De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1882 5 maart pagina 4

5 maart 1882 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

A l DE AMSTERDAMMER, WEEEBLAD VOOR NEDERLAND. No. 245 < Redakte*r. Het krachtig bwwp van Dr. Yitus Brui: op de mannen met biirt in Nederland, met be trekking tot Multituli, heefl bij velen weerklank gevonden. Roept de heer V. B, hen op, die het treurspel, hoe een bekwaam en talentvol man den Staats dienst moest verlaten, hebben bjjtfewoond en die evenals in hunne jeugd nog gloeien voor waar heid ea recht, ook NecrUrufg jongelingschap heeft d*»rop liij nionüo van Salomo in No. 041 van Uw blad geantwoord. AU wn t«ekcn, hoe Multatnli door htt jonge Nederland op jrHjs wordt gesteld, heeft de brief T«n Salomo groote vranrxfc; het is echter aan twijfel onderhorig of de heu-ch? Salomo dfnzelfden raad zou gegeven hebben nis zijn noniugenoot. Wilt tpcli zoa 't pevon. wanneer aan eiken vreemdeling op de kol. teutoonstoHingecn excm* pliur gegeven werd van den «Havelaar.'' Zon 't d* HnvHiiarxnak ten goede komen en zou Mnltntuli dn-irdoor ib reeds te lang uitgestelde ge noegdoening vorkrjjgeii ? Ik betwüM 't zeer. Meent Salomo dat de Intiwon en slapenden uit Trees voor '!tit plan, zullen woiden opgeschrikt? Doch gesteld dit dit zoo vrure, dan zou eene pressie n!s c'ez? geheel in strijd zijn tnet hettiire onbaatzucht'ge karakter van llnvrkuir's nutcur. Door hot gelief Ie Nederlnud<:che volk moet vrij willig eeuc schitterende genoegdoening gegeven worden aan den nioedigeu eu tuK>nt vollen man, die liever betrekking en schoont) vooruitzichten opgaf, dan moe te werken nau het bestendigen van een ellendigen toestand: danrua wierp hu den Havelaar onder Nederland'» burgers, die hu u als een elektrieke schok door de leden voer on de oogen opende, voor 't- geen da.ir ginds in 't ?chooue Insnliiiile verkeerds werd gedaan. Evenals Prof H'irting indertijd den handschoen opvatte voor de Transvaal, moeten dit nu talentTolle, bekende mannen voor de Multotuli-zaak doen. Do eer om daartoe het initiatief te ncineii, blijve aan de hoeren Pcrelner en ]Jruin?nia. Wanneer zy in onderscheidene dagbladen eene oproeping richten, tot het NcdevlamUche volk, om hen te steunen in het oprichten eener Multatuli-vtreeniffiiiK, dan zon 't hun weldra blijken op hoevelc gcedgezinden kan gerekend worden. Allerwege in den lande moot eene Multatulibeweging worden begonnen. En wanneer men zich machtig genoeg gevoelt, dan ga ei- een monsterpetionnement naar do Regeering, voorzien van ? duizenden hnndteekuningcn. om haar te verzoeken Mnltatnli's geleden ongeluk te beteren. En al* dat niet helpt! Dan zal men zich machtig genoeg gevoelen om Multatuli toch een schitterend bewijs te geven, hoe zync moedige daad. zijn hulpkreet ten gunste van een zachtmoedig, avlieidzunm en braaf volk geslaakt", weerklank hebben gevonden. Achtend Uw dienstwillige dienaar, Februari 1SS3: V. MEfitA VOS BABXHELM. liet een gevoel van wichel legde ik do courant Tin tsadtg Jl. uit de Landen, nadat ik bet stnk van Prof. Tliijm over Mimia ton Jianihtlai polczon had. ? Ik zee, met oen gevoel van wrevel, omdat ik er eon uitdrukking in vun-J, die eea kl.nl werpt op hot leren van den edelen denker en dichter, Lessing. Ik bedoel de uitdrukking deaHcorenThym: De Franschen komen er trouwens b\) LtKeiag zeer «leaht af; miwtchien ook al tengevolge van tot goode blaadrjen, waarin ze by Trederik den Ileufltuiideu, en waardoor Lessing de benoe ming tot bcrlijnsch bibliothecaris ontging." Lessing, do mtn, dio niets voor zich, alles ter wille van anderen en voornamelijk ter wille der kunst deed, zon zich in do schepping zijner karakters hebben laten besturen door persoonlijke belangen? Eg zon van Kiecaul oenvalschen speler gemankt hebben, oin op dundanigo wy'za aan zijd gekrenkt eigenbelang voldoening to gvvou! Wairiyk, die EOO Iets van Leaaing durft beweren, kent hom niet en leefde Lensu.s nog. Prof, Hum zou kunnen rekenen óp een Anti-Thijm, dat andera klinken zou dan mijn eenTottdig protoet Treurig is het zoo iets to moeten lezen van «en min alt Prof. bgm en ware hy in mijn plaats, ik b;n ovtftuigd, dat bij zon echryven haddo do Heer M. H. zich de moeite gegeven om Lefsslng'n leven beter to baotodoeren, hij zon uitroepen: het la mijner onkuaje in wijten, dat ik in dezen zoo licfdelooi geoordeeld heb" Haar ik ben Prof. Thym niet, dus heb ik geen recht, my aóó uit to drukken. Daarom z(j het mij veroorloofd, bem eenvoudig to zeggen, dat by zich vergist heeft, wint Miaiia t'ui: HanilttJin was reeds geschreven, voor dat Gauticr do la Croze, de bibliotheknris, gestorven was. Bet in du* onincselyl;, dat Lossing de Franaclien in ztja MItiiia zulk een Biecht* rol laat spcli/n, cmlat hom de hcErciiking van bililiothckariu, dio duur dtn f:-anaehfczindzn Fi'ederik aan een Frnnflehiaan gegeven irerJ, ontging. Lessing selireef rijn Minna tjjdfns zijn verbljjf te Brc»lr.fl; van waar hij in het begin van 1765 Tcrtrok en einde ITü'werd in do vacature voorzien door do b?no:s'_nU];j van den ftinbchoa monnji Antu.i Joseph Pcrncty (oen echte prul). Duvciiclicn ben ik het ook volstrekt oneens met des Hoeren Thijtn beoordeling van hot stuk, Viiór alles moet man bij da bcoordoeling der Minna niet vergeten, at wfl hier met cca tcndenr.stuk te doen hebben. Verliozon v,-ij dit niet tut bet oog, dan zullen w|j moeten verk'nrjo, dat hot ?tuk ontegenzeggelijk grouto Tvav.ie bezit, zoodat hstzelh ola toaaenzituk -ïich nog over 100 jaren koa sti.iii'tc bonden en Trof. Tliöm, dio het «tuk natuurlijk kende, zijn krit'ck kon be^lnrioa met do woerden: Het boejsemdo mij gfooto belangstelling In, dnt Luatapi-!! in 6 akten" van O, E. Lossing in lerenden lyvo voor mij te zien vcrsi:bijnen." Wonrin zit do grooto kracht, dio dit stuk nooit zal doen verouderen, in weerwil der daarin znivcr uitRoaprakcno .tend«nz. dio Biecht» voor Lessing'» t^j'l ?waarde kon beLben? Eeavotidig in do karakter» zclven. Nic". dow intriguc, noch door eeftig Deua es machina gsbonrt, wat er gebeurt, m»ar ftllea ntoit zoo GCbenren, omdat het golieel en «l in do karakters en ta dier < n'ivikkclinc ligt. De karakters zijn zóó irur, ?Óó naturylffti. dot allen zoo komen moest, zöoala bet kwam. Juist in da karakters ligt de grooto waarde van di* Ltuttpiel ea 100 liutg ei ai<g tnenscben gevonden worden, die bij een conülkt tuiachon eer en liefde, de eer hoogcr stellen dm do liefde, zoo lang zal dit stuk nleta van rtjn kracbi bobben verloren. 'Wil Prof. Thijm, die, krachtens zijn boginaalen, nooit fter TCC! liefde TporLcsaing zal hobbon, ounlgo ouaangenMmbeden aan het adres van dien grooten donker ?eggen, laat h(J dan ha z(jn persoonlijk leren n zfjn Itinna ettn Samhttm niet aanvallen, daar hy beide nut foed schijnt to kennen, M.H. Aauterdom, 15 febraad 1881. GtttcJilt Redaetmr! Hat hooft mij «n velen mjjaor vrienden ten hoogte Torwoniltnl, dat A. Z. in zona vergelijking van Ma*»tricht . «n Amsterdam, bet. effende bet afslaan van een der reente toebehoorend lokaal (zie Amilo-dammtr" VXtf zio'j bepaalt tot een woord van lof voor Lim burg» hoofdstad on zijne opinie emtrent de haudelwflze ?nu bet Dagelijks Bestuur vao AmMerdam in toekens duidelijker geweest Wat is toch bot «eval. Het Dageltjkseb Bostnur, Tratit mdenlUadbeblk doM niet don bebandetoo, beeft een gMMUit*1°. TOOT MA cursus ia , S*, voor een cursus in huisvlijt", ea t°. voor Usagen OT« de gesoniedente d«r zaulek. ?oodat da» voor drie teraeblUende zaken een loiial wordt afgestaan, terwijl lm ««rwéfc «oor *t« turnt* in )itt ttfluinfn ii ytKtigtrt. Bier bestaat dus era icfctfn v» wfllekeur. Ik Mg M**», «sadat ik d« taaiste aal tQn, «m de geenodbeid d»t redenen van de we»(a«bic te tMtw^talen, om W M' loorra dat bet Dagoltjls Boetaur be» .Ttochtvoor ABen" iflt bet oog coude verloren hebben. Ik weet immers to goed door ene tf «***? »«udl« «aa d* hatsU boezeor dit derle* gebnUUgd wordt. Doek daarom Ie aww l* het koog aooêig, daakt 4M ook im d«M bet duiaton opfrikeidMd woWien. daarvoor is het middel «U van aelven MO<ewe«eD. MO<ewe«eD. Een der raadaledea atelle door eene Interpellatie hieromtrent het Dagelüksch Deetaurin do ueleKenheid, om in bet open baar den redenen mede te deelen, waarom bet tenoek voor de toeken-eorsue ie geweigerd en de drie andere aaovtigen «on toegeetaao. Daaruit cal daa blnkea, dat DOf altijd .het Beebt voor Allen" hoog in eere wordt Be&ooden, Dit hoop ik voor de e«r van het Dageiykeeh Setlou. Jtet de meeste achting, Vte Dtt. Dinuar, u. r. OSCAR CAIUtÉ. Kensehen vin óndernemonden geest verdienen atcodi aanmoediging, on torwijl men in hal buitenland d«rgol\jke prijxeuewaardigo liodvn don weg .voor alle» wat verfraaiing U.' treft" raiuiicliuuU helpt lH!waudclua,warkt 't al te pruzai«oh Amntanlam op vuüinuigo «-yzv" 00:1 hoogs» verdienstelijk man tegen, welke de grijze Amstelstad met eon even flink als «iorlük gebouw wildo vcrZtia naam U Oscar C a r r ó, een Koning in zijn vak ! Kinderachtige vervolging, vooral van policlowcge, «11, uwer f l a a u vf o c h i c u D o duen dion nlom gcvienlvu voerder van 's Kuniiijrsivapen, rood* vuur tucUio Waart Nederland mi8nchion vonr goed vaanrel zeggen, oni in hot bnitenland 't geld tübrengen, dat ui Auistordaiu zoo veel D ut had kunnen Htk'htcn. 't Ia oui to kl»g<.<n, 0!i, vrij bolcodigond voor den heer Carró zuo ieta te uiooton onden'indoo. O oliedom AmsU'rdutu ! xult gij dan altijd Kleinstadtiach blijven to werk gaau? 1 i F. a. Brussel, l lUart 1S83. Bevat het spreekwoord ftjteh tn toni eit nu ffaul, waarheid, dan gaat dit ongotivijfeld wk dour, waar hot geldt braafheid; meer in 't bicondcr die soort vau braaf heid, die b\j di> bcoonU-cling van kunst-voortbrengselen verleidt oin in de ot>rato piaata ti« go wagen van onge zond", van weerzinwekkend", di:ir waar nieaig ander tot zuo gfllu.'1-l andcro slotaom komt. Da touiievl-criiivUüin Uil Xintir* rnii rf«i Daff van 27 Februari jl. waa waiiraehijnlijk ouder den indruk van grnoemd cxoi-si, toen hij voor het lezend publiek zijne bevinding bg do dniUfhu opvoering van Odtttr tau boste gaf. Sdi'dnH brengt ht't er slvcJit by lieni af, hi't «lot van het artikel i;ecft elfa den wensvli te konncu urn do talenten vaa t'riedtritltc liüt/nnr tvcilvr in ccn^utJutuk te zien schitkTen. Wij gcluovcn dat Sardóu't welsprekend en boeiend betoog ter vcrkrijjing in Frankrijk vau wat «ij hier sedert lang ondi-i den uaaiu van Wttt'ge ncheidiiig'' konncn, inderdaad voel liooger etaat dan Je plaats daar aan in hot Xitiiira wwgcwczeu. liet zou geen bizondcre tnoeito kosten, stuk vour «tuk do veln onjuiste besi-houwtagen, het oujrunntigo parti-jirit bjj de beoordccliug vau dit draum, aau to duiden on blout te leggen, doch hiermede zon men nllloht vervallen in dezclfJo wijdlooplghcid, dio do lüor boaprokan iTtiivk aanlUoeft, c:i haar niet luuitrckkolijkfr maakt. Daarenuoven, ieder, dia in do gelogcnheid is OiMIe to zien opvoeren liet Nederhudsch Toonecl bereidt dit naar nieu zogt, thnnn voor on zich zonder vooringenomenheid ovorgueft au n den indruk, die de volo treffende en zonder twijfel na»r het loven gcucliilJerdo tooncelon op heui maakt, kin het bs»t bcoordcelen, aan welko zyje zich ten dene gelijk of ongelijk bevindt. Eeno opmerking, oen wensch moet ons echter van het hart T Mogun. wij in ona land verschoond M^ven van ecu teo locl-critiek, wnan-an Htt Ximu-s hier een staaltje bood on dio tp vergelijken is büdie rivn een naïef deel van hel publiek in do schouwturgon, b.v. aan het Lcidsclwpleln, wsar, afgezien van het spel der sctours, daverend wordt toogejuicUt hot bclooucn van do deugd, hot ontmaskeren en strafftn van de ondeugd en waar de hoer Vrttman, ondnnka do verdienstelijke vrjjze, waarop htj zijne marquO-rollen vervult, .slechts spaar zaam succes verwerft. Tot die tooneelcritiek rekenen wij ook te behooren bet schetteren t<?gan hetgeen vijan dig genoemd is dramt» d'actuttirt. Niet steeds en onder, lederen vorm is die stoffo passend, maar aangezien het eenvoudig ignoreeren van een bestaand euvel tol niets gocda k-iJt, on daarontegen h*t stork belichten van de keerzijde der galauto werctd, zooals in Odrltr geschiedt, veeleor eene morocle strekking heeft, ligt de gevolgtrek king voor do han-t, dat het streven t«gen do zooge naamde dramf» faduJttre noch het wezenlijk belang der zedelijkheid noch dat der kunst bevordoiyk is. M. Ooetear. Bont. Baak avaaowde 3 pOt., Oblig. Ootorado Vi pOt Aand. Xaiwell l pCi en Inoome Bonda dito *4 pCt. Onze BimaenL Spoorwetrwaarden allen tot minden prijzen aangeboden. Aand. Holl. IJzoren MtaUoh, zelfs S pOt. minder, de 0«at Hj p. Boitel 'Wezel W/4 pCt flauwer, de overige soorten olrea I's pCt. lager. Warschau Weenen aandeelen 3 pCt. williger. In de nusischo spoorweftwaarden was de stemming verdeelt, doeb ov«r 't geheel nog al willig, aandoelen Or. maatsch, Jelez Oriasi, Jele* Orel en Zuidwest verbeterden l a 3 pCt, daarentegen morsten l pCt Hni. Or. njmatsch-, Bilt. spoorw., Kurak Cbarkow en Honch. Byar. circa l put. prijsgeven; Iwangorod Dombrowo zelfs 3 pCt. flauwer. Ainorik. waarden toonon op oene enkele uitzondering na nog al groot avans aan; vooral Louis Ban Fnuiaifoo aanJeelen, Ie pref. sandoelen 14 pCt, en de pref. aaud*«lo& IU pCt. beter op het gunstige verslag, Cort. prof. aaad. Erio on W«ba«h H t. Loui«, UuffaJo PittsLurg Fort Waj-ne. Curtif. Clov. H. V. en Columlnis on Bt. Tuiil Manitüba Sharos kwamen allen 6 a 7 pCt omhoog. Vertier vrrbeturtlen zirh 144 pCt Central l'acit'.c, CiietapOhlu, prcf.Chic.Northw.,Chic.Orsnd TrunkUonver llio thiree eu Obligativn, KaïiMn Pacif., Mo Hyp en Kinkinc Tund, Oblig. Lonis Nwlivillc, Uichig. Central, Missouri KaïiWH Obiig., Aand. en Incomo l uu IM, Xu York. reuuKvlv., Ohio, Oregun, Calif A Toledo, Poon» 2dc Hyp. lucomo lljuJa, de overiyo suorUu allon va» Overzicht van de EffeWenmarkt van 25 Februari tot 3 Haart 18S2. Be vree» door on» in de afgoloopcna woeH gekoestenü, dat vooreerst de koersen der Amerikaanscbe spoorrrcgwaarden zich niet veel zouden herstellen hooft zich ge lukkig bl«t bevestigd, dank zij de betere New-Yorkacho merken, vergezeld met nog al kooporders. Ook voor AmaterdnmHcbe rekening w«rd uog al fonds tcrnggekocht, en op een paar dagen ni nitgcrundcrd kon uien deze week vrij Vi8t nocmon. Do geldmarkt, elders nog al ruim, waa hier ovoawel «cliiurdfh, althana ht-t geld op prolongatie bleef voortdurend gevraagd en moutecrdo zelfs a 7 pCt. Op Amerikaanscho waarden was zelfs eenigo dagen geen geld t3 bokumon, zelf* niet op obligatien, butgoen natnnriyk de specnlatio zeer buleuimc:dn, dit iu al zucr bekrompen van do geldgevers, om liever (j'iUe'n to ver1Dtrekkeu op prullen, zouala cnUelo stantsfniid*o:i d« wivro n&am verdienen, dan op aolic Jó Aiacrii:ainseitt> s; o inu-j}vraardon, to moer .daar men vroeger hicrvour ^olbttvUt geen bezwaar had, en of do kours nu uok tcrn.vJiop, menig staatnfonds in ook onorüi gedaald, sooalg l!iitso:i, welks sodurt óon psar jaar, zouals1 <\« Ic'.-nin;; 1^7'J.TLJ, circa 20 pCt. daalden. Het waa Vfiorz-jkcr BOad dnt ieli het Douracpuüto hiermeda benioeLli), cu lu-t waió bi-ti-r. desnoods oen surplut! van 30 pCt. to vorderen, dan i:i het geheel Rocno Anierikisnselii: waarden in prolnn.u&tic te nomen, want welke Zdkcrticlil Ixizitton siaat-loudsen ovor het algeméou meer dun bijv. Et-rnte ilypotbekca op soliedo auiorikaauscho maatachappijcn. Do EnropeoucUe. markten hielden zich modo ferm, do toestand te Parijs en London ook dor overige pluatntn geven woder meerdere Btof tot animo, do geUUchsarsutu verdwijnt mear en meer en de Politiek wurdt niet ongonutiger, do moordaannlng op do Koningin van Engchwd oefendo ook weüiig of geen invloed uit, Onze .Uollandscke fosduen waren, uitgezonderd do vieren, welko óiraa V-i PCt. verloren, vist goatomd, de Integralen en de drieën verbeterden l/g a 1/4 pCt. Belgen 11% pCt. hoogor. Hongaren eüOostenrijkors TOOT Weener rekening hooger gezocht en allon circa l pCt, beter, bet Is trouwens to verwonderen duur do toe stand van Oostenrijk nog alles behalve rooskleurig is, men zegt telfïdat do fondsen zóó enorm op prijs ge houden worden, daar *r spoedig eene leening verwacht kan worden. Polen monteerden l pOt. on Portngeezen 1/2 pCt. Bus sen over bet geheel l/l pCt. botor; de fondsensoorten I pCt. aangenamer, zoo ook de Oosterlooningon. Spanjaarden, vooral de BnltenUn&che Schuld, nogal gezocht en % pOt williger. Hen spreekt dat zich do ttinUter net het Engelsche Comito heeft verstaan om trent de oonversJeplannon, men spreekt van l.SS pCt. Turken betrekkelijk vast, leening 1806 een fractie boter. De getuit schuld van Egypte kwam door vraag voor Parijs en London l pCt, omhoog, het verslag der com missie, openbaar gemaakt, toont aan dat bot bedrag voor de volle coupon l Hei a, e. reods meer dan voldoende is voor de betaling on er nog oen saldo voor do Kovember-ooupon overschiet, dus Let eonlge kwaad is de Politiek, die waanchtjniyk wel bevredigend opgelost zal «orden. Van d* Noord-Amerikaanscho staatsfondsen monteerden certificaten Florid», op de bevestigende tijding dït do nieuwe stokken spoedig verwacht kannen worden, dezelve konden zich 21fe pOt. verbeteren; zoo ook Mexicanen met vraag «oor Londen, wolko V* fc 1/3 pCt. opkwamen. Oeoons. Lonisiana daarentegen ttoosten Sl/j pot. derven. Tan de uid-Amerik. ?taatasehttlden «aren Brazilianen weder iets meer go*ooht en een fractie beter, Columbluen verloren evenwel l/j pOt, Peruanen 1/4 pO t williger. Kaar Veneiuela's was .weder meentore vraag, er arri veerde op nieuw eene remise voor de Augnstus-ooupon, groot Ds 4907; eeno vorhofflug van 1% pOt, valt ook TOOT dit fonds te vermelden. In OBM Industr. «aarden beteekende de omzet niet eL Saar Afrlk. Hand. vereen, ontstond weder meer dere viaag en tooon per saldo een «vans v»n 4 pOt> aaa; Havenstoombootd. monteerde IV» pOi, Botteid. Intern. Cred. Band. vereea., Aaod. Kon. Bed. Stoomb. Zoloo. Bank. Bottara. Hand. Vereen» en Oblig. Stoonr. Sederland verbeterden allen l pOt, daatvntogea Termmderaen Handet* Terean. Amsterdam, Pandt». HoB. En». BaiA. Aaad. «n Otulf H«d. lad, Baad. Bank In Trnmaandw!<?n was weinig affaire ; Aand. RUtnig reentKing vermindenlcn 21 V, pCt. en Oooische Htooni tram 1L> pCt; in do overige 'soorten ging niota om. Yan du l'remiclotv n monteerden Amtterdomöebe i f 100 11 s pCt. dito a /'lOOO l.'s pCt., l'aloi» vour Volksvl kwamen 31/4 pOt. op. Antwcrfwdiu en Itrusaclsclie nüm l pCt. lager. Hon' Riawcho l1'* pCt. minier, 8tuhlwei»»i'iiburg ','j pCt. flauwer; Thfi^aloton kwamen t pCt. op. Van do (instuur, verminderden Iceninsf 1854 1V4 pCt. dito 18U4 31 4 pCt. na do trekking. Doden Cred. Anatall 2 pf!t. williger. ' IluiMiiiuho l W.C l'; pCt. flauwer. Madridacho meer go zucht cu pCt. aangeiiumur. Prolotvjjatio koer* vtrlveriU van S tot 7 Ct., doch wfl9 wciler i t! pCt. op liet ciudo dor week aaiiKeboden. Do Illüioii» t'vntral heeft liet ]>l«n do Cbie, St Louis en Kcw rleana voor UO jaar te pachton en do Aandeeleti 4 pCt. rento to guarandceren. Op do pref. Aandoclon der Orcgon C'alifornia Spoorw Zal 2 pCt. dividend uitgekeerd «Oïdeu, Er werden vi.rlisn-U-H: Oorffdcrées K f IS.?. Cairo Sharos i circa 21 pCt AMERIICAAXSCHE SPOORWEGEN, XLUI. Van hot dclmltiof jaarvorelag van doHu:T.i!orilU' en Western npoorwejjmaRUcbapvl), u.ur lu-t jaar i (,'Budo 31 December l MS J, Iu door do VorctMiigiug tot Administratie, oudor diicetio van llubruuht e. s. eeno vertaling verkrijgbaar gvstfld. Aan hot n'.ot van liet vehdag aan de nandcclhonders zogt de preoiduiit der niiatschnppij, de beer J. W. Jonen: Het nlgeloopoii jaar is gewmil cou jaar van over gang vau den vrocgvren toeataud van afhankelijkheid van woinig bovrietido v-irUintliugon, en van voorbereiding otu uwo bezitting in eon toustniid van onaf haiikclijkhuid to brengen, door ons to vem-lierou van een vervoer en Ier eigen contrók', on uw bestuur gelooft niet ver trouwen, diit wanneer al do maatregelen, \vell;c ht>t lieeft genomen voor do.verbetering van nwe citrciidoni. speciaal jen verlengingen van uwo weg naarbvlKUgrvJkCtiiidpunte en verbindingen mot andere nutteu, cu du outwtUk'.liu (? van do koletilaiidcn, welko vour hun Vervoer vuu de New-Castlc en Oil City on do OU City on Hidgwuy ppoorwogou gebruik moeten maken, voltuoid zullon zijl'., de nitkouiBteu do iryshoid der gouüineu maatregelen zullon aantooncu." Zjuder twijlul zUn do plannen, zoo do uitvoering zon der vertraging, of stoornis kan geschieden, voor do MaiUjc!j,i])py van groot belang. Wat tegen do onder neming vult intobrongen, heeft dan ook miudcr betrek kin;,- op hetgeon voor do Muatsuliappij nog ta doen ovcrbiyit, dan trol op den toestand waarin do Uuiïalu, Pittsburgh en Western, zich thans bevindt. Uit het rerulag knn toch worden opgemaakt, dat de wegen, die zij in bezit heoftgekr«geuover'tgehoolinsl«cliton toe stand waron, wat ons niet behoeft to bevreemden, door zij voornamtilijk voor het transport van steoiikuol uu petro leum zyn aangelegd. Nu echter hot plan is opgevat, om do Jjjncn der fattsohapptj, door het bouwcu der noodigo citonsias, to gebruiken voor het vervoer naar Chicago, het Noord-Wïstem, Columbns, Cincinnati, Indianapolis, Lonisville, Sprtogflcla, Bt. Louis en het Zaid-Weatcn, is hot te vreezen, dat grootc on kostbare verbeteringen noodig zullen blpen. Of voor dio verboteringcn ook na de voltoomg der lijnen naar liuflalo en Silauianca de vcroi«chta middelon beschikbaar zullen zijn, U uit het jaarverslag niet uptcuukcn, omdat de b uw der lijnen naar lluifclo en SnUmanca on du verbetoringcn aan do vjltooido wegen onder eeu hoofd zijn gebracht. Aangenomen, dat de bouw dier lijn eu geheel uit de beschikbare activa bestreden wordt, zoo zal du Maat schappij in exploitatie hebben pi. m. 350 mijlen spoor weg, waartegen zullen nitotaan: Da. 8,U5Ü,000 gcwunu aandeelen, ? ? l.SÖD.OOO proforcnto aanllcclcn, 7,500,OUO ubligati«n O pCt. Alvorens op do gewone hier ter beurzo verhandeld wordende aandeelen, iets kan worden uitgekeerd, zal voor rente worden vereïseht pi. m. Ds. 450,000 'sjaars, . dividend op do prsfer. aaudeelon 90,000 Te zaracn DU. 510,000 'sjaaw. Do verbintenissen wegens huur van tuatvriutl ctiz. laten wy voorloopig buiten rekening. Volgens hot vcMlag bedroegen in 1881! du bruto ontvangsten D». 5UÖ,SC3.43, cxploitatrèkoaton (UO pCt.) 51.27B.07. Netto ontvangsten Dd. 2i-i,092.7ü, of Ds. 1IC9.55 por iayi (volgens verslag). Op Sou nvjlcn' zon dan ontvangen worden Ds, 049,342.50, of onsevoir het bedrag, dat voor obllgatiün au preferente aanduekn niinetons noodig zijn zal, Nu Knu worden aangevoerd, dat wanneer oonmaal do verbindingen voltooid ziju, wanneer'daardoor de vraag tiïnr Mtijeiikiiicu kan werden bevrodigd, wanneer hot vorvoor in meerdere mato ovor de lijnou diirJhlnaUcliappi) wordt gtlcid, dv ontviiugutcu voel lioogerzulleu worden, «aar men vcrliczu daarbij niet uit het oog dat dio verbindingen gróotcndccls nog gebouwd moeten worden; dat uit het v< rslag niet biykt of du Maatschappij daartoe voldoende miiid'elon bezit; dat bij do berekening der joarlijkacho vorplichtingon, de huurprijs van materieel buiten beschouwing Su gelaten r» dat de oxploitatiekosten iu 18H1 CO pCt, be droegen, wat voor oone MaatscUappv) als dozo buiten gewoon laag i». Mij komt hot voor, dat onder de omstandigheden waarin wij thaus verkeoron on naar do gegevens, diode Maatschappij heeft verstrekt, de tegenwerpingen grootcr boteekania bobben, dan wat ten gunste der onderneming kan worden aangevoerd en dat voor divldondbetaling op de aandeolen der Bufftlo Fittaburg en Westcru Bpoorwog Kaatscüapplj da vooruitzichten niet gunstig *ifn. Amsterdam, 3 Maart 1889. J. T. d. Burg. Burgermee Stand. Ondertrouwd op 3 Maart 1883. Abraham Berkman met 8sn Johaana Diodricfi, Willem ThoodornsBertram met Jacobfl van dor Moljden. Albert Bos niet Anna Adella Jongbloed. Petrus Uattlious BroekmAns mot ifargnretha Elizaboth fiazekamp. Jacob do Groot met EeleoVa Baeltlel. Bijman llossnls met Klaasje Janse. Willem. Homborg met Ellsabetb Hormiiut de Boor. Jacob Jansen met Anna Maria Sraith. OerardnH Mermsnus Jongobloet met Maria Daanwn, Métier Kalfcer met S»»rtjo L«vio Auorhaan. Jan OodfrUtd de Klerk met Jobanna Borendlna da Boos. Bapbsel da Muta mot Esther lUmint Hobertns Joh-nna- Fnmaincu» Kolders met Hondrik» Catharina Kltf-. Loonard Oarel Papet nut Helena Charlotte Maan». Arfl Penning met Henriatte Wilhelmlna finbke. Frandscas Joiiaonos ScheicUl* met Jolianna Catharina Dorothea- Cramer. Joan Bantoon Bchriek Thlerons met Emma Chrlstina Pieterse. Hendrik» JohannesWalravenmet'WcratarlnaEllsabeth WalravML Oarl Bobsrt Weber met Anna Maria DrilltaftV Jaoobns Jdtaoaw van Lewntso mot Lomin» ManMnga. 7«an Baptist Boogwt met Johanaa ElisabeUi PeteL Hanri JaaqoM Xboman roet Jaooba Aon» Wanner. Bjoen Vfasw jmt TtiteQ* laafcboni. Pieter Bandrfk Ooetbart jnotKariaTheoaoradeVooH, JohSBOss^Hpogtoa Ml IveriÉaa Hsitma Zniteb. PkeMt Tnoolseas Beek x_et Catbadna' « Amsterdam, Maandag 6 Maart 1833, dee'voormiddags ten tien ure precies, in ,FrascatL" 81 Sonwterrelaan. en l Optlag-Tarrein, Terlengde (koot* Wittouburitarstraat. Des atoud* ten zos ure precies. Een Huilt Mannikondwarsstraat 4. Een Huis, twee Achterhuizen en eon Open Torrom, Lauriergracht 78. Een Winkelhuis, Eorsto Tuindwarsstraat 14. Twee Huizen, Tuinstraat 84 en 66. Een Winkolunie, Korte Brouwengracht 10. Twee Huizon, Bchtpenburgerpad 7 eu 8* Eozi Wiukolhuiü, Uilenburgurstraat 69, Ecu lluis, achtor voorgaand 71, Ecu Huis, Ovortoomschon Vaart. Twvo Stallen met KooUhuizcu, naby het Frcdcrüspl. O en 8. Een Winkullinis, Biimcn-Amstcl U. Ket. Huis, i'alckutmat 18. ?Keu Unis, droote llontstraat 19. Eeu Huis, Liudungracht U6. Ecu WinkvlIiuiK, lioomHtraat 3. Ecu Wiiikvlhu'LS, Uinucn Dummorstraat IL Eun Winlvelhiiid, lliiug»lniat l*. Een Wiuki-lhnlu, Cicldcravhckado 4>. Eon HVÜM, Ie Lindeudw«r»(traat 34, Keu V.'inkfllmi», Utrocht*che*tniat M. Eon Ilnis met Tuin, Lange LuidschodwarMtrUt 119. Een WüikulhuiD. Fooliestraat 21. Twee llnizen, Bpaarudtmuioratroat 35a en 35b. Een JluU, rassccniergracht 3. * Drie Woon- en Winkclhiiizcn, Duiten Oranjestraat l, 3 on S. Eou Huis, Prinnongracht «33. 4 Bouwterreinen, Iti llngodo Oroot- cnOldonbarneveldstr. 2 Bouwteireineu, Nan»ankado. In Do Brakke Grond", dca avonds ten O nro precies. Eon Heererdiuib llegnliersgracbt 114. Eou Koutsluüa mot l'aardenstalling, N. LooiJerstroAt 09. Twoo Huizen, Kej-ulienignicht 120 on 128. TftvO'Huizoo, IlofnlioiTgrauht 101 on 10S, Ei>n dubbol Huis, Prinsengracht 1019. Ken Huis, Kerkstraat 307. Een Hui», Korto Lcidschodwarsstraat 07. Een Hal», Hcerenntmat U. Kon Huis, UraveiiBtraat 24. Eeu Ilniü, t'trvcht.iehfHtruat CO. eu Koopmnnsliui», GeltfonK'Iick.ido 88. Een Koopmaiiühul», 'rlnspngmclit 1021. Edn Kuopinaiirlmis, Kloveaiersburgwal 63. Een Koopmajislims, HecrcnRrneht B6. Eeu l'akhuis, liaarlemiuei' lloiittuiuon 1S7. In Veillns aanae*tairu« Ferceelo» 13 Maart. Twee Ituizsn, Hccrcngracht O en 8. Lou Itocrvnhnis, PriDHOiigracht 812. Epn. Huis, Oovert Flbiekstrut 380. Eon Hui». SwaiienburgiTatraat 27. Eon Erf met steunen Lood*, Lang» Qoutstraat C3. 58 Bouwterreinen, Wecsporzijde. Een lleerenbui», Kostcnttvnat. Een ICoxipraanühui», Gcldonicho Kade t, Een Wüikelhuïs, Ocldenithe Kade 2. Eeu Koopmant-hnis, Keizeragrjcht 444». Een Huin, Vilenbiirgeratraat 62. Eeu WinkeUmis, Uilcnbnrgrriitriuit 120. Een Hul», Utrechtschcdwaivskmat 57, ' . Ee:i Huis, IteiubraiidtBplcin 18. .Eon Kmuvr- en Wintorvcrbiyi, Spaarndammersstraal 01. Een \VinkvlbnIn, Prin*«nwacht 50. Di-io Huizon, N. Z. Voorburgwal 811, 313 en 313. Een TVinkt'lhuia, Prinsci.gracht 4. Een 'WinkeUmis, Singel.3. Een Winkvlhnlo, S. %. Voorl)Urgvral 29. Een Winkvlliiiis, Wagonstraat 10. Tivco Vr'inlielhiiizen, Parkstraat 7 on 3. Een dubbel Hui», Lindeogracht 113 en 115. Een VTinkelhuis, Vinkcnstraat 44. Een Huis, lliilderstraat 33. Eon HeoreiilmiB, Coustautyu Ilnijgcnstraat (, Een Koopmansliuis, Spuistraat 1'M. Eon Hcercnhuls, Hcemogracht &'J4. Een Villa, Yondelatraat 80. Eon Hui*, Molenateeg 5, Een Woonhuis, Prinsengracht 343. Eon Hui», Watergra«f*iuoer. Eon Huls, Boomstraat 50. Een Hais niet Achterhuis. Anjcliersstraat 141. Een Huis, Ltingo Kcizomtraat, 25. Een Woouhiiis. Korto Kvixei'sdwarsstraat S. Drio Winkojhuizen, El. Kattonburgcratr, 174,172a en 172. 15 Maart. 21 Bouwterreinen, Qovert Funk-, Ferdinand Bol- en Jan Stoontttratcu. Vergndcringen. AMSTERDAM. C Maart. noll. Hypothoekbsuk. Eensgezindheid. 3 uur. 8 Maart. Vorccniging Architcctnra ot Amicitlft. MaaUch. tot Kut v»n 't Algemeen. 8 uur. 9 Maart. ntvang- en betoalkos. Doelenstraat 33. 3 uur. 9 Maart. Pauorama-Maatsch. Eensgezindheid. 11 nnr. 14 Maart. Vccnon'1,ial»clio Stoomspinnerij on We verij. N'ut van 't Algemeen. 3 uur. 23 Maart. Amsterdamscho Oinuibua-Maatachappy. Eensgezindheid. 11 uur. 3 April. Nuaml. Vonnootschap itgovers-Maatsch. Elaoviier." Kut vau 't Aljjouoen. al/3 uur. T K U U IJ U Onder do ruliriolc TE HUtUl worJon gratia opgonomon oniiigoD, kamers enz. welke vóór Vi-ydag n aar opgogevon ZIJQ, mot vermelding van btnnd, Lokaliteit, Huurprijs en wanneer te nanvaitrdon. Opgaven hieraan niet voldoende kunnen ni«t geplaatst wonlon. By verhuring wurdt men beloofd verzocht daarvan dlroct kennis to gaven t«n liet JUareaa van dit lilsd, ilokia 2. j. li. csloff. Voor- en Acliterkamer, 118 p. m. Terstond. 118. Gestoff. Voorkamer mot Alcoof, f IC p. m. l April, Amtttet. 103. Loods, f700 p. j. l Kd. 107. Loods, flBOO p. j. T*rstond of I Mot . ? ? 107. Lokaal, f 000 p. ]. Terstond of l Hoi. 109. Bovcnhuia. f 1100 p. j. l Mei. 11S. QcstolT. Zij- on Binnenkamer, f35 p. m. Terstond. 11. QostofT. Voor- en Slaapkamer, f 20 p, m. Terstond. titanen n***ti**merntra<rt, 10. Huis, f 1100 p. J. Terstond. 33. Gestoff. Kamer, f 13 i. f 14 p. m. Terstond. Hnneiitaitt. 44, Huis met Tuin, O Kamers enz., f 1200 p. j. l MeL 103. Hot», 6 E*mor« on«. f «00.?p. ). l Mal. 126. 3 Zolders met VUertog. f335 p. j. l Mei. 190. 2 Zolders, 4o Etage, f70 p. j. Terstond. 17. Huis met sonsterrala, f MQ p. j. Tent. 16-91. Boveuh., 8 kim. enz. f300, f350, f 335 p. J. Tent. 33. Bovebh., Ie Et., 3 Kam., Alc. eni., f 800 p. J. Tont. 39. Buis «n Tuin, 3 Kam* Alc. enz., f 850 p. j. Tent. 88. 3 Oestoff. Voork. 3o Etage, f 90 p. m. Terstond. Cmmmr Ftteritrma*. 175. 2 Bovenhnizen, 8 Kamers enz., f 250 p. j. Tent, 175. Bovenhnls, 3 Kamen enz., 1300 p. j. Tent. SB. Oein. Kamer met Alcoof, f SS p. m. Terstond. 50. 3 Q««. Kamen, la Etage, f 60 p. m. Terstond. 70. Oetn. Voorkamer met Alooof, f 40 p, m. Terstond . 93. Kantoor, f 100.?p, J. Terstond. ZoUÜr, f 140.?p. J. Tentend. 93. Kantoorlokaal, f35 p. m. Terstond. 100. Qem. Voorkamer, lo Etage, f 35 p. m. Terstond. 6. Oim. Voorkamer «et Alcoof, f 1« p. m. Tentend. t>rte*onimg9m*tr*m*, U. Bals, 3 Kamers enz., f350 p. j, l Mei. M. Bnls, f400 p. J. l Hel. 113. 3 Oeo. Kanten en soite, f 80 p. n. Terstond. 184. Kamer, 41.75 p. w. Terstond, U, Oem. Kamer mtt Alcoc< f 16 p. m. ^Tentend. Oom. Kamer met 8la«pkamer, f 13 'p. m. Terstond. U. * Zetdtn, 1100 p.J. Tantsttd. «.Gwtoff. J7.H«ta.» tt. Gwtoff. Bovsrtu^ 3e Wage. f M n. «v Tesatond. «os, H» p. L l UW of l a«, t« ».). IXetef UdaL Bovenlinis, 5 Kam«rs ens., f; 50 p. J. l Ilci of UanL 67. Oem. Ztj- «D Bintwnktmor, f400 p. j. Tuisluad. «#**?*?«! M**m*trttmt. n. Cestoff. Ksmer niet Blupk,, Ie Et, f 18 p. m. Tent 9d. leBovenh. Voork., 3 Aio., K«uk. ens., f 3.80 p. w. Tst, 9d. Ie Boveab. Aebterk., 3 Aio., Keak. «n*., f 8.SO p.w. TaL 9d. 3e fiovoah. Vuork., 9 Alc., Ktuk. enz., f3.30 1>. w. T»t Bd. 3« BoTouh. Aditerk., 3 Alc., Keak. era»., f 3.?p.w. T«L 9d. 8« Borenh. Acbtoik , tl Alc., Keuk. enz., f 2.80 p.w. T«t W. Ie Bovonh., 3 Kamen ens. f 300 p. J. Terstond. Mr««si4e«sM#t* jMawrr«f«e«. 1. Ong«m. Kamer mot Alooof, f30 p. m. Terstond. S. Vrty bovenhms f860.?p. ]. l Hol 179. IS Bov.nl>.. 3 Kam., 2 Aio. on*., f275- p. j. Tont 80 Bovenb,, 3 Kam.. 3 Alc. enz., f 200 p j. Ti-nt 131 on 133. Ondento Doveohuixen, f5 p.w. Torstuud. 63. OostofT. Voorkamer mvt Kost. f 30 p. m, Tors'.uad. 100. Kamer mot Kost, f40 p. m. Terstond. 11. 3o Bovenhnls, f 800.?p. J. TentniKl. 9e Bovenhnl», 9 Kam., Aio. enz, f130 p. j. Torak 17. HuU mot Tuin, f400 p. j. l ilm. 33. lo Bovoiihui», 4 Ksmera ouss , 1 300 p. J. l MoL 15. Bovenst Bovonh., 3 Kamera on»., f 30 p. m. Tornt 85. lUutoorl. met lossonmr on knikken, f 900 p. j. Tont 43. onxom. Zy- on'Bintioukamor on Snitc, f35 p. m. l Mei. 585. Oom. Kamer mot Kont, f 48 tot f K p. m. l April ot vr. 87. Hnia on Tntn, 4 Kamers onx., f 375 p. J. l MoL 80-01. Terrein mot Luudsen, f 1000 p. j. Tontond. Jarott tuut C'mm[t«m*trmmt. l. Oom. Ktmer, f20 p. m. Temtond. 30. Otwloff. /.U- en Slupktmor, f 18 p. m. Tontünd. 113. Oontoff. Voorkamer, flO p. tn. Terstond. 118. Ie Bovcnlinis, f25 p. m. Terstond. Jacuh V*H t^emat-vttrmat. 3. Oota. Voortianer mot Koet, leEtn^'O. f 40 p, m. Tent 36. Gom. Voorkamer met Blaappbits, f 3.50 p. w. Tent 141, Oem. Zit- on Slaapkamer, f 30 p. m. Tcratond. 439. 5S7. Qem. Kamnr mot Kost, f45 p. m. Terstond, Oem. Knracr me' Kost, f30 p, m. Terstond. Iluia on Tiün, f!)00 p. j. Terstond. KfrKttraat. Vrty Bovenh. 5 Kam. onz., f G50 p. ]. lo Mol a.s. Oestoff, Kwner, f 12 p. m. Terstond. 3 Oem. Kamen, f40 p. m. Terstond. Ie Bovcnknlg, 9 Kamora enz., f 260 p. ]. l MeL 78. 101. 356. 398 16. 30. 80. 92. 139. 133. 60. 63. Takkoldar, f 1.50 p. w. Terstond. 134, Oeatoff. Voorkamer, f 10 p. m. Teratond. Oestoff. Voor- on Staapkamer, f 8 p. m. l April. Korte PrimtemgrucM, 3e Bovomiuis, 3 Kamers enz., f 2C5 p. j. l Met. K routine Wamt. OeBtoff. Kamer on Alcoof, lo Et., f35 p. m. Torst tMtific IJclttrcheitivat-tftraat* Oostoiï. Kamer, f 12 p. m. Terstond, Oestoff. Voorkamortnot Alcoof en Kost, f 40 p. m. Trt Xjatirterttraat, Werkplan!*, f 250 p. j. l Mol. f*ei<t*che*traatt Oem. Kamer mot Kout, f45 p. m. Terstond. 201. Voor- on Achterkamer, i 3 a f 3.50 p. w. Terstond. 15. lo Bovonhnls, 5 Kamers enz., f275. p. j. l lloi. 16. 2o BoïcuUuis, 5 Kamers enz., f 250. p. J. Tersb l H. 2o I'oviulmis, 5 Kamers enz., f230.?p.}, l Mot. 20. lo Bovcnhtlis, 5 Kamers qpz., f800.?p. j. l MeU 2o EovOnlmi», 3 Kamora ouz., f275.?p. J. Terat 95. Ilnia, 4 Kamera onz., f30 p. m. l Mal, 110. Oetrtoff. Zijkamer, f 12 p. m. Teratond. Mn Hrittttrmmt. 8. Huis, 3 .Kamer» enz., f375 p. ]. Terstond. ftHttlcrgt^tckt. 3. Bovenhais, 5 Kamers enz., 1400 p. ]? Teratond, 6. Fakkeldcr, : 4 p. w. l Mol. 5. Huls, B Kamora onü., f750.?p. J. Terstond. ? Vrfl Bov9nhnii(,'7 Knraers onz., f650. p. J. Tent 9. 2o Itovcnli., Knm., Salcoven onx., f325 p, J. l MeL 10. Hnia, B Kamen onz., f450.?p. j. Terstond, 75, Huis, 4 Kamers one., f450.?p. j, Terstond. 2 Boveoh. 4 Kamers enz., f 300 p. j. Terst. 76. alïoveah. 4 Kamers enz., f300 p. j. Tcrot. 78. Geatoff. Kam. mot Alc., 2o Et., f20 p. m. Teratond. Xttt. 66. Kantoorlok-ial, f250.?p. j. Terstond. 79. 2 Oem. Kamers, f400 p. ). l MeL ATteattuejid 0*. 18. Oeatoff. Kamer met Alcoof, f20 p. m, Terstond. 199. Oom. Achterkamer, f 20 p. m. Tontond. 22'J. .Oom. Kamer mut Alcoof, f 30 p. nu Teratond. Gcm. Kawor, f20 p. m. Torstond. 339. GcitoQ'. Voor- on Slaap*., f 30 p. .m. 15 Maart of later. Iftemwe f,vfie»traat. 11. Gestoff. Voorkamer, f IS p. m. Torstond. 39. liovonbnis, f325 p. j. l Mei. 40. Huia met Tnin, f 875 p. j. l MeL 70. Huis mot Tuin, f410 p. j. l lloi. Xtenioe t.*ritue*gracht. 1. Huis, f1075 p. J. l Mei. 44. Oagcm. Achterkamer, f 10 p. m. Tewtond. rroarltttrmfirkt, ? 8. Gem. Voor- en Achterkamor, lo Et., f25 p. m. l April. 115. Vrij Bovenlinis, 3 Kamers enz., f300 p. J. l Mei. Sf.Vi. Voorburgwal, 73. GofltO"". Kamer mot Kost, f40 i f45 p. m. Tornt 98. 2 Gentoff. Kamer, lo Etugo, f 50 p, m. Terstond. 932. Kantoorloknlen, f 350 tot f 800 p. J. Terstond. Ourfe Iictiettraat. 4, Gostoff. Voovliain. met Alcoof, lo Etugo f 20 p. m. Torst tt. L i'narlutt'fjival. 1S5. 3 Gem. Krvmera on Buit», lo Etage, f 45 p. m. l Mei. 824. Gofitoft'. Blakpkanwr, f 8 p. m. Torstond. 328. 2 Geatolt. Kamera, f 30 p. m. l April. F. f. H«*ft*traat. 80. Qem. Salon mot Alnoof, Parterro f 20 p. m. Ter«t. 6a. Onuom. lo Etoso, f450 p. j., vr\) van boUstlng. T«nt 84. Oeni. Zit* en Blaapkamor, f25 p. m. Tcrut. of lutor.' 134. Oom. ^it- on ttlaapliimer, f35 a (40 p, ia. Tont. t* iet e r Vlaintngftraat, 72. Bóvonhnla, f3.60 p. w. Torstond. Itavenhaia, f 3.25 p. w. Terstoiid. 76. BovcobuU, f 2.90 p. w. Terstond. 170. Qcatott. Kamer f 14 p. m. Teratond. 192. ?Winkellmin, f 000.?p. J. l MoL 937. Go 111. K&mcr mot Koet, f 50 p. m. l April. Vit). Voorkamer met Alcoof, lo Etage, f 18 p. m. Torst frtntettttraat. fl. Gom. K»mor, f 15 p. m. Tontond. . 16. K&ntoorlokalen, f300 tot f 800 p. J. Terstond. 120. .Bovcnhuls, 3 Kamers enz., f800 p. j. Terstond. . IS. Qcstaff. Voork. met Kost, f30 p. m' l Apiiloflafcr. 42. Gvstoft*. Voorkamer mét Alcoof, f20 p. m. Tornt 49. ZJjk&mer mot Alcoof, f28 p. m. Terstond. 73. Oestoff. Voorkamer met Alcoof, f40 p. m. Torst Rapenburg. 18. Huig, 4 Kamer» enz., f600.?p. J. Terstond. 99. Huis met Tnln, 8 Kamen ent., f 500 p, j. l MoL . 167. Buis. 4 Kamen, Alcoof enz., f750 p. j. Torst Reettraat* 4. Gom. Voorkamer mot Alcoof, f90 p. m. Terst 3. Vit) Bovenhuiu, f 1000 p. j. l Mei. 42. Zit- en Blaapkamor, f35 p. m. Torstcwd, MttHttm, 110. 3 Ongem, Kamers met Alcoof, f 30 p. m. Tent Romitlenffffg. S. Gestoff, Voor- en hlaapk., Ie Et., f 20 p: m. Tent 169. Onderste Bovenh. 4 Kamen enz. f400 p. J. Terst 164, la Bovenlrals, f5.60 p. w. Terstond. 45. Oestoff. Voorkamer mot Alooof, f 14 p. m. Tnrstond. 69. Onderste Toorkamer met Alcoof, ?3 p. ir. ToraL ?69e. Oom. Voork. met Aio., 2e Etage, f 147 p. m. Tent ttarpltmtlstraat, 1t. Bovanhafs, 4 Kamen eni., f 800 p. J. l MeL 117. Bovenhnls, f750 p, j. Terstond. 88. Oem, Voorkamer, f 16 p. m. l April. 57. Hots, 0 Kamen ens. f 600 p. 1. l Mei. «6. Ondentok, f MOr- p. i. l Mei. 84. Bovenlrals, f850 p. j. t MeL 164. 3 <J*stoff. Kamers, f M p. m. l JteJ. 164. Omtoff. BlaapkaoMr, 3» KU«, f 14 p. m. Tent «98. Kelder voor Bergplaats enXaatoor, 130 p. m. Torst, SOa BoTSBtaJs, flOOO p. J. l Mei. \ tO. Ie Bovsnhnls, f 19 p. m. Terstond. SOa. *? Bovanh,, 9 Eanwn soa, 111M f. m. l MeL A?.- tig» WEEKBLAD NEDERLAND Verschynt lederen Zondagochtend. Uitgevers: ELLEBMAN, HiRMS & C°. Kantoor: Bokin 2. ZONDAG 12 MAART. Abonnement per 8/m ? l?. fr. p. p. ? A&ond. Nummer» atn de Kiosken Terkrggbaar k » Advertentiën ran. l?6 regela ? l?iedere regel meer > 1.15. 0.10. 0.15. INHOUD: KET YUEGESDB TAANDEtB E» SLAAHDB TBOM, door J. A. Levy.-?B3E8WETHEB70BMIHG, door Mr. W. L. P. A, Moleugraatt BTAATKONDIQ OYEBZICHT. ALLEKLEL?GEMSBNTEZAKKK; Een koncortzaaL Uit de Maasstad.?uit de H*f»tad. W de Bl»»eJiops«tad. Dit Groningen. ffUUBT: EentoonoeV-criUek In het beschaafde Nederland im de 19e eeuw. Uit de Botterdamscbe tooneelwereld, door H. t. P. M»et»oh»ppütot bevordering van toonkunst Toonknnsteaaan-vereenigüiff. Uit Londen, door 0. LFTTESBLUNDE: Metrische vertalingen, door A. B. Soboevers, Yerdedigtog, door J. v. d. Vllot. Een wt)ag»« aaabet voord, door O. Lesamg-aaU-franseb, door prot Alb-Th.?80HAAKPBOBLEEM. FEUIL LETON: ,DE JONGE MOlfNIK," door Jan Btoen. WAARAAN VTU LIJDEN, door 7. A. Blentjea, IL AT.T.nnr,ieT BBIETKNÖUB. OYBBZ1CHT VAN DB BFTEKTENMABKT. Amerikaansche spoorwegen, door J. v. d. Burg. Tellingen. BurgeHJke stand. Te huur atfnde woningen. Vergaderingen. ADVEBTENTIhN: Schouwburgen, enz. 9fet vliegende Taandels en slaande Trom. Doet de invloed der militaire wetten, reeds bij voorbaat zich gelden? Hebben wij van nu af, aan den stormpas, ook op geestelijk gebied, ona te gewennen? Zijn er eensklaj verontrustende berichten ontvangen, dat Ui land in nood verkeert? Heeft een plotseling dreigend gevaar veroorzaakt, dat het Regle ment van Orde voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal in staat van beleg verklaard en daarvan de parate executie verkregen moest worden? Deze en dergelijke vragen doen zich op, nn des voorzitters, door tien leden overge nomen, voorstel nopens de wijte van behan deling der wellen op de militie en schutte rijen een voorstel op 2 Maart jl, aange kondigd, op 8 Maart daaraanvolgende, na schriftelijke voorbereiding en mondelinge gedachtenwisseling, afgedane zaak k Wie nu nog beweert, dat de vertegenwoordiging niet grif en vlug met 'slands aangelegenheden raad weet, kan door de stukken worden ge logenstraft. In een oogwenk alvorens het land tot bezinning komen kon, alvorens zelfs de olficiöele stukken allerwege zich kunnen bevinden in handen van het leesgraag pu bliek is de verrassing beraamd, geleid, volvoerd, gelukt. Eer men buiten de Kamer tijd tot nadenken had m de Kamer denkt men steeds na zijn ettelijke voor waar niet de minst gewichtige bepalingen van het bestaande Reglement van Orde voor het front gefusilleerd. Eer men op-of omzien kon, zijn voor de militaire wetsontwerpen ingevoerd: zelfstandige rapporteurs, naar net model der werkwijze, bij het jongste, nog steeds in theorelischen toestand verkeerende strafwetboek, gevolgd. Tijdelijk slechts, zóó verzekerde men geruststellend, zijn de zelf standige rapporteurs parlementaire instelling ten onzent geworden. Tijdelijk slechts en voor ditmaal. Wij willen er het beste van verwach ten. Zij echier, die de macht kennen, doorpraecedenten en antecedenten op ieder regeeringseollege geoefend; zij, die weten hoe aan trekkelijk het eens gevolgde spoor voor veler traagheid of behoefte aan berusting is, kunnen nog wet blijven hopen, doch doen zij het iiiiii zonder grooto beduchtheid. Wan, dat men geen oogenblik het zich vcriieiü, Een allergewichügsl beginsel is door Kamer \s ware het in 'l voorbijgaan bet. Een beginsel, zóó ver reikend en in grijpend, dal het schijnbaar onschuldige voor stel nopens de werkwijze der Kamer het middel worden kart om dien tak der VerteijoHwoordiging feitelijk en metterdaad geheel ctt al van karakter en bestemming te doen veranderen. De zaak is noch ingewikkeld noch omflnclitii». Ten aanzien der voorbereidende «jetfnehtenwisseling over wetsvoorstellen bedelst de Grondwet in art. 106 de na volgende twpaling: »0ver eebig ingekomen voorstel dfs (ümings wordt door do volle Kamer niet }> rna-lslaagd, dan nadat het is overwogen iu de onderscheidene afdeelingen, waarin al <le leden der Kamer lich verdeelen en welke "P gezette tijden bij loting vernieuwd worf(<in". Niets eenvoudiger dan dit voorschrift, naur men ziet. De gecursiveerde woorden echier zijn overbodig en schadelijk. liet op nemen van dergelijke bijzonderheden is des Rrond wetgevers taak niet, en het btinde lot « het geschikte middel niet om de op zich '?elf nuttige vernieuwing der Aideelingen tot stand te brengen. Iniusschen de Grondwet heeft gesprok'Mi. en het gevolc kan zijn, dat d«e of gene AMccling zich verheugt in tal van bevoegde beoordelaars van een wetsvoorste), terwijl een hnrer zn sieren op dit punt toevallig nititrsi schamel is bedeeld. Dal zoodanige mogelijkheid aan de vruchtbaarheid der toorl-toïjige gedachtenwisMling «a «n de lijkh'id vnn het daamn op te ankifi ^j^ ai breuk doen, moet, is tflmftlfllt*"flttid^ Het onderzoek in de Afdeelingen ia wel eens en niet onaardig garnitoentdientt geheeten, in tegensteUingderparadövandeopenbaro beraad slaging. Is het beeld juist, denvoorbereidenden arbeid mag het allerminst aan taakkundige leiding ontbreken. Daarin nu beoogt men zooveel doenlijk te voorzien door de instel ling van zelfstandige rapporteurs. Hun is, de zwaarwichtige zorg voor doel treffend gemeen overleg tusschen Kamer en Regeering opgedragen, liet kenmerkende hun ner benoeming is, dat men, te hunner aanstel ling, niet is gebonden aan keuze der Af deelingsleden. Het kenmerkende hunner taak is, dat de wijd en zfjd verspreide, onsamenhangende opmerkingen in de Afdeelingen door hen tot een stelselmatig geordend geheel worden bewerkt en verwerkt. Zij verhinderen, dat, gelijk thans veelal geschiedt, in de Kamerverslagen de parlementaire schietspoel kris kras her- en derwaarts wordt bewogen, zon der dat het een sterveling gegeven is, den eigenlijken aard van het weefsel te onder kennen. Zij beletten dat allerlei Men's; elkan der gestadig naloopen zonder ooit in het blinde krljgertjes&pel elkander te achterhalen. Zij brengen loon, teekening en kleur, inén woord: systeem in het werk der voorberei ding en geven daardoor juist aan het voor'g onderzoek een tastbare slotsom. iets wenscbelljker, mits daartoe hun javkkring beperkt blijve, 'Niets verderfelijker, 'mdien hunne roeping builen die grens wordt uitgebreid. En dit laatste is geschied krach tens de jongste principifiele beslissing der Kamer. Dat, in afwijking van het bestaande Reglement van Orde (art. 30), de Commissie van Rapporteurs een beredeneerd verslag uit brengt, (art. 4) het behoort met beide han den te worden toegejuicht. Het gemeen over leg kan er slechts bij winnen, indien met vaste hand het spoor is afgebakend, waar langs het debat zich te bewegen hebbe. Dat daarentegen taan de Commissie wordt opge»dragen het aangeven van hoofdpunten om «schouwingen in de afdeelingen'*, (art. 3), is reeds uitermate bedenkelijk. Ten aanzien der bepaling echter van art. 6 luidende: »0ver elke wijziging, door de Regeering na >het uitbrengen van het in art, 4 bedoeld »verslag vóór of gedurende de beraadslaging i in de ontwerpen gebracht, gelijk mede over «elke wijziging, van de zijde der leden voor> gesteld, wordt gedurende de beraadslaging »het oordeel gevraagd der Commissie ten aanzien dezer bepaling kan de veroordeelende criüek niet te streng en te scherp zijn. Uitvloeisel en oorsprong beurtelings eener onduldbare tyrannie, 'vervalscht en ont wricht zij de verhouding van Regeering en Vertegenwoordiging. Zij plaatst het overgroote deel der Kamer onder het toezicht van enkele bevoorrechte woordvoerders. Zij ontzielt de verantwoordelijkheid voor regeeringshandelingen, door haar steunpunt over te brengen bij eene Commissie van Ujdelijken duur. Zij ontneemt aan de parlementaire werkzaamheid den ernst en de klem, die uitsluitend het gevolg zijn eener onbelem merde, vrijelijk gevoerde gedachtenwisseling. Zij verlaagt de Kamer tot een bureau van registratie, geroepen om zijn zegel te hech ten of te weigeren aan de uitspraken eener bij huishoudelijk reglement in het leven ge roepen Commissie. Zij verleent aan deze laat ste, uit werkelijke of vermeende specialitei ten saamges t el d, een bevoegdheid, naar den vorm en schijnbaar onschuldig, in het wezen en metterdaad, dictatoriaal. Deze kleinigheden zijn door het jongste besluit der Kamer, voor eens naar liet heet, bij overrompeling inge voerd. Men slaat, verstomd te zien, dat een deel der gezaghebbende pers van iedere rich ting niet slechts met berusting ze aanvaardde, doch zelfs bij bet parlementaire keerpunt ju belende fanfares aanhief. Laat ons zonder omwegen en op denman af de werkelijkheid onder de oogen zien. Men slooft zich uit om de Vertegenwoor diging derwijze saam te stelten, dat zij van de toongevende meeningen in den boezem der natie eene zóó trouw mogelijke afspiegeling bevatte. Men verdooft ons met jammerkreten wegens ongenoegzaamheid van het stemrecht, dat men, hier meer, daar minder, in allen gevalle veranderd, gewijzigd, uitgebreid wil zien. Men zint op, men peinst over maatre gelen tot herstel van grieven: Grondwetsher ziening, censusverlaging, evenredig, algemeen stemrecht, wat niet al. Waartoe dit alles, bid ik u? VermoedelQk toch wel om hen, wie de kiezers hun ver trouwen waardig keuren, in de gelegenheid te steflen vrijelijk en onbewimpeld, des vereischt, van hunne meening te doen blijken. erbest, en ik neem aan, dat het gehikt w dergelgk iddaai eener Vertegenwoordiging, wat hare herkomst en haar mandaat aangaat, tot Btand te brengen. Ahoo, de gekozenen, die rt waardig en belcwaambebt geacht tot' hunner, orovangrlfltfl f taak,' staan luTuuiug uuuuci, vmtauftiyac f mam. Ham ; gereed aaïVte' altaarden.-,Wrt etihter go-',1 b.i- ? V ? ? '- " . * schiedt er vervolgen»,? ftu vinden zij een keurslijf van bepanggtJi, waarby ia d* han den des Voorzitters fakgd,4s de keuze ge heel of ten deeie van nwüen, die zoowel het Afdeelingsondenoei beleibandèn als de openbare beraadslaging genadig bewaken. Ge schept in de CommUafr van Rapporteurs een College, dat voortdurend op den uitktjk, volgt het n «treek, voor de overigen afschrikkend werkt door het zeker niet aanmoed%end ge voel, dat men?voor militaire handelingen, mili taire beelden tegen d« aaneensloten linie een tirailleursgevecht te openen cal hebben. Ik bid u nogmaals, waar ta uw logica? Begeen ge eene specialiteite*-regeering, zoo staak uwe klachten en berg uwe plannen voor kiesrechtshervorming op. Verlangt ge daarentegen eene Vertegenwoordiging als zelf standig orgaan der natie, zoo. gun haar de ruimte van beweging, die zij behoeft. Het een of bet ander, want het een en het ander is onmogelijk. Men beroept zich op het Strafwetboek. Nu het voorbeeld telkens wordt aangevoerd, is er geen reden te venwijgea hetgeen weini gen onbekend behoeft te zijn. Set Strafwet boek is niet behandeld. De Kamer heeft met inachtneming der parlementaire vormen, te recht op den door wrochten arbeid der Staats commissie vertrouwend, het Strafwetboek door de mazen laten glippen. Zoo iets het openbaar debat kenmerkte, was het moedeen lusteloosheid, matheid en lijdelijkheid. Terwijl de groene banken bedenkelijke leeg ten vertoonden, werden tal van gewichtige bepalingen, waarnaar niemand omzag, een voudig afgehumerd. Men venete echier niet, dal het hier eene techaisch-juridischc wet gold, en het inderdaad zeer oe vraag is, of voor wetten van dien aard niet het eigenlijke en ware steunpunt elders dan in het Parle ment moet worden gezocht Sedert wanneer echter k het zaak een doorgaanden leefregel te Oftleenen aan het geen slechts'by hoogst zeléjjame uitzondering ?eweuigd 2ija Jue? ita>> kgd vaa-htttaO^ lingsverslag over het jongste voorstel, had Art. 6. onder meer ten doel: «versterking »der waarborgen, dat niet bij het openbaar > debat, door wijzigingen, hetzij door de Re> geering, hetzij door de Kamer gebracht, de > eenheid en samenhang van het wetsontwerp i worden verbroken." Dit laatste is een kwaal, waartegen werkelijk niet ernstig genoeg kan worden gewaakt. Aan de middelen om haar te bestrijden is er waarlijk geen gebrek: resolutien, herhaalde lezingen, Hernieuwd sectieonderzoek enz. Doch indien men t de een heid en den samenhang" erlangt, door fei telijk ieder den mond te snoeren, die met de toongevende Commissie het niet eens zijn mocht, is. het offer wel wat groot en de prijs wel wat duur. In een commissoriaal gareel is er ruimte misschien, doch ongelukkiger wijze slechts voor koers in ne richting. , Is de eenige, zoo even afgeschreven zake lijke grond, dien men voor de nieuwigheid geeft, ook maar tegen een oogenblik nadenkens bestand ? Heeft het eenige houding Ka mer en Regeering onder commissoriale curatcele te plaatsen, beider amendeering met terdaad ca feitelijk niet toe te laten tenzij de Commissie een verlofpas hebbe uitgereikt? Meent ge,' dat. in dergelijk formalisme, in soortgelijke maatregelen van bedwang het middel gelegen is om het licht der speciale kennis in n brandpunt bijeen te brengen? Ge vergist, u deerlijk. Onbekwamen behooren niet gekozen te worden. En bekwame geko zenen behoeven het niet te zijn, noch zijn zij 't steeds, op dezelfde wijze. Qui n'entend qu'une cloche n'entend qu'un son. Dat de spe cialiteit gelde en ruim gelde. Dat zij echter niet gestadig aan het woord zij en allerminst alleen gehoord worde. De eenzijdigheid, aan speciale kennis vaak verknocht, moet worden aangevuld door verscheidenheid van» inzicht der bevoegden, wier blik open en ruim zijn kan, ofschoon, wellicht omdat zy niet steeds in ne richting plegen te staren. Waartoe anders dient een Parlement? Is het om wettenvervaardiging door Commissiên te doen, uilbesteding aan deskundigen ware gemakke lijker en minder omslachtig. Formalisme en concentratie van gezag be zigt men om overijling te weren. Het doel is loffelijk, het middel verkeerd. Wie het zwaarste M, niet wk als zoodanig door presidiale keuze wordt gewaarmerkt, moet het zwaarste wegen. Aan kwade trouw denkt natuurlijk niemand, doch daar bestaat ook, rij het onbewuste voor- of legeaingenemenheid, vrucht ran allerlei indrukken, die met talent of zaakkennis niets ter wereld hebben uitstaan. De pmona gtata speelt zeer vaak, en taat, enkel in bet diplomatiek verkeer, eene rel, aan haar »aerlijkgehalteniet*v«iretfag. Ww waai butf t, zelfs. bh den besten , dB prendiaie onbevangenheid? Wie staat' er voor in, dat de kenze des voorzitters «ds gtl&dg genoeg z$t al om aan alrei invloeden to oatnappenT Wie verze kert, dtt ieüeran Voorzitter, naast de noodige onpartijdigheid, de bevoegdheid tevens eigen is om ieder lid der Kamer naar waarde te schatten? Wie verleent aan het oordeel der Commissie een gezag zóó onfeilbaar, dat hare sanctie noodig geacht wordt om een denkbeeld in overweging te nemen? Het welk recht verplicht men de leden der Kamer telkenreis een afmattend voorpostengevecht te leveren? De meerderheid, die het jongste voorstel tot wet verhief, heeft twee zaken verward: leiding van het debat en voogdij over het debat. De eerste, waarborg voor degeiykheid, is een onontbeerlijk hulpmiddel. De tweede is rechtsaanmatiging en machtsmisbruik, an ders niets. Wil men de proef op de som1? Wy weten het reeds, de Commissie zal het afdeeungsonderzoek beleiddraden. Op dit punt nu kan men in het Afdeelingsverslag de ge moedelijke verzekering lezen, dat de leden aan het richtsnoer der commissie niet uit sluitend zijn gebonden. Voorloopig maakt het nog slechts een klucnlfgen indruk een goedgeefsche geruststelling te vernemen, wier tegen deel vlakweg Grondwetsschennis zijn ion! Art 106 Grondwet immers spreekt van overwegen, zonder beperking. Een fraai huishouden in derdaad, indien het Reglement van orde eens u'èl voorschreef, dat men, op straffe van on genade, naar leiddraad overwegen moest? Doch ligt in de gracieuse verzekering zelve niet een ernstige vingerwijzing? Elk wijzigingsvoorstel in de openbare be raadslaging moet van commissoriaal, dal is collegiaal advies zijn voorzien. Dit bèteekent, dat de gelegenheid .wordt gegeven om eene meening en bewijsvoering onmiddellijk onder commissoriale en collegiale stemmenmeerderheid te verpletteren. Daarmede is een eerste geweldige dam opgeworpen en de zaak, ondanks theoretisch beroep op de Ka mer, voor meer dan driekwart beslist Dat het de minsten zijn, die aldan nog lust ge voelen of moed bezkten om bedoeld beroep door te zetten, w ' * ~ vut i» stellen, rangorde waarin d* briefte door het stembureau opgenomen m geopend worden, een overweffendea invloed op de verkietiogea bhjren uitoefenen. Voor hem dus, die om deze of diorgellike thoore**«*? ««treken het itelsel van Bit? verwerpt. «al het door het voontel Botti niets wivMmaW« '"den. Het it dan ook to venrondere» dat Z. H. G., aan wieni tcherpen blik deae b*> swarea ntet verborgen kunnen «on, geen enkel* THUdnMMlaiu? nm «>«* «- -" - 117 van Hare veel kant heeft hier ooit ingevoerd to worden. Van «elf rijst daarom de Traag, kan op veen andere «oo mogelijk eenvoudiger wi«e hetatlfil» resultaat,- MM approximatief proportioneel* ve» tegenweordiging verkregen worden (want hè* absoluut pïopprboneele, het ideaal in deae, aal wel naniner door welk atekwl dan ook te berei ken aqn) f £al men daartoe niet kannen geraken zonder een hoogst ingewikkeld en omalaehtig procédézooals dat van Hare, of zonder het kieieB v*n eene bepaalde parqj met officieele candidatenInst tot een vereüohte te «tellen, «ooals in het stekel van Roget? Ia er eindeüjk geen ateliel aan te wyien, waarby men het gewenaebte doel zon kunnen bereiken, ook zonder grondwetsher ziening? Altemaal Tragen, welke eene beantwoor ding overwaait! «yn, vooral in dezen tjd, nn de aandacht meer dan ooit op het kiesrecht en dtt kieswet gevestigd ia en hersiening Tan beide onvermydelyk wordt Elke welgemeende poging om dat antwoord te geven heeft, naar ik meen, een recht Tan bestaan, een recht om «ichtedoen hooren. Dit geeft my den moed de volgende be schouwingen aan het oordeel van het publiek t* onderwerpen; mogelyk dat het «al bUjken da» daarin een bruikbaar stekel wordt voorgestaan. Het doel Tan elk proportioneel kiesstelsel moet njjns inziens dit zyn: zooveel mogeltjk aan eiken groep van gelijkgezinde burgers, voor soovem zn een zeker kiezei-aquotient en «oo dikwüls zy dit bereiken, de mogeiyltheid te verschaffen een daaraan geevenredigd aantal Vertegenwoordigen hunner keuie te kunnen afvaardigen. Steeds toch zal er een bepaald aantal gelükgeainden moetan «ja willen zy aanspraak kunnen maken op een ver oordiger. Gesteld bijv. er »vn 10.000 kieien, tegenwoordiger. . . ei, welke 10 afgevaardigden moeten kieaea; dan callen eerst IfJüOgeujkgesinden aanspraak kannen maken op n afgevaardigde, 2000 op twee afge vaardigden ena. Meestal zal het echter Toorkomea. dot er een duizendtal kiezen gevonden wordea schnwheid voor nu eenmaal eene nederlaag gelieft te neeteni Houd nu slechts met deze vr^j algemeen menschelljke hebbelijkheid rekening. Verme nigvuldig alzoo de oordeel vellende commissien, de prealabele kwestien, wat dies meer zij. Breid in n woord het formalisme uit, en tien tegen een of gij hebt Voor overheersching hier, al of niet gedwongen volgzaamheid daar.de deur wagenwijd 'geopend. liet kan zijn, dat dit alles ontzag voor hei vrije woord verbeelden moet Mij dunkt evenwel het heet anders. Het Nederlandsche Parlement heen vele en groote feilen en is het zich bewust. Zijne breedsprakigheid b.v. in te krimpen, behoort aan iadividueele zelfbeperking te worden overgelaten. Doch igemaassregelt" een woord, dat wij den Hemel zijn dank niet vertalen kunnen behoeft het vooralsnog niet te worden, ook niet door Commissien. Niemand onzer, zelfs niet een zelfstandig rapporteurs-college, heeft de alleenzaligmakende wijsheid in pacht. Een weinig eerbied alzoo voor de minder heid, mijne Heerenl Hopen wij, du de Kamer, zoodra het aan gaat, terugkotne op de gevallen beslissing en den nadrukkelijker! wensch uitspreke: zelf standige rapporteurs, als correctief der blinde kansen van het lot, ja; zelfstandige rap porteurs, als onverantwoordelijk Regeeringscollege, neen. * ^.^i ; ** *^ J. A. LEVY. ' , Amsterdam; O Maart 1882. ' KlESWETBERVORMTKff. In het merkwaardin en veelbeteekenende op stel tmee aanstaande Refcrmhffl" in de jongste Gtrts-aflevering Terklaart sich Prof. Bnfjs, «on der zich joist een bewonderaar van Bare's kies stelsel te noemen, toch in hoofdzaak TOOT de toepAsring daarvan als een der vele middelen door hem voorgeslagen, om zoo mogeltfk genearag aan to brengen in dm parlementairen en politieleen ziektetoestand van om volk. In hooftuaak, «eg ik, want eene onveranderde toepassing van het stelsel sooals het daar ligt, komt ook hem niet gewenscht voor. EB geen wonder, de be«waren daaraan verbonden «8n to apert om niet wegingen en restricties dragend notdzakelSfc te maken. Het oorspronkelSk stelsel kan het verwet «an onpnetiscn t« «fin niet geheel ontgaan. Z. B. Gr. stelt daarom d* Tolgïnde transactie voer. YerdeeUng van het land ra tien prorindale kiesdistricten (Oronininn en Drentne TWeentgd) en toepatsing ia elk dier districten Tan Hare's kiewtelwl. In plaat* van «« district doe tieo diatricten, waardoor de moeilijkheden aan het dépmüUetnent woonden awunerkel^k nlkm TermindereB. Hen; die dan ook geen andere be«waren tegen hrtataia«ls)an^o«nnelantoefaniBOBe, zal deae sofotie nsktehien vrij wel kunnen bovredigeQ; niet atooo dengeao, welke hoewel erenieer TOOMtasjdtt» eener proporttoneele vertogenwoardiginft ook. beawaren vmat eest geheel^aaosnB sjsvn to oerasj iKfeswev, iMiwtjMtt Mricht tegen da werking V*B haAatobwIielf. Defonten, die men meenTdat het ta dit opnek* MnÜaren, vrordem door het voontoi Big« geeuine wguTt . _____ twee richtingen bestaan, Waarvan de eene 6400, de andera 3600 aanhangen telt. De eerst* cal voor elk duizendtal aanhangen op n vertegenwoordiger, ergo in het geheel op «s vertegenwoordigers aanspraak hebben; de tweed» Kelükerwjjs op drie. Ka bleven er echter 1000 Kiezers over, waarvan 400 tot de eerste partö; en 600 tot de tweede partij behooren; hier zaF de meerderheid, hoe men het ook neme en in welk stelsel ook, moeten beslissen, en in easu aaa de tweede party de vertegenwoordiger toegekend' worden. Wil men dit resultaat (preporaoneele vertegenwoordiging) bereiken, dan moeten er echter middelen worden uitgedacht om zooveel mogeUjk U voorkomen dat op een candidaat meer dan 1000 stemmen worden uitgebracht, die toch, welke er boven dat getal op n persoon vereenigd worden, gaan ten leasten van eenen anderen candidaat oerzelfde richting verloren. 1000 s temmen is daarom in cafu het maximum aantal stemmen 'noodig om n vertegenwoordiger verkozen te doen zün 500 het minimum. Dit maximum zal steeds het quotiënt zfln van het aantal kiezers gedeeld door het aantal te kiezen afgevaardigden. Bet getal, dat deze verhouding aangeeft, wensch.. ik hei theoretisch liesquotient te noemen, terwjjl de helft van dit kiesquotient theoretUch het minimum aantal stemmen is, noodig om verkozen te worden. Ik noem dit het theoretisch kiesquotient, omdat svy hier vooronderstelden dat allo kiezers aan do stemmincr deelnamen. Feitelyk aal dit echter nooit voorkomen, eu zal men dns altijd het quotiënt van het aantal opgekomen kieaers gedeeld door het getal te kiezen vertegen woordigers sis kiesqnotient moeten aannemen. Dit quotiënt is het wcrkeij/kc kiuquoticnt voor elke verkiezing. Is dit de juiste theoretische grondslag van het stelsel van proportioneele vertogenwoordiffinjf, dan kan het slechts de vraag zijn op welke wjjzo de kieswet moet ingericht worden, om tot eena juiste toepassing dier beginselen te geraken. Het stelsel dat ik met het oog daarop wenschto aangenomen te zien is dit: Men vcrdeele het land «oo nauwkeurig raogeUjk in enkelvoudige kiesdistricten, elk tenzelfdo aantal kiezers bevattende, en in aantal gehjk aaa de ta kiesen leden der Tweede Kamer, wrlke telkens na een bepaald aantal jnren uilen to;;el@k aftreden. Elk kie-ér brengt slechts un stsin uit en mag alecbts den naam van óa persoon op het stembillet schrijven. Ter béoordeeling of iemand gekown is wordt het oantnl stemmen, dat höin elk district verkregen heeft, luj elkander gebeld, waartoe de processenverbaul van nüe kiesdistrkten naar era eentraalburean, böv. in den Haag te vestigen, opgestuurd wordeu. Voor ieder eanakUutt word. dns nagegaan hoovele stemmen m het geheete bmA op hem nitgebrncht zim. Do 86 pertoneü(gesteld de Twoede Kamer icit 88 Joden), die de meeste stemmen op zich vereatsjgd hebben, worden n-cosm verklftnrtl. Eeu tusscht-v töds openTallendiB eetel wordt ingenomen tolïb» door aeng-ne van de overWQvpndfn op- willto do meeste stemmen sQn nügebracht Zon er op n .persoon meer stemmen bracht dan jbot werkelQk kiesnuoüent ba.l dan wordt dit ercodent afzonderlek genomen om daarop, waneer het anntitl van die stemmen daartoe voldoende is, do candidaat voor do tweede Baal enz. gekozen te verklaren; den aldmtwve«f mö-fMaten verkoWne wordt'hert recht toege kend een of neer anderen aan to wyzan om ile op de» wf-« door bem. verworvene meerdera ntels in te nemen. De verkfezing ffeschledt derhalve Lij' betreftkoHjke meeiderhMa; een minimnm aantal stemmen t«f vortewn afc VDonraardo om gekozeu te _!ja is in «ea proportioneel stelsel niet wvl trioffelijTc, temf -MCI evenals Mr. W. C.1). Olivier a.in plko veHcwng den taogvtyke» nasleep raa een aan tal ?MmtBn-bgA «m wfflen toevoegen,

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl