De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1882 5 februari pagina 3

5 februari 1882 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

r il b.-: of drie jaar uitstellen, daar ik zeer wel weel, hoe zooi' hol bezorgen ooner uitgave deu geregelde,!} voortgang van deu arbeid zou belemmeren. Dr. L. A. J. Burgcrsdijk. ' Dtvouter, 2 Februari ISSi Ho', iui-u M; '?,.? -,D(. he,v Y.'.lès hield 30 Januari in Fclix MeritU .o !\vet-dj ïüner voordrachten over Jeau Jacques lui:-.-t-Lin. Naar aanleiding vau Rousse.iu's denknver de opvoeding der vrouw, behandelde d- g.-.--tijo ïpreki-r tle verschillende beginselen die daaromtrent in Frankrijk achtereenvolgens W" v^-tcn huKk-iï. Korst de vrouw zooaU do i\i!i!i!o'i..-'.twe:» iuu'ir wenschlen, enkel huiselijk, .-u onderworpen, tiv.vna do geharde ii-^iio jircci\'it*ci volgens Mlle de Seudt'-ry, .k- vroüie en koning../.iwle/.ooal* 1-Yiu'lon de Maintcnon haar wildon vormen, .toaii had iots anders op 't oog, liy wilde de \\i ?!.-.? vi.i.r niets, opleiden dan voor hel huwelijk, h.i,.-.- vi'!'ii;ikeü in talenten en bokoorlykhodeii, iiün-i» met het doel om don man te hclii'.tfon en y.i, 'i dco;- di-ïon lo doen beininuen. In het dorde ppiliviii- ïifciu'i1 redo ontwikkelde spreker zijnei.sont1 (k'nkKvhk'ti omtrent de toekomst en bwlt'iinning tlo.' vi'ohw. Hij wees er op hoc zij vooral moet v.-.'i'J; oiv'ok-id voor zelfstandigheid, daar toch betrekkelijk 7.00 weinigen tot hel huwelijk bestemd i.ijit. l.'it onderwerp, vooral de nnam rii Mies plint, \\\\f ÏÏH-' hel 00» op eon groot gedeelte van het pi'il-i'olv der Iw.ingen cciti^szius moeielijk: maar ik s l'i'i-i'rii Vales geestige eu levendige, voordracht, y.iju lalout vau eau-eeron zou lusteer /aken sma kt'!'.'1; lu-bbeu weten te maken, en hij had ook ilitiiiiV.il bel gewone succes. De uitgevers maatschappij Elzevier heeft hot prospectus van een uicuw tijdschrift, getiteld De jjfrrtfjiu1, vo Uitblad, met platen, vurzondeii. Difc blad 7.al muaudelyks verschy'urn, do prijs per Jiiai-ó'.ing van 112 allcvcringca is /"O.'JO franco ¥er pest ?' 1.03. Afzonderlijkenummers T'-j cent, rar.co per post 9 cent, ? Do bedoeling van dit blad is: bevorderlijk to Bijn ann do -beschaving der lagere volksklassen. Het aal dus zooveel doenlijk berekend zyn op de behoeften en het geestelijk peil van dio leden der samenleving, dio de ovcrgroote meerderheid des volks uitmaken. De redactie zal trachten voor dit doel te ar beiden. Het D:u'3chts FaiuiHenlitalt (?1.10 por kwartar,!, bij manr.delijkschc afleveringen ? O5), geheel ?vrij van politieke kleur en koufessioneele richting, treedt zijn derden jaargang met meei- dan 50,000 ubonnenten in. Evenals in de vorige jaargangen komen ook in dezen houtsneden voor naar werken onzer meesters en geeft het tweedo nummer ccnc talentvol uitgevoerde gravure naar een aquarel ?van den kunstschilder P. vnu der Velden te 'siiage. In 't bijzonder verdienen de aandacht do voortreflV-lyke houtsneden naar schilderijen van Carl flo'nhaidt: nLoki oh Sigiin" (met test van Felix Jta'ni); van K. Dielitz: ?yie Cergfee"; van MortonMuller: ?Norwegischer \Valdsce"' én van Ilugo Kauft'manu: ;,Di(j Xeujahrsnaeht." Ook de test is zeei populair en leerrijk on biedt jrrootc afwisseling. De. eerste schryvers van Duitüehlawl werken aan het blad mede. De jaarpring begint me_t ccn roman ?ïfatalio" van \V. .black, Jifi don lezer in de geheimenissen der internatio nale soeiaal-demokratio inwijdt; voorts eene poë tische novelle rder Traum" van Wilhelm Jcnseu, geïllustreerd door \V. Friedrich. Belangrijk ook voor ons is het degelijk artikel van F. A. Petermann: -l>ie Anforderungen derSckule an unsere Jugcnd,1' waarin duidcujk uiteen wordt gezet, d;i' vermindering van arbeid voor do jeugd noodllet Dcittscltes FamiKanblatt schijnt zich tot roeping te hebben gesteld, doze ook voor llolkind uiterst gewichtige kwestie herhaaldelijk te be* spreken, daar zy reeds vroeger uit een hygiënisch oogpunt zeer degelijk behandeld werd. Als premie voor lfcS2 is verkrijgbaar ccn album nut 11! pinten en gedichten, dat zoonis het geheele tij isclirüt met smaak is eaamgesteid. EÖU autograaf van Vorst Bismarck is ingezonden. Men abonncit zich bij alle boekhandelaars in Holland. ....?? De Gids voor. Februari bevat: Srtiliemann's Trojr; door Dr. A. E. J. Holwerda; Myn Angeln\ door C. van Uiovelt; Taine, door Mox Ilooses I; Onze aanstaand? Reformbill, door Prof. J. T. Buiju; £ï)! droom va» '/ faradijs, Zanggedicht door Jan van IJsers, Politiek Overzicht en litbUographisck Alluïn Het JannarJ-nummer rau JüSJ YlsaF.#Cren be vat prii-zio van Smit-Kleine; G. J. Dodd; Dr. J. Nclei de Brmn\vro van Steeknd, T. H. de Ueer cu Lï. Üiae3. I:tS 'Mui' Volkskttndr, door den' K-iu-.-teur Po', de Mont; In Rusland en GrkJccn?(?);,??, d-jor 0/0., SaroJicn, Ome oude liederen, Criïlf-1:, o. a. van liolliJcc's Etse.n naar Itct leven, een Mrstc Jrttlcrkttndiac brief uit JST. Nedtiland van C. de Jonge en KtiiistnicniïS. ShakMvtüte. Ia de jongste vergadering vau do New-Shakesnoare-Sociely hield Re v. J.Tilrkman een voordracht over den zelfmoord by Shakespewe. Hy deed uitkomen dat Shakespearo hem niet veroordeelde, en grooter betuekenis hechtte aan tien strijd, als in Hamlet, dan aau de daad. Alleen Hamlet en Imogen spreken van een ?wet vau God die zelfmoord veroordeelt," zouder die nader aan te duiden. Van de 14 zelf moordenaars in Shakospeare, 7 mannen eu* 7 vrouwen, ziju er slechts 2 Engoltchen, alleen vrouwen. De redenen zijn de meest verschillende; Ophclia doodt zich om versmade liefde, Lady .Macbt-th uit wroeging, Lucretia uit schaamte, Timon uit levcuszütbuid, Drutus, Titinius enz., om de govaugcoEchap te ontgaan, Romeo en JuÜ'-'-to uit waulioop eu liefde. Eene andere voor dracht behaudokio Shakespearc'a karakter, zijn godsdienst, z\jü jiolitieke inzichten, waaromtrent spreker niet veel anders dau ucgatiefi en algeuicecs kan te bcrda brengen. Een dame heeft aan dit Genootschap een prachtig aaubotl gedaan. Het volgend jaar namelijk komt een Slnikuspc.ircuitg.inf vau do hb. Furuivall en Stone in de corsproukelijko spelling uit, op kosten van bet genootschap. De dame wil uu eeu uieuwe Coiicur(tat.tic op Üuakeipanre bewerken naar deze uitgave, ook in do oude spelling; zij zal dezen index doen beantwoorden aan de nieuwste eischcn, de nummers geven van do regels op de bladzijde, zoowel als van do bedrijven en toongelen; zal do aanhalingen een derde langer maken dan zo iu do Concor dantie vau MTS. Cowden Claike zy'nj zal de ver schillend» gelijk gespelde woorden nischeiden, ah tcars (tranen) en tvars (verscheurt), ea ook do verschillende betoekemsseu van ieder woord, als iu het Lexicon van Schmidt; zal, evenals dit, zoowel du gedichten ah de tooncelstukkcn opne men; zal do waarschijnlijk onechte plaatsen en wooi'dcu afzonderlijk tcekcncu; zal een aantal plaatsen ter illustratie, zoo noodig voor lederen zin luinhaleu; en eindelijk, zal 500 pond voor het drukken van haur werk bijdragen ah bet genoot schap de rest vindt. Een dergelijke Concordantie stond steeds op het programma van de K.-S. Society, maar aan do uitvoering was nog niet ge dacht, lic t is te hopcu dat niets do ijverige .dame zal verhinderen haar goed voornemen ten uitvoer te brengea, want wat zij onderneemt ia geen kleinigheid, De romans der Table-Ronde. Gaston Paris ia thaus in het tijdschrift Komania zyu studiën over dezen roman-cyclus.begouucn. De theoriön van zyu vader hadden herziening noodig. Het lang vcrwa'chto werk van den zoon is, hoewel niet compleet, thans op weg van voltooiing. Hij stelt zich voor, het te gevcu iu eeuo reeks onafhanke lijke schetsen, en deze aan de discussie van zy'n broeders iu hét vak te onderwerpen, om ze daarna tot een geheel om te werken. De eerste schets is verschenen over Lancclot; anderen zullen vol gen óver Eréc, Ivain, Ydor, Gauwein, Pcrcival en den Graal, de geschiedenis van den godsdienst in Engeland, de ?mis", Kcnnins en Geoffroy van Momnouth, Merlin, Tristram enz., en eindelijk de romans in proza. Prof. Gaston Paris maakt een scherpe onderscheiding tusschen deu vroegsten cyclus van Artlmr-roman?, ? die van avonturen en courtoisie, met een zeer lichte vermelding van liefde, ? eu die van den latercn cyclus, het best bekend bü de mecsten, die zich bewegen om do schuldige liefde van Laucelot en Genever, (die in den eersten cyclus geheel onbekend is) en het zoeken naar den mystisehcn Graal. Hij schetst en bespreekt dan den oudsten fnmschon Lancclot, dio alleen in den duitsahcn Laneclet van Ulrich von Zasichovcn is overgebleven, en zoekt naar sporen van den oudsten held op andere plaatsen. KV.» X>__]_« aimLCUIUjjVIl. ID UCZê SlUQie, het vermonden dat eon gansche reeks AngloNormandiïche romans zou zijn verloren gedaan tusschen do oudere epen en de latere fransche romans, schy'nt wel wat gewaagd. Onder den titel van Latt tres jnquecaa (De drie migruines) is_door D. Muriano Pina y Domingucz eene " bewerking in spaansch proza .geleverd van Pailleroh's comcüie: ?Le wond-e 'ofirniis'riiHuie." Het pluk werd dezer dagen in het Teatro de la Coincdiii opgevoerd. ? De Eenhoorn. Een interessant boek, onlangs uitgekomen is Thc.Unicorn mythologische studio vnn Robert Brown Jun., by .Longmans te Londen 'verschenen. Het is aangenaam geschreven en geeft de geschiedenis der Arische legende, die iu den Eenhoorn van het engelsche wapen eeu harer laatste verpersoonlijkingen vindt. De Eenhoorn iü d aa oorspronkelijk d« m aan godin in haar eerste kwartier; en hierbij wordt door doü heer Bro\vn olïeriei geleerdheid als bowys aangebracht. Zoo gaat de ontwikkeling' verder door de oude kunst van Babylou.fot deu schotschen Eenhoorn die door Jacobus I in hot enj;clsche wapen gebracht werd. Voor hiiri dio Leeuw en Eenhoorn vercenigdea sohijnen zij nog de bctoekcnis van zon en nnlan .o\a tegenstelling gehad 'hebben, liet bock is met talrijke illustraties versierd. liug vfto een derg/lijken gi.as. Geen werk wordt zoo versclu'Hendlncooritew. :ls ^uist ccn r-::1^:,:: zakboèkjo. De p&n acht een zeker onderdeel overbodig, dat juist onmisbaar voorkomt aan zyn collega; daarentegen viudt e on derde het geheel onvolledig, omdat naar zy'ue meoniug het ecu of ander onderwei p is weggelaten of onvoldoende behandeld geworden. Met recht is hierop dan ook vau toepassing het gezegde ?zooveel hoofden, zooveel ziuut-u." In hot buitenland weet men echter over dit bezwaar been to stappen eu niet zonder succes, getuige dj talryke bestaande zakboekjes, waar ouder er worden aangetroffen, dio ware- voorbeel den ter _ navolging z<JQ, zoowel door inhoud als door inrichting. Gaarne zal worden toegestemd, dat wegens gcmii nan rosoliug vau vele oudcrdeelen m ons ki-ygswtzin dj tijd nog niet geko men was, om zulk een werk mot vrucht te onder nemen ; uu. echter meerdere stabiliteit in de Iegcrinrichting verkregen is, kan mot hoop op goed gevolg de proef genomen worden. H«t doel met alt schrijven beoogd is don wensrh kenbaar to maken, dat cim'.elyk in het jaar!3S2 oen zakboekje voor den Ked ofiic'.cr het levens licht aauschouwc, met welken wcnsch zeker vele oflicieren iusteinrntn,- die b'y'ua dagclyks het gemis gevoelen. Mocht het echter daartoe komen, dau vertrou wen we, dat het met recht aanspraak zal mogen maken op deu nnaul dien het draagt, d. i. bestemd te zijn om in den zak gednigcn te wordeu. Hoo,w»n»...-^ ^? uu verecniging tot beoefening der »rygmeten$chap of de verspreiding van fcennt's aangaande 'stands verdediging is hij geen lid Naar concerten of comcdios gaat-ie-Diet! Zijn uniform verlaat-ie-niet l - ' Sigaren! och! dat smaakt-hem-met! Een borreltje, o! genaakt-htm-aietl Belasting! a;e botaalt-ie-niot! Hoo hu er komt, verhüilt-ie-uiett ,_ De atumpert zit zoo in de knel! Wat hem mankeert? hy weet het wet Dutric. ?DE MILITAIRE GIDS" ES ?HET MILITAIR BLAD." Do eerste afleveringen vau de in den titel vcrraelda militaire tijdschriften, waarvan het eerste een geheel nieuw, het laatste eon getransformeerd bestaand orgaan van de Nederlandsche krijgsmacht ie, hebben onze gunstige verwachtingen ? uitge sproken in No. 332 en 235 van de Amsterdammer .* i \ i---^.. ---.-.., hebben gehiAdeld, door de aandacht viui üijnt Ititfs ? wy willen tevens hopen alox'.iés ? en medewerkers, hetzij in bet voorwoord, hetzy m hot bü do eerste aflevering toegevoegde prospec tus, met eon enkel woora to vesting op do door ons vjrscbafto gelegenheid, om meer dan eenmaal t in do drio maanden onderling openbare cones:j nondentio te kuunou voeren, «aar de niet medej! deeling daarvan nu de kans oplevert, .j bcnogdo doel niot wordt bereikt. dat bot met beschaamd. Van verschillende zijden, en niet het minst van bevoegde personen, mochten \vy een zeer gunstig oordeel vernemen zoowel omtrent den inhoud en de keuze der stukken, als omtrent het kleed, waarin een ,«n ander door tl ' ' ' . 'J.'<:ni;i/sOH. Hét tijdschrift Ülaciniïïnri's Kt!'1', bevat in zijn Februnrinummer een nienw peJiciit, van den peet hiurcali:, getiteld: 2Vw cliurgt of the iictivy brigade. PI> lVbn!;-.';i-Aucvcring van het tüi'sehrift: (l- ?.?;. ',if-\v.t: : ' ' ' , \. ','.. Li!'>, F.r.n en üiidcr over mist en mklt-'guril-:)!: ? Dr. ï'. J. Hoilnian, Een Jionipas der' loJAiiiiist; ? Do aanstaande tentoonstelling van sc)'ivj):;mude!k'!i te Londen ;..? Inrichting voor hui ,-|..ft-;l'g -percéd Diaken van sloepen (mei [ilanl); ? !V-is v, n ISatavia naar Hiiukow en Londen; ? Tei' ?_;.. fi .i-ho verbinding niet vuurschepi n t.-m.;? l M<.i'-ï>i''jiopUche opjjiiven op het eiland Mauritius verxitüielil'; ? De_nieuwe Taybrug; ? C. A. W. Hiilvcihont, Umuidcn; ? Correspondentie; ? MuUUien bij liet personeel der Kon. Nod. Marin'.-, van KJ DucimK'r 1881 tot 15 Januari 1S82. ? , Sanhu. Het gaat den frunschcn tooneelschrijvor als- dni ezel uit de fabel: do eene beschuldig!i g wekt do andere; weldra zal er peen tooucel uu zyn ttukkcn, geen regel uit zijn dialogen zijn, die hy niet zal heetcn gestglen te hebben. Prof. Alexander Büchner heeft na het .schandaal over O Ictto-Fiammina, thans te Caen een brochure in 't licht gegeven: Boffmann et Ie Boi Carottc, waarin hy hewyst dat Le rot CarotUi wat intrige betreft gestolen is uit een der sprookjes van Hoffmann. Of men het' ooit de moeite waard zal vin den to bewijzen, dat prof. Alexander Büchuer te Caen iets gestolen heeft of niet van hetgeen hy' iu 't licht geeft, is twijfelachtig. Nieuwe toeken. Op de statistiek van nieuwe boeken, door do H.I1. Sampton Son, de uitgevers van den l'ublishcrs Circiilar, zouden eigenaardige ccmmcntarcn te maken zyn. De nieuwe boeken, in l&Sl in Engeland gedrukt, 'zijn 4110 in aantal, de herdrukken 1290, totaal 5406, tegen 5708 in 1880. Dezn vermindering is opmerkelijk, vooral om dat in 1879 er 0834 uitkwamen. Een zesde van al die boeken kwam uit in December, het kleinst getal in Januari en September. Wat de onderwer pen betreft, vindt men de theologie bovenaan, 045; opvoeding «n onderwijs 682; roman en letteren 674; dan werken voor de jeuad, kunst, geschiedenis, enz. De werken voor de jeugd zyn dit jaar zeer verminderd, ook het gemengde in de brochures; er is echter zeer veel geschiedenis bijgekomen, ook j roman en letterkunde. In de juridische boeken ia j do ? liclft herdrukken, in do medische werken een ?j derde. Verzen kwamen er slechts 111 bundels uit, t-gen 416 romans. UHUalre Zaken. MILITAIR ZAKDOEKJE. ; Ongetwijfeld '«al" elk bevoegd beuordcclaav, in dien In j billijk is, mooteu erkennen, d:tt niettegx:ustannde er nog veel en niet altyd zonder miei» geurutteH Wordt, het krü^ncstimr in uits land sedert Iö70 tpoh niut. stil gezeten .heeft. Belangrijke verbeteringen in ous ki'ijgswezen zyti tot bt-and gekomen, fietzrj door het tjanbrcuiViingeheele, hetzij iloor-gcdoeltclij'«ö w(jzigiugen bestaande %aken cu toestanden, waarvan vcln reeds het burgerrcclit verkregen hebben, al mojyjn ze dan ook vau buitenlandsohen oorsprong üijn. Niet in de laatste plaats ma? daarbij Redncht worden aau het opvoeren van het wetenschappe lijke gchalto der aanstaande officieren van allo wapens. Evenwel bepaalt zich dit niet uitsluitend tot de opleiding voor den luitenantsratig. daar terecht wordt ingezien, dat de studiën, volbracht aan de kon. nul. academie en aan de cursussen by de korpsen, slechts de algemeene grondslagen bevatten, waarop verder voortgebouwd tnoet worden, wil men de noodigo geschiktheid be komen, zoowel voor de reeds verworven, als voor de hoogere rangen. Kaast den arbeid, die door de chefs aan hunne pnderhoorige officieren wordt ongedragen en die zich steeds tot oen minimum behoort te bepalen,' wordt bovendien veel gewerkt uit liefde tot de wetenschap en het moet worden erkend, dat de krijgBichool (3de Afd.) hiertoe veel heeft bijge dragen, ïloewel by lange na niet een volledige maatstaf ter beooraeelinfc zijnde, behoeft men slechts een balans te maken tusschen hetgeen tegenwoordig iu ons land op militair gebied in druk verschijnt met vroeger, om van de waarheid van bet bovenstaande de volle overtuicinc tebe.« zyn ??. ? a_ veel goeds indertijd ook gezegd kon worden van het nu vcroudeido zaküétek van den kapitein Xiürmana, het was te onhandelbaar om buiten de studeerkamer geraadpleegd to worden. De voornaamste bestemming moet blijven by oefe ningen op het terrein te gemoet to komen nar. het geheugen; in het studeervertrek kunnen meer uitsebreido boeken geraadplscgd worden. Voor dat hoofddoel kun groolo volledigheid zeer goed gej:;\nrd gaan aan beperkten omvang, door het b-.^igËU vau tulegramslyl en een kleinen druk. De meost mogelyke volledigheid kan boreikt worden door het to bestemmen voor ofticiorun van alle wapenen, anders gezegd voor do officieren van den geuoralen staf. Mocht het werk hierdoor to lijvig worden, dan geve men do voorkeur aan twee, zoo noodig diie, deeltjes boven één van te grooten omvang. Om het zakboekje voortdurend op de hoogte de3 tyds te kunnen houden, moet het met wit papier doorschoten worden, of wel er uioet ge legenheid boataan tot hut aanbrengen vaa wijzigimreu of by'ïchiyvingen op de marge. Wellicht zou het Ju oorlogstijd blijken, dat en kele gegevens omtrent onze naburen van veel nut zyn. Wat eindelijk het uiterlijk voorkomen betreft, moet, behalvo het reeds besproken zakformaat, de omslag buigzaamheid aau stevigheid paren, do'hoeken moeten afgerond en gelegenheid aan geboden worden tot-befpiug- vau ecu potlood, een lengtemaat-JD enz. Dit i'.yu de voornaamste eisenen waaraan vol daan moet wordou, wil het zakboekje pracüsch bruikbaar zyn. Uit het voorgaande blijkt dus, dat de bezwaren verbonden aan de s.imunstelliug volstrekt niet over het hoofd gozieü wordeu, maar eenmaal hot uut erkend zyude, dat aau hut bezit van zulk oen boekje voor do officieren verbonden ia, belot niets van hoogerhaud desgevorderd eeuo gemengde commissie van daartoe bij uitnemendheid geschikte officieren te benoemen, tot samenstelling vaneen zoodanig zakboekje. Het is van vry algcmeeno bekendheid, dat de chef van den genenden ttaf al eéui^e jaren over het vervaardigen van eeu dsrgulyk werk zijne Re,1 ...!.<.._ i.?^fc i..tw.« a.,...j t.» a.m.wjtj reecis vele onderdoelen door verschillende oflicieren hctft doen voorbereiden. Wellicht ia dit de reden, die andere ouderen heeft teruggehouden een dergelyk werk van eigen compositielwt lichtte doen zien We besluiten daarom mofc dun weusob, dat ge noemde autoriteit, binnen een niut, to lang tydsyerloop, do vruchten vau dien arbeid do'wereld hueiidu en mogo hot dan al niet volmaakt xijn, dat dnn voor oogen gehouden worde: lo wieux ! est souventTenutiui .du bicn l Wunschelyk geble ken venindcringeii, wijzigingen, aanvullingen, enz. kunnen immers ui een volgendeu druk worden aaugebracht, EEN OUD AANBEELD. Met genoegen is voorzeker in den lande het bericht, gelezen dat het plan bestal bij den Mi nister van Oorlog de traktementen der onderoflicierftn te verhoogen. Ook wij lazen dat gaarne, want verbetering van de positio der onderofficie ren, zóó wat het geldelyke aanbelangt aU wat betreft hunne woningen, is zeker een stap op den ?wtff tot oplossing dor kadérkweut ie. ' Temcei' zagen wij het gaarne, omdat daardoor wellicht ook de wanverhouding zou worden opgeheven, die er 'bestaat, en dio uu nog grootur nal worden, tusschen de traktementen van luite nants en onderofficieren. Wij misgunnen hun niet. dat vooral do gehuwden, die gewoonlijk een {{root h-iishouden hebbon, bekoorlijk wordeu gesalariöerd. Maar, de luitenants zijn ook noodig, ook zij moeton kunnen Icvou; zy staan boven de onderoffi cieren, zij moottn stand ophouden, sociëteiten be zoeken, 'in gezelschappen vornchijneü, enz., dnt kust alles gcltl ou uij behoorcn flus goldblijk niut te 'jtaan onder üommigo kli«3:-en van onderoffi cieren. En dat zij dat doen, Ituuuen de vulgondo adiudan't-onderoflcier der infanterie b. v. lijk versierd met de broazon medaille, heeft Soldij p« dag . . . . ....f 2.12 of f ' Voor kleeding por dftg. . ? 0.33 ? brood B ? .. »0.10 . B woning per week ± n o.UU lige .tu,.*,,,,,, ,,?*..- _ betering ondergaan; hnt formaat en dte Dualiteit van bet papier, alsmede do tlians gebezigde let,tersoort voor bet Militair liliuï maken dadciyk een aangenamen indruk, hetgeen niet kon gezegd wordeu van den eersten jaargang van dit tijd schrift, waarvan het uiterlnko bHna geen verschil opleverde mot het WceKblaa vaiiAc/recA^terwyido typographischo bewerking de lezora zeer vermoeide; daar gelaten nog, dat do inhoud hen dikwyls zeer verveelde. Dit laatste nu is geenzins het geval met do beide genoemde tijdschriften; de bewerking en do inhoud der opgenomen ouderworpen zijn van dien aavd,- dat zij bevattelijk zijn voor den lezer diens belangstelling steeds gaande houden, on terwyl^de artikelen van de Militaire Gids iiog duze goede zijde hebben, dat zij onderwerpen buhandelen, dio aan da orde van den dag zyn en inderdaad ? zooals het voorwoord en het pros pectus 'vermelden ? gegevens bevatten, dio niet onder ieders bereik liggen "" n"lr "-L '1° nm-stn eu ook nu. do eerste kennisneming steeds geraadpleegd kuunon worden, Wat ous in 't bijzonder voor het Militair Bind gunstig stemt is, dat do redactie een overzicht heeft gegeven van wat in het jaar 1882 op bet gebied \au ous krijgswezcu zal worden verricht. Wij hopen, dut zy den iugcslaflen weg zal ver volgen en zoodoende de gelegenheid verschaffen, om een algemeen deiikbuiild te verkrijgen van de inzichten dor hoofden van do depurtumenten vnn algemeen bestuur en dio der leden vau de Volksvertegenwoordiging pp het gebied der landsdefensic. Wy vertrouwen^ dat zij daarbij onze krijgsmacht in Oost- en Wci>t-Indiü niet zal ver geten en ook aan onzo 'verhouding tot het buiten land ccn woord zal willen wijden; naar onze meening toch, beïta.tt te dezen opzichte nog te grooto onbekendheid, terwijl gewoonlijk in ons land alleen die Kaken het meest op den voor grond treden, welke betrekking hebben op dat gedeelte onzer krijgsmacht, in 't bijzonder voor hot. gebied, in Europa bestemd. ' Bovendien uiten wij den wenscli, dat zy in haro kolommen zal vermelden de niciiwo maat regelen, genomen omtrent nllo z-.ikeri, die, hoewel niet juist tot het militair gebied bohoorende, toch daarop van invloed zijn, als bijv. onderwijs, aan leg van spoorwegen, telegrafen, verbetering van rivieren, enz, ? rdei Vttll UCU WU T TJUiJmmju. _ w »?_?_.» » komen. De schaal aan eeritgenoemde"ziitle slaat ?? -? ° ?? -_v?? te spoedig door, om dienaangaande nog eenigen twüfel over te laten. Worden deze pennevrnchten; meermalen het uitgezien naar een werkje, waarvan het gemis zich meermalen doet gevoelen, nl. een militair zakboekje ten behoeve van de officieren. Hoofdzakelnk zal dit 'wel moeten worden toegeschreven aan de mat geringe bezwaren, verbonden aan de samenstelIA) .36 ? 100 Summa summarum ...f 1086 'B jaars. Voegt men hier nog bü, dat het den adjudantonderofficier niet verboden is, zjjno ledige uren in dienst bij anderen to gebruiken, en dat enkele bizondoro baantjes als 't beheer van continos ot maKazynen, het geven van onderwijs op school of in de schermkunst, enz., hunne eigenaardige extratjes afwerpen, dan komt men ver over het brutü-traktement van een 2en luitenant. En wel U dat traktement bruto! . Zien wi| eens ho.e een 2e luitenant op 't einde van iedere maand ziJBOVcrdeelings divisie maakt. Hu wordt uitgetrokken 'B maands a l/,j van 1000 Brulden . . . . . ? ? ? ? ? ? ? *ö33d gu? Hiervan gaat af: Weduwen- on weezankas Officiers kleedingfouds . Muziekfouds. . . . . Sociëteit . . , ? . . 2.08 10.00 0.75 1.00 f 13.83 f 6i).60 : : f 15.00 Blijft alzoo te verdeelen i ; HU begint: Kamerhuur . . . . .' ; ". Brand, licht, brood, boter, koffie, thee, fooi aan de meid, enz. . . . . , , ? 15.00 HU eet op zyn kamer & f 0.80 ? 24.00 Oppasser ........ , . ? ; ? 2.50 Linnengoed & f 24'a jaarl .*, i . < ? SiOO Schoeisel a f 30 's jaars . . r . . ! l ? 2.50 Waschgeld ; ; . . . .__»_ 3.00 Te zamen f 64.00 Bovenstaande cijfers ? men zal het mg* moeten toestemmen ? zijn waarlijk niet overdreven. In garnizoenen als Arnhem, Utrecht en*, komt men daarvoor niet terecht. En hoeveel niet opge noemde zaken zy"n er nog die betaling eisenen, aio het paardrijden des winters, kleine repar&ÜSn aan tal van zaken, boeken en reglementen, te veel om op te noemen l Van een of ander k«S' , . . Verder geven wij aan ao redactie m overweging om haar blad zoodanig in to richten, dat het niet alleen door oliiciersn, maar 'ook door hen, die een lageren rang in het leger bcklecden, kan worden gelezen. Deze categorie van militairen toch hebben evenzeer, zoo niet meer, voorlichting noodig dan do otlicierenj voor wio thnns drio nederInnddche tijdschriften ten dienste staan en wier geldmiddelen hen niet veroorloven zich alles in eigendom aantesclnffen. En toch i.i dit laatste etjne hoofdvoorwaarde voor het bestaan van een tijdschrift. Is het dus daarvoor noodig, dat het Militair Kind veel «bonnet, dus koopers telt, dan is liet ook zaak ftllcj aantcwondcn om die te ver krijgen en jlaar wij vermoeiion, dat die niet onder de officiereu zullen wordon gevonden, zoo achten wij hot. in het belang der znak geraden, het tij-ischrift tevens ? zoj niet hoofdzakelijk dienstbaar te maken voor den onderofficier, die over. het algemeen gaarne kennis neemt van wat op militair gebied wordt geschreven. Jlen zie slechts hoavtèl dergelijke tijdschrif ten iu het buitenland bestaan eu niet het minst in Duitschland. _ Zal bovendien een militai:- tijdschrift veel geie nen f-n gekocht worden, ook door de niet militai ren, dan moet de inhoud tevens van dien aard zijn, dat hij niet slechts bevat beschouwingen over militaire onderwerpen en toestanden, gestoken in oen kleed alleen passende voor officieren of mannen', van bet vak, maar bovendien nog meerdere zaken, welke ccn ieder <? in 't bijzonder den bnrgtr ? belang inboezemen en dit; reeds dadelijk bij deu eersten aanblik do aandacht tot zich trekken. Behalve de titel en de populaire icijxa van bcln>M*^{n3 vau het onderwerp, tl'-nup'k »"* ?««.?'fianiwe.ang zeer veel bü d» ««uvoesmg vaii eene tcekcning, «uo illustratie, waarvoor du talrijke geïllustreerde letterkundige tijdschriften het beste bewijs .leve ren. Dit is o.:;. ook begrepen door den Ion luite nant von W e de 11 vau hut Ie Silezischo grenadierrc-giment No. 10 te Ureslau, dip onder steund door bekwame militaire schrijvers, gezcchto bclletristcn en voortreffelijke teokenaars, mét l Januari de uitgave heeft ondernomen van de tdlgcmeine ïlliistrirle MiVt-Jr-Zcltunif, waarvan het propfnommer ? teveiis het eerste van den jaargang ? door de verschillende boekhandelaren ter kennisneming is toegezonden. ? Dit geïllustreerde militair tijdschrift, waarvan de redactie dezelfde is als die der 3f ililÜr-Zcilung voor de reserve- en landweer-offtcieren van het Duitsche leger, verschijnt eveneens tweemaal 's maands ? den len en den 15n dag ? en kost slechts f 3 per kwartaal, terwijl elke aflevering, groot 16 bladzijden, van folio-formaat (waarbij nog dié komen voor advertentiün) a f 0.60 ver krijgbaar is gesteld. Wij gelooven, dat dit voorbeeld wel ter navol ging mag worden aanbevolen; te meer daar niets meer de bevatting van het geschreven woord bevordert dan de toevoeging van een aanschouwelyk beeld. Onzes inziens zullen tal van nederlandsche teekenaars, daartoe aangezocht, hunne medewer king wol willen verleenen, terwijl het wellicht aanbeveling zonde verdienen ook die van belletristen en humomteu in te roepen. Mochten aan de .uitvoering daarvan te veel kosten verbonden zijn, dan zoude zij b(jv. kunnen geschieden door eendrachteiyke samenwerking vau alle vereenigiogen, welke zich tot taak hebbon gesteld, het nederlandsche volk op militair gebied voor' te lichten en zyne. belangstelling in alles, wat het krijgswezen betreft, op t» wekken. Van de zy'de der uitgeven is ? venueenen wij ? alle ondersteuning te verwachten, daar deze tponen niets onbeproefd te laten, om aan het Militair Blad eene verzekerde toekomst te verschaffen, waarvan o. a. de daarby gevoegde portefeuille opnieuw een bewijs levert. Het boven den titel geplaatste vignet la reeds een begin vaa uitvoering van het aangegeven denkbeeld. Onie beschouwingen besluiten wjj 'met de opmerking, dat de redactie van de MUitoire Qiat in het belang van het tijdschrift zoude VENTILATIE Men herinnert zich nog wel het vergaan vau de engelsche oortogskorvot Dotercl, tengevolge van twee ontploffingen, terwijl zij te Sumly-Poiut in straat Mngellaan tcu anker lag. Do commissie, benoemd om onderzoek te doen nanr do oorzaken dezer zcerauip, oppert de meening, dat men, daar do koleu voorraad mo:st worden aangevuld, met eeu open licht een ruim is ingegaan, waardoor het kolengas in dat ruim is ontbrand, wat dl oogenblikkelijko ontploffing iu de andere ruimen tengevolge zou gehad hebben. Do tweede ontploffing zou een gevolg geweckt zijn vau de eerste; het ontbrnmllo gas nou dei ?weg gevonden hebbon naar do kruitkumor ei daar do uitbarsting hebben veroorzaakt. Do commissie is van oordcel, dat do konunaudant, noch do overige gercdil?!' schuld hcbbon aan de ramp en van elk verwijt moctan verschoond blyven. Men is het met de meening der com missie omtrent de tweede ontploffing niet eens, omdat er 20 u 2ü seconden tusschen de eerst» en tweedo ontploffing verJiopen; meer geneigd is men om aan te nemen, dat door de eerste het dek der kruitkamer is vernield, waardoor brtmdcud hout of touwwerk op uano of andere \iijze met buskruit in aanr.ik'ng 'u gekomen. Do admiraliteit is hot eens met de commissie, zooals blijkt uit door haar uitgevaardigde bevelen omtrent den bouw der Inflexible. Dat hot ver lies der Dotercl is too te schrijven aan ontoerei kende ventilatie der koleiiruim on betwijfelt echter niemand. En hoevclo schepen doorklieven niot den Oceaan zonder eenige ventilatie der kolenruimen ! Hoe bepaald ventilatie noodig is, vloeit voort uit de omstandigheid, dat iu zee door slecht weer de kolenruiuien soms dagen gesloten moeten blyveu. Wanneer er al weinig ongelukken in dit opzicht plaats hebben, dan bewijst dit alleen, dat het machiucpcrsoueci met veel zorg te werk gaat ; één onbewaakt oogenblik echter ia voldoende, om bot schip verloren te doen zijn. De ventilatiekokeTs, die op do Dotercl van elk kolenruim naar den schoorsteen liepen, wareL zelfs niet voldoende om het ontwikkelen van ?cue groote hoeveelheid kolengas te voorkomen. Slechts gedurende twee dagen konden op do vaart van Montevideo naar straat Magcilaau de luiken der ruimen 'worden afgenomen on profes sor Abel, dio door de commnsie als deskundige gehoord werd, verklaarde dat, met de aan boord der Dotcrel aanwezige vcntilatie-iuriohtingen, ? als de luiken niet werden afgenomen, ia 48 ureugas in de kolcuruimen ontwikkeld werd. ? Werd eenigen tijd geleden in. die weekblad do aandacht gevestigd op liet wunschelijku vau aan boord een genoegzaam aantal pompen van grooto capaciteit to bezitten, met do ramp der Solerel voor oogen, dient ook aan eene voldoende venti latie der kolenruimcn de coodige opmerkzaamheid to worden gewijd. Van alle middolen, dio 'strek ken kunnen om zeor.impeu te voorkomen, most met ijver wordeu gebruik gemaakt. BIBLIOGRAPHIE. \ Militair Mad No. 2. Opstellen. Aankoop van paarden bij mobili satie. ? Draagbaar spoorwegmaterieel by den aanval en de verdediging van vestingen en Forten. ? Een woord, naar aanleiding van bet opzamelen eu bewaren van electriciteit. ? Vooruitgang op het gebied der legerverpleging in Nederland. ? Medadeelingen van gemcngden aard, berichte», boekaanliomligintj, benoemingen, adccrtentiSn. To Parijs is onlangs een werkje verschenen, getiteld: ?les fenx de giierre" van den franschen kapitein der infanterie, V. A. Bazin. Iu bet voor bericht zegt de schrijver, dat hij heeft getracht den weg aan te wijzen, om de grondslagen te leggen voor eene taktick, niet meer gegrond pp bespiegelende redenceringen, maar op de ouder vinding, Het infanterie en het artillerievuur zijn mot elkaar in verband behandeld, wat als een voor deel mag worden beschouwd. Het geheel is verdeeld in vier afilcclingeu, vooraf gegaan door eenigo algemeene grondbeginselen waarnaar de infanterie op het oorlogsveld zal moeten te werk gaan, en gevolgd tt'or twee aan hangsels. In de verschillende afdeolingen wordt achter eenvolgens aangetoond, dat het bataljon cp 3000 M. van do artillerie de verspreide orde zal moeten aannemen, en dat het vuur op grooto afstanden een natuurlijk gevolg is van do meerdere billis Hscho eigenschappen der wapens ; vorder wordt behandeld het aantal geweren, dat in werking ge bracht moet wórden en do verschillende vormen die een aanvallend bataljon zal moeten aaimem-'ii. In het ?Aanhangsel" wordt de verdediging een er positie, alsmede do invloed v»" kei terrein !»? sproken. , Kr ' kom* ??« h>--c werk van den kapitein Bazin zeer vcoi wetenswaardig voor; er worden zóó vele behartcnswaardige wenken pcgevon en alles op zóó heldere, bondige wijze, dat wij de lozing en bestudeering daarvan ten zeerste aanbevelen, vooral aaa den infantenc-officier. SCHAAKSPEL. ?Auancr dor riilloaophio wolso ich ?ketn co piitoa Trotbmittel dos ?Geliirns «tg hficlistcnj Kaffe» ?uod Soliacli". TE.IX FAtIL, No. 6. ?? Van den Oad-Redaoionr T»n ?Staan". ZWABT. b. f- Bd. e. WTT. Wit ipcolt voor en geoft in l zettan m»t. Oplossing van Sohaakprebleem No. 4. ' l H 7 ? f 8 Koning nt pril. 3Ë5 ? H8ofB8 nut. Ooodo oplossingen ontvingan irü van H. to W(jk bjj Düorstodc, J. J. E. ta Hardorwp; Movr. U. t. K. te Kampen; P. A. T. (« Delft; O. O. to Lolden; Duo to A.; Hotel BL F.; Solman; Met 7,'n vleron to A»d.; O. L. Ch. to Coblenz; v»n oen pair liefhebbers; HenrijE. H. te '? H»go ; ?rhUldor" to Zanndam; H. E. E.; SUcn; B. F. K.; W. T. d. Mark; A. F. K. U.; Jaqties; U. H. en O. T., .woa to Amsterdam No. 241 DE A IJ S ï'-Ê R D A M M E R,, ?' WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. FEUILLETON. l'it </(-? lt?>'!HtnTtngeit nu» «v* ArtiUcriv-Offictei' door P. A. U U l S. 11. Eon prliilwog met oen vaarl daarnevens en aan ^\?|>???sxijilcii el/.eii on \yilgvn; langs den wog een rö h'ii'jciï, zonder conigc ortlu of rcgoliaaat ge bouwd, suumiigc vau steen, andere van liout, doch nii;iwt alle met stroo godekt; langs de vaart eenige \vouini;eii iloor tuintje* en slooten omgeven en met den weg verbonden door witgesehilUerde draailinijrjii's, niet oneifJiWiirdig kippcnhrugjos genoenul. Tegenover het eilaiulje waarop zich tic kerk, de patinne en de school bevinden, een sleenen huisje Jiui twee jriualle rarnea en eon deur beneden en twee nop smallere ruinen tluftrbuven, l>eiieveiis een Iiürd w;iarO|» met euy lieel vixvnid s>oorl van golliicki- letters hel wtïoi-d ?nuulhiii*", torwjjlzich n.i'r' doven de deur een Rhw beAirult mei ln-t opsc:iri!l .M. Stollels Af, Uier en sterke dranken." D:'iikt men xieh dit u l los omgeven door moerus en uitjjeveciule plassen, <lan lieel't inen een tamelijk jui.it (lenkbeehl van liet dorp Veeiulijk, Wii.il1> ik met mijn detachement enkele dagen zou vel loeven. ? l Wij Inukleii vóór hel ?raadhuis'1 luilt gelioutlcn, waar tic bagage werd afgeladen; vooi1 ile raincii en i-ï t!-? dom posten van de wonmscn in de nabijliei'.l ,-n i M 11 Ion enkele nii-uwsgieriaen, de dorpsjeugil ]i:ul xii-h in een halve kring 'om| ilc wn?eu geseliaai-il ui de dienaar vau ilen heiligen llerinanilatl bewaarde de orde, ?Wal zou-i zijn, 't is eru Jfoogo!" riep een der jongens ? die vraag gokl natuurlijk my ? ?zeker een- kornel." ?Uen jo mal jong, 't is een ollesier ? keik hi hel spomi an." ,Üat komt_ omilal-i van het paardcvolk M.'' ?Zou'cii die porden dan van imi sein?" vr< e^n tierde. ,L,''iU je keken, zukku m.igei'o knollen! Sijn paufd ki'ügt niktf as haver." , Hot veel zou zoo'n pak wel kosten?'' wilde een lier meisji.'s welen. .Allah, op zü, Jongens!" riep de veldwachter niet zün stok ruimte makende. ?Alluh óp zij. tiuor je nift!" ?.Taaie!" werd er geroepen. ? IK1 vekhvaelitei' hiel' dreigend zijn ^luk omhoog, \\aaroii een aaiilal jongens hej haxenpad kozen olKlerfleleschreenwvan: t!ine" ? li><'i>' vroeg I Iel kroost VHII deu Itrievenbesleller ? .schoenlapper scheen zeer talrijk! l!il'issi:lit'ii was ik de gdajikanior binn.cugclreden, een groote kamer niet wille niiiiun en eeu donkerbruin' geverfde tapkast; alles w;is er recht hoei'.-ch, zoowel tle inalteii stoelen cu de verllooüe lal'ell.je:', ids heJ gl-oote billai'd niet. de riei'iielje.s lui tl'1 allertrcurisste. platen, die tle geschiedenis van-lienovevu voorstelden. .Als j<> uie maar volgen wilt, mijnheer de lultcitiintl" zei du kastelein eu hij opende ecu deur, dii' do-j;1 eeu Lrupju . naar een Kinal porlaallje l'-idde, van wtiar men door een iinder trapje ?? iliti, ;vl heel Virl op Cen att-il laddertje geleek ? lüi-iraiiR kreeg lot de raadziutl. ,'Icilige eenvoud!'' riep ik onwillekeurig uit, lOL-n .ik de zaal binnentrad waar Veendyk's liwlireveitü vaderen huiiue zitlin^en hieklen. Keu litüi; vertrek, bijna achter meter lang c-n vier mei e:1 bard, mei geel poverfdii /.oldi.-riug en wan den, gestulïeerd door eeu pi'oole taU1!, eeu Ilink"kolom kachel en een do/.iju muiten stoelen, met wi brjiievi-ns één imlten leimiu^stoel; op de tafel prijkten evii grootu inktkukoi1, een koper komfoor, et-.'i tabakspot eii een pypeiibtauduard met eeu xeveiikil pijpen, tlie ieder behoorlyk vau 'een naam waren voorzien; anders nk-ls. toliuil .uioU . . . . .ii tiü-h. in een der koeken vau hel vwliek stond ,!lii'V bel) je de bod^iede," üef de kiisleloin eon p«;:r dcui-yn opeiieiidt'. .en d.iiii-,'' hij lUi'S naar t.-er, ^i-onte'n deur lci;(.'i:ove!' de bedsle. wi;lke deur hij ou!^!')i)l. ?t-iL-dtuU1 heb ji: ik1 kiist, sil? je nu Vi'al wilt iiehben, mep jo maai-, want de vrouw heeft nng'Vergelen.om eon bv.-! van de meid .vau doin;!i-/c (e kenen, do bel yun du yemeenlc is kii|'<i:,M : . ? .]}?: ksstcli.'Iii voi-ilwei'-o, tk-koffiM'swi-i'iK-ii boven g.'!>i'.!i-M i.-ii tliuü'Jia hliuul ik alleen iü liet groole ve-li-'T.. liibbereiido vau krv.'i ec. natheid. _ !'!(:,edui ? iu de gi'laskauii.H' ? hadden enkele 1 Yvcii.iüjkt-r.-.-. tt*n piiHjj liillai'd aaiisi.'Viih^i.'ii: de lüillü'i m.iaklril eeii verschnkki'lyk geweld eu onder d(.- _l"i,li-;icliligsl<! lum- eu opmerkingen .werden ?(.-!:!? r na eiken .-tooi de ijiieën op deu grond ge!-t:ilii|i!. da't het davoi'do. ? Mij tilot*!!" sclieetiwfio. oc'ii.Vt'erirfijker -- boem! boü,! ?' 'iWiW alsof du vloer het moe-jt onlgeldpii. n K:'.!.'. ? mooi sooi!" duo van i\voe (|ü 11: l ' D. d:i ,?!? (O . x.ik!'1 ?Oorüoovüiid' gi-laeh. ruiï'cl Jv ^ uirnc vuur in tic kaciiel wenselilc en i'jol g.uti'iio iets tö etOn had, «liiniple ik O C'jnF op (iun vlnpi' om df,-!i kMlolojn tov.'aarsv i.i'.vi.'ïi, doch -zoinli'!1 gi.'Volz. Kituldijk bocron ik tu schiveii wen en weldra si ond de kastelein voor mij. .Ijólieil inijuhec'r tle luitenant K-tVr" Jlyiihu-,-:1' t lts liiileiuiiil vroeg wai hij te eten kon krjjiw.'H.^ ? ?Uan /.d fk jo di> vromv sturoii!1' Uo ku^ii.'!ein venlweuii en welkra verschoon ?tic v.-cf.nv." ,X"3 een»," 'zei ik,'ein blik op tic kachel wer pende, ?kun-je niet wat vuur geven?" ?Dan zul ik u mün man sturen." ?Ü.it ia heel goed, maar.... wat kan ik Ie eten i-on?'1 m ??VVat U maar will." ? ,MoOi zoo ? een 'Bcdfstak?'1 ?.lawel, niynheer, wanneer wil mijnheer hebben?" ? ?Liefst zoo spoedig mogelijk." . _ Üo kastelciiwchc trok een zeer bedenkelijk ge acht;. ?ziet u, ik moet nog vlcuüuh' van Dergum laten halen, als u mi een uurtje zoudt willen wathlen!" ?fieef my dan rnaar vast een broodje." ?Ja, mijnlioer, . . . mct-lc . . . kaas 't broodjes . . . heb. ik eigenlijk niut... wql bolerhaimnon." ?Laiit maar gauw ccn bcafülak halen en de kachel aanmaken... zorg dan dat ik van middag Wat Ie eten heb. en breng mg nu ccn kop koffie. ?Ue.sl, mijnheer." Du vrouw werd afgelost door deu man en weldra zat ik bü de warme kolomkachel een paar brieven te seliryvcn. De bcal'=tak Jiel intussclicn lang op' zich wachlnn, de kodio was ellendig en hel peschi-CLiiw en c<-" stamp in de gelngkamer beneden onverdragclijk ; ik kon hel niet Jnnger uitiioudcn, daarom besloot ik ondnnka den regen om zelf ingno brieven op de pusl lc brengen. Heel spoedig was het postkantoor gevonden, doch het gat in de muur vergunde met om er een langen dienstbrief door to steken ; dientenge volge trad ik het kantoor binnen, welk kantoor bestond uit een hokje van zes vierkante meter,' dat al aardig op een ainsterdainscli pothuis geleek on het welk gedeeltelijk was ingericht voor snoep winkel, aardappelpakhuis en schoenlappers werk plaats. ?Ik zal mgn brief maar hier afgeven," 'ik was W.iwiyk nog in tweestrijd of ik wel in hot ?postkiinto!)!1" terecht wus. ,.I.t, mijnheer de .officier, dienstbrieven moeten UT worden afgegeven." ' ,. ? . ' **?? *?*?*?? -' ,Dat xvil ik met pleizier doen, doch de postwet zegt, dat ik ze in de bus mag stekqu." ,Ja, die postwet...,. die necren in den Haog hebben goed praten, maar met zoo'n wet maken ze hier het gat niet grootcr.'/ Voor zulke logica zweeg ik, gaf mijne brieven over en verliet het Veendukschc postkantoor, niet zonder eerst myn hoofd tegen den 'deurpost te hebben gestootcn. Recht verlangend naar mijn beafstuk trok ik weder naar de raadzaal, toen ik het Vecndyksch factotiim, stralend van geluk, tegenkwam. ,Ik heb 'm, lult'nnnt, hy zit er achter!" ?Wie vroeg ik belangstellend, ' ? ? ' ti ,\Vel, die jongen van SlolfeU, luit'natit, hy schold mij uit voor .taaie" ? dat hebben die hl.... rakkers van Wiebes 'hi geleerd ? maar ik kieeg 'm te pakken en nu zit-i er voor ccn paur nur achter. ? Hy wou me nog vertellen, dat-i naar Bergum moest om bcafstak te halen, maar jawel, ik neb 'm die wandeling bespaard." ^lomelschc gerechtigheid, ? daar school mij je binnen dat Stoffel de lierbergier was en dat my'n beal'stak alzoo... ?Weet Stoffels dat ?" - - '' .Nou, hij zal wel luien om liet 't Juiw te ver tellen!" «Ha eens even mee," verzocht ik den veld wachter, en ik nam hem mee naar Stofl'éls. Arme yeldv,'iieh(er, ik liet liem ondoordacht in deu vul loopeti. ? ,Uat is me g een mooie geschiedenis!'1 vloekte Slollelsi, toen hy ?de geschiedenis" had vernomen eu liy braakte1 iu miiiiler dan geen ty'd zooveel verwenachingei» uit, dal de Lieve tlccr zo met deu besten wil van do wea-ld uiet uilen had kunnen vervullen. ?Er uil!! zeg ik je!" riep Slofïel*, bleek van woei Ie. ?Ucdaar maar, bedaar maar," zuslc de dienaar der gerechtigheid, ?ik zal 'm de sleutel, zie .10, de sleutel..." en hy tastte in al zijnu zakken om den sleutel vnn hel hok te vinden. ?Ei; uit!!" herhaalde de vertoornde kastelein, en liii sloeg op de toonbank, dat er de glazen nukmkeldeu. L)o -vi-oiiw, do kinderen, de billariUpclers, niks schoot toe t>p hot miih.iar van dei'i heer des huines. terwijl de veldwnchte:- erg zenuwachtig nos altijd naar den sleutel zocht, die hij niet kon vinden. ,L)e bnrgemeoiiter, de konmiiüsaris zullen lift y weten," en Stollel* linaldon er in nijn drift ' 110^ tul van auluiitoitcii tijj, die allen te \eendyk i jicliitlerden door afwezigheid, en die Stoffels waar- ! ^cliijidijk daar nog nooil gcxieu liad. ?Ik kan deu sleutel.... ik geloof...!'' zei de veldwachter. ?Wa-blit-l';-!" bai-sttc StnlTfls uit en hy plaatste üich mei yebaklen vuist Icgi.-novi-i' den yertcirenwooi'dijii'i- der Veonilijkscho politie in.eigi-n per soon, terwyl de aanwezigen in ecu liriugciitj<; om hel tweetal stonden gesch.iard fii 'l vrouw haai1 i i-Kii bij ili-n arm pukto met een: ,Hou-je nou toch ! ln.'i.laai-d!" om d.iarmi tot don veklwucliter voort lo paan mei: .'t i.s joa .tdnild, as m'n man 'n ; )».-foi.T;-- kriju't, Icelü'ke' kerel J" ! .Taaie!' wen! er bicliljt'!).-- jnroopen en in do deur.'van de aciileikamer verscheen ik.1 lacliiMidi; . trim!'- van dio.ïcin; v;i'i SloiTels siJi-uiii-n, i.lii- i-p ditr óii^piiblïk tie oorzadc van allo'-howeging was. Tableiui. . l>ü vt'ld'.Viiclili.'i- s-lom van verbazing ? hij lorh luid zelf deii jongim ?erac.'itor goxcl" en. hvj kwatü ijexe er nu uit l' ? de k^teieiu mot xijii eigi-'M liijuur verlegen en du uuisUndurs uitbiiratwiilo in luiil Relacb. Alleun de kastck-iiiecb sch-.-en te kun nen spreken. ? .Waar kom je vau daan, geiiieeiiejonsrcnV" riep x.i.| den suliiililii-ü 10'.-. die heel #p->i-..lig van gi'l.ï.lt vet.iudi.-rde en Oi-p bedrukt tenanlwuurd^al': ?Uil liet Imk, moedfi'.' ?Leeiijke i-akkei-l!" n'ep de knstt-k-in uit. .hier!" iiHüi- (k' jruigen .was 7.00 v/ijs oin lU'ii aftocht liblazen, ^rliie'i- ovcrlnif-1 dat mi all" toorn ik-s vnilers in dubbele bülefk-.-nis op z'ju koold zou lo.'liai-sicMi ,lk /d ,jó weer bon-cis schenken!" klonk h^t daarop tk-u vfMwai-hler U-gen uit den mond van (k-u kaitel!'iu;-,ik zal jou g ", j;..-lukkitr kou ik den dl il'tkop tot bedaren luviigon: mi.1! cviii^e borrels werd ik.' /nuk weer bijiii.-li-";:'!, en d-,1 vrouw .vurklaiii'di' mij ints late:1: ?Ueh. nif'l u. niijuhow do liii'cuaul, ui'n man is aii'l.-rs ;: ij mak a,- 'p. lam. c;i leüi-n'Van l'ultcri, du veklwachler. li-it-i nik;:, niemendal, Yun' l'ulten krijgt liter dikwijls <*mi>(.'i eeii boiTü!" '? mi^liJcn \vel w.sl al te u'i.-l voor zijn preslisi.1. tUwht ik -~ m:\-.\r 't is uo;i >'.imist mol .die )"eii'";;,<>k : >«V. ï-r0.". i-; dan erg t>i> de x.iak. moet u weten." Twee uur latei1 kroeg ik mijn lui? 1inïeei-'lcj lieafstuk eu daaniy een oiiï-'amiii! voi-ii.u'.! y;ui ik- ka<toi.'iii^lii.- ? di.; li;>''.r inüitdi;;'xee:- ^ofd kon roeren ? o\'er (k- onlyliK-htin^ van eyu lui rei1 zonen : .Die jon?.-'(.?ns vau,_Van l'nltivi, iiiijulieei-. diUüijn ook strop pen en dien iianu veel mot die.jim.roii van mijom. on daarom lichtten /.o deu sleutel uit de /.ivid.-i'!».:!»: broek van Van PutLen pehaulil c-n loén er Irï hok open gedaan. ? Och. mijnheer, vivl-ii. \'nn Puiten kerel1? tiaü niks van . . üo^^i.'ii. ijje li.,!'J mol1 xijti i)i|on:l werkt. Knar,... lioc '/il-'k 'l wfzt.-ii ; hij heil goeti nu'r.-ii'h'.-nverÓnoo?, iiij woot Uu hu uii't goetl aau te }>.*M.'M., rs werk no iheng en niet om d-üv t.' g:ii.\i ..... 't is goed v.'ld.v.ïchlel1 te ' ?wezen ? Ziruwes wel t.'eiii'.ikkc'.ii-'i'" eutiJk'laji.s iia.ir vorhnal af, tije:i :<ij iiöüiorkte d. il ik neii oiitlü jas np iiiijn si'oiM liviii gi-lesd, d.'..vrilo harde xit'ling niy hinderili: ? .?win-iit. ik zal u t'i'eis helpon," en nit ti<ii\ kast. wevli-ü Iwei'jji'ooiie 'kusiioiis gi'li.i;1.!1.!. ?Dat zijne ei^eniy); d.; .tro'.iwliiwsens, wcelHi, als er UMI p.iar i;-oii\v!.!" Ik zat op hol trotiwkti.-ifi.-n, nu ü; lMii.;>d-'',t g»o:i bruid of bruidegom or noit xnlk" :o:i:!:'.n,;' ;? ;HL;' in-en op üal doorbrenge-i. H!M i'. o;> die.i ;::'!?.!, i^avond. Hel was om dol io v.-o.-iL'ti: ti.v.'vlj! do . serccant benpdoh iu de '^laakamor trooixi-! èü e.-. onder welwillend Bvkoiit viin .x^jit knul il'1 :\anSolxnkrnc vt>fyüweJ)i|ij:fn eenooi.-; U;-r\vijp ix tw;ec mijner kunnóiuiiers" oifulaiiks de:i ;-fieu itxlo;1 nu.-t- i.-wi 'Iwrinifit hai'l don arm" zijg i.;ondWii\idelen, 'verging mij hopren eu zien door het lieidonsche.leve.t van dj tjiieëii en:het billard; ? als tclkoiis hol slu'nipen niet dc.queëii een goeden 'sloot bc^i'QcVc; dan ? Kiin do Veendykers. al ceréfe moeslers iii hel edele billnrdspel. ? .Tot laat in den avond werd er gespeeld en ge stampt ei) geschreeuwd zonder ophouden, en toen ik eindelijk iu de groole beiUlede een rustplaats had ftexociit, zag ik in den droom de vcldwuchlor mnl deu kastelein en den brlevenbesleller vechten, en ik zag het hok en den brievenbus waar geen brieven -in konden, en jongens die almaar ?taaie diender!" riojien en de hemel weet, hoeveel Veendyksohe merkwaardigheden nog meer. .. ? .. (Wordt te r Kol y <l.) De Crisis te Parijs. Sedert Tiet begin van Januari lieten zich op onze effcktenmnrkt vcrschijiibt-len waarnemen, aio bopaaldelyk de nnncLlcht van ieder,die muar cenipszina bjlanghcbbenileis.uioestentrekken. Du koersen van alle, hoofdzakelijk echter der Kuropocücho fondsen, zyn plotseling on in aanzienlijko sproiiffon achter uitgegaan, de handel iu bijwaardon staat bünn atilT de waarde van het gc-ld zoo voor prolon gatie van fondsen als disconteering van wusela Kueft een ongewone hoogte bereikt, eu do stem ming ter beurze toont oon opgewondenheid, een zekert bangheitl, die anders alloori door gebeur tenissen van bjjzonderen aard in 't loven geroepen wordt. Toeh is goen storend element iu den loop van zaken in tms land opzetreden, en evenmin hebbeu ernstige politieke gebeurtenissen plaats gogrei>*n. liet antwoord dat door deu kounuissionair in eifekteu aan menigen patroon verstrekt werd, die door de diiling y.yuer geldbelegging^; fondsen verontrust om opheldering vroeg, moest veeleer in do weinige woorden bestaan, die wy aan het hoofd dezer beschouwing gephuxtat heb beu: ?Do Crisis te Tary's"; en dezelfde vier woor den vormden ook tor bourze het onderwerp, waarom sedert vier weken zich bijna alle gesprekken draaiden. De van de crisis schijnbaar oimischcidelyk geworden namen rDontoux" en ?Union Géné rale', die vroeger (N IJ. m het tijdperk van kun bloei) nooit hier genoemd werden, waren nu iu alk-r mond, eu wü hebbeu zelfs in de Kifekten-Societeit wedden schappen op den volgenden dag zien nangaan hoe veel honderd francs lager de afkomende Koers der Uniotis Koude «yn, Vanatiën van eenigehonderdt francs zyu weliswaar een op zich zelf ongewoon vorschijuiel, gelukkig niet alleen by ons ninar ook op de markt waar ie U:::cn-u.^iidüeleu t'huis behoorun;eu de mogelijkheid zulkoi'vaviniion to ver klaren, is hctxi-llde als een .roltias vnn het ont.stAan en verloop der jontr^to groote Parysehc beursbtwcgina te leveren. NVy gclooven dat een terugblik'op hét bewogen tijdocrk 1H78?18yi, en een korte be schouwing der uitbreiding' en veriuoedelijko gevolffcuder tegenwoordige cnsiawcl cenig nut zullen U«bben en menigeen ter aanvulling en verduide lijking der Pm-ijiwhe berichten zulk-n dienen, wnarmcdo allu dagbladen op dit ouirrnblik i|iia4i over- j stelpt aijn: becijteruifren en btiiti.itiekeu nan be- j voegd'.'i-B pennen overlatende, hopen wij uit onx.o dngi-Ujk.si.-ho aanraking met bc-ursziikeu de nu bouwdtoilt-n te putten. .' noodige Het jaar 1673 kenmerkte zich aan alle br-urzen door het laagrfto «tandpunt der koersrn vun dit decennium". Op de hevige cruis van IM":J was een tijdperk van bewogen markten, van lan^üuuien ver deren achteruit gang der in de crisis stvrk g(sleprecieerde waard'-n en eindelijk, nu do door den Kussisch-Tiirküclien ourlog gevormde interruptie koinpletu stilstand gevolgd. JItu begon iu du- gi.lcdi.-n waarde-verminderingen' to berusten, zuiiJcr hoop op beterschap niaar tevens nfkeerig vnn :il!i-s vrat op nieuwe ondernemingen koude gi/lijki-u. Het is eene oude leuze, dat juist in zulke momenten <k-r nlgenieene moedeloosheid een ommekeer het dichtst voor de deur v t out, tn xoo bleek lit-t o'>k toen. Op de besparingen gebaseerd, welke h^-t kaJjitanl na iii'schiyviljg di-r aan do beurs g«.-li-deli ^e.-liezen intu.-j-chön in h.indel, luiulbi.raw ea nfjvi-rlicid Vf'rworvc.i luid, ging vau <«ee houfilbeurü»n nieuw stivven tot vfi-lwferinï v.-.n «u'l<; en schepping v.in cieuwe beliingeü uit: van i\.rij.-i en van New-Yurk. De bi-wegingen vin' laut>tg..nocmde j)l;mt.-; trekken hier wrlJni d.- iil^eiiif><.-iid aand'-icht iu Bulken mate, zootlut de evt'sti'1 bijna d:i;'iduor vergeten wer^!. T« I'arii-sbegonii'-n de nieuwe . ter <poet!i;,' dat ti-od'.n \v, V.L n, . liet groutu publiek en dourdc '..i-dv-rii-nii-rr! xclvoii niet kleine vci-.va^htiiison npi/,'vat. H ..-t M"'.!; ech d. -zo verwac'itingL-n rijk.-ly'k uveruijsy:liion wel orjidut <-r j-ii=t cyk urri'Utie enz. Bti!--*:u;«l w.i* ^^k'>.i'eldluai-kt l'rtVori.-ivi'.l.f (';.? inet onder uvi-rdi'.'vr:i wir.stl:1.1; 13 b>--!.!::^!.!! hoef^bsiilielijk op 'ii. ' _'i.:v.i'.tii- en hyircthi'l-k-iu.ntj.-h.iii.; nt Sitiuk leverdtf «jvv'r.-iliuti-.'u op ulj;jt, til il^-cil' J-a ^t.i^i ?i'('"te vüi j u uitzicht sti-ik'ü. l' ; liit-r. ;.!?,?!]. i'o vuiu:',1 vorst.ind en ' z tve'.l v.in ?,-?'. }iiji?n, (!?_? kü':i net iVa-ischs; !. opeiiL.ii-0 wti iltor :iau (k- itijverii VyrinurrJcrde ii.iai i d ui- spoorweg..1:! en leitin r.i'v .s.;:-n t-ii:d g..'l(lbe!^;;e.:it .r.y.:!i. was ten yfi>!a:ii:j 1-uur.int in het vuwl'j op (Mju IJL Jj.trd-.1 iii.liiier. .<poedii( Oulc (l- nui"iact' siell m'-t tniieivii, t-ii !Li.l:it i."-:ia !i^^ v^rtr.inv. pulilU'k iloor de ;:vv,\i't op wit 1. .-'.y. gi.'woun-.'ii W.H, yol^k- \vi?!..!r.i ??.'! rush n la h.tii^i'. XOLM!-: sri-wi.ui. tic bi'Wégi:!;,' /.ii-h om bep.i'ilde (1-jor hun buiu'-rd--1 ïy :t«;liiai{(n do hoogi;:1'- l!:ia!;-."plH-i-!-n i m van Jo J)an<|ii(- il'Ivinmiiitc. i-u in kiil-itiov,- om i'liillip.trt v.md ? lirl>e 2'jui.T Vi-i-livp undev L-us;.ulL spvUuliitievo vlui'lit. en in iv-.-;ls x.Jo hoog, dat de ko!^:-tejl /oo.iU irdil1.-." i.-rtjdiut-i!:*ti'!!ini;i-n. Al i' ijk 3e aanJ.a'.h* \i':i Ij ti-"kk-:i, en h<-t ^--, i-i)3v:i dor geheel.-' 'pi «? v.'n l»7'.i. A-.i:iv:uik? de siii'kul-i ?d-" /ar.k do in . itiu;roji bracht, kcado. L1^ ik'n val d-y Diiiiiju .'n van PhiÜppari; kort to vuren de p.anile.'K'ii toen on?i'hoorJi.'ii koers 11' ' dezen in woiniiio da^on op door. hom g«'p.it rouisi.'ordv L in dit. jfvv:il urtm Si.uii-yrin -' xuiver "spt-iiiii- K'.U-.IJ)IV.V!I', u^lüigi; toeii;iiiie dfi1 !ut iwj.var ree-i iie::i markt, inc-t ami iV-rojn, ze iii.-t inec-r , v.iropóji'.e en ^'.mb.-}-!-;!!!. ui-? ."iji'.-.-i- b.-.uk op x^Jrevi-u ha. l, '.'U ? . (len koi'i's L niliO< . lijd op '2') ' tv-riigloopen. on be.-.!iiot toe:i tvt ?c.'u-ii ttil-TiiOV.'-iïi kalnu'.rc {wlitiiik zijner b.i U-Ï-' VAU ,. d:ui' uit hef It-veii 'i! l'al'ijüciie lK'Ul>' D;>.t blc.-'k uit nit-ti J il-it over de daling van doïe en eoiiïge pepareuIterde vak-nrs gemankt werd, éualhoewelil>: zoogeniiaiii'lü krisia niois me-.-r dan een geduchte les voor ee.i zukercn kring spekulaiiten was, duurde. iit! Oui.-.U.i-»iïiing tot diep iu het-j-iar 1?SS\ Toen echter kwiiui ailengs weder viu-.iiiili.Ting. De g.ii:BÜg'.- 'gL-sitiklhi-id tier poh'tiek eu tle ruimte der gv-lduiarkt hielUen nau, eu moedigdi-n overal tot ulluï.iiiug van oiulo vorbintenis»eu tegen.dure ivnte en hunne rciuplaccering door goetlkooper:* leeüingen ii-iu; du algemeene pretentieu a:\n(?.'Uin(lJ (L- i-cufiiüiliteit vau b'rleggingn-ibiuUt'n werden vci1lïiind-i'd, daardoor echter tevens do aïiiulacht (K-r nu iu'.ig rentegunot verlangendcn op feuekulalk-vu ct.'.at^toiKlvüii gericht; U . pet. Hongaren, 5 pet. KjjyptJ en kilcr ook l pet. Spanje traden op den voijigro:ul der aiïitjre,. en: verwierven na'nr* nutte nij re/i-n deu imam van aokede fbndsen. Ook voor (lo lumlcsluu in, fi-anscho luaAtschapptjon Iteortlc du goiifstige steiummg terug, én deed deze vooral tegen hei einde des jaars gostadig rijzen; cenryziuj, dio foeh reeds de Verbazing en het wantrou» wen van uieuigeu Icalüfcn bcoordeelaar wekte, inaur door de weder aan het voer gekomen haussicrs, die op de dagelijks meer aan het licht ge treden koopkracht der l'raiischo markt steunden, mot eon glimlach gekontrolecrd werd. Het jaar 1831 bracht de verdere ontwikkeling en het culminatie-punt dezer merkwaardige bewe ging die, naar mate zij de voor haar bestemde hoogt o naderde, niet te wilder vaart en tedolzinniger vooruitstornide, om eon te vreeselykcr val to. gemoet te ijlen. Do maand Januari reed» bracht koeraverhoogingen, dio een geheel anderen maatstaf dun do' variatiou van 1880' vorcfochton; rijzing' van 2 pet. voor Spunju en Turken viel met A-B '2M avans op Foncier cu den dobbel in Gns et Omnibus 1'rtrisicns ^anien. Februari en Maart brach ten nog eens ontnuchtering: het aftreden van het Bp.iiinsche ministerie, de grieksche grcnsquestie Ineldeii do beweging korten tyd tegen, manr met do vcrwydcring dcucr zwarte stippen viel tcvcna de laatstu barripre, en begon 'do wildo wedren die woldra naar niets meer luisterde. De konvcrsie der Ilongiiamchc qoudrento door do Hotliochildgroep bezorgde do haussiers nieuwe winsten, de baiisiens zware verliezen; maar tevens werd zijde oorzaak van het fait, dat tot de tegenwooruige rnmp gevoerd heeft, namelijk dat do Union Gé nérale in openbare mededinging met de oudera Haute Bnnquë Om de heerschappij over de Party* s:lie markt trad. ? De Union Générale is?neen was ? een bank, die in het jaar 1878 door eenigo leden der klerikale f rausche arütokratie opgericht werd en met oen kapi taal van frs 25 miUioon, waarvan een kwart gestort, niet zeer uitirebreidio zaken dreef. Andera werd dit, toen in 't begin van het jaar 1879 tot presi dent der instelling gekozen werd de heer Kugène . Bontoui, vroeger direkteur der Oostturijk^chLombardsche spoorwegen, een man die niettegen staande den uu aan zijnen naam klovenden smet door work?a unhcid, energie en ruimen blik ver boven het gewone uitstak. Door zynen vroegereu werkkring en- daariu gevormde groote konnektiënzichvooraliuOosteiii'ijkschezAkcst'l:vi*oc. voelende, begon hij met de reorganisatie eeniger spoorw.-ninntsch. van dit land, om tegen het eiiide van 1880 de oprichting der Oo»tenr. Laenderbank te Weenen, vervolgens die der Hongaarsche Laeuderbank te Lludapest, en in het jaar 1881de overname der konstruktic der Servische spoorwegen en de fubioneering der grootste Oostcnrijksche mijnwerken tot de Spciété Alpine, beneven» tallooze kleinere transaktien, te laten volgen. Het spreekt van zelf, dat dit alles niet met het origineele kapitaal van frs. C';« nüllioen gestort geld uitgevoerü werd: in 't begin van 187!) werd het verdubbeld, einde 1SSO op frs. 100 millioen nominaal gebracht,ruin Xov. i&81 nog eens de uitgifte van ft'». 50 millioen gedccreteerd, üy de eerste verdubbeling werden" tle nieuwe stukken nan de oude. aaud^clucwtlTrs met het matig agio van frs. 20 toegestaan, by tlé tweede verdubbelin» reed.-i »toutni>,-»uió'er frs. 173 agio geviaigd, eu deze winst op reserve geboekt. Altijd echter wns uit-t meer dnn 25 pCt. van het nominale bedrag gestort, en dit verenigd met het beginsel der agiotflge bg de emissie der eigen nandeelen en nnuVrhaud van die der op«f-i-icTite maat-ioliiipiiijen zijn de twee foutei', die met deltijd den val der Union yeroorzankten Met do uitbreiding harer transactieu en winsten rees i.-cht«i' nstuurlijk haar invloed op Imre vols^lingen, vooral leden der to Parijs en Lyon gt-domiliccerde klerikiik,- ariütokiittie, die, twileVt het aftrcdm van MacOlahon uit de politit-k verbannen »ou de beurs een nieuw terrein voor haar ambitie zoeht. De deposita bij de Union rezen van 8 millioen in I'S ti op 30 einde 167!', 71 einde 1*$\ meer dan l'Xl (-inde Ifsjl, svaaronder groott- op lange teruijiien geleende bedragen van geestelijke congregittiün, (iiu uit vrees voor de expuUit-wetten' op liuiine tigeiKlommen geld tegen hypotheek van Cri'-dit-I-'oncicr opgenomen hadden. De waarde van een aandeel der Union bedroeg dus einde IS*") omtrent frs. o'75; in April l*£l noteerde het 11 W), cenigü inaantivn' later reeds 1-1'd.i, aangeprezen door bevriende bankinstellingen te Lyon, weJ:e pl»at*ri]i5edig dehooldzc-tel der spe culatie iu l'niou* en ual:('.eeleni harer groep was, ? in een umvaite dio Zf-ll's de 'wilde roékulntip te Parijn verre oy-rtrof' en iiN eeue koorts alle klas- i :-en dor niaut-iclwi/nij nnnta.stte. ? Te gelijker t'jd erhtcr lek tv uit d-.it d'; lliut.i-U.u-.cjue te Parijs, jaloersch op de iucci >-.oii vau UoiitoUX «roote !y(.di-iii;en hiirer i^mdeek-n in bhnco verkocht i-:i d*- biiitfiiiaiKhc-lii- sj-ekulati,-, koersi-n vah.tixJ pL'r. niLt u'^wüdii. li.inr vourbeeld Ctevolgd h,ld. lidlitotlx iict xii-h lii'T'lour ni'.'t van .71111 rtuk bren- ' gi-n; hij kon on l-r z!;n vri'-ndeti etn groot .iiin- f tal z:jn..T aaivleok-n c...!ifrnlt.-:-rei!, g.vl' iïet \racht* -.vn^ rd tvt veivii-ix' a;iük.:..ipi-n op gi-oote .-.ch.xul, : e:i b---wer!:tc- ZuO, gclioljun di>or d- wi:Ue hausse | ucr gfiii'-.-!.) PariJMcTie i::urkt en Iv-t -incce». waar- : n:.ilo al x:jn vvr.!i-ro d.-ir. iro-lie.* in i>'>itf:nrijk door ' d-j iiisth:kkr'-hjkht.-;d van dt-n minister Dmwjew.«ky ! bokruiiiiii n-frden. e.'ii rij;:;:j;.-:->t niiitivnt irsiijm, j u'i'iyk ;i«' jiL't. IA- biiiteiita.1 oschc ^;>-kujatie, diu i ??ok op nvl-re .'^«??.?(Ud'.ur'.ij.-. :. i,-1' i.rijsch»> waard..-ü a U k;i,-se g..«ut{i>i.j«.rU «as. werd in't nauw u'odrifTt-n en n:n^r ïiu.t zware \vrlieveu «lokken; haute b:uu|ue kon vuorloopig taudcuknar1 (k- ];;>.'.rti:.i O}> /J-!- L:.v;---n. v.^.n in de aandeelen dezer nog niet eens ff siouecrde Banlj had de Lyouscho doübclwoedd reeds groote omzetten eu zeer aanzioulyke wiasteu geeffektueerd. Plotseling kwam het bericht, d«t do Oostenryksche Kegeeriug, iu het _ idee Bontoux daardoor te verplichten, de koucessiegoweigerd had. De aandecïen der Banquc de la Loire daalden van 1500 op 500, de op Triester aondcelen rectln op het papier behaalde winsten vervielen on ter Lyousohe ueurs heerschto paniek. Het aanbod van Uuioil-^andcalen to Pary* voor Lvonsclio rekening werd 20° sterk, d»t do instelling het hoofd niet meer daaraan bieden kou en nadat zy dus op 19 Januari besloten deu koers niet vorder op te houden, zag <!'.' paryschc b«urs 'OD dien dag Unions (lóuéi-iilej van 21UO op 1100 dalen. Deze, cenig in haar soort staande gebeurtenis werd ook t« Parjj-i hut sein tot een alxemeeuo paniek. \'oor iedereen \vi\.ihet duidelijk, uut de partikulicre klandizie onmogelijk met het eindo do-r maand d(t cnoniiiï surplu^^oii op haar uk-t minder enorme jtoyiti-n zoiidü kun nen vokloun, en het daaruit gelxiren -wantrouwen tegen de kommi-wioimairs werkte tegelijkertijd loodzwanr drukkend op de kooiden eu verUmtUfiüd Gï> i? ftfl&uw, voor allo maar ergens iu het buitenland verhandelbare fondsen word ecu debonolié aldjuir gezocht, ui;>ar de zuiver lokalu waarden wareu geheel :'an hun lot overgelaten. De toefitiind werd er uiet. beter op, nu da Banquë de la Loïro door oter.'re terugtrékkii^on van slecht boite-dde dejio.sit* y(-:\ooclzaakt \vevd hare betalingen te .-'taken; do ?run" oj) (tcpositti vond weldra ook by de Union en te l'urijü i'n te Lyou ijl-uits, en slechts door de hulp harer vü'indei; van do hnntt; finnne?, di« hrt govnnr voor de geheel* markt iuz.i^en en besloten hot te keer tn gaan, werd het aan de instelling mogelyk jjomaakt aan allo Januari te voldoen. Intusschen 700 tot 28 brokkelde do koers harer aaudcclcn op fi-, al', allo andere valeurs raedeslcepcnde. l'o Parijs wiw de toestand, alhoewel kritiek, toch door verkoopen aan het buitenland dio den koers van do meeste internationale fondsen heden nog boven liet laagste Punt van 1861 handhaven, uict zoo wanhopend als tu Lyon, waur eindelijk een algemoene instorting ultints vond en de geheele korporatie der kouimissionnars, door haar klantlisiu m den stpek gelaten, nioest besluiten onder hulp der rechtbank te liquidoeren. De spcelwoede hjelt allo bewoners dier stad schier zonder uitzonde ring in den diopsten nood en daaraan geevenredigdc verslagenheid gebracht; tal van droe vige. tafereek-u wordon door de dagbladen ? trouwens ook ten opzichte van Parijs ? op"ehanjren, die wij echter liéfit buiten dexa bespreking willen laten. Te Parijs bleef intusde sel foux oj> <!-n t-.iime!, di-.- reeiU si".l Tt M-'i t-* P~"i.i< ;-':i l.yon h--vi-:\:.! ?: xiju bank w.ib nu met h-^t !'i glip hi-,:?i.' a out:and.1 vereenzelvigd. Het .M-;i'-:-u a!--(if ulio rf Jeiv.-oringmt ile'T'ranschfc btur.; ' i-n v.-,:-, o-i "" fchi-n de iiaute linsnce, in overleg met het gortvernemcnt on Je Banquë de Fran'cc, druk bozig met het beramen van uiantrogvlcii, die de Bours voor een hoortgi-lijko geheele rniue als te Lyou kouden behoeden. De toestand werd nog bijzondor bemoeilijkt, door dat do Union aan dj offi cieel? kwnmisuonnaiis (r<i;(?nt.5 <k- change) groote surplUïifrn op duur ffekochto ei,£ren aandeolt-n to yol-lotfu hii-1, en uit de niet-officielo markt (de cou!>.-e) dn:iroritegen groote bedragen op de aldaar vourloopig geïntroduceerde nieuwe aandeelen liad t-1 o:itvai:gon. Het kwam er dus in de eerste PI.I.IU ojj aan, voor de gezamenlijke agcnts (hot zoogeuaninde Purquct) do noodige surpluston. die van de clientèle, en daaronder de Lnion zelve, niet te verwachten waren, te bezorgen: hierin slnejzde men door de uitjnfte ecncr soort Ifoniug, wier aflossing wel is waar vele agenten tot li'i'.iidatie zal noodzaken, ui au r die intusschen !:i.i:.l IV U* t.Jt d-ii - .k-r t; tot Jo, t"t d,:;.', on d . Irüiul i'iü;l:-.t stoods nieuwe --;i t o -. iiijf-n on Ï...-/..I- -k- ;? ?.!? j- KUJ \"iviennO o- :i vers;i*-ir..i: naar l li.i.-f-'wcd-irij:! in ut iiot wi.id.en n^igi'ini-nt dun souiitr» te iiru;,-;'n5ti.'i? feiten o. vit v;iu ondo 'or'L' van t o moer ver, ni:i».ivl, '-ra hot il'.'ii v..'l^t-nJ.'ii r ' r t.pvijivk'n van ..'!)-o*vnVu di*r h;>u-<i i.':.in^fit,'o w H :IMI hiui--ioT-i w.-rdon k.:,:i iroiïiü ti.inil oopi-rs tot hoogoro uardoor grooto win>teiv kolyk to i-.'iii^e-'ri'ii \\iiren. IKit langhamero vour prulong.-'tie to lie.-'ti-deu ronto bili!.iT kapitülistcn hun sroodo riir lr»»i," waarden v. m iio rt»:it<> l" próHt-'iil'o-.-i kv.-.r.i -n hauU ?to'Kkn utsi vnn do:;;» s-c'!. iht k. ''>;?.?!?- v.i:i hot sl-c!iUt-j .ixor'.' o\L-r hot. oa. dij Jo po. . 'tuüi-i. . jjesi'liil lt..iiv-) v .in lij l tut tij l (ii.ni- kl..-ini ir.storuui.l.it a..:,- sttv.l- door te oi's.rv/uil Wi-rdon. . Do rt'ilfltc > liir-i- on; ,i!:i- 1v:'ir!.itii'-:i to koinchctJc;.-:i v ij njv.-.or'.to'.i ..l.-.;. ' torwijl vau :mbor l ssion vnn li(H on Jii'V, tiuez vti-.ii-f-kt,'i. >lo!-kort.' ?üiitbri-'.f-n: nll Mei tot >'y\ van 17'.>'> ror ilM op ;i Paniui-t-vt'f eontre van l l'ebr. voor 't oogenblik f.vel lueft d jen niloopcii. De coulisse thiarèntejien .sriiecn umi h:iar lot overgelaten, eu cU-ze ovurtui;.ing ii'.i'afcte do ;!f*st»ldhcii[dor iiiet-officieele markt «iiïvlijki ^üml'l?l?iler. Eindelijk kwam ook hier vviUrhtiüg ei p 30 Januari door een feit, dat de v.i-reld v.el niet meer verbaasde maar toch pijniiji: aamli'ed: de at;ikiüg der betalingen der r:ii(?n_ GéiléraK'. ton gcvolgj dor weigering li-r VN'ufnei- LaL-nderbank, dus knar eigen doch-. ter. om een bedrag van frs 17 millioen voorde be taling van wi=«éls oftsstaaq. Men sprak wel eerst vuni'on voorloopige stakiug, mnar intu.;schen mocfc rei-d.' het tiiliisseinont door da rechtbank uitge sproken, en d t- president Uoutoux geaiTeiteerd zijn, en. v.tn d.1 hw.cn plaatsvindende algemeenc vor'j.-adi'rinïr ven\v.;hteu wij wel wilde tooneoleu op grond van rcoil-uitgelekte kompronJttanto<J«t»tfc»cr.itrent deu doplonibelen stand der gevonden attiv:1., iiinsu- geen hulp. \\\-l wa? er hulp voor ?k- eon!i!.--n gekomen, want do noodzakelijkheid om in d-?' liquidatie frs. op de nog altijd iiiot-offick' ii'ii céiicr intu;.--.'hon gel'ailleerde in*f'.'lïiiig uit te keen-ii wa*' een-'k'.i'.pj w<-^t,'encimen en tevens wer den poging»1!) (l:-r Inute'lii):i:v:j bekend, om door vergenükkelyking der prolongatiën ook dit ge deelte der markt ti) leikk-n. De coulisse is ou 1 .oogenblik, dat wij dit schrijven, nog met eeu 1 10* nüllioen surplussen cioel geereéVrde ' aandcerr<v. ,V,in:it-lio ."> M op 11 l > T. -ï pCt van t"-i;j op feil Do l'.ii'i!- iiiun-.--.' h.'d 7.''.'h ib^ >.'.:' u-ntevan niet ijontoux l o»-»." r;." t n ik kon, en hii-ld zi<"h alleen met Iwor i-ó^pi-kui-v.' )!e!:ii'_vn ? hor pott^ocren van !ip;Mi;.*cho :"ui:ilsol!, Üttoiu^üi.-ciio U.mkeli ena. ? 'l'o.-ïl^; l!..'i^.otis tchtor bi'-kiuf tix'on üovemlH't', duo;- e-, u nieuw <jru jte opi.Tatië ziju geia^ over' Jo i'ariJ!».'liu 'ii'iirs voor ifoóil to v«iis?i-ki".'l)i' uitgifte di-i- l'^Mfii) .ni-.-nwo aniifk-i-'e.i werd L'oili'i-votOL-rd, on \\\>\ in di-r vot^'O, d:il zv voor . 'frs. tr."i'> volgoiiinrn.'OMl nitgoir..'Vi.-;i' zouilor. .worden,. waiii-ti'-jcM iiiv do vo^rhahrton i-eaorven «i '.vin^oH do ^iNM'i'H oii'.l-. skvhf-- uut lï'-J. lir) geibvune rde aandeolon volgol'.'Uiiio*rd \vi-kl-i(ti-tl óf ?.i'.t-L jimU-i-ü woordea i.-i .t ivii tlivitlonii 'viwï 5k>0 iiüt. op 'hoi- go^toi-te . k,ipit;i.Tl godoteerd vvjrii-.-n. te ilir-ki-.! nitvoo.fintT vnn dit iivctitV.'.irlijko )>lnn werd echter i ort iiui.'J door ecu ct-i'üólteV' d:iliiig, dit- iiiidiU-n I«o-:.-inlW ilo' gohoele markt tengo- , vol^o.'dï'i1 Kgyptist-hi) kotnplikatiën trol', en iüs-1 voorloopster tier to^.'iiwohrdigo crisis mag beschonwil worden.Vt.pniichtigc liodou b:;goiinon toen ix-cunb i tlcii'vicos'ol.iJIcgL'spaimch toestand der liicun nlle OJi/iigfiuenten to ?? .vi<vmiiideren en het bly'kt nu, uut de lijdondo banklifinn's veel van hun positiëu öprüiuuleu, tevens hun belang ii la Baisse in Boutoux-waarden vergrootten. Alleen de ff roep der Union was hetaanhaiu- prestige verschuldigd al bereikte de prolongatic-ronto ccn ongelopflyke hoogte, voet by stuk te houden, en dl) ter verkoop komende of van zwakke volgelingen ge kochte aandeelen hnrer maatschappij op te nemen, schoon de president nog kort te voren iq fle al gemeene vergadering verklaard hftd, dat bundel w eigen valeurs geheel buiten hun werkkring lag. December vorlieu kalm, maar in de laatste dVg«u van het jaar werd nog eens onder de leiding der Union vooral door do Credit, Provinciol te Lyon door onnoemlyk 'groote aankoopen, eene wildo rijzing on touw gezet, zoodat Onder andoren Pananmp, Tin t os, Ottoman-Banken frs. .1<X), Spaninardun. 2 pCt in weinige dagen rezen en alle fondsen tot do hoogste koersen het jaar besloten. Dit was de laatste opüikkcring. '' Uct nieuwe jaar begon droevig, de berichten uit Dalniatië drukten, het bleek dat de Lyongche markt begon topzwaar te- worden, en groote be dragen fondsen moesten voor rekening dier plaats to l'ariis verkocht worden. Suez daalden in de éérste helft der maand. frs. 700, een ongehoord feit, allo andere waarden in verhouding; toch liep de rescontre van 15 Januari nog geregeld at, alhoewel met zware verliezen voor do hiussiers. Union-aandeelsn alleen bleven, schijnbaar onwrik baar vast, op 2700 staan, en .niemand dacht dat haar val door haar eigen vrienden aanstaande was. De Banquë de Lyon et de la Loire, had by de Opitenrqksche Regeering kancesSsie voor op richting «ener Bank to Triest aangevraag'l, «n doorstaan heelt: Natuurlijk ziju zware vergfletlcu, on zullen nog ?ióor godv.-ongen lingi.'ii goicdc'n woruen, mnar hot prestige dt-r markt blijtl gi-hiindhaafd, cu geregelde atl'nirt; kiin terugkcereu gezuiverd van de oureëele clcmonteu èii bevrijd van het koortsachtig karakter der livitste periode. Niet van'belang' ontbloot is een terugblik op de koeriten der waarden, welke in deze beweging liet meest op den voorgrond traden: hoogste koers nu Union Génerale . . . . 3200 O.isteur. I.SsuVrbank . . 1300. Itong. 'Larr.dcrbiutk. ? ? S30 Aluina-niiJnt-n . . . . . 320 (avdit-Provincial . . . . 'J'^KT ik- laatstgenoemde maatschappij heeft gisteren ook liare betalingen gestaakt. . Vt'êlkc uitwerkingen de hierboven beschreveu crisis op do beurzen buiten Frankrijk gehad heeft, hopen wy in. ccn volgend artikel aau te tooüën. Amsterdam 3 Februari 1882. M. 430 nominaal 460 375 KW 25; Allerlei. Wtfnfabrielcen. De offioiëele statistiek TM de wqnprodnotie in Frankrijk bewijst dat er, zonder de vervalschingen in het buitenland te rekenen, in het wijnland zelf heel wat geknoeid wonU. Niet minder dan 47 millioen gallons wyn wud gemaakt van tuiker, niet minder dan Si millkea van rozynen; de spaausche en italioanscke wijnen ter versnijding werden ingevoerd tot «en bedrag van 154 millioen gallons. Dit alles is juist een ,1 l- J 1?? 1 J-^ r t .*.. ?? van den opbrengst in 1870; terwijl hier nog niet bögorekond is de aanzienlijke invoer uit Grieken land, Syrië, Klein-Azie en de eilanden der Middellandsche 2*3. De phylloxen, helaas, breidt tioh nog stee;1! uit. In 1880 varen 00,000 bunders wijngrond aangetast: in 1881 niet minder dan 250,000 bun der*. Ook het oïdium, een andere ziekte neen t toe, terwijl de wijnjaren er niet beter op worden; 1831 leverde slechts 748 miUioon gallons of 70 percent van het gemiddelde ovor de laatste t;en jaren, altoos echter nog beter dan 1879 en 1830, die slechts 638 en 550 millioen gallons opbrach ten. Vooral de Girondfi, het land van dan DordeauxwQn, leed ? oi;'di oogst wat er slechts de helft Tan eon gewoon jaar. l

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl