De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1882 8 januari pagina 4

8 januari 1882 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

Do fii-ira De Jopgo »n Doorakker» verzekert Ih «M» circutshre. dat Amsterdam tot op hedea ?W «eiügo tlaveupiiat. ter wereld y/«*, Waar een Stoom «checpï-beYThultóbriTk «f»»*. ??'K* wanioai de me«to groot» «cederljeu ?«f d.e provitmdetrir.g bttoner lehepen op andere, plaat«CO ter marktflipge... en (Ut het, t^OMM"^ *)0 Jioer v.incW Engelscho brood, Tostltoo * meer inliec-nach wordt door gjlrrok aan eigen producten." 2fi zal «;ch un bSjveren om goedkoop. doch in hoofdswk go«d brood te leTeren en «Vent op «l«em«ne derfnwntng. De fabriek i t geleden op Witteubürg, Uet kantoor O.Z. Voor burg .-.al ±J. D! yutiotM^Levenmrtekerlng-Sant,'Doavif' \n No 9 to Rotterdam, zeudt ons verschillende pensiocntoi-ioven, met voorwaarden, voor werkliedun, fabrieken, werkplaatsen, enz., dezer dagen »'o tr hafti' uitji^geven. ti . ,1 D« oremiCn en koopsommen »m naar z\» «eiot, zoo IMO« eistcld en do voorwaarden *oo gunstig, als rtwhtu moge! k wns, zoodnt ï\j on«rve« peJilk stiwii ravt do neJto-tnrioven uoor Prof., vac User Ie Leiden, voor de gemencde commissie m a»ko de oprichting van een Algemeen öeaer!i»deEh Pensioenfonds voor Werklieden, berekend. Onkosten, rooals agenten-commissie enz., worden dan ook niet toegestaan. . AU voorbeeld dienc: Iemand oud 20 jaar be taalt monndelük* f l-t;2 voor een pensioen pp «un 60ste jaw. lig Iwreikt dien lefftfid en ontvangt un jaarlijks f 300 tot *ijn overlijden. Vnn het werk van "den heer P. H. Witkamp, Geschiedenis der Zeventien Nederlanden, dat in 1880 met de honderdste «ÜeveriDR compleet ge worden is, worden thans de overgebleven «emplnrcn door de gebroeders Cohen te Arnhem en fe Ntimegen opgeruimd. Het kostte mdertfld 40 gulden, en bevat 73ö platen; thans is da prfls on f 12.50 gesteld, zoodat meuijreen zieU bet zeer degelijke boek n\ kunnen nanschnffen. De zonderlinge verschijningen in con ?<><»*Jfleiboeven-looneel-costuum dn men de' «ng« week heeft kunnen zien rondslenteren esi alles opnemen olsof z\j met de politieagenten de oewakina der buurten moesten doelen, zgn gebleken cominissionnairs of dienst wannen to zün,, am bulante kruiers die, in vele steden reeds aaqweziR en op hun rechte waarde geschat, m de onze nog ontbreken. Een tarief door do maatschappij rondgezonden, geeft eene omschrnving hunner veel toortige bepanfdhcdon met prijsbepaling. Al wat z« te doen bebben is, het oude kruiersgüd waaittee *jj komen oonenrreferew, te evenaren m ge dienstigheid, bandigheid^en eerlijkheid. De nfdeeling 's OrMMhage van d«> Nederl. Maatschappij voor Tainbouw en Plantkunde stelt rwh voMvin 24 tot 27 Maart e.k. in het «ebouw Voor Kunsten en .Wetenschappen eene tentoon stelling van varens, lycopodiacoeen en bouqnetten to houden, waarvoor het programma «'««fgfzonden, met nitnoodiging nftn alle liefhebbers UT kostbare plantenf °» door deelneming «in het wnarborgfóiids of het uitloven van medailles de «aak te steunen. Secretaris der ftl|f'l*e",%l*ir*> heer J. A. Salongne, Zwarteweg 19 te s Uage. Golêmork. De «omponist van .Die Kfinigin ton Saba," had onlangs een kluchtige ontmoeting. Nadat hu «c Buda-Peslh met de grootste eerbewrjsen ontvangen was, verliet hu per nachttrein dchonf aattclic hoofdstad om zich naar M ecneu te begeven; hij bevond zich alloon m een coupó tweede klasse met e«n oogenschunlük «eer wel otwcvocde jonge dame, die aan eetv der stations door Iwre bloedverwanten afgehaald zou worden, manr helaas, zoo vast.iti slaap viel,., dat ZM het doel der reis voorbij spnordc. Toen zy te Wccnen aankomend het ongeval bemerkte, was nj m .do grootste verUigenhcid, maar -Goldmark stelde zich met de meeste beleefdheid tot haar dienst, hiulp haar terecht, telegrafeerde aan haar faiiiilie, en/. Ue dame was zeer gevoelig voor zijn riddcrlnke han del wqxc en vroeg hem b\j het afscieul nemen n. Mn wie haar zoo dicnstvaardip hnd bijgestaan. ,«.v.. naam zal u misschien niet geheel en al onbekend zon ik ben Karl C.oldmark, componist van ,ile Koningin van Saba," «af do gevierde held van d? dag ten antwoord, in de verwachting; dat inti beschermeling hem natuurlek wis vlwends zou wegen over lijn mecstereliik. De jonge dame echter sloeg de oogen neder en zei schuchter: ,0, hobt u ccn bcli-ckking aan haar hof.' De reeds niet meer jonge echtgenootc, van den parüschen tooneclspolev Raymowl, ontving dezer Sagen na het afleggen van een schitterend examen. van de pai-iwcho universiteit den titel van ilocler in de medicijnen. Hel mondeling examen had plaats in teecnwooriligheid van een talryk publiek, waar onder vele dames, die het niet acn luide jinvalsbetuigincen lieten ontbreken toen de president Uo " > J- doctores als collega welkom BRIEVENBUS. ????? ERRATA. HleronTinns was een gtmiplt Jongen. ", . Amsterdammer van primo Januari IL Hieroujmui U n»t gettept of cei»W«n Want d»t »oti «ijn mo»a«r niet hebben verdragon, InUgendeel had bü bet ouperbest Werd rond «n T«tjct, als t ware gemest. ;,-- , Had Uu bU Mjd» wat r*u»el geki-egcn Dan bad de acbrgver »gn naam zelf» verzwegen, Geen wsbapwl bad dien van den jongen gerept: Den goden >\j dank, hu was niet «eincp<. EL i n. J3. OKGEVB.UGD ADVIES. Utrecht, 3 Januari 1882. M. d. B. Verwn mii ««n weinig plaat» voor dft Tolgendo reRelcn: Kort na d» Terscbrikkelijko cslamitoit van J»et Blngtheator to Weeeen beb ik orgeim m oon blad (ik weet nu niet meer, waar) gelezen, dat hot nieuwe on uyongo bestuur van oaaen Vtreobtschen schouwburg,, wülondc onderzoeken, in Uoe korten tijd dio schouwburg door do bezoekers kan worden ontruimd, over eene daartoe strek kende proefneming -«ra" in overleg getreden mot onzen garmzoons-kommandant! men wildo n.l. allo « den mot nieuw u \»v»% vu» *.«? i? o-;. , heette. Sedert 1S70 werden dooi' de parysclie aca demie twaalf doctersiliploma's aa» vrouwen uitKereikt, o. a. een aan ÏUine. Bros, die m Parus en aan verscheiden theaters als vrouwen-arts practisecrt. De Stamboom. Alexandrc Dumas (pèrc), de bekende franschen «chrüver, had «KwbwMj» weet van grootvaders zijde cenic zwart bloed m de aderen. Toen hu reeds op het toppunt van zijn roem stond, was fiij eens op een avond in een talrijk gezelschap, en stond by den haard met een paar hecrcn over letterkundige onderwerpen tc praten, toen een jonge modesek naar hem totkwam en hem zonder de minste plichtplegingen brutaalweg vroeg: .Zfct EU münliccr Diuna»y" .Om u te dienen." ? .Is het waar, dat uw vader een mulat wasï" - ?Om u te dienen. Na een vermaak' dertpeelt, . tflchfjw naar Uradden. een «vondfeert Vondelmavk en d* St. Nicolaasfeesten da «cboolkmderei aangeboden, den steun door haar «ui Floralin f» MB de Vereeni^^-^'***!?8'1 thié vertEiétit, vraagt van bare leden een janrkoutribatie -v*n drie gulden. ' Dezer dagen werd op het Ministerie van Finan ciën, en naar ik hoop ook op de andere Depar tementen van Algemeen bestuur, eene inteekenlüsl aangeboden om, door eenige gift by te dragen tot verlichting vair het droevig lot der nagelaten be trekkingen van het vijftal ongelukkigcn, waaronder een conducteur der brievenmalen en een postillon, ' die door het omslaan van een broos schuitje tus schen Woudrichem en Dalen in de onstuimige Merwcde verdronken. Ruim honderd gulden stond rade op de lijst, welk betrekkelijk hoog cijfer, byecngenraeht door ambtenaren, waarvan velen slcc.hts kleine tractomcnten hebben, my tot na denken' stemde en. daargelaten de aangeboren nei ging van ons Hollandsen hart, dat tot geven steeds Bereid is, mij de gevolgtrekking maken deed, dat er iets zoets, iets streelcnds voor den kiemen amb tenaar in gelegen, is om van zyn microscopisch tractcment iets af te zonderen, om datgene goed te maken, wat door de Hooge Heeren is misdaan. Of vergis ik mij EOO, als ik hét onverantwoordelijk vind dat het leven van die gering bezoldigde post boden in de waagschaal werd gesteld in een on doelmatig schuitje, en zulks op dat vaarwater, 't welk bij den minsten storm eene xee gelijkt, met korten golfslag en feilen stnrom? Zal nu dan eindelijk Zijne Excellentie de Minister van Water staat, Handel en Nijverheid, met die yselükc ramp voor oogcn, waardoor vior vrouwen weduwe, en rr??n!i-"- V-r i-"-"h wees werden, er toe overgaan, mi. ; ?.;?? ?.'; ?>,. "zctveer.op Ryks kosten, ten bc-. 'r.; 'j-.' ,?.i ? mducteur der bricverimaJön eene '? ?..? >.-. pen, die ingericht met luchtdichte !?<??;,-? . gevaar van omslaan heeft te il:'-'-' ? .''.?'. ? ' .i. ; ie door bewoners van Gorinchem .... , . «?u. (U.iu[. tot «Liefdadige landgcnooten" ge richt, deed het zeker menigeen onaangenaam aan, na het noemen der namen en beroepen van vier verongelukten, daarop gevolgd te zien" .... en een soldaat. Had die arme stakkert dan ook geen naam, of kwam 't er niet op aan omdat het maar een soldaat was? .Hier ziet men weer hoe het slechte voorbeeld door de opvolgende Ministers v.in Koloniën gegeven, reeds nnvölging vond/ en 't is inderdaad te hopen, dat ook in 't vervolg l>y 't vermelden van gesneuvelden : in Nederlanasch Indien,: de dood van menig dapper soldaat xmet enkel aangestipt worde met oen zeker cjjfer en daarachter het woord .minfltren." ..' ? l . . JL A. d. Q. .tkiccilia" te Bussum verDe 7-angvereeniging .Uiiccnia te uuasum schaftu woensdag 25 I)ccembcr haren leden een genotvollch avond. Dexc vereeniging, ongeveer een jaar geleden oppcrieljt, paf hare tweede Uitvoering, waaraan de d unes Johanna van der Finck (piano)' en H. v. L. (ssang) welwillend hare medewerking verleenden. De solo-nommers door deze dames ten gèhoorc pohraclit. hadden een welverdiend succes. De schoonc klankrijke stem van mcj. v. L. en vooral het praclUiec, wcgslependc spel van mej. van der F j nek, maakten een diepen indruk op het gehoor. Wanneer men in aanmerking neemt den korten tijd dut Caecilia bestaat, dan moet men volmondig e.'kenncn, dat de nommers voor gemengd koor ovor het. algemeen zeer voldoende werden uitacvoerd, de lx?ido laatste van Mcndelsohn en Scbu.mann. xclfs zeer goed.. ' ". : Veel -lof komt Aan ook toe" aan den directeur, de heer Jacaues Hartog uit Amsterdam, voor tune uitstekende leiding, en voor de zorg, besteed aan de studie' dier nommers. Mzn' ?weet welk eene moeite en geduid het voidert van een directeur, om de min of meer geoefende krachten eener dil lel tan t en-vereeniging te doen samenwerken tot het vormen van een harmonisch geheet Daihem dit meer-en meer moge gelukken en Gaecilia on<kr züne leidbf m de goede richting voontreve is onze wensch.. . uwövergroolvndorV1 - ?Een nap.mijnheer! stamboom begint daar waar de uwc ophoudt l De in ArabiG wonende Joden, die voor do lempelverwoesting Palestina vochten hebben, en dus de later door Talmud en Rabbunen voorgeschre ven wetten niet kennen, huldigen nog heden ten daee de weclwijverij. Met toestemming .hunner rabbijnen huwen zü meestal twee ot cfnc, soms zelfs W of zes vrouwen. Slechts de beide eersten worden als wettige echtgcnooten beschouwd; ue laatsten als odalisken (alma); na verloop van een bepaalden tn'd klimmen *ü m rang op. t)e meis jes worden van haar familie gekocht, maar geer. Jodin mag zich zelve verkoopen: De handel m S mesjes heeft by deze Joden allnd hel huwefijk ten doel. , Kantteer*. Tot correspondent van de Itnlifianscbe kunstacademie is benoemd rte heer Uhns*?Eh.J!SWS;? ?4eu.hS-1?,yi<luAiiï? «w w uejecKe-' ning vnn het knntborcluuwel dat prinses Vietorin van llodcn ter gelegenheid VAK Imnr hnweUik met den kroonprins vnn Zweden gedragen heelt, een wonder van vrouwciyk handwnik. Twee honderd vrouwen hebben te Uirschfeld in Silezie vier maanden er over gewerkt. De teekeuing werd in waterverf geleverd door Uühler en voi Scheffo!, dtn dichter van der TrOmpctcr von Sückingcn. Maandag 2 Jan. trad in de Hollandsche Maatschappy van Fraaie Kunsten on Wetenschappen de heer Pol de Mont uit Doornik op. De begaafde de Belgische dichter had een buitengewoon talrijk publiek gelokt, en de voordracht.was geheel m overstemming met hetgeen men verwachten mocht. Pol de Montheeft een heldere buigzame stem die door het zachtere Vlaamsch nog welluidender klinkt, en bederft niet door overdreven gebarenspel den indruk zijner woorden. Vooral Schoon Slftaptterke werd uitmuntend voorgedragen. Behalve een aantal kleine gedichten uit verschalende bun dels werd de avond ingenomen door drie grootere:. Puleinello, Koewachters Idylle en De owwozele. Uit een zoo rijken schat was de keus zeker niet moeielijk; de dichter zou nog vele avonden kunnen vullen met hetgeen hu ter beschikking heeft; 1>Ü eene volgende gelegenheid zullen, ? hopen wn, ook voorbeelden van een ander genre, b.v. De Ki>llcbloemen en Boeiden uit de Oudheid niet ontbre ken. Wagner. Het prospcutus, te Londen ron/lgezonden, omtrent de Wagner-opyoerinucn die er in Her Majcsty's-Theatre zullen plaats hebben, ver meldt dat zy 'Vrijdag den ün Mei /.uilen nanvunircii en de vier cyelen. ieder van vier avonden, waaruit het muziekdrama bestaat, allen in ite.'maand Mc'i zullen afgespeeld worden. Admitiisiralicf-dirocffU! is de heer Angelo Ncumann, directeur van uit voering en orkest de heer Antou Scidl, tar. Leipzig. Onder de voornaamste kunstenaar* die .medewerken, telt men Herr en Frau VOR! en. Herr Rcichmann, uit Mttnchen; Frau Reicher? Kindermann, uit Leipzig; Hen- Scaria, uil Weenen; en Herr Albert Jïiemann, uit Berlrin. Het geheele decoratief, de toestellen voor zonlicht, maneschijn, bliksem, enz., zullen uit Bayfeuth worden meege bracht, en de componist zelf zi\ de laatste repetiün .leiden. .Men. is- z«cr. nieuwsgierig, naar.den afloop der- onderneming. -. ... . . . . . Uuurit&iiderijen. Een dor hoofdbez^ren tegen liet aanbrengen van fresco's op buitenmuren is tot heden nog steeds het spoedig verval waaraan tij door resjen, zpn en stof blootgesteld zijn. De eude historische fresco's tc Munchen in de arcaden van den Hofgartcn en op de nieuwe PJnakoUiek, zqn reeds hopeloos vervallen. Thans verneemt men echter dat die aan de Isarpoort door Bernhard van Nahers, de intrede van Keizer Lodewjjk binnen Munchen na den slag -van MüJildorf voorstellend, die ofschoon eenige jaren geleden door zoogenaamde restauratie treurig be dorven, toch nog sporen van vroegere schoonheid vertoonen, thans onderworpen zijn aan eene cliemische behandeling, de uitvinding van een Munchencr scheikundige, die belooft hen tc bevei ligen voor weer en wind. De .eigenaardigheid van dit procédé is vooral dat het toelaat de fresco s af te wassehcn. Wapenen. Het Musée d'Artillerie te Parus is thans door de conservator, kolonel Leclcrc geheel gereorganiseerd; en tomlt nu de fraaiste en volfedkste verzameling van dien aard in Europa. Het eigenlijk museum bestaat uit vier galerijen. In de eerste rijn de wapens, rustingen enz. geplaatst van het eerste steentijdperk tot het eind der Merqvïngische dynastie: in de tweede, de wapens uit de Klassieke tijden, Griekentand, Rome; in delwee laatste volgen elkaar de wapens en militaire costumen van Karel den Groote tot aan de Revo lutie. Daarenboven bevat het museum nog de collectie uit bet kasteel Pierrefonds, die zeef nracbtK en kostbaar is, ea Tan de 13e tot het oud der 17e eeuw loopt. ?< men wilde n.l. allo in ïchonwhurg voor het pnblisk bottteroJo pUatson mllitsiren-beletten OD Ueïon op «en gegeven teekon plotaelme en met h»»st Je va\ rtocn verl»t«n. Mot dit Iwriclit werf ovcrsl Je drwk gcsloken: mon zeido (en ik .gfloof, terecht): .go kunt oy dio wijze niet nagasu, .of CT lp ut» schouwburg U« brasid voor de losschouwc» vcol Rcvsar bestast pn of iU "li-'h «P»«'>'S tonnen reuilen! do nülitsircn immers, die go wilt gebruiken, "i»ot«n dst Kit 'slechts con proff zonder ccnis gevsar "nomen, en ZH wllon wel mot üan meest? npocd, ro»sr onbcaocst en daarom ordelijk, do zaal .verlaten; b\j Ibrand daarentegen is hot gevaar grootenaeels Kcl-sen in dcti iianischen schrik van het publiek dat dadel lik om zich to rodden naar buiten wil -dringen on daarbij Joor zün ordeloo») vlucht velen in liet Bcdrans doet slrnikolen on vallen, loodst in eon oogwenk alle (ook do wijdste) uitgangen door lioopeu Ikharaon worden veraiierd en de meerderheid der Aanwezigen worUen "opgeVli'ton, oin to stikken of to verbranden; togon dczo vreoitohjke uitworkuelon eener radeloozo angst baten ?gwno votbetoringcn, aan bodiouias en inrichhos van lit schouwburgzaal gemaakt." Dezo m- i. onwodorlesbaro opmerking bracht ,mU er toe, om mH zelf at te vrageu: .zou or gonn middel «yn, om in geval van brand de snR«t van het .publiek te "matton ou luns grnwclviko gevolgen to voorkomen, en "om *\r.ot> do toeschouwer» tcgcu Bich zelf to bescher men?" Date vraag moeji ik met Ja t* knnnen beantwoonlon; ik KO« n.l. willen, dat Uet pubtivk wor.l voor bereid op oen eventueel ongeval, ? on liiertoo bestaat. naar ik meen, een zocr eenvoudig, gemakkelijk on goe«ikoop middel. Do schouwbnrgdiroctin kan immers o\)d* nisitido aUir programmas voor tikt voorstelling doen cfJrukkcn do TOlgendo _-?? .? .WAAR8C8FWISC !" De dlreeUo vso doüeii schouwburg kan aan do be zoeker» venekcrcn, dat rfnoi- liaar niet* i* tti-ati>i«t, wat «trelien ktn, otn brandgevaar to vootkomon ot !iooveol njogciyk te verminderen. Bijzondere door do ?politie gecontroleerde personen Kijn boUst met oen bijtond«r toezicht. Het iloeoratief U niet ontvUmlaar. Uet tooneel is door een brandseuortn, ? wolks brnili"baarheid dsgeltjk» wordt onderzocht, van do zaal afKe«cheidon. Als allo plaatsen op ccn rang bezet sfln, worden doar geen tooschonwera meer toegelaten. De talrijko nooddeuron ï\jn slechts door oon gemakkelijk vorbreckbaar zegel fjwiloten, en allo deuren üya di-.tdcJijk uiehtbMir on gaan naar buitim open, Allo gangen zijn mot olielampen vcrlti-ht. Allo tvarpe» zijn breed. ?gemakkelp en sterk. .Eeno.op den (Ii.v.) leu Mei law 'lurqcaal i» fb.f.) 8 tuinuttii l-au icai-Jeu oi,li-aiuid. ?Do dïrectto herinnert echter do bozockcr» aan do bekende on door de ondervinding geloerde wnarlieiU, dat in goval v»n schonwbursbranil lift ai-aoitle !?''"«'' "gelegen Is in de groote angit, die 7-ich van t publiek ?on vooral van «oowel Europcosche als Amerikaanaobo waarden «wes ten bet nw al vnjgeToelig misgelden. De hooWooriaak moet op ni«uw uiT do ontstemde New-Yorkscbo markt tocht worden welke steeds hot gevolg blijven van de geldschaarschte en de tariev«noorlog. De oontranuno partij aldaar behoudt nog steeds bet terrein en wij vreezon dat zij niet apoodig hunne insonomoBOStoUug moeten verlaten laar do handol in allo oprichten alles bshalvo rooskleurig mug genoemd worden, en tengevolge der overspcculatie In granen «M. en de weinige uitvoer n*ar Euro,» men noft aan verdere flauwere markten te moe ten giloovou, temö de groot* handolsmannen ala Gould c. s. het hanno er toe bedragen om de markt met hun kolossaal vermogen to «tennon. Dit is zekor dat er geon ander onguustiavorsehiinsolvoordodivonio spoorweswaarden M waar te nemen daar wat de ontvaugstborichtuii aangaat do moesten van voldoenden aard zijn en de, stocd» hornicuwdo dalingen slechts aan do «wokko msrkt z«n to»to.rhr,jveu. Het moe»t werden dan ook de Aandeelou gptroflfon , d« ObUsaUesoorton bloveu prüshondend. In proloögaüo. posten worden dan ook de Isatsten tot onderpand goe<l Ogenomen, doch gedurende d« i°n6?t.0.d»8cn?^'''": kolo aaüdoclouaoorton bezwaar gemaakt,hctBücnftatuuillik do speculatie liiot weinig tegenwerkt, het is nog al opmerkcliik dut ui«n voor oenigo maanden gelouwi alles tot oadorpaad kou go»on en wol waarden.vanhetmlnato kaliber, mon thans voor bijna alle mogelijke aandeolencoorten een afschrik hooft <nn tot oudcrpand to dienen. Wü bobben het holaas voor een paar »»»n«ï«n 8uteJ.c" roid» voorspeld hotgeou thans gebeurd on is "«'«enIe» voor do meestou dat als men van zvjii rente moet leven mon slechts do bypothosken tot ondorpand behoort to 'Londen volgde New-York mede in do algemeeno flauwte on werd van daar alle mogelijke bijwaarden tot vermin derde prijzen afgegeven, er ontstond daar b\jn» een paniek, waardoor voor de rnoesto soorten een gBvochgO aÖnïo°UoUandsché fondsen waren goed prüshondond, Integralen monteerden «'» pCt. ou Vieren zolb 3;4 pCt. tengovolao van Keldbclcggin8 voor do Januaneoupons. alcchts prioCn verminderden l'H pCt. Amortisaüc-syndica«t mede l/j pCt. aangenamer. Entrepót-Dok evenwel l/s pCt. ''ÏÏongaarscho on Oostenrtjksche bleven prijshoudond. van do oorsten verbeterden loentag 1607 l pCt., en goudloening l'* a l w pCt. Van do laatsten worden do 4 pCt. soiulocnng slecht» ruim l pCt. lager afgegeven. Bussen waren nog al sterk aangeboden op do ongunBti~o tijdingen ml Warschau niet alleen maar ook «mtient do openbaar gomaakte flnanlioele verslagen, waarkan uien dat dat Kijk, ook wat het Üaantieelo Ds. Canada SoHtHtru. Bruto ontvangsten Eipl.-kusten en bel. Netto otttvani{sten . V». Uit anderen hoofd» ontvangen . . . . «_ Totaal netto ontv. . D*. Itontcu op Oblig. . ? Surplus 1>». 'Do ciploltatiekostou ia 1S81 79.33 pCt. 8,705,679.19 2.401J.311.39 " Ds. "Ï5s. 3,872,305.53 2,675,M5a,10 "" 15.380.22 T.3i4,7«.oa ?1J7,"'J'J 01 10.073.05 " De. In 18BU Oi.'Jl l>Ct. cu Hot gohoelo «yatecm ontiins tlns: bruto ...... D». C4,710.HI2.49 netto D«. groote , . do vrouwen daaronder, moontor nmkt. ?velen In de doorgangen en op do trappen doet Tullen, ?zoodat dozon Toor do op hen volgenden don weg vcr?atoppon en honderden niet nit do xaal knmen, maar ?wurden doodgotlrongtn of stikken of verbranden. ?De Jiroctio richt daarom tot elk eeUonwbnr|;bazocker ?!n lijn tHjm belang do volgendo raadfjovinccn: ?Ulijf m gaal fan bi'and ax> l'tilnt e» rnntifi Hiogtlijk. ,Drinff bij Int ftrlattii dn' gaal niet orilwii.in.' 'toont!!. ?WterhuHd anderen in nar Httbülieid tau rtrttorlug ,drr ordt. ' «t?» turn, tn rooi'ttl (Ie ri'OMicni, btdanril te i»«f«, opdat alle nniiturzfyrii sieh ovrr 3t rer?tthtltrtulf nltgwigtH gelijkmatig rrt'tlttlt». en richt .H daaivnt «nar de detir dit lift dirlttst tij MIC f laat» i». ?lP«*f ttttth, maar vooral op rt« ti-apiif», vooi'slehtig, ?opdat pij uoeh ftlf valt tiorli «iidtrea dott rnlleii. ?Do directie roept dns elk bezoeker dringend toe : , ?Bedenk ctoedi, dat KIP ïttcit soa gard als dnt tait ?allt nnderen van liet opvolgen dezer raadgevingen af?liangt ; neemt pü deze regelen in acht, dan knnt g\j, on ?alle anderen met n, *? :a<il in (l>,v.) S.iniiiutm trrtattn ?(en zoo gauw breidt geen braad zich all); verliest g\\ ?deze regelen alt het oog, dan zult gil 1110 rtHdinij ttr?ti-nye» of xtlf» i'aaj-tekiJHliji; ontuoyelljli tuaktH," Eene d«rgelijko traaxschawing kan voorts in de zaal op tal van plaateen, waar ztf gemakkelijk in bet oog vult, gedrnkt met kapitale roodo en zwarte letten, wor den Tantgehecht. De ffeineentebesttlron knnnen allo gchnawbnrgdlrectlei, circnïdirectearen, concert ? en vergndorzaalTcrlmnrdera enz. tot bet nemeD dozor en andcrer maatregelen verplicbten en op de naloviuj.' van Uot hiertoe betrekkelijk voürschrift toelicht doen houden. Ik geloof vont, dat du bij uitstek eenvoudige, gemakkelijke on goodkoopo toepaaain;,' Tan m(hi raad tal van ongelukken zon voor komen, diar by die toepassing niemand door oen geheel onverwacht ongeval zou worden verrast en daw iedereen, i\iKirilronKen nm het gewicht der zaak, in zijn eigen t'flnnK na*r colfbelieenching zon streven. > U dankzeggende TOOT dn mij bereidwillig afgestane i laatsruiiutö, noem ik m(), JL d. R., Uw dienstw. ?H.I. B. Mijnhttr i* Bfffacleur, Vergun mij door middel van arf blad een rerzoek te richten tot bét beitnar van de vereeniging ?Het Nederlandteh Tooneel", want ik weet 'dat ik daarmee den wensen van Telen uiUpreck, namelijk om een* een tooneoUtak op té Toefen toadfr muziek in de enoi'acbes. Z{j die niét van muziek houden noemen haar nattmriyk,. vooral ai eea boeiend, cnntig bedrijf, hoogst onaange?aam, en TOOT hen wier oor mark-kaal ontwfkk«ld IB, ' levert de dikw^U minder dan middelmatige muziek een ware kwelling op. Voor de Voroeniffing Jiflu er toch altijd nog étnige koeten aan verbonden, terwijl ook do opbrengst dar, «venal* by do Duitaclio TOorstoUingen, vuur do SUU«a t* voegen itoelearfjeo niet onbelangrijk zal tfln. Diarou. l($nh*«r ds ««daotour, richt ik tot de voreeaiging bet Triendeltjk Terzoek llamM, al» proef, zonder muziek ep te voeren. Mocht bét dan blijken dat -velen om de muiek den schouwburg béxoekea, en dus wogbltfren wanneer er geen muziek is, zon mon ie ter stond, Kouder moeite of kosten weor kannen 'üiToeren, maar ik nkwf niet dat, bj) de vsoratelling Tan 24 Doe. (AV*n)HN<< tttrft t»» btydichan «n Otkfilo\ iemand zich door liet ontbraken er van teleurgesteld beeft gevoeld. Et» dit t» «Uittik, in iramatiitlit kuntt veretrt, BBASD OF FABRIEKEN. Kaar sanMdiqg Tan het ingezonden itnk van den Hoer E. Meijer (zie ü« blad van Zondag j. I.) noemt deonderRoteekende de TrUhoid D attent te niakon, dat hy reed» den 7 December 1881, juist den dag voor den aoodlottigen b,rand to Weènen eea verzoekschrift met teekening heeft ge zonden aan B. en V. om de noodigo maatregelen te ne men by onveihoopttn brand voornamelijk op Fabrieken cte. U ziet da* Menheer, dat, men br reedt op bedacht was, alTvren* bet kalf verdronken wal, xooreel moRoltJk h«t gevaar .waaraan dagelijks zooveel menscnen bloot itaan, op «M of andere wyïe te voorkomen. (J daoNMcieade voor de opname dezer regelen. ? , Uw dienaar. Ovsrzteht van d* Effelctenmarltl vw SI Deoember 1881 tot 6 Januari 1883. Bloot 4« tam d» laatcte dag van het af geloopene Jaar oog tl fffrtg «oodat er alle hoop bestond dat ook met baar de ongelukkige maUise afaobeid van ons bad gmomen, h*t t*««n4e«l valt bebtu nö bet eerste ver?lag vu dl* |a«* te Tertoelden. KvK''>v*1 ww u»*.*»o" ? ? -.?-- ? ? Adnt. Hamburg verminderden hoden zclU »«/4 l»Ct. , Bpahjaarden steeds aangobodon voor Fransche en Enftelacho rekening, voor allo soorten is opnieuw 5/4 & l t)Ct. teniKgang to vermelden. Ook Turken loden ouder don algemcenen lustelopzon toestand en verloten zonder rede circa l» PCIEB" .to venninderdo Ui. pCt.. nioltegeuntaando d« l,nlp van Frankrijk on Engeland i» toeBezegd en wen aU toen daarop kun staat maken, wch. uiet behoeft te verontrusten wat de flnantieele toentand betu-ft, de daling moet dan ook aun ontstemde markt worden toegcsclircven. Van do Noord-Aniorikaansche fondsen warett Certinc. SnCt Florlda al ztier aangeboden, hiervoor is ccn verlies vnn li^nCt aan to toooen, de onlangs gcïoerao ponnenfrijd maTer, on" beangst dat indien de Heer \vTrtholm al?geSaKtigde voor deSederlandsche houder» het proces niet in aUo deelen voor Juli a.s. «Hut, men d» huuders nl zeer weinig '«>*'? «l knnnou geven on veel van hunno lancdurico illusie in rook zal vervliegen. K°slcanen waren mede zeer gedrokt door voortdurend aanbod voor EngeUcho rekening, leeninf 1»51 hepcn 13'j l)Ct on ditu 18C4 l pCt, terug. Van de Suid-Amcrik. waren slechts Braiii.nen pr>jsl.oudend c» coikelo soorten iots vaster. Columbianon dsavcnt«gi-n V- r'Ct,-, 1*6^ *«" ook rwuanen welko -,4 al wederom *oinis omHieruit biykl, dat ondanks do utremrainf; in hot ver voer door do sneeuwatorniou c u Jeu built iigi-'.vonn strougen winter van verleden jair, do bi'iüü oiitvangstea nog geen Sl.'j pCt. vKriniuderden ou vurmilii do HpootwoKOutvangsUm »en vr(J nivuwkeurig boold «uveïi van de bedrüvighöid in do Staten, kuniieu dozo ui:kom»lc«, do gunstige nieening dicHaanftjaudü, slechts versterken. Het grootere vorsehll in do netto untvniigsteu ï» aan ? oorzakfu van voorbygaandcn aard too to nchrtjvon, zooals do buitengewone uitgaven door hut nK-uhlo vttorjaur veroorzaakt ca do tarioveuoorlog. dio de vrachten tof ?en »oo laag standpunt br»d»t, dat hut voordoe! voor iU maatuchappüon guriug werd ou soms het vtrvutr zeilt veilies opleverde.. De acjiteruitgang -in de notto-ontvangsten. hoo onaan genaam ook voor do aandeelhouders, pK'it in seoaoa docle.tegen den algemeenon voorspoed. De in do ?Chronido" gogoveu oUuit van ontvangsten voor 84 spoorwegmaatschappijen. ^U11' aa" Ja'?,po? in do eerste twuo wekan van December Ds. «,lï61i,S togon Ds. IÏC39750 in 1880 ontvingen, ecu toename du» van 34 pCt. ; het myienuautal klom van !2»'J«'3 tol 33407, zijnde een toename van eirca 15 pCt., zoo dat do ontvangstau por ui«l in 1881 D». 2Di en m HbO Ds. 2S5 believen, en dat nicttegenstaando velo- nfeiiwo IHuen gebouwd ZÜR en do wegcu in het NuorU-\> e»lc:i _ niet zooveel graan vervoerden uls in hot overeenkomstig tijdperk m 1860. , .. Bprüigt do» aan do eene Bfyle in hot oog, hoo allorwege voorspoed hcerscht en do handel bloeit, «an ilo andero ïijdu honden do tariovon-oorloK en de- nncUinatlcn TSH groote spoorwcgondcrnomers, de netto ontvang sten en do prijzen der «aarden omlaag. Do partij van Gould en dio van Pahuor-Snlhvan zou don ditmsal ft»ro krachten meten, liet i» bokeud, dat Ixtide partyen Kleh voorstellen hare eigene 10non in Mexico te bouwen. De hoofdrichting dier l\jncn is het zelfde en het is bogrüpulvjk, dal Gould ongaamo een govaarliikon concurrent in hot veld ïiot, wiuim wyi» van bouwen (smal Ppoor) het mogeHJk maakt giwdkw-per Ie workoa. Niet alleen in Mexleo wordt een weg met smal siwor (do Mexlcan.Vational)Kobouwd, maar ook m fexai en Arkansas zal dio lijn aansluiting hebbon, *anl, n» ar men zogl. U de Texa» en 8t. Louis met de Palmer-SulHranvartü op goede» voet. De Texas it 8t. Louis loopt over have geboola lengte in dezelfde richting als do International cu üreat Northern cii do Bt. Louw i Iroii Monntain .-i- l. il i.ii» l' VJ' ^' T ''J1' Grande naar Bt. Louis voeren. De Tesas i St -Louis loopt van de Blo Grande naar Cairo, van daar over U* Cairo & St. Loui», naar Bt. Louis en vindt m die plaat» ceno bovrlnde p«rt(j, welke haar wet de Mrercu iu verbinding zal brengen. ? Zulk eenon weg «aoet Oonld een doorn in hat oog zijn en dat hö al 't mogclnke doet, om do onderneming togen te werken laat zich Logrijpen.. Ma»r kan ho «lal. ? zün dool bereikeu door de Denver eu Bio Oraudo AandeoIcn naar beneden te werken? Ja, voor zooverre du be langhebbenden In de Denver en Bio Grande oP?"?;Maitschappy, levens bU do Mcxican National (de weg uUl .malser in Meïlc» en Zuidelijk Texas) «uu bctnikken. Ooulds streven toa dan wezen om d* Uenvor Ulo shwes omlaag, aldus de deelhobbors in do Uciico lonen ta moeieiykhede». of. althans Let rertromvou m Palmer-Bullivac aan 't wankelen to brengen, °m »P "Ie w}jJH> de goldachietcrs van vertere deelname J° «ntuoudon. Wat hiervan ook zü, üeker is hot, dat hot publiek door zulke manoeuvre» wantrouwend wordt en «jclijie* de aoorttm roet weinig of geen variatio. Colorado oblig.Üen en cortiflc.ton waren gezocht eerste monteerden 17 '? pCt. do laaUto ».',, pCt. ^-"si linnk cortifloatcn verminderden door eonjs ;»"bodj JP«-'-'' "''" Van 'do HullinJadio Bpooi-wogwaarden verbeterden nand. Haarlem? Zandvoort 3 pCt., de oblig. Iloll.IJxeren Maatach. allen con bagatel vaster, de Centraal aandeoleu door epeculntlovo vraag 8»,'« pCt. booger. Uitgostoldo sclinld dito verbeterd* ife pCt. Aaod. liyn Maatsdiappü l pCt. aangcnamor. Behalve de 41/a pCt. Hyp. Boïtel- Wezel welke l'/4 pCt. lager werden nfijofteven, waren de "verige waarjun nog al geanimeerd; caodat de gestempelde Ie Hyp. Oblig. door oenigo vraag i pCL en 2o Hypotheek !?:$ pCt. opkwamen. Obligatióii Theiss, Frtnsca Oostenrijk on Ellsabetb Oisola «indoolcn, kwamen allen 1/3 i l pCt. op, Vie<or Emtnad en üniJ-Italiianschfl «poonreg-ubligatjên verfluuuden daarentegen 1/4 a l/: pCt. Terwijl ' aandoolen Warschau Bromb. l/» pCt avan ceerden, verminderden Warschau \Veenen l pCtVoor bet meercudcel waren de diverse Busttoobo spoorwegwaarden in InaWloozo en flauwe stemming, zoo dot voor dezelve over bet geueeT l/t pCt. vwlles ia te vermelden. In de Amcrlk. Spoorwegwaarden was nog veel handel,. de Aandoeloa soorten evenwel aangeboden ea over het algeiHon lager v erkrijgbsar, do llvpotheek ObUgaüan daarentegen priJahondend óu oeuige zelfs beteren prijs, do Oblig. Atcliison Topeka, Cairo 8t Looi», Jow» Hidland, Aand. Chic. Sonthw., 8 pCt. Oblig. Louis on Mashville, Oblig. Iliasouri Kansas en Texas, Oblig. St. Paul Minnesota en Union pac. Hoofdlijn avanceerden allen circa l pCt., de eenige verbetering welke voor Aandeelan zijn te vermelden is voor Cliieago liock IsUnd dozo kwamen l''« pCt. op, de overige soorten allen, cenhjo xelfx gevoelig lager. liet meest ledon Denver liio pref. Louis en San Krsnslscn, Jliehlgun Central, prof. Orogon Calif. Sbsrcs welke- 3 a, 4 pCt. prijs gaven, verder verlo ren Atlnnt. Pacif.. lluftalo Fittsb., Canada Bontli., Chic. Nuw-Orloan», IJltnols, Isto pref. Louis San Fransisco, Mifsouri Ka.np«n. Eriós,- Omario's, Oregou's en Wabash l.a 2 pCL Certif. Clev. M. V. en Colnmbus verminderden 3 a i pCt. on Tolpdo l'ooritt 4I'2 pCt. Vnn ilo Tram Maatach. moesten de Noderl. 4 pCt. en do llotterd. Cl,'» pCt derven; do overigen aangeboden doch zonder bundel. In rnmio Loten was de omzet ook niet bijzonder groot, Amsterdamsche, Antwerpsche, Brasselsche, Theinr eti Midridöclio kwamen door oenigo vraag l pCt hooger OflHtunriJkscho 18M l'/i pCL eo Pruissiacho Ü pCL wil liger, do overigen lagor aangeboden. OoeteiirpseUe 1851 na- do loting 2 pCt.. dito 18CO en Ootit. Boden Cretllt bsido !'/« pCt. Uger. Blad \Veenon a^/g pCt. minder, RmaUcbe IttOO verloren I/B pCt. Geld op pro longatie ruimer ter markt en i 41fc pCt. verkrijgbaar. ..-Cairo Hbs-re* werden van 251/j i 2G pCt. Torhsndeld, Bteeda daloade ea i / 28 gonotoerd. AltEBJKAANSCHB 8POOBVTEOEÏI. _ , ? Onbinss rijn van de VwderBiH lynen (de New-ïork Central & flndion lüver, de Canada Bontbem, de Lako Shoro A Klehlgan BoutUern, -«n de MieJrigan Central) d* oilftrs gepublkecrd, dé uitkomsten betreffende, «tflte hare qxploitatie in 1881 beeft opgeloverd, vergeleken bö bet ?""' zijn in 't kort abi volgt: . ^ ? Ds. 88,175.913.28 Ds. »a,848.S9«.78 . 17.8*9.894.81 . ,18.404.786.64 Bruto ontvangsten > Exploitatiekosten . Netto ontvangsten , Itenten, huur «n bel, Winst .... p . 8 pCt dividend . . Ds. 1A.3260.18.0& . 4,750.799.34 10,569,219.01 7.141,»12.jJ_ Ds. 12,883,010.34 4.1)80,788.13 7.883,837,11 Dn. 7,138,343.51 Surplus ... . .Ds. 8,127,700.50 Ds. 7M,4B3.CO De exploitatiekosten bedroegen in 1880 MM pCt en in 1881 00.17 pCt. Lai-f Short <t tlictiiynn SoHfJirm. Bruto ontvangsten . Ds. 18.749,461 D*. 17,870,000 ' EzpL-kostcn «n beL . 10.418,105 -_i»-3««.<K"0_ Netto ontvangsten . Ds. t»,*31,3B(l Ds. 0,084,000 Rente, hndr, dividend op gegar. Aandeslen , 8.750.874 ._»,710,000 Winst . . . ."' ? Da, 5,o80,»82 Ds. 8.974,000 8 pCt dividend . . . 8,»57.8aO . 8.W.880 : Surplus Ds. 1.M8.C8Ï Ds. 16,080 De eiplott*tiekoHt*a bedroegen in 1880 69.5» pCt en In 1*81 02.80 pCt. Brïto*oïtTanBSton'. Ds. 9,088,748. D.. 8.988.000 iipl.-ko.ten ep beU ._Ö,78«,7H_ ?_6,7KW»0_ Ketto onttaogstea .Ds. SfUtM* r§- V8*»000 Beate, buur. . . . . 1.8M.410 . ^1.8fl8.000_ Winst. . . . . .Ds. 1,780,188 Ds.. 491,000 8 pCL divid. iii 1880 . 1,499,OM !«4pCt.dlvW.lnl881 . . _ *»,«» Surplas 5ï Ml,Wa Ï2.f>«i D* ^xplortatlekosten bedroegen in l"' ? IC pi. r. "VpCi. .._???? , tusseben Gould to Paluer gestreden wordt, taat de ondernemingen zelvo aan en beperkt het crediot. Amsterdam, 5 Januari 1882. J. v. d. Iturg. BurgerlUlie Stand. Ondertrouwd op 5 Januari 18S2. Lourens Blonk en Hendrik» Telmisse. , Johannes Boks en Maria Jobanna Kneter. Abrtbam da Coat» da Fonoeca en Itat-hol Caranxi. Moies Gans on Biontje Boekman. Doctor Gerbardns Petrus Korténhorst en CbrisUn» Hendrik» Josephma Sloot. Oorrit Labtenaclintz oh Maria Margaretba Frankomolle. Vnilem Peters en Zwanotta Juatrina Sapheert. Jacob van BhiJn en Cato de Jong. Henricua Francbjcns Maria Koemers en Maria Dorothe« Walen. ' ' Carel Albertns Banou en Marl» Bosman. ? Jaeobns Cbristiisn Seogcrs en Anna Maria Brands. Johannes Egbert Vonselde en Perendin» Maria Anthonia Eorneman. * ? Antonie Pieter de Vries en Wilbolmina Bendrika EUsabeth Schilt. Soinuel de Vries en Clara. Rimini. Alb«rtna Jobaunes de Waart en Maria Joseph* Curistma Lehr. Joban Hendrik Behnjvcling on Willemijntje KuiJL Louis Lapidaire on Agatha Klazina Pico. Wlllem de Vries rn Claaina Blankemc(j'er. Jacob Manshanden en Mar(jtjo Woeker. Lotunis Stoop en Jansje Smit, -. . Veilingen. Amsterdam, Maandag 9 Januari 1863, don avonds ten «os ure precies, in ?Frascati,". Een Hals, genaamd ?Nieuwland", aan den Stations weg te VeUen. Een Boerenhuis, Heerongraebt 848. ' Tw«e Huizon. Laagte v»n den Kadyk 35 en 39. Een Huis, Leprozehgracht 17. Drie Huizen, Nieuwe Acbtorgraubt 10, 12 on 14. Een Heerenbuis, \Voesporzyde 3. , Ben Huls, Lauriergracht 02. , . Een Suis, Langestraat 50. Een Winkelbuiu, GóuOsbloemslraat .60 én 62. Twee Huizen. Lindegracht 97 en 03. Een Huis, Oosten burger Middenstraat 10. Een Hola en Pakbnis, Wenteretnat 123. . Een Hnla, BgetanUerssncfat 94... . Een Huis, Boalen-EUand 11. ' ' Een Wlnkorhuis, Boomstraat 04. . Een Huis. KiownVo. Palm»tra«t 9. Drie Bonwfcrtoinon, Eerste SpaarndammerdwarMtr. Vier Huieen, Haart. Honttatnen 71, Ma, ÏObtjn 7Ua. Een Huls, Vinkemtraat 160. , r Twse Huizen, Godempto Bloot 40 en 41. Een Huis, Lynbaangracht BI. ?? lai velllatf; laMMceulHitea Pereeeltsaa. 10 Januari. Een Winkelbnls. ZoodQk 9. £en HnU, Leprozengrachi 31. Een Huis, Utrechtschedwarsstraat 125. Een HeorenUui». Amatel 00. . Twee Hnlien, Laagte van do Kadyk 7 en 3. Een HnU, RomoinarmsteoK 6. Een Hnls, Frans Halsstraat 12. ? ? , Een Winkelhuis, LOnyersdwarsstraat 7. Eea KoopmsTishuls, Itokin 42. Een Huil, Nieuwe Heerangracbt 67. Een KoopmanaliTtis, Wamocsstraat' 145. '? Een Huls, 02. Achterbnrgwal 434. Een Wtnkdhuis, Kalvorstraat 30, ' Drie Buiten. Kelkmeisjesfteeg. Een Winkelbois, Fóelledwanwtraat 2 en 4. Acht DoawlerrelDen, 2» Spaarndamntorstraat. Een Winkelhuls, Kort^ Koningstraat 23. Ben Heereobuis, Prinsengracht 850. ? Een Hoi*, DaradMteeg 7. Een Winkelhuls, Korto Koningstraat 29. - 'Een Huis, Hotel, C.K ea 81(Jterij, Ymulden. Een Huis, Hoerengrarlrt 411. Era Hola, Daniül HUlporstrast 6. Een Huis, Groot* Houtstrsat 23. Een Huis, PlanciiosstrSat 21. Non Pakbnis, Elandsgracht 88. Eea Huis, Jan Hanzenpad 159. ? Ken rlinkeUml; T^i.-Mtriut ?*.'. Tbt Anwtte. !>? 'ttw..--'n %a'' ileidsohed ' -. n 7^ t U:ii/;-i H V 238* WEEKBLAD MIMItllYD. Versohflnt iederea Zondagochtend. Uitgevers: ELLERMAN, HABMS & C*. Kantoor: Eokin 2. .IHHOUBl ? BET BTIUPWEÏBOEK, door J. A. KH8WETOVEBWEOWOEH. ? BTAATKUNDIO OVER ZICHT. ? ALLERLEI."? GEMEENTEZAKEN: Een «oord opmtjn pu, ? Ion verdwaatd» .Loenw". ? Gel(jk recht voet aOea. ?XUebtasu ? Dit de Ituutad. ? Ül» d* BaMad. ? JTÜUBT: Kitgih Irtchiok TOD FeroJl In ,Debor»h." d«or pret AH>. Ta. ? Tnniohe opw». ? Jo»n Beoker.QD«tet, «ai. ? tKTTKBÈUHDE: D* Noderliodtohe letWron en ban. beoefening, door J. H. BÖMiag. ? Het Hoogtr Onderwijl van 1033 tot onzo dlgen, door DolU. ? De lieuorofbooldoQuitnuorfUod, door 3. ? De algomeono joichioJeoii um het Oymna?lom, door Dr. J. Boos, enz. ? MILITAIRE ZAKEN: Oeneetbmdlge hnlp by schletoofeningen, door T. Z. ? Torbetertneen by het Engolsoho leger, door 8., enz. ? SCHAAKSPEL. ?FEUILLETON: ?UIT DE HEWNNEBINGEN YAN SER GENEESHEER," door Enniiu. ? AI.LTJBLKI. ? BHEBVENBÜ8. ? OVERZICHT VAN DE RITEKTENMABKT. ? Amerikuiuohfl spoorwegen, dooi J. v. d. Bnrg. ? Veilingen. ? BurgerLüke BUnd.'? Te hnnr i(jade woningen. ? Vergaderingen. ? ADVEaTENTEEN: Soliouwburgen, enz. Het §traffvetbaek. The» are more thlngs In heiven and earlh, Thaa are dreamt of in oor philosopby. Ia Oen der jongste Weekbladen van het Regl, (no. 4709) is door den Utrechtschen hoogleeraar Mr. M. S. Pols gewezen op een ernstig gevaar, dat onze nieuwe strafwetSeving bedreigt. Hij vreest, dat de wet van Maart 1881 (StU. no. 35.) naar luid van haren titel: tot vcuMelling van een wetboek van strafrecht, aan dat opschrift ontrouw worden zal. Wat hem aanleiding geefL tot die beduchtheid, is de slotbepaling dier wêf, ia verband met de gedragslijn, die de regee ring, blijkens hare mededeeling bij het jongste begrootingsdebat, denkt te volgen. Wanneer de nationale strafwet in werking treedt, wordt nader by de wet geregeld. Tot de voorbereiding na der invoering zijn door de regeering niet slechts zoo goed als geene aanstalten gemaakt, doch zij verschuift die hmóriOfft' * wn don buutt tfer vereischte geTangenissen haaf vastknoopend, naar' een termijn, dien zij raamt op drie.jaren, waar van de duur «n werkelijkheid echter onbereken baar is. Voor deze hare houding is, bij monde van den minister van Justitie, slecht één enkele grond gegeven. Te weten: dat in het straf wetboek »bij alle strafposilies wordt uitgeigaan van de vooronderstelling, dat de ?gevangenisstraf voortaan eene waarheid zijn ?zal, het verblijf niet langer in eene staats> fabriek, maar in een huis van boete. Door >invóering van het wetboek onder vigueur >van het tegenwoordige gebrekkige gevaniRenisstelsel, zou men uitkomsten verkrijgen «door niemand bedoeld of gewenscht." Dit motief is het, waartegen de heer Pols zich kant. en dat hij ontleedt met eene kalmte en bezadigdheid, die den ernst zijner waar schuwende woorden verhoogt. Hij was er toe geroepen en is er top bevoegd. De Staatscommissie wier uitnemende arbeid, hoe gesmaldeeld in den parlementairen smeltkroes, in het nationale-strafwetboek is 'Belichaamd, en die op de erkentelijkheid van ons volk blijvende aanspraak zich ver worven heeft, bestond uit de 1111. Mrs. J. de Wal (Voorzitter), A. A. de Pinto (Secretaris), M. i'Pols,'A. E. J. Modderman (thans minis ter van. Justitie) en J. J. Loke. Dat hare leiien, de zaak aan wier voltooiing zij hunne beste krachten hebben gewijd, eene aandacht '»ol bekommering schenken, behoeft geen be toog. Monumenten van wetgeving, die dézen [naam verdienen, zijn vruchten, die niet schie'rijpen en nog langzamer worden geoogst. e weet in welke verhouding de codifi catie staat tot het volksleven in vollen omheeft den maatstaf in handen ter waar ing der bladzijde onzer geschiedenis, rop het vijftal zoo even genoemde namen Hjvend is gegrift. Tevens echter zalhetnied verwonderen, indien een der scheppers het grootsche werk, de schrik bevangt, een nijdig noodlot aan den eindpaal zelf idërgang zou kannen berokkenen. «Onder lie omstandigheden, meen ik een beroep te moeten doen, op allen, wien de zaak onzer 'Strafrechtshervorming ter harte gaat, om 'ernstig en krachtig aan te dringen bij de 'Regeering op eene spoedige invoering van 'het wetboek, afgescheiden van de volledige 'inrichting van het gevangenisstelsel, met toodanige tijdelijke overgangsbepalingen, als noodig zijn en met een weinig goeden wil zijn te vinden" ? zegt de heer Pok De pwekking vond reed* ? instemming bij een "' ngrljk deel der pers. Ook hier worde ge en» van diqn Weerklank afgelegd. wee hoofdgronden doet de hoogleeraar egen ,het' van' regeeringswege beoogde uitW gelden. Op eigen wij^e, naar hunne be?UBriJkheid geordend, mogen zij hier volgen. Vooreerst en bovenal: daar gettMectt wetotirecM in Nederland van ttonden aan, Mea stelle zich sjechu bet geval voor dat ZONDAG 15 JANTJABI. i iemand vervolgd wordt wegens moedwillig*» > doodslag, omdat hy in een twist een ander teen duw heeft gegeven, die door een nood lottig toeval en geheel buiten den wil des >daders diens dood ten gevolge heeft; een ifeit, door hei nieuwe strafwetboek met ten > hoogste zes jaren gevangenisstraf bedretafc >en terecht van opzettelykea doodslag onder» > scheiden. Voor elk, wien de wet iets meer »is dan eene formule, zal eene veroordeelinz »ter zakb van moedwilligaa doodslag formeel »recht, materieel onrecht zijd. En het zal i nu van de meerdere of mindere voortva rendheid van een bouwkundige, van den *een of anderen tegenspoed by den bouw ader gevangenissen afhangen, of art l alinea 12 van het strafwetboek nog tijdig dit male»rieel onrecht zal kunnen voorkomen.". Er wordt hier in uiterst bevattelljken vorm de vinger gelegd op de wonde plek van onzen tegenwoordigen strafrechte! ijken toestand. Deze is zóó afkeurenswaard, dat, naar mijne besliste overtuiging, de wetgevende macht' door de algemeene slotbepaling van het straf wetboek een wél theoretisch, doch desniet temin zeer tastbaar conflict in het leven heeft geroepen. Niets gemakkelijker, dan liet betoog van dit punt te leveren. Bedoelde tlotlepalinrj (art. 475) luidt: »Het in werking treden > van dit wetboek wordt nader bij de wet gere»geld." Men lette wél. De slotbepaling behelst niets nopens een naderen weltelljkén termijn van afkondiging. Zij geeft een voorschrift enkel en alleen nopens het in werking treden der strafwet. Voor de vraajj nu, of eene wet al dan niet bestaat! ? is de afkondiging, en deze alleen, beslissend, (art. 115 GW.) De onderscheiding wordt dan1 ook mal ronde woorden gemaakt in art. 2 der wet, houdende Algemeene Bepalingen. Het luidt: »Da wet»ten zijn in net geheele Koninkrijk verbint dende, wt kraehte van derzelver afkondiging i door den Koning gedaan. Zij werken ter> stond, nadat" enz. Uil dit voorschrift volgt rechtstreeks, dat het strafwetboek Wet is. Wet ? niet enkel bij manier van spreken, of .in overdrashtelyken tin, maar ia de strikt jarttBsebe Wwekenb ^in bei woord. Art. l alinea 2 nu dier Wet geeft de navolgende bepaling: >BlJ verandering in de wetgeving. ma het tijdstip, waarop het feit begaan is, »worden de voor den verdachte gunstigste »bepalingen toegepast" Ook hier lette men op de bewoordingen. Niet van bet in werking treden der niéuwe Strafwet, maakt deze laatste hare.voor den verdachte gunstige bepalingen afhankelijk. Zij gewaagt enkel van: veran dering in de wetgeving. En verandering in de wetgeving hééft ontegenzeggelijk plaats gegrepen. JEr bettaat eene nieuwe wet. Dit conflict is theoretisch, en had behooren te worden voorzien. Theoretisch is het, omdat de redeneering voor het onderstelde geval anders zou moeten leiden tot algeheelc straffe loosheid ?~ hetgeen niemand wil. Eene wet, die nog niet in werking is getreden, hoezeer ook wet, kan niet worden toegepast. Bijge volg zou de oude wet ter zijde gesteld magen en de nieuwe nog niet ingeroepen kunnen worden. Voorzien had de tweestrijd moeten worden, doordien man deed, wat trouwens het gezond verstand annwijst. Men h;id be hooren zich te onthouden van eene slotl>ep<i~ ling, die eene wet op den eigen oo^enblik ep in één adem wet en nietioct doet zijn. Daar zijn goede en slechte wetten. Ja eelfs kan men, bij eenige oplettendheid, een mid delsoort van wetten ontwaren. Doch zwevende wetten bestaan niet, en ze, blijkens de wet op de rechterlijke inrichting van den heer Godefroi en liet nieuwe.strafwetboek, ontdeKt te hebben, schijnt eene specialiteit van ons Parlement. Zoo gij u aan de logica vergrijpt, wat wonder dat deze zich wreekt? Afkeurenswaard echter in erger dan theorelischen zin, is de strafrechtelijke toestand ten onzent, nu dagelijks eene straf uitgespro ken en toegepast worden kan, waarvoor de rechtsgrond in de volksovertuiging, blijkens de jongtte ttra/aet, heeft opgeliouden te bettaan. Men zij uiterst voorzichtig met de fundarnenteele beginselen, wier ongeschonden handhaving den grondslag zelf van den rechts staat vormt. Eene regeering is spoedig uit oogénbUkkeliJke verlegenheid geholpen door eene slotbepaling, gelijk zoo even werd mede gedeeld. Daardoor wordt een tijdvak geopend, dat men naar willekeur rekken kan, terwtyl men tevens .naar de letter der wet tegen aanmaning is gedekt. Dal dit de bedoeling M ? het te onderstellen by een man, die het strafwetboek hielp ontwerpen en tot stand brengen, ware de ongerijmdheid zelve. Doch machtiger dan onte wil is de nooddwang der omstandigheden. En ook voor deze, zoover hij ze vermag te verhoeden, is een bewindsman verantwoordelijk, zoolang althans de regel geldt: gowemer e'ett prévoir* Zooveel voor net minst staat vast, dat ten onzent dagtlijk» «ene onrechtvaardige straf kan worden toegepast. By dit alles overwegend belang zlja wU allen betrokken, uit kraehte volbsoliaarUeit. Gevangenissen kunnen er gaaodewog kom*, voorcoover ze nie reeds bestaan. Doch Radrt moet er zjjn, nie straks, later, ia de toekomst, maar nu en oogenbtifckeiyk. Dit ia do oaafwysbare eisch van geheel ons Mwveo, de voorwaarde der saownleving, betreden wexeu onzer taak Waarvoor zUa wtt er, ro» Recht «r «et i»? Een Staat, die onftpht duldt, schouderopha lend gedoogt, achter eene slotbepaling zich verschuilend, doet onrecht, en des te zwaar der, naarmate men hem niet treffen kan Eene Regeering, die het bestaan van onrecht kent en niet zondtr veruijl opheft, is verant woordelijk, zoo niet voor de wet dan jegens natie, phchtbesef, roeping. Nous avons charge d'èrnes. Zy wete, dat het meest mag worden geöisciil van hen, die over de ruimste hulp middelen te beschikken hebben. Of bestaat er werkelijk een onmerkomelijkt hinderpaal tot onverwijlde invoering der strafwet? Is ons gevangenisstelsel ingericht op een voel, dat het met geënt mogelijkheid zich leent tot eene uanwending gelij k vereischt wordt door de jongste wettelijke regeling? Neen, antwoordt de heer Pols, en het is zijn tweede motief. Neen, niet enkel bestaat der gelijk beletsel niet, doch er is tastbare over drijving in de voorstelling van den minister, die thans onbegrijpeltjkerwijze over dezen boeg het wendt. Eene overdrijving zóó groot, dat men onwillekeurig zich afvraagt, wat er schuilen mag achter het voorwendsel. Luisteren wij naar den Utrechtschen hoog leeraar: >Ik zal hier niet onderzoeken, in »hoeverre onze tegenwoordige gevangenissen »le recht als staalfabrieken en niet als huizen tvan boete worden gequaliüceerd. Ware toch > de quulificatte juist, dan is de Regeering «daarvoor verantwoordelijk, want noch volgens >ons tegenwoordig strafrecht, noch volgens >de organieke regeling vao ons gevangenisi wezen behoort het aoo te zijn. Het zou der iRegeering dan ook moeielijk Vallen heUij >in den Code Pénal, hetzij in het organiek »besluit van 1821 eenige rechtvaardiging te ? vinden voor eene aitvoering der tuchthuis»ea gevangenisstraf, waarby het karaktervan «straf of boete niet op den voorgrond stond. verwezenlijkt werd. Maar de geheel? «opmerking komt mij zoo vreemd voor, dat »ik onwillekeurig bu het zoeken naar haar Ypraklischen inhoud net gevoel heb naar een «schaduw te grijpen. Het spreekt van zelve «dat men bij da strafposilies in het nieuwe » wetboek is uitgegaan van de veronderstelling, «dat de gevangenisstraf eene waarheid zou «zijn, en het zou dwaas zijn geweest als men «van eene andere veronderstelling ware uit»gegaan. Maar heeft de Code Pénal of ons tegenwoordig recht zich aan die dwaasheid v schuldig gemaakt? of gaan onze hoven en rechtbanken bij het bepalen van de thans bedreigde straffen van de veronderstelling «uit dat hetgeen ze opleggen, geen straf is'? Ik begrijp zoodanige beweering niet. Is, wat ik bijna zou vermoeden, de opmerking niets r dan een uitval van een warm voorstander »van het cellulaire gevangenisstelsel legende «gemeenschappelijke opsluiting, dan bevat zij »teene. tastbare overdrijving. Ik ben zqker geoo «voorstander van gemeenschappelijke opslui«ting, maai de beweering dat ze geene straf t zoude zijn, maar gelijkstaan met arbeid in »cen fabriek, mist allen werkélijken grond. D Ook onze gemeenschappelijke gevangenissen «zijn huizen van boete, evenzeer als onze «cellulaire .gevangenissen. De strijd tusschen «cel en gemeenschap wordt verkeerd voor>gesteld als men hem een strijd tusschen «waarheid en onwaarheid noemt, tusschen «straf en exploitatie van arbeidskrachten. Ook «nu heeft de rechter de bevoegdheid binnen «zekere grenzen te bepalen of de gevange nisstraf in de cel of in de gemeenschap zal «worden ondergaan, en tot nog toe heeft «niemand daarin de keus lusschen twee geheel ? verschillende- straffen gezien. En de gevan«genisstraf van het nieuwe wetboek is in niets «verschillend van de straf die ook thans in «onzecellulairegevangenissenwordtondergaan. «De strafposiüen in het nieuwe wetboek heb«ben ook geen andere straf op het oog, en «zullen in geen enkel opzicht hun repressieve «kracht verliezen of *an beteekenis verande«ren, wanneer men den rechter veroorlooft «gedurende een kort overgangstijdperk te > bepalen dat de straf ook in gemeenschap «zal mogen worden ondergaan." Hier alzoo hebben wy voor ons eene twee ledige waardeering van onze bestaande ge vangenis-inrichting. Beide zijn zij afkomstig van mannen, by uitstek vertrouwd met liet onderwerp, dat zij bespreken en leerstellig zoowel als uit eigen aanschouwing kennen. Wekken die uitspraken gelijkelijk vertrouwen? Een vonnis is niet een machtspreuk, doch het samenvattend oordeel krachtens vooraf gaande overwegingen. De heer Pols komt daideiyk en nüterïyk voor de zynè uiL Waar echter fijn die du ministers? Hij. geeft te verstaan, dat onze bestaande gevangenissen «staalfabrieken" zijn. Hij acht out ééne voord voldoende om de invoering der strafwet on Abonnement p«r 8/m. / I.?, fr. p, p. / 1.18. Afcond. N", illeen un de Eioiken vafajjgbur h » 0.10* AftvarteBÜenvanl?6ngelf/l.? ied«r« regel meer » 0.15. te schorten voor één tijd, wiens daar te bepalen in geene meoscbeiyke macht «iaat Hij bezigt derhalve dit enkele woon;.tot grondslag voor era uitstel, dat, buiten xtyn wil en tegen zyn wensch, noodlottig worden kan Toor een der gewichtigste aangelegen heden van ons volk, b het te veel gevend, wanneer men hem vraagt het bnoijt eener stelling van zoo verregaande strekking niet slechts, maar, op zijn standpunt, van zoo reusachtige draagkracht? Van een > gebrekkig gevangenisstelsel" ge waagt de minister in het aphorisrae, dat hij zich verledigde de natie te doen vernemen. Het zij zoo, doch zorgen wy vóór alles, dat de vraag, onte vraag, niet worde verplaatst. Dat oos bestaand gevangenisstelsel is een toonbeeld van volmaaktheid, ? niemand, ook de heer Pols niet, zal die stelling willen onderschrijven. Niet echter om het gevan genisstelsel op zich zelf, is het hier en nu te doen. Waar het op aankomt is de vraag: of niet de bestaande middelen de straf toet kan worden ten uiteoer gelegd. Het za! > gebrekkig" gaan, zegt ge. Goed, maar bij uwe opvat ting, gaat het m liet geheel niet. Dat aan de verandering eener orde van zaken, een tijdperk van overgang eigen is, en de feilen van oude herkomst niet als met een tooverslag te verhoeden zijn, weeteen kind. Doch, en nog eens, gebrekkige toepatriny, die de ge legenheid opent in de goede richting te doen wat men kan, is duizendmaal verkieslijk boven handhaving van het bestaande, dat eenparig en eenstemmig veroordeeld is. Voert ge het strafwetboek in, zij het met onvoldoende middelen, in de daad zelve ligt een energiek beroep op de magistratuur en op de natie. Op gene, dat zij door oordeelkundige mede werking u in staat sleüe, zooveel voorloopig doenlijk is. het nieuwe karakter der straf te verwezenlijken. Op deze, dat zij van over{Jlde oordeelvelling, bij onvoldoende, doch noodzakelijke en onvermijdelijke gegevens, zich onthoude. Dergelijk beroep, dat van goeden wille getuigenis aflegt, pleegt steeds at echter dntkt deee awe~angstvaUige verwljfeling uit? Wat anders, dan trage be rusting, schuchtere moedeloosheid, benepen schroomvalligheid? Op 13 Me^ 1875 heeft iet vijftal aan den Koning de vrucht eener schier vijfjarige onafgebroken werkzaamheid aangeboden. Zij moest, naar hunne hope voor het minst, leiden tot eene»zoolang gewenschte en zoo dringend noodige hervorming der Nederlandsche strafwetgeving". Is de veder, die deze woorden mede onderteekende, thans reeds weggeborgen? Zijn des ministers jong ste bezwaren, loome tred, aarzelend optreden de eigenschappen eens leervormers wellicht? Of voegt het dezen, moet het zijn, rakelings door bezwaren heen, een wqg zich te banen? Men beroept zich op de toekomst, die de minister, vergoelijkend, als aanstaande ? nog slechts drie jaren, ? afschildert. Nog slechts drie jaren ? aldus namelijk luidt de verzetering van den heer architect-ingenieur, die de regeering goedgunstiglijk overneemt. M "J" van onvoorwaardelijk'vertrouwen' is des te verrassender, daar toch ieder w'eet doe wisselvallig bouwen ? en niet enkel bouwen van eMtemut en Espagne ? is. Ook moet dergelijk blind gelooi door den betrokien deskundige op te hooger prijs worden gestold, nu een andere (of, hetgeen de zaak etwat pikanter maken zou, deselfde) des(undige den minister de Vries verzekerde: ten minste eeven jaren te behoeven. Het is waar, dat die termijn van ZEVEN jaren bestemd was voor de oplevering van TWEE groote cel' 'ulaire gevangenissen. Daarentegen wordt thans een termijn van DRIE jaren, voldoende ge acht voor DBIB gevangenissen »of liever VIER, >want die te Groningen is nog verre van hare voltooiing, terwijl ook het meerendeel der andere gevangenissen zal moeten worden herbouwd en nieuw ingericht, ? zegt de heer Pols. Ieder ziet alzoo, dat de raming van de beide deskundigen, klinkt als een klok en uitkomt ? ;eUjk in zake bouwen pleegt het geval te zijn. Naarmate het aantal der te bonwen gevan genissen toeneemt, wordt de t^d, voor hare aflevering noodig, ingekrompen. Bij de rekening echter is een factor vergeten, waarop de heer Pols eveneens de aandacht vestigt. Een voltooid gebouw is alles behalve, maar alles behalve een gereed gebouw: i Het ia toch niet voldoende, dat a» architekt het gebouw aflevert Voor de inrichting en in werking-stelling zal wellicht evenveel tijd > noodig zijn als voor den Bouw, Overhaaste »in-werking-stelling met onvoldoende hulpi middelen en onervaren personeel kan ons > geheele gevangenisstelsel voor jaren beder»ven en zal veel schadelijker zijn voor.de »goede werking van het wetboek dan een «tijdelijke onvolledige toepassing." De drie, de teven jaren van zoo even zullen dus cum grano solt» moeten opgevat worden. Laat ons voorbeeld volgen en bij benaderljig aannerafl& fot #0, terjaHn VJP. uitstel voor tn jaren noodig tfla of liever bectsÉ zal. Dan heeft niemand te klagen. . Over t«f jaren alzoo belooft de ministar invoering van bet strafwetboek. Wie ecffiëV , waarborgt, dat die belofte gestand gedaan 4 worden zal? Wie kan voorspellen hoe de * autd*. doch ten onzent vooral, bew bodem dtr poKütk alsdan er uitzien" Eea even voortvarend staatsman als groot geleerde herinnerde den schrijver dezer rege len eens aan Voltaire's uitspraak: Quand o» a dix pas a faire, neuf est la moüié du cfa* in. Het geestige woord is treffend juist en menschkundig. Vooral, waar het organieke wetten geldt, zou het kunnen blijken, dat steeds stijgende eisenen den tienden beslis* senden stap even bezwarend maakten als de negen vroegere voorbereidende. Men rekene met eene maar al te bekende eigenschap van den menscheltjken geest, die, vooral in df poli tiek, onwaardeerbare diensten bewijst geiykeiyk aan den ondoordacfaten ijver of net dolcefar niente. De zucht namelijk om het bereikbare, dat vlak voor de hand ligt, te versmaden on den wille van Iets Anders, dat beter, volte* diger, in allen gevalle begeerlijker geacht wordt te zyn. Men lette op die richting by de overweging der vraag: welke duizeling wekkende dingen al niet kunnen worden te berde gebracht en als volstrekt ja onvermij delijk noodzakelijk voorgesteld, ter gelegen heid eener strafrechtspleging op nieuwen grondslag. Een strafwetboek toch is, ook uit het oogpunt van het parttj-verband, geen onverschillige of door allen gelijkelijk gewenschte zaak. Reeds thans zijn in den arbeid der Staatscommissie wij* zigingen aangebracht, waaraan de minister on getwijfeld zijn zegel enkel hechtte, omdat bij de kostbare lading, zij het ook door wer ping, voor volslagen ondergang behoeden wilde. Wie echter kan instaan, zelfs maar redelykerwijze instaan, voor eene toekomst vm dim duur f Wie waagt zich aan het opmaken eener rekening, die ditmaal, zal kaar fadt ook maar eenig vertrouwen wekken, geheel met' en benevens de aenswijze Tiarer Verte»' genwoordigiag na zet jaren, omvatten moet?. Om in de verwachtingen, des ministers te deelen, is veel lijdelijk vertrouwen noodig. Een vertrouwen zóó groot, dat het aan roekeloosheid grenst. Zwaarwichtige belan gen, gelijk hier in het spel zijn, behoo ren echter, zoo ras het aangaat, losgemaakt ? . te worden van der tyden onzekere uit-*Swe""S komst. Onafhankelyk van eene steeds wis-°n selvallige toekomst brénge men bet straf wetboek, dat thans reeds dé vreemdeling allerwege ons benijdt, op veilige plaats. Niet straks, doch heden, liever dan morgen. Daar is niets geschied, soolang er iets t« doen over blijft. Hogen zij allen, wier rechtsgevoel pijnlijk wordt aangedaan door het feit, dat het fiere Nederland nog steeds naar het voor schrift des f ranschen overweldigers, strafrechts pleging oefent, zich vereenigen om der Regeering gmdsche les voor oogen te houdeji. an de in At werk, ?ordt do n Amsterdam, 12 Januari '83. J. A. Levy. NIEUWE KtESWET-OVERWEGETGEN. '*??*? i»t De dagbladen bebben medegedeeld dat Satexdag, den 21n Janoari a. t. in Odeon een zal plaats hebben yan besturen yan liberab kieavereenigingen, daartoe nitgenoodigd dóór het bestuur van Bwgtrpligt. ten eind* to beraad slagen over en hit Tastatellen van een gemeend BchapnelQke gedragaUjn om te geraken töyue*wetawijziging. - i Het ia on» niet bekend wat eigentlijk het.pJogramma dier Tergaderino; bevat. Doen aangezien men weet, tolk Bwgtrpligt cemnnverlaginftra de jonnte verkietingen tot lens beeft gattèld, Jtan de bedoeling moeilqk een andero «tfn, dan met de beitoren der toongevende taesvereenigingen te overleggen, boe TOT eene oentuverlaging dient te gaan, om onder de liberalen eenige overeen* Btomming ten desen opachte te varkrunn. Na de Begeering neet to »arbeldenv aan eea Wetsontwerp tot WQiiging van de kieawet is zulk een vergadering zeker tgdig en op haar plaata en zal men met verlangen de slouom, waartoe do teaaft^fp^^^P^nffn snllon kóment to CMmootaioB. Reeds nu eoEter kan men voorspellen, dat het aan venchil van meening niet ontbreken zal. De verschillende nuances van de liberale party zullen er zich openbaren. De oud-liberalen, ? die, bet koste wat het wil, de meerderheid m de valksvertegenwoordfng wensaben U behouden, kannen nataariyk geen trede hebben met een ceniua- verlaging- TM eenige beteekenis, daar die hen zeker ten val brengt.? Wie onderteekent gaarne a^n eigen doodvonnis? De voorstanders van algemeen stemrecht willen ereumin van census-verlagmg iets weten, hetzij om» dat sQ nit beginsel den oenras veroordeelen, hetej} dewQl s|j, o.l. ten onreebte, meenen, dat alge meen stemrecht der geavanceerde partfl voordseliger zal wezen dan een verlaagde census. Onder, da voorstanders van censwverlaging zal bet verschil yan inzicht zich evenzeer kracher die met pfjneqtttitk v*n dab OODKISJ willen nemen; die du* alleen de on$e* jkheio, die de «ene plutn ia vergelijking met do «ad«ra tea opakhto dar stembevoegdheid treft, willen weggenomen xiea.' ? Een cenwsj-verlaginj dia, met Weid toegeput, bJjjn* gten invloed op, d0 psxtJivcrhoiidiiiffen sou uïcoefeiuBi ?§& mMw*

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl