De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1882 15 januari pagina 1

15 januari 1882 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

Do fii-ira D« Jopgo en Doorakkers verwkert Ih ome circutshre. d«t Amsterdam tot op hedea ?W «eiügo tlaveupiiats ter wereld vr«*, Waar een Stoom «checpï-beYehultóbrlvk «ntb"k' Stoom «c'iecpï, , wosioai de mefïto groote iccderüeu nrovitindeerir.g btinncr schepen op andere, plaat sen ter marlt» gingen, en diit het, "V,00'1***0'11. sno Jioer v.incW Engelscho brood, Toetitoo s meer inliec-nach wordt door gjlrrok aan eigen producten." Zfi «»l s,;ch «n HYerc.n.°? {JS21' koop. doch in hoofdswk goed brood te leveren en rekent op ahemeene deelneming. De fabriek i t gele;on op Witteuburg, het kantoor O.Z. Voor burg.-, al 22. ^ ^x ., _' '. .",;> ff» ty... Do y^onalaLcvcniverteteriiig-BanWoorDp' \n No. 9 to Rotterdam, zeudt ons verschilleode iMnsiecntiu-ieven, met voorwaarden, voor werktiecU-n, fabrwken, werkplaatsen, enz., dezer dagen »'o tr lianr uitjtf Reven. .., D« oreinWa en koopsommen lun, naar z\j meWt, zoo IHB* K-!»tcld en do voorwaarden zoo gunstig, als rtwht-i moge! k was, zoodat i% onwrveer g*Ji)k staan ravt do neJto-tnrioven uoor Prof., vac User te Leiden, voor de gemencde commissie m knk« de oprichtidff van een Algemeen w'a*V Jaml*ch Pensioenfonds voor Werklieden, berekend. Onkosten, rooals agenten-commissie enz., worden dan ook niet toegestaan. . AU voorbeeld dienc: Iemand oud 20 jaar betaalt maandelijks f U'2 voor een pensioen pp «un 6oTe jaa.-. lig Iwreikt dien Wft(id en ontvangt uu jaarlijks f 300 tot *ijn overlijden. Van het wwk van "den heer P. H. Witkamp, Geschiedenis der Zeventien Nederlanden, dat ra 1880 met de honderdsto sÜeveriDR compleet ge worden is, worden thans de overgebleven «emplnrcn dooi- de gebroeders Cohen te Arnhem en te Ntimegen opgeruimd. Het kostte mdertfld 40 sralden. en bevat 73öplaten; thans is de prfl« on f 12.50 gesteld, zoodat meuijreen zieU het «ser degelijke boek tt\ knnnen aanschaffen. De zonderlinge verschijningen in een «oortjaleiboeven-looneel-costunm d.e men de' «ng« week heeft knnnen zien rondslenteren esi alles opnemen alsof «ümet de politieagenten de bewakina der buurten moesten doelen, zun gebleken cominissionnairs of dienst wannen to zün,, am bulante kruiers die, in vele steden ree As aaqweziR en op hun rechte waarde geschat, m de onze nog ontbraken. Een tarief door do maatschappij rondgezonden, geeft eene omschrnving Uunner veel toortige bepaafdhcdon wet prushepaling. Al wat ?«te doen bebben is, het oude kruiersgüd waaimee zij komen eoncarrcferew, ta evenaren m ge dienstigheid, handigheid^en eerlijkheid. De afdeeling 's GrMe"nhn*e van d«' Nederl. Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde stelt «oh voo7v?n 24 tot 27 Maart e.k.inhet«ebouw Golêmork. De «omponist van .Die Königin von Saba," had onlangs een kluchtige ontmoeting. Nadat hu tc Buda-Peslh met de grootste eerbewfeen ontvangen was, verliet hu per nachttrein dchoniaattcltc hoofdstad om zich naar M ecnon te begeven; h« bevond zich alloon m een coup tweede klasse met een oogenschunlük zeer wel opgevoede jonge dame, dio aan eetv der stations door Iwre bloedverwanten afgehaald zou worden, manr helaas, zoo vast.in slaap -viel,., dat M het doel der reis voorbij spnordc. Toen zy tc Wccnen aankomend het ongeval bemerkte, was v\ m /Ie grootste verUigenhcid, maar -Goldmark stelde zicli met de meeste beleefdheid tot haar dienst, hiulp haar terecht, telegrafeerde aan haar faniilie, en/. Ue dame was zeer gevoelig voor zijn ridderlijke han del wijze cn vroeg hem uu het afscheid nemen wie haar zoo dienstvaardip hnd bijgestaan. Mqn naam zal u misschien niet geheel en al onbekend zijn ik ben Karl Goldmark, componist van .de Koningin van Saba," «af de gevierde held van d? dag ten antwoord, in de verwachting, dat IQH beschermeling hem natuurlijk iets vleiende zou wegen over zijn meesterstuk. De jonge dame echter sloeg de oogen neder en wi schuchter: ,0, hebt u een belrekking aa» haar hof.' De reeds niet meer jonge echtgenoote, van den pariwchen tooneclspeler Raymowl, ontving dezer dagen na het afleggen van een schaterend examen. van de parü*che universiteit den titel van docter in de medicijnen. Hel nioiideling examen had plaats? in tegenwoordigheid van een talrijk publiek, waar onder vele dames, die het niet acii luide byvalshetuigingen lieten ontbreken toen-de president Uo " > J- doctores als collega welkom BRIEVENBUS. Voor Kunsten en -Wetenschappen eene stelling van varens, lycopodiacaeen en bouqnetten to houden, waarvoor het programma is .ondgeaonden, met nitnoodiging aan alle hef hebbers UT kostbare plantonf o» door deelnem.nR aan bet wnarborgfftads of het uitloven van inedsoUes de naak to steunen. Secretaris der af.leehneisde heer J. A. Salongne, Zwarteweg 19 te s liage. De Vrreeniging tot veredeling van het Volksvermaak", w\jst in haar Jaarverslag op de kmderspeeltuineS, door haar in \aanjn geroepen nieuw u \»v»% vu» *.«? i?o-;. , heette. Sedert 1S70 werden dooi' de parysclie aca demie twaalf doctersiliploma's rum vrouwen, mtKereikt, o. a. een aan Uine. Bros, die m Parus en aan verscheiden theaters als vrouwen-arts praetisecrt, De Stamboom. Alexandrc Dumas (pèrc), de bekende franschen «chrüver, had «Kwbm«j» weet van grootvaders zijde cenic zwart bloed m de aderen. Toen hij reeds op het toppunt van zijn roem stond, was fiij eens op pen avond in een talrijk gezelschap, en stond by den haard met een paar hecrcn over letterkundige onderwerpen tc praten, toen een jonge modesek uanr hem totkwam en hem zonder de minste plichtplegingen brutaalweg vroeg: .Zfct EU Hnjnliccr Diuna»y" .Om u te dienen." .Is het waar, dat uw vader een mulat wasï" - Om u te dienen. Na een ;-?. i naar IJnraiaen. een "vondfeBjt m het Vondelmavk en d* St. Nicolaasfeesten da «cboolkioderei aangeboden, den steun oor haar «ui Floralia f» aan de Vereeni^^-^'***!?8'1 thiéverctietit, vraagt van Hare leden een jaarkontribatie -v*n drie gulden. ' Dezer dagen werd op het Ministerie van Finan ciën, en naar ik hoop ook op de andere Depar tementen van Algemeen bestuur, eene inteekenlüsl aangeboden om, door eenijgc gift by te dragen tot verlichting vair het droevig lot der nagelaten be trekkingen van het vijftal ongelukkigcn, waaronder een conducteur der brievenmalen en een postillon, ' die door het omslaan van een broos schuitje lusscheu Woudrichem en Dalen in de onstuimige Merwcde verdronken. Ruim honderd gulden stond rade op de lijst, welk betrekkelijk hoog cijfer, byeengenraeht door ambtenaren, waarvan velen slcc.hts kleine tractcmcnten hebben, mg tot na denken' stemde en. daargelaten de aangeboren nei ging van ons Hollandsen hart, dat tot geven steeds bereid is, mij de gevolgtrekking maken deed, dat er iets jioets, iets streelcnds voor den kiemen amb tenaar in gelegen, is om van zyn microscopisch tractcment iets af te zonderen, om datgene goed te maken, wat dpor de Hooge Heeren is misdaan. Of vergis ik mij 100, al? ik het pnvenwtovoordelijk vind dat het leven van die gering bezoldigde post boden in de waagschaal werd gesteld in een on doelmatig schuitje* en zulks op dat vaarwater, 't welk bij den minsten storm eene xee gelijkt, met korten golfslag en feilen stropmïZal nu dan eindelijk Zijne Excellentie de Minister van Water staat, Handel en Nijverheid, met die ysclükc ramp voor oogcn, waardoor vior vrouwen weduwe, en rr??n!i-"- V-r i-"-"h wees werden, er toe overgaan, mi. ? ;. ?.'; ?>,. "ïctveer.op Ryks kosten, ten bc-. \:\ ^ ?-,? ,?.i ? iiiducteur der bricverimalön eene '? ?..? >.-. pen, die ingericht met luchtdichte !?'.?;,'? . gevaar van omslaan heeft te il:'-'-' ? .''.?'