De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1882 12 maart pagina 1

12 maart 1882 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

A l DE AMSTERDAMMER, WEEEBLAD VOOR NEDERLAND. No. 245 < Redakte*r. Het krachtig beroep van Dr. Yitus Brui: op de mannen met biirt in Nederland, met be trekking tot Multituli, Ueeft bij velen weerklank gevonden. Roept de heer V. B, hen op, die het treurspel, hoe een bekwaam en talentvol man den Staats dienst moest verlaten, hebben bjjcfewoond en die evenals in hunne jeugd nog gloeien voor waar heid ea recht, ook NecrUrufg jongelingschap heeft d*»rop bij nionüo van Salomo in No. 041 van Uw blad geantwoord. AU e«n t«ekcn, hoe Multatnli door htt jonge Nederland op jrHjs wordt gesteld, heeft de brief van Salomo groote waarde; het is echter aan twijfel onderhorig of de heu-ch? Salomo denzelfden itvr.d zou fft'g'.'veti hebben nis zijn noniugenoot. Wilt tpcli zoa 't pevon. wanneer aan eiken vreemdeling op de kol. teutoonstoHingecn excm* pla-»r gegeven werd van den .Havelaar.'' Zoci 't d* HuvHiUr/nfik ten goede komen en zou Multntuli dn-irdoor ib reeds te lang uitgestelde ge noegdoening vorkrjjgeu ? Ik betwüM 't zeer. Meent Salomo dat de huwen en slapenden uit Trees voor '!tit plan, zullen woiden opgeschrikt? Doch gesteld dit dit zoo vrure, dan zou eene pressie n!s c'ez? geheel in strijd zijn tnet hetfirre onbaatzucht'ge karakter van Hnvrkuir's auteur. Door hot grkieole Nedcrlaud<:ehe volk moet vrij willig eeuc schitterend*; genoegdoening gegeven worden ann den moedigen eu talent vollen man, die liever betrekking en schoont) vooruitzichten opgaf, dan moe te werken nau het bestendigen vau een ellendigon toestand: dan ma wierp hu dun Havelaar onder Nederland'» burgers, die hu u als een elektrieke schok door de leden voer on de oogen opende, voor 't- peen da.ir ginds in 't ?choouc Insnlinile verkeerds werd gedann. Evenals Prof H'irting indertijd den handschoen opvatte voor de Transvaal, moeten dit nu talent volle, bekende mannen voor de Multatuli-zank doen. Do eer om daartoe het initiatief te iicineu, blyve aan de hoeren Pcrelner en Uruinsrtia. Wanneer zy in onderscheidene dnghladen eene oproeping richten, tot het Ncdevliuulschc volk, om hen te steunen in het oprichten eener Multatuli-vtreeniffiiiK, dan zon 't hun weldra blijken op hoevelc gcedgezinden kan gerekend worden. Allenvege in den laudc moot eehe Multiitulibeweging worden begonnen. En wanneer men zich machtig genoesj gevoelt, dan ga ei- een monsterpettonnenu'iit naar do Regeering, voorzien van ? duizenden hr.ndteekeningcn. om haar te verzoeken Mnltatnli's geleden ongeluk te beteren. En al* dat niet helpt! Dan zal uien zich machtig genoeg gevoelen om M uitat ui i toch een schitti-rend bewijs te geven, hoe zync moedige daad. zijn .hulpkreet ten gunste van een zachtmoedig, arbeidzaam en braaf volk geslaakt", weerklank hebben gevonden. Achtend Uw dienstwillige dienaar, Februari 1SS3: V. HEfitA VOS BABXHELir. liet een gcro«l van wichel legde ik do courant Tin tsadtg Jl. uit Je Landen, nadtt ik bet stak van Prof. Tliijm over Mimia ton Jianihtlm Rclczon had. ? Ik zog, met oen gevoel via wrevel, omdat ik er eon uttdrokkinfc in vun-J, die eea kl.nl werpt op hot leren Yan den edelen denker en dichter, Lessing. Ik bedoel de uitdrukking deaHcorenThym: ?De Franschea komen er trouwens b\) Leveing zeer «leaht af; miwtchien ook al tengerolgo van tot goode blaadtjen, waarin ze bjj Trederik den Ileufltuiideu, en waardoor Lessing de benoe ming tot bcrlijnsch bibliothecaris ontging." Lessing, do man, dia niets voor zich, alles ter wille- van anderen en voornamelijk ter wille der kunst deed, zon zich in do schepping zijner karakters hebben laten besturen door persoonlijke belangen? Eg zon van Kiecaul oenvalschen speler gemaakt hebben, om op dundanigo wy'za aan zija gekrenkt eigenbelang' voldoening to gevou! Wairiyk, die soo IcU van Leaaing durft beweren, kent hem niet en leefde Lensu.s nog. Prof, THjm zou kunnen rekenen Óp een Anti-Thijm, dat andera klinken zou dan mijn eonvondig proteet Treurig is het zoo iets to moeten lezen van «en min als Prof. Tbgm en ware hy in mijn plaats, ik b;n ovtftuigd, dat bij zon echryven ?haddo do Heer M. H. zich de moeite gegeven ota Lefsslng'n leven beter to basta? doeren, liij zon uitroepen: het la mijner onkuaje in wijten, dat ik in dezen zoo licfdelooi geoordeeld heb" Haar ik ben Prof. Thym niet, dus heb ik geen recht, my aóó uit to drukken. Daarom z(j het mij veroorloofd, hem eenvoudig to zeggen, dat hy zich vergist beeft, wint Miaiia run lianihtJin was reeds goscureven, voor dat Gauticr do la Croze, de bibliothckaris, gestorven was. Bet in du* omncsolyl;, dit Lossing de Franaclien in ztja MItiiia zulk een slocbt* rol laat Bpcli'n, umlat hem de hcErciiking vnn bililiothckariu, dio duur dtn f:-anaehfczindzn Fi't>derik aan ftn Frnnflehiaan gegeven irerJ, ontging. Lessing selireef rijn Minna tjjdfns zijn verbljjf to Brc»lr.fl; van waar uij in het begin van 1765 Tcrtrok en einde ITüü 'werd in do vacature voorzien door do b?no:s'_nU];j van den ftinbchoa monnji Antu.i Joseph Pcrncty (oen echte prul). Duveiiciicn ben ik het ook volstrekt oneens met des Hoeren Thijtn beoordeling van het stuk, Viior alles moet man bij da bcoordoeling der Minna niet vergeten, dat wfl hier met eca tcndenr.stuk todoen hebben. Vorliozen wij dit niet tut bet oog, dan znllcn wy moeten verk'nrjo, ti*t hot ?tok ontegenzeggelijk grouto r,-«nr<.te bezit, zoodat hst zelf* ola toadcazstuk -ïich nog over 100 jaren koa sti.iii'tc bonden en Trof. Tliöm, dio het «tok natuurlijk kende, zijn krit-'ck kon be^lnrioa met do woerden: ?Het boejsemdo mij gfooto belangstelling In, d.tt ?Luatapi-!! in 6 aliten" van O, E. Lossing in lerenden lyvo voor mij te zien verschijnen." Wonrin zit do grooto kracht, dio dit stuk nooit zal doen verouderen, in weerwil der daarin znivcr uitgoaprakcno .tendenz. dio Biecht» voor Lessing'» t^j'l ?waarde kon hebben? Eeavotidig in do karakter* zclven. Nic". dow intriguc, noch door eeftig DOT» os machina gsbonrt, wat er gebeurt, maar ftllea ntoit zoo GCbenren, omdat het goh.ee! en al in do karakters en ta dier < n'ivikkclinc ligt. De UaraJkters zijn zou irur, ?Óó naturylffti. dot allen zoo komen moest, zöoala het kwam. Jaitt in de karakters ligt de grooto waarde van dit Ltuttpiel en zoo lang er neg mcnseben gevonden vordcn, die bij een eontilkt taischen eer en liefde, de eer hoogcr «tellen dm do liefde, zoo lang zal dit stuk nleta van r^jn kracht bobben verloren. 'Wil Prof. Thijm, die, krachtens ztjn boglnealen, nooit «er TCC! liefde Tpor Lessing zal hobbon, oenlgo onaan genaamheden aan bet adres TUI dien grooten donker ?eggen, laat hy dan kn z(jn persoonlijk leren en zfjn Itinna ettn Samhttm niet «Anv*U«n, daar by beide niet foe4 schijnt to kennen, M.H. 15 fehroad 1881. GtttcJilt Rtdattmf! Hit hooft mij «n velen mjjaor vrienden ten hoogste Tenropderd, dat A. Z. in «Hns vergelijking van Maaitricht . en Anurt«rlani, bot offond* bet afslaan van een der reente toebehoorend lokaal (zie ?Amilo-dammtr" VXtf zio'j bepaalt tot e«n woord Taa lof TOOT LimbnrgB hoofdited on cjjne opinie emtrent de haudelwflzfl TU bet Dagelijks Bestuur van Ameierdam in teekeni duidelijker gsweest Wat is toch bet geval. Het Dageltjkteh Bostnur, irtüt ladeoBMdbeblk deM niet don bahaudden, beeft era 1°. TOOT MA cursus ia , S*, voor een «mua in .huliTlUt", ea t°. TOOT letiagen OTW de goseniedeaU der ?oodat da» voor drie verschillende zaken een lokial wordt afee»Uan, terwijl lm ««rwéfc «oor *t« turnt* in )itt ttfluinfn ii gtittigtri. Bier bestas* dus «aa icfctfn vso wDlekeur, TJc leg «**#», «Bidst ik de tetete cal t^n, «m de Be«(eadkta3 d»t Md*Ben van de w»t(«ring te tMtwM , om W «eloorra d«t bet Dagoltjls Boetanr b«» .TtochtToor ABsn" iflt het oog «mde T«rlorêB bobben. Ik weet immers to goed door eene frette* tfctdto «aa de IwrtsU Jcreo, M«zeor dit derie* geboUUgd wordt. Doek dawun Ie iraer i. het koog z»oüf. daakt m«. 4M ook im d«M bet duiaton opgrikeidMd wovdeo. BD da*r»oor is bot middel aU van «eiren MAgeWMeD. E«n der raadsleden sUUe door eene interpellatie hieromtrent bet Dagelüksch Deataorin do K«la(;eiiheid, om ia bet open baar den redenen mede te deelen, waarom b«t tenoek TOOT de toeken-enisns ie geweigerd en de drie ander* «??Tragen itin toegestaan. Daaruit «al dan blnkem, dat BOff altijd .het Beebt TOOT Allen" hoog in e«r» wordt Beboodea, Dit hoop ik TOOT de e«r vaa het Dagelijkacb Jtet de meost* achting, Vte Dtt. Dinuar, u. r. OSCAR CAIUtÉ. Menjchen Tin ondernemonden geest Tordienen steeds aanmoediging, on terwijl men in hal buitenland der gelijke prijzenswaardige liodvn don weg .voor alle» wat verfraaiing betreft" ruiiulchooU helpt hu wandelen, «arkt 't al ie pruzai«oh Amntanltm ?op vuüiaui{[0 «-yzv" 00:1 hoogs» verdienstelijk man tegen, welke de grijze Amstclstad met eon even flink als aiorlük gebouw wildo vcrZtia naam U Oscar C a r r ó, een Koning in zijn vak ! Kinderachtige vervolging, vooral van policiewego, «11, uwer f l a a u w o c h i c u n o duen dion nlom gcvierdvu voerder v*n '» Koningïwapen, rood* tuur tucUio Waart Nederland mwiichion vonr goed vaarwel zeggen, oni in hot bnitenland 't geld te brengen, dat ui Aui»terdain zoo reel out had kunnen Htk'htcn. 't Ia oui to kl»g<.<n, en, vrij b e l e e J i £ e n d voor den beer Carré zuo ieta te mooton onden'indoo. ? O oliedom AmaU'rdutu ! xult gij dan altijd Kleinstadtiach bleven to werk gaau? 1 i F. a. Brussel, l lUart 1S83. Bevat het spreekwoord ftjteh tn toni eit nu üffaul, waarheid, dan gaat dit nngetivijfeld wk tlour, waar hot geldt braafheid; meer in 't bizonder die soort vau braaf heid, die b\j de bcoordecling van kunst-vt>ortbronBiH.'len verleidt oin in de oerst* plnatB ti« gewagen van ?ongozoud", van ?weerzinwekkend", di:ir w.iui' ineaig ander tot zuo gflliei'l andcro slotaom komt. Du touuevl-criiivUü in Uil Xintir* rnii rf«i Dtiy van 27 Februari jl. w&a waiiraehijnlijk nuJer den imirnk van genoemd czüt-4, t'»cn hij voor het lezend publiek zijne bevinding bg do dniUchd opvoering van Odtttr tau bi*»to gaf. Sdi'dnH brengt hot er RleeJit by hem af, het «lot van het artikel i;ecft zelfn den wenseh te kennen urn Je talenten vaa t'riedtritltc liüt/nnr tvciler in ccn^utJutuk te zien sclütkTen. Wij golooven dat Sardóu't welsprekend en boeiend betoog ter verkrijging in Frankrijk van wat w\j hier sedert lang ondi-i den uaaul van ?Wttt'ge ncheiJing'' konncn, indcrjaad voel liooger etaat dan de plaats daar aan in het Xitiiira wwgewezeu. liet zou geen bizonjore moeitp kosten, stak vour «tuk do veln onjaiete besi-hoawtagen, het oiijrnnstigo parti-jirit bjj de beoordccliug van dit draum, aau to duiden on blout te leggen, doch hiermede zon men nllleht vervallen in dezelfde, wijdlooplghcid, dio do lüor beaproken eritit-k aunkleeft, 1:1 haar niet aantrekkelijker maakt. Daarenboven, ieder, dia in do gelegenheid is OiMIe to zien opvoeren ? het Nederlandse!! Toonecl bereidt dit naar meu zogt, thnnn voor ? on zich zonder vooringcnoajeabeid ovorgueft au n den indruk, die de velo treffende en znndor twijfel na»r het loven gcuchilJerdo tooncelon op hem maakt, kin het bs»t beuordeclen,. aan welko zijde zich ten dene gelijk of ongelijk bevindt. Eeno opmerking, oen vrenBcu moet ons echter van het hart T Mogen, wij in ons land verschoond lilyven van ecu U o lecl-critiek, waarvan fl'l A'itnifit hier een staaltje bood on dio tp vergelijken ia bij die rivn een naïef deel van hel publiek in do schouwburgen, b.v. aan het Lcidschoploln, waar, afgezien van het »pel der scteurs, daverend wordt toegejuicht hot bclooncn van do deugd, het ontmaekeron en strafftn van de ondeugd en waar de hoer Vrttman, ondnnk» do verdienstelijke vfjjze, waarop hij zijne marquO-rollen vorvnlt, .slechts spaar zaam snccè» verwerft. Tot die tooneelcritiek rekenen wij ook te bebooran bet schetteren tegen hetgeen vijan dig genoemd ia dramt» tPaiuNire. Ni«6 steeds en onder, lederen vorm ia die sloffe pissend, maar aangezien hot eenvoudig ignoreeren van een beettand euvel tol ni«ts goeds leiJt, on daarentegen het sterk belichten van de keerzijde der galante wereld, zooals in Odrltr geschiedt, veeleor eenc morocle strekking heeft, ligt de gevolgtrek king voor do lian'l, dat het streven t«gen do zooge naamde dramf» faduJttre noch het wezenlijk belang der zedeujkheid noch dat der kunst berordoiyk is. M. Hoog. Buk «Taaowde 3 pOt., Oblig. CoJorado Vi pOt laad. Xaxwell g pCt. ea Inootae Boads dito «i pCt. Onze BiauenL Spoorwegwaardea allen tot Blinden prijzen aangeboden. Aand. Holl. LTzoren MtaUoh, zelfs S pOt. minder, de Oost. Hj p. Boitel r/ez«l W/4 pCt flauwer, de overige soorten eire» I's pC^ l»g«r. Warschau Weenea undeelen 3 pCt. williger. Ia de nusischo tpoorwe«wMrd«a was d» stemming verdeelt, doch or«r 't geheel nog al willig, aandeelen Qr. auatscb. Jelex Oriasi, Jsle« Orul en Zuidwest verbetirden l a 3 pCt, daarentegen morsten l pCt Hn. Gr. niaatscb^ Bilt. spoorw., Kurak Cbarkow en Honch. Bysr. circa l put. prijsgeven; Iwangorod Dombrowo zelfn 3 pCt. flauwer. Amerlk. waarden toonon op oene enkele uitzondering na nog al groot avans aan; vooral Louis Ban Franaitoo a*od«il»n, Ie pref. aaadeelen 14 pCt, en de pref. aaud*«lo& lu pCt. beter op het gunstige verslag, Cort. prof. amd. Erio on W«ba«li H t. Loui«, Uuffalu Fituburg Fort Waj-ne. Curtif. Clev. H. V. en Coluaibus on Bt. Taul Manitüba Sbaroa kwamen allen 6 a 7 pCt. ütnhiwg. Vnnler vrrbeturden zirh 144 pCt Central l'acit'.c, CiietapOhlo, prcf.Chlc.N«rthw.,Chic.Or»nd TrunkUonvet llio thires en Obligativn, KanwH Pacif., 2do Hyp. en Kinkinc Tund, Oblig. Louis N«lirillc, Uichig. Central, Miüsouri KaïiwH Oülig., Aand. en Iiicomo l oö IM, ^u York. reuunvlv., Oliio, Oregun, Culif & Toledü, Peori» 2dc Hyp. lucomo lljuJa, da overiyo suorUu allon vas Overzicht vaa de EffeWenmarkt Taa 25 Februari tot 3 Haart 18S2. D« vrees door ons in de afgeloopene woeH gekoesterd, dat Tooreerst de koersen der Amerikamsobe spoorwegwaarden zich niet veel zouden herstellen hooft zich ge lukkig bl«t bevestigd, dunk zij de betere Now-York«eho merkeu, vergezeld met nog al kooporders. Ook voor AmaterdnmHche rekening werd nog al fond* ternggekocht, en op een paar dagen ni nitgcrunderd kon men deze week vrij Vi8t noemen. Da geldmarkt, elders nog al ruim, wat) hier ovoawel «cliiurdfh, althana het geld op prolongatie bleef voortdurend gevraagd en monteerde zelfs a 7 pCt. Op Amerikaanscho wianlen was zelfs eenigo dagen geen geld t3 bekomen, zelf* niet op obligaticn, hutgeen natuurlijk de spee.nlu.tio zeer belemmerde, dit iu al zeer bekrompen van do geldgevcrn, om liever (jolden to ver1utrekktin op prullen, zuuala cnUele star\tsfniid*o:i do wivro n&am verdienen, dan op aolic Je Aiacrlliatiiüehv s; o inu-j}wiardon, to meer .daar men vroeger hicrvuur toIbttvUt geen bezwaar h»J, en of do kours nu uo); tirnyliep, menig otaatnfonds in ook enorm gedaald, sooalg l!iitso:i, welke sodurt oen psar jaar, zouals1 <1« Ic'.-nin;; 1^7'J.TLJ, circa 20 pCt. daalden. Het waa Vfiorz-jkcr BOad dnt ïiyli het Douracpnüto hiermeda bemoeide, tu In-t waió beter. desnoods oen BurplaiS van 30 pCt. to vorderen, tlan i:i het geheel gecno Amerikisasehe waarden in prolnn.u&tie te nomen, want wolke Zdkcrhclil bazitton siaat-loudsen over het algeméou meer dun bijv. Et-rnte llvputhukcn op aoliedo ainorikaauscho maatachappijen. Do Europeeocho markten hielden zich modo ferm, do toestand te Parijs en London ook dor overige plaat»tn goren weder meerdere Btof tot animo, do gcUUchsarsutu verdwijnt meor en meer en de Politiek wurdt niet on gunstiger, do moordaanslag op do Koningin van Enge land oefende- ook weinig of geen invloed uit, Onze .Uollandsebe fosduen waren, uitgezonderd do Tieren, welko cira» V-i PCt. vedorec, vist gostomd, de Integralen en de drieën verbetordtm l/g a 1/4 pCt. Belgen Ifg pCt. hoogor. Hongaren «a Oostenrijke? TOOT Weener rekening hooger gezocht en allon circa l pCt, beter, het Is trouwens to verwonderen duur do toe stand vaa Oostenrijk nog alles behalve rooskleurig is, men zegt ««Ifs dat do fondsen zoo enorm op prijs gehoudon worden, daar «r spoedig eone leening verwacht kan worden. Polen monteerden l pOt. on Portogeezen 1/3 pCt. Bus sen orer bet geheel l/l fCt. botor; de fondsonsoortea I pCt. Aangenamer, zoo ook de Oosterlooningon. fipaajtarden, vooral de BnltenUn&che Schold, nogal gezocht en % pOt williger. Hen spreekt dat zich do Mmlstor net bet Engelschö Comité heeft verstaan om trent de oonTersiephuiaon, men spreekt van 1.83 pCt. Turken betrekkeiyk v*«t,leeniagl8CSeen fractie boter. De getinit schuld Taa Egypte kwam door Traag voor Parijs en London l pCt, omhoog, bet Torslag der com missie, openbaar gemaakt, toont aan dat hot bedrag voor de volle coupon l Hei a, n. reods neer dan voldoende is voor de betaling on er nog oen saldo toor do Korember-oonpon overschiet, dus Let eonlge kWMd ia de Politiek, die wauichtJnlQk wel bevredigend opgelost zal worden. Van d* Noord-Amerikaansohe staatsfonds«n monteerden eertutoatea Plorid», op de bevestigendo tydlng dat de nieuwe stokken spoedig verwacht kannen worden, dezelve konden zich 21fe pOt. verbeteren; zoo ook Mexicanen met vraaff «oor Londen, welke l/t & 1/3 pCt. opkwamen. Oeoons. LottUUn» daarentegen moosten Sl/s pOt. derven. Tin de Ïtud-Amerik. «Uate«bttldon waren Brazilianen weder iets meer gozooht en een fractie beter, ColumblIMB verloran evenwel l/j pOt, Penunan 1/4 pO t. williger. Kaar Venecuelk'i was .weder meerdere rraog, er arri veerde op nieuw eene remise voor de Augtutos-coupon, groot Ds 4907; eeao Terbetaag van 1% pO*. T»lt ook TOOT dit fonds te TerauldAa. Ia OBM Indostr. WMrdea beteekende de omzet ntet TseL Saar AAik. Hand. v«ma. ontotoad w*d«r meer dere rrsag «a toonn per saldo *to «vaas vmn 4 pCt. ?ia; Ha,TsBStoooibootd, montsord» IV» pOi, Eotteid, lateta. Cred. Baad. Tenea., Aud. Soa. Bed. Stoomb. Bottera. Haad. Tereea* ea Oblig. «ooarr. SederUnd Terbeterden allen l pOt, dMtvatogea Teranadetaea Hudel* Tereaa. Amsterdam, Paadbr. HoB. Uyp. B4nk, AM*, w ObUf H«d, lad, Baad, Btnk In Trnmaandw!t?n was weinig affaire ; Aand. RUtnig reentKing verminderden 21 V, pCt. en Oooische Htoum tram 1L> pCt; in do overige 'soorten ging niota oin. Yan de l'racuieloten mouteerdon Amtti'rdmuöebe a f 100 11 s pCt. ditu a /'lOOO l.'s pCt., l'aloi» vour VuUtBvhj kwamen 31/4 pOt. op. Antwerfwdiu en Itrusaclsclia nüm l pCt. lager. Hon' caawcho 11* pCt. minier, Btuhlweissenburg ','j pCt. flauwer; Thfitffcloton kwamen l pCt. op. Van do Óostonr. verminderden Icenlnsr 1854 1V4 pCt. ditu 1KU4 31 4 pCt. na do trekking. Doden Crud. Anatall 2 pf!t. williger. ' IluiMiiieho l W.C l'; pCt. lUnwer. Madridacho m«cr ge zoelit eu pCt. anngeiiamur. Prolotv;;atio koen* TtrlverJe van S tot 7 Ct., doch was wciler i t! pCt. op het eiudo Jer week aauKCboden. De Illuioii» t'vntral heeft liet plan do Cbie, St Louis en Kew ürleana voor UO jasr te pacliten en do Aandeeleti 4 pCt. rente to guarandccren. Op do pref. Aandoelon der Orcgon C'aliforni» Zal 2 pCt. dividend uitgekeerd «Oïdeu. Er werden vi.rli«n-loH: Confrderées A f IS.?. Cairo Sharos u circa 21 pCt AMERIKAAXSCHE XLUI. Van hot definitief jaarverslag van itoHn:T.i!orilU' en Western »pounre;{uiuaUubapi>u, u.ur lu-t jn»r i gBiido 31 Uccuuuber l MS J, lo duor do Verofnigluj tut Administratie, oudor tliivi-tie van llubruulit e. s. eeno vertaling verkrijgbaar Ki'stfM. Aan hot n'.ot van liet verslag aan de nandcclhonJors zegt de prCHHloitt der maatschappij, de heer J. W. Jonen: ?Het nl'ijeloopoii jaar is gewmil cou jaar van over gang vivu den vroOjjuron toeataud van af hankulyklicid van woinig bovrietido verbindingen, en van vuurbervklüig otu uwo bezitting in een tooatawl van onaf haiikelijkhuid to brengen, door ons to ycrzekvron van een vervoer en lor cigon contrók', en uw bestuur gclouft niet ver trouwen, dut wanneer al ilo maatregelen, \vc>ll;c ht>t liocft genomen voor do.verbetering van uwe (.'igvudüni, speciaal jen verlengingen van uwo weg naar livlfcugrvjke eindpunten en verbindingen mot auüore notteii, en du ontwilik; lius (? van do kolenlanden, welke vour hun vervoer vuu de New-Caatlc en Oil City on do OU City on Itidyway Bpuorvrcgau gebruik mooUn maken, vultuoid zullen zijl'., de nukomntfu do wyahoid der gcuoincu maatregelen zullen aantooneo." Zjmler twyiul zUn do plannen, zoo do uitvoering zon der vertraging, of stoornis kan geschieden, voor do MaiUjc!j,i])py van groot belang. Wat tegen do onder neming vult intobrongen, heeft don ook luiuclcr betrek king op lietgeon voor do Maatauhappij nog to doen overbljjlt, dan wol op den toestand waarin do " ~ "^' PitUburgh en Western, zich thans bevindt. Uit het rerulac knn toch worden opgemaakt, dat de wegen, die zjj in bozit heoftgckregenover'tyehoolinslflcliton toe stand waron, wat ons niet behoeft to bevreemden, door zij voornamtilijk voor liet transport van steeiikuul uu petro leum zyn aangelegd. Nu eohtcr hot plan ia opgevat, om do Jjjncn der ItMtseh&ppy, door het boinwu der noodigo cxtonsisn, to gehruikun voor het vervoer naar Chicago, het Noord-Wïstem, Columbns, Cincinnati, Indisnapolis, Lonisville, Sprtogficld, Bt. Louis en het Zuid-Weatan, is hot te vreezen, dat grootc on kostbare verbeteringen noodig znllen blpen. Of voor dio verboteringcn ook na de voltooing der lijnen naar Buflslo en Salamanca de Tcroi«chta mhUlelon beschikbaar zullen zijn, u uit hot jaarverslag niet uptcuukcn, omdat do b uw der lynen naar lluffalo en Salainanca on du verbeteringen aan do vjltouido wegen onder euu hoofd ztjn gebracht. Aangenomen, dat de bouw dier lijn en geheel nlt de beschikbare activa bestreden wordt, zoo zal du Maat schappij in exploitatie hebben pi. m. 850 ru(j!en spoor weg, waartegen zullen nitotaan: Da. 8,C50,OOl) gcwuno aandcelen, ? ? ? l.SÖD.ÜOO preforcnto aanllcelcn, ? 7,500,OUO ubligati«n O pCt. Alvorens op do gewone hier ter beurzo verhandeld wordende aandeelen, iets kan worden uitgekeerd, zal voor rente worden vereïscht pi. m. B». 450,000 'sjaan, . dividend op de prsfer. aandeden ? 90,000 ? Te zaracn DU. 510,000 ' Do verbintenissen wegens huur van uiatcriuU ctiz. laten wij voorloopig buiten rekening. Volgens het verslag bedroegen in 1881! du bruto ontvangsten Da. 5i)8,SCS.i3, exploitatiekosten (UO pCt.) ? Ü51.27B.07. Netto ontvangsten Dd. 2i-J,092.7ü, of Ds. 1IC9.55 por iayi (volgens verslag). Op Sou nvjlcn' zon dan ontvangen worden Ds, 049,342.50, of onsevoir het bedriig, dat vour ubllgatiünau prel'urente aandeekn minstens noodig zijn zal, Nu knu worden aangevoerd, dat wanneer ponmaal do vcrbiüdingui» voltooid ziju, vianneer daardoor de ^Taag tiïnr MtiJL'iiknica kan werden bevredigd, wanneer hot vervoer in meerdere mato ovor de lijniiu dürllaatuehappy wordt Beleid, de ontviuigstcu voel lioogerzulleii worden, waar men vrriiczu daarbij niet uit het oog dat dio verbindingen gróotcndcels nog gebouwd moeten worden; dat uit het v< rslag nivt biykt of du Hsatschappü daartoe voldoende miud'elen bezit; dat bij do berekening der joarlijkscho ver plichtingen, de huurprijs van materieel buiten beschouwing Su gelaten rn dat da exploitatiekosten in 18H1 CO pCt, be droegen, wat voor oone Maatschappij als dozo buiten gewoon laag i». Mij komt hot voor, dat onder de Omstandigheden waarin wij thans verkeoron on naar do gegevens, diode Maatschappij heeft verstrekt, de tegenwerpingen groptcr boteekonia hebben, dan wat ten gunato der onderneming kan worden aangevoerd en dat voor dividondbetaling op de aandeolea der Bufftlo Fittaburg en Western Bpoonrflg KMtscüappIj da vooruitzichten Biet gunstig rijn. Amsterdam, 3 Maart 1889. J. v. d. Burg. Burgerlijke Stand. Ondertrouwd op 9 Maart 1833. Abraham Berkman met Sara Johaana Diodricfi, Willem ThoodornsBertram met Jacoba van dor Heijden. Albert Bos niet Anna Adella Jongbloed. Petrus Matthcus Broekman* mot ifargnretha Elizaboth fiazekamp. Jacob do Groot met EeleoVa Baeltlel. Bijman llossnli met Klaasje Janse. Willem. Homborg met Eliaabetb Hormina de Boor. Jacob Jansen met Anna Maria Sraith. OerardnH Mermanus Jongobloet met Maria Daanwn, Me\jar Kalker met Saartjo L«vio Auerbaan. Jan Godirlod de Klerk met Jobanna Borendln» da Boos. Bapbael da Jf «ta met Eather lUmint Hobertos Johannss PransiBcos Mulders met Hendrik» Gattiarina Kltjn. Leonard Oarel Papet mei He1«na Charlotte Mohne. Arti Penning met Henriette Wiihelmina Subke. Frandscas Joiiannes ScheicUl* met Jouanna Catuarlna Dorothesr Craraer. Joan Baubrun Bchrisk Thlerens met Kmma Chrlstina Pieterse. Hendrik» J'ohaonesWalraTenmet'WcratarlnaKllsabeth WalravML Carl Bobsrt Wetser nut Aans Maria DrillfngV Jaoobos JohanaM van Lewntso mot Lomln» N aarfnga, ftan Baptist Boagen m«t Johanaa BliaabeUi Petei. Henri JaoqoM Xboman roet Jaooba Anna Wanner. BJoers Vfaaw jmt Trtfriil« laakhont. Pieter Hendrik Ooethart met Maria «woaorade Voort. Mtanass Hoorfani nel IwcdÉaa Maxüna Zurfob, PkeMt Tnoelsoas Berk mei Catbadna' AM 0««rtiisi JiM.mnl JiHjr'rraodmtBv « Amsterdam. Maandag 6 Maart 1833, dee'vöormiddagi ten tien are precies, ia ^FrasoatL" 81 Soawterrelaaa, en l Opsl*g-T*rrsln, Terleafle Ckoot* Wittouburitarstraat. Des atood* ten zos are precies. Een Huis, KaaBikoadwarastraat 4. Eea Bain, twee Achterhuizen ea eea Open Torrom, Lauriergracht 78. Een Winkelhais, Bonte Tatndwarsstmat 14. Twee Huizen, Tuiostraat 84 en 66. Een Winkolhaie, Korte Brouwersgracht 10. Twee Hui»en, Bchtpanburgerpad 7 eu *. Eozi Wiukulhui», Uileoburgurstraat 69, Ecu llnis, achtor voorgaand 71, , Ecu Huil, Overtoomschon Vaart. Tweo Stallen met Koetshuizen, naby het Frcdcrüspl. O en 8. Eon Winkulhui», Biimcn-Ainstcl U. Ket. Huis, ï'alckatrutt 18. ?Ecu Uuis, Qroote Hontstraat 19. Een Huis, Liudeugraeht U6. Een VinUvlliuiK, lioomHtraat 3. Een Wiiikvlbu^, Einuen Dummontraat IL Eun \Viiikelhnid, lli)ug»lraat l*. Een TS'rjkcthalB, Ciclderavhck^do 4>. Een HVÜM, lo Lindeudw«r»(tr»at 34, Kun \Vinkelhnis, Utroeht*ch«*tmat M. Eon Ilnis met Tuin, Lnigo Luidschedwarsitraat 119. Een Wüikulhuii). Foehestrsat 27. Twee Huizen, Bpaarudtmuioratroat 35a en 35b. Een Jluis, rasHeeniergracht 3. * Drie Woon- en Wiiikelhuizen, Duiten Oranjestraat l, 3 on S. Eoti HitiB, IVinson^raelit «33. 4 Bouwterreinen, Iti llngode Groot- caOldenbarnevoldstr. 2 Bouwteireineu, Nan»ankode. In ?Do Brakke Grond", dca avonds ten O aro precies. Eon lleererdiuib Itegniioi'sgracht 111. Een Koutsluü» met l'nardenatalling, N. Looijerstraat 09. Tweo Huizen, Koj-nliersgriicht 120 on 128. Tneo 'Hiüüoa, IlofnlioiTgraulit 101 on 103» Ei>n dubbel Huis, Prinsengracht 1019. Ken Huis, Kerkstraat 307. Een Hui», Korto Lcidschodwarsutraat 07. Een Hoi», Heorvnütruat U. Eon HUID, Qraventitraat 24. Ecu Hui», VtrechticlifHtruat CO. Ëeu Koopmnnsliuio, üeliiei-noliek.lde 88. Een KoopmaimliniH, Prinsengracht 1021. Edn Küopnianrlicis, Kloreaiersburgwal 63. Een Koopmaji»)jiü«, HecrenRrneht B6. Een 1'akhuU, liaarlcmmei' lluiittuiucn 1S7. In Veillns aanae«tairu« Pereeeloai» 13 Maart. Twee Huizen, Hccrcngracht O en 8. Lou Heervnhnis, PriDHOiigracht 812. Eon. Huis, Oovcrt ninekstrut 380. Een Hui». Swanenburgeratraat 27. Een Erf met stcenen Loud>>, Lang» Qoutstraat C3. 58 Üiiiiwtcrremcn. Wecsporzijd». Een HeercnhuiB, Kostervtraat. Een Kotipmanphui», OelderHchc Kade 4, Een Wüikelhuïs, Ocldenithe Kade 2. Jieii Koopmant-hnis, Keizeragrjfht 444». Een Huin, Vilenburgeratraat 62. Eua AVinkelhuis, Uilenburgerstruat 120. Een Hui», UtrechUchcdwanMttmat 57, ' . Ee:i Huis, llerjbraiidtBplcin 18. .- ? Eon Kmuvr- en Wintorverbiyi, Bpaarndammcrsstraal 01. Een \VinkvlbnIn, Prinsengracht 50. Di-io Hulzen, N. Z. Voorburgwal 811, 313 en 313. Een TVinkt'lhuia, Prinsengracht 4. Een Winkellmls, Bingel.3. Een Winkvllinlo, S. %. Voort)Urgwal 29. Een Winkcillmis, Wagonstrnst 10. Tweo Vr'inlielhiiizen, Parkutrant 7 on 3. Een dubbel Hui», Lindeogracht 113 en 115. Een VTinkelhuiB, Vinkcnstraat 44. Een Huis, lliilderstraat 33. Eon HeoreiilmiB, Constautyn nnijgcnstraat fc Een Koopmanshuia, Spuiutraat IStj. Eon Hgevcnhuia, Hcemogracht &'J4. Een Villa, Vondelatraat 80. Een Huis, Molenateeg 5, Een WoonUnis, Prlnsengi-icht 343. Eon Hui», W'atergra«f*iuoer. Eon Huls, Boomstraat 50. Een Hais niet Achterhuis. Anjcliersstraat 141. Een Huis, Lnngo Kcizomtraat, 25. Een Wooutiui". Korte Küixei'sdwarastraat S. Drio Winkojhuizen, £1. Kattcnburgeratr, 174,172» ea 172. 15 Maart. 21 Bouwterreinen, Govert Flink-, Ferdinand Bol- enjaa Stoouatratcn. Vergndcringen. AMSTERDAM. C Maart. ?Holl. Hypotheekbank. ? Eensgezindheid. ? 3 nur. 8 Maart. ? Vorccniging Architcctura et Amicltlft. ? Maatucli. tot Kut v»n 't Algemeen. ? 8 uur. 9 Maart. ? Üutvang- en betaalkas. ?Doelenstraat 33. ? 3 nar. 9 Maart. ? Panonma-Maatscli. ? Eensgezindheid.? 11 uur. 14 Maart. ? Vccnon'1aal»cho Btoomspinnory on We verij. ? N'ut van 't Algemeen. ? 3 uur. 23 Maart. ? Amsterdamscho Oinnibua-Maatachappy. ? Eensgezindheid. ? 11 uur. 3 April. ? Nuaral. Vonnootschap Üitgowra-Maatach. ?Elaoviier." ? Kut vau 't Aljjouoen. ? al/3 unr. T K U IJ IJ U Onder do ruliriok TE UUUll worJon gratis opgonoman oniiigoD, kamers enz. wolke vóór Vi-ydag één aar opgogevon ZIJQ, mot rormqldtug van btimJ, Lokaliteit, Haurprij» en wanneer te nanvaitrdon. Opbaren hieraan niet voldoende kunnen ni«t geplaatst wonlon. ? By rèrhnring wurdt men beloofd verzocht daarvan dlroct kennis to gaven s«n liet JUareaa van dit lilsd, ilokia 2. j. li. öcsloff. Voor- en Acliterkamer, 118 p. m. Terstond. 118. Gestoff. Voorkamer mot Alcaof, f IC p. m. l April. Amtttet. 103. Loods, f700 p. j. l Kd. 107. Loods, flBOO p. j. Terstond of I Mot . ? ? 107. Lokaal, f 000 p. ]. Terstond of l Hoi. 109. Bovcnhuia. f 1100 p. j. l Mol. 11S. QcutolT. Zij- on Binnenkamer, f35 p. m. Tarstond. 11. QostofT. Toor- on Slaapkamer, f 20 p, m. Terstond. titanen n***ti**merntra<rt, 10. Huis, f 1100 p. J. Terstond. 33. Gestoff. Kamer, f 13 i. f 14 p. m. Terstond. ÈHnneiitaitt. M. Huls met Tuin, O Kamers enz., f 1200 p. j., l MeL 103. Hotü, 6 Eamor» on«. f «00.? p. ). l Mal. 126. 3 Zolders met TUerinpr, f335 p. j. l Mei. 190. 2 Zolders, io Etage, f70 p. j. Torstond. 17. Huis met sonsteirala, f MO p. j. Tent. 16-91. Bovetth., 8 kam. enz. f 300, f350, f 335 p. J. Tent. 33. Borenh., Ie Et., 3 Kam., Ale. eni., f 800 p. J. Tont. 39. Buis «n Tuin, 3 Kam* Alc. enz., f 850 p. j. Tent. 88. 3 Oestoff. Voork. 3o Etage, f 90 p. m. Terstond. Cmmmr Ftteritrma*. 175. 2 Bovenhnizen, 8 Kamers enz., f 250 p. j. Tent, 175. Bovenhnle, 3 Kamen enz., 1300 p. j. Tent. SB. Oeht. Kamer met Aleoof, f SS p. m. Terstond. 50. 3 Q««. Kamen, Ie Etage, f 60 p. m. Terstond. 70. Qem. Voorkamer mei Aleoof, f M p. m. Torstood. 93. Kantoor, f 100.? p, J. Terstond. Zolder, f 1*0.? p. J. Terstond. 93. Kantoorlokaal, f35 p. m. Terstond. 100. Qem. Voorkamer, lo Etage, f 35 p. m. Terstond. 6. Qem. Voorkamer «et Aleoof, t U p. m. Tentend. t>rte*onimg9m*tr*m*, U. Bals, 8 Kamers eni., f 340 p. j, l M«i. M. Bnls, f400 p. J. l Het. 113. 3 Oeo. Kanen en «ntte, f 80 p. n. Terstond. 184. Kamer, 41.75 p. w. Terstond, U. Oen. Kamer met Aleoot f 16 p. m. ^Tentend. Oom. Kamer met ttacpfcamer, f 13 'p. m. Terstond. U. « ZoUen, 1100 p.J. Tentend. «.Owteff. J7.H«ta.a «8. Oesteff. BofVBlniie, 3e Wage. f B* p. m. Terstond. «os, tlfO p. i 1.IM of l Jon*. IXtief UdaL , 5 Kauars eni., f; 50 p. J. lIIoioflJaoL 67. 0«m. 2t)- en Binnenkanior, f400 p. j. Tuisluad. Cestoff. Kamer mot Blaapk,, Ie Et, f 18 p. m. Tent 9d. leBorenh. Voork., 3 Aio., Keuk. eas., f 3.80 p. w. Tst, 9d. Ie BoTeab. Acbtorlu 3 Ale., Kenk. ena., f 8.SO p.w. Tst. 9d. 3e fiovonh. Voork., 9 Alc., K»uk. eas., f3.30 1>. w. Tst Bd. 3« BoTouh. Aoliterk., 3 Ale., Kouk. en»., f 3.? p.w. T«L 9d. 8« Borenh. Acbtoik , tl Alc., Keuk. enz., f U.80 p.w. Tak W. Ie BoTonh., 3 Kamers eni. i. f 300 p. J. Terstond. Hawrraifjs<»«. 1. Ong*m, Kamer mot Alooof, f 30 p. m- Terstond. S. Vrty bovenbais f 880.? p. J. l Hol. 179. IS Bovenu.. 3 Kam., 3 Aio. en*., f 277 p. j. Tont 80 Bovenb,, 3 Kam.. 3 Alc. enz., f 200 p j. IVmL 131 on 133. Ondanto Jlovcnhuwen, f5 p.w. Torstuud. 63. OostofT. Yourkamor mvt Kost. f 30 p. m. Terstond» 100. Kamer mot Kost, f40 p. m. Terstond. 11. 3o Borcnhnls, f 800.? p. J. Tomtotid. 3o Bovenknl», 9 Kam., Aio. enz, f130 p. j. Torat. 17. Hut* mot Tuin, f400 p. j. l ilm. 33. lo Bovoiihui», 4 Kamera oust , 1 300 p. J. l Mol 15. Jlovonsl Boronh., 3 Kamers on»., f 30 p. m. Tornt 85. lUutoorl. met lessenaar on knikken, f 300 p. j. Turnt 43. onxom. Zy- on'Bintioukamor on Snitc, f35 p. m. l Mei. (85. Oom. Kamer mot Kont, f 48 tot f K p. m. l April ot TT. 87. Hnls OD Tnin, 4 Kamers oni.. f 375 p. j. l MoL 80-01. Terrein mot Loodsen, f 1000 p. j. Torstond. Jarott tuut C'mm[t«m*trmmt* 1. Qem. Kamer, f30 p. m. Terstond. 30. OostnfT Kit- en Slaapkamer, f 18 p. m. Terstond. 113. Oontoff. Voorkamer, flO p. tn. Terstond. 118. Ie Bovcnlinis, f25 p. m. Terstond. Jacuh vmn t^emat-vttrmat. 3. Oota. Voortianer mot Koet, loEtn^'O. f 40 p, m. Tent 36. Gom. Voorkamer met Slaapplaats, f2.50 p. w. Teni, 141, Oem. Zit- on Slaapkamer, f 30 p. m. Tcratond. 439. 5S7. Qem. Kamnr mot Kost, f45 p. m. Terstond. Oom. Kamer me' Kost, f30 p, m. Terstond. Iluia on Tuin, f!)00 p. j. Terstond. KfrKttraat. Vry Bovenh. 5 Kam. onz., f G50 p. ]. lo Mcl a.s. Oestoff, Kaïner, f 12 p. m. Torstond. 3 Oem. Kamers, f40 p. m. Torstond. Ie BoTcnknlg, 9 Kamora enz., f 260 p. ]. l Mei. 78. 101. 356. 398 16. 30. 80. 92. 139. 133. 60. 63. rakkeldar, f 1.50 p. w. Terstond. 134, Oeatoff. Voorkamer, f 10 p. m. Terstond. Oestoff. Viior- en Staapkamer, f 8 p. m. l April. Korte PrimtemfjfncM, 3e BovoülnüB, 3 Kamers enz., f 2C5 p. j. l Met. K routine Wa»l. OeBtoff. Kamer on Aleoof, lo Et., f35 p. m. Torat tMtific IJclttrcheitivat-tftraat* Oestoiï. Kamer, f 12 p. m. Terstond, Oestoff. Voorkamer tnot Alooof en Kost, f 40 p. m. Tst Xji*tirter*traat, \Vetkplaat«, f 250 p. j. l Hoi. Oem. Kauicr met Kout, f45 p. m. Terstond. 201. Voor- en AcUterkaracr, i 3 a f3.50 p. w. Terstond. 15. Ie BoTonhnis, 5 Kamers enz., f275. ? p. j. l lloi. 16. 2o BoïcnUuis, 5 Kamers enz., f 250. ? p. J. Tersb l H. Se l'oviulmis, 5 Kamers enz., f230.? p.}, l Het. 20. lo BoTcnlitiis, 5 Kamers qpz., f800.? p. J. l MeU 2o EoyCnlmi», 5 Kamora onz., f275.? p. J. Terst 95. Ilnia, 4 Kamera enz., f30 p. m. l Mai, 110. Oetrtoff. Zykamfr, f 12 p. m. Terstond. Mn Hrittttrmmt. 8. Hais, 3 .Kamer» enz., f 375 p. ]. Terstond. ftHttlcrgt^tckt. 3. Bovenhnis, 5 Kamers enz., f400 p. ]? Terstond. 6. Fakkeldcr, : 4 p. w. l Mol. t. Huls, B Kamoro onü., f750.? p. J. Terstond. ' Vr<J Bov9nhnii(.'7 Knraers onz., f650. ? p. J. Tent 9. 2o Uorcnli., ÖKnm., Salcoren enx., f395 p, J. l MeL 10. Huis, B KnmerB onz., f450.? p. j. Torstond, 75, Huis, 4 Ksmera one., f450.? p. j, Terstond. 3 Bovenh. 4 Kamers enz., f 300 p. j. Terst. 76. BISoveah. 4 Kamers enz., f300 p. j. Tcrot. 78. Geatoff. Kam. mot Alc., 2o Et., f20 p. m. Terstond. Xttt. 66. KantoorloU-Ml, f250.? p. j. Terstond. 79. 2 Oem. Kamers, f400 p. ). l MeL 18. Oeatoff. Kamer met Aleoof, f20 p. m, Terstond. 199. Oem. Achterkamer, f 20 p. m. Torstond. 32'J. .Oem. Kamer mut Alcoaf, f 30 p. nu Terstond. Gcni. Kaïuor. f20 p. m. Terstond. 339. GcitoQ'. Voor- on Slaapk., f30p.ru. 15 Maart of later. Iftemwe f,vfie»traat. 11. Gestoft Voorkamer, f IS p. m. Terstond. 39. BoYonbnii, f325 p. j. l Mei. 40. Huia wet Tnin, f 875 p. j. l Mei. 70. IIuiD mot Tuin, f410 p. j. l lloi. Xtenioe t.*ritue*gracht. 1. Huis, f1075 p. J. l Mei. 44. Oagcm. Achterkamer, f 10 p. m. Tewtond. rroarltttrmfirkt, ? 8. Gem. Voor- en Achtcrkamor, lo Et., f25 p. n), l April. 115. Vrij Bovcnlmis, 3 Kamers enz., f300 p. J. l Mei. Sf.Vi. Voorburgwal, 73. Gestoff. Kamer mot Kost, f 40 i f45 p. m. Tornt 98. 2 Gentoff. Kamer, lo Etage, f 50 p, m. Terstond. 932. Kantoorloknlen, f 350 tot f 800 p. J. Terstond. Ourfe Iictiettraat. 4, Gcstoff. Voovliaiu. met Aleoof, Ie Etugo f 20 p. m.Tcrst tt. L i'narlutt'fjival. 1S5. 3 Gem. Krvmcra en Buit», lo Etage, f 45 p. m. l Mol. 824. Gofitoft'. Blaspkanwr, f 8 p. m. Torstond. 328. 2 Gestolt. Kamera, f 30 p. m. l April. F. -C. H«*ft*traat. 80, Gem. Salon mot Alnoof, Parterro f 20 p. m. Ter«t. 02. Oii|jom. lo Etoso, f450 p. j., vr\) van bofastlng. T«nt 84. Ocui. Zit- en Blaapkamor, f25 p. m. Temt. of hitor.' 184. Gom. 2it- on ölmipltamor, f35 a MO p, m. Torst. t* iet e r Vlamtngftraat, 72. Bdvonhhli, f3.60 p. w. Terstond. liovenhaia, f 3.25 p. w. Terstoiid. 76. Bovcnuuls, f 2.90 p. w. Terstond. 170. Qcatott. Kamer f 14 p. m. Terstond. 192. ?Winkellmis, f 000.? p. J. l Mei. 937. Gei». K&mcr met Koet, f 50 p. m. l April. Vit). Voorkamer met Aleoof, lo Etage, f 18 p. m. Tcrst. frtntettttraat» fl. Gom. Kamor, f 15 p. m. Terstond. 16. Kantoorlokalen, f300 tot f 800 p. J. Terstond. 130. .Bovcnhuls, 3 Kamers enz., f800 p. j. Terstond. IS. Gestoft Voork. met Kost, f30 p. m' l Apliloflafcr. 43, GMtoff. Voorkamer mét Aleoof, f20 p. m. Tornt. 49. ZJjk&mer mot Aleoof, f28 p. m. Terstond. 73. Oestoff. Voorkamer met Aleoof, f40 p. m. Torst Rapenburg. 18, Hnl», 4 Kamers enz., f600.? p. J. Terstond. 99. Huis met Tnltt, 8 Kamen enz., f 500 p, j. l MoL 167. BulB. 4 Kamen, Aleoof enz., f750 p. j. Torst Reettraat* 4. Goot. Voorkamer mot Aleoof, f30 p. m. Terst 3. Vit) Borenhniu, f 1000 p. j. l Mei. 12. Zit- en Blaapkamor, f35 p. m. Terstond, MttHttm, 110. 3 Ongein. Kamers mot Aleoof, f 30 p. rn. Tent Romitlenffffg. B. Gestoff, Voor- en hlaapk,, Ie Et., f 30 p: m. Tent 169. Onderste Bovenh. i Kamen enz. f400 p. J. Terst 164. la Bovenbnia, f5.60 p. w. Terstond. 45. Oestoff. Voorkamer mot Alooof, f 14 p. m. Terstond. 69. Ondente Voorittmer met Aleoof, f3 p. ir. ToraL ?69e. Oom. Voork. met Aio., 2e Etage, f 14 p. m. Tent . Bovanhais, 4 Kamen eni., f 800 p. J. l Mei. 117. Bovenhnla, f750 p, j. Terstond. 88. Oen, Voorkamer, f 16 p. m. l April. 57. Hals, t Kamers enz. f 600 p. i. l HA, «0. Onderstnk, f 300^- p. i. l Mei. 84. BoTenhnta, f 850 p. I. I Kei 184. 3 Oeatoff. Kamers, f «O p. m. l JteJ. 164. Gestoff. aiaapkamer, 8» Bta«, f U p. m. Terst 898. Kelder voor Bergplaats en Kantoor, 1 30 p. m. Tont, SOO. BovenlwJs, f 1000, p. j. l TM* .? \ jV^PVi^^^sVsi^ysr^lVvsVtTel t M. Ie Bovanhaii, f 19 p. m. Tantond. Soa. Se BOvenA., 9 Eaoian ena, 1 11 M p. o. l MeL A?.- tig» WEEKBLAD \EDERLAM Verscbynt lederen Zondagochtend. Uitgevers: ELLEBMAN, HiRMS & C°. Kantoor: Bokin 2. ZONDAG 12 MAART. Abonnement per 8/m ? l?. fr. p. p. ? A&ond. Nummers atn de Kiosken Terkrggbaar k » Advertentiën ran. l?6 regela ? l? iedere regel meer > 1.15. 0.10. 0.15. INHOUD: KET TUBQBSDB TAANDEtB E» SLAASDB TBOM, door J. A. LeTj.-? B3E8WBTBDBB70BMIHG, door Mr. W. L. P. A. Molengraatt ? STAATKUNDIG OYEBZICHT. ?ALLBKLEL? GEMEENTEZAKEN: Een koncertaaaL ? Uitde Maasstad.? uit de H*fstad. ? TJHds Bl»»eaops(rtad. ? Dit Groningen. ? »TJNBT: KeatoonoeV-criUek la het beschaafd» Nederland im de ItaMnw.? TJlt de B<rtt«rdtiasch» toon««lw«r«ld, door H, T. P. ? ICaatsohspptf tot b«rord«ring van toonkunst. ? Toonknnstenaan-Tsreeaigüiff. ? TJlt Londen, door 0. ? LFTTESBLTODE: Mstrische Tertallngon, door A, B. Soboavers, ? Yerdedigtog, door J. T. d. Vllot. ? Een w0sg»*r aaabat voord, door G. ? Losalng-aati-franscb, door prot Alb.Tb,? 80HAAKPBOBLEEM. ? FEÜILLBTON: ,DE JONGE MOSOTK," door Jan Btoon. ? WAARAAN WLT LIJDEN, door 7. A. Biontje*, U. ? AT.T.nnr,ieT ? BBTETBNÖTTB. ? OYEBZICHT VAN DB BFFEKTENMABKT. ? Amerlkaanscbe spoorwegen, door J. T. d. Bnrg. ? Tellingen. ? BargeHjke stand. ? T« haar «ijnde woningen. ? V«rgad«ringen. ? ADVEBTENTIEN: Schouwburgen, enz. 9fet vliegende Taandels en slaande Trom. Doet de invloed der militaire wetten, reeds bij voorbaat zich gelden? Hebben wij van nu af, aan den stormpas, ook op geestelijk gebied, ons te gewennen? Zijn er eensklaj verontrustende berichten ontvangen, dat Ui land in nood verkeert? Heeft een plotseling dreigend gevaar veroorzaakt, dat het Regle ment van Orde voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal in staat van beleg verklaard en daarvan de parate executie verkregen moest worden? Deze en dergelijke vragen doen zich op, nn des voorzitters, door tien leden overge nomen, voorstel nopens de wijte van behan deling der wellen op de militie en schutte rijen ? een voorstel op 2 Maart jl, aange kondigd, op 8 Maart daaraanvolgende, na schriftelijke voorbereiding en mondelinge ge* dachtenwisseling, afgedane zaak k Wie nu nog beweert, dat de vertegenwoordiging niet grif en vlug met 'slands aangelegenheden raad weet, kan door de stukken worden ge logenstraft. In een oogwenk ? alvorens het land tot bezinning komen kon, alvorens zelfs de olficiöele stukken allerwege zich kunnen bevinden in handen van het leesgraag pu bliek ? is de verrassing beraamd, geleid, volvoerd, gelukt. Eer men buiten de Kamer tijd tot nadenken had ? m de Kamer denkt men steeds na ? zijn ettelijke voor waar niet de minst gewichtige bepalingen van het bestaande Reglement van Orde voor het front gefusilleerd. Eer men op-of omzien kon, zijn voor de militaire wetsontwerpen ingevoerd: zelfstandige rapporteurs, naar net model der werkwijze, bij het jongste, nog steeds in theorelischen toestand verkeerende strafwetboek, gevolgd. Tijdelijk slechts, zóó verzekerde men geruststellend, zijn de zelf standige rapporteurs parlementaire instelling ten onzent -geworden. Tijdelijk slechts en voor ditmaal. Wij willen er het beste van verwach ten. Zij echier, die de macht kennen, doorpraecedenten en antecedenten op ieder regeeringscollefie geoefend; zij, die weten hoe aan trekkelijk het eens gevolgde spoor voor veler tiangheid of behoefte aan berusting is, kunnen nog wet blijven hopen, doch doen zij het iiiiii zonder grooto beduchtheid. Wan, dat men geen oogenblik het zich vcriieiü. Een allcrgcwichügsl beginsel is door rlo Kamer üls ware het in 'l voorbijgaan beflist. Een beginsel, zóó ver reikend en in grijpend, dal het schijnbaar onschuldige voor stel nopens de werkwijze der Kamer het middel worden kan om dien tak der VerteijoHwoordiging feitelijk en metterdaad geJieel ctt al van karakter en bestemming te doen veranderen. De zaak is noch ingewikkeld noch omFlnclitii». Ten aanzien der voorbereidende setfnehtenwisseling over wetsvoorstellen bedelst de Grondwet in art. 106 de na volgende twpaling: »0ver eebig ingekomen voorstel A's. luminps wordt door de volle Kamer niet j> rna-lslaagd, dan nadat het is overwogen iu de onderscheidene afJeelingen, waarin al de leden der Kamer lich verdeelen en welke "P gezette tijden bij loting vernieuwd worf(<in". Niets eenvoudiger dan dit voorschrift, naur men ziet. De gecursiveerde woorden echier zijn overbodig en schadelijk. liet op nemen van dergelijke bijzonderheden is des RrondwctROvers taak niet, en het btinde lot u het geschikte middel niet om de op zich '?elf nuttige vernieuwing der Afdeelingèn tot stand te brengen. Iniusschen ? de Grondwet heeft gesprok.'ii, en het gevolc kan zijn, dat deze of gene AMccling zich verheugt in tal van bevoegde beoordelaars van een wetsvoorstel, terwijl een hnrcr znsieren op dit punt toevallig nititrsi schamel is bedeeld. Dal zoodanige aan de vrtwhtbatrlieidderworgedachtenwisMling «a aan de i'ui vnn het daanran op te trnklfi j ai breuk doen moet, ij tamel5tküuide Het onderzoek in de Afdeelingèn ia wel eens en niet onaardig garnitoentdientt geheeten, in tegenstellingderparodövandeopenbaro beraad slaging. Is het beeld juist, denvoorbereidenden arbeid mag bet allerminst aan taakkundige leiding ontbreken. Daarin nu beoogt men zooveel doenlijk te voorzien door de instel ling van zelfstandige rapporteurs. Hun is, de zwaarwichtige zorg voor doel treffend gemeen overleg tusschen Kamer en Regeering opgedragen, liet kenmerkende hun ner benoeming is, dat men, te hunner aanstel ling, niet is gebonden aan keuze der Af deelingsleden. Het kenmerkende hunner taak is, dat de wijd en z\)d verspreide, onsamenhangende opmerkingen in de Afdeelingèn door hen tot een stelselmatig geordend geheel worden bewerkt en verwerkt. Zij verhinderen, dat, gelijk thans veelal geschiedt, in de Kamerverslagen de parlementaire schietspoel kris kras her- en derwaarts wordt bewogen, zon der dat het een sterveling gegeven is, den eigenlijken aard van het weefsel te onder kennen. Zij beletten dat allerlei Men's; elkan der gestadig naloopen zonder ooit in het blinde krygertjesspel elkander te achterhalen. Zij brengen loon, teekening en kleur, inéén woord: systeem in het werk der voorberei ding en geven daardoor juist aan het voor'g onderzoek een tastbare slotsom. iets wenscbelljker, mits daartoe hun javkkring beperkt blijve, 'Niets verderfelijker, '?suften hunne roeping builen die grens wordt uitgebreid. En dit laatste is geschied krach tens de jongste principieele beslissing der Kamer. Dat, in afwijking van het bestaande Reglement van Orde (art. 30), de Commissie van Rapporteurs een beredeneerd verslag uit brengt, (art. 4) het behoort met beide han den te worden toegejuicht. Het gemeen over leg kan er slechts bij winnen, indien met vaste hand het spoor is afgebakend, waar langs het debat zich te bewegen hebbe. Dat daarentegen taan de Commissie wordt opge»dragen het aangeven van hoofdpunten om «schouwingen in de afdéelingen", (art. 3), is reeds uitermate bedenkelijk. Ten aanzien der bepaling echter van art. 6 luidende: »0ver elke wijziging, door de Regeering na >het uitbrengen van het in art, 4 bedoeld »verslag vóór of gedurende de beraadslaging i in de ontwerpen gebracht, gelijk mede over »elke wijziging, van de zijde der leden voor> gesteld, wordt gedurende de beraadslaging »het oordeel gevraagd der Commissie ? ten aanzien dezer bepaling kan de veroordeelende criüek niet te streng en te scherp zijn. Uitvloeisel en oorsprong beurtelings eener onduldbare tyrannie, vervalscht en ont wricht zij de verhouding van Regeering en Vertegenwoordiging. Zij plaatst het overgroote deel der Kamer onder het toezicht van enkele bevoorrechte woordvoerders. Zij ontzielt de verantwoordelijkheid voor regeeringshandelingen, door haar steunpunt over te brengen bij eene Commissie van Ujdelijken duur. Zij ontneemt aan de parlementaire werkzaamheid den ernst en de klem, die uitsluitend het gevolg zijn eener onbelem merde, vrijelijk gevoerde gedachtenwisseling. Zij verlaagt de Kamer tot een bureau van registratie, geroepen om zijn zegel te hech ten of te weigeren aan de uitspraken eener bij huishoudelijk reglement in het leven ge roepen Commissie. Zij verleent aan deze laat ste, uit werkelijke of vermeende specialitei ten saamges t el d, een bevoegdheid, naar den vorm'en schijnbaar onschuldig, in het wezen en metterdaad, dictatoriaal. Deze kleinigheden zijn door het jongste besluit der Kamer, voor eens naar liet heet, bij overrompeling inge voerd. Men slaat., verstomd te zien, dat een deel der gezaghebbende pers van iedere rich ting niet slechts met berusting ze aanvaardde, doch zelfs bij het parlementaire keerpunt ju belende fanfares aanhief. Laat ons zonder omwegen en op denman af de werkelijkheid onder de oogen zien. Men slooft zich uit om de Vertegenwoor diging derwijze saam te stelten, dat zij van de toohgevende meeningen in den boezem der natie eene zóó trouw mogelijke afspiegeling bevatte. Men verdooft ons met jammerkreten wegens ongenoegzaamheid van het stemrecht, dat men, hier meer, daar minder, in allen gevalle veranderd, gewfyrigd, uitgebreid wil zien. Men zint op, men peinst over maatre gelen tot herstel van grieven: Grondwetsher ziening, censusverlaging, evenredig, algemeen stemrecht, wat niet al. Waartoe dit alles, bid ik n? VermoedelQk toch wel om hen, wie de kiezers hun ver trouwen waardig keuren, in de gelegenheid te steflen vrijelijk en onbewimpeld, des vereischt, van hunne meening te doen blijken. erbest, en ik neem aan, dat het gelakt w dergel(|k iddaai eener Vertegenwoordiging, wat hare herkomst en haar mandaat aangaat, tot stand te brengen, Ahoo, de gekozenen, die rt waardig en beicwaambebt geacht tot' hunner, omvamgrQJa f taak,' staan lUTuuiug uuuuci, vin?aiifciyaa f maa, staan j gereed Öaaï Vte' aanvaarden.-, mt etihtor ge-'t ».<..? v ? ? ?- ?? . * schiedt er vervolgen».? ftu vinden zij een keurslijf van bepattofe», waarby ia d» han den des Voorzitters fajiagd.^ de keuze ge heel of ten deeie van nto tien, die zoowel het Afdeelingsondenoek btUibandèn als de openbare beraadslaging gMUdig bewaken. Ge schept ia de CommUafr van Rapporteurs een College, dat voortdurend op den uitktjk, volgt het één «treek, voor de overigen afschrikkend werkt door het zeker niet aanmoed%end ge voel, dat men?voor militaire handelinfen, mili taire beelden ? tegen d« aaoeetffslotea lioie een tirailleursgevecht te openen cal hebben. Ik bid u nogmaals, waar ta uw logica? Begeen ge eene specialiteiteii-regeering, zoo staak uwe klachten en berg uwe plannen voor kiesrechtshervorming op. Verlangt ge daarentegen eene Vertegenwoordiging als zelf standig orgaan der natie, zoo. gun haar de ruimte van beweging, die zij behoeft. Het een of bet ander, want het een en het ander is onmogelijk. Men beroept zich op het Strafwetboek. Nu het voorbeeld telkens wordt aangevoerd, is er geen reden te verxwijgea hetgeen weini gen onbekend behoeft te zijn. Set Strafwet boek is niet behandeld. De Kamer heeft met inachtneming der parlementaire vormen, te recht op den door wrochten arbeid der Staats commissie vertrouwend, het Strafwetboek door de mazen laten glippen. Zoo iets het openbaar debat kenmerkte, was het moedeen lusteloosheid, matheid en lijdelijkheid. Terwijl de groene banken bedenkelijke leeg ten vertoonden, werden tal van gewichtige bepalingen, waarnaar niemand omzag, een voudig afgehumerd. Men vertete echier niet, dal het hier eene techaisdi-juridische wet gold, en het inderdaad zeer oe vraag is, of voor wetten van dien aard niet het eigenlijke en ware steunpunt elders dan in het Parle ment moet worden gezocht Sedert wanneer echter k het zaak een doorgaanden leefregel te oytleenen aan het geen slechts'by hoogst zeléjjame uitzondering ?ewelligd 2ija Jtaft? Nw> kgd rWV-hataflfie.. lingsverslag over het jongste voorstel, had Art. 6. onder meer ten doel: «versterking »der waarborgen, dat niet bij het openbaar > debat, door wijzigingen, hetzij door de Re> geering, hetzij door de Kamer gebracht, de > eenheid en samenhang van het wetsontwerp i worden verbroken." Dit laatste is een kwaal, waartegen werkelijk niet ernstig genoeg kan worden gewaakt. Aan de middelen om haar te bestrijden is er waarlijk geen gebrek: resolutien, herhaalde lezingen, hernieuwd sectieonderzoek enz. Doch indien men t de een heid en den samenhang" erlangt, door fei telijk ieder den mond te snoeren, die met de toongevende Commissie het niet eens zijn mocht, is. het offer wel wat groot en de prijs wel wat duur. In een commissoriaal gareel is er ruimte misschien, doch ongelukkiger wijze slechts voor koers in ééne richting. . Is de eenige, zoo even afgeschreven zake lijke grond, dien men voor de nieuwigheid geeft, ook maar tegen een oogenblik nadenkens bestand ? Heeft het eenige houding Ka mer en Regeering onder commissoriale curatcele te plaatsen, beider amendeering met terdaad ca feitelijk niet toe te laten tenzij de Commissie een verlofpas hebbe uitgereikt? Meent ge,' dat. in dergelijk formalisme, in soortgelijke maatregelen van bedwang het middel gelegen is om het licht der speciale kennis in één brandpunt bijeen te brengen? Ge vergist, u deerlijk. Onbekwamen behporen niet gekozen te worden. En bekwame geko zenen behoeven het niet te zijn, noch zijn zij 't steeds, op dezelfde wijze. Qui n'entend qu'une cloche n'entend qu'un son. Dat de spe cialiteit gelde en ruim gelde. Dat zij echter niet gestadig aan het woord zij en allerminst aUeen gehoord worde. De eenzijdigheid, aan speciale kennis vaak verknocht, moet worden aangevuld door verscheidenheid var» inzicht der bevoegden, wier blik open en ruim zijn kan, ofschoon, wellicht omdat zy niet steeds in ééne richting plegen te staren. Waartoe anders dient een Parlement? Is het om wettenvervaardiging door Commissiên te doen, uilbesteding aan deskundigen ware gemakke lijker en minder omslachtig. Formalisme en concentratie van gezag be zigt men om overijling te weren. Het doel is loffelijk, het middel verkeerd. Wie het zwaarste w, niet wk als zoodanig door presidiale keuze wordt gewaarmerkt, moet het zwaarste wegen. Aan kwade trouw denkt natuurlijk niemand, doch daar bestaat ook, rij het onbewuste voor- of legeaingenemenheid, vrucht van allerlei indrukken, die met talent of zaakkennis niets ter wereld hebben uitstaan. De pmona grata speelt zeer vaak, en «iet enkel in bet diplomatiek verkeer, eeae rel, aan haar iaaerlijkgehattemet«»«irong. Wie waai butf *» zelfs. bh den besten , dB prendrale onbevangenheid? Wie staat' er voor in, dat de keuze des voorzitters «da géUftidg genoeg z^n al om aen al lerlei tafioedea to oatntppeaT Wie vwxekert, dat iederen Voorzitter, naast de noodige onpartydigheid, de bevoegdheid tevens eigen is om ieder lid der Kamer naar waarde te schatten? Wie verleent aan het oordeel der Commissie een gezag zóó onfeilbaar, dat hare sanctie noodig geacht wordt om een denkbeeld in overweging te nemen? Het welk recht verplicht men de leden der Kamer telkenreis eea afmattend voorpostengevecht te leveren? De meerderheid, die het jongste voorstel tot wet verhief, heeft twee zaken verward: leiding van het debat en voogdij over het debat. De eerste, waarborg voor degelykheid, is «en onontbeerlijk hulpmiddel. De tweede is rechtsaanmatiging en machtsmisbruik, an ders niets. Wil men de proef op de som'? Wy weten het reeds, de Commissie zal het afdeetingsonderzoek beleiddraden. Op dit punt nu kan men in het Afdeelingsverslag de ge moedelijke verzekering lezen, dat de leden aan het richtsnoer der commissie niet uit sluitend zijn gebonden. Voorloopig maakt het nog slechts een kluchlfgen indruk een goedgeefscbe geruststelling te vernemen, wier tegen deel vlakweg Grondwetsschennis zijn ion! Art 106 Grondwet immers spreekt van overwegen, zonder beperking. Een fraai huishouden in derdaad, indien het Reglement van orde eens u'èl voorschreef, dat men, op straffe vaa on genade, naar leiddraad overwegen moest? Doch ligt in de gracieuse verzekering zelve niet een ernstige vingerwijzing? Elk wijzigingsvoorstel in de openbare be raadslaging moet van commissoriaal, dal is collegiaal advies zijn voorzien. Dit bèteekent, dat de gelegenheid .wordt gegeven om eene meening en bewijsvoering onmiddellijk onder commissoriale en collegiale stemmenmeerderheid te verpletteren. Daarmede is een eerste geweldige dam opgeworpen en de zaak, ondanks theoretisch beroep op de Ka mer, voor meer dan driekwart beslist Dat het de minsten zijn, die aldan nog lust ge voelen of moed bezkten om bedoeld beroep door te zetten, w ' * ~ vut i» it«llen, rangorde waarin d* britfÏM door het stembureau opgenomen m geopend word«n, een overweaenden invloed op dft verkiexiogea bhjren uitoefenen. Voor hem dus, dw om deze of diorgellikethoor»**«*? ««treken het itelMl w £(Wrenr,rpt. «al het door het voorstal Bott» niets «mvMmaW« »"d«n. Het i* dan ook to verwonderen dat Z. H. G., «au wieni ttiuatpm blik deM b*v swaren wet verborrai kunnen «on, geen enkel* TWUMnValaiu? nm «>«* «- -" ° ' 117 van Haxft veel luuui heeft hier ooit ingevoerd to worden. Van «elf rijft daarom de vraeg, kan op geen andere «oo mogelijk eenvoudiger wi»e betjwlfil» resaltaat,-eene approximatief proportioneele vev tegenweordiging verkregen worden (want het absolunt pïopprfaoneele, het ideaal in deae, aal wel numner door welk atekwl dan ook te berei ken aqn) f /^l men daartoe niet kannen geraken zonder een hoogst ingewikkeld en omalaehtig procédé zooals dat vantiare, of zonder het kieieB van eene bepaalde parqj met officieele candidateniDst tot een vereüohte te «tellen, looals in het stekel van Roget? !? er etndel^k geen tteliel aan te wyien, waarby men het gewenaebte doel zou kunnen bereiken, ook zonder grondwetsher ziening? Altemaal vragen, welke eene beantwoordm([ overwaard «yn, vooral in dezen tod, nn de aandacht meer dan ooit op het kiesrecht en da kieswet gevestigd is en herziening van beide onvermydelyk wordt Elke welgemeende poging om dat antwoord te geven heeft, naar ik meen, een recht van bestaan, een recht om zich te doen hooren. Dit geeft my den moed de volgende be schouwingen aan het oordeel van het publiek t* onderwerpen; mogelijk dat het aal bUjken dat daarin een bruikbaar stekel wordt voorgettoan. Het doel van elk proportioneel kiesstelsel moet njjnsumena dit zqn: zooveel mogelijk aan eiken groep van gelijkgezinde burgert, voor zoovem zn een zeker kiezei-aquotient en «oo dikwijls ztt dit bereiken, de mogelykheid te verschaffen een daaraan geevenredigd aantal vertegenwoordigen hunner keuze te kunnen afvaardigen. Steeds toch zal er een bepaald aantal geLÖkgeainden moeten *jja willen zU aanspraak kunnen maken op een ver oordiger. Gesteld bijv. er «ünlO.GÓO kieiers, tegenwoordiger. . . ei, welke 10 afgevaardigden moeten kiem; dan Ballen eerst lOÜOgelijkgeiinden aanspraak kunnen maken op «én afgevaardigde, 2000 op twee afge vaardigden enz. Meestal zal het echter voorkomen. dot er een duizendtal kiezen gevonden wordea schnwheid voor nu eenmaal eene nederlaag gelieft te neeteni Houd nu slechts met deze vr^j algemeen menschelljke hebbelijkheid rekening. Verme nigvuldig alzoo de oordeel vellende commissien, de prealabele kwestiön, wat dies meer zij. Breid in één woord het formalisme uit, en tien tegen een of gij hebt Voor overheersching hier, al of niet gedwongen volgzaamheid daar.de deur wagenwijd 'geopend. liet kan zijn, dat dit alles ontzag voor het vrije woord verbeelden moet Mij dankt evenwel het heet anders. Het Nederiandsche Parlement heen vele en groote feilen en is het zich bewust. Zijne breedsprakigheid b.v. in te krimpen, behoort aan iadividueele zelfbeperking te worden overgelaten. Doch igemaassregelt" ? .een woord, dat wij den Hemel zijn dank niet vertalen kunnen ? behoeft het vooralsnog niet te worden, ook niet door Commissien. Niemand onzer, zelfs niet een zelfstandig rapporteurs-college, heeft de alleenzaligmakende wijsheid in pacht. Een weinig eerbied alzoo voor de minder heid, mijne Heerenl Hopen wij, du de Kamer, zoodra het aan gaat, terugkome op de gevallen beslissing en den nadrukkelijker! wcnsch uitspreke: zelf standige rapporteurs, als correctief der blinde kansen van het lot, ? ja; zelfstandige rap porteurs, als onverantwoordelijk Regeeringscollege, ? neen. * ^.^i ; ** *^ J. A. LEVT. ' , Amsterdam; O Maart 1882. ' KlESWETBERVORMlKff. In het merkwaardin en veelbeteekenende op stel ?tmee aanstaande Refcrmbill" in de jongste Oids^aflevenng verklaart sich Prof. BnQi, «on der zich juist een bewonderaar van Hare'i kies stelsel te noemen, toch in hoofdzaak voor de toepAsring daarvan als een der vele middelen door hem voorgeslagen, om zoo mogeltfk genezrag aan to br«ngra in den parlementairen en politieleen ziektetoestand van om volk. In hoofiuaak, Mg ik, want eene onveranderde toepaawng van het stelsel sooals het daar ligt, komt ook hem niet gewenscht voor. EB geen wonder, de be zwaren daaraan verbonden zHn to apert om niet wtiaiffingen en restricties dringend noodzakelta: te maken. Bet oorspronkelSk stelsel kan bet verwijt vsm onpmetiscn te zün niet geheel omtgaan. Z. H. 6. etelt daarom d* volgende tnuuaetie voer. Verdeelinf van het land ra tien provin ciale kiesdistricten (GroniDfen en Drenthe vereentgd) en toepaning ia elk dier districten vaa Hare's kiewtelwl. In plaats van <Wn district dos tien districten, waardoor de moeilijkheden aan het dépattiUetnent verbonden Mmmerketyk nlkm vermindereB. Hen; die dan ook geen ander» be«waren tegen het atekel aanvoeren dan^eehnsvobe, zal oV*e sototie missebien vrij wel kirnnen bovredigee; niet atooe dengeno, welke hoewel even zeer voovetander» eener proportioneele veitegenwoerdJgiaft ook. beawaren vmat een geheeljaosven awn to Derae) bvenffen, bevvvjMtt MricHt tegen da werking wn hetiekelzelf. Defoüün, die men meenTdat ket ta dit optidtt aankieven, worden door het wontol B*^j« geenëm *»_- «v*«v ^H»I*IIII w w«««fB - -"-ITVII QT7U ??gl*>*jlHlrII| WMleVTMU de eene 6100, de andere 3600 aanhangen telt. De eerste zal voor elk duizendtal aanhangen op één vertegenwoordiger, ergo in het geheet op zes vertegenwoordigers aanspraak hebben; de tweede Reiykerwjs op drie. Ka bujven er echter 1000 kiezers over, waarvan 400 tot de eerste partö; en 600 tot de tweede partij behooren; bier xaT de meerderheid, hoe men net ook neme en in welk stelsel ook, moeten besliasen, en in cara aande tweede party de vertegenwoordiger toegekend' worden. Wil men dit resultaat (proportioneel* vertegenwoordiging) bereiken, dan moeten er echter middelen worden uitgedacht om zooveel mogeUjk U voorkomen datopeencandidaatmeer dan 1000 stemmen worden uitgebracht, die toch, welke er boven dat getal op één penoon vereenigtt worden, gaan ten leasten van eenen anderen candidaat oerzelfde richting verloren. 1000 s temmen is daarom in csfu het maximum aantal stemmen 'noodig om één vertegenwoordiger verkozen te doen zün 500 het minimum. Dit maximum zal steeds het quotiënt zijn van het aantal kiezers gedeeld door het aantal te kiezen afgevaardigden. Bet getal, dat deze verhouding aangeeft, wensen.. ik hei theoretisch liesquottent te noemen, terwjjl de helft van dit kiesquotient theoretUch het minimum aantal stemmen is, noodig om verkozen te worden. Ik noem dit het theoretisch kiesquo tient, omdat «T| hier vooronderstelden dat allo kiezers aan do stemming deelnamen. Feitelyk zal dit echter nooit voorkomen, eu zal men dus altijd het quotiënt van het aantal opgekomen kiezers gedeeld door het getal te kiezen vertegen woordigers als kiesqnotient moeten aannemen. Dit quotiënt is net wcrkeij/kc kiuquoticnt voor elke verkiezing. Is dit de juiste theoretische grondslag van het stelsel van proportioneele vertegenwoordiging, dan kan het slechts de vraag zijn op welke wjjzo de kieswet moet ingericht worden, om tot eeno juiste toepassing dier beginselen te geraken. Het stelsel dat ik met het oog daarop wenachto aangenomen te zien is dit: Men vcrdeele het land «oo nauwkeurig moge* Ujk in enkelvoudige kiesdistricten, elk tenzelfdo aantal kiezers bevattende, en in aantal gebjk aan de ta kiezen leden der Tweede Kamer, wrlke telkens na een bepaald aantal jnren uilen to;;el@k aftreden. Elk kiezer brengt slechts éun stsia uit en mag slechts den naam van évn persoon op het stembfllet schrijven. Ter beoordeeling of iemand gekomen is wórdt bet aantal stemmen, dat hö in elk district verkregen heeft, lij) elkander geteld, waartoe de processenverbanl van n!!e kies districten naar een eentraalburean, böv. in den Haag te vestigen, opgestuurd wordeu. Voor iciier eancudaat wordt dus nagegaan hocvelo stommeh m hot geneete land op hem nitgebrncht zijn. Do 86 personen (gesteld de Tweede Kamer icit 88 Joden), die de nteeste «temmen op zich vereesiigd bobben, worden gekozen verklaard. Eeu tusscht-v töds openvaUende eetel wordt ingenomen tolïb» door oengene van de overtriQvenuen op- willto do meesto stemmen sQn uitgebracht. Zon er op één .persoon meer stemmen nttsfnbnent dan Jbot werkel^k kiesnuoUent bailraa^r,. dan wordt dit exoadent afzonderlek genomen om daarop, wanneer bet anntitl van die stemmen daartoe voldoende is, de candidaat voor do t we>dè Baal enz. gekozen te verklaren; den aldmtwve«f nieenaaien verkozène wordt'het recht toege kend een of meer anderen aan to wljzan om ile op de» w^e door bem. verworvene meerdei-e ntels in te nemen. De verkfezing mschiedt derhalve uij' bern-ftkoHjke meerderheid; een minimum aantal stomme» te* vorderen afc voorwaardo om gekozeu te üiju is ui eea proportioneel stelsel niet wel mogelijTc, tenf oen eveaiih Mr. W. C.1). Olivier nnn plko TorfeWne; den Tflogeh^ke» nasleep ran een aan tal wfvmmnnnsjvn «ou wfilen toevoegen,

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl