Historisch Archief 1877-1940
\'
( i
i!
r
DE AMSTERDAMMER, W E E K 13 L A D V
gronden ingericht oidorwy's «on duf >m een zeker
verloop vanjaren, goh, ui Vlaamsen Belgiüdoor,
do toepassing der tweo vermelde wettiw mo
gelijk maken, wiint, het dient hier opgemerkt,
niet in elke stad, tont s'cn fuut, bezielde een
even loiTalyko viulerlaudsche peest de magistraten,
om ziel), evenals de advocaten rum do Iwlie van
Gout, ten getallu van twee eu driehonderd in een
Jtrpff va» zelftii'louijig to veroemgcu, vudt-r
naam: de Viauuwhc conferentie.
Twoo dingen zijn nooJzaakelijk, om de
vnderliiidsche taal in eer to'brengen, zegde David in de
commissie van IbOl», lo. dat zij in de scholen
wel ouderweden worde, ou 2o. ijverig unnguloerd
woi do."
Thnas, «a de twee voorgaande wol ton, ia liet
uur gesl.igeii waarop men op die vervulling
hoju-u m.ig.
lii'uJs van over een tweetal j:irc» vrerdtm in
hot staatsoiKk-rwy's enkele pryziiiiswuimli^o
verlegeringen aau hut oiuiuiwijs vnn he.t Nederland;ch
tOJ.ii»! nicht, ou opmerkenswaard is het, onder dit
opzicht na te gaan, hot gel il uren d;>.t iu 1854,
en iiv lr^'0 nan hot oiulorwij» yau dit, vulc, en
to'.cua van l'Yaiifeh, Diiitsi'li en Engelsch, wordt
toekeken J. In l tol toch is do towtiiud nis volgt:
in <jo VJ;uim>clio ui/idicit .{hoo^ero iiur
w.isvr hier do huuiauiora benuvena hu
«,-necl ondtinichi gegeven worden.)
ivii.vi v iv m n; i
Frofessionelle.
/ Franjclj.
\ Nederl.
i Dnitsi;h.
I EngcUfi.
l''rau<.ch.
ITunianiteiten.
(i i 5 ,
1 (i
l Frati^cl'
j Ni-derl.
i lluitseh.
' Engelsuii.
In 1831 was do toestand nis voijit:
'ivnvi viv:iu
I Fransch.
Frcfesslonclle. ' Nederl. i
j.Uea. l Iluiiïch.
(facul> Engelsen', (taticf
'.l iii
O
i vu Tuv.iviiiiifi
jr.nr,
/ Frnnsob.
VXodei'1.
i-Duit sch.
i-Êiigc-lsch.
C ' 4
o o
2 U1
iO
\öpr wie nn weet, dat de leerling over't algemeen
het uut en 't gewicht van lk vut beoordeelt, «aar
liet'g'i'ootor ot kleiner fft-tal punten dit t, er in do
Coue'oura-" nan verleend wordt, moet, het tevens
zy'n bftlanar hebhen na te gïnii iu vjvlk
evcuro3" ' ') ónder dit-nieuw opzicht do ?! talen in
u. thans iu ltS<2 tot elkander gein-acht zijn.
Iu-1804 \vas dan de toestand nis vol^l:
ivmviiv ivrnu i
anianiteiten.
Pi-C'fessionelli.
j Frnnsch,
rVliiamseh.
.Duitsch.
fKngelsch.
Fransch.
VJaauu'ch.
Duitsch.
Engelsch.
30 3030i 30,30100
l [sojolVSU^UJ 80
In 1881 echter zy'n de punten verdeeld als volgt:
IVIIIVIIVIIVIII'IIII
-w:1!:-'''
-3( >. 31 )
Humaniteiten.
Frofeasionelli.
louj
100
100
101'
inu
d
100|90!flU!)«;90!
50
100
100
50
50
100
iHlllCO
f)0
50
Fransch.
Vlaamsch.
puitsch
?Engelsch.
Fransch.
Vloamsch.
Duitsch...
Engelsch,
f. D,ie cyTeri zijn door zich zelven al te
wolspre; kend, dan dat het noodig woze to drukken op
i SÊe hooge billy'klieid van deze hervormingen,
* jjaarbjj de Nedeilands"he taal gausoh
VlaauischBélgiëdoor, op gelijken voet wcu-dt geplaatst met
ffit-Fransch, waarvoor het staatsbestuur aller
weloSnkenden hoe-gaten lof verdiend heeft.
"Doch il y a des ombres a ce tallcatt. Indien wij
ójj een punt vooriiitgong to be-tutigen hebben,
en iriitKen David zaliger eu de leden, der commissie
SjaeUaert, M«rtens, Eens, de Corwarem, do
Decker, Jotranden vau der Voort, die, evenals zij,
sedert tang ons ontvallen zyn, zoo 't hun
gegeyên ware, de door 'ons gedane rapprochementen
te/ onderzoeken,,inderdaad redens zouden hebben
om ich téverheuhen, op oudere punten krotten
Stf nfet*, en zy'u Wy', van 1856 tot nu toe gebleven:
gjfais. JVin comme titvant \ ?
**fl deze vergelijking, zegde n der leden in
fitertens), moet iiog in aanmerking genomen
a, dat al de leasen der vakkeu vau
wetenuitsluitend in de frauscbe taal worden
n." . .
to regelen hebben in 1882 nog goen zicrken
van huune waarheid verloren.
Eindelijk, zien wij ook op dit gebied radicale
veranderingen to gemoet.
Door de maatschappij het Willemsfonds, te
-Gent, werd eeue kruistocht reeds iu 1830
ondernoxacn, voor doel hebbende, van staatswege
eeite zoodanige herinrichting van het ujMdülbaiir
ohilerwys te. bekomen, dat alle leerling, na vol
trekking zijner studiën, even goed Nederlandsen
als Fransch zon machtig zyn.
De lagere klassen der athcnea en middelbare
scholen zouden zoo was de alcfemeene vi-ang
uitsluitend in net Nederlandsen gegeven; Duiuch
en Eupelsch zouden, ook in de lagere klussen, door
het Nederlftiidacb, en niet meer door het Fransen,
a*O£elee%l Worden, terwijl daarenboven nog tweo
later uit te kiezen vakken in dezelfde taal zou
den worden gedoceerd.
Dit ontwerp, in de Kamer te berde gebracht,
weed omdetyjK naar eene commissie verzonden,
die «en algemeen plan van hervorming zou
vaststellen. On plan, opgesteld door Ojiti, werd
on*' ga door het Staatsblad afgekondigd en is ver
in de volgende punten?
lo. De leergangen der voorbereidende afdeeling
in de middelbare scholen, zullen, in het
NederIfaéjyh tftideelte van België, uitsluitend bümiddel
T|u de Nedoriandscbo taal peffevnu wórden.
if. In de middelbare afdeling derzelfde
ge«Jicbien,- zal de Naderiandscbu ta.il by' middel van
bat Nederlandsen zelf worden onderricht. Wat
AWtwh betreft en Engelich, ook deze beide talen
SBjMo in 't Nederlandsen onderwezen, zoolang
de leerlingen niet in staat zullen jujn de studie
dVar talen in deze talen zelven voort te zetten.
Ook «uien by middel van htt Nederlandsen een of
x&Ntr andere vakken gedoceerd worden, en wél
t» mütste te beginnen met het schooljaar 1886.
B-V. «««drykstcnude, geschiedenis, of matheü».
80. De twee voorgaande artikelen zullen ook
op de aütenea, of hoogere gestichten van middel
baar onderwijs toegepast worden.
40. De technische benamingen vsn mathesis
enjiatnurkandige wetenschappen, zullen
tegely'kertfld in 't Nederlanduch en in 't Fransch worden
aangeleerd. Historische en aardrijkskundige na
men in de oortpronktlyke talen, evenwel waar
't zlin 'kan, met bijvoeging van Nederlandse!» en
-ob« verUdicg.
Het staaMMstnur. na advies vaa den
steburean Adiuimstratif der
ataatsonder_ ihten kan alttid besliuen, dat alle, ef
i deel der Nederlanosche leergangen Ugcl
kerI in het Fransch gegeven worden.
f on wat betreft da gestichten van middelbaar
1 rw^js, wordtnog den gemeenteraden hetzelfde
wgond.
E«Q normaal onderarms aal worden
Inge, mei bet bepaald doel om leeraren, in staat
om hy middel van het Soderlandscb te doceeren,
to vormen.
7o. Indien voor 't schooljaar 1S?0, het staatsbestuur
in de onuwgplylcbetd verkeerde dezo wet volledig
ui*: to voeren, -/al hot aan de Kamer rekenschap
p \vn van do oinstaiiJighcdeii, diu deze
ouuiogclijkheid hebben vorourzaakt.
Blecr dan wie ook zien w ij do hoogo beteke
nis in van artikoU ala lo., -o., 3., k). c:i ('K\, en
zijn wij dan ook mui do lutlen der commissie, van
ux-lko dit jilun uityurtt, dankl'«ni'! Van welk
uitzonderlijk groot gewicht het voor do ontwik
keling en beschaving van onzen volk^tain zijn
zou, en vooral, welken reu.:onMap het /.ou
daarstjlleu tot ini.'ijer toenadering van 3s'o< i\l IMI
Zuid, dat di- taal van Nt-deilanJ iu niet urii d-.>r
dan vici' en h«li' provinciën van Hol^iötut t;e\voi.t>
oiuK'iv. ijstiiul 7ou vel'hevon worden, heet'c nieu
>i."!iuvlijk^ te Kiijjncn! J)ocb, wij wiilu.'i het ook
niüt verherj'i-ii: niot zonder wantrouw hoiK'zen
wij aiti iel i")o. en 7o. Vooral 5o. steuit. tot
cruIlct i.al «i-.iii van niets niiriV-r of niots rnrer,
dan vaudüUil.-sj)i;':i!i, loos: c!en willekeur dor Ira*
l't-iiux ;:dministrat!:«" in onuo NediThmdsoho. i;e>
westen nt liaiijri ", t'.tt allo ot' teil deel d«r
NcdtrL-üidsL-he It'ei'xcmjri.'u ti-^e'iJK-u'it-jd bij middi'l vnn
het, Frnust-li ;.u!!v-n j,'?Keven wouleii!
Deze bep.-.lni^ t..-;iijnt 0113 viij duister to sijn.
/al men ieu xe'l'dtiii i' i'i-.iar il.i t;iak opliigj.'1'ii,
op een xolfilu uur en in hc-t;:elt'dülok-.vil, iutwi-o
tuii'ii tegelijk ?.ijn vnk aan den man t o bivr,üe:i,
wat wij voor onmogelijk iiïtixii-n of zulU'ii «-r,
vni-r elk litiilnar ^xudei-luiul-cli Viik, tt>'ït
!JtnJ.tris.seii uooi!,^' zijn, v,-;i:ii'Viiii ten bs-t beivust vük
in 't l-'rauBC-h eu een t\verde in 't N-.'deihtC'.lii'h,
c-lk voor een «lix-1 dor luerlin.ven, toeven zou V
D-t zou mogelijk aij'.i, doch vi'i-Inutieloozckosten
uut zich lct-puii. Kn iliiu ut>j{ y."u »!s zeer be
treurenswaardig gevolg dit vt-i-ocraitken, d.it. lu-t
de klooi', «iiu in ons tci-h domoeratibch Liudekvii
do hoofere vtia ilo l:-,'.;t.ro tti\ni!eii si-hoidt
g.iiiidi uk-t, wat nu-n w«-i!s'cht, KMI do«-u weg
vallen, maar iio;n' difpcTi-n broeder niukvii.
Inderdn:t-.l, hot Jritiiichnoaiiidi.1 c-n vijlse «kei der
bui-fjL'i-ij 20u, :il WHS 't waar enkel om hiinnc
'kiiulureu van een al Ie intiem contact met do telgen der
lagere wrrkeudu ftitiutcu tüvrijwaren, hut i'i anseh
vei-kiifzon nl<i oiukru-yuend mi.ulel voor hunne
zonen LUI «l i t, zou heel .v/i-inig gecclukt Kijn, voor
waar! cm de l:i(,'ero stuudcn alk-ii^kens tot do
hoogere op te hellen door onderlinge be^tiliaving.
_ Een laatste woord, over dat onderwijs vnn !iot
Ncd'.'i'L'iidsch iu de middelbare gestichten,
colloniüti eu Sfiuifariën, van hut viij ot' kat.iioiielt
cnUe.i\vijj. Vry vivoiud ma^ mc-n het heuten, dat,
terwijl dj tl'..uwen* "o'iendüvoorvechters vcor du
Vla:imsehe za ik, ;ilj do Laet en Corumnii*, beiden
vau du Ix-lioilil'-nda partij, in de Kanu.'1'D «leslijds
hep.iul' on nardu bowei;flit wilden om van (icu
staat ei i»o. no# veel ntdicali-r liervorniinff il.-ui
de 'sooeven be-jiroken te bvkomun; iLit, zeg ik,
«Ie bisschopjieüjküoverheid, uoc'ii te JJrug^e, iiuuh
te Geiit, noch te Meehulcn, enz... eeu enkel
uuuttrcgcltje neemt om, in do bisschoppelijke
scholen, het Vlaum-ch wnt ininder stiefvaik-rlijk to
doen behandelen. Wij wt-t'qu uit do bestu bron, dut
op wer icsiniye loilolijko uitzonderingen na
luer diende nauwóéu enkul eollcgiouit het bisdom
vau Meenden eu hoogstens 2 uit dat vaii lïrufigo
genoemd?het geKcel ondci-wy^ van het
Nederfandsch daar bestaat, uit eene enkele var les per
cursus iu de week week!
Wij moffen er bijvoegen dat die cnkelo des
te kostelyker uur over 't algouieeu als -verloren
tü<J mng aanzien worden; imnivi's, iüde meeste
dei- door ons bedoelde scholen, besfóat geeu
nfzonderhjko titularis voor den cursus der talon,
maar worden integendeel zoowel Fijaiiseli als
Vlaomsch gegeven, door den^léeraar zélvfyi dio
uiet het onderricht der oude falpü, latün en
Rrifksch, gelast is. In de cbllegieii del- Fator»
Jczuiteu wordt over 't'algemeen van
goeuXederlaudscb, elders dau op 'i iwogrdmmei'des eoufS,
gewag gemaaktil
Antwerpen, Febr. '82. Jasper Jasper.
De Heer A. Ising
recht Konten," waarin hij,
zich als volgt uitdrukte :
jtfen heelt ei=goi« gemeend: tot
komen is goed, mint rtwn- kan, zoggen 'vtot «ijn
voretimd komen." Itó-yveuscb' Ven*fe^ai>en voelen,
dut dit niets tiew&t"' ,
De lieer liing eft, het doet ons leed, niét
goed gelczenf
Do Heer ?ing had in een vroeger
Syecialornutumor '
,
Dat vers ftivat» tot z#» recht" is,
auh. Dat vers Kw'ivin t.ó't Z.iftt
ó'nrecht" gaat immers niét, iïfderoep. '
''
Dat vers werd hu mini- w'aardó'gesciiat'^ia de
goede uitdrukking.
13cderveu wy onze tiuil'touU niot!"
pelyk gchiuizel. Dit wensohteu wy voor 11 dagen
«veu to doen voelen."
Do Wetenscliaprtelwko Nedoflander," onner
redaetio vau don hoer J. W. UvuuwcM, hoeft met
den nieuwen jaargang sijn formaat veraudefd.
Het teistc nuiumcr lievrit: Autobio^vapKio vau
l'aus l.eo Xüf, i ti l,atijti.--eho \èr;:*-n, nu-t
veiiahiy en anutoekaniiigou; Mbtti-'riiich's nagelaten
gesL'hi'it'ion; en de Ac'.'eu cüdcotcleh vau
ueilttant.d Coiuiliën.
Hot EciitsKÏtc Fawitirullilf, uifg. Sehorcr to
ISerlijn, het ft thans tweo Iviuiailer-üuuimer"
doen vur.fAliijuen, {jowijd aan jo kunstenaars
VauWij maakten daarop de
Ons gjüit i3e/;u betoogtrant wel wat.te ver.
Achttu men liuu'i juist, dan zou men b.v. niet
euns meer nt'jgeu neggen: Du heei- Ising is tot
zjjn verstand gükoruc-ii.
rüe heor l»ui:j (.z-Jii do hnor Isinjïons toevoe
gen) «kv.-aiu tot jzy'u verstand" ? is geen
Nedttrrandfcch.
Du heer Isirg kwam tot zijn onvevstand," gaat
immers niet, -iudcrcóu -gevoelt
hfet.""De uitdrukking tot ziju recht komen" werd
niet door OM vcrtiediticl, maar wJj} bestreden
den betoogtrant Van den heer Isin^ eu dat doen
wy nog. Wannebt- men op tamely'k hoogeutoon
een ander de les loost, moet men zelf geen-bokken
schieten en argumenten gebruiken, waarvan zelfs
taaibedervers do onjuistheid zullen inzien.
Wy -meeneu" dus niet, tot zijn recht komen"
is goei, want men kan zeggen tot zyn verstand
komen maar wy meenden, dat de heer Ising
over zaken «prak, waarvan liy" bewees, niet ge
noeg verstand te hebben. De heer Ising heeft
grooter verdiensten, dan die welke hy ten toon
spreidt b(j het hanteeren van de taal wan.
Nadat de heer Ising door het woordje want"
te plaatsen waar het niot behoorde, ons oen J
meening had toegedicht, welke wy niet kunnen
aanvaarden, redeneerde hy over zyn geliefd thema
aldus door:
Men zegt: hy is tot zyne bezinning, tot zyn
besef, tot y'n bewustzijn gekomen"; maar men
zegt niet: hy" is tot zyn eer, tot zyn aanzien, tot
zyu geluk, tot z$jn welstand gekomen"; men laat
dan net voornaamwoord weg. Hetzelfde geschiedt
in den vorm: luj is te recht gekomen." T o t
recht komen, m den zin van recht verkregen,
is geen goede uitdrukking; men behoort dau te
zeggen: hij heeft ztfn recht verkregen, hy is in
zyn recht hersteld, h\j heeft zijn recht verworven.
hy' heeft recht bekomen. Onnederlandsch zijn by
voorbeeld de uitdrukkingen: hy is bij dat exa
men niet tot zyn recht gekomen", voor: hy is
niet geslaagd,, of hy heeft niet kannen toonen
wat er in hem zat." Dat horloge is nog niet tot
zy'n recht gekomen'", voor: bet a nog niet be
hoorlijk geregi ld." By dien wedren is dat paard
tot zyn recht gekomen", voor: het heeft bewezen
wat net kon, waartoe het in staat was." Dat
kind is bij het groeien niet tot zijn recht geko
men", voor: «dat kind is niet behoorlijk ont
wikkeld."
Wanneer een dorpsschoolmeester op dezen trant
zijn knapen leeroort, zal men hen den lof niet
onthouden, die hem toekomt. Men zal zeggen:
by geeft zich ten minste de moeite zijn leerlingen
duidelijk te maken, dat zij niet krom moeten
praten. De tribune van deSjaclator echter schijnt
ons te. verheven voor-dergelÜk quasUwetenschap*
. {jewiju . ... .
tieren Me\e.heiiii, bevattendehuiiportret,
luvcnsbericht eu eeno keus VIIH fniaio {^'uvurvn mar
hunne Leste stukken.
Een uilarnvi? iivlkc do ann<l'U'M K:I! trek kon en
d;..; w;'.:!i-ii _:-;il /.y», is Jtraf/H, DlcltH-rljlte
Ni'ilflc'it;-;:'ii, Niuuwi' uitgave met Inleiding en
Toeiiehtius; vuil A. Winkli.-r i'rius. Uitgever A. ter
liiniise, to Düvoutrr.
D.i jft'h'.-ole, j;.se'niei!ci)is v.tn het. pccstigo
TijdM.'hrift eu K.-tdL'v.-erlicrs . hciiqveus die vnn ieder
;tu!<jo nt'fc-oiider!ij!v, wnidcn iiieibij oiicnbaiM1
po>::;:;i!:i, in u.' vormt'1'.'iii'.f v.in liij/.«)iidfrh-L(ieii on
!i.'!ii'h;:u^u cp den inbuttd. butivkki.'lyk.
Du IL-ur 'iVjiiklüi- IViiisi, die wil' eoiitijdlitnpr de
houiilivilaiüi in Juinden had, is do beste giJj
diyii inou Kit:» wüa.-ii.'!ieii kan.
fJi'.V/o/ en r,-i''in-itl van 31-wrt bn-st: E.-n
Verg-, t'-'ii Xi'iU'iiu'e^ter. dooi- i.)r, J. llartojf;
SeveriUIIJ, Cfll |i)M'.-!«-l ik-l' lii'Cde, door JortlKl*,'*»
Tjdum:in; Vcrscnijüsuien iles Tijds: pu
Florc-enpliehtiseu in I!L- llerv. Keilt. Kerkelijk buiiei-r,
Jh-ijven v.in il-.- Gei-ef'ormcerdiüt1', ? -
tuid^itienst.onderw: s on de Schim!. De
SchriRbi-iiehouwin;f \un l'r. lüiyui-i-wfOrsproljeii. l)r.Aciji:ov"ij
Oi-atio. Keu Hoed woord n»er den Ke.i, door
Dr. J. vau l,-jjiit-:i L. Lai\ Uit dj por*', door
van l.ouütii; eu 1'auUü) S't'-'i.'ii-.voi-p", «loor \V.
F, Az.
]).j bib!ii.{liri;k v:tn r.Ii-. J. G. A. Fabor, cenexcer
volledi^u jiirulisohüborkvur^iineür.^, wl wegeiH
het vertrek na.u- het buit,onl.tnd vanden «>ii;m.;i:ir,
den ^7?2'J iliunt s\. s. dom' do ll<«. 1-Vcdoiik
-?luller eu Co. in d-j Doult-aütraat verkocht worden.
De tiuiu-iriM 33-SS van diiFniuUielode (lied.
MelitH van J.ivuJ bevaltoa o. n. Kun, m»n «liu
uuuit tüd hti^ft., - J. uoiiiijj, Eene Tweuiecho
hejjratViii.-'. -.uri'spomifciitjo van Donilico uu du
lluUvruüw. Sint-üeeitenminüe. Uudichteu
vau J. it. Amold eu J. do Muiter, enz.
lïicvuB DI-:S niïnx MONÜES.
...
?Tuk-i intrtl, Lu px-toralo dan*
(Jjijtn-- nini.-al Ank;, La gucrrt) mwifiniöet k-.-i
poi-ts iiiilititu-ts d-j laFianeo.
tJienin.t^JInusAtravei»lvsKti»t*-U»j). O. de Pntlil;,
'
La iiüiison do ia dumoüuJle', llax-ilt
A propos. tic In, Keiijriuiidu. de.Scbubt.rt ut.
l»i.. .
derot. -L -F, ]jruMtiï.rc, Li e.h!iirod'cstiuüqaöet
ahistob'O do l'ui-t au College de Fruücé.
. NOUVELLE REVUE..
Faul JJmirï/et, Psychplögie uontempornino,
Erne^t Kon;ïi). JjOHtS 1'iiUÜat, Ka elusse
populaire do Paris. (f. 'PoucRct, llu,sójo(ur eu
Lajiomo. Mttupflciiry,. * :jwdit dujlloy.
f radene LolTfe, Lu fèmuio1 dpus fii,ctï(vti>;oa. de
gesto et' l'amour au.Moyeu,-Agé'.
JSdgardteil, L'assassin. MÜi. Atiliurmu>iii,~Sa.taiï.
JO.UKNAL .
it, %odet (U',ieigiV min. dïa hahcbs) Les
ti tértóe.et les jeux. de la, .Ilburse.
, ."ótat>eE l'tjc.olê. '^Jósepli Lefyr.Crll<3\ao
de rncadéhüe' deaKcibncès inoiV,e4et.
ppliWquiisM. Miise (des Vï^es),, ^ftum 'r}o' statfètFoue
cu. Np..39./0.10.
_ 'üdiolit. /! f.30.
?MoVolleu- Si Sl-ltufe'un. /"2.50.
E KADEHKWESTIE.
JDtjid'e. bernaclslagicgeu ovcr-hOofdatukVIII der
'Star.twegroótïng yfiüir'ltet dienstjaar 1882, Keide
de Minister van Oorlog den '20 December ICbl
in do 2eKiinaer:
Thans kom ik tot dij kaderkwefttie, die do-or
de geachte afgevaardigden m't Arnhem, uit
Delft en Uit Goriiieïiem behandeld is. Ook ik
beu van oordeoWat de oplossing van dut vrnag^tuk
oen loveiiskwestie ie voor het leger; niüur hoe
die oplossing te vorkrij^eu?
Verscbillendo maatreRetcn zijn beproefd.
Onleidingssoholeu, b. v. hot Irutructia-Bataillon, de
^upüleuschool enz., zijn opgericht; de pensioenen
der onderofficieren zijn verbeterd; ik heb
licpalingen gemaakt, waardoor thans op ruimer schaul
vergunning tot huwen kan worden verleend;
men heeft do onderofficieren eenig vooruitzicht
op het yerkrngen eoner burgerlijke betrekking
voorgespiegeld dat alles zal ongetwy'feld
eenigermate medewerken om het kader te
bebouden. Die maatregelen zijn dan ook geenszins
te verwerpen, maar zij zijn niet voldoende om
het incomplete kader voltallig te maken en in
het gewone verloop te kunnen voorzien. Neon,
wil men werkeljjk dékaderfcwestie oplossen, dan
is er mnar n middel; de positie der onderofficieren
moet zoo worden gemaakt, dat die betrekking
gezocht wordt om naar zelve. Daarom stel ik
tny' voor, in den loop van het volgend jaar, bij
oene suppletoire begrooting, aan de
Vertegenwoordiging de middelen. aan te vragen, om eene
vermeerdering van traktement voor de onder?
officieren, die als zoodanig een bepaald aantal
dienstjaren zullen hebben volbracht, te kunnen
vaststellen."
Wij, die jaren lang door onzen werkkring in
do gelegenheid waren den pndcrofnciersatand van
nabij te leereu keuuen, juigen dit plan van den
Minister zoer toe, omdat wij overtuigd zijn dat
hierdoor op nieuw een schrede voorwaarts op
den goeden 'weg zal zijn gedaan, en omdat w$
ons meermalen de moeite gaven de oorzaken van
het verloop van kader na te gaan, en die in het
thans niet meer bestaande militaire weekblad
Pro Patria mede te deelen, met het voor ons
(raiuehien wel toevallige) gelukkige resultaat, dat
veel in den geest van het door ons verlangde
in de laatste jaren is tot stand gekomen. Zoo
willen vrij ook nu oog een», in anraohting van
's Ministers plannen, een paar punten bespreken,
die naar onze' maening op de kaderkwestie een
zeer belangrijken invloed kannen uitoefenen en
wel deze:
Ie. Hoe kan het verloop van kader worden
tegengegaan 'f
2e. Hoe kan in den kortst mogely"ken tijd in
het gebrek aan kader worden voorzien? en
3e. Wat moet er gedaan worden om in het
gewone verloop van het kader te voorzien?
Op het eerste punt antwoorden wU: Geef aan
ke onderofficieren op nog ruimer sonaal vergun
ning tot huwen dan tot heden reeds het geval i
is; wol to verstann onder liot.flenot van do
zoogvuaamdo li/zondcrc voorrechten, waaronder men
verstaat: het recht! op belAorlyko huisvesting
voor ciuh ou hun go7.ii> in of dutten do kazerne;
een twecranus nachtleger; vervoer van de hun
toebohoorendo militaire goederen, by vmndpring
van '.f.ndplaats iu hut) belang vnn 'sUUks dienst;
vrijo geneeskundige behandeling en kostelooze
vurstrckkiug vau geneesmiddelen voor zich «i
hun gezin. Hot getal gehuwden toch, Althans by'
het wapen der Infanterie is betrekkelijk gering,
als in en nagaat dat van do 1ÜO sorguantou cu
fouricr?, die er bij do verschillende kompagniün
v.ni eeu regonicat Infuuterie zjjn, er slechts 20
onder hot Renot van ovengenoemde voorrechten
mp;;im gehuwd '/.ijn, dat ia dus slechts het Va deel.
\Vel kunnen alle overige onderotïicieren, d ja (J
jaren in dien graad boven kun 18o levensjaar
i'oiliond hubbuti, huwen, doeh deze bobben niet
aio vourrechtun, en daar 'nu huutio tegenwoordige
liuldij \-aii 80 of WO cent t.'angs, zuil's met do
verhi;oging van 5 of 10 cents da.a^s voor de
oei-slu vhiivron of medaille, uiet toereikend is
om een huishouden to onderhouden zonder die
voonwliteu, zoo Jisjt liiorin dan ook oon oorzaak,
dat aoinmigo onderolliciurcu in do
burgermaatHi'bappüceuo bui rekking zoeken. Verbeter
vervolgens du traktementen aco, dat eeu sorgeant of
l'cnirier, dio met de bronzen uiedaillu versierd is,
jiiiiistens /'i.iiüiliui»s tractemuut becfr, n laat
liet yroofe verschil ophouden, dut er tussohcn do
fioldijim Viin do serifüniilen-uiajoow der lo en o
i;ljwt.t! bestaat, daar ceu ser^f.-iiinjoor lo klasse
nu / 1.75 en der o klassu f l.i") traetcment daags
heei't, wat een versehil jrueft vnn /'().riO daags. Dc/u
re^clinif is nooit f>;>°d geweest, daar beide
de;:eli'do dionsten verrichten, en omdat er vooroun
Sertf.-SIajoor van lio do klasso liijna geen kans
bestaat vau ooit l:te KhiSjo te worden, daarzolfs
onde1.1 do tegenwoordige bepalingen greii
AdjiulautOndurüiï;cier ot' Sei'tf.-Jlnjour er meer nandenkt
van dienst t o gaan , eu zij dit noj; minder zullen
dot'ii, wanneer hunuo tractetueuten nog verbeterd
mochten worden.
Kon do Minister ons tjcvoelen deelen , dan
golooveu wij dat het kader vau beroep niet meer
zal heengaan , to meer daar nu reeds hot verloop
vau dat Itadcr niet rileor zoo Kroot is als, voor
eenyo jnreu, uouil.it nlluon zij, liie in. dienst Kijn
gekomen met do hoop v«n eens officier to zullen
worden , on nich nn yerloo|> vau Ocuigüjiin;n
da'irin tclcuvgusteid zien, onder allo
omstandiglieden den dienst zullen verlaten. Wij Kouden dio
Onderoflicioren, dau ook liever by ceu korju
ingadeel d VVÜ'L'H xien b. v. bij h<it Instructie- Llat. boven
du lortnalie on met 'minder bcaoldixin,!,' dau do
t)nd«!rof/icinron van
In het twcedo iiunt kan naar oi'K» niflfiiing
vooruieu worden door tijdelijk eeno grootere mate
van vrijnovi^heH i" aoiit. te jioraeu bij het
anuiicuu'n vau gopa^portoprd kader dan tot hl-den
Kcsdi't' Jt , oiu vooral de onderofficieren vau
boi- ej> terug Iu krijgen, en zouden wij daarom wil
len' zien , dat. n; i u punt 8 van hot ad art. 4 vau
punt IJ dor Min. aaiischrijvir.;^, bcbooiende l>
liet Koninklijk besluit vau '11 Augustus 18^1
J^o. (), bftti-el'Hiiidfl de irist.tuctii» op do werving
voor de Korpsen bij do Landmacht, het
volgendciwïire- toegevoegd:
Gedurende het jaar 1?S2 kunnen do ncwezcn
ptidei:pfJ|uicron dar Infanterie, der Artillerie en
dqr G'enie, dio gehuwd of wedu>vnaftv' zijn, mits
zijjxich op dun duur jjoed hebbon gedragen, ook
dan, wanneer zy' ecu kind of kinderen te hunnen
ta'sto. h'pbbiiii in den graad van Sergeant, (wacht*
,,m<ie:-ter) bij het wawen, waartoe zij laatstelijk
?lifhoord" hebben, worden aangenomen onder hut
gfeubt van alle voorrechten aau gehuwde
militai^ren toe te kennen.
Zij die' van deze gunstige bepaling wenschen
gèliruik to maken, behouden hunne aanspraken
op hun v'origen diensttijd, wanneer zij niet langer
da'n 5 jaar, doch verliezen die voor de helft,
wanneer zij langer dan dien ty'd gepasporteerd aün
geweest."
O UB ia het bekend, dat er gepasporteerd kader
is, dut liet betreurt vóór eunige jaren uit den
dienst te zijn gegaan, nu de positie vau de onder
officieren in do laatste jaren zoo aanmufkelyk
yis vörbettrd, cu die gaarne hun tegenwoordige
? betrekking van conducteur by eeu der spoorwegen
of tr,aius, vno ugeut van politie of brievenbesteïlèr
, zouden verwissoleu met dio van onderofficier, doch
} daarvan worden teruggehouden, omdat de meesten
i gehuwd zyn en als zoodanig niet kunnen worden
aangenomen, daar tot heden voor die gehuwden
débeperkende bepaling nog bestaat, vervat in
bovengenoemd Koninklijk besluit, nl. dat zij van
hun IHo levensjaar minstens xes jaar als
ouderofficier moéten gediend hebben, en er, sedert zij
den dienst verlioton, nog geen drie jaar verloopeu
zga," en ze bovendien de zekerheid niet hebtwu,
dat zij in du meer genoemde voorrechten zullen
dcclen.
Wordt nu bovenstaande gunstige bepaling ge
maakt, dan vervallen alle bezwaren voor het ge*
pnsporteeido kader, om weder in hun voriften
graad in diatist te trerfen eu wy vleien ons, dat
velen er van zulten gebruik maken, vooral als
het meer en meer bekcud zal zyn, dat
dotrakteinoiiten eeuo iiitniwo regeling zullen ondergaan,
In ieder geval wnyo het te probeeren, natuurlijk
onder bevoegdheid vnn do comulandeerende
olliciere.u die ueraónon niet ann te nemen, die
huil niet in ulto op^icliten geschikt voorkomen,
Teu laatste moet door on0 nog het derde punt
besproken worden, n. 1. boe in het gewone ver
loop van Kader moet worden voorzien, en zon
den wy daartoe willen aangeven:
lo. Tracht door gepaste middelen hot-
dienstiiemeu by hét Instr ctie-üataillen , de
PupiHenschool , de Iustruotie-Batteri>en de
Instructie'Compagnio, zooveel mogelijk te bevorderen, doch vooral
het aanwerven van aspiranten- korporaal of onder
officieren, dnar wif in die jonge menschen uitmun
tende stof vinden om goed Kader te vormen.
Daartoe zal het evenwel noodig zyn, dat de voor
waarden 'waarop zij in dienst kunnen genomen
worden , alsmede welke vooruitzichten zij daarin
hebben voor het heden en voor hun toekomst
den voVko aanhoudend worde verkondigd, opdat
werkelijk een ieder , met alle hierop betrek
king hebbende bepalingen bekend worde, daar
wij nu beweren, dat net .grootste gedeelte van
Neerland's jongelingschap daarmede onbekend in.
2°. Schat de plaatavervnnging en de
nummerverwisseling af, derhalve invoering -van den Ver
plichten persoonlijken dienst, Helst gepaard met
algemeenen oefenplicht, dnar wjj zeker zijn dat
deze maatregel de completeering en verbetering
van het kader zal ten gevolge hebben. De vol
gende voordeelen zyn daaraan verhouden: .
lo. In hot leger treden beschaafde, intellectueel
ontwikkelde personen, wier invloed onmogelijk
achterwege kan blyven.
Zo. Bet leger wordt een nationaal leger, waarin
ieders belangen vertegenwoordigd zijn.
80. Telen, die nu een ander beroep kiezen,
Bullen, daar ze toch verplicht zijn in het leger
te dienen, dit bij voorkeur doen, als vrijwilliger,
om daarin bevordering te erlangen.
4o. Met het leger meer bekend, zal de natie
zioh nauwer aan dat leger verbonden achten, en
zullen de personen met minder angstvalligheid
als vrijwilliger in dienst .treden, en
5o. Zal het kader door verheffing van geheel
den stand, door de opname daarin van edeler
bestanddeelen , gedwongen worden zijne taak
met den meesten erwt te vervollen.
Verder nemen wij gaarne over «at dóór Y. in
1875 voor het gebrek aan kader is geschreven
(uitgegeven te Utrecht bij Kemink en Zoon.l:
AUes moet worden aangewend, wat strekken
kan om den ondwofBeieras'Eand te releveeren.
De militaire dienst moet i da- weg
worden.-waarlaags bij ?uitrtoiting -tal.*an Eijksbetrekfcingen,
zoo ook Vftn'jirbviBeiale 'en i
bereikt knnnto wog
De onderofüc
Minister, de stand
gezocht om daarin''*
te vinden.
De betrekkingen, wsaifVqor
militairen zouden lijn te g"öfcn
Oiize meening': bod6u eïi Tcamerbewa
departementen van algemeen bestuur. Vu
vinciale- on Keraecntebesturen, bij de gerec
hoven en recht banken, porliers, cipiers en gis'vi
gonbewanrders, coutuuezen b~y' de belastingen,j
veldwachters, inspecteurs van policie, agentto
van policie, brieveugaardera, conducteurs o$
spoorwegen, klerken en schrijvers, ohz. emL
Omdat nu ieder Soldaat geen Korporaal, en
ieder Korporaal geen Onderofficier wordt, zTO
zouden wy bovengenoemde betrekkingen gesplitst
willen zien in 3 wel onderscheiden catogoriën',
respccUevelyk bestemd voor Ouderofficieren,
Kdfiioruals cu Soldaten. Men dient dan natuurlijk
to bepalen na hoeveel dienstjaren militairen recht
orlitugcn on con der hier bedoelde burgerbetrek*
kingen, altijd als er open zyu. Eurst wanneer
ui- iu bot leger geene sollicitanten zy'n, zou men
er toe mogun overgaan, die aan een burger te
Reven, waurdoor ouder het tal van voordeelen,
die dit denkbeeld zou opleveren, wy alleen dit
willen noemen , dat door do begeerte nnar vaste
betrekkingen. cu de onmogelijkheid die te ver
krijgen , 'zonder in het leger gediend to hebben,
do vrijwillige dionstmtue er zeer door zal bevor
derd worden.
Mochten onze beschouwingen er iets toe kunnen
bijdnufcn'du mopit'lijku Kaderkwestia tot eeue
gowenEchto oplossing to brengen, dau is liet doel
bereikt, dut wy ons met het schrijven dezer
rege!eu voorstelden. IJ. Z.
TEUSOVEUZICUT.
Wottolijko regoliiig vau het militair
onderwijs, (JV. K. . 'J en 11 Maiirt.
llool'dai'tilccl.) In eun klein leger als het onze, dat >n
xijuo meerdere inwendig*] kracht vergoeding moot
zoeken voor zynu niiudurhcid in sterkte, is do
waard a van htt Jvryifsnvzcu, en dientengevolge
die der natioiiolo weevkracht, in hoogu mate
afhankelijk v;tn do deiigdelijkbeid vanltet
ofticiei'slvorps.
Waai- dit PÜCO practischo oorlogsyinding mist,
moet, dit gemis dour hoogo moreoio iiitellectueela
out\ïikkcliu;{ der ofliciuroii worden vergoed,
vooral waar het geldt do regeling vau do
voorbci'L'iding tot «lan ooi-loif, en liiortoe is niet (tlfocn
cenzydigc militaire opleidinjr, maar ook
staatsburgerlijke vormiiig van den ofiicier noodig. Wit
men het leger doen worden eeuogrootuuationnlo'
school, wtiar eun ieder wordt opgeleid tot orid
twurping mui het gezag, tot ordo en tucht, tot
ware ViUlerlaudsliutUo en levendig plichtbesof,
dau is hut, vooral tioodig, dat het ofjiciorakorpa
eeno hoogu en waardj^u plaats iniiemo in do
maiitacbappy en dat. du opleiding der officieren
aan de huojjsto eist-hen bijnntwoorile.
Iu hun eigen belang, maar nog meer in dat
vnu den Staat, is eenheid en stabiliteit in dio
opleiding dringend noodig; dit nu kan alleen
worden verkregen door regeling van het militaire
onderwijs bij do wet. Du wet en zij alleen waar-'
borgt rechten; zij beschermt in hot algemeen
buluiig du zaak tegen eiken nadueligeu invloed."
In eun adres aan don Koning worden door zeven
deskundige.mannen de algeuieene beginselen dier
i egi-ling aangegeven; moge de spoedig to
verwuchten wet tot herziening van uio op de
Mililaivo Academio van 1877 toonen, dat doKegeering
daarmede instemt!
Wordt in dit artikel gewezen op de nadeeligo
gevolgen van de verbreking vau het verband
tusschen het militaire en hot middelbare
onderw;js, alsmede L op do tegenstrijdigheid tusschen dh
hoogst gunstige rapporten, door de achtereenvol
gende commissiün van inspectie omtrent de mili
taire academie uitgebracht, en da minder goede
uitkomsten der overgangsexamens, wairvan
voofnamclyk de oorzaak wordt geweten aan de gebrek
kige aansluiting van die academie aan het mid
delbaar onderwijs, wij vcruieencL, dat die ooft
gezocht moet worden in de wijze van aanstelling'
van leeraren. In plaats van voor dezen hooge
eischen, met eeno evenredige goede bezoldiging-,
vast te stellen, is het streven personen te bekomen!
dio genegen zijn om voor het minimum tractement
zegge f 1GOO als leeroar op te treden:
geen wonder dus, als de eischen van bekwaamheid
en geschiktheid voor hunne betrekking lager,
moeten wordon gesteld, dan behoort te geschieden.,
liet nationaal belang eïscht deze zaak zoodanig
t.o regelen, dat voor het leeraarspersoneel dB
keuze kan worden gedaan uit de beste elementen.
onder hen, die zioh aan het onderwijs wijden^ eïl
dit is alleen mogelijk bijlene goede bezbldiguijR
waarvan o. i. net minimum behoord» to zwi
f 2500. Mïn vorgelijküslechte de Konin-kly fee
Militaire Academie te Breda bij do
Fd'lytechnische School to Delft.
SCHAAKSPEL.
Nu. 13.
Van H. E. E. to Amsterdam.
ZWA-BT.
K. b. c. d., e. f. g. h.
WIT".
\Vlt ipcolt voor en gtoft-Jn S zetten mat.
Oplossing van ScJmritptRtteeffl No.,11.
i D « q at D B c e (»
a O 7 D 4 O'S nt-D" 4'
3 O 3 nt B' 4 + * mat.
l ..... ' * ? D 9 O 3 (b
3 07 H C ad llWturo
8 H 6 nt 6-of-H C H Imit
(b)
l ..... D a at o r.(o
. 3 O 7 X-l Wat.zw. wil.
8 A.1?H*lofAln»A8 mkt.
(o)'
l ..... D 5 E 4, (4
3 O 7 E B H- D 8
nt-E-'68 »T?P fl-attfc'
(d)
l ..... B 3-.05
3 O 7 nt»F 7 + £ «MeM .
8 04 .B 4 of f 7 Eff«i»t.
(Andorövarifttlén vallen na gocMkkohjk In 't 003).
NAOEKOMEH OPLÜflSQJÓBN.
Tan No. 10. Qo«d mten dte van Aan« to
Veenendaaji Moyi. B, te 'a Hag» (By no. S ontglipte a do «e.i
8 T F 8 D ft mat); &. . t» Delft; 8. T. W. ta CA'
Icunbotg; B. t« Br.; B. Ie Zwarkluii; H. ta Dalil; O.M.
B.; d« bolde W/s; H. F. £.; met f'n -rlezen, en J". J.
B, H. Np. 8 «n 10 te Ajn»ietd*ni.
No. H. Beo bekroond probleem, kan benrMriyk door
**M pïatt» oploMlog nMfaoopt ?fation. Er Ik nóg tyd
Tw»r W. en oen^Wkt Itofbcbfaem, om bot jnJtte togan.'
>él. tó IÜMMD.
MÜ.
.(ErJuut,
.
NoTlil).
No. 248
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
F F, U 11* I, i: rfl' O X
In het nieuwe kwartaal zal wederom
ion Scliots van den Hoor JUSTÜS
VAN MAÜHIK Jï. wordon
opgeUDHIOU.
TWEE CONTRASTEN.
JlCult
«TOHAN
P. t
?iet
\'U
ln;t
iliiy
iils
\va=t ocu
tv;»ni,'olil.'«
rustd.i!{ t
Xtiliu er l'
giAutl lu
/oud iL;aiorrfeii m Juli.
vi-o»li.|l< do i{i.'.->li)l'.'u liui/ivi L'ii
mcii.sciu'n , wn-l' ljir,'/..ii:i^ trol
.
gi'vi'ii, d.it xioh s;oo v.m
A:ill «lo <vli<: aiylii ili-r btra.i! f,flt'.-.l i'u' XUil i:«l#l
llühuizuil , i'li <ii.-i-d ln.i bi l.i.n' ,.;/ IIK. d'itli'i-nlt',
li'nncrs te lt<air'', d.it v.iu Juiuiui iut Divi-iub.'i'
onveriiiidni li.,l; :i:ui di-n pu-l, vnu ilo vooi'il'-iu- di-r
dauK-il lA-mkeils [irylüi', ITIII.' ?;!n'r[ii'sl.i^-c;i.uUl\v
op dun muur alli-.-ki'iieii, D.i:ii-i'|i ki-.'li ::ij /"(»
oiibi'sdieiiLoii iu dis bovi'iiv»ui kiinr.-r, d:it iu-
bvwom-i', ilio in /iju ovi'i'iii-niil >-cii !<lnuw il.i^.io
stond va*t te- tnk'.i;i!, /ijii (...j^ru vnor <lu-
>cluttcrunde {{;ist iu ilen .s).u-i,'rl L-M-II iluui^ liin *'[>.
Oaüo joii^iii.ui {,'iu^1 iiu.-L dio l.iü^^iiiimai'i'l e:i
beiluurdlu'id ti' werk, welljo h.-iu o[' il.'Ji i'is:i;.;i ;i
vriJL-u ochtend der xi'vi.-.i wi'rk.i.i^i-n <'-'U
\v;i:uj».'iinr tin'-tlu-cn. Nu i-ons ki-.'k lij ju d--ii jiii.-.uil,
diin woor a.ig hij door «-en di-r IMÜI-. n o ' «Ie lel
vorlichto stvaiit, dio /omhult i'i-ii vn-1 «Ivili/i-r
en erustigvr voorkoiiit-a hci'l't tiau in du viwk,
li lileul a;ui iu g.-jienis st.iiin.
Zyne oojru d\vn:ildi'ii v;'.n di; sii-.iat wi-drr op
ecu bc'achi'cvc'ii vi-1 jtiijiii-r iii'fr , «I:it o[i «lei-oude
tafel liiLf, eu 't Welle hij uit /y.u liooiU ricliL-t.ii to
loeren.
Ja ju(¥ouw Ivutoo", IHS bij stil l>ij zivh zt-lven,
niiitvr Vivn lievorli-dü' /ijne sttm vrrhi-ilViiiU', nooit
heb ik cwiijf mi-isju ontinot'l, <l:i.-ii' inijm' fji-'K'i-'t'
ziel zoo van vi'i'vukl is. Toen ik u voor de ei i">te
maal zag, wivs ik'in vorrukkiiur over uw
uiK'rlijk schoon , numr toen ik u oujuu-uw
ontmo'.-tte, vergat ik uw liel'tiilligheid voor uw ^ot.tl hart
cu tecder gemoed"
Al spreki-ndu WHS hij, niet hi.'t |i:ipier iinli-li-nul,
den spiegel gemulenl, en toi-n luj den Li:»t.-itni
volzin met zokore gezii-olli-nheul voorureilr;!^!-!!
had, weerkaatste hrt spiegelglas i'i-n ;.j,'/.K-ht, dut
zelfvoldoening in allu trekkt-u opt-nli:iiirdo.
nOcli lieve jiiH'rouw K;i(oo'', giriL,' li:j voort,.de
rechterhand vol geestdrift mini- ili'n nlli-re^n in
dou spiegel uitstruxkunde, zoo ik het dnixi-misto
part van den indruk , «hun gij op mij h-
wee.iftti'uracht hebt,-op u mocht gi:ma:ikt, hebben, \v:it
zou ik daa v;ui do totilcomst nog moge» ver
wachten l Ja, Katoo!"...,
Onder dio laatste ontboezeming was er reeds
tweemaal op de deur getikt, muur Adrmiin sclu-fn
zoo met hart en stiel vervuld van ht.tytH'ii Inj
voordroeg, dat hij er goen acht op sloejf. liij
bespeurde' zelfs niet, dat do pm-aoon, dio
herluiuldclijk geklopt had, nu du duur opende tn
verbanscl bleef st;ini; bij het, zien van «Vu
«lichterlijkcn jongman , die oo luid en heftig voor
zyn spiagt-1 stond te declamecren.
Ja Katoo !'' gm^ hij voort, het papier in do
.Inkovhand nemende, als gij mijne liefde mocht
beantwoorden, dau zou ik de gelukkigste
sttirvcliug zijn. Ik weet wel dat .mijnu positie nog
niet schitterend is, en dat een candutnat-notarii
veel gerluld moet oefenen , maar zoo go ociiigo
genegenheid ...."
Ilm ! Hm ! Hm!" deed da binnengetreden juf
frouw nu zoo luide hooren, dat du dechunator
zich verschrikt omkeerde en zijne hospita, juffrouw
Lcmkens, met minder verbaasd voor ich zag i-taan.
O juffrouw!".... bracht hy er onthutst uit,
-kwam n..l.. Wou u.... ik had u niet hooren
kloppen.... ik...."
Niet hooren kloppen, mijnheer ? Nu ik dacht
eerst, dat u er uu-t was, want ik heb wol scsinaal
gtfklopr, En fm'ii u /.oo ImJe riep: Ja Kutoo.'
dacht ik, bij het hooren vnn mijn naam .... want
ziet u, mnnhcer, BIMI dochter van een majoor zou
niet zonder kloppen ergens tnnin-nkomon ....
Maar u was zeker zoo druk aan- hot.... aan hot
rcciteeren.. ."
Juist, ann 't rncitocren!" herhaalde de candiditat,
blijde dat du juffrouw hot. óo scheen ojito vatl-en.'
,Dat u me met hoorde, /oker-voor con
hofhebbcrp-toonoel. hii ni|jtiliccrV"
Ja juffrouw, net gerailon. voor eon
licfliphbrrijtooneel", antwoordde du c.tmlulaai-, die dl-jnilrouw
ovuial eldcrH dun by zich \vensclit-i;, nia.ir den
moed niet had, huur dit tu zeggen of te -doen
gevoelen.
Nu mijnheer, maar dau z"al u 't er pocd af
brengen, hoor, wniif u deiid hut zóó natuurlijk
alsot het mi-.eiicns was!'1
Do candidaut schudde zenuwachtig met het
hoofd t-u vroeg toen:
.,Wat is er van uw vorlitngon, Juffrouw?"
Zij begon toen te zuchten, keek Adn.'un mot
haar twee do n k ore oo£<:n vnemk-hik Uitn Gil zei:
-?Och mijnheer Mulders, 't is weer do oudo his
torie....Ik ben zoo vrij tr nog censccn vtrswk
te komen doen . . Alijn zuster en ik h.ulili'ii ge
rekend op de huur van Juite'nnnt Strons. dit-
gisteren avond 'ym-t rokken, is, imia'r hi| was nit-t hij
kas en beeft uitsti:! govriwigd ^ .. De andfre ka
mers staan op 't bogunbbk Ici'gi... A's u zoo
good zou wilhin zijn my nog eens to helpen .
lliid pa ooit kunnen dunken, dut
van een mojoor «o,
komon!"
Do candidaat nam do licjitanle vrouw, dio voor
hem stond, evun op IMI moet hij zith zelven ge
dacht bobben, dat i;r vnn ? dip drttigi; nl'konist
weinig raour to ziun was DIB lijnero yoriuen v;»n
weleer on certijils voorname houdiiifj hadden in
dun omgang mtl, allerli-i al.ig van l'ivdmi nvcnvccl
eeli'den als tw'tt nicuiv fjvi-andü. blinkerule rijks
daalder van hoverh'ili! nl'slijt on door hft vcrkucr
zyn glans en kuntiglu-id verlirst KI waren dan
ook di.Tt.igja.ii- veiToopen, sedert <li!
diimcs??Linnkons de w«M!üun vnn don mamur der artillerie
guworden waren Liter was huru moe-der gestorven
n had het pcnsioini moOgijnomen, Knoilat de twne
dochters, met hutu* VCL-Itig uren. onbuvallig
uitorlijk en genngo tokivaiunliedoii, onverzorgd achter
bleven.
In den aanvang 'hadden zich eenign familieleden
met grooto opgewondenheid haar lot
iiaiigutrokkun Er zou h.'wu' loven lang voor buiJcii ge
zorgd worden, al kostto hut ook nóff zooveel
per hoofd, wat maakte dat uit' Zoo liaddcn zich
destyds de blocdvuru-antcn nllorliartclyküt
uit^olateu. MJIIU- «uiie liefditdin-hcid, dio zooveel juren
duurt, wordt vorvolend Men begon het non
lastipst te noemen en een dor coutribuanten had
'ij 't geld ophalen al eens gu/ftgd, dat men toch
niet eeuwig voor zyne arme familie kon blijven
zorgen. Zoo bod de. een vóór, do ander nd zich
do iloc'hters
zoo tuin l.iger wal zóudeu
roman, die in de mode was, eu deden dit allen
met ik'üi-Jl'do virtuositi'it, wjianii' il» n-n
kiin.ilp.iiird /ijn vier oi' vijf toi'i'i'ii in den cireiH
vi-ri-iiht; iluch /ij bi-/.iitru tfofii tah-.it, tot /.ulk i'ouo
iii'.:,'i-lijkf hiiunli-, Uut Int Invir, in tfoval vaa nouil,
dn'>r hi-t li'vrii kou hi-lpen.
wai-i-u /ij er ton islotte to? f'^komeii, iu
Iv'lllll' I'S O.'II
{''lukt i1 maar
,llir|-< fit' lli<-t
sh'L-iit, siiin.i in
Kij nu'iiig
b;inbli?,?(' h ril' 110'^' oen
'utrni.lt' t liet',
noord'?!s i-n M-h'.iii-r-1,
hi't?i'lal i:lut "Tojt talent
hi-t vi-rhui-i-n vau
t-'.'mi'ubi-h'iTilimii.ldi'l van Inslaan l>^ zivki-u. l>it
It'll llc-clt', l)i!,-liijl.s W.ll-.'ll <li' lv,l
b,-/.ol, l' vv.-l il-ior liiiurdi-r-i, diu
In t Ij't'lu'i l uu-t ln-t-i;i]i|i'ii, ll'Milnt
kroi-tje hiiil-li-ii, (ii-Iuklci.'j;
depot, vau (ivuirfu wnti-rin
br.ilKiutstli liniun rn lior>!
j{i i..|i ili) joiiu;4..! van lii't t,\\'
ovi.il \\'-st. ti- inti'od'.l'-i'i'i'.'.'i
na« er
klucht
Doxi- w.is i'i'.-fil rn ihk en
dio do volle nn:ui in <"'ii
lii'.'.l kuiin-.'ii vooi-f.ii i! -!i;
llii.'tl^' LH
i:ia:(i'izu>!i-r \:'i'-_;i h-k
miAii^ Vt'riT. 1'^ nll'Uir \vi»!
lilui'ki', l yiiri lii ilinrhjki' in:;ii:
:uiil.-i,'i.' HJtdi u!;l.-|H!'i'ri V" <!»nl:
onlxi'.-; in lu bui /.enn-.i. 11 !>i /(
i-n ui.i l u-''iii:i,il;>, il.ui vi-i-«'->ii l
h
int :iU i"Urind,
v:Ui ll;l'i-iib'ieli
(ii-i- bij
?-.ollK"',
U1, 'lll::,!!;1
f n;n uit jjeh'-iin
;.,?!! lialv.-ii iiiaiinl'ac
('."U'lviSI-'i-tlHT V.lil
Tu
bij k:n
:ikl-,
uu
lin.-i.-j o l'
11 mr vc!
Uit, \\lMl-ilu-do. lij l'f U lil'
?n vroi-u:
'u vivl uoo.liir, want ;
"
ii.iüi'.
ilil'! r-r i'i'll
J :i-..'i.T,'tail'J
-:i niot (?!??'
of
tijll
h'T.-!.,l:'!ll
HUI_', :'.:?
ii',1. hij
i-i-ii'.' rul vui i-.'!i t
zij <l..t iü.!;.|'i!-r:,l '
vornui'tiiie
U!'"'
i-t h
. l
l.'i'iit1 ! 'l";t;'i]l
'lot'iii-, "H verlii-t
'.?','ii.jlv I'IIX ! '? i:i:
.lii!!']-'>:r,v ,-v.n i:iia 40
;'h!i.-:a r.ii-f I...V.V.U
iind'-i'-i di' -d i! "i
\:>.t h'M'tti
dut.
|.-tllk l
i-rin.'ür^-mei-ml <?(' M'.'
v-.'riintM-Imldij;!!!^', diu
Ilo ! 't xij ' 'l. w:i
'1 j'1;-; u il.-»i-lit rr i;-.
i.;-.'.loi:':ii,'i! h--'!- lu
-!?;!; '"',-,-....». 'n-i-l iv
e i>!i!l;oe::-.-mii!^
v,1, -l, en u! ; i,;j 't
' |ll:n
lor xij ilui'l
l J ij hu i
bl-Vlfl ll''l!l
(11- lll)l'll|-.'i- f?' ??Iltrjt/Jt' 'li;3'l!i'f'I 1
v.'i-i-t <>i' iliin 'l h u-t dor li'jvo
zon V.Ml-'.l'.1:!.
,'if;i-u- ilin oii'/.'Iukki1;-1 I-.IM
te ovi'l-\vin!lon vorlo/eiihi-iil!
dio kw.-ial !ii-;n nl jji-m-irto!
hi-.lil'i-ü.
V-m )!?;
..-:-!1!-:! V l! vil.
li' h iiar,' -nu
/.ij voor Ir-m
^f;-b'.-!llit. en d;!
-, -n oo^eiiMik ov-.'i',
<l l:u:i!i<'ii w lehteii
1U>,' e'-:!
;\l'.lk il "
our te- (1
Kutu'J ni
1* over; ^'.j
.il, ili-- m--t,
-,1^'ti, i*(;
t H't-'tri>U'eu
ij
kumcf. \v,H liij een IK. ld, k. ui
f;em;ikki*lij!> IK U'e^:'!!, i>i--t. i'.-l) o
vrienil lm CM vli.>"ii'iid sju-'-!v":i, M'.i;!t
b.liiu eu keiiüix outhi-ak 't lii'i.i
ui'.'tiiicf,'::h'" l, ilic
rir1IL' ? i!i'sV,-,-ri' had
Ui"-1, on ::mi-j
Zl'.'ll Vi'',l l'U
'it'i-i'il iTurll"!!
;i,i:i viTj^if:-].
mii-ir ZMOilr.-t
f01
Lu
"lieverlede teruggot.rokken, totdat de zuatct-a
loteu, zelve do banden uit da mouw te steken
en ta trachten op eene «f andere- wijze in haar
onderhoud te voorzien..
L)» opvoeding, die zij genoten haddon, was uit*
muntend voor een oruotu parade, maar niets
be4 l 1 " . . l . '
deu
of vijf stukken op
duitscben-
franschende prano; zy
of eugelschcu
hij 'xieh d.iiirbiiiteu in d" v.vv.-U vertoon, l", weid
hij bcilri'iiiini-ld, linkse!! en zwij^-'inl, b,\iï()ii hij
tu stiimelen on vrrwivdi ;:i--!i in ijn oiL''Li
5;,'il:u-hten. l'nn zat hij ri.'t i'.ij:! ,'n'iv,.-ti ,.?!>, l;.,v.'!u-n
in de war; die ledematen stoiulrn ui^t ni""i'
oniler zijnu nwc-lit cu buwtisj'-'u ;::c!i op hun eiy-.-n
hoiitjc.
Uit vcrleRcnhi'id werd liij lomp en
tornsgatrokkfu; uit vei-L-oteiihèid Moof hij op concert en
in schouwburg stil, ineengi.'d"!;eii, v,isf^>naf'eld
op xijiio p'.unts Kitten; uit. viTleftorilicid werd bij
soms brutaal of bad er alt h:\ns den schijn van,
Jïianen Kijno vi,T muren was hij een held met
il'Mi mond, ja zelfs mot dn i>cn; «luarbniten werd
hij oen povere, zenuwachtige stiimpor.
II ij kendo do kwaal, dio bij voor con ii\ler
diop geheim hield, ging er zwaar onder
gcp-elmkt, niaiir wist haar niet to boven to komen.
Wat was er do oorzaak vin? (u-min aan zelf
vertrouwen, vrees om xieh bwpottplijk ts makou
of overdrovnu lipsebeidenhoid 't Do nrmc jongen
wist het Kelt' mot.
Op do bruiloft vnn zijn noof zou hij een toast
uitbrengen, dien hij zóó goed uit hot hoofd ge
leerd had , dat bij do reeks klinkende woorden
wel droomcndükon opstuwen. Op liet. gasttnaal
zelf wordt hij doodsbleek nis de ceremoniemeester
zyn naam noijmt en hem 't woord geeft. Hij staat
op en krijgt oone gewaarwording als iemand, dio
uit eon ijskoud stortbud komit ; iiocr moor rankt
hy do kluts kwijt, al» hij opmoikt, hoc al do
gasten 't oog op hem richten. Daar komt do
crisis. Xijn geheugen laat, hom plotseling in don
stock ; du vast- aaiuwngegnncnic woorden r.ikon
los eu door elkaar; hij weet niet hoo te beginnen
of hoo t« eimJigen, brabbelt ecni.Cfo
onsitmenban- grnde wooi-ilen vau (iduk , met wocinfiii
oniiitrcnr)d<l lecouputl., ou Kakt verleen op xijn utoel.
Onlangs komt hij bij «Ie Jamilio vau 3Iolniis
binnen , om mevrouw nijnn deelneming met den
dooil vau haar mail to betuigen. Als hij echter
do proote vourk.imcr vol vi'oonicldii vindt , rankt
hij zoo verward, dat hij in 'totaio afwezi.iluïiil
vau gt-ost, mevrouw fi'licit.ctïi-t en hoopt dat zij
diou dug nog dikwijls beleven mag.
Kon aiiilermnal was hem door' de juffrouwen
Lcmki.'iia zoo vriendelijk verkocht, terwijl /ij naar
do kurk waren, n uurtjo op de bel te letten,
dat dis jjocdhiu'tigo joiijjon 't uiet bad willen wei
geren. Lr werd im,k'nliad op «lion Xondagmorgon
gubuld. Hen keurig gekleed hoor met non undic-nt jo
i u de hand OH ecu zwarten knevel staat voor hom
ril vraagt, kort PU voornaam of mijrilicer Adriiwu
Meulder.i thuis 13? En de blonde Adriartn, dio
don vreemde , unit ntfef uit Indiü, niot kent , is
plotsoliuff geheel, uit hot veld g«*ltigen en ant
woordt: dat Itij niet thuis is.... Met eene
zwiengübuiging g.-int de heer hoen, en Adriitan koort
boos op Kieh utven , op den rustverstoprdcr en
op do gchcelu wereld, naar zijne knmer terug.
Sedert ecnioro maanden w.xs hij verliefd. In
het gotische lieeLil zag hy' alleen Katoo van Daal;
m clko molodiu boorde liij slechts haar naam, zij
waa Zijn ideaal, Kil toch, in hare nabijheid voelde
hij zich zoo klein , onbeduidend en nietig , ont
zonk hem «Je moctl zoodanig, dat hij nog onlangs
op eou concert, toen hij onder do 'pauze al zijn
moed to zanten geraapt u:id om d-j in stilfó
M\\gcbc'ione en harp familie oen bezoek to br<!:t.'j;o,n,
vnn vorli'gnuboiil nn (laiidniiitin.if'gvi'n Woonl wist
to sproken en zijne bevende lippen er tnn slotlo
niets anders uitbrachten dan.ccn pa.ir banaliteiten.
Ailriaan wwl in dit niet zwr opwrkkeud
gom'ijmer gestoord door luidruchHire , «nullo voet
stappen op .dim gang, gerulsf-l door ren p;i.ir
hardübonx.en tegi>u de deur. /onder echter ant
woord op dat gutik af te wachtan , trad de be
zoeker zingondo binnen, schudde Adriaan vroolyk
de hand, liet .zich ongevraagd op eon stoel vallen,
smeet zijn stok op tafel en riep uit:
Kerel, wat ia 't -warm!" Toen viel zjjn aog
op het papier , dat op tafel lag en dit zonder
Elichtpleging grijpende , vroeg hy lachend : Wat
eb jo daar , Adriaan ?
_L:uit dat liggen asjeblief , geef hier !" roept
Adriaan verschikt en gemakt , en wil 't papier
uit de hand van zyn vriend rukken, maar deze,
die veel langer en vluggKr js dan Adriaan, hoeft
hot raat eün snel ^cbuar in de hoogte geheven
en roept kluchtig uit :
..Voor een boezemvriend beeft men geen ge
heimen!"
Ja maar , dat is een . . . ."
Eun declaratie, jongetje, dat zien we wol, en
daar ik juist een model noodig heb, kon me niet»
welkomer zijn."
Adriaan moest zwichten voor den brutalen vriend.
Deze hield met de linkerhand het papiertje inde
hoogte en met de rechter .Adriaan tegen, die eeu
wonderlijk gezicht trok, toen dn vriend mot grooto gewono kenners om nnoit tnvre<lcn \o zyn, en
f,'i'/vvolli.|ihoid voorlai.' 0Nooit brb ik c-enij; nioiMJi) fe'.'Ult het ah oc-n kfiimork voor hun fijn
oordeel????' ' ?' "?- ' ' ----'-? "-"l kundig vcrinofjoii, dut
ontmoot, diinr myii» ziel zoo gi'heol vuil vorynlil
in. Toen ik u voor Jo eerste maal SHI;J, was ik iu
vorrnkkiii.!; over uw wegslooponcl uiterlijk, maar
toen i'c u op nieuw ontnuMte, vcrg'it ik luvo
lii-ftalli;,'hi'<l-u voor uw good hart cu vernuft...
Uravo , bravo Ailir.iaii! D.it '.s knap , dat'H o.-u
p:is.>o-iiart'.)iit op t,'.lloo/.c int i^i^li:ii't"n. Kn dt)
uitvi'i'kiiVoii:; is iitig altijd jul/rouw Katoy v;tti
Daal V"
,Xo.;f altijd!" lifi-ha;ilt Adriaan, alsof dat
veranilen-ïi kon." ivji-Üjkorfij'l tracht hij y.lju vriend
hut pajii-i' te iiiitwriiigi'ii, hi-tcrei-n hem oohtor
nii-t gelukt. Nailat di> vi'itord Ir.-t ni'i'iil'cnnt op
xyii gemak «j.-k-ui'ii h-;-t't, xiot hij A'.lriaan laohcnd
;'.-ri c:i vra:iyt : wannwr hij den ko'.-nou
zij
bijna altijj afkeuren
ls Dokkors geeiie
eu hoo^4 zeld/aam
n-iimi.-rKingi'u maakte, nou men aan zijn gezag
g--l\X,yl'<-lil hebben. Kortom, hij was in allo
op'-n de iiutipodo van Adriann, die zoovi-el
'e!yk scha'liuv zocht voor zyu uedcHge eu
M-i-u- i
Ijk n'-i^j.'''.
...In b.-nt t
.'* iii-i-ii, i
Wt-onl, w.int
iT'.ar c
'":i cp, ',
iis iill'-en ku
n'li ;ii"l
l it iu
vi-rl"'j
i! .ui,'
r,f ye
';-! ui,
?t." lnult
h.'t-intn di-'i' i.'-.-b
d:M-.'
?/.?:>
'/i-U .
-l'.;-ii rc.l.-:i
ti:,'--n:'.il'! t;; v. oivl ?
mi" aüUs'oijnl. .
"i
i-iij1:
t'.i-<
nl.?[?
i'-'.!i.','"ti'i.,ii-fi. ' !:!
i -t om 'i ro.'ili-.i-t
l'i:-:'.-ii i.i.'t
II
i 'U y.'\
? i-1 'ri-ii: \v
'|!; ';i 111,111.
^.ij.l O^iiKll1)''
i.'; ?"::(?)
.'i'; i.-ii r.i
.1
.
jl;
??i-i-l
l:')n
: < i! ".: iiio
v,i?' bl-i-iv.'...
In?.u .;.'ii IM--U 1:11 n.
;cn (M nii-;l s:n-..,'
,
.T - J,
i'M, U. -t Ulij
-?-.!, om iu
?>iit{ b--V
Ini::.-l" ?::::,:».;
.-l-.-.i.
dmb'.-! -r /:i!
?'?' V.;M i!-!
r :'.?!:.?! r-l
'i l v.' iri !?*,
.!-? ia.».".;.-:
l' r l-'.-!;j
: -h w:i|t
'.-i-.-i v.ii!1
\' -!1, '/,'
A'liYi
k.' l!!'.'ll':-!.
:-'Hi'l I'
i»?.)?
>-.' n
L- k
k-nt
?'l
nn-n-'-it!
i-e-i of ji
i (!?? ivu uiti".i.''.t: w.
ilf'jil ei'li nili-r L^-r-'
MUI .'s oi' o--d'ïh'ft;:ij
ii-ji'ii ii;;nl tr: w!j.!--n,
i:i o:-u I'^.-iijk i-i -n ' U
ik viml toch nit-t (!_.(
i l;!:-iri ])..r"v>;i i].:.-iri':i»".'.
mi-
II.;ll «tj-t vi
l-il !??: !'.jk
l Ol:l u o;
v.i:i liv-Iri'
li
.u-t
den
\in-l ik tiH'ii nit't il,i1, hij ::DO mon
vi' (??;!.,' D.IÜI.; h-[ alli.-rli'
iiüivr vi'io'ii.li>;!i:-ü: xj iv.il hv
ri'.ir er o!:i'i^'! l.'!ij!c op l.tten v>!
'l j'iMhl.T (i.lt Xiin'l]
W'-i'jki-u y-uiij hoi-lX.
A'A' is lio-f IIK-CT.
l)rln)-.-l't zich veel in
m.-r.'ii oiühi-ti,'.',!ii (
<\:\n oen tao-iii.' vrouw-,
zy'n. E.,'ii leelyko vrouw
vro-.r.v
E;;n l«»cUjk m.".:
.lor n;i^<tr.i!li^
iii'W over lt>ar
op \V:L- alle
orinaj dus
joof vroü'.v
'te
h-'d'.'.i'f. ?' .'.' -n :'.
;:-n".'.',-!'ivht
011 '-..- ?:;?
iliii-n, wat Ci-ii mooie niet zou
diiryoiL;'ii loL-Iiji: mt'iisi'Ii is aóó overtuig.!, dit hij il'
iiml'.'i't! i!iL,'"n?c!iijipt-'U vorgo^ilon moV't w.it '
;i.in uitL-rlijk schoon onthivi-kf-, d-it. liij;:ie!i
vooi'tduiviul bi'ijvott, d i u stielnioc-ilin-lljk ?? hoji'g-.-iiiii-.
der natuur «looi- allerlei beminiit-l'jkj te iljju
vrr^.-'ten. I)a:ir;!iitog^n steunt e^n kn.ippa vrouw
ol m;m zóó op diu alvermogende schoon luid, dat
licht hot andüro vci-ün-ichtzaamd wordt, en oo
zie jn, dat leolijkheid ten slotto oen zegelt is!"
Adriaau lachto ponoogelylt oh zet tevreden:
,,I)us knn ik 't g>'!:ik niet genoeg w.tardi'oreii van
leelijk te zijn, volgens jou theorioV'
^.Jit zeltor, dat is mijiio IPCT!"
J)o vriend voltij or echter niet bij, dat hot
betoog over de voorrechten Jerloelykemonschcn
gpiïUüins uit ffijii bruin afkomstig was, maar eon
paar dagen to voren door ecu zijner vrienden
was voorgedragen. Met zijn bijzonder Scherp
ge-,-?colporteerde hij uu dehaudib
zonder echter op 't fabricksmerk te wijzon. lly
was ook in dit opzicht het contrast vau Adriaau
Toch," hernam Adrhan, dio even had
nairiL'dacht, zou ik teijoii ju pleidooi voor d<> leolijkon
wel'een on ander ie zrgji>ii hebben. Xoo'u guiLito ?
linjf dor natuur, hetzij man of vrouw, brengt zijne
aanbeveling mnt zich ntf'do. Zonder nop; een
woord to sproken of iets t? doen, is alleen du
verschijning van ern Vernis of een Apollo eeji
genot! Hij of zij heeft reeds door liet woyslcopoiul
uiterlijk gewonnen, wat du nict-bevoorrcchte met
iiismiming en langzamerhand moet trachten te
vci-Krijgeu. Ei'ii nwoie vrouw i;i al< Ccsar: zij
komt, ziet en overwint; cc-n II'<:!>J':F vrouw moet
soms eeu dertitrjari^eu oorlog vocreu eer zij
overwonnen hceti.
«'t Is oca hoel 'problerantischo troost, dat wij
leelijken onuiisbaar ziju als ropoussoir voor do
mooinn: OIIKB donkere noliaduw helaa-i! doot Juni
licht dos te beter uitkomen!
Jeprens wio zijn do mannen in 't maatschappelijk
leven 't galantst ? JOJJBIIS knappe vrouwen. D.:t
een mooie vrouw, op wie ieder oog gericht is,
zich iu ,alle opzichUm Strcngt-i- moist in acht,
nemen dau een leelyko vroiiw, stem ik jo
volmoudior too, maar juist daardoor rijvt de waarde
dor eclioóne nog moor, want zij zal voor 't be
houd harer reputatie dubbel wakc-n. Noen, vrind
lief, do voorrechten dor mooicn ziju oneindig
grooter dau die der Icolykcn, en het sterkst b
wijs daarvoor is, dut ieder leulijk rncusch, uls het
vau hem afhing, zon'der bcdcnkcu dadelijk uiet
eou mooi zon willen ruilen."
Da vriend had .scherp tocgeluistcrd en voelde
zich uiet in ataat, Adrianu's nrgumout.cn
towoei-leggcu. lly had alles uitmuntend in 't hoofd en
na-m zich vóór een .volgend maal daarmede «Ion
bekende aan to vallen, die do voorrechten der lee
lijken verdedigd had en met wiens veeren hy zich
daareven had getooid.
Adriaan had althans in zooverre ffolijk, dat
bijna iotlereon by eene 'berstêontinooting van
beide vrienden, zich liet meest tot Jan Kokkers
zou hebben aangetrokken gevoeld.
Adriann was klein. ? Zyn te breed lichaam word
gedragen door een jiaar to korte boenen, die
zich ouder hot' gewicht gekromd hadden; zijuo
kleLVcti zaten alsof zij hem niet toebehoorden,
en / ijuo bewegingen waren stuf on links.
Ziju vridud daai'untugeu, Jiiii Dokkera, had
eonn kloeke gestalto eu een dier. bevoorrechto
fi^urun, wio alles goed staat Xijno loaso manieren,
zwarte baard en sprekende donkerbruine ooijen
vorhoogdon dien-gouden indruk nog. Togoiiovor
het schoono geslacht was hii bijzonder vrij ou
ondernemend, eigenschappen die do tecdoro okio
wel eens luide afkeurt, maar iu stilte nog uiet
zoo kwalijk neemt. ?
Minder oppervlakkig boBchoqwd, traden beido
vrienden in een geheel ander licht.
Jan Dokkcrs was candidaat-notaris eveu abj
Adriaan, en wist zich door allerlei kunstgrepen
tot oen mail van gewicht te maken, lly was uun
soort van reflcctour, dio do denkbeelden, den
goest en do woorden van anderen weerkaatste;
maar hy deed dit zoo omzichtig en had zulk een
talunt van voordracht, dat iedereen het huurspul
voor eigen oquipago hield.
In het by'xouder had büzich als kunstkenner
geposeerd. In schouwburg, concert of tentoon
stelling waa zy'n blik de parometer voor do
goheele zaal. Als zyn breede rug, waarmede hu
golyk do atlasdrager al hot kunstgevoel der stad
scheen to torschen, in beweging raakte en zyu
hoofd bedenkülyk hoen en weer schudde, dan
begreep men dat der kunst onrecht werd aan
gedaan. Keerde hu zich mot eou sterk af keurend
gebaar links of rechts om, dan werd hot voor
iedereen duidely'k, dat die avond verloren waa,
Nu is het een eigenaardigheid van zulke
buitenDo hoer Clmrlcs neltjens ta Sittard, do
Limbiirirscho dichter, dio iVanscho verzon schrijft en
titans (u I'arij< uitjjnoft, wiens gedicht Nox"
do Acadéiniüd<;s Juux iloraux to Toulonse
volijcns baar ja.irlijltscli vcraliicr, zeker zou bekroond
fi< !ibu;i, h u!.Ie het niet het bopaalde aantal
vetv.cn overschreden, en waarvan wij onlangs eou
!:ei'fo amtly.'f nK'edoi'ldpn, stelt ons in staat ten
piMcvo t» Reveil /.ijnur vcrtftling van Iluinrich
lk-iuo, J)s hu.* 1). ti-nebt ook !i«t karakter van
't ourspronke.lijk'J i!ofu- den liliytmus terug te
geven, hetgeen v.iu dni'scho on l'ransclia verzeil
ZI.-!:OT een inoi.'!fliik« tank is. Wij stellen daarom
iKt oorspi'Onki'lükii naast do vertalinfj,
C Hl L D E IIA H O L D. (H. IJtiNi:).
F.'m rtarko schw.irzn liarko
Schelt traucrvoll dahiii,
DJC voriiiiiiDinteii und verstummtea
Lvichüiihutur sitzrii diin.
T/idtet IVuter, ctillu licctt et
Mit i-iitbl'j stem Angwicht;
fJi-im.' bLincii Aii.^iüi K(.-|i,-<ii«n
luuuor iioch zuin llimmelslicht.
AHS dor Tiefe klinkt,'», nis nVfa
liii'.o kranke Nixuiibruut,
Vnd dia Welk-ü, si'! zL-rüohslIon
An den Kubu, wiu K!aj;t.-liu;t.
D'autres jmyi chnrchant la rive,
l.:l b'H (U'livo
Un fort naviift au.x iifli:rs noirc's,
l<cs imst.i'ius ilcfi i'.iios i.mLie.3,
Jla.'ijres sombros,
Eu silence y f/unt ussi?,
La grand poüte soiitairf,
Mor' a la ten-o,
Front dwvjiló, tjit triitcmonr.
Son ot-i! LVii iv.^-ir.Jo cucore
.
S^'U3 l:i daii du iïrm-.tuant.
Comme un nppi-l lointain u'araante
Qui ay lamente,
I'-i i'aUmi) uue voix '!-ur.7it;
Kt la p!-dn(e lio la VM^UO,
iiu :;fur
SOITS l'esiiu
Charles Be'.tjcns.
NATUURKUNDIGE MEDEDÏELLS'GEN.
Vnn war Komt de eonncw.irm'e? Dit is een
5 dio nog altijd vele hoefden bezighoudt. De
f.'in f»-eft warmte, zon Jee dat nien bemerkt da:
zij I:in^zam.erhand uitgeput wordt. Toch is db
hoeveellieid dio zij levert, verbazend groot, vooral
als men bedenkt dat de aarde slechts een uiterst
gering gedeelte, nog minder dan een 2000 rail
liocnsto deel, van alles wat de zon uitstraalt,
opvangt, flluu moet dus wel aannemen dat de
zon de warmte dio zij afstaat, op da een of andere
wijzo terug ontvangt, Haar hoo ? Kan het zy'n
dat de zon bciig is te verbranden ? Men
heeft berekend, dat uut da geheele hoeveelheid
warmte, die do zon geeft, to leveren er elke
3li uur een massa -steenkolen zou moeten ver
branden, dio eeno ruirato innam zooals onze aarde.
Oi'schoon de zon nu bijna anderhalf millioen maal
zoo groot is als de aarde, zou zjj dan toch merk
baar in grootte moeten afnemen.
Ook andere werkingen dan verbranding leveren
warmte: samendrukkiugen botsing, llelaiholtz heeft
verondersteld dat da eerste de bron der
zonuewai-mto zou zijn; zelfs eou niet zeer merkbare samen
trekking van da massa der zon meest al voor vele
jaren warintp genoeg opleveren. \V. Thoinsou
heeft con ty.lLiruj iu do botsing de oorzaak ge
zocht. Vele Uluino hemellichamen of meteoren
zouden met grootc snelheid togen «Ie zon botsen
en daardoor voortdurend warmte doen ontstaan.
Maar hij heeft «lezo theorie verlulen omdat de
massa der zou en daardoor haar aantrekking,
ten gevolge daarvan zoo moest toenemen dat «r
in den omloop dc-r planeten om haar een merk
bare verandering kwam, zoodat ook onze aarde in
een kortcren tyd oiu de zon moest Igaan loopcn.
U. NVilliam Siemens bccl't onlangs in de
Ppyal Soeioty cr-a. voordracht gehouden, waarin
hij «?n poging waag.lo om een geheel andere
oplos-in^ to vinden. Uitgaande vuu het feit dat
do moeste zoniuwarmte niet door het een of
an'ler hemellichaam wordt opgevangen, maar in
do oneindige wcruldrui'.nto wordt uitgestraald,
en schijnbaar voor altijd voor het zonnestelsel
verloren is, zocht hij naar een hypothese waarbij
dezo verbazende verkwisting vau warmto ui«c
behoeft aangenomen to worden. Hy meent dat
slechts dan con throrio waarde haeit, wanneer
zy de gcgevous voor hot onverminderd voortbe
staan van dezeli'do hoeveelheid warmte in het
zonnestelsel aanwyst.
Siemens stelt zich voor, waarin anderea het
met hem eens zyn,. dat de ruimte tusscben do
planeten on de zon niet volkomen, ledig is, maar
met uiterst verduudu gassen gevuld. Dat daar
onder voor kom o u verbindingen van waterstof,
zuurstof n koolstof. Do gassen dio in
meteoorsteenen gevonden ziju maken dit wel waarschijn
lijk. Dat deze stoffen, wat in hun uiterst ver
dunden staat mogelijk is, door de zonnewurmte,
zelfs op grooten afstand van de zon, scheikundig
ontleed worden. Dat vervolgens daarin een
strooming ontstaat, zoodat do ontleden stoffen
naar do zon vloeien en wel naar dia dooie van
de zon wclka de geringste
omwcntelingssnelheid hebben (do polen). Dat aldaar, door de
verdichting dio 2y tengevolge der sterke aan
trekking vau de zon zouden ondergaan, die
ontli,-di» stoffen zich weer met elkaar verbinden, waar
door warmto ontstaat, en dat eindelijk die
oplicuw ontstaande scheikundige verbindingen (wa
icrditnip. on uiidure) weder van de non
weggesliugurd wordun iu de wórcidrmmto. Dit iaatïte
ou gaschioden grooteudeels door de
middelpuntliiilun/, die grootor is dan bij de aarde, daar do
snelhuid van «en deol van het oppervlak van de
zon, ten gevolgo van de omwenteliuig om haar 03
ongeveer 4Vi> maal zoo .groot ia oG die van de
aarde. .
Siemeai hypothese verdient zeker de aandacht
mdat het een eérstn poging is om de wet van
liet bohoud van energie op ons geheet zonnestelsel
toepasselyk ta maken; om aan to wjjzen wat er
kan gebeuren met de zonnestralen die geen enkel
hamoTlichaam bereiken, en die dan, indirect, weer
*,ot de zon zouden titrugkeorea.
"Watcrstofjupcroxidc als bleekmiddel. Deze «tof,
ligenlijjk water met zuurstof verbonden. U al Bindt
818 bekend en men had sedert voortdurend al»
het ware eon vermoeden er van dat zij tot ietc
nuttigs kon aangewend worden, want telken*
kwamen voorslagen om haar voor het een of
ander doel te gebruiken. Vooral als bleekmiddel.
In 1830 raadde Dumas aan* baar tot het schoon
maken van «cbildary'eu te bezigen. Maar de
toepassing stuitte af op de mocieltjkheid om de
(tot te bereiden en te bewaren; want zjj Ontleedde
zich BA korten tyd van zelf. Tegenwoordig
echter zUn er meerdere Dnitiche fabrieken, di«
haar in t groot tegen niet l.o )gen pi-jjs leveren;
wel niet onverdund maar in ruiiu30üe:len water
opgelost, en zoodanig dat dit voch' mannden aau
een kan bewaard bly ven zoudur ontlet-d te woidcn,
indien itt slecht niet to warm wv)'d.t uu iu duis
ter, wordt gCfilllAlSt,
Het veelvuldig gebruik zal uu ook wel niet
uitblijven. Vaut er is eigcsrlijlt g«tn beter bleek
middel dau «lit. Chloor is eeu nubootsing vun
h t- 1 luituui-lijlio bk-ekcn, maar liet gul>i uik is
ibkwyls lastig en soms in 't geheel niet raogely'k.
Doch het watcrstofauperoxidu doet geheel wat
de lucht doet als het vochtigo linnen pp hut
gras door do zou bc-scbcncu wordt. Het is niets
dun zuurstof en watut eu er bly f t dus geen
vreemde stof in liet weefsel arhter. Vooral voor
dierlyko stollen heg ut het {?fcbruik toe töiiemcn,
liareu, vederen, zijde, been t-n n oor worden er,
na bcbo'irlykc voorhi.-1-oidiiig, nitrfU-k'-n'l uilege-,
b!«'jkt. WM:-schijn]ijk zul liet ooi: uls dc*iiit'iK-t'a
middel ecu toekomst hebben <-n zijn
rt'iiki-ki.ishci'l i* daai bij ct-n zna.lt van lielanjr, «lu leuiijlic
curbollucht behoeft ons dun niet niL-er te hinderen,
Gcfvntknsccrtl drttivcnsttp. \Yyn kan men
tii.'t (l-)or uitdumpiiifj van het water tot <-eu
kleiner voliiraa l'ieu^en of büiiüenxiv-i-cu, zooal-i
met melk o. n. zeo go.-d gelukt, omdat hut
ho..iilbt'stanrldeel van, de wyn, du alcohol tn nog itiulnre
harer bcstanddeelen, vkiclitia zi.ni .on ineituzO'idun
vtrdampcn. Jlaar met diuivwap, voorilut hutnan
du gist int; ondi-rworpen is gawei'&t, kan dit wel ge*
Fchiuden en Dr. Spriiigaiülilhu(.-ftiultiiliëe«nputeiit
voor dio huvrei'kiiig verkregen. In
vucuumpani)!'ji, zoodat de tüinpcratuiii- niet. h 'ojjer \vt/rdt
dan -10" C., heeft du condensatie |.-l:i»tri, b.v. tot
op con vijf-lo van het volume, terwijl het
vorItt-cff'iH product daarna dcor y's bpoedig wor Jt
nfgekotlij. Het kau dan randen tijd bewaard
wonlt-u i-n voe^t men bij dut (iruivc-nsap weer
w.iter in do vti-oi>c'lite hoeveelheid, dan kry'gt
men er door gihiin:; wijn vnn diu in niets
ver^c'.ilt vau dia wulku nien uit het verscho sap
b:r.'idt. .
Dezo zaak is vooral voor Italiëen Frankrijk v.an
b«-l;ina omiiat uit h-'t eerste land ina^it 's druiven
r.aar het laat si u woiJi-u gebonden om daar voor
do wijuljLi-L -idinK 1 1; dienen, t «r» ijl ook veel wijn den
zelfden \vejr vultft om in Frauktijk verbi-terd te
worden, li'ijkt dd zuak niet te duur dan zouden
zell'ülan<l-n, die geen druiven voortbreugeij, zich
op do wijafabrikatio kuuiic-u tüc'egguu.
Do Al?i
rj.il (JotiijiiifHtit d'Afiiitr/inces GcHcntlcS tlir .
l'ic" gevi'jtigd te I'arijs, en waarvan doII. H. L.
W.'fthfttn it Zoeu te Amsterdam, Hocfd-.Vffenten
ziju, h Jcft thasts c«i waurlioi-gfonds vau 210,(KVJ,000
frs. on heeft in Ne.forliknd in het tyd^bcstck van
20 Januari tot 20 Maart jl. aan nieuwe
Isvensv?rzckoriugen voor etii beürag van ruim 2.0ÜO.OOC
gulden gesloten.
Ds arronclmpraonts-rechtliiuik to 's Gravenhage
heeft op 17 Müirt The Singer Mitnuiacturing
Conipauy to New-York. biun-in NoJorland haren
hootdz«tel hsbbemin Ivalveratraat 25 te Amster
dam, in het R^iijk gesteld tegen den handelaar
in Naaimachines, den Heer F. P. J. Beek te
's Hagc, die naar het bjweren der Singer
Company, een inbreuk maakte op het eigendoms
recht van genoemdu Maatscnnppij op den naam
Singer", daar de jfedaogda naaiinscliines, niet
afkotnstLft uit do fabrieken van do eischeresse, aan
het publiek aanbood onder de benaming van
verbeterde Singer Machines."
DE HALFTASTEXD1G TE BRUSSEL.
Goddelijk wér begunstigde gisteren den oud
Brusselscuen Ommeguiig ot Cayalcüde, behalve
een Nqvorheidi-zegewagen f eer nwldclmtttig, voor
al de tuigen der paarden, welke verschrikkelijk
FJovel xraren.
? De restaurants werden nis 't ware overal inge
nomen, zoomede de koffiehuizen en bierlokalen.
Geheel Urussel was op de been.
Da jolige gezichten deden zich tot in den vroe
gen morden te goed aan lekker eten en drinken.
't Opera bal musquó was door een zwerm van
menscnen ingenomen. Men schonk er over de 800
(acht honderd) ilesschen champagne.
In do Taverne Goldschiuidt, waar men goed
weet te smullen, liej» 'tjtorm, wftt d;iiir wera
opgedischt en gedronken is fabelachtig.
Des morgens teu 9 ure, dat is heden, -kouden
dékcllnars eeni een oopenblikje huiswaarts gaan.
Jjjj Granger was 't hetzelfde. Kortom, om 10V«
uur kwam ik heden nog gemaskorden tegen in
zwaaieiuleu toestand.
Brussel. F. G,
KIEUWS UIT HET ALTE NASSAU.
Po directie van don- Koninklijken Schouwburg
te Wiiinbaden, he»ft aan da dames met hoeden
op" da toegang tot do stalles verboden, o nadat do
kiiiJvnirale hoogte er van den hecren in de
onmogelyklicid stelden, iets van het tooaeel te kunnen
waarnemen. *
Ook in Nederland heeft men, nn en dau, met
menig smiildecl te kampen.
Zoude men die monitors niet. tehuis kannen la
ten, of, do nieuwe Fransche hoed willen dragen,
genaamd La petite C-vpote". Zulks baucemtni'
mand 't gedicht (de schoonste, aller bezittingen).
Brussel, Maart 82, F. G.
JJet legaat van dt stnd Genève, Geschenken
krijgen maakt niet altijd rij te. Sedert de ver
standige stad Genève het legaat van 25 miilioen
van den hertog van Hrunswijk heeft gekregen,
is zij gaan uitgeven en verkwisten alsof er geen
einde aan kon komen; zoodat hare begrootingen
nu een steeds aangroeiend tekort oauwijzen. De
Geneveezvn willen er nu een eerezaak van maken
on^Herodiade, de nieuwe opera van Massenet, waar
over De Tyd de koningin van Belgjë200 hard
gevallen is, te hooren voordat tij te ParQa wordt
opgevoerd. Na rusael, enève. Maar het bl^kt
dat eene zaak van eer als deze duur kost. Eerst
l» er een inteekenlyit geopend voor de kosten^
toen er hierop te weinig inKtvchreveu was, heeft men
een groot concert met tombol» gegt*v«*n; toen het
concert «n de tomhola nog onvoldoende bleken,
bea'.oot men lölOO francs voor. decoratief aan de sta d
te Tragen. Deze aanvraag kon op geen ongun
stiger oogenblik komen. De stad was juist aan
'trekenen, en kwam tot de slotsom dat haar te
kort dit jaar byua 800,000 francs bedraagt, dat
het in 1690 meer dan anderhalf millioHtt gal tyn,
en dat op dien lijd. de stad den intrrest zal moe*
ten betalen van eene leeninu van 9 millioen, die
aan interest en aflossing 760,000 francs per jaar
noodig heeft. Juiat op dat oogenblik zullen in»
;evolgo een besluit van den bondsraad de
«tede|jke accijnaen ophouden. Kekent men nn dat
e uitgaven tha»s reeds 40 percent meer zyn dan
de inkomsten, kan men begrijpen wat die ctjfen ?
voor xtilk een stadje beteekonen. In deze uit
gaven telt de stadsschouwburg reeds mede
tot' een bedrag van 200,000 francs 's j»ars, of
met den interest der 4 millioen die het gebouw
gekost heeft, v»n 411,000 francs. En nu komt
men 18000 francs vragen voor doek en carton om
den tempel van Jeruzalem te verbeelden. Maar
het is een eerezaak: de Hérodiade te hoonn
vóór de Parijzenaara, al is het dan ook na de
Brusselaren, liet is een ziekteverschijnsel, dat de
moeite van het bestudeeren waard zon zijn, schrijft
?en correspondent; eenige Oeneveezen
i$nletter