. ? ' .i. ; ie door bewoners van Gorinchem ^.. , , »«u. (U.,u[. tot «Liefdadige landgcnooten" ge richt, deed het zeker menigeen onaangenaam aan, na het noemen der namen en beroepen van vier verongelukten, daarop gevolgd te zien" .... en een soldaat. Had die arme stakkert dan ook geen naam, of kwam 't er niet op aan omdat het maar een soldaat was? .Hier ziet men weer hoe het slechte voorbeeld door de opvolgende Ministers van Koloniën gegeven, reeds nnvölging vond/ en 't is inderdaad te hopen, dat ook in 't vervolg l>y 't vermelden vnn gesneuvelden : in Nederlandsch Indien,: de dood van menig dapper soldaat xmet enkel aangestipt worde met een zeker cjjfer en daarachter het woord ,mi»tltreH." ..' ? l . . JL A. d. Q. .tkiecilia" te Bussum verDe 7AngYcreeniging .Uiiccnia te uuasum schaftu woensdag 25 I)ccembcr haren* leden een geriotvoiïeh avond. DeüC vereeniging, ongeveer een jaar geleden oppcrieljt, paf hare tweede Uitvoering, waaraan de d unes Johnnna van der Finck (piano)' en H. v. L. (sang) welwillend hare medewerking verleenden. De solo-nommers door deze dames ten gèhoorc gohraclit. hadden een welverdiend succes. De schoonc klankrijke stem van mq. v. L. en vooral liet prachttec, wegslependc 8j»l van mej. van der F j nek, maakten een diepen indruk op het gehoor. Wanneer men in aanmerking neemt den korten tijd dal Caecilia bestaat, dan moet men volmondig e.'kenncn, dat de nommers voor gemengd koor ovor het. algemeen zeer voldoende werden uitacvoerd, de beide laatste van Mcndelsohn en Schu.mnnn. xclfs zeer góéd.. ' ". : Veel -lof komt dan ook toe" aan den directeur, de heer Jacques Hartog uit Amsterdam, voor tijne tiiUtckcndc leiding, en voor de zorg, besteed aan de studie' dier nommers. Mzn' weet welk eene moeite en geduid het voitet van een directeur, om de min of meer geoefende krachten eener dil let tan t en-vereeniging te doen samenwerken tot het vormen van een harmonisch geheet Dat hem dit meer. en meer moge gelukken en Gaecilia on<kr züne leiding m de goede richting voontreve is onze wensch.. . uwóvergroolvndorV1 - ,Een aap. mijnheer! stamboom begint daar waar de uwc ophoudt! De in ArabiG wonende Joden, die voor de lempelverwoesting Palestina verlaten hebben, en dus de later door Talmud en Rabbunen voorgeschre ven wetten niet kennen, huldigen nog heden ton dage de weclwyverij. Met toestemming .hunner rabbijnen huwen «u meestal twee ot cfnc, soms £ njf of zes vrouwen. Slechts de heide centen worden als wettige echtgcnooten beschouwd; ue laatsten als odalisken (alma); na verloop van ccn bepaalden tijd klimmen *üin rang op. t»e meis jes worden van ha-.ir familie gekocht. .... maar geer. Jodin mag zich zelve verkoopenl De handel in jonèe mesjes heeft bij deze Joden all"d hel huwe^k ten doel. , Kantteer*. Tot correspondent van de Itnliaansche kanstacademie is benoemd rte heer v>""stopXJBüM?^ AfL&®'?të[Wfi&? «w w uefTecKe-' ning vnn het kootborduurnel dat prinses Vieforin van Daden ter gelegenheid va« Imnr hnweUik met den kroonprius vnn Zweden gedragen heelt, een wonder van vrouwelijk handwrrjK. Twee honderd vrouwen hebben te Uirschfeld in Silezie vier maanden er over gewerkt. De teekeuing werd in waterverf geleverd door Uühter cn voi Scheffo!, dtn dichter van der Trompctcr von Sückingcn. Maandag 2 Jan. trad in de Hollandsche Maatschappij van Fraaie Kunsten cn Wetenschappen de heer Pol de Mont uit Doornik op. De begaafde de Belgische dichter had een buitengnwoon talrijk publiek gelokt, en de voordracht,waégeheel in overstemming met hetgeen men verwachten mocht. Pol de Montheeft een heldere buigzame stem die door het zachtere Vlaamsch nog welluidender klinkt, en bederft niet door overdreven gebarenspel den indruk zijner woorden. Vooral ScKooit Sliiapsterke werd uitmuntend voorgedragen. Behalve een aantal kleine gedichten uit verschillende bun dels werd de avond ingenomen door drie grootere:. Pulelneüo, Koewachters Idylle cn De owwozele. Uit een zoo rijken schat was de keus zeker niet moeielijk; de dichter zou nog vele avonden kunnen vullen met hetgeen hy ter beschikking heeft; l)ii eene volgende gelegenheid zullen, hopen wn, ook voorbeelden van een ander cenre, b.v. De Ki>llebloemen cn Boeiden uit de Oudheid niet ontbre ken. . .. ? Wagner. Het prospcutus, te Londen rondgezonden, omtrent de Wagner-opyocrinucn die er in Her Majcsty's-Tlieatre «tillen pjaats ht-hbcn, ver meldt dat zy 'Vrijdag den iJn Mei nullen nanvunircii cn de vier cyelen. iedor van vier avonden, waaruit het muziekdrama bestaat, allen in de-maand Mc-i zullen afgespeeld worden. Admitiisiralicf-direcffU! is de heer Angelo Neumann, directeur van uit voering en orkest de lieer Antou Scidl, tar. Leipzig. Onder de voornaamste kiinslcnaars die jnedewerken, telt men Hörr en Frau Vogl cn Herr Rcichmann, uit Mttnchou; Frau Reicher Kindermann, uit Leipzig; Hen- Scaria, uil Weenen; on Herr Albert Jïiemann, uit Berlijn. Het geheele decoratief, de toestellen voor zonlicht, maneschijn, bliksem, enz., zullen uit Bayfcuth worden meege bracht, en de componist zelf zi\ de laatste repetiün .leiden. .Men. is- zeer. nieuwsgierig, naar.deii afloop der- onderneming. -. ... . . . . . Uuurichiiderijen. Een der hoofdbez^ren tegen liet aanbrengen van fresco's op buitenmuren is tot heden nog steeds het spoedig verval waaraan tij door resjen, zpn en stof blootgesteld zijn. De eud« historische fresco's tc Munchen in de arcaden van den Hofgartcn en op de nieuwe PJnakoUiek, zqn reeds hopeloos vervallen. Thans verneemt men echter dat die aan de Isarpoort door Bernhard van Nahers, de intrede van Keizer Lodewjjk binnen Munchen na den slag -van Mflhldorf voorstellend, die ofschoon eenige jaren geleden door zoogenaamde restauratie treurig be dorven, toch nog sporen van vroegere schoonheid vertoonen, thans onderworpen zijn aan eene cliemische behandeling, de uitvinding van een Munchencr scheikundige, die belooft hen tc bevei ligen voor weer en wind. De .eigenaardigheid van dit procédéis vooral dat het toelaat de fresco s af te wassehcn. Waptnen. Het Musée d'Artillerie tc Parus is thans door de conservator, kolonel Leclcrc geheel gereorganiseerd; en vorrrit nu de fraaiste en volfedkste verzameling van dien aard in Europa. Het eigenlijk museum bestaat uit vier galeryen. In de eerste rijn de wapens, rustingen enz. geplaatst van het eerste steentijdperk tot het eind der Merqvingische dynastie: in de tweede, de wapens uit de klassieke tijden, Griekenland, Rome; in delwee laatste volgen elkaar de wapens en militaire costumen van Karel den Groote tot aan de Revo lutie. Daarenboven bevat het museum nog de collectie uit bet kasteel Pierrefonds, die zeef nracbtK en kostbaar is, en Tan de 15e tot het oud der 17e eeuw loopt. ?< ?? ERRATA. HlsronjTnns was eon gtmiplt Jongen. ", . Ajnstcrdtmmer TSO primo Jinusrl IL Hierouvmus is niet getoept of Beslagen Want dat aoti zijn moeder niet hebben verdragon, Integendeel had hu bet ouperbest Werd rond eu vetjcs, als\ ware gemest. ;,-- , Had hu bU tijds wat rausel gekregen Dan had de sebrgver »gn naam zelfs verzwegen, Geen schepsel bad dien van deu jongen gerept: Den goden *y donk, hy was niet #£""£'? u. ^ h. D. OXGEVBAAGD ADVIES. Utrecht, 3 J»nuarl 1883. M. d. B. V*rwn mö?