DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 239 f ondorteekende cirkulaire verzekert, de eer va» het vndcrhind er mede aemocid is." Nederland met z|jn yier Universiteiten, en hon derd vijftig professoren, kan voor een zuiver tretcnschappclijk dool nog uiot eens 30,000 Gld. hy een gurtn, ofschoon blijkens de circulaire, man nen ah de llenufort, v. d. Boetielaer. Royaerds «van Schei [«iiütol, do Vos van Steenwijk, Verloren van Themaat, cnx. enz. onder daaeuen voorkomen, dia verklaren dat ,<to eer van fat Vaderland er wede yetnteld i t". Bedenkt men hoe lelden «r gelden mvcaagd -worden voor eeu auiver wetentchapceiyk dool, hoeveel honderde beoefenaars «n vrienden, der wetenrchap het rijke Nederland telt... inderdaad dan i» de e«r vaa het vaderland reedt verloren, ?Je m«m deio gelden «il ophalen bfl dat deel dar bevolking dat *oo ver nogeujk van da wetenwhnp ver wijd» rd i». Waar blgvcn de rijke Nederlandsche weten?ohappely'ken, dio do wetenschap te lief bobben on voor haar een kollekte te houden?. . De heer van Heeckeren van Keil nam Donderdog zitting als lid der Kamer en legde in handen den .voonitten de gevorderde eedea af, Tot hiertoe , WA* hét stoeds gewoonte .dat het. ,gebe*le bureau der Kamer by die plechtigheid"' .oprees. Ook nu ttond de voorzitter, loen hjj het nieuwbenoemde lid 1>e$edigde in iwarteu rok .met witte das van *yn letel op en met hem do Wide coramiesen griffi-jr. M»!»' i»ègriffier der 'Kamer, mr. J. D. Veegew, bleef zitten^ De Heereh Wintgcns en Heydenrück denken over een nieuwe cedsinterpcllulic. Met Bi tegen 33 stemmen heeft de Tweede Kamer een voorstel de* voorzitten verworpen, om heden Zaterdag ook te vergaderen, als 't voor de zoak-de Jong nog uoodig wai. De heer Corver Hooft vond het wat al te erf? om de werkcaambedou te'beginnen met een inbreuk , op het reglement van orde!.... Dat argument vond weerklank en wij be grijpen het vilkoaien. Want liet gaat in den regel 700 bij de Kamer: in don beginne zachtjes aan, doodbedaard en geregeld; maar als de tjjd van het reces nadert, don pul-nel vooruit, over heg on aloot gesprongen, zonder zich aan reglement van orde of belangrijkheid van t onderwerp tost oren; men denke slechts aan de laatste hoofdstukken der Btimtabogrooting, waarvan d« eersten de diskussie by ellen krijgen toegemeten. Prof. van Geer, zoo meldt men aan het X. i: d. D. heeft bij het N.utsdopartement Leiden een voorstel ingediend, om op de punten van beschrijving voor de algcmecne vergadering te brengen^ dat de Maatschappij zich wende tot de Repeering met een adres, waarin op afschaffing van de Staatslo terij wordt aangedrongen. .Een nieuw gevaar dus voor déStaats- of, om de meer en meer in zwang komende konstilutionecle spreekwijze te volgen voor Zijner Majesleits-lotery. De dagbladen bevatten: . ? Hot Handelsblad: Ons tweede Tart. Niet In den Doofpot! (De penslonucring van Dr. Flo*). Hot Htndelatraktiat met FnnVrtyk. Lompen. Vriendschap pelijke drang (invoering Strafwetboek). Kiourechthorrortning. Kimict Rolta-aiinnctic Courant: Bornao(«lot). Oazo Belastingen (registratie). De farooring van het .Strtf-, ?wetboek. liet HaodeUtraktaat met Frankrijk. lltl rorfi'»'Ja«rf: Cooititotiouoole Politiek. Eindotfjk? (Sariaame-kwestle). 1'lrefli'sdit Courant; 1881. : ' Jbnittrilamtche Courant: Onzo flnaircioolc toestand. Japan. Een oratio inangoralis ia 't verschiet. Dagblad ran Ztiid-HoUantl ett 'i Grarmhagt; i Een ?ensatio-itnk (Verrnnging van den Daitacben gezant). Het traclaat met Frankrijk. SlanianrA' Tta nnffarechUchfldAn nniMtr Imroaux van stomopooming, te ' Het eteclrisch licht brengt soms duisternis aan. De gnskwestie War te Amsterdam zou, zonder dat licht, zoo helder als do dag Wezen en dus geen kwestie meer zijn. Want ernstige bedenkingen tegen het oprichten en ex ploi* teef-en van een {jnsfobriek door do gemeente zouden er dan niet bestorm. Wél wordt door ile directie van de Amstcrdamsche PijpgasCumpnpnie gezegd, dal het drijven van der* gejijke ondernemingen, ton einde daarmee wiust te behalen, aan gemeenten niet geoor loofd i s, volgens het oordeel «uitgesproken door onderscheidene ministers, collegiün ran Gedeputeerde Staten, gemeentebesturen en geaclife schrijvers".... maar men laat die geachte autoriteiten pralen, richt hier en elders en overal gemeentelijke gasfabrieken op of neemt de fabrieken van de maatschap?????i pvcr als (of soms vóór) de concessie .ndigd is* exploiteert die labrieken voor .ning van do gemeenten, en bevindt er \\el bij. Praciisch bestaat het wettelijk, vaar niet en oordeelen de gemeenten dat "v -*ven goed gas mogen stoken en verkoopen als de Staal brieven en telegrammen mag verzenden. Mocht er hier of daar een letter in de wet zijn die zoo iets schijnt ie verbie den, dan zal bij gelegenheid eerder die. letter veranderd worden, dan dat .men aan den ontslancn toestand een einde maakt. ? Wnnt de ervjring heeft geleerd dat gaslevering van gemeeptewege voor alle partijen" goed is. Beter en goedkooper gas, voordeel J voor de.gasverbruikers en -voordeel voor de gemeentekas, dus voor de niet-gasverbruikers, zijn gewoonlijk de gevolgen. Wel hebben de heef en van de Ilollandsche Gasfabriek gelijk, ais zij beweeren, dat uit de mate der voordcelen die in andere groote Europeesche steden behaald worden, met onnliddelijk tot die in Amsterdam mag' worden besloten ; want de bodem van Amsterdam maakt zeker het vermijden van gasverlies zeer moeielijk. Men moet zich daar een grootcr verlies dan elders getroosten, of meer en kostbaarder voorzor gen bij het leggen en verbinden der buizen nemen. Doch dit kan hoogstens hebben, dat de voordeelen uit de exploitatie .voortvloeiende, iets geringer worden dan in andere Europeesche steden, en dan nog kun nen zo zeer aanzienlijk zijn. In kleinere steden in ons land, wier bodem mot deAmtferdamsche volkomen is te vergelijken,, ge schiedt, soms ondanks een slordige wijze van buizen leggen , de exploitatie met voor deel voor gemeente en partikulieren. Maar Amsterdam bie'dt andere bijzondere nadeelige omstandigheden aan. Oe grachten maken h«t leggen van twee hoofdbuizen noodig, terwijl straten slechts n vereischen; do vaste zoowel als de beweegbare bruggen veroorzaken schade voor de gasleiding. Er zyn reeds twee gasfabrieken en een water leiding, 'en by deze drie stelsels tan buizen sou men een vierde moeten voegen. Vele gasleidingen en ornamenten bij particulieren m gebruik behooren aan de bestaande gas fabrieken en zouden dus overgenomen moeten worden. Doch dit alles iljn geringe bezwaren, die tot de hoofdtaak weinig afdoen, en de dircctien der beslaande gasfabrieken, die deze bezwaren aandragen, moeten zelf beseffen dat zij niet «overwegend" ljo. Maar het elecirisch licht? Voorzeker, dat is de schaduw die op de zaak valt. Als er kans is dat men eerlang geen gas meer noodig zal hebben, dient men tich tweemaal te bedenken voor men miltioerien ?uitgeeft voor een gasfabriek en een bu zcnleidiog. Maar bestaai die kans? Het electrische licht zal zeker meer en meer in gebruik komen, dit is buiten twijfel. De clccifischo lampen worden telkens verbeterd; die een sterk licht geven, voor ' openbare verlichting en groote zalen, worden steeds weer van een betere constructie gemaakt en het licht daardoor standvastiger. De verdeeling^van het electrisch licht, zoodat tal van branders uit óón bron gevoed worden, wordt pok meer on meer bereikt. Wat de toekomst in dezen zal geven is onmogelijk to voorzien. In het bijzonder niet wat de kosten van die verlichting zullen zijn. Niet van.[nar tot jaar, maar van maand tot maand vailen er ver beteringen in de eledrischo verlichting op te merken. Gelukkig dengene die iu zoo'n tijd een beslissing, waarmee zulke groote sommen gemoeid zijn, niet behoeft te nemen. Ver klaarbaar is dus wel de mcening van twee gemeenteraadsleden in do Afdelingen, om de zaak een paar jaar uit te stellen. Men verschuift zoo gaarne de beslissing als zij moeielijk valt. Maar daarmede is Amsterdam niet geholpen. Er moet nu beslist worden, wil men niet beginnen met eèo deel van de voordeelen. die men kan behalen, op ie offeren. lii'188-J kan. de eenc fabriek worden vervangen, en in 1887 de andere, en het ii dus tijd om een besluit te nemen. Veronderstellen wij nu ?eens het ergste geval, dat namenlijk het eleo trischc licht zeer.algemeen wordt, zelfs zóó algemeen afs thans het gnslieht. Zijn <le millioenen aan een gasfabriek en een buizenleiding besleed dan wegge Worpen? j Ons aatwuord is v tlmondig neen. Ook bij j die veronderstelling is liet, oprichten v.in een gemeentelijke gasfabriek in de omstandighe den waann Amsterdam verkeert, een goede zaak, een zeer goed te verdedigen geldbe legging. Zóó de gemaakte veronderstelling bewaar heid ivordt, zal dit toch slechts plaats heb hen over verscheidene jaren. Zoo als de zukon thans staan kan er van een vervanging van hel gas door elecirisch licht geen sprake zijn. Die vervanging zal langzamerhand optreden; Ai\ ann n» HA» aodar umrdt OAloUi-orlnfx *>*??