Historisch Archief 1877-1940
Do fii-ira D« Jopgo en Doorakkers verwkert
Ih ome circutshre. d«t Amsterdam tot op hedea
?W «eiügo tlaveupiiats ter wereld vr«*, Waar een
Stoom «checpï-beYehultóbrlvk «ntb"k'
Stoom «c'iecpï, ,
wosioai de mefïto groote iccderüeu
nrovitindeerir.g btinncr schepen op andere, plaat
sen ter marlt» gingen, en diit het, "V,00'1***0'11.
sno Jioer v.incW Engelscho brood, Toetitoo s
meer inliec-nach wordt door gjlrrok aan eigen
producten." Zfi «»l s,;ch «n HYerc.n.°? {JS21'
koop. doch in hoofdswk goed brood te leveren
en rekent op ahemeene deelneming. De fabriek
i t gele;on op Witteuburg, het kantoor O.Z. Voor
burg.-, al 22. ^ ^x ., _' '. .",;> ff» ty...
Do y^onalaLcvcniverteteriiig-BanWoorDp'
\n No. 9 to Rotterdam, zeudt ons verschilleode
iMnsiecntiu-ieven, met voorwaarden, voor
werktiecU-n, fabrwken, werkplaatsen, enz., dezer dagen
»'o tr lianr uitjtf Reven. ..,
D« oreinWa en koopsommen lun, naar z\j meWt,
zoo IHB* K-!»tcld en do voorwaarden zoo gunstig,
als rtwht-i moge! k was, zoodat i% onwrveer
g*Ji)k staan ravt do neJto-tnrioven uoor Prof., vac
User te Leiden, voor de gemencde commissie m
knk« de oprichtidff van een Algemeen w'a*V
Jaml*ch Pensioenfonds voor Werklieden, berekend.
Onkosten, rooals agenten-commissie enz., worden
dan ook niet toegestaan. .
AU voorbeeld dienc: Iemand oud 20 jaar
betaalt maandelijks f U'2 voor een pensioen pp «un
6oTe jaa.-. lig Iwreikt dien Wft(id en ontvangt
uu jaarlijks f 300 tot *ijn overlijden.
Van het wwk van "den heer P. H. Witkamp,
Geschiedenis der Zeventien Nederlanden, dat ra
1880 met de honderdsto sÜeveriDR compleet ge
worden is, worden thans de overgebleven
«emplnrcn dooi- de gebroeders Cohen te Arnhem en
te Ntimegen opgeruimd. Het kostte mdertfld 40
sralden. en bevat 73öplaten; thans is de prfl«
on f 12.50 gesteld, zoodat meuijreen zieU het «ser
degelijke boek tt\ knnnen aanschaffen.
De zonderlinge verschijningen in een
«oortjaleiboeven-looneel-costunm d.e men de' «ng«
week heeft knnnen zien rondslenteren esi alles
opnemen alsof «ümet de politieagenten de
bewakina der buurten moesten doelen, zun gebleken
cominissionnairs of dienst wannen to zün,, am
bulante kruiers die, in vele steden ree As aaqweziR
en op hun rechte waarde geschat, m de onze nog
ontbraken. Een tarief door do maatschappij
rondgezonden, geeft eene omschrnving Uunner veel
toortige bepaafdhcdon wet prushepaling. Al wat
?«te doen bebben is, het oude kruiersgüd
waaimee zij komen eoncarrcferew, ta evenaren m ge
dienstigheid, handigheid^en eerlijkheid.
De afdeeling 's GrMe"nhn*e van d«' Nederl.
Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde stelt
«oh voo7v?n 24 tot 27 Maart e.k.inhet«ebouw
Golêmork. De «omponist van .Die Königin
von Saba," had onlangs een kluchtige ontmoeting.
Nadat hu tc Buda-Peslh met de grootste
eerbewfeen ontvangen was, verliet hu per nachttrein
dchoniaattcltc hoofdstad om zich naar M ecnon
te begeven; h« bevond zich alloon m een coup
tweede klasse met een oogenschunlük zeer wel
opgevoede jonge dame, dio aan eetv der stations
door Iwre bloedverwanten afgehaald zou worden,
manr helaas, zoo vast.in slaap -viel,., dat M het
doel der reis voorbij spnordc. Toen zy tc Wccnen
aankomend het ongeval bemerkte, was v\ m /Ie
grootste verUigenhcid, maar -Goldmark stelde zicli
met de meeste beleefdheid tot haar dienst, hiulp
haar terecht, telegrafeerde aan haar faniilie, en/. Ue
dame was zeer gevoelig voor zijn ridderlijke han
del wijze cn vroeg hem uu het afscheid nemen
wie haar zoo dienstvaardip hnd bijgestaan. Mqn
naam zal u misschien niet geheel en al onbekend
zijn ik ben Karl Goldmark, componist van .de
Koningin van Saba," «af de gevierde held van d?
dag ten antwoord, in de verwachting, dat IQH
beschermeling hem natuurlijk iets vleiende zou
wegen over zijn meesterstuk. De jonge dame
echter sloeg de oogen neder en wi schuchter:
,0, hebt u een belrekking aa» haar hof.'
De reeds niet meer jonge echtgenoote, van den
pariwchen tooneclspeler Raymowl, ontving dezer
dagen na het afleggen van een schaterend examen.
van de parü*che universiteit den titel van docter
in de medicijnen. Hel nioiideling examen had plaats?
in tegenwoordigheid van een talrijk publiek, waar
onder vele dames, die het niet acii luide
byvalshetuigingen lieten ontbreken toen-de president Uo
" > J- doctores als collega welkom
BRIEVENBUS.
Voor Kunsten en -Wetenschappen eene
stelling van varens, lycopodiacaeen en bouqnetten
to houden, waarvoor het programma is
.ondgeaonden, met nitnoodiging aan alle hef hebbers
UT kostbare plantonf o» door deelnem.nR aan
bet wnarborgfftads of het uitloven van inedsoUes
de naak to steunen. Secretaris der af.leehneisde
heer J. A. Salongne, Zwarteweg 19 te s liage.
De Vrreeniging tot veredeling van het
Volksvermaak", w\jst in haar Jaarverslag op de
kmderspeeltuineS, door haar in \aanjn geroepen
nieuw u \»v»% vu» *.«? i?o-;. ,
heette. Sedert 1S70 werden dooi' de parysclie aca
demie twaalf doctersiliploma's rum vrouwen,
mtKereikt, o. a. een aan Uine. Bros, die m Parus en
aan verscheiden theaters als vrouwen-arts
praetisecrt,
De Stamboom. Alexandrc Dumas (pèrc), de
bekende franschen «chrüver, had «Kwbm«j»
weet van grootvaders zijde cenic zwart bloed m
de aderen. Toen hij reeds op het toppunt van
zijn roem stond, was fiij eens op pen avond in
een talrijk gezelschap, en stond by den haard met
een paar hecrcn over letterkundige onderwerpen
tc praten, toen een jonge modesek uanr hem
totkwam en hem zonder de minste plichtplegingen
brutaalweg vroeg: .Zfct EU Hnjnliccr Diuna»y"
.Om u te dienen." .Is het waar, dat uw vader
een mulat wasï" - Om u te dienen. Na een
;-?. i
naar IJnraiaen. een "vondfeBjt m het
Vondelmavk en d* St. Nicolaasfeesten da
«cboolkioderei aangeboden, den steun oor haar «ui
Floralia f» aan de Vereeni^^-^'***!?8'1
thiéverctietit, vraagt van Hare leden een
jaarkontribatie -v*n drie gulden.
' Dezer dagen werd op het Ministerie van Finan
ciën, en naar ik hoop ook op de andere Depar
tementen van Algemeen bestuur, eene inteekenlüsl
aangeboden om, door eenijgc gift by te dragen tot
verlichting vair het droevig lot der nagelaten be
trekkingen van het vijftal ongelukkigcn, waaronder
een conducteur der brievenmalen en een postillon,
' die door het omslaan van een broos schuitje
lusscheu Woudrichem en Dalen in de onstuimige
Merwcde verdronken. Ruim honderd gulden stond
rade op de lijst, welk betrekkelijk hoog cijfer,
byeengenraeht door ambtenaren, waarvan velen
slcc.hts kleine tractcmcnten hebben, mg tot na
denken' stemde en. daargelaten de aangeboren nei
ging van ons Hollandsen hart, dat tot geven steeds
bereid is, mij de gevolgtrekking maken deed, dat
er iets jioets, iets streelcnds voor den kiemen amb
tenaar in gelegen, is om van zyn microscopisch
tractcment iets af te zonderen, om datgene goed
te maken, wat dpor de Hooge Heeren is misdaan.
Of vergis ik mij 100, al? ik het pnvenwtovoordelijk
vind dat het leven van die gering bezoldigde post
boden in de waagschaal werd gesteld in een on
doelmatig schuitje* en zulks op dat vaarwater,
't welk bij den minsten storm eene xee gelijkt,
met korten golfslag en feilen stropmïZal nu dan
eindelijk Zijne Excellentie de Minister van Water
staat, Handel en Nijverheid, met die ysclükc ramp
voor oogcn, waardoor vior vrouwen weduwe, en
rr??n!i-"- V-r i-"-"h wees werden, er toe overgaan,
mi. ? ;. ?.'; ?>,. "ïctveer.op Ryks kosten, ten bc-.
\:\ ^ ?-,? ,?.i ? iiiducteur der bricverimalön eene
'? ?..? >.-. pen, die ingericht met luchtdichte
!?'.?;,'? . gevaar van omslaan heeft te
il:'-'-' ? .''.?'. ? '
.i. ; ie door bewoners van Gorinchem
^.. , , »«u. (U.,u[. tot «Liefdadige landgcnooten" ge
richt, deed het zeker menigeen onaangenaam aan,
na het noemen der namen en beroepen van vier
verongelukten, daarop gevolgd te zien" .... en een
soldaat. Had die arme stakkert dan ook geen
naam, of kwam 't er niet op aan omdat het maar
een soldaat was? .Hier ziet men weer hoe het
slechte voorbeeld door de opvolgende Ministers
van Koloniën gegeven, reeds nnvölging vond/ en
't is inderdaad te hopen, dat ook in 't vervolg l>y
't vermelden vnn gesneuvelden : in Nederlandsch
Indien,: de dood van menig dapper soldaat xmet
enkel aangestipt worde met een zeker cjjfer en
daarachter het woord ,mi»tltreH." ..' ?
l . . JL A. d. Q.
.tkiecilia" te Bussum
verDe 7AngYcreeniging .Uiiccnia te uuasum
schaftu woensdag 25 I)ccembcr haren* leden een
geriotvoiïeh avond.
DeüC vereeniging, ongeveer een jaar geleden
oppcrieljt, paf hare tweede Uitvoering, waaraan de
d unes Johnnna van der Finck (piano)' en H. v. L.
(sang) welwillend hare medewerking verleenden.
De solo-nommers door deze dames ten gèhoorc
gohraclit. hadden een welverdiend succes. De
schoonc klankrijke stem van mq. v. L. en vooral
liet prachttec, wegslependc 8j»l van mej. van der
F j nek, maakten een diepen indruk op het gehoor.
Wanneer men in aanmerking neemt den korten
tijd dal Caecilia bestaat, dan moet men volmondig
e.'kenncn, dat de nommers voor gemengd koor
ovor het. algemeen zeer voldoende werden
uitacvoerd, de beide laatste van Mcndelsohn en
Schu.mnnn. xclfs zeer góéd.. ' ".
: Veel -lof komt dan ook toe" aan den directeur,
de heer Jacques Hartog uit Amsterdam, voor tijne
tiiUtckcndc leiding, en voor de zorg, besteed aan
de studie' dier nommers. Mzn' weet welk eene
moeite en geduid het voitet van een directeur,
om de min of meer geoefende krachten eener
dil let tan t en-vereeniging te doen samenwerken tot
het vormen van een harmonisch geheet Dat hem
dit meer. en meer moge gelukken en Gaecilia
on<kr züne leiding m de goede richting voontreve
is onze wensch.. .
uwóvergroolvndorV1 - ,Een aap. mijnheer!
stamboom begint daar waar de uwc ophoudt!
De in ArabiG wonende Joden, die voor de
lempelverwoesting Palestina verlaten hebben, en dus
de later door Talmud en Rabbunen voorgeschre
ven wetten niet kennen, huldigen nog heden ton
dage de weclwyverij. Met toestemming .hunner
rabbijnen huwen «u meestal twee ot cfnc, soms
£ njf of zes vrouwen. Slechts de heide centen
worden als wettige echtgcnooten beschouwd; ue
laatsten als odalisken (alma); na verloop van ccn
bepaalden tijd klimmen *üin rang op. t»e meis
jes worden van ha-.ir familie gekocht.
.... maar geer.
Jodin mag zich zelve verkoopenl De handel in
jonèe mesjes heeft bij deze Joden all"d hel
huwe^k ten doel. ,
Kantteer*. Tot correspondent van de
Itnliaansche kanstacademie is benoemd rte heer
v>""stopXJBüM?^ AfL&®'?të[Wfi&? «w w uefTecKe-'
ning vnn het kootborduurnel dat prinses Vieforin
van Daden ter gelegenheid va« Imnr hnweUik
met den kroonprius vnn Zweden gedragen heelt,
een wonder van vrouwelijk handwrrjK. Twee
honderd vrouwen hebben te Uirschfeld in Silezie
vier maanden er over gewerkt. De teekeuing werd
in waterverf geleverd door Uühter cn voi Scheffo!,
dtn dichter van der Trompctcr von Sückingcn.
Maandag 2 Jan. trad in de Hollandsche
Maatschappij van Fraaie Kunsten cn Wetenschappen
de heer Pol de Mont uit Doornik op. De begaafde
de Belgische dichter had een buitengnwoon talrijk
publiek gelokt, en de voordracht,waégeheel in
overstemming met hetgeen men verwachten mocht.
Pol de Montheeft een heldere buigzame stem die
door het zachtere Vlaamsch nog welluidender
klinkt, en bederft niet door overdreven gebarenspel
den indruk zijner woorden. Vooral ScKooit
Sliiapsterke werd uitmuntend voorgedragen. Behalve
een aantal kleine gedichten uit verschillende bun
dels werd de avond ingenomen door drie grootere:.
Pulelneüo, Koewachters Idylle cn De owwozele.
Uit een zoo rijken schat was de keus zeker niet
moeielijk; de dichter zou nog vele avonden kunnen
vullen met hetgeen hy ter beschikking heeft; l)ii
eene volgende gelegenheid zullen, hopen wn, ook
voorbeelden van een ander cenre, b.v. De
Ki>llebloemen cn Boeiden uit de Oudheid niet ontbre
ken. . .. ?
Wagner. Het prospcutus, te Londen
rondgezonden, omtrent de Wagner-opyocrinucn die er
in Her Majcsty's-Tlieatre «tillen pjaats ht-hbcn, ver
meldt dat zy 'Vrijdag den iJn Mei nullen nanvunircii
cn de vier cyelen. iedor van vier avonden, waaruit
het muziekdrama bestaat, allen in de-maand Mc-i
zullen afgespeeld worden. Admitiisiralicf-direcffU!
is de heer Angelo Neumann, directeur van uit
voering en orkest de lieer Antou Scidl, tar.
Leipzig. Onder de voornaamste kiinslcnaars die
jnedewerken, telt men Hörr en Frau Vogl cn
Herr Rcichmann, uit Mttnchou; Frau Reicher
Kindermann, uit Leipzig; Hen- Scaria, uil Weenen;
on Herr Albert Jïiemann, uit Berlijn. Het geheele
decoratief, de toestellen voor zonlicht, maneschijn,
bliksem, enz., zullen uit Bayfcuth worden meege
bracht, en de componist zelf zi\ de laatste
repetiün .leiden. .Men. is- zeer. nieuwsgierig, naar.deii
afloop der- onderneming. -. ... . . . . .
Uuurichiiderijen. Een der hoofdbez^ren tegen
liet aanbrengen van fresco's op buitenmuren
is tot heden nog steeds het spoedig verval waaraan
tij door resjen, zpn en stof blootgesteld zijn. De
eud« historische fresco's tc Munchen in de
arcaden van den Hofgartcn en op de nieuwe
PJnakoUiek, zqn reeds hopeloos vervallen. Thans
verneemt men echter dat die aan de Isarpoort
door Bernhard van Nahers, de intrede van Keizer
Lodewjjk binnen Munchen na den slag -van
Mflhldorf voorstellend, die ofschoon eenige jaren
geleden door zoogenaamde restauratie treurig be
dorven, toch nog sporen van vroegere schoonheid
vertoonen, thans onderworpen zijn aan eene
cliemische behandeling, de uitvinding van een
Munchencr scheikundige, die belooft hen tc bevei
ligen voor weer en wind. De .eigenaardigheid van
dit procédéis vooral dat het toelaat de fresco s
af te wassehcn.
Waptnen. Het Musée d'Artillerie tc Parus is
thans door de conservator, kolonel Leclcrc geheel
gereorganiseerd; en vorrrit nu de fraaiste en
volfedkste verzameling van dien aard in Europa.
Het eigenlijk museum bestaat uit vier galeryen.
In de eerste rijn de wapens, rustingen enz. geplaatst
van het eerste steentijdperk tot het eind der
Merqvingische dynastie: in de tweede, de wapens uit
de klassieke tijden, Griekenland, Rome; in delwee
laatste volgen elkaar de wapens en militaire
costumen van Karel den Groote tot aan de Revo
lutie. Daarenboven bevat het museum nog de
collectie uit bet kasteel Pierrefonds, die zeef
nracbtK en kostbaar is, en Tan de 15e tot het
oud der 17e eeuw loopt. ?<
?? ERRATA.
HlsronjTnns was eon gtmiplt Jongen. ",
. Ajnstcrdtmmer TSO primo Jinusrl IL
Hierouvmus is niet getoept of Beslagen
Want dat aoti zijn moeder niet hebben verdragon,
Integendeel had hu bet ouperbest
Werd rond eu vetjcs, als\ ware gemest. ;,-- ,
Had hu bU tijds wat rausel gekregen
Dan had de sebrgver »gn naam zelfs verzwegen,
Geen schepsel bad dien van deu jongen gerept:
Den goden *y donk, hy was niet #£""£'?
u. ^ h. D.
OXGEVBAAGD ADVIES.
Utrecht, 3 J»nuarl 1883.
M. d. B.
V*rwn mö?«» weiniB plust» voor d* volgende regelen:
Kort n» S» vewcnrikVslüko cslsuutuit v»n J»et
IWngthettor to WwBon beh ik urgeim m oon bl»d (ik weet
na niet n»«er, *»*r) geleicu, aut hot nlouwo on uyongo
bostnnr vsu oasen VtreoUtschen sclioawburg,. wülondc
onderzoeken, la Uo* korten tüd dio sdiouwburtf door do
bexockars km worden ontruimd, orcr eene daartoe strek
kende proefneming wa> in OTOTl«K Rotrodon met onzen
wmizoens-kommandsnti men wildo n.l. silo m den
chonwburg Toor het publiek bwtterodo pUatson mot
mllitsiren-beletten on dȕon op een gegeven teakon
plotaeliug en met haast de wal doen verlaten. Met dit
boriclit werd oTersl do draak gcsloken: mon zeido (cn
ik .g*loof, gerecht): .ge kunt oy dio wijze met nagaau,
.of er lp uw schouwburg U« brasid voor de losschouwc»
vcol RCTaar bestaat on of iU "li-'h spoedig knnnen
redden; do militairen immers, die go wilt gebruiken,
"wotón dat Kit 'slechts eon proff zonder ccnis gevaar
"nomen, en zij «Hen wel mot den moesten npocd, m»sr
onbcaogst en daarom ordelijk, do zaal .verlaten; b\j
Ibrand daarentegen is bot gevaar grootendïels Kcl-Ken
in dcti iianischen schrik van bet publiek dat dadel lik
om zich to rodden naar buiten wil -dringen on daarbij
door zün ordeloo») vlncht velen in liet BcdranR doet
slrnikolen on vallen, loodst In eon oogwenk allo (ook
de wijdste) nitgangon door lioopeu Uchamon worden
ventttnl on de moerderheid dor Aanwezigen worüen
"oi.geVli'ten, mn to stikken of to verbranden; togon dczo
vreoitohjke uitworkuelon eener radeloozo angst baten
gwno votbetoringcn, aan bediening cn inrichhos van
lit schouwburgzaal gemaakt."
Deze m. l. onwoderlesbaro opmerking braolit ,mU er
toe, om mH zelf at te vragen: .zou or geen middel ^n,
om in geval van brand de snRst van bet pnbhok to
"matton on luns gruwciyko gevolgen to voorkomen, en
om aliïoo de tooscliouwer» tcgcii sieh zelf to
bescuermen?" Date vraag moen ik met Ja t* knnnen beant
woorden; ik KOU n.l. willen, dat bet publiek wor.l voor
bereid op oen cventuüol ongoval, on liiertoo bestaat.
naar ik meen, een zeer eenvoudig, gemakkelijk on
goe«ikoop lülddol. Do scliouwbnrgdiroctin kan immers o\xl*
nigiyilo aller programmas voor tikt voorstelling doen
cfJrukkcn do TOlgendo _-?.
.WAAR8C8FWISC !"
De dlrecU» vso doüeii schouwburg kun aan do be
zoeker» venekcrcn, dat rfnoi- liaar niet* i* ttratitiia,
wat strekken ktn, otn brandgevaar to voorkomen ot
!iooveol mogciyk te verminderen. Bijzondere door do
politie gecontroleerde personen Kijn belast met oen
bijtondw toezicht. Het iloeoratief U niet onUUml»».
Het tooneel is door een brandseuorm, ? wolks
brnik"baarheid dsgeltjk» wonlt onderzocht, van do zaal afge
scheiden. Als »Uo plaatucn op een rang bezet sflu,
worden iloar geen tooschonwera meer toegelaten. De
talrijke nooddeuron \jn slechts door oon gemakkelijk
vorbreekbaar zegel gesloten, en alle deuren ya
di-.tdcijk uichtbMK- en gaan naar bnitim open, Alle ganiion
z'Jjn met olielampen verlicht. Allo trappen zijn brec^.
gernakkelp en sterk. Eeno op den (Ii.v.) IcnXci
«oowel Europcosche als Amerikaantoho waarden moes
ten het nog al vrUgeToelig misgelden. De hoo«oor»aali
moet op ni«uw Indo ontstemde New-Yorkscbo markt
tocht worden welke steeds hot gerolg blijven ran de
geldschaarschte en de tarieT«noorlog. De oontramino
partij aldaar behoudt nog steeds het terrein en wij vree
zen dat iU niet spoedig hunne insonomoBOStojuig moeten
verlaten laar do handel in allo opzichten alles bshalvo
rooskleurig mag genoemd worden, en tengevolge der
overspcculatie in granen enz. en de weinige uitvoer n*ar
Euro,» men noft aan verdere flauwere mark en te moe
ten giloovou, temöde groot* handolsmannen ala Gould c. s.
het hunno er toe büdragon om do markt met hun kolossaal
vermogen to steunen. Dit is zeker dat cv geon ander
onguustii: verschijnsel voor do divomo spoorwe«wsai-deüin waar
te nemen daar wat de oiitvaugstborichtun aangaat do
moesten van voldoenden aard zijn en de , stocd» hornieuwdo
dalingen sloehu aan do «wakko markt z«n toeto
.hr,jveu. Het mceat werden dan ook de Aandeeleu gptroflfon ,
d« ObUsatiesoorton bloveu prüshondend. In prolüga
oposten worden dan ook de Isatsten tot onderpand goed
'
Ds.
8,705,679.19
a.40li.31l.39
"
Ds.
"Ï5s.
3,8«,305.53
2,675IHÜ3.1<1
""
15.380.22
T.3i4,7«.oa
.U7,"'J'J 01
10.073.05
"
De.
,
U7H.ÜJ1.7)
posten
liangenonion. doch gedurende d« ..
kelo aaüdoclouaoortsn bezwaar gemaakt, he
l(jk do speculatie liiot weinig tegenwerkt, het w nog ui
opmerkcliik dat uien voor oenigo maanden gelodon alles
tot onderpand kou geien en wol waarden van het minato
kaliber, mon thans voor bijna alle mogoHjko
aandeelencoorten een afschrik hooft <nu tot onderpand to dienen.
Wühebben het holaas voor een paar »»»«l«n 8uteJ.c"
roid» voorspeld hotg*on thans gebeurd on is >>et«enle«
voor do meestou dat als men van zvjii rente moet leven
mon slechts do bypothwken tot onderpand behoort to
'Londen volgde Now-Tork medo in do algemeene flauwlo
on werd van daar alle mogelyko bijwaarden tot vermin
derde prijzen afgegeven, er ontstond daar bnna een
paniek, waardoor voor de rnoosto soorten een gBïoohgC
aÖMo°UoUandschéfondsen waren goed prüshondond,
Integralen monteerden «'» pCt. ou Vieren zolb 5;4 pCt.
tengovolso van Keldbclcggin8 voor de Januaneoupons,
al«cnt« prieCn verminderden l 'H pCt. Amortisaüc-sYndicaa*
mede l/j pCt. oangéuamer. Entrepót-Dok oveuwel l/s pCt.
''Ïongaarscho en Ooatenrtjksche bleven prijshoudond.
van do oorsten verbeterden Icentag 1607 l pCt., en
goudloening l'* a l w pCt. Van do laatsten worden do 4 pCt.
soiulocnng slee its nüm l pCt. lager afgegeven.
Bussen waren nog al sterk aangeboden op de ongun
stig tijdingen uit Warschau niet alleen maar ook
«mtient do openbaar gemaakte flnanlioele verslagen,
waarkan uien dat dat Kijk, ook wat het aantieelo
vtlo- nfeiiwo
-W entca
lui-qtaal i» fb.f.) « miiiutcii
" Do dïrectto herinnert cchtor
i 'te
Kaï-Jeu culi-uiuia.
do bezoeker» aan ilo
bekende on door de ondervindlnR geloerde wnirlieia,
dat in goïttl Yin Mhonwburtfbranil hrt ffi-no!Hr
ijtraiiigelogen I» in de groote angit, die /.icli van t imbliek
gelogen
on vooral van
groote , .
do vrouwen daaronder, meontor nmkt.
.> »u uu unaruu anutaafide vorwitrnng
velen In de doorgangen en op do trappen doet Tallen,
zoodat dozon voor do op hen volgenden don weg
vcratoppon cn honderden niet nit do xaal knmen, maar
wurden doodgotlrtragtn of stikken of verbranden.
De Jlroctio richt daarom tot elk eeUonwbnr|;bazocker
!n lijn tHjm belang do Tolgendu raadgevingen:
Ulijf m gaal fan In-and znó l'tilnt e» rnntifi Hiogtlijk.
,Drinff bij Int ftrlattii dn' gaal niet orilwii.in.' 'toont!!.
WterhuHd anderen in nar Httbülieid tau rtrttorlug
,drr ordt. '
«ir* turnt, tn rooi'ttl tlt rromcai, btdanril te
iHfitr, opdat alle nniiturzfyrii sieh ovrr 3t
rertthtltrtulf nltgwigtH gelijkmatig rrt'tlttlt», en richt
.H daaivnt «nar de detir dit lift dirlttst tij MIC f laat» i».
lK«*f ttttth, maar vooral op rt« ti-apiif», vooi'slelitig,
opdat pij iiorh ftlf valt tiorli «iidtrea dott rnlltii.
Do directie roept dus elk bezoeker dringend toe : ,
Bedenk ctoedl, dat KIP ttcit soa gard als dnt tait
allt nnderen van liet opvolgen dezer raadgevingen
afliangt ; neemt püdeze regelen in acht, dan knot BÜ, on
alle anderen met n, *? saai in (l>,v.) S.iniiiutm errtnttn
,(en zoo gauw breidt geen braad zich all); verliest gil
deze regelen alt het oog, dan zult gil 1110 rtüdinij
ttrti-nye» of *tlf« i'aaj-tekiJHliji; ontuoyelljli tuaktH,"
Eene d«rgelijko traaxschawing kan voorts in de mal
op tal Tan plaatmn, waar ztf gemakkelijk in bet oog
vult, gedrnkt met kapitale roodo en zwarte letten, wor
den Tantgehecht.
De geineentebntaron knnnen allo gchnawbnrgdlrectlei,
circiudirecteuren, concert ? en vergndorzaalTcrlmnrdera
enz. tot bet namen dozor en anJcrer m»alregelea
verplicbten en op de naleving van Uot hiertoe betrekkelijk
voürschrift toezicht doen houden. Ik geloof vnnt. dat
du bij uitstek oonvoudiRO, gemakkelijke on goodkoopo
toepaaain;,' rmji m(hi raad tal van ougelnkken zon voor
komen, diar by die toepassing niemand door oen geheel
onverwacht ongeval am worden verrast en daar iedereen,
i\iKirilronKen TUI het gewicht der zaak, in z\jn eigen
tflxn;,- na*r Kolfbelieenching zon streven.
. U dankzeggende TOOT dn mij bereidwillig afgestane
i laatsruiiutö, noem ik m(), JL d. R.,
Uw dienstw.
?H.I. B.
Mijnhttr i* Bfffacleur,
Vergun mij door middel van arf blad een rerznek te
richten tot b«t beitnar van de vereeniging Het
Nederlindteh Tooneel", want ik weet 'dat ik daarmee den
wensch van Telen uiUpreck, namelijk om eon* een
tooneelatak op to Toeren toadfr muziek in de enoi'acbe».
Z{) dio niét Tan muziek houden noemen huw nattmriyk,.
vooral n» een boeiend, ernttif; bedrijf, hoogst
onsange?aam, en TOOT hen wier oor moriekaal ontwfkk«ld Is,
' levert de dikwgl* minder dan middelmatige muziek een
ware kwelling op. Voor de Voroeniffing Jiflu er toch
altfjd nog' «enige kotten aan verbonden, terwijl ook do
opbrongst dar, «veikal* by do Dnitoclio TOorstoUingen,
TUÓT do Stelle* t* toegen t toel«arg«D niet onbelangrijk zal
«tjn. Diaroci, M^ihMr da Kedaotour, richt ik lot de
Vore«?iging bet TriendelÖk venook llamM, als proef, zonder
muziek op te Toeren. Mocht bét dan blijken dat -velen
om de muiek den aühouwbnrg bezoeken, en dus
wogbltJven wanneer er geen muziek is, zon tnon ze ter
stond, Boud*r moeite of kosten weor kannen' Invoeren,
maar ik geloof niet dat, bj) de T»or«telling Tan 24 Doe.
(AV<MAN<< tttrft t»» btydichan «n Otkfilo\ iemand zich
door het ontbreken er van teleurgesteld beeft gevoeld.
Et» dit t» «Uittik, in iramatiitlit kuntt veretrt,
BBASD OF FABRIEKEN.
Kaar atnMdiqg van het ingezonden itnk T«n den Hoer
E. Meijer (zie « blad Tan Zohd»« j. I.) noemt
deondergoteekende de vr^hoid D attent te niakon, dat hy reed» den
7 December 1881, juist den dag voor den noodlottigen b.rand
to Weenen een Tcnoeluehrift met teekening heeft
getonden aan B. en W. om de noodigo maatregelen te ne
men bij onTeihooirten brand voornamelijk op Fabrieken cte.
U tiet da* Mijnheer, dat, men br reedt op bedacht
was, «jTBren» het kalf Terdronken was, xooroel moRoltJk
h«t gevasj- waaraan dagelijks zooveel menscben bloot
itaan, op «M of andere wijze te voorkomen.
(J dioksegfeBde TOOT de opname dezer regelen.
? , Uw dienaar.
Ovsrzteht van d* Effelctenmarltl
TM SI Deoexnber 1881 tot 6 Januari 1883.
Bloot 4« tam d» laatfk» dag ran het af geloopene
Jaar nog tl «?»»% «oodat er alle hoop bettood dat ook
met haar d« «ncemkkige maUise afaohaid Tan oni had
meD, hei togeodeel valt belwu 14} het eerste
TCTtu dl* |a«X te Ternelden.
?
KvKV>v'm MW u»*.*»o" -.?-- ? ?
Adnt. Hamburg verminderden boden zclU »«/4 l»Ct. ,
Spanjaarden steeds "nsobodon voor Fransche en
Enftelscho rekening, voor allo soorten i» opnieuw 5/4 & l
t)Ct. teniKgans to vermelden.
Ook Turken loden ouder don alsemcenen lustelopzon
toestand en verloten zonder rede circa l» Vc\
EB" 'to veraiinderdo IKj pCt.. nieltegenntaando d«
l,nlp van Frankrijk on Engeland i» toegezegd cn wen
al» toen daarop kun staat maken, wch. uiet behoeft Ie
verontrUBton wat de fluantiesle toentand betu-ft, de daling
moet dan ook aun ontstemde markt worden toegcsclirc'ren.
Van do Noonl-Amcrikaansche fondsen warett Certme.
SnCt Florida al ztier aangeboden, hiervoor is een verlies
van HS uCt. aan te tooacn, de ^langs gcvoerdoponnen.
utrijd malion on» beangst, dat tnd1en do Heer \Vertholm
al?ReSagtigdo voor doSedcrlandsebo houder» het proces
niet in aUo deelen voor Juli a.s. «Hut, men d» houders
M zeer weinig hcx.p zal konnoügeven en veel van Uunno
lancdurico illusie in rook zal vervliegen.
K°slcanen waren mede zeer godrokt door voortdurend
aanbod voor EngeUcbo r«ke»ing, leening 1»51
13'j l)Ct on ditu 18C4 l pCt, terug.
Van de Kuid-Amcrik. waren slechtu Braiihanon .
houdend e» coikelo soorten iots vaster. Colurnbnuion
Isaventegen V» rCt. lager, «oo ook Veruanen welko
Canada SoHtHtru.
Bruto ontvangsten
£xpl.-kü«t«n «i bel.
Netto ontvangsten , Ds.
Uit anderen hoofd»
ontvangen . . . . «_
Totaal netto entr. . D*.
llontcu op Oblig. . ,
Surplus D*. ,
'Do cïplollatiekoïtou bcdfüOgca In 18BU Oi.'Jl l>Ct. cu
in 1881 79.35 pCt.
Hot cohoelo systeem ontiins 'lus '?
bruto ...... Ds. C4,710.HI2.49 D«. «.««.703.80
netto ....... s,3'j4,aiu.ü5 , 'jï.iis.uOJ.uJ
Hieruit blokt, dat ondanks do stremming in hot ver
voer door do sneeuwstormen ''<» Jeu builtnge'.vo»n
strengen winter vtn vorl«dcn jair, do bi'iüo outvangstea
nog geen S'.'j pCt. v«nniiiderdejj ou vurinils do
HpootwegoutvangsUin »en vr(J nauwkeurig UooM «uveïi van
de bedrüvighöid in do Staten, kuniieu d««o ui:kom»lc«,
do punBtigo meenioj; dicuaangjaudü, slechts Ti-mtcrketi.
Het grootor» vorsehll in do netto untvnnKsieu » aan ?
oorzaken van voorb(jgaandcii aard too to nchrtjvon,
zooals do buitengewone uitgaven door hut nleulito voorjaar
veroorzaakt cn do tariuveuoorlog. dio do vrachten tof
?en «ooUag standpunt bradit, dat het voordeel voor di
maatuchappüon guriug werd ou soais h«t ttrvutr zeilt
Tcilies opleverde..
De acjiteruitgang -in de notto-ontvangsten. .lipo onaan
genaam ook voor do aaiidcelhouJers, pleit in scoaoa
docle.tegen den algtsmeenon voorspoed.
De in do Chronido" gogoveu staat xan ontvangsten
voor 84 spoonvegmaatschappijoü. «U-t aan dat, dc»e '
in do eerste twuo wekan van December Ds. «.liGlJS
togon Ds. IÏC39750 in 1880 ontvingon, ecu toename du»
van 34 pCt. ; het myicnaantal klom van iB'JdS tol
33407, zijnde een toenaino van eirca 15 i'Ct., zoo
dat do ontvangsten por iu«l in 1881 D». 2Di et. m
Ds. 2S5 bolievon, en dot niettegenstaande'
IHuen gebouwd Z\JR en do wegcii in het >
niet zooveel graan vervoerden uU in hot ovoreeukomstig
tijdperk in 1860. , ..
Bprüigt do» aan do eene Bfyle in het oog, hoe
allorwege voorspoed hcerscht cn do handel bloeit, «an ilo
andero stijde honden do tariovon-oorlot,' en de-
macWnatlcn van gtooto spoorwcgondcrnomers, de netto ontvang
sten en do prijzen der *aard«n omlaag.
Do partij van Gould en dio van PaUucr-Snlhvan zou
den ditmaal ft»ro krachten meten, liet i» bokiwl. dat
baide psrtöen leh voorstellen hare eigene 10non ia
Mexico te bouwen. De hoofdrichting dier l\jncn is het
zelfde en het is bogrün«lvik' Jal Ooult' n.Sair"°UC!I K°"
vaarlijken concurrent in bot veld lot, wleiw wni9 van
bouwen (smal ppoor) het mogeHJk mankt K"«dko<1por lu
workoa. Niet alleen in Mexico wordt een weg niet smal
spoor (de Mexlcan.Vational)Kobouwd, maar ook m fexai
en Arkanms zal dio lijn aansluiting hebbon, *ant, n» ar
men zogl. U de Texa» eu 8t. Louis mot de
Falmer-SulHranvartüop goeden voet. De Texas it 8t. Louis loopt
over have gcboola lengt* in dezelfclo richting als do
International eu reat Northern eu do Bt. Louw i Iroii
Monntain .-l- l. il 'il" l' "'.. l' T ,ïu
Grande naar Bt. Louis voeren. De Tesas i 8t. Louli}
loopt van de Bio Grande naar Cairo, van daar over U*
Cairo & St. Looi», naar Bt. Louis eo vimlt m die plaat»
ceno bovrinde p«rt(j, welke haar wet de Meercu iu
verbinding zal brengen. ?
Zulk eenon weg «aoet Oonld een doorn in het oog
zijn en dat hrj al 't mogclüke doot, om de onderneming
tegen te werken laat zieh Logrijpen.. M»»r kan hU la» ?
zün dool beroikeu door de Dauver eu Bio raiido
AandeoIcn naar beneden te werken? Ja, voor zooverre do
uolanchebbenden In de Donvor cn Bio Granile Poon"V'
Maitschiippy, tevens bU do Mcxican Mtlonal, (de w«g
met «nttlsAr in Meïlc» en Zuidelijk Tosas) /.nu
bcImkken. Ooulds streven toa dan wezen om d* Uenvor
lUo sh»res omlaag, aldus de deelhebbers in da Uciico
lonen ta moeioiykhede», of. althans l.et rcrtromvou m
Palmer-Bullivac aan 't wankelen te brengen, om op die
wtjze de goldachietcr» van vertere deelname J» onthouden.
Wat hiervan ook »(J. usk«r i» M, dat hot publiek
door zulke msnoonvros wantrouwend wordt en zicliJie*
de
aoorUüi roet weinig of geen variatio.
Colorado oblig.Üen en cortiflc.ten waren gezocht
eerste monteerden 17 '?pCt. do laaUtc »,',, pCt. Lo«"»
linnk cortifloatcn verminderden door ccnis ??nbwj
JP«-'-'' ""''"
Van 'do HullinJadio Bpoorwogwaarden verbeterden
nand. Haarlem?Zandvoort 3 pCt., de oblig. Iloll.IJxoren
Maatach. allen eon bagatel vaster, de Centraal aandeoleu
door epeculntloTO vraag 2','s pCt. booger. Uitgestelde
BChnld dito verbeterd* i/o pCt. AJuid. liyn Maatsdiapp
l pCt. aangenamer. Behalve de 41/a pCt. Hyp. Boïtel- Wezel
welke l'/4 Pct- l»Eer werden nf({o«even, warende "verige
ivaardon nog al geanimeerd; caoilat de gestempelde Ie
Hyp. Oblig. door oenigo vraag i pCL en 2o Hypotheek
!?:$ pCt. opkwamen.
Obligatiën Theiss, Fransca Oostenrijk on Elisabetu
Oiscla «indoolcn, kwamen allen 1,^ i l pCt. op, Vietor
Emanad en niJ-Italiianschfl Bpoonreg-ubligstjên
verfluuivden daarentegen 1/4 a l/: pCt.
Terwijl ' aandoolen Warschau Bromb. l/» pCt avan
ceerden, verminderden Warschau Weenen l pCt.
Voor bet meercudcel waren de diverse Bustdaoho
spoorwegwaarden in Insteloozo en flauwe stemming, zoo
dat voor dezelve over het geheeT l/t pCt. vwlles is te
vermelden.
In de Amcrik. Spoorwegwauden was nog voel handel,.
de Aandoeloa soorten evenwel aangeboden en over het
algeuwen lager verkrijgbaar, do llypotlieek ObUgaüan
daarentegen prtyaliondend óu oeuige zelfs beteren prijs,
do Oblig. Atcliison Topeka, Cairo 8t Looi», Jow»
Hidland, Aand. Chic. Soatbw., 8 pCt. Oblig. Louis on
Mashyille, Oblig. Miseouri Kansas en Texas, Oblig. St. Paul
Minnesota en Union pac. Hoofdlijn avanceerden allen
circa l pCt., de eenige verbetering woike voor Aandeelan
zijn te vermelden is voor Chicago Uock IsUnd dozo
kwamen l''« pCt. op, de overige soorten allen, eonigc
zelf» gevoelig Isgcr. liet meest leden Denver liio pref.
Louis en San Kranslscn, Hiehlgnn Contra l, prof. Oiagon
Calif. Sbsrcs welke- 3 a 4 pCt. prijs ga.ven, vorder verlo
ren Atlnnt. Paeif., lluftalo Fittsb., Canada Bonth., Chic.
New-Orlcan», IJltnois, Isto pref. Lonis San Fransisco,
Mifsouri Ka.npan. Eriós,- Omario's, Orogou's en Wabash
'l.a 2 pCL Certif. Clev. M. V. en Colnmbus verminderden
3 i. 4 «Ct. on Tolpdo Voorin 2I'2 pCt.
Vnn ilo Tram Mantsdi. moesten de NoJerl. 4 pCt. cn
de Uotterd. C\'; pCt derven; da overigen aangeboden
doch zonder baudel.
In rnmio Loten was de omzet ook niet bijzonder
groot, Amsterdamsche, Antwerpsche, Brassclsche, Theinr
eti MidhdöcUo kwamen door oenigo vraag l pCt hooger
OflHtunriJkscho 18M l'/i pCl cn Prulssiicho pCL wil
liger, du overigen lager ajmgeboden. ÓoeteiirpseUe
1851 na de loting 2 pCt.. dito 18GO en Ootit. Boden
Credit baido !'/« pCt. Uger. Blad Weenon 2^/g pCt.
minder, Itusulsclje IttOO verloren I/B pCt. Geld op pro
longatie ruimer ter markt en a 41fc pCt. vcrkrÜRbaar.
>. -C»iro Hhare* werden van 251/j i 2G pCt. Torhsndeld,
Bteeda daJoode en i / 28 gonotoerU.
AltEBIKAANSCHB 8POOBVTEOEÏI.
_ ,
? Onlanzi xijii van de TanderBiH lynen (de New-ïork
Central & flndion lüver, de Canada Bonthera, de Lako
Shoro A Klchlgan Bontuetn, -«n do MicJrigan Central) de
cijfers gepoblkecrd, déuitkomsten betreffende, «*flu> bare
Exploitatie in 1881 beeft opgelOTerd, vergeleken b\J h<(t
?""' «tin ta 't kort ata volgt:
Dt »a,848,S9«.78
. ,18.404.786.64
PB. 88,175.913.28
. 17.8*9.894.81
Bruto ontvangsten
Exploitatiekosten
Netto ontvangsten . Dn. 14,3260,18.05
Benton, hmw en bel. . 4,750.799.84
TViD.t . . . . . .Dl- 10,669,219.S1
8 pCt dividend . . . 7.141,»12.j^
3ürplns ... . .Ds. 8,427,706.60
Ds. 12,883,010.34
4.1)80,788.13
7.882,837,11
Dn.
7,138,343.61
.. Ds. 754,4B8.CO
bedroegen in 1880 MM pCt en
in 1881 C0.17 pCt.
Lai-f Short <t Uicliigau Sonf}imi.
Brnto ontrangsten . Ds. 18.749,461 Ds. 17,070,000 '
EzpL-kostcn «n beL . 10.418,105 -_i»-3««.<K"0_
Netto ontvangsten . Ds. S.Wl.SBo Ds. 0,084,000
Rente, huw, dividend
op gegar. Aand*el«n ,8.750.874 . ir,710,OM
Winst Da. 5.080,983 Ds. 8,974,000
8 pCt dividend. . . . 8.»57.8aO . 8,W.880 :
Surplns Ds. 1.M8.C8ÏDs. 16,080
D« eiplottatl«koHt*a bedroegen la 1880 69.5» pCt en
!n 1*81 02.80 pCt.
B^oïtwgston'. Ds. 9,088,748. D-. 8.988.000
XxfL.kosten en beU ._ö,78«,75l_ ._6,75atOOO_
5etto ontvangsten .Ds. SfUtM* r§- V8*»000
Beate, baar. . . . . l^M.410 . _;l.(lM.OOq_
Winst. . . . . -Ds. 1,780,588 Ds.. 491,000
8 pCt divid. in' 1880 . 1,499,OM
ai£pCt.dlTM.lnl881 . . _ *»-«» .
Surplus 5ïMI.WS 'as.Ml
. D* Biplottatlekosten bednMgen in l"' ? IC pi. r.
Wi voor de inkomsten
, *oot,l» naar 't scugnt
tusschen Oonld to Paüner gestreden wordt, tast de
ondernemingen zelve aan en beperkt het crediet.
Amsterdam, 5 Januari 1882. J. v. d. Iturg,
Burgerlijke Stand.
Ondertrouwd op 6 Januari 18S2.
Lonrens Blonk en Hendriks Teimisse. ,
Johannes Boks en Maria Johanna Kneter.
Abraham da Costa da Fonoeca en Itat'hol CarahM.
Hozes Gans en Biontje BOjOkman.
Doctor Oerhardns Petrus Korténhorst en Christin»
Hendrika Jooephina Sloot.
Qorrit Lautenachntz oh Maria Margaretba FrankomoUe.
Willem Poters .en Zwanotta Jnstrina Snpbeert.
Jacob van BbiJn en Cato de Jong.
Henricus Fr&nciscus Maria Koemers en Maria
Dorothea Walen. ' '
Carel Albertns Banou en Mtrla Bosman.
? Jacobns Cbristiian Beegen en Anna Maria Brands.
Johannes Egbert Tonselde en Perendin» Maria Anthonia
Eorneman. * ?
Antonie Pieter de Vries en \Tilbolmitia Bendrika
EUsabeth Schilt.
Simnel de Vries en Clara Rimini.
Albertna Jobaunen de Waart en Maria Joseph»
Christma Lehr.
Johan Hendrik BehulTcling on Willemijntje KuiJL
Louis Lapidaire on Agatha Klazina Pico.
Willem de Vries rn Claaina Blankemcijer.
Jacob Mansbanden en Mar(jtjo Woeker.
LoUmia Stoop en Jansje Smit, ;. .
Amstcrdnm, Maandag 9 Januari 1862, don avonds
ten zes ure prooies, in Frasciti,".
Ben H«is, genaamd Nieuwliud", aan den Stations
weg te Velzen.
Een Boerenhuis, Heerongracht 848.
' Tw«e Huizon. Laagte van den Kadijk 35 en 39.
Een Huis, Leprozohgracht 17.
Drie Huizen, Nieuwe Achiorgraunt 10, IJ on 14.
Een Heerenbui», Woesporzijde 3. ,
Een Hnls, Lauriergracht 02, ,
. n Suis, Langestraat 50.
Een Winkalbuiu, OóuOsbloemslraat .00 n 62.
Twee Huizen. Lindegracht 97 en 03.
Een Huis, Oosten burger Middenstraat 10.
Een Hnia en Pakhuis, WenterstiMt 1:13. .
Een Hola, BgetanUerssracfat 94... .
Een Hm», Boalen-EUand 11. ' '
Een Wlnkomnis, Boomatraat 94. ..
Ben Huis. KawnnVo. Palmstraat 9.
Drie Bonwfcrtoinon, Eerste Spaarndammerdwamtr.
Vier Huieen, Haar). Honttatnen 71, Ma, Obtjn 7Ua.
Een Huls, Vinkemtraat 160. , r
Twse Hmzen, Ooaempto Bloot 40 cn 41.
Een Huis, Lynbaangncht BI. ??
lm vellaatv ikiusK«iilM««si Perceelea».
10 Januari.
Een Wlnkelhnis. Zoodgk 9.
£en HnU, Leprozengrachi 81.
Een Huis, Utrechtschedwarsittraat 125.
Een Heerenhnis. Anutel 00. .
Twee Hulzen, Laagte van do Kadyk 7 en 3.
Een HnU, RomoinarmsteoK G.
Een Hnis, Frans Halsstraat 12. ? ? ,
Een Winkëlhuis, Lbnyersdwarsstraat 7.
Een KoopnvHMhuts, Itokln 42.
Een Huil, Nieuwe Heerangracht 67.
Een Koopmanaliuis, Wamoosstraat' 143. '?
Een Hnls, 02. Achterbnrgwal 424.
Een Wtnkeihuis, KalTorstraat 30,
' Drie Buiten. MelkmeluJem teeg.
Een Winkelhnis, Fóell«dwanwtraat 2 en 4.
Acht Bouwterreinen, 2» Spaarodammorstraat.
Een Winkelhuls, Kortq Koningstraat 29.
Ben Heereobuis, Prinsengracht Hip. ?
Ecu Hoi*, BarndMteeg 7.
Een Winkelhuis, Korte Koningstrsat 29.
- 'Een Hai», Hotel, Cafó en BJiJleriJ, Yninlden.
Een Hu>, Hoerengrarlrt 411.
Een Huis, Daniül HUIporstraat 6.
Ben Hnis, Orooto Houiairaat 33,
Een Huis, PlanciusetrSat 21.
Non Pakhuis, EUndsgraclil 83.
Eea Huis, Jan Hanzenpad 169. ?
Ken Winkelhu!; T^i.-Mtriut ?*.'.
Tbt AsoMe. !>? ntw..-'-n %a'i
ileidaahed
'
.. n 7*
t Uni/;-,
H V 238*
WEEKBLAD
MIMItllYD.
Verschflnt iederea Zondagochtend.
Uitgeven: ELLERMAN, HABMS & C*.
Kantoor: Bokin 2.
.IHHOUBt ?
BET BTB1FWBTBOXE, door J. A.
KH8WETOVEBWEOWOEH. BTAATKUNDIO
OVEBZIOHT. ALLKIILEI.J?GEMEENTEZAKEN: Een
«oord opifjn pu, I«n verdwMOd» Loenw". Gel(jk
recht voet aOett. Kltoa»B. Dit de KMutad.
l» d* BaMad. JCÜUBT: Kitgih IrtoMok van FernJl
In ,Debor»h," deor pret AH>. Th. Tnnsohe opei*.
Jo»n Beoker.Qa«tet, «ui. _ tKTTKBÈUHDE: D*
NodertaulMho letWron en htn. beoefaoinff, door J. H.
Honing. Het Hoogtr Onderwijl van 1033 tot onio
dlgen, door DolU. De lieuorofbooldoQuitnuorfUod,
door 3. De gomeono joechioJeoli um het
Oymna?lom, door Dr. J. Boos, enz. MILITAIRE ZAKEN:
Oeneetbmdlge hnlp by schietoefeningen, door T. Z.
Torbeteiingen by het Engolscho leger, door 8., enz.
BCHAAKBPEL. FEUILLETON: UIT DE
HEWNNEBINGEN YAN SER GENEESHEER," door Enniu».
AI.LTJBLKI. BHEBVENBÜ8. OVEBZIOBT VAN
DE BITEKTENMABKT. Aaerlkuiuohfl spoorwegen,
dooi J. v. d. Bnrg. Veilingen. Burgerl^ke
BUnd;?Te hnnr i(jade woningen. Vergaderingen.
ADYEaTENTTEN: Soliouwburgen, enz.
Het traffvetbaek.
There are more thlags in heiven
and earlh,
Thut are dreamt of in oor
philosopby.
Ia Oen der jongste Weekbladen van het Regl,
(no. 4709) is door den Utrechtschen
hoogleeraar Mr. M. S. Pols gewezen op een
ernstig gevaar, dat onze nieuwe
strafwetSeving bedreigt. Hij vreest, dat de wet van
Maart 1881 (StU. no. 35.) naar luid van
haren titel: tot vcuMelling van een wetboek
van strafrecht, aan dat opschrift ontrouw
worden zal. Wat hem aanleiding geefL tot
die beduchtheid, is de slotbepaling dier wêf,
ia verband met de gedragslijn, die de regee
ring, blijkens hare mededeeling bij het jongste
begrootingsdebat, denkt te volgen. Wanneer
de nationale strafwet in werking treedt,
wordt nader by de wet geregeld. Tot de
voorbereiding nu der invoering zijn door de
regeering niet slechts zoo goed als geene
aanstalten gemaakt, doch zij verschuilt die
bmtiringv" BOB döbuutt tfer vereischte
gevangenissen haaf vastknoopend, naar' een
termijn, dien zij raamt op drie.jaren, waar
van de duur «n werkelijkheid echter onbereken
baar is. Voor deze hare houding is, bij monde
van den minister van Justitie, slecht n enkele
grond gegeven. Te weten: dat in het straf
wetboek »bij alle strafposilies wordt
uitgeigaan van de vooronderstelling, dat de
?gevangenisstraf voortaan eene waarheid zijn
?zal, het verblijf niet langer in eene
staats> fabriek, maar in een huis van boete. Door
>invóering van het wetboek onder vigueur
>van het tegenwoordige gebrekkige
gevaniltenisstelsel, zou men uitkomsten verkrijgen
«door niemand bedoeld of gewenscht." Dit
motief is het, waartegen de heer Pols zich
kant, en dat hij ontleedt met eene kalmte
en bezadigdheid, die den ernst zijner waar
schuwende woorden verhoogt.
Hij was er toe geroepen en is er top bevoegd.
De Staatscommissie wier uitnemende arbeid,
hoe gesmaldeeld in den parlementairen
smeltkroes, in het nationale-strafwetboek is
'Belichaamd, en die op de erkentelijkheid
van ons volk blijvende aanspraak zich ver
worven heeft, bestond uit de Illl. Mrs. J. de Wal
(Voorzitter), A. A. de Pinto (Secretaris),
M. i'Pols,'A. E. J. Modderman (thans minis
ter van. Justitie) en J. J. Loke. Dat hare
leiien, de zaak aan wier voltooiing zij hunne
beste krachten hebben gewijd, eene aandacht
'»ol bekommering schenken, behoeft geen be
toog. Mortumeaten van wetgeving, die dezen
[naam verdienen, zijn vruchten, die niet
schie'rijpen en nog langzamer worden geoogst.
e weet in welke verhouding de codifi
catie staat tot het volksleven in vollen
omheeft den maatstaf in handen ter waar
ing der bladzijde onzer geschiedenis,
rop het vijftal zoo even genoemde namen
Hjvend is gegrift. Tevens echter
zalhetnied verwonderen, indien een der scheppers
het grootscue werk, de schrik bevangt,
n nijdig noodlot aan den eindpaal zelf
idërgang zou kannen berokkenen. «Onder
lie omstandigheden, meen ik een beroep te
moeten doen, op allen, wien de zaak onzer
'Strafrechtshervorming ter harte gaat, om
'ernstig en krachtig aan te dringen bij de
'Regeering op eene spoedige invoering van
'het wetboek, afgescheiden van de volledige
'inrichting van het gevangenisstelsel, met
toodanige tijdelijke overgangsbepalingen, als
noodig zijn en met een weinig goeden wil
zijn te vinden" zegt de heer Pok De
pwekking vond reed*. instemming bli een
"' ngrljk deel der pers. Ook hier worde ge
en» van dien Weerklank afgelegd.
wee hoofdgronden doet de hoogleeraar
egen ,het' van' regeeringswege beoogde
uitW gelden. Op eigen wljie, naar hunne
be?UBrijkheid geordend, mogen zij hier volgen.
Vooreerst en bovenal: daar geschiedt
wetotirecM in Nederland van ttonden aan.
Mea stelle zich sjachu bet geval voor dat
ZONDAG 15 JANTJABI.
i iemand vervolgd wordt wegens moedwilligen
> doodslag, omdat hy in een twist een ander
teen duw heeft gegeven, die door een nood
lottig toeval en geheel buiten den wil des
>daders diens dood ten gevolge heeft; een
ifeit, door hei nieuwe strafwetboek met ten
> hoogste zes jaren gevangenisstraf bedreigt^
»en terecht van opzettelykea doodslag onder*
> scheiden. Voor elk, wien de wet iets meer
»is dan eene formule, zal eene veroordeelinz
»ter zakb van moedwilligen doodslag formeel
»recht, materieel onrecht zijn. En het zal
i nu van de meerdere of mindere voortva
rendheid van een bouwkundige, van den
*een of anderen tegenspoed by den bouw
ader gevangenissen afhangen, of art l alinea
12 van het strafwetboek nog tijdig dit
male»rieel onrecht zal kunnen voorkomen.".
Er wordt hier in uiterst bevattelljken vorm
de vinger gelegd op de wonde plek van onzen
tegenwoordigen strafrechtel ijken toestand.
Deze is zóó afkeurenswaard, dat, naar mijne
besliste overtuiging, de wetgevende macht'
door de algemeene slotbepaling van het straf
wetboek een wél theoretisch, doch desniet
temin zeer tastbaar conflict in het leven heeft
geroepen. Niets gemakkelijker, dan liet betoog
van dit punt te leveren. Bedoelde
tlotlepalinrj (art. 475) luidt: »Het in werking treden
> van dit wetboek wordt nader bij de wet
gere»geld." Men lette wél. De slotbepaling benelst
niets nopens een naderen weltelljkén termijn
van afkondiging. Zij geeft een voorschrift enkel
en alleen nopens het in werking treden der
strafwet. Voor de vraajj nu, of eene wet al
dan niet bestaat! is de afkondiging, en
deze alleen, beslissend, (art. 115 GW.) De
onderscheiding wordt dan1 ook mal ronde
woorden gemaakt in art. 2 der wet, houdende
Algemeene Bepalingen. Het luidt: »Da
wet»ten zijn in net geheele Koninkrijk
verbint dende, wt kraehte van derzelver afkondiging
i door den Koning gedaan. Zij werken
ter> stond, nadat" enz. Uil dit voorschrift volgt
rechtstraaks, dat het strafwetboek Wet is.
Wet niet enkel bij manier van spreken,
of .in overdrashtelyken zin, maar ia de strikt
jurttQscne b«ee*eate ^an bei woord. Art. l
alinea 2 nu dier Wet geeft de navolgende
bepaling: >BlJ verandering in de wetgeving.
ma het tijdstip, waarop het feit begaan is,
»worden de voor den verdachte gunstigste
B bepalingen toegepast" Ook hier lette men
op de bewoordingen. Niet van bet in werking
treden der nieuwe Strafwet, maakt deze laatste
hare.voor den verdachte gunstige bepalingen
afhankelijk. Zij gewaagt enkel van: veran
dering in de wetgeving. En veranderina in
de wetgeving heeft ontegenzeggelijk plaats
gegrepen. JEr bettaat eene nieuwe wet.
Dit conflict is theoretisch, en had behooren
te worden voorzien. Theoretisch is het, omdat
de redeneering voor het onderstelde geval
anders zou moeten leiden tot algeheelc straffe
loosheid ~ hetgeen niemand wil. Eene wet,
die nog niet in werking is getreden, hoezeer
ook wet, kan niet worden toegepast. Bijge
volg zou de oude wet ter zijde gesteld magen
en de nieuwe nog niet ingeroepen kunnen
worden. Voorzien had de tweestrijd moeten
worden, doordien man deed, wat trouwens
het gezond verstand aanwijst. Men h;id be
hooren zich te onthouden van eene slotl>ep<i~
ling, die eene wet op den eigen oo^enbtik
ep in n adem wet en nietioct doet zijn.
Daar zijn goede en slechte wetten. Ja eelfs
kan men, bij eenige oplettendheid, een mid
delsoort van wetten ontwaren. Doch zwevende
wetten bestaan niet, en ze, blijkens de wet
op de rechterlijke inrichting van den heer
Godefroi en liet nieuwe.strafwetboek, ontdeKt
te hebben, schijnt eene specialiteit van ons
Parlement. Zoo gij u aan de logica vergrijpt,
wat wonder dat deze zich wreekt?
Afkeurenswaard echter in erger dan
theorelischen zin, is de strafrechtelijke toestand
ten onzent, nu dagelijks eene straf uitgespro
ken en toegepast worden kan, waarvoor de
rechtsgrond in de volksovertuiging, blijkens de
jongtte ttra/aet, heeft opae/touden te bettaan.
Men zij uiterst voorzichtig met de
fundarnenteele beginselen, wier ongeschonden
handhaving den grondslag zelf van den rechts
staat vormt. Eene regeering is spoedig uit
oogenblikkelijke verlegenheid geholpen door
eene slotbepaling, gelijk zoo even werd mede
gedeeld. Daardoor wordt een tijdvak geopend,
dat men naar willekeur rekken kan, terwtyl
men tevens .naar de letter der wet tegen
aanmaning is gedekt. Dal dit de bedoeling
M het te onderstellen by een man, die
het strafwetboek hielp ontwerpen en tot stand
brengen, ware de ongerijmdheid zelve. Doch
machtiger dan onte wil is de nooddwang
der omstandigheden. En ook voor deze,
zoover hij ze vermag te verhoeden, is een
bewindsman verantwoordelijk, zoolang althans
de regel geldt: gowemer e'ett prévoir*
Zooveel voor net minst staat vast, dat ten
onzent dagtlijkt eene onrechtvaardige straf kan
worden toegepast. By dit alles overwegend
belang zlia wU allen belrokken, uit kraehte
onzer volbsoliaarUeit. Gevangenissen kunnen
er gaandeweg kom*, voorzoover ze nie
reeds bestaan. Doch Radrt moet er zyn, nie
straks, later, ia de toekomst, maar nu en
oogeoBlifckeiyk. Dit is de oaafwysbare eisch
van geheel ons uwven, de voorwaarde der
saownleving, hetrèfaen wexeu onzer taak
Waarvoor zUn wtt er, ro» Recht «r «at i»?
Een Staat, die onMpht duldt, schouderopha
lend gedoogt, achter eene slotbepaling zich
verschuilend, doet onrecht, en des te zwaar
der, naarmate men hem niet treffen kan
Eene Regeering, die het bestaan van onrecht
kent en niet zondtr veruijl opheft, is verant
woordelijk, zoo niet voor de wet dan jegens
natie, phchtbesef, roeping. Nous avons charge
d'èrnes. Zy wete, dat het meest mag worden
gfrëiscnl van hen, die over de ruimste hulp
middelen te beschikken hebben.
Of bestaat er werkelijk een onoverkomelijk»
hinderpaal tot onverwijlde invoering der
strafwet? Is ons gevangenisstelsel ingericht
op een voel, dat het met geene mogelijkheid
zich leent tot eene aan wending gelij k vereischt
wordt door de jongste wettelijke regeling?
Neen, antwoordt de heer Pols, en het is zijn
tweede motief. Neen, niet enkel bestaat der
gelijk beletsel niet, doch er is tastbare over
drijving in de voorstelling van den minister,
die thans onbegrijpeltjkerwijze over dezen
boeg het wendt. Eene overdrijving zóó groot,
dat men onwillekeurig zich afvraagt, wat er
schuilen mag achter het voorwendsel.
Luisteren wij naar den Utrechtschen
hoogleeraar: >Ik zal hier niet onderzoeken, in
»hoeverre onze tegenwoordige gevangenissen
»le recht als staalfabrieken en niet als huizen
tvan boete worden gequaliüceerd. Ware toch
> de quulificatte juist, dan is de Regeering
«daarvoor verantwoordelijk, want noch volgens
>ons tegenwoordig strafrecht, noch volgens
>de organieke regeling vao ons
gevangenisi wezen behoort het aoo te zijn. Het zou der
iRegeering dan ook moeielijk Vallen heUij
>ln den Code Pénal, hetzij in het organiek
»besluit vaa 1821 eenige rechtvaardiging te
? vinden voor eene aitvoering der
tuchthuis»ea gevangenisstraf, wiarby het karaktervan
«straf of boete niet op den voorgrond stond.
verwezenlijkt werd. Maar de geheel?
«opmerking komt mij zoo vreemd voor, dat
»ik onwillekeurig bij het zoeken naar haar
Ypraklischen inhoud net gevoel heb naar een
«schaduw te grijpen. Het spreekt van zelve
«dat men bij da strafposilies in het nieuwe
» wetboek is uitgegaan van de veronderstelling,
«dat de gevangenisstraf eene waarheid zou
«zijn, en het zou dwaas zijn geweest als men
«van eene andere veronderstelling ware
uit«gegaan. Maar heeft de Code Pénal of ons
tegenwoordig recht zich aan die dwaasheid
v schuldig gemaakt? of gaan onze hoven en
rechtbanken bij het bepalen van de thans
bedreigde straffen van de veronderstelling
«uit dat hetgeen ze opleggen, geen straf is'?
Ik begrijp zoodanige beweering niet. Is, wat
ik bijna zou vermoeden, de opmerking niets
r dan een uitval van een warm voorstander
»van het cellulaire gevangenisstelsel legende
«gemeenschappelijke opsluiting, dan bevat zij
»teene. tastbare overdrijving. Ik ben zqker geeo
«voorstander van gemeenschappelijke
opslui«ting, maai de beweering dat ze geene straf
t zoude zijn, maar gelijkstaan met arbeid in
»cen fabriek, mist allen werkélijken grond.
D Ook onze gemeenschappelijke gevangenissen
«zijn huizen van boete, evenzeer als onze
«cellulaire .gevangenissen. De strijd tusschen
«cel en gemeenschap wordt verkeerd
voor>gesteld als men hem een strijd tusschen
«waarheid en onwaarheid noemt, tusschen
«straf en exploitatie van arbeidskrachten. Ook
«nu heeft de rechter de bevoegdheid binnen
«zekere grenzen te bepalen of de gevange
nisstraf in de cel of in de gemeenschap zal
«worden ondergaan, en tot nog toe heeft
> niemand daarin de keus lusschen twee geheel
? verschillende- straffen gezien. En de
gevantgenisstraf van het nieuwe wetboek is in niets
«verschillend van de straf die ook thans in
«onzecellulairegevangenissenwordiondergaan.
«De strafposiüen in het nieuwe wetboek
heb«ben ook geen andere straf op het oog, en
«zullen in geen enkel opzicht hun repressieve
«kracht verliezen of *aa beteekenis
verande«ren, wanneer men den rechter veroorlooft
«gedurende een kort overgangstijdperk te
> bepalen dat de straf ook in gemeenschap
«zal mogen worden ondergaan."
Hier alzoo hebben wy voor ons eene twee
ledige waardeering van onze bestaande ge
vangenis-inrichting. Beide zyn zij afkomstig
van mannen, by uitstek vertrouwd met liet
onderwerp, dat zij bespreken en leerstellig
zoowel als uit eigen aanschouwing kennen.
Wekken die uitspraken gelijkelijk vertrouwen?
Een vonnis is niet een machtspreuk, doch
het samenvattend oordeel krachtens vooraf
gaande overwegingen. De heer Pols komt
daideiyk en ruiterTijk voor de zyne uiL Waar
echter fijn die det minister»? Hij. geeft te
Verstaan, dat onze bestaande gevangenissen
«staalfabrieken" zijn. Hij acht out ne voord
voldoende om de invoering der strafwet qp
Abonnement p«r 8/m. / I.?, fr. p, p. / 1.18.
Afcond. N", illeen un de Kinken mfaggUax h » 0.10*
AftTarteBttBnvanl?6ngelf/l.?iedanngelmwr » 0.15.
te schorten voor n tijd, wiens daar te
bepalen in geene menscheiyke macht «iaat
H|j berijt derhalve dit enkele woon;.tot
grondslag voor een uitstel, dat, buiten xtyn
wil en tegen zyn wensch, noodlottig worden
kan voor een der gewichtigste aangelegen
heden van ons volk, b het te veel gevend,
wanneer men hem vraagt het bnoijt eener
stelling van zoo verregaande strekking niet
slechts, maar, op zijn standpunt, van zoo
reusachtige draagkracht?
Van een > gebrekkig gevangenisstelsel" ge
waagt de minister in het aphorisrae, dat hij
zich vcrledigde de natie te doen vernemen.
Het zij zoo, doch zorgen wy vóór alles, dat
de vraag, onte vraag, niet worde verplaatst.
Dat oos bestaand gevangenisstelsel is een
toonbeeld van volmaaktheid, niemand, ook
de heer Pols niet, zal die stelling willen
onderschrijven. Niet echter om het gevan
genisstelsel op zich zelf, is het hier en nu
te doen. Waar het op aankomt is de vraag:
of niet de bestaande middelen de straf toet kan
worden ten uiteoer gelegd. Het za! > gebrekkig"
gaan, zegt ge. Goed, maar bij uwe opvat
ting, gaat het m liet geheel niet. Dat aan
de verandering eener orde van zaken, een
tijdperk van overgang eigen is, en de feilen
van oude herkomst niet als met een
tooverslag te verhoeden zijn, weeteen kind. Doch,
en nog eens, gebrekkige toepatriny, die de ge
legenheid opent in de goede richting te doen
wat men kan, is duizendmaal verkieslijk boven
handhaving van het bestaande, dat eenparig
en eenstemmig veroordeeld is. Voert ge het
strafwetboek in, zij het met onvoldoende
middelen, in de daad zelve ligt een energiek
beroep op de magistratuur en op de natie.
Op gene, dat zij door oordeelkundige mede
werking u Jn staat sleüe, zooveel voorloopig
doenlijk is. het nieuwe karakter der straf te
verwezenlijken. Op deze, dat zij van
over{Jlde oordeelvelling, bij onvoldoende, doch
noodzakelijke en onvermijdelijke gegevens,
zich onthoude. Dergelijk beroep, dat van
goeden wille getuigenis aflegt, pleegt steeds
[öhoor en ' eereerfnUjIt <ng<>a9 t. ~~i*..
fiat echter drukt deee nwe angstvallige
verwljfeling uit? Wat anders, dan trage be
rusting, schuchtere moedeloosheid, benepen
schroomvalligheid? Op 13 Me^ 1875 heeft
iet vijftal aan den Koning de vracht eener
schier vijfjarige onafgebroken werkzaamheid
aangeboden. Zij moest, naar hunne hope voor
het minst, leiden tot eene»zoolang gewenschte
en zoo dringend noodige hervorming der
Nederlandsche strafwetgeving". Is de veder,
die deze woorden mede onderteekende, thans
reeds weggeborgen? Zijn des ministers jong
ste bezwaren, loome tred, aarzelend optreden
de eigenschappen eens liervormera wellicht?
Of voegt het dezen, moet het zijn, rakelings
door bezwaren heen, een wejj zich te banen?
Men beroept zich op de toekomst, die de
minister, vergoelijkend, als aanstaande nog
slechts drie jaren, afschildert. Nog slechts
drie jaren aldus namelijk luidt de verze
kering van den heer architect-ingenieur, die
de regeering goedgunstiglijk overneemt. M
' ' van onvoorwaardelijk' vertrouwen' is
des te verrassender, daar toch ieder w'eet
doe wisselvallig bouwen en niet enkel
bouwen van ehdtemue tn Espagne is. Ook
moet dergelijk blind gelooi door den
betrokien deskundige op te hooger prijs worden
gestold, nu een andere (of, hetgeen de zaak
etwat pikanter maken zou, deselfde)
des(undige den minister de Vries verzekerde:
ten minste eeven jaren te behoeven. Het is
waar, dat die termijn van ZEVEN jaren bestemd
was voor de oplevering van TWEE groote cel'
'ulaire gevangenissen. Daarentegen wordt thans
een termijn van DRIE jaren, voldoende ge
acht voor DBIB gevangenissen »of liever VIER,
>want die te Groningen is nog verre van
hare voltooiing, terwijl ook het
meerendeel der andere gevangenissen zal moeten
worden herbouwd en nieuw ingericht,
zegt de heer Pols.
Ieder ziet alzoo, dat de raming van de beide
deskundigen, klinkt als een klok en uitkomt
;elljk in zake bouwen pleegt het geval te zijn.
Naarmate het aantal der te bouwen gevan
genissen toeneemt, wordt de t^d, voor hare
aflevering noodig, ingekrompen.
Bij de rekening echter is een factor vergeten,
waarop de heer Pols eveneens de aandacht
vestigt. Een voltooid gebouw is alles behalve,
maar alles behalve een gereed gebouw: i Het ia
toch niet voldoende, dat a» architekt het
gebouw aflevert Voor de inrichting en in
werking-stelling zal wellicht evenveel tijd
> noodig zijn als voor den Bouw. Overhaaste
»in-werking-stelling met onvoldoende
hulpi middelen en onervaren personeel kan ons
> geheele gevangenisstelsel voor jaren
beder»ven en zal. veel schadelijker zijn voor.de
»goede werking van het wetboek dan een
«tijdelijke onvolledige toepassing." De drie,
de teven jaren van zoo even zullen dus cum
grano solt» moeten opgevat worden. Laat ons
voorbeeld volgen en bij
bennntiflriMTi dat 6an tArmlIn van uitstel
voor *«v jaren noodig tya of liever beett
zal. Dan heeft niemand te klagen.
. Over t«f jarea alzoo belooft de minuUe
invoering van het strafwetboek. Wie ecffiëV ,
waarborgt, dat die belofte gestand gedaan 4
worden zal? Wie kan voorspellen hoe d« *
stoedf, doch ten onuat vooral, bew
bodem <br po&itk alsdan er tsfeiT
Een even voortvarend staatsman al» groot
geleerde herinnerde den schrijver dezer rege
len eens aan Voltaire's uitspraak: Quand o»
a du pas a faire, neuf est la moitiédu cht*
in. liet geestige woord is treffend juist en
menschkundig. Vooral, waar het organieke
wetten geldt, zou het kannen blijken, dat
steeds stijgende eisenen den tienden beslis
senden stap even bezwarend maakten als de
negen vroegere voorbereidende. Men rekene
met eene maar al te bekende eigenschap vaa
den menscheltjken geest, die, vooral in df poli
tiek, onwaardeerbare diensten bewijst gelykeiyk
aan den ondoordacfaten ijver of net dolcefar
niente. De zucht namelijk om het bereikbare,
dat vlak voor de hand ligt, te versmaden on
den wille van Iets Anders, dat beter, volle
diger, in allen gevalle begeerlijker geacht
wordt te zyn. Men lette op die richting by
da overweging der vraag: welke duizeling
wekkende dingen al niet kunnen worden te
berde gebracht en als volstrekt ja onvermij
delijk noodzakelijk voorgesteld, ter gelegen
heid eener strafrechtspleging op nieuwen
grondslag.
Een strafwetboek toch is, ook uit het oogpunt
van het parttj.verband, geen onverschillige of
door allen gelijkelijk gewenschte zaak. Reeds
thans zijn in den arbeid der Staatscommissie wij*
zigingen aangebracht, waaraan de minister on
getwijfeld zijn zegel enkel hechtte, omdat
hij de kostbare lading, zij het ook door wer
ping, voor volslagen ondergang behoeden wilde.
Wie echter kan instaan, zelfs maar
redelykerwijze instaan, voor eene toekomst vm dim
duur f Wie waagt zich aan het opmaken
eener rekening, die ditmaal, zal haar fadt
ook maar eetug vertrouwen wekken, geheel
met'en bênevèW de aensw^zeTiarer Verte-'
genwoordigiag na zet jaren, omvatten moet?.
Om in de verwachtingen, des ministers te
deelen, is veel lijdelijk vertrouwen noodig.
Een vertrouwen zóó groot, dat het aan
roekeloosheid grenst. Zwaarwichtige belan
gen, gelijk hier in het spel zijn, behoo
ren echter, zoo ras het aangaat, losgemaakt ? .
te worden van der tyden onzekere uit-*Swe""S
komst. Onafhankelyk van eene steeds wis-T°n **
aelvallige toekomst brenge men het straf
wetboek, dat thans reeds dévreemdeling
allerwege ons benijdt, op veilige plaats. Niet
straks, doch heden, liever dan morgen. Daar
ts niets geschied, zoolang er iets t« doen over
blijft. Hogen zij allen, wier rechtsgevoel
pijnlijk wordt aangedaan door het feit, dat
het fiere Nederland nog steeds naar het voor
schrift des f ranschen overweldigers, strafrechts
pleging oefent, zich vereenigen om der Re
geering gmdsche les voor oogen te houdeji.
an de
in At
werk,
?ordt
do
n
Amsterdam, 12 Januari '83.
J. A. Levy.
NIEUWE KIES VTET-OVERWEGETGEN.
'*??*? +»»
De dagbladen bebben medegedeeld dat Saterdag,
den 21n Jannari a. t. in Odeon een
zal plaats hebben van besturen yan liberale
tieavereenigingen, daartoe nitgenoodigd dóór het
bestuur van Bwgtrpligt. ten eind* ta beraad
slagen over en hit vaststellen van een gemeen!
schappelijke gedragslijn om te geraken t
Mueswetawijziging. - i
Het is ons niet bekend wat eigentlijk
het.pJogramma dier vergaderin/i bevat. Doen aangeiien
men weet, tolk Bwgerpligt censnsrerlaging oH da
jongste verkieiingen tot leus baaft gesteld, Jtan
de bedoeling moeilijk een andere «jfn, dan met
de besturen der toongevende kiesvereenigingen
te overleggen, boe ver eene oensnsverlaging dient
te gaan, om onder de liberalen eenige overeen
stemming ten desen opzichte te verkrugen.
Na de Begeering neet to »arbeldenv aan een
Wetsontwerp tot WQiiging Tan de kieswet is zulk
een vergadering jseker tydig en op haar plaats
en zal men met yerlangen de slotsom, waartoe
do tesaft^fp^^^p^nffn sc^len komen* te ffemoetaieo*
Reeds nu eoEter kan men voorspellen, dat het
aan vertchil van metning niet ontbreken zal.
De verschillende nuances van de liberale party
zullen er eh openbaren.
De oud-liberalen, die, bet koste wat bet wil,
de meerderheid m de volksvertegeuwoording
wensoben U behouden, kannen natuurlek geen
vrede hebben met oen eensns- verlaging- van eenige
beteekenis, daar die beo zeker ten val brengt.
Wie onderteekent gaarne s^n eigen doodvonnis?
De voorstanders vaa algemeen stemrecht willen
evenmin van census-verlagmg iets weten, hetzij om»
dat rij uit beginsel den census veroordeelen, hetej}
dewijl s|j, o.l. ten onrtobte, meenen, dat alge
meen stemrecht der geavanceerde partfl voorde
liger zal weien dan een verlaagde census.
Onder, da voorstanders van census-verlaging
>al bet tenobüvan inlicht ikh evenzeer
kracher die met peneqnatk TAB den eonsus
willen nemen; die dus alleen de onge*
kbeio, die de eene plaats in vergelijking met de
andere ten opakhte der atembevoegdbeid treft,
willen weggenomen zien. Een censot-verlaginf
die, met beleid toegepast, bijna geen invloed on».
* " ~~£enjBi aeB
miivj}o partijverhoudingen «m