Historisch Archief 1877-1940
l ;
J';
J '<i
I^^ 00»
B*
K,
Woensdag 29 Maart 't «vond* to 8*b nar, ml
door BÜeüd»"inbetlolUeJBHotV«rJe'rIleaungl,
»-n« hoishom<|ei)}ke vorgMesiiw gehouden woraeu,
wnar door dea fcver C, J. Gfirritoe» uit Amersv
foort, de vraag sa! iageleid «orden: -Wonden er
mentenen gtborm voor wio fera «JaaU bereid
«M asn den maaltijd dei leren?" .
Na de paoxe gefegenheid tot debat.
Door de wrfwiflends medewerliing; van uittfevérg
en belangstellenden kon de leestafel i« bet Vos Ie
begonnen worden met 14 van de voornaamst»
dag- en weekbladen en 15 van de beate
t$dsehrif ? i.
Do lentafel is ellran dajr, behalve 'sZondagt,
vaa 7-H Itavondt.
Obelisk te Assab. Dw minister van Marine en
(Me vnn Buitenlftndsche Zaken in ItoUti hebben
l*-loten aan de baai van Aaiab een monument
v»n Imiwlfjteffn op te richten, ter hennnerioff a*n
Oiulictti en ite afjnen, die vt>r|ed«n jaar In de
na>4heid vnn Oeilnl door do wilden vermoord alja.
liet monument cal bestaan uit eene obelisk, en
KOO geplnntst worden, dat het van uit aee gezien
kun worden.
Cvhmbtu. Tot een beperkt aantal exemplaren
if te Home verscheuen een nitgave van twee
Ixtieven van Colnmeus en een vnn Amerigo
'Vrtpocei. De twee eerste zfln K«ri«ht onn koning
Per<iinand; de eeno is gedateerd 6 Februari
1481, de andere draagt Reen datum, maar bevat
eenige merkwaardige berichten over de ontdek
king vso Hispaoiola. Do brief'van Vespucci is
gAricht ann Kardinaal Ximenei en bevat een Hjtt
v*n goederen die, naar de sohrüver meent, een
goede markt zouden vinden in deltieawe Wereld.
BRIEYE2VBIJ&
LESSING EN HET CHRISTENDOM.
In het lantatc* nomiucr van dit weokMnd bcwpci t
ilo heer Alberdingk Tliijm, dat Lessing'» uitüprnak,
voorkoinondo iu i-en brief vixn 9 Januari 17i"l n:ui
Slendelïwohii, waar hij h«t Cliristendora das
absoheulichste ebivüde des Uusinns" noemt, alleen
uit fc*n ze«r onharinoniache zielsstevnmiug te
verl;bvrou U. (1)
Wio aiet geheel een vrremdeling is in
Lessing'a werken, weet met hoeveel injrenomenh«:d
h^j over het lerende, practische Christendom
spreekt, -den gotbdienst vnn Christus, dien liij
nu mensch zeil erkend en beoefend had vn ieder
mensch met hem gemeen kan hebboji." En die
zelfde man zal niet dezen of genen vorm vnn
het Christendom, maar het Christendom het af
schuwelijkst gebouw van onzin" genoemd heb
ben! Geloove wie het kan!
In den geciteerden brief van Lessing aan zijn
vriend Mendelssohn, uit Wolfenbüttef geschre
ven, waar hij onlangs de betrekking van Biblio
tbecaris aanvaard had, komt do naam Christen
dom" t « Int fjctecl niét voor. De inlioud komt in
h«t kort hierop neer. Na.tr aanleiding vau het
werk van den engelschen wijssfeer Adam Fergu.
BCHI, waarmede hij spoedig hoopt kennis te raakon,
faerkt hij op, dat h^j bjj het wegwerpen van
erikele vooroordeelen misschien te veel heel't
\f|g0eworpen, dat hij later terug zal
moefen nalen. Het is dan ook zeer tiwei Jlyk to weten,
Ecfflkver men gaan moet; van duizenden is het
utdaoel van hun nadenken de plaats, waar zij
Kei naojenken -moede worden. Had Mendelssohn
don ongenoemden schrijver der Fragmenten
onbiliqk genoemd tegenover de aartsvaders on do
profeten, daar hij ze naar z(jp tijd beoordeeld had,
Lessing herinnert hem, dat die mannen niet als
gewone meuschen, maar als de verhevenste mo
dellen van deugd voorgesteld worden. Vindt het
vt>lk iefs poddelijks ann dingen, die iucu,uauw
Itjke verontschuldigen kan, dan mag tle wijze zij
streng afkeurend oordeel niet terughooxlcn. Van
den nieuwen aanval, door Lavater tegen zijn
vriend gericht, verlangt Lessing meer te vernemen.
Méndelssohn moet hem het blad zenden, waarin
die aanval voorkomt en daarop vrijmoedig en
doidelük antwoorden. Hij is in dit opzicht geluk
kiger dan andere eerlijke Lieden, die den Umsturz
des alscJieulichstcn belaiidcs con Uimnn nicht
anders, als unter dem Vorwande, es ncu zu
unterbauen, befördern köiinen."
Wat wordt nu door Lessing met vhet afs^hu*
weh^ket gebouw vau onzin" bedoeld? Bij hüviiah'ng
had Lavater beproefd Mendelssohn tot het Chris
tendom te bekeerea. Onlangs had hij hem zijn
vsvtaling van Bonnet'* -Bewijzen voor
hetChrist:udom'r gezonden. Meudelssohu, die volgens
Lavater slechts in naam een Jood, maar inderdaad
een Christen was, moest daarvoor nu
punlykuitkomeu en zich lateu doopen.
Die . Lekeeringsijver der orthodoxie stond Les
sing tegen. Haar heeft hij hier duidelijk op het
oog. Zoo vergehjkt hy in een brief, drie jaar later
(2 Tebr, 1774) aau zyn broeder Karl geschreven,
de orthodoxie met onrein water".. Maai' nos
grooter is zijn uuuaehting voor de iiieuwuiooischa
theologen vau ziju tyd. Uuu' stelsel wordt met een
lapwvi-k van knoeiei-s en half-philosofeu
vernaleken. Hartelijk wcnscht. hij, dat iuder orer den gods*
dieust reUelük zal denken, dat de wereld meer
verlicht worde. Maar op zyn eigen manier wemtcht
hjj. tot dat doel metle te werken. Het vuile wa
ter, dat sinds lang onbruikbaar is, wil ik niet be
houden. Muur ik wil het niet eerder weggieteu,
yoctf-dtit men weet, waar reiner water te krijgen
Sik wil slechts niet, dat meu het weg^ietun zal,
moest iBeu ook het kind later in nustsop ba
den. En wat is onze nieuwerwetsche theologie
tegenover de orthoduxe andera ilan mistgop
tegeuover om-ein watar"?
Het stoud natuurlek den heer Alberdingk Thym
vrij een gwoeletu te verdedigen, waarmede wel
licht geen enkel bevoegd beoordeelaar ui instem
men. Haar dan had hy bewijzen. moeten geven eu
in «een geval mocht hy' het doen voorkomen,
abcïin den door hem aangehaalden brief met
ronde woordau het Christendom daa
abscheu: h'phste Gebiiude des Unsinns (lees : Bvou Unsinn")
genoemd werd. Mocht hij later nogmaals over
Leseint( Bchryveii, dan cal hy zeker uog audere
antoiiteiten raadplegen dan de beide door hem
. geciteerde schrijvers.
14 Maart '82. Dr. M. A. N.
k do togenetellutgr in Iftnna POH BarnTutm
tnaden doltaoheD en dea fhuuoheb militair, wanneer
doelt dévoortreffelijkheid van den Praia nog meer
m uitkomen, ia volgeui dea HaoglierMr alleea uit
xusiug1» groote kart«tocbt«lükkeid te verklaren. .Vol
gens, Lüloa en Naeke l* dan ook Hinua VOD Buohelm
niot «onpeeta vóór bet jaar 1707." Wümerken bier illoea
op, dat bet sttdc oent in 1767 bot licht zag en dus
»o?ie!}jk v6«r dat J»»r opgevoerd kon worden.
Dm Botg^eUtrdat Sttr Prof. M, Tkijm.
Httrt
las ik tiwe verdediging in No. 116 van
dit blad. Oty beweert, dat ik niet fetea kan, omdat Ik
uit da door «y aangehaalde woorden let* atitoï» M
dan dat, wat gQ er nuda bedoelde! Dat mtfn vermogen,
om KoderlandMh ta leaen, in bet algemeen MnmixUwea
omvanj beeft dan het ave, wil 1h hierhnirtnnhfUtitulTii
wel gelooven, maar toch veroorioof ik ing o. voor te ',
«tellen, tot gemoetkoming van «ewooüontwikkalde
kisoni, niet ia» jammertök varinriitead met owe
voegwoorfen om te «aap. Badt gy dit eerier betracht, gfl
?ow»4D dia geval allhasw 4e vanpUltef v*a het
voer«oor* «H in dan «in: .De Tranaehan komen erbfl Tiaahij
«eer aieebt af: mtsieMmi ook al tam gavol» vam hei
goed. bUadte. waaüm a. b? Fredaiik Aan neatoadn,
en waatdaot Leaataf de taaMniu tot Birtünach
biUiothakMia o»tgtar" «iil op KW «awetw nebbe»,
Kaar aangenomen dat wn «ugeae da wan Ia en.het
jueg»uu«* 11 daaleeUa hnhiartiffag dat Fnmehan door
£RMSR« niet ia -rarbaai ano«jt»etat
tot Mortyoach bllilfciftuaMraX am hebt
?: «2>e
f» Jtn
fradwft dea
ven hal Mede biaaaMtea, «aarti se b|
etaodeB." Derhalve, omdaiFiederikda
fVeede ve«l net de Rameehen op had, heeft Leasing
oti hem te gftovea van dm Vruwchman een valeehea
speler geaaak» ia «ftt JRmte, heiaelfde ttah, waartn h
nedewi een eenkreon gaeft veer »ya teebtvaetdigheld,
DM eeret aaa alake prik ea dan eea vertkeerUJking in
de «oavdeni .Bal er bet eiehMeh hier alen* verUametl
O, melh fttóeln, welche OereobUgbettf' wasiwer
Teilhtiw aet-koniauyic «hrören ontvaogt, dal hem in «tfn
e«r kantel», «f m hét anMroora, dat de SaJutocho Kbina
«>efl op da fiMg *an Tellheim:
,Wae aasjen ski blem, maia Frtnleior ,D«»« Ihr
X»Bi«, der ein groenr HMIB Ut, caeh wohl eln gnter
Ham eaia mag." Ia een Vrief aan CHeim uit Lelpalg,
aegt htf: .tob aabne nuoh meUr uod mehr naeh Berlia
xnraok, we ich nieht Hoger nöthlg habea weirde ea
meinea Bekannten nur ina Ohr sa sagen, dat» dtr
JUftf «OM frttKsm troii alledini rfoM tilt frotttr
X«*it M." (ft kanivaer).
Datgt/.Hoofgeleonlel xcio'n inkooaekwontle by Leailng
kont vormoodoii; sla daar! wat mjjn boognta verbaaing
guando mtaJtt.
Ik g» verder. 0(j xegt in uw antwoord: en daar
Leaainga dramatiesoh optreden groot«udeol< logen do
fiMMbp overlev«rincen gekant was, ia hot licht ver
klaarbaar, dat de Tnnsebe Edelman bij bent ala een
T«Jeeh» apetor optreedt" Na vraat ik, wat beleekent dat?
Ltwoiag ia tegou de fraaacbo ovdilereruig op draraatiaeh
gebied an daarom laat by iu oen »tnk van hem oen
Vranaehmui ala valacben <p«lar uptte4ec. Welk eea
gvrolgtrekking r l !
Kaar ik volg on daa voet.
.Ik beb dna niet beweerd, dat Lening een
verachtelüken tami'hman bad geeohatat, omdat een landge
noot van dozen mot eon poat waa gaan «treken, die L.
begeerd had. Toch cou ou de «teuiiuiug van Laaalng
desa telenratollinff van invlood habben knnusn zijn".
ZooaU ik U reed» zeido, Hoogggoleerdo, weiil Jtfinn»
geachreven, voordat do betrekking vnu bibliotlickuri»
bejet waa, dos kon L. moolelijk toleoratellmg lii>bben
ovar i«ta, wat nog nlot gebaard wae on kon dio
teleuraMlüig (dia nog niet bcutond) ook geen invloed bcbben
op de taekening dur karakter* in da Miinia.
Ka na U»u alotto; W»t ander», troawuna, dun eene zeer
onhanuouiwhi! ziol«»t«uiuünB maakte LussinKn uitopraak,
op eon audcr gobiod, verklaarbaar;1 Hij nucmt, in eea
brief van » Jan. 1771, a«n H#ndol«»obti, li«t
Chriateudom, dft« ibsehuiiliclisto Ckibaudc ;lon UiuiniiH". G{j
verwet iu\) niut to kunnen lezon, maar zon ik niet DIMT
roebt bobben dit verwijt tot u W richten? Ik sla don
buwanleu briof op en vind J.iarin: .Aber was int
?doe Mr ein neiicr Angriu', ilcr In don Je.i;iischen
lieitaagan auf Sio gcocliciien? loh Icao dir»o /vitiinR
nicht, and hobo nio aucli in gaux CraaaacUvri'i^i nicbt
nuftreibon könnon. Ilubou Slo docb ja dio Gütc, uur daa
lllatt mit der crutv» Post zn «endvn. Noch melir aber
bitto ieh Slo, wenn Si« ilarani antworten, e« mit aller
móglii'h? Frvtlioit, mit allüOi nur orainnlic'hon Nachdrucke
zu tbnu. Sio allcin diirfen und könnon in dioscr t<avl:o
DO uchroiben uud aprci'lion, xmd sind dabrr uneivdlirb
glilcklicla-r, tila andcru curlicljo Loute, <l<t i/ni l'mtinr*
drs abichfulifliytrn (rebtlmli'a roii L'ttfiiuu uicht anders,
als untcr dcm Vurwaa, eg nou zu untarbnucn,
befurdora kunnen." (Ik cursiveer).
Nn vraag ik , UwgReleurdo ! wanr boweort L., dat
het Christendom- fo das abnehoillichBto OebSodo des
Cneinne." Vt'at by met dio uitdrukking bedoolt, ligt voor
do haad voor iedereen, dio lozen /.'n» on lezen u il. U\j
lieeft hier in het Oog bet bifbelteli-ttviiiHaliarlit
Cliristendom; daartegen kantte hij zich, wat liij ook Ifttor
bcvrezen hooft door ilo nits'svo der Frnsinente eiues
t'ngeuannten" en in zij» tliooijgischc titnjiUchriftcn.
Wat Losiing vóór ccn eonw wilde, woi-dt thnna door
alle modoruo theolojjon openlijk verkondigd. Dus zonden
ook al die maunon, wuanindcr wij Xeërlands grootitto
Doleerden rckunen, voortdurend i!i etn unharnioniHcua
tielsstemming moeten rerkvorcn. Anno tJcholtt-, Kuouon,
Un^ctüioltzl
Met c'an cvon grofit» konscUwontio als do u«-o Koudon
dna ook dio hoeren hrt christendom, \nt gij in dezo
gel^k stelt mot hot bijbttiirlt-dmitnatlathfi Christend.ini
moeten noemen »4;>« absfhtulicbsto Crobür.de dea Uusinua."
Ditmaal, geloof , HuoKgeloerde ia uwe verdediging
wel wat zwai. Ik niooht van U, zoo gy niot zwygcn
wildet, wel wat betora rarwachtou.
M. H.
Aanteakenitiff van Prof. ALB. TH1JM.
Met de beandwoording van dea lieer M. U.,
wat de datums betreft, heeft do Heer Ruvers aich
reeds belast. Indien bewezuu wordt dut do figuur
van Kiccaut reeda jaren voor de upvoerüig en
uitgave geschilderd was, gelijk zij ia geblerec,
dan, natuurlijk, kan do atiti-frausche steuonlug
van Lefiaing niet dooi- zyu te-leur-stellioR zijn
_,*_1k..,....3 TtT«..^.^ __ T^. 1. .1 r1_ ____ T. . . 1 f
. . . Koning
vilde afbreken. Ik neb alleen beweerd, dat zijue
fra.nsoh-gesindheid den kunattheorigt tegen de
borst stuitte.
Mijna beide tegensprekers vei-waohten eenig
heil van de' opmerking, dat het niet het Christen
dom van de heeren .Scholte", Kuenen eu
lugenholtz, dat het slechts dat van Da Costa en
Groen van Prinstcrer is, hetwelk Lessing het
afschuwelijkste onsinloitKsd. noemde. Concedo;
gaat in vreJe!
18 Maart '82. Alb. Th.
J. B.,
Ct»-rcij,ontlt>i! mm De Amsterdammer"
Groiiiiiycn.
U schrjjft, voor zoover ik dat kan Ucoordcelcn, wel
hooi goud, degelijk en aardig over bouwkanJo, muur wat
ik minder mooi vind in, Uat u denkt, dat do toestand
y«n de niela- en weinig vurJlenyuüo Wc-rltliedeu maar.
zoo slecht moet bljjvun als diu altijd ge'ivecst ia, zooila
u in No. 2i!t sclir\jtt, zónder guriie wurklicdou geuit al
uwu konnia van buinvkuiidünk-id.
En die kunnen goed woidcn als u ooi: meewerkt,
zonder dut wu ons dunrvour eoiic ziuk'tu up Jeu ala
beboovcQ to balen.
Leoat n maar eens, wat mijnheer Bicntjcs sthrijR,
wat mtjnhoer DiaraoU liooft gcz«j;il, ui. dat do bosU)
taatkunde ia do wlf:*tytzoii(tltéfd U) tiovoraercn en nu
vraag ik u, boo kunnen de werklieden zich bulioarlijk
voodael, voldoendo woning on kloodiiii; versi-uaffun voor
cea loon vin 15 17 et u. por uur, dat b{j u iu da
bouwvakken verdiend wordt: en dio i'.rio dingen zy'u
toch noodzakkelijk, wiJeii du lutiificlicti gi-zuiid aijn en
in «en gezond ubaam ccn gezumle!) goest; hobben zjj
dat, dan kunnen ze upatuu, nu J;an RUUÜoen wfrkmuu
sparen f hij -bcstcolt zicii zvlvuu vu zijiio kiiulurou door
bet noodige voeJsel te i>ntho«don of ullendig to wonon.
Hoe de menauhen oten, diu goea work hebben Is
voor m(J helaas! gaon rMdtol; ccrat breng ju do boel
naar d«n lommerd, dan verkoop je wat ze daar niet
hebben willen en dat ia weinig, dan lijd Je cenlge dagen
bepaald honger en eindelijk .... do liefdadigheid, altea
«Clfüwkaelil door aarzelingen van ecliaatata, ruzie mot
je eergevoel om op sjouwtjea to loopcu enz., to veelom
te vertellen ia de krant '
Ik hoop d«t bat raadsel voor a opgelost in en n ook
rolt medewerken om do gezondheid naar llcl'iaam ea
geënt .te bevorderen of moat hot nog maar zoo bleven?
Een ambachtsman.
Overzicbt van de Effekténmairkt
van H tot 17 Haart 1839.
D« stemming der Europeeache Btamtifo&diea WM over
het geheel beier dan de vorige week, de moor gerust
stellende t(Jdlngen omtrent de verstandhouding der
groote mogendheden gaf hiertoe dan óók aanleiding, al
thans de boitenlandsahe bladen gaven wederom artike
len welke van vradelkvenden aard getuigden. Wij hopen
dat «niks coo moge bltjvea, alhoewel men somtijds het
tegendeel moet vroeMn.
Riteen Utfren ev«nwal gedrukt, en moesten op nieuw
ieta pnja geven. Oude looning, ede Serie, leening 1869,
leeniia" 186t aa 186? verloren allen raül pOt, dito
1810 selis 3 pet. kger, de overige soorten verbeterden
eea bagatel, de Ooaterteeniagen kwamen % pCt. op,
De Ooateattffcaahe (todaen konden Och IJ4 i >/g pOL
herstellen net eenige vraag voor tütheemaehe rekening.
Hongavaa daareategen vernaawdan >d i l pOt
Fortageesea V* POL aanganamer. Spanjaaidea en Turken een
Baetie beter door ftuacba ea eagelsohe vraag.
OnM hottandsehe Fondaas nagenoeg heisel/de, de
Drién monteerden 7/M pCt, d« Tieren daanntegan eire»
V»_pO*- *»&*?? '
Igrptlaeha Tondaen waren op nlattw gerocht door de
hoogere koenen van Partje en Londen en met
koopordaa voor die plaateen. Het JaadHksoh Verslag is dan
eek in aUedwitagttnatfg en iooötiBl nTiniintaandat
«ehjaVi k*»
Taa de Hoord-AMaWaariloh* BtsatMmèeea oMtt«a«Man
Oerttfloaten 8 pCt, Jlorida ^p(A. Naai Heiioeaaa waar
0(1 bet einde der*.-week gtooto vraag voor Engeleeh*
rekeuteg, xoodat de laeDing 1881 liob niet Blinder daa
1»% pCt v*rbe1erd« en het ntonwe dtte % pot. koodon
opkomen.
t*»D d» fnld-ainerliaeiMehe Maatsaehulden wrhieven
skh CctaaUsoen Maf nog al vraag pez«aMo ipCt.
op geruohteo van barvatttag der eoupoDbetaung, wU
geloovea echter dat m«a dit bsrioht «uo geheel ea M
niet vertrouwen moet daa» uien dan wel meerdere uit
voerige m«4ed«elhigm htd- mogen verwachten.
Pt'ruanen warau in gedrukte stemming, vooral de
« pOt, hratdng die 1/4 pCb achterlieten, de BpCt. leening
eveoeena V« f«t lager.
Aaaterdaittaehe 3^ pot. laening verminderde l pOi
Tan ouzo InJnatrieoio waardoa was da grootste handel
in A»nd. Havenatoombootd., in het begin tot 166 pCt.
geaocht, werden dewlve op het einde, dor week tot atvoda
verminderde prtyaen aangeboden en zelfs tot 116 pCi
afgegovon soodat a«a, verlloa van 49 pCt. goduronde een
S aar daucn vow dit fonds ia te vermvlden, de rede voor
oze kulüaaakt aohtemlutang berust op de vorepreide
geracbten dat do Haatscnappy over het afg^luopeu jaar
geen dividend sou kunnen uitkccron ou self* tot «une
uitKitiövan eene obligatio. loenlng, men sprak van
v\jftigdni^eid golden, nra moeten overgaan, wat hiervan zij
wu zuneti de vergaderioz dor aauileelhondera moeten af
wachten, de IQD Dam?l'lautago l» evenwel reudu opge
heven, daar duxe ly'n niut dan lüet kuHton geëxploiteerd
wcrJ. Tut deio yr$» lijn ilu« do Aaudeeleu te duur to
noemen, de Contramine WM daarin dan ook tamviyk de
baas. In do owrige soorten ging zoor weinig om. A*nd.
Nedorl. Bank vorbctonlen duur ecnigo vrmm O pCt.,
Aaud. StooniT. Nedurlanil, niedo V« i>Ct. aangenamer.
Kolturü. lutei-n. Crotl. en Haudelflv«n>un. verbetei\lu 2
pCt. Euluniale Bank en *!'} jiaudbr. Nat, ilyp. Dunk l
pCi. wUligar, de vcrige wjwUu met wuüiig of go«n
variatie.
Oost. Hongr. Bank vorflauwden '^ pCt. en -Kuiaiaeho
P and brieven zelfs 4'.'^ pCt
Culurado Certificaten l pCt. mlmlcr verhandeld on
Cortf. Louis Bank Ij pCt. laser grnotcent.
Naar Maxwoll waarden wu weder vraag
zoodatAandueluu 31 j pOt. en lacomo Bond» dito lil^jvCt. opliepen.
In onzo püorwugwaanloii ging mecle, uiut vuel um
Aajid. Haarlem Zandvoort, 5 jift. Ublig. Huil. Uüoron
Maats, en Aftud. HynSUaU vorbotordeïi l'; u j)Ct.,
lioitcl Wiizclaaudeelcn ''H pCt. aaiijjoimniur. daarontt-Kun
verloren Aaud. Holl. Lfevrcn Muaia. pCt. Oblf(f. Uoxt*l
Weacl l put.
Turwyl Oblig, Viclur EmantiBl )/3 pCt. monteerden
verlorcu Elisab. Oisrlu «venvonl.
Wa». Wveiiuu Asud. S;s pCU beter doch S l>Ct. Oülig.
dito s/4 pCt. zwakker.
Ruiawcho »p'jurwejw«anlün over het algemeen sterk
aoDgubuden, l pCt. Ilyp. Gr. ltiii*a. Ms.aj., Jelex Grioni,
J«!*s Orel, Montch. S.vemn, M«i>kow Jaruüliiw, l'oti Tillia
en Uiaachk \Viaaiua alJen l n 'i jjt't. lager. Verbetering
van l'j a 1J4 pCt is to vernielden voor Aand. Gr. Maata.,
Ba'tische, Muokuu Kiuwk en Annd. Zuidw-istcr.
In dj Amorikaanucho waarJoa kou de Htvinuiiug over
liet aJfjciueen zeer güuslig gonuumd wurdea, dij vastero
merUen uit Now-YotU oHtvauB'ea en ook at' en tou eeui);e
koiipordora'vour die plaat» paf eenige nicorJuro
leveudighuid. Ongeveer i pCt. vti-boterdeu Aftnd. Cliie. S!. Luuis,
Now OrlvaoH, Clovel. Col. & C'iauinati; Incomo Buuda
Uisumiri kwamen S pCt. op.
Ei'iiu gruota nitzonderiug op de willige stemming
voTiiidcu Luuia cu Xualiv. Aand. die Hodort do l.i.ituto
notoeriug zelf» 2ÜpCt. auliturliewn, pCt. Oblig. Luuia
ea Man Franaissu vormiudurJun (J pCt., Curtil'. Cairo,
«t. Louis 4''2 pCt., tVrtit'. C'lov. Akrun-9 pCr. euDcnvor
Rio Shares l'i pCt, la^or. Wat do laa'ate aan^nat, naar
men verwacht zal er yeon dividend uitgekeerd v/orden,
otu do ilaatacüai>py in stimt to Htellon aan nl liarc ^routo
plannou gevolg to kunnen geven, on zullen er dnu in
plaata daaii'uor Serip* wt>rduu afgugovcu,
hutgocauijjeutl\jk toob op hetzelfde neerkomt.
Vuor hst ovcrit'o varieerden do pryzon uiet bij/ouder
veel en bleef do atoniiulnj,' nog «l vast.
Van do Traoi-Sfaatacliappijen waren do Gooljchsn
het meest gezocht en DjjCt. ivilliger, Ainstord.-Omnibua
l'.'» en Z.-Btoomtram 'l pCt. aangenamer; Xoo:-d- en
Zuid-lioll. Stoomtram vielen H.'n pCi.
l'ivmia Loten wafon nog al guzuebt; Amstordamncho
on Jtottcrdanisclio circa l pCt. bctor; Taleia vour
Vulliavlijt l pCt. minder, Btnhlweuaonburg H(3 P<-'t. vaator;
OostenrijUseho behalve 18C1 welke ii-ta raindi-r waren
l/j pit. beter, l ISuHaigeho l a li'j pCt. lager j Serrisc'ho
Opuieuir i pCt. minder en Tnrkacho een fractie laffer.
Vau do diversen monteerden Voro. Anicrik. fondsen 3o
Serie l put, in do overige sjorton giiiR niets om.
Geld op prolongatie wan weder op hut cindo der wock
goed a 5 pCt. to bokomou.
Cairo Sbares werdea atooil- ? jt daloado pr^jzca
a%cgevca en i 18 pCt. varbsii'le.d.
ConfeJerés 17 & 18 gulden.
Burgerlijke Siaud.
Ondertronwd op 10 Maart 1882.
Levio Blitz met l'.achaCl Aron».
Louworent van Uo&mel uiet Eliaahctb van Teasèlon.
Henrica» Johaune» Brinkman met Catharina bcurcun).
Zachariaa Buitenkant met Haartje Fruitiuan.
Frcedrich 'Wilhelm Eurmceatcr met C'lara M.-.ria JTomber.
Pintor Antoniua Enbcrtus Couehéniet Para d'Anouna.
HendricUB Drcat met Anna EliBübcth ehlntcr.
Johannea Adrknua Dapuy uiet Adriana Louiza
Hutte man.
CUristofTol Hendrjk Trese met Alida Fanhont.
Hibbu Heinrich Hess met Johaima EUzina Junstra.
Job annea Curneiis vaa der Hovk mat Ilcurictta ter
Masten. ,
Jouannca Wilhelm Holman met Maria Anna I.oniza
Helsloot. ' ' ?
Hendrik Hoi-stmanuhof met Johnnna Cstlinrina Seliert.
Oerrit Kerner met Jolianna ChristinivlSrockhiiijzcn.
Juatus Ifcndrikua Klarenbtek mot \Villemp,'o Utteu.
Juhannou Hermaaus l'ietorn mut Anna \Vijnbi, rg.
Louis Spanjaard mot 8uphio C'ohon.
Alcxander LodoivijU Schappert met Gceina Johanna
Geertrui Monter.
'\Villcm Sitteloar met Anna Maria. Jongenecl
Bernardua Maria mont met Maria Solter.
Jluzes todel mot Wllhelmlna Karen.
G er rit llarfcOB Btomps met Alida Geertia'tda van
Karcl SVagenaar met Hendrika Ell»ab«th \Viil«nw.
Klaaa do Witt mot Marritje TOB Dtt.
Jacob Gulllaume Andenon mot Anna Maria Withclmfon
Woddopolil.
Cornelia Jocobua Post met Dirkje Wagter.
Juhannea Adrianus Ockhttyzen met Albertjo N'eijenhnio.
Joliannca Jacobus WilheJmua Kojiztr mot Trijntja
Brouwer.
Tergaderlngeu.
. . AV8TEBDAH.
30 Kaart. Dninwatorlelding - Maatsohappi) van'den
Helder., en het IBouirodiep. Natsgobouw. ar» aar.
91 JUart. Maatschappij voor lloel- en Broodfibrieken.
Eensgezindheid- Wfr nor. .
Il Maart. Xaatach. v. d. Werkenden Stand. Eens
gezindheid. S.nnr. . ;
12 Haart. KaamL Tenaootsohap De Kleine Courant.
Nutsgebonw. 101/s uur.
13 'Maart. Maatschappij Gemeente Credict.
Eensgezindhsld. 121,'j uur.
32 Maart. Vereenniging Arehltoetora et AmldUa.
Nat van 't Algemeen. 8 unr.
33 Xaarl Aaiaterdtnwcha Omniboa-JfaateohappH.
Eenagazladhaid. 11 «tor.
33 Maart. Aauteidamseho WeateUJk Entrepot
Eenigezindbeid. 33/4 nor.
34 Maart. Beedary dat diiJveade Droogdokken.
Eenigezlndtwid. S Uur.
35 Maart. Borger Bouw-Maatecb. Eensgezind
heid V/i mr. ?'
36 Kaari Internationale Tereealging tot verbetering
van het lot der blinden. Odeon. 8 nor.
9S Maart Mederl. Harddravorij en Benveroeniging.
rasnapolflky. 3 nor.
37 Maart Prins Alaxander JSUdttlng, Bennekom.
Odéon. 8 nor.
80 Maart. Haven-BtoOmbootdimst Eensgezind
heid. S uur.
80 Maart. Koninklijke Fabriek van Waskaarsen,
Odeoa. II mr.
80 Kaart. 8nnurtt»Tabak-Maatsohappfl. Odéon,
ib «v.
S ApriL Sediai. Bonw-Maatsohapp». Zeug».
?iaihaid fllj, «u.
8 Aprü. NaamL TeaaooUohap
«lUaevier." Kat van 't Algeaueo. 3Uj uur.
« Aprt. AlkmaanohiifltoattaaitMMak, X»Df
? *wil. Dbr*w«hta*he
*. & BOM*. s «ur. >
's-OBATENHAaB.
M Maart NaanL TemMMaiehap de OovtMU M*
T*?VtoMl, fatkatntat U. Uyb «ar.
DIM JISLDB». '?
M Maar» Tlasfthart|-Maaaaahap>« JfepttanWV BH»
to«wk V/t wu.
48 Maart. - Xederl. Maataoas.pptf IX Roarthe* tot
altoefeaing van seevisaohert), geveailgd t» tlaaxdingeav
»rlteoh«. - 131^ uur.
37 Maart. Nederl. Taraeaigina; tot Bescherming va»
Diëten afd. BotUrdam. Notariabttia. ft oor.
TTLBUBG.
l April. Noord-BrabanUchs BtoomtraouMgrlaaatseh.
Boronxaal Marinua. 3 uur.
WAOE.NIMGÏN.
33 Haart. Ka»ml. Vonnootaehap .Wagealngaohe Berg."
De Wereld. 7 uur.
Veilingen.
Amsterdam, Maandag 30 Maart 1883, dea voonnlddaga
ton tien ure ptocioa, in »Prs*oatl" ,
34 Erven of Doawtorrolnen, Vondelstraat. \
teo 13 nre.
Een Heerenhnis, Amitolveao.
Eun Buuwgixind, uaaat voorgaaad Schoolstraat,
Acht Bouwtvrroinon, Naasmik*d«.
Viur Buu^rtcrreinen, aan du Iu Httga do Groot- on hoek
van OldenbarnovcldttiFtraton.
Twoe Bouwterreinen, Xasaaukade.
13 Woon- en Winkelhuizen, Wagonaarstraat 89, 87, 85,
88, 81, 70, 41, 3», 37, 33, 31, 20, 27, 25 en 23.
Een Kuopmanahni*', Mingel 447.
Een Hui», Utrevbtaoliedwanwtraat 110,
Twoe Huizon Kluitto Wittouburgoratraat 83 ea Bi'
Een Huis ala v,. ven 110,
Eau VuHtulmin, Overtoom C4.
Twoe Hiuïrti, Ovrard Donatraat 88 on 38.
Vier Huizon Nicuwor-Anmtel.
Een Hui*, W.tttnvmafrint'er.
Eon Winkclliiiia. Eersto Dlbumdwarsatraat 5.
Een Winkolhuix, Sint Jul)obdwnnu*titiat J.
Eon \Yomilmi», lo Lnoijurdw.iraatraat 15.
Een Winkollmi», ralmytraat 52.
Een Winkelhuia Kalroralraat 57.
Een AVuouhuin, Hpnistraat lul.
Twee Honwterroiiren, Stailhoudorekade.
'l'woo Heervnhuizen, Htationsgtraat 2Td en 37e.
Een Hui*, Knarto Ilijlsteeg, 5.
Een Hui», Zeedijk 5li,
In het lokaal do Brakko Orond", dea voormiddag»
'ten 101.3 uro precies.
Tweo Eosronhofjteden, Oud-Vall>envoonsehpnwog.
EJII raWiuis, Lijulaaasgraulit 217.
Iu l'elllnir
Perceeleo»
27 afaarb.
7 Erven of Boitwtorreinoji, Kurto Bleckcrspad.
Eon Wlnkolhnls, Prins n'.>ndrikkado CO
Een Winkclhuis, Mnrinlairsgracht 11.
Eon Heorcnhuis, Wealeiiido .
Ecu WüikeUmia, Kerkstraat 218.
Een Vi'iD'.iolhuis, l'rinseüliofstec'g 4.'
Ec>u WinkelliuiH, Derdo Leliedwaraatraat 4.
]"::n Huid, LinJon.stiaat 11.
Een Iluin, GoiiJsblocmstmnt 12.
Een Winkolhuis, Goiidsblcumitraat 43,
Eon Winkellmi», 1'nlmatrsat 77.
Een Wiukelhui», Witlen»traat 19.
Een Iluis, Wctoringschaim 155.
Een Winkclhui», udu Ltiliuatraat 4.
Tweo Winkelhuizeii, JJieuwe pieyolatraat 34 en 30.
Ec-u Woonhuis, Nieuwe, SpiegeUtraat 40
Eon Winkcllmia, rrü-.ücnsracht 807.
Eea Hui», Bocrharonetraat 1.
Vieïluizon, Saxeuburgcrstraat 19, 21, 23 en 25.
Eon Muis, Haarlemmerdijk 18U.
Eon Huis, O. Z. Voorburgwal 208.
Eon Huis. Itozeiigraeht 17.
Eun Eoiipinanshuia, Kromme Waal 27.
Eon Winiiülhuia, Ie Egelautiendwaraitra&t 13.
Een Huis, Saenredamstraat 25.
Tivos Huizen, Oudo Looijoratraat 29.
Een Hui», Heorengracht SH7.
Eon Wlnkolhnis, Knlvenitvftttt 214,
12 Bouwterreinen Middenweg.
Etm Huis, Amvtelvueiikuliénwog.
8 Erven of Botiwt«i>reinon, \V«esporraart
Eon lluis, Korküiraott 71.
Ecu Hui», Nieuwe PrinBOBgraeht 01.
Eun WinkclhTjis, Utroclitachostraat 131.
f JE II IJ II R
OnJor do rabrlok TE UUUR wprdoa gritla opgaaomoa
vouingcn, kamera enz. welküvóór Vi-ydig ecu uur op
gegeven zün,. mot Tcrmclding van Btand, Lokaliteit,
Huurprijs en nnnneer to nanyairden. Opgaven hluruan
niet Toldo«nde kunnen niet gepli&tut worden, Bij
verhuring wordt men beloofd verzocht daarvan direct
kennut to geren aiu kot DuieAüTau dit blad, Kulun 2.
148, Gostoff. Voorkamer mut Aluoaf, .f 1.3 p. m, l April.
jfütttel.
103. LooJs, f700 p. j. l Mei.
107t luMAa, f1500 p. j. Torston'l of l Mei.
107. Lokanl, f'JUÜp. J. Tei-stona f l Mei.
100. UuvBulmis. f 11UO p. j. l Hei.
115. CiOd'.oü'. Zy- on Biunonlianur, f35 p. m. Targtond.
MIt:t>i-inrri-aat,
14. Oostüff. Voor- on Slaapkamer, f20 p. m. Terstond.
fJitinen ftwnlammerttraat*
10. JI«i«, f 1100 p. j. TtTstond.
23. (icatoff. Kamer, i' IS n f 14 p. m. Terstond
mm,
81. Huin, O Kamer». flUUO p. j. l Mei.
Bloemgracht.
17. Hui» mot Toin, f 100 p. i. l Mei.
83. 3o XtoTpuhui», 4 Kamur» 0112., f 2;0 p. j, l Mol.
101). Ocm. Knmcr, f 15 p. in. l April.
liü, 'l 7ö!Jüra mui VL'Jriut', f'&$ P- j. l Hol,
130, 2 Zoldert), to Etitgo, f70 p. j. Tomtond.
17. IIüU met 6üu»torr«4u, f 550 p. ]. Tent.
13-21. Uuvetih., 3 kam. oiiz. f800, fïSO, f 225 p. J. Tent.
'IS. BovoüU., Ie Et., U Kam., Aio. onz., f 300 p. J. Torst.
!29. Bniu en Tuin, 2 K4m., Aio. ODI., 1 350 p. J. Tent.
33. 2 G«stüff. Toork. 2n Etayo, f 20 p. m. Teratond.
f75. 2 Boventinlzon, 3 Kamen enz., f230 p.], Tent.
173. Uovcnhiiie, 2 Kanion enz., f200 p. ji 'i'ent. .
28. Gom. Kamer met Alcoof, f35 p. m. Tentond.
30. 3 Gtem. Kunen, Ie Etage, f 60 p. m. Tantood.
82. Kantoor, f 100.?p. j, Terstond.
. . .
Zolder, f140.?p. j.
98. Kantoorlokul, f25 p, m. Tentond.
?100. flem. Yoorkimer, l» Ettgo, f 23 p. m. Tentond.
Datttel Stalpertrtremt.
6. O«m, Voorkamer met Alcoof, f 16 p. m. Terstond.
48. Voorkamer mot Alcoof, f 15 p. m. l April of vroeger.
Driel[OHi*aemtt*mmt,
15. Huis, S Kamen ens., f850 p. j, l Mol.
11. Ie Bovenhuls, 2 Kamen, f250 p. j. Tentond. '
2o Boveoh., 2 Kamen enz., f 240 p J. l Mei of vroeger.
21. Bul*, 1 400 p. j. l Hoi.
112. 9 Qem, Kanten en snito, f 80 p. «. Terstond.
184. Gem. Kamer, f 2.80 p. w. Tentond.
181 QeitoflE. Kamer, f 2 p. w. Tmtcmd.
Frttmr amltttroal.
IS. Gem. Kamer jn«i Alcoof, (16 p. m. Tontond.
Gem. Kamer met Blupkamer, f 12 p. m. Tentond.
13, 9 Zolden, f 100 p. J. T«ntona.
28. Ctatoff. BoTenhuii, 3e Etage, f 83 p. m. Tentond.
37. H«to. 8 Kamen en*., f 7M, p. J. l Mei of I Jont
Bovenhtü», 8 Kamen enz,, f 600 p. J. lUeloflJonL
Bovtalmia, B Kamen «DB., f 460 p, J. IMelofl JauL
61. Oem. Zo- en Binnenkamer, f400 p. J. Tentond.
'
.
28. Gestoft*. Kimer mat Slaapt, la Ei, f 18 p. m. Tent
Gover* JPVfM«*«frer«f .
9d. leBovenh. Voork.,2 Ale,K«nk.«ni, fSJOp.w. Tsi
9d, 10 Bovonh. Achterk., 3 Aio., Kflnk, enz., f 8.20 p.w. Tit.
9d. 3«Bovenh. Toork., 2 AlcwKtok. enx., f 8.80 p. w. Tit.
Bd. 2* Bovenh. AehVwk, l Al*., Kat*. nl?f8.?p.w. Tit.
8i Se Bovenb. Achtert, 3 Aio., Kenk. ene., f3.80 p.w. Tit.
««, i, Bovenh., 3 Kamers en*. tSCOji.'i. Tentond.
? Kamer ta^JÜOoot, 190 p. «...
' ^ .
W. ff SoT<m«?iTTam., t ATe. «ns, f JT8 p. ?].' Tn*.t
8e Bovenh., 2 Sam_ l Aio. enn., 1100 p. ' 'i>r >'.
181 en 133. SMdeiwt* Bewaaniaem, f S p.w, TV,MU
.... na* Keek f 90 p. m. T.?-.».,...'
106. Kamer-met Koet, f 40 p. m. Terstond.
11. 3e Bovenhala, f300.?p. j. Teratond.
Se Bovenhnis, l Kan., Aio. «s, £180 p. ?.
n. Hals met Tam, f «M p. J. l Mei.
, 18. ie Boveahaie, 4 Kamera aas, U«0 p. j. , '<
. 88. Kantoor!, mat lessenaar en krakken, f300
?MS. Oem. Kamer me»Kost. f «B tot f »S p. m. l
Mmojlf JK«eI]|*.
t7. Snia «n Tuin, 4 Kamer» eoa?f37» p. f. »
8J-IL Teïiwln met Loodaen, 11000 p. j. Tem
1. 0em. Kamer, f40 p. m. Teratond.
80. aaetoff. Zit- an 81»*pk*m»r, f 18 p. m. . -.
Jmeol* van r-rnnffrrtrmmi
30. dam. Voorkamer mat Blaapplaata, fJ.SO v i' u;
40. Oeitofl*. Kamer, f 80 p. m. Tentond.
141. Gem. Zit- en BUapkamer, f30 p. m. TI
499. Oem. Kamer met Koet, f 6» p. m. Tent .
Bil. Humor mefAlooof, f30 p. m. Tentond
l Kamera met Alcoof, f40 p. m. Tersto.
557. Hui» en Tuin, f 900 p. ). Tentond.
~
78. Vrij Bovenh. 5 Kam. enz., KG5Q p. J. lo M
.101. ffcstoff. Kamer, f 12 p. m. Tentoml.
29» la Boveohnia, 3 K«men eni., f 200 p. <
10. Geetoff. Voor- en 3U»pkam»r, f S p. m. ' \y: ''.
KvoMvin» IVeral.
30. entoff. Kamar en Alooof, la Et., f35 J u. '\\-ctt,
138. Geetoff. Voorkamer mot Alooof en Kost, l \\-\ '??'?>;
Ongennnimvrt. Iïui», (l Kamera enz., fOOOp. lvr. >i t
l dito, Vrij Bovenhain, 6 Kamen om., f SSi i. .?-. ?.
l dito, lo BovurOnüa, 4 Kamen enz., f400 ? Tk
.123. Werkplaats, f 2SO p. j. l Hei.
86. 3 Kamen, Ie EfcxgH. f 800 p. J. Tentend,
Lokaal, f300 a f400 p. j. Tentond,
73. 3 Ongein. Voorkamer» mot Alcoof, f500
AO, Gem. Kamer met Kont, f4S p. m. Tcrato.
89. Gestoft Kamer mot Alcoot Ie Etage, f 25 p
18. la BovenhniB, B Kamen ent., f275. p. ' " ?'
10. 2a Bovcnhuii, 5 Kamen enz., f250. p. '
18. 2e liovsiihuis, 5 Kamen enz., f250.?p.
20. lo lioveiihuii, 5 Kamen enz., f 300.?p. > ' '.,
, 2o Bovcnhuis, 5 Kamera enz., f275. p. i ?
95. Hni», 4 Kamera enz., f 30 p. m. l Mei.
110. Geatuff. Zijkamer, f 12 p. m. Terstond.
S. Huis, 3 Kamen enz., f375 p. j. Tentont
M. <f, tfojtfrrtrttat.
5. 6 om. Achtorkamer, f 12 p. m. Tentond.
6. Unis. 8 Kamers onz., f750.?p. J. Tent ».:
Vrij Bovonhuis, 7 Kamen enz., f550. : . ,
9. 2o Bovenh., S Kam., 2 aiooven enz., f325,
10. Hui», 5 Kamen enz., f450, «p. J. TontoiK
75. Hni», 4 Kamen enz., f450. p. j. Tor»'nod
a Bovouh. 4 Kamen enz., f 800 p. j. Te
74. 2 Bovenb. 4 K*m«» oat., f 300 p. }. Te '.
70. 2 Gou. Kamers, f -100 p. J. l Hei
18. GostoiT. ITumer mot Aleoof, f20 p. m, T*;->.
18P. Geatoff. Bovcnhuia, l 00 p. m. l Mei.
109. Gom. Achterkamer, f 20 p. m. Tentond.
229. Gem. Kamer .niet Alkoof, f 30 p. m. Tont
Gem. Knmtr, f20 p, mi Terakmil.
139. Gestoft Voor- en Slaapk., f 30 p. m. 15 Haar:-:
30. Boveabois, f325
70. Huis met "
151. Gestoft Voo
, f325 p.'j. l Met.
Tuin, f 410 p. j. l Mei.
oork&mer, f U.50 p. w. T<
l. Hu!», f!07S p. J.
Terstond.
Frtn* f «gracht.
l Mei.
44. Oogem. Achterkamer, f Iu p. m. Terstond
115. Vry Bovenhnia. 3 Kamen enz., f 800 p. J.
JV.Z.
3G. 2 Gem. Kamera oa Suite, f45 p. m. l
Ap79. Geatuff. Kamer mot Kost, f 40 * f45 p. m
8, 2 Gestoff. Kamer, Ie Etage, f50 p. m. Te
232. lüintoorloknlen, f 350 tot f 800 p. J. To»t ?
O. X. aVowAwrawar.
155. 2 Gom. Knmerii en Suito, lo Etage, f 45 p. .
321. Gostoff. Hlaapïtmer, f 8 p. m. Terstond.;
328. a Geatoff. Kamen, f 30 p. m. l April.
f. C. aioaftttramt.
30. Gem. Salon mot Alcoof, Parterre f 20 p. m
37. 2 Kamers en Suito, Ie Etago, f 40 p. m. l
B2. Onsem. Ie Etage, f 450 p.]., frij vanbolaiti
131. Gem. Zit- en Slaapkamer, f35 i f40 'p, n
Fietfi- namfngttrmat.
72. Bovenhnis, f 3.30 p. w. Teratond.
Bovenhuis, f8.25 p. w. Terstond.
70. Bovenhni», f2.90 p. w. Terstond!
M*lat»tagt> SfuUcrgracht.
Montefluro Park. Ums. 2 Kamen enz., f 22.50 p. .
192. Winkollml», fGOO,?p. j. l MeL
3^7. Coui. Knmcr met Koat, f50 p. m. l Aprif,
74H. Voorkamer met Aleoof, lo Etago, f 18 p. m
801). Gem. Kamer, f 12 p. m., met Kost f 35 p, a.
Frlntenttramt.
9. Gem. Kamer, f 15 p. m. Teratond.
16. K»ntoorlukalen, f300 tot f800 p. jvTenton
120. uvunhuiu, 3 Camera enz., f 30!) p, j. Tersk .
'
15. Gesteff. Voork. met Koflt, f30 p. m1 l April
42. GustófT. Voorkaranr mot Alcout; f20 p. m. 3
4'J. Zijkamer mnt Alcoof, f28 p. m. Teratond.
Ti. Cieatoff. Voorkamer met Alcoof, f 40 p. m. 1
09. Huis met Tuiii, 3 Kamen enz, f 500 p, j. l il
Stettttraat.
4. Gen»; Voorkant? mot AlCOof) f 20 p, m, «» s,
Mteg*Her*a''*crtf'' " 'v- '-'?
22. Gem. Kamer, f 18 p. m. l April» v... ., :
ftaktn. '
110. 3 Ongom. Kamera met Alcoof, f 30 p. m. Tent.
ttomolentteeg.
6, Gestoff, Voor- en Slaapk., lo Et?f 20 p: m. Tent.
'fw
102. Ondante Bovenh. 4 Kamen enx. f400 p, ]. Tent.
164. la Bovenhnli, f 0.50 p. w. Terstond. ,
45. Gestoff. Voorkamer met AJoooC, f 14 p. m. Terstond.
60c. Gem. Toork. mot Aio., 2o Etage, f 14 p. ui. Temt,
Sftrphati*tromt*
76. Bovenhnis, 4 Kamen enz., f 800 p. j. l Mol,
137. Bovenhnis, f750 p, ]. Tentond.
83. Gem, Voorkamer, f 15 p. m. l April.
83. Voodümer, 2e Etage, f 15 p. m. l April.
164. 2 Gestoff. Kamen, la Etage, f 60 p. m. l Mot
Gastoff. Voorkamer, 3« Etage, f 13 p. m. Terstond,
500. Bovenliuls, f 1000 p. j. l Mei. '
30, la Bovenhuls, f 19 p. m. Tentond.
20». 2e Bovenh., 3 Kamen enz., f 17.50 p. m. l Hol.
30. 3 Zolden, f230 an f 170 p. j. l Hei.
72. Geit Voork., Zfjk. an Aio., lo Et., f 30 a f 40 p. m. Tent.
357. Gem. Voorkamer met kost, f 40 'p. m. Terstond,
806. Gem. Slaapkamer, f 12 p. m. Tontond.
ata4h*»**r*1taA«:.
416. Vrij Bovenbuia, 4 Kamen enz., f550.?p. J. l Hol.
51J, Buis, f800 p. J. Tentond.
7. Hois. f1700 p. i. Tentond
64. 0«m. Kamtr. f,18 p. m. l ApriL
99. Gem. Kam. mat Aio. en, Kamertje.' f85 p. m. Toni
Vrnm nm«rl«*tramt.
2. Hals en Tnia, 10 Kamen eaz., f 1500.?p. J. l )C«i.
7. G*m. Voor- en Slaapkamer, lo Etage, f 40 p. m. Tent.
7. Oem. Voor- en Blaapk., Sa Etajo f 30 i .iv Tti-t.
54, Oen. Zit- en Slaapkamer, f27.50 p. m
86. Geatoft Kamer mat Alooof, Ie Kt,, f 10 /
184. 2e Etage, f 8.20 p. w, Tentond.
86. Bnis, f600 p. j. l Mei.
Bovenhnis, f 4 p. w. l Hei.
120. AchUrhnts, f700 p. j. Tentond.
1601 Kautooriok, ie It. f34 p. m. Ten\
163. Ie Boveohuia. f400 p. J. l Hei.
176. Fakkalder, f 1W p. J. Tentond.
UO. Vrij BoreaUtti», f600 p. J. Tentdnd.
'?enchgnt iederen Zondagochtend.
Uitgeven: ELLEJIMAN, U A EMS ft C*.
Kantoor: Roktn 2.
I K H O O D:
KM OÜDK KWÏ8TDB HIEUW GEWORDEN.
NATIOIULS DANEBAABHBID. STAATKUNDIG
OVBBZIOUT. 1X.LEKLEL OEMEEMTEZAEBN: Een
Verrae»tog. Amatela Maagd ala Eoopvronw. De
Blootmartmaatsehaprtj .Inaalinde." W
deMaa»atad, uit de Hoiatad. Uit Groningen. KUNST:
Erna» Foaaart, door 7, van der Ooea. Een Jubileum
en een afscheid, door H. T. P. Geschilderde Gobelins,
door Alb. Th. LETTERKUNDE: De Nodcrlandsohe
taal ea het Belgiaeh EUaataoodarwya, door Jaapw Jae>
pare. MIUTAIUB ZAKBS: Icta orer de KadarkwesUa,
door W. Z. fe«overaiehtlr60HAAKPBOBI,BBM.
FEUHiETOM: Twee Contrasten, door JoltanOram,!.
MatnrkmwHva KededeeUngen. AUC.EBLXI.
OTEBZIOBC TAN DB KVFBKTBNMABKT. Amerlkaanaobo
spoorwegen, door J. v. d. Borg. Veilingen,
Burgel^ke ataad. Correapondetttle. Vergaderingen.
ADVBBTESTIEü: Sahouwburgoo, on*.
£en oude kwestie nieuw
geworden.
Vdór drie weken schreven wij. naor
aanteidiag van de verplaatsing der grooie
stooraboolen der N. A. S. K. van Rotterdam naar
'ier, een artikel, waario wij betoogden, dat
zoowel dit feit, als de beschouwingen dei;
V. Jtott. Ct. bewezen, dat de kwestie vau
«et R(Jovaarl -kanaal op nieuw «an de orde
noest komen.
iiet adres van de Kamer van Koophandtl
e Rotterdam, thans verschenen, is een nog veel
prachtiger bleidooi vooi' een rechutreeksch
janaal van bier naar den Rlja, dan men tot
m toe beeft vernomen.
In dat adres wordt bij herhaling met klem
verklaard, dat Rotterdam boven Amsterdam,
\ntwerpen en Vliasingen bevoorrecht is door
Mjn weg naar Duitschland. Al moet men
800 a f 1500 lichterloonen te Rotterdam
belalen, dan is de haven nog verkiezel ijk
boven de anderen; i alleen omdat Rotterdam
den Ryn achter eith Ace/t tan hei
coneurreeren met Antwerpen, DA.TEEIFDB Kiveiw*
ASDEHE PLAArS IN OKS LAJIO, OUD AT DIE AKÜERE
'LAATSBN VOOR HET VBItVOKK MAA.U
nUITSCHU NIET BBTBR LIOOBN DAK AHTWKBPEN,
ANTWKRPES GOEDKOOPEE ZBEVEACHTES B
DAN ONZE HoLLANDSCHE HAVENS."
Duidelijker zün de Ileeren Klerck v. d.
Dutten, Koelt, Basten e. a. nooit weerspro
ken, en dat door autoriteiten, wier kennis
van handelszaken en scheepvaartbehoeften wel
door niemand hunner gewraakt zal worden.
B Het baat niet, of men eene goede zeehaven
maakt op eene plaats, alt het vervoer van eene
andere naar het binnenland beter is. (Bij deze
zinsnede zal wel aan de trage ontwikkeling
van Vliffin^tm als zeehaven moeten worden
gedacht). Alleen .naar beide te , samen het
Icit sijn, ttaarJieen verlegt zich de handel en
alleen -daar is op den dwir concurrentie met
tien vreemde 'mogelijk.- Het is dtis e>-nisecr
noodlff. voor Rotterdam, dat het <YM goeden
tt'tft naar set, krijgt ah het voor Ajnstetdam
tio'idiff is, een ? (jonden weff naai' den Rijn te
'krijgen. Op dit oogeiMik is de Rijn de open
rimr, door niets te ecetiaren uat het vervoer.
tiuar h -t. binnenland betreft en voor dat
verviirr (den grooten transito-handcl) kan alleen
Jto'l,r.!a'il den ttrljtl niet -Antwerpen
volM. a. w. dus: wilt gij den handel uit
NederIniid naar Antwerpen verjagen, onthoud
Hot(urdanvzfjn waterweg,' die misschien nog Ie
redden is, en geef Amsterdam een kanaal
nuar de Merwcde in plaats van naar den dijn.
top dit oo'jenblik,- zoo schrijft de Kotter»
diimschéKamer zeer juist, is de Illjn door
nieis te evenaren."
Wordt echter de kortste weg naar den
Bovcnrijn gegraven, dan zal dat niet meer
hol gevu! zijn.
Itoèkscn van Rijnschepen zullen even
spuedip; uit Amsterdam naar Lobilh worden
i;cslee|t. als t*inns vnn l\oltordom af geschied!;
liut irs-jukt kan zelfs iets korler zijn, in elk
RevaJ wordt het verschil al bijzonder' gering.
Ijcslaat 'er' dan naast zulk een Hljnkanaal een
vi'i beierde Knulsclie vaari voor de
binnenJandsclio schippcrij en een voldoend kanaal
van Amsterdam uuur Rotterdam, > dan zal
Ainstcid.'im, de groote nederlandschc
zeelüiven zijn, die voor Antwerpen niet de
vin;,' bcliocft te stNjken. In welk la^d. be
halve ons dierbaar vaderland, zou men jaren
tinodiV hebben om zulk een eenvoudige
Uüjrheid ingang te doen vinden?
Zoo spreekt dus op dit oogenblik niet
alleen Amsterdam, maar Amsterdam en Rul»
lurdatn heide, met a. w. bijna cfc geheelt
' edcH '?' WK ? groothandel : een zeehaven
zonder goede binnenwateren, kan niet met
Atitwerpen konkurrccren. De bette
verbinilinnen met het buitenland, oostwaarts en
''.ni.lwiiaris, zijn onmisbaar, wil Nederland's
óooc uil nemende zeehaven voor groote schepen
an haar bestemming beantwoorden*
Zou Jbr. Klerck het nu geloovon?
Jhr. Klerck heeft gedwaald oi zich laten
misleiden. Een groot deel dei* Volksvertegen
woordiging evenzeer. Doch van afgevaardig
den U het niet (e vergen, dat tij over elke
zaak een welgegronde eigen overtuiging be
zitten. Iets andera ia dat mei dea Minister.
De geheele nederiandsche Handel roept den
Uiuister van Handel en Nyverheid toe: Uwe
denkbeelden over de konkurrentie van Am
sterdam en Antwerpen, bty de verdediging van
uw wetsontwerp tot het verbeteren van de
Koulsche vaart, waren dwaasheden. Zoo spra
ken het Rljnvaartkomité, de amsterdamsche
kooplieden, de amslerdamsche gemeenteraad
verleden jaar, zoo spreken de N. Rott. Ct.
en de rolterdamsche Kamer van Koophandel,
thans, en gij zult den moed hebben, tegen
de overtuiging van alle deskundigen in, Neder
lands Handel op spel ie zetten, om Uw wil
door te voeren?
Misschien bezit do minister die soort van
standvastigheid, die van geen wijken weet,
al voert zy het vaderland ten verderve,
doch de natie zal niet met hem meegaan.
Nu opnieuw duidelijk werd uitgesproken,
zelfs door Amsterdams mededingers, dat bet
beste kanaal bet eenige is wat Nederlands Han
del voor vernietiging behoeden kan, zal de
aanneming van hel ontwerp betredende hel
Merwede kanaal niet het laatste woord zijn,
dat het Parlement ia deze kwestie heeft ge
sproken.
Mogen wij van Jhr, Klerck verwachten,
dat hij zelf zich genoopt zal zien zijn por
tefeuille prijs te geven, nu zijne door den
geheeleu Handel erkende kortzichtigheid hem
tot het besef moet gebracht hebben, hoezeer
hij als mini-ter van Handel ee:t gevaar voor
Nederlands Handel moet heeLefl1?
Wij weten hel niet; maar dat een recht'
vaardige zaak regeeren zal, vertrouwen wij.
Het rijn vaart-komité, de Kaïrier van Koophan
del, de Vöveeniging voor Handel en Nijverheid,
Burgerplicht eu zoovele andere lichamen, als
M) deo bloei.«? Han^^MyHrtM- ~
temiw van 's lands welvaart, belang bel
zullen niet kunnen blijven zwijgen, en in
hel parlement zal ongetwijfeld de eisch wor
den uitgesproken, eerst het zekere, dan het
twijfelachtige.
Het zekere: de voorziening in Amsterdams
behoefte aan een kanaal naar den Rijn; het
twijfelachtige, misschien bereikbare: de
Rotterdarnjche waterweg. De Handel, niet de
rolterdamsche, niet de amsterdamsche, maar
Nederlands Handel zal vragen: Stel ons in
staat langs U en Maas de nieuwe met de
oude wereld te verbinden. Wij hebben ge
noeg van de verzwakkende tweedracht. De
tegenspoed heeft ons vereenigd: als n man
vragen Noord en Zuid, om recht.
Nationale Ilaiikliaarlicld.
Uut is ruim vtff en twiijtu; jaar geleden dat de
Assiitunt-Kesideut vnn Luli:ik, 1£. Douwes Dekker,
ijn ontslag nuiu uit '»l:ind< dienst, om du belan
gen dur verdrukte bevolkiug van Insuliudo ta
kunne» voorstaan.
Eene poedo inuatBch;tpp.;lyk) betrekking, h-t
vooruitzicht op ceiio suhittiTvailu loopbaan, bracht
liij ten off ui- -Min KÜ" t'evoel vnor recht. '
Xoudur l'ovtuin, zuiulw t.-uii i;'"!T bij eene
onzekere toekomst te^oaio-jit. Do.i-/. iu nlewitrkiilg,
luwli büiusting wilde hij luixlepüclit i£ xyu tuiu
'wonl>c«t'uur.
-Kn, dat er w;uilicsta:ir b'^tond, ~du
tegcinvoordigtf tocjtaud vnn Ijtikilc, ontvolkt, door
li'Jiigersiiond en kourtscpid miie, buu-ijst. het upuieuw.
Gij weet hoe do outalugüji A.s isteiit-liesident,
noxlut zyue poyiiigen oia zuuJer opcnbnachcia
vüibc'iriiitf t« verki'ygun vruchteloos w.nco
geblekon, als Miiltaruij uen boro.:p Uccd op do natie,
\\oa- zyn r,Max liavehur" vuur 22 jiiar eeno ril
ling deed gaan door den landt?.
Wie vuur bent bad zóó vciprókea, zoo
ki-aclitiR en overtuigend do belnu^u bepleit vau de
30 niillJojii bewiiiioia der KedeilnudkcUo lloloni
aan den ovenanrV .
Itccds door dut boek zou do schrijtor zïch aan
spraak hebben verworven op de diinkbaiirlieid von
uus volk.
Maar by, wien^ ziel niet lydzaain is onder
onwaarheid eu onrecht, kau niet volst «au niet
n proU-ot.
Onvermoeid is Mnltatnli" opgetreden wanr
xyu plicht ucin riu<i. M't opon vizier bestreed bij
vooroordeel on bekrompeuheiJ, waai' bij diw
meende to ontinootoii.
ICec-r op keer beproefde hu ia zijno verteógsn
o»er nVruen Arbeid" den goeden won *°. wywui
aau du beutuurderj van Ncdarlaatlach Indiü. Mut
vlymoudc scherpte stelde bg de »lech?e eleaienUm
van on* volk iu Droogttonprl, Krvppelman «n d
Kopperlith's teu toon. Ba/Jelin^ trnchtte h\j t o
geven, on nieuw leven te wekken door het zaad,
sontr -Ideüu" te zaaien. Mot hoc menige
njueevoclde «ohetB, hoe menig verheven dichtwerk
heeft hif $nze IvUerkunJe verrqktt
Ki-aelitig wu dan ook de invloed, in
verwliillemle richting door hetn uitgeoefend. Overal
drong ZQtte stem door. Maar tocb, in *yo«n strh'd
stond lig veekl olloeu. Te weinig ouenlijkebiyken
van erkennioB en waardeeriug vielen hetn tegen
over veel miskenning ten deel.
Laat dat van nn af anders zün. Laat eene ctaad
van nationale dankbaarheid den levensavond van
MulUluli" verhelderen. Tot dat doel komen wjj
uwe medewerking vragen. Allen dia achting ge
voelen voor Havelaar * pogen, die .MultatofT
huldigen ?>!? den Toontanüei- Tan getsstesvqjbeid,
of dankbaar den dichter gedenken, noodigen w«
uit daarvan W|jk to geien.
ZONDAG 26 MAART*
Wij meeuen dat dit g«nlaieJen mort metter
daad door net büewnhröfMi vtt ?» JumtutL
Hem, dia door zyn onieug a*ldelQk« middelen
prijs g»f, willen wfl althans ah opoffering,
tooveel uog mogeljjk i*, vergoeden. Wüwillen kern
in staat fteUen tot bet eiuda toe «onder
geldeUjfce zorgen «teen levensstrijd ie strjjden: hem
bewaren voor d» gedachte, bun <Öe Utf lief been,
onverzorgd te laUn,
Omtrent den daartoe te Meuten vorm behou
den wij ou «ene nadere bwüesiM voor, soodra
bet bedrag der bijeengebrachte geiden ou* Imkvad
zal ijjn.
Elk van ons is bereid ow« bedragen in ont
vangst te nemen.
Uwe namen tullen ia een, den Heer Douwes
Dekker, aan to bieden album, verenigd worden.
A. A. Boeker Overboek, P. A. U. Boele van
Heiubroek, . Bisschop, H. J. Bouberg Wilton,
C. J* IL van den Broek, J. A, van den Broek,
P. M. Bo», Dr. H. Hrongersnm, Dr. Vitni liroiasuiA,
? " " ? ^ ' " Douw«n
ekL.Funko.
de Graaf,
A. J. Le GrneVDr. J. U. do aae, Mr. J. N. van
Hall, Dr. A. il. Hartog Hejf van Zonteveeit, D.
Haspels, J. M. UaspeU. Mr. W. Heineken, B. H.
alclt, flünriquee do Caitro, Holda, Dr. A. II.
liraëli, J. IintËte, K. J. A. Kallenberg van deo
Bosch, A. & Kok, J. de K«o, Dr. D. J. Korteweg,
DwiiSl de Lange, L. Leopold, A. C. Lotfeit, Dr.
Luchtmans, D. K. Haasublr, Juatus van Maurik
Jr., IL W. Mesdnjf. R. A. de Moncby, A. Morin,
Martina* Npuff, G. Oostiug, Willem A. Paap,
M. T. U. Parafeer, Dr. A. PSrson, U. L. F. Post,
J. G. Uobbora, J. A. Itoessingh tan Iterton, S.
F. W. Koord* van Kyainga, H. W. van Rp6s«m,
Th. Sanders, F. G. van Scbormbeek, J. Schippers,
F. Smit Kleine, G. H. ran Soett Dr. B. J. Stok
vis, H. G. Torsteer, P. A. Tiofe, G. Vatette, J.
VergJwya, \V. J. Vorvloet, Jan C, do Vos, Mr. C.
Vusnwer, Mr. A. D. de Vrie* Ar, Mva. M. J. de
Witt Hamer. H. C. de Wulff, J. ZOrcher.
Abonnement per S/m / 1.?. fr. p. p. / 1.15.
Afzond. Nummers aan de Kiosken rejrkrggbaar h » 0.10.
AUvertentiënvan.1?6 regels/1.?iedere ngpliaecr » 0.15.
l'. KL. Bot, Ur. . Hrongersnm, ut. Yiuii a
A. CoUard, Dr. W. Dooteuboa, E. Doo«
ker, Dr. J. Ensing, A. N. J. FabiuA, G. L
F. van d« Goe*. A. Gorter, D. A. J. B. <
De Middctburgsrhc Courant sobreef naar
aanleidjab; dezer circulaire het volgende:
Niet iudtire volsin, welke in dat atuk voorkomt,
\vurdt door ons onderschreven. Het is echter
onnoodig danrover iu beschouwingen te treden,
dewyl zeen verschil in liet oordeel over HulUUuha
veelzijdig en veelbewogen leren en werken voor
opa van invloed is op de hoofiUaak, waar het
hier op aankomt.
Die hoofdzaak is dat, naar ooate overtuig ng,
een groot deel van bet Nederlandsche volk aan
Multatnli een plicht der dankbaarheid te ver
vullen beeft.
, Aan zttu. beaef va* ptiebt Ti»»<t 4e assistent-,
resident Donwes Dekker voor i; 'juten a|a belas**
ten offer gebracht. Xa deze in onze zelïeachtige
en berekenende wereld, zeldzaam voorkokende
daad van «edelijken moed, heeft Multatuh door
de kracht van ngii genie 011 door onvernioeidsn,
afmatteuden arbeid aan eene reeks van werken
het leren geschonken, welke tot het schoonste en
bonpronkeljjkBte behooren wat de tfederlandsche
letterkunde ooit beeft voortgebracht
Een dichter ea denker, die aldus arbeidt, be
wijst diëtisten aan zjjnts nationaliteit, welke niet
mot ondank mogen vergolden Vorden. In Ne
derland geeft echter du letterkunde aan ben, die
haar al« vak beoefenen, miuwolyks een middel
van bestaan, veel minder eene belooning, ge
venredigd niia deu luister, dio huune werken voor
altüd aan liet leven dor natie schenken.
Behalve deze aanspraak op de imtionnle
dankbaarhei l, heeft Multutult ontelbare Nederlanders
per*ocmlyk aan zich verplicht. ? .
Zijne werken bezitieu by uitnemendheid de
eigenscluip van, behalve te bekoren door hun
vorm, tot eigen gdcsUis-urbeid op te wekken.
Wie aldus door hem tot onderzoek en nadenken
gebracht , heeft, onverschillig welke de slot
som daarvan geweest moge /ij D, oen belangrijk
gedeelte van zya geestelijk leven aau Slultatuli
te dunken.
Om al deze redenen gelooven wU dat do op
roeping, oiu aan Douwes Dekker door oen
«tuftelük teeken te doen Kien, dat hij niet. voor
ondankbaren beeft geleefd en gewerkt, l»fl
latidgenootcn weorklnnk behourt Ie viiulnii.
Hetzij men in den gchrijvur van deu
Havelaar, fat moedig Blachtoücr vnn-edc>i
pliubiboscf liefheeft; hehjij men iu deu autoat1 <l«r
Vorstenschool den dichter bewondci^, dio a in dcu
boom onzer dramatiicho letterkunde óeri zijner
tchooustc CD pittigtle rruulitvn heeft doen bloeien ;
hetaümen den denker waardrart. die «iirekerdi;
en tchrgvsnde overal bet zaad" zü'iw Idmün
heeft gestrooid; hetiümen in den schepper van
Wouter fietcrse, vau de MUiiocticnsttkttut, vn:i
de Specialiteiten-Studie en vau scoo lueni'g andur
geschrift tlechts den meester ziet, bij wien al
onze jongere letterkundigen ter school gann,
in elk dozer gevallen hoeft men reden zich aan
te slniten bjj bet werk, waart oethana oiüe mede
werking gevraagd wordt.
Nivjen van good«u klnr.k worden onder do
zeventig oaderteKkcoaan gevonden.
De kunst ou de letteren, du wuienwhnp on do
iounialutiek, de atnbfcvno:iriiwerti!d en dio der mi
litairen s^jri er vM-lupMiwoordig-K Niet. zonder
aanduenitig ziil Jllullatiili, wnnnuer bet stuk hem
onder de oogcn komt, cv den itaam onder vinden
van den gepensioneerden liiirenant-koloncl van
hot lüdisuho leger A. .CülinrJ, die uls ? militair
kntniiiun'Jnnt to It.iiigkut-Dototmg (J)ueluri van
den 3£ax Jfavtlnar) vitii . Douwot Dekkcr's
woiBtclinK co ly-li-n (,'etuiv'o fa grweest. Zijne
handteektfniiig komt voor de zouvuüisto maal ii»tzt>g>il
zetten op du fciton dor nkto .vnn Laichuldi^iiiif,
welke 3fu!ltiluli tot. do Koc'orUiuKcho ro^euriug
heeft gericht cu du tot desvitr d.irtr ni>m»iuïop
afdoundo wjjze w weerlegd. Auu3/uWrt/«Ji'« vrien
den, geestverwanten of hswomluraars il thant de
tnak orïi to zorgen, dat. indien het. nage*!ncht on.
grond dier nnnktaulit over lip*. Neilei'luudsdie volk
van onzon tijd tiet .Schuldig*1 moet uitspreken ,
liet a-uital porFOoidüko uit^oniluriugeu op dat
vonnU nlihani groot m.'gu
? Zy die 25 jaren
Wy (leelan deze waavdijro on kalme nanpr^ipg
VHM het streven in dn cirknlaire uitgedrukt niet
zonder bedobling niü.ü. Wij toch vinden iu deze
woorden volkomen onso mceuing weergegeven.
Of man eiken volzin in de cirknUire, nsuwketu'ig
gewikt en gewogen, onderachrUven kau, is een
zaak, die men aan leden oordeel ma* overlaten.
Wannen- ceveatig liedeu een cirleuUire andertee*
kenen en rondzcoden is bet natunrbjk de bocü*
strekking, waarop men te letten heeft. Elk der
seventig oaderteekewuwv, geroepen om een
dergelQk stuk op te «tellen, waarin gewag gemaakt
moet worden van MultMuli's veeliiMig en veel*
bewogen leven en werken,11 soa alltent op deae
of gene zijde van een zoo omvangryken en veel*
voudigon arbeid kraohtigar de aandacht
wenacken to vestigen dan sijn mede^nderteekenaar.
Voor de holdu die men MuUatuli wil brengen, m
neer dan n grondslag aangewezen. Ea teker
?on de man solf reeds lang ten grave ajn ge
daald, voor een zcventigtal vereerddrs, by open
baar debat, het eens geworden waren over het
juiste standpunt, waarop men post hadde U
vatten, wilde men geen gevaar loepen
kleinseerige menachen op de teenen te trappen.
Ouder die kleuizeengen liet HwdeÜilad te
moeten «autrolfen , zaj menigeen telenreteüen ,
doch, waarMhyiilük heeft een al te vluchtige
lering der cirkulatre weer scbuld aan cjjn
bestruding van dczo zaak, dan de afkeer om een geoië"
te huldigen vóór «ij n dood.
Het Handelblad erkent, dat op de dnidelUke,
herhaaldelijk uitgebrachte bescholdtgiug, door
Mnltatuli aau bet mlres van regeeringspersonen ge
richt, nog niet geantwoord u geworden. Slechts
eenmaal, in <.o Moxeizaal ba 1864, was hti bjj
aonde van den Beer Roohussen weersproken.
Licht werd er over de Lebaksche gejcfiiedenis
niet vei-spreid. Men bleef in het duister over de
beweegredenen van het ontslag aan daa Heer
Dekker verleend; men bewonderde zyn geestdrift,
»4JQ *t{jl en zeggingskracht, in n woord *üa
genie- maar de overtuiging, dat tuj overdreven
had, behield de overhand." Het blad betreurt (naar
bet vermoedt, stellig taet velen,) dat voor do hulde
aau lultatuli als grondslag is genomen een
betcbuldjuing, welke onbewezen is en waarover het
llandcüUud eu velen nog altijd naar licht
uit«ten," Eu het hoopt n taak:* dat uit deze
l o weging volgen zal, dat het stiuiwfóen, door
du naagevalleu bestaurders tot dusver bewaard,
zil worden 'afgebroken."
Gegeven dus: best uurderü, aangevallen niet door
de i eerste den beste, u: aar door een
nasjstent-resideut; niet door oen govouu astistent-r^sident ,
maai- volgens t Handdtlted zelf: door eeii genie;
beschuldigingen die heel Nederland in rep en roer
hrbJen gebracht en selfj tot over de grenxen
luid weerklonken ; besehuldigingen , zoo kras ,
dat men bet er voor hield, dat Multatoli over*
dreef; en niemand der personen, die 'elands
prertige haddeu of hebueo op te houden, beeft in
25 jtren tüds den moed gehad te antwoorden.
Welnu, zal men dan nog '25 jaren moeten wachten
eer men Maltatuli mag nnldi
de verdenking van een volk
zonden nn no ' ' ~~
ite nog wél, _____ __ ____________
nimmer MulUtnli alt Moltatnli te «alka hi
digen, zoolang xjj slechts zoo goed fan te bleven
?wgigen. Want wie hem als den ond
AstistentHesident eert zou de aangevallen bestuurders niet
onschuldig houden ! hun schuld bewezen achten !
Ken fraaie regeL Zwijgende barbaarachheid, ja
elke misdaad is op deta wys gered; zoolang zy
haar mond niet opent om op beschuldigingen te
autwoordea, is immers haar schold onbewezen."
Mnar tot geruststelling van het Jlatuklablad,
zij herinnerd, wat de heer Bergama een
eerlnk man naar wij moenen, in ons blad van
2b' tcbr. schreef: la de eerste plaats wensch ik
tfl constateeren, dat het wanbestuur en de
knevelarijen van ioiandsche hoofden, totn de heer
Douwci Dekker in 185U de regent van Lebak in
s'nat van beschuldiging wilde doen atolleu, inder
daad schroonielyk erg wareu. (De minuten van
de brieven, die in den Max Havelaar t\jn opge
nomen, lieb ik in het archief teroggevonden,
wourdelfjk alzoo luidende)."
Deze heer, een «llea^im bezadigd man, aan
wiens rapporten het Handelsblad zeker Reen ver
trouwen zal ontzeggen, echrüft, na. een niededeeling
v.m lielg'.'pu tot verbetering van dcu toestand te
Lcbak is geschied: l)e lectuur van den Xttx
Huvclaar kan nog steeds een heitzamon invloed
hebben en htt besef bij onze natie levendig houden,
dut zij een tteure schuld Itetft te boeten 1) eu
n^g vurbivzeud veel te doen heeft, eer.xüaan
hnru roeping tegenover de inlaudscbe bevolking
van Java heeft voldaan."
Of zal men kunnen ontkennen, dat hot bestaande
cxpluiusie-gtolinl niet slechti Bantam maar het
overgiuote duel van Java büarwisssu'ng aan
liongcrsuood blootstelt; weet men niet, dat de
kuifit* tot scha nJul ijk lagen priji door het
goeverneinent wordt afgenomen en men tevens tot
aanplnnting van koffie dwii*gt; worden met bovendien land* '
lente geheven, hoog vooral in Bantam;
heerendi-uston guyorderd; rang men vergeten, dat thans
nu de pantjendiensten worden afgeschaft zelfs door
een zoo uitgeputte bevolking een «equivalent zal
moeten worden betaald? iloo groot, is thans
wel het, bedrag der belastingen in verhouding tot
het iukomen 'vau millioenen inboor lingenV Zou
dan het stelsel van wanbeheer, van jaren achter
een al worden de inUndtcke hoofden in hun neiging
tot roof en diefstal door goedgezinde ambtenaren
eenigzin» ftotemperd of bemoeilijkt, geen vwarmmg
verzwakking, krankheid en ontzenuwiug dor be
reiking ten gevolge hebben gehad, eu met bet
oog op Bantam* zoo langdurig lyden niet. ge
zegd mogen worden: geljjk de cirkulaira te lezen
geeft: En dat or wanbestuur bestond, de tegen
woordige toestand van Lebak, ontvolkt door
hongersnood en koortsopidemie, bmvyst het op
n:miw? Of lieoft migiohion do Heer Bergsma,
die or in ItfW sondcr koortscpidcmic en vcetiektc
hongersnood. Inwoonde, geen recht alsh|j heden.
tnn diigc schrijlt: de Max Uavelaar leert de natie,
dat zij tiou zware schold heeft te boeten ?
Wanneer er in deze cirknlaire ffe«chrev6n stond,
dat er in Ned. Indiü, sedert Havelaars vertrek
ntets goeds tot stand was gekomen zou men
recht hebben zich over onjnutheid te beklagen.
Meu weet het, n n en dan i» er iets gnobied, dat
van de xoi g van liet moederland voor de
koJoniöu kim dutia spreken. Of dat iets veelof weinig
moet herten, is een kwestie, die wy aan leden
.oordeel overlaten."
la dan, vraagt het Handelsblad. in die 25 jaren
in de rechtspraak nieti verbeterd? x do knevelar\j
van de inlandocbe hoofden niet vormtnderd? a
niet sedert 186C door de liberale partij geyverd
voor de afsehaffing der pantjeodiensten;
?ek-r niet het minst ten gevolge van de ont
hullingen in de Max Havelaar,?eene verbetering
dw thans had beslag «at krUgen?
De cirkuloire ontkent net een noch het
?ader. Integendeel. Z| «gfc Krooktig WM «kan
ook de invloed, in Tersohfllende richting door hem
nittfeoefead.
Dat weten de ondertekenaars en «J erkennen
het, maar sf voegen er iets b|j : .Tooh in »&n
rtrSd stond bB veelal aüeeu, te weuug openl|k»
blijken van erkenning en waardeering vielen hem
ten deelt ... Was dat miseehien oojobt? Heeft
de liberale party voor recht ea barmhartigheid
gestreden in zyn naam, of toiJer MritarteJi ta
noemen? Lees slecnta de dagbladen «n kamer*
verslagen en het antwoord wordt niet vruchteloos)
gezocht Zeker van hem is een (toot uitgegaan.
moor hoe modujlc viel hef der liberale' p**f|
eenigen «trgdlast in te blazen? Wil men een
voorbeeld? Men leest het in het tevreden Ha»»
deltblad setf. Sinds 1886 a door de liberale
party ge$verd voor aftohaffing van verplichte
pantwndienften. .Oefverd". 't Staat er
werkelük. Een liberale porUi, 16 jaren aehtereen
de base in den buide, heeft 16 jaren geijverd...
geijverd om pantjwxhensten af te achaflisn tegen
aeqaivalent... en haar Bver is beloond door een.
kon*ervaticf, die eindenjk, na self teven jaar ge
werkt te hebben aan eigen bekeering, voor
dezen Qver bosweek en het vraagstuk omndoitt!
Er behoort moed toe om, na gewaagd to hebben
van Mtütatali's geestdrift, van dezen over to
spreken l
Ziedaar de twee groote overwegingen die tel
Handdtblad tot onthouding leiden. Kv. 2» jarmn
achtereen de beschuldigden gei wegen hebben, i*
hun schuld onbeweaen" en de dankbaarheid der
natie moet wachten tot het t^dstip, waarop d*
stommen spreken zullen.
D« liberale partfl heeft in Mnltatnlfs geest
geqverd . . . Niet het minst heeft men tengevolge
van de pntbalKngen in.de Max Havelaar" de
pantjeodienflten afgeschaft, en de logwobe
konInsie 'luidt: laat hem desnoods gebrek ]{jden... ,
zoolnng de besebnldigden Ew^gent
En dan nog een derde overweging: BV«lon
herintwren zien dat hem door mannen van ZUUMB
do behah^zame hand werd geboden, maar dat
die poging door eigen bonding mislukt is."
\Vy moeten bekennen dat dergelQke zaken o.i.
te kietch c^n, dan dat wf haar in openbaar debat
mogen brengen. W|) nemen aan, dat het
Handelsblad deze tirade alleen heeft neergeschre
ven om te bewqzeu, dat reeds vroeger «inanntn
van naam" hem de blyken bonner achting en
erkentelijkheid hebben waardig gekeurd. Enkel»
warme vaderlanders -verdienen mitsdien den dank
van alten, die hoc een goed voorbeeld hebben
willen geven. Dezulke ontbreken gehtkUg, ook .
iu het bad van flegma, nooit Heeft MultotoK's
hondiafr beo
W0zen,d*t,zonder eemige verbhidtenls op ta leggen,
hem wordt aangeboden.
Iu ieder geval door geld te weigeren, het
nattdeWkuT z«if al bet erkennen, bewgst men
nog g«en gebrek aan karakter. j
Wanneer wf de opmerking van het Handels- !
Had een weinig ongeremd vinden ea trachten
een misverstand ntt den weg te mimen, mogen
wöniet Toorb«zien, dot het Bcmdctsblad tot eaa,.
onder geslacht behoort, dat meent zfin plicht
jegens MnRatuli en Indiövervuld te hebben. Een
weinigje prikkelbaarheid is dm te verklaren. .Het
geslacht', (zoo sehruft het reed» bedaagde blad,
welks redaktte echter nog tot de jeugdige krachten
in den lande behoort) dat in de laatste 20
jaren is opgegroeid, kent de bijsonderfaeden niet
van hetgeen aan de verschijning van Max Have
laar is voorafgegaan en er op is gevolgd."
Het blad «chijut dos te meeuen hier eeniga
'jongelingen te moeten inlichten. Woarscbynljjk
beeft bet uiet alleen vluchtig den inhoud vau hot
«tuk maar ook de namen van de o adert eeke
naars gelexen. Een dei-gelijke opmerking, naar aan*
leiding v.in een cirkntaire, oudcrteejcend door man
nen als Dr. Doorenboa Colkrd, Perebar, Hartinm
prof. Israeh, Pierson, Stokvis, rau Soest,
redaktoor van het Tgdaehrift voor Ned. Indij},
Vo«maer, enz. enz. euz. bewust, dat het sricfa.üict den
t^d gfgund beeft de xaak behooriük to overwe
gen, of was het doel miraébien de jongeren t o
waarschuwen met deze vergeetachtige oudje*
niet mee te gaan?
Dit «ij z«o het wil. Het de Muidelburgsche
Courant «gn wg overtuigd, dat bet
NederJandMhe volk een plicht van dankbaarheid heeft t*
vervullen.
Over Douwes Dekker kan men zeer velschillend
oordeden. Godsdienstige-, wgigeorige-, .staatkun
dige- en raaatschappertjke richting en neiging
bepalen de waarde, die men z^n. denkbeelden,
doden en karakter toeschrijft
Maar ten opzichte van JfttWa/«W staat o.i. vatt:
dat hj} gestreden heeft voor het reebt van
den Javaan;
dat mj in dien strijd zyn eigen voordeel,
toowel der reehtatreekaeue als de ejjdelings
afgeperste, aan a|jn af keer tan onrecht beeft
' opgeofferd; ?
dat wat er gedurende vyf en twintig jarrn
in lndie*s btstuuv tnn goede moge veranderd
jjn, dit in do eersto plaats aan zijn held
haftig optreden n to danken; immers, hy hoeft
het nationaal geweten wakker geschud.
Z^n Max Havelaar te de aangrijpendste
pleitrede, diéooit voorde vrjjnekl en het recht
van den verdrukte is goehreveu.
Kederiands ?ehoenefo bock van dese eeuw
WM lonooner nog als daad, dan als letter
kundig prodokt
Misschien begtng Douwes Dekker fonten.
WaarsobQnluk beging iS ze. Wie recht heeft tot iteo*
nigen, nU stecaige nem... Er zijn meutchen róo
braaf, dat zij voor beul in de. wieg «chynen ge
legd. Aan een leven van 25 jaren vol
teletirtUliDg en onrecht is de bitterheid meer natuurlek
verbeoden, dan alle mnatscliappoHjke en chiiste.
l(jko dongden, die onze schooijetiffd worden
gotóerd, ea onder zekere omstandigheden n!et al te
moeieiQk in beoefening ztfo te brengen. Douwes
pekker wordt niet door ooi gericht
Wy denken aan MciTAtciT, dié25 jaren te
vergeefs om recht heeft gevraagd; die, terv,y>
duizenden de vette pensioenen geniete* door de»
Javaan opgebracht, geen penning vit '? lands kal
ontvangt, ohcfaeon vriend en v§and beiden rer>
klaren: dat By alleen meer dan houderde hoog
gmlaamten te samen voor Indtöbeeft venieht.
Hier voele men den pUcbt der dankbaar h«d.B(|
doce overweging «oefce nien niet niar jpieven,
?treve men met vardeeWheid te zaaien, on»in naam
der ndiliaatdigMd den 6Sy«rigea «trijder in den
L/.
l