DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 248 j i i i n ' \ : *!? $ ' aonder eenig loon voor zün onschatbare den lande bewezen, te lat«n wegkwüneu. ({rond is de natie verplicht haw aankte bowycen. Overzicht. 3elft de staathuishoudkundige Raad, die schep ping van Von Bismurck zelf, beeft niet deu moed eAad het tebaks-monopolie aan te bevelen. 11 ^brvaerp het en durfde allceu als euu pleister on> de wond zich verklarcu v ?>>»? een verliooginu der tabaks belasting. Eon deerlij'to misrekening voor deu Hykskanaelier, d e toch d* bchni,deling vau dit wcts-outwerp-in d<u K^kaiAg schyut te wiU«n doordrnven. Titans U ook een bisschop voor Padorborn be noemd, ii.l. de heer Drobe, en voor deze bonoeming meent men op-de goedkeuring dur Uo geerinx te kuuneu rekenen. Op Muns-ter en LuxoBiburg ua zullou d:iu alle bisdomuieu wedti becot zijn. Of do aarts-bisduiuiuCU Poseu er. Keukn ook spoedig weder vervuld zullen wordoi. weet men uiet. De heer Melchurs heelt, of^choo. men hem Ueu kardinaalshocd auubood, gewciyoi aMund van Keulen te doeu. De 85*ta verjaardag van Keizer Wilhelm is diet geestdrift in Duitschland gevierd. De Vors1 biêld een vau die toespraken op de receptie, du ? bom als ernstig man doeu konten. De Cza:u zend hem uit Uatschiua een telegram, w aar i u d hoop werd uitgedrukt, dat keizer Wilhclm's leven nog lang gespaard zou bUjvuu iu hot belang vu, den vrede, vnn Europa. Meu begrypt de beteekenis daarvan. De pruisl clie Landdag hoeft het ontwerp to: aoakoup vaa enkele spoorwegen aangenomen. Den iSdeu z\jn in de arbeiderswijken van Parij een aantal feestmalen aangericht door de oud komniunards, waarop de kotnmune en het nihi lisme hl gloeiende féestdronkeu zyu herdacht. De Senaat zette de behaudeling van het w- tsontwerp op den leerplicht voort, Over strafbe palingen, aie zulleu toegepast worden op iU ouders, die hun kinderen uiet naar school zenden werd langdurig beraadslaagd, doch ook dit b.ginsel ten slotte met groüte meerderheid aange nomen, liet geheele ontwerp verwierf 179 tegen 206 stemmen. De Kamer besloot haar stem to goven tot dr voorgestelde opruiming der overblijfselen van di TnUeriöu. De fransche Minister van Justitie heeft de on beleefdheid, juist nu de heer Modderman hei kerkgenootschuppelijk leven wil aanwakkeren, in de Ropobliök, het zweren vau den godsdieuatigftu eed voor gezworenen en getuigen bij rechts zaken niet langer verplichtend te stellen. Dr Kamer verklaarde zulk ven voorstel zelfs urgent. Nog werd door de Kauier besloten een wet--ontwerp in behandeling te nemen, waorbjj dkerkhoven onttrokken worden aan hetuitsluiteuU toezicht der geestelykheid. De outruirning van de abd'j Solesines, waar du BeiieJiktynen zich weer vereen L'd hadden, ondanks de wet «n herhaalde waaraciiiiwmg, lietfc dour gendarmen plaats gehad, De begrootings-kommissie werd in oen voor de Keceeriug gunstigeu geest samengesteld. De geruchten, volgens welke Oostenrijk hei voornemen zou hebbeu reeds spoedig tot eeiic annexatie van Bosniëen de Uerzegowina over te gaan, worden van regeeringswege, zooals van zei i spreekt, onjuist genoemd. Deze annexatie zai langzamerhand geschieden. Eene sterkere bezet ting moet de aan te hechten landen tot orde en rust brengen en zonder dat men het bemerkt me*r bepaald onder de oostenrijk^cbe wetgeving. Dat het daar been gaat betwijfelt uien niet. Hoe meer BosniS en de Herzegowina aan ruenseneulevens en geld kosten, hoe minder er sprake van kan zijn, dat Oostenrijk hen weder vrijlaat. Men ziet Jat zoowel in Rusland als in Engeland met leede oogen aan. In het eerste land om staatkundige, inliet laatste om staat huishoudkundige redenen. Vau daar allerlei geruchten, ab zou er op voorstel dier- beide Kijken reeds sprake zij n van een twee.itBerlünech kougres, om Bvisoiëen Herzegowina aan de klauwen van den oostcnrijkschen adelaar te onttrekken. Onder de vele fantasietjes, _die bij dergelykc gelegenheden het Icven.-licht ontvangen behooit deze, dat men Serviëonder voogdij van Oostenrijk zou stellen, om Ilerzegowina uu Bosnio. op dezv voorwaarden daaruau te verbinden. Zeker laat bét nieuwe koninglij k van Vorst Milan nog wel iets te weuscheu over. De oppositie maakt Eet dn Regeering lastig en meu vreest, dat zij bij htt volk meer aanhang heeft dan de reijeeriugspurtij. In het engelschu Lagerhuis heeft de hct-r At nolii iijn voorstel tuegelicht tot het iuvüeren van eeii gelijkvormig kierstebel door het gehbclu küningrijk eu Cfne nieuwe iudetling van kiesdiütrikicn. . Oladktone mucnt, dat dit vóur^tel iu het IIuj.s behandeld behoort te worden voor zijn zittiiijfstijd verstreken is, ui ziet bij op het oogoublik 'gecu kans h«t aan de orde te stellen.-Eeti krachtiger aandeel van dcarbeiderrilievolkingbij de verkiezing der parlementsleden acht hy nüodiaf. Uitbreiding vao kiesrecht zou bijdragen tot buvoi dering vau een goede verstandhuüdin^ tus-.chen du verschil lende moatsuhnppelijko kluss-n en il in ook tot versttrkiug der grondwettige instellingen. D.? motie tot verdaging werd verworpen, nadit GliiJstone gezegd had, dat hij in het aann<:nit>i< dier motie emi bewijs zou zien, dat liet liuli d>: kieskwcstie uiet in Arnoldg get-st wilde oplossen. Dtr meerderheid, waarmee du mptio vcrw ir[ieu werd, was niet groot, nl. 192 to^eu.lS'stonimtjn. doch men mout hierbij in aanmerking nuoicii, dat verscheidene leden te knnncn Imdden gogovén, voor do niutio tut vcrdaaing te zullen stemuien, ofschoon zij zich daarmede niet tegen bet voorstel Arnold wilden vcrkl;i|en. Do onüteurijksuho Kiimftr is reeds zoo gulukkig de kiesbcivpegdhcid van hen, die slechts 5 Jloriju belasting betalen te hebben goi".lgck<mrd. De vei houding tuaschcn Italiëen Frankrijk, die ter zake vau do tunesi^che expeditie een weinig gespannen is geweest, schijnt \veer verbeterd tu zijn. BH het bezoek^ van den hcor de NoMllestot aanbiwlinc; vAn zijn brieven van toruifroepinif heeft Koning Iluinljurt zich bijzonder vritmdschappolijk en vrcdoüwvcnd uitgelatBn, Da Bjiaatischu Curtes hervatten hun zittingen. Dn wc«sont,we:pen, waarover züte beraadslii^en zulten heblicri, zij D o. u. dat tot wcderinvoorm^ van het liurgerljjlc huwelijk en haudelstraktaat m«.t Frankrijk, ua hervorming van het toltarief voor Spanje en do koloniën en de konversio der nohuld. Wat het lautsle ontwerp betreft, het werd ?? reedsdoor delondonsche houders VMI buitcnlamlaclia ?pannscho sshulclbiitsven. iiaauucaiclu'k verklaard. ABEcrici. Do behandulins; vau de konklusio van betrap* poit nopens du kon versie vau het grondbezit op Java, Kul nu plaats hebben pp don dag vol^'ond'j ,<>p dien, waarop het reces eindigt. Terecht drong »Aa lieer RutgcrB van Itozanburg op hrt vaststel len van een dag aan, uu de Heer Schinn»clji«!nainck van der Oyo al wedor uitstel inogclylc wilde maken, zoo al niet uitstel beoogde. Do leiddraad ran 35 kolom met een index, waarbij die voor bet onderzoek dor militie- en schutterij-wetten ifllochtp een leiddrnadjc mocht heeten,?cun nieuw ivoorttaeld hoe het guevernemont de nmbteiiarun ^iet hot invullcu van staten afmat, als de invoejjng van ecu goeden maatrogel moet verschoven worden, zul het beluiddraad parlement wel tot de overtuiging brengen, dat men niet op spoed heeft te rekenen. 7 jaren dacht deze Miajkter over bet nut van het Hfwhaffen der paatjeudientteu vóór lüjtoteen besluit kwaui ; hoe 'lang zal hy dau wel moeten deuken over de konversie-kwestie eer zühem beider wordt? Inmiddels heeft de heer Rutgers haast. Hoe eer hoe liever moest de saak door de Kamer bebeslist worden, de Kamer moet haar plicht doen, zeide deze afgevaardigde, zonder zich te lateu al houden door exceptiëu of bliksemafleiders. De goede heer van Goltstoin krygt het op die manier warm. Ware Z. E. niet een toonbeeld vau langzaamheid, men zou ten zijnen opzichte kunnen zeggen: Yepl honden is den haas zün dood." HU een onderzoek iu zake do klachten aer firma de Jung, tegen don Gouverneur van Suriname, verklaarde déKamer Z. E., om des heeren van Goltsteiu's eigen woorden te gebruiken : Onbe kwaam of medeplichtig." Nadat hu den naam van generaal v. d. lieijduu dour hulvo medodeeliugeu in opspraak had g-bracht, komt de Kamer heat ulweilor in 't ongeluk stellen, dour de bonchermrnde konkluj>ie van het rapport der kommissie te verwerpen. Xog alty'd zit /. E. met een bydragc wet in do manjf, nu knangt do kunversie-kwestio, oiu met dun yectator to s^rt-keu, aan des ministers levpr ..... Oudor dergelijke omstandigheden houdt men het uiet op de been zonder een taai gestel te hezittea, Wie mecnen mocht dat l Januari 1883 ons vestingstelsfl, naar de vroeger aangenomen wrt voltooid zou ziju eu wy dus, met zekere gerust heid. voor het minst in de overtuiging onueu plicht te hebben gedaan, een vynnd koudou af wachten zal zich door de de;;er dagtm ingediende herziening der vestiugwet on ouzachte wijs zien wakker geschud uit een lieflijke begoocheling. De ministers van Oorlog eu Marino hebben de plannen van hun voorgangers nog eens aan oen nauwkeurige herziening onderworpen en niet minder dun du volgende verdedigingswerken onnoodig verklaard: Het fort Krayenhof en de forten boven en beuodeüLcnt, du vestiugwerken bij Doesburgh en, heneden deze plaats, aan den IJsel, de stelling voor het dorp Lithoyen, het fort aau.de Blauwe Sluis, de verschanste legerplaats bij Hintham, het verdedigingswerk bij Herwen, het fort ter rechterzijde van den grintweg van 's Hertogenboscli naar Crèvecoeur, de bal tergen bij dit fort op den spoorweg, de forten Sint Autouie eu liiibclln, do verschanste legerplaats by Vught, de vesting Geertrujdeuberg, de lunet op den rechter oever 'der rivier do Doiigc, de stolling bij Steelhoven, het werk aan het Lindenbergsche veer, du batterijen aan den mond van den Roozendaalschtüi Vliet, en de vestiugwerken aan de West ar-Schelde. Tot dekking van rivier-overgangen worden sommige van die werken onnoodig geacht; in 's lands belang wordt het wenschelijk geacht, het aanleggen van sperforten achterwege te laten eu dus de daarop bctrekkeüjko bepaling uit de vestingwet te doen vervallen. De zuiderwaterliuie wordt prijsgegeven met" uitzondering vau de forten Nieuw St. Andries en Crèvecoeur en do werken der stelling van Heusden. Door de opheftiug dezer linie, de werken aan de Westersclielde en de sperforten, wordt tien millioen uitgewonnen, waartegenover slechts een nieuwe uitgaaf van drie millioen i-laat, noadig om een defensieve en opname-stelling by Moerdijk te stichten. liet doel is, zoo streng mogelijk vasttehouden aan het stelsel van kouoentratie. De Excellentie's wenschen dat een aanvang wordt gemaakt met de werken voor de stelling Amsterdam, naar een volledig plan, en willen iu 't algemeen de termijnen by de Yestingwet tot voltooiing der werken geateli met zes jaren ver lengen. Waarschijnlijk zullen deskundigen en leeken gemakkeiyk te winnen zijn voor een vestingstelsel, dat de niiantieele en militaire ki'achten van liet land in aanmerking neemt. Bij de tegenwoordige wijs van oorlogvoeren, is koucantratie vau den strijd tot dat deel des lands dat het gemakkelijkst te verdedigen en welks bezit het meeste waarde h' eft, zeker aanbevelenswaardig. Een vraag echter die niet achterwege kan blij ven is deze: Weten de Ministers dot wij nog zes jaren van oorlog verschoond zullen bl\i ven, .... zoodut de verdedigingswerken, die l Jau. 1682 geived hebben moeten zyn nog tijdig gereed zullen zyn, als wij in 1889 of om op den ge wonen tegenspoed te rekenen in 1891 of 1892 voltooid worden? Wordt deze minister door een ander opgevolgd, iets wat niet geheel onmogelijk is dun is het 'denkbaar dat opnieuw een herziening van een nu goed te keuren Wyzifjing der vcstingwet wordt voorgesteld: men kun het iemand met een eigeu opinie niet ouvel duiden, dat hij niet de voetstappen zijn's voorgangers wenscht te Jl ukken. . Maar. wat de -nutio recht heeft to ei-c!ien il, dut du werken voor het stelst-1, dat do mannen van het vak voor do verdediging des lauds onmisbaar aclilon, binnen den Jcnrtut nwgel/iken tjjd u-ordeu" voltooid. Da volksvertegenwoordiging en de natie hebben de Relden niet goweif-ora, voor hctgwi noodig heette worde Nederland in onverdedi^baren toostaml door ci-ii vyVnd overvallen ' n«ui zijn het de militaire si>ecialiteiten in du eersto plaats die. danr d« schuld van drauen. In lfcS3 moest, het vestiucrstolsel t erc-edzyu. Du vraag ia ol' het dat iu IcUU zal wezen. Do iln^Mkiluu l:svattcn Het Jinii'lf!iii!<i'f: Hoog ty-l" (wr.tcrwogoa). Eon aa:ivra:L-,r ui tuu privjleyo (»'ötsunt\vurp vun don Leer do S.ivo.T.in Lohlnan). ,V/i ?nnv lt<Jtlr>'i!'tm«rhe CuiiraKt: Hot wotaontworp tot Hit l'tiilerlnii.'l: l>o militie- en ftchiittcrij-wctsontwérpon on di! tiroiiiiwet. £ou goed doórJacilt wetdontworp 7 Courant :' Eon lïleino n;ikuur van eon grooto oporatifl (liochtorlijltu orjjaiila.itio). L'lrrelittflif Courant; Eon aannoniclij'.;- voorstel (vvctanntvcrp ilo Harurniu LohmaülictrnlTuiidó uitvoering dor BiiliuühvctJ. Ken verdediging, die geen atcuk houdt Couraal: Hot tTotaTOoratol-Loliman. Courant'. Do zuak-vun dur Heijdea. Uit , do 'Kaïnvr, M<io'ia.tünis dor uitvoerroeliton iu Inillü. Dagblad van Ziiiil-llallinid en 'a tiratenhage: KiouwGuinca. KiMwot-liemeninf;. Maltatnli. titaiitlaaril: Een illuaïro fhool. Xioawo bezwaren togun ilj Hclioolwct van 1878. l>t Tijil: GroaavorjnUorins tuüachon Amütcrilam en EEN Do gemeenteraad en de gemeente zelf zijn dezer dagen verrast door een nieuwe beJasiing-voordraohl, waarin de inkomstenbelas ting met publiciteit, als het eenig mogelijke wordt erkend. De Heeren v. Ticnhovcn, Rö^ll, Pijnappel, F. S. ?an Nierop, den tex, Fuld cuLuden die de Commissie van voordracht uitmaakten, hadden in hun midden slechts 'én lid, dat de wederinvoeriog van een verlcringsbelastin^ wenschelijk vond. Blijkens de ver ordening, waarbij .eeu-memorie van toelich ting is geschreven, die meer de slrekUfig schijnt te hebben de bedoeling der voor dracht te verduisteren dan haar toelelichten, is de inkomstenbelasting, die. nu zal worden ingevoerd, in de praktijk geheel dezelfde, als die welke verleden jnar werd afgeschaft. Alleen de naam zal iets verschillen; dete toch moet den indruk wekken, dat ombtelyke aanslag eigen aangifte vervaugtn zal. Wij weiden hier over thans niet uit; zoo wel de raadselachtige memorie, als de glas heldere nota van den Heer Pijnappel bespre ken wij bij een latere gelegenheid. Thans willen wij volstaan met de mededeeling vaa liet feit, dat het onmogelijke mogelijk is ge bleken en dat Mr. v. iunlioven publiciteit aun een inkomstenbelasting meent te moge» verbinden, waarbij eigen aangilie do basis van den aanslag zal zijn. Trouwens wie kan zich een inkomstenbelasting denken in een stad met 330.000 inwoners, wanneer de be lastingschuldigen zelve niet de vriendelijkheid hebben het gemeentebestuur omtrent hun inkomen in te lichten? Twee zukuu behuoren wij in het bijzonder te vermelden: l o. de houding van onzen vroegeren wet houder van linantiön, den tegenwoordige!) L-irjjemeester Mr. v. Tienhoven. Wanneer men bedenkt hoe krachtig hij steeds inkomsten-belasting met publiciteit be streden heelt, hoe hij haar meermalen zoo goed als onmogelijk, in elk geval verderflijk voor Amsterdam heeft genoemd, zou men hebben kunnen meenen, dat Z. E. A. liever zijn burgemeestertijken zetel zou hebben ingeruimd, dan de hoofdstad, onder ztyu beheer, aan deze z. i. noodlottige proef te wagen. Ue Heer v. Tienhoven, wel verre van cenige zeer verklaarbare menscheüjka gevoe ligheid aan den dag te leggen, heelt zich bekeerd, den moed getoond zijn dwaling te erkennen en staat nu gereed een voordracht te verdedigen, die hem een half jaar geleden nog een monster van onredelijkheid zou hebben toegeschenen. Dit moet hem, in aanmerking genomen den hoogen zetel dien hij in deze gemeente inneemt, een harden en bitteren inwcndigen strijd hebben gekost. Eere wien eere toe komt. tlij heelt over zichzelf gezegepraald. Wij wenschen hem en de gemeente daar mede geluk. Een ander feit, dat op dit oogenblik over weging verdient, is het sobere loon door die raadsleden ontvangen, welke nu drie j n ren lang tegen de- gemeente wet hebben gestreden, door voor » ieder" » niemand" te lezen. Zoo dra deze voordracht zal zijn aangenomen, en wie verwacht dat zij verworpen zal wor den? bevindt Amsterdam zich op het standpunt, waarop liet dadelijk aieh had behooren te plaatsen, en, zich geplaatst zou hebben, hadden verkeerde raadgevingen het niet van het goede spoor geleid. De eenige winst dóór dez& leden behaald, is de ietwat andefs kÜnkende naam van de belasting welke .B» wordt voorgesteld, en een memorie van toelichting, waatvan nie mand de beteekenis begrijpt. En kunnen deze tjvee zaken opwegen tegen al het rumoer dat gemaakt is en tegen at de schade, die (fe naam van Amsterdam door dit gehaspel in den lande beeft geleden? De meeste zelfvoldoening smaken de leden van den raad, als de Heeren Pet, H ineken, Tromp, v. Nierop, de Koning, Metelerkamp, die, gelijk de Heer Smit van Gelder, steeds de wet de eer hebben willen zien bewijzen, die haar toekomt. AMSTELS MAAGD ALS KOOPVROUW". Wy ontvingen een schryven, waaraan wy' het volufciido outlcenen: Gij hebt de vorigo week te recht gewezen op de bezwaren, welke ontstaan uit het ongeluk kig systeem van de tegenwoordige stedelijke regeering om zaken van openbaar uur, zooals wegen, .uruggen, .enz., als eene zaak van koop handel te beschuuweu. In plaats vau eeil brutf welke dti verbinding zal vormen tussohen de. Utrcchtschezijde eu de oude stad, zullen we nu krygcn een brug, waarbühet consortium, dat den t uiu vau-thet Paleis voor Volksvlijt wil expluiteeren, het meest profijt zal hebben. Een argument 0111 do brug zoo en niet over de S.urphatikade te leggen, wordt gezocht iu de gesteldheid van de te verlagen lloogcaluis. Men zegt, dnt deze niet zoo laag za\ kouieh liggen, dat zyg<;lijk wurdt met do SarphatiknUe, zooditt er toch geen rechte verbiudiug tusschcu de Hoogashiia en Sarphatikade mogelijk zal zijn. Als ik mij niet vergis, voort men euu groud aan, die een voorbeeld temeer is van hut verdcrl'clijk stelsel om over alle zakeii te inarchjindeeren. Immers, bedriegt mgn geheugen my iiiet, dun is indertijd wel degelüC de =bedaeling gcwuost om dio brug te brengen op gelijk niveau met Sarphatikade Ainhtcl-IlöteT, enz. Waro men aan dtxt plan getrouw gebleven, dan ware voor de verlaging veel meer te zeggen geweest, dan vóór die welke nu ondernomen wórdten eenvoudig strekt iu het bclaug der AmstcrdamEC'UO Oiuiiibus-Maatschnpp(|. Ook tegenover deze Maatsch. heefe de gemeente zich als koopvrouw en uiet al» vertegenwoordig ster van het algemeen belang gedragen, en wat daardoor bedorven is geworuuu zal uu dienst moeten dueii, om opiiiomv iets, wat uiot nau ilo behoeften voldoet, in het loven to roepen. l)o tegenstanders van dit verkeerde atelsal hebben nu gelegenheid daarmede tu breken, door te bepalon, at do afrit van de Huogosluis u;ijir do LJai-))hatikndo zoo vyorde aangelegd, dat uien iiiat zal kunnen lic' weren, dat er gecuu verbinding is. De niouwo brug, welke uien vau plan is to leggen, heet noodig te zijo om don toegang te ranken tot Jo Utreehtsoho straat. Maar daarvoor dient do brug naar het Westeinde. LM verbinding, welke hut publiek behoeft, is die van do Utreclitsdie Kijtlo niet hc-t Kjjusnoorwo^tation, UinnenAmstel enz. Iu dein buhucttu wardt uiut voorzien." DE STOOMVAATÏTMAATSCUAPPi: INSULIJJÜE," Bc onlangs hier ter stede opgerichte stoom , aartruaatschuppij Insulinde, doet eei\ beroep op de guldmaikt tot plaaisiug van 1800 aanüoulen / 1 000 & pari, ten ciuda h et 'gt tul harer st onifichenen i-t kunnen uitbreiden. Behooreu prospectusïen zelden of byaa uopit tot de aatiffenaaaiBto soort vau lectuur, ziethiur een, dat inderdaad eene uitzondering mag hotten on zelfs voor dengene, dio niet hot geluk heeft zich kapitalist te kunncu noeuieu of j^oen oogen voornemen*, i*, zy'ti. kajpitaal.aan ondernemingen toetevertrouwen, de moeite van het leien beloont Geen groote woorden, geen algemeene phrasen worden hier aangetroffen; opzaakryke,bezadigde wyzöworden htt doel der ondwueuiiug en de kansen van welslagen, die zy aanbiedt, u eeue uitvoerige memorie niteengeiet Wij weusoheu in het belang der hoofdstad, dat deze onderneming, die tich bijna uitsluitend op goederenvervoer wil toeleggen, haar doel moge bereiken. Onze helaas, al te stille haven on kade knnnen niet anders d«n met vreugde lederen on dernemer begroeten, die vermeerdering van ver tier aanbrengt Doodsch is onze haven in vergelykiuB niet die vau Antwerpen, Havre, Brenieu, Hamburg, om van anderen uog te aw|jgeu; en vooral wat de rustige rust helpt verbreken, eu teekenen van nieuw leven te aanschouwen geeft, mag men zeker op de volle sympathie van eiken Amsterdammer rekenen, niet hut minst van iluijgene, die als belastingschuldige xfju deel draagt iu ifb lasten der ttad. Mimr wij wetificheu h>t welslagen der onderneuiiiig nkt alleen iu het belang onzer gemeente; wy weoschou het ook in hot belang vau onzen handel. Deze kan door vermeerdering van mededinging niet anders dan gebaat svordiw, lleeds nu ver minderden d«* andere maatechappijöU, die Ned i1latid met ost-Iudiöverbindeu, haro vrachten. £11 welk voordeel vermeerdering vnu suheepsgelegenheid en lage vrachten voor het handels verkeer mcdobreiigon, behoeft uiot te worden gezegd. Vooral zoo die vrachten wol betrekkelijk laag zyn, doch niettemin voldoende om met voordeel te kunnen varen. Konkurrontie tot het uiterste ftcdreyen, kan voor het nationaal belang schadelyk yn, tot vernietiging van uationa»I kapitaal leiden. l)och gelukkig is dit hier niet hot geval. Het verkeer tusscken Nederland en Java is groot genoeg om n de Insuliude u hare oudere zus ters te veeden, getuige het feit dat in het laatste jaar niet minder dau een 40'»1 stoomschepeu on der vreemde vlag medewerkten om den oogst vau Javn naar Europa te vervoeren. WJJ wenschen iu de laatste plaats het welslagen der onderneming, omdat wij, waar zich in ons Yaderlamïondernemingsgeest vertoont, geneigd zijn to helpen en te steunen. \Vy reiken mannuu als Felliuger en Hendrichs, kooplieden, waar op Auisterdaui trotsch mag zijn, gaarne de hand, waar zij streven en strijden om onzen handel en scheepvaart te bevorderen. Verre is net van ons, bestaande maatsclinppyen, die wy gaarne de door haar verdiende hulde brengen, afbreuk te willeu doeu, maar wüzouden het nationaal belang «en slechten dienst bewijscn, indien wij ter wille van deze, elk nieuw luveusteeken op haar gebied zouden willen smoren. Of zy zelven gebaat zouden zijn, is bovendien nog te betwijfelen. De Insttlinde geeft althans niet onduidelijk te kennen, dut mocht de mede werking, die zij inroept, ontbreken, zij liever dan een teringachtig bestaan te ly'den, reeds na dadelijk haar werkkring als geëindigd zal be schouwen en het verlaten terrein aan anderen ter bewerking overlaten. Wy hebben echter, dus paat zij voort, stellige aanleiding te vreezen, dat d:t dan binnen kort door eene ongelscho reedei il zal worden inge«omen, waartegen Ne derland" en Kotterdamsche Lloyd" een zwareu strijd zullen te voeren hebben en waarbij, uuar het ons voorkomt, de uederlandsche ? handel liaar eu van Java niet Beter, doch wel minder gebaat zal zijn." Zoolang het tijd is, droge men zorg dat de vaart tnsschen Moederland en Koloniün althans in nedeïlandsche handen blyvel UIT DE MAASSTAD. Rotterdam, 23 Maart Verscholen onder de reeks ingekomen stukken, in 'het verslag der raadzilting van heden middag opgesomd, zal allicht door velo dagbladlezers in onze stad een. voorstel van het uagelijksch be stuur nauwelijks opgemerkt zijn, hetwelk toch iu niet geringe niato de aandacht verdient. Te meer daar dit voorstel, waarvan do inhoud met zeer bescheiden beknoptheid is medegedeeld, ter stond zouder debat werd goedgekeurd en daar door den oppervlakkigen indruk moot maken van weinig buteekenia te ssijm En toclv ia dit het ge val niet. B. en W. hebbon namelijk voorgesteld eene Oo kostelooze school tydelijk" te vesttgon in do bovenlokalen van het Zeekantoor, hetwelk thaus in gebruik van de administratie van de accijoSen, m- en uitvoerrechten, met l Juni a. s. (vergis ik mij niet) door de huurdereaso wordt ontruimd eu ter beschikking komt van de eige naresse, d. i. do gemeente. De tisoile bureaux worden met dieu datum overgeplaatst naar het oude paleis" der Jtottertlnnisclie on AWJtaanschc HtindeUverEenigwyen aan de Hpompjes. Misschien zullen er ouder niüno gtadgenootcn zyn, die zich uiijne ingenomenheid niut kunnen vei klaren uiet euu voorstel en busluit, hetwelk deze lokalen, dio juist geen bijster vriendclyken intiruk maken, voor eeue school iu gebruik doet nomen, vooral omdat zij allerminst aan de eisenen'? voldoen, wulko bij hot bukeudp koninklijk besluit vuil 30 Aug. l&tfO aan do iurichting vau scholen gesteld zijn, en zij voorzeker ook niet licht daarmede in overeenstemming gebracht kuiinen worden. Ik beaam uit volkomen eu aarzel geen ? oogeiiblik do voorkeur to geven aan de in richting iltr ze.i- ii zovcn scholen, naar het model der reeds bestaande niéuwe scholen, waarvan du plannen i-etds gereed zijn of weldra geroed zulleu komeu en dio achtereeiivolgena biuntueen i twea jaar op vcrschUleudo punten ouzer stad zullen voi'ry'ïou. Maar dit aijii nog plannen, en reeds nu wachten er meer dan 1000 kiudereu te vergeefs op plaat sing in de openbare scholen; eu daar die kinderen vóór de voltooiing dier plannen inmiddels ook weder ua a twee jaren uudcr geworden zullen zijn, wat voor verreweg ds moesten met even zooveel kurteren Icoityu gelijk staat, zoo mag het een wijs en lofwaardig besluit van ons ge meentebestuur geacht worden, het meerdere niet ouüet mindere op to oii'ercu cu aail onderwijs in slechto lokalen du voorkeur to geven boven in 't geheel geen onderwijs. Wel is 'teen bezwaar dat er zelden maatregelen van ttuiitr levenskracht 2yn dau juist dio welke tijdelijk" genomen wor den, maar dit bezwaar is onbeduidend t- conover da treurige- snelheid, waarmede in den laalstcn tijd hcst cijfer dor niet gopiaatato kinderen toenterat. Iu een halfjaar tijds, van April tot Oal.uber 1881, was alloen hot cijfui- dor kinderen, vuorwie to vci'xeefs plaatsing gevraagd was op do open bare scholen, van ruim UO tot 1000 geklommen, terwijl buitendien ongeveer eeu JOÜOtal tusschcu O en 12 jaren iu onze stad rondloopt, voor wie do ouders ztlfs geen onderwijs vra,!{e,n. Da door B. on W., volgens do nifau wo onderwij i wet, opge maakte lyst der kinderen, dio op l Januari geen onderwijs genoten, is nog niet openbaar gemaukt, maar al bwtnat et ook gegronde hoop dat dit cijfer, tengevolge van de inmiddels geopende uieuwo Echoion, sedert hot vorige jiar uiot zeer veel ver meerderd zal zijn, zoker zal hot toch nog belang rijk genoeg wezen om met blijdschap eiken maat regel te begroeten, waardoor aan ee-n aantal kin deren, voor wio hot gevraagd i*, gelegenheid ge geven wordt om onJerwij* te gemeten. Daarom zou het zelfs te hopen zija dat het heden geval len besluit weldra aoor nog meer dergolijke tij delijke" maatregelen gevolgd werd. liet cem'ge onderworp,' hot welk heden iu den rand aanleiding tot debat gaf, was het voorstel, iu de vorige zitting ingediend, waarbij B. en 'W. gemachtigd worden om, de gezondheidscommissie gehoord, do overdokking of ver.vaiigiug door.een riool te bevelen van particuliere wateringen «n ?looten, welke sohadeujk voor de openbare geloudhcid te achten lyu. De eigenaars van stlttlt,poelen, open riolen en stilstaande nlooten in het bebouwde deel der polderstad zullen, volgens he.t bedeu gevallen besluit, onder bedreiging mét boete eau dit bevel moeten gehoortamea en tioji moeten laten welgevallen dat, bij weigering^ da gemeente op hunne kosten a»n dit bevel uitvoering geeft. Men moet diestiokende on onoogehjkepoelen van nabij kennen om sioh de vreugde te verklaren, waarmode ieder inwoner, die van het zintuig van den reuk en vau hot allerpiirnitit&tögevoel voor scHoonheid niet geheel beroofd is, dit voorstel vau B. en W. on de comm ssie voor de «trafyerordeuingen heeft toegejuicht. En (toch, ook deze ? medaille heeft zelfs meer dan ne keerzyde. Gaat het aan, zoo werd door den heer Baarta niet ten onrechte opgemerkt, dat zulk diepiugrjjpeud dwangmiddel tegen par ticuliere eigenaars toegepast wordt door een* gemeente, die zelve van hare nieuwe singels in de polderstad iner kwalijk riekende open riolen gemaakt heeft? Een bezwaar uit hygieniesch ooifpuntis't zonder twijfel ook, dat met de over* dekking slechts het oog gehaat is, terwijl da openbare gezondheid waarschijnlijk er zelfs door benadeeld wordt, daar de rioolgassen, die thans ten minste gemakkelijk in de open lucht kunnen ontsnappen, dan langs de afvoerkanalen in da woonhuizen wordeu gedrongen. Een derde be zwaar, naar 't müechter voorkomt minder ge wichtig, is de onbillükheid tegenover de eigenaars, wier langs do slooten gelegen panden ongeveer oen meter lager liggen dac do begune grond, zooals die iu do door Je gemeente tot straten vervormde lanon is opgehoogd, zoodat by over dekking of rioleering dor sloot hun panden onbewoonbaar worden en weinig meer dan de afbraak waard zijn. Hieraan, geloof ik, is 'tin 't algemeen hoofdzakelijk too te schrijven, en veel minder aan onwil, aïa de eigenaars geen gebruik maakten van de tot dusver bestaande faculteit om hun gedeelte sloot aan do gemeente over te drugen, die dan voor rioleering en ophooging van deu weg zorg draagt Het ontbreekt hier dan ook niet aan bestrijders van hot heden aangenomen voorstel, die daarin een schandelijk onrecht en eone ongeoorloofde onteigening zonder eenige schadevergoeding sien. Geheel onjuist is dit zeker niet, maar toch is de oubillykhcid minder groot dan züschy'nt, eu wel om deze reden, dat tengevolge van de metamorphoso van de vroegere laneu in iuke straten alleen de grond, waarop het pand staat, om en by de waarde heeft gekregen van grond eu ge bouw te zatnen, toen du straat nog een laan was. Eiudelijk is er neg een bezwaar, dat &ich nog wel niet op 't oogenblik doet gevoelen, maar voor de toekomst van groO'e beteekenis is. Overdekking en doorloopende rioleering in de polderatad roepen vau lieverlede een toestand iu t leven, welke op de groote qaaestie van den afvoer vau faeoaliën, die blijkens de aanstelling van twee speciale teekenaars het laatste stadium der voorbereiding is ingetreden-, op uiterst gevaarlijke wyae praejudicieert. Zyn er eenmaal doorloopende riolen, uitmon dende in de groote afvoerkanalen, die men de nieuwe singels noemt, dan is de kans zeer gering dat er een ander dan een spoelstelsel aangenomen wordt, hutwelk zelfs volgens de voorstanders nog duurder ia dan het pneumatisch stelsel, altijd indien men het uit hygiënisch oogpunt althans uitstekend wil hebben, zoodat er weinig profetische gave toe behoort om te voorspellen dat het derhalve hier niet uit stekend zou zyn, wat het trouwens ook nooit zou kunnen \\orden by den aanleg en de capaciteit van een aantal hier reeds bestaande riolen. Er zou dan ook zeker minder gepraejudiceerd zyn, indien aan het heden door den raad genomen besluit, om de zichtbare verontreiniging van slooten en wateringen te keer te gaan, gevolg gegeven ware b. v. door een verbod om de privaten langer in do slooten te laten loozen BK door de eigenaars en bewoners der huizen in de polderstad te dwin gen om van de door -B. en W. beschikbaar ge stelde tonnen gebruik te inakeu. Waarom eigen lijk niet langs dezen weg de voorloopig» opjosaing der quaestie is gezouht, is by de schriftelijke en mondelinge toelichting van het voo.'Stel met. ge bleken. Ook met 't oog op de grief der onbilly kg belemmering iu de eigendomsrechten van qe eigenaren der bewuste panden zou een dergelijke oplossing misschien wel de voorkeur verdiend bobben. UIT DE HOFSTAD. No. 89. Te veel om een voor een te noemen. Leest 't eclf. Toen ik verleden Zondag in de achterkamer van mijne nieuwe woning in de Riouwstroat voor 't raam zat, en 't uitzicht op twee kerkhoven te gelijk, mij ik beken hot, een weinig droefgees tig stemde, viol mijn oog op 't toih»k aan de IJankastraat. Weg was de zwaarmoedigheid, en onder den uitroep:'hoe is het tucU mogelijk!, proestte ik het in eoii schaterlach uit, en uiut ten onrechte, 't Was een heerlijke dag en duizcndeu wandelaars, door do nieuwsgierigheid naar dit nieuw stadsgedeelte gelokt, moesten queue vóór 't tolhok makeu. Wat toch is er weer Rehcurfi? Verbeeld u lieve lezer, dat de Commissie van fabricage uit onzen -Gemeenteraad lij ititntinemlhcid, toen onlangs liet tulhuis ge reed kwam, daar laugs een net verhoogd trottoir liet aanleggen; waardoor er tueschen het tollmi* en het berucht geworden af>luithck, over dat trottoir een oren ruimte kwam van p. ui. 2 M. 't Spreekt van zelf, dat rijtuigen daai' uiot'zoudeu passeereu; maar ziet, nu ontdekt meu dat er eeuigo dagen geleden ecu tweetal ruitors hatuurlyk geen militairen varen doorgereden en nu, we weten hoe do Gemeenteraad op do klein tjes past, werden er wederom nieuwe latjes, och zulko lieve latjes! aan het bestannd oud hüut.u'L'rlc gespijkerd, opdat toeh geen meusch to pauvd het toh-echt dat nog niet geitenen iuontt, zou..kunncu ontduiken. Urn enkele dubbeltjes, die trouwens tuch niet zouden ontvangen worden, binnen to smokkelen, maakte meu eeiiigo guldens kusten, en 't gevolg van ilij busnóftuTiJko kronterigliüid wtis er dan ook do oorzaak vau, d;it er vorledou Zondag telkens ocno oustopjiin^ was va:i g.uiido en komenda wandulaat'd, dio iulidpordoojicriDtf, berekend uaar ecu niijiiichelij'^ iiohajim va:i 50 kilo, moesten dringon. \Vnt ui zoxüuweiihcünu stegen er niet op uib dio im;:iig'c, cu hoo intiiiVle meu om 't hardst het mujovtuuusi», hi.-t'fnxot^che van dat werk! liaugcndb tuin<;ii \au Süii'iiruuii*, l'yramiden van Egypte, wuiicWi-n \aii voüiaidïii^; doorgraviiijz van "iteii mout Cénis, nverbru.u'«ii'g v uu deu Moeulylc, tunnel tustjclieii Ei:ft-i-i:u;:l en Frankrijk, wonderen vnn oiitïiiiincn;in.fjiii;iitai, fij züt niets, ui«t s vtrcoleLüii by die latjes a^n l.tt liankahek! 't NageshiAt zal 't dun ook enrat vernoinni hoe du uitvoiTCiulo luauht'otiztr oiiiuonto "i«h boijverd htctt oin groote dingen tot stuud to brengen, al was ht-t t^)k ten koste v,\u het vr^ vorkeer ca de uitbmdjiijj vna .flcn lliia;,'. Laten wo dus daiikbutir zijn, ootmoedig liet hoofd buigen voor de oostowho xvijflicid van dio mannen van nessen klaar," en 'toppi-ij'. sl^lh-n, dat zij een Citl'itliül' seii', die ml tiet ui^er hnigl 't hok kiiu rijden, dwingt om zijn sinivüiljj aan oen der twee {joopendu tolhui/.cu nf\\-dru/x;i;. n of zo van pas komen, dio btuivcrtji'»! Jlea zal zich iiumors noj,' wel heriiiiioi'on, <!.it ilc iu myn vorig stuk, iu dit bl*d vau deu l:2n dex-jr, de eigeuuuukoliikhüid'van ons gouicthUibciiuur tegenover liet lloughoemroadjichaii vun JJatfluncl, betreffende de aigraving van het hoogo duin Selnpost" ou van die duiucu, aau do 5o- 248 DE AMSTEEDAMMEB, WEEKBLAD V O O B NEDERLAND, ten tetfiwAn*: Mnwffd fcauft «a»*da «oo» km g*Urfn> wui4*i¥fa ach*» .ssajsnu M «tanu» Ar rrt/'to» lof kti nictttecren aer tuinen af «V» jjoof «? riatB&uketyUesA urn d* MM 13 AM 't Ga*Ket>i«4ti*tmr of BWMT da £U«riaig*ojwsü» k tfvttuudujütt mud, «eleli«tiuferrf(*iffi<M«*« tctf t* *a te Defetat. 4tt IMftiud vutkiNBca liui »*eht bad eu 't ook deed OM fca*r oj» «i«n »U'j» titni t* u-Urn, tervBl men tnteUt dovr wiJekea-- en kt-ÏHjt»««tiah»ia uu dea ??draai) k»bt t>-kelii ntntffir.i te witaaun. Ho* grappig..?. ac* M/MITU £n "o-Mhiig, droeviger nanedooUwa. K n war J nijf dezer dagvti aoor een raadslid dat Met »l de Uden VUB hut 3eiD««j!ebe*fuur oaniprmkalifk kuonea Besteld worden v<K»r al de nandeliugoh van d« fabt-icagooaiiiuftie uit «Jjn midden, en tooi U dit wel ?Jitgt-Ifck 'liet cernl. Schreef ik dan niet reed» in iit VM van J» Jnn. jl .Ofqtocltccpt uit toe fff» wet eene commissie van faorieaat, waarin tleehts ?en frmwJh/wrftfl* fitting Ace/?, en heeft daa do verkiezing tot vervulling der vacature van het ra«d«-lat>ric*g*ltd Monton. den 16en dezer, ni*t bowrï.-B, dat T l>y de ruoVleden geen ernst is, om in dio fpecinl* commüsie* verbetering te brengen? , Iu pluim van den technicus Schroot, koos men d«n advocmat en procureur Lisman. Kan het dwazer? En owr dewm uitslag gaf eene llatvftscbe correspondentie" iu de Rolt. CL zich noU bene iu de volgende bespiegelingen lucht: ,|)« W^JZB, waarop een der straks bedoelde vacaturen werd vervuld, heeft bovendien nog de by'ïandere beteekenis van een démenti, minder onn de liberale richting dan aan do liberale opschroKverQ en caraci adcrie. Met panken en trom petten werd indertijd de heer Schroot in den rund binnengehaald door de liberale partij, plus de ry'ke persoonlijke vrienden van dezen mede burger. De heer Schroot heette de practicus bij uitnemendheid, die den Augiasstal" van de bouw administratie en wat daaraan vast is duchtig zuu reinigen. Zelden is meer ophef gemaakt van een candiilatuur en van een verkiezing dan van de zijne. Mtur do teleurstelling was reeds groot. De hc"r Schroot onderscheidde zich tot dusver door volkomen onbeduidendheid; al het markt geschreeuw bleek dieu uaam ten vollo to verdieuen; door do ophemeling van zijn groot* bekwaamheden was het ongelukkig slachtoffer van liberale anorkery cog meer in de koel gerankt-. En thans zou or een lid van de commissie van Fabricage benoemd worden. Ku zou het blijken bob de colleg.i'üzelvcn dut genie op prijs stelden. Eu het resultaat? Dat d«praeticusi'ii deskundige voor de enige commissie, waarin hy de aange wezen persoon zou zijn, de minderheid van nog niet het vierde van den raad slechts erlangende, veelbeteekenend en met voordncht werd voorby egoan." Is pet niet onedel, om geen ander woord te gebruiken, dat een correspondent aldus bet raadslid Schroot tot de risée tracht te maken van de kiezers? Zijn de raadsleden, die aldus een architect-rajdfilid niet waardig keurdon om lid to zyn der commissie van fabricage uiet veel meer bespot telijk, nu zij daarvoor een advocaat verkozen, die wel weten zal wat een IraplaJder is, op de hoogste sport waarvan hij thans gebracht is, doch dio ongetwijfeld nimmer vau een trapoo^ zal gehoord hebben Had men het Raadslid Schroot in zulk een commissie benoemd, don zou hy er wel tegen waken, dat er in 't vervolg niet meer zulko technische dwaasheden, zulke flaters werden ver richt dóór die commi&se van fabricage, waarvan het eenig bouwknudig-lid nog wel do Wys heet-.... Men moet evenwel niet gelooven, dot de Raadsleden b\j stemmingen weten wat ze doen. Iu de zitting van gisteren toch, bracht, by de benoeming voor een lid in de Raadscommissie voor do straf ven-ordeningen, eon Raadslid zijn stem uit op een onderwijzer 4e ld., (natuur lijk niet tevens Raadslid), terwijl büeene daarop volgende benoeming van een adj.-inspecteur der bouw-politie die zelfde onderwijzer 4e ld. weder n stem kreeg. 's Gravsnh. 22 Mrt 1682. J. A, de Bergb, UIT GRONINGEN. Ik heb lang getwtffeld of Groningen wel een gewoon" deel van 't heelal it. De wording van hetzelve", hoofdzakelijk door de vit Ue stoffen van alles wat is (lees het werkje van den heer Trip!) de eigenaardige samenvoeging van de atomen, waar die samenvoeging mensen" heet, kort om Sinds de laatste twee weken heb ik echter een viute opinie daaromtrent gekregen: Groningen is gdyk aan de rei>t! Ik vond aanleiding tot deze mccning in de twee laatst gehouden gemocnteraadzittingcn. Dat colluge steekt in teugellaozo welaprckendh«id du Tweede Kamer naar do kroon. Djoh, hef lijdt bovendien aan nog een gevaarlijke kwaal: ouderlingen nriyver! Hot doet zich hier niet zelden voor, dat een e n al; liestreden wurdt, om do persoon die hnor voorstelt! > Voor hen dio mnt do Groninger toestanden bakc:id vsijn, was dit weer duidelijk merkbaar in de rnitdzitting van 4 Maart, 't gold toen een voorstel van U, en \V. tot Verkoop vnn 125 iepen hoornen. Zelden heb ik op duidelijker wijze eon votum van ? wantrouwen houren uitbrengen dan by deze zaak, «u toch..... zoo iets valt hier meer voor, zonder tbi-.ig opzien! Wat was de kwestie? Een aannemer moet enn werk uitvoeren, daaronder behoort ook: het met hpumen beplanten van den Holperweg. Hot valt dien aannemer niet getuakkelyk fraaie boomen daarvoor te verkrijgen en hij stelt daarom aan het gemeentebestuur voor, 125 Stuks over te ne men tegen een zekeren prijs, uit de kweekcry der gemeente. De te verknopen boomen bleven das inelk geval feitelijk voor de Groninger burger^ be staan, want de llelpenveg, waar ze geplant zullen worden, is eon geliefde wandel weg der Gronin ger». B. en W. nebben een onderzoek ingesteld, eu nu U 't hun gebleken, dat de gevraagde boortjen best gomist kunnen worden, temeer, daar binnen een paar jaar de kweekerg weer oen groot aantal boomen van dergelijke dikte zal rrjk l\jn. 't Kan zijn" zegt het raadslid Leoppld maar als wjj ze verkoopen ztjn wij ie kwijt!" en hij steld een amendement voor om de boomen niet te verkoopen dat wordt aangenomen! E*-n tweede geval betrof de verbouwing van het bun au der gemeentewerken met do daaraan verbonden woning voor den directeur. De heer Leopold stelde hierop weer een amen dement voor en wel: om niet tot de verbouwing over to gaan! AU reden gaf lig op: Ie dat nu in geen geval verbouwd moet worden, doch daar mee gewacht, tot een nieuwe directeur U benosmd, danr deze dan over *[jn eigen bureau.kan oor» deelen. Zeer juist, maar waarom dit dan niet evenzeer voorgesteld voor de andere aanhangige werken? De voornaamste werken in de toekomst «ijn reeds in project gereed, de meeste zelfs reeds door den raad aangenomen l en 2e zei de heer Leopnld de woning en de baxwaux zjjn nog zoo «lecht niet de vorige bouwmeester heeft het er ook wel mee gedaan, en nooit geklaagd! Mooie theorie! Het gebouw is. behalve een toonbeeld van ondoelmatigheid (welke Groninger, [lie. om déeen of andere reden wel eens op dat boresu is geweeit, ia dtuurbinnen niet verdwaald?) b>vendien door ouderdom en vochtigheid onbewocmbsar; dit is officieel verklaard! En tnJJ dunkt, us de ipgken in de vloereu nitroesten en vrg Reregeld om den tien j*r«n de kunnen moeten «rnievwd worden, dur ie totaal >Qn weggerot, er wel eentg recht tot khuwn is. Isdie» ik in tm ru4 ftttm ik tegen Oen mfrine» Leopold : .Oek, sist IK* jwiwn«elT»n«HeieKbiaI «ew« *sn! ??ai.ekee die overal in U kort kuateo, bebalr* in geiMkkel«ldMHd en brtrUafhwd van dat luMa weten wfi Grontogw* te praavo, «Ile t aaigwhik fcAbn «bad, to moeten verb*ttw«i>!) «n to«n.... .da roriga " keaft net ar ook wel wee gedmaïlf ven grootar owvang ww da bnprakmtr ovw ara ven«d«riac ?"> * «MUjeaiohool in de Bol>«Jce eehool. TOOT mettjee tm den Jet>igen sfand. awr^ts «pbre»«eikk f»«0 Mn schoolgeld, vol doet m Men eakel opzkbtMmdebfKfjlnt«>ri>>eheQ op eriMueabouw geeteld. Nu stellen B. en W. voor MUI dW tehool etuige verbeteringen aan te krwiff*n tot ee» bedrag van ? 1100. CM bohonde»«e" Mrty gnet aierin met B. en W. mede, doeb Mtderea, en daarbij ook de oommtMie van toesadrt «p net onderwas «iet. Liever niets, en Utor gefteein verbouwing, zeggen tij dat kun toeh nitt wegbleven. NH een laegdurig debat werd in vr^iJnnigen geest besloten, da» geheele verbonwing! De besprekingen lüerover gevoerd, waren dikwijls ?i>g el ^pikant" en dit kan nog meer worden, nu prof. Foiker nog eene op die beraadslagingen in do Grouitger Vwirant i» t«tttgi>«koiuen. Woensdacf 15 Haart haddwi wij den heer F. Dumela Nienwenbais van 's Gravtnb»2o in ons midden. HU sprak, voor een vry talrijk publiek, over otgeuaeen stemrecht. De heer D. N. was zeer gelukkig in zijn voor dracht. Hy «eerde xorgvaldig de anders wel eens gebruikelijke al?eme«nh«den en was daar door voor de velen die de richting van dien heer niet ±ija toegedaan, meer genietbaar. Dat zal de zaak van het algemeen stemrecht geen k waad doen! Over het algemenn was meu over het gehoorde zeer te vreden, ook ztj, die geen ahr. stemrecht wcnschen om opportuniteitsgronden. Het gunstige oordeel over en beer D. N. schijnt echter ook hierin grond te vinden, wijl reien het streven van den heer Domela Nieuwcnhuis verslijten vooreen soort van rotter^. Wanneer een omstandigheid ben dan eens v*n aangezicht te t aangezicht met heat brengt, is 't gewoonlijk: 't valt nog-al mee!" Ik geloof dat ik nog verplicht b«n even te ant woorden op een stukje in het vorige noiumer door een .werkman" geplaatst en aan mijn adre*. Mnltfttuli «nebtte meermalen: acb, of men lezen kou ! Het zon b)jna een algemtene klacht worden. Moet men dan voortaan onder elk stuk schrijven: de vurm van dit stuk is humoristisch, of satirisch of nluiperisc" ?! Eon werkman" moet het mij ten goede honden dat ik het hierby laat. J. R. H.VHTST. ERNST PQSSART. . drr strui itiiiea litilim. Stilt Eultia iai lloss te in Sfiiatttti." Nuthan der Wtwo. Reeds heeft liet publiek wiens amslerdnmschc tenrglioitdendlicid in den beginne slechts matig bezette zalen veroorloofde en de eritique <«? stanhtnée (indien het vergund is de verslagen der ikgelijksche pers zoo te noemen) met nadrukke lijke eensgezindheid hulde gebracht aan den be stuurder van een der beroemdste duitsche schouwburgen, die als eenvoudig gast bühet gezelschap des Heeren van Lier, onzen stadgcnootcn eene openbaring van het genie heeft geschonken, als er zelden wordt aanschouwd. Hier is een wondei-rjjke natuur, geleid en tot volmaaktheid gebracht door een diep, en alle uitin gen van menschelijkc hartstochten en aandoeningen omvattend onderzoek. Het gelaat is bjj machte de verst uitccnloopende uitdrukkingen terug-tegeven en de kunst der beschilduring tot onher kenbaar makens toe den meester vertrouwd. Een natuurlijke bevalligheid en trelTende duidelijkheid kenteekenen het gebaar; met al de soberheid van gebruik, doet het in beleekenis niet onder voor het krachtigst geaccentueerde woord of don sprckendsten blik. Kijker nog dan deze rijke middelen is de stem. De omvang wordt slechts door de zuiverheid geëvenaard. In oneindige schakeeringen den kunstenaar ten vollen dienste, suizen klanken vol teerheid en diep gevoel trillen tonen van onbeschrijfbare ontroering, van overweldigende aandoening; in onstuimige stroomen vloeit harts tocht en toorn; wrake en vcrtwnfeling krijschen in wilde kroten; hutnor glimlacht; vroölnkheid schatert. Hier heeft mede de kunst der voordracht haar laatste woord gesproken. Geen klemtoon die twijfel wekt; met lij ne en gevoelige hand zijn licht en schaduw yerduuld; goon tint, hoe zacht ook aangebracht, die dun toeschouwer ontgaat. De juistheid der dictie bekoort het verstand; do harmonie in de veelvuldige afwisseling verrukt het oor. Een man in de kracht van zijn kunstenaare-lcven; een kunstenaar iu den vollen bloei van zijn talent. Een degclyke letterkundige ontwikkeling stant den voortrelVi-liJkcn topnw-'lspeU'r ten dienste, en. geen rol biedt hum de eigenaardige iiHU-iclijkhodon, waarover ten onzent de beste acteurs vaak kelen. Er is niets plotselings, niets plats, niets in zjjn spel. Du vastheid (hiarin vorbaast bg cun herhaalde bywoning dcrzclfdc voorstelling. Elku toon, elke blik, elk gebaar en elke bewuging schijnt als in marmer gohouwen. De te doorloopcn reeks van gumoeds-tpesUinden is met schier angstval lige nauwkeurigheid yan-te-voren vastgesteld j de overgiuigen, zorgvuldig bestudeerd, worden zóó gemakkelijk en duidelijk uitgevoerd dat zij inge vingen van het oogenbhk schynen. De literaire kunde en de artistieke macht van Possart hebben in de rol van NatJian der Wfitte een schepping het aanzijn geschonken,, die geheel het kunstminnend Duitschland niet moede wordt te vereeren, en die den naam van den kunstenaar ook ten onzent voor goed heeft gevestigd. _ Een veel-bewogen en door de bitterste beproe vingen aangevochten leven _heeft deze Nathan ach ter zich. Niet door overpeinzing en onderzoek in geleerde eenzaamheid heeft hözich den eere-naam van den W\jze verworven. Zyn onwrikbaar ge loof m den God zijner vaderen, door een onbe perkte menschen-lietde tot eerbicd-waardige deugd verheven, ia, evenals deze. op de hardste proef gesteld. Zu. die de vreugde was van zijn leven, is jammermk -omgekomen: omgekomen te samen met hen die van dat leven de trots waren en de hoop; omgekomen door moordzieke Christen-handen. De duivel in hem, zegevierde vóór n pogenblik; het volgende was getuige van de overwinning van den mensch. Het hjden heeft hem gelouterd, zijn edele natuur gestaald. Eerst thans neeft zu*n ver draagzaamheid en menschenmin de rechte wijding en de ware bf teckenis. De Heer Possart verzuimt niet in zijne vertol king van den Nafluw dit den toescnouwcr te doen gevoelen. Zijn kalme ernst is niet de stilte van een binnenzee; verwoede stormen hebben de wateren van zijn geest gezweept en «Ift gedreigd voor eeuwig het evenwicht te verstoren; de flik keringen van humor zijn als de golfslag en die nog het element beroeren nadat de orkaan zich reeds heeft gelegd. Nooit is de herinnering aan vrouw en zonen tril znn geheugen , en die herin nering is nooit levendiger t dan wanneer hfl de vnendeohand reikt aan den apostel en verdediger van dat geloof, in wiens naam zijne geliefden tot een jgnrwejnken dood werden geÊracht. HJJ predikt verdraagzaamheid, verdraagzaamheid ook tegenover een sekte, die gedaan heeft wat m naar macht stond, on sijo tafcnsitluk te ver woesten. Dit bewustzijn is in ataat I iaat te doen inkankeren, als bij Shylock: Hj Nathan pfeoit het een fijne» gtimkca om de lippen en n*uw»H|ki eea rimpel m het voorhoofd, Dit «bl.de fce«raeU«nxou »Üeen ander ttsjenover den tensjeüer alle dank baarheid uitgewisttht «a dien* terncstootende woorden met sinaadredenen hebben döra beant woorden; den nxmnk bad Uu al* den dienaar der gevloekte Iwr gehaat en geschuwd ; en wie bad, met het schrikkelijk schouwspel voor het geestes oog, de icodadienst $& beulen o*k m*ar genoemd in oWeu*«ltn odeiu met hel eigen geloof? De eciügsiu» humoristisch getinte Toon legen den ridder, tegen Daja en dcu monnik aangealacca xietdaar de enige uiting, die spreekt van de hermering aan een daad die vergeven, doch niet vergelen is. Het glanspunt van de vertooning was het ver haal van de ringen-fobel. De eenvoudige verhaaltrant werd door het gehecle relaas rolgeliouden ; alleen een ernstiger toon aangenomen büde gevolgtrekkingen uil de toospetingen pp de vraag naar hvt ware geloof. Dan stond hij daar als cdi w ijsbeer en een uriwlcr; dan was de ernst zyncr overtuiging onwfirstaanhaar; zijn welsprekendheid treffend: <x-n Messias heeft hlijder boodschap nooit wogslepenik-r ver kondigd. Van de woorden: , ....... ....... soll ,Mich blosz entschuldiRon, wen n i; h dio Ringc ,M!r nicht getrau' zu untcrscliciden, die .Der Valer in der Ansicht m:ichsn liesz, , Duin i t sie nicht zu untcTscheiiIeii waren." Van deze woorden, die hel eigenlijke antwoord op de vraag van Saladin behelzen, klonken de laatste venten, ak de Itiize eener niuuwe leer, door een slemine Gods in een apostel gepredikt. Slechts een uitvoerige beschouwing van de gehcole rol. zou in staat zijn di* talrijke schoonheden belioorlijk recht te doen wedervaren maar de voortrettelijklieden wnarran ik boven gewaagde, worden door looneel bij tooneel in het helderste licht gestold. Hot verhaal aan den broeder, van de mstandifrh<Klen waaronder hy zich over liet christenkindje had ontfermd, juist toen hem het offer zijner geliefdon waspeüisdit, klonk onbeschrijfelijk roerend, nl bwehikte de droeflieid slechts over uilingt'ii v0n weemoed; al wns uit deze g'rooto ziel de wanhoop voor goed pohannen, verheven teven» boven toorn en wraakzucht. Gisteravond trad de \wcr l'u^sarl voor hol eerst op; in do rol van Sliithrk. Xyne opvatting week niet merkbaar af van do gcwoonlyk door Duitsche tooneels|)L'ler? gevolgde traditie. In latere tijden, nadat gedurende de vo rige eeuw Shylock in handen v.m laag-fcomieke acteurs wns pdlalen. bobben Enjelsdi j critici wi tooneelspelers den Jood als oon waan l ipert-n ede ler karaktor voors;c'stc!d, die hclan{:s'ollirig zoo niel medi'lijdon opwekte, ui slede van haat en wal ging. Voortreffelijke Lomlrnschc artislon en letter kundigen hebben zich zelfs vóór ecnigon lijd met liot beantwoorden dor vraag bc"7.i£ gehouden, of Shnkespcaro in den Mercfuwt of T'e«ii'(?cenpleid<jüi ten behoeve van de Israëlieten heofl {eenou den. /Condor zoover te willen gaan, als hel 'toe stemmend beantwoorden doJ.ei' vraag nou voeren, mogen wy ons herinneren dnt de dichter, naar de woorden dor oude vertelling heeft \\-illensrhetsen het «bloeddorstige ecmoed van woekernars". Deze gezindheid heeft Shakespeare, naar zijn manier, gemotiveerd door Shylock, als Jood, met de algerneone verachting, ook" van overigens edel-aardige personen, te beladen. De onrechtvaardige bejegening verhardt zijn hart en wakkert zijn celddorst slechts afin. Maar wanneer. Shylock onmiddelük on uit sluitend als een niciswa'ardig en verdorven scha vuit ten tponeele komt. zonder een spoor van waardigheid of goedheid te yertoonen.Fcha.idt dit niet allwn aan de waardeering van Shukespenre's zielkunili en takt, maar noemt ook de drama tische "Ticnijgrijkheid van het karakter zeer ^f. Intusschen hoeft de Heer PosMit zijne opvatting beter verdedigd dan eenig criticus hot de zijne vermag. Zijn onovertrefbaar uifosterscliap deed hem triomf bütriomf behalen, schoon my de opmerking van het hart moet, dat niet alleen de beschouwing dezer rol door den Heer Bouwmeester mij juister toescheen, maar dat in verscheidene gedeelten de . herinnering, aan zijn vertolking, door die van zijn Duitschen kunstbroeder geenszins werd verduisterd. F. van der Goes. Amst. 23--3--S2. EEN JUBILEUM EN EEN AFSCHEID. Het opera-eeizoeu loopt ten einde en tal van oorzaken hebben toe meegewerkt om het niet een der meest schitterende te doen zyu. Toch zal er b$ veel wat tot miader aangename herinnering aan dit seizoen zal wekken, nog reden over te züii om dankbaar te herdenken wat het ons schonk. De Kotterdamsche opera heeft dit jaar een der bangste perioden dourjcetd, die zij ooitgckend heeft; ziekte on tegenwerking van zijden waarvan die niet verwacht kou noch mocht worden, nmakteu de tuak der directie moeilijk on dreigden du &utk iuhu.ir hartader ann te tasten. En dat dit werkelijk treurige gevolgen had, blijkt nit bet feit, dat dit jaar voor de eerste maal het beuoodigde kapitaal door de burgerij nitt werd bijeengebracht. Toch is voor het volgend seizoen hut be»ta;m der opera verzekerd, dank zy het ilink optreden der nieuwe fmancieele commissie. Ze heet c ons een opera toegezegd die klinkt als een klok;" levert ze die, dan zal de burgery er ongetwijfeld prijs op stellen haar taak zooreel mogohjk te verlichtten. lic «prak boven van tegenwerking; van welke zijde, en de Directie n Commissie die moesten oudervinden, nooit van Ferdinand Gross. Bij kwam in do volheid zijner krachten tot ons en hy is OM getrouw gebleven te midden van al de stormen en gevaren, die de oper» sedert ign o ver het hoofd gegaan. Ferdinand Gross is niet slechts nauwgezet kunstenaar, doch hij bezit bovendien die hoogere beschaving en dat fijn g* voel, die, natuurlijk gevolg van hoogere konstvorming, verwonderlijk genoeg toch niet bij alle beoefenaars der kunst wor den aevonden-Gross is door en door fatsoenlijk man, geacht om zijn talent, zoowel als om zijn per soon. Daarvan weitschte men hem getuigenis tegen toen hy Maandag jL z$n Sojnrig jubileum als kunstenaar vierde. Van dien tüd had hjj er een derde gedeelte onder ons doorgebracht. Publiek, commissie, directie, broeden en zusters iu de kunst, die sloegen allen de handen ineen om heai den 20 Maart tot een waren feestdag te maken. Koristen en leden van 'torchett begroette hem m den ochtend met een Standenen; de commissie bad hem bovendien nog een andere lieve verras sing bereid, van meer hnislgken s*rd. en des avond* in den schouwburg was het publiek «*a het woord. Bloemen in menigte en in allerlei vormen, waarin bloemen gewerkt kunnen worden werden den Banger aangeboden, toen .hij, na de uitstekende. ttitvoenng v*n het eerste bedröf van die Wddettre, san de hand van den directeur Ffloging ten tooneele verscheen. Daar stonden tal van geeohenken,'t een al fraaier dan't aadew; tastbare bujken van de sympathie die niet slechts de unger Gross, maw ook «a vooral de meoech Gross genoot Daarop voonl legde de directeur Pflifing den nadruk, ia d>pn«nÜ«e en flinkgevoekk toespraak waarmede bfl dia. gesckenken den jabikris aan bood. Dunnte wu eea seboon sUveren beeld van Eotecpe, nei insenptio tn verges^d vw eea sjbnm met de namen der gevers; verder fraaie u) pervonecl ens. ^^ jybtiek. de toss» r«ek VSMS PJama» Art eüee had Urees OMnielf*; h| vsjcvecbt gee* wooed satte fcrs^fe» en kon sjjsbte m gebëresi S^B mmk te k«nnen geven. Dat was bet jubileum vnn Gross, tevens zQn afschirid «ie auger. Keiirtimsii «wen, vel eerbied v«or de knnsc, siM> levem en cfa beste kncbten wjdde, just die eerbied MSB sich *iet lengsc te sebana onder de iw hater ditMtd«end« frieeters Er ie een tod v«a koosen, er W eea t^d ven gaasdat weet Grase. Uw toch _**B i|s) benekad voorbeeld van i*«rïfe pliubt*betraebittg ea nauwgezette studw, zon vo«rliebtiD|r vsm degtl^k kunstenaar voor de oper» uiet verloren, urose bJUft er al* regisseur OM verhouden; een krach tig» steun voor direetie en eou>mi**ie beiden. De van gtooU beeebeid*bhtid getuigend* vrjjwillige U-rugtrediDg van Uroit noopt juut te meer tot het uits[ireken van de hoo{>, dit by «Jcb, toeh niitt ffvliael en «l aan de werkO*Ui«« kunst ontrekken. Er z\jn nog karakters aan welke talenten een eigenaardig cachet verlenien. We maakten di«u avonJ kennis mot Alm-Has*a*, een werkj.i uit de eeiste periode vau Voo Webér, een echte Jujif.nd-üpitlcrti viui d«n rotnaatische» dichter vau Frey-icMtz «n Evrtfinikf, en dm ia elk geval de kumiümakiiig wel waard. Na afloop der voorstelling w*cltU« denjubiUri» nog een huldeblijk. De voorzitter van da vorige opora-comniisiie, thans lid van deze commueie, had te zijner «ere «en souper aangericht, waaraan, behalve duo Directeur, ook de conimiwie, bh.wlwten vau d«t opera en enige sommiieiteu iu de miunekale wereld aanzaten. Rotterdam, 21 Maart *82. E. V. P. GESCHILDERDE GOBELINS. Dnt had Gilles Gobelin niet gedacht, toen hij, voor zün deel, de regeering van Frnncois l' op luisterde door in de Kuc du Faubonrg S. Marceau de fraaiste scharlakenkleur uit te vinden, dat men oog eens eenmaal naar hem die beroemde tanütwerken noemen zou, waarvoor onder Louis XIV de grootste kunstenaars van Fr.tnkrjjk de teekeningen vervaardigden, en die juist iu onze heriunering leven door de gebroken kleuren, de gedempte hsrtnaniën, waarmee *y voor ons ten toon hangen. Al kwam de tapijtweverij uit de Nederlanden, echte Gobelins nijii toch ook hier altij-1 een artikel van gronte weelde gebleven, en de (leschiedeuis van Tulamedcs bekleedde wel de le^ertfut van Prins Frederik Hendrik, maar niet de binnenkamer van den man, die den griekschen held vaderlandsche treurspelbrozen had aancreschocid. llanpapütcu zijn voorzeker een zeer waardeerb)i<ir elenieat vnn verciering.' liet matto van het offekt, het moznieknclitigo der tintgrenzeu ,] dat zich volmaakt verstaat met de toevallige ruimten, die de drapuria aanbiedt, het afüijn van aanspraak op uiterste volmaaktheid in de opvolging der wetten van de schilderkunst, maken zulke rapiïten zeer geschikt voor menbeliug: maar zij zyu duur. In dit laatste ongerief wordt, onder andereu, voor zien door den lieer A. II. Traatwein, die isich hier te Amsterdam nh schilder van Gobelins gevestigd heeft, en er werklijk in slaagt voorstellingen op doek te brengen, die in vole opzichten met ge weven tapijten te vergelijken zQ11Wij zagen van dezen kuustenaar eene uitmuntend geslaagde voorstelliriR van de fabel van den Vos en het Schaap. By aen behanger Jauaon .linngt eene uitvoering van een boeren-buitenhubjen (gezolschapsstuk) van Adriaeu van Osttule. Zeer te waardeeren ia, dat men, in die tafereelen, niet te zeer naar naturalistische effekten tracht; maar bgv. de booraen pestylizeerd behandelt en het onderscheid van licht eu bruin niet te sterk aanduidt. Ook de bloem- of vruchtranden sluiten die yoorstelh'nsen doorgaan da op gepaste wijze af. Bij de veldwinnende smaak, om in XVIIeeeuwscheii stijl zgn huis te stofieeren, zal men niet zonder vrucht een bezoek aan don Heer Trautwein brengen, Heerengr. b. d. Leidschostraat, Xn r»i ?>. A1K TI, Alb. Th. KB. In mijn artikel over Fioro della Neve" beeft men to onrechte: CasteUunaclui" in Ca&tiUMnacho" Veranderd. De vriandclijlio lez«r brenge dit te-recht. CAECILIA-CONCERT. Moeiten wij büons verslag van het vorige Caecilia-conceit den wensch uitspreken, eene volgenden keer werken op het programma te ont moeten, die dan eerst tot gelding komen, wanneer zy uitgevoerd worden met een orkest als waar over d,e maatschappij Caecitia te beschikken heeft diu wensch is niet vervuld geworden. Het programma diene als bewijs: Ie Sytnphonie van Schumann, Adagio uit den Proraetheus van Von Beethoven, Adagio uit de derde fymphonie van Spolir, Academische Ouverture van Brahms en C-dur symphonie van Schubcrt. lliervan zijn lieuthovens wei k en Schuberts symSTionie cp het vorige Maart-concert uitgevoerd. pt Adagio van Spohr-was wel ii waar velen onbekend, doch om de eenvoudige reden dnt de dyniphome, waar het in voorkomr, ran lieverlede fin programma's onzer orkesten heeft verlaten, *rtH^ezifU zij reods lang ah verouderd wnrdt be schouwd. De beide, overige werken ten slorte z\jn óf in lang niet óf geheel niet door Caecilia uit gevoerd, doch zoo overbekend dat men volstrekt geen reden heeft zich te verheugen over de ver schijning daarvan op het programma. Na bovenstaande verklaring achten wij het niet noodzakelijk eene analyse te geven der werken en kunnen wüvolstaan met te constateeren dat alles op uitmuntende wfjze werd uitgevoerd, zoo dot men werkelyk niet zon weten waaraan de voorkeur te geven. Nog willen wij een woord van lof brengen aan de solisten die zich in Beethoven» Proraetheus, op zeer verdienstelijke wflce van hunne taak gekweten hebben. liet is inderdaad zoo jammer dat eena Maat schappij als Caecilia-, die in baren lieidadigen werkkring zooveel voor de kamt zou kannen doen, toch slechts zoo weinig daarvoor verricht. Het is voor Caecilia niet ? voldoende een schoon concert te geven, bet' moet tevens een belangrijk concert zijn. Den 22*ten dezer hield de Heer C. L. Bïattem liet jaarlüksch examen zijner Muziekschool in het déon. ' Een- zeer uitgebreid programma, waaronderwerken van Schnbert, Mendélssohn, RaS, Cbopin, Liszt e. a., werd door de jeugdige mnuekbeoefenaren ten geboore gebracht. Alles bereikte natuurlijk geene even groote mate van voortreffelijkheid, doch er zjjn er onder de jongelui, die bq ernstige studie verdieaateljjka dilettenten kunnen worden. De talrijke opkomst van bet publiek en de zichtbare tevredenheid der familiebetrekkingen is voor don direeteor een streelend bewijs van WMrdeering. Wanneer aan de mnziekscbool mannen met het onderwas z^jn belast als de Heeren: Holkamp, Corver, Poestkoke, Mattern, Tak, de Joag en Hamburger kan bet onderwgs seker goede vruch ten dragen en zal de school bleven bloeien. Ornbeus in bet Schimmenrijk, Open Bonfte ia 4 Taïerselen, wordt eiken «vond met veel tneee» opgeveerd in den «ehoawbirg Freectti. Het stnk met s$a dolle mnsaek is to algemeen bekend, om daerover vit te weiden: den Heersn l Prot «a Zn. aaff oek dttauuU de lof aietootbool dea wordsn, die hun teekomt voor bet pnwhtiM t 4aooratiaf, wmamude tij het stak gaoiontavA Ittrnala» VM Ornfca-to Z^Sm^m v MaoWHan wafcfc» Aetodtrtjai. J» ?""^» ?«m en Japlur^^^kWlo^dèjbWt««a»» 4r**g- en presonteerbUd, m«af au vaatlioudca; SBaVWa kei kua aaMsan sla* af railcUteeftd bat aojasiaük dmcb**, »wp t| kusma moudifc Da btJvakbatHfittflie vaa da ?&)? v*n Wt publiek iün overtuigende bewijzen noe «eer Wt ?Uk ia da* awamk vilt. De twee laatste voorstellingen dar Fnanba Oper», da drukke Afrieain», da dramathohe ea weüajdende J**t, dada* wadar d* Ikaerhjke ?temmkUelan dar eanto sujetten nitkomeai. Merr. VEB dan fiarfhe als Salika en Baohel wist, ato ateed*, naaraiia)iha«rkr»cntigMV«(fclBidt«ba?aanahan nt f«h««l ta gaven. Titanx alaaple voora» als Etaaaw da saai «ede. Dein* WM een Kalaako all riet vmk nlword werd, Pon» al* de Bregni saer goed, Mlle. Froatv «Mff «eder ~ riturasi met naar jnathaid daa kradtr, bat der MhadawaMden VMI haar anploot dat wnd is maar bewondering d*n sympathie L?" j- - had vair den optocht hare fioritar is een bet te wekkea. De directeur in de AfntairH en bet ballet der Juivt een paar fraai geamngeerde tefereeiea gemaakt, liet orlnet, de gemengde koren ea de mannenkoren voldeden naar vereiscnte. Op den N. Z. Voorburgwal, alzoo in den om trek van een aantal scholen , zal de heer Ernest Appy met l Mei a, s. eeae school voor klazsikaal onrterwys in zang on pianospel opeoeu voor kin deren van 5 tot 8 jaar , die er dagelijks een uur les sullen ontvnn^en, vooral met het doel dat op het eirste studeeren dor leerlingen meer nauw lettend toegezien worde en dit volgens de beste metbode geschiede, hetgeen bg 't thuis alleen studeeren vaak veel te wenschen overlaat. Eene herlevende industrie, aan wie, naar wij hopen, eeae goede teekomst beschoren is, is die vnu bet Delftsch aardewerk. De firma Tognacoa en Cossa zal deze woek in haar magazijn in de Kalrerstraat eene verzameling voortbrengselen nit de fabriek van den heer t' Dooft te Delft ten toon stellen, die niet nalaten kannen de belang stelling te wekken. Men moet er niet in zoeken eene navolging van het oorspronkelijke; de kleuren wyien het uit, noch het wit, noch bet bloaw heeft de mollige tint van bet oude; de teekening is daarentegen boter. Ook moet men bet niet vergelijken met ander modern werk; met de buitenlandsche faïences kan het juist weder in dit laatste opzicht, de teekening, niet wedijveren. Als nationale kunst, onafhankelijke opvolgster van de oudere, heeft het echter sjjn waarde en juist dit hebben de fabrikanten begrepen. De tegels, nppliyncs, blaadjes, schotel* vertoonon re producties van onze vaderlandsche kunstenaars. Men vindt er in 't blauw Ostade, de Hooghe, v. d. Velde weer, ook hebben voor de tegelstnkken enige onzer beste nienweren, Mesdag, ttocbasaen enz. teekeningen geleverd. Wanneer dit goed opgenomen wordt, zooals te verwachten is, kan. hier de grondslag gelegd worden voor een tak van nijverheid, die lüne eigen» plaats zal weten te behouden onder de mededöuting der andere Europeescbe industrieën;- " Den heer Veltman, den, verdienstelijken marqn van het L?idseheplein, werd Donderdagavond, ter gelegenheid van z$n Sdjarig Jnbiléals tooneelspeler eene welverdiende ovatie gebracht. H{j trad op in de rol die de type vut zqn emplooi is, Jago in Ottetto, en het ontbrak niet aan de kransen, geschenken, lofdichten en toejuichingen. die by deze gelegenheid behoorem LKTTJBKKVJVJDK. DE NEDERLANDSCHE TAAL EN HET BELGISCH STAATSONDERWIJS. Waarde Redacteur! Ik acht het voor de lezers van een blad als het uwe, dat met een zoo pr^zenswaardigen ijver zijne kolommen opent voor alles wat kunst, letteren eu beschaving van het Nederlandsche volk aanbelangt, stellig niet van belang ontbloot in enige korte mededeelingen te treden, over een punt waarvan wellicht voor ons, Znid-Nedevlamlers, de eindelüke zegepraal der zoogenoemde Ylaamscke saik afhangt,, en waarven tevens allen dio de verstandelijke toenadering van Noord en Zuid behartigen, de beste vruchten mógen verhopen voor o?ne min of meer van ons ver* wndcrdc toekemst. Esnige historische voorafgaandehjke nota's zijn hier echter eerst noodig. Toen, op voorstel van den minirter van Binnenlaudsche /akeu, P. de- Decker, een koninklijk besluit van Leopold I, op 29 Juni 1856, de be noeming afgekondigd had van eene comminle, ten einde de bekwaamste maetregelen op te zoeken en aen bet steetsbestuer oen te duiden, om do ontwikkeling der nederduitsche (vlaemsehe) letterkunde te verzekeren en om het gebruik der nederdnHsche (vlaemiche) taal'te regelen, inbare betrekking met de versohilliee gedeelten van het openbaer bestner," toen werden, in de verscheidene zittingen derzellde commissie, uitgebreide en grondig bestudeerde nota's voorgedragen, door prof. Dnvid over het ondertcgs, door de Corswarem over de rechtspleging, door Snellaert en Coascience, over den krygtdttnst, door Rens, over bcsttturtaJcen, In deze vier punten waren inder'daad. de vier voornaamste grieven onzer Vloamsche of Nederlandsche bevolking, tegen den sedert 1830 bestaanden staat vaa zaken, besloten. Eilaas I Trots zl den ijver der commissie, zonden niet min dan 17 volle jaren voorbijvliegen* eer hot staatsbestuur een tent» voldoening geven zoa aan de klachten van het grootste gedeelte vat 's lands bevolking. In 1873 werd de wet Coremans, op hei rechtstaten gestemd, waarbij voortaan aan de keus der pleitende partijen, bet vaststellen der te gebruiken taal, nederlandieh of Iraaeeh, wordt overlaten, zoo nochtans, dat, in de Vlaamsen* ge westen, waar niet gekozen zoa worden, het Nederlandsch door het gerechtshof »oet gebruikt worden. In 1878 werd een tweede stap gedotui, ditmaal door de wet de Laet, op het gebruik der taal f» de bettmireaHen, In de Vlaamsclie ge westen BOB voortaan de Nederhndsehe taal nis ?gewone beztauitael, en bet Fransch alleen nog van een Nederlandsche vertaling vergezeld, moeten gebruikt worden. In beide wetten zfla in t'oogspringende leem ten, reden» om welke het volk «e dan eek m tt den toenaam vaa .verminkte wetten" beeft gadoopt. Het was ecbter een begin en wel een begin van zolken aart, dat het andere en radi caler bervormingea ten gevolge moeet beoben. Immers, om aan de twee eerste wttten ia erntt de beteekeniz van *iigevoerd« wette geven, stond aog ia den weg, als voornaamete hmderpaal, da opleiding door rechters, admiaistratie-ledeB ea advocaten genoten. Wetaigen »«er waren het Nederlandsen meester «n aten weet bjj «ader* vizding, dat al te gehoorzame oaderboorigea gewoonl^k de keaaa der taal aan dea jraedea wM Ier in 't Nederlaadaob onwetende overheüav«r «n «p logjbeba w reeatvaaraiisj