>. het gas dat hem zoo lang gediend heeft en neemt het betere. Maar dut streven nuarwat beters bestaat niet alleen bij de gasverbruikers, doch ook bij hen die tegenwoordig zich weegkracht te leveren. Natuurlijk geldt dit in nog sterkere male voor groote gebouwen, dio voor zich zelf afzonderlijk de electrische verlichting willen aanbrengen. Die kunnen altijd zich van een gasmoteur bedienen, zooals velen ook reeds doen en daardoor zich niet duurder maar gemakkelijker en minder ge vaarlijk bedienen dan met een stoommachine. Zoo zal dan de gemeentelijke gasfabriek, juist door het elcctnsch licht, een nieuwen uitweg voor haar. fabrikaat vinden. Doch er is meer. Oe directie van de twee gasfabrieken dia zich lot den Raad met adres sen hebben gewend, wijten daarin met klem op do nadcclige kansen, die een gasfabriek kan opleveren. Maar luien zij eens vertellen welko voordeelon htm al sinds het verkrijgen der concessie ia den schoot zijn gevallen. lloo zij in het begin verlegen waren met do massa's koolleer en welke prijzen daar later voor werden betaald. Er is alle kans dat dio teer verder in prijs zal i ijzen, want men, leert hoe langer huo moer die nis een kost bare grondstof voor vele kleurstoffen n andere' producten gebruiken. Nog sterker is de locneming in waarde van een ander bijproduct der gasfdbricalie, van Jiet ?immoniakwater. Fubriekon die vroeger slechts honderden gul dens daaruit iï*i;iktó*t, krijyeu nu zooveel duizenden er vuor. De waarde dezer twee bijproducten, in'verband het belangrijke derde, de cokes, maakt op zich zeil liet voortbestaan van gasfabrieken mogelijk, welko uitbreiding ook ilc clecti isclie verlichting moge krijgen. De chemifcho industrie kan niet builen teer en iiimnoniakwater en' mocht het namnl gasfa brieken in hel algemeen verminderen, dan zullen hunne bijproducten in waarde winnen. De stelling waarvan wij uitgegaan zijn, dat de electrische verlichting zoo algemeen zou worden ,iU (hans die door gas. is echter nog maar oen veronderstelling. Zeer goed mugelijv te het dat het nooit zoo ver komt. Voüi' een groot deel hangt hel af van den prij'i waarvoor het eleciiiscli licht te leveren is. on daarvoor zijn nog geen cijfers te geven. Sleohts er.k\'le, die een toepassing op kleine schaal betreffen, zijn bekend en deze zijn uiel in het voordeel van het electrisch licht. Eu de iiuio van concurrentie die het elcctnsch licht het gas zal aandoen, hangt niet weinig ; af vaa de itfslabrikanten zeil. lbo beleren goedkooper hut gas is, lióo meer men partij Irukt vau de nieuwe constniciie van gasbran ders enz., hoc meer men nan de concurrentie vaa het elccinsch licht het hoofd kan bieden. Uit het meegedeelde is het duidelijk dui wij van oordeel zijn d.it de gcmecnlurju t in duu zin van het voorstel vun Iti en W. dient ie- besluiten. Het is een gewichtige beslis- ', sing, eenigu aarzeling is verklaai baar, doch de overweging van alle omstandigheden voen tot het besluit dat zij in den aangegeven zin uioct genomen worden. Leeuwarden. Dr. Vilus Gruinsma. Donderdag a. s., 21) J in., des avonds te 8 ui c z.l de lieer J, NV. 'brouwer*,' van Boven kerk, ia de groole zal van, Odéon de grensregeling tussdien Amsterdam en NieuwerAiusi»1. velu* *M <*'».jr' deivamsterrinincchon uemeönteraud ^éwtfüsclu wordt en door deu .Minister van lünneiilandsche Zaken ontworpen en bij de KIHILT ingcdiunüis, bestrijden. |l.-t zal den ledeu vnn Ueri arnsierdumsuhen GJniet gel|jk in de Kruiskerk te WartoksMi aan een aantal mouichen het leven sou kosten, en het sou my ui zeer verwonderen als het met de Ka tholieke en de overige kerken in onso stad in dit opsicht gunstiger gesteld zou vrezen. Vorder heb ben wy hier een aantal lokalen, waurin fecstuitvooiiogcn c f vergaderingen worden gehouden, die uit het oogpunt der veiligheid verre van onbe rispelijk s{ju; zoo o. a. het Verkooplokaul op deu Oustsingel, waarin sedert kort nu en dun door eenigo lieereu, met hot loffely'k doel om het volksvermaak te veredelen, feesten worden georgani seerd, die tóóveol bezoeken trokken dat er aelfi geen staanpluaUje onbezet blijft. Men stelle zich eucs eene pauiek voor in rnlk een volgepropte zaal, hoov«ien soudon daarin niet vertrapt en doodgodrongqn worden l Hot sectie- stelsel op twee onsor tramlijnen schijnt ganstige resultaten voor de maatschappij op te leveren, daar *üook op alle audero J u tien met l Februari a.t. daarmede de proef wil uemen. Onverklaarbaar u het daarom, hoe zij de Ujn Beui s?\VilIeniiplein uog waar altyd op eeue kan blijvun cxploiteeroo, welke bijna zou doen deuken dat zg' de proefneming tuet het sectie-stelsel wil doen mislukken. .Na eenige dagen langs die Jyn do wagen i om da O minuten te hebben lateu rijdon en.net publiek aandezo uit-; stokeuds-verbetering, ge wend te hebben, ging IQ opuieuw condor eenige openbare kenutsgeving tot den dienst o pi do 10 minuten over, oradoarnt* weder eens to hooi en te gras gedurende een ol' twee d»g«n om de 5 minuten te laten ryden, Mitschien bestaan er voor dergelijke misleiding van bet publiek'gegronde redenen, maar dau ware het toch zeker ook in 'tbelmiqf der tuaatschappy, indien zy de dagen liet bekend maken, wwarup hot publiek niet to vergeefs aan een wisse! il a koaist vau een tramwageti behoeft af te waoliten. 'lea slotte twee opmerkingen uaar aanleiding van iu ij u vorigeu brief. Uu gisaiug dat de heer van Wosl niijtiüwoorden in ecu vroeger Echryven bt'dooldu, toon hy iu de raadszitting vnn eene insinuatie" rprnk, ahof hij «u zijuo raedevoorgtullers do niuistiüg der nieuw» gasfabriek potir les bantx yeux der Rotterdam)che aandeelhouders zouden hebben aanbevolen, is gebleken onjuist te zyn. Da spreker had een bestrijder vau zij u voor stal op 't oog, dien ik my natuurlijk niet gorechfigd uclit opeuly'k te noemen, eu ik bepaal er m y dun ook t uu aiijno vergisiiug te herstellen, wat ik ook di'iirom van ganschcr liarte doe, omdat er voor een correspondent dio naar objectiviteit iu zynu be.-chouwingen streeft, nauwelijks iets on aangenamer kau wezen dan vau onedele bedoe lingen verdacht tu worden. Ook voor my zelvon is 't dcrb.'il vu zeer aangenaam de onjuistheid mijner te hunnen erbeencu. met een olielamp 'moeten behelpen. De "alge- j 'laeenteraad den ledeu der Coiiimissio volgens meene eiscli ntftr licht slijgl hooger; wie gqs '"' *'11 A'"" r?"""' "' "" " had neemt electrisch licht, maar wie olie had neemt gas. Zoo zullen de duizende huisgezin nen dio thans geen gasverbruikers zijn, klanvoor de nieuwe fabriek worJen en' voor een deel hel verlies van de andere gasverbruikers vergoeden. Verder is gas niet alleen voor verlichting, doch ook voor verwarming een gefdiiki ma teriaal. In de aanwending daarvan alleen ligt reeds voor d-ïgasfabrieken een toekomst. Kachels en haurden waarin men sler.liis gas brandt, of gas en cokes, liet bijproduct van de gaslabriekeu, zullen meer en me«r de verwarmingsmiddeien worden. De tentoonstelling ihans te Londen gehouden, waar alles te zamen is. gebracht wat hitte zonder rook kan ge ven, leert wat er op dat gebied te leveren is. En dit is een gebruik van het gos datnlgemecn kan worden, even nlgemeen als thans de verlicliling door gas. Oia j:iren zal men zich verbazen over do tegenwoordige vuile en lastige gewoonte om een groote voor raad brandstof in zijn huis te hebben en die hij kleine gedeelten telkens in den kachel te moeten .werpen,.als men met het openen van een kraan kan volstaan om zijn 'vertrek te verwarmen en de mate der hitte te regelen. Ten derden: gas is niet alleen licht en warmte, het i? ook bcvvcegkrncht. Na ccnijjen tijd van kwjjmng nemen de gasmotoren ^tegenwoordig een. hooge vlucht. Stoomma"chinés; van enkele paardenkrachten worden bijna niet mear gebruikt. Gasmachines zijn de aangewezen motoren voor kleine industrien en winnen het zelfs van de 'heele' luchtmachines, geen vuurhaard, geen stoomketel, geen gevaar . voor. ontploffing of voor brand. Wel schijnt ook hiervoor 'de electriciteit een concurrent te zullen worden, maar toch zeker slechts voor zeer kleine werktuigen. En bovendien, de elcclriciteit heeft om voortgebracht te worden zelf bewecgkracht noodig, n deze kan het gas leveren. Wordt de toekomst zoodanig dat van uit n of een paar elèciriciteits-fabrieken heel Am sterdam moet worden bediend, dan ztjn de toestellen te groot om door gasmotorcn in beweging te worden gebracht, want men heeft deze, tot nu toe ten minste, niet grooter gemaakt dan van 50 paardekrachten. Maar dit is het minst waarschijnlijk. Veel meer kans «is er dat, zóó het electrische licht alge meen wordt, de stroom op honderd plaatsen in de stad moet worden voortgebracht, en dan- zijn de gasmotoren in hun tegenwoorJt_*_ ~.^. _.!._._! a . . ^ .1 .1 . ? « . uil. 1^1 dor Gemeenlewet, enz. vrij slaan, mei den spreker iu debat te treden. , UIT .DE JfAASSTAD. KutUvdaui, 19 Januari. Maandagavond hebben wy hier, zooals déto lezofs V-AU. De A-umttrtlumwer uütuuriyk reeds bekeud ii, eeu voor^ifucfjo ^eiiotl va» een puiilek in deu grooteu scliuuwljurg. liet', aoiigau van doeken, xl:o by een kachel tödrojcn uiti^eu, wa* voldoeailo oiu ouu Kroot duel van 't publiek don suim'ii ora 't hut-t te douu BUttn; ia angsfigu KCJ >iig(lliuid sprong men over buhutradej uu biiiikea L'.n vordroiij; muu zich in do der zaal en op de trappen, en allo o dia niet door dn pani«K 'wvrdeii aangutast, ver nekcren dat uii^eluliktn meer d:iu wuarscliijulijk geweest zouden zijn, indien niet toevalligerwijze de galerij zour weiui,^ bctut gewenst \vnre. Op htiidufdei1 en te vons ininüer gevaarlijke wyza had liet moeilijk kuniiun nangetooud zija, hoe ooit .iu 't kaluiu Nederland hut gevaar vour ongelukkun iu ^'tbouw-f n, waarin een groot aantal men; se II e n opeengepakt zittun, veel mitider schuilt in ilo k ma uin levend te verbranden dan iu dan oi-.bweitenecidu ungst, dio aich bij het geringste n uu m \<ui uu ine'esteu muustcr maakt, niiewut do i eedsi van oudi lies taande brauddeui en en trappen, u .vu' incu verzekert, geopend en verlicht waren, Bturmdeti tucli allen naat- de gowono uitgangen, zuiidtir uk ;a-ll'i maai* een oógeuUik te bedenken, dat zij duirdodi- a voor zich on voor anderen de kansen van behoud, by werkelijk levensgevaar, in btlau#ryko m.ite verminderen zonden. Ka geen wonder ook ! Ken door schrik bevangen publiek redeneert niet, ca volkomen .juist heeft da N, Holt. CL het gisteren gezegd, dat het eaae dwaasheid U U) bewerea dat bet publiek iu onze schouwburgen geen gevaar loopt, als het maar kalm* blijft. Hen boeit Lot Maandagavond kun nen zien, dat alle voor het publiek onbekende branddeuren, .gangen en trappen, hoe talrijk z|j ook zyn mogen, hoegenaamd geen waarborgen opleveren voor de veiligheid YUQ eene menseheaniasna, dio door eene paniek is aangetast. Aan de zeker zeer krasse, maar m. i. .waarlnk .niet minder juiste woorden, gisteren door de N.Bott, Ct. naar aanleiding vau het alarm in onzen schouwburg geschreven, zou ik inderdaad niets weten tod to voegen dan alleen dit, dat de item der' openbare meening zich toch eindelijk eens duidelijk moge lateu nooron, opdat eet m. i. onbevredigende rapport, waarvan ik 14 dagon geleden gesproken Ticb, eindelijk eens gevolgd wordt) door bevredigende daden van ons ge meentebestuur. Waarom blijft hetzelfde publiek, dat reeds bij ingebeeld gevaar zijne kalmte ver liest, zoo onverstoorbaar kalm toezien, dat er nicti, h o e g e n a a m d n i e t s , door ons gemeen tebestuur gedaan wordt om bet door niemand betwist gevaar te vermindorep, waaraan do be zoekers onzer opanbat-e vermakelijkheden bloot staan? Het zou onder zulke omstandigheden eene wan hopige onderneming zijn algemeen de overtui ging te willen doen 'ingang vinden, dat er op dit gebied nog Teel, ja alles is te doen. Volkomen juist word het onlangs door de Sjprokkflaar, bet rotterdamseae anti-revolutionaire orgaan aan toond, hoe er onder onze gereformeer * ge rde ~«n«M T.-'I-.-I?J «...1-1. ±1' ji ~ül juu"ui "u" « «uu»- «"»» grwuio BWPiormiiBiiui-i >y VQjfjW, ^ jj(Ustekeïia_gesclukt om 4e be- l kerken nauwelijks n» ia, waarin eene .paniek l T' , * *' '',''?"" » TEN ZUIDEN VAN DE MOERDIJK .ra. Twee dingen zyn in Noqrd-Brabnnt ccne open bare crgenis; hot eerste is de onbeperkte circu latie van bclgischc centen, het tweede het zout smokkelen. p honderd centen vindt men geregeld zeventig tot tachtig brubandcrs, natuurlijk speelt de specu|atiezuc!it lürbfj een groote rol, doch' het is vooral de flauwheid, langzaamheid en gebrek aan doelmatige voorschriften der regeering waardoor het zoover is gekomen. ? ' Vóór da Wet'van'1877, waarby bepaald wordt, dat met. een'c boete van 3 tot 75.gulden zal gestraft worden, ieder dio 'vreemde munten m betaling 'geeft, was 'l even erg; toejj werd er tot 5 en £ pGt. verdiend door deq invoer van belgische eenten; in Bclgiüzelf kende men ze nauwelijks, 'althans rncn z.ig zo er zeer zelden, terwijl 'in de Nederhnifcchc provinciön zelfs betaling, tot een aanzienlijk bedrag somwijlen gesclüe.dde nipt zoogenaamde .knappers," rolletjes centen van vnflig stuks, waaronder slechts spaar zaam enkele Tiolliindscne. Met moeite en veel schade, vooral voor den kleinen winkelier,' gelukte, het eindelijk de vreemde indringers iti 1SÏ7 kwyt te raken, waaraan des te grooter bezwaar verbonden was, omdat de koopHeden uit de noordelijke gewesten, die zaken deden in Nuürd-Brobant hun .voorraad .naar hier zonden, waar ze .langer dan elders in ontvangst werden genomen, omdat de publieke opinie aan de grenzen niét zoo spoedig overtuigd werd, dut deze munt, daar zij dagelijks e;i bijna 'uitsluitend ónder de oogr;n kregen, voor goed waardeloos was verklaard. Zooals ik zcide, eindelijk raakte men er ook hier van af on du l;üigi.-*clie, kooplieden hieven luide klaagliederen aan over de koper9 muüt, \vaarmee züoverladen werden. ' . DezO zuivere toestand dunrde slechts kort; slechts zeer langxaanv kwamen de nieuwe centen in de wandeling j ieder kon ze by' de betaal meesters in de steden krfecn, mits de helft tegqn zilver, de helft tegen goede oude hollandsclic ?centen inwisselende; Het platte land kon daar slechts weinig van profUceren; wel konden later in, 't ?algonieen, alle rekenplicMige ambtenaren minder zekere voorwaarden nieuwe munt tegen betaling ver krijgen, maar zelfs moesten zij de onkosten dragen van transport,.enz. En welke ontvanger of post directeur zal de zucht om 't publiek te gerieven, zoover drijven, dat hu er niet alleen moeite man'r kosten aan wil besteden ? Te meer daar hu zelf ?niet in de eerste plaats behoefte heeft aan Hein geld, daar het publiek hem met gepost geld moet Betalen. ?.'.-' Daarbükwam dat de lialvestuivers-slukken, zoodra zjj den glans der 'nieuwheid verloren hadden, niet te gebruiken waren omtht zij in grootte te weinig verschil opleverden met enkele centen.. < In 't begin was er dus waarlijk, behoefte in deze streken, daarom werden al spoedig de enkele pakjes belgen die hier en daar waren blijven liggen, los gemaakt en toen men bemerkte, dat die nieuwe wet-dreigende met vrij aanzienlijke boeten toch nimmer werd toegepast, keerde alles tot den vroegercn toestand weldra terug; en hoewel de winst door 't verschil' in koers tegenwoordig slechts 3 pCt. bedraagt, is zij toch belangrijk genoeg om er zich eenige moeite yoor te getroosten. Evenals vroeger, nemen de vrachtrijders op Belgi dan ook kistjes vol centen van daarmede, betalen vele fabrikanten hun werkvolk met deze munt en ziet men de .Klappers" van haml tot hand gaan. Menigmaal werd deze ergclijke toestand m de lokale bladen reeds besproken,; do'JCamer van Koophandel in Noord-Brabant en Zeeland hebben Eitdelijk eou pa ir woorden aan de redactie van het Ji->it. Nieuifüblacl. liet ia mij eeu genoegen dut ik dóór eeue duoilbnsehutdljje opmerking' haar aanleiding h«b gi-^fvun tot hut-schrijven van- een iudurdtuid .vurmnkulijko bladvulling, n ik wensen ha.ir toe d.vt zjj tulkous a U zij wet iemaud meent een looj'ju t« moéten iictneu, atoeds KOO gelukkig Ivut wnp«u der satyre y,»l .weten ro Uautceren »1< zij hut, in hut bedoelde »t ui; j d b'éhoudens een mar outüierendu vlekjeft, gedaan heelt. Of het j bwlj juist' is dat zy zich vau mij voor&telt, laat ik geheel iu 't midden ; uict ;uin mij vuect bet dit te heoordeelen. Maar toch zal ik wél mogen consla'eeren, dat wanneer eene redactie, wier dwaze verwmndlleid letterlijk spreekwoordelijk ia griwordon, xoud^r eenige roden ter.stoud dezelfde hebbelijkheid by anderen onderstelt, de gevolg trekking voor de hand ligt, dut zij zich hare fout niet bttwiist is, zoodat. er alle hoop bestaat, dat zij zich daarvan ^al trachten te genezen, indien inou er haar slechtu opmerkzaam ».p mankt. Dit KOU vuor de lezois vau haur blad inderdaad een grooto verlichting zyn, en waarschijnlijk KOU ook du ondcrneinir.g ze Ivo er wél by varen. Dc-ze wclmeonende w<iarschuwiyg heeft . de redactie oai hare vermakelijküsatyre wol aan iny verdiend. xich herhaaldelijk, gewend tot de Minister van Finantiën, sommigen zelfs meer dan eenmaal, doch zonder ooit eenig antwoord te ontvangen. Het eerste adres van de Kamer vau Koophandel to uureen op Zoom dog t eekent reeds van 2U April 1870; thans heeft zij zich gericht tot de Tweede Kamer en blijkens het verslag der afdeding, heeft eindelijk de zaak du aandacht van sommige volks vertegenwoordigers getrokken. Zoo ergens, dan ia er in deze zaak pericitittm i:i tiwra; dagelijks nog neemt do aanvoor uit Belgiëtoe; en niet dan met zwaar verlies zal dio massa weer teruggedreven kuiincu worden. Toch is het volk niet onwillig om etn handje incd te helpci), als de 'overheid net hare doet; in het stadje (ruim 7000 inwoners), waaruit ik dit schrijf, heeft de burgemeester, dezer dagen slechts een enkele maal de wet en hare strafbepalingen. op officieelc wijze laten bekend maken en binnen' eene week had de omloop der helgisdhe munt opgehouden; de fabriek durfde haar werkvolk niet meer daarmede uit te betalen en de vracht rijders moesten hunne juist aangebrachte hoeveel* hcid mede torug nemen. 't Spreekt van zelf dat zulk' eene geïsoleerde maatregel slechts korten tijd iets zal baten, tenzij burgemeester en naburige gemeenten eveneens handelen en op den duur don nog niet, tenzij de regeering eindelijk haar rustige rust laten varen doelmatig handelend optrc.den. . . Daarvoor moet zij: Ie zoo'spoedig mogelijk een wet aannemen, waarbij den termijn wordl bepaald, na verloop van welken de oude centen niet meer n baar zijn: 2e in dien tüsschentijd den Voornieuwe centen en vooral halve stuivers, die zij in depot heeft naar de zuidelijke provinciën zenden en deze zoo gemakkelijk mogwtfk verkrijg baar stellen, niet alleen büde betaalmeesters of rijksontvangers, maar door overleg met de gemeente besturen, op de kleine plaatsen ook BÜde ge meente-ontvangers. Men heeft gezegd, dat wegens den lagen koers van 't oude koper tle minister deze inwisseling der oude ccnlen slechts noode durft te ondernemen; 't is echter zeker dat de schade; door het volk to lijden veel grootcr is, dan die, welke den schat kist ooit door dit koersverschil kan worden aan gedaan. Eunius. KUJVST. HAMLET. Daar breekt een edel hart! SI Aap, bcstoPrinsl En cnglcnscharcn zingen u ter ruste l" Met deze treffende lofspraak neemt Horatio af scheid van z\jn stervenden'vriend. Hamlet. ? Eth edel hartt Dóór allen die liet karakter van Hamlet trachten te doorgropden zal deze lofspraak worden beaamd, hoc verschillend m andere op zichten het oordeel ook .moge. luiden. .Over geen persoon toch is meer verschil van opvatting chm uvcr -Hamlet, zpoWel 'bij' toeneötspelers als Shakespcarc-verklaarders. ; Wie een too'neelspeler 'wilde dwingen zyn .spel te regelen naar dezen of genen voorganger, zou een ondankbaar werk verrichten. De denkende kunstenaar zal altijd wel doen zoo oorspronkelijk mogelijk te blijven en een creatie te leveren over eenkomstig den tekst, waarin menige aanwijzing voorkomt. Hamlet is iemand met zacht gestemd gemoed, gevoelig voor den minsten indruk. Hij is ridder lijk van aard, wars van hofglnns en hot'gunst. een voudig en waar, afkeerig van onnatuur, nadenkend, weetgierig; Horatio, die zich verdiept in schoolsche wijsheid, is zyn vriend. Ophelia noemt hem: Dei hoovlinga, denkon, kragen, oog, tong, cwand, Do hoop eu bloom vmn <1' 6cn« zoo rijken «tut. Der zodou uplcgel, der beschaving toonbeeld, Wur iodo» oog op ataardo. De dood zijns vaders treft hem diep. Het over haaste huwelijk van zijn moeder met zün pon schokt hem en doet ?%&& aan zelfmoord denken O, dat dit »1 to vaato vleototi versmolt. Vervloeide on tot oen dauw verging, of dat, Nooit do Ecjuwigo zijn ?onirriliba.il' hoog gebod Gericht hHd tcgon ulfmoorJ! God l o Ood l Zijn zwaarmoedige toestand bereikt het toppunt als do geest zijns vaders hem het geheim vun den sluipmoord openbaart en hem bezweert zich zijner te >wreken. Hamlet doet dit, liülieert reden voor die wraak i zijn waren vader had hjj' hartelijk lief, den ander veracht hij. Als hy later voor beider bèelteuis staat, getuigt hij van «en.eerste: Zio, wolk oen adel zetelde op dal a&nschjja: E.eu bouw en oen gpstaltOj ja,.waarop Elk Ood, naar 't schoon, zjjn atompuL drakta, nU om Dor Wureld too'te roepen: ziot, ocu uianl den tweeden gemaal zijner moeder noemt hij: Een moordenaar on een echavk, San, niet liet tiende waard van 't twlntignto Van nwnn oordton j;:i, oen vorst-hanjworit; Een bouracnanijJci' ran 't bewind ett 't ryU, Die van een plank do kojtbro kroon oaivreomddo Ea In den zak atak. Toch schrikt Hamlet, büal de liefde voor .zijn eersten en al den haat tegen zjjiv tweeden vader, terug voor de daad door den got'st hem opgelegd. Dit weifelen stoept een staart van jammeren na. Hamlet hijcft Uphclia innig en oprecht lief, ge lijk blijkt uit den brief; zy hem wcderkeerig. Zy'u liefde openbaart zich treffend bij Ophelia's begrafems. Als daar Laërtes voor de wereld luide zy'n smart klaagt, springt Hamlet, de Deen, op licm loc om met hem te strijden, omdat het uiterlijk vertoon hem hindert: met de jonge doodt! ging een deel van zijn loven in het graf. Aan zijn moe der bekent hjj: Ik hab Ophdia toer bemind; do liefde Vau veertig duizend brucdci'a aauon woog ' M(jn miu nlot op.. De raadselachtige verhouding, die Hamlet soms tot Ophelia inneemt, wordt uit deze overgroote liefde en do weigering-van haar katU opgehelderd, waarbij nog in het oog dient gehouden de.verkla ring van Hamlet aan_zyn vrienden Horatio en Marcellus, een verklaring die ove^ zyn gcheale doen veel licht verspreidt, 't Is de eed, dien hu beide vrienden laat doen: Ziroort liior, zocali gij strak» borold vaart, Zoo.rraurlij'.t 'iud u hoipo, dikt R(j uimmer, Ho« WDuderlflk *n vreemd ik liy gcdrna^l ? Daar 't In 't vorvolg wellicht my dienatlg BChUnt, Mij grillig, woadcrhaariyic aau te Btellün, Dut gü, aladan mij ziende-, nooit zult toonen, Dit «o iots, iets vnn in(j weet; dit nooit to doen, Zoo waar go op troost rn hoil iu doodvnood Iioopt, Zy uw gelofte; zweert I . Het karakter van Hamlet ontvangt veel ophel dering uit de geaardheid en de verhouding zijner omgeving. Laërtes is een volkomen tegenstelling van hem;,Hamlet is in zich.zelf gekeerd. Lnürles opliet uiterlijke gericht;'Hamleteenvoudig, La ;-les pronkzick en pralcrig; Hamlet weifelend voor een daad; Laërlcs doortastend en handelend. Polonius is de type van een heer van 't hof,'* in wolks atmosphcer hu bedorven is. Hij is 'blas van alles, dans- en zangkluchtcn en gcvallcn-vrau* wcngeschiedenisson boezemen hem nog belang in. De vormen neemt hii slaafs in acht en is bo^e.:dienaar van zyn vorstelijke gebieders. Claudius, de Koning, is een sluwe egoist, die al'e middelen gcocllóofd rekent, als hij er zyn deel mee bereikt. Zyn woorden weet hu te wikken en te wegen. De koningin heeft hu niet door zju uiterlijk, maar door gcwikstheid tot de zyne ge maakt. Tegenover Hamlet neemt hy flen schijn aan van een vaderlijken vriend, maar beraamt te gelijkertijd plannen om hem het leven te benemen, Uilwlyk wrtoont hij de sporen van zijn «taii?«uilcn en bra^erijen. Zy'n leeftijd is tusschen de veertib' en vyHiz. .... en iuldenstern zijn de werktuigen Jn de hand des Komngs. Zoo ook beschouwt Hamlet hen. Boor zün gedr*gineen tegenover hem, komen zq hem dadelijk verdacht voor: z «ouden hem kimr.cn ontstemmen, maar op hem spelen.'., neen. Hij vertrouwt hen als «giftige adder*,' zy toom n hem wat scliurkery is. Door hen om te brengen, doet Hamlet dus niets wat in weerspraak is met zyn edel hart; in hen treft hu dun Kuning. Een tegenstelling tot Rosenkranlz en Guildenttern vormt Horatio; hy is de bebmgclooz?, deel nemende, oprechte en trouwe vriend. Oifi'< is de verwaande, opgeblazen modejonker. Ophulia is een van de liefste en aanminnigstc wezeno. Kinderlijke eenvoud en onschuld zyn haar eieruad. 't Is een bloem, die ontlook in den mor genstond eri verg.ng voor de avond daalde. Is Koningiu Geertruide schuldig aan den moord van haar eerster, geniaal, ja dan neen. Uit een eerste uitgave van het treurspel zou men het ?opmaken, doch een latere editie, beide tijdens Shakespearc's leven verschenen, bewijzen het tegeudeel. De Geest is een der moeieliikst te spelen rollen uit tiet stuk. Shakcspeare zelf heeft uie vervuld. Shakespcare heeft de stof voor zijn treurspel vermoedelijk ontleend aan het werk van Saxo Gnumimticu*. De geschiedeub komt ook voor in Belle ^Foresl's novellen, uitgegeven in 156t, eu in eeu Eugelschc bewerking van 1Ü08 (history of Hixinblutt.) Een veivvlüking vau .de novelle met hel treurspel toont duidelijk aan welk een meester Shivkespe.ue was in het bearbeiden der stof. Shaktspeure's Hamlet, die dagleekent van omslreeks Iüi2, was niet de eersle. In 151X1 werd te Loiuk-u Hamlet gespeeld en in 1587 was er reeds een Eugolstli tooncclwcrk vun dien naam bekend. In Duitschland werd 'in 1C2C Ie Dresden een Ilamlft ten tooneclc gebracht, een navolging vau die van Shakespearu ; m 1773 te Weenen en 177IJ te Haiiil.<urg. Göthc hoeft in zy'u Wilhelm Meister Hamlet voor goed recht doen wedervaren en sinU bi'huort dit sluk in Duitschland tot de populairste tooiieelwerken. In Frankrijk bestaat van Hamlet o. a. een be werking van Alex. Dumas, waarin de held op bevt'l van den wederverschy nenden geest in het leven blijft. Tu vivras" luidl zyn tooverspreuk. lliei; te lande verscheen in de vorige eeuw een vertaling van Hamlet, sints door meerdere gevolgd. Die van dr. Burgersdijk is de laatste en verreweg ile vorkiüslykste. Wanneer Hamlet hier het eerst gespw'ld is, valt moeielük uit te maken. Met ze kerheid is' bekend dal Hamlet in 1778 te 's Gravenlj.'iite is opgevoerd, waarschijnlijk door den in vloed der cnctlschc komediaiiten, die zich in 177t in de hofstad ophielden. De aankondiging van deze voorstelling komt voor in de 's Grawnhaagscho Vry'dagschc Courant van 19 Juni 1778 en luidt aldus : Op Heden den 19 Juni 1778 sol op de Nedei..,.1.,.!.., SnJ.nutftnl i-n in 'a Jfitnf. Kl'.l'tnillld WOl'vut <-n- m K, nt« r,v,..v..t ,,?--- ------ , .. ___ ._ lltt schmiicspel sal door Dansen bealoote» icordeu, Ariiiiiiius. ,Voor het tooneel als manuscript" gedrukt is by den Heer A. Rössing te 'B Hage, ^Hamlet, Prins van Denemarken, treurspel in rijf' bedrijeen t?rj/f WiUhtm Shakespoare ; verta-ald en voor het heden* aagsch tooneel bewerkt door Dr. K. A. J. Sitryersdijk, in zeer netten vorm, verschenen. De be werking is vergezeld van een opdracht nan den Heer A. G. Werthehn en wordt voorafgegaan door een oppnnt' van de rolverdeellng. Zéis afs volgt; Cluudius, Koning van Denemarken, de Heer van Schoonhoven; Gecrtruicla, Koningin van Dene marken en moeder van Hamlet, Mevr. Kleine Gnrlmnn; Hamlet, zoon van den vorigen en neef van deu rcseerenden Koning, de Heer L. Bouwineesler; Polonius, Opperkamerheer, do Heer A. Ising; Laërtes, zoon van Polonius. de Heer Jan C. de Vos; phejia, dochter van Puk>niuü, Mej. Jos. de Groeit; Horatio, vriend van Hamlet, de Heer Tourniaire; Voltimand, den Heer Wensma; orneIHIS, een zwijgend»; Hosencrantz, de HeerMevnadicr; Guildcnsttrn, de Heer Sdnilzc; 0=rie, de Heer Clou.:, allen hovelingen ; Marcelras, Officier, de Heer Plas; Bcrnardo, soldaat, de Heer Sinclair; de geest van Hamlets vader, de Heer Spoor; cun Priester, de Heer \Vcnsma; Ie Doodgravei', de Heer J.icques de Boer ; iüe Doodgraver, de llcci- Van' Dommelen; een Bode, de Heer Malherbe; de Woordvoerder van den proloog, de Heer Clous; de Toonoolkoningm, Mej. Chr. Poolman; Ie Topm.'clspeler. de Heer do Jong; 2e Tooneelspe)er, de- lieer Van Dommelen. EEN TOONEELVOORSTELLING TE UTRECHT. ^ Vroeger heb ik reeds gesproken over het Unr<'!itm:h Viiriétes-gczelschiip kiat hier bestaat tn xijne voorstellingen in Tivoli geeft. Ku ik I-LUI!, vuurstulling heu gezien, wil ik 'er wat vau aan tut <Un tegenwoordigen t\ Chwt men op d» atuform 13 jaran ttrng uu komt men tot den fnaMb-dnttaeb«i oorlog, t Is achter apocritf dat Mn frmnwhfl hertog een opp«Mer «on ittken in ««n nederlikndfflheidnttteronotfonn, en kter blijkt dat de Fnuuehen OT«Twinnen dus 't i» niet de framch-dnitaehe oorlog. Maar enfin dat doet er niet toe, tia een Vuur . concerten is de zaal van Tivoli, niettegenf-tna'iirlc tnl vnn gebreken, tnmelijk geschikt. Voor t'iMiBulvoorstellitigcn is zy tcu cenenraale orijjeBch:l;t. Men kau de neteura op do helft der zanl iiiit meer verstaan, en daar men bij die voorstcllingcn rookt, en de «aal geen ventilatie heeft, k:iu men /.R na de pauzo nauwelijks zien. liet qrkcRt bestaat uit n viool en n piano. Dit ge^eL-ohap heeft ii^ den sti'ijd van muziek ol' gfiüi niu/iek waurschynliilc eene geleidelijke afschnMing op het ,_oog.( Voor iemand met eeni^ niuitikiiul gehoor in .die ne viool en dio ne jii.u.u nog veel te veel. Nu en dnn mengde zich in dezo muziek een fluitist, doch hy behoorde tcngevuliïo zyner dertig centen tot do toetchou\\-v\n. Win directeur wai vnn dat orkest kou ik niut cinktekkcn. Volgens aocieniietcit zeer zeker dn pianist ; de violist was nog zeer jong, miiar bij suuigde met veel vlijt.. En, dat poet genpprecieuvd \vorilen, want ze hadden hél wat toduen. Kit-t Mmn vulden zij de pauzen^uiianr by treflèndu scLiies en die waren talrijk maakten zij oulf een foor t mnzipk om het. tredende der v iinstellitg te verhoogen. liet Muk was getiteld: Een ImtcJit proces, Iciwmd ilramti iu 4 bedrijven met een voorspel in 2 tixfcrcélcn. Ik bad nog nooit van de berutiindheid vati dit draroa gehoord, maar nu kan ik liet my uitmuntend verlf laren. Ken merkwaardi);hvid vnn dit Uranm bestaat hierin dat het na du vertaling toch i;og een drama gebleven is. Het aifichu zegt: beroemd drama naar het fransche drnmti, ' Ii.'ii ftuk met een voorspel levert voor den . toeschouwer alty'd eenige moeielijkhcden op. In het ommczientje dat het orkest een Scottish ?in'i'hle, moest 'men 12 jaren doorleven. Nu ver telden de acteurïdikwijls genoeg dat het 12 jaren liter w «c, omar zy waren noch m niterlijk, noch in kostuum iet* verouderd. De hertog', een der )i»ot'j|>cr.-onen, droeg ua 12 jaren altijd nog dezulldii uniluiiu; zijn steek stond oog even 'tcheef H!H in het voorspel. Het kwam m$) voor dat de «H»-k hem al die jaren uict verlaten had. En de iiiyiiiflijklieid werd nog grooter toen men een uioédur in het voorspel hcuBchelyk vermoord in hut mispel dik en wel als haar eigen dochter zag optreden. . liet voornpel was nogmaals in tweeün verdeeld. Ie tafereel: De man vit het .leger i Het irak tpedt dus in een oorlog; welke oorlog bedoeld wordt is niet ^duidelijk. In de afdeeUng van 12 inrcn Hef scherm gaat op. Het tooneel stelt voor een kamer TM een, onderofficier; het ameublement is eenvoudig. Eén tafel, drie stoelen, een klein kastje waarop als ornament een kruik en een glas pryken. Op de drie stoelen Bitten drie vrou wen te handwerken en te keuvelen. Door hun oostuum doen ajj eenigtins aan weesmeisjes den ken. Aangezien het voorspel naar drie vrouwen oplevert sqn wfl dadeljjk op de hoogte. Zy stel len voor: Madeleine, vrouw van Renaud, Geneviève en Catharine. Er verschijnt een soldaat, Ohamporau genaamd, die even uit het leger komt binnenwippen om een baarpruttje te honden en een glaasje bier te drinken. Gelukkig voor Cham borau dat hy niet onder de bevelen stond vau den chef der geneeskundige dienst te Utrecht Oumiddelyk had hy zfjn ontslag bekomen; want een minder militair ulterhjk a nauweiyks denk baar. Dy vertelde aan vrouw Reuaud dat haar man gezond was, wat ons later tamelijk overbo dig voorkwam omdat Reiurad het in persoon ook nog eens kwam vertellen. Lang bleefCbamborau niet, by moest heel gauw weer naar het leger. Adrienne, een kind van 6 jaar had zich ondertuuoben ook op do planken vertoond en tieueviève en Catherine waren een luchtje gaan schep pen. Chamborau heeft nanvrelgks de hielen gelicht of een ander soldaat treedt binnen, 't Is Reuand, die even met znn vrouw en kind een praatje komt hondeu. Hy is stilletjes uit het leger verdwenen, maar aangezien hu zyn vrouw iets gewicht igs heeft te zeg gen wordt Adrienne naar bed gettuurd, maar moet eerst plechtig beloven dat zij nooit zal zeggen dat zij vader gezien heeft. Op weg van het kamp naar buis heeft bij iemand gevonden die zoo Boed als vermoord was. Op de komst van Renaud vlucht de moordenaar eu nu beeft de stervende nog evea de gelegenheid om aan Ronaud al zyu familiepapiereu eu een onberokenbaren fchat aan juweeieo, diamanten, paarlen, smaragden enz. enz. te overhandigen om dat by gelegenheid aan zg'ne familie te geven. De vermoorde was de ffraaf do Mornas. Ileuaud vond het veiliger die zaken niet by zich te houden on vraagt daarom nan zyn vrouw ze te bewaren. De vrouw vindt dat best. Vrouw Renaud wordt gevraagd even buiten to gaan kijkeu of alles veilig in, y ky'kt even om het boeftje der deur en constateert do veiligheid. Renaud gaat uu buiten de deur en ieder ver wacht hem te zien nrrivceren met een kist ot koffer, o neen, al de fnmiliepapieren on al dio prachtige kostbaarheden bevinden zich in een lepeldoosje. Waarom hy na al die kostbaarheden iu een lepeldoosje buiten de deur liet staan is niet duidelijk. ]}e vrouw vau Reoaud heeft in dertijd van een zopgzuster ecu prachtige collur, ook alweer met diamanten eu pnarlen, teu ge schenke gekregen; die colier gaat pok nog in het lepeldoosje en dan het lepeldoosje in <het kastje. Renaud pakt nog even eeu glaasje bier, zeer kamernadschoppolijk uit hetzelfde pliia waar- i Dit zoo even Cluviuborsu had gedronkun, maar dat kan: zo waren vrienden; het wus oorlog, zij' hadden beiden dorst, en er was maar n glas. Renaud neemt afscheid van zjjn vrouw en als zij dat gedaan heeft, Raat zij hem een eindje weg brengen. Zy hebben nauwelijks de hielen ge- ' ligt of door het raam komt ecu nieuwe bezoeker. Men behoeft niet te radeu wie en wat hy is, Zij u voor gewone menscheu miuder gebruikelijke manier om biuueu te komen en zijn kromme houding, zijn gelaat, zyn stem doen hem kaunen alt een moordenaar. En aangezien hy precies alles weet vau Renaud en van de Echatten, bly'kt het dat wij met den luoordcnanr vau den Grnat' de Mornas tédoen hebben. Hij doorsnuffe't alle boeken waar ni^ta staat en ten slotte vindt hij het kastje dmir is dus de schat, liet kastjo was op sJot; dat was zoo'n groot bezwaar niet; hy had boel gemakkelijk het heele kastje m kunnen nemen, maar daar komt vrouw Reuaud. Nu begint het lieve lavetit.jo. Dadelijk moet zg ? al de papieren en kostbaarheden go ven of zy' U een kiiid des doods. Door bet rumoer wordt Adrienne wakker die natuurlijk roept wat er ge beurt en wie er bij moeder is. Mut bet mes op de keel moet cleza zeggen dat vader er nog '>s eu dat hy zulk eeu leven maakt. Het kiud is nu gerust en Lazare, de moordenaar, heeft nn weer vrij «pel. Deedelgesteenten.' Nooit'.!" Lazuva doorsteekt vreuw Renaud, breekt het kastje open, neemt hot lepeldoosje eu verdwijnt op dezelfde manier als hy gekomen is. l! ij het vorige tumult kwum niemand, nu staan oogeubükkelyk Adriennc, Gcneviève, Catharine eu eeu rechter voor ons. Zij zyn het eoiis dat vrouw Ronaud dood U. De rechter vraagt aan Adrienno wie het laatst bij moeder geweest ia ca bet kind zegt: Vader. liet scherm valt, het orchest geeft dudeljjk een duitsche polka teu beste, dat ons nu dl die akelighcid wel toekwam. Ik kan natuurlijk niet het gehecle stuk zoo beschrijven; ik laat alleen zieu. hoe schoon du opzet is: een vader stilletjes weggcloopcuu.t ecu leger, een vader dio ziju kind geliieili. te lir^un, een moord, waarvan de vnder verdacht, wordt. De 2e afJèclin^ heet: In het A'nwj». Het ei genlijke kamp schijnt verder op. Wy. zien slechts Jean Ronaud en Chamborau. Daar verschijnt de hertog d'Aubert-rrc; hoewel opperbevelhebber loopt hy alleen en komt aau do iwee onduroHicieven vertellen dat de ala^ gewonnen is. Vooral Reuaud 'heeft zich wonder dapper gedragen; de heitot; hoeft geeu woorden genoeg al stopt de souil'eur er hem uu en dan wat toe eu daarom neemt hij uit den rijken voorraad ridderorden op zijn borst er een en hecht die op de borst vnn Renaud. Daar verschynt de rechter eu vertelt aan den hertog dat Reuaud zijn vrouw vermoord heeft. Onmogelijk,'zegt de generaal. Maar tuen Adrienno korct vertellen dat vader by moeder is geweest en niemaud latei-, is het Uit. De hertog neemt gauw zya ridderorde weer terug en gelast Chamborau ziju wapenbroeder to ontwapenen. Eerst nog eeu afscheid tusschen vader en dochter, waarin haar vooral wordt opgedragen er nooit erg aan te deuken dat zy haar vader ongelukkig héft gemaakt. * K u springen wy 12' jaren over. In dien tyd heeft het beruchte proces plaats gehad, waaraan het stuk zijn naam ontleent. Het was natuurlijk een lang proces, want eerst na 12 jaren wordt Jean Renaud naar de galeijen gebracht. Het eerste bedrijf speelt by den hertog. De hertog hoeft Adrieune, zonder te weton dat zy de dochter Van Jean Renaud is, als kind aange nomen. We maken daar keunis met Valentme, de dochter van den graaf de Mornas, de beste vriendin van Adrienne, met Mevr. d'Armailly, tante van Raoul, officie/, diéeene tntocndipc" liefde voor Adrienno had opgevat _ maar helaas! de arme jongen by had geen centiem, en dan de dochter vragen van een hertog. Tante brengt dat alles in orde. Toen da zaak iu orde was, moest Raoul dadelijk weg om «en transport boeven te bege leiden. Of die boeven huurlingen waren of leden van het gëxelschap weet ik niet, maar in allen ge valle kwam bet dnidchjk uit, dat het gemakkelijker is een boef .voor. te stellen dan een hertog of een graaf. De boeven worden verzocht in den tuin ?van den hertog.'. Een vreemden smaak " sommige mens en vindt haar ' Het 2de bei alias Laiate, «««hUnt ten tooneele. Toen hy koor* dat sstyi doohter Teleatine «oo intiem i» met Adrienne verbiedt kg kaar die conversatie. Het 8e bedrijf beet: de Graaf de Mornas. De salon van dea hertog tehgat hem erg bevallen te sou; althans de «fine is ffetykvorBÏg aan die van den hertog. Hy heeft alleen de eauapérechts en ten gevolge daarvan de tafel links. Valentine is 100 lannamerhaud gaan vermoeden dat de Graaf de Uoruas haar vader niet is; ja «y liet selfs dat hy de moordenaar is van vrouw Renaud. Dit vermoeden naakt het ouderhond met haar, vader niet aangenamer; itf kregen hooge woorden. Toen de graaf nog alleen was had hy' om. zich wat te verzetten het lepeldoosje met de familiepapieren en edelgeeteenteu eens voor den dag gehaald. Valentine neemt de keten van wouw Renaud uit hst lepeldoosje eu verbergt die in haar boezem. De nme tusschen vader «n dochter neemt steeds toe, tot op het onverwacht de hertog even komt aanloopen. De Graaf maakt zyne excuses dat hy zoo vreemd is en dat hy dsh hertog niet kan afwachten want hu moet naar het buitenland omdat zyne dochter valen* tine krankcinnig is g«ii*rdeo. Om te bewijzen dat y niet krankxinnig is, gilt yalentoue uit: .o God l krankzinnig l" en hut zich daarop in hare geheele lengte op den grond vallen. Het scherm daalt en het oikesÉ-tauiauatt mijn man is opperman, enz. Het 4e bedrijf is de ontmaskering. De deugd wordt beloond en de misdaad gestraft. Jean Renaud neemt den graaf het eerst onderhanden, maar hy komt er niet mee klaar; Mevr. d'Armailly komt nu aan het woord en zet de puntjes op de i. liet einde dor historie was dat Adrienne in de armen van haar vader lag, dat de hertog weer een ridderorde van zyn borst op die vau Renand spelde en dat Raoul, de minnaar, den graaf by --!- kleed hield. z\)n *»*vwu «*.».~. Ik hoorde dat dit gezelschap in vandeville zeer verdienstelijk speelt en ik kan het aannemen. De beer Charher bevestigde nu eu dan die uit spraak. Maar waarom waagt zich nu een dergelijk gezelschap aan drama's eu dan aan zulk eeu drama ? Wil dat gezelschap zich aan het tooneel, wijden het beproeve het in een ander genre. Ik zal dat zeer toejuichen. Wie weet welke tooneelcelebriteit daardoor tot haar recht komt; maar bet breko vooreerst met drama's on voor goed met drama's als: een berucht proces. 12-M8S2. Jan de Bisschop. verkrijgt, indien veel Borg wordt gewijd aan variëteit van toon; dit nn ontbrak nog te veel b« mej. Kufferath. W(j tijn echter overtuigd dat >g. al naarmate hare ervaring op dit gebied stflgt, ook meer en meer der kritiek aal kunnen vol doen, want si) heeft de voortreffelijke eigenschap pen in aioh, oio men b{j<ejeue tangere* moet aan treffen. Hare liederen Porolt en Botschaft van Brahms en Auftr&ye van Schumann «ona r\j goed; ?y wist daarin het juiste karakter te leggen ea ae met veel smaak voor te dragen. De heer Klengel speelde een concert in a-mol van eigen compositie. Het spel vau den heer Klengeïu aeer beschaafd en netjes, doch in de hoogste mate kond. De innerlijke warmte, die men by Jos. Holhnann, Hugo Beeker of llenn Botman* aantreft, ontbreekt hior geheel. Ook heeft de heer Klengel volstrekt niet de capaciteit een grooten toon voort te brengen, zoodat meer malen, ondanks de zeer bescheiden orkestbegelei ding, *ijn instrument onhoorbaar was. Het is moeteujk, onder boveugenoemde ormUndighedea, een oordeel uit te spreken over een nieuw werk. Wy willen dan ook slechts, onter reserve mededeelen dat wy' geene buitengewone originaliteit in de competitie konden ontlokken, hoewel do componist blgkbsar den vonn in «ijne macht heeft. De kltine voordrachten van den beer Klengel bestonden uit Sarabande e Qavotte, Bach; Sthereo, mede van eigen compositie. Hierin kon de solist niet door het orkest worden overstemd, doch het WOB zeer goed merkbaar dat het geluid, hetwelk hy Klengel uit zyn instrument ontlokte, lang niet in de schaduw kan]staan van den vollen toon, die men bij het opgenoemde drietal virtuozen tteeds terug vindt, liet Scherzo is een lief num mer en hoofdzakelijk als virtuozensluk geschikt om do technische bekwaamheid vau dea olist te doen uitkomen. De heer Klungel word daverend toegejuicht', zoodat hij het programma met ecu bU-tmmmer verry'kte. Het orkest speelde ouder directie van den ge wonen directeur, den heer Verhulst, Beethovens Achtste Sywplionic, do ouvertures Genovtva van Schumann en La, Vestale van Spontini. Met uitzondering van den eorstcn Satz, werd de Symphojüe vrij tlordi^ gespeeld; vooral by het Alle* daarna ingedeeld en weer aangekleed, zoodnt et van het werk van den dichter niet veel overblijft. Toch i* dat weinige, met Uogo's korte, krachtige phrasen en tegenstellingen, teer geschikt vour «n laat de toeschouwers niet ouvoldwau. De Comédie Frafieaiie geeft iedere weck ecoige malen, soo dikwijls «Is hare iustructio het toe laat, Le monde oit Ton s'cnnuie van Puillvrou, directeur en sodetures sullen het niet ipowüsf moede worden, daarmede zooveel geld te verdie nen als itt thans doen. Ter gelegenheid vaa Ramue's geboortedag beeft men Phcdre gegeven. met Mme Dudley in do hoofdrol dit» naar di terugkomst van het verloren kind," Sarnh ll«rithardt doet verlangen, zegt Gandérax in de Jltvitc en Mounet-Sully nis uipno'yte. AU heer de rtdeatt was hierby gevoegd Les PUtideur*. Plttro Costa. Over eenige dagen u', in hst YaUe-tne*ier te Rome de eente opvoetintf plaats nebben vu SiUa," de nagelaten eu onaJ^eworkto tragedie van Pietro.Cossa, den betreurden d.chter. Artitten, ardtacologen, allen hebben iieh initospannen om de mise en scène zoo voortrefïolijfc mog<ljk te maken; het Forum Romanum sul er op het toooeel juist soo nitiien als het i en t|de van Sylla wu en déeostomen sijn gecopiö>i d naar antieke bas-reliefs. Met eeoige spanntuj; net men den feestavond tegemcwt, die niet sJImn door de tolrljke vrienden van Cossa, mimr door alle vrienden der groote Italiaausehe Knust xal bijgewoond worden. Plaatsen lijn reeds nu met moeite te krijgen, wsnt critici «n letterkun digen oit alle oorden van Italiëhebben dicretds hing vooruit genomen. Egyptische oudheden. De groote tempel ran Karnuk la zwaar beschadigd geworden door de pvcrstroomingen van dit najaar. Prof. Maspero is op bet punt naar Thebe te vertrekken om den toestand der ruïnen optenemco. Hij maakt ook toebereidselen voor de aanstaande uitgraving van den tempel van Lnxor; hyheeft thans de toe stemming gekregen van de Egyptisch? rcgeering voor dit belangrijk werk, waarvoor Mariette Hey jarenlang moeite gedaan heeft. Er «ijn echter groote moeilijkheden van allerlei uard te over winnen. D« Fellalis, die op den heuvel wonen en bouwvallen, moeten worden sc!i;idezeor dehcaut uuuimcr, was weinig een-i JUSKIIBI» un uuun,<...^u, v?. nerken. l loos gesteld; en wat ergur i*, e«ne moskee zal ouverture;, in het bijzonder die van j moeten worden omgehaald, waarover voorzichtig werden veel beter vertolkt. j en behendig znl moeten,onderhandeld worden. n FRAXSCHE OPERA. ROBERT LE DIABLE." D* opvoering van Robert te Diable, op Dinsdag 17 Januari, wus niet in alle opzichten zoo gccd als men uaar den standaard der opvoeringen van het laatste aaizoen verwachten mocht. Het is toch een tisch van deze opera, dat terwijl 'lo beid uitstekend acteur is nevens znne omvangrijke zangpartij, de twee andere hoofdpersonen, Aiice en Bert mm, den diepsten iadruk maken. De goede en de kwade engel, de twee gezanten van bovennatuur lijke machten tegenover elkander geplaatst, die op harde hun strijd uitvechten, moeten elkanders. gelijken zyn in macht, van orgaan, in imposant optreden. En. indien zclfd Alicu, die de bruid is van den eenvoudiger), ceuitfziüS komischen Uaimbnut, dio nog weifelt, nog «en enkele maal vrees gevoelt, al wat zwakker zou tooien wezen, in den vorst dor duisternis inoct stem. voordracht, uiterlijk, alles den stempel eener demonische tuujècteit dragen. Wanneer zyn woord do graven der nonnen za', doen opengaan en hare schimmen opwekken uit de eeuwige rust, moet die stem, de groote baspartij, werkelijk in staat zijn de ge welven te doen dreunen. Zya geste moet breed, mschtig wezen, "zijn tred vast, zqn spel indruk wekkend. Hoewel de heer Pons dit iozacr, en dezen avond werkelijk grooter talenten ontwikkelde dan vaak het geval wae. konden zijne stem middelen en zijn VIM s Jiijnin!; niet aan dit ideaal beantwoorden; beiile waren te zwak, niet trcft'end, geen angc (frcAni. Daarentegen waren hem twee. andere vcrrtiïnsten r.iet te ontzeggen. Vooreerst dat de vijfde acte, de groote scène met Robert en Alice. waar hij don zoon alles bekent: fTon cnnei»i? .l/ai, vin tt'a'tmc yiii <oi! Jfói, tjui mudrais avoir touslts biens e/J ntirtayt, pour te la donncr tóus-\''. door den neer Pons mtt eene diepte van gevoel gespeeld en gezongen werd, die wy' niet zouden yenvacht hebben; en ten andere, en dit b?t«ckoat iets, in een» vermoeiende opera nis Robert, dat zijne 8t?m met het eind van den avond eer sterker dan zwnkkcr scheen te worden. Mm. van den Berghe, was een Alice zooals men ze verlangen kan. Steeds hetzelfde heldere, zuivere, volle, welluidende org.ian en. daarbij eene actie die do zonderlinge vol aan alle zijden haar recht fr. Er is toch niet weiuig tact toe noodig om het eene oigcnblik de coupletten (JiHind ja ^...ttnis la lïormnndie zoo schalkien ondeugend ; te zingen als zy deed, en kort daarop als gods- l gezant de ziel van «den hertog B.IR aen boozen l engel te betwisten. Het V<i, dit-cllc, was by het peacheveerde zoo aandoenlijk, als weinige zange ressen het nog deden hoOren. Robert zolt', de heer Vitaux, scheon niet z^ó uitstekend gediüpone«rd als gewoonlyk. Ui hy ! dc p:ir!ij van Robert niet gaarne zingr. omdat 1 er weinig gelegenheid U voor dat lijn afgeronde dat hij gewoon is te geven, dan wel dat hij' ons verwend heeft en inen te veel van hem ver wacht, zij daargelaten, maar de algemeene indruk scheen te zyn, dat bn de zaal niet electriseerde. l)c heer Cabanncs voldeed ons ook niet, tenzij het' orkest de ballade Jadis rfijnait buitengewoon hard geaccampagneerd heeft: het tweede cou plet bereikte nauwelijks de «talles. Beter was het duet: Ah\ l'honnftc homilie. Do prinses Isabe'Je, Ml Ie Front y, wat zwak maar niet oaaangenaam van toon, bracht van hare party het air de Grdce het best er at'. Wat mise en scène betreft, is ons de ppmerkinp gemaakt, dat het electrisch licht dit jaar al buitengewoon schaarsch in de opera voorkomt, ook wy meenden ons te herinneren, dat eertijds byr: in het klooster, de manesctujn door de 'ge broken bogen naar binnen scheen. Wy vernemen echter dat dit gemis by Rolert noch aan geringe zorg, nog a»n zuinigheid te witten was, maar dit do zakken kalklicht, die uit den Haag klaarge maakt meegenomen worden, door toeval ledig geloopen zijn. H«t ballet was als vroeger, alleen scheen het verwonderlijk, dat terwijl Robert zich niet had laten meeslepen door de vry graciense passen van de twee eerste verzoekingen, hij zich w«l liet betooveren door de gymnastiektoeren der derde. Qok móésten de nonnen niet in de coulisse haar sluiers gaan afdoen. Al deze by'zaken behooren tot de illusie die ia de opera niet ontbre ken mag. , FELIX-COXCERT. Voor het vierde concert der maattchappyFelix Meritis was de medewerking verzekerd vaa mej .J Auta. Kufferath, sopraan-zangeres uit Brusiel en~ den heer Julius Klengel, violoncellist uit Leipzig. De indruk, dien wy van mej. Kufferath gekre gen hebben by' do uitvoering van do Messias, bleek nu keer juist geweest te lijn. Een sympa thiek geluid, eene goede school en een beiohtiden voordracht waren, thana ook kenmerken van Adrienae aaa kunnen trouwt hy heeft ze i De "beide Schumann, werden .... Den l-ten dezur gaf de Moatschappüt. bev. der Toonkunst bare « DERDE S01RKE VOOR KAMERMUZIEK, met medewerking van de heeren Kea «n Eisendorn. viool, Cramer alt. liosman» cello, Endlich clannet, Fritnzel fagot, Bitedhoü' hoorn, Möuch contrabas. j Het vijftal eerstgenoemde kiiristenaren speelde i het overhectlyk ichoone A-dur quintct van Jlozart. | Men wett niet «at hierin met-r to bewonderen; j de yrye polyphonc schrijfwgxe, fraaie klinkschar ! kfcrir.geii, njleo melodiei.n ol zouvele andere eigcnschnppen, diu men bij don geuiale Mozart iu zóó , ruime mate aaottcft. In het bijzonder het Larghetto EU hot Tema ' con Variaziuai boeien door nuïveii eenvoud en geven een afspiegeling van de verheven ziul dea j grootfu meesters. i De uitvoering was over het geheel reer ver dienstelijk. Wel mocht hier en daar de eerste viool (da hc«r Ke«), een weinig meer gedomineerd hebtieo, eveaaU de beer EndÜcti (Idirine'tist \. die zijne deoresceodo's ietwat overdreef; dpch dc , heeren Cramer, Dosnrans en Eisjndorn ?waren zoo- ; veel te voortwffelyker op hnonc plaats; buiten dien vormde het en»<srablo een zuiver hannooiscb geheel, zoodat men hierover olie reden tot tevre denheid mocht hebben. Als tweede nummer speelden de heeren Röntffeu en K es eeu e Sonate voor pianu eu viool vun laatstgenoemde. Kea toont ook hierin den vorm te knr.nca be- ; heerschen; het werk loopt goed en heeft zeer veel verdienstc'.ijks; htt schijnt om echter to<) meer geschikt te z\ju om do virtuoïitolt van den violist te doen uitkomen dan om on^o iitcratnui?voor piano en viool met ecao belaasrijküLijdraif j ' te vermeerderen. Interessante gL-daclitcn h^Oban i wij er ten minste niet in kunnen ontdekken; ' alleen het Alletfretto heelt een tchoone ^hruss tot thema; de behandeling hiervan is eshtur nier breed; dc componist Lad dunkt ons meer partij er van kunnen trekken. liet beroemde opus 20, Sei>tett van Beethoven, vormde het slotnumaier dezer derde Soiróe. Eer.e aito vuu zeven S.itze vormt dit mees. terwerk, uit den jong«iiujsty'.l van ileii grooti>n componist. Hoezeer bekond ook door verH-hiileiulc arraugement«n, wordt het ia zyn oóftproJ» ijken vorm slechts weinig gespeeld: woa'r Kan mi-u d;m ook voor ieder der verschillende instrumenten even voortreffelijke meestew vinden; eeat; geluk kige gedaclite vonden wy bet alzoo dit ditcrtitnenio pp het programma te plaatsen. De uitvoering win niet vlekkeloos, doch zeer muzikaal; het ensemble der verschillende instrumeuteu liet dikwyis veel te wennchen over (;il!cc-n eeii gevolg v«ii te weinig repetitie);.doch daar tegenover stait het hittu zingen der nielodicvn. vooral iu het Adapio cantabiii-, hetwelk voortref felijk werd uitgevoerd; het geestig inzctttin vnn het Mcnuetto (waarop ook het Menuetto van dc pianosonate op. 4'J is saamgcsteld) en zoovelu verschillende andere hoedanigheden, die uien iu meerdere et' mindere mate vau ultu medewerkers mocht verwachten. \Vij willen niet eindigen alvorens een woord van lof uit te brengen voor de samenstelling vau het programma, dat, met het oog op de Uccker8)iréuü. ons eene brancho in de kamermuziek to genieten heeft geguvei), welke door eenig ander gezelschap uiet kau worden aangeboden. Tooneel in Londen. De tooneelschrijvcr Sims beleeft thans het genoegen dat vier zguer stukken tegchjk in Londen opgevoerd worden. The U glit $ ot London in het 1'rincesV Theatre, The halt'way .house in dc Vaudeville; Mothcr in law in dc Opera-coniique en T la. member for Slocttm m het Ulyuipip-Theatrc. Voorts zyn er de Kerstmis-pantomimen in vol len gang. Drury Lane héft Jïobinson t'rnso?, Covent Garden Little So-pcep eu Gaity theiitre Aladdin, eigenlijk eeu opéra-bouife, alles met een ry'ken ven-loed van decoratief, ballet en ver lichting. De groote acteur Irving heeft na zyne reis door de provinciën zyu theater weer geopend met ttcolioses, -een oud maar beproefd stuk, niet zou der dramatische waarde. ? Opera (n Duitscldand. Te Weenen worden als nieuws voor den winter in de groote opera be loofd: Wsgner's Tristan und Holde, .Boïto's Mefistofelc. Verdi's Don Carlos en Thomas' Franriüe de Rintini. Te Dresdea zal Scbumanns Gcnoveva worden opgevoerd. Nog in deze maand hoopt men het' werk ten tooneele te brengen. Te Beriyn studeert Had. Albani thans Dnitsch. Zjj was opgetreden als Elsa in Lóhengrin, en had veel succes gehad, maar ug zelve in, hoe ongerijmd het was, in deze zoo DuiUcbe opera lUJiaansch te amgen, terwy'l de overige partijen Hngo's Quatreler tyd van de en evenals van talereelen. De ?den rosoau ia Rulcrts. Deze week word in het hotel Drouot to Pary's feu Rubcns vwkocht, DJ woi<d*rcn cun gU.v, .?--- . ---- ---- .. .. van dit moL'Sterstuk door Delaeroix bevat. l)a i'raEsc'ae miuiitcr van schoonc kumttrühad conigeg«ven tot 170,000 frauci. Ttaliaansche reis. Dat de reis naar Italië, hoewol Kern brandt luar niet gemaakt heeft, toch niet zoo nutteloos \v, ah wel eens. eu vooral iu den laatstcn tijJ in Frankrijk bcwt-ord i', moyi l'lijken uit. een aantal namen, op de lijst vau ilovipegere studenten der Villa JltJici «en omen. Van de tegeDwpordige hojfden der irmi-clu Kch'xil vindt me» er o. a. du schilders Itaudry, Ilenuer, Cabanel, Flandrin, Itoujruereau, liouiangi-r, do beeldhouwers Cnrpe.iax, Fuliafiiiéres, Mcrció. Chapti, de bouwmeester Gan.ier, Dnbun, (iilhert. Onder de vroegere naroeu ui^i kt men op : lu IJuvid d'Augers, Pradier en Leon Coguiet. Gonnod. De componist van Faust ial f.fi nieuwe opera schreven over het oivderv.-erp van de Lorelei, La fee dn Rltiii; het bulkt ul'rin zil ook met by'iondere zorg door hem behouduld wordeu. urtif. De nieuw benoemde in?p<»c'cur voor schopnc kunstea iu Frankrijk, b^kwiiam sihrijyer en corre-poncleiit van ve'.e buiteiiiaiid'ciii; tij.lschriltcn, doet thans een ic.is door Uelïiöm heelt in velschillende &te VCL; viiurdrachteii g.hoa(!'.'ii over 7,c Jttpjii jsiai-il. p.iHtiel;. iiidlixti'ic on kunst belmniieitru!. Zpr.d:*;,- cu Mn.iudn:; IIH hij te lirusscl over Lti vie de &i.ri>ard .Piiiii-'j; en Bcnccnulo Ctiltni. Serli-iS. Zeer trekt de annd.Tch^ een n'cuwe uiriiave uit lierlio^' nalatcr.ic ' n\i. J.ö»' f(U*J>p d K\, z-'S lieaertn. waarseiiijniijk ouj'itix-eks het. jaar 1>38 "sejc'.ireven «n genummerd als Opus 2. D<3 eu'e'eidiiijr. door den componist zelven, nicd'.- het kenmerk der oor- proiikelijkheid. L)e Ledercu zijn AOOI- uiez^o--<ijiiMi'.:i of l nrytoii go?clireveB. /o?al< men 1vce^. ;ichtie Uerlio/ de piiino niet hoo::, hij heelt d:in ook voov d-ze elfde liederen BBLC biiiïeliMi'.inc voor groot vn voor klein orkest ^ecomponeerd. Viir» de ea stuks zijn de i'rani«te. ohchnon niet uLte z ngen. \"o. l ViUincllt, No. rosc eu 2\o. l Absence. DOEKDEOORDEELISO. Mr. L. Ph. G. van «en RERGII. firnndirckken der iiederlandsclit: Zegd- en Wapen* kundf. Uerde opnieuw vermeerderde ilr'uk, 'met platen, 's Gravcnhage Mart. Xijli'ótf t' iutf ze er aan doenl Fümin, de- meubelmaker, liep l .... l ... . ??,?.?IJ- U... I. .. In 1SC1 verscheen bij Fred. ^fuller te Airs!o> dam de 2e drnk van dit werkje, liet voorbe richt van de 3e editie geeft, behalve ten over druk vau de voorrede van Ittfl, ouk nog te lo zen : Deze derde druk is op nieuw zor.^vuMig herzien en op versclüllende plaatsen \ei-me«rderit en verbeterd.' Ik heb my de moeite getroost om zorgvuldig na te paan, waarin toch wel die vermtcrderingcn en verbeteringen bestonden. Luis tert eveu en oordeelt zelf: Bl. 4 is vermeerderd met het eicaarfl in do Jtand bij de vermelding hoe een groot ridderzogel er uitzag. ? Op bl. 6 n Utrecht geheel -onnoodig door Geertruidenberg vervangen, otuclttt, zooaU de.geAniito schry'ver, tevens Ryk-archivnrns, ongetwijfeld we«t, er toch een zegel van A* 1ÜOO, op 't archief te Utrecht bentstende i» 't welk een bisschop v«rtoo:tt. Zoo geeft ook bl. 19 eene belangrijke V aanvul ling ten beste, n,l. dat bij het samenstellen van een mannen- en vrouweuwapen ,dat van den man rechts geplaatst wordt." Of de schrijver het op bl. 70, by de be-:chryving der oudste gemeentesegels, wegvallvn MUI. niet minder dan 32 steden- en dorpenuegels y»u Nederknd Ook tot de vtrmterderi»g en verbete ring rekent, meen ik in twijfel te mogen trekken. Wel is er op bl. 76 by geslarlittcijtl* (de »c'.iry'»cr heeft zeker personenzegch bedoeld) de besi'in-ijving van een 24tal zegels van nedcrlandsche «delen bijgekomen, doch daartegenover staat, weer het weglaten >an anderen, die wi-1 in du 2e uli'ia voorkómen en beeft men by den 3n druk i ean gebruik gemaakt v«n de AdUenda, achter du -e uitgave geplaatst. Kan 't fraaier? De slotsom van al die vermeerderingen voert lot de juistere omschrijving, nsmeiyk: venninderinncn; de 2o druk telt bovendien 8 bladzijden meer dun de 3e. Het het zoogenaamd verbeterd gedeelte is hot even ongelukkig, zoo niet erger gestold, eo to«n,» ik by 't doorpluizen van t werkje reeds een 40ral drukfouten ter loops had aangeteekend. xonk my de moed om door te gaan in de pantofft-lj. O. n. l f. -i ? , . ,.'<?. ^_ h , »«»«».?.p.^«»i..<?"p T| .n*»f?wrwrwityifjisietpoi. Mm.VOIKnoemt : . . ... -- ,-?,*? ?.H.««'H '.«r'ütaiieiiiig,' ijcmö'est f je toch naribiddeu.' Heeft d» apostel Paahis hafr aUechroitj*otieettereuaege>iii«ltt-n/iVc&putWhvc»» , ., . heldere dffihcht, komt. haar pjan a«nbouachd geeuwen «n it geloof waareen Wfr dat met treffend geiegd: Die zyn vrouw IJef hftflff. l J">k ?««?...i.'iu- '"~ -?*?_..?- ? iaar nog bdaclie)yker voor, nos meer m hetooir,|/nn num-n»«n«^»»n«^-i?<»«...i..»..--.. .??'.. ?? '?*+ * " *