«» weiniB plust» voor d* volgende regelen: Kort n» S» vewcnrikVslüko cslsuutuit v»n J»et IWngthettor to WwBon beh ik urgeim m oon bl»d (ik weet na niet n»«er, *»*r) geleicu, aut hot nlouwo on uyongo bostnnr vsu oasen VtreoUtschen sclioawburg,. wülondc onderzoeken, la Uo* korten tüd dio sdiouwburtf door do bexockars km worden ontruimd, orcr eene daartoe strek kende proefneming wa> in OTOTl«K Rotrodon met onzen wmizoens-kommandsnti men wildo n.l. silo m den chonwburg Toor het publiek bwtterodo pUatson mot mllitsiren-beletten on d»ïon op een gegeven teakon plotaeliug en met haast de wal doen verlaten. Met dit boriclit werd oTersl do draak gcsloken: mon zeido (cn ik .g*loof, gerecht): .ge kunt oy dio wijze met nagaau, .of er lp uw schouwburg U« brasid voor de losschouwc» vcol RCTaar bestaat on of iU "li-'h spoedig knnnen redden; do militairen immers, die go wilt gebruiken, "wotón dat Kit 'slechts eon proff zonder ccnis gevaar "nomen, en zij «Hen wel mot den moesten npocd, m»sr onbcaogst en daarom ordelijk, do zaal .verlaten; b\j Ibrand daarentegen is bot gevaar grootendïels Kcl-Ken in dcti iianischen schrik van bet publiek dat dadel lik om zich to rodden naar buiten wil -dringen on daarbij door zün ordeloo») vlncht velen in liet BcdranR doet slrnikolen on vallen, loodst In eon oogwenk allo (ook de wijdste) nitgangon door lioopeu Uchamon worden ventttnl on de moerderheid dor Aanwezigen worüen "oi.geVli'ten, mn to stikken of to verbranden; togon dczo vreoitohjke uitworkuelon eener radeloozo angst baten gwno votbetoringcn, aan bediening cn inrichhos van lit schouwburgzaal gemaakt." Deze m. l. onwoderlesbaro opmerking braolit ,mU er toe, om mH zelf at te vragen: .zou or geen middel ^n, om in geval van brand de snRst van bet pnbhok to "matton on luns gruwciyko gevolgen to voorkomen, en om aliïoo de tooscliouwer» tcgcii sieh zelf to bescuermen?" Date vraag moen ik met Ja t* knnnen beant woorden; ik KOU n.l. willen, dat bet publiek wor.l voor bereid op oen cventuüol ongoval, on liiertoo bestaat. naar ik meen, een zeer eenvoudig, gemakkelijk on goe«ikoop lülddol. Do scliouwbnrgdiroctin kan immers o\xl* nigiyilo aller programmas voor tikt voorstelling doen cfJrukkcn do TOlgendo _-?. .WAAR8C8FWISC !" De dlrecU» vso doüeii schouwburg kun aan do be zoeker» venekcrcn, dat rfnoi- liaar niet* i* ttratitiia, wat strekken ktn, otn brandgevaar to voorkomen ot !iooveol mogciyk te verminderen. Bijzondere door do politie gecontroleerde personen Kijn belast met oen bijtondw toezicht. Het iloeoratief U niet onUUml»». Het tooneel is door een brandseuorm, ? wolks brnik"baarheid dsgeltjk» wonlt onderzocht, van do zaal afge scheiden. Als »Uo plaatucn op een rang bezet sflu, worden iloar geen tooschonwera meer toegelaten. De talrijke nooddeuron \jn slechts door oon gemakkelijk vorbreekbaar zegel gesloten, en alle deuren ya di-.tdcijk uichtbMK- en gaan naar bnitim open, Alle ganiion z'Jjn met olielampen verlicht. Allo trappen zijn brec^. gernakkelp en sterk. Eeno op den (Ii.v.) IcnXci «oowel Europcosche als Amerikaantoho waarden moes ten het nog al vrUgeToelig misgelden. De hoo«oor»aali moet op ni«uw Indo ontstemde New-Yorkscbo markt tocht worden welke steeds hot gerolg blijven ran de geldschaarschte en de tarieT«noorlog. De oontramino partij aldaar behoudt nog steeds het terrein en wij vree zen dat iU niet spoedig hunne insonomoBOStojuig moeten verlaten laar do handel in allo opzichten alles bshalvo rooskleurig mag genoemd worden, en tengevolge der overspcculatie in granen enz. en de weinige uitvoer n*ar Euro,» men noft aan verdere flauwere mark en te moe ten giloovou, temöde groot* handolsmannen ala Gould c. s. het hunno er toe büdragon om do markt met hun kolossaal vermogen to steunen. Dit is zeker dat cv geon ander onguustii: verschijnsel voor do divomo spoorwe«wsai-deüin waar te nemen daar wat de oiitvaugstborichtun aangaat do moesten van voldoenden aard zijn en de , stocd» hornieuwdo dalingen sloehu aan do «wakko markt z«n toeto .hr,jveu. Het mceat werden dan ook de Aandeeleu gptroflfon , d« ObUsatiesoorton bloveu prüshondend. In prolüga oposten worden dan ook de Isatsten tot onderpand goed ' Ds. 8,705,679.19 a.40li.31l.39 " Ds. "Ï5s. 3,8«,305.53 2,675IHÜ3.1<1 "" 15.380.22 T.3i4,7«.oa .U7,"'J'J 01 10.073.05 " De. , U7H.ÜJ1.7) posten liangenonion. doch gedurende d« .. kelo aaüdoclouaoortsn bezwaar gemaakt, he l(jk do speculatie liiot weinig tegenwerkt, het w nog ui opmerkcliik dat uien voor oenigo maanden gelodon alles tot onderpand kou geien en wol waarden van het minato kaliber, mon thans voor bijna alle mogoHjko aandeelencoorten een afschrik hooft <nu tot onderpand to dienen. Wühebben het holaas voor een paar »»»«l«n 8uteJ.c" roid» voorspeld hotg*on thans gebeurd on is >>et«enle« voor do meestou dat als men van zvjii rente moet leven mon slechts do bypothwken tot onderpand behoort to 'Londen volgde Now-Tork medo in do algemeene flauwlo on werd van daar alle mogelyko bijwaarden tot vermin derde prijzen afgegeven, er ontstond daar bnna een paniek, waardoor voor de rnoosto soorten een gBïoohgC aÖMo°UoUandschéfondsen waren goed prüshondond, Integralen monteerden «'» pCt. ou Vieren zolb 5;4 pCt. tengovolso van Keldbclcggin8 voor de Januaneoupons, al«cnt« prieCn verminderden l 'H pCt. Amortisaüc-sYndicaa* mede l/j pCt. oangéuamer. Entrepót-Dok oveuwel l/s pCt. ''Ïongaarscho en Ooatenrtjksche bleven prijshoudond. van do oorsten verbeterden Icentag 1607 l pCt., en goudloening l'* a l w pCt. Van do laatsten worden do 4 pCt. soiulocnng slee its nüm l pCt. lager afgegeven. Bussen waren nog al sterk aangeboden op de ongun stig tijdingen uit Warschau niet alleen maar ook «mtient do openbaar gemaakte flnanlioele verslagen, waarkan uien dat dat Kijk, ook wat het aantieelo vtlo- nfeiiwo -W entca lui-qtaal i» fb.f.) « miiiutcii " Do dïrectto herinnert cchtor i 'te Kaï-Jeu culi-uiuia. do bezoeker» aan ilo bekende on door de ondervindlnR geloerde wnirlieia, dat in goïttl Yin Mhonwburtfbranil hrt ffi-no!Hr ijtraiiigelogen I» in de groote angit, die /.icli van t imbliek gelogen on vooral van groote , . do vrouwen daaronder, meontor nmkt. .> »u uu unaruu anutaafide vorwitrnng velen In de doorgangen en op do trappen doet Tallen, zoodat dozon voor do op hen volgenden don weg vcratoppon cn honderden niet nit do xaal knmen, maar wurden doodgotlrtragtn of stikken of verbranden. De Jlroctio richt daarom tot elk eeUonwbnr|;bazocker !n lijn tHjm belang do Tolgendu raadgevingen: Ulijf m gaal fan In-and znó l'tilnt e» rnntifi Hiogtlijk. ,Drinff bij Int ftrlattii dn' gaal niet orilwii.in.' 'toont!!. WterhuHd anderen in nar Httbülieid tau rtrttorlug ,drr ordt. ' «ir* turnt, tn rooi'ttl tlt rromcai, btdanril te iHfitr, opdat alle nniiturzfyrii sieh ovrr 3t rertthtltrtulf nltgwigtH gelijkmatig rrt'tlttlt», en richt .H daaivnt «nar de detir dit lift dirlttst tij MIC f laat» i». lK«*f ttttth, maar vooral op rt« ti-apiif», vooi'slelitig, opdat pij iiorh ftlf valt tiorli «iidtrea dott rnlltii. Do directie roept dus elk bezoeker dringend toe : , Bedenk ctoedl, dat KIP ttcit soa gard als dnt tait allt nnderen van liet opvolgen dezer raadgevingen afliangt ; neemt püdeze regelen in acht, dan knot BÜ, on alle anderen met n, *? saai in (l>,v.) S.iniiiutm errtnttn ,(en zoo gauw breidt geen braad zich all); verliest gil deze regelen alt het oog, dan zult gil 1110 rtüdinij ttrti-nye» of *tlf« i'aaj-tekiJHliji; ontuoyelljli tuaktH," Eene d«rgelijko traaxschawing kan voorts in de mal op tal Tan plaatmn, waar ztf gemakkelijk in bet oog vult, gedrnkt met kapitale roodo en zwarte letten, wor den Tantgehecht. De geineentebntaron knnnen allo gchnawbnrgdlrectlei, circiudirecteuren, concert ? en vergndorzaalTcrlmnrdera enz. tot bet namen dozor en anJcrer m»alregelea verplicbten en op de naleving van Uot hiertoe betrekkelijk voürschrift toezicht doen houden. Ik geloof vnnt. dat du bij uitstek oonvoudiRO, gemakkelijke on goodkoopo toepaaain;,' rmji m(hi raad tal van ougelnkken zon voor komen, diar by die toepassing niemand door oen geheel onverwacht ongeval am worden verrast en daar iedereen, i\iKirilronKen TUI het gewicht der zaak, in z\jn eigen tflxn;,- na*r Kolfbelieenching zon streven. . U dankzeggende TOOT dn mij bereidwillig afgestane i laatsruiiutö, noem ik m(), JL d. R., Uw dienstw. ?H.I. B. Mijnhttr i* Bfffacleur, Vergun mij door middel van arf blad een rerznek te richten tot b«t beitnar van de vereeniging Het Nederlindteh Tooneel", want ik weet 'dat ik daarmee den wensch van Telen uiUpreck, namelijk om eon* een tooneelatak op to Toeren toadfr muziek in de enoi'acbe». Z{) dio niét Tan muziek houden noemen huw nattmriyk,. vooral n» een boeiend, ernttif; bedrijf, hoogst onsange?aam, en TOOT hen wier oor moriekaal ontwfkk«ld Is, ' levert de dikwgl* minder dan middelmatige muziek een ware kwelling op. Voor de Voroeniffing Jiflu er toch altfjd nog' «enige kotten aan verbonden, terwijl ook do opbrongst dar, «veikal* by do Dnitoclio TOorstoUingen, TUÓT do Stelle* t* toegen t toel«arg«D niet onbelangrijk zal «tjn. Diaroci, M^ihMr da Kedaotour, richt ik lot de Vore«?iging bet TriendelÖk venook llamM, als proef, zonder muziek op te Toeren. Mocht bét dan blijken dat -velen om de muiek den aühouwbnrg bezoeken, en dus wogbltJven wanneer er geen muziek is, zon tnon ze ter stond, Boud*r moeite of kosten weor kannen' Invoeren, maar ik geloof niet dat, bj) de T»or«telling Tan 24 Doe. (AV<MAN<< tttrft t»» btydichan «n Otkfilo\ iemand zich door het ontbreken er van teleurgesteld beeft gevoeld. Et» dit t» «Uittik, in iramatiitlit kuntt veretrt, BBASD OF FABRIEKEN. Kaar atnMdiqg van het ingezonden itnk T«n den Hoer E. Meijer (zie « blad Tan Zohd»« j. I.) noemt deondergoteekende de vr^hoid D attent te niakon, dat hy reed» den 7 December 1881, juist den dag voor den noodlottigen b.rand to Weenen een Tcnoeluehrift met teekening heeft getonden aan B. en W. om de noodigo maatregelen te ne men bij onTeihooirten brand voornamelijk op Fabrieken cte. U tiet da* Mijnheer, dat, men br reedt op bedacht was, «jTBren» het kalf Terdronken was, xooroel moRoltJk h«t gevasj- waaraan dagelijks zooveel menscben bloot itaan, op «M of andere wijze te voorkomen. (J dioksegfeBde TOOT de opname dezer regelen. ? , Uw dienaar. Ovsrzteht van d* Effelctenmarltl TM SI Deoexnber 1881 tot 6 Januari 1883. Bloot 4« tam d» laatfk» dag ran het af geloopene Jaar nog tl «?»»% «oodat er alle hoop bettood dat ook met haar d« «ncemkkige maUise afaohaid Tan oni had meD, hei togeodeel valt belwu 14} het eerste TCTtu dl* |a«X te Ternelden. ? KvKV>v'm MW u»*.*»o" -.?-- ? ? Adnt. Hamburg verminderden boden zclU »«/4 l»Ct. , Spanjaarden steeds "nsobodon voor Fransche en Enftelscho rekening, voor allo soorten i» opnieuw 5/4 & l t)Ct. teniKgans to vermelden. Ook Turken loden ouder don alsemcenen lustelopzon toestand en verloten zonder rede circa l» Vc\ EB" 'to veraiinderdo IKj pCt.. nieltegenntaando d« l,nlp van Frankrijk on Engeland i» toegezegd cn wen al» toen daarop kun staat maken, wch. uiet behoeft Ie verontrUBton wat de fluantiesle toentand betu-ft, de daling moet dan ook aun ontstemde markt worden toegcsclirc'ren. Van do Noonl-Amcrikaansche fondsen warett Certme. SnCt Florida al ztier aangeboden, hiervoor is een verlies van HS uCt. aan te tooacn, de ^langs gcvoerdoponnen. utrijd malion on» beangst, dat tnd1en do Heer \Vertholm al?ReSagtigdo voor doSedcrlandsebo houder» het proces niet in aUo deelen voor Juli a.s. «Hut, men d» houders M zeer weinig hcx.p zal konnoügeven en veel van Uunno lancdurico illusie in rook zal vervliegen. K°slcanen waren mede zeer godrokt door voortdurend aanbod voor EngeUcbo r«ke»ing, leening 1»51 13'j l)Ct on ditu 18C4 l pCt, terug. Van de Kuid-Amcrik. waren slechtu Braiihanon . houdend e» coikelo soorten iots vaster. Colurnbnuion Isaventegen V» rCt. lager, «oo ook Veruanen welko Canada SoHtHtru. Bruto ontvangsten £xpl.-kü«t«n «i bel. Netto ontvangsten , Ds. Uit anderen hoofd» ontvangen . . . . «_ Totaal netto entr. . D*. llontcu op Oblig. . , Surplus D*. , 'Do cïplollatiekoïtou bcdfüOgca In 18BU Oi.'Jl l>Ct. cu in 1881 79.35 pCt. Hot cohoelo systeem ontiins 'lus '? bruto ...... Ds. C4,710.HI2.49 D«. «.««.703.80 netto ....... s,3'j4,aiu.ü5 , 'jï.iis.uOJ.uJ Hieruit blokt, dat ondanks do stremming in hot ver voer door do sneeuwstormen ''<» Jeu builtnge'.vo»n strengen winter vtn vorl«dcn jair, do bi'iüo outvangstea nog geen S'.'j pCt. v«nniiiderdejj ou vurinils do HpootwegoutvangsUin »en vr(J nauwkeurig UooM «uveïi van de bedrüvighöid in do Staten, kuniieu d««o ui:kom»lc«, do punBtigo meenioj; dicuaangjaudü, slechts Ti-mtcrketi. Het grootor» vorsehll in do netto untvnnKsieu » aan ? oorzaken van voorb(jgaandcii aard too to nchrtjvon, zooals do buitengewone uitgaven door hut nleulito voorjaar veroorzaakt cn do tariuveuoorlog. dio do vrachten tof ?en «ooUag standpunt bradit, dat het voordeel voor di maatuchappüon guriug werd ou soais h«t ttrvutr zeilt Tcilies opleverde.. De acjiteruitgang -in de notto-ontvangsten. .lipo onaan genaam ook voor do aaiidcelhouJers, pleit in scoaoa docle.tegen den algtsmeenon voorspoed. De in do Chronido" gogoveu staat xan ontvangsten voor 84 spoonvegmaatschappijoü. «U-t aan dat, dc»e ' in do eerste twuo wekan van December Ds. «.liGlJS togon Ds. IÏC39750 in 1880 ontvingon, ecu toename du» van 34 pCt. ; het myicnaantal klom van iB'JdS tol 33407, zijnde een toenaino van eirca 15 i'Ct., zoo dat do ontvangsten por iu«l in 1881 D». 2Di et. m Ds. 2S5 bolievon, en dot niettegenstaande' IHuen gebouwd Z\JR en do wegcii in het > niet zooveel graan vervoerden uU in hot ovoreeukomstig tijdperk in 1860. , .. Bprüigt do» aan do eene Bfyle in het oog, hoe allorwege voorspoed hcerscht cn do handel bloeit, «an ilo andero stijde honden do tariovon-oorlot,' en de- macWnatlcn van gtooto spoorwcgondcrnomers, de netto ontvang sten en do prijzen der *aard«n omlaag. Do partij van Gould en dio van PaUucr-Snlhvan zou den ditmaal ft»ro krachten meten, liet i» bokiwl. dat baide psrtöen leh voorstellen hare eigene 10non ia Mexico te bouwen. De hoofdrichting dier l\jncn is het zelfde en het is bogrün«lvik' Jal Ooult' n.Sair"°UC!I K°" vaarlijken concurrent in bot veld lot, wleiw wni9 van bouwen (smal ppoor) het mogeHJk mankt K"«dko<1por lu workoa. Niet alleen in Mexico wordt een weg niet smal spoor (de Mexlcan.Vational)Kobouwd, maar ook m fexai en Arkanms zal dio lijn aansluiting hebbon, *ant, n» ar men zogl. U de Texa» eu 8t. Louis mot de Falmer-SulHranvartüop goeden voet. De Texas it 8t. Louis loopt over have gcboola lengt* in dezelfclo richting als do International eu reat Northern eu do Bt. Louw i Iroii Monntain .-l- l. il 'il" l' "'.. l' T ,ïu Grande naar Bt. Louis voeren. De Tesas i 8t. Louli} loopt van de Bio Grande naar Cairo, van daar over U* Cairo & St. Looi», naar Bt. Louis eo vimlt m die plaat» ceno bovrinde p«rt(j, welke haar wet de Meercu iu verbinding zal brengen. ? Zulk eenon weg «aoet Oonld een doorn in het oog zijn en dat hrj al 't mogclüke doot, om de onderneming tegen te werken laat zieh Logrijpen.. M»»r kan hU la» ? zün dool beroikeu door de Dauver eu Bio raiido AandeoIcn naar beneden te werken? Ja, voor zooverre do uolanchebbenden In de Donvor cn Bio Granile Poon"V' Maitschiippy, tevens bU do Mcxican Mtlonal, (de w«g met «nttlsAr in Meïlc» en Zuidelijk Tosas) /.nu bcImkken. Ooulds streven toa dan wezen om d* Uenvor lUo sh»res omlaag, aldus de deelhebbers in da Uciico lonen ta moeioiykhede», of. althans l.et rcrtromvou m Palmer-Bullivac aan 't wankelen te brengen, om op die wtjze de goldachietcr» van vertere deelname J» onthouden. Wat hiervan ook »(J. usk«r i» M, dat hot publiek door zulke msnoonvros wantrouwend wordt en zicliJie* de aoorUüi roet weinig of geen variatio. Colorado oblig.Üen en cortiflc.ten waren gezocht eerste monteerden 17 '?pCt. do laaUtc »,',, pCt. Lo«"» linnk cortifloatcn verminderden door ccnis ??nbwj JP«-'-'' ""''" Van 'do HullinJadio Bpoorwogwaarden verbeterden nand. Haarlem?Zandvoort 3 pCt., de oblig. Iloll.IJxoren Maatach. allen eon bagatel vaster, de Centraal aandeoleu door epeculntloTO vraag 2','s pCt. booger. Uitgestelde BChnld dito verbeterd* i/o pCt. AJuid. liyn Maatsdiapp l pCt. aangenamer. Behalve de 41/a pCt. Hyp. Boïtel- Wezel welke l'/4 Pct- l»Eer werden nf({o«even, warende "verige ivaardon nog al geanimeerd; caoilat de gestempelde Ie Hyp. Oblig. door oenigo vraag i pCL en 2o Hypotheek !?:$ pCt. opkwamen. Obligatiën Theiss, Fransca Oostenrijk on Elisabetu Oiscla «indoolcn, kwamen allen 1,^ i l pCt. op, Vietor Emanad en niJ-Italiianschfl Bpoonreg-ubligstjên verfluuivden daarentegen 1/4 a l/: pCt. Terwijl ' aandoolen Warschau Bromb. l/» pCt avan ceerden, verminderden Warschau Weenen l pCt. Voor bet meercudcel waren de diverse Bustdaoho spoorwegwaarden in Insteloozo en flauwe stemming, zoo dat voor dezelve over het geheeT l/t pCt. vwlles is te vermelden. In de Amcrik. Spoorwegwauden was nog voel handel,. de Aandoeloa soorten evenwel aangeboden en over het algeuwen lager verkrijgbaar, do llypotlieek ObUgaüan daarentegen prtyaliondend óu oeuige zelfs beteren prijs, do Oblig. Atcliison Topeka, Cairo 8t Looi», Jow» Hidland, Aand. Chic. Soatbw., 8 pCt. Oblig. Louis on Mashyille, Oblig. Miseouri Kansas en Texas, Oblig. St. Paul Minnesota en Union pac. Hoofdlijn avanceerden allen circa l pCt., de eenige verbetering woike voor Aandeelan zijn te vermelden is voor Chicago Uock IsUnd dozo kwamen l''« pCt. op, de overige soorten allen, eonigc zelf» gevoelig Isgcr. liet meest leden Denver liio pref. Louis en San Kranslscn, Hiehlgnn Contra l, prof. Oiagon Calif. Sbsrcs welke- 3 a 4 pCt. prijs ga.ven, vorder verlo ren Atlnnt. Paeif., lluftalo Fittsb., Canada Bonth., Chic. New-Orlcan», IJltnois, Isto pref. Lonis San Fransisco, Mifsouri Ka.npan. Eriós,- Omario's, Orogou's en Wabash 'l.a 2 pCL Certif. Clev. M. V. en Colnmbus verminderden 3 i. 4 «Ct. on Tolpdo Voorin 2I'2 pCt. Vnn ilo Tram Mantsdi. moesten de NoJerl. 4 pCt. cn de Uotterd. C\'; pCt derven; da overigen aangeboden doch zonder baudel. In rnmio Loten was de omzet ook niet bijzonder groot, Amsterdamsche, Antwerpsche, Brassclsche, Theinr eti MidhdöcUo kwamen door oenigo vraag l pCt hooger OflHtunriJkscho 18M l'/i pCl cn Prulssiicho pCL wil liger, du overigen lager ajmgeboden. ÓoeteiirpseUe 1851 na de loting 2 pCt.. dito 18GO en Ootit. Boden Credit baido !'/« pCt. Uger. Blad Weenon 2^/g pCt. minder, Itusulsclje IttOO verloren I/B pCt. Geld op pro longatie ruimer ter markt en a 41fc pCt. vcrkrÜRbaar. >. -C»iro Hhare* werden van 251/j i 2G pCt. Torhsndeld, Bteeda daJoode en i / 28 gonotoerU. AltEBIKAANSCHB 8POOBVTEOEÏI. _ , ? Onlanzi xijii van de TanderBiH lynen (de New-ïork Central & flndion lüver, de Canada Bonthera, de Lako Shoro A Klchlgan Bontuetn, -«n do MicJrigan Central) de cijfers gepoblkecrd, déuitkomsten betreffende, «*flu> bare Exploitatie in 1881 beeft opgelOTerd, vergeleken b\J h<(t ?""' «tin ta 't kort ata volgt: Dt »a,848,S9«.78 . ,18.404.786.64 PB. 88,175.913.28 . 17.8*9.894.81 Bruto ontvangsten Exploitatiekosten Netto ontvangsten . Dn. 14,3260,18.05 Benton, hmw en bel. . 4,750.799.84 TViD.t . . . . . .Dl- 10,669,219.S1 8 pCt dividend . . . 7.141,»12.j^ 3ürplns ... . .Ds. 8,427,706.60 Ds. 12,883,010.34 4.1)80,788.13 7.882,837,11 Dn. 7,138,343.61 .. Ds. 754,4B8.CO bedroegen in 1880 MM pCt en in 1881 C0.17 pCt. Lai-f Short <t Uicliigau Sonf}imi. Brnto ontrangsten . Ds. 18.749,461 Ds. 17,070,000 ' EzpL-kostcn «n beL . 10.418,105 -_i»-3««.<K"0_ Netto ontvangsten . Ds. S.Wl.SBo Ds. 0,084,000 Rente, huw, dividend op gegar. Aand*el«n ,8.750.874 . ir,710,OM Winst Da. 5.080,983 Ds. 8,974,000 8 pCt dividend. . . . 8.»57.8aO . 8,W.880 : Surplns Ds. 1.M8.C8ÏDs. 16,080 D« eiplottatl«koHt*a bedroegen la 1880 69.5» pCt en !n 1*81 02.80 pCt. B^oïtwgston'. Ds. 9,088,748. D-. 8.988.000 XxfL.kosten en beU ._ö,78«,75l_ ._6,75atOOO_ 5etto ontvangsten .Ds. SfUtM* r§- V8*»000 Beate, baar. . . . . l^M.410 . _;l.(lM.OOq_ Winst. . . . . -Ds. 1,780,588 Ds.. 491,000 8 pCt divid. in' 1880 . 1,499,OM ai£pCt.dlTM.lnl881 . . _ *»-«» . Surplus 5ïMI.WS 'as.Ml . D* Biplottatlekosten bednMgen in l"' ? IC pi. r. Wi voor de inkomsten , *oot,l» naar 't scugnt tusschen Oonld to Paüner gestreden wordt, tast de ondernemingen zelve aan en beperkt het crediet. Amsterdam, 5 Januari 1882. J. v. d. Iturg, Burgerlijke Stand. Ondertrouwd op 6 Januari 18S2. Lonrens Blonk en Hendriks Teimisse. , Johannes Boks en Maria Johanna Kneter. Abraham da Costa da Fonoeca en Itat'hol CarahM. Hozes Gans en Biontje BOjOkman. Doctor Oerhardns Petrus Korténhorst en Christin» Hendrika Jooephina Sloot. Qorrit Lautenachntz oh Maria Margaretba FrankomoUe. Willem Poters .en Zwanotta Jnstrina Snpbeert. Jacob van BbiJn en Cato de Jong. Henricus Fr&nciscus Maria Koemers en Maria Dorothea Walen. ' ' Carel Albertns Banou en Mtrla Bosman. ? Jacobns Cbristiian Beegen en Anna Maria Brands. Johannes Egbert Tonselde en Perendin» Maria Anthonia Eorneman. * ? Antonie Pieter de Vries en \Tilbolmitia Bendrika EUsabeth Schilt. Simnel de Vries en Clara Rimini. Albertna Jobaunen de Waart en Maria Joseph» Christma Lehr. Johan Hendrik BehulTcling on Willemijntje KuiJL Louis Lapidaire on Agatha Klazina Pico. Willem de Vries rn Claaina Blankemcijer. Jacob Mansbanden en Mar(jtjo Woeker. LoUmia Stoop en Jansje Smit, ;. . Amstcrdnm, Maandag 9 Januari 1862, don avonds ten zes ure prooies, in Frasciti,". Ben H«is, genaamd Nieuwliud", aan den Stations weg te Velzen. Een Boerenhuis, Heerongracht 848. ' Tw«e Huizon. Laagte van den Kadijk 35 en 39. Een Huis, Leprozohgracht 17. Drie Huizen, Nieuwe Achiorgraunt 10, IJ on 14. Een Heerenbui», Woesporzijde 3. , Een Hnls, Lauriergracht 02, , . n Suis, Langestraat 50. Een Winkalbuiu, OóuOsbloemslraat .00 n 62. Twee Huizen. Lindegracht 97 en 03. Een Huis, Oosten burger Middenstraat 10. Een Hnia en Pakhuis, WenterstiMt 1:13. . Een Hola, BgetanUerssracfat 94... . Een Hm», Boalen-EUand 11. ' ' Een Wlnkomnis, Boomatraat 94. .. Ben Huis. KawnnVo. Palmstraat 9. Drie Bonwfcrtoinon, Eerste Spaarndammerdwamtr. Vier Huieen, Haar). Honttatnen 71, Ma, Obtjn 7Ua. Een Huls, Vinkemtraat 160. , r Twse Hmzen, Ooaempto Bloot 40 cn 41. Een Huis, Lynbaangncht BI. ?? lm vellaatv ikiusK«iilM««si Perceelea». 10 Januari. Een Wlnkelhnis. Zoodgk 9. £en HnU, Leprozengrachi 81. Een Huis, Utrechtschedwarsittraat 125. Een Heerenhnis. Anutel 00. . Twee Hulzen, Laagte van do Kadyk 7 en 3. Een HnU, RomoinarmsteoK G. Een Hnis, Frans Halsstraat 12. ? ? , Een Winkëlhuis, Lbnyersdwarsstraat 7. Een KoopnvHMhuts, Itokln 42. Een Huil, Nieuwe Heerangracht 67. Een Koopmanaliuis, Wamoosstraat' 143. '? Een Hnls, 02. Achterbnrgwal 424. Een Wtnkeihuis, KalTorstraat 30, ' Drie Buiten. MelkmeluJem teeg. Een Winkelhnis, Fóell«dwanwtraat 2 en 4. Acht Bouwterreinen, 2» Spaarodammorstraat. Een Winkelhuls, Kortq Koningstraat 29. Ben Heereobuis, Prinsengracht Hip. ? Ecu Hoi*, BarndMteeg 7. Een Winkelhuis, Korte Koningstrsat 29. - 'Een Hai», Hotel, Cafó en BJiJleriJ, Yninlden. Een Hu>, Hoerengrarlrt 411. Een Huis, Daniül HUIporstraat 6. Ben Hnis, Orooto Houiairaat 33, Een Huis, PlanciusetrSat 21. Non Pakhuis, EUndsgraclil 83. Eea Huis, Jan Hanzenpad 169. ? Ken Winkelhu!; T^i.-Mtriut ?*.'. Tbt AsoMe. !>? ntw..-'-n %a'i ileidaahed ' .. n 7* t Uni/;-, H V 238* WEEKBLAD MIMItllYD. Verschflnt iederea Zondagochtend. Uitgeven: ELLERMAN, HABMS & C*. Kantoor: Bokin 2. .IHHOUBt ? BET BTB1FWBTBOXE, door J. A. KH8WETOVEBWEOWOEH. BTAATKUNDIO OVEBZIOHT. ALLKIILEI.J?GEMEENTEZAKEN: Een «oord opifjn pu, I«n verdwMOd» Loenw". Gel(jk recht voet aOett. Kltoa»B. Dit de KMutad. l» d* BaMad. JCÜUBT: Kitgih IrtoMok van FernJl In ,Debor»h," deor pret AH>. Th. Tnnsohe opei*. Jo»n Beoker.Qa«tet, «ui. _ tKTTKBÈUHDE: D* NodertaulMho letWron en htn. beoefaoinff, door J. H. Honing. Het Hoogtr Onderwijl van 1033 tot onio dlgen, door DolU. De lieuorofbooldoQuitnuorfUod, door 3. De gomeono joechioJeoli um het Oymna?lom, door Dr. J. Boos, enz. MILITAIRE ZAKEN: Oeneetbmdlge hnlp by schietoefeningen, door T. Z. Torbeteiingen by het Engolscho leger, door 8., enz. BCHAAKBPEL. FEUILLETON: UIT DE HEWNNEBINGEN YAN SER GENEESHEER," door Enniu». AI.LTJBLKI. BHEBVENBÜ8. OVEBZIOBT VAN DE BITEKTENMABKT. Aaerlkuiuohfl spoorwegen, dooi J. v. d. Bnrg. Veilingen. Burgerl^ke BUnd;?Te hnnr i(jade woningen. Vergaderingen. ADYEaTENTTEN: Soliouwburgen, enz. Het traffvetbaek. There are more thlags in heiven and earlh, Thut are dreamt of in oor philosopby. Ia Oen der jongste Weekbladen van het Regl, (no. 4709) is door den Utrechtschen hoogleeraar Mr. M. S. Pols gewezen op een ernstig gevaar, dat onze nieuwe strafwetSeving bedreigt. Hij vreest, dat de wet van Maart 1881 (StU. no. 35.) naar luid van haren titel: tot vcuMelling van een wetboek van strafrecht, aan dat opschrift ontrouw worden zal. Wat hem aanleiding geefL tot die beduchtheid, is de slotbepaling dier wêf, ia verband met de gedragslijn, die de regee ring, blijkens hare mededeeling bij het jongste begrootingsdebat, denkt te volgen. Wanneer de nationale strafwet in werking treedt, wordt nader by de wet geregeld. Tot de voorbereiding nu der invoering zijn door de regeering niet slechts zoo goed als geene aanstalten gemaakt, doch zij verschuilt die bmtiringv" BOB döbuutt tfer vereischte gevangenissen haaf vastknoopend, naar' een termijn, dien zij raamt op drie.jaren, waar van de duur «n werkelijkheid echter onbereken baar is. Voor deze hare houding is, bij monde van den minister van Justitie, slecht n enkele grond gegeven. Te weten: dat in het straf wetboek »bij alle strafposilies wordt uitgeigaan van de vooronderstelling, dat de ?gevangenisstraf voortaan eene waarheid zijn ?zal, het verblijf niet langer in eene staats> fabriek, maar in een huis van boete. Door >invóering van het wetboek onder vigueur >van het tegenwoordige gebrekkige gevaniltenisstelsel, zou men uitkomsten verkrijgen «door niemand bedoeld of gewenscht." Dit motief is het, waartegen de heer Pols zich kant, en dat hij ontleedt met eene kalmte en bezadigdheid, die den ernst zijner waar schuwende woorden verhoogt. Hij was er toe geroepen en is er top bevoegd. De Staatscommissie wier uitnemende arbeid, hoe gesmaldeeld in den parlementairen smeltkroes, in het nationale-strafwetboek is 'Belichaamd, en die op de erkentelijkheid van ons volk blijvende aanspraak zich ver worven heeft, bestond uit de Illl. Mrs. J. de Wal (Voorzitter), A. A. de Pinto (Secretaris), M. i'Pols,'A. E. J. Modderman (thans minis ter van. Justitie) en J. J. Loke. Dat hare leiien, de zaak aan wier voltooiing zij hunne beste krachten hebben gewijd, eene aandacht '»ol bekommering schenken, behoeft geen be toog. Mortumeaten van wetgeving, die dezen [naam verdienen, zijn vruchten, die niet schie'rijpen en nog langzamer worden geoogst. e weet in welke verhouding de codifi catie staat tot het volksleven in vollen omheeft den maatstaf in handen ter waar ing der bladzijde onzer geschiedenis, rop het vijftal zoo even genoemde namen Hjvend is gegrift. Tevens echter zalhetnied verwonderen, indien een der scheppers het grootscue werk, de schrik bevangt, n nijdig noodlot aan den eindpaal zelf idërgang zou kannen berokkenen. «Onder lie omstandigheden, meen ik een beroep te moeten doen, op allen, wien de zaak onzer 'Strafrechtshervorming ter harte gaat, om 'ernstig en krachtig aan te dringen bij de 'Regeering op eene spoedige invoering van 'het wetboek, afgescheiden van de volledige 'inrichting van het gevangenisstelsel, met toodanige tijdelijke overgangsbepalingen, als noodig zijn en met een weinig goeden wil zijn te vinden" zegt de heer Pok De pwekking vond reed*. instemming bli een "' ngrljk deel der pers. Ook hier worde ge en» van dien Weerklank afgelegd. wee hoofdgronden doet de hoogleeraar egen ,het' van' regeeringswege beoogde uitW gelden. Op eigen wljie, naar hunne be?UBrijkheid geordend, mogen zij hier volgen. Vooreerst en bovenal: daar geschiedt wetotirecM in Nederland van ttonden aan. Mea stelle zich sjachu bet geval voor dat ZONDAG 15 JANTJABI. i iemand vervolgd wordt wegens moedwilligen > doodslag, omdat hy in een twist een ander teen duw heeft gegeven, die door een nood lottig toeval en geheel buiten den wil des >daders diens dood ten gevolge heeft; een ifeit, door hei nieuwe strafwetboek met ten > hoogste zes jaren gevangenisstraf bedreigt^ »en terecht van opzettelykea doodslag onder* > scheiden. Voor elk, wien de wet iets meer »is dan eene formule, zal eene veroordeelinz »ter zakb van moedwilligen doodslag formeel »recht, materieel onrecht zijn. En het zal i nu van de meerdere of mindere voortva rendheid van een bouwkundige, van den *een of anderen tegenspoed by den bouw ader gevangenissen afhangen, of art l alinea 12 van het strafwetboek nog tijdig dit male»rieel onrecht zal kunnen voorkomen.". Er wordt hier in uiterst bevattelljken vorm de vinger gelegd op de wonde plek van onzen tegenwoordigen strafrechtel ijken toestand. Deze is zóó afkeurenswaard, dat, naar mijne besliste overtuiging, de wetgevende macht' door de algemeene slotbepaling van het straf wetboek een wél theoretisch, doch desniet temin zeer tastbaar conflict in het leven heeft geroepen. Niets gemakkelijker, dan liet betoog van dit punt te leveren. Bedoelde tlotlepalinrj (art. 475) luidt: »Het in werking treden > van dit wetboek wordt nader bij de wet gere»geld." Men lette wél. De slotbepaling benelst niets nopens een naderen weltelljkén termijn van afkondiging. Zij geeft een voorschrift enkel en alleen nopens het in werking treden der strafwet. Voor de vraajj nu, of eene wet al dan niet bestaat! is de afkondiging, en deze alleen, beslissend, (art. 115 GW.) De onderscheiding wordt dan1 ook mal ronde woorden gemaakt in art. 2 der wet, houdende Algemeene Bepalingen. Het luidt: »Da wet»ten zijn in net geheele Koninkrijk verbint dende, wt kraehte van derzelver afkondiging i door den Koning gedaan. Zij werken ter> stond, nadat" enz. Uil dit voorschrift volgt rechtstraaks, dat het strafwetboek Wet is. Wet niet enkel bij manier van spreken, of .in overdrashtelyken zin, maar ia de strikt jurttQscne b«ee*eate ^an bei woord. Art. l alinea 2 nu dier Wet geeft de navolgende bepaling: >BlJ verandering in de wetgeving. ma het tijdstip, waarop het feit begaan is, »worden de voor den verdachte gunstigste B bepalingen toegepast" Ook hier lette men op de bewoordingen. Niet van bet in werking treden der nieuwe Strafwet, maakt deze laatste hare.voor den verdachte gunstige bepalingen afhankelijk. Zij gewaagt enkel van: veran dering in de wetgeving. En veranderina in de wetgeving heeft ontegenzeggelijk plaats gegrepen. JEr bettaat eene nieuwe wet. Dit conflict is theoretisch, en had behooren te worden voorzien. Theoretisch is het, omdat de redeneering voor het onderstelde geval anders zou moeten leiden tot algeheelc straffe loosheid ~ hetgeen niemand wil. Eene wet, die nog niet in werking is getreden, hoezeer ook wet, kan niet worden toegepast. Bijge volg zou de oude wet ter zijde gesteld magen en de nieuwe nog niet ingeroepen kunnen worden. Voorzien had de tweestrijd moeten worden, doordien man deed, wat trouwens het gezond verstand aanwijst. Men h;id be hooren zich te onthouden van eene slotl>ep<i~ ling, die eene wet op den eigen oo^enbtik ep in n adem wet en nietioct doet zijn. Daar zijn goede en slechte wetten. Ja eelfs kan men, bij eenige oplettendheid, een mid delsoort van wetten ontwaren. Doch zwevende wetten bestaan niet, en ze, blijkens de wet op de rechterlijke inrichting van den heer Godefroi en liet nieuwe.strafwetboek, ontdeKt te hebben, schijnt eene specialiteit van ons Parlement. Zoo gij u aan de logica vergrijpt, wat wonder dat deze zich wreekt? Afkeurenswaard echter in erger dan theorelischen zin, is de strafrechtelijke toestand ten onzent, nu dagelijks eene straf uitgespro ken en toegepast worden kan, waarvoor de rechtsgrond in de volksovertuiging, blijkens de jongtte ttra/aet, heeft opae/touden te bettaan. Men zij uiterst voorzichtig met de fundarnenteele beginselen, wier ongeschonden handhaving den grondslag zelf van den rechts staat vormt. Eene regeering is spoedig uit oogenblikkelijke verlegenheid geholpen door eene slotbepaling, gelijk zoo even werd mede gedeeld. Daardoor wordt een tijdvak geopend, dat men naar willekeur rekken kan, terwtyl men tevens .naar de letter der wet tegen aanmaning is gedekt. Dal dit de bedoeling M het te onderstellen by een man, die het strafwetboek hielp ontwerpen en tot stand brengen, ware de ongerijmdheid zelve. Doch machtiger dan onte wil is de nooddwang der omstandigheden. En ook voor deze, zoover hij ze vermag te verhoeden, is een bewindsman verantwoordelijk, zoolang althans de regel geldt: gowemer e'ett prévoir* Zooveel voor net minst staat vast, dat ten onzent dagtlijkt eene onrechtvaardige straf kan worden toegepast. By dit alles overwegend belang zlia wU allen belrokken, uit kraehte onzer volbsoliaarUeit. Gevangenissen kunnen er gaandeweg kom*, voorzoover ze nie reeds bestaan. Doch Radrt moet er zyn, nie straks, later, ia de toekomst, maar nu en oogeoBlifckeiyk. Dit is de oaafwysbare eisch van geheel ons uwven, de voorwaarde der saownleving, hetrèfaen wexeu onzer taak Waarvoor zUn wtt er, ro» Recht «r «at i»? Een Staat, die onMpht duldt, schouderopha lend gedoogt, achter eene slotbepaling zich verschuilend, doet onrecht, en des te zwaar der, naarmate men hem niet treffen kan Eene Regeering, die het bestaan van onrecht kent en niet zondtr veruijl opheft, is verant woordelijk, zoo niet voor de wet dan jegens natie, phchtbesef, roeping. Nous avons charge d'èrnes. Zy wete, dat het meest mag worden gfrëiscnl van hen, die over de ruimste hulp middelen te beschikken hebben. Of bestaat er werkelijk een onoverkomelijk» hinderpaal tot onverwijlde invoering der strafwet? Is ons gevangenisstelsel ingericht op een voel, dat het met geene mogelijkheid zich leent tot eene aan wending gelij k vereischt wordt door de jongste wettelijke regeling? Neen, antwoordt de heer Pols, en het is zijn tweede motief. Neen, niet enkel bestaat der gelijk beletsel niet, doch er is tastbare over drijving in de voorstelling van den minister, die thans onbegrijpeltjkerwijze over dezen boeg het wendt. Eene overdrijving zóó groot, dat men onwillekeurig zich afvraagt, wat er schuilen mag achter het voorwendsel. Luisteren wij naar den Utrechtschen hoogleeraar: >Ik zal hier niet onderzoeken, in »hoeverre onze tegenwoordige gevangenissen »le recht als staalfabrieken en niet als huizen tvan boete worden gequaliüceerd. Ware toch > de quulificatte juist, dan is de Regeering «daarvoor verantwoordelijk, want noch volgens >ons tegenwoordig strafrecht, noch volgens >de organieke regeling vao ons gevangenisi wezen behoort het aoo te zijn. Het zou der iRegeering dan ook moeielijk Vallen heUij >ln den Code Pénal, hetzij in het organiek »besluit vaa 1821 eenige rechtvaardiging te ? vinden voor eene aitvoering der tuchthuis»ea gevangenisstraf, wiarby het karaktervan «straf of boete niet op den voorgrond stond. verwezenlijkt werd. Maar de geheel? «opmerking komt mij zoo vreemd voor, dat »ik onwillekeurig bij het zoeken naar haar Ypraklischen inhoud net gevoel heb naar een «schaduw te grijpen. Het spreekt van zelve «dat men bij da strafposilies in het nieuwe » wetboek is uitgegaan van de veronderstelling, «dat de gevangenisstraf eene waarheid zou «zijn, en het zou dwaas zijn geweest als men «van eene andere veronderstelling ware uit«gegaan. Maar heeft de Code Pénal of ons tegenwoordig recht zich aan die dwaasheid v schuldig gemaakt? of gaan onze hoven en rechtbanken bij het bepalen van de thans bedreigde straffen van de veronderstelling «uit dat hetgeen ze opleggen, geen straf is'? Ik begrijp zoodanige beweering niet. Is, wat ik bijna zou vermoeden, de opmerking niets r dan een uitval van een warm voorstander »van het cellulaire gevangenisstelsel legende «gemeenschappelijke opsluiting, dan bevat zij »teene. tastbare overdrijving. Ik ben zqker geeo «voorstander van gemeenschappelijke opslui«ting, maai de beweering dat ze geene straf t zoude zijn, maar gelijkstaan met arbeid in »cen fabriek, mist allen werkélijken grond. D Ook onze gemeenschappelijke gevangenissen «zijn huizen van boete, evenzeer als onze «cellulaire .gevangenissen. De strijd tusschen «cel en gemeenschap wordt verkeerd voor>gesteld als men hem een strijd tusschen «waarheid en onwaarheid noemt, tusschen «straf en exploitatie van arbeidskrachten. Ook «nu heeft de rechter de bevoegdheid binnen «zekere grenzen te bepalen of de gevange nisstraf in de cel of in de gemeenschap zal «worden ondergaan, en tot nog toe heeft > niemand daarin de keus lusschen twee geheel ? verschillende- straffen gezien. En de gevantgenisstraf van het nieuwe wetboek is in niets «verschillend van de straf die ook thans in «onzecellulairegevangenissenwordiondergaan. «De strafposiüen in het nieuwe wetboek heb«ben ook geen andere straf op het oog, en «zullen in geen enkel opzicht hun repressieve «kracht verliezen of *aa beteekenis verande«ren, wanneer men den rechter veroorlooft «gedurende een kort overgangstijdperk te > bepalen dat de straf ook in gemeenschap «zal mogen worden ondergaan." Hier alzoo hebben wy voor ons eene twee ledige waardeering van onze bestaande ge vangenis-inrichting. Beide zyn zij afkomstig van mannen, by uitstek vertrouwd met liet onderwerp, dat zij bespreken en leerstellig zoowel als uit eigen aanschouwing kennen. Wekken die uitspraken gelijkelijk vertrouwen? Een vonnis is niet een machtspreuk, doch het samenvattend oordeel krachtens vooraf gaande overwegingen. De heer Pols komt daideiyk en ruiterTijk voor de zyne uiL Waar echter fijn die det minister»? Hij. geeft te Verstaan, dat onze bestaande gevangenissen «staalfabrieken" zijn. Hij acht out ne voord voldoende om de invoering der strafwet qp Abonnement p«r 8/m. / I.?, fr. p, p. / 1.18. Afcond. N", illeen un de Kinken mfaggUax h » 0.10* AftTarteBttBnvanl?6ngelf/l.?iedanngelmwr » 0.15. te schorten voor n tijd, wiens daar te bepalen in geene menscheiyke macht «iaat H|j berijt derhalve dit enkele woon;.tot grondslag voor een uitstel, dat, buiten xtyn wil en tegen zyn wensch, noodlottig worden kan voor een der gewichtigste aangelegen heden van ons volk, b het te veel gevend, wanneer men hem vraagt het bnoijt eener stelling van zoo verregaande strekking niet slechts, maar, op zijn standpunt, van zoo reusachtige draagkracht? Van een > gebrekkig gevangenisstelsel" ge waagt de minister in het aphorisrae, dat hij zich vcrledigde de natie te doen vernemen. Het zij zoo, doch zorgen wy vóór alles, dat de vraag, onte vraag, niet worde verplaatst. Dat oos bestaand gevangenisstelsel is een toonbeeld van volmaaktheid, niemand, ook de heer Pols niet, zal die stelling willen onderschrijven. Niet echter om het gevan genisstelsel op zich zelf, is het hier en nu te doen. Waar het op aankomt is de vraag: of niet de bestaande middelen de straf toet kan worden ten uiteoer gelegd. Het za! > gebrekkig" gaan, zegt ge. Goed, maar bij uwe opvat ting, gaat het m liet geheel niet. Dat aan de verandering eener orde van zaken, een tijdperk van overgang eigen is, en de feilen van oude herkomst niet als met een tooverslag te verhoeden zijn, weeteen kind. Doch, en nog eens, gebrekkige toepatriny, die de ge legenheid opent in de goede richting te doen wat men kan, is duizendmaal verkieslijk boven handhaving van het bestaande, dat eenparig en eenstemmig veroordeeld is. Voert ge het strafwetboek in, zij het met onvoldoende middelen, in de daad zelve ligt een energiek beroep op de magistratuur en op de natie. Op gene, dat zij door oordeelkundige mede werking u Jn staat sleüe, zooveel voorloopig doenlijk is. het nieuwe karakter der straf te verwezenlijken. Op deze, dat zij van over{Jlde oordeelvelling, bij onvoldoende, doch noodzakelijke en onvermijdelijke gegevens, zich onthoude. Dergelijk beroep, dat van goeden wille getuigenis aflegt, pleegt steeds [öhoor en ' eereerfnUjIt <ng<>a9 t. ~~i*.. fiat echter drukt deee nwe angstvallige verwljfeling uit? Wat anders, dan trage be rusting, schuchtere moedeloosheid, benepen schroomvalligheid? Op 13 Me^ 1875 heeft iet vijftal aan den Koning de vracht eener schier vijfjarige onafgebroken werkzaamheid aangeboden. Zij moest, naar hunne hope voor het minst, leiden tot eene»zoolang gewenschte en zoo dringend noodige hervorming der Nederlandsche strafwetgeving". Is de veder, die deze woorden mede onderteekende, thans reeds weggeborgen? Zijn des ministers jong ste bezwaren, loome tred, aarzelend optreden de eigenschappen eens liervormera wellicht? Of voegt het dezen, moet het zijn, rakelings door bezwaren heen, een wejj zich te banen? Men beroept zich op de toekomst, die de minister, vergoelijkend, als aanstaande nog slechts drie jaren, afschildert. Nog slechts drie jaren aldus namelijk luidt de verze kering van den heer architect-ingenieur, die de regeering goedgunstiglijk overneemt. M ' ' van onvoorwaardelijk' vertrouwen' is des te verrassender, daar toch ieder w'eet doe wisselvallig bouwen en niet enkel bouwen van ehdtemue tn Espagne is. Ook moet dergelijk blind gelooi door den betrokien deskundige op te hooger prijs worden gestold, nu een andere (of, hetgeen de zaak etwat pikanter maken zou, deselfde) des(undige den minister de Vries verzekerde: ten minste eeven jaren te behoeven. Het is waar, dat die termijn van ZEVEN jaren bestemd was voor de oplevering van TWEE groote cel' 'ulaire gevangenissen. Daarentegen wordt thans een termijn van DRIE jaren, voldoende ge acht voor DBIB gevangenissen »of liever VIER, >want die te Groningen is nog verre van hare voltooiing, terwijl ook het meerendeel der andere gevangenissen zal moeten worden herbouwd en nieuw ingericht, zegt de heer Pols. Ieder ziet alzoo, dat de raming van de beide deskundigen, klinkt als een klok en uitkomt ;elljk in zake bouwen pleegt het geval te zijn. Naarmate het aantal der te bouwen gevan genissen toeneemt, wordt de t^d, voor hare aflevering noodig, ingekrompen. Bij de rekening echter is een factor vergeten, waarop de heer Pols eveneens de aandacht vestigt. Een voltooid gebouw is alles behalve, maar alles behalve een gereed gebouw: i Het ia toch niet voldoende, dat a» architekt het gebouw aflevert Voor de inrichting en in werking-stelling zal wellicht evenveel tijd > noodig zijn als voor den Bouw. Overhaaste »in-werking-stelling met onvoldoende hulpi middelen en onervaren personeel kan ons > geheele gevangenisstelsel voor jaren beder»ven en zal. veel schadelijker zijn voor.de »goede werking van het wetboek dan een «tijdelijke onvolledige toepassing." De drie, de teven jaren van zoo even zullen dus cum grano solt» moeten opgevat worden. Laat ons voorbeeld volgen en bij bennntiflriMTi dat 6an tArmlIn van uitstel voor *«v jaren noodig tya of liever beett zal. Dan heeft niemand te klagen. . Over t«f jarea alzoo belooft de minuUe invoering van het strafwetboek. Wie ecffiëV , waarborgt, dat die belofte gestand gedaan 4 worden zal? Wie kan voorspellen hoe d« * stoedf, doch ten onuat vooral, bew bodem <br po&itk alsdan er tsfeiT Een even voortvarend staatsman al» groot geleerde herinnerde den schrijver dezer rege len eens aan Voltaire's uitspraak: Quand o» a du pas a faire, neuf est la moitiédu cht* in. liet geestige woord is treffend juist en menschkundig. Vooral, waar het organieke wetten geldt, zou het kannen blijken, dat steeds stijgende eisenen den tienden beslis senden stap even bezwarend maakten als de negen vroegere voorbereidende. Men rekene met eene maar al te bekende eigenschap vaa den menscheltjken geest, die, vooral in df poli tiek, onwaardeerbare diensten bewijst gelykeiyk aan den ondoordacfaten ijver of net dolcefar niente. De zucht namelijk om het bereikbare, dat vlak voor de hand ligt, te versmaden on den wille van Iets Anders, dat beter, volle diger, in allen gevalle begeerlijker geacht wordt te zyn. Men lette op die richting by da overweging der vraag: welke duizeling wekkende dingen al niet kunnen worden te berde gebracht en als volstrekt ja onvermij delijk noodzakelijk voorgesteld, ter gelegen heid eener strafrechtspleging op nieuwen grondslag. Een strafwetboek toch is, ook uit het oogpunt van het parttj.verband, geen onverschillige of door allen gelijkelijk gewenschte zaak. Reeds thans zijn in den arbeid der Staatscommissie wij* zigingen aangebracht, waaraan de minister on getwijfeld zijn zegel enkel hechtte, omdat hij de kostbare lading, zij het ook door wer ping, voor volslagen ondergang behoeden wilde. Wie echter kan instaan, zelfs maar redelykerwijze instaan, voor eene toekomst vm dim duur f Wie waagt zich aan het opmaken eener rekening, die ditmaal, zal haar fadt ook maar eetug vertrouwen wekken, geheel met'en bênevèW de aensw^zeTiarer Verte-' genwoordigiag na zet jaren, omvatten moet?. Om in de verwachtingen, des ministers te deelen, is veel lijdelijk vertrouwen noodig. Een vertrouwen zóó groot, dat het aan roekeloosheid grenst. Zwaarwichtige belan gen, gelijk hier in het spel zijn, behoo ren echter, zoo ras het aangaat, losgemaakt ? . te worden van der tyden onzekere uit-*Swe""S komst. Onafhankelyk van eene steeds wis-T°n ** aelvallige toekomst brenge men het straf wetboek, dat thans reeds dévreemdeling allerwege ons benijdt, op veilige plaats. Niet straks, doch heden, liever dan morgen. Daar ts niets geschied, zoolang er iets t« doen over blijft. Hogen zij allen, wier rechtsgevoel pijnlijk wordt aangedaan door het feit, dat het fiere Nederland nog steeds naar het voor schrift des f ranschen overweldigers, strafrechts pleging oefent, zich vereenigen om der Re geering gmdsche les voor oogen te houdeji. an de in At werk, ?ordt do n Amsterdam, 12 Januari '83. J. A. Levy. NIEUWE KIES VTET-OVERWEGETGEN. '*??*? +»» De dagbladen bebben medegedeeld dat Saterdag, den 21n Jannari a. t. in Odeon een zal plaats hebben van besturen yan liberale tieavereenigingen, daartoe nitgenoodigd dóór het bestuur van Bwgtrpligt. ten eind* ta beraad slagen over en hit vaststellen van een gemeen! schappelijke gedragslijn om te geraken t Mueswetawijziging. - i Het is ons niet bekend wat eigentlijk het.pJogramma dier vergaderin/i bevat. Doen aangeiien men weet, tolk Bwgerpligt censnsrerlaging oH da jongste verkieiingen tot leus baaft gesteld, Jtan de bedoeling moeilijk een andere «jfn, dan met de besturen der toongevende kiesvereenigingen te overleggen, boe ver eene oensnsverlaging dient te gaan, om onder de liberalen eenige overeen stemming ten desen opzichte te verkrugen. Na de Begeering neet to »arbeldenv aan een Wetsontwerp tot WQiiging Tan de kieswet is zulk een vergadering jseker tydig en op haar plaats en zal men met yerlangen de slotsom, waartoe do tesaft^fp^^^p^nffn sc^len komen* te ffemoetaieo* Reeds nu eoEter kan men voorspellen, dat het aan vertchil van metning niet ontbreken zal. De verschillende nuances van de liberale party zullen er eh openbaren. De oud-liberalen, die, bet koste wat bet wil, de meerderheid m de volksvertegeuwoording wensoben U behouden, kannen natuurlek geen vrede hebben met oen eensns- verlaging- van eenige beteekenis, daar die beo zeker ten val brengt. Wie onderteekent gaarne s^n eigen doodvonnis? De voorstanders vaa algemeen stemrecht willen evenmin van census-verlagmg iets weten, hetzij om» dat rij uit beginsel den census veroordeelen, hetej} dewijl s|j, o.l. ten onrtobte, meenen, dat alge meen stemrecht der geavanceerde partfl voorde liger zal weien dan een verlaagde census. Onder, da voorstanders van census-verlaging >al bet tenobüvan inlicht ikh evenzeer kracher die met peneqnatk TAB den eonsus willen nemen; die dus alleen de onge* kbeio, die de eene plaats in vergelijking met de andere ten opakhte der atembevoegdbeid treft, willen weggenomen zien. Een censot-verlaginf die, met beleid toegepast, bijna geen invloed on». * " ~~£enjBi aeB miivj}o partijverhoudingen «m

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl