echter den titel von 'consulent voor enkole gevallen. Werd in het niet dragen van den titel van kli nisch Hoogleerojir bepwaar..gevonden »'e'. hef. co,' Op de gewone cousultatio u en vu n deu llo..gk-eraar aan' liais, >v:it ik Liut knn geluoven, il.-iu zou du titel vau consulent aaii ó.'-uo of juli beiilu klinieken doni'tegun niiuiwhuor» kiiiincii ojnre^oti. Maar ook duxe bnpiiliug zou ilc mtleiin» i^it uitgluitund persoonlijk wezen inui-st. ' -M t f dit; vcranderins in do voordracht luid-, maf but uiij viiorkomt, ^le IIooglc«ruur fcjju \vensc1i en blucl' iio emihei'l in het onderwijs bewivird.. Men y.al toch niet zóó ver willen gaun «en nieuw klini«h prufeasoruat te scheppen, oni, wolken imgleerüar hut ook zij, du gelegenheid te o[jeneu tot hot geven sou coussltatie-uren aan liuis." fo uiteen gezet te hebben, wat de eischen zijn aan ecu hieuw te benoetnea klinisch professor te stellen, schrtjft dr. Items: En daarom' mqct het hoojre woord er uit Laat ons eindelijk by deze gelegenheid een echt wetenschappelijk Miniêus tot Hoögletraar Arf/yen. Ik zie ccliter groote bezwaren hiertegen rjjzen, want het oogenblik om zoo iemand te vinden Acht ik alocht gekvzen. ;Wq bobben bom eenvou dig te onzent niet." . Ia een schets van dan duitsdien küpischen professor, die voor de wetenschap, en niet voor de konsüllalieve praktijk leeft, (Berns noemt mannen als Traube «n Kussmaul, Friedreich en Leydén,'Nothnagel en EÜumler) dfiogl h^ er op aaa mannea in den geest der genoem den uan de Universiteit ie 'verbinden, en niet vóorttegaan zich mei het middelmatige te vreden te stellen. Zoo wil de schrijver der memorie geens zins, dal Prof. Stokvis niel benoemd zou worden lol Hoogleeraar in de algemeene ziektekunde en gencesmiddelenleer, maar al leen dal hij niei als derde klinïcus optrede; kiest men een nieuwen klintcua, dan zij het een man die booge belrekking volkomen waardig. n\Vii, zoo vervolgt Dr. Berns, zagen bet gebeuren, dat de benoeming, van den een of anderen hoogen ambtenaar dor Gemeente aan leiding gaf tot de meest ernstige beraadsla gingen; daar waren -net 'betrekkingen van groot belang, ja, doch voor niet langer dan eene 'kleine reek» van jaren. Daarentegen zagen w(J bet 'eveneens gebeuren, dat de keuze eens Hoogleeroan schijnbaar althans minder gewichtig wera geacht En tr h is de keuze van dezen stedelijken ambten» die van 80?40 joron oen kolosiülen invloed' o- : gmucbe gesbichten nitoctciii-gOLiOcarkaim.yu . oito ueuucti, >üi uj«ol uelu IU worden, gohoel kunnen lateu vervallen. Droeg de LJirccttur-goueeskuiuliga den titel van GenccsluicrDirecteur de zaak ware een geliccl undero. DOKO beüi't zich echter niut in to laten ffl«*t d* behan deling der zieken* maar. aliseu z-iju oog t o lateu gaan over deu geregelden gaug van znkon in da gasthuizen, piinrenbóven bestaivn er goone wettüljjko bepalingen velgens welke zieken op ziekeuzalcn aau het onderwijs onttrokken zouden moe ten zijn. Dit is ook niet wcnsoheiyk. Er werden, althaus vroeger, of het ook nu geschiedt, weet ik . niet, enkele zieken van déklinische ai'deelingeri ' op zJcu gelegd waar zy niet meur onder het directe toezicht waren vau deu'Hoogleeraar. Dat zij daarby beter voeren kon niemand beweren. lutegunduel ovor de gebrekkige behandeling dier ziekou eu do nog slechtere verpletfinjf door het dienstpersoneel hourde men in vroeger on later tijil ilc t'i'gfrlljkstöberichten. Verder werden door hut heen^ium van professor Chanileury van IJsselstcin een paar ziekonzalen aan het Hooger onder\vijt onttrokken, uk die zieken zijn daardoor mei in nen buteren toestand gekomen, raaarwerde'.i-fifdert gedeeltelijk-''door een onbevoegde beluui.leld. I)KJ enkele nu aau het onderwijs ont trokken zieken moeten er weder onder worden K«)»racht, Dit strookt volkomen met het eerste mtikel der Verordening, regelende degeneegkuadigu Arm verzorging voor de gemeente Amsterdam, vastgesteld b{j liaadabesluit vau 8 Maart 1071 n gewijzigd door latere besluiten, van 1875 eu 1870, welk artikel luidt: degeneeskundigeArmvereorging stelt tieh ten doel het behoud, de voortdurende verbeter in/t en de herstelling en de gezondheid der armen." Er zou slechts een gemakkelijk te treffen schikking met bet Armbestuur eu een onbedui dende wijziging in de verordeningen noodig zyn om de belrekking van gaathuia-adsistenten te doen vervdllen. De betrekking van gasthuis-adsistent daarbij is eon ongelukkige.. Hij heeft al» aoodanig eigentlljk geen chef. Dr. h^jssen toch, hoe geschikt hij overigens als Directeur-geneeskundige moge zijo, kan uit don aard der zapk geen goed chef vun nuUisteuteu zyn; daarvoor is hij te wei nig uren in het gasthuis, is do aard zijner bezig heden te veel omvattend en bet bootdargnment daarvoor is wel,, dat alles behalve juist de behan' deling dor zieken hem toevertrouwd, is. Worden dczo gAathuw-adsistcuten nu daarby voor de an dere helft universitaire adsistonten, dan zullen zy altijd tweeslachtige wezens blyven'die, behalve dat zij weinig geven, ook van hun betrekking slechts twijfelachtige voordeden oogsten, daar zg met den hoogleeraar slechts ton halve in betrek* ' king treden. ? Jbn nu wil men hier, volgens da eerste voor dracht, de tweede gewaagt er slecht* ter loops van, het aantal.van de direct voor het onderwu's bestemde patiönten .inkrimpen.' Daaitnedo zal men de zooeven naar ik meen te recht als minder deugdelijk beschreven toestanden nog verergeren. Op die wijze toch wordt de scheiding tussohen universitaire en armenziekea, die b{jna niet meer bestond, weder in verhoogde mate in het leven geroepen, een toestand die juist moest ophouden." Een geringe wijziging van de verordening, waarbij,de bevoegdheid van den directeurgeneeskundige geregeld wordt, zou hiertoe noodig zijn.- \ Ten sloite schrijft Or. Berns nog het vol gende over de voorgestelde inkrimping der klinieken: , Do onze die nu ieder 80, tot 100 bedden tollen, wil mm tot de holft terug brengen. Kliuici van naam, die ik over Uit eu andere punten raadpleegde, en wier brieven ik liezih. nyn het hierin met m\j geheel eens. Do kliuiekeu .hier, hebben volguu» hen juist liet veroisohtu <r«Ul bedden. Zy, wior klinieken eveneens van 80 tot 120 bedden tellen, ^yn divvroeüe, en mot 2 vau heu allwen afhaukoiyke, bevorigile, inwonende adsivtuuten voluiwikt tuvreden (de derde ttdsistent, diu uitwonen kan, is voor de Dolikliniek): doarmoJo jicbben «U w*t f$ noodig vinden en wat o.fiie JMi-itnUnge oaiWviodmg ban Ivordu, dat iu ilk opzicht hut bette was. irium.m tullen wif MH hier een proef gaan nemen die elders wordt afgekeurd en die teker gropie nadeden heeft? Ut» voorieeion dio mun er cich vau voorzoutten uitsluitend den Ilooileoraar ten komen, doei» du uadeelun die er uit voortvoor du vorming der adsisteuten waren oneindijj grooter. llot gemak v. u deu Hoogleeraar U fr duor geilieod, slechts 40 i.ekon, die hg diittclük» *«lf alle kun oiulcrzoekon. Uu heeft zeker oneindig meor te doeii al< bü80 tot 100 iekcn beeft. Niet dat hy da» d;ii^eiijlcs all» zieken zelf zou onderzoeken dit dowt hu ook tiiet al he»ft h^ er slechts 40, on dit is ook ni«t noodig, maar hij beeft dan .veel roecr to QOBtroleereu, Hoa grootur toulrdoafiieolüagw, de» to meer komt vr op déadsistootén aan ; eu dit luatste U juist onmisbaar voor huune zelfstandige vurniiuf , ducli, tot A>\t zij eone ' zekere hoogte bereikt .hebbon muet de-buogleeraar z;ch veel, «oor Teel moeite Keven. Uaiwdoor leoren ijj eohter juist wat züleeren mootou om tot inodeci gevormd te worden. Zóó worden de goedo adsutonton in het buitenland gavprrai]. Voor de wenschel^jkheid eoner kleinere kliniek wordt hier nog aangevoerd d it de professor dau zelf «Ik oogeublik juist van alle gevallen wat bot physUch onderzoek en den geheelen toostaud betni'f, op do hoogte is. Ik laat daar of dat het geval zou zyn, maar acht het ook niet eens wenichcl^k. Zeker is het noodig dat du gevallen, die klinisch worden voorgesteld, vooral' juist bentudeerd zijn, maar dit is slecht» noodiff voor tuk Ie navallen. De meeste worden gebruikt o ra den studenten te leeren wat physisch onderzoek i». M o« o dit somtijdt door den lioogleeraar zelyen worden verricht, meestal gelijk ook hier, geschiedt dit door den ndsistent privaatdocent, lector of buitengewoon hoogleeraar en die toustand moet zoo blüveii. Kent óf (Ie hoog leeraar t' de adsistent al die gevallen reeds ge heel, dan ontaardt het on envys licht in het op geven van raadselen. Hij heeft onderzocht en de arme student moge nu zien hoe hy tot de waar heid komt. Ook voor de patiënten is dit te vaak harhaalde ondertoek niet wenschetijk. Neen, dit moet uiet het geval zyn; het onderzoek moet het karakter van gemeenschappelijk onderzoek niet verliezun." u . Hol doet ons leed, dat wij van dit babngrijk sluk slechts een doel kunnen aanhalen. ;Genoeg .echter om er den geest van te doen kennen. Wie er nader kennis mee wil ma ken koope hel aan de stadsdrukker!) (N^s). En toch, wie deze memorie leest, en mel<!u toustanden hier bekend is, zal er weinig nieuws in aantreffen. Immers de verdienste van dez'ïmemorie bestaat niet zoozeer hierin, dnt zij liet onbekende meedeelt, maar zij is merkwaardig om het overbekende, dal zij durft te publiceeren. ilcn weet het, alles wat de Heer Berns ten vnn i\n n-lltn in hiaf schijnen? Daarom schrijft Di'. Berns: »üe klinische hoogleeranr teelt voor en op zijn kliniek, daar is hij te vinden; in den regel is hij er van 8 of 0 uur 's morgens tut l of 2 uur 's middags," \Vicn is het onbekend, dat er gejaagd wonll naar klinische leerstoelen om konsulfqüevc praktijk te .erlangen,-"maar wie durfde tol lieden een voorbeeld, man en paard, te noe men -gciyfc Dr. Oems, als hij schrijft: »Prof. ilerz, die voor paihologische anatomie bcriöemd, -ferslond hel hooge belang inzug der konsuHatieve praktijk?" Wien, die niet medici omgaat, zijn niet reeksen vnn verhalen ter oore gekomen, ge tuigende van de wanorde, de verwarring en de grove achlcloosheid jegens zieken, die in hel binncn-giisihuis heerschcn? Ons binnen gasthuis is spreekwoordelijk geworden onder do mannen van het vak. l)r. Berns is de eerste, die er onomwonden de oorzaak van aangeeft... Het iweeslachligkarakter van hel gasthuis, waarbij de directeur-geneeskundige, ofschoon geen geneesheer in hei gasthuis, der adsistenlcn-werkzaamlieden regelr, als hij het niet 'noodig oordeelt, zonder overleg met den hocgleeraar; de absentie der hoogleeraren zelf, de onbevoegden waaraan een deel der zieken wordt toevertrouwd. Ten gevolge van gebrek aan toezicht* orde en plichlbesef van hen die 't aangaat zijn daar toestanden, die oningewljden niet kunnen vermoeden. »0ver de gebrekkige behandeling dierzie ken", (die niet onder direkt toezicht van den Hoogleeraar staan) schrijft Dr, Berns, »ende nog slechter'verpleging" dóór het dienstpertoneel, hoorde men in vroeger en later tijd de ergerlijkste berichten." Onder berusting en, naar hel schijnt, qp advies der medische fakulleit, worden hier toestanden gehandhaafd, die weergaloos mo gen heelen m het beschaafde Europa en blijft men zich in een richting bewegen, waarbij voortdurend persoonlijke invloeden zijn waar te nemen, die, om met Dr. Berns ie spre-: ken, »hun recht van beslaan niel onlleenen aan de hooge bcteekënis eener krachtige per soonlijkheid." Helaas, persoonlijk belang drijflzoo menigeen. Wie vreet alweder niet, hoe Prof. Chonfleury v. IJsselsteijn, buiten Amsterdam zich met ter .woon vestigende» in zijn belang, ajet in dat der wetenschap, tot buitengewoon Hoogleeraar werd benoemd? Een kind kon gevoelen wat deze daad beteekende. Bij Dr. Berns lezen we: door het heengaan van professor Chanfleury v. U. > werden een paar ziekenzalen aan het Hooger Onderwijs onttrokken. Ook die zieken'?werden sedert gedeeltelijk door een onbevoegde behandeld." Toen werd dat buitengewoon hoogleeraarsohap als een voordeeltje voor Universiteit en gemeente afgeschilderd ; thans is dut buitengewoon hoogleuraarichnp een der oorzaken, die een nieuw klinisch professoraat noodig heelen te mukon, duur de lloogleeiareu nu meer exuiucuuren hebben !...-. Nog niet vergeten is de laatst»! enoerning hij de medische lukullcit. Dr. fkrn«, lieeft den moöto sohr(jven : »Zig uien meer. dan eens dio vetkwzrngen reo«ls laugs allerlei wogen voorbereid en uitvallen in een zin gansch legenovergcslöld aan het spreekwoord, dat een profeet niet geëerd ij ia zij» eigen vaderland (stad), dan wordt hel hoog lijd mol dit stelsel te breken. Muur genoeg! De woorden van Dr. Bern» schijnen inrrnr al te waar. Zoo dit iiitt geschiedt (van ttelsel veranderen) xüu wy op deu weff een klinische schout, een utrichttnasgelcgenhisia voor medici te rUtf ou dio kau meu luw toch ui«t wilton, maar alleou oen Unïter»ttdt iüden waren zin v»n het Woord. Als wy niet liqogst voorzichtig z({ii,straüdcn wütuph op:deee klip, waut htt hooger medisch oni&neys ? kooit koe laugt zoo meor, ook aan on»« atnlefo UmvenitoUen, in j?iivti«r. Er.. werden. in d-ze lichting reed» t* veel b«li*eflnngeu gedaan. Wj) tuissvu ouder 'do klihischu hoogleeraren te zeur elementen van echt wetenschappelijk gèhalto en hehbeii onder hen eigentiyk byim.geen professo ren, die hun sporen in het strijdperk der weten schap hebben verdiend. En evenzeer als wy die behoeven, hebben wy dringend uoodig adsiitjen(eo, die zich volledig in de umvemitaire richting ontwikkelen. Zou Amsterdam, dat vaak genoeg den hoofdtoon aaugoeft door het slrevon om alk-s wet met het onderwijs samenhangt , goed te rege len, geen krachtigen invloed kunnen Oefenen op de door do Hooge Kageerinff hoe eerder dei t<» beter maar noodzakel^k te maken wijziging in da zoo gebrekkige wet op bet hooger onderwijs'/" Aan ons is het niet lo beslissen of Dr. Berns juist oordeelt over hel wetenschappelijke gelialte dor nederJaudsclie klinici, oi>k niet of het aanial adsistölen, door hem begeerd, onmisbaar is. ? Wij verheugen ons alleen in het leit, dat een Dr. en deskundige een raadslid officieel personen ridderlijk een er^erlljken toestand brandmerkt ; dat hij protesteert tegen .liet gebruikmaken eener universiteit als middel om de wetenschap te proslilueeren ten bate van persoonlijke belangen en dat hij het een voudig beginsel van scheiding van universiteit. ! en arm verzorging op den voorgrond plaatst. .' Hoezeer inwonende, uitsluitend van de . lloogleeroren af hankehjke adsigtenlcn, die geen l praktijk buiten hel gasthuis uitoefenen, voor liet onderwijs noodig zijn, za) ieder begrijpen. Dat Dr. Berna m-;t zijn heldere d nkbeel?den in' zijn uitnemend geschreven memorie' ontwikkeld, een harden strijd te wachten slaat, spreekt van zelf. Hi,i heeft de eer de vijanden van onze Uni versiteit: de sleur, de gemakzucht en het per soonlijk belang lo hebben aangewezen. Moge de kordaat ondernomen karnp niet dadelijk met een zegepraal bekroond worden, aan btjsland kan het hem niel ontbreken en aan zelfvoldoening evenmin. / TWEE EiN, EEN IULVE EEUW VAN » ' 110ÜEK NDE11W1JS. ! Maandag den OJen Januari zal, ter plech tige herdenking van het ttvöo honderd vijf- ^ ; tig-jarig bestaan, van hel athenncuin en de' daaruit voortgesproten Universiteit, door den Hoogleeraar Jorissen een feestrede in de ko ningszaal van i N. A. Al." gehouden worden. 250 jaren is een verleden Inng genoeg om er zich bij te bepalen, 0:1 den leest redenaar . te ontslaan van de verplichting utn een blik in de toekomst ie werpen. Toch kan men in zulk een oogenblik van ' fecstviering moeilijk de vraag ondérdnikken : wat zal do toekomst baren v 30 r onze Uni versiteit? . ' iNu Amsterdam haar Uoogoscho>l heeften, Wil zij haar niet opheffen, nog geruituen tijd ou eigen knslen zal moeten houden ;nng uicmand icls anders wcnschen, dun ai zij bloeie en vrucht di-age. Aun den gemeente-raad zal een sir^iade worden aangeboden. Te recht. De Haad heeft do~ Universiteit gewild, gesüclit en zal verder voor haar zorgen. De gemeenteraad, vol ijver eu vuur, waar hot de belangen van hel ooger omknvijg geldt, zal met vi eugde de Serenade ontvangen, en ongetwijfeld bij dal 230-jiitig feest zicli alvi-agen: wat hij op zijne beurt uU fecsigave uan dit pand zijner liefde kan schenken? Laai hel bovenal zijn: EEN VLEKKELOOZK MUM. Lfal men er zich , voor wachte, ecnige dagenna de feeslviering, onze Universiluii buiten de gemeente in opspraak, en binnen do ge meente, bij de eigen burgerij, in een kwaden reuk te brengen, door uil de ? gfnuentikiv ?10.000 jaarlijks te bestemmen ter bezoldi ging van kerkelijke hoogleeraren. De Uuivx-i sileit drage niel hel merk van ecnige dog matische richting. Zij worde niel een let. ken van verdeeldheid oodcr de ingezetenen. Slond hel aan ons ie buslissen wol mun de 250jarige zal aanbieden, wij zouJea incl ons antwoord niet verlegen zijiii ? Wij zouden zeggen: Schenk aan de arm ste, de noodlijdendste en zeker meest b'ijvemJe instelling schenk aan de btblioihech i de jaarlijksche bijdrage van f 1Ü.UOO tiio men, waarschijnlijk onnadenkend, maar zeker tot nadeel van de Universiteit, voor digmati-ck onderwijs heefl willen aanwijzen. Deze feestgave zou in een behoefte, alilatis ' ten deele, voorzien. Immers een gcsclunk van een paar duizend gulden, gelijk ilmits bij inschrljvinr bijeen wordt ge^ad, hoe loffelijk de bedoeling der gevers ook z^, beteekent waarlijk mets. En naast dit stoffelijk blijk van iuj.o:omenmenlieid met de eigen stichting, voege hx-n een zedelijk van veel hooger waarde. De raad van Amsterdam neme, zoo spoedig het hem mogelijk is, het besluit, om bij de regeering, met deo meesten nadruk, ponder ophouden, aan te dringen, op eeno : rPQ-dig<! b/;riientpf d^p door u&r vwoofd'cl'o tloojer Qndefwtj»-w«L Opdat e«nege ne)nie-uniittwiieil niet alteen worde vrij ge nel J van do verplichting om een volmaakte cf gebrekkige theologische fakutteit lo ondat'ttou'Jen, msar io het ajgetttaen, al die bipslingen uit de wel worden verwijderd, jvv'ko aan gerawn'.a- ea r^ks-unirfireMil ..:' oadcnvjjs benadeelen. "* *** ft) doze~giiïeo, die \\y Anwterdam's uni?.e:5;-cil toewcnschen, tal niemand ons veriknkcn haar niet genegen te zijn. Bloeie de i):>ivct'si:eii maar alleen door eerlgke middelen. Zij streve voorwaarts maar langs dt-u koninklijken weg UiT DE MAASSTAD. Rotterdam, 6 Januari. 'lot geheimzinnig itilswygtn, waarin ons geutitub««tuur ticli ten naozieu van de veiligheid ? buigjeiy in openbare gobouwen hulde en dat l ntet midcn verklaard kon worden dan dat iu Uit opzicht afdoende maatregelen werden voor» l.oa-id, it eindelijk fthtcrouvood door Burg. en \\etli. verbroken. AAU do ledenvan den genteenlornad is een rapport met begeleidende missive v reenden, in welke laatste B. en W. zeggen dat «ij ondrr d -ii indruk van do catastrophe to \Vccucu hebben gemeend opnieuw te moeten lo ten nuga:iii in hoeverre iüde schouwburgen eu in de Doclezaal voor de veiligheid der bezoeken voldoende waarborgen bestaan." Uit nagaan" is g'scluV.l door den directeur der gemeentewerken, ,1011 hoof'l-commissaiU vau politie, den voorzitter van hoofdliolcu der brandweer en den hoofdin specteur over het bouwen, en het is hun rapport hetwelk U, en W. den raad aanbieden ouder nwiledeelLig dat ten aanzieu van do voorgemelde vuibst uringen zoodanige maatregelen tullen worilon gonoiiitii, als zij geraden zullen achten." Vooralsnog derhalve heeft do indruk der catactiopho t) NVecneu" hier nog tot niots anders «e!eiil dan dat het publiek kennis kan nemen van het rapport, waaruit do bestaande toestand blijkt en bovuiidïea du wenschelijkheid van een aantal niMntregcten, waarvan het echter nog volkomen m.zoker is ot' hot gemeentebestuur er de toepasHug vuu «eraden" zal achten. Ue weg, door de liiiiLjeuiccstei's van Arasterdam eu velo andere . steden, onder den indruk der crttaitropho" inge slagen, om namelijk terstond maatregelen tot verhóojzing der veiligheid van liet publiek voor te schrijven, £cbjjnt tuty doeltreffender dan dq weg dooi- ons gemeeutehestuur gekozen, omdat wüuu hier, een maand na de ramp te \Yeenea, nog na genoeg iu dcnzell'den toestand verkeeren, terwijl ui-, het rapport blijkt, dnt dio toestand inderdaad hoogst gttvoariyk is. Mivar ab het noodlot ons uit maar goedgunstig voor een catastrophe" al* die te AYeenen wil behoeden, dan zullen wükier onder de leus van festina .lente, misschien ook wel eenmaal tot een bovredigenden toestand kuniicn kamen, liet zeer uitvoerig rapport der vier hoofdambtennivn; hetwelk uageuoog texfueel heden och tend eu van avond in de N, Solt. Ct. is opge nomen, is in velerlei opzicht een hoogst interes?nnt t-tuk en behelst voor menigen Rotterdammer zjer veel nieuws, liet zou mij althans niet verwoudevea als zeev velen myner stadgenooten inderdaad verbaasd gestaan hebben van de velo i,ootl-gangen, trappen, deuren, iiitiranjron ,*nx, 'welke oruo beide, achcmwburgfn rjjK zyn.- Leest tneu b.v. hetgeen bet rapport daaromtrent van den kleinen schouwburg mededeelt, dan kan men zich in zijne verbeelding gemakkelijk voorstellen in een doolhof' verplaatst te zjjn, waarbij verge leken het labyrioth dei' oudheid op Kreta slechts kinderspel ka-a. Of echter dit deal van het rappiirt geschikt geacht mag worden het publiek omtrent zQue veiligheid in. den kleinen schouw burg gorust.. te stellen, mag wel enigsziuft wor den betwijfeld, Hoe verdienstelijk het minutieus onderzoek en de uitvoerige mededeeliag der resultaten daarvan zonder «enigen twijfel ook is; toch golool ik dat zich de vier heertn, bjj het opstel len* uu het rnpfoit, niet op het juiste standpunt ImUlieh geplaatst cu niet voldoeiido gelet hebben op de m. i. onloochenbare waarheid, dat in ge bouwen, wtMivin v«!e incflschen te samen'komen, het ge t a ar voor pAniek.duizendmaal grooter is dun het. gevaar voor brand. Paniek nu wordt niét voorkomen door Jut aanwezig zyn vau «llïrlej guugeüen gnngetie*, deuren «11 kronkolwegau, waarnaar hot publiek eerst zoeken moet, uuur i\lleeu' door zulke maatregelen, waardoor allu bezoekers van luit gebouw in alle richtingen nis in een' oogwenk daaruit onmiddellijk iu de buitenlucht kimiien komen. Uit is door de tier beeren geheel nit 't oog verloren, cu zij slaan ilnu ook don spijker op den lco[< als zii miiffteu: Velen zullen vioemd opkij ken vnn de' uitspraak, dat betrekkelijk weinig sclioiiwluirgeii zoo weinig, gevaat' voor persoon lijke'ongelukken opleveren" als de kleine »chouw\Kji-g. Muur oder nog lievreonnlender is het, dat <\M uitspriuik gcgrou/i is op het aanwezig van vele en langu iiuiigeu, «x-lke dooi' ouder den voet gotreden puiHuncn versperd, honderden rnentchen aan ik-li flood door veiiitikkiujft zouden prijsgeven. Hoc weinig de heeren zich v;m het. onvunny.lelijk unt<tHnn et:iiei' pnniek by lua:id lieliben rekousclinp tu'jiiïuii, l'lukt wei liet muest u.t deze zinsnede: .!VMI iH»orli.;niiy heeft direct uitgang uit dia vestiini!<! o|i du Kerkluun. l'oor die t'""K kuuneu in ?/««r .koiteii tu l een nieniKte meiisohen in ilu oucii l.nfM koiiicM. /ij /oi, allee» onbrnikhour (JD,'ZDO . ?! v lirnn l uitbnik niet op het tooneel, muur iu de klvfilkiimers, iniiiir duti loupen do h e/ o u k o i- s u den schouwburg R eb n u h ui i d d u l y k ff e v it n r. Alsof een door schrik v<;vliijitui'«l pnltlivk nog redcucerdéover hot u u'(*?:?_ gniiiiililulijk 'gevoiir! < Kr i» i Ujf -iet* »eer ,verr»ss«nds ir» het rapport.tic htereu xeRijen dut ny zich tot het voorstelleu v;in het fllfe;ijOudrj(l(eHJk»te \tepn\ea, wut. il en snióreii- seh«nw»urg - e»» dn- l><>ttleikial betreft, «uidiit <le «rst« <nr{t«rnicp«(y4c ovor i»j:iar wordt til'^«brokeii, «Ik uuxliit wet de. verbouwing der l'ii(;li-aiiU, iugevolgo bot contract, in lift vourjfta» vnn ,188i »il worden aangevangeti." ^Vlk. contract hiur liedo*ld wordt, i» m\j onbekbml Kii eeno oontractuMilo verplichting'tot verIi uwinu der -«uil U voor mfl een' nieuwtje, dat mij verheugt omdat dn anti.eene verbouwing '!iingfB<l van iioode heeft, tnanr mij sp\jt omdat ?la:iriue'dB de flauwe hoop op oun tiieüwu concerti i il voor KO«1 Aervluuéii b. f 't uttt die verbonvit'Ücitmeiiliiingt, clan wtl of men nftn eoöig gemjs >:? u cotwfquoiit. u bij de ner heereu moet denken, ia, uit. In t*i I'HIJKJI t niet op lo waken, ruonroen feit is 't, . 'int d- ««clirn t*> vurbeterinir der Uoelezanl door hen ^cHttdi), «uu hoog en zóó kostbaar zjjn, dat dp vervuiling danryan r**d* op zich zelve eene bo) lugiijko,?verbouwing" Kenuomd zon mogen wor'it'ii. pp do dringende nqodzakolijkhoid dier valt niet ar to dingen, en eerder zelb mnp> ikunitfii ftrggvn dnt zij nog niet vér gogonii, w» n t de. zant eigenlijk vnn overheidf.. j vour h r. publiek Iwboorde geslote» te worden, vnornl'.oAidat do »t«ile ?cbeovo trnp, die toegang 'ot de' zkal pelt, \>ij paniek' ofiróVroydoJtfk den <loo4 vin een,«jintnl ]vsr*onen veroontnken s,>d, m.iitr ik wild« er-, alleen uu \rö»«n, ejitlttt jammer i< dat bet. rapport omtrent de verbouwing der JitwlezHal ,win«BVol«o het contract" aoo dnwteris. Dti ]<>w'trmvo luimte van de Antsterdammer noudïnakt mg tan het, raprort af te «tappen, wil ik ook wig. e*no font in iaün vorig «chruven herMelWf. <h*i ulticlit tot onjuiste gevolgtrekkingen HAhleiding BOU kunnen geur*. Den wvlwuleadtn, ff lieitr uou d«tikeo<Ua lozor i*iwel ztli'betcqfer TM ? 100 belaögrijk wrbuud hebben, httweik voor een jaar-oboanement voor «He tramlijnen in HIÖU vorigen briff gedrukt rtaat; de holft trouwen* ^ - - - - ^ ??»-» " m^^r f -^nr iwv««v «? WW «r MM Mu reeds rijkelijk boog genoemd moetut worden daar dh\ bet jaar gewlwad op 300 werkdagea,o ook m«t de 2ondug«n, retds omstreeks 17 of K ets. bedragen zou. Maar hoe dit zjj, bet zou m( «iet aangenaam *yu indian mijne lezers onder den indruk bleven, dot ik een zoo hoogen abonne««Dtiprüs voordeelig zou achten o voor de tramwecmifttseliappfj i-a voor het pnbllek. *"?. De proefnemfiiir met !»et rerötHrteltel s«bönt, te ootdeelen naar de betrekkeltik volle wagens «p de lün Ileurs-Willemiplcin, in den siaoak van iet publiek te vallen, niettegenstaande de directie ?p aeze ]ya ook ou nog om da Uea miooUa lort ryden. Dit is, dunkt mu, in flagranten strijd met het sectie-stelsel, hetwelk beoogt onderweg sooveel mogelijk passagiert, pok voor korte afnUnaen, te trekken. En hoe is dit mogelük, als mea gevaar loopt bij den wissel tien miunten te moe ten wachten, d. i. reel langer dan men noodig ?eelt om bet stuivers-traject to voet'af te leggen? De proefneming zal eerst zuiver «uu, zoodra de rark-ljjn, overeenkomstig de verleende vergun? ----- V w ^>*H -"VfJ^'WXV UI W tMAOOVtMV» VW1* K «t V* A dat reeds nu de proef voordeel oplevert, daar naden lioUt na eone gebrekkige proefneming in JAniuu-i, wegens mislukking hot sectie-stelsel spoe dig weder ingetrokken zou kotmea worden. uu tramweg-exploitatie in de grootere stedon staan de ondernemers, dunkt m\j, voor dit alter natief : zal do train een aristocratisch of een de mocratisch vervoermiddel zijn? liendoert de on derneming op eerstgenoemde wüze .geëxploiteerd, ?00*1» b.v. te Amsterdam, dan is bet der maat schappij niet zoo euvel te duiden dat zühaar dienst fatsoenlijk" houdt, al is 't ook een ?chreeuwend onrecht dat 'hu, die voor f 2.60 kaartjes koopen kan, 10 ets. per rit betaalt, torwijl hij die niet zooveel tegelijk kan uitgeven, van 10"s tot 121/3 _ct. betalen moet, en al is ook, naar myne meenmg, het gemeentebestuur, dat de concessie verleent, zedelyk verplicht zijne voorwaarden zóó te stellen, dnt het vervoermiddel komt ten bate van da gehoele burgery. De aristocratische exploi tatie om t zoo eens te noemen is hier voor de maatschappij zeer onvoordeetig gebleken, en daarom eischt haar eigen belang, clat ZJJ nu ook consequent het andere stelsel van exploitatie aanneme, opdat zij ovenals bijv. te Brussel en in een aantal andere Belgische en Duitsche steden, haar wiust vindon in het aantal, in plaats van in de maatschappelijke positie harer passagiers. IJaar tarief eu Iiaur dienst moeten zóó zyn ingericht, iat het grootste deel der burgery er een voordeel m ziet van het vervoermiddel gebruik te mnken, «aar don4 moeten do wagens elkaar niet met eene tnsscaenruimte van 10, maar van hoogstens '3 mi nuten opvolgen en de raaximum-pr ijs op alle Ijjneu voor iedereen op 10 ets gesteld worden. .In het koffiehuis iu de Passage wordt sedert Dinsdag de proef genomen met electrische verjng'u daarbinnen waarschijnlijk zeer foed voldoet, m»ar daarbuiten geeu verbetering feooemd kan worden. De hoofdingang aan du ioogstraat is duister en somber turwyl iu do Winkeltjes tegenover het koffiehuis thans het gaslicht gespaard wordt, waardoor de vele icl t«rendo gasvlammen daarin ontbreken, die aan do Passage bjj avond zulk een vroolyk en riant «nzien gaven. Goslicht ilatteert, terwyl olectrifch icht aan personen en voorwerpen een flet?Q, vale ant geeft. Ik geloof dan ook uiet dat hefc nieuwe ift ^rhferïhtet *zaTov<èw1iria«./1- -Hk" UIT DE BISSCHOPSTAD. Toen ik u bet laatst schreef was bet nog '81. u is '81 alweer verdwenen en '32 in zyn plant» getreden. Hoe anders U zoo'n jaarwisseling als *<l jong ZÜA. Als kind en al» jongen had die oudejaarsavond iets heel bijzonders. Vooreerst wy mochten opblyren. Dat opblijven zegt iets als men het niet mag en niet moet doen. Maar onze vreugde werd nog vermeerderd door een extraatje. Kr kwamen ooms en tantes of wy waren te past by oom) of tantes. De gastvrouw bad >p a en oudejaarsavond ook iets extra's. Eeusgcmfkoosde traktatie was bet opdissclifn va-j k u t mi es met pons. Voor iemand die er van houdt' zyn itastanJM eon uitmuntend eten, op oudejaarsavond. 't; 1 1 «en gezellig eten; ieder '%it om het hardst téwurmen om bet eetbare te voorschna to' wer ken uit dea oneetbareh' bast. D* traktatie was (90 ingericht dat zy ten rif ure was «fgeloopen. De kastnnjebosten en do pons verdween ; een blad met wynglazen en een flescli verscheen. Daar mede moesten wy hetxieuwe jaar begroeten. AU de klok van twaalven begon te spelen schonk de gast heer de glazen La en sprak eenige woorden waarvan dankbaarheid de grondtoon was; dankbaarheid omdut vre nog by elkaar waren ; dankbaarheid pmdnt we alleu gezond waren (we waren van een sterk ra?) ; dankbaarheid omdat we in het af^'aloopen jaar zooveel goeds hebben genoten ; dank baar .... maar onder die redevoering had de klok 12 geslagen; het oude jaar was uit en hetnieuu-o begonnen. De meid met ecu buitengewoon iiouge kleur óf door het braden dei- .kastanjes, 6 1' door de |ionn, ut dw»r liet opsteUeu hurer zegewenscbcH, of ddor iets ander?, stoof do kamer biiincn, als ze bleef en in dien tijd lieven o meestal en wéiifdite al de beeren en dames alles wnt wensclielyk is." Waarschijnlijk uit vrees iets tu vergeten pencrnliseerde xij up dio m:iiiicr. De nieid biwl )i«t tusiu gegeven. leder stnml nu.npeii oen gulukwfnselicn, een hniuMnikkuii ec-ii oene;i voudüWHUIV.III het einde niet 10 voorzien was. Grootmoeder hml vour iuilei' wat tien spdarpoN m.'iat* xorvvuldig i extrti'a pjipjertjöKüwikkcM; vader MI nioudH- u»ludf» liet voorbeeld, nonies «n tint vu sUitfii dio nf luelinif, alias uptjiii in papiertje.*, iininr \v« wuritn toen icu>ls Oüiirulisti^; dat «ij niuiktcii dut din papitTtjes lioo Innger boe kfeaior woniiui. He* nUeramusautst wiu coo'n oudrjniu Rovnuil bij oom. deu luitenant der schutterij. Als wüscuo wn't róiidgezoend hadden klonk o'p tths «oor d<t itmu- run gtitrompiel Van je webrfe. D« vier tnin!>orr>j iler eohutterji Icwameu. 'luischts uu 12 ure hunne hulde brengen ? aan de oftiejersn. Zütrommelden «en riiffoJ die naar gehung vnn- do weersgesteldheid kort of lang was. Ouze sclmtterütaiuhoer* waren trotoch on Kunne roffels. \Yiu de roffel ten einde daa werden zg verzocht binnen te komen Duar za ten xy, ioder jaar met eon ander hoofddeksel maat nltyd met dezelfde trom. De familie bleef, bij den «ij.i. maar de tamboers zouden zeker voor de kou liever een glas pons hebben. De ponsflo^cb keerde' terug maar nu begeleid met glazen .van buitengewoon grpote afmeting. Uy het eerste glus sprak de oudste der1 tamboers een woord tot ue beuren en dames en speciaal tot zün luitenant Hoewel de tamboert, zooals gebruikelilk is, kloiu varen, bezaten zij eene «roote i gemakkelijkheid om groote glazen .pons in minoer daa geen tQd naar binnen Ie werken. Oom zog er in z{jn iiuicja»je volstrekt niet luiteoantsachtig uit, naar bij het'twoedo glas bedankte by en dan kon je tuch huoren dat de luitenant sprak tot siJotrotumelsbgers. Nog een roffel voor de deur en toaen naar de andere officierea. , ' ': Nojf'beel laat iu den nacht als ik lag te droomeu van kasUnjs», zoenen, pon», trommels, oudejmiria.voüd-pre«ken, enz., huoWe-ik» roffelen. Oudejaar» ayondpreeken. Ja we waren natuur lijk nog vóór de kastanjes ter kerk gewewt Wjj hadden een preek gehoord die natuurlijk indiuk had gemaakt. De gemoederen waren zóó ontvan kelijk in die plechtige ure, dat de inloste aan» doenljjkheid dadet^k raak wa». Dt sat wel eeos 'te soezen. Miaichi«d het verlangen M» d* ka* tonjw me/t pon* d*«d Taijde vtug «tellen waorwm moeten w)j in de kerk om 6 uur bet oude jaar vieren «n thuis om 13 ure; waarom moet met oude jaar de kerk vóór M bjj trouwen de kerk achUrgaan? Hoe anders thatu. Ia plaat* van gelukweosohen en papiertjei met geld «aunoroen, is het nu gelakgewenaobt worden en geld zonder papiertje» weggeven. Vooral bestellen van de verschillende apoorwegonaernemingen, van v. Uend & Loos, van schiet-, lucht- en andere schuiten, de bneveubestellers, de ccurantenloöpcrs, de knechts Tan Klagers, kmideoien, wboeomakert, Traschvrouwen, ja van iedoi'een daar gij in '81 maar even moe m «onrakiog *yt geweest, hebben zich' om het zeerst beijverd, met een ophoudende baad, a heel veel heil eu zegen te wensohen in het nieuwe jaar. De aanminnige lachjes en de vriendel4fke toou veranderen heel spoedig als het be wuste kwartje niet volgt Dan vertoonden zich de wenscnen in hun eigeudommelyk karakter. De kalme ging uitrekenen hoeveel paki>>g hy wel had bezorgd, hoeveel gelapte . schoen n hy wel had thuis gebracht; de onverwbilligu irjk of zonder een woord te zeggen; de deftige kon niet schei den zonder maar nu op een heel anderen toon ften wensch over uw groei te uiten,di« alloen uw kleermaker tea goede zou komen. En zy d (e voor hunne deelneming zich een kwartje hadden «en vereeren, waren daarvoor zóó dankbaar dat z'|j iu het eerste bet beste drankhuis een gla&ine op uw welzy'n \*a beste gaven. Later op den dag bleek dat zeer velen ook zser vele gezoudheden gedronken -hadden, 'Woarran weder het gevolg was, dat er*'» avonds eene menigte weer in hot bezit waren gekomen van een oude tante, die loopt met kranten. < of .die -TT tra&r* schynlijk op onze onvatbaarbeid rekenend aitbulderdea: w{j goneeren ons nog niet. Ieder die nog iets aan kerkgaan doet, gaat op oudejaar. In myn jeugd, en Inmyn geboorteplaats, hadden wy ieder een eigen plaat», Dat bestaat niet zoo veel 'meer. W« huren nu een plaats. Maar hocvelen waren teleurgesteld toen zy op dien avond in de kerk alle plaateen besproken vonden. In den tempel waar allen gelijk zün. meent ieder recht te hebben op een plaats, wil men nu de kerk gebjk gaan stellen met publieke vermakelijkheden, waar men de beato plaats kry^t als men het vlug*t is neen aU men de grootste fooi geeft mij wil, maar dan moet men ook doen als by publieke vermakelijkheden en annonceeren plaateen te bespreken & zooveel van dat tot dat uur, on men wordt geholpen voor snoveel extra. In Tivoli komt men precies op klokslag om zich oen plaats te verzekeren, en dan is alles of nagenoeg alles weg. Uy een con cert waar men komt om te hooren doet dat wrilig er toe, maar 't is toch niet iu den baak. Op iet lanUte concert was letterlijk geen plaatsjs te crijgen. De belangstelling vnn bet Utr. publiek n de ontdekte Utr. celebriteiten op muzikaal ge>ied is zeer groot. Een paar wekwi geledan hebjen w U een Utr. violist gehoond indaptyd door Jahraeu ontdekt, dia belooft een Kuroneesche wlebriteit to worden ; op -bet laatste concert eene Jtr. zangeres door Hol op^edolven, die niet min der Europeesch belooil tu worden. * Iledea avond zagen wüvan het Ned. tooneel iet veel besproken stuk van Puilleron, dat nog iaar een titel zoekt liet was hier gedoopt ; een wereld, waarin men zichververtt;" do vertaler «al iet naar ik hoor noemen : een vervelende wereld. )e schouwburg was nimmer zoo bezet, «elf* niet >y Surn Bernlmrdt als thans. Kent het- Utr. pu)ljek zoo weinig de verveling, dat ze eens wou icu hoe zov'u wereld et uitzag,' óf is ca zoo nooit groot er verveling hoeft dan die vervelende wereld nan te zien, dan zul het nogal gaan. Muvrouw Kleine, Mrj. Sabljvirollea en Jus. de Groot, ie Uil. Touriiimre en Morin. hehb«u .ons een ?eryelcnile wereld vertoond, die alles behalve ver velend was. Als men iets vervelends had willen genieten had men de laatsto raadsvergadering by moeten wolen. Kon liooiberg, een kom der gemeente, een >ergp!aHta vau brandstoffeu en daarover ellountige rede roeringen. AU dio vergadering zou vervelend was aU bet verslng er van, dnu raden wij liefhebbers van verveling turn zulk eene vei^ gadoriug eens by te gaan woucu. Plaatsen botoeven, al- is de riüuïte iiiöt groot, vourabipog.. daar niet besproken to worden. 5 Jan. 1882. , J. de Di?scbop. gociie De eerbied, djett wij gekroondeo hoofden toedmgen, is groot, maar grooter onze eer bied voor hel Evangelie en God» Heiligen. Daarom schromen w(j dan ook niet lucht (e geven aan den weerzin, dien deze ergerlijke demonstralie van de belgische Koningin by ons hoed gaande gemaakt." Den 28en December voegt het zelfde blad hierbM: »Dat de gepleegde protanoüe ... geen nadeeligen invloed heeft uitgeoefend op het welslagen van net werk, bewijst o. i. niets vóór hel werk, maar bewijst zeer veel teaen het publiek, dat de voorstelling heeft bygewoond," In hel blad van den 30en leesi men: «Massenet, de fransche componist der lot ergernis aller weldenkenden dezer dagen te Brussel opgevoerde Herodicult, is niet slechts door de belgische Koningin openlijk gecom plimenteerd, maar ook aan een diner 'ten Uove genoodigd." De lezers, getuigen van de verontwaardiging der toóneelspeciafiteit, die onder de mede arbeiders aan den Tijd heeft plaats genomen, kunnen niet anders dan den indruk gekregen hebben, dat den (L Joannes den Dooper, »Jean Ie précurseur", zoo als hij in bljbelsiijl wordt aangeduid, door de schrijvers van Jf rodiade eene ongeoorloofde liefdesbetrekking wordt toegedicht met een vrouwelijk lid van het huis van Herodes. Hier is echter niets van aan. De auteurs van het stuk stellen het zóó voor, dat Uerodias, zich aan Herodes verbindende, hare dochter uit het huwelijk met llerodes' broeder ver talen heelt. St. Jan, predikend in de woestijn, vindt het kind. en trekt hel zich aan. Deze ontsteekt in vurige liefde voor haren wel doener, den gelools verkondiger; Joannes, zich zijner roeping bewust, wijst deze liefde aanvankHjk af: >Que rae veut ta aplendeur dans l'ombre de ma vic! <4ue ferait U ieunesse « peine. panouie Dans les jjierres de mou cbemin? Blève jusqu'ou ci«l to'n im'e l'qB'ell'e piano" An milieu des parfumu de nnagenz «ncens l Enfaot, regarde ootte aarore De vie et d'immorUlité! LA foi nouvelle est pres d'éclore I)aas cctte sablime' elarté." : .Uter, to zijn kerker, wordt hij door hare herinnering geschokt eene soort van ver zoeking: «O Seigneur, si ja sok ton fil«, dis-moi ponrqttoi I u soutfres que i'amour vienne branler ma loi? Ah i seigneur, suis-je 'bien ie béraut du vroiDieu Kt l'éla dus a po tres? Ou ne suis-je qa'uu bomme on tont semblable aox (autreJ?" Hij verschrikt, bij 't binnenkomen van SALOMÉpreitfue bat: (Test Ie supplice qui s'apprète. ecucr Van verschillende kanten heeft men er zich verheugd, dal de dranniische kunst voorljnat olgcir/eener opleilendlicid te trekken en net klimmende belangt telling door ernstige lileratoren wordt nageyauü, beoordeeld, geleid, en vruchtbaar gemaakt. Geene krachten moeien verwaarloosd wor den, die het peil der echte besclmving n hooger cij/er kunnen helpen verzekeren, men ma^ zich dus verheugen, dal organen, die vroeger mond en oogen sloten, wanneer zich een dramaiicsch verschijnsel opdeed.iegenwoordig bijna dagelijks een woordijén op dat gebied mt&pi'ukcn.' Deze ijver heeli ccliler «yn Schaduwzijde. Mun kouit niet ahijtl even voorbereid in hel £irij<]peik der meeningen en laat zich door 7,ijti verlangen oni tiet goede Ie bevtrderen \\-u\ eens lui vonnissen verleiden, die kwal'jk verdedigbaar zijn. , Xuu. . lezoti wij in liet dagblad De TijJvaa ttwi tóeu Ikc, II. het volgende-: .»Twee (Vunsche letterkundigen ^de Heeren Militct en Gtémonl) hebben n opera verv.1jjriitgi!, die ^ . . in hét Tk&tore de la Monnaie te Urusael . . . met schitterenden uilsiatf'werd opgevoerd ... . . fltrodtade Iieut dit nieuwe zangspel .... Men ziet Herodes, llerodias, Salorae en den 11. Joannes den Dooper ten tooneeta verschijnen. Hel libretto heeft dan ook den dood van den Boetgezant tot onder* werp., llerodes laat ton hier echter niet, wegens de bekende reden ombrengen, maar uit minnenijd, daar de beeren llilliet, d ómonl en siassenci moge God het hun f ergeven ! tol hooger theatraal effeTt, een liefde beirekklng hebben verdicht tussclicn SaJome en den IL Joannes l \V4j weigeren kanueekeningen te schrijven P dezjsn gruwel Zoo w\) hem rernaelden, het ia om te doen uilkomen, wat in onzen tijd zeer stellig van groot nut. ia, hoe de schouwburg meer en meer dienstbaar wordt gemaakt aan de eigenaardige be stemming, die de moderne vooruit gan» hem heef l toegedacht Eén bijzonderheid belworen wij echter nog te verhalen. Toen, na hei iweede bedrijf, de gorden gevallen was, ontzag IU M. de Koningin van Befgiêzich niet «ten heer Massenet in haar toge te ont bieden en hem daar teüaantchouwe der orosunders, geluk te Tvemchea . mei den goeden uitstag der eerste opToering ttn z^a stak l S'clever jtuqa'an ciel et retomber si tot' LES PEÊTBES; Hoi-t no prophete! Zij wil mei hem sterven: Je sanrai danc monrir, Pres do toi, dans te* bras, 6 sublimo martyr| En dan. indérda; d, volgt ef een dool. waarbij Joannes zich door het denkbeeld laai meósleepen der zoelheid «m een marteldood, gedeeld, door de ziel, die hem liefheeft; maar als Salomévan hom wordt afgescheurd, geeft htj zich al spoedig over aan de tempelwjchters en roept uil: Je suis Ie servitenr du Dien panront et fort Et nou du lacho lléi-ode! Allons, j'attendi la mort.11 In het dollafereel komt Joannes niet meer voor. Sulomó, die hare moeder niel kent, bezweert Uerodias Jttmnes hel leven te laten. Uerodias is op het punt toe te geven aan de sroeckingen van hel roeifjen, \vaarin zij hare dochtei- meent te herkennen, .maar 't is te laat.: Joannes,is onthoofd. ' Vnn een wulpsch charokler bij Salomé, van . haren dans en al het verdere is in de opera geen spoor aanwezig. Jean en Salomézijn andere figuren dan hel Evangelie ons schelst. Dunkt hel iemanl nu, dat hel een Teil is, his torische personen, die ccne diep indevolksnverlui^ihg geschreven geschiedenis hebben, in cca drama ie brengen, mei geheel andere lotgevallen, en hoedanigheden die weinig over-ceu-komcn mei hun bekend chnrnkter, wij zullen l'ctrt bijstcnimcn. De 11. Jonnnes de Duoycr is.eena te .ernstige en munumenlale .gestalte "om hem op te voeren, iw ^etleept, al w hel ook maar,-een oogenblik, iloor de Helde voor een sterveling. Maar noen ciel, dal er hier niels aanwezig is. van de »g r u w e l e a", door den » reporter*' van bel dagblad den Tgd den schrijvers der opera toegedicht, en dat derhalve de ergernis, die ilj nemen uil het gedrag der Koningin van Italgifiii, op niets berust. liet komi ons dan ook ten hoogste berispelljk voor, dat men Marie Henrieltó Anne, de llabsburgfche Princes, de onbesproken gemalin van Koning Leopold, doorhaalt, ge lijk de Tijd, op grond alweer van onvolle dige kennisneming der feiten, het zich onderslaat. De wensch ecoe ongeoorloofde liefdes* betrekking aan ie knopen wordt, m de opera, niel Joannes, maar llerodes toegeschreven. Men heeft hier dus alweör met eene»ver gissing" te doen, die hoe vergeeflijk ook in dagbladschrijvers, die alt(jd baast hebben, toch hoogst laakbaar is, .wanneer men haar tot grondslag neemt voor beschuldigingen, dio alleen daarop berusten. De schrijver in den Tijd had dus niet noodig exewes te m3keo, dat hij een »gekrooad hoofd" hard valt: hij 'had cfch eenvoudig voor den laster moeten wachten. . , . ^M«At U* ^ryver JB«^_^g««Bigod« E Schrift ontleend*' ii.aVamlSdhe foto) mogen behandeld worden,?daa komt tegen hem op: hetgeheelemiddaleeuwscheornstigd tooneef, Calderon, Vondel, Racine. nn de vrome auteur van hel onlangs verschenen drama L'opótri: om alleen d«e ?« noemen. liet is waar, dat Voltaire eu ».. Mvininische prwJikanten der XVüe Eeuw aan zijne «IJde staan. Verg. Henri de Boraiers Préfoa voor zQn Apótre, in welk verheven tooncelwerlc insgeiylu de liefde eener vrouw voor den Heilige geschilderd wordt, en dnt dus gereed ligt om door onze zoo duchtig te-keergaande tooneelspedaliteit ie worden gedoemd ten vura. * Jan. -81. Alb. Th. GIJ3BBECHT VAN AEMSTEL. 5« belangstelling in de jaarlb'ks têrugkeeroDda «rtooning van GJtbreeU van jlewwteCkaanau. worden to» U aejaen. *« ?*»»* w«e de SM! van list -TJbé*tr8 oiet SMT vd, «' in: de mwtta opzichten het de voorstelling veel ta wetwbeu Da bwrtting van den Gösbrecbt onder de tn4itione«l« afwisseling; maar de vera die Maandag op het programma stond, wai door bet eerbiedigen, der eeuwenoude gowoonte, niet gelukkig uitgevallen. I)« He«r van SoUoonhovon, in de titelrol, do Ue«r Iwng als WilUbord, de Heer Weasma, als lieer Peter, d« Heer de Jon?, als Itede en Mevrouw d« Vrie», als Bftdeloch, deelden nitt ia de lasteloosheid en onbeholpenheid, wnarmed» ?omt&in van d« overige vertoonsrs hnnue rellen vervulden, maar in geen der aehtoaswnardiga' personen aan wie de Vondel-echo venen waren toevertrouwd, schijnt de ntue van bet treurspel een welbehagen ta scaeppen. Slecht» büutteoodenng schoen de verheven schoonheid van het werk gewaardeerd; te tellen waren de oogenblikken waarop iij tot haar recht kwam. Er scbynt e*n geheel nieaw geslacht van tooneelspelers voor noodig den Ggsbrecht van Am* stel to geven wat bom toekomt: van tooncelspeIers die uch weten te bewegeninriddergewadcn; dje de kaast vau de TOordrsxsht en liet gebaar nauwkeurig hebben beoefend; vooral zullen die irtmten vit de toekomst van do bideute neiaina bevryd moeten cjjd. nut hot realisme nit de' konedie, te voldoen aan de strenge eischen van het treurspel. By de Qthello wu die noigiog niterst merkbaar, n oen bedreiging Toor bet wélslagen van bot geheel. £r wordt in don Gfjsbreeltt te genwoordig schrikkelijk gerammeld, geroffeld, geschreeuwd. Sommigen ukken, figourlük ge wroken, tot over do oorou in de lioogo brozen ' der tragedie', or s«n anderen dio roadhuppelea op laarajoo mot Jwkjos; oakelen loopea op klom pen. De manieren en do toon van het treurspel js«a bqn* .geheel veftloron geeaaa. Het streven van velen is oaar natnnrlükbaid, maar xy bereiken het vulgaire. Nataurlnk spelen is handelen naar de natuur van do rol. Het dagelykseho en ge- ' wono kan natuurlijk tijn, maar is het niet per se. Die den trant van het bljjspel of van de ko medie, volgt in deu G$$brecht is teer onnatuur lijk. En degen is geen badienl je en een helm geen fantuaiehoed., , ? ? Hoe weinig tegenwoordig door vde tooneelsjMilers, gedaan wordt aan wat onder den naam oen tfjftorÜllf weer <tQ«tehj& ftèweèon. ' De aUxaadrSnen ik spreek in bet alge««en worden gebabbeld, niet ffrxegd. Men doet itfa best het rijm to doen verdwijnen, en bicht met de mseite door den dichter genomon, bot er in te brengen. Uit de voordracht is allo verheffiog en alle harmonie; nit do gebaren alle breedheid en ernst* nu de beweging allo waardigheid en beval ligheid wrdwvnon. ? Verminkte regels, verhaspeld* versen, «nstorende wijzigingen in den tekrt, onwillekeurige variatièn worden mot een koelbloodjgboid ten beste gegoveb, dié' ook den toeschouwer bet bloed in de aderen «ioet stollen. Ik ontken niet dat, in een onder kader, vela firtisten uitmuntend geplaatst ^jo, maar betreur slechts het verval van eon ooderdoel dertooneelspeelkuost, al spruit dat vo*»oiiv«Ml voort uit een rwctio tegen oeu richting, die vroeger de Nederiaodsebe uctrioniek op v«rkoerao paden brnebt In de komedie hinderen niet alt^d fignurIqo» Restfütea, alledaagcoho gwiebton on swnkke, onirólluidofide organen; maar .by de verdceling1 van Gysbreefit van Aanstel moesten ey geweerd worden. Ik vrees niet don goeden to na-ta-spreken, door op de laatsto vortooninff van Vondel* treur.'p«l de verzachting van Arend toe te possen: Al stoot hier Grobber cell, en 't heyloos basterdsaed, liet wuer onmogelgck, 'dat bg dit hooren konde: maar wol dat do toeschouwers n>t tullen schroomea, een «anwlijks door den dicht«r bedoeUlo uitlegging to geven aan don woorden van Gyjbrecnts ongelnkkigen broeder: . Wio hoort dit treurspel oen, to niet egntiaemn Jaót? A»^ 5-l-*82. 'F. van der es. UIT DE ROTTËRIUMSCHE TOOXEELWEUKLD. Po Nieuwjaars-traditie is op het tooneel aU(j I nog aan 't woord. Wiel is sedert «euixe jirru ? Güstireeht w« Amsiel met tyn. staf -e« met xij.i belagers van bet Rolfcrdamstlic Tooneel vt>rdweuen; wol hoort meu er niet weer ilfculufziu^ aanheffen over do oprechtste huwt*hjk*-tr.outv titssohen man en vrouw en-is do roiiio luwi^il Ctarisso op ons tooneel in vergetelheid gerukt. «naar Tboioasroer en Pioiornol bbjvea do Nieuw jaar»-traditia Bandiwwn. Zo WgvoB noy-Kl'ttl tnfet evori voel aplomb over au s en alwn meenéatcni *<t «yn-nog altijd van «Hoe op de hoogt*. Uii de Rnttnrdamselio «f Jeefino; ,twgc hut Sinferlandsd* Toweei, badde» ^ rejpeetitttHJk door L* Gnw en mevrouw Feitften «?orgesCekl, t* fteggon, wat ds RjttortbhMoho dkbtor Getnni J. Spoor, ban in den mond had gelegd; by van Zuylen ontving het schrander boerenpaartje, goreprosenteord door Willem van Z'iylea «n mevrouw Kloy, bnn inspiratitn van uwen stadgenoot Pe^pors. OntrgunMggelHk wilt d« vorm waarin Gerard J. Spoor, den roeuwj «rswenacU goot, boter, maar toen bad bot werk van Poepen meer effect. ? Om eon tooneol-term ta gebruiken: «het Bloes moor. aan." In den grooten Schouwbarg spruk Spoor, in den Nieuwen Schouwburg t>prak«u w«rkelijk Tbónuuvaor en Pietornel; «widiar het ver schil. Ik zon hiermee van dit thema kunnen afstnppon, ware bot niet, dat ik uw anndaclit wilio vestigen op oen eouplet, door Wille» wu Zuylui» gezegd, 't llouandett do pUats Robad tiobbrud» kcheoring in het Rotterdaaseho Toonool,- «<i il-r warme toejuiching*n wotko or vooral van de flink bezette eerste rangen aan ten dool vi«l«n, ito >iUt bÜ«ïkoa avond tot driemalen werd terugK«-r,*p«:., zto eeotewius eon maatsUf vs>i dosteattutn; v»u , bot Kottordamech publiek. Do strop!», luidt uUiu t-' En on» tooaoot?woar jonoj. in 't levoo, . Steunt het door gooden wil en guast, Door tt slechts kan hot vruchten govun En bloeien in don gaard dor kunst. ? Voor teven jaar óók trucn ontloJcen, Werd ont toonoel, oee> aebone Woom, au weer «Ijrabroken,