DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Ho. 249 i ! J: i! .V: A'ntterdommer heeft oog en oor genoeg open voer de belangen van den handel om bare kolommen voor verdere bespreking open te stellen. Indien de firma's, die by het boven staande 100 groot belang hebben, hunne ad haesiö willen te kennïn geven door hè «enden van hun nanrakairt aan het adroi van B., bureau van Dt Amsterdammer, n spoedig worden bekend gemaakt waar een adres in dezen geest ter teekening ligt. Een Dat het moeilijk is het den mcnschen naar den zin te maken, ondervindt de opsteller van de Multotuli-cirkulaire. VVij walen niet wie deie xondaar is, maar dat hij veel op zijn Bemeten heeft, Schijnt uitgcrnaalU. We beginnen er naar tu .vertangen dat individu eens van aangezicht to u:Dgczicht te zien! ,Uat Multatuli echter den ouderdom onyerzorgf naderend, niet ontgelde wat thans in xyn naam wordt misdreven", roept -de Hoer Levy in het tia^delibiod uit, ? die in den schrijver van den ifax Havelaar metterdaad den letterkundig» vil huldigen. En wat is nu het misdrijf? üo Heer Levy zegt: ?Er is bedoeld of niet, in het manifest iets zwevends, iets onbepaalds, iets onpersoonly'ks, in één woord, iets dat, hoe vreemc hel klinke, te midden van overvloed, aan onlhou ding doet denken, en juist daarom onaangenaam aandoet. Men schijnt velerlei te hebben omgehaald, ten einde zich ontslagen te mogen rekenen om by' één punt, gelijk voegt, te verwijlen. Die schroomvallJgheid is verklaarbaar, doch xy had inlegendeei juist een prikkel lot rondborstigheid moeten weren. flions heeft het den schijn als wilde men beletten, dat in het veelstemmig accoord ettelijke gevoelige snaren werden aangeroerd. Het is als ware liet ontzeilen van klippen, dusver slechts UI ijk van leemanschap of styfi&tiBcke behendigheid, «akelukc aanbeveling mede. Waarom echter niet liever Jen Kring der getrouwen verkleind, dan op gevaar van. misverstand getracht hem uit te breiden?" f Wat al verscheidenheid." zoo vervolgt Mr. Lcvy, ?biedt het manifest in bonte mengeling aan! Mua .wijst op do behartiging der «belangen eener ver drukte bevolking." Men wil de bezieling der ?Ideeën" erkend zien. Men roemt den .voorstan der van geestesvrijheid." Den dichter gedenkt, de bestuurders van ncderlandsch-Indië laakt men. Den pleitbezorger voor de mülioenen bewoners onzer koloniën plaatst men «p een voetstuk en begeert tegen onwaarheid en onrecht een protest. , Waar is de draad, die in dezen doolhof veilig den weg aanwijst? Wat is bg zoo overweldigende sloffe het richtsnoer'? Waar bevindt zich hel mid delpunt dier onsamenhangende mozaïek? Welk beginsel ligt aan de ijlings afwisselende rpdewending ten grondslag? Indien men ter gelegenheid eener eerbctuiging ten strijde trekt, ware hut niet oneindig beter, oprechter vooral, kort en goed met open vizier den kamp aan te binden?" Men ziet het, de Heer Levy wil .een leiddraad, om tusschen zulk een bonte afwisseling van 'aan bevelingen een weg te vinden .... alles is hier onzeker, raadselachtig. En toch: even later lezen wij: «Deze .oproeping" toch heeft, in hoofdzaak, geene andere strekking aan die van een requisitoir. Op grond en naar luid harcr overwegingen zal een vonnis moeten worden geveld overhetregeeringsbeleid nopens onze koloniën. In het geding : Multatuli contra het Nederlandsehe Staatsgezag, zal de eerste in het gelijk gesteld moeien worden. Ik vraag : heeft het eenige verhouding, dat een dankbaarheidsbetoon den vorm aannemc eener ondubbelzinnige en rechtstreeksere beschuldiging ? ? Is de natie van weerszijden voldoende ingelicht? Heeft ieder volgend geslacht over een voorafgaand het recht van eigendunkelijke censuur, en behoeft daarvoor de uitspraak eener veelomvattende, behocdxome, historische critiek niet langer te wor den afgewacht? Mogen, zonder meer, en op ette lijke getuigenissen af, de woorden: .onwaarheid 1 en onrecht" met bestuur en bestuurders v;m jS'ederlandsch-lndiü in verband worden gebracht 't" Niet waar. de cirkulairc zelf heeft Mr. Levy, de gewenschte leiddraad in den doodhof in han den gegeven. Zij is duidelijk geworden, zij bevat een requisitoir ! ! Wjj geloovcn juist dat de cirkulaire den Heer Lcvy wat al te duidelijk is. De zoo ordelievende pen van onzen hooggeschatten. medewerker richt eerst verwarring aan en daarna hoort men Itcni verbaasd vragen: waar is hier regel en leidwüst op de belangen eener verdrukte be volking. Men laakt de ff) bestuurders van Ncd. Indië. Men plaatst den pleitzorgör voor de milliooncn bewoners onzer. koloniën op een voetstuk.... maar, vragon wy, zijn deze drie niet één? I)c boute mengeling neemt reeds dadelijk zeer in bontheid at. Wil de Heer Lcvy Multatuli alleen als letter kundige ceren, dit staat liem vrij ; maar den steller der cirkulaire als een misdrijf aan te ? wrijven, dat .hij, bij het geven «n can eercblük aan Multatuli, allereerst denkt aan hetgeen deze «Jicht:.-!1 voor Indië.DEBu, ? schijnt ons onre»;>Hjk toe. Het iemand tot een grief tu maken, Uut hij begint met Multatuli als strijder voor de rechten ? van .den Javaan vqorttótelJcn, om daarna i.og te wijzen op z{ju verdienste als denker of dichter ? "heeft o. i. auun zin. Het misdrijf schuilt niet in do cirkulaire, maar in Mullatuli ; hu heeft zich als veelzijdig begaafd tioen kennen. Hij heeft gehandeld cu gesproken, geschreven cn'gudicht. " .. \Vjj zullen met dan Hoer Levy niet strijden over Mültntuli's verdiensten op een ot' ander gebied. Wy' zouden het in menig opzicht cf'ns zijn, .maar ook niet zelden verschillen. .iielfs ThorbeckVs schim. Jaten wü tuut vrede! Wji streven naar eendracht en n i i- 1 imr vcrduéldhcid, ookbijdit huhlebctoon. ?Versterking van liet gcmeunscliapsgevoel, zeegen wij met den Heer Levy, zy ons doel." Maar mogen wij daarom het feit voorbijzien, dat Indiö en Nederland MulUtiili allcerst hebben loeren. kennen als een verdediger van do rechten vanden ? Javaiin 'i Dat ,iJÜ jaren lang door hom te ?vergeefs recht ia üisvraagil? . Dat zelfs .het Handeltblttd, ïiviti iioi.'iiil aU tie m;in van' wiun een krachtige l i» iiilü.'gian tot lisrvormins'vun deloostanin liisuücde? Dut niet alleen de Heer Bccgama, did.'/elf.in Lebak. vertoefde, m-\ar tal van Üjj-i'i(Ji:cht.- ambtenaren |n;t gebrekkige van ons lailisi-li Ucïhuir w-kermen en enkele .hunner de cirku'jitu niet imn ?naamteckcning bekrachtigden ? Wal de liLvi' LÜVV wil, ? ??eennuldc alleen aan dj fctlvr&UKilicc talenten van D. Dekker is o. i. , onmogelijk. \Vaarliik, tot Multatuli lë komen c i h-.'iii te zeggen : hier bieden wij U een eereLijk mm, maar wcut wel, dat het doel, waarvoor KU ' ? Bv'luefd ? en geleden hebt, in -ons oog, '.vii... biuak" isejf vergissing of een .aan 't nusdudi'ge de inbeelding is geweest, ? de Heer Ltvy moei hel afkeuren. Iciuatid die '£> jaar te oed' om recht- heeft gevraagd, op zy'n G2slo nu uug hut leven tu konten verbitteren, kan r. Lcvy's oogmerk niet zijn. Daarvoor a zijn geest te objektief, zijn gemoed te vriendelijk. 'gv .Mr ?Staatkundig Overzicht. . D» frantcha liberale dagbladen verklaren tien xevr ingenomen met do uesliisiog door den 8«* ? naat usn opiicht* van het wetwntwern tot invoe ging vaa den leerplicht on tot neutraal onderwijs genomen. De katholieke gaeeteHjkheid treurt over we bedotten e». van haar standpunt terecht; aveateer als over d« herhaald* uitdrijving der lede* van niet erkend* geestelijke orden. Een inter pellatie dien aangaande in de fransohe Kamer door den bisschop Fwppel tot de Regeering ge richt eindigdo ttet het aannemen van eene motie, waarbij met eene verpletterend* meerderheid de minifer ia het geluk werd gesteld. In 't alge meen staan da roken voor d* kerkelttken leer slecht De Kamer U blijkbaar anti-kerMjk, Had de miniiter een voordracht ingediend om tweo eedsformntos aan te bieden, waartuuabcm de be trokken personen «ouden kunnen kiezen; de kommini* tot oodenoek van dit ontwerp wentelt! maar Mae formule on wel eene, die door de atheïsten ev»n goed als door de thefiten kan worden uitgesproken, De mioitter van Oorlog heeft een ontwerp tot herziening der legerwet ingediend en evenswr ia van Gambetta't zijd» een voordracht over dese ?aak aangeboden. De kredieten voor oorlog ign met bijo» algemeene itemmen goedgekeurd. De benoeminir van de begrootJDM-kommitsie geheel in r»nti-Gambetti**i»ohen geen, maakt* da part ij van den groot en volktredeiuuir gramstorig Niet bet minst «iet raeu in de verheffing van Grevy't «choonioon Wilton op den vooriitter»«toöl dier kommissie een foort van hatelijk* beid aan het adies van Ghtmbctta. Berichten, als zon men in Tunii op nieuw itr|jd te gemoet gaan, worden officieel tegeugeiproken en het krediet van 8 mill. frcs. voor de Icotten der bezetting gedurende de laatste drie maanden werd na eenige woordenwisseling toegestaan. De franache rugstnacbt aldaar in van 45000 men tot 39000 verminderd en zal weldra 30,000 man be dragen. Tot eenigcn troott voor do fraoache klerikalen strekt de verworping van de scheiding van Kerk en Staat door de kommissie, dio üoysiet's voor stel betreftbndo het konkordaat moest onderzoeken. Het engelache Lagei-huii heeft de voordracht van Gladstono om hetobstructionisme in het parle ment |t o breidelen nog niet aangenotnan.Eenige liborabn voegen zich bij de opfositie, die- bepaald wil b«bben, dat sluiting van het debat door twee derden van de aanwezigen kan worden bevolen. Tooh BctHJiit d* uitalug iu- Gladstooe'8 voordeel fb zullou r. i; u. Do premier maakte van deze zaak een kabinutghwestie. Een amendement dat' een meerderheid vah tweo oerde der stemmen eischto is reeds verworpen. BU dezo ditkaasie* heeft Gladstone zich over Paruell en de zijnen uitgelaten, en, hoezeer hun afwezigheid betreurende, zich beslist verklaard te gen hun toelating -tot deelneming aan de diskmaio over de weUvoordracht betreffende het regle ment van orde. De iarscbe toestanden blijven zooala au zijn. Moorden en *vechtpart\jen komen veelvuldig voor. De minuten erkenden, dat de dwanRwetten onvoldoende werkeu, doch onder langdurige toe juiching van het iluü werd de bedreiging varnomen, dut, zoo nooditf, scherper maatregelen zouden worden toegepast. DB Engelschen nebben cich er aan geërgerd, dat de Traoavalora pp hun feestmaal niet het earat, maar slechts in do vierde plaats op do koningin hun soezcrein, hebben getoost. Ernstiger gevaar voor Engetands invloed in Zuid-Afrika, aan deze te Innt gekomen tooet, is het besluit van het Kanpsch parlement om het Hollandach voortaan met het Eugulsch ia de vergaderiug gelijk te stellen. De Basuto'a zullen dan toch verder met rast worden galaten. Zij hebben hun wapers, gelijk do Transvunl haar onafhankelijkheid heeft gewonnen. De ministers der Bondstaion, zullen het ge noegen hebben in de oento helft van April over het tabakfmonopolie te rcdeneerco. Na hetgeen men van de stemming des landa ten opzichte van deze voordracht ia te weten gekomen, syn er aangenamer onderwerpen voor een minisïrieel kollege ;?m «ver te redetwisten. Do kérkolljke wetten,' bosnoeid in htm t jt-tekeni», daar de discretioncnire mncht der Regeeriag alechta tot April 1883 zal strtkken, werden ueuigszins geamendeerd door de konservatïoven, en kerkelijken aangenomen. In de spnansche Cortes ia ook de Noord-Borneokwestie weer Ier sprake gekomen. De onderhan del i ugen duren, volgens den minister voort op den grondslag van do erkenning der apaaruchü souvereiiiiteitsrechten over den Sollük-archipcl. Ook Duitschland ia by deze onderhandelingen betrokken. Skobeletf heeft weder van zich doen spreken. Ü zou nogmaals getoost hebben aan con offi cieren-diner, op een regimentbfecst ter zyner eere gegeven. Dit wordt officieus tegengesproken. Kiet echter, dat uit Belgrado een adrei met on geveer vier honderd handteckcningen aan den gcnernal is gezonden om te betuigen, dat do denkbeelden door heru uitgohnzuind, die van vele Zuid-slaven zyn. Ook blijkt uit dan arbeid, mede aan 'hen ? toevertrouwd' om Turkfistan ta organiEeevcn, dat do ongenade, wanrin hU gevallen neet, Hint zwaar drukt. Inmiddels hebben da vriar.d-?ohapp?liiks'n betuigingen tusrchun den C^ftur an Keizer Wilhelm phiuts. Arrestatii'n van Ni lii listen blijven aan do orde van den <l.i;'. Nu meldt uien uit Petersburg wn een enqelKc'i Lilad, ilut. eni ilur leden van het uitvoerend komitó non wuidpclief daarvan, in hechtenis is genomen. Tuch viuden (ia nilulistcn nog t ij 4 pn gel'.-^ouhi-id om hun op'oer^te. b'aden uit to geven. Ook da Joden. vervolgingen zjjn nog niet gclieel geëindigd un de mnatrfgolcn dio do lle^eeriui? noemt ui» üe te voorkomen, gelijken zelf to veel op vervolgingen, om geen afkeer to wekken. ?In Egypte speelt bet zoogenaamd nationale in in ij ter ia den Imfis; het antwoordde <>p du be denkingen van de kontrolcur--, dut de ItHgeering Btipt zul xijn in de handhaving dor gctrolïen schalJreffe )i»g, doch verzekenugen van dozon aard wekken we i ui j; vei trouwen, (jerucht^n omrent do arzcitting vnaden Khcilive zijn iti omloop. Spanje, Frankrijk uu itiiüti zenden miaaies naar Marokko. De Amerikanen, in 't bijzonder do New-Yorkchei gemeenteraad, zijn ontevreden over den geinut der Unio ta Londen, omdat hy zich do lelatigen der amerikaaoacho Ieren to weinig aantrekt. Allerlei. li. JODENVERVOLGING IN RUSLASD. Dé schandelijke Jodenvervolgingen in Rusand, hebben do lleeren P. Hartinf. C. II. U. Buys Ballol. C. W. Opzoomcr en W. MaÜinckrodt to Utrecht aanleiding gegeven een op roeping in de dagbladen te plaatsen, teneinde Iden te vragen voor de beroofden en vereven Israëlieten in het Oosten. Zij spreken daarbij levens den wensch uit, dat ook elders Comilé's gevormd zullen worden, die, gelijk zij ie Utrecht, in dezen geest werkzaam zulten zijn. Het znl niet noodig wezen deze joging te Amsterdam aan te prijzen. Een jomilé als dat to Utrecht kan ook hier niet uiibtfyven. liet verwondert ons dat het niet reeds testoat. Wachten dé Christenen dat de Joden zulten voorgaan of omgekeerd? Gunnen deze genen het voorrecht het eerst van hun humaniteit het bewijs te leveren? Zoo lang deze beleefdheidsstrijd duurt, stellen wy gaarde bet bureau van ons blad - open voor de onivannt van giften ten bebowe der Russiicjie lèraöüalen. B\j A. C. de Raedt & Cle alhier veneneen deaer dapeu: De naderende Europeacke Revolutie in verband btschotttcd met den toestand en de be langen van oiu Vaderland; door een ttaattman. Waanohijniyk heeft de setter deze font op *|j rekening, maar het i» coo: er ataat een letter te weinig w den titel. Mon gelieve te leien: ?door geen staatsman". We kunnen ooi voorttelleo hoe de schrijver ia i|jn club gezeten, eens op ijjn praatstoel, tot diep in den nacht i\jn iociettitsbroeder* wakker houdt met allerlei aoort van viervoetige waarheden, 't Heelal ia één menichenhoofd, 100 denkt men onwillekeurig ? en toch ?preekt de man bevattelijk al* een huUvader die aan zijn kindereu de geachiedenii van Jocef ver telt. Een xeldsaam voorrecht helder en dege lijk tegelijk te kuonen «ijn. > D» dkgblAdea b»v»tt«n Het HnHiitlHtad; EngeUnd en Nederland (Suriname). ? Do nltrnwo belMtlDS-vcrordeniDg. ? Do Multatalibowoging. (iloor Mr. J. A. LOTJ). ? Pnangarbold in Indit>. A'i«MM>« JioUfrdamteltt Courant: Boraeo lu hei Eatful«cho parlement, iltt Vadvlnxd: Inditoh* Dlplom»U«? ? D« inkrim ping van ont TOtüng*t«l»ol. liet Kieuiri van den Dag: Intornitionilo-Kolonlilo- oh UitnwibudeVteBtoaarteUlng ta Amitordam In 18&3. ? EonJberlnuiMlngMndaitorventdkgendorO.-I.Comp&Knlo. turoHt; Een »DtJ-revolutii>n*lr K»binot Courant; L»ndTerhaklng ea volin.Imttrrdamtelit Courant: Hoi wet»voortt«l Lohmtn. ? Een rodo, atn de wiurheld gotoetgt (van SCallor in de Eerste Kamor) I. II. in. ? Doctrinaire batwtarrlghoij (üfttcicri van gcxondhold). Dagblad ra» Zuit-HoUana en '? Grovmhayti Partijformatie. Standaard; Hot Toor»tol-Lohman. ut Tijd: GreniTerandeHn» tuuchon Amsterdam on Nieuwor-Amstol. ? Privilegiën voor do byzondoro sohool. . DE HANDELSSCHOOL. De gemeenteraad heelt in zijne zittingvan Woensdag jl. een zeer gewichtig besluit ge nomen. Wederom was het lasüg vraagstuk: de hervorming van de handelsschool aan de orde en nu zou dan eindelijk een beslissing worden genomen in een zaak. die reeds ge durende een paar jaar op het programma stond. Men zal zich herinneren, dat de vele kluchten over do weinige vruchteu die deze inrichting naai1 het oordeel van den handel afwierp, steeds beantwoord werden met de verzekering dut het voorbereidend on derwijs te gebrekkig was, en to weinig aansloot, dam' de leerlingen die tot de Han delsschool met dricjurigtm cursus werden toegelaten, van verschillende scholen afkomstig waren. Zij, die deze verklaring van de onvoldoen de resultaten van het onderwijs gaven, kon den natuurlijk gemakkelijk het middel aan wijzen dot tot herstel moest leiden. Veran der den driejarigen curcus in een vijljarigen, m. a- w. zend de knapen, als zij de lagere school verlaten, dadelijk op de Handelschool en het onderwijs, dat gedurende vijf achtereenvolgende jaren aan dezelfde IK richting--? gegeven wordt, zal geen reden tot klachten meer opleveren. In dien geest adviseerden de inspecteur van het M. O., de directeur van de handelsschool, Burgemeester en Wethouders, «n zoo geschiedde het, dat er een voordracht werd ingediend tot reorreorganisatie der üandelschool, volgens welke de cursus een vijljarige zou zijn, de drie (natste jaren meer bepaald ' voor handelsonderwijs bestemd. De reorganisatie bestond vervolgens in een geringe wijziging van het aantal les uren aan de verschillende leervakken toegedacht, doch eigcntltjk kwam zij in hoofdzaak op niets anders neder dan een verandering van het aantal cursusjaren. Dat de school zelve naar een nieuw beginsel zou worden ingericht bleek inderdaad niet, Het liet zich vermoeden, dat deze voor dracht op grooten tegenstand zou stuiten. Reeds vroeger had de lieer v. Nierop de Handelsschool gekritiseerd en wel door er op te wijzen, dat de natuurkundige vakksn in het programma te zeer op den voorgrond inden. Z(j waren z. i. oorzaak dat het on derwijs, weinig, praktisch in gehalte, ie-veel tijd vorderde, de jongelui te zeer afmatte, zonder hen bekwaam te rnaken voor het beroep dat zij zich kozen. Mannen van ervnring als wijten de Heer Regtdoorzee, uitten gelijksoortige klachten, en wel niet zoo be kend als de mensen van Plalo, maar toch nmelijk algemeen befaamd, werd de kip der Handelsschool. Een kip nl. door de aanstnande kooplieden geanatomisecrd, en door Mr. van Nierop's vermelding in den ge meenteraad aan de vergetelheid ontrukt. Dit eene feit was niet de oorzaak eccer ontluikende oppositie tegen een te ver door gevoerd onderwijs in de natuurkundige vak ken. Karpcrs, hagedissen en andere dieren kvvanicu. daar onder het ontleedmes ? en bij een bezoek- onlangs aan de school.ger bi-acht, luid-Mr. van Nier.ap een uur lang de retitiiiTHMi wan het menscnélijk oog m vecl>und met het pjltonisine lioorcn verklaren.. De jongelieden genoten niet alteen -van deze kwsuii up du school maar moesten dei-gcJijta leerstof yerder te huis verwerken. Dier en planlenkuiido werden nis zeer ernstige leervakken beschouwd? wat zij ook inder daad /.Ijn, mits men haar slechts niet be tracht als middelen om jeugdige kooplieden lc vormen. De natuürkutiüi^w vakken moesion besnocid, zoo mogelijk, met uilzondering van scheikunde, voor zoover die met warenkennis-in verband staat, van de school verwijderd worden. Dus was het advies der Heeren Delprat, v. Nierop on den Tex leden van de kommissie van toezicht op .het Middelb. onderwijs. O. i. een zeer juist advies. Immers op een Handelsschool zijn zij oven weinig op haar plaats, als zij dat. zijn tot voorbereiding van den jurist, dan theoloog of den litterator.Ue natuurkundige wetenschap pen slaan to hoog, zijn te moeielijk om, zon der ernstige studie tot eenig nut te leiden, ? en boe kan ernstige studie gevorderd worden van jongelieden, die een!» talen, geschiedenis, aardrijkskunde, sUathuSnoüdkunde, waren kennis ens. enz. moeten Ueren? Vermindering van leervakken, de steeds lui der klinkende eisch van peadagogen en ouders, en de verzuchting van alle leerlingen, ziedaar waartoe de Raad op Mr. v. Nierop's krachtig, en we mogen zeggen, onweerlegbaar pleidooi, gesteund door de Heeren Den Tex en Delprat, besloot. Wij twijfelen niet, of de burgery zal met ingenomenheid van dit besluit kennis hebben genomen. Maar niet slechts in dat opzicht leidde het amendement van de Ileérea Delprat c. a. tot reorganisatie; do school zelf, als afzonder lijke inrichting, wordt, op hun voorstel, naar oen der H. D. S. met 3 jarigen cursus over gebracht. Een finantieele winst van plus minus f 40.000. De Handelsschool zelf, met twee jarigen cursus, ? zal zich aansluiten aan den driejarigen cursus van die IL B. S. Het schoolgeld der H, B. S. wordt op dat der tegenwoordige Handelsschool gesteld, d. i. f 100.? Zoo zal er dus naait bezuiniging, een beter voorbereidend onderwijs voor den Handel kannen komen. De gebrekkige taaistudie kan, ten gevolge van meer beschikbare «ren voor dit deel van hét onderwijs, winden .en verlost van de groote ballast oppervlakkige wetenschap, zullen de leerlingen degelijk ontwikkeld kunnen worden in datgene, waar voor zij allereerst zich naar een Handels school begeven. De beslissing van den Raad is gewichtig als een eerste stap in een betere richting. Hier, waar de wet op het M. 0. niet dwingt, geI ruikt men de vrijheid do Overtollige vakken af te schaffen, üe onderwijzers, als vak onderwijzers, kunnen niét nalaten voor hun vak zooveel uren mogelijk te vragen. Deze zucht pleit voor hen. Doch men weet het, de jongelui worden daar de dupe van. Dat flinke, energieke, ondernemende kooplui ge vormd worden door eene overstelpende, af mattende studie van allerlei, niemand zal het gelooven. - Het is zoo: men kan zeggen de Handel zelf moest hooger ontwikkeling van de toe komstige kooplieden vergen dan geschiedt. \Vlj zullen dat niet tegenspreken. Doch de gewone Handelsschool kan die niet geven, niet in dezen nisch, .als die bestaat, voorzien. Wil men wetenschappelijk gevormde koop lieden, dan stichte men scholen als te Parijs en Antwerpen, waar een onderwijs wordt ge geven dat een voortzetting moet heeten van het M. 0. Een inrichting van onderwijs, waarvoor de toelatings-leeftijd der leerlingen 18 d 20 jaar is; .aan zulk onderwijs,schijnt hier vooralsnog geen-, behoef te te bestaan. UIT DE MAASSTAD. Rotterdam, 29 Voor do liefhebbers vaa concerten, voor zoover _J geen lid z^u der sociëteit Harmonie, heeft de laatste week van Maart eene verblijdende ,vernissing opgeleverd. Maandag avond hebben, zoo meldden de locale Wadin, de leden dier sociëteit, beter dan onder hareu officieelen naam onder dion van ?den Doel" bekend, in eene buitenge wone vergadering op voorstal van hot bestuur besloten ?eene prijsvraag uit te schrijven voor de verbouwing der groote zaal ea der societeitalokalen. Langs dion weg wenscht men een plan te' verkrijgen voor een grootsch geheel, onder anderen bevattende oene zaal voor concerten, enz., die ruimte oplevert'.voor een paar duizend personen." Nauwelijks kon ik mijne oogen geloovcn toon ik dit heugelijk beticht las, want zulk een Hink en doortastend besluit was moeilijk te verwach ten na hetgeen er over deao zaak al zoo ruchtbaar waa geworden. Toen in 1877 de prachtige terreinen, waarop de bedoelde groote zaal on de Bocii'teitfllokalen staan met hunne schoone. en lommerrijke ruirne plaats, op uieuw voor 75 jaren op jsoer gunstige voorwaarden door do ceraeente in erfpacht aan de sociëteit werden iifgcstaanf bracht het voorgeepiegeldo vooruitzicht op oen nieuwe concertzaal or zonder twijfel het zijne toe l)ij, om de meerderheid van den raad tot het prysyfoven van Zoo kostbare terreinen voor zoo gerumien tijd te doen besluiten. Eene verplichting tot het bouwin dier taal werd echter niet in de voorwaarden opgenomen, on sedert wireo ruim ?i jaren verloopeu zonder dat verder iets meer vau hut plan vernamen werd, hoewel er zeker iu onze stad niemand was dio de groote Doelezaal, onze eenigo concertzaal, voor haar doel geschikt en uit hot oogpunt der veiligheid voldoende achtto. Daar kwain'ilo ramp van het Ringthealer te Weenon; allerwego deed zij eene paniek ontstaan, waarvoor alleen ons gemeentestnuronaandoenlijk scheen. Een maand later bleek echter dat dit iu zoo verre slechts schijn geweest was, dat er niet onmiddellijk vaa overheidswege maatregelen ge nomen waren; er was in alle stilte en mot een koel hoofd een nauwkeurig onderzoek ingesteld naar don toestond onzer, gebouwen voor opoubaro vermakelijkheden. Een zaakrjjk rapport verscheen, waarvan do verdiensten niet te loochenen zijn, ook al m eon t men dat de deskundigen ten anrechte meer op hot gevaar voor brandt dan op Bet nog grootrr gevaar voor paniok.-in groote, toet. menbchen opgevulde zalen Itet. oog güvëatigd /hadden. Uitdrukkelijk werd daarin op. deu. vootgi'ónd gezet, dat de deikwidfgen by'IntB* oatterjoek onder meer byzondiir in acht g«tt*m*«-'hadden, ?dut met dem verbouwing' der Coüsizaal, fa gevolge, h et contract, jn het voorjiiar.van 1882 «alworden aangevangen. DashnttoJhio- schijnen reeds aan stonds, op grond van. dit rapport, door htt gouieentcheituur biet betrekkini} tot die xaol zulke maatregelen bevolen ta eyn, dat èiide Toonkunstcoiicerteii én da uitvoeringen van het Aesietitch genootschap niet moer daarin konden plaat» hebben. Alhoewel niet bekend was welk con tract bedoeld kon zjj n, bleek uit de aangehaalde woorden toch voldoende dat.in dit jaar de zoal ?verbouwd" tou worden. Daar onder .verbouwen" moeilijk iets anders verstaan kon worden dan r verbeteren, oplappen eni~ .scheen voor goed da hoop vervlogen, dat -op'd« terreinen van ?den Doel" ooit een nieuwe en doelmatige concertzaal zou verrijzen. Maar daarentegen was 't ta ver wachten, dot mot de ?verbouwing" ta eerder tou wordeu spoed gemaakt, nu twee belangrijke huur ders der taal, Toont tmst en het Aestket. Gen^ baar den rug hadden toegekeerd. Maar zie, plotseling komt het bestuur der sociëteit de Botteidainmcrd mot do blijde mededeeling ver rassen, dat hot onder ?verbouwen" verstaat het vervangen vau do bestaande oude en leelljke ge* bouwen door niouwo lokaliteit en ?volgens eun grooUch plan." D R 'te beter! Ingevolge welk «contract" dit geschiedt, i* nu volkoueu onver schillig; Rotterdam heelt thans het vqoraitiioht op een nieuwe, onzer stad waardig* concerttaal, waarin wij rottig aohoone nnjsftk sullen kunnen' oanhooren, tondtr door d« gedocht» gekweld te worden dat w|J b|j het ontstaan eener paniek waarschijnlijk of platgetrapt ea doodgedrongen of van een steile trap op eea tteanen vloer geworpen tullen worden. En niet onbeduidend ook is het vooruitzicht dot weldra de leelUke en bouwvallige todetaiUlokalao asn de Coolvwt lullen verdwijnen, want dat die in °*n'8 ?grootsch plan" touden kunnen patsen, aal wel niemand beweren. Een nieuwe concertzaal en een nieuwe oahouwburg in 't verschiet l 't i* bijna te veel opeens om t te kunnen gelooven. En dan beide nog wel de vrocnt eener prijsvraag in on»e van architec tonische schoonheden too uitdeelde stad! Wie had voor nog slechts weinige maanden looveet schoont aan Rotterdam durven beloven? Tooh is dit nog niet alles. Wie in de laatst* jaren onte stad betoont heeft ea die van het station bij de Delftsehe Poort is binnengetreden, tal tonder twijfel getroffen geweest t|jn door het vuile, onoogelüke buurtje, in de diepte links van den stationsweg gelegen. In tijden van epidemie, zoo werd my onlangs door een geneeskundig autochtoon verzekerd, is dit steeds het broeinest van besmtttittg, om van andere niit minder aanitootely'ke ongelegenheden in gewone tijden nog maar te twijgen. Dete Augiasttol tol, naar ik verneem, niet getuiverd, maar geheel opgeruimd worden, en een eerste stap daartoe schijnt mij oene overeenkomst tussohen den Staat, de Hollaudsohe Spoorwegmaatsoh. en de gemeente, dezer dagen den raad ter bekrachtiging aange boden, waarbij zekere gronden aldaar in eigen dom aan de gemeente overgaan, die zioh tot ver betering van den toestand dier gronden verbindt. Hoever die verbetering zich uitstrekt, weet ik niet, door dit moeilijk is na te gaan zonder de bij het voorstel gevoegde kaart te raadplegen, welke echter niet to mijner beschikking is. Maar sedert eanjgen tijd «taan er ia dit buurtje bakens als verblijdende teekenen van verbeteringsplannen, terwy'l de huren der akelige krotjes, waarin daar mensohelijke wezens wonen, naar ik boor, zy'n opgezegd, zoodat de hoop inderdaad niet ongegrond schijnt, dat dit ouoogèlyke buurtje verdwijnen zal. En daar de toestand onmogelijk erger Kan wordea dan die nu is, beteekent ver dwijning derhalve ook verbetering. Tegelyk met de bedoelde overeenkomst is aan de leden van den raad een voorstel van B. en W. rondgedeeld, tot wUziging van het tarief en da voorwaarden voor ae levering van gas door de gemeentelijke gasfabriek op Feijenoord, aan de overzijde der Maas. Aanleiding tot deze wij ziging was eeno vraag van de directie der be kende fabriek van stoomwerktnigen aldaar, op welke voorwaarden de gemeente het gas voor de verlichting dier fabriek zon willen leveren. Of het antwoord van B. en "W. op die vraag de di rectie bevredigen en haar nopen tal verbruikiter van gemeente-gas te worden, blijkt niet, maar ook afgescheiden daarvan, ton ik dat antwoord van het bestuur eener gemeente als Rotterdam toch moeilijk anders kunnen noemen dan ?fcrënterig". De prrjs van het gas is thans 10 cent per kub. Meter, welk hoog bedrag zich volkomen recht vaardigen laat door het feit, dat het aantal par* ticuliere gasverbruikera op Feyenoord nog teer gering is, eenvoudig omdat er nog zeer weinig menschen wonen, en de gemeente derhalve bij do bepaling van don prijs, rekening honden moet met da betrekkelijk groote kosten der straat-, brug- on havenvorCchting, welke natuurlijk bjjha uitsluitend ten goedo komt aan die weinige be woners van nicuw-Rotterdam. Tegen de billijk heid dezer van hen op die wflze geheven gasbelasting is zeker weinig in te brengen. Maar nu de gemeente een consument kon winnen, die blijkens de stukken in 1681 heeft verbruikt 46000 kub. Meter gas, kan derhalve de>e belas- . ting voor elkea verbruiker belangrijk verminderd hebben. Men zou nu, dunkt mjj, een voorstel tot verlaging van den gasprija verwacht hebben, maar in plaats daarvan heeft de commissie voor de gasfabriek voorgesteld en hebben B. en W. zich met dit voorstel vereonigd, om het tarief te be palen als volgt: voor de eerste 2500 kub. M. 10 ets., voor de volgende 2500 knb. M. 9Vi ets., voor de volgende 5000 kub. M. 9 cis., en zoo verder met eon halve cent afdalende, totdat do normale prys na een verbruik van 35,000 kub. M. wordt O ets. Het ligt voor do hond, dat dit voor do kleine gasverbruikert eene onbillykheid is, daar zy 10 ets. betalen voor hetzelfde gas, het welk de Fabriek Feyenoord tegen gemiddeld 7 a 8 cta. verkrijgt, en misschien zou 't voor strijd lustige gasverbruikers een schoone ^aanleiding kunnen zijn om de grondwettigheid van het be sluit te betwisten* omdat het een previlegio in zake belasting in ' zich "«luit. Maar gaarne Iaivt ik ann zulke en anderehaarklovers delief hebherjj do zaak uit dat oogpunt te onderzoeken; wat mij in 't voorstel hindert, is de kleinzieligheid. De kosten der openbare verlichting kan de gemeente door de exploitatie volkomen laten dekken, daar tegen kan geen bezwaar bestaan, maar dit moet niet geschieden door de ? verbruikers beneden 15000 a 20000 kub. M. 'sjaars 20 a 30 pet. te voel voor het gas to laten betalen; do prijs moet voor alle verbruikers dezelfde zijn. ? Het'priteadvies op het voorstel van den heer van Weel c, «., om óók in het oude Rotterdam da ftas-oxploitatio in eigen beheer te nemen, laat nog steAls op zich wachten, en hoewel de tijd meer mi meer driugt zou men thans de voorstellers bijna gelükwenschen, dat dus de beslissing nog wel eenigentijd zal' uitblijven. Want eon voorstel nis dat tot bepaling van den gasprijs op Feyenoord zou zelfs den warmsten voorstander van gemeente-exploi tatie huiverig kunnen maken om voor het beginsel van het voorstel-van Weel zijne stem int to brengen. G. UIT DE UOFSTAD. No. 90. Mureunvaanwinst; Nieuwe wnlerpas-Uator; Overkluizing schelpgracht. 't Gemeentebestuur >. af hè Jen oen opheurei.d :yk vaii kunstzin; op de verkooiiiiijf van »«htlderyen, nagelaten door den ho-i''leihuik, wnnlen twee prachtige stukke» ..vMi:NV«ii**nl:riich Vncr het Gemuaiite-museutn aanguktjclit. '* KUI-H'C, <?'?/» Binnenplaats Iff het stadhuis tv Kuilenburg \oor~ stellende,' gold ? 2500. ? terwijl het. twaüfta stuk: efc oude Vleeschhul te 's Gravetihage. vo ir ?710, ? in 't bezit der Gemeente kwam. Imlfidaad we mogen ons over die ainwmit voihlyden, en 't als een eerste en loltVly'ko schrtüi aanmerken, die de Gemeente ilfod «p 't geltie.l van kunstzin. Een luid ?huerra' l >to<-g da,u »->k te midden' der vele liefhebhcrj op, ïo«n, hoid i stukken bleken bestemd to zijn vour t rnu^uin ia den Haag, dat nog zóó arm ij oa reeds zw ruk had kunnen zyn. ' De Raadszitting van eergisteren RA f er ook blijken van dat de kuustzin or niet op ri*rmii.dert. De voorgestelde square, op 't Plein, Me ongeveer 6 duizend gulden zou kosten, werd gelukkig afgestemd en zeer terecht 't Plein, dat met afja druk tramweg- en voetganger we.keer reeds niet te veel ruimte aanbiedt, zou, ingericht tot square, zeker d« vrij» passage in alle richtingen, ten eeuemale hebbeu .belemuin-d en door den voorgenomen aanleg met perKjus de gedaante aangenomen hebben van e«n pofferrjcspan, roet Imrtjes en *t«rretjes. xWiLuiaa iets tot veraangenaming der omgeving, van het plein don u, weluu dim leago men or; rondom het 8tauilUecl4 V.MI . den Xwy'ger, oen ferhooad bJoeinpoik aan, ot. mvt 't oug o» de beperkte No. 249 DE AMSTER D#A*M'M'E R, WE EKBLAa VOOR N E D>R LAND. ruimte van t Plein, heeft men don ook allee gedaan wat slechts te begeeren waa. JI«a baadele er dan in vredes naam niet 100 dwaas mede, als men t nu doet met depUatsiag van de hvrdsteenen trottoirbanden om dis fontein vin DMtHKeulc. De» staat, «oool* natuurlijk is, yuivei1 waterpus, al lijt t{j te midden van eene hollende en dalende straat. In plaats van nu die b.mden eveneens waturpos mot het plateau der fontein te leggen, breugt men t« nu in den o i nol vorm nau op list vei-schilleod peil dor twee gedeelteu Baukastroat. soodat er na een mieitand ui peborea worden, die zelf in t oog van e«u kaUrnktisch manach onuiUtaanbaar aalwordt5n. Docli wat ge«ft men daarom; eerst aal de Imid^teen ge'egia woideo, looals de waterpasjichitect het wild», en als dan later vele stem men togen dien wansmaak «allen t\jn opgegaan, luofc men immer.» ? ofschoon «teed» ten iraete der gemeente ? lijd en geld genoeg om dien llnter te herstelltm. Oob, kan er dan nooit iets Kciiinakt woiden, op een», tooals 't behoort tu »ij'i i* Uut verwek van de Il.tl. P. O. Evers c. s. om oen gedeelte van de Selielpsloot te overkluizen (waarop ik in u*. 39 van liaagsche Penkraisen weet) werd bfj de cominiasfo van fabricafre guottig ontvangen, onder voorwaarde dat de aanvragers da nellt der kosten, op ongeveer / 40.000 goraalud, loudtn dragen. Uurg. en Wetli. waren ovcuwel van oordeel om ook in dat geval niet ia het verzoek te mogen treden, omdat de bouw van een walmuur, volgens hen, voldoende geoordeeld werd co slechts f 15000 zou kosten. Wat heelt men, ik vraag het ieder af, nu toch 0.10 zulk een kluitje in 't riet jagend ? advies van 1). en W. ? De adressanten drongen op over kluizing aan van 't stinkende water, ten einde van <?e opstijgende bedwelming bevryd te wor den, en D. en vr. geven de voorkeur aan 't maken van een walmuur! Dan bly fi toch, nietwaar B. en W., liet vuile water open en de daar uit opstijgend* stuuk bestaan'/ En zulk een 'betweterij drijft men door ter wille van een verwhil van ? 5000, daargelaten nog of de gemeente-arch.-directeur i» stunt is om voor ? l&OOO een wolraunr te bouwen. Als li\) ten minste handelt, «sooals by eenige jaren geledon met de vlak daarby gelegen schelpIcade deed, en alsof het geen stilstaand water, maar een snelvlietende rivier gold, heipalen indrijft, om de fundeering van den walmuur te motsolop, cal eene overkluizing, voor do helft door re nnest runt en betaald, oneindift poedkooper woiden. Al weet men het, dan toch kan men soms door belofte weerhonden, niet dadelijk de ware mo tieven modedeolen, waarom er zoo vaak naar ge streefd wordt om de Gemeente op kosten van publieke werken te laden, liefst tot) duur moge' \ijk; eenmaal evenwel, en die tijd ia niet ver meer, zal ook aan dat zwijgen een einde komen, en o:r«t dan moet 't blijken, dat vele duizenden gul den tegen boter weten in, ton nadeele van de Gemeentekas en van hoofdolljken onnlagbotulors zijn verspild en nog wel met voorbedachten rade. lutnsschen houdt do gemeenteraad dio fabrikan ten vau eieraittitswerken in eere, bezoldigt ze goed en verhoogt hun tractomenteu. BU 't leugen der dogen ? dit jaar ? hiermede behoeven woons nog niet to verhengen, zullen de oogen der Raads leden niet opengaan. Dat zoa immers te vroeg zyn en 't haast u toch niet is immers 't devies dat voorzit ter Gemeenteraadstafcl. 'sGraveuhage, .J. A. de Bergh. 30 Maart 1862. UIT GRONINGEN. ?LUI d' Oostelijke grons v»n Grnno'B Tcsto Joint <UAr uruar 't vtlUvboaweml Imrg cnluel Eon lustoord wil doon ryzen; Staat ttoUch en majestueus, ?? da Drckütoep! (IkJ Ik wil schreven over de grensregeling tusschen de gemeenten Groningen en Haren. Hot geldt hier eon eenvoudige kwestie! maar toch, zóó vol van grootscho gedachten, zóó diep ingrijpend in ? het zieleleyen mijner wejbeminde stiidffeuooten, dat ik neiging voel om die grensregeling te bezingen in verzen van alle mogelijke en onmogelijke maatverdeeling l Docli laat ik tot do Aarde terugfceeren. Indien men het, door mjj reeds eerder genoemde, werkjo van don heer Trip, over do opkomst vau Groningen gelezen heeft, zal men het eens z\jn, dat aan onze praktische voorvaderen niet genoeg dank k«n worden gebracht, voor hot vele dat zy voor c LIS bestwil hebben gewrocht. Met terzydestelling toch van de gewone eischen dei1 hygiëne, ja zelfs met trotseering hunner eigene reukorganen, hebben ze gezegd: Onze welvaart hangt van ons land af en ons land heeft mest noodig ? oneen mest l Weluu, laten wij ieder het onze bewaren, tot heil van allen l En zoo kroeg Groningen het tonnenstelsel '? 'k wil Zeggen het openbiikkenstelsel! Maar de ètml Grauiogen kwam in een moeiolijk geval l duur had uien geeu land, moor des te meer mest. ' Ku wat gebeurde nu! De vrocclschip besloot: Om al do deelen sn'im te garen, £u dan to bergen* up één noopt en deze hoop kreeg den liefeljjkon naam van drcliitoep ? groot zooveel Are eu zooveel Ceiitiareü En 't aantal Aren en Centiaron neemt steeds too ? geen wonder! waar do berolkiug zoo voor uit gaat. Een dubbel e zegen! waut niot alk-en wordt er do vruchtbaarhoid vau onzen ,bodom door ver meerderd, maar ook de druk onzer belastingen wordt er aanmerkelijk door verlicht In het afgoloopen jaar toch, braeht.de verkoop vau mest aan de Kdueente Groningen het niet onbelangrijke somnetje van ruim 1)3000 gulden op! En toch... ?de drekttoèp" schijnt niet tot de vrienden van Gruco'a gemeentebestuur te bohooren, althans, ze moet vau de kom der gemeente worden verwijderd l Maart ? zulks is gemakkelyker gezegd dan ïednan! De gemeente Groningen tocu, heef t aan nare grenzen op allo plaateen veel overeenkomst met Amsterdam aan den kant der P. G. Hooftstraat. Daardoor zou het verschuiven van den Groninger faecaliQnberg onafwendbaar tengevolge hüblen, dat ze kwam te staan op den grond van ccuo aangrenzende gemeente. Do keus van B. tu W. is m dit geval gekomen op een stuk grond, gelogen binnen de gemeente Ilaren. Deze ge meente heeft daartegen (ünantieelo redenen bui ten gesloten) geen bezwaren, doch daar bet be stuur onzer gemeente vreett (en terecht) dat de gemeente Haren toch nog wol eens met bezwaren zou kuniien aankomen, wanneer de verplaatsing (e-maal geschied ware, heeft] de] gem. Groningen »ni do llooge Regeering voorgesteld, do grensr.-gcling tuuohon Groningen en Haren in zooverre te wijzigen, dat de toekomstige plaats voor ?de ilrekstoep" binnen' de gen. Groningen komt te liggen. ? Ziehier don. de hoofdredenen .omtrent, de meer genoemde flrensverandering. Of 't billijk, of wettelijk, of goed is? Och. spaar fflijn oordeelt Maar dat het een aandoenlijke ge schiedenis i», waarvan ons zenuwstelsel ? afdeeUng reukorgaan ? ook weer dezen aoraer zal getuigen ? ol 'tis boven allen twijfel verheven L Binnen kort zal het gedeelte onzer burgerij, dat rijp is, wordon opgeroepen, om andermaal binnen korten tjjd naar de stembus te gaan (ze kunnen thuis blQven ook I) tot hit Itiexen van eea afgavaardigde voor den gemeenteraad, in da plaïta van wmea den heer Mr. J. J. Greinen. BU do vorige, verkiezing is la het Groningen ee moet eriaBJw worden! ? dan gerakto w() er vtit aan gewend tegw dat er ceososvulagint kont, (tra minste, inoitn het eea gtrinft oensuaveilagiog ittn ulU Na een, voor deu belanghebbende ?aker' atmattendsn, langen duur van byna twee maanden, hebben B. f n W. eeii drie-tal gevonden voor da openstaande betrekking van directeur der gein. werkon. Uet ayn de heeren: A. Schram de Jong, civiel ingenieur te Luik, Z. II. Molenaar, adjuttctbouwuMceter in deae gemeente eu A. Koten, bouwkundig^ te Rotterdam. Ik begrijp niet hoe w nog mentenen van eenige kennis gevonden worden, die aiu hebben in zoiTn betrekking l AfhankeUjker en onplezieriger werk kring kan ik mfj niet denken. Architect, inge nieur, administrateur, politieman, brandweerman, alles tesamen genomen en dan staande onder een raad van leeten ? ticdaar t hoofd oneer ge> meeotewerktui Maar ? geld verzoetdeiiarbeidt Van da voordracht we«t ik wïiniff af. Alleen sohQnt het velen te bevreemden dat onze waarueraende bouwmeester No. 3 staat. Ik kwam een paar dagen geledan een ge meente-architect van eene naburkje gemeente tegen, en vroeg hem, of dat no. 2 staan voor den adjunct-bouwmeester een eerltfke begrafenis sjjn tou! Daarop vloog mijn kennis op, om een vervaarlijke rede af te steun, dio nagenoeg op het volgende neerkwam: ?Al* de adjuuct-bouwmeester niet benoemd wordt, komt Uit (behalve ook door zijn te groote bescheidenheid en a IA Dr. Flca, voortdurende afwezigheid op allo socië teiten) omdat hy Keen titel heeft Da heer Mole naar staat by alle technici dio hem kennen als ?eer bekwaam te boek, maar 't hetft trju uuden gewis aan de middelen ontbroken, om hem op eea académie te doen! Doch afgescheiden daar van ? wat heeft oene gemeente als Groningen aau een ingenieur, en dan nog wel (zoo ik geloof) uitsluitend waterbouwkundig iogeüicurl Of' ? (en toen grfjnslachte mya kennis) ?men denkt: wjj behouden den adjunct-bouwmeester i» elk geval en dan kan do to benoemen directeur de rol van PecluniiF, uit Dickens' Martin Ghuzzlu wit spelen!" Mjju konni» is in dien trant nog wat doorge gaan ? doch do lezer vergevo mij dat ik afbreek. Wat ia voor ons menschen, die buiten deze kleine wereld staan, echter do moraal? ? Dut, afgescheiden van bekwaamheid, of bevoorrech ting, of vooroordeel, of wat (ook ? het streven vau elk naar 't Hoogere zoukend individu nya moet: 'n Ütdl En zeg niet dat uw maatschap pelijke positia u daarvan heeft teruggehouden! \>e itdj.-bouwinojüter onzor geinuentü is ? zoo ik wol eens vernoineu heb ? ecu zwaro rooker. Wnarom hueft h j voor dat sigaix-nguld geen titel traditeu machtig to worden? Nu iszijutoekomst misBcliieu voor ultyd in rook vervlogen! Ea daarom, gü allen dio ah oudtiiM of voogden de verantvvoordeiykheid van opvoeding van kinderen hebt op u genomen ? zorg dat zo een titel krijgen! Onverschillig ot' xo in do rechten of de kruideuiergwurcn gnau doen, of üe architect, ingenieur, barbier of (uaenkaunsoli-riat-meubelinaker willen wordeu ? Iaat ze ttudeeren iu do titd-logict J. U. UIT DE BOTTERDAMSCHE TOOISEELWEKELD. Verscheidenlieid genoeg in hot repertoire van de. laatste weken, doch weinig nieuws. B\j het Nederlandsehe Toonccl werden do voorstellingen van Zonder Nauru weder voortgezet tot die door de plotseling opgekomen ernstige riokte van J. Haspels en door du ongesteldheid van Moj. Jeanne de tiroot werden afgebroken. Wel drocjt men de vervulling van bouler rol rospectievelijk aau den hoor Le Gras ea Mevrouw Durlage-Verwocrt op, in de plaats van welke laatste men Mtj. Stoete stelde, die daardoor ceue voor haar niot ongewenschte beiigheid vond ? mnar dit stuk beleefde met die gewijzigde bezetting slechts een paar voorstellingen en werd vervangen door het Zangersfccst. 't Is een oud bekend kluchtapcl van von Moser, wcrkelyk oen klucht, die tot gul len lach dwingt en vlug werd afgespeeld, doch atcllig niet staat boven znn Inkwartiering en Onee F'rouicen, zooals do kunatreferent aau do Maas beweerde, een bewering waarvan de echo al ' spoedig aan de boorden van do Vecht weer klonk. Jammer dat eerstgenoemde referent aan dat meesterstuk vr.n von Moser niet dacht toen lijj.de opvoering van Oma Vrouwen by van Zuilen besprak; hij had dan KotzoLme, op wiens kluchten liij toen directie en publiek lekker trachtte to maken, kuunen laten ruslcn in het graf. Thans is bij het NeJ. Tooiieel AtiHemic weer voor het voetlicht gekomen, waarin do rol van J. Haspels, Jan Schuif, op niot onverdienste lijke wüze door den heer Ch. do la Mar wordt vervuld. In elk geval heeft zyn weergeven van dio rol duidelijk doen zien, dat mnrqué-partiieu vooral op den WOR van dien acteur liggen. IJie zekere trek in zijn gelaat, dio vei'lal hem Joan qui pleuro doet zijn als hy Jean (j«i rit moot wezeu en omgekeerd, kan hier dikwijls een goed eil'uet malcon, Bij van Euylen 'behalve herhalinRon von JFVtmfrou, de Gebochelde en iïfiirgot lic Jiloanénver' koopster, een genre van stukken waarvan ilc ,dc opvoering niet mag toejuichen; wanneer raeu echter lot op de volla Kalen Jio zy trekken, is het dan eon ctircctcnr, die gohcul op eigen krachten drijven moet, wel zoo euvel to duiden nl.i hy den UrukenburR niet geheel verlaat? Mnar toch is er ook in dat genre nog verschil. Men vergclykn slechts den Gebochelde bij Zlaryol; hoo versta ut het csrato als dramatisch product 'boven hot laatste? Ik zal. dat nu niet nader aantootien, dochrukfinenwij allec;ivan deu Gebochelde het uit stekend spel van Vun Zuijlen in de titelrol ; vooral do dogcn-sccno was schoon. Margot Was gekozen . voor het benefiet van mevr. Kley. Hoo groot on veelzijdig do talenten van deze tooneelspeelster zyn, hier Heeft zy zeker misgetast in haar keuze. ? Als Hargot te krachtig, foraoh, zou ik bijua zeggen, miste zij do dramatische krachten voor Leonora Galigaï. Hoo goud zij in den regel karak ter-rollen weet weer te geven, hier schoot zy' te kort. Gesteld Margot ware op 't repertoire ge weest; do actrice welke die rol had té vervullen gehad ware plotseling verhinderd geworden op te treden, niemand. zon dan beter dan Mevrouw waar zeg . Kley in hare plaats zyn getreden. Doch z^j aie rol koos voor hoor benefiet, dat wil gen om haar talent in al zyn omvang te doeu uitkomen, daar mogen hoogere eischen gesteld worden. Natuurlijk had zy' succes, hot succes wat van zekere zydeu altüd zal te beurt vallen als een rol, waarin dezelfde persoon zich spoedig beeft te verkleedèn en in twee karakters *-? ljiE optreedt; dat zoo heengaan en zien terugkomen binnen een paar oogenblikken maakt dan ook een groot effect Doch er wo» belangrijker rede voor de hulde aan Mevrouw Kleij dien avond gebracht t haar groote verdiensten, de veelzijdigheid van haar talent, die men in het afgoloopeu seizoen beter dan ooit ge legenheid had te waardeeren. Als uiting van die waardeering vooral beschouw ik don ook de bloemon-ovatie en de toejuichingen haar ten deel gevallen. Aon de opvoering wa» veel torg be steed. Willem van Zuylén als Jacquu Sonhomme, Ohwspijn als HenrioLMm, Faamn ala Concini, al had de laaitte bier en daar wat minder ruw en wel wat fijner mogoa marqueerea, verdienea lof; maar vooral komt dia toe aan den. heat 8. Spoor voor d* waarhjk iftboen* ^ypewelkahü van ti'Vürg leverde. ,JKt U&t&t TU laotTMw Kfetf vtraiodard* mfi tot m|jn «rijt De icAwW te gaan tien. Overigen* wachten ons spoedig btf van Zujleo beter gikoaen benefice-voorstellingen. Inaeaante plaats «oor dat vaa van Zuyltn Mlvea Le Mariage de figaro, van BeammarchaU,_en voor dat vaa Mevrouw Egener-van Dam, ÜuTamtogofthe Shrew, vertaliu van prof. BurgfndQk. Ujj het Ned. Tooaeél w|cutona Jfoc6«tt; waarschuulttk ooi de opvoering wel eenige vertraging ondervinden door de aiekte van J. Haspels. Ge lukkig is thans het gevaar geweken en mag men het herstel, a|j het langiaam, van den in de kunst wereld en daarbuiten hooggeschatten acteur ver wachten. Hoogst zelden maak ik melding van on-dita en geruchten, doch van verschillende inden komt my er een ter oore, dat, zoo bet aich bevestigde, vuu «oo groote bcteekeni* tou tljo, dat ik net niet onvermeld wil laten; 't i« niet meer of mioder dan dat Beenmans het loont«l in NoordNederland ton gaan verlaten, en naar Antwerpen zou terugkeeren, waar zy zich xou aansluiten by een nieuwe combinatie die cich daar onder leiding van hareu oehoonbrooder, den he«r Lemmens, voor de be*peling van den Vlaanuchen Schouw burg «ou vurmen. Ik geef u het bericht aoool* ik bet verneem, onder voorbehoud, doch ik wil er alleen aan toevoegen, dat het, mocht het waar «Uu of worden, voor het tooneel in Noord-Neder land, en vooral voor do Uotterdamsche afdeeling van het Ntd. Toqutel ecu groot, uioeilyk te her stellen verlies sou >4Jn. Ten slotte rost mü nog een aangename taak. Ik heb uamelyk wederom melding to mak«n van het groot succes door de coraedie-club Funtnsio jl. Zaterdai; betaald. Ik zou natuutlyk anders j;eeu melding maken van het optreden e«us hefhebberüge%elschap«, doch waar het liefhebberijen met zulk eoii goed doel geschiedt, met het streven om de kunst xelve, op wier gebied men gaat rpeleumcien, krachtig to steunen, dan tuit U iny' du afwjjkicg van den regel niet euvel duiden. Funtaxio gaf ook ditmaal evennU ten vori#«n jaro in den Nieuwen Bchouwhiugcen voor*t*lhun, waarvan de opbreugst ten voonleelederTooneelBuhool strekt en «venald ten vorigon jare had du Club ook ditmnal surco<, su<x«s zoowel w:it Ue tiih-ijks opkonut betreft was «eu uifgezoclit pu bliek, succes wat di: opvoering Kulve aaniraat. Opgevoerd worden J-Jen bsioctitil man vaa Scri'je, en de bekende Frausche klucht van Heuuequiu, Drie hoeden. Ik auht het minder gesclükt dcxen of ^euen in 't hizondei' aau te duiden, laat ik voktaan met op het goedtfetluagd geheel te wjjzen mvt do vermelding, dut do buide lauwer kransen, der club Mingeboden, een van Wfijip do Kott afcl. van het Tooocelverbond, wul verdiend waren, zoowel om hot doel dor voorstelling als om do uitvoering. Na atloop der voorstelling bleef men uog ecnigen tyd liijcen in de kotfiakaïuer, Menig woord word daar gesproken o. u. door l'rof. Pieraon, voorx. van hot Tooiieelveihoüd, door den h«er Bouberg' Wilson, Directeur van de Tooncelschool, diehnden door den heer v'nor?s-.itter vau f'untatio, den hoer 1).C»rdin:wl, llink werden beantwoord; lort not least noff een toasl VAII den heer Jeau ürowne, secretaris van do Club, op Willem v.in Zuylén, '?den wakkeren bastrijder van monopolie op het gebied der toonuclBpeelkuust." Rotterdam, H. v. P. 30 Maart ISS2. nOOGDUITSCIIE OPER:V. f TannMttscr. Eerst Vry'Jag 24 Maart had Ki,a opvoering plaats van bovenvermelde opera. De populariteit, waarin üij zich mag verheugen, is dus werkelijk niet ontstaan cedurcnde het loopcnde seizoen. De raoeily'kheden, waarmede echter de directie dit jaar to kampen heeft gehad, maakten ceue vroegere opvoering bnna onmogelijk. Do titelrol was in handen vau dca heer Sieginund Uajos uit Milaan. Deze 'ïannMiiscr heeft een niet onKcvoeliRo natuur. Do opvatting was echter niot altyd juist en deed blijken, dat do zanger een emplooi gebnd heeft in een streek, waar Italiaansche en Fransche muziek meer op den voorgrond treedt. Daaren boven mag de stem niet meer boffen op d<- f:-i-chheid dor jeugd, .zootint slechts hier eu il.iur de voordracht eenipf genot opleverdo. De heer Schlosser misvormdo eene der schoonste Earty'eu van het werk, nl. de ^Volfra>n. Wij achten et doelloos te wijzen op zy'no gebreken, doch betreuren des to meer de langdurige ongesteldheid van don heer Robinson, die déze party' zoo by uitstek tot. haar recht weet to doen komen. Mevr. Robinso» had als Ktisabelh schoone ooRenblikken. SomtyM< echler was do voordracht «enigszins raat en eentonig, terwgl hare houding ?niet waa die eener jeugdige onschuldige prinses, maar veeleer die ocuer fiere, waardige vorstin. De hcsup Behrens als Ltindpraf was taeester over zijne partij; evenzoo m j. Ac»»pncrals Fcmts. In hnrtstochtolijkc passages echter liet de laatste zich somwijlen vervoeren, waardoor haar geluid eene schrilllcid verkreeft, die deed donkeu aan hcristdngen in haar kuiistenaarsloophaan en oiiiiaugeunam op het gehoor werkte. Do overige partijei» Raven weinig reden tot lof en verhieven üich niot hoven het. middelmatige. _ liet inauncnkocr had goede elementen in lich, hot vrouwenkoor echter stond verre beneden de ?LcisUuigon" van de joiiRfstc Orpheus-vooritelling. Hut i»-k)st paf da meeste stof tot tevredenheid; wij kniini-ti hiervoor den diretcur den meeaten lot tuührvügcn. JOIIANNIS PASSION. Onderscheidde zich hot Ilemonstrant«che zang koor verleden jaar met de eerste uitvoerinc van de Ptia^ionamuaik van lleiurich Sohütz, thans komt het do eer toe eener, voor zoover ons bekend is, eerste -uitvoering in do hoofdstad van Bachs Johunnis-pasaion. Het feit op zich zelf is reeds in staat in hooge mate de belangstelling van den muziek vriend gaande to maken; is daarenboven de medewerking verzekerd van solisten als de Dames Gips en Veltman en de Heeren Rogtuans en Messchaert dan mag terecht deze uitvoering als eene der voornaamste iu het seizoen worden beschouwd. Het zou ont te ver voeren in eone gedetailleerde beschrijving van het werk te treden. Voor hen, die de Mattheus-passion kennen, zou die ook ge heel overbodig zijn; de geest en de richting *rjn immers in beide werken dezelfde? Ook hier wordt de evangelist door een tenor en Christus door een bas gezongen, terwijl het koor de verschillende uitroepen van hot volk moet vertolken. Een inleidingskoor en een slot koor zijn op woorden buiten het evangelie, even als de geestelijke gezangen die net gebeele werk z|jn doorgevlochten en afwistelead aan de vier solostemmen zQn toebedeeld. Ook de ver schillende koralen, op verrukkelijke w«ze bewerkt, ogven doorgaaudf de stemming weer, die het chriatencremoed vervult na het hooren dtr gebeurtenisseiv welke door den evangelist worden mede gedeeld. De uitvoering was in alle opzichten voortreffe lijk: nimmer kon een koor rijn taak op schitte render W$M vervuld hebben. De stemming was on bleef overal, ook in de vocaalkoralen, even rein; de- attaques, en die ttfn b«' Bach buitengewoon moeüflk, waren tonder uitzondering alle «ven juist en zeker, tenry'l ook het verschil van klank dikwy'l» met een .zeer gehoon effect werd aan gewend. Van groote uitwerking waren net Inleidlngsko het koraal Wer hat dieh sooeschlaaen. en de komt WOn dieser nieJtt eto VtMWUer, Xren4k#, Wir kdbtn tl» Gettl* ca h«t alotlraor waarvan het vnédtaam beratteade karakter met OMT schoone 'klank werd weergegeven. Van do «oiisten behoort moj. Gipade»««paloi; de wjj»e waarop aQ hare beide aria's OOM & Lo ven onzen lof verheven. Voornamelijk Eet Zerflitsse, meinllerte, kon onmogelUk grooteaher van opvatting eu inniger van vertolking ittn. Dein Jema itt todt, met al de diepe «nart, de bitter* klacbto, de oprechte weemoed en hot talig ver trouwen, waaraan die uitdrukking top rijk ia en dio door Bach op zoo onnavolgbare wyie u tonen is gedrocht, had niet met meer verheven waar digheid en juistheid van uitdrukking kannen worden gexotitfon. Menig hart werd ten diepste geroerd. Dit ry voor mèj. Gipe de grootste vol doening. De Hoer Messchaert was in waarheid de Christus. De wjjxf, waarop hy «gne recitatieven voordroeg, was geheel in den 0eest «yn«r party". Ook de aria's i'iü, Mi* aagefochlncn Stelen en Mem tlteurer Heiland, waarin het koor, vooral by' laatstgenoemd aria, een teer achooaen achter grond vormde, werd in ieder opsicht voort»flelyk gezongen. De Heer Rograans had in t\jn nadeel de herin nering aan Dr. Gunz; eu aangeiciofl dia saager, tenminste nog heden ten dage, als de onovertrof fen evangelist wordt beschouwd, waren wyerop voorbereid dat de Heer Rogmans Dr. Gunz niet zou evenaren. Xy'n sang is niettemin hoogst verdienstetijk geweest, dikwyls legde hy'teer veel dictie in zyne recitatieven, terwijl vooral ook de aria Ach ntein Sinn zeer schoon werd gezongen. Mej. Veltman droog hare beide aria's evenzeer hoogst beschaafd voor; ry mist echter nog de uitdrukking om een Ex ist vollbraeht unr eisch te ? vertolken. Ondankbaar zou het zyn indien w«' de verdienrtely'ko dilettanten, die 4e kleinere partyen vervulden, niet een woord van lof brachten. Vooral de Pilatiu was in goedo handen. Het orkest heeft beschaafd en met veel talent tföwerkt; vooral ook do kunstenaars die de joboe-, lluit-, clsrinet- en violoncel-solo's voordroe gen, onzen warmen dank. Na dit alles zal men hegrijgcn dat hot geen ijdel woord van verecnu? is, dat wij richten tot den kunstenaaf, die dit alles heeft geleid. Groot o mocielijkheden heeft delheer Dan. Do Lange te ovcnviuuen gehad; dnt zy' overwonnen lijn g«wordon, heeft do uitvoering bewezen. Hij, die zoo veel op godidieustig muzikaal terrein doet: eerst de uitvoering >~an verledou j T ar, thans die van dit jaar, h|j mogo nog Inoff siaan aan hot hoofd der verecniging, waar hy zooveel goeds ksn ver richten. YttendtcJiap. alhier. BQ galaMahaid ma bet aSUrijr JuHU v*n Z. U. doa Koaing op 14 Mei 1874, oanpoaaaróV, de haar M. «tna feastcantata dia door da-dames der koorklasse lijnar school in Natwa Artit Xaffistr» werd getongan. Zijn Txte lederen, opgedragen aan Z. M. den Koning, aooiaadetijno compositie onder denxalfdea naan, cptodragea aan Z. M. da Koningin Sopbia dor Knaarlaudoa, kort voor haar afsterven, doen de verdianitan vaa don heer M^ all componist kaaaea. Kaar men ons meldt, tonden thaat bü dn orohitekt vaa da Rijk» Mosaum-geboawfn, die als de ontwerper vaa het JostitiageboawindenHaatf kan beschouwd wordea on ook met da plannan van bet Centraal-Staüoa alhier is Wast, tavena ieeteninftn in betoerking Min «oor fa t» sbcntm UniveriHeüt-Gtboutcen te leiden, Bet schijnt dus, dat da aatwoordm op de voor eeoiM jaren uitgeechreven prijsvraag, ia porte feuille bujven en vervangen tollen wordeu door ,een ontwerp in een stijl, die onstaat» vaa Rofeorinfftwega wordt opgaaroagea. Te betreuren is her, dat grootere werken, waaraaa belaofrrijke somven uit 's laadt kot wordea beaued, op teer willekearige wüaa aaa oen persoon worden opgedragen; of is men in den Haag tot da over tuiging gekomen, dat niemand anders don da heer Cuypen ia staat is eeu behoorlijk ontwerp te leveren? W(j raeenen dat op kunstgebied elke richting recht van bearaan heift, dio arutig streeft naar bet schoone. Maar hoo vrijzinnig men in dit opsicht ook ty, heerschappij van één enkele rich ting, begunstiging van eon bepaalde richting vaa Staatsieege, is onduldbaar. Indien het Rijk alweder ia gebmauinaige duis ternis een plan van Leidens universiteitsgebouw naar het bekende model laat vervaardigen, wordt er een reaktie tegen den zoogenaamden ond-hollandschen bouwstijl gewekt, dio niet alleen vaar i dien siyl zelven, maar ook voor de aanvankelijke herleving der bouwkunst in ons vaderland na» deelig zal zijn. De Zang-verccniging ExeeJsior tal dan 14«n April aj. epne groote uitvoering geven, met orkc»t, en heeft daarvoor gekozen het oratorium ,die AufcrMiung" van haren Directeur dea Heer G. A. ileinze. Daar do ijver van Excelsior ons eene goedo uitvoering waarborgt van dit fraaie werk, geloovon wy' niet vele woorden te behoeven om do kuustvrienden opmerkzaam te maken op het ge not dat bun wacht. NEGENDE FELIXCONCERT. Drio nieuwe werken prijkten op het projjriinima van bovengenoemd concert, Eene symphonie van flcnn.imi Gutz, eeno lih.ipsodio vaa JJrorak en oen vioolconcert van Goldmark. De hymphonie van Gütü onderscheidt zich hoofd zakelijk door moderne klankeffecten; voor het overigo is zij aan den gewoin-n vorm getrouw ^ublin'cn, terwijl de verschillende motieven der vier Siitzcn ook niet ta kennen geven dat do componist buitengewoon oorspronkelijk heefc willen zy'n, doch veeleer een vloeienden melodie* gang heeft gekotcn boven een, wij zouden bijna ztiqgen, excentrieke oripinoliteit. Hierdoor zal de pj-mphonie waarscliynlük ceu geschikt repertoire stuk blijven, vooral wanneer het publiek caniggzins met 's componisten schryftrant vertrouwd zal geraken. Do Rhnniodio van Dvorak is een werk mot zeer veel gloed on climax geschreven, dat ttoeds den toehoorder ia hooge mate blijft boeien. Wy hadden in zulk een echt Noorscho natuur zalk e«no-ver zorgende warmte niet verondersteld. De sanjcnstelling en orkestratie bewyst dat hy in dit opzicht ceno goede Icei-school heeft doorloopen. Het concert vau Goldmark werd gespeeld door den heer.Leopold Auer van St. Petersburg. De virtuoos was ter dege doorgedrongen in geesten richting van het werk, zoodat de intentiën van deu componist een alleszins bevoegden vertolker vonden. Niettemin mishaagde ons hierin de zucht naar originaliteit, zoodat wjj niet gaarne de verschillende wendingen, die erin voorkomen, onvoorwaardtilyk schoon zouden durven noemen. ? Het spel van den heer Auer is voorzeker meesterlijk, het mist echter dat cachet, hetwelk zich beter laat gevoelen dan zeggen; bezat lijj dat, dun zon men hem onder do grootsten der grooten kunnen rangschikken. Mevr. Kuch?Bossenbcrgor, ecce oude beltendo voor den bezoeker der Fehx-concertcn, droeg voor eene aria nit Mozarts Figaro; voordracht en stem gcvon reden om mot bewondering tegen het benijdenswanrdig talent van mevr. Koen op te zien. Zij verschafte den toehoorders veel genot. 'Het verdere gedeelte vau het programma kon den wij niet bijwonen; men verzekert OD8 echter dat do Heer Aner, die o. a. eene compositie yun zichzelven en Mevr. Koen, die liederen van Liszt c. a, voordroeg, in hooge mate de gunst verwier ven van liet publiek. Do Vereeniging voor Noorl-Nederlands muziek geschiedenis rust niet op hare lauweren. NVat üe hoogleoraar Moll en Dr. lleyo voor cenigo jaren hebben tot stand gebracht met zooveel kunde en energie, wordt, door mannen als de hoogleersren Lomnn en Land, do muziek-directeuren Boers en Do Lange krochtig voortgezet. Wenuing, Schnijt «n nuderc Kederlaudsche com ponisten, zelfs Sweelinck Iten-.len wij vroeger hlcchts bij naam, tliacs kunnen wy hunne schoone werken bewonderen, en behoeft het ons niet langer te bevreemden, waarom zy niot alleen hier te laude, maar ook iu den vreemde zoo be roemd zijn geworden. Sodert de Vcreeuiging niet enkel oude muziek werken uitgaf, maar ook, waar do hulpmiddelen hiervoor aanwezig waren, ten gehoore bracht, hoeft zij het aantal hurer leden en beschermers belangryk zion toenemen. En dat zal nog oneindig meer het geval zijn, wanneer zy' voortgaat op den weg, dien zy' thans heeft ingeslagen. De heer J. C. BL van Riemidyk te Utrecht heeft een tien tal oude danswüzen voor piano bewerkt, die de Vereeniging bij den muziekhaudelaor Brix van Wahlbcrg verkrijgUaar heelt gesteld. Koorwer ken kan men alleen by eone uitvoering waardee ren, maar ieder die het klavier bespeelt, kon ze terstond en telkens weer genieten. Wie zon ooit gedacht hebben, dat de melodiën, die onze vaderen zougen, en waarb\j zü op bruiloften en andere feesten gewoon waren te dansen, too edel van toon, waren zoo zangerig en vol gevoel? Vergissen wij ons niet, dan züu er onder dexe danswtjzen, die weder popnlair zullen worden. Eene vereeniging, die in deten ain werkt tot veredeling van het volk, terwgl z\j den roem deivaderen ophoudt, verdient krachtige aanbeveling. Men kan lid worden voor 11.25, en dan ont vangt men hare geschriften, of donateur en dooatrice voor f 3 of meer, en dan ontvangt men tevens al de mutiekwerken, die *ü uitgeeft en in waarde dit bedrag meermalen overtroffen. Men melde zich aan bij den Secretaris IL C. Rogge, bibliothecaris alhier. Het is ons een «noegen te kunntn berichten dat de heer G. £ MaUera alhier, beden tyn SBjarig jnhilenm viert. . . l)e heer M. die met den heer Heinte, godurende eenli* jaren werktoam was bU da awataehafpd van Toonkunst ea mede met dien hoer do innenting Exeelsior bestuurde, opende in Januari 1870 ?yn eigen muziekschool; ? «en watt mat welk rwoHaat De verdtemttettka OMde<»)4a« waa, tol groot genoegen ToaTttni Jodam. ?adaraiida fljann dinatear vaa d« liedortofeï UIT VLAANDEREN. ONZE JONGE SCHILDERS. Wij bezocht on, over eenige dagen, do vierde tentoonstelling door den jongen kring ?f Union des Arta", te liruwcl, geopend, eu keerden daarop met zooveel hoop voor do toekomtt naar onze poenatea terug, dat wy wel, met een woord, de lezers van ?de Amsterdamnier" willen verslag doen. ? ? By 't vcrdwynen van alle school-tradttiSn, zelfi van alle zoogenoemde ateliers-kenmerken, treft dadel yk dit verschynsel den geest dat ? op op enkele oitzonderingen na, de jeugdige artittea er op uit zjjn een eigen weg te zoeken, een eigen stempel op hun werk te drukken. De natuur, de natuur door elke personaliteit, naar de respectieve opvatting van ieder knust be oefenaar, weergegeven ? dat straalt u alt van elk doek tegen. ? De groote aantrekkelijkheid ligt dan ook, voor do huidige tentoonstelling, in bet landschap. Waarlijk het beste zijn wy in réchte to verwach ten van eon Camillu Wansten, een Hoorik, een Delzaux: Dat zyn de oanleiders van de jonge bende, eu ik durf n mga woord gevea dat weinigen onder de onderen die reeds beroemd worden, meer sympathiek voorkomen! Delsaox' tonneschijntjes, ? daar is hij in thuis! ? hoewel nog hier en daar wat ruw, wat aan crnditeit mank, laten za een reeds voste hand raden; hy gaf ook een teer schooiie koolteekening, die echter door twee. onniogelyko jagerspoppen ontsierd wórdt. De nog zeer f jeugdige G'amiita Wouters behandelde een stout onderwerp, dat een anderen, in hém, wel licht een bok nad doen schieten; een gloeiend» avondhemel, in eon onofsienbare watervlakte wederkanUt.... Dat stuk in een groote stap, doch zal den jongen kunstenaar OOK een moei lijke taak op do schouders Uiden l Men is in recht veel van hem te eischen \ ? Hoorik, meor brutaal, en nog groot er minnaar der kleur, stelt een zeer goed mecutvefTcct eu een boschgeficht ten toon. Rond deze'drij, zijn werkzaam en verdienen een eervolle melding, vanDamme, deHaen, Dar» villc, Surix, Franck. Een jong dierachilder die veel tal geven, als hy nog wat meer zal geharoast zyn tegen zijn al te grooto kracht van assimilatie, en noch aan Ver wee, noch nan de Ilaes, noch aau de Practere, onder den arbeid meer deukeu zal, is Schouten, wiens schetsen do natuur in al haroj glans weerspiegelen. Van Landuit's hoeiinnentypo is veel meer personeel, doch laat soms, onder oog punt van licht en lucht, wat te wei scheri. Her. portret is door den Grand Prix Godecbarle», Broet'Oiun, vertegenwoordigd,? een schilder, dm echter nog naar zrjn eigen weg rondtast, tcrwy'l Lampc zich als een veelbelovend g«nr< s hilder, in een viertal zeer karakteristiek e , docli alskloor al t u echittereude doekjes, openbaart. Een paar beeldhouwers nog? de Ruddor, met zy'n .Lcntcbeeld en de Kegzcr, mot een Davia, en wij hebben al 't merkwaardigste opgetcelccnd. Kog een woord is echter noodig. ? De zucht onzer jong* Mitsten, om voor franwhmans door te gaan, gr- nit aan het belachelijke! Geen enkel Nederlaiuisdi opschrift merkten wrj in de Union óp en toch verzekeren wij in geweten, dat da drie kwar.t der leden van den krin? niet instaat zijn een brok conversatie te voeren in de taal der grrande cation l De meeste hunner z$n dooï en door Vlaandenche en poldersche bofrenjongoDO, die geen ander dan 't academisch toekonon<?e w ja genoten en door den band heel enalongelettnd zünl Van daar dan ook enkele grappige ge vallen: 't gebruik van attbe voor matinee, vaa crépttócule voor coucher de soleil, enz. ? kor ?van titels die op hnnne conceptie niet aan passen,! WÜ bidden met Frant de Dort: O lieer, verleen dien geestigen (jongens), Ook iets of wat gezond verstand. Antw. Jaeper Jaspan, Antwerpen 26 Maart Dingsdag morgen H. leed ons tooneel hel onherstelbaar verlies dat reeds lanc verwacht werd: de talentvolle Jos, Dierckx, ook to Amsterdam indertUd terecht gewaardeerd, ia dor kunst in 4&-jorigcn leeftijd ontvallen. . Als teeken van rouw irjn de voorstellingen ia den Antwerpschen schouwburg (eschorst en ge heel Antwerpen treurt over 't verlies van een braaf mensch. Want .de Chef zooals Diercks olfèraeen heette, was een echt Antwerpschen ionjea, die geen vijanden had en als mensch ea Luaswr naar bij ieder hoog stond aangeschreven. '' DE NEDERLANDERS, OPDEPARIJSCHE TEN-TOON-STELL1NG. voor den Salon ron IE Mdoon op het trattantend. ^_ nienTnietlot da ingOMtem«B 4** - '«l worde