Historisch Archief 1877-1940
l ;
J';
J '<i
00»
B*
K,
29
Mwrt 't «vond* te 8^ nnr, Mt
_ * A i_fc. _ f rf^ tr_-^^tr n -*.?_ ***
rar
wnar rtoor den «*«r
,
uden wordttn,.
toaai uit Aam»
foort, de vraag sal ingeleid worden: .Worden er
mentenen geboren voor wie geen jMMto bereid
w»« aan den maaltijd dei leven?" .
Na de paoxe gelegenheid tot debat.
Doof de welwillende medewerking; van uittfevérg
en belangstellenden kon de leestafel i« het Vos Ie
begonnen werden met 14 van de voornaamste)
dag- en \roekbladen en 15 van de beste t$d
.
Do lentafel is ellran dajr, behalve 'B Zondag»,
vaa 7?11 "savondt,
Obelisk te Assab. Dr minister van Marine en
(Me vnn Buitenlftndsche Zaken in ItaW bebben
l*-loten aan de baai van Anab een monument
v»n Imiwltatero op te richten, ter herinn* ring aan
CHulirtti en ite afjnen, die vorledf n jaar In de
na>4heid van Oeilnl door do wilden vermoord alja.
liet monument cal bestaan uit eene obelisk, en
wx> geplnatst worden, dat het van uit see gezien
ton worden.
Cvhmbtu. Tot een beperkt aantal exemplaren
if te Home versooeuen e«n uitgave van twee
l*ieven van Colnmbus en een van Amerigo
Véapneei. De twee eerste zfln gerieht aan koning
PeTiiinand; de eeno is gedateerd 6 Februari
148 1, de andere draagt geen datum, maar bevat
eeniga merkwaardige berichten over de ontdek
king van Hispaoiola, I>o brief' van Vespucci is
gAricht ann Kardinaal Ximenes en bevat een Hjtt
v»n goederen die, naar de sohrUver meent, een
gOede markt zouden vinden in de ïiieowe Wereld.
LESSING EN HET CHRISTENDOM.
In het lantatc* nomiucr van Uit weokMad bcwpci t
do heer Alberdingk Tliijm, dat Lessing'» iii^pmak,
voorkoinondo iu i-en brief vixn 9 Januari 17i"l n:ui
Slendelswohii, waar hij h«t Cliristendora ?das
absoheulichste üebivüde des Uusinn»" noemt, alleen
uit fc*n ze«r onharinoniache zielsstevnmiug te
verIvbvrou is. (1)
Wio niet gebccl een vrremdeling is in
Lessing'a werken, weet met hoeveel ingenomenheid
b^j over het levende, practische Christendom
spreekt, -den godsdienst vnn Christus, dien liij
nu mensch zeil erkend en beoefend had vn ieder
mensch met hem gemeen kan hebboji." En die
zelfde man zal niet dezen of genen vorm vnn
het Christendom, maar het Christendom ?het af
schuwelijkst gebouw van onzin" genoemd heb
ben! Geloove wie het kan!
In den geciteerden brief van Lessing aan zijn
vriend Mendelssohn, uit AYolfenbütteF geschre
ven, waar hij onlangs de betrekking van Biblio
tbecaris aanvaard had, komt do naam ?Christen
dom" t« Int fjctecl niét voor. De inlioud komt in
h«t kort hierop neer. Na.tr aanleiding vau het
werk van den engelschen wijssfeer Adam
FerguBCHI, waarmede hij spoedig hoopt kennis te raakon,
faerkt hij op, dat h^j bjj het wegwerpen van
erikele vooroordeelen misschien te veel heei't
\fegoeworpen, dat hij later terng zal inoe
fen balen. Het is dan ook zeer tiweiJlyk to weten,
Ecfflkver men gaan moet; van duizenden is het
eiidüöel van hun nadenken de plant?, waar zij
Kei nadenken -moede worden. Had Mendelssohn
dan ongenoemden schrijver der Fragmenten
onbiliqk genoemd tegenover de aartsvaders on de
profeten, daar hij ze naar z(jp tijd beoordeeld had,
Lessing herinnert hem, dat die mannen niet als
gewone meuschen, maar als de verhevenste mo
dellen van deugd voorgesteld worden. Vindt het
vt>lk iefs poddelijks ann dingen, die
ineu.uauwcItjlss verontschuldigen kan, dan mag tle wijze zijü
streng afkeurend oordeel niet terughouden. Van
den nieuwen aanval, door Lavater tegen zijn
?vriend gericht, verlangt Leasing meer te vernemen.
Méndelssohn moet hem het blad zenden, waarin
die aanval voorkomt en daarop vrijmoedig en
doidelük antwoorden. Hij is in dit opzicht geluk
kiger dan andere eerlijke Lieden, die ?den Umsturz
des alscJieulichstcn belaiidcs con Uusinn nicht
anders, als unter dem Verwande, es neu zu
unterbauen, beförderu köiinen."
Wat wordt nu door Lessing1 met vbet
afs^buwelfltet gebouw vau onzin" bedoeld? Bij huriialing
had Lavater beproefd MendeUsohn tot het Chris
tendom te bekeereu. Onlangs had hij hem zijn
vertaling v»n Bonnet'» -Bewijzen voor
hetChrist;udom'f gezonden. MeudelsBohu, die volgeus
Lavater slechts in naam een Jood, maar inderdaad
een Christen was, moest daarvoor nu opeiilyk
uitkomeu en zich lateu doopen.
Die. bekeeringsijver der orthodoxie stond Les
sing tegen. Hanr heeft hij hier duidelijk op bet
oog. Zoo vergelykt hy in een brief, drie jaar later
(2 Tebr. 1774) aau zyn broeder Karl geschreven,
de ortliodoïie met ?onrein water".. Maai' nos
grooter is zijn miiiaehtuig voor de iiieuwuiooischa
theologen van ziju tyd. Uuu'stelsel wordt met een
bpwork van knoeiei-s en half-])liilosofeu
vernaleken. Hartelijk wcnscht hij, dat ieder over den
godsdieust redelük zal denken, dat de wereld meer
verlicht worde. Maar op zyn cigeu manier wen&cht
bjj. tot out doel mede te werken. ?Het vuile wa
ter, dat sinds lang onbruikbaar is, wil ik niet be
houden. Muur ik wil het niet eerder weggieteu,
yoqrdat men weet, waar reiner water te la-\jgeu
Sik wil slechts niet, dat meu het weggietun zal,
moest meu ook het kind later in nusUop ba
den. En wat is onze meuwerweUche theologie
tegenover de orthodoxe anders dan mistgop
tegeuover oni-ein watar"?
Het stoud natuurlijk den beer Alberdingk Thym
vrij een guvoeletu te verdedigen, waarmede wel
licht geen oukel bevoegd beoordeelaar uil instem
men. Haar dan bad hu, bewijzen.moeten geven eu
in «een geval mocbt hy het doen voorkomen,
aboj in den door hem aangehaalden brief met
ronde woordau het Christendom ?das
absoheu: liphste Gebiiude des Unsinns (lees: ffvon Unsinn")
ginoemd werd. Mocht bii later nogmaals over
Leasint( schrvveii, dan cal hy zeker jiog andere
autoiiteiten raadplegen dan de beide door hem
. geciteerde schrijvers.
14 Maart '82. Dr. M. A. N. Eovtes,
k do tegenstelling In Iftnna POH BarnTutm tns<
dan doiteohen en dea fnniohen militair, wanneer
doelt dé voortreffelijkheid ven den PnUs nog meer
10 uitkomen, ia voJgeni den Hoogl<er**r alleaa uit
otïiiiS'a t'roote harbtocbtelükbeid te verklaren. .Vol
gens, Lüloa en Naoka Is dan ook Minna voa Barohelm
nlot gespeeld vóór bet jaar 1707." Wü merken bier illoaa
op, dat bet sttdc oent ta 1767 bot licht zag en dus
»o?ie!}jk voor dat jaar opgevoerd kon worden.
Dm Botg^eUtrdat Sttr Prof. M, Tkijm.
Httrt
lai ik tiwa v«rded!gug in No. 116 van
dit bUd. Ot) beweert, dat ik met lesatt ktn, omdat ik
uit de door m{j MngenaakU woorden let* anil«n ÏM
dan dat, wat gQ er mede bedoelde! Bat mtfn vermogen,
om Koderbndsoh t« lecan, in net algemeen een miadwea
omvanj beeft dan bat ave. wil Ik hisrhntrtnnhfUtitulTii
wel geloovon, maar toch veroorioof ik mtl a. voor te ,
stelleii, tot gemoetkoming van gewoon ontwikkelde
kam*, niet 100 J*mm«rlgk veticwürtend met nwe
voeg«ooidea om te «au. Badt gQ dit eeMer betnusht, gfl
?uw»*» dtt «e*al alttuew 4e venptllteg vatt het voeg:
wooraV «H in den «in: .De Tnnaehen komen erbfl T iielnii
«eer ataeat af: misscMmi ook al te» geval» vu hei
goed. bUidte. WMSH m b« Frederik een n. .tonden.
en iReaidoot Leedaff de heaoaniu tot BirtÜMah
Uüotlwktria o*tgtar" ""» op «nr «Mretw hebben,
mÊogttuuttn dat wn «xngee* de wsn Is en.aat
11 teetaeUe hnhmrtitikg dar rnawhm door
tot
niet ia
sM*»jlMetattaeaü4.beni
ameX «M hebt sjQ ?»
?f Jen, ?evoia» ven bet Mede MaaeXfaa, «aarti se b|
fredWk dea THe etoixlem." Oevbalva, omdat Fiaderik de
fVaede VM! net da Rasaehen op had, beeft Leasing
ots hem t* gfieten van den Vruwobman eea valeebea
spalev Msaak» ia tt)n JRmt*, bataalfde ttak, waarin hö
nedaitli een aankreca geeft veer i^a (««btvaefdtgbeld.
DM eerst aaa Hak* prik ea dan een verheerUJktng ia
de «oevdeni .Bal at h»t *kb Mob biernlebt
O, tnetb fttóeln. welebe Oereoblagbeitt" waaneer
TeUbtiw AetkualnUyk «hrD^en ontvangt, da* hem In «tfn
eer bentalt, «f m bot aalwoord, dat de Saksiacho iCim»
«>eA op de mag van Tellbelm:
,Wae a^an al» blom. mela Frtnleinr .Da» Uw
Xtaig, d*r ein groaaer Hatm lat, cucb wobi eln gntat
ITaan eeia mag." ia een brief aan «Helm uit Lelpilg,
aagt btf: .tob aebne mioh ttebt nod mabr na«b Berlia
KBrtok, ws Icb niebt Hoger nöthlg babaa werd* ea
melnaa Bekannten nnr in» Ohr «a sagen, dn** duf
JUftf *OM frtmsm troii alledini rfoM tilt frotttr
JU*if M." (ft koniveer).
DatgV,Hoo«eleaniet xcio'n Inkonmkwontle by Leeilng
knot vormoodoii; sla daarl wat mjjn Uoognta verbasing
guando maaJtt.
Ik g» verder. 0(j xegt In uw antwoord: ?en daar
Lesainga dramatlesoh optreden grout«udool< togen do
fMMMbp overleverincen gekant was, l» hot licht
vorkbuabaar, dat de Tnnsebe Edelman bij hem als een
vaJeeha epator optreedt" Na vmg ik, wat beleekent dat?
Leeeiag ie tegou da fraaecbo ovdileveriiig op dramatisch
gebied en daarom laat by iu oen »tnk van hem oen
Vranaohman ala valechen *p#ler upttotlec. Welk een
gvrolgtnkking r l !
Kaar ik volg ü on dea voet.
.Ik heb dna niet b«w««rd, dat Leesing een
verachtelühon ïtami'hman had gaaohetat, omdat een landge
noot van dozen mot eon post waa gaan utrijken, die L.
begeerd had. Toch cuu op do «teiuiuing van LeMlng
dese telenratollinR vau lurlood bebben knnusn zijn".
ZooaU ik U roed» zeido, Hoogggoleerdo, weiil Jtfinn»
geschreven, voordat do betrekking vnu bibliotlickuri»
bejel waa, do» kou L. moolelijk toleuntellinj; lii>bbeu
ovar i«M, wat m>g nlot gebeurd was on kon üio
teleurBMlüig (dia nog niet bcutund) o«k geen invloed bobben
op de taekening dor ki>nkte» in da Miinia.
Ka na Utu slott»; ?Wat ander», troawuns, dan eene zeer
onbanuouiwhi! ziol«»t«muünB ma«ktc LussinKn uitopraak,
op eon ftudcr gobiod, verklaarbaar;1 Hij nucmt, in eea
brief van » Jan. 1771, a«n Mondelssohti, li«t Christen
dom, ?d«« ibsehuiiliclisto Ckibaudc d<M< UiuiniiH". 0|j
verwet iu\) niut to kunnen lezon, maar zon ik niet niM'r
rooht bobben dit verwijt tot u W richten? Ik ala don
buwanleu briof op en vind J.iarin: .Aber was int
?do» Mr ein neuor Angriu', ilcr In don Jen.tinchen
lieitaagan auf Sio gcocliciieii? loh leao dieao /vitimR
nicht, nnd hobo nio aucli in gaux CranaacUwi'i^i nicbt
auftreibon könnon. Ilubou Slo docb ja dio Gütc, uur daa
Ulatt mlt der crutv» Post zn sendvn. Noch melir alier
bitto ieb Slo, wenu Si« darani antworten, e* init aller
moglicbcn Frollioit, uiit allüOi nnr orsiimlu-hen Nacbdrucke
zu thnu. Sio allcin diirfon und könnon in dioscr t<avl:o
DO uchroiben uud aproi'hen, «ud sind dabrr uneivdlirb
glilckllcla-r, tila andcro chrlicbo Leute, i/<« i/ni l'mtinr*
drs abichfulifliytrn (rebtlmli'a i'tjii L'ttfiiuu uicht anders,
als untcr dcm Vurwaa, eg nou zu untarbnucn,
befurdora könnon." (Ik cursiveer).
Nn vraag ik ü, UuogReleurilo ! wanr bowcort L., dat
het Christendonr fo ?das abnehoillichBto OebSodo des
Cneinne." Vt'at by mot dio uitdrukking bedoolt, ligt voor
do haad voor iedereen, dio lozen /.'n» on lezen u il. U\j
heeft hier in het dog het bifbelteli-ttviiiHaliarlif
Cliristendom; daartegen kantte hij zich, wat liij ook Ifttor
bcwuzen bcoft door do nits'svo der ..Frusfinente eiues
t'ngeuannten" on in zij» tbooljglsclic titnjdschriftcn.
Wat Losiing vóór ccn eonw wilde, wordt thans door
alle moderne theologen openlijk verkondigd. Dus zonden
ook al die mannen, waaronder wij Xeërlands grootMo
geleerden rekenen, voortdurend in etn onliarmoniHclia
tieïsstemmiDg moeten verkvorcn. Anno tk-holte, Kuouon,
Un^ctüioltzl
Met c'an cvon grofit» konscUwontio als do uwo Koudon
dn» ook dio hoeren hrt christendom, wat gij in deze
gelijk itelt mot hot bijtirt*c/i-tln<?,>iali.if/u' Christend'ini
moeten noemen »4;>« absfhtulicbsto üebür.de dea Uusinua."
Ditmaal, geloof ijï, Hoogaeloerde ia uwe verdediging
wel wat zwak. Ik niocbt van U, zoo gy mot zwygcn
wililet, wel wat betora rarwaclitou.
M. H.
Adnteckeniiiff van Prof. ALB. TH1JM.
Met de beandwoording van dea lieer M. U.,
wat de datums betreft, heeft do Heer Ruvers zich
reeds belast. Indien bewezuu wordt dut do figuur
van Kiccaut reeda jaren voor de upvoerüig en
uitgave geschilderd was, gelijk zij is geblerec,
dan, natuurlijk, knn do atiti-frauscbe stemmiug
van Lessing niet door zyu te-leur-stelling zijn
HA_1k.?M.3 TtT«..^.^ __ 1^ 1. .1 n_ ____ T. . . 1 f
. . . Koning
vilde afbreken. Ik neb alleen beweerd, dat zijue
fra.nsoh-gesindheid den kunattheorist tegen de
borst stuitte.
Mijna beide tegensprekers verwachten eenig
heil van de'opmerking, Uat het niet het Christen
dom van de heeren .Scholte", Kuenen eu
ïlugenholtz, dat het slechts dat van Da Costa en
Groen van Prinstcrer is, hetwelk Lessing bet
afschwcelykaie onsinloitKsd. noemde. Concedo;
gaat in vreJe!
18 Maart '82. Alb. Th.
J. B.,
Ct»-rcij,ontlt>i! mm ?Do Amsterdammer"
Groiiiiiycn.
U schrjjft, voor zoover ik dat kan Ucoordcolcn, wel
heel goud, degelijk en aardig over bouwkunde, muur wat
ik minder mooi vind in, dat u denkt, dat do toestand
y«n de niela- en weinig vurJleneudo Wc-rltliedeu inuar
zoo slecht moet bljjvun als diu alcijd ge'ivecst ia, zooiia
u in No. 2i!t sclir\jU, zónder guriie wurklicdou geuit al
uwo konnia van buinvkuiidü nk-id.
En die kunuoa goed worden als u ooi: meewerkt,
zonder dut wu ons dunrvour eoiic ziuk'tu up dcu üala
beboovcn to balen.
Löcat n maar eens, wat mijuheer Bicntjcs schrijft,
wat menheer Disraoli hooft jji-zugd, ui. dat do bosU)
ütaatkunde is do wlf:*tytzoii(tltéfd U) tiovoruercn en nu
vraag ik u, hoo kunnen de wcrklioilvn zich buhoorlijk
voedsel, voldoendo \voning on kloodiii;; versiaaffun voor
oen loon vin 15 ü 17 et u. por uur, dt; by u iu do
bouwvakken verdiend wordt: en dio i'.rio dingen zjju
toch noodzakkeltjk, wiJeii du lutiificlicn gczojid aiju en
in «en gezond Üubaam ccn gezoiidu!) goest; hebben zjj
dat, dan kunnen ze upatuu, nu J;an guvü oen wc-rkmuu
sparen of bij -bcstcolt zicii zvlvuu vu zijiio kliulurou door
bet noodige voedsel te i>nthondon of ollendig to wonon.
Hoe de mensuhen oten, diu gocn work hebben Is
voor m(j hfllaafl! geon rMdnol; ocrat breng ju do boel
naar d«n lommerd, dan verkoop je wat ze daar niet
hebben willen en dat Is weinig, dan lijd je eenige dagen
bepaald honger en eindelijk .... de lipfdadlghoid, alles
«Clfüwkaeld door aarzelingen van ecliaatato, mzie met
je eergevoel om op sjouwtjes te loopcn enz., to veelom
te vertellen in de krant '
Ik hoop d*t bet, raadsel voor u opgelost is en n ook
zult medewerken om do gezondheid naar llcl'iaam ea
geënt ,tö bevorderen of moat hot nog maar zoo blijven}
Een ambachtsman.
Overzicbt van de Effekténmairkt
van H tot 17 Haart 1839.
D« stemming der Eoropeeaehe Btaatsfoadiea was over
bet geheel beter dan de vorige week, de moor gerust
stellende t(Jdlngen omtrent de verstandhouding der
groote mogendheden gaf hiertoe dan óók aanleiding, al
thans de boitenlandsaba bladen gaven wederom
artikoloa welke van vredelkvenden aard getuigden. Wij hopen
dat «ulks coo moge bltjvea, alhoewel men somtijds het
tegendeel moet vmzen.
BBIMD bljfren «venwei gedrokt, en moesten op nieuw
late pnja geven. Oode looning, ede Serie, leening 1869,
leeniia* 186t en 186? verloren allen rnüo l pOt, dito
1810 salft 3 pet. kger, de overige soorten verbeterden
eea bagatel, de Ooeterteeningen kwamen 3/s pOt. op,
De OatteMtfksene ftodeen konden Och IJ4 k '/s pCt
benteUen net eenige vnwg voor tütheemsehe rekening.
Hongana daarentegen vertlanwden >d i l pOt
Portn«eesea V* POL aanganamer. Spanjaardea en Turken een
fractie beter door fianaeba aa eagelsahe vraag.
OnM hotUndsehe Fondsen nagenoeg beiielfde, da
*n monteerden 7/M pCt, d« Tieren daawategen eiroa
V»_pO*- *»&*?? ' .....
Igjrpclsebe Toadeen waren op aletnr gesneht door de
hoogera koenen van Partje en Londen ea met
kooporvoor die plaataen. Hat JaadHkaob Teralag is dan
an tooöthel mwsiintaandat
ook in aUedwloa
Taa de
OartUleaten 8 pCt, ïlorida *ffy<& Naai MeiioaBesi waar
op bet ein4e dar".-week gtooto vraag voor Enielaoh*
rekeuteg, soodat de laening 1881 liob niet Blinder dan
1»% pOt verbeterde- en bet nlenwe dtte % pet. konden
opkomen.
V»n de tmd-AmerUaMMche Btaataaebnlden varbieVen
skh CfltaaUanen »?« nog al vraaa; paxeaMo ipCt.
op geruchten van aervatUag der eouponbetaUnc, wU
gêloovea echter dat m«a dit bsrioht soo geheel en M
niet vertrouwen moat da»* uien dan wel meerdere
uitroerige m«e>d«**lagm htd- mogen v»rwaehtsu.
F«ruanen waren in gedrukte stenuuiag, vooral de
« pOt, bening die 1/4 pCt. aohterUetao, de BpCt. leening
evaoeena l/« f«t lager.
Amatexdaittsebe 3^ pet. Icenlng verminderde l pOi
Tan onze Indnstrtoeio waardon waa de grootste handel
in Aand. Havenetoombootd., in het begin tot 166 pCt.
gesocht, werden dewlve op het eindo der week tot stvode
verminderde prijaen aangeboden en zelfs tot 118 pCi
afgegeven soodat Ma verllo* van 49 pCt. gedurende een
S aar dagen vuur dit fonds i« U' vermvlden, de rede voor
oze koloasilo achteruitgaan benut op de vonpreide
geracbten dat do Jfaatachappy over het afg^luopeu j«ar
yecn dividend sou kunnen uUkucron ou »elf» tot «una
uitKitiö van eene obligatto. loenlng, men sprak van
vjjftigdni^aid golden, nra moeten- overgaan, wat hiervan zij
wu zuilen de vergadering dor aaudeelhonder» moeten
afvMchten, da IQU Dam? l'Uutajjo la uvvuwel reedu opge
heven, daar duxe l\jn niut dan uet kuHton geëxploiteerd
word: Tut deio yr$» ztyu don do Aaudeeleu te duur to
noemen, d» Contramine waa daarin dan ook tamelijk de
baas. In do overige soorten gint; zoor weinig om. Atuid.
Neder!. Bank verbeterden dour eenigo vrftim O pCt.,
Aaud. StooniT. Nederland, niedo ït/4 l>f t. aangenamer.
Kolturü. lutei-n. Crud. en Haudelflv«n>un. verbeterde 2
pCt. Koloniale Bank en *!'} jiaudbr. Nat, ilyp. Dank l
pCi. williger, de overige Boorteu met weinig of «oen
variatie.
Oost. Hongr. Bank verflauwden '^ pCt. en -Ruaaiacho
P «ml brieven zelfs 4','^ pCt
Coloiido Certificaten l pCt. minder verhandeld on
Cortf. Louis Bank Ij pCt. laser (jctiotci'rit.
Maar Muwoll waarden wu weder vraag
zoodatAandeeleu 31 j pCt. en Incomo Bond» dito lil^jvCt. opliepen.
In onzo Öpoorwi>gwa»nk>u giii({ uu'ilu uiot vuel om
Aand. Ilaarl«ni Zajidvourt, 5 pCt. Ublig. Huil. Uüoron
Maats, en AHU(!. HynMiuU vorboturdeïi l'; u ï j)Ct.,
lioitcl Wezelaaudrclen ''H pCt. aaiijjeimmur, daarontt-Kun
verluron Aaud. Holl. IJzorcn Muaia. ö pCt. Oblf(f. Uoxt*l
Weael l pet.
Turwyi Obllg, Vlclor EmantiBl )/3 pCt. moiitcerdon
verlorvu Elisab. Oisrlu «veiivpol.
Wa». Wveiiuu Aaud. S;s pCU beter doch S l>Ct. Oülig.
dito s/4 pCt. zwakker.
Runwclio »p'jurwejw«anlün over liet algemeen sterk
anngubudvn, 4 pCt. Ilyp. Gr. ltiii*a. Ms.aj., Jelex Grioni,
J«!*s Orel, Moiwb. Sysnn, M«i>kow Jaroüliiw, l'oti Tillia
en Uiaachk \Via«iiia alioii l n ü jjt't. lager. Verbutcrlug
van i'j a ^ pCt in to vernielden voor Aand. Gr. Maata.,
Ba'tische, Mookou Kmwk en Annd. Zutdw-üiter.
In dj Amorikaanucho waarJoa kou de Htvinuiiug over
het aJfjciueen zeer gim^tig gonuemd worden, 'de vastero
merUen uit Kow-Yotk uittvnu^ea en ook at' en too evuiKO
koopordorü'vour die plaat» paf ecnigc nn'ordurc
levnadiuhuid. Ongovpcr 4 pCt. U'rboterdeu Aftnd. Cliie. S!. Louis,
Now UrlvaoH, Clovel. Col. & C'iuuinati; Incomo EuuJa
Uisumiri kwamen S pCt. op.
Ei'iiu gruote nitzonderiug op de willige stemming
vormdcu Louis cu Xuüliv. Aand. die Hodt-rt do l.i.ituto
noteeriug zelf» 2Ü pCt. auliturliewn, ü pCt. Oblig. Louis
ea Wan Franaisso vormiudurdun (J pCt., Curtit'. Cairo,
«t. Louis 4''2 pCt., tVrtit'. C'lov. Akrun- 3 pCt. unDenver
Rio Shares l'i pCt. la^'rr. Wat do laa'ate aan^nat, naar
men verwacht zal er yeen divideml uitgekeerd worden,
otu do Maatachapp^ in stuat to Htellon aan al hare ^routo
plannen Revolt; to kunnen ^,'even, on zullen er dn» in
plaat* daaii'oor Serip* wordoii af£ugovcii,
hutgocauiyeutlijk toob op hetzelfde neerkomt.
Voor hst ovcrit'o varieerden do prijzon niet bij/ouder
veel en bleef do atoniiulnj,' no;j «l vast.
Van do Trnm-Sfaatschappiien waron do Goo'^ehen
het meest gezocht en DjjCt. ivilli^er, Aingtcrd.-Ommbug
l'.'» en Z.-Btoomtram 'l pCt. aangenamer; Xoo:-d- en
Zuid-lioll. Stoomtram vielen ll/« pCi.
l'remie Loten warun nog al guiocUt; Amstordamncho
on Itottcrdanisclio eire» l pCt. bctor; Taleia voor Volks
vlijt l pCt. minder, Btuhlwoiügeaburs llii pCt. vaator;
Oostonrijkseho behalve 18C1 welke ii-ta niindi-r waren
l/j pl't. betor. l ISuHaierhc l a li'j pCt. lager j Servisc'ho
Opuiuuw. li pCt. minder en Tnrkacho een fractie laffer.
Vau do diversen monteerden Toro. Amerik. fondsen 3o
Scrio l put, in do ovcriRe sjorton ging niets om.
Geld op prolongatie was weder op hut einde der wock
goed a 5 pCt. to bokomon.
Caüxi Sl»ren werdea atooil- ? jt daloado pr^jzca
a%cgevca en A 18 pCt. verbaii'le.d.
Confederéés 17 a 18 gulden.
Ondertrouwd op 10 Maart 1882.
Levio Blitz met l'.achaCl Aronn.
Louworent van Uo&mel niet Eliaahctb van Tessèlon.
Henrica» JobumeH Brinkman met Catharic» bcurcun).
Zacharian JDnitenkuit uict Haartje Fruitiuan.
Frcedrlch 'Wilhelm Eurmceatcr met C'lara M.-.rta Jlomber.
Pistor Antoniua Enbertus Couehé niet Para d'Ancona.
HendricUB Drost met Anna EliBsbctli Schlntcr.
Johannea Adrknua Dapuy uict Adriana Loulza
Hutte man.
CUristofTol Hendrjk Trese met Alida Fanhont.
Hibbu Heinrich Hess met Joharma EUzina Jonstra.
Jobannea Cornelis vaa <iot Hütlt mat Ilcurictto ter
Maatcn. ,
Joliannes Wilhelm Holman met Maria Anna I.oniza
Helsloot. ' ' ?
Hendrik Horsttnanuhof met Johnnna Cstlinrina Sobcrt.
Oerrit Kerner met Joliamia ChristimvlSrockhiiijzcn.
Juatus Hendrikus Klarenb<ek mot \Villcmp,'o Utteu.
Johanneu Hermaaus l'ietorn mut Aniia \Vijnbi.rg.
Louis Spanjaard mot 8ophio C'ohon.
Alcxander Lodowijk Schappert met Gceina Joliauna
Geertrui Monter.
Willcm Sitteloar met Anna Maria. Jongenoü!
Bernnrdua Maria ömont met Maria Solter.
Jlozes Ötodel met WUhelmlna Karen.
G er rit llartOB Btoznpa met Alida Geerüa'tda vui
Kcnaburf;.
Karcl Wagenaar met Hendrika Ell»ab«th \Viil«nw.
KlaaB de Witt mot Marritje van Det.
Jacob Gulllaume Andenon
Woddopolil.
Cornelia Jocobos Post met Dirkje .
Jolmnnea Adrianua Oekhttyzen met Albertjo N'eijenhnio,
Joliannes Jacobus Wilhelmus Eeüzer met Trijntje
Brouwer.
Tergaderlngeu.
. . AVBTEBDAX.
30 Maart. ? Lninwatorleiding - Maatschappij van'den
Helder, en bat ïflcnirodiop. Natageboow. ? 31'» aor.
91 JUart. ? Uaatsebappij voor Heel- en Broodfibiieken,
Eensgezindheid. ? Wfr *"». .
il Maart; ? Xattscb. v. d. Werkenden Stand. ? Eens
gezindheid. ? ftiuor. . ;
12 Maart. ? KaamL Tenaootsobap De Kleine Courant.
? Kutsgebonw. 10i/s uur.
13 'Maart. ? Maatschappij Qemè«nto Credict. ?
Eensgezindheid. ? 121/g nnr.
32 Maart. ? Véreenniging Arebltoetora et AmldUa. ?
Nat van 't Algemeen. ? 8 unr.
33 Maarl ? Amttordtnuwhs Omnibns-lfaatseaappg. ?
Eensgezindheid. ? 11 «tor.
33 Maart. ? Amsteidamsehe Westelijk Entrepot ?
Eensgezindbeid. ? Wit nor.
34 Maart. ? Beedery de« diijveade Droogdokken. ?
Eensgezindheid. ? S uur.
35 Maart. ? Borger Bonw-Maatscb. ? Eensgezind
heid ? V/i mr. ?'
36 Kaart. ? Internationale Tereeniging tot verbetering
van het lot der blinden. ? Odéon. ? 8 nnr.
9S Maart. Mederl. Harddraverfj en Renveroeniging. ?
ïrasnapolsky. ? 3 nnr.
37 Baari Prins .Uannder JSUehtlng, Bennekom. ?
Odéon. ? 8 nnr.
80 Maart. ? Haven-BtoOmbootdlenst ? Eensgezind»
beid. ? S nnr.
80 Maart. ? Koninklijke Fabriek van Waskaarsen. ?
Odeoa. ? II mr.
80 Kaait. ? 8nnutt»T»bUt-Ka»tsohappa. ? Odéon.?
ib aar.
S April. ? Beded. Boow-la>ataob*ppH. ? Zenssja.
simAheia fliJi «u.
8 Aprü. ? NaamL TennooUetiap
«Elsevier." ? Kat van 't AlMmeen. ? 3Uj nuz,
4 Ap»a ? AlkmaaowbiiflteattaaatMMek, ? Xeof
BOSDSÈOÜt. . ??
? *wil. Dbr*p*ehta*he oftderttog* CwdWt-te»eealgl»r.
*. & Bont. ? s «w. >
's-GBAVENHAGE.
«a Maart NaataL Vsanoetsebap d« 6e«B-a>» JM
Ta?VtoMl, faiswtMat U. ? Uk «w.
DIM JULDSB. '?
M Maar*. Tlaaehartl-atiataabarrt) JfapttanWV BH»
to«wk ? V/t war.
BOVFKOXUC.
48 Kaart. - «ederi KaataoUpptf IX Ifoenlke* tot
uitoefening van «eevieeoherö, geveailgd ta tlaaniuigeav
? »rltaoh«. - 131^ our.
37 KkM-t. ? Nederl. Yareenigina; tot Beeebermlng va»
Dieten afd. Rotterdam. ? Notüiahuia. ? ft oor.
TTLBUBG.
l April. Kooid-Biabantache B toom tramwee-Jiaateob.
Bovenzaal Marinua. ? 3 uur.
WAOE.NIMGÏN.
33 Haart. Koaml. Vonnootaehap .Wagealng»ohe Berg."
De Wereld. ? 7 uur.
Veilingen.
Amsterdam, Maandag 30 Maart 1883, dei voonniddaga
ton tien ure precies, in ?Jtawoati," ,
34 Erven of Boawtorrolnen, Vondelstraat. \
teo 13 nr».
Kien Heerenbnis, Amitolvean.
Eun Biiuwnixind, uaaet voorgaand 8chOolatraat.
Acht Bouwtvrroinon, Naasmikade.
Viur Buuwtcrreinfin, aan do Iu HttgO do Groot- on hoek
van OldenbarnoveldtHttraton.
Twee Bouwtorroiuon, Xasaaukade.
13 Woon- en Winkelhuizen, Wagonaarstraat 89, 87, 85,
88, 81, 70, 41, 3», 37, 33, 31, 20, 27, 25 en 23.
Een Koopniauahni*1, Mingel 447.
Een Huis, Utrovutachedwanwtraat 110,
Twee Huizon Kluitto Wittouburgoratraat 83 ea Bi'
Een Hutu ala v,. ven 110.
Eau VuHtiilmis, Overtoom C4.
Twee Huizen, Ovrard Donstraat 88 on 38.
Vier Huizon Nicuwor-Anmtel.
Een Hui*, Wartnvranfrmt-er.
Eon WinkcllmiM, Eersto Dlbumdwarsstraat 5.
Ee» Winkollmix, Sint Jul)obdwnnu*titiat J.
Eon Woouliui», lo Lnoijurdwaraütraat 15.
Een Winkollmi», Talmytraat 52.
Een Winkelbiüa Kalreralraat 57.
Een Wuouhuin, Hpnistraat lul.
ïweo Honwterroiiren, Stadlioudorekade.
Twoo Hcervnhnizcn, Htatlonsstraat 27d en 37e.
Een Hui*, Knarto Ilijlsteeg, 5.
Eon Huls, Zeedijk 5li.
In het lokaal do ?Brakke Grond", dea voormlJdags
'ten lOl.'j ure precies.
Twoo Eosronliofjteden, Oud-Valkenvoensehpnwog.
EJII rakliui», Lijulaansgraulit 217.
Iu l'elllnir
Perceeleo»
27 Sfaart.
7 Erven of Bouwterreinen, Korto Bleekcrapad.
Eon Wlnkclhnls, Prins n'.>ndrikkado CO
Een WinkelhuiK, Mnrinlaarsgracht 11.
Een Heorcnhuis, Wealeiiido ü.
Ex-ii WinkeUmi», Kerkstraat 218.
Een Vi'inUolhuia, l'rinseüliofstec'g 4.'
Ei'ii WinkelUuiH, Derdo Laliedwaradtraat 4,
]"::n Huid, LinJciiótiaftt 11.
Een Huin, Goudsblocmstmnt 12.
Een Winkolhuis, Oondsblcumitraat 43.
Eon Winkellmi», 1'nlmatrnat 77.
Een Wiukelhui», Witten»traat 19.
Een Iluis, Wctoringschaim 155.
Kon Winkclhui», üudu Ltiliustraat 4.
Tweo Winkelhulzeii, Nieuwe üpieyolatraat 34 en 30.
Ec-u Woonhuis, Nieuwe SpiegvUtraat 40
Eon Winkcllmid, rru-.ücnsracht 8Ü7.
Eea Hui», Bocrhavenstraat 1.
Viel.1 ïluizon, Saxeuburgcrstraat 19, 21, 23 en 25.
Eon Huis, Haarlemmerdijk 18U.
Eon Huis, O. Z. Voorburgwal 208.
Een Huis, Rozongraelit 17.
Eun Eoiipinansliuis, Kromme Waal 27.
Eon Winkelhuis, Ie ERelautiendwaruitra&t 13.
Een Huis, Satnredamstraat 25.
Tivoe Huizen, Oudo Looijoretrsat 29.
Een Hui», Heorengraebt SH7.
Eon WinWhtiis, Ealrcrutraat 214,
12 Bouwterreinen Middonwep.
Eon Buis, Amvtelvueiikcliénwog.
8 Erven Of UotlwteiTeiuon, \V«espcrvaart
Een Huis, Korkniraott 71.
Ecu Hui», Nieuwo Prinsengracht 01.
Eun YTinkolbuis, Utroclitacïiostraat 131.
T JB II IJ II R
OnJor do rabrlok TE UUUR wprdoa gritla opgaaomoa
vouingcn, kamera enz. welko vóór Vi-ydig ecu uur op
gegeven zün,. mot Tcrmclding van Btand, Lokaliteit,
Huurprüa en wanneer to (uayairden. Opgaven hluruan
niet voldoende knnnan niet geplutat worden, ? Bij
verhuring wordt men beloofd verzocht daarvan direct
kennut to geren aiu kot DureAü Tau dit blad, Kulun 2.
148, Gostoff. Voorkamer mut Aluoaf, .f 1.3 p. m. l April.
sBmftel.
103. LooJs, f700 p. j. l Mei.
107t Loods, f1500 p. j. ïorston'l of l Mei.
107. Lolwiil, f'JUÜ p. J. Tei-stona üf l Mei.
100. UuvBulmis. f 11UO p. j. l Hei.
115. CiOd'.oü'. Zy- on Biunonlianur, f35 p. m. Targtond.
MIt:t>i-inrri-aat,
14. Oostüff. Voor- en Slaapkamer, f20 p. m. Terstond.
fJitinen ftwnlammerttraat*
10. JI«i«, f 1100 p. j. 'JVrstond.
23. üeatuff. Kamer, i' IS n f 14 p. m. Terstond
mm,
81. Huin, O Kamer». flUOO p. j. l Mei.
Bloemgracht.
17. Hui» met Toin, f 1UO p. i. l Mei.
83. 30 XtOTpuhui», 4 Kauuu'o 0112., f 2;0 p. j. l Mol.
10J. Ocm. Knmcr, f 15 p. in. l April.
liü, ?! 7ö!Jüra mui VL'énuk', f'&$ f- j. l Hol,
130, 2 Zoldefs, to Etitgo, f70 p. j. Tomtond.
17. IIüU met 6üu»torr«4u, f 550 p. ]. Tent.
13-21. Uuvetih., 3 kam. oiiz. f800, fïSO, f 225 p. J. Tent.
'IS. BovoüU., Ie Et., U Kam., Aio. onz., f 300 p. J. Torst.
!29. Bniu en Tuin, 2 Kam., Aio. ODI., fSSOp.J. Tent.
33. 2 G«stüff. Toork. 2n Etayo, f 20 p. m. Teratond.
f75. 2 Bovenlinlzon, 3 Kamen enz., f230 p.], Tent.
173. Uovcnhiiie, 2 Kanion enz., f200 p. ji 'i'arat. .
Damr-alt.
28. Gom. Kamer met Alcoof, f35 p. m. Tentond.
30. 3 O«m. Kunen, Ie Etage, f 60 p. m. Tantood. '
82. Kantoor, f 100.? p. j, Terstond.
. . .
Zolder, f140.? p. j.
98. Kantoorlokul, f25 p, m. Tentond.
?100. flem. Voorkamer, l» Ettgo, f 23 p. m. Tentond.
Datttel Stalpertrtremt.
6. O«m, Voorkamer met Alcoof, f 16 p. m. Terstond.
48. Voorkamer mot Alcoof, f 15 p. m. l April of vroeger.
Driel[OHi*aemtt*mmt,
15. Huis, S Kamen ens., f850 p. j, l Mol.
11. Ie Bovenhuls, 2 Kamer», f250 p. j. Terstond. '
2o Bovenh., 2 Kamen enz., f 240 p J. l Mei of vroeger.
21. Bul*, 1 400 p. j, l Hoi.
112. 9 Qem, Kanten en snite, f 80 p. «. Terstond.
184. Gem. Kamer, f 2.80 p. w. Tentond.
181 QeitoflE. Kamer, f 2 p. w. Tmtond.
Frttmr amltttroal.
IS. Gem. Kataer m*t Alcoof, (16 p. m. Tontond,
Gem. Kamer met Slaapkamer, f 12 p. m. Tentond.
13, 9 Zolden, f 100 p. J. TewU-nd.
28. Oeitoff. Bovenhuii, 3e Etage, f 83 p. m. Tentond.
37. H«ta, 8 Kaawn en*., f 7M, p. J. l Mei of I Jont
Bovenhnla, 8 Kamen enz,, f 600 p. J. lUeloflJonL
Bovanlmi», B Kameie «na., f (W p, j. IMelofl JanL
61. Oem. Zo- an Binnenkamer, f400 p. J. Terstond.
'
28. Oestoff. Kamer mat Slaapt, Ie Ei, f 18 p. m. Terst
Gover* JP1 fMOtofrereTf.
Od. Ie Bovenh. Voork.,2 Alc,Keuk.enx, f8.80 p. w. Tsi
9d. Ie Bovenh. Aohterk., 3 Aio., Kenk, ene., f 8.30 p.w, Tat.
94. 9e Bovenh. Toork., 3 Alc^Keuk, ens., f 3.80 p. w. Tat.
Bd. 3e Bovenh. Aafaterjb, l Ale., Kat*, ens.. f 8.? p.w. Tst.
fid. Se Bovenb. Aehterk., 3 Ale., Kenk. ene., f3.80 p.w. Tsi
M. Is Bovenh., 3 Kamers ena. f 800 p j. Terstond.
tff. ffuU «n Tuin, 4 Kamer» ene., f 37» p. f. »
8J-BL Tarrein met Loodsen, 11000 p. j. Tem
1. Qem. Kamer, f40 p. m. Tentond.
80. Qaatoff. Zit- an aiaapkameir, f 18 {k, m. . , . -.
Jmeol* vmn r-rnnffrrtrmmi
30. Oem, Voorkamer met Slaippluiis, f J.SO v l'
Kamer met JLlooof, f 30 p, m.
' ^ .
W. ff Sovcnü., iTTam., t ATe. «as, f JT8 p. ?].' Tent
3e Bovenb., 2 Sam_ l Aio. ens., 1300 p. ' 'i>r >'.
181 en 133. eadewt* fiewaknia», f S p.w. T'v.ia
«a\ «kettfA Taerianawr aaa* K«e* f M p. m. T ????'.,.?.'
100. Kamer toet Koet, f 40 p. m. Terstond.
11. 3e Bovenhals, f300.? p. j. Terstond.
Se Bovenhnie, 3 Kan., Aio. ens, {180 p. ?.
1^ Hola met Tttto, f400 p. J. l Hei.
, 38. ie Bovenhuis, 4 Kamera aaa, U«0 p. j. , ''
. 88. Kantoort met leaaenaaran krakken, f300
4M8. Oem. Kamer me»Kost. f «8 lot f SS p. m. l
40. Oeitoff. Kamer, f 80 p. m. Tentond.
141. Gem. Zit- en BUapkamer, f30 p. m. TI
499. Oem. Kamer mot Koet, f 6» p. m. Tent .
Bil. Humor mefAlooof, f30 p. m. Tentond
ft Kamen met AJcoof, f40 p. m. Tersta
557. Huil en Tuin, f 900 p. ). Tentond.
78. Vrij Bovenh. 5 Kam. enz., KG50 p. J. lo H ?
101. ffertoff. Kamer, f 12 p. m. Terstond.
29» ie Bovenhtrie, 3 K«men eni., f 200 p. '
10. Geetoff. Voor- en Slaapkamer, f 8 p. m. ' \j'" '
Kve*Ni«# tVeral.
30. öentoff. Kamar en Alooof, Ie Et., f35 \ u. Tfi
138. Oeetoff. Voorkamer mot Alooof eu Kost, l \\ ? t : ?'?.?;
Ongennnimvrt. nut», (l Kamera enz., fOOOp. Kr.' ui
l dito, Vr|j Bovenhain, 6 Kamen om., f SSi i. .?-. ?.
l dito, lo Bovenhnüi, 4 Kamen enï.. f400 ? Tk
.123. Werkplaata, f 2SO p. j. l Hel.
86. 3 Kamen, Ie EfcxgH. f 800 p. J. Tentond,
Lokaal, f300 a f400 p. j. Tentond.
.73. 3 Ongein. Voorkamen met Alcoof, f500
AO, Gem. Kamer met Ko»t, f4S p. m. Tcrato.
89. QcstofT. Kamer mot Alcoot Ie Et»go, f 25 p
18. Ie BovonhniB, B Kamen ent., f275. ? p. ' " ?'
10. 2a Bovcnhuii, 5 Kamen enz., f250. ? p. '
18. 2e liovsiihois, 5 Kamen enz., f290.? p.
20. lo lioveiihuii, 5 Kamen enz., f 300.? p. > ' ?'.,
, 2o Bovcnhuis, 5 Kamera enz., f275. ? p. i ?
95. Hni», 4 Kamera enz., f 30 p. m. l Mei.
110. Oeatuff. Zykamer, f 12 p. m. Terstond.
S. Huis, 3 Kamen enz., f375 p. j. Tentont
M. <f, tfojtfrrtrttat.
5. 6 om. Achtorkamer, f 12 p. m. Tentond.
6. Unii. 8 Kamera onz., f750.? p. J. Tent ».
Vrij Bovonhuis, 7 Kamen enz., f 550. ? : .
9. 2o Bovenh., S Kam., 2alcoven enz., f325,
10. Hnli, 5 Kamen enz., f450, ? .p. J.
75. Hni», 4 Kamen enz., f450. ? p. j.
, ., . . .
a Bovonh. 4 Kamen enz., f 300 p. j. Te
74. 2 Bovenb. 4 K*m«» oat., f 300 p. j. Te '.
70. 2 Gou. Kamers, f -100 p. J. l Hei
18. GostoiT. ITumer mot Alcoof, f20 p. m, Tt>.
18P. Geatoff. Bovcnhula, l 00 p. m. l Mei.
109. Gom. Achterkamer, f 20 p. m. Tentond.
229. Qcm. Kamer .niet Alkoof, f 30 p. m. Tont
Gem. Knmtr, f20 p, mi Terakmd.
139. Geatoff. Voor- en Siaapk., f 30 p. m. 15 Haar:-:
30. Boveahuia, f325
70. Huis met "
151. Gestoft Voo
, f325 p.'j. l Mei
Tuia, f 410 p. j. l Mei.
oork&mer, f U.50 p. w. T<
l. Hu!», f!07S p. J.
Terstond.
Frtn* f «gracht.
l Mei.
Vry Bovenhtiw. 3 Kamers enz., f 800 p, J.
JV.Z.
44. Oogem. Achterkamer, f 10 p. m. Terstond
115.
3G.
79.
Ü8,
232.
135.
321.
328.
30.
37.
B2.
131.
72.
70.
Montefloro Part, Ums. 2 Kamen enz., f 22.50 p. .
2 Gem. Kamera oa Suite, f45 p. m. l
ApGeatuff. Kamer mot Kost, f 40 * f45 p. m
2 Oestoff. Kamer, Ie Etage, f 50 p. m. Te
lüintoorloknlen, f 350 tot f 800 p. J. To»t ?
O. X. Wovr-hvir'gmsnt.
2 Gom. Knmerii en Suito, lo Etage, f 45 p. .
Gostoff. Hlaapïamer, f 8 p. m. Terstond.;
a Gestoff. Kamen, f 30 p. m. l April.
f. C. aioaftttramt.
Gem. Salon mot Alcoof, Parterre f 20 p. m
2 Kamera en Salto, Ie Etago, f 40 p. m. l
Onsem. Ie Etage, f 450 p.]., vr\j vanbolaiti
Gem. Zit- en Slaapkamer, f35 i f40 'p, n
Fietfi' namfngttrmat,
Bovenhnis, f 3.30 p. w. Teratond.
Bpvenhuis, f8.25 p. w. Terstond.
Bovcnhni», f2.90 p. w. Terstond!
192. Winkollmi», fGOO,? p. j. l MeL
3^7. Coui. Kamer met Kuat, f50 p. m. l Aprif,
74H. Voorkamer met Alcoof, lo Etage, f 18 p. m
801). Gem. Kamer, f 12 p. m., met Kost f 35 p. a.
Frlntenttramt.
9. Gem. Kamer, f 15 p. m. Teratond.
16. Kantoorlukalen, f300 tot f800 p. jvTenton
120. Üuvunhuiu, 3 Kamera enz., f 30!) p. j. Tersk .
'
15. Gesteff. Voorli. met Kost, f30 p. m1 l April
42. GustófT. Voorlcamnr mot Alcout; f20 p. m. 3
4'J. Zijkamer mnt Alcoof, f28 p. m. Teratond.
72. Oestoff. Voorkamer met Alcoof, f 40 p. m. 1
09. Huis met Tniii, 3 Kamen «BÜ, f 500 p, j. l il
Stettttraat.
4. Gem; Voorkant? mot AlCOof, f 20 p, m, ï«» s,
Mteg*Her*a''*crtf'' " 'v- '-'?
2Ï. Gem. Kamer, f 18 p. m. l April» v... ., :
ftaktn. '
110. 3 Ongom. Kamera met Alcoof, f 30 p. m. Tent.
ttomolentteeg.
5, Gestoff, Voor- en Slaapk., lo Et? f 20 p: m. Tent.
?(V
102. Onderste Bovenh. 4 Kamen eu. f400 p, ]. Tent.
164. Ie Boveuhnli, f 0.50 p. w. Terstond. ,
45. Gestoff. Voorkamer met AloooC, f 14 p. m, Tentoacl.
60c. Gem. Toork. mot Aio., 2o Etage, f 14 p. ui. Tent
Sftrphati*tromt*
76. Bovenhnli, 4 Kamen enz., f 800 p. j. l Mol,
137. Bovenhuis, f750 p, ]. Tentond.
83. Oem, Voorkamer, f 15 p. m. l April.
88. Vooriwmer, 2e Etage, f 15 p. m. l April.
164. 3 Gostoff. Kamen, Ie Etage, f 60 p. nu l Mot
Gastoff. Voorkamer, 3e Etage, f 13 p. m. Terstond,
500. Bovenunla, f 1000 p. J. l Hel. '
30, la Bovenholi, f 19 p. m. Tentond.
20». 2e Bovenh-, 3 Kamen enz., f 17.50 p. m. l Hol.
30. 3 Zolden, f 230 en f 170 p. j. l MeL
?«>*(*>**?««*.
72. Gest Voork., Zfjk. en Aio., Ie Et., f 30 a f 40 p. m. Tent.
2B7. Gem. Voorkamer met kost, f 40 'p. m. Tentood.
806. Oem. Slaaplumer, f 12 p. m. Tontond.
416. Vrij Bovenhnii, 4 Kamen enz., f550.? p. J. l Mol.
51J. Bals, f800 p. J. Tentond.
f 0»*«lM>JteieI0*tr*Msf.
7. Hals. f1700 p. 1. .Tentond.
64. 0«m. Ktmtr. f,18 p. m, l ApriL
99. Gem. Kam. met Ala. «u Kamertje.' f85 p. m. Toni
Vrnm nm«rl«*tramt.
2. Hals en Tnln, 10 Kamen eaz., f 1500.? p. J. l JCèi.
7. Oem. Voor- en Slaapkamer, lo Etage, f 40 p. m. Tent.
7. Oem. Tou- an Blaapk., Se Etajo f 20 j .iv Tti-t.
54. Oen. Zit- en Slaapkamer, f27.50 p. m.
Wmafnamntmtiti
86. Oeatoff. Kamer met Alooof, Ie Et,, f 10 /
184. 2e Etage, f 8.20 p. w, Tentond.
86. Bms, f600 p. j. l HeL
Bovenhni», f 4 p. w. l HeL
120. AchUrhnis, f700 p. j. Tentond.
160. aUutooriok, la It. f34 p. m. Term,
163. la Boveohuie, f400 p. J. l Hal.
178. Fakkaldar, f 1*0 p. J. Tentond.
UO. Vrij Bojanioi», f600 p. J. Terstdnd.
'?enchgnt iederen Zondagochtend.
Uitgeven: ELLEJIMAN, U A EMS ft C*.
Kantoor: Boktn 2.
I K H O O D:
BW OÜDK KWÏ8TDB N1KUW GEWORDEN. ?
NATIOIULS DANEBAABHBID. ? STAATKUNDIG OVER
ZICHT. ? 1XLEHLEL ? OEMEEXTEZAEBN: Een
VerraartBC. ? Amatela Kaagd ala Eoopvtonw. ? De
BlootavaaremsattehapptJ .Inaalinde." W
deKaas«tad, ? uit de HoiMad, ? Uit Oroniagon. ? KUNST:
Braak Poseert, door 7, vaa der Ooes. ? Een Jubileum
en een afscheid, door H. V. F. ? O«sebllderde Gobelins,
door Alb. Th. ? LETTERKUNDE: De Nedcrlandsohe
taal ea bat Belgisch EUaataondarwQs, duw Jaap» Jaa>
pere. ? XIUTAIBE ZAKEN: letaorardelUderkwesUa,
door W. Z. ? fertovendeht.aT-éOHAAKPBOBI.BBK.?
FEUILLETOM: Twee Contnaten, door JobanOram,!.?
Nataarinuia%e KededeeUngen. ? ALtEWJU. ?
OVEBZIOBC TAN DB BTPZKTBHMABKT. ? Amerlkaansebo
spoorwegen, door J. v. d. Burg. ? Veilingen. ?
BurgeUjke stand. ? Correepondaatle. ? Tergadeiingon. ?
ADVBETENTIEJi: Sahouwburjon, enz.
£en oude kwestie nieuw
geworden.
Vdór drie weken schreven wij. naor
aanJeidiog vtn de verplaatsing der grooie
stooraboolen der N. A. S. IL van Rotterdam naar
'ier, een artikel, waarin wij betoogden, dat
ZOOIM! dit feit, als de beschouwingen dei;
V. Jtott. Ct. bewezen, dat de kwestie vau
«et R(Jovaarl -k aaaal op nieuw «an de orde
noest komen.
iiet adres van de Kamer van Koophandtl
e Rotterdam, thans verschenen, is een nog veel
prachtiger bleidooi vooi' een rechutreeksch
janaal van bier naar den Rijn, dan men tot
m toe beeft vernomen.
In dat adres wordt bij herhaling met klem
verklaard, dat Rotterdam boven Amsterdam,
\ntwerpen en Vliasingen bevoorrecht is door
Mjn weg naar Duitschbnd. Al moet men
800 ft f 1500 lichterloonen te Rotterdam
belalen, dan is de haven nog verkiezel ijk
boven de anderen; laUetn. omdat Rotterdam
den Ryn achter tith Ace/t kan hei
concurrter«n met Amt»«rp<M, DA.TEE1FDB JUXWUS
ASDEHE PLAATS IN OKS LAJIO, OUD AT DIE AKÜERE
'JAAT8BN VOOR HET VBItVOKK S A AU
nUITSCHU NIET BBTBR LIOOBN DAK AHTWKBPEN,
ANTWKRPES GOEDKOOPEE ZBEVEACHTES
BËDAN ONZE HoLLANDSCHE HAVENS."
Duidelijker zün de Ileeren Klerck v. d.
Dutten, Koelt, Bastei't e. a. nooit weerspro
ken, en dat door autoriteiten, wier kennis
van handelszaken en scheepvaartbehoeften wel
door niemand hunner gewraakt zal worden.
B Het baat niet, of men eene goede zeehaven
maakt op eene plaats, alt het vervoer van eene
andere naar het binnenland beter is. (Bij deze
zinsnede zal wel aan de trage ontwikkeling
van Vliffin^tm als zeehaven moeten worden
gedacht). Alleen .naar beide te samen het
Icit lijn, daarheen verlegt zich de handel en
alleen -daar is op den dwir concurrentie met
den vreemde mogelijk. Het is dtis e--en:ecr
noodlff. voor Rotterdam, dat het em goeden
naar set, krijgt al» het voor Amsterdam
iff is, een '(jonden weff naai' den Rijn te
Op dit ooff'eubltK is de Rijn de open
rimr, (foor niets te ecetiaren uat het vervoer.
ruim- h -t. binnenland betreft en voor dat
verviirr (den grooten transito-handcl) kan alleen
Jto'l,r.!a'il den ttrljtl niet -Antwerpen
volM. a. w. dus: wilt gij den handel uit
NederIniid naar Antwerpen verjagen, onthoud
Hot(urdam zijn waterweg,' die misschien nog Ie
ruclilen is, ? en geef Amsterdam een kanaal
nuar de Merwcde in plaats van naar den dijn.
top dit oo'jenblik,- zoo schrijlt de Kotter»
diimsché Kamer zeer juist, is de Illjn door
nieis te evenaren."
Wordt echter de kortste weg naar den
Bovcnrijn gegraven, dan zal dat niet meer
hol gevu! zijn.
Itoèkscn van Rijnschepen zullen even
spuedip; uit Amsterdam naar Lobilh worden
i;cslee|t. als l*inns vnn Kottcrdam af geschied!;
liut irs-jukt kan zelfs iets korter zijn, in elk
RevaJ wordt het verschil al bijzonder' gering.
lJcslR.it 'er' dan naast zulk een Hljnkanaal een
vi'i beierde Knulsclie vaari voor de
binnenJandsclio scliipperij en een voldoend kanaal
van Amsterdam uuur Rotterdam, ? > dan zal
Ainstenl.'im, de groote nederlandschc
zeen zijn, die voor Antwerpen niet de
bcliocft te strijken. In welk la^d.
beons dierbaar vaderland, zou men jaren
hebhen om zulk een eenvoudige
ingang te doen vinden?
Zoo spreekt dus op dit oogenblik niet
alleen Amsterdam, maar Amsterdam en Rol»
lunlatn heide, met a. w. bijna cfc geheeU
' edcH '?' WK ? groothandel : een zeehaven
zonder goede binnenwateren, kan niet met
Atitwerpen konkurrccren. De bette verbin
dingen met het buitenland, oostwaarts en
''.ni.lwiiaris, zijn onmisbaar, wil Nederland's
óooc uiin«inende zeehaven voor groote schepen
uan haar bestemming beantwoorden*
tt'tft
Zou Jbr. Klerck het nu gelooven?
Jhr. Klerck heeft gedwaald oi zich laten
misleiden. Een groot deel dei* Volksvertegen
woordiging evenzeer. Doch van afgevaardig
den is het niet (e vergen, dat tij over elke
zaak een welgegronde eigen overtuiging be
zitten. Iets andera ia dat mei dea Minister.
De geheele nederiandsche Handel roept den
Uiuister van Handel en Nyverheid toe: Uwe
denkbeelden over de konkurrentie van Am
sterdam en Antwerpen, bty de verdediging van
uw wetsontwerp tot het verbeteren van de
Keulsche vaart, waren dwaasheden. Zoo spra
ken het Rljnvaartkomité, de amsterdamsche
kooplieden, de amslerdamsche gemeenteraad
verleden jaar, zoo spreken de N. Rott. Ct.
en de rolterdamsche Kamer van Koophandel,
thans, en gij zult den moed hebben, tegen
de overtuiging van alle deskundigen in, Neder
lands Handel op spel ie zetten, om Uw wil
door te voeren?
Misschien bezit do minister die somt van
standvastigheid, die van geen wijken weet,
al voert zy het vaderland ten verderve, ?
doch de natie zal niet met hem meegaan.
Nu opnieuw duidelijk werd uitgesproken,
zelf.s door Amsterdams mededingers, dat het
beste kanaal bet eenige is wat Nederlands Han
del voor vernietiging behoeden knn, zal de
aanneming van hel ontwerp betredende hel
Merwede kanaal niet het laatste woord zijn,
dat het Parlement ia deze kwestie heeft ge
sproken.
Mogen wij van Jhr, Klerck verwachten,
dat hij zelf zich genoopt zal zien zijn por
tefeuille prijs te geven, nu zijne door den
geheelea Handel erkende kortzichtigheid hem
tot het besef moet gebracht hebben, hoezeer
hij als mini-ter van Handel ee:t gevaar voor
Nederlands Handel moet heeLefl1?
Wij weten hel niet; maar dat een recht'
vaardige zaak regeeren zal, vertrouwen wij.
Het rijn vaart-komité, de Kaïner van Koophan
del, de Vöveeniging voor Handel en Nijverheid,
Burgerplicht eu zoovele andere lichamen, als
M) deo bloei.m lianf^.^S»«iriy;- ~
tenuw van 'slands welvaart, belang bel
zullen niet kunnen blijven zwijgen, en in
hel parlement zal ongetwijfeld de eisch wor
den uitgesproken, eerst het zekere, dan het
twijfelachtige.
Het zekere: de voorziening in Amsterdams
behoefte aan een kanaal naar den Rijn; het
twijfelachtige, misschien bereikbare: de
Rotterdarnjche waterweg. De Handel, niet de
rolterdamsche, niet de amsterdamsche, maar
Nederlands Handel zal vragen: Stel ons in
staat langs IJ en Maas de nieuwe met de
oude wereld te verbinden. Wij hebben ge
noeg van de verzwakkende tweedracht. De
tegenspoed heeft ons vereenigd: als één man
vragen Noord en Zuid, om recht.
Nationale Daiiklmarlicld.
Uut is ruim vtff en twiijtu; jaar geleden dat de
Assiitunt-Kesideut ytia Luli:ik, 1£. Douwes Dekker,
ïijn ontslag nuiu uit '»l:iml< dienst, om du belan
gen dur verdrukte bevolkiug van Insuliudo ta
kunne» voorstaan.
Eene poedo inuatBch;tpp.;lyk) betrekking, h-t
vooruitzicht op ceiio suhitU-rvoilu loupbiwu, bracht
liij ten off ui- min *yu gevoel vnor recht. '
Xoudur fortutn, EUiidw ët.-uii i;'"!T bij eene
onzekere toekomst te^oaioait. Do.i-/. iu nlewitrkiilg,
luwli boiustiiig wilde hij luixlepüclit i£ xyu tiau
'wonl>c«t'uur.
-Kn, dat er w;uibcsta:ir bjstoiul.'do
tegi'invoordigtf tocjtaud vuil Ijtikilc, ontvolkt, door
li'Jiigersiiond en kourtscpid miie, buu-ijst. het upuieuw.
Gij weet hoe do outalugüji A.s isteiit-liesident,
na<liit zyue poyiiigen oia zuuJer upcnbnarhcia
vüibc'iriiitf t« verki'ygun vruchteloos w.ircn
geblekon, als Miiltaruij uen boro.:p Uccd op do natie,
ho<* zijn ?Max liavehur" vuur 22 jiiar eeno
rillinR deed gaan door den landt?.
Wie vuur bent bad zóó vciprókea, zoo krach
tig en overtuigend do belnu^u bepleit vau de
30 niillJojii .bewunora der NedeilnudkcUo lloloniëü
aan den ovenuai-V .
Kccda door dut boek zou do achrjjvcr eïch
nnnspraak bebben verworven op de dankbaarheid von
uus volk.
Maar kjj, wien^ ziel niet lijdzaam is onder
onwaarheid eu onrecht, kau niet volst «au niet
één proU-ot.
Onvermoeid u ?Mnltatuli" opgetreden wanr
xyu plicht bcin riu<i. M't opon vizier bestreed hij
vooroordeel on bakrompeuheiJ, waar hij diw
meende to ontinootoii.
Keur op keer beproefde hy in z'(jno vartoogen
o»er nVruen Arbeid." den Roeden vrog to wijzen
aan du beutuurderj van Ncdarlaatlach Indiü. Mut
vlymoudc scherpte stelde kg de «lechfe elententon
van on* volk iu Droogstoppfl, Krvppelman «n de.
Kopperlith's teu toon. Ba/Jelin^ trachtte h\j t o
geven, on nieuw leven te wekken door het zaad,
sontr .Idetiu" te zaaien. Mot hoc menige
njueevoclde «ohetB, hoe menig verheven dichtwerk
heeft hif <>nze IvUerkunJe verrgktt
Ki-aelitig waa dan ook de invloed, in
verwhillemle richting door hetn uit geoefend. Overal
drong ZQtte item door. Maar toch, in *yo«n str(jd
stond lig veelal olloeu. Te weinig;openlijke.blijken
van erkenning en waardeeriuK vielen hetn tegen
over veel miskenning ten deel.
Laat dat van nn af anders ajjn. Laat eene ctaad
van nationale dankbaarheid den levensavond vau
?MulUluli" verhelderen. Tot dat doel komen wjj
uwe medewerking vragen. Allen dia achting ge
voelen voor Havelaar * pogen, die .MultatofT
huldigen als den voorstander van getssteavqjbeid,
of dankbaar den dichter gedenken, noodigen wy
uit dwrvan W|jk to geien.
ZONDAG 26 MAART*
Wij meeuon dat dit gssslaiea>n mort metter
daad door het büarahröfMt v*n ?» JumtutL
Hem, dia door zyn ontslag aaIdelQk« middelen
prijs g»f, willen irfl althans ah opoffering,
tooveel uog mogeljjk i*, vergoeden. Wü willen kern
in stoot iteUen tot bet eiuda toe «onder gelde*
Ityfce zorgen «ttnen levensstrijd ie strjjdtn: hem
bewaren voor de gedachte, bun <Öe h|j lief been,
onverzorgd te laUn,
Omtrent den daartoe te kiejten vorm behou
den wij ou «ene nadere becUeüpg voor, soodra
bet bedrag der bijeengebrachte geiden ou* Imkvad
zal ijjn.
Elk van ons is bereid ow« bedragen in ont
vangst te nemen.
Uwe namen tullen ia een, den Heer Douwes
Dekker, aan to bieden album, verenigd worden.
A. A. Boeker Overbeek, P. A. IL Boele van
Heiubroek, ü. Bisschop, H. J. Bouberg Wilton,
C. J* IL van den Broek, J. A, van den Broek,
P. M. Bo», Dr. H. Hrongennm, Dr. Yitm Uruinsuia,
? " " ? ^ ' " we*
DekL, Funke.
de Graaf,
A. J. Le GrnsVDr. J. U. do Haas, Mr. J. N. van
Hall, Dr. A. il. Uartog Hejf van Zonteveeit, D.
Haspels, J. M. Uaspels. Mr. W. Heineken, B. H.
üalclt, flenriquM do Caitro, Holda, Dr. A. II.
liraëli, J. Israeta, K. J. A. Kallenberg van deo
Bosch, A. & Kok, J. de K«o, Dr. D. J. Korteweg,
DwiiSI de Lange, L. Leopold, A. C. Lotfeit, Dr.
Luchtmans, D. K. Kantuolt, Jnatus van Maurik
Jr., IL W. Mesdag. R. A. de Moneby, A. Morin,
Martma* Npuff, G. Oostiug, Willeni A. Paap,
M. T. U. Parafeer, Dr. A. Piêrson, U. L. F. Post,
J. G. Uobbora, J. A. Itoessingh van Iterton, S.
F. W. Koord* van Kyainga, H. W. van Rpes«m,
Th. Sanders, F. G. van ScUormbeek, J. Schippers,
F. Smit Kleine, G. H. van Soeet Dr. B. J. Stok
vis, H. G. Torsteer, P. A. Tioie, G. Vatette, J.
VergJwya, \V. J. Vorvloet, Jan C. do Vos, Mr. C.
Vusmaer, Mr. A. D. de Vries A*. Mva. M. J. de
Witt Hamer. H. C. de Wulff, J. Zürcber.
Abonnement per S/m / 1.?. fr. p. p. / 1.15.
Afzond. Nummers aan de Kiosken vexkrggbaar h » 0.10.
AUvertentiënvftnl?6 regels/1.? iedere ngpliaeer » 0.15.
A. ColLi.'d, Dr. W. Dooteuboa, E. Doo
ker, Dr. J. Ensing, A. N. J. FabiuA, G.
F. van d« Goe*. A. Gorter, D. A. J. B.
De Middctburgsrhc Courant sobreef naar
aonleidiuff dexar circulaire het volgende:
Niet iudtire volsin, welke in dat atuk voorkomt,
\vurdt door ons onderschreven. Het is echter
onnoodig danrover iu beschouwingen te treden,
dewyl zeen verschil in liet oordeel over HulUUuha
veelzijdig en veelbewogen leren en werken voor
opa van invloed is op de hoo&Uaak, waar het
hier op aankomt.
Die hoofdzaak is dat, naar OOM overtuig ng,
een groot deel van het Nederlandsche volk aan
Multatnli een plicht der dankbaarheid te ver
vullen beeft.
, Aan zttu. beaef va» ptiebt Ti»»<t 4e asiUtent-.
resident Donwes Dekker vóór i; 'juten *$n belang
ten offer gebracht. Xa deze in onze zelïeachtige
en berekenende wereld, zeldzaam voorkokende
daad van sedelgken moed, heeft Multatuh door
de kracht van ngii genie eu door onvermoeden,
«fraatteuden arbeid aan eene reeks van werken
het leren geschonken, welke tot het schoonste en
boi-spronkelykate behooren wat de NederlantUche
letterkunde ooit beeft voortgebracht
Een dichter ea denker, die aldus arbeidt, be
wijst diëtisten aan zjjnts nationaliteit, welke niet
mot ondank mogen vergolden Vorden. In Ne
derland geeft echter du letterkunde aan ben, die
haar al« vak beoefenen, iiauwulyks een middel
van bestaan, veel minder eene belooning,
geëvenredigd »un deu luister, dio huune werken voor
altüd aau liet leven dor natie schenken.
Behalve deze aanspraak op de nntionnle
dankbaarhei l, heeft Multutult ontelbare Nederlanders
per*ocjnlyk aan zich verplicht. ? .
Zijne werken bezitieu bjj uitnemendheid de
eigenscliap van, behalve te bekoren door hun
vorm, tut eigen gdcsUis-urbeid op te wekken.
Wie aldus dooi- hem tot onderzoek en nadenken
gebracht ü, heeft, onverschillig welkd de slot
som daarvan geweest moge /ij D, ct-u belangrijk
gedeelte van zya gecsteljjk leven aan Slultatuli
te dunken.
Om al deze redenen gelooven w(j dat do op
roeping, om aan Dduwes Dekker door oen
«tufl'elyk teekcn te doen Kien, dat hij niet. voor
ondankbaren beeft geleefd en gewerkt, l»ö
laticlgenootcn weorklnnk behourt Ie viiulnii.
Hetzij men in den gchtijvur van dcu .
Havelaar, fat moedig «lachtoH'er vnn-edc>i
pliuüibesef liefheeft; hehjij men iu deu autoat1 d«r
Vorstenschool den dichter beu-onder', dio a in dcu
boom onzer dramatiicho letterkunde óeri zijner
tchooustc CD pittijjsle vruclittn heeft doen bloeien ;
hetaü men den deukcr waardeert, die siirekefldi;
en tchrgvsnde overal bet ?zaad" zijner ? Je< ut
hoeft gestrooid; hetiü men in den schepper van
Wouter fietcrse, vau de MUiiocticnsttkttut, vn:i
de Specialiteiten-Studie en vau xoo menig andur
geschrift tlechts den meester xiet, bij wien al
onze jongere letterkundigen ter school gaan, ?
in elk dozer gevallen hoeft men reden zich aan
te slniten bjj het werk, waart oethana oiüe mede
werking gevraagd wordt.
Nivjen van good«u klnr.k worden onder do
zeventig oaderteKkcoaan gevonden.
De kunst ou de letteren, du wuienwhnp on do
iounialutiek, de auibbviiaiirtwertild en dio der mi
litairen s^jn er vM-tujüMiwoordig-K Niet. zonder
aanduenitig zal Jllullatiili, wnnnuer bet stuk hem
onder de oogcn komt, cv d«u itaam onder vinden
van den gupttusioncerdeu lüifenarit-koloncl van
hot lüdisalio leger A. .CülinrJ, die uls ? militair
kntniiiun'Jnnt (o It.iiigkut-Dofotmg (J)ueluri van
den 3£ax Jfavtlnar) vitii . Douwot Dekkcr's
woiBtclinK co ly-li-n (,'etuiv'o fa geweest. Zijne
handteektfniiig komt voor de zouvuüisto maal li»tzt>g>il
zetten op du feiten dor ftkto .vnn Laichuldi^iiiif,
welke 3fu!ltiluli tot. do Koc'orUiuKcho ro^euriug
heeft gericht cu do tot desvitr il-irtr ni->niaiul op
afdoundo wjjze w weerlegd. Auu2/a//n/«2i'« vrien
den, gcestvcrwanU-u of bswonduraars is thant de
taak om to zorgen, dat. indien het nage*!ncht on.
grond dier nnnklaulit over lip*. Neilci'iuudstlie volk
van onzon tijd tiet .Schuldig" moet uitspreken ,
liet a-uital porFOoulüko ait^oniluriugeu op dat
vonoU nlihani groot in.'jj
? Zij die 25 jaren
WO deiden deze waanlijro on kalme jwnpi-y«ipg
VHM het streven in dn cirknlaire uitgedrukt niet
«onder bedoeling nicê. Wij toch vinden in deze
woorden volkomen, onso mceuinff weergegeven.
Of meu eiken volzin in de cirknUire, nauwkeurig
gewikt en gewogen, onderaelirUven kau, is een
zaak, die men aan leden oordeel nu* overlaten.
Wanneer ceventig liedeu een eirlndair*
onderteekenen en rondzcnöen is bet natuurbjk de
boefdstrekking, waarop men te letten heeft. Elk der
seventig ondtrteekevaarv, geroepen om een
dergelQk «uk op te «tellen, waario gewag gemaakt
moet worden van ?Multatuli's veeliiMig en veel*
bewogen leven en werken,11 «on alltent op dese
of gene zgde van een zoo omvangryken en veel*
voudigon arbeid kraohtigar de aandacht
wenscken to vestigen dan sijn mede^nderteekenaar.
Voor de haldu die men MaltatuU wil brengen, m
neer dan een grondslag ungewazen. £a aeker
?on de man ielf reeds lang ten grave ajo ge
daald, voor een zcventigtal vereerddrs, by open
baar debat, bet eens geworden waren over het
juiste standpunt, waarop men poet hadde U
vatten, wilde men geen gevaar loepen
kleinaeerige menachen op de teenen te trappen.
Ouder die kleuizeeiigen liet HwdeÜilad te
moeten aautrdfen, zaj menigeen Ulenrateiien ,
doch, waarMhytilük heeft een al te vluchtige
lering der cirkulatre weer scbuld aan tiju bedra
ding van dczo zaak, dan de afkeer om een ?geoië"
te huldigen vóór «Jjn dood.
Het Handelblad erkent, dat op de dnidelUke,
herhaaldeiyk uitgebrachte bescholdtgiug, door
Mnltatuli aan bet adres van regeeringsperionen ge
richt, nog niet geantwoord u geworden. Slechts
eenmaal, in <.o Mo*eisaal ba 1864, was hö bjj
3>onde van den Beer Roohussen weersproken.
?Licht werd er over de Lebaksche getcfiiedenis
niet verspreid. Men bleef in bet duister over de
beweegredenen van het ontslag aan dan Heer
Dekker verleend; men bewonderde zyn geestdrift,
ï4JQ *Mjl en zeggingskracht, in één woord t^a
genie- maar de overtuiging, dat hu overdreven
had, behield de overhand." Het blad betreurt (naar
bet vermoedt, stellig taet velen,) dat voor do hulde
aan ïlultatuli als grondslag is genomen een
betchnlditring, welke onbewezen is en waarover het
llandcüUud eu velen nog altijd naar licht
uit«i«m." Eu het hoopt één taak:* ?dat uit deze
l o weging volgen cal, dat het stiuiwfóen, door
du naagevalleu bestuurders tot dusver bewaard,
zil worden 'afgebroken."
Gegeven dus: bestuurders, aangevallen niet door
de i eerste den beste, u: aar door een
iu*j»tent-resideut; niet door oen gewouu astistent-r^sident ,
nwar volgens t Handdtlted zelf: door eeii genie;
bet>clioldiguigen die heel Nederland in rep en roer
hrbJen gebracht en selfj tot over de grensen
luid weerklonken ; besehuldigingen , zoo kras ,
dat men bet er voor hield, dat Multatoli over*
dreef; ? en niemand der personen, die 'slands
prestige haddeu of hebben op te boiidon, beeft in
2~> jtren tüds den moed gehad te antwoorden.
Welou, zal men dan nog '25 jaren moeten wachten
eer men Mnltatuli mag nnldi
de verdenking van een volk
zonden na na ' ' ~~
ite nog wél, _____ _ ____________
nimmer MulUtali «u Moltatnli te «alka hi
digen, zoolang xq slechts zoo goed fan te bleven
?wgigen. Want wie hem ab den oud
AstistentKesident eert sou de aangevallen bestuurder* niet
onschuldig houden ! ? hun schuld bewezen achten !
Ken fraaie regeL Zwijgende barbaarjchheid, ja
elke misdaad is op deze wys gered; zoolang zy
haar mond niet opent om op beschuldigingen te
antwoorden, is immers haar schold ?onbewezen."
Mnar tot geruststelling van het Jlatuklablad,
zij herinnerd, wat de heer Bergama ? een
eerlnk man naar wij moenen, ? in ons blad van
26 tcbr. schreef: ?la de eerste plaats wensch ik
tfl constateeren, dat bet wanbestaüi- en de
knevelarijen van ioiandsche hoofden, totn de heer
Douwci Dekker in 185U de regent van JUebak in
s'nat van beschuldiging wilde doen stellen, inder
daad schroonielyk erg waren. (De minuten van
de brieven, die in den Max Havelaar t\jn opge
nomen, lieb ik in het archief teruggevonden,
wourdelfjk alzoo luidende)."
Deze heer, een «llea^iai bezadigd man, aan
wiens rapporten het Handelsblad zeker Reen ver
trouwen zal ontzeggen, echrüft, na. een niededeeling
v.m lielg'.'pu tot verbetering van dcu toestand te
Lcbak is geschied: ?l)e lectuur van den Xttx
Huvclaar kan nog steeds een heitzamen invloed
hobbon en htt besef bij onze natie levendig houden,
dut zij een tteure schuld Itetft te boeten 1) eu
n^g vurbivzeud veel te doen heeft, eer.xü aan
lmi-u roeping tegenover de inlaudsche bevolking
van Java heeft voldaan."
Of zal man kunnen ontkennen, dat hot bestaande
cxpluiusie-gtelinl niet slechti Bantam maar het
overgiuote duel van Java bü arwisssb'ng aan
hongersnood blootstelt; weet men niet, dat de
kuifit* tot schandelijk lagen priji door het
goeverneinent wordt afgenomen en men tevens tot
aanplnnting van koffie dwii*gt; worden met bovendien land* '
lente geheven, boog vooral in Bantam;
heerendi-uston guyorderd; mag men vergeten, dat thans
nu de pantjendiensten worden afgeschaft zelfs door
een zoo uitgeputte bevolking een aequivalent aal
moeten worden betaald? iloo groot, is thans
wel het, bedrag der belastingen in verhouding tot
het inkomen 'vaa millioenen inboorlingen? Zou
dan het stelsel van wanbeheer, van jaren achter
een al worden de inUndtche hoofden in hun neiging
tot roof en diefstal door goedgezinde ambtenaren
eenigzin» gotemperd of bemoeilijkt, geen vn-arming
verzwakking, krankheid en ontzenuwiug der be
volking ten gevolge hebben gehad, eu met bet
oog op Bantam* zoo langdurig lyden niet. ge
zegd mugon worden: geljjk de cirkulairo telecen
gcell: En dat er wanbestuur bestond, de tegen
woordige toettand van Lebak, ontvolkt door
hongersnood en koortsopidemie, bmvyst het op
n:miw? Of lieoft migiohion do Heer Bergsma,
die er in ItfW sondcr koortscpidcmic en veuitUc
hongersnood, bijivoonde, geen recht alsh|j heden.
tnn diigc schrijlt: de Max Uavelaar leert de natie,
dat zij tiou zware schold heeft te boeten V
Wanneer «r in deze cirknlaire ffe«chrev6n stond,
dat er in Ned. Indié', sedert Havelaars vertrek
ntets g>eds tot stand was gekomen sou men
recht hebben zich over onjnutheid te beklagen.
Meu weet het, n n en dan i» er iets g*scbiad, dat
van de zorg van liet moederland voor de
koJoniöu kim dutiu spreken. Of dat iets veelof weinig
moet. herten, is een kwestie, die wy aan leden
oordeel overlaten."
?la dan, vraa«t het Handelsblad. in die 25 jaren
in de rechtspraak nieti verbeterd? x do knevelartf
van de inlandocbe hoofden niet verminderd? a
niet sedert 186C door de liberale partij geyverd
voor de afsehaffing der pantjeodiensten; ?
?ek-r niet het minst ten gevolge van de ont
hullingen in de Max Havelaar,? eene verbetering
dM thans had beslag «al krügen?
De cirkuloire ontkent net een noch het
?ader. Integendeel. Z| «gfc Snobtig was
ook de invloed, in versohfllende richting door hem
nittfeoefead.
Dat weten de onderteekenoan en «J erkennen
het, maar s| voegen er iets bQ : .Toon in ittn
rtrSd stond bB veelal «Heen, te weutlg openl|k»
blöken v«u erkenning en waardeering vielen hem
ten deelt ... Was dat misschien oojobt? Heelt
de Uberakj party voor recht en barmhartigheid
gestreden in syn naam, of toiJer Matotuti ta
noemen? Lees slechta de dagbladen «n kamer*
verslagen en het antwoord wordt niet vntehtdoo*
gezocht Zeker van hem i* een stoot uitgegaan.
maar hoe modujlc viel hef der liberale' p*rt|
eenigen «tr^dlast in te blaten? Wil men een
voorbeeld? Men leest het in het tevreden Ha»»
deltblad retf. Sinds 1886 is door de liberale
party ge$verd voor aftohaffing van Mrpllehto
pantjendiensten. -Geflverd". 't Staat er
werkeliik. Een liberale parUi, 16 jarea achtereen
de baat in den Uvnde, heeft 16 jaren geUverd...
geijverd om pantjwxhensten of te achaflisn tegen
aeqni valent . . . en haar fiver is beloond door een.
kon*ervaticf, die eindehjk, na self teven jaar ge
werkt te hebben aan eigen bekeering, voor
dezen Qver beiweek en het vraagstuk audoitü
Er behoort moed toe om, na gewaagd to hebben
van Mtütatnli's geestdrift, van desen over to
spreken l
Ziedaar de twee groote overwegtngra die tel
Handdtblad tot onthouding leiden. Kv. 2» jarmn
achtereen de beschuldigden gei wegen bebben, i*
ban schuld ?onbewewn" en de dankbaarheid der
natie moet waebteo tot het t^Ustip, waarop d*
stommen spreken zullen.
D« liberale partfl heeft in Mnltatnlfs geest
geqverd . . . ?Niet het minst heeft men tengevolge
van de pnthalKngen in de Max Havelaar" da
pantjeDdieustea afgesckfft, en de logisebe
konInsie 'luidt: laat hem desnoods gebrek ]{jden... ,
zoolnng de beschuldigden zwijgen l
En dan nog een derde overweging: BV«lcn
herinneren zien dat hem door mannen van ZUUMB
do behulpzame hand werd geboden, maar dat
die poging door eigen bonding mislukt is."
\Vy moeten bekennen dat dergelQke zaken o.i.
te kietch z^Jn, dan dat wf haar in openbaar debat
mogen brengen. ? W§ nemen aan, dat het
Handelsblad deze tirade alleen heeft neergeschre
ven om te bewqxeu, dat reeds vroeger .mannen
van naam" hem de blyken bunner achting en
erkentelijkheid hebben waardig gekeurd. Enkel»
warme vaderlanders verdienen mitsdien den dank
van alten, die hoc een goed voorbeeld hebben
willen geven. Demlke ontbreken getaklüg, ook .
iu het htnd van flegma, noott. Heeft MnltotoK1»
hondiafr beo
W0zen,d*t,zöóder eeoige verbhidtezu* op ta leggen,
hem wordt aangeDodeo.
Iu ieder geval door geld te weigeren, ? het
nattdeWkuT aetf cal bet erkennen, bewast men
nog g«en gebrek aan katnktet. j
Wanneer wf de opmerking van het Handels- !
Had een weinig ongerijmd vinden en trachten
een misverstand ntt den wee te mimen, mogen
wö niet voorb«nen, dot het Hcmdctsblad tot en» .
onder geslacht behoort, dat meent sfin plknV
jegens HnrUtuJi en Indiö vervuld te bebben. Een
weinigje prikkelbaarheid i* dm te verklaren. ?Het
gosluclit, (zoo schrift bet reede bedaagde blad,
welks redaktte echter nog tot de jeugdige ikrochten
in den hinde behoort) ? ?dat in de laatste 20
jaren is opgegroeid, kent de bijzonderheden niet
van hetgeen aan de verschijning van Max Have
laar is voorafgegaan en er op is gevolgd."
Het blad tchijut dos te meeuen hier eeniga
'jongelingen te moeten inlichten. Woarscbynijjk
beeft bet uiet alleen vluchtig den inbond vau hot
«tuk maar ook de namen van de o adert eeke
naars gelexen. Een dei-gelijke opmerking, naar aan*
leiding v.in een cirkalaire, oudcrteejcend door man
nen als Dr. Doorenbos Colkrd, Pereiaar, Hartinos
Xöboff, prof. Israeh, Pierton, Stokvis, van Soest,
redaktoar van het Tgdsehrift voor Ned. Indij},
Vo«maer, enz. cnic. euz. bewust, dat het srico.üict den
tyd g*gund beeft de xaak behoorlük to overwe
gen, ? of was het doel mimébien de jongeren t o
waarschuwen met deze vergeetachtige oudje*
niet mee te gaan?
Dit BJJ >eo het wil. Het de Middelburgsche
Courant «gn wg overtuigd, dat het
Nederland«ohe volk een plicht van dankbaarbeid heeft t*
Over Douwes Dekker kan nienzeerveiBcbJlIcnd
oordeelen. Godsdienstige-, wv«gecrige-,
Btaatknndige- en naatsehappelffke richting en neüring
bepalen de waarde, die men z^n. denkbeelden,
doden en karakter toeschrijft.
Maar ten opwobte van JfttWa/«W staat o.i. vatt :
dat hQ gestreden heeft voor het reebt van
den Javaan;
dat mj in dien sjtrüd sjjn eigen voordeel,
toowel der reehtstreekaeue als de eydelings
afgeperste, aan sfln af keer van onrecht beeft
' opgeofferd; ?
dat wat er gedurende vyf en twintig jaren
in lndie*s btstuuv tnn goede moge veranderd
Egn, dit in do eersto plaats aan zijn held
haftig optreden n to danken ; immers, hy hóeft
bet nationaal geweten wakker geschud.
Z^n Max Havelaar te de aangrijpendste
pleitrede, dié ooit voorde vrijheid en het recht
van den verdrukte is ginehreveu.
Kederiand* ?ehoenefo bock van dese eenw
was fohooner nog als daad, dan aU
letterkundig prodokt
UiMchien begtng Douwes Dekker fonten.
Waarsob^nlük beging iS ze. Wie recht heeft tot iteo*
nigen, nU steeaige nem. .. Er zQn mentchen róo
braaf, dat r4j voor beul in de. wieg ach^nen ge
legd. Aan een leven van 25 jaren vol teletirtUl*
ïiog en onrecht is de bitterheid meer natuurlek
verbeoden, dan alle maatocliappeiyke en chiiste.
l(jko dougden , die onze schooljeugd worden
getóerd, en onder zekere omstandigheden n?et al te
moêteifjk in beoefening zfin te brengen. Douwes
pekker wordt niet door ooi gericht
Wy denken aan MüLTAtru, dié 25 jaren te
vergeefs om recht heeft gevraagd; die, terwy>
duizenden de vette pensioenen genwtM door de»
Javaan opgebracht, geen penning rat '? jands kal
ontvangt, ofccbeon vriend en v^and beiden ver>
klaren: dat By alleen meer dan bouderde hoog
gmlaataten te samen voor Indië beeft verricht.
Hier voele men den plicht der dankbaar beid. B(|
dece overweging «oeke nwn niet naar grieven ,
?treve men nietvard«eWbeidtea*»ien,onnnnaam
dsr rtehtnotdigMi dta 6Sy«rigea strijder in den
L/.
l