De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1882 19 februari pagina 3

19 februari 1882 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

l da»QHiUma lanirn gloea* e«n «.«r iterk geprononceerde gaptogi en in T». 17 .d'oude min". Iwwds vroeger trokken vertalingen naar üoratioi van Dr. v. d. VI. injjn aandacht en hot komt «nfl niet onwaarschijnlijk voor dat a(jn plan i* een oompjelo Oden-vwUlmg het licht te doen aien, en jiiiit daarom ioa ik hem aanraden deie dingen oiot alt kleiniirhedou te behandelen. De baanbreker voor de metrische venroaat in OOM taal, Couradns Uoddwui, 2) ?truikeld» over de ttreage tocpauing van den regel der postte». Eerst in onxe eeuw geraakte men in 't gottlo rpoor. Lateu do nieu weren nn door willekeur der wak geen schade doe o. \2 Februari 1883. G. Waalner. 1) Colnui* de Vos ia Nioaw->T»j8rUnJ*ch. 8) Nieuw* Q'irhUri, lUnlotwiiU 1030. Ik hoop lioscn voor folon onbakeadi» ourluig oMen to botyrjkcü. STAMKART. ? - ''? Een kortstondige ziekte mnaktd op den 15<»n Januari 11. oen einde onn een welbosteed levou. JL)« oud-hooglecraar dr. V. J. Stamkart ontsliep op dien d°»g in den ouderdom van byua 77 jareu. Velen in OM land woteu welk eeu «lag daar door a»n do wetenschap wcrJ toegebracht, en ?welk een edel nlensch ia heui verloren wordt. St»mk«rt behoorde tot <lio geleerden, Jio do wetenschap niet nlk-en om Inar zelve beoefenen, maar ook voor ten groot (Iccl om haar di«n>tbnar te mafan aan tic praktijk. De kring van peisonen wrtirin do naam v.in Stumkart ten goeden kluuk had, hc>tond die1 tengevolge riet alleen uit geleerden; velen, dip Luiten de weten cchap fttrjin, konden zyne vcr.liensteubcoordeeleu' «n zyn uitgebreide ker.uU wanrdceron. Buitendien gierde dt-ti overledene-een deugd waardoor hy ieder, die hem kende, voor zich innam en die dej te meer in het oog viel door züuo buitemjewonp geestesgaven: hij was een voudig on bescheiden Iciniintl, die UGO weinig ophef maakt van r.$n riffen iirboid, zijn tigon vurdionstou zoo giTiiif' acht en toch op velerlei ge bied een wdverdienden n.-iam weet te verwerven, dwingt eerbied en achting at' van zyn medemeui-chen. SUmkivrt heeft üijn groote kennis voornamelijk door zelfstudie verkregen. Het allereerste ondurwüs gnf hem rijn vader en in rijn jeugd studeerde hu wi-kumle met zyn vriend Kuiser, later hoogIctraar te Lriden, onder do leiding van ditius oom. Ken zeereis, die hy later van gouvermmentswego ondtfinain raar de Middell-iiidseho Zee om do praktische ? stuurmanskunst to loeren, opfiul» een ruim v«Id \an werkx.iiunhcid ? /iju "juiste blik deed hem bij die gelegrnho'd gord» diensten l). De- belL'i'che revolutie drci-t' hem nit Antwer pen waar hu lecraar was in de wis- en xcevaartkitndf. Tot ijker boroemd vcMi-jdo hij y.ifh motterwooii in Alkmnnr en verwijlde du- stnndpliata uiut Amsterdam toen Lij nmuidisstf menu-ijker Mas geworden. In '07, d\n op 62j:u-i£en Ictoftyd, aanvaardde hij het aooglecraarsnmht in de wiskunde' -aan du Folytcchüifchfl Sclu «l te Delft cu weid da uit?votTinif van d» g^aadnictinga-m hem opgedragen. Ann de graadmoMng, zijn lieveling-wb;<id, heeft. bij tot aan zgn dood gewerkt; hij heeft haar niet mogen voltooien. bwller dezes leerde hem kennen in 187(3 toen hjj zjjn betrekking ali hoogleraar Ind neerge legd en al zijn krachten aan zijn pcli< fkoosd werk kon wüdrn, een werk dat naast zijn 'nooge \yetenschappelijke waarde, het praktisoli nut heeft ^an te kunnen dienou tot cieuwcn nauwkeuri^on ftroudilag van kadastrale opcoraingen. Dat werk nam zjjii tijd gedurende de winter maanden voor een groot, deel iu beslag door tal VJH bcreken'nsm; gedurende den zomer eiachte bet een voortdureud» afwezigheid vau hu'u: dun moesicn do wanrnetniusen op verschiilecito plaat sen geschieden. Dat het familieleven van den yverigen man da»rov.der leed laat zieh hoorcn; het was voor hem, die zoozcor aan de zijuon waa gehecht en zoo huiselijk v.111 oard wus, geen gering ofl'er aan de wetenschap fiebracht. Do metingen gedurende den zomer hadden plaats op torens, om de omringende plimtscu te kunnen ?waarnemen en eischten d ui helder weer. Meermalcu werd te vergeet"* het hoogo standpunt be reikt, on moest men teleurgesteld terugkocren als do nevelen voor 't gownpênd uog ondoordringbani1 waren OveriRi-ui leenden dio sombere en nriatigo dagen zich nit.sU!bnnd tot. g*-zell'ge kout en degenen dio achti-rtienvulgcrs hem bij zyn géodotiscne'metin gen ter zijde hebben gesuun, zullen itich met ge uut dis uren herinneren. Stamltvrt w>is to vee man van de woters.'h.ip om alk'daagiuhoiifan'ji m«t den takt van. een causenr uit to spinnen «te weinig kauiergoleoi'-le om geen i clan g te stell*n in i-Mt w'nti'utcliappe'ljkiï kwoitit-i. 0|iiu«rko'.ijk' w;u 'het hoe zijn helder gezand teratam' pauieQging met do /.(-lil/.anit' gave utii in popu luiruu Vnrm en in weinig woordcu zijn gedichten nit. te ilrukkcn. ? ? Trof .hem het e«n of and«r (-en h\i melkte vee! «p) dan had hij RWIJ ra-t voordat IMj het hoc en ?waarom had gevonden;-zijn geest van onderxmrk bracht Item tot tal van proefnemingen, met door zicht ingericht en ui 11 zurg uitgcvot'rd. . ? Stamkiit-t* ouderz>>ekingen en proefneiningei br,je'>t.>-n hnm . meernrtlca op hot terrein vun de ingeukurswetonschanpiin waartoo hy zicli li./uu dor aan^utrokkiin gjivocldo. DiliwijU ' betreurde hij niet meer tijl d.ura:tn to kiinnyn bi^tcden; ongetwijfeld zon hij ook op dikt gebied n:iain gemnakt hebbun want hij be%:it een t raVthchfu blik, did mcuig iugeiiieur hem . kon utiuüd'ii. ^. ? ? ' ? \faa Stamkart Kroot door zijn geestefgaven, ni*t minder blonk hij uit door üiju uitrauiitond liai-t. Voorkomend en hartelijk wa* hij voor ieder die hem leerdo keanou. Il(| behoefde niat neer to dillen tot hen, want do ontwikkeling mocht velschillend zijn, als mensch wai ieaor zijus gol^iket. liracbt het toeval mij-op plaatsen, vroeger au fctatibn» van do meting door ons bezocht, dun vroeg inenigRcn met hartelijke belangstelling naar ?den ouden profMrfór", dien /U hadden Teeren WHftHrcren om z\jn hartelijkheid en dien zy bewni.dbren nüicaten om den yver waarmede hy, nwttïgenitaahde «Qn hoogen ouderdom, twee-, ?oma clviumial danga den toren beklom. De overledene had eeti yieratark gnitel on kort Voor ziju dood zoa men, naar :ojn uiterlijk oordeclende. hem nog verscheidene jaren levens voorffield 'bobben. lig is hjo-ngeliaan om laog, zeer lang te blijven vom-tlüveii iu de nagedachtenis van allen dio hem gekend hebben. Dat deze 'regelen het hunne mogen bedragen tot eeno meer algemeene waardeering van don man in wicn om land, een uitstekend geleerde, een edel mcnrch verliest» Dordrecht, O Febr. '82. A. L. J. Boaten. 1) tiet IntotmltolUkomp»», oinn Inrichting irnarby da WkaraomiRR van da nugaootauld on»lh»nltolljk goButakl wordt van da uusvoxighotd v»n «ehoop^QXcr, 1.1 «en dor Telo roiralUton van «ijna stodiEn op naatiMb gebied. . Dn 2o afl. van J)e Natuur hevat belanirrijke mededeelingen met platen to<g;!icht,omtre! t ium Tunnel door den til. Golf>um en het eltMrische ïécht, volgens bet iteUel van Editon. Verder o. a. optellen over het trekken dtr diere*, hetpoollieht, de barndoop, ever tttenkod, Ut ffamrondtrt van Siemem, de' (tccumvücUor van Q&mOU Faurc, YervaltcMng turn ttep, S ? llmdeeli met ilbeeldiogeo. E7. f. DtttM, Tafey van de vervoeotpff der Italiaansche werkwoorden, Amsterdam Uu H. J. Otro. ? , . Hoewel dne tafels met «org en nauwkeurig heid bewerkt ly'n, mag hun nut tooh voor Nederlaudera eenigaina tw$*Uchtig heulen. UU ona tooh leert men Italiaanse!» eerst ala vierde, hoog stens ala derdo vreemde taal, dus ala meu aioh reeds in het organisme, dat in alle ludo-Gornmtnsche talen te erkennen valt, heeft ingewerkt. Welnu, dsn is bet ook voldoende drie of vier hoofd vormen der werkwoorden to geven; voor wio één Italiaansch werkwoord keur, is hot geen moeite van teriati. tcrivesti en Kriste te maken. Voor wie het echter noouig heeft, u het boekje zoo handig mogelyk ingericht Fn una. weekblad voor populaire dierkunde , oderen Zaterdag uitkomend by Jan D. Brouwer, Ja zeker oen welkome verschijning. Pieren trek ken ttoeds de beinn^telling, on hij het publiek in 't algemeen Utoii geiondo begrippen ovor dierkunde uog steeds wat to wenschen ovor. liet [>rgaan wil «ich vooral wyden aan het aantrcJfkolylce, aan bijzonderheden en wetenswaardigheden; dit zal echter, door eene wetenschappelijke lledaotio gecontroleerd, niet anders dau ook a>»ii de wetenschap bevorderlijk kunnen «ijn. liet \Yeekhlad noemt aicb ook orgaan vnu de diergaarden i'n Nederland; drf uitgave is keurig, do plaatjes U met zeur veel >org bewerkt. Po Heer Arn. Jansen, Commies der Potteryen te Arnhem, hoert do teel op du pakMpost voor ieder toegankelijk gemaakt, doorhnar van een aantal aanleokoningiMi te voorjiieu. Voorde aaiiteekenincen zijn do Memorie van toelichtte, do Memorie vrin beautwoording, eu de Üorniulslagingen der beide Kainüi-s gera:u1ple«>gd. Ook het Ministerieel besluit lot invoering is er bijgevoegd, terwijl do heer J. ook do ulphahctischo ly<t, dnr poat.- en hulppostk ntoren, iu de instructie der ambtenaren voor komende, heelt overgenomen, Ook d* I11J. L. N. Schuurman en P. II. Jordcns hebben eene uitgavü cV v. et bezorgd, met nantiekeningen, nlphalietireh r.-«i»t«T en inde*. Deze is to Zwollo by W. K. J. Tjeenk \\ illmk verscheeën. Het \Vilbock vnn strafrecht van Mr. II. J. Sinidt. uitgavo vun ïjeoiik Willink to Haai>m, U thans tot riilovuriug 18 gcvordeul; mot ii(Uvering 17 waa het 2.1e deel compleet. Tn ro. 35 ter ^Ifttarjsrlie Penkrnsscn" behan delt do he*r J. A. Dn Bergh de voikoop-quaestie van het Geniceiite-Dadhuis, het Schoveuiugschitolhnis bij du 'ünncn-slruat, het .Uotel UeauSi'jour" iu hot kwartier ?Ouinweide', deu aanleg vau eeu nieuwo straat iu dut kwaitier eu du Fontein aldaar. Aiitrea. 12o Afl. bavat: C. V«n der 7cyJe. Zijn Muze. ? V. A. Dol* Montixgne, KÓO lluutert de heiiuvolle sage. ? Amoltl Ismg, Zuiverheid r:m taul en hchlorhoid van bceld..-n. ? Willem K oos, Anlwoonl ihuirop. ? F. L. Uemkes. Het kmdeko van den doo.l. ? Mciati van Java, Oiidankbaitr? Estella llijmani*lliTtKvclil, Hopoii. ? liibhogralie. ? Suauhiift vau de Redactie. "> .?. , 138 Tnn do is dernftjers. Do Nete-York Tribune meldt dat de heer (}. W. 'Williims, een negeren lid vnn het huis der Verte(?i?nwoordigi'ra in Ohio, de laatste hand heeft geluid «:in ecu geschiede nis van het negerras iu Amerika, liet eerst c deel 'H gewijd aan ilo koninj?rijkuu, de taal en di-n gods dienst van het ras iu Alrika. liet tweede bevat de geschiedenis der slavernij van 1618 tut Ib-SO. Xicnwo TTi(gv:on!Ï Wet lutrDffbntlo do rjUkotpoat tnotaantce>kcningon,cn bovattiindü het Koninklijk llesliiil UT iiitvuoriug, uirt t inlic-li'.iiu;, i],.< naamlijst ili>r iilüataua, dio inynnüdo 15 Manrt 1SS3 vnor liet inOtkptTiirkuffr i:ijn naiijjuwictm en AljihaheHurU llojintcr, d(n>r Arn. Jsiixon. f 0.31). Hilro-Culdoiu-Ki it'.'>. Êorntn wrio. Dl.I. J)u verdwenen orftjonum. («Di<r Impixilganïcr".) U»in»n van Lc»in S^iüokinjj. BÜ int. ingcn. f 0/jU, goh. f 0.80. Buituil iut. iagnn. flitf, £,?>!>. f O.lil). J, UUF VAN BL'llES, Do speculanten. Tooncmlapel in vior ln'ilrijvon, f 0.30. n, J. KO1.PP, Kon man vnn r.rincipo. bo'lrjjf. fu..r.0. M. W. HlüIET/rEM.V Ez.. SohMarn. Onl'.l>>n«i-tMUS-.) f 1.?. TI>(> f 1.75. MK'Ï VLUCHTIG, l'o M*»lonna vnn Dninlnst en iindor* vorhiW. (Ho. lü-j y;m t'e liuldciu-Eilitio.) tl.?, ««b. fl.7a, . TUE FOUTNIGim-Y REVIEW. Sir AJfrctl Lyalt, Relations of Helieion toAsiatic Shvtoft. ?? Al'j'irjton Clmrlc-t SicirJiurtic, Thrw SuunttJ. ? Andrcu) Curmgie, A* othen BCO lis. ? (r. A.Himrwr, Mr. Öwiiibunio'STrilogy.? S:r I/cnrif S. Mnine, The king and hts successor. ? l'reilerie W. H. Meyürs, Oa Mr. Watt's picturea, ? Dr. Jlurncs ïco, llcalth Kcsorts on tlm eaütcrn. ,-ltiviura, ? Lord Colcridflc and l>r.' W.£, durf enter, The Kiliics of vivUection. ? II. Nwen, William Lloyd Uarrison. TUE ATLANTIC MONTHLY. John (rrff.nlenf Whiiticr, Tho bay of se ven Irilands. ? Studies in the South. ? ?/. Lattrence Itttv'nMln, Tho Iteiunding bill of 1881. ? Oieen ' ll'»sWr, -Beethoven. ? llichard A. Dundatc, Oripin of crime m Socioiy. ? Wiilium Jxenry Itiihop, The houw of a müïcb&nt Prince. ? TUE KORTII AMEUICA^t UEVIEW. Praa. Andreto T). White, Do th« njioils h«lcmg h» victor ? ? 'Isaüc L. live, A veniody for -julwiiy abusra. ? Senator Jnhfl W. Jottnston, liepuaiation in Virgioia. ? Ucnry Bcrgh, The lancet and the law. ? Prof. George f. Fialicr, The Chmtian Keligion. PROP. PIE'RSON OVER IIET KATHOLICISME. Mfrihecr da Sedactenr! Dezer dagon was ik tegenwoordig by eene Ipzing- van rrof. A. Pierson, m hot gebouw der VMJe Gemconto. Ik stalde or belang in een man, wions naam niet slechts van gewicht is op lint gebied van letteren en kunst, maar wiens zienawijïo ook in andere wetenschappen men gaarne ploegt te vernemen, te hoorea spreken over een onderwerp zoo ?groot en grootacn" als het Katho licisme. * Dat ik van «en geleerde, die ona orer dezen godsdienst zul'c een voortreffelijk geschiedwerk geschonken heoft, historie verwachtte, is, dunkt my', M. d. R., alleizina verklaarbaar. Ik ver heugde mQ dan ook reeds toen Z.li.G. ons meddeelde, dat 'wy niet op eene kritische, maar op eene historische behandeling van «fine stof zonden hebben te rekenen. Hoe komt het nu echter dat' ik ? en anderen met my, ? hoezeer ook van spreken vloeiende voordracht om den vorm genietende, over den inhoud zoo weinig voldaan zyn huiswaarts gekeerd? Omdat, M. d. R., aan onzo begeerte naar historie, niettegenstaande apreker'a uitdrukkelijke belofte, slechts in teer geringe mate ia beantwoord. Het geheole eerste gedeelte toeb lüaer rede, ? die ik dan ook eene ccHtterie ftmtattique zou willen noemen, ? han delende over den oorsprong van het Katholicisme, (en dit gedeelte nam verreweg de grootste- helft der gansche leting in) gaf oca m. C niets anders te verstaan (?) daa hoe de vestiging deaer instel ling wel Mtm femiMtt verklaard worden. Daartoe hermnerd« apreker aan de verrochüngep van de tolkaren der oudheid na«t «w» her* ?telling btHwtr getohokU maaUobapptlijke ea ?edel^ko toeatandcn. welke volkeren deu Corirtu, iu wien de Joden hun tang verbeidden Me.aaa tagen, ook alt hunnen Helper begroetten. Ea om deie volg«u» spreker onbewuste overeenstem ming, duidelijk U maken, werd dan aangevoerd, hoo velen die gttMt en hart al to lang in leerin gen van allerlei ibg hadden moeten verwarren, do behoefte gevoelden van oen levend voorbeeld. waarop au Kouden kunnen wjjxen en zeggen: sou wat Ug, laat out ook »oo gyn! ? hoe de Chris tus volgens de Joodscho vooraeggingen hjden en storvon moest, maar ook juist een Verlosser, die \oor hot utoutchduiii geledon had en gestorven was, in ctaat wat c>p de gemoederen van Gi ieken en Uorueinen een diepen indruk te maken. Zoo xou man xich iu do eerste tyden omtrent de betoekoni^ vnn het Ciisteudom, »U omtrent do pei-soon vnn den Christus telf, al /Ccr weinig rekenschixp hebben gegeven; getuigeu (!) do brieven van Paulu» en uinlcrun, die van den Christus niet veel meer dan aijn lijdon, getuigo eeu tchiüven van den Roomscheii bisschop Clemena, die vaii Hein uog zóó Wfiuig wcut te verhaleu, dat hij zich genoodzaakt (?!) zng den Hoilund gitnsche volKinnen uit het Ourto Testament in deu moud te leggen. Verder om dit onbewuste sautenkomeu van Joden en Heidenen te verklaren, nam Spre ker drtii nog (H-ti beeld uit do lliuidelingen der Apostelen: Ooruelius, do Iloraein, die baU ennnlmoezun gaf, bad, /.onJor to weten tot Wien; Petrus, de Jood, dio te zijner hekcoring kwam ; beiden, onkundig van clkaaia jnisto tendensen, maar zich (door visi.ionen) tot elkaar getrokken (Tüvoelende ? xvelk baeld, aldus afgetekend, ? ik bon zoo vrij hot te iloun opniurken, ? my voor ccne historische howy'svoering tooh wel wat luadsoluchtig voorkomt. Iu hoever hierby de persoon van Jen Christus door dun hooglucraar uls coue historische wordt beschouwd, meende ik -ook to mogen verlangen iliit mij Dfliuvkeurig?r waro aangeduid dan door het \uorgunule in verband uiut du opmerking, dat du bizonderheden, die ons de sohrilhuir omtrent Diens leven verschaft, allengs van hier en da;ir /.ouden zijii bijeengezocht «tn'pt do ovangolio-verhalcu zooah wij diu thans bezit ten ;? overigens hut beste Eoek, -- zovulen zü" rnamsievlochfen. Terwijl ik ook eon verbazend vvischijn.sïl «U de Hiërarchie in hnnr geboorte .meer historisch zou willen verklaard hohbcn dan door d« overwtgin?, dat men in den drang dor nmhandigheden amileiding vond cpiscopi a;ui Ie g ol'cn. tun ciudc dcxu voor do zoo uiteenloopende iiapifaiijn der torste christenen, als iniddohiura (!j konden dienst ducn en op die wijiio de eenheid der kt>ik zouden kunnen in stnnd lioiulcn. Eindelijk, M. du R-, vond ik mijn lust naar geschildi'nis allerminst bevredigd, toen ik voor minor pais der Irüing, waarin do teekenen, die liet Kutholiri*mo openbaarde, zouden ver nu KI wordt n,, woinig of nicta te hooien kreeg over m. i. zocr voorname kenmerken van f"e'.en gods dienst, als het kxvcekun vun velu di.-ugiku on vnak zoo fnnig godsdienstig Icvt-u, liet vnrmen van vele hcldui "p Iiutgvbied v;»n naiistenliofile.gtiloofsverkoitd-gnj c-n martelaarschap, over zijn toch wel belangrijk aMilojl in huwhaving i-n ontwikkclini; van wuifiiacliiip en kunst, mant my lioufdgtikol\jk mocft tcvri'di-nsk'llcn met de uitccnztttinij hoc, uit den leekenstaud do monnik oj slum), vvieii de druk van het lichamelijke verdroot, hoe die mon nik eent aan de> bisschoppen ondorworpen. later mot den stontraoedigon prior van ('luny (Ürecorius Vil) tot do heerschappij in de Kerk tjeraakl-, het Coelibufit, den haiUtoeht (V) der kui^chhnid, voor do gecitelijklicid verbindend, voor de kerk tot den hu:dj"en dag kenschetsend wist to makon. Ik eindig,' M. de R., met, mij aan-luitend bij den wensen ter 'plaatse 'door den heer Hugenholtz geuit, dttt prof. Picrson nog mecimalen alduor m?ge intreden, ook fflijn vvcnsch ? dien j van velen ? kenbaar te maken, dat do in het l kider vnn doto redo ontbroken hihbcnde historie, l Z!Kr., met het oog op do godano buloltc, de at o t' voor eenc volgende verhandeling moge verschaffen. Hoogachtend, Uw dirnstwllige SOREX. ?ehrflvw sich voonUlt, ia ena «itbn het korps tot op eene aterkU van l Verder mee» d» veijpfegüg, de ligenng, de «itrusting en de wapening veranderd en verbeterd, B geheol andere wfce toe heeft plaata gehid. 1 " de administratie, en de" oefeningen op goleid worden, dan tot nu Hen vereenvöudige ten slotte en smelte haar samen met die der marine. Ziedaar in weinige woorden den inhoud van gemeld stuk, dat, helder en met overtuigii g ge schreven, een geheel programma voor de toekomst bevat. Zal dit programma, ooit uitgeweid wor den'/ Eeno vraag moeilijk te beantwoorden, doch om kans te hebben hot uitgevoerd te lien moet mon met het verleden breken, en het korps ma rinier» geheel onder de marine brengen. De mariniers aan den wal staan onder de kry'gawetten der landmacht, en worden nagenoeg «p dezelfde wijze beheerd, (p*eleid en geoetend, uu het krygsvolk te lande. Zooweldegartisoenskoiumandant, als de kommandant der marine. heeft over ben te bcvoltnt, ecu toestand geheel in strijd met allo begrippen van mililairbme, waaraan eenheid tea grondshg ligt. Er mag nimmer uit het oog verloren worden, dat de mariniers ,marino-troef.en" zy'n. De toe standen, waarin isy geplaatst zy'n, verschillen van dio der landmacht', dus hehooren ook do regle menten, volgens welke /.ij behtord en geoefend worden, op die toestanden gebaseerd te wezen, en doels onderscheiden te zyn van da reglementen 'der landmacht. De voeding, legering, kleeding, het inwendig beheer, kortom do gohcele orgam: atie, moet zooveel mogelyk c<p marinezoet cc;ch cid wezen. Aan do oefenirg on opleiding der mariniers be.'itoode men not alloen do uit t rato ï.arg, maar lato dezo ook meer systematisch «e:cliiüdeii. De cünip.ijinies-kL'mmiindanten ouder ntuluro behoorcn in werkelijkheid vorantwoordclyk te üjn voor de opleiding '.'U oefening hunuer eonip;ignirê'u, dat alleen kan geschieden door wacht- en corveodiensten beurtelings, per com pagnie, te doen plaats grijpen, waardoor do kon ? niandant eenigo dngen per wock uync gcheo'e conipngnie ter oefening bijtx'n kan hebben. Eene vierjarige opleiding dor adclbortton voor do ma riniers is ook zeer geweiischt, waardoor tevens eeno onbillykhcid, die thans tegpnovor de mariao bestaat, deels verdwijnen zal. De 2'J luitenants der marinier*, die na oen drii-jiirigon cursus ot'liüicr worden, stnan thans toch tüitelijk hooger rang dan hunno collega's, de adelborsten Ie .«e, die ccn vierjarigen cuisus doorloopen heblion. Opheffing van het garrwO"n d«>r mniinifvs te llellevoftsluiï, alwaar zy' fleoht gekazerneerd zijn in o n gehntiw der lunduuicht, en vewterkintt van hot detachement aan boord van hot wachtKchip nldnar, dat dan voorzien moet in do iu>wtiking der inii-ineu-örf, ia wenscheliik. Ah lr<;uw jrnniizo-n vonr de mariniers ia de aangewizen pl'jits IJinniden, de voorhitvcn van de over weinitru j.iren, zoo wy hopen, machtige handel-inwercld «itwervoor militaire Zaken. HET KOUPS MARINIERS. De jongstleden December-aflevering van den Militairen Spectator bevat, onder bovenstnanden titel, een stuk geschreven door dm Urer J. I). Verhcy, Kapitein der mariniers. To gclykvr lijd ongeveer verschenen twee schotschriften, in hoofd- j Baak vroeger» toestanden bij het korps mariniers behandelende, welke geschriften, alhoewel niet in deu handel verkrygUi:u', toch door dun aiionienieu achrijvcr ovurul in den lando onder do maiiuo verspreid zijn geworden. La hot ttuk vau don Hoer Vt.-rhfy du lezin? en bespreking ovorwaardig, genoemde schotBcnrii'ten verkeeren juist iu het, {(fgenovorgesteldö gcvul, 'danr do inhoud er v.-in porFonccl on vuil is, tcrwyl d« stijl oan dien ei-ner keubuntneid doet denken. Uovuudiun zyn beide libellen, gerchrcvcn met het bly'kbarc doel vroegsro kameraden to benadeclen; om deze kriiultt nog te bexitton zyn v.ij echter ettelyke jaren to laat in het licht verschenen, en dus te beschouwen als mosterd n.i den maaltijd, ter wijl zij door "hun onwaardig kleed by niemand indruk gemaakt zullen ot' zelfs zonden hebben. Op eerstgenoemd stuk terugkomende, hierin wordt in korte trekken behandeld de geschiedenis der mariniem, verder worden er m besproken velschillende brochures, stukken, in tijdseinifteil grplaatnt, benevens advioscn \au bekende speci aliteiten op militair gebied, alle handelende over h :t koi-riM innriniers, Op grond v.tn ecu on ander komt de schryver tot zes boeluiten, die bier iu 'e kort worden medegedeeld: 1. Hot korps mariniers, vnn oudsher als 't ware. aaamgegro«id met de rnariue, maakt daarvan een zoo integrcercnd deel uit, dat eene schei ding voorshands onmogelijk is. 2. Ons land hoeft eeno atzondarlijkt), 'vrij sterke . «u goed geoefende troepenmacht noódi?, die ten alle tfide gereed moet zyn om hol p to vorlecnen, hetzy aan on» leger in dn Koloniën hetzij aan dat in Nederland, óf daar, waar het belang van-don StAat dit eischen kan.. 3. Uet bestaan eener Indische brigade naast het korps mariniers kan een fictie genoemd wor den. ? . 4. Met behoud van het tegenwoordig karakter van het korps mariniers, is het mogelyk dat korps tot do troepenmacht uit te breiden, in punt 2 aangegeven. 5. Vooreerst zal or getracht moeten worden oen compleet veldbataljon samen te stellen, daarna moet aan het korps naar behoefte en vermo gen uitbreiding gegeven warden. 6. BQ eene genoegzame sterkte van het korps, ban het zonder schade voor het gehalte, en met voordeel voor de achatkist, bet \YeatIndischo leger vervangen. Vervolgens stelt de sahrijver voor het 2e ba taljon te Willemsoord op eene sterkte te brengeu van ongeveer 720 man, en de geëmbarkeerde mariniers van dat bataljon administratief te verecpigen tot eeno compagnie. Een- dor Kapiteins of Ie Luitenants zoude belast kunnen worden met bet toezicht over gemelde administratie, torwy'l, indien het bataljon plotseling uitrukt, deze compagnie de zieken, enz. opnoemt, en als reserve dient. Eenmaal dat bataljon hervormd, zoude nwa de twee overige op detelfda wijze kunnen orgamiseeren, zoodat, met eene totaale vermeer dering van ongeveer 1600 man, over drie volle dige, steeds gereedstaande, veldbataljona zonde beschikt kunnen worden. Hot ide&l, dat de van het korps m.irinirrs is echter iilltron mogelijk, wanneer men peiioi g liefhebbers kan krijgen ora er by in dii-nst to i edm. Deze :iullfn voor/.eker niet ontbreken wnniu'«r raen de inutiirera niet nllecu practisch, maar ro'; ticrlijk blic.U, hen good voedt, niet te slecht betaalt, en hun ten redelijk {C'jsioen verzekert. WoYdt met tertijd de plaatsyrvanging hy ons leger nfce:C'IMJ>, zoo geloot' ik, dat zelfs het ideaal van tl n KC! rijver van gemeld stuk, om het korps op te vut ren tot. eene tterkte van 5000 man, bereikt kun vordon. Aan alle zijden, op militair gebied, bestaat thar s in ons land wrijving van denkbeelden on zucht tot verbetering. De penvoerders en militaire spe cialiteiten, die ?strijden voor de belangen van het korps mariniers, hebben dit echter voor bov n hen, il ie ijveren voor andere militaire bèlang-r, dat h'-'t korps uog kort geluden aan den Atjchoorlog een roemrijk deel nsm, waarvoor het do f-ympttilrc van 't puliliV-k verkreeg, terwijl het recht en de noodzakelijkheid van zijn bestaan op niouw ten vollo bewezen werden. Hierdoor kan men niet grond verwachten, dat hunne bemoeiingen nioL, t'c vergeefs ziin, maar bekroond zullen won o i door iivv succes, dat het koip; mariniers, en wat meer, ji alles, zegt, Nede-Lud ttp goede zal kumeu: J. EENYE STEM UIT DE MARINE. De officieren der marine zijn niets-ingenomen met do nieuwe aabol, dio Kij sich moeten aan schaffen. De sabel fchijnt slechts net de tegen woordige te verschillen wat gevest aangaat; moge dat nu al eeno verhel oring zyn, het komt oo» bij een handgemeen op de sterkte van do kling aan ch die is dezelfde gebleven. Ucen zeeol'lirier trekt dun ook met zijn sabel op expeditie; hy beschouwt ze als eeu paradewttpcn ? meer niet. Waarom de officieren op onkosten gejaagd wor den, blijft voor velen dan ook een raadsel. Do anti-Babelhèwegipg zal zich nu keeren tegen den hofleverancier, dio -- uuar men zegt ? de ontwerper vau het grootscho plan was;' men wil cu corps de levering der sabels publiek aanbefttutau. Of met deze handerwijxo do maatregel in het hart wordt aangetast, vtvlt te betwijfelen; doch men wil iets doen, waaruit, de weiniga ingenomen heid met den maatregel blijken kan. Zooals reeds in een ingezonden stuk in do N. K. Cl. werd beweerd, schijnt het verwonden aan do hand van een ofGcier, Uy eeno dor expeditiün tegen het rijk van Atjeh, de aanleiding gewetiftt te zijn. X. zegt terecht, dat die officier zich heeft verdedigd met een andur soort sabel; wij gclooven zelf'4 oen klcwang. De nieuwe saliul KOU met ingenomenheid wor den begroet, indien zij Ix-nntwoorddo aan de eischen van een flinke, een behoorlijke vechtsabel. ' Rh, PERSOVERZICUT. Onza Militaire Tijdschriften is de titel vau het hoofd-artikel in de Utrechtichc Courant van 8 Febr. 11. Na betoogd té hebben, dat sederi, 187Ü al do pogingen in ona land nieuwe mi litaire tijdschriften op te richten, alleen dienden om hét aantal papieren dood.cn te vermeerderen, wordt nagegaan waaraan dit te wijten ia. Ligt in de eerste plaats de oorzaak er van «enigszins in ons volkskarakter, dat meer vredesgeziod dan tuk op kr\jgsroem is, niet te ontkennen valt het, dat do militaire tyoschriften dikwerf, door barbaarsoh klinkende tt-clicisclio benamingen, onver staanbaar zjjn voor den minder ingewijde in het rijk van Mars. , Dezo beide echter zijn slechts neven-oorzakon; de hoofd-oorzaak is, volgena de Vtr. Ct. daarin gelegen, dat men in onze militaire tjjd chriften uitaluitend militaire mededeelirgen aantreft. Waarom, vraagt genoemd blad, wordt dio zwaar te verteren kost hooit afgewisseld door lichtere lettervruchten, tevens om jonge schrijvers aan te moedigen ook aldaar hunne sporen te verdienen, terwijl thans de officieren, die nn en dan belletristische invallen hebben, enkel plaatsing kunnen vinden voor niet uitsluitend militairen arbeid by letterkundige tijdschriften. De Nederlandse!» journalistiek ia daar om te bewijzen, dat mili taire onderwerpen wel degelijk Ingang vinden by het groote publiek» mits deze niet al te eng in het krygsgewaad >)jn geprangd; en wanneer nu en dan in Nederland voor goede krjjgskundiffhervormingen propaganda wordt gemaakt, achrfy . de Utr. Ct. alt niet toe «u den te beperkten invloed van militaire ttydschrutlen, maar aau de dagbladen, door tiéndniumden' van alle standen gfwien, 04 eigenlflke'tniiitaire per/a* haute iinfr te verieiuuea tot wyaertu KDUK. ua» «?»>«? r Ze etelle har* kolonuaen ook open voor gewone let terkundige producten. Wanneer op die wfjzehet nuttige door aangename onderwerpen wordt af gewisseld tullen de militaire tfldtchrijften ook door den gewonen burger gelezen worden. AU voorbeelden van dien aard wijst de Utr. Ct. onsj op do lütutracion Mtlitar in Spanje en de 41gtweine lütutrirto Müitflr Zeituitg, dat het ge sel roven woord met de teekenstilt toelicht en de behingen van volk en leger in éón tqlfde blad bespreekt. uu meerdere samenwerking van niet militaire eu krijgskundige achryvera ? aldua eindigt het zeer lezenswaardige artikel ? zullen de beda elementen in de maatschappij elkander weder zijds beter leeren kennen en wnardeeren, zal ten alolte het behtng van het krijgsweren tevena de belangstelling trokken van het geheelu volk, hetwelk het leger vertegenwoordigt. ALLERLEL In het ooatenryksche leger xijn, volgens eeno mededeoling ju de MiUtflr-Zcituiiy, 3UUO zak lantaarn a iu gebruik, welke door hure byzoudei-u inrichting on "deugdelijkheid 2«sr g -roeuul wordon. /y hebben den vorm en de pi o >tte vuu een notilieLoekje, lang 13, breed 8 on dik 2 vunnietom; zij wegen H.S3 kilogram, (ieoueud zijn zij vierkant en zoo goed geventileerd, Jat all» ver hitting onmogelyk i*. Du verlichting «trekt uien tut 10 Meter uit. De lantaarn kan binnen l minuut uit elkaar genomen eu ineengoxet worden eu zelfs bij den hcvigxteH Kt o nu \vontvti gebruikt. De prijs bedraagt 3>4 uuirk. Men nieuwe machine om vcrwocüting om zich heen te verspreiden is fde fcrttittiyer" \au Eickson. cljnde een vaurtuig. met eon snelheid van 17 niylen in het uur, dat tevens torpedogi-tiuhut bezit., dat, vol^ehn genomen wroevrn, viji'ligiiialeu haar vernielende lading xlingeren kan. \Vt-gens do enorme snelheid en ui'-'?? king, schijnt ?de vernietiger" zuc-r geschikt kustverdediging. Ecu ondurocoHcli schip, dut iedere iiitvindiiig1 vnn ilipn Hard in de R-hnduw stolt, ia cloar don Uuinecnschen ingeniuur Tbeodorcwo uitgevonden, Zijno boot. vnn Ix-naalde grootte eu ilummedu overeenkomuiulu tunneniaat moet ? uuur nu u bew««rt ? 12 uren onafgebroken kunnen varen op eene diepte vau 100 voet; volgens deu uitTindtu1 kan het sehip üich ook op 3u> voet oiidor den \yntrriipiegpl bewegen, zonder niet do atmos feer iu aanraking te kinnen. Op de water-opper vlakte kan het schip uls een gewone fitoomboot gubexigd worden. Het Kinken geschiedt door mid del van schmcven ? en wel vertienal -- üfplot* solin? ut' laiigKamei-hniul. Op gelijke wijüe cc« sehiedt het. wrd«r opstijgen TUII Tiut si-hip. Undvr water is licht genoeg voorhanden, om op e«n afsUud vnn 13() voot'iedero hinderpaal l o kunnen opini'iki-n en daarnaar de bewegini; vnn het schip to regulon. Het seliip bevat lucht ^euopg, om de bitiniMining gedurende li! a 11 uren d:varvan te voorzien. " Iii g.;vi\l van behoefte, kan liet luchtreüorvoir, zei I's ouder \vati-r, wi-der voor uren ge vuld worden, door tolesknpijeh' ingericlito bilixuu tut aan d*c water-oppervlakte uit to schuivon. l)e beweging, noch het doen zinken van het schip veroorzaken wnig gitdruisch. IJevejitigt ait-h i!c«» uitvinding ? die wij natuurlijk onder alle reserve» mededcelen ?? dan zal deze onderzoesche boot oen der vrueselijkste hulinniddelun iu den torpüdokrijg worden, maar zat zy ook tot vreJc*j-doeU fitiJeu doelmatig kunnen gebezigd wordun. BIBLIOtJRAPIHE. Militair Blad. No. 3. Opstellen. Veiligheid der vóór parades en tus« schen traversen opgestelde vuurmonden. ? De Inspecteurs en hunne verhouding tot do wa pens. ? De Infanterist als pionier. ? Jtfedcdee* 'tingen van versclrilkndcn aard. Do voornaamste veranderingen iu do Engelscho legororganisatio in 1881. ? Het nieuwe Nedorlanische veldge schut ?? Berichten. Do Eugelscho en Franscho oorlogsvloten. ? Werving bij het' Enflelsfho leger. ? Benoeming van een kwartiermeesterGeneraal in Duitschland. ? Electrisch licht aan boord van oorlogsschepen. SCHAAKSPEL. No. 8. Y»n Eotz & Kockolkorn. (II!. Zrituiiy) ZWABT. i^ii^ü' H ?-?*??*>?.>.?.?,'.',}?/?????? y%.?/.?.. rgpfr && ^m^m?.,jiêrM *fr*3s &??!& '<?<?'/. famj. l E 9 ? R O > 3 E 3 ? D 3 «3D3 ? C3-1'«ft J. c. t'. g. h. WIT. ?Wit speek voor on goort in 3 ictten mit. Oplossing van Schaalprobleem No. 6. C 3 ? D 4 (» D * ? C 4 + C 4 nt. G 3 of C i ? D 4 4 Pd Ï15 Of T ? C 4 mM. ' . l») l ........ O 3 ? D 3 -». ï E 3 ? 03* f C nt f 4 (V 3 C 3 ? D 3 -». Dl. C l 4 O 7 op B 3 mit. . (U) 3 . D 3 nt C 3 3 C 7 ? B 6 nat.. NAGEKOMEN OPLOSSINGEN. .Tuiste oploailnjfon van P. T. F. to Slljh-Ewijk; H. E. E.j Eolman to AnmtoriUtn; Nobel tn St. P. ca A. E. D, v. H. to Kaarden, allan van probloom No. B. Hii-t good w»ron do oplossingen van H. P. K.; Mot z'n vieren; H. H. to Amntcrdam on J. J. K. to Harder* wflk. 'AUon hobbon hot jn'aa tojonspcl vin zwart Uit bet oog vorlonn. TAK PBOBLEEM No. 6. Qo«do oplossingen ontrlngen wy van f. A. L. M.; H. E. B.: Duo t« Amsteidam; K. 8. te Delft en Nobet te 8». P. (Do VtrUnt van rtrarl l C 3 ? D 3; 3 E 3 ? O 9 4-, t 6 nt t 4 U voorb(j gezlon, t«n minste niet «ngoduid), BBIEFWIBSELINO. P. T. F. WO hebben ook (e lotton op mindor gerötl' tlneerd» «jmlar». OTDtlgsa» it deze verkorte notatie vu vrU ouden 'datum. IL E. E. H«t grond-idfa is goed nuw de constructie faalt door l D 3 nt D 3. Zw»t kan nn spelea: Pd nt T of B of wel K nt Pd of olndoUJk K op O 4. In 't 1ste geval volgt: 3 » l nt C 3 nut, By 'Jt 3do volgt: l D 8 ? D S + «n 3*1 ?aïmat. In 't 3d« («val volgt: 3 * l nt G 8 + «t 8-0 3 ? B 4 ?»? mak Ia 't laiUto grol E O 4 gtttt d« koningin dkeet mat. K. A JC to JL, MaMMploMlngoii b«&era«o i TM het probleem. . V. tu Oh. OoUf>ns. Xi 'i borsproalwUJkl . No. 34S. » B AMSTERDAMMER» WEEKBLAD VOOR N E D E R L A N D. FEVIIiIiETOir. Iet wl ier Christelijke Uit het £r*n»«h naar doo» '" B E R T H A. Uj> vastendag. Zy gebruikten te «amen hou ontbot. Verhelderde c.e gedichte aan de nalatenschap dei Cuiitures ? een troebel water waaruit een groot salaris te viMchonwAS, of ho'.aanlokkebjke vüuruitïicht van hot contract van Machelardd'ijiirómosnil xoo «oer lün gelaat? Ik weet het idjt; maar wel weet ik, dat gü op dien morgen, dpu 11 Februari 18S1, in de groote stad Parus niet licht een opgewekter notaris govonden coadt IiebboD, duu Mr. Paul Lecliastollier, notarij, bou levard Uauirsmann, 54. Hünhocr, het ontbot is gerood! had Josef gexegd, dio zoo precies wasr dat meu grooto moeite had om te ontdekken wie meer den uolaris uit hing, ZÜQ inecstor of hy. Lu mijnheer, die eetlust had ? een eetlust van «en pasgetrouwd man ? was dol rap opgevlogen, cii had den .strengen trek om z|ju mond, syne deftige bewegingen, zijn kouden blik, in één woord c\ju n^tnrU-uir in zijn studeerkamer beneden, achtergelaten. Hy plsutsto lich aan tafel, en zijne oogcn schoten vuur; wanrlyk dat waren goen notarisblikken. Nu rood* zeker van do ovcrwiuning, bad hy iets, hoe zal ik het noemen (het notariscol lege vergcvo het hem) iets vau den kunstenaar over zich, in do uitdagendu krul ejjner huren, iu nijn rooden knevel, in z\jn bestudeerden dasstrik, wolk) punten er op uit schenen to zyu allo harten Liuncu iiun bereik, als pijlen to doorboren. Gelukkig bevond zich slechts een hart tegen over hem, dut van Mevrouw, die echter naar hot scheen, niet in ecoo stemming wa? zich te laten treffen. Zij was ocno aardige Kleine brunette, in een luorgcnkleed. van rozerood plucho, rijk gcgai ncoru uiot kant, ea at spiegolciercn uit een zilveren schaaltje. Zy at zonder hare o ogen van het modcblad te wenden, dat zy .als op een lessenaartje tegen eeno geslepen karaf geplaatst had. liet waü wel do moeite waard zulk oen good geluimdcn m.in te hebben ! Toch zag hij haar toHceus steelswijze ttan en mcendo het ieder oogeiiblik to moeten uitüchntcrcn. Mevrouw bewoog zich nog steeds niot. En menheer was zoo met zijne eigen dwaze gedachten bc/.igdi\t Jozef, die bediende, driemaal BO.tfgrn. moest: Kabeljuuw mot gcütoofde aard appelen . ,,.,? 'Kabeljauw met ga&toofdo .....? l\;il eljauw .... Miiuhcer '? Mijnheer . . . 'f Want het was Vt-ydag, elf n piutteldag. Waardoor wa» hy dan zoo opgewekt? II|j, zulk een nauwgezet man, een notaris.... Hij had zich in den dag vergist, dat was alles; manr hij zou de- schade wel wour iuhalcu. Aljjnhfer <s,ig Mevrouw nan. Juist keek zij ook op om de uitwerking te zien T m deu kabeljauw met gestoofde aardappelen. Want by vuriqeide dien visch, t n dat wist Me vrouw wel, en niot zonder reden zette zü hem dien ecilcvt twee maanden op vastendagen voor. Pat had z|jn oorzaak,, ziet _ge t Iiy UuJ zijn uotariü-citr hernamen. Het scheelde tjeinig óf hij had haar dit of dat naar het hoofd góworpen, l)e vrees voor de openbare meening hield ncm daarvan terug: brrr! de drukte over eene gerechtelijke scheiding, zyn naam ui do uicuwsbl.iden, zyn familienaam. Kn daarom schoof hy langzaam z^n bord weg, £u zeido glimlachend : Jozef lont een kotelet voor raij klaar maken. Ken kotelet!* Mevrouw kan liaro ooren niet geloof^ >. Een. kotelet op Vrijdag! Kn dan bowccri -je hebben, dat zij Mijnheer getrouwd had om Kijuo godsdienstige overtuiging. Had hij er zich slechts togen verzet! Maar neen, h» bromde zelfs niet, en toch was het z\jn bromdag. HU glimlachte zoo dwaas! En nu zat zjj voor de kabeljauw met gestoofde aardappelen, waar zy tusaclien twee haakjes, den reuk ook niet van uit kou staan. Maar de wraak ia zoet, begrijpt ge? de kabeljauw van sen vijand ruikt altijd lekker. Daarin bgt'een grooto wuarhi-id verborgen. Zij dacht er over boos te worden, doch werd niet boos. Zij- dacht aan de opschudding die het to weeg kon brongen : dochter en kleindochter van notarissen' had Ook zij haar fiimilietrota. Daarom trok zij den schotel der oneenighcid naar zich toe, vulde haar bord on verborg baar hoofd weer achter het modebLid. Toen begon hy : . ? Hut schijnt wel zeer interessant te z{jn van daa», Margaretha 't Zn antwoordde niet : zij waa inwendig woedend, en do vork danste In bare rose vingers. Hij herhaalde ondeugend : ? Zeg, boste, is ?de schninsche ruit" zoo inte ressant of de -hoed voor oude dames?" ? Zcurpot, bromde zij tusschea de tanden. Wolk een geduld had Mijnheer dien morgen ! Hy hcrnirm: ? Maar wat bon ik dom, ik heb a nog niet ecu; gevraagd hoe het u met het werk dor chris telijke Vercoüiging gant : brengt de kollekte vctl op? ? li.dicn het vun uwe kennissen af moest han gen om ... ! begon zy. ~ Wat hebben münekennüfleu a gedaan, boste? ? Wut s.t> mij gcdiiaa hobbcu?.. . Menschen dio mij vyf guldon sturen ! . . . ? Maar verloldet gy my gisteren niet dat Me vrouw do Vatry .... ? MevrOuw.de Vatiy! Welnu wat verder? Mevrouw' do Vatry .... Zij is op my'ne hand, Mevrouw de Vatry. Dat U een kennu dio ik u meo ten hiiwelgk gebracht heb. Gij wilt toch niot Vatry.... ï oen de voorgeven dat* Bïcvrouw vricudiu van twintig jaar I ? Een oogenblikje, een oogcublikjo! begon Mrjnhocr. ? ? ? I^wt het. genoeg zyn; ik moet u zeggen dat ik vun uw kant slechu groflieden ontvangen heb, slechts grofhoden.... ? En v(K guldens. ? En vijf guldens, dat is alles. Indien ik be denk dat uwo moeder... l Zy had haar kabeljauw met gestoofde aardap pelen opgegeten en doopto nu snel een beschuitje m Lftnr glas. . ? ? Ik vraagde a of ?het op nam"; go hebt my cog_ uict geantwoord, beste? hernam Mijnheer. Dien dag was Myuheer eon engel. ? Wat vervolgt ge my daarmee! zegt Me.TTOUW. ? En go ziet wel dat ik een haakpatroou nawerk... zes losse ? een vaste.... ? Is het voor'de muts van de dame op leeftijd? ? Zes losse stoken, waarvan de drie eerste... Ge z^t een tyranl... Hoe zjjt go vandaag zoo coed geluimd, daar het toch nw bromdag is? Indien men ook op niets rekenen kan l... ! ? Go hebt gelijk, beste, ik heb my vergist.,. die zal het dan morgen ifjn, indien ge wilt Maar hoe is het met u, ik meende dat het gisteren uw dag was.... de dag 'van het familie-diner. fiy brak af: Jozef bracht de kotolet. ' -?* Mevrouw, de koetsier wacht nwe orders. .En Jozef, die een stap achteruit gedaan had tut eerbied, kwam nu een stap vooruit om Me vrouw oen brief to overhandigen. ? Er wordt op antwoord K» wacht l mUta h$ nut eea epoUohlig gelaat Mrvrouw nam de nemelsblattwo enveloppe van Mt bltd, woog kaar op de hand «n 10104 toen droog, «onder haar t* opetfen: ? Het is goed. GeeT een T»n nOjne kaartje» waarop ?uartoljjkfl dankbetuiging", begrepen? De koetwer toott om half drie voor zl|n. ? Ik .wil wedden dut er we*r vjjf gulden in zyn l zegt Mijnheer met «on ipotaohtig gelaat. ZSj stond leec boot on en ging zonder to ant woorden d* deur nit, die cü achter aioh toesloeg. En Menheer, die sich erg amuseerde, sneed «Ijn kotelet m dobbelstoentjef, la zeer kleine dobbebteentjes. Op Mevroiiw's kamer. Zy had de deur op slot gedaan; sij wal na alleen in haar boudour Lodewük XV, behangen met goudgewerkte zijde. Zonder haar te ope nen, bad vi de hemïl-blauwe enveloppe op den schoorsteen gelegd, en terwijl sy haar kleinen voet tegen do. vlam hield, telde iy nog steods hnllluid, een ivoren haakponnetje ia de band houdende: ? Zes lotse, een vaste.... Van tyd tot tjjd keek zij in den spiegel, en stak boos tie tong uit. Waarom was zj zoo dom gewoe&t hem to trou wen, di»n man dio na mindor dan vüftion maanden na hun huwelijk, koteletten at op Vnjdag? Waar om? Waarom toch? Daarom had. men haar toch niet het mos op du keel gezet. Zo had een bruid schat van ?200.000, om het geld kon het dus ook niet zijn Maar waarom dan?.... Zy prevelde nog steeds machinaal: Zes losse, in do drie eerste.... een vaste.... Toen liet zy zich in eon louningstoel glyden en begon te droomen, door do. warmte van het go«d gesloten vort rok langzamerhand overmeesterd. .... Toen zij nog maar zot> groot was interes seerden haar de verschillende wapens reeds; een notariaat was wel goed, nuar do adol!.... Die trok haar aan, eu dan dio familie-wapenschil den, die haar met hunne gouden kronen van de portieren uit aanstaarden. Er waa toch uicU aantrekkelykers op de wereld. Zelfs in een republiek Li een schoonklinkciide naam ..., ? Waarlijk sij zou uog liever een schitterenden naam, dan een schitterenden wau celuul hebbeu. Ach! markiezin of gravin tJ zijn! Maar het nood lot Hier was het noodlot mejuffrouw Elizu geweest, de zustor baars vud«ri>, de ccnigüte dio geen notariaat had, een groote oude vrij.iter, foisch -van gestuite, maar rijk, ? eeae ?goudeu tante" zooau men in Hollaud ze^t, ? diu hanr ecu echt genoot volgons" haar keus opgedrongen had. Eu zij was zóó vrooia! dio tanro Fïliz.i! Vooreerst tweemaal hondfril vijftig duizend gul den, pof! pof!..... en godtfdR-rtütige overtuiging, pof! pof!,.., l'attoor S<tvimon rueinde hum,... pof! rvof! ? En icdero keer sloeg zij niet haar hand op haar maag, een oudo crowooute vau iemand dia iuu rhumatiok l i ui t. Hier behuefde men uiot to aar zelen: godtülioustigö overtuiging pot'! pof! wat kan men meer verlangen? Geen middel om neen te zeggen tegen tanto Kliza, do ?majoor," zooals hiiur broeder haar alt ij l noemde, die eiguulijk ba a ff voor hnar was! En luister verder! ? Hij was örjens kandidaat-notaris, waar wist ?/.ij niet precies pof! pof! üeen salet jonker pof! pof! Mnar een braaf niuiucli! Mon oiitinoeUo elkuuder-toevallis: den volgenden morgen in het Louvre. Ja waarlijk er was uieta op-hem-aan to merkon, niets! niuts! ^?'llbndt gy veel van de holUindsche school, mejuffrouw, enz. Groot, licht, "blond, in hot geheel geen lundifttjo, bijna deed hy aan een markies denken. Waarom heette bij slechta Lechastellier? Met een titel ïou hij onwederstaanbaar geweest zijn!.,.. Maar nu, geeu titel!.... Ach ju! toch een, notam! Iu drie weken was alles beklonken, en vertrok men naar Spanjo. Vol attenties, on verliefd ? veel te verliefd! iiy wilde slechts éiiuo kamer hebben, alsof de adel Dio ongelukkige! hy had het ?Quweiyk onder Lodewijk XV niet gelezen 'Eu spoedig had /ij hem het Jluweüjk onder Lodewijlc XV" laten inzien. Hij had eindelijk knorrig toegestemd. Hij hield niet van dia otrukte, van do wereld, neen, hy hield alleen van zijne vrouw. Daarenboven was hij ecu knorreppt, uón bromdag in.de week: het vasten dat hij niet' verdragen kou. Ëu dan z(jue kennissen! Allen notarissen, niet een zonder betrekking. En dan eeiio moeder met eeno slechte uitspraak,. die nieuwsgierig én zoo zuinig was, steeds bij haar zoon ovttr den vloer eu bijgevolg ook bij hare schoondochter. Nooit sou zij weer een eenigen zoon trouwen! De vader een eerzaam notari»,eon toonbeeld van eerzuainheiJ, diu giïeksch las, en nooit uit zyn glimmende laarzen kwatn. En dat was nu reeds vijftien ui.-ianden zoo. Tauto Eliza was drio maanden, na de bruiloft gestorven: en do godsdienstigo overtuiging pof! pof! was ouk gestorven. Hij was oaa vrijdenker, een godloocheuaar.een moustcr, zonder eerbied voor tien adel, .en hij at kokeluttca op Vfijdag. U! o! tante Eliza? Hst modcblad vaa op den grond gevallen en mevrouw die nog steeds droomde, mompelde: ? Een steek..... zoj los-so.. .. eon vaste Het ivoren haakje dat tegen het marmer vnn den haard viel, wukto hiuir. 7,y wreef zich do oogcn! Wel komaan! zou zij eeu roidJa^Dliiapjd geliouden hubbuu? Hoo iaat zou het zijn? Een uur. ? Snel! zeide zg, ik hub uog maar weinig tyd. Zij üing naar huro schrijftafel en nam ereenige gedi'ukte blaüdjcs nit die .zij netjes in vi-rea vOnwdu. D.it Wivreu hare aanvragen om geUe/ijke ondersteuning, do Uatstc, voor die nog vergeten waren.. Ü! voor oen «oed doel, in élk opzicht aaubeveleugswaardig, het werk der Oüristtlylco vcrcouigingen, ecu noort agentfchup om hot kerkelijk huwelijk der mindere klaaso te yergeuiukkelijkci), Er waren afspraken, vurtrouwclijko l)ijoi;ukomst«u aan verbonden. En dan deed de adel er aau mee, al die dames wareU ook lid Suinlijd» wtictitto zij even en. las niet zonder'een weinig troti: Het werk dar Chrütelüke vereeuigiug. M. M. Gij wordt verzocht een liefdadighoidjvergaderiog bQ to wonen, die. Zondag den 2Üen Mourt Itól ton 2-uro zal plaats hobbon, in de kerk !st. Augustiu. Pastoor Sjivihien, van da Lazariuoi-de, zal de preek houden. De koltekte, ten behoeve van het werk der Christelijke veretniging onder bijzonder toezicht van Z. Excellentie den Kardinaal-Uiaschop vun Parus, zal geboodnn worden door mevr. H. d'Aubanel 119, rue St. Domiüque. mevr. de gravin vnn Bóisdyver 12 ruo de Tóhuron. mevr. E. do Mailly d'Eprémesuil IC poulevard Alalesharbes. Mevr. de gravin -.Yvos van Kerkoffe 115 Bou levard Ilaussujaun. Mevr. Paul Lechastellier 54 Boulevard Hauromaun, ? . Mevr. E. Dubois de Nantes 14 rue de l'Elysée. Mevr. de markiezin do Maurercrt 32 rue üai'bet de Jony. Mevr. de baronesse Adhémar de Montbron, 35. rue de Varennes. Mevr. de burggravin C. de Prélannay 3 rue Casirair-Périer. ' , Mevr. de baronesse Pwcari, 12, arenue Velu* quez. Ook kan men zyne giften inzenden aan: Mijnheer de Abt de Valeiae, leeretaria derVereeniging, 6.rue de l'Arcade. Mevr. de hertogin dé Varise, presidente, 10 boulevard Male,sherbes. Mevr. Renêe dé Lorme,penningmoeiterei,9rae de Laborde. U toegesonden door Mevr. Paul Lechastellier, .die a voor 4a.kl«ftst« givéxecr dankbaar ui sijo. Doe laattte sannèda wta met de ranke letter eener EngeUcho dame van geboorte aeSihreven. Maar hoe jammer dat z$ niet oe Ch«iteUi»r heette l Dit bargertykB num stond leekjk tosschea al di* voornaamheid. En Mevrouw kon hem wel . «p liUen,' daar dat beter stond, maar mon proef de er toeb hot Lurgertyjke uit * Toen x4i de adrenen geschreven had, sloiid >|J op om to schellen; en vielen hare oogen op de hemelsblauwe envo!oi>pe, die nog steeds ongeopend op den schoorsteen lag; tij nam haar op, draaide baar om eu i iep: Ha! soo! Op jeu i Ug waa oen leer groot lak met kroontje. O j zg kende net wapen, een gesloten kroon, eeu prinsenkroon. Z(j leefde een weinig toon *ü den brief opeLde. Zy twijfelde er niet aan, kon echter niet b giypon.... welke prinses.... De enveloppe bevatte eene groot vüit.kaar'jo met deze woorden, zonder adres: Prins Uootrau de Croy-Nesle. Zj kreeg een kleur tot achter de ooren. Wat bcteekeudtf dit? En verder uieta? Geen vijf gulden in oen hoekje, geen gouden tientjü in c«u der papieren znkjui opzettelijk voor de inzame ling vervaardigd! lloe dom! zy had bet bankje ran vtff duizend francs in het couvcrt over het hooi'd gezien. Wie was die mildo guvcr? Zij wilde Mjjnlieer latun roepen, om hom te vragen ui' hy dien prüui Goutrau de Cvoy-Noile kende ? Misschien wel een cliPnt van het kantoor 'i Een ik woet niet wat hield haar terug. Nu glimlachte zy in den tj)ie^ül. Miju Upd! wauroin ook uiet? Was zy 200 loalijk dat mon haar niet kon Onderscheiden? Eergiötoren <wond in dun ciub' der ilirlitou» vcur eeu «cbildeiij van Gürüme had cou knappe blonde hoer, met lange, langu kueveU haur aaiige^ttiard; op eene manier aange staard, dat... PloUding dacht zij aan de zoude, en trok een vorachtelyk lime. \\jit zou pastoor Sivinieü er van zoggcu? Zij moest het maar spoe dig terugzenden. Zü docht u u g eens na; toch was het voor eene goede zauk, het Werk der Uuistelijko Vurccniging; toen zeide zij op droogen toou tut hare kamenier dio hiiar in haro kamer met eeu jipuu over den arm wachtte. ? Juliu, ik heb u 'gezegd dat ik myn nieuwe japon moeit aaiihtibbeu? (Slot volgt.) XEDERLANÜSCIIE EK FRASSCIIE LEVENSVEUZEiCEULNU MAA16CUAPP1JEN 1). (Antwoord aan 11. op fijn artiJxl *Nog eens ile kfciiiicersckiiriiiy in Xivtkrlamr, voorkomende in de Amsterdammer van 27 JN'w'. II.) 11. vraagt hoe het mogelijk is, dat. ik kan be weren, dat de hiuDcnlandsuhe nuuittahuppijcji dr.-n verzekerden oven grooto waarborgen uatibit-dc» als de fraiiBche, eu tt'guüjk ven zondeiircgistei* van >le biuiieuluudscho ni:ijt.-ch.i.pi)ijt;n opioni. Ieder weet, dat er in NydöHaad velu niriuhtingi'ii van allerlei ntird bt-stuitn, dio zeer soliede, zelfs j over-soliede ziju, maar niet meer passen i» deu tegeuwuürdigun tijd. Soliditcit ih wel het eerste, maar uiet het ecuii^e vcreischte voor eeuo Levensverzekering-Maatschappij. Een goede Maalschappij b. v. moet do verzekerden in de gele genheid stellen te weten, hoe zij haro gelden be legt, hoe zy haar winst berekent en verdeelt, hoe groot haar verzekerd knpitanl is, hoe dit over de verschillende tarieven u verdeeld, enz. enz. In de tweede plaats wenscht K. te weten, hoe het mogelijk is de Re^etriiig schuldig te verkla ren aan de onkunde, den bekrompen concurren tie, geest, de fiuantitele kleinguostigheid, enz. der verzekeringsmannon ? ,Ala de Uegeering de uttbroidittg der Maatschappgen bemoeieiykt of tegenwerkt, dan beneemt zij den verzekeringsmannen den lust zich op het vak toe te leggen,' dan bindt zy de MaaUchappüen aan een kleinen werkkring, en geeft daardoor aan leiding tot kwaadspreken van elkander (evenals do inwoners van een klein plaatsje meer kwaad spreken van elkaar, dan die van groofo steden) en, omdat men toch caarne iets verdienen wil, tot kleingeestige zuinigheid. 11. vraagt verdei" Hoe knnt gy, die zelf een resumé geeft van de surveillance-bepalingen, waar aan de irunscho maatschappijen ouderworpen zgn, en die verklaart dut do nederlandscho maatschap pijen vrjj zyn om te doen .en te laten wat zij wil len, tevens beweren, dnt de binnculandsche Maatschappüen dezelfde waarborgen aanbieden? - j)De voorstelling vau R. is niét geheel juiat. Ik doelde do franscbe n-et mede, en gaf niet alleen ccn renirné van de üurvtiillance-bepuHimen; wel zetdo ik dat de binneulandsche Maatschnppyen vrij wnren, mnar voegde er niet aan toe ?otu te doen wat zij willen," Integendeel ik schreef; ?do Nedorlandsche wet eischt nog wel degelijk de Ko ninklijke goedkeuring" eu ?do fransche wet eischt niet heel veel meer. Uit mijne woorden kan men, dunkt mij, uiet anders dan do bedoeling aileiden, dat by de bestaande NederlaniLjcho wet, do llegceriug ook het verplicht gestort kapitaal verilieereu en overlegging vorderen kan nan verschil len do colleges van situatie-staten dia moeten wor den opgemaakt, volgons een door 't ministerie op te goveu model. De hoofdzaak is dat alle binnenlandDche Maatschappijen hunne zaken publiek maken op eon e ttni/ormc en geheel cnlledige wijze. K»u dit geschieden zoiider tusschonkomst der lle(h. v, bij onderling overleg der binncnMaaUchappyeti), da u anht ik'zulks het st; kan uit uiet, zoottls waarschijnlijk is, dan gevo de wet de modellen dor situatie-sta ten. K. 13 org gestald op stuatiltocsiclii doormid del van Uegeerings-ambtenaron: voor raij heeft dat weinig waarde, vooral ia Fnuikryk, waar de moer of mindero rogcerings gezindheid zulk een groote rol speelt. Uu gflieète frausche wet, dieoplevensvorv.ekering ? betrokking beeit, luidt aldus: ?Los associations de Ut nature des tontinea et les 80ciutiVj» d'a«mranoeB sur la -vw, mutn«lles ou a priiuea, reatent atucuises & l'autorisation et iv la surveillance du Gouvernement".' Het is art. GCvan dn wtjt van 24 Juli 1667; Bulletin des lois no 1513. De uitoefening van die ?surveillance" is «iet Ijf de wet bepaald, maar hangt geheel van de wille keur der zich afwisselende ministers af, .en de voorschriften door den minister ï'irard gegeven, zijn zeker niet afdotrtrfe om het doel, dat pen beoogt, te bereiken. ' Ziedaar hot Staatstoesicht in Frankrijk. Als deze regeling dien naam moet dragen, dan bezit ten ook wij, nu nog,.Staatstouicht; wy, Neder landers, weten maar al to wel, hoe een reBeeringsbeambte, de oiitwikkeling der MaaUchappyon kan belemmeren. Ik biyf nog steeds golooven, dat het toezicht van twee commissarissen, door de verzekerden te kiezen, minstens evenveel beteekent als het toe* zicht dóór een Itegeeringsamutenaar, ja zelfs al kwam eens ?de controle in handen van degenen dia de. Directie hiertoe heeft uitverkoren". Wat zal zoo'n controle beteekenen?" roept B. nit. Altyd iets. Zoodra de Direette personen voorstelt, die niemand kent, of die niet géneel vertroUwbaar z|jn, dan zal het publiek, voorgelicht door de con currenten, voorzichtig worden, zyn die commissa rissen daarentegen algemeen bekend als mannen van onkreukbare earlykheid en van finantieele kennis, dan zal het publiek terecht hnn oordeel .op pr\i« stéllon. Men TeraU mfj wel. .Ik ilo in den regeling geen voldoende surveillance, maar acht haar au een der middelen, waardoor controle kan worden uitgeoefend, niét geheel, tonder A. ?.ihynt het leer badeiik«l>jk to vinden, dat mijna MaaUchappü g«eji babtoi publiceert, TOOT -" het Mnt« jur TM hur beitiu ftohtor "? rug heeft. Maar hoe kan men balansen opmaken, zonder te Icltea op de nitkoniUn van hul buekjoflr? R.'ii vorder wer ootcrredea orer da adrertentien, dio mtfne Maatschappij 'Q de dagbladen plaatst Hij segt: hierin wordt gepronkt met de mooie namen en titebi van haar vele commiaaansrou en met een fantas'heb loogauaamd vergelij kend tabelletje van hare tarieven met die vat] ?andere MwtMhapuijen". Aauiuuuii» geot ik R. toe, dat de adveitentiSu mijner Maattchoppy nog veel te wenschtn overlaten. De Naderlauders vcritaan de kunit van advertctreu bij lango na zoo goed niet ala do Franschen. R. zal «chter wel willen toegeven, dat bet publiceeren van de namen der commis^arusen aau do binuDulandsche Maatseh»ppüen een kracht geeft, die de buitenlandsuho alt u'd zullen moeten missen. Wanneer hot toch blgkk dat mannen, dio iu Nederland de hoogste betrekkingen in stad oi' land bekleedeu, die itwlereen Of bty naam o t' per soonlijk kent, door op te treden au comuiidsarisaen, vertrouwen stellun in de eene of andere nederlai.dsche zaak, dan cal het ncderlandsch pnbliek allicht tiulk een zaak verkiezen- boven cent) fransche, wier cummm«amsen voor datzelfde publiek volkomen onbekende grootheden zyn. Jb.n wat naiouu, titels on aantal van de commissarissen be treft, er zijn vele fransche Maatschappijen, die de mijne daarin verre vooruit zijn. II. moet zich zelf afvragen hoe een deskundige als Dr. v. S. to goeder trouw kan neerschrijven: nvelo Fransche maatschappijen staan een te groot ?duel van haro winsten aan do aandeelhouders ?af, in vergelijking van hetgeen zy aau do ver zekerden uitkceren?" Hij deelt ons mede, dat de oudste Frausche maatschappijen do helft htirer winst aun du verzekerden uitkeereu, eu enkele jongere zelfs viervyfden. Onderstel oen MaaUcliappij.die 223 millioen reserve en 3 inilliuen kapitaal h«ol't, behaalt in een zeker jaar een winst vun 8 millioen» dan kragen de aan deelhouders lii.'J pCt., de verzekerden nog geen 2 pCt, wanneer men du oudere m»thode volgt; volgens do nieuwere zou het Oo pCt, en uog geeu 3 pCt zijn. iicdctikt men uu, dat het gcatort kapitaal en de reacrvs de bedragen voorstellen, waar\ oor de Uiindeelhoudurs en do verzekerden by de Miuttsuhuppij belaag hebben, dan springt do .juutheid mijner redcneering in het oog. l)o r.aak van l!, wordt niet beter door zijne op merking, dat dit groot wiubtnandecl der uuudeelhuudei-ü ?een gevolg is van de» outzetteudeu omvang van hut reserve-kapitaal, dat natuurlijk een^ kolüüiil bedrag uin reutuu utVerpt." Vooreerst is dit niot juist, want do reserve be hoort elk jaar met do rente, dio zij opbrengt, vcmieerderd te worden. Mankt men meer rent* d.'tn du reutcutuudaufd der ^lii^tschappij (t pCt), zoo ia dit maar een betrekkelijk gering deel vau do winst, die zulve uit geheul audero oorzaken uulstuiit. 31uur ton andere ii du reserve do eigen dom der vtzrzttkerduii, tiit't v:m do iundcclliouilviv, üoodat bnre rento niet voor de buh't aan dexu liiatsteu mag worden uitgekeerd ?Wat doen du ftudr.Haedsijho rondt schappijen ?duu wel i» dit opzicht?" vraagt It. Ik moetautwooidcii met de wedervraag: hua kun K. van mij voidereu hem dit mode te deeicn, als hij elke Luededetling umtrci.t uiyne Alautsuhappü zoo schrikke.'ijk kwalijk blijkt te nemeuV Kr zouden nog verscheidene aanmerkingen te maken *yn op de wyze wanrop sommige Fni nsche Maatschappijen do winst berekenen en den ver zekerden bun winstaandeol uttMakn,. maar we willen geen nieuwe onderwerpen iu het debat betrekken. In een Nasclirijt verhaalt R. ons rog, dat de buitenlandscho Maatschappijen boven de Nederlandsclie uittnuuteu: lo. in het systeem van volledige openbaarheid. Waarheid is, dat do Fransche Maatschappijen, aan bare zaken evenmin tolledige openbaaiheid behoeven te geven nis de nederlandsche, maar dat de goede Frnnsche en de goede Nederlandse!ie Maatschappijen uit eigen beweging de Engelsrhe wet gaan vulgeu, die iu dit opzicht tot model kan (trekken. 2o. IQ da officieele controle. Waarheid is, dat de controle, vooral in Frank rijk, zeer weinig beteekont; wy zeiden dit reeds boven. De beste Fransche Maatschappij (de Com pagnie d'Assurances (K-uórale sur la vio) geeft dan ook in haar prospectus hare instemming to kennen met eeu beschouwing vau de £ertuier Bürsenceiinng van 20 Xov. 1873, waarin aange toond wordt dat vau Staatstoezicht weinig heil te wachten i». 3o. Ia hare billijke tarieven. Waarheid is, dut er onder do binnenlandschc Maatfchappijen Z\JD, die uf eveu billijk óf billijker zijn dan de Frausche. 4o. In do belangrijke winsten. Waarheid is, dat die winsten in Frankrijk on geveer dezelfde ntoeivrt zijn als hier, wanuoer de berekening der winst billijk geschiedt. 5o. In de omstandigheid, dat de omvang van de opcRitii'-ti dor huiteulandsche maatschappijen een waarborg ia, tegeu de ongunstige afwijkingen v;m de sturftetafel. Waarheid is, dat sommige binnenloudsüho maatsch»ppijefl een grooteren omvang vanoperatien hebben dan sommige frausche, en dut R. naar ik meen to vergeefs zal zoeken naar eene Maatschappij, die, gebaseerd op de sterftotafeb welko goede Maatscliappijeu bezigen, tangavolg,: van OHi/unsligc a/iryKinytn dier tafels is te gionde geguun. liet laatste argument v.in R. ten voordeeloJer fraiiMche maiitschuppijea bevat een troostgrond voor Nederland. ?Wel is waar" zegt hij, ?worden do premien, aan ?bnitenlandschoMaatschappijen betaald, aan het ?nationaal kapitaal onttrokken, maai' zij komen ?later iu deu vorm van wüut-aandé«leu van ?verzekerd kapitaal terug." Uier atelt hu zich op hut standpunt, dat onze Regeering vóór 12 April 1980 innam, die op dezetfdo wyzu argumenteerde. Aan de Uegeering werd geantwoord, dat men. op dezelfde gronden zou kunnen beweren, dat tet aan het nationaal. vermogen geen schade -zou toebrengen,. wanneer onze geldmannen hunne kapitalen aan bnitenhxndsche iudustrieelo ondernemingen eu niot aan binnehlandsche toevertrouwden. De onjuistheid van U's redeneering is ta dui delijk, ora hier moor aan toe te voegen. MÜU slotsom is dus, dat men even veilig en even voordetliybij eoarjoede nederlandsche Maatschappij eene Levensverzekering kan sluiten, daa bjj e«ue goede fransche. Zii die aaa het hoofd staan der goede frunscho Maatêchappyon, al »ün ie ook goen Nederlanders, erkennen dit ten volle. Paarom roep ik nogmaals niUne mede-beitnarden vau Nederlanddche Mautwihappyen toe, laten wü alles doen wat in ons vermogen i», om door eene betere inrichting, door vollediger publiciteit, door juiiter winstberekening en winatverdeelihg, door loyauteit en eerUjkbeid, de vreemde, en in de'eerst» plaats de fransche, Maatschappijen, don loef af te «teken. We hebben reeds aanstonds op deae vóór, dat w<| Nederlanders itfn, dat de winstbecüfering en de winitTerdeeling, by velebuitenlandsche MaaUchappijen aangenomen, niet billijk lii en dat wy van onae vrijheid kunnen gebruik maken door de Engelsche Wet te volgen, waar van de modellen beter zün dan.diehetHiniaterie Tmn Frankrijk voonohrlift. Ptt S. R. J. VAM Anuterdam, Januari 1882, In do Amiterdammer van 18 Deo, bericht ona B. dat OOM Regeering aieh arnatte'besür houdt ?iet eena mwoma*. wMtMiHV* r*tr*}lnaA»r'iM*'>tventktring in Nederland, ?zoodat wDwsa'.achy'nH|jjk Linnen een niet al to lang. tijdsverloop d* ?indiening van een Wetsontwerp mogen ver voob-. ?teu." 3. mag er de bijzonderheid bf roegeji, ?dut .de Regeering de eageUcbo wttatttoahngeu op ?dit ondorwerp ala voorbeeld denkt te nemen." * Hot »py't my, dat ik aan R'a medcdeeliana nitt veel waurJo kan hechten. Ik kan niot gtu»o« TC;, j?t de Regeering, na het onlangs dwur deu MinUUr iu d<> '^ Kamer «teiprok»n;i r:od« na tot andere gedacht en" lOtTïCïi S«k^...a Yolgrai, myne inlichtingen is de Minister nogsteedi >«-.nomcns de wetgeving op de Levensverzekering vaut te knoor.eu aan het Ie Boek van het nieu we ^yctboek van Koophandel, en daar ZEx. met dit laatste ?zich ernstig, bezig houdt," a<>o> houdt bij aioh niet het eerste oad«r»orp ook ?erustiff benig." D« Minister heeft iu de Kamer gezegd, dat hy vooral gewicht cal leggen op ver» pliohte en ruime publiciteit, en dat daarby d« Eng«lsche Wet, uiet de Frantche, tot model «al gekozen worden, spreekt w«l van zelf. Willen wy tpoeaig e«n Wet heiibén. vóór hot Wotlioek van Koophandel aan de orde komt, daa ia krachtige aandrang van alle tijde* noodig ea moet er by -elko gelegenheid op gewezen wor den, dat de Regeenng, al beschermt z\j thans niet meer aydelings het verzu-ynen van cyfers, tocb onverantwoordelijk handelt, mot Levensverzekering* MauUclmppüen. die hunne operatiün niet of maar ten deele publiek maken, ongestoord te Utea voortwerkeu, _____ _ T. Scn. 1) D« ruJun, wa&rom eon tntwoonl tot heden Uuita«il.J, kanuun bflauglijblionJ'-a lozoa ia u" 3 vtu d* luk*-' l BUllJ, l l DK AMSTEIÏDAMSCHE GASKWESTIE. De oplossing door deu heer Vitiis Brumsina in hi'l wootlila'l !>'? Anixt'rrliiniiitep gevondt.'!! voor de uliislft'cl.-itnsclie gadkuxinttcv licc'ft bna niet ttinnuii lievrudiiicn. Zich baswundu op de bruikh.iurhi-iil vau In-I K;IS vuur verlichting, verwurniins en bowee;:kracht, on nioenciulü ot' liuver RClonvoiiilt1, dal du uilvitidingcii op hel gobit'd dt'r in do L^i'sti; jurt-n nog (jeeny gevaar concurrent!'.1 voor iiclit gas zullen oplevervii». do *chrijvei- tut Imt oprichton oenor 6<-'giist'iviiriek. Ot' nu dL-rgciyku losse «t-gL-viTi.s vuldiH-ndu zy':i ia eetie kwustio, Wiumiij iiiüJioc.'iien uit de geintvntekas op het suej staan, ontkeiilit'ii wy ton sterkste; integendeel verweenen wij, d.it liet geheele liotooj van dr. VitusHniiiisina nuink ga.'it aun ecu voor Amsterdam hüo'-^l ^cv;iarlyk oplmiisiiie. liet sj:> voor verlir.hling zul wel onveranderd blyveti voortbivt;i;ui, zegt du schrijver; die naarde rleülrieiteit overgaat, won 11 wedec vervangen doop lii-ii. die lut hieriue geen ga^ebruikU-ii. Maur wanneer nu feitelyk eens binnen een paar jaar du iiitviiiilingeii het vourlbrengen vau hol electriadi li';ht vour iüdiT güiuakkelykei- maken, wat dan? Hij d ie de electriichelentooiijilelliiis Ie Parijs lieeft bezocht, heelt iLuir kunnen zie», dut de verdeeling der strooiii dooï Swann en Malljin zoodanig is gov.iinloii dat men lha:i.s 'gutnakkelijlc een elektrisch licht voortbrengt, niet schriller en sterker dan het gev.vne ^uslicht. en zeer geschikt om in parliL-ulierc wonin<ion. althans in magazijnen cu groote etublisseiUL-iiLeii, dus by de uroolu gasverbruikccB, te wurden aangebracht. Waar nu in zoo' korten tyil de uitvindingen op dat gebied zich zoo be langrijk hebben, ontwikkeld, is liet niet aan te neiium, dat hierin eene stilstand van eenige jaren zal ontstaan. Intezcndeel wy gelooven, op grond van helpeen wy hebben gezien te Purgs, dat du cluclricitcit bostcind is binnen betrekkelijk kortenlyd, zoowel voor licht als bcwcegVracht eenc groote roMc spclon. . ? ' En wij slaan in die overtuiging niet alleen. Kenjaar na Parijs opent Lomion eenc electrLsche tentoonslelling. Zou het zyu om hetzelfde te prodnm'i'eii wat men zas to Parijs? Neen, het is ooidut men weet. dat op dit gebied noe maar hel eerste wmiril is gispi-okeii; men ziet dat hier de uitvin dingen en verbelwiugeii elkander zoo snel opvol gen, dat er niel meer dan een jaar noodig is, ora de wereld weder met nieuwe wonderen Ie vernissen. Zoo weet men b. v. dat de electrische verlichting diT tunnel door de Mont-Cenis, tot voor kort nog ? op onoverkomelijke hezwareiv stuitte; toch zjjri doMr de liniiii. Siemens f.0- Keuleii-aanbiediiigen ook daartoe dezer dageii geil;um. Oiu nu.onder.. dergelijke omstandigheden over te gaan tot liet oprichten van eene geineeiitelijkelielitfiihriek. vvaaritidi' geineenteka'ji eeltige iiiillioeneii waagt, is onzen in/.ions onyeraiitwoyrdelü'k. zoolang niet de absolute nooilzakelijkhvid daarvan is gebleken. L)at het pas voiu- heweegkracht en verwarming nog langen tijd zal blijken noodig Ie zyn, daarvan zijn' wy' uverLuigd. Maar ook alleen op voorwaarde dal hot gas belangrijk gocdkooper ad worden ge leverd, dan tot nn toe hier hut geval was. De vraag is geoorloofd naar do ondervinding die men daar om! rent heeft kunnen opdoen, kan eene fabriek, door ryk of gemeente, alzoo door ambtenaren belioerd, /oo goedkoop werken als eene particuliere . fabi-iek? Wij betwijfelen het. Men noinc de hier beslaande fabrieken n!ct l°t voorliuold. Dio luMjlieii tol nu toe nog niet bewezen op de hoogte van haren tyd .tezjjn. en bovendien?ze stuaii in den weg. D'e vindingen ook. op dut gebied waren in den l.iatsten tyd niel wldz.'iam; integendeel, men ga slechts naar Brussel, naar Gent,!om te zien liet liemi'bbiwde _ niulerscheid tusschen de umstordariischu gasfabrieken eu de daar nieuw \Vut nu to doen? Eene heslLwing mort or gcnoiiieit worden, de tijd dringt. Ons bedunkens behoeft men zich mot tang te bedenken. Eene i.'i^unè fabriek voor d» gcmucntc; noemen wij mot liet oog op (ie (egonwuordigu omstandigheden eenc gewaagde speculatie, waarin de practische leden van unxon gcinoontcraad zich niet gemakkelijk zulten begeven. De concessie aan di> bwtaondc fabrieken te verlengen, ware een spotten met de .belangen der burgepü en der gemeentekas. Wuaroin dan. niet het vicr't.ijeld van eenigo Bolgisché steden gevolgd, en getracht ecnen c\)iit cessionaris te vinden, die ticli verbindt cone fa briek volgens du nieuwste constructie te bouwen on het gas te leveren onder voorwaarden, zoo scherp omschreven, dat het risico drukkende op het opiichluu cenur gasfabriek, op de schouder» van den concessionaris worde overgebracht. Men bepulo onder anderen:, de oprichting eener' nieuw» fabriek ondel- toezicht vtui B. efi W., de prijs van het gas, die in geen geval hooger mag zijn dan C% a 7 cV per kub.meltT, vrij gas voor do gemeente met voorgeschreven lichtsterkte, aiUiaral roor d» ge meente in de winst, verplichting om clectrisch licht te leveren wanneer Burg. en Weth. dat voorschrijven enz. Wanneer dan tevens de bepaling gemaakt wordt, dat na rcnico jaren (niet al te lang) de gemeente liet recht heeft de fabriek c. a. voor be paalden prijs over te nemen, dan geniét Amster dam al du voordcelen van den toestand, zonder de gevaren te loopen, die in de tegenwoordige overgangsperiode met te omgaan zün, . Het is nu de vraag, zal onder dergelijke voor waarden ' cun concessionaris gevonden worden ?t \Vjj ïün daarvan overtuigd, fininers zeer grooto-' buitcnlandsche steden zijn onder dergelijke condilit'n zeer in haar voordeel geslaagd. Dat Am sterdam het dan ook beproere, en,wjj twijfelen er niet aan, dat zich de gasspecialislen ook hier Zullen aanmelden. .Wij hopen dat de gemeenteraad van Amsterdam zich daaraan zal spiegelen en zich jjict wagen in, eenc onderneming, die ons avonluurij^ sclinjnl te zijn en zonder welke Amsterdam toch beter m goedkooper gas zal verkrijgen dan tot nu toe het getal is geweest. "-"^'" "*?;«.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl