De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1882 9 april pagina 3

9 april 1882 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

\'i l f »»u*uv voi wo -? IMW «vu» M4V» ^ir*--?; ? ?:?pnatnurlrjkheiJ. Uiwül aan bolden de lokale kleur der ZttJd-Afrikaansche uiaaUchappij- en natuurtef«reel«n «en hoog relief schenkt. In den beide schetsen, trof my nog eene bQsonderhwd, dat de handeTing niet alleen gedragen wordt door menschen, maar ook door dieren, en wel op teer gelukkige wijse. Ken baviaan U de deus ex machina, die aan de Hut op den Arendsberg een einde maakt, maar hy doet het lóó karakteristiek en aanschouwelijk, dat men er «eer wel vrede mede kan hebben. I)o meest» deaer novellen spelen op Zuid-Afrikaanschen grond en men behoeft niet te vragen of de- auteur geiien heeft wat hij beschrijft. Ge voelt men sioh na de lezing opgewekt om aldaar te gaan leven? Neen, waarlijk, zoo rooskleurig, niettegenstaande het er aan natuurschoon niet schijut ta ontbreken, ziet het er niet uit. Ik althans heb geen hooi; denkbeeld opgevat van de aldaar levende bevolking. Werkelyk energieke mannen, fiksche strijders vindt men in dit boek niet en da dronkenanspraatjes herhalen sioh ?óó va»k, dat men haast tot het besluit zou komen dut de geheele natie is uitgemergeld door verveling en drank. Misschien is de schrijver, Byns ondanks, wat heel vee.! op deze volksoudeugd gevallen. Hier en daar (b. v. in het weergeven der wal gelijkheid van de dronkenschap) wordt de auteur zeor realistisch, of moet ik zeggen: naturalistisch, omdat men nu eenmaal ten onrechte die school zoo noemt. Zonder dat bepaald af te keuren zy hy voorzichtig. Een artist, op welk terrein ook, late er aich door Reen gevierd genie of talent van afbrengen om den goeden smaak in eere te honden. Smaak is het levenselomcut van de kuuat, smaak is veredeling, smaak is deugd in den breedsten «in von het woord. Daarom mag het af schilderen der walgelijkheid slechts geduld wor den als doortocht naar iets liefs, iets schoons, iets verhevens. De waarheid is hier niet voldoende, want ook de heerlijkste natuurtafrreelon, de schoonste daden staan buiten de waarheid. Waarlijk, de heer Tromp is nog lang niet waar hy wezen moet en veimoedelük komen kan, maar toch is datgene wat hy' schonk dikwijls vermakeIflk, hier en daar belangrijk en haast overal goed geschreven. Het spreekt dus van zelf dat hu de belangstelling van het lezend publiek ten volle waardig i*. H. Th. Boelen. Schetsen, van M. W. Soheltema Ez. Guldenseditie. No. 138. 's Gravenhage, Henri J. Sternberg. Wy meen en het eene hoofdzaak, dat de critiek, om eon boek naar waarde te schatten, zich éérst «n vooral plaatse, niet op een absoluut en uit sluitend vak-standpunt, maar O-D dat zelf, waarvan de schrrjver van^t voorhanden zijnde boek dui delijk is uitgegaan. De vraag stelden wij ous dan ook, bij 't opslaan van deze schetsen van M. W. Schelteraa, of het in* de bedoeling gelegen heeft van den schrijver, om den lezer te stichten, of wel hem kunstgenot te leveren ? En het antwoord heeft dan, na lezing, geklonken: leeren bleef hoofdzaak. Vooral op het gebied van opvoedkunde bewegen BJch dan ook deze didaktische schetsen. De oude wlibatair Nurks legt u zijne grieven bloot tegen Eet behandelen der jeugd als schier volwassen leeftijd; de lts in de weldadigheid legt de vrucht foor oogen van de leer, die met de daad en 't voorbeeld in strijd is; het praatje over belangrijke onderwerpen behandelt de weezenverpleging; cte kinderen van 't ff ter en varken geven der maat?chappü het middel aan de hand om in de ver waarloosde opvoeding der i rmen-kinderen te voorzien; de scheutige oom eu ue gierige tante helderen ieder in practjjk de spreuk op: uwe rechte hand wete met wat uwe linker aan aal moezen gaf! enz..... Overal worden gebreken, y^rkeerdheden en tegenstrijdigheden met den vinger getoond en een stak moraal gepredikt. Wy haasten ons er b|j .te voegen, dat de Bfhryver der Schetsen een geestig en puntig jjpmerker is. en eene niet ongemeene gare voor tumor aan den dag legt. Wjj meenen 't daaraan toe to moeten schrijven dat zijne schetsen, waar van reeds* enkele m 1859, 1864, 1868, enz. geeven, zelfs eens uitgegeven werden (als de 'eren van 't {jteren varken), toch nog zooveel hheid behielden, en zeer aangenaam big ven Boeien. "Wü hebben echter ééne grief tegen den schrijver, tb wy 't eene grief mogen noemen. Wij be treuren het, dat bij hier en daar wel eena in 't preeken is vervallen, in plaats zich eenvoudig fe' beperken by 'wat wy wouden heeten, ?de ep der feiten," de leer die spreekt uit de Sandeling zijner personen zelven. De laatste alinea van de lieve schets: Te huis en op CatcChisatie, kon om maar dit voorbeeld aan te halen, zonder nadeel wegvallen l Tot daar toe was de ?cheta tot het materieel ware beperkt gebleven; Toit de toedracht dier kleine feiteu, ? do handelirijs van Gvrrits pa en de leer van domino ? bleek. de les klaar genoeg'! Die slotprcek waro Ui een traite of een lutntiboek op haro plaats; wij Rebben er hier een hekel aan! De schetsen, waarin dan ook de schrijver, \vel als verteller, mnar min als docent optreedt, bevielt-n ous meent. 't Zou zonde wezen, zoo wij ouze ingenomentoid niet uitdrukten, met den Huiken en vasthü pennetrek, waarmee schrijver ons, hoewel nauw ?met een paar toetsjes ? het karakter zijner perfbnen, vooral zijner kinderen en straatjongens vóór oogen toovert. De goede Paesens, de zoo genaamd gierige Tante, de kleine Frits uit de derde schets, Pieneman, de jongste zoon van 't ijzeren varken, de vogelbestudeerende (?) catiphisanten nit de voorlaatste schets, allen zijn ie .springlevend" op doek gebracht. Mocht de schrijver nog andere schetsen voorbereiden, moge hjj dan 'zijn boek voor het hybridische van dit huidige vrijwaren en zich be perken tot hét leveren van caricatnren zonder meer, ? dan zon ? w^j zijn er zeker van? zijn boek, biat alleen liever gelezen worden, maar ook veel meer uitwerken op den geest, dab alle apart ?taande moralisatie. F. D. fL HET KINDEBUURTJE. (Naar Longfellon). Als 't sonnetje staat in hot westen En weldra ter kimme verdwijnt, Dan gooi ik myn boeken wat van mij En 't uurtje der kind'ren verschijnt. He hoor in de ka'mer daarboven 't Getrappel al van hun voet, En dan dat een deur wordt geopend, Van stemmen heel zachtjes en zoet. De fflnnr nit myn kamer naar't lamplicht, Zie 't volkje geschoold by elkaar, Blonde Lize, de zwarte Margretha, En lachabek Anna zijn daar. . Eerst flttistren, dan weer eens srwijgeo, Maar ik zie op aller gelaat Dot hier een komplotje gesmeed wordt, ? Men nüj .attaqueren gaat Bet stormt in eer» door de gangen ?ijEn nit het aangrenzend vertrek. 'ÏÉP drie egden word ik besprongen: Tftn voren, op z^ in den nekf itSaa sohnüpUata wordt spoedig veroverd, G«*a die mij beboeten zal l fit Wil vrachten... M omvatten mijn knieën... JJJJn.' Ze smoren rotf haast in hnn kussen En houden zoo stevig my vast! Ik denk aan den bischop van Hingen, Door 't heirleger muizen verrast. Vat denkt gyY o dartle bandieten? Sta ik, met inyn gry'ie haar, Al houdt gg ing' nog soo gevangen^ Voor u dan maar altijd klaar i Ik houd n hier vatt, kwade bengels, GÜ hebt my genoeg getart! Keen, nooit wordt Ry losgelaten, Uw kerker ligt diep in ui^jn hart. Ik houd u, ik houd u terdegenl Wie die u bevryden zal ? Gil zult er zóó lang blyven wonen Tot dat ik in gruizelen valt II. Th. B. UIT ?SONNETTES" AAN BÉ.VTBIX. Mij heeft nw liefde, als Arindne's draad, een band van 't puurste goud in hand gegeven. My strekt tot ster en aids uw zoet gekat; ik dwaal, gerust en gaaf, door 'tlabyriuui van 't leven. Zoo menig pad, waar doorn en diptcl stant, aan gladden rotswand vuige slangen kluven, heeft my verlokt; der Kixen blank go-waad deed, van bcgcereii krank, zoo vnak mijn boezem beven. Kampspellend grimmen kolken op mijn schrcf-n! Zwart ii de nacnt ? g*en sterre lacht, gocn een, eu tastend zoek ik, waar ik uitkomst viude! O, Breek niet nf, gy draatl der zielsbeminde! ? Stout trek ik verder! Purprcnd plots ontvlamt de boog! en gansch de hemel lacht mij tegen, uit uw Oog! Dooruik, Januari, 82. Pol do Mont. De Bibliotheek der Universiteit is in do laatste weken verrykt met de volgende boeken: J. Hyrtl, Handbuch der topogr. Anatomie. 7e Aun. "ffien ISttt, F. v. nocklingliauscn, Cobcr dio multiplsn Fibromo der Uaut, Bt>rlm 1863. Tb. H. Hniley, Science and culture. London 1331. Aichirnvdig Opera. Lat, vortit. J. L. Eoiborg. " Lip4. 1880?91. O. RoUim, Dia Oohürorgkn dor Wlrbolthiere. Stock holm 1381. 3. V. Barböia da Bocige. Ornithologia d'Angola. 2 torn. LUboüne 1877-81. H. Lecoq, Etudes sur l» géograpliio botan. do l'Europo 9 torn. Paris 1S51-S8. Oude Friesehe wetten (doof P. VTierdsma on F. Drandsma.) Campcn l'tii). J. Heemskerk Az. De praktijk onzer grondwet. 3 dln. ütr. 1831. J. Dïil'T, Snmmary of the lair of bills of excaango. Ge edit. London 1BC9. O. Waechtar, Das Vorlng«roclit. 2 Bdo. Stuttg. 18S7. ? Das Antorrecht. Stuttg, 1B75. Celloccoa de trMaiïos e concertoj de pazei qne ?atado da Indlc Portogueza, etc. par J. F. J. Uiker. Torn. L Litboa 1831. Lonis Blanc, Diacoiirg politiqnes. Faria 18S2. Der Rigreda, Hit C«mment von Alfr. Ludwig, 4 Bdo, aff 1876-81. F. E. Warren, The lltorgj of the Celtic cborcb, Oxford 1831. Begesta pontutenm Bomanorom, edit. Jiffo. 2o cdlL Lipsiao XB31. V. BteoBevoet. Een tractaet van de consciontie. Haorlom 1598. J. B. Bonnet, Oenvroi iuéditei. Fabl. par A. L. Mónard. Paris 1891. Cicero, De ftniboa bonornm et malonun. Edid. Kadvig, Hanniao 1876. M. Vales. M&rtlvlis. Eplgrammaton lib. L Beo. J. Flach. Tttbingae 1881. Thoophllus, Uitgeg. door J. Vonlam. Am»t. 1892. N. Beets, Dichtwerken 1880?1881. Dl. I?IT. Amstor* dam 1876?81. W. E. H. Lecky, Hiitory of Europo&n moiab. 4th odlt, 3 vol. London 18:10. Dictionnaire hlstor. des paintres, par Ad. Siret. Brui. 1831. E. Cnrtiua, Altertbum nnd Gogenwart. 3 Bde. Berlin 1877, 82. J. F. Wood, Discoverios at Epheins. London 1877, \riih HL D. Hame, Life and eoneBpondence. 3 vol. Ediifti. 1846, D. P. D. Fabins, De Frsnaehe rerolntip. Anut. 1881. 3 v, Epitaphes des Neerlandaia onterrés a Uome. PabL par V. Gaillard. Oand 1853. A. C. Kriueman, Frodcrik Muller. Haarl. 1881. E H. Giolioli, Viaggib.lntorno B! globo della r. plrocorreta Ital. Magonta 1865?GS. Milano 1875. N. Morton, Hew England's memorial 6th edit. Boston 1815. M. Orozco j BOTTS, Apunta pare» U kis tori* de la goograna en Mexico. Mox. 18S1. O. do Voor, Waeracht beschryvinsho van dno aeyrnBicn drio jacron achter malonnderon deur de Koll. end» Zeci. scbopcn, eni. Arast. 15i)S. Eursto druk. Historiën van Indion, waar inno vorhnalt i* de avontuero die do !Ii)li.in>liJ.he nchej«>>i Ijojoacut zijn. Wuor C J uii-.t O. i 'l n." i'. «v i'.'h'.iv.1 l."l. b-, i ]:.' , iu ti de kwestie van den dag. Tegenover de belang rijkheid van het onderwerp itoud de reusachtige litteratuur, waarvoor Mr. Werterwoudt niet teruggeschrikt ia. In een reeks van hoofdstukken ont wikkelt de schrüver den tegenwoordigen stand der kwestie in Engeland, Frankrijk, België en Pruisen, met hare geschiedenis, parlementair en economisch, tot op dit pogenhlik, om daarua te komen tot Nederland, de wording van spoor wegnet en de moeite die zich Ilegeering eu Ka mers er voor gegeven hebben, ten slot te het enquöte-voortiel van Maart 1881. Do schrijver henft velu bronnen, o. a. de boekerij vandelloU. IJs. spoorwegmaatschappij tot su'ne beschikking gobad, en is in staat geweost een work te leve ren dat kan gezegd worden de geschieden!* van het onderwerp tot op dit oogenblik te omvatten. Mr. II. Goeman Borgesius, voorzitter van don volksbond tegen drankuihbruik heeft eene brochure in 't licht gegeven: Drankbestrijding en DranJticet; waarin lig de grondbeginselen van den bond ontvouwt iu togenoverstellinff Y»n dio van hot afüchaülngsgenooUchap. Artikel l en 2 van het algemeen reglement luiden: Art 1. De Boud heeft ten doel het misbruik van bedwelmende dranken te bestrijden. Ai-t. 2. De Boud tracht dit doel te bereiken: lo. door den sterken drank als volksdrank te bestrijden; 2o. door het bevorderen van stipte uitvoering dor ?drnnkwct" (Wet van 28 Juni 1881, Stbld. Nr. 97) houdcndo wettelijke bepa lingen tot regeling van den kleinhandel in sterken drank en tot beteugeling van openbare dronken schap) eu van mautro^eleo, waartoo genoemde wet aan besturen de bevoegdheid geeft; 3o. door in den geest der wet het aantal vorkoopnlaatgen van sterken drank te beperken; 4o. door het aanmoedigen Van het sparen; 5o. duor het bevorderen vnu huisarbeid en het ver edelen van volksvermaken; Go. voorts door al zulke middelen die aan het doel van den liutid beantwoorden." Vooral on alinea 4 en 5, de preventieve, wordt nadruk gelegd, uuar ook op hot misbruik in zich zelf en do noodzakelijkheid om het te bestry'Jen gewezen cu de beginselen dor draukwet, dio niet alleen moeten gelden, maar ook in bat volk*bawustzyu leven moeten, iu herinnering gebracht. Pe Gids van April bevat: Finaniiccl Staats beleid en lielastinaliervormini/, door Jhr. Mi'. 11. J. v. d. Jleim; Een Kragitmt.tn-SehiMcr (W. A. via Rees), door Gemrd Keiler; 2'otkvmst-jUutick, door Ch. Boissevain; Een doctoraat in tic (ieschiedenis, door Prof. C. B. Spruyt; ?Vanen over Setje Wolf, doo-r Joh. Dyaerinck; Lo In Memoriam, door Ch. Boissevain; Overzicht en Stbliographisch album. In Nederland, afl. 4 komt voor: De terugkomst van een Matroos door W. Nieuvvland; Een degelyk mensch, door Mevr. Quarl«3', Moderne romans, (Die Frau Burgemeisterin) dour Dr Jan ten Brink; Kerstnacht door Jan Steen eu Liederen van Mathilda Langlet, door C. E. Urems. In de lc afl. voor 1882 van Los en Vaat be handelt W. P. Wolters, Ebers lautsten roman: Die Frau Bürgemeüterin en A. G. van Hamel, Jong Holland van Marcëllus Ema»ts, terwijl G. Carolsen onder den titel Een Haart-natuur cenice bladzijden wijdt aan Baliel, de belangwek kende joodsohe vrouw uit 't begin dezer eeuw. In de nienwd maand-afl, van Eigen Haard wordt vervolgd: Mevr. Bosboom?Toussaint's Historische herinneringen omtrent het kasteel "Westhaven op Walcheren en Potverteren van Martin KalfiT Verder -bevat deze afl. o. a.: Iets over de mesdjid-Raja te Kotta Badja, door E. B. Kielstra. over Ome gevleugelde vpand, en met vele afbeeldingen, door Dr. J. E. Romboute, Doornen, door Cora, De eerste Nederlander in Japan, door J. H. v. Balen, Een verlaten hut op Nova-Zembla, door H. van Broekhuijzen en Wiskundige Verpoozingen door Dr. P. H. bchoute, benevens de portretten van den schilder A. H. Bakker Korff en Prof. C. J. Matthes, beide met bijschriften en onder meer platen, bn den tekst behooreude: Watermolens, naar W. Roelofs, De Ziekenoppastera naar Bakker Korff, Het Trio en Ki/Jc, lii) eoent haar, naar H. Boui'co. In de Aarde en haaf Volken, aft. 4 rindt men een vervolg van de Wandelingen door België en weer iets over Egypte (Kaïro). Militaire Kaken. II. A. V,'. TLf.i.!uwijii^.) AmEimte «ohipviiurt i;-jr lïv 't.boley.lt vr.n C. !L.-.ir-;\-;i. Ch. Abluit, A ti '.i'.i aUiiu naJ diMi:i:i;:i. 12 'Voi>i'ts is von'u' waarnieilo <1 voriff jaar is Ter per-o. Zijn de 'üullctiu's I en J (Aai-di'ijUskan.l*'). De suppleiu^iitbladeu van de inpekometi bosken zijn op het bureau verkrijgbaar. Een boekje dat oh) Hollanders veel belang kan inbo zemen, daar het niet minder dan ons volks bestaan behandelt en daaromtrent beweert de naaste toekomst te voorspellen, is G-arde A votts! 1900, uitgekomen by Dumaine te Parijs. liet ver telt hoe Pruisen in 1000 zich van Weat-Europa meester maakt. De oorlog wordt verklaard aan Frankrijk, dit valt ten tweede male door dezelfde oorzaken als in 1871, p.a. vooral de bedorven heid der militaire administratie; Noord-Frankrijk komt aan Duitschland; Nice, Savoie. Corsika en het regentschap over Tunis aan Italië; Parijs is hoofdstad af; Duitschland ontvangt de helft der Fransche vloot, met 9 mtlliarden, Italië 2 milliarden. Engeland heeft de handen vol in BritschIndië, dat in vollen opstand is, de Keizerin weduwe in Rusland tracht de revolutie niet te Onderdrukken maar te leiden, Oostenrijk kan zijn drie nationaliteiten nooit tot een doel Vereenigen en strekt steeds verder de hand uit naar Turkije, zoodat niemand Frankrijk helpt. Na doién oorlog begint Pruisen den oorlog tegen Nederland en België; het casus belli is de eisch tot toetreding in net Duitsche Zollverein, eon soort continentaal stelsel; de val van Antwer pen, na een bombardement van negen maanden, maakt de twee landen tot pro vinciën,- Amsterdam, Rotterdam en Antwerpen worden Duitsche havent en Europa heeft weer rnst. Van het Formulitrboelc van Van den Honert, de vraagbaak voor alle beginnende praktwjjns en dat ook later niet verwaarloosd wordh is een derde druk noodig geweest. De heer Belinfante heeft dezen naar den tweeden druk .(door Mr, J. Heemskerk Azn. bezorgd) t;~;:it en alleen waar de ver»na>r:nSOa in 3e wetgeving het noo dig maakten, wijzigingen aangebracht Weinigen doctorandi valt het te beurt een onderwerp zoo vol actualiteit te vinden als Mr. W. J. M. Westerwondt voor zyn academisch proefschrift gekozen heeft. ?De Staat en. de [^Spoorwegmaatschappijen" ia in een aantal binden REGELING VAN HET MILITAIR ON'DERWIJS BIJ DE WET. Ongeveer gelijktijdig met het artikel van M. in Ni). Ü5 vau De Amsterdammer, waarin hij nis zijne overtuiging ie kennen gaf, dat c"'iio nkuwü regeling van »de tweede afdeeliüx der krijgssuhool voor officieren" ia verluiiïd' iiuiet i-tiian met de geheele inrichting v;i a het militaire onderwijs en dat dit in zijn "clrcisl lij de vet geregeld behoorde te woriliin, versctieen te 's Hage bij Gebrs. Balin(untc in druk het door zeven mannen pndertcekende i Adres aan Zijne Majesteit den Koning", waarin zij het verzoek doen, dat het den Vorst moge behagen: het mili taire onderwijs- ter opleiding tot officier in zijn vollen omvang bij de wet te regelen. Hoezeer zich in het adres zelf tot eene eenvoudige vermelding der voornaamste gron den van hun verzoek bepalende, hebben de onderteekenaars in eene daarbij overgelegde Memorie hunne denkbeelden en beweegrede nen nader en meer uitvoerig uiteengezet Zoowel het adres,, als de' bijgaande me morie met toelichting, is «en schoon en merkwaardig stuk. Fraai en helder van in houd, spreekt daarin zóó duidelijk de innige overtuiging der adressanten en wordt door dezen op de gebiedende noodzakelijkheid gewezen van de wettelijke regeling van het militaire onderwijs, waardoor op do ruimste wijze uitvoering zal worden gegeven aan het grondwettige voorschrift, dat regeling bij de wet van het openbaar onderwijs vordert. Weinig hadden zij kunnen vermoeden, dat reeds zóó spoedig na de indiening van hun adres, uil het leger zelf een stem zich zoude hebben doen hooren, om eveneens op die wettelijke regeling dep opleiding van den officier aan te dringen» en zoodocn^ dé ucgtjüjluieia van het ?officiêrskorps te verhoogen. Waar, Vooral de "kleinere staten, het gemis aan getalsterkte van de krijgs macht, waaraan de handhaving van hunne rechten en de verdediging van hunne onaf hankelijkheid is toevertrouwd, moeten vergoeden door de deugdelijkheid van het gehalte dier krijgsmacht, daar beeft het volk voorzeker het xecht te vorderen, dat alle maatregelen worden genomen tot ver hooging der zekerheid, dat rij.aan wie een .zoo gewichtige laak ala de landsverdediging, de handhaving z(jner vrijheden tegen vreemd geweld is toevertrouwd, daarvoor ten volle zyn berekend. Do ondervinding heeft helaas! geleerd, hoe zeer aan ons officierskorps de moreele en intellectueel kracht ontbreekt, welke noodig is tot het verschaffen aan Nederland van een degelyk nationaal krijgswezen. Deze levens behoefte voor onzen Staat kan dan ook al leen de vrucht zijn van den arbeid van een in den vollen zin des woords krachtig ont wikkeld, degelijk gevormd oliicierskorps. Ten volle waar zijn de volgende zinsneden uil de memorie: >Hoe beter het gemiddeld gehalte van dat korps is, des to krachtiger steun zal het kunnen verleenen aan de mannen, die uil dat korps zullen geroepen worden tol de stoute taak der hervorming van ons krtfgswezen. »Iloe helderder het licht is, dat er van uit straalt, des te beter zal de natie met allen, die haar leiden, worden voorgelicht omirenl hare militaire belangen en plichten. »Hoe krachtiger de invloed van dal korps is, des te meer zal de zware taak van den militairen wetgever verlicht, des te doel* treffender zal zij volbracht worden. i Hoe hooger eindelijk het standpunt is, hetwelk dat korps inneemt, des te sterker zal hut tot zijne aanvulling de edelste ele menten der natie tol zich trekken." \Vcrilt nu aan de wetenschappelijke op leiding tot zoo menige andere betrekking m den Staat de uiterste zorg gewijd, waarom (liezellde zorg niet besteed aan de opleiding van den officier; waarom het militair onder wijs ? evenzeer een nationaal belang ? a;m de zorg van den algemcenen wetgever onttrokken; waarom dat onderwijs niet bescliomvd als een onderdeel van het nationale onderwijs in het algemeen en het met de overige daartoe behooreude takken in verband gebracht? liet is derhalve dringend noodig regelen te stellen voor de wetenschappelijke opleiding van don officier; te meer, daar zelfs tusschen de deeten van het militaire onderwijs geen onderling verband bestaat en op dit oogenblik niet dezelfde eischen gesteld worden aan allen, die den ofliciersrang wenschen te bekleeden. Zullen die regelen .stabiliteit erlangen, dan bohooren zij te worden vastgesteld bij de wet; door die wettelijke regeling zal boven dien de belangstelling der natie opgewekt en levendig gehouden worden in de groote militaire vraagstukken, waaronder die betref fende de regeling der militie en schutterij en van het vestingstelsel eene eerste plaats innemen, en zal langzamerhand de afstand tusschen volk en leger verdwijnen, zoodra in het laatste ook de beste elementen van hel eerste worden opgenomen. Die toenadering lot stand te brengen eischt de samenwerking van alle krachten des lands, maar nog meer de voorlichting en voorbe reiding door groote militaire krachten. Deze te verkrijgen kan alleen geschieden door aan de opleiding van den officier een degelijk en ontwikkelend onderwijs tot grondslag ie leggen en aangezien dil ook de basis vormt van die takken van onderwijs, welke reeds door de wet zijn geregeld, zoo dient het militaire on derwijs daarmede in verband te worden gebracht. Het is dan ook de aansluiting van het militaire aan het middelbaar onderwijs, welke door de adressanten wordt verlangd, en, ofschoon wij die aansluiting op_ eene andere wijze zouden wenschen dan in het adres wordt voorgestaan, zoo scharen wij ons echter in beginsel aan hunne zijde. Door hel indruk doen verschijnen van hun adres, hebben zij nan de natie do pelcgenliuid willon verschiiflen hare stem omtrent dezft ;ïcwi( luijio quatistie te doen hooren en alzoo 'to vpi'UH.tnun, ot' hunne overtuiging ?dtwr l:ct nyeerciiiliv:! van hel volk wordt gedrtold.' WeiisdirJijlw ji zelfs noodzakelijk, is 'het det'liulvis, (J.it hun worde geope?)baard, hoedanig hunne handeling in den lande is Opgenomen; de zaak i's van te groot belang, dan dat zij als 't ware onopgemerkt mag voorbijgaan. Zal die mededeeling echter ook voor het algemeen dienstbaar kunnen wezen, dan behoort zij zoo veel mogelijk in het openbaar te geschieden en tevens de Koning de blijken te ontvangen van de al of niet ten voordéele van laaUttfteöemde geweenoori «on beslist worden. Eerstgenoemd vraagstuk schijnt ijjn* oplosBing nabü, of il wellicht opgelost, door de uit vinding van gun-cotton-powder, d. i. schietkatoen* kruit. De heer W. F. Reid, scheikundige a.\n de fabriek van ontplofbare stofl'on te Stowmarket in Engeland, is er de uitvinder van. Sohietkatoen-kroit wordt vervaardigd van ge* woon schietkatoen, dat vermengd is met ander* stoffen, eu daarna gekorreld wordt. Zoowel ge noemde stoffen, als de wyzö vau vervaardiging van het kruit, c\jn een geheim. Dit nieuwe kruit heeft een belder gele kleur, terwijl de korrels er van ongeveer even groot tijn als dia van gewoon jacht-krnit Maanden lang kan men het in 't water laten liggen, zonder dat het bederft Eene bepaalde gewichtshoeveelheid vau dit mengsel heeft deselfde ontploffende kracht van ongeveer driemaal zooveel bu«krnit, «Wanneer men met scherpe patronen, gevuld met dece stof, uit een geweer schiet, is de terugstool hijua niet merkbaar; kruitdamp ontstaat «r zoo goed als niet; de kogel heeft dezelfde aanvankelijke snel heid en hetzelfde indriDgingsvermogen, alsof men schoot met buskruit. In den loop van het geweer blyft weinig krniUlnm achter, en de knal LU het schieten is met harder dan die van een slaRhoeJje. Het kruit moet ontbranden bU eene hitte van 360° F.; terwijl bet door schokken niet ontploft. De terugstool bij het schieten is weinig merkhnar, aangeeien de lading langzaam en achtereen volgens verbrandt, waardoor de spanning van het kruitgas nagenoeg dezelfde blijft over d,* goheele lengte van den loop. Voor zooverre wij er thans over kunnen oor deelen, schijnt het een soort kruit te weien, dat uiterst geschikt ia voor militaire doeleinden. liet is nu maar te hopon, dat het op den duur praotitch aal blijken, en er in de vervaardiging niet do eene of andere kleine fout ia binnengeslopen, tengevolge waarvan wij plotseling uit Lngcfand zullen vernemen: de fabriek van ontplofbare stoffen te Stowmarket is in do lucht gevlogen door zelfontbranding van schiotkatoen-kruit. De reden ,waarom wy hopen, dat het nieuwe kruit bruikbaar wezen znl, is reeds bjj den aan vang van dit schrijven gezegd; het zal veroorza ken, dat de strijd over de meerdere of mindere doelmatigheid van repeteer-geweren, wiskundig zeker ten voordéele dezer wapenen beslist worde. De bewapening met een repeteor-gsweer, dat ifl een geweer, waarmede men een aantal schoten ach tereen kan doen zonder opnieuw te laden, komt voor namelijk den verdediger ten goede. Door den hoogen trap van volkomenheid, waarop thans reeds de vuurwapenen staan, moet de aanvaller zich op groote afstanden sprongsgewijze voorwaarts be wogen, terwijl bij telkens gebruik maakt van elk voorwerp, van iedere terreinplooi, om zich te gen het moorddadig vuur zijner tegenpartij te dekken. Wanneer de aanvaller vooruit gaat, g'jeft hy zich bloot, terwijl hu natuurlijk zelf niet vuren kan. Vooral op korte afstanden is dan het ge schikte ooffenhuk voor den verdediger daar om den aanvaller met kogels te overstelpen, en kan het repeteer-geweer in al zijne kracht optreden. Men behoeft dan slechts de patronen, die het magazijn bevat, oordeelkundig te gebruiken om den aanval af te slaan met groot verlies voor d« tegenpartij. Ook tegenover een cavalerie-aanval, en in de» vestingoorlog, kan het repeteer-geweer met succèf gebruikt worden door den verdediger. De rol, die by een toekomstigen oorlog in Eu ropa ons land wellicht te vervullen zal hebben, ifl juist de bescheidene, maar eervolle, van verdediger. Wy weten niet wat de toekomst ons brengen zal, vrede of oorlog. Van 't grootste belang is hot daarom, dat legei en schutterij spoedig bewapend! worden met het beste geweer dat er bestaat; terwyl, uit dit oogpunt beschouwd, het vraagstuk der repeteer-geweren een landsbelang mag wor» den genoemd. ^ R a BIBLIOGRAPHIE. MWair Blad. No. 6. Over de opstelling van het geschut op de oorlogschepen, in 't bijzonder op onze kruisers ie kf, ? Opmerkingen betreffende het opstel: ?Het vizier bij het nederlandsche klein-kaliber geweer." ? De voorwaarden van overgang bij het schQfschieten. ? Mededeelingen van verschil* lenden aard. ? Berichten, enz. De Militaire Spectator, No. 4. Opmerkingen omtrent een hoofdstudievak: ?da schietoefeningen der infanterie, door L. Brender è. Brandis." ? De topographie in Nederland, dooi F. de Bas. ? Een merkwaardig adres. ? Een wensch van Mambrtinns nader beschouwd, dooi M. Leod. ?- Eenige opmerkingen omtrent d« Pelotons- en EskadronsBchool te paard, doovX.?? Een woord van protest en toelichting, door G. F. W. Borel. ? Overzicht van buitenlandsche tijd» schriften. Ho. 250 DE AMSTERDAMMER. WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. SCHAAKSPEL. No. 15. Van E. A. Bohmitt (?) ZWABT. . instemming van het "adres; op deze wijze alleen zullen de volkswenschen kunnen wor den gehoord en c. q. ingewilligd. Reeds moet door 541 leeraren aan hoogere burgerscholen aan Z. M. een adres van vol komen instemming met het gedane verzoek zijn toegezonden,; moge dit voorbeeld navol ging vinden, bij bent die direkt in de zaak betrokken zijn. Ares. HET VRAAGSTUK DER REPETEERGEWEREN 18 EEN LANDS BELANG. Het vraagstuk ?welk stelsel van repeteer-geweer is het meest geschikt, om ingevoerd te worden voor de bewapening van leger of marine' is in tal van landen aan de orde van den dag. Met deze (juaestie zijn twee andere ten nauwste ver bonden, namelijk: . 1. Bestaat de mogelijkheid een ontplofbaar mengsel te vervaardigen, ter vervanging van het gewone buskruit, dat, b(J minder volame, toch dezelfde, of hetere, eigenschappen beait dan ge noemd kruit? , ,. 2. Hoe groot is het.V££ï VniiDer, dat men geven >an aan geweren, die bestemd zijn voor militair gebruik V Door oplossing van ieder dezer vraagstukken zien wli de mogelijkheid te gemoet, dat de pa tronen kleiner en Echter worden dan thans het gevnl is. Hen zonde dan ook hnn aantal in het magazijn vatt een repeteer-geweer kunnen doen toenemen, zonder het gewicht van dit wapen te ver meerderen; tengevolge waarvan de strijd, die door de voorstanders van gewone achterlaad- tegen de repeteer-geweren gevoerd wordt, onherroepehjk a. V «. d. «. tg. h. WIT. Wit speelt voor en geeft in 3 «Wen nut, (*) NeèrUndi gavietde probleomdiohter, In 1880 ta DelïahaYan qverleden op rnim 76j»rlgen loeftyd. Dit probleem en oog een 0U1 andere niet gepubliceerde preblema's werden ons uit 's nuns ntUteiuchsp ge schonken. Oplossing van Schaakprobleem No. 13. l A l nt O 3 + 1 D 8 ut C S a D a ? D 5 + r i » D » 807 ? E 8 mat. . INGEZONDEN OPLOSSINGEN. van E OnJuUt U dl» v»n v. P. ta Hondsholrodjjlc. Van No. 13 goed van Hat z'a vieren.? A. B. D. Daarentegen onjuist van oYrolao W.'i 'te 's Hlge; ÏÏÜ !? W.KWJngen; B, ,to Zwartsluis; Mevr. t. K. te Kampen, W. v. u. r? Dcla* MoJ. H. 0. B. te 'a Haga; H. P. E. en 0. H. D., to Am sterdam. No. 13 U goed opgelost door B. v. W- te Oolembiurg; B. to ZwarUlois; Mevr. t. K. te Kampen; Een Adelborst te V.; Duo; ICavors; Henri; tfej. B. 0. B. en P. A. L, M. t« Anutordam. De belde W.'i to 'a H. cagon voorbt) nrart'i Juiite tegenspel D fl ? ' E 5, BMEFWTS8ELINO. N. to BL F. Het probleem U goed, maar U 't oorspronltelUkT K, B. to Delft. Zal geplaatst wgiJ-*i. O. IC. D. te Amsterdam. Otarnc zoadcD-<rH< ? ** vernemen» Wij ontvingen goede oplossingen VAD No. 11, E. E. to Amtterdtm en J. W. d. O, teEimpea. FEUILLETON. TWEE CONTRASTEN. DCOB JOHAN GRAM. (Slot). Drie maanden later waren de juffrouwen Lemkcus voor dc< ik weet uiet hoeveelste mnal ver huisd, e» do goedhartige Adri.iau was met haar meegetrokken. Du gemeubeleerdo kamers hadden voortdurend leeg gestaan; het depot vau thee, Noordbnibautsch linnen en audure artikelen had gekwijnd; zoodot het docht et pa.ir van den majoor onmogelijk do hoogc huur kon btitalen. Zy woonden nu in eeu ivfgelegen gedeelte der stad; de woning was kleiner de vorige; de twee kamers van Adriaan wa ren nog schraler gemeubeld dan in 't vroegere huis; maar de goede candidaat kon er niet tos besluiten de twee fatsoenlijke vrouwen, dio het noodlot zoo v reed vervolgde, te verlaten. Ging hij mco, dnn kou h j allicht nog een zijner vrienden de twee kamers ainhevelen, en bleef hare woning meer bekend. Zijn gevoelig hart was zoo bewogen met haar tegenspoed, dat hy zolfs de stekelige aanmerkingen van Dokkers over zyno gehechtheid aan dio ?oude modellen" en do schimpscheuten der vrienden over do kale inrichting der kamers trotseerde. Op zekeren dag ontving Adriaan eeuo uitnoodiging van mijnheer van Daal tot het bijwonen van oeu partytj» dut ter gelegenheid van het aaustaaud huwelijk van zijn neet', oen jonh ont vanger) gegeven zou worden. Adriaan was boven de huizen. Hoe meer Lij Kntoo gezien on enkele woorden met haar gewisseld had, hoe inniger z\jne genegenheid voor haar geworden was. Zijn hartstocht nam hnnd over hand too. Op zijn notariskantoor had hij reed* tal van vellen ge zegeld papier verknoeid, door in hypotheken en testamenten allerlei ontboezemingen neer te echrUven, daar zijn hart vol van waa. Eiken dag wandelde Adriaan minstens drie- of viermaal voorbij Katoo's woning, en daar do Ïmge dame meestal in de voorkamer zat. werd driaan's beleefde groet gemeenlijk op de in nemendste wijze beantwoord. De twnc zusjes hadden ontzaglijk veel pret in die stille bewon dering van Adriaau. Er werd natuurlijk druk over hem gesproken en ? gelachen, want ver legenheid vindt ook in do oogon van het t«ere gesbcht geen genode. Eeu te ondernemend cavefier, die onder de kênsnreuk: die waagt wint, ccne overwinning tracht lo behalen, zal voor zijne Stoute poging veeleer vergeving erlangen dan een sukkel, dio niet durft en zijne ooiren neerBlaat voor het stralend gezicht eener schoone jonge vrouw. Natuurlnk plaagden de zusters 'Kntoo met Adriaan. De mooie Katoo lachte, dan en keek in den spiegel om daaraan te vragen of Zooveel frischheid en bevalligheid peen hoogere eisenen mochten stellen? Hare ijdelheid gaf daarop een toestemmend antwoord, maar de goedheid en bescheidenheid, die al het doen' eu laten van Adriaan kenmerkten, waren van den anderen kant niet zonder invloed pp het. jonge meijeshart gebleven, en zij dacht eigenlijk veel beter over Eem, dan z$ haar zusjoa nog ooit had doen blijken. Toen Adriaan achter Dokken, die ook gevraagd was, met een kloppend hart en eene linkscne houding de ruime ontvangstkamer binnentrad, was er reeds een vrij groot gezelschap bijeen, dat elkaar nog te weinig kende om de traditioncele stijfheid prijs te geven. De dames zaten in een grooten kring en de heeren rookten een cigaar m de andere kamer. Terecht legt ook Bullwer dan ook de cigaar en de vrouw in de weegschaal èk vraagt welk van beiden voor velen het zwaarste weegt. Mijnheer van Daal, die de gulheid in persoon was, maar tevens da slechtste pasthecr, dien men zich donken kon, had gemoedelijk een langen gauwenaar gestopt en zat een paar oude hoeren te vertellen uit den tijd toen hy nog voer. De gasten moesten zich verder maar vermaken. De drie dochters deden, echter al haar bhst om het de gasten aangenaam te maken. Do jonge bruid en bruidegom, ter wier eere het partijtje eigenlijk gegeven werd. bemoeiden zich met memand als met elkaar, geiyk men het van zelfzuchtige jonge pareu gewend is. De jonge dames vau Daal hadden echter een zekeren mynheer Zijls uitgenoodigd, iemand die den naam had vaa altijd aardig, een onverbeterlijke grappenmaker te zijn, en zij stelden zich veel van dezen komiek voor. Een ieder was het dan ook al in het oor ge fluisterd, hoe grappig on dol dio Zijls kou wezen, en langzamerhand waa men er zoo vol van, dat de minste beweging van Zijls gadegeslagen wer den ? en grappig oe.vonden. Na de thee. werd do pianino opengeslagen on droegen de twoe jongste juffrouwen vnn Daal eenige romances voor, dio de hoogte van haar geluid zoodanig deden uitkomen, dat de officieel erkende grappenmaker onzen Dokkers in't oor blies, dat het was aUof men naast een fluitende locomotief, stond. Daar echter iu bealoten kringen delettantcn alles veroorloofd is, werd er warm toegejuicht. Daarna bood men wijn en taartjes aan, en ga,yen do dames van Dnal, daar haar vader maar altijd bleef zitten doorvertellen uit den tjjd toen hy nog voer, den .grappenmaker allerlei wenken om toch eens iets te doen. Zyi* verontschuldigde zich, dat hy er niet on gerekend. had en op 'toógenlijk geen aardigheid wist. Dat geloofden de meisjes niet en op aanstoken der twae jor.grten, begaf zich nu pens deputatie vau drie Jonge dames naar den beklagenswoardigen Zylfl, met het beleefd mnar dringend verzoek om eens aardig te zyn. Deman zette een verwonderlijk dwaas gezicht pp en verzekerde dat het hem met den besten wil der wereld niet mogelijk was -pp algemeen verkerend verlangen" aardig to zijn Dat konden de nufjes maar in 't geheel niet begi'ijpen, "bracht niet alleen groote teleurstelling £« weeg, maar gaf ook een gevoeligen kwak aan de reputatie van den kroniek. ? Dokkers, die druk met katoo had zitten praten, werd nu m den arm genomen, en deze was ontniddeiyk bereid, een programma samen te stel len. In da groote. tuinkamer was immers 't kleed opgenomen en wat doen jongelui liever dan dansen. Eertt eenige dansen, dan eono wandeling door den tuin, eu daarna kon mon aan talclgaan. Dit vond katoo goed, en haar vader zou er zich ook wd mofi vereenigen. Mon begon mot oen wals. Adriaan kwam raRolrecht op katoo af, maar vernam, dat Dokkers naar geëngageerd had. 'Stamelend en met een booff roode kleur beval hy zich voor den vol genden dans aan. ' Hot was een zachte Septembermaand; do maan scheen helder en tooverde hier en daar heerlijke parföen van licht en donker. Adriaan had met katoo gedanst en stelde haar c-a ^n^getjo .fiJ"LfeJ0"' -* ?ld<> *Ü g<wrne. ling»wn wa^,uien ^ ]angg ,t rMe3a.pai,jt on(j|r 'Oen morroUenboom, welks schadew scherp op den grond werd- afgeteckend. Zg spraken beiden geen woord en Adnaan voelde zich onuitsprekehjk geInkkig, toon hy zoo stil aan hare zgde gintr. ZNuüêaebtcr stond eon bank, waarop zy zich Men DMDMttcn. Geen van beiden had opgemerkt, dat eau paar jonge neven, in dien hoek bezig waren om vuurwerk geroed te maken, dat zy ter «era van het feest zouden afstaken. Zpodra de hen bespeurden, hielden zij Toen Adriaan daar zat, achtte hij het beslis send oogeublik gekomen. ?Juttrouw Katoo!" be gon hu niet eene haperende stem. terwijl zijn gansche lichaam beefde. Doch Adriam werd zóó bedremmeld, zóó ze nuwachtig, dat njj uiet sproken kon. De dicliterlyke declaratie, dio n\j dienzclfden ochtend nog met jHoud u veel van morellen¥" Katoo keek hom verbaasd van ter zijde aan, en begon even te lachen. De maan kwam nu juist achter een wolk te voorschijn eu verlichtte het jonge plaatsje, en katoo, dio inderdaad sym pathie had voor don gocdhartixen candidaat, wiens verlegenheid zy doorgrondde, plukte oenrcseda om hem gelegenheid te geven, zich te her stellen, ?Juffrouw katoo!" herhaalde Adriaan nu met boveiimenscliclykv inspanning. ?Meneer Adriaau hernam zi) dadelijk ep bnzonder bemoedigende toon. ? Doch in plaats dut Anrioan nu voortging, riuji op eenmaal een vroulüka'atem aciitcr hen: .Houdt v veel vau perziken ? Onrsteld vlogen katoo en Adriaad op, en de ondeugende plaaggeosten die hen zoo beet gcuomcu hadden, lachten de vluchtelingen luide uit. Verontwaatdigd over de brutale /jongens, boos op Adriaan. dut hij haar aan zulk een dwaas tooneel had bloot gesteld, liep katoo driftig heen en de danszaal weer in, waar zij in het gewoel en do drukte haro ontsteltenis trachten te ver bergen. Adriaan bkx-f achter. Kaast het Icoinetre aan 'tachtereind van don tuin liet hij zich op het gras vullen, eu gaf zich duar aan ui zijn wanhoop uver. ? Verloren was zij voor licin, want door zijn duizendmaal verwcnschtn blooheid had zij een bespottelijk figuur gemaakt, hetgeen ze hem ze ker nooit vergeven BOU. Verloren was zy voor hem, dio hij zoo onuitsprekelijk lief had. Terwijl hij zich zelven aluua op dn bitterste wyzo beschuldigde en foltcfendc ziejesmarten leed hoort liij ou eenmaal voetstappen in 'l koeucltia en trefiun hem door 't geopend raam bekende stemmen. ?Men zal ons missen", wordt door eene hem boven alles dierbare vrouwenstem gefluisterd. ?Een oogenblik slechts," iluistcrt eeno mannen stem, die- hij maar al te wel kent, een oongenblik slechts, lieve juffrouw katoo, om u te zetfgen dat ik nooit ecu meisje ontmoet heb, daar mijne gansche ziel zoo van vervuld ia. Toon ik u voor do eerste maal zag, waa ik in Verrukking over uw uiterlijk schoon, iiia.ir toen ik u opnieuw ontmoette, vergat ik uwe lief- talligheid voor uw goed hart en vernuft... Wat? hoort hij goed? Zj/nC declaratie? Ja waarachtig! Daar ging de stem vloeiend en overredend voort. ?Och lieve juffrouw £atoo, zoo ik het duizendste part van den indruk, dien u op mij teweeg ge bracht heeft, op u mocht gemaakt nebben, wat zou ik dan van du toekomst nog mogen verwachten! Katoo, ik heb u zoo innig liof!" Die ellendeling! Met zyn eigen declaratie ont roofde hij hem Kafoo. En z\j, wat zou zij antwoorden? Adriaan's hart bonsde zoo hevig, alsof het uit zijne borst wilde springen. Stil hoorde hn antwoorden: ?spreek er met pa over, mijnheer Dokkers, en laten we nu gauw naar binnen gaan!" Buiten zich zelven van wanhoop en gramschap stond Adriaan op, sloop omzichtig don tuin door en den gang in en liep 'thuis uit naar zijne woning. Eenige dagen later werd het engagement pu bliek van Jan Donkere en juffrouw Katoo van Daal. Jan hafl kort voor het partijtje uit no tariële stukkeu het groot verin gen van mijnheer van Daal leereu kennen, en toen vaat besloten alles in 't werk te stellen om de hand van Katoo te verwerven. Het geluk had hem daarbij b{jzouder gediend. Adriaan werd zwaar ziek en door het zustcrpaar Lemkes zóó voorbeeldig opgepast, dat hij, beter wordende, besloot die tweo paria's niet meer te varlaten. De vrienden plaagden hem met die dwaze ingenomenheid niflt zoo'ii paar ?oude printen", zooals zij haar noemden, doch hu liet hen begaan eu bleef de majoorsdochters steunen tot haar dood. En toen jaren, later Dokkers als notaris en vader van een groot gezin zich naar het buiten land verivyderd had, omdat hij 't geld van zich en van anderen zoo door elkaar geklotst had, dat er geen rekenschap meer van gegeven kon worden, was het Adriaan, die op kieache wij zo zorgde, dat Katoo en hare kinderen ondersteund werden, zonder dat zij den naam van den gever vernam. Zoo leefde hij stil, vergeten, gemarteld door zijne Bchichtigheid, maar met een zonneschijntje iu 'thart, dat zijne edele daden hem bezorgden. Allerlei. Het verslag van ccne .zoo eigenaardige instel ling als het Zeemanshuis to Aiuutcrdam over het jaar 13S1, kan niet nalaten de belangstelling te trekken. In het geheel logeerden iu deze in richting 054 zeelieden, waarvan 225 Nederlanders eu 42'J vreemdelingen, zijnde 60 stuurleden, 576 onderofficieren of matrozen eu 18 ligtmatrozen of jongens. ll«t aantal kostdageu was 1010 hooger aan in 1880 en bedroeg 10740. By de gewone zorgeloosheid dia bij de zeelieden wordt' aange troffen, waar het geldt hunne dikwijls moeielyk verdiende gagie nuttig en zuinig te horteden, mag het een verblijdend verschijnsel genoemd worden. wanneer ook meerdere neiging tut sparen is waar te nemen. Hoewel er toch 12 zeelieden minder in het Zeemanshuis logeerdei), bleef er ongeveer 2000 meer dan verleden jaar guduponeerd bij de paarbank. In het geheel werd door hen inge bracht ?13,983. 20, waarvan slechts werd opgevraagd ?4,421.99, zoodat per resto gedeponeerd bleef ?9,561.21, een cijfer dat tot uogtoe nimmer be reikt was. De gezondheidstoestand waa over het afgeloopen jaar zeer gunstig en van besmettelijke ziek ten bleef de Inrichting gelukkig vrU. De Zeevaartkundige ochool werd' weder iets drukker bezocht en wel in het geheel door 11' leerlingen, zijnde 7 meer dan in 1B80. De Commissie drukt den wensen nit dat de reedary'en, evenals reeds de maatschappij ?Neder land" en' de ?Kon. Neder), Stoom vaartmaatschappy'" doen, de afmonstering hunner equipagiën m het Zeemanshuis zullen nonden. De zee man vindt daar ruime zalen en afzonderlijke slaapkamers, beneyens billard, kegelbaan en boe kerij. D« inrichting is opengesteld voor alle zeelieden, tegen een te betalen kostgeld van: eerflte, tweede en derde stuurlieden en scheeosdokters per dag / 1.25, boots-, timmerlied«B, matro, licht matrozen en jongens f\.? e instandhoud-^ ^er nuttige inrichting kan met geno#g aanbevolen worden, en dat dit juist wordt ingezien door hen wier positie hen in staat ételt over 'het betrekkelijk nat van verschillende inrichtingen te oordeelen, blijkt uit het aantal aanzienlijke namen in handel en bestuur die de der contriboanten bevat. De Amsterdamtche Gymnastiek-OnderwjjzersVereenigiag gaf Woensdag 6 April in Maison Stroucken een openbare gymnastiekles met de volksklasse, die bewees welk een vligheid en kracht door zorgvuldige en oordeelkundige oefe ning ook hier verkregen kan worden, Uit Breda is door eenige industriielen, hande laren en gezeten burgen aan de Tweed* Kamer der Staten-Generaal een adres geienden waarin zi) verklaren: Dat sü met innig leeawezen alom in Neder* land hooren verkondigen dat eene hervorming der aanbestedingen van den Staat, hoognoodia is in 't belang der ny verheid en der zedelijkheid; Dat zy torens ten zeerste de klachten bejam meren welke vernomen worden over de schrome lijk* geldverspilling door ons krjjgsweMD. Dat i g kennis namen van het verzoek om enquête daaromtrent, ingediend door het OudLid van den raad van Meerlands-IndiB, de heer Jhr. H. C. van der Wijck; Dat s|| in openbare gewhriften de krachtige beschuldigingen lazen, tegen de aanbestedingen van h«t leger, onderteekend door een op dat gebied erkende specialiteit, de heer J. F. de Booy; Dat helaas l nog geen wederlegging van die als feiten gestelde punten vernomen werd; Dat 's Lands waardigheid vordert, dat een ern stig onderzoek wordt ingesteld, om daardoor wederleggiiig uittelokken, of wel om op hervor ming aan te dringen; - ????? ??*-' «*-?? Dat de Kamer die zich geroepen voelt eene enquête over de Koopvaardijvloot, over spooren waterwegen enz. iotestellen, ook niet «af aar zelen misbruiken %yeg te nomen als n blijken mochten in ons krygsweien to bestaan; Redenen waarom adressanten do vrijheid nemen uw hoog staats!ichanra te verzoeken: -lo. liet houden ceoer enquête over de geld verspilling LU ons krygswezon; en 2o. E«u crnilig onderzoek to gelasten over de aanbestedingen van het leger en de aanbestedingen in 't algemeen. Wellicht doe ik 17 goên ondieoit, door do aandacht uwer lezern lo vestigen op het feit,d»t,bohouilenigoed keuring vin hooger h»nd, eentUwgs to IJttsrlum de eerste NederUndsch» paeiimttiacho Inrichting zil gcopuiiJ war den, bahalro i»mertJB voor i pursonca naar vordiltto liu-lit wordt inK«ad«md zullen tal run luclitkcelku' l ? > wt'rktnigea uuwtxis z\ju. Dr.Fyan hnoti do leiding o[; ? ch. (.'. .:iiut;ti, on lli ModerUadEcbe Uuoglewaron IMIWI.,..j achriftulyk bunuo iiishiinimng. Aan hun die ie U meer ivutun willen, xy goxe^d, dat eoratdug» do advorttniiëu zull«u melden dat brochure» verkrijgbaar zijn by de Dii'cctio op «leu huize Öophiadal U Haarlem, togen iazoadiug T&U /1,30. X. Onder liandteekening van de heeren Baravelli, Bellaiguo de Bugha*, Mon»y (bonum omen) eu de Vetwera is een veruag verwihenen omtrent de de Egyptische Staataichard, waaruit blijkt dat de geuiiiüeerde schuld op 31 December 1881 nomi naal ruim 57 pond sterling bedroeg; de geprivi legieerde 22 millioen pc na. Het omstandig ver«lag, met tal van hg'lugen geeft den indruk »lso f de Commissie zich met ijver op hare taal heeft toegelegd, al scliünen dan ook de onderdeden van het inkomsteiytelsol, havengelden, yisohbelasting, rechten op do dadels, geen -zeer hechte grond slagen voor oen betrouwbaar budget Een gewichtige DuittcJu uitvinding. Ka jaren lang voort#eaette proefnemingen, is het den heer Julius (roimatm iu Berlijn gelukt om dé gewone naaimachine .fot een vfeel hooger trap van vol maaktheid te brengen, zoodat üy nu zonder moeite den zoogenaamde ?overhandschen" naad, knoops gaten in allerlei soort van stof, vetergaten en een steek tot versiering maken kan. De nieuwe inrichting is gemakkelijk te gebruiken; zy wordt den aan de gewone noaimadu&« -vastgeschroefd en behoeft er niet weer afgenomen te worden. Door middel van een kleine bew«ging aan de schroef wordt de werking geregeld, en weer tot den gewonen stiksteek tesoegebracht. Op het oogenblik bestaan er no« slechts tien exemplaren van dit, in bijna geheel JEurops. gepatenteerd werktuig; in de fabriek van de firmaVïtccenberg en Frankel te Berlyn is men met dft vervaardi ging bezig en binnen een ik eek of vier hoopt zij aan alle bekende naaimachinenmagazijnen van haren, voorraad mee te.doelen. In de nabijheid der stad Ontario, in Kftnada, staat sedert eenige maanden een bron van na tuurlijk gas te branden. By gelegenneid*van een boring, vond men op een diepte van zeshonderd voet een petroleurabron; een gasvormige damp steeg uit de opening omhoog, geraakte in brand door den fakkel van een werkman, die op dertig voeten afstands geplaatst was. Sedert brandt aldaar een vuurkolom van dwöjf voet hoog; van tijd tot tqd komt ook zwavtl&cblw water te voorschip, d»t echter de-vhunmen nut m'tiluaoht, maar die met allerlei £naie tinfttn kleurt. DM nachts komen tal vaa vogels op het fantastisch natuur verschijnsel af en. vindan, door deDigloed verblind, in de vlammen-tun dood. ' Het idee van volksschouwspelen, door Eduard Devrient uitgesproken en voorgestaan, schijnt in onze dagen werkelijkheid ta zullen worden. Het Beiersche dorp Benedictbneren, l Va uur van Kochel, heeft daarvoor weer een nieuw bewijs geleverd. Een aldasr wonend ongeletterd dich ter, de eerzame schrijnwerker N. schnster, heeft een treurspel geschreven: -De smid van Kochel en de heldhaftige Obedanders in den slag by Sendling, in den heiligen kerstnacht van het jaar 1705." Dit verdienstelijk geschreven volksstuk, dat echt dramatische tooneelen bevat, is door de boeren van het dorp met veel-talent opgevoerd geworden. . ' . Selderie, De Grieken schijnen groote liefheb bers van selderie te zyn; weinige maanden gele den werden twee Grieksche matrozen te Plymoath ernstig ziek door het eten van dolle kervel, die zy in de buurt hadden geplukt, en voor selderie hadden gebonden. Deze week vergiftigden zich weder drie zeelieden van dezelfde nationaliteit, di*J tot een schip, daar voor anker liggend, .be hoorden, op dezelfde wijze. Zij maakten een wan deling in den omtrek der stad en vonden aan den poel de begeerde groente, aten er naar harte lust van en werden kiek. Twee zijn aan de betere hand, de derde zal waarschijnlijk overlijden. ? OP DE WANDELING' OESTOOBD. Het Is naar aanleiding eener be»cli>TJTing, voorkomende in het weekblad de Amsterdammer No. 217 van 19 Maart 11., zyndo hot tweede ged»«lte eeuer wandeling door Amsterdam, dat ik mij tut de geachte Redactie wend, tot opnamo dezer. Hot ia waar als ik zog, er zijn er velen, zoowol vakgenooten ala leekon, dia ZaUrdag'a avonds, welkom de Amiteriamnitr togrooten, die echter mot mty by hot lozen dor ?Praatjee over kanat" zich zelf afrroegsn hoe het , dat* hun weekblad in zulk een knorri»:: recht aniUigen AmaUrdammer ontaard "i=i ? Een ojibekonde, ten ninsto Ik geloof niet, dat de iamilio Dnplex ten etadluiize ia ingeschreven, «laat links en rechts zijn goeielroedr, wandelt door 's Heeren straten, ziet ve»l, ziet alles, maar mot zulk een narren blik dat' hy nergens iets goeds ziet, of kan bat ook zijn alleen zQn eigen ik, dat hU verbergt achter de barrikade, van waar hy zyn Duplei-frninilec naar hier en ginder werpt. Doch tur zake, niet iedar leest, mot de attentie dik werf roor oen goed begrip noodig, welllgt vali d» aan dacht van andereu slechts op enkele regels, er ontstaat oen svhoeve voorstelling, en hot oogens cbtyniyk zog doodouschnldlg ?Praatjo uier de bonwkunnt," wofdtran don «on. tot don ander gaande een hoogst geraarljjk praatlo, dat werkelijk verdienstelijken arbeid, verkeerd doet booordoolen.' En dat U een onrechtvaardigheid, die al kan ze niet voorkomen, minstens weerlegd dient te worden. Waarl\jk wij mogen elke poging tot vooruitgang wol met vrengdo Begroeten, en moge er al eon' dissonant in bet goheel zijn, het volmaakte ligt toch niet oader ons ?n dat is .gelukkig, Dnplei, 100 srültn wij 4*a c»h*lmslimlg« bUveonoem.D. U U de iUlvMitratt, hjj sehtfntMnlieatel)b*rva0 die »lr«»i, wtnl bH U «r voor da twoida mtiL liet eoa vorstelijk* wuidlgbMd, ii«n wQ bem ia <u T«rb«elJi4j iUsn op .het trottoir TOOT het hult der flrrn» Uuff», de uieuw vemteae gobottwen «u do over zijde boziea. Het gedurig schudden met »(jn hoofd is bet kontoeken, dit er weer niets goeds in de omgeving te, vloden Is, het WM Immers d* vorlgo mul ook soo. Xaar wacht, dMr begint op eens i|ja» afkeuring slok lucht te geven. De gevel vsa d« b*kk«rswmk»l Is w»t arohltectnnr betreft stiefmoederlijk bedtold, de portumdcament speelt eon hoofdrol, die Mn gehouwen steen wis toege dacht, kortom bet geheel veredelt niet. Hat kloedennegizijn gelijkt een gebouw godncen door écn ipiegelrnit, wel beeft men de {(teren balk willen uitdrukken, doch to vergeeft, immer» gebronsd noot l» nog geen \jior. Te groote rijkdom vsn beeldhouwwerk doot verwarring onUUmn, de *tgl is veelvuldig, do harmooie afwoilg, en toch maakt die gevel door sj)Q keurige afwerking oen Mugenamen indruk. Hebt f6 ooit grooter onsamenhangend o omaeortjving golioord, boe U bet moogljjk dat kourigo afwerking alloen in staat i», een a»ngen»men Indruk teweeg te brungen. Trekt een misvormd raenicb.de fijnato kleëderen aan en bij zal in on» oog, welligt nle» soo terog?tootend, toch «lt(jd minroraid bljjren, wel een bewjji dat het geheel heenoht over do ronnon, waaruit bet zamongeateld U. Zoo ook bier, bet kl«ederenmaguijn U een Uier bouwwerken, die do Kalventraat inderdaad tot «ieraad *ijn; de gevel geeft oen rijkdom vsn gedach ten, «on gre«p In de indeeling om te zien,,tot hodon goheel nionw voor on* en legt de getuigen!» af, dat eon bekwame hand het werk bealierde. Door eau enkele »pi«gelrull gedragen, ?mtorDnploi hoe laat op don avond wa* bet wol toen go a in de Ualvtntrut bovondt om te kunnen atggon, dat go ge zien hebt, dat die ruit eenige draagkracht moest Tertoonen. lli-bt ge wel ooit eon perceel gezien waar zoo juist serantmeerd de ijz«ron krachtbalk zich afteekent all bior, ifotound door do beide geornoerde eonnolen? W&8 het voor uw oog ook behagelüker gewoent all men, om met bot volk te «preken, do balk maar in de rovde mrnie gelaten had? gelukkig dat do bouwmeester dan betere en meer verfijnde gedachten had. Noen, velen mot mij zullen het cu-kconcn, dat het klcodoren Mtgazijii een werkolijk sieraad voor de iitraat, een verre van onverdienstelijke arbeid in, ja zeker tot eene der buAto gevolg uit de Kalveratrtat gerekend kan worden. Eu na de buurman; ge verwijt daar het gebruik van Purtlandcemont. Maar ik zoa. haaat vragen: hebt ge vol ooit iets zelf gebouwd, gij Duploi, zoo ja, dan zult ge n-ct«n dat by de gewune BcliaalTerdoeling onzer tcdkeningon, er ook nog een anders is eu wel dio der dubbeltjes. l)o oon wil rijker prjjs dan de andore beatoden; voor dun een alzoo de duurzame materialen, voor den ander de Biurogaten. Maar kan van belden de vorm daarom niet even goed zijn, eb ia dat hier ook niot cenigziaa het geval? Vondt gjjwoUigt de vroegere winkel naar uwen rmaak gezelli ger? mimcbicn liei>,t go daar niet zoo in het oog, aU go don van ouda vermaarden bakkerswiiik»! bezocht, dat gaat nu niet meer, en spijtig keurt ge daarom waarichgnlijk den vonn dor nieuwo af. 't Ia oen vuraohijniel waarin wg on« mogen verheugen dat al doot do een in minder mate dan do ander, or iiog zooveel ambitie bestaat iet» goeds ta maken, en daaronder rekenen wy ook gaarne, ieder volgens hunne opvatting, deze beide bouwwerken. Waarlijk JDuplex gjj jnjuJt de bonwliülhebbcra de liut en de moed ontnemen on daardoor, vrelligt onwillekeurig, vole iigvorcn zunder werk brcngon. Met een a tip zooals alleen Eloin Duimpjes wildeman vormogt, stapt Dnpl«x van do Kalventraat naar wijlen bet Leidvche Boich. Uut wueahuii en de Hervormd» Kerk moeten het mis gelden. Het oerste met eono schuchtere poging tot ver siering gaat ook al in do doos van de weinig fraaie wurkcii dia Duplei schynt op to zamelen, het tweede ii een' gebouw mot zooveel ala nloU dat goed is. 'Wat het wecslmi» betreft, moeten wy gnlwcg beken nen Duplex n ni*t to begrijpen, in do Kalvfirstraat was het te groote rijkdom van versiering, hier daarentegen het gemis daarvan dat wrevelig stemt. Haar is die be oordeeling wel billijk, kan Duplex ook de gulden mid denweg voor do bouwkunstenaar* all regel aanwezen? Heeft bij or wel eon» aan gedacht dat regelmatige in deeling, goede verhoudingen dikwerf de schoonste veraieringen van een bouwwerk z|jn. Een slecht geordend ontwerp wortt door veMieriug niet fraai, eea goed daarrantegen kan deze missen wanneer bet-doel der stich ting er niet naar vraagt Wie ia er die het karakter van het weeshuis niet als uitmuntend geslaagd noemt, hét is waar de gavols hadden drokker kunnen tijti, maar de vraag la of ze dan beter geworden waren. wy betwijfelen het. Btü, kalm en hoogatwaardig doet het geheel zich voor, de ){jnen en verdeellngen zfj mo gen praktisch en eenvoudig zyn, zij zijn tüTens schoon «n atrekken de omgeving van het Vondelpark tot een werkelp sieraad. De bouwmeester Godefrcy bouwt niot veol, maar wat bij doet, draagt bet kenmerk van een uitnemondcn blik én de schikking van het geheel draagt bet nitcrlgk do tand de* tijd» te kunnen weerstand bieden, en heeft ieU in zich, dat meest ieder tevreden stelt. Ziot de Kraam inrichting op het Rokin, van dezelfde bouwmeester, zich In z$u eenvoudige» baksteen waardig afteekenen tegen de Stabiele wanproportiën van de Nederlandscbe Bank. Dat zal uw hart etelen O Dnplex, ateenmassiut overal, die Noderlandache bank, lijnen en ornament van boide wat, maar hoe? kan zoo iets ook nw smaak bevredigen, dan zon ik baast golooven dat ge een halve eeuw to 1111 gekomen waart. . Neeu, gaarne begroeten wij het Weeshuis all oen dege lijke opvatting op bouwkundig terrein. Bij de bemarkingen ten opzichte van de Hervormde Kerk daarentegen, zijn wij uwe meening toegedaan Duplex, indordaad; zoo wQ iets schoons bezitten, dan ia het wel in onzon korkcnbouw, nit bet gulden verleden der bouw kunst, en niot ten onrechte vraagt, ge daar: maar welk oen stijl, het is of men een toren van Habel wildo bou wen, en er in de styi spraakverwarring ontstond. Alle eeuwen komen er in voor. Bovendien welk een Ingang en massieve opvatting, die zelfs de ontwerper zeker niot m«degovaUen is, daar al die zwara plinten die het ge bouw steunen voor het moerendcel 'op ijzeren doken en preken over de bonwmnren hangen. . Duplex wandelt do Vondelstraat door; de overladen L gevel by hot begin geplaatst, \sij zya hot mét hom eens is niet wat het zyn moert, msir zeer verschillen wy mot y.\jne opvatting waar hij in do verlengde Vtmdelatraat geh'eel verkeerdelijk oordeelt Het verdient wel een' woord van lof, wanneer bouwspcculantan, bowjjzen gevon. iets boten te kunnen leveren, dan kaaemonhuizen mot galon cu zoo al meer. Dat betere vinden wij in de drio gekoppelde buizen In de verlengde VondeMraat terug. Wanneer do om geving in harmonio met het geheel. is gebracht, dan goloof ik dat ieder volgaame zal orkenntn, dat de drie middelste perceeleu verre or van zijn een ongelukkig figuur to maken dan zullen do motieven. z(j moge ond Hollandach Dnitaehe renaissance of hoe ge zo ook wilt noemen van afkomst zijn, Duplex, niet nalaten bet ge* heel behagelyk t* steunen en als oen goede poging te beschouwen zijn, op den weg tot vooruitgang. Lang genoeg hebben wy gezien tegen moren mot niot», toen mochten wy met recht ontevreden z(jn, maar laten wy nn ceriyk zyn. on daarom den liut en den moed toejuichen, waar d» weg van bet wcrketyk goede betreden wordt Indien go zoo vourtgaat Dnplex met kastydon, vertrouw ik dat de prijzen uitgeloofd tot fraaie bebouwing van de de Buytèrkade, nooit zullen worden toegekent, want man zou het snijdend (Waard ? vreezen waarmede gy u als een onbekend en gabeinozinpig rech ter opwerpt. ' Het is moeieiyk een eritlcn* to critiseeren, maar het i* uiet edel elke poging te verbeteren met ean afkeurend gelaat to verstikken, liever waagde ik my aan de moeielyke dan aan de laatste taak. ? , J. de Haan. Bjj de ftplireeieering van bovenstaand sObt^ven boude men in het oog, dat' do steller bet steenhouwwerk van bet bewnata kleedermagaüyn vorvsardigde. 't Is hier dus: ?T! prfchi pour ta paroittt," Mi«*chien vindt bij zelfs het daartegenover verrezen gewrocht van denzelfden bouwmeester wel fraai l Onze architectuur gaat thans vooruit, maar cal niet verder'komen door gebouwen als het weeshuis, dat, ?wat drokkar" (l!) had kunnen zijn, maar m. 1. Volmaakt styiloos i», evenmin door do drie aaneengobonwdé villa's in de Verlengd* Vondelstraat, die trachten Oud-Hollandach te zyn, doch met hnn bouten frontons, vreemdsoortige dakvaniters en gepleisterde fries, alle* behalve ,ttijlgtrtcM' zyn. Wie het steonhouwwerk aan deze gebou wen leverde, woei ik niet. Do steller van hot bovenstaande itok ion waanchidnlyk de kritiek liever achterwege zlon bljjvon, Hy en vele anderen toch worden er door in bun» eigenliefde gekwotit, wat minder aangenaam i*. Doch waar bot geldt, onze to diep gezonken bouwkunst wat te relëveeren, moet men zich over dorgolyko beawsren beenzotten. Ik' beb or nimmer na&r goatïeefd, myn praatjes on schuldig to doen zyn en het zal my ateeds oon voldoening zijn, M^onspr*ak t» vernonen, doch dan niet met veel omhaal vaa woorden, maar zoo xaak'ryk mogelijk. Xlnplex, P 0M*Mt BtJelttMUr W hebt gt) a ditmaal slecht laten InUebUn betreft fende den gang van bet natourhlttorUob ondernü» sa* de HandeUsenooL Uw* voorstelling «r van is daa ook zoo onjuist dat ik als leenaraand* genoeside inrichting; niet mag n»UUn U eenige opmerkingen to* te sendto, In de hoop dat d* levendige, maar vnbcb* vootttelhagea door n gewekt als nog door betere mogen worden ver» vangen. Want nw verhaaltrant U boeiend, ja m*e*U*p*od, waar gü d* kip, .d* karpet», hagedissen ra aadn* dieren" by uwe les«r» Inleidt, end«ieramptabg*alaehtoffers **ulg* oogenblikkvn daarna laat aangrijpen doot de leerlingen, allen gewapend met schaar en lancet Zon men alcb niet verbeoldeu reeds In htt toekosMttfe abattoir te ztjnT Wat oen amusante lectuur voor «we lexers, H. d. B., voor coover »ü leeken »(jn InoaderwtJs zaken, naar boe verbazingwekkend tevens voor allea zoowel binnen all balten d* hoofdatad, die ez min of meer me* bekend «go. sty dunkt dat iMtstettxwMd» sicb wel hebben afgevraagd 'of d« l**raar in dé naMttflyke historie, de directeur, de comoüaaie vanto«iioht*a bot dagelijkach bestuur wel recht by hun ainnenstyng*treeet, toen z(j mot aando«ul)jko «endrachögkeid goM vonden dat de leerlingen der hudolsaobool weiden l*~ oefend In de banteering van bet onU**dmes. Vergun my u even te seggea waarin de dwaasheden door n vermeld hebben bestaan. De ondergeteekende sinds btina leven Jaren btlatt met bet onderwijs in plant en dierkunde, ontleedt jaatHjks voor de leerlingen der 1ste klas» een koogn, VOOT die der 3* een kip, aomtyjs voor dio der derde een kikvorecb, en heel zelden (ik berinnor mfl sloobto van é«n ke«r) eea baar». Dus de Irrraar hanteert bet mes, AU ontleedt het dier, dat ('t U misschien niet overbodir bet uitdrukkelijk te vermelden) gedood is, voordat het in de Imkamer wordt gebraabt D» ontleding van *?? dier geschiedt opdat de leerlingen in eea paar nor tyd» een volkomen duidelijk denkbeeld kannen verkrijgen van de onderlinge ligging der inwendige organen. AU«m op deze wjjte verkrijgt de leerling helder» voorstellingen, die niot te bereiken zijn door hot gebruik van de volmaakste platen of de levendigste voordracht Zoo soa ook aw berichtgever, K. d. B. veel mee^pvonenkomsttc do waarheid hebboa getuigd, wanneer hy hek ondenrij* aan do handelsschool met eigen ootjen gititu bad en zich niet bad verlaten op berichten van dozen en gen*n> liet ontleden van dieren wordt eenvoudig gedaan, niet om den leerling af te -matten, maar in tegendeel om bent. afmattende beschrijvingen naat aanleiding van afbeet» dingen te besparen. Ik heb er altijd naar gestreefd de leerlingen derhandel»scbool te leeren tint, omdat ik begreep dat bet MB eerste behoefte voor den koopman is, dat hij *M, oftutjf, oHdtrtchtidt. Ik acht dit van meer waaide dao'he.t öfr stapelen van oen aantal feiten, die voor den koopmwt van geen beteekenl» ztjn, gedachtig aan do w oorden va* Hontaigne, waarmee Dr. Öilrerila Byn leerboek b*ciatr .pour moi, j'aime micux forgor mon ime qua de la" meubler." - i>-»- ? ? --?? Ook ow vertelsel van .de geheimen van het men* schelyk oog in verband met bet Daltonlsme" welke la tegenwoordigheid van Mr. van Nierop een nor lang d.» leerlingen zouden hebben 'beziggehouden, is onwaar. Vooreerst vertoefde de heer van Nierop slwshts een rnüf uur in de klssse en in de tweede plaats haalde de leenar in do natuurkunde bot menacheiyk oog ain, als toepatshig van do leer der Uchtbrektig die by in ander* lessen besproken had. By wijze van klein uitstap]» deeldo hy enkele bijzonderheden mede over kleonn blindheid, een onderwerp dat in doa laatsten tydinv^Jji bcüchaafde kringen besproken wordt. Ziedaar nn uwe beschuldiging tegen de natuurweten schappen zooals zy aan de handelsschool worden onder wezen! Onwaar, en onwaardig! Afgaande op gerochten en op berichten van h*n die bet ondenrija in n*tnm> wetenschap niet kunnen beoordeelen, hebt gy o doorde komische zijdu van een' gepinkte kip laten verlaiden om beweringen neer te schrijven die van onze inrichting egt volkomen yalachon indruk geven. Mot welk gevolg de natuurwetenschappen aan dehandelschool zijn gedoceerd, U een vraag die ik «heel In het midden laat Maar wilde men de resoltatenTastsu kennen, dan ware het zeker meer aantebevelen, denwd leerling om getuigenis te vragen, dan om to veel af te leidon uit ?de verzachting van alle leerlingen". Ik wenschte alleen maar ernstig te protesteeren tegen de wtyze waarop volgens uwe berichten de nattrarweten-i schappen worden behandeld. Ontvang mijn dank voor de rnfl verleende plaetaruÜSite in nw blad en geloof my hoogachtend Uw. Dw. Amsterdam, 4 April 1882. 3. 0. Costerija. Deze weerlegging maakt een zonderlinge indruk' iemand die lezen geleerd heeft WQ schreven a hetgeen w^j van Mr. v. Nierop, in den raad, telf v*mstmen. Of nu do karptr, waarvan bet raadslid gesproken heeft, een baan gewoest zy, doét zeker weinig terzake. Do opmerkingen golden niet de nuthadt van oiufervg* door den heer Costeros of ztjn ambtgenooten ge volgd, maar de takken telf. De heeren Coeterna e. s, bebooven zich daarvan niets aan te trekken. Het profrramma schreef dat ondenrija voor ? doch Juist tegen dat programma kwam de heer v. Nierop op. Bed. Delft, 6 April 1882. Aan de Redactie der .Amsterdammer," WoekbL r. U. ifytihetr de Btdacttur! In het .Algemeen Handelsblad" van 3 on 3 April las ik een paar stukken over ?de Xnltatuli'beweging." Veel staat er in die artikelen, waaromtrent ik (eer gaamo nader ingelicht zoa wenschen te worden (o. a, hoe do Hoer Mr. W. B, Bergvma, die tfax Havelaar van onhandigheid en van gebrek aan zelfverloochening be schuldigt, in diens plaats gehandeld zon hebben), maar, men moot niet zoo alles vragen ; dat vinden de mensohen lastig. Daarom houd ik dan ook myno verzoeken om inlichtingen terug ... op cén na. Do atelier van het artikel van 3 April noemt MulUtull een genie; op regel 31 van boven echter zegt hjj van diena wijsbegeerte, dat ze opptrrlakkig it. Zv> Ut d. RI zoo'n wezen kan ik me niet voorstellen, ik bedoel een wezen, dat geniaal en oppervlakkig is. Lang .heb ik er over nagedacht, maar het ia en blijft .me 'n raadsel. Misschien komt dit door m'n gebrek aan ervaring, want, ik behoor tot de Jongelingen," die nog elochts zeer onlangs don voet hebben, .gezet op hef zoo glibberige levenspad. Ik heb me al eens de vraag voorgelegd: .Zou IC. Uit veituaab zóo'n oppervlakkige wijsbegeerte er op na boaden, Of ... uit luiheid t" Die vraag heb ik echter ontkennend moeten beant woorden. Het vraagstuk blfjft dus voor my «en onop gelost raadsel Daarom zou U rnjj, on misschien vele andere onervarene, het leven pas ingotrodene jongelin gen, een groot genoegen doen, als U deze letteren eens in uw .blad plaatste, opdat bet raadsel ter *ploHÜig voor gelegd worde aan tl do wyzen en schriftgeleerden des lands. Ik ben overtuigd, dat lij, die 60 jaar oud z'tjn en dut zoo bizondor v«el ervaring bezitten, en vooral diegenen onder bon, 'die II. 's ?ongelokkigen invloed niet hebben ondergaan, en o. a, niet zoo'n onkieaebe, onedele opvat ting van den omgang tosschen man en vrouw," hebben als lui Havelaar, zeer spoedig tot de oplossing zullen komen. . Ik heb do oer te rijn, Hoogachtend TJw Dw. D». F. V. ' Den WelEdelen He»r P. Haverkom van Rysewijk. llede-redaCteat» vaa do Xittttti Botttrdaintcln Canrant. jLmietl Zooals gij geilen zult hebben, komt de Amsterdamsen* Afdeeling van Het Nederlandsen Tooneel den 7den dezer in Rotterdam de Dtmi~Mo*dt geven. QQ znl t tooh by de vooriteUing tegenwoordig isyn, niet waar? Ds vervul dan een belangrijke rol en deel o dit mede om dat ik weet dat het a genoegen «al doen. Sedert tal van jaren ben ik gewoon, telkens wanneer ik het voorreeht had in Rotterdam op te treden, door U too vriendelijk, tm welwillend, too ttrikt qttpartijdig beoordeeld te worden. Uwe aanwezigheid ia dan ook letterlijk oen be hoefte voor my geworden. Beschouw dit niet als vleierij l Noen ? ik meen bet oprecht, Sommigen zeggen dat alleen blinde ingenomenheid met m|jne geringe talenten n zoo doet oordeelen; stf beweren dat, torwyi anderen om , hun gebroken pittig door U worden doorgehaald, ge voor myn fouten steeds de oogen biyft «luiten ? maar alleen afgunst doet b*n ? zoo spreken. Wio U beeft leeren kennen. sobaU als ü» weet ook dat rechtvaardigheid by U boven alles staat en dat ge noch Ingenomenheid, noch vooringenomen heid kont. Tot den Tuten dan, niet waar. Hoe gaarne zou ik voor uit weten, of ge In den aohonwborg zult aijnlüw aanwezigheid is voor my een waarborg dat ik goed sa! spelen. Vaarwel l Met verschuldigde gevoelens. Uw dankbare vriond, ATJOÜBT HOKIN. Midt-lid tait it Ke»iHkl\jkt 7trtmifi*g Tut Tumttl, J,fMU l i!'.» » ?:

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl