Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No, 250
i:
II
Iu t Handelsblad van Zondag 2 April komt
e< u nieuwe aanval voor tegeu do
MulUtuli-ooinuii*it. Ditmnal van do Uedftclie telve.
De toon YHD dit «tuk i* i" soianiifie ppwchwn
ee.ii Rrwut liltil niet waardig. terwtil do bedoeling
van dtn tchrüvor 'f van de ichtyMM, wo t
«x-n prvduUt vnn kolkkiiaven arbuui mocht lyu,
alleenlijk u : M uli at uli te verkleinen.
l l«t UwideUblad'wil ftlleen Oen echrkver oeren,
liet den denker, den wijsgeer, maar vooral niet
den «naitelnur vnn LelmV.
Want Mulutuli ia owiüM te werk gegaan. 113
lniU «? op moeten letteu dat de
Gonveraeur-Oeii«rul 'i goheul van Iinuleude to lesturen eu te
uveniru lisd. Ztfn ontslrfg to vragvu toen hy
t\)n xin niet krevir, was niet snders dan de daea
\«u een kupjiig kind, volstrekt Liet die vnn een
man, wien h. t hart on do ri-ohto plant» mit. Zoo
Mftrtvkt het Handelsblad op 2 Ajiril 1682!!
Hen mug zich Afvragen: Ilevh xuen «an T
U*d den Max Havelaar wel eens goed
i? Zoo jn, hoo k«u wen dun, zoo
on«unta va u ovcryling, aan Hu velaert zijde, swokei.r
Ikoft liy niet alle middelen om lot mmuelijku
ojljdfin* v«,a 't bestaand*) euvel te komen
ttttge}<ut, nlvoreiis tot den nitertteii atap over to
Ja voorz-kor, h\J hoeft nlles beproefd wat in
«ijue rontlit lag, om de onderdrukking van den
J » va AU te doen ophouden, xonder daarom >«lvo
oauvaiikelyk do positie vau vrouw eu kinderen
in de wanjichaM te et* Hen.
Eerst toen tl i t Ituttte oLverm\jd«HJk werd, hesft
hy het zware offer gebracht.
't 1 1» n delsblad veitelt ons vorder dat Douwes
Deilier, onder 's hand», 't Gouvernenrschnji van
St. EiuUtius werd aaiixeboden, nis een soort
vna j'Uibter op de wonde kern te Lebak geilageu,
en dut dit postje door hem van de haud werd
gewoon.
Het vindt dit respedwidrig" van den man
die toch eigenthjk ongelijk had gehad met heen
te gaan van Lewik en acht deze aanbieding van
de zydo van 't Gouvernement reeds satisfuktio
' genoeg, met r dan satisfaktie
Alt men dit alles leest, moet men «ch
afvragea: waar 't rechtsgevoel b\j 't H. schuilt? Ik
?weet niet of dit pebeele verbaal van 't
gonverr.eajent ron St, Enstntius waar is of niet,
maar noo Multatuli zulk een fooitje van 'n
Regeering had aangenomen, vau welke b$ vruch
teloos recht vroeg, hy ware een laaghartige ge
worden.
Gelukkig, of liever, natuurlek werd hu dit niet.
't Ifatidtlsltlad heelt nog een massa meer rede
nen om niet den mensch, niet den wijsgeer, maar
alleen den schrijver to eeren.
Zon, predikt, volgens 't H-, Mnltatuli
eeneon«edeljjle verbinding tusccheu man en vrouw.
Heeft die geëerde redacteur ook EJjiie verbe
terde editie vun Matthëuu XIX gelezen f Men
«on dit betwijfelen, Mogelijk geeft hu de voor
keur aan de lezing van 't Evangelie. Die ia
zeker christelijker ..... ?
Ook ouzen dierbaren SOjarigen oorlog tast n\j
aan. Nu ja, dat is een van die oude
heiligdoni. nietjes waaraan men niet mag raken; 't is een
doorloopende heldeDgeschiedenis, dat leerden wvj
reeds op school. Maar hoe dikwijls lezen wij: m
dit jaar geschiedde niets van belang en betrok
ken de legers de winterkwartiereu. Dit laatste
op wiens kosten ? Op kosten van den huisman l
In den heldenoorlog bad de strategie van een
goheelen zomer dikwyls slechts 't doel om voor de
provisie van een winter te zorgen. Bovendien
moeten, eerlijk geteld, de vele bestandsjsren nog
Yan den 80jarigen heldenkiflg afgetrokken worden.
? Wjj moesten ons niet meer soo uitslui
tend op die vaderlandache beroemdheden ver
heffen en liever zelf wst beter de handen
uit de mouw steken. Die ons, al ware 't maar
een weinig, vut den bluf) geneest doet t volk
een weldaad.
Waar Moltatuli den Godsdienst aantast u hij
Jan Hap in eigen persoon, zegt 't Handelsblad.
Die term Jan nap is en TOgue en gemakkelijk
neer te schrijven. Maar aan weldoordachten scherp
treffenden spot die tot denken opwekt heeft Jan
Rap zich nooit schuldig gemaakt. En met zulken
spot geeselt Multatuli de zoogenaamde
God?diftner^. De echte Godsdienst, de dienst van 't
goede, waarvan 't ideaal ie; zuiver mensch te
z^n, wie heeft dien zuiverder gepredikt dan hJJV
Door 't een en ander heeft Multatnli, coo gaat
't H. voort* een noodlottigen invloed op de jeugd
uitgeoefend. Dit is geen compliment aan de vele
pedagogen die. 't stuk van 't comitémede
onderteekenden. Als logisch denken, vrg van allen
ouden zuurdeesem, noodlottig werkt, nu ja, dan
heeft Multatuli allernoodlottigste resultaten voor
zijoe rekening".
Zaken die 't particuliere leven rakea, zooals
de verhouding tusschen den Heer Donwes Dekker
en zyne vrouw,, behooren niet in 't openbaar be
sproken te worden. Dat is onkieseh. Wist 't
Handelsblad dit niet?
Ook dat Multatuli van Dnhmaer van Twist
eene subsidie zon ontvapgen hebben, is een on-dit"
door niets gestaafd.
Ten slottc : Volgens 't Handelsblad ziet Multatnli
i A ieder Nederlander een Droogstoppel. Och neen,
er zijn ook Kappellui on daarop geleken
somnige-liberalen sprekend.
Is 't dan te verwonderen dat de groote denker
treurig, j» booi» gestamd wordt, wanneer h^j eeue
collectie van znlke Nederlanders bijeen ziet/
U vriendelyk dankende voor de verleende plaats
ruimte, Menheer de Redacteur,
Uw Dw. Dienaar,
Amsterdam, April 1882. de Bree.
Allerlei.
? De Jitriykscha Wodlpopen op de helde nabjj Bni«om
eb HUrerium zullen plaM* hebben eg 3 en 5 Angustns
ou xullen bvitaut uit :
'3 ATJGU8TUS.
Hirddnrery voor inlndich* pau-dra, &ge*panaan
v««r HolUodich» tj«aep, roder» ia JUkttonuJ ko*tunra.
Abtand 1000 naton. Frü» een gondauiweap, door Z. M.
den Koning augeboden en f290. *
ffattjUcvp,
Wedren voer purden v» alle landen. X**** UOQ
meter. Prijs f1300 en 9/8 der I&Uggeld» «n FortWM.
Ittttrttalionale prifi.
HèrdilrtTert) voor paarden' vu all* Unden, geipinnen
voer 3 of 4-wïelig« r^tolgen. AftUnd 1000 meten. Frfls
raooo.
? National» prijt. ? ?
dsTddnvcrt) voor InUndiche paarden getpanneti voor
9 of i wielige rijtalgen. A&Und 1000 n«t»n Pit» f
OBeUn stoepte ehwe. Afttand 3400 meten, prUi Ma
itytéMd, aifafekraU door Z. M. dta Koning, f «00 m t/4
der lnl>Btt*lden.
HartO* Jtott,
«et ptatdM taa «He tMdea. Aftttad MM
dortaUgeeU».
5 AUQÜ8TUB,
Htailt-Stalxt.
W«dr«n voer jii»fdon TUI kllc luiden. AftUnd SiOO
a«ter. l'r|j« f iuOO M 8,3 dor
i-^) voor ptardvn van »lle huilen, onder den
aadal. Al«uo«l 3*00 iu«t«r. fi
Voor paardDn van al! B luiden.
Pit» t lïuO en t/1 der iuloggtMen.
Slfffli Ckalt.
luiden. AAtud MOO meter.
Hurddnvory Handi««p. Af»t»nd 3100 meten. Frijs f 750.
Wedren op da Tlskko baan. Afatand 1000 meters. Frü«
Een kunalvuorwerp cu f 500.
CoutolatioH ftal-tt.
Wedwn op do vlakka l«»n. Ahtand 1COO meter. Prijs
? JOU oa S)3 ilor inK'BgcWcn.
Vitvovri^jer mwltdeeliuijc'U vindt man In No. 3 vau
Ncdorl. ^urt, wuiriii Lot
Deden Tertrrkt het eerste Stoomschip van ds
Nederl.-A^eiiknariïclie Stoomvaartmaatschunpij,
de prnchtitïit:geitc)ite i.</<m, vau Aicsteromu
n«nr \
*
<7/i/»i«. Na Japan, gaat China zich niet de
inudi'riiu vinvKl ai gemeenschap stollen. Ec-ti dor
vereuhuiijelfn waarop de Au/uut wjjst, is dut cm
iitiaciii'- van liet i-lijiicsdu1 gezantschap te Washing
ton, Ttfoiöili'Yune*».' Pekiu goprouiovoerd is op t*n
dissertatie bevattende ecu vertaling van de Con
stitutie dor Yereeuipdc Stilten in 't chiiieescli, uiet
coiniticiitarcn. l'rol. Williams, van Yalu college,
had de proeven voor don doctorandus nagezieii:
deze verwierf er ineilc den titel van injeit of
guluerde vau den tierden (.hoogston) graad.
Parijs. Baron Rothschild te Parijs is van plan
oen geïllustreerd vervolgwvrk uiltitjevoii, dal voor
l'arij* >Kil doen, wat Yriurte voor Venetiëen
Florence gedaan hoeft. Ue keus tjpr illustratie is
aan de 1ÏH. Goiisin en lllmmpeuiix opgedragen;
onder de hooldslnkken zullen er zyn, geleverd door
Jules Simon. de Gheimevières, Ynarlo,
LcroyBeaulicu, Claretie, Sarcey en Luugol. In dez
maand nog wordt liet eerste iiuimnur verwacht.
Aan een pas uitgekomen werk van Scartazzini,
handelende over de Daute-stndie in Duitschland,
van de We eeuw tot 1824, ontleenen wij het
volgende i
l)e eerste maal, dat Donte's naam in
Puitschland genoemd werd, is, zoover men met zekerheid
kan nagaan, in oen tractaat van don beroemden
Bartholo da Sassoferrato De dignitatibus" H93.
In 1559 verscheen te Albona in lllyrie de eei-sto
uitgaaf van Daote's -De Monarchia", dus nog
vóór het in Italiëgedrukt wns, en tegelijkertijd
eeno Duitsche vertalinff daarvan, door lieioldt.
Vier jsar later is hetllans Sachs, do beroemde
dichter- schoenmaker, die te Neurembcrg het
leven van Dante bezingt Uit dat gedicht kan
men opmaken, dat de Divina Commedia" toen
reeds m Duitschland verspreid was en zoo niet
door het volk, dan toch door de geleerden op
prijs werd gesteld. Maar toch werd Dante ge
durende de 16e eeuw in Duitschland minder als
dichter gewaardeerd, dan wel als politiek persoon,
als de fiere kampioen voor de rechten van den
Staat tegenover de toenemende -macht dar Pau
sen. Vandaar, dat zijn tractaat »De Monarchia"
tallooze malen herdrukt en vertaald werd,terwijl
men te vergeefs naar eene vertaling of uitgave
van zijn hoofdwerk zoekt. _
In de 17e eeuw was het Andreas Gryphins, aio
de Goddelijke Comedie ten hoogste bewonderde,
maar zyn voorbeeld werd niet gevolgd. Eerst
in 1755 verscheen te Leipzjg de eerste editie der
Divina Commedia", door Nfccolo Ciangulp, poeta
cesareo a lettor pubblico ttaZiana, en niet lang
daarna de eerste complete vertaling, door Lebrccht
Bachenschwanz, opgedragen aan Keizerin Catha
rina van Kusland. , ., :, . '
Hierna kwamen verscheidene andere en betere
overzettingen aan het licht, waaronder eene_ me
trische vertaling van den Inferno" door
Jagamann, 1804 te Weimar overleden.
Uit 1787 teekent het bekende ongunstig oordeel
van Göthe over Danto's hoofdwerk; de grooto
dichter schijnt toen echter slechts oppervlakkig
kennis gemaakt te hebben met de Divina Com
media, wat ook blykt uit eene briefwisseling met
Schiller uit Februari 98, waar de beide dichters
over het al of niet aanbevelenswaardige van ter
zinen spreken, zonder er aan te denken, dat het
meesterstuk der Italiaansche literatuur m die
maat geschreven is. Na latere studie kwam Göthe
dan ook op die zonderlinge oordeelvelling terug
en noemde Dante een verheven geest, een uit
stekend genie, een waardig burger."
Terwijl Göthe zijne afkeuring uitsprak m Kome,
verschenen te Berlijn de uitinuntendel)anto-studitin
en vertalingen door August Wilhelm von Sclilegcl,
en in 1803 gaf Schelling Zijne schitterende ver
handeling nit over Doatu, uit wijsat-eriff oogpunt
beschouwd." Van dien lijd of hielden do gulecrrlv
sttf mannen zich met een -grondig oudt-i-zoek disr
Divinu Commedia" bezig. Ouder'hun \frdiei.t
vooral Friedvich vonScblejiel genoemd te win\U-n,
die Danto noemde den vadunUr.iiiodeviuiiKH'Ktf-,
die de dichtkunst met deu godudiunst verboi'd,
en in een gioof. gedicht HUU volk un zijne eeuw,
de kerk eu het keizerryk, de wetenschap en do
openbaring, do natuur en God samenvatte.' Met
de namen van Schlcgel en Schelling eindigt de
eerste periode der Dante-studio iu Duitschiuud.
2y hebben de gronden gelegd, waarop de jongeren
voortbouwen konden.
Vier oorvijgen. In het werk van den fransohen
reiziger door Rusland, d'Arlinconrt, vindt men
het onderstaande aardig verhaal:
Een koerier van het russische gouvernement,
Yegor genaamd, kwam met gewichtige depêches
aan een overvaartplaats van den Don. Hy was
vergezeld van zyn .schoon en verstandig vrouwtje,
de dochter van een beroemd advokaat te Tarjok.
Zij scheen bijzonder in den smaak te vallen van
den generial-pachtor en eigenaar van de veerboot,
die zich juist aan doce zijde van het water be
vond: en toen het echtpaar bij de twee roeiers en
den stuurman in het vaartuig wilde stappen, wei
gerde h$ zijn toestemming tot den overtocht of
de jonge vrouw moest hem een kus geven. Yegor,
over deze verregaande onbeschaamdheid veront
waardigd, gaf hem zonder, zich te bedenken een
klinkende oorvjjg -en dreigde hem daarenboven
net een .aanklacht bfl de bevoegde macht, indien
v<» hem nog langer ophield.
t UÜFI«£ 'V', toen
zetten: maar door de ontvangen tuchtiging siC;1*
wel in zon ambtenaarswoordigheid als in ztjn
persoon beleedigd, riep hy den vertrekkende na,
dat h{f eene schitterende satisfactie «oa eischen
maar voor het gerecht _...'.
Dr neem u tot getuigen," had WJ tot den
stuurman en de roeien gezegd, de kerel zal m
die oorv\jg duur betalen. Ik zal hem «el weten
te Tinden. Brengt hem maar gerust naarden
overkant."
Weldra WM de boot midden op het water.
.Yegor", sprak nu da jonge vrouw zacht tot haar
man, geefnu jwuw den stuurman en de roeien
ook ieder een Hap."
'Waarom?" Tioeg haar echtgenoot verwonderd.
«Gauw, ganwj i . . ."
De koerftr gehooriatnide. ,
Woedend over die onverdiende mishandeling
wilden die drie mannen tóch op dien paasaaier
werpen, maar dexe greep a^o pistolen, aoodati^
hem niet duifden naderen.
Lachend «örak mi de jooci Trottw tot hen:
.Hooft * bedaard, mannen, 4te
noodig «n later ruit gij er
schadehng voor ontvangen. Ik ben een
advokatendochter en vertta m(j op de wetten. De
pachter kun niyn mnn nu ge»u kwaad meer doen,
want de getuigen ontbreken."
Uoo aoo?"
De wet *egt dat niemand ia een rechtsaak als
getuige mag optreden, indien hu >eh°part\j is.
Dus ook niet als hfl tot de aanklager* Behoort,
D» eerste oorvijg lou n^jn man ontwijfelbaar
ongelukkiff gemaakt hebben, maar die drie laatsten
hebbeu Uet gevaoi' volkomen afgewend."
Blankttscl. De gewoonte om blanketsel te ge
bruiken, is overoud. Uceds de dochtercn van Job
gebruikten een soort van verf, die van tpicsglnns
gemaakt wei d, en Kouiitn Jt-Uu aag de Looze Ko
ningin Juzubel met. geblanket gelaat aan bet
vi-utter st«nn, yoottlat hy haar uuar beneden liet
werpen. Men u«t dus dut du Qc«teivche vrouvreu
reeds vroeg niet dexc gouoouto bekend waren.
Groote icvrnrte oogen beschouwden i\j als een der
voornnoamste aclioouhodeii, en jj kleurden daar
om hare oogluren zwart, liovondicu witten zy
lioc ullerlei middeltje oin hnrn bekoorl\jkhfid to
vprliiK)R«n. De oudu Grieken wnri'U reeds iu het
helduutüdvuk niet het LUnkttsel bekend. Do
oude Duitschet-s hadden eeii sourt van po remde,
Mounnodümannen eu vrouwen aan het ivutr de
gelicfkooadti roodo kleui' gHVcn. Ook de lipuiei'
iitn umukton daarvan veel gebruik; zell's Keizer
Cai-acalla, do vriuud dei- Gei-uiuuuii, verfde er zjja
huren mede.
Overzicht van de Effsktenmarkt
van l tot 7 AprU 1»S3.
Eeno tatuflijko vnstc Joch niot too willlga «tommlng
«U de vurige «ui.' k i\;is er vuur de hduMsOürlon tlur
Bcliu 8taatiifL'i:decii tip tf merkvu, uitgezonderd
iin-lif' Biwirtca \rolki> nog al «angcboüi'n blevun.
'! iU> gntzet al ovr guring wna wu»r*olnjulük
oyk tcii{,'ovul:-;c iler IsraOiittivtiu fc'o.itdH^on, zaudal
vukvlo düKcu \oul [i dn knuituuiuK'i'tijU golukun cu livt
nataurlyk out zoo i'l> du unlKxiusc:hu marktou kot
geval wan.
uzu Hullaudavho fondsen Tai'locrdon woiulf;.
Intefrali.'» Ou vturuii vcrniiiuU'nlvn 's l'<-'t i docli de drii;n
waren alt, moor gezocht ui notei'rüi'ii 7 ](? j>Ct.
Aiuoniüfttvi S.vndiv«ut ' i l>C't. lagur cu
S 4 pl't, Uuoxor.
Huiigaaruciiva oslonr. Btaat.ifoii4»on kunden isli
BÜL-D, ouwul papier uhi /ilvciTt'uio l g jiCt. vurbutoren,
de ctTBtjj lovniug lüG'i l1 1 pt'U Uui^ur gcnokerj, alleu
luct vemgv \rntg vuur Wci-ucr ItuJiouüi^'. l'uituyvzeu tuodo
"R l)Ct. Aïn^L'Duiucr.
ItuuBcii over liet gein-el moer nangcumlon, vooral do
IIoll. Iceuiug 18U4, TTul!;« inruil toycu nnduru uourtun l '4
l>C't. mueuteu derven, d« OM,-rigu auurtuii altuu 1 4 ^4 pCt.
lager.
ypanjaardon dobberden op do vorige ptyzen of slecht»
ecu frautiu lluogtr. '
Naar 'J'urkcu wan groole vraag voor ParjjB cnLondon,
Iccuing 1SU5 en 186J konden zich elk ?"'., pCt. verliullyii..
Eayptischc avuncevrdi-u por «uklu J, l pUt.
Van do NourJ-Amcrikaansche BtantuBuliuldcn monteer
den Certificaten 1'lorid» 1; p(Jt,, duvli Luuiuiaua vvrloruD
daarentegen oven Kouvecl.
Mexiuanon vuur £ugüla:Ln rekening atork aangeboden
tengevuJgu het bericht dut la do boodschap vnn dun
President iiiots over eclmUlregeling gort'pt word; du
scliuldeischcrB dienen alzoo t>;.iuieuvv geduld te oclvtiou
cciie acliteruitgaug vuil 1,3 i 8,4 pCt. valt luurvour te
Vermelden.
Van do Znid Amerikaanacho Staatafonducu waren Bra
zilianen etoedn tot geldbuluggiul; geducht on l 'o pCt.
beter, ook VenezueU'a waven up do gnubtigo tijdingen
uit de ItopabUek waar tliaus aUo ruut licenebt, cu du
berkiczinjj van Gozniau Ulanco voor 2 jaar, nog al ge
vraagd, I/D pCt. verbetering voor dit funda ia te
conatatoeren. Columblanen en Peruanen beide luatuluoa uo
aangeboden, do centen vermlndordon mot wuiiiig of geen
liaudel l pCt, de laatahin waren 1/4 pCt. llauwer.
Ia onze Industriële waardfeu ging niet veel om en ie er
slecht* ia oakulo soorten ririntio wasr te naatea.
Verbetering ondervonden A&nd.- Aiu»t. Buuk en
HaadcUvcreenig. Amsterdam van l', 'i pCt., zoo onk Java. Bauk, wulko
l pCt en lis Hóll. Hyp. en Koloniale liaiüt, diu l/s pCt.
monteerden Groninger Waterleiding, Ncd.-Iud. Band.
Bank, Java en tooaiv. Nodcrlaud Aaudoeloa verloren
l i pCt.
Hon«a»rsche Fandbrieven wonnen l pCL on Ooatcnr.
Hong. Uank :\g pCt. Buuaiscbo l'audbriovcn verminderden
daarentegen 1/üPct-> Jlto Centrale Dank zelfH Gl/üPCl'
lager genoteerd. Obllg. Louis llank eu Maxwell vaarden
liepen l i l i's pCt.. terug.
In onze «poorweg waarden wu de grootste handel in
do Boxtel Wezel on Centraal watrdcti, doch allen IQ
tornggaaudo beweging, van de eeraton wia de teruggang
zoowel voor de Aandooleüall de obligatie soorten
1/3 ik l pCt. van do laatuten vcrlunmdo Aaudeelen l ^ pCt.
on de Citgest. achnld l>/4 pCt. Jlaatach, tot Eipl. van
SUiatsBp. en Gest ublig. CentraAl tnontccrden l pCt. en
Nüd, Wcstf. Uaatacb. t pCt.
Aand. Tbeise. Maatach. l pCt. en Obllg., dito l/o pCt.
vastqr. Tonvyi Zuid-ItaLiüI/g pCt, hooger noteerden
verloren Victor Emauuol daarentegen l/g pCt.
EUoab.Girtcla l pCt. aangenamer.
Warschau Bromberg Aand. verloren opnieuw 3 pOt.,
\Var»cb.au Wccnen daarentegen, na ccrat tut Cl l 'g ge
daald te z-Jn konden zich weder verheffen on uiuiten
(14 > 4 Llüoo met ccn avang van 1/4 pCt, zoo ook Oblig.,
wclko cvpnvoet opkwamen.
ItusBisr'ao npo(irn-c|,'waarden waron nogal aangeboden,
ttjt;,'t;omlerd Loaown cwaDtopol eu Morsoh vur. welko
i;k'U l n pC't. kunden bevestigen, verloren do andcro l/j
j L l p(Jt., M.mkoa Hmulunuk zelf» l' 3 pCt. lager.
i In .YiiK'i'ii.aanüchi.' \v;i:irden'wa» do Htcmming verdoold,
i3o v.ii.i.'ju mci'ktiuiu het begin dor woel: ontvangen, tlocd
hii-r VIH l cruino omittuan, doch de latere Hanwero
mor' l;i<ii ui: Ni'^-Vurk duur zunala gemeld werd den Hoer
,Viui <l::i liilt oiijfeetcld is geworden, deed de koopluat
jduatu maken vuur grooto verkoopeu; uiettegenbtaande
er ol Mtiiii;,' rode tot daling bcotaat.
Euno duh:i); van 2 pCt. ondervonden Canada Southern,
tlunvcf lüu Sharee, Louis San Frantiaco, Itissouri Kan
sas UharcB cu Incomo Bonda dito, on van ruim l pCt.
Cairo Ht. Loni«, Central Pacif, Burlington Qnincy, Louis
Nubrille, Miuhlgan Central, How-York Erio, Wostcrc,
0«t«riu * Weatem en Paduoah EUwfa-Bpoorweg. Wabaah
daalden 3 pet. ?
Slechts onkflle vwbetoringén ztjn te vennolden, vooral
voor OWig St. Qaul Hilwaukee welke 10 pCt.
rclevoorden Jowa ilidJanJ. WJóoaa Ht. Peter, Chice Graad Frank
Louis on Kaïbv. Blnking Fond. Louia Ban Fraiuluco
Corumon Stok, Oblig Boutb paeif of Fisiomi en Southern
Pacif. verbleven .zich allen ruim l pCt,
Yan da divene Tram-HaatBchappyen Termlnderden
Aand. Btftnigvereenig. 11 pCt., Oooioho Tram 3 pCt en
Mederl. Tram. t pCt.
Noord Brab. Stoomtr. on Eotterd. konden 4 pCt opkomen,
van de Pmmie Lceniogen verloren, Amatérdamncho a
f 1000 11/t pOt. Botterdamaehe '/i pCt. en Paleis voor
VolkavL na de loting 6 pCt. Gemeente Cred. verbeterde
J/i pCt.
BtuulweUianb'nrg 8 pCt. lager.
Van de OoBtonrpMha wonnen Ueoing 1854 ll/« pOt
en dito 1898 I/j pOt, daarentegen verloren Btad Weenon
l pCt
BtutaUeno 1804 l pCt. -irilllgor doch dito 1866 l/g pCt.
Naar Tnrkacho wai grooto vraag voor Fartjache reke
ning en met veel handel l Va pCt. aangenamer.
Geld op prolongatie ruim («r markt i *'/j pOt. ge
noteerd. *
'Kt werden verhandeld: Cairo Staree a 30 pCt
Cona 36 pCt, Aaod. Palei» v. YoUuvlük » 45 pOt.
difc » 40 pet.
AXEBIKAANSOHX
itvn.
Er «t)n tn Hiehigan twee apoorwegea, die vele pnnbsn
van ovarecnkomit aanbieden, die benrtalingt
hoogevarwachtlBgen w«ttigd«n, maar teleuntelllagen baarden,
wegw, waarin de Amaterdanuche beun eveniëw ia
betrokken, de Süohlfian Central «n de Chloago «n Grand
Tronk «poorweg.
Balden vormen een «ohakel in d« doorroetmnett, van
Chieago natr bat Ooiten «n hebben aan doorvoer e«n
groot d««l hunner Inkemtton to ootleenm; beiden
liggra jehaal of *eo goed ali getieel in Klehlgaa; belden
bahooND In naam aan »lfitandlgelfa»t»«na«pl|an, maar
?UB ieltelUk ait»nal«a van OoetoiyiM tranklBnan, de
Kkhlgon Central vu de Canada Bontheni en Naw-Yort
Camtnü, de Chloago «n Grand Tronk vaa d« Grand
Tronk van Canada.
^ia de BnhlfUi Cantral Hln Uw an«n d»
laad*«?n, vat « ntittfim «ft-JSfcBBd Tronk «OMn d*
tweede hypotheek Obllgttién In ruimen kring bakead.
Daxe Obligatifn, op de urü»oourantnog varmald onderden
naam van Cert Chicagu O rand Tronk Oeat. 7 pCt Im>. B."
worden voorlooplg g«repreient«erd door de CartiflcakiB
van 7 pCt twevde hynotheok Inlomit-Obllgatwn, waarop
run nti-uipul aU b«wgs van toetreding tot hat
raorganiaatieplan U gedrukt, ui wul door Becopimon van hat
AdminUtratiakantoor van Amerik, tuoorwegwaanlen.
Boido aoorten zullen eorUng voor hun .nominaal bedrag
worduit vcrwiüseld in BpOt. tweede hypotheek Obligatiëu.
waarvan de «rrato coupon l Juli 16411 vervalt.
Wat hieronder van de Obligatie» gezegd wordt, U dna
geheel an al van toepaaulng op do Gestempelde
Cortincaten an do Howpiwon.
Ik bob ({«tracht na to gaan. In boevane do
beunnrtizau vau do Michigan Central Aandeden an da O pCt a
hyp, bl. Chieago Cirand Tronk iu overaonatoinmlng zgn
met do vcnuoudulyk uit to kcvrea renU<, «n ben tot hei
booluit Kokuuiuii, dat do Chic«go eo Ortnd Truiik
Obligatiün veel meer zekerheid voor rentebotaling g«ven
dan de Aaiidoelon Hioliigan Central.
Da volgende overwegingen on vcrgeiyklngon hebben
tut het vuütigon van dezo opinie geleid.
l)o SlicliiRan Central bezit of «xiiloiteurt, op voorwaar
den ovtn vuldocnilu a la oen abnulnut bezit, 801 m\jlen"
«pounrog en heeft to voorxion in do rcnto van ocno
OMlgtiticKChuld groot P». 33.1&H.700 of Ds, M.C75 per
i»\)l, alvorvii» do aandooliin op cenigo w\jio voordivid«nd
in aanmerking kunnen kiimcn. Do Chieago an Grand
Trank bojtit pm. 3SU mtjloii «pounvos en heeft t
voorlic'n in-de rcuto ovor ocuc obligati««chuld van hoogaten*
U» 0.000.000, of pm. Da. 18UOO per m(jl, alvorouH iy do
rente op do A put. twoodo hypotheek Obh'gatiün kan
betalen.
Do Anndeolen Miohlcah Central hebben dna vóór zich
rein* iibli^titk'Spluilil van l)*. 80.000; do S pCt. 3e Hyp.
Ol'lis- Ch. O. T. van Ds. 16000 por m(jl.
De rontclant bedraagt voor do Michipan Central
DM. l,7it'J.fi20 of D». 215U por mijl 'n jiuru; do rontelaat
kuuiundu vour dt> twoudo hypotheek Obligatlön Ch. G. f.
bedraagt DB. 3GU.OUO per i)i(jl of Dit. 1000 par mijl
«'jaru'B, dat in oni,'»vecr du helft.
Du Mk'liigan C'vntral heeft oon Aivndoclonkapitaal van
D». 18.788.200; voor het betalen van 5 pCt. dividend U
dn* Htx-ilis D» 930.1)10 of 1105 per mijl,
Du Chivago nuid Tmul; hoeft eeno 5 pCt. twoedo
hypotheek euliulJ van hoogitena Da. G.000.000; voor het
betalen der rcntu in nuodig Da. SOO.OÜU of Da. 8U5 per
w
'm derhalve op de Aandeden Michigan Central
ovcnveol dividend te untvangcn nlu de vastorento der tweede
hypotheek Obligatiün Chiuago on G ra ml 'frank bedraagt
in' ren ncttu uiitvaiiK*t nuodig van DH. 2150 per mijl voor
do Obligfttii'n, al» buven berckc-jid on_,. 1165 » .
5 pCt. op de Aandcclon dun te zamen \>t. iHtlüpevmijl netto.
Voor ri'ntC'betaliUA uit hnro netto ontvangnton hooft de
Chiefij,'0 en CTrund Truuk noudij}
vuur de lf hyp. Obl. Da. IUOO pcr ui\jl, ajd boven berekend on
, 2o :__**?_.? » « . ?
il»* te zamr.n Du. 1U15,?pcr tnftl netto.
TViUle do Miuhigau Cüctral bUgovolg 5 pCt. a'Jaars
uitbetalen, dnn zua z\j DU. 3315 pcr mijl netto mootcn
ontvangen. Zy ontving volRena I'our'a iïanuül.
in 1871 D«. 2543
1875 . 2517
1870 2228
1B77 1Ü32
1878 3117
1S73 32B3
1SSO 3997
1801 717
m. n. w. over een tydvak van acht jaar word alochta
eenmaal meer dan S put. op het Aandoelcnkapitoal ver
diend, Ovnr de nf^Rloopon maanden iu 18HJ i» geen
«tatit van ontvangsten uu uitgaven gepubliceerd.
D« CliiuHgii (<n Grand Truuk gaf, zooals bekend ia, ook
geen Büiiitterua'Ae renuHuten, luonr men vergoto niet, dat
«ij eerst zocr korten tjjtïvoldoende in exploitatie is
'JYse:iwoo»dlj{ wordt gemiddeld DB. 1GO.OOO.?a'maands
ontvungcn of in 't Jaar. . . Dg. 1,920.000.
af U5 pCt. exploitatiekosten . » 1^48.UOO.~
Netto Ds. 67Ï."ÓOO.
Voor rento op do ecrate en de tweede hypotheek
Obligatiën, zoo allen zijn mtgegeven, ia De. 6BU.ÜOO.?'s J aars
nuodig.
Er ia dua kann, gegronde hoop zelfs, dat do Chlcagg
on flrand Trunk uit eigen middelen in do volle
rontebetallng op beide hypotheken kan voorzien.
Maar al ware dit niet het goval, de geragelile coupon
betaling zou evenmin gevaar loopon. Vooreerst bezit do
Grand Trunk van Canada het aoudeelenkapttaal van de
Chieago on Grand Trunk en eeno uitvrinning van hypo
theken wegens niet betaling van coupon» zal zjj dus
«Icoda trachten to voorkomen, maar bovendien heeft zij
door cone vracht-overccnkoniat, op do brntn-ontvangsten
gobssecrd, oen waarborg voor de coupon betaling dor
carsta en tweede hypotheek obliffatien grieven. Yruogei"
heb ik do beteekciüg van die overoenkourtt uitvoerig
besproken en naar ik vertrouw op goede gronden
aangetuend, dat hieraan een xeer voldoende garantie ont
leend wordt.
Wuaruui blyvon dan do Obligatiën Cliicago en Grand
Ti-unli beneden do Aandoolen Michigan Cijntral?
Naar "t mij voorkomt, omdat de Aandoolen Michigan
Contra! beter verhandelbaar zyn n een ruimer markt
hebben; omdat do Chieago en Grand Trunk Hij.
ongunatlgft antecedenten heeft eu vrees voor eene
toleunitelline ala indertijd met de Incomo Bonde, aankoop voor
geldbelegging tegenhoudt.
Zoudra echter de niouwo Obligatlün, waarvoor ook to
Londen en New-York eene markt to vinden zal zijn
nitffoffovcn worden en de thans hecrtcheudo verwarring
weggenomen Is, zal ecnn geregelde couponbctallng hat
vertrouwen van goldbologgcra verzekeren en zullen de
Obligaticn vcrrt) veikozcu worden bovon do Aaudeelca
van do Micliigaii Central Spoonvog lij].
Amsterdam, 6 April 1882. J. v. d. Burg.
Stand.
'On'.'.crtroBvrd op. '6 April 1888.
Johanuot Abchvi'mau en Cuniclia Elisabcth v. d. Groen.
Frcilurik fltt.j iJlaiii oa Anna Clii'istina Vos.
Coenrar.d iliohaul du uia en Juhanua Jocoba
Roinabcrgen.
JühannCfl van Booten on Catharina Margarctha Enwoa.
artUulomouu Wijnaudllrouwcr t>u Dorothoa Sootcnuan.
JuhauheH Biirgmftn en Chriatiua Maria v. d. Bcj).
Luaiu Antoiuo Domazurt! on uphis Tictorino Marie
Eugouio Huuhetto Faurel,
Willcm GerarjJiïanEijkon en Femmiaa Aasendorp.
Hartog Fixttnïcn oïTicontjo Drukker.
Johangpfl Kobertiw Ooms en Maria Anna Janeen.
Johann rjTilholm liaakon en Maria Johanna Bluitor.
Johan Samaol Hartjaa en Lambertina Margaretha BOB.
Jan Heyiok en Jacoba Chtrlotta Haria Cmeyer.
Levio van der Hook an Hestor Wallach.
liartholornetu Jacobn* Janaon en Cato van den Akker.
Johanue» Jurgont on Catharina Frederika Hnyaora.
Albort Fordmand Knbatz en Jobanna Maria van
dor Mei)..
Roelof Logehiea on Johama Jacoha Siegen.
Piet Hein liever «n Sophia Charlotta Koopman.
Godefxidu» NcUaion en Maria, Hendrina Jacoha van
Gent.
Hormanua Ovonnotjor on HUlegonda Siaielaar.
Eduard Joliannea Pctrua en Johanna Hendrika Soelüng.
Johannes Pouthnmtuj «n Jottkje PetroDolla Schuil.
* Pioter van Rbooa en Frftnciaca Bophia Morien.
Joaoph Roet en Ro«lna> Elzaa. .
Willam Nioplaaa Bottiar en Anna Catbarina Hetjink.
Carolua Gummaru» Odo van der Bande en Helene
Mathild» Yerbe|}«a.
Carl Augtiit ehr en Comelia ElUaboth de Haan,
Balomon Snatjf on Henriétto Bubeai
Pieter van Boeren en Maria Margaretha Lange.
Wiilom Poter Strakmau «n Caroline Cbrii.ttaa Marie
Thecla Grinni» Plaat.
Albert Btark en CaroUnA Maria Sopbla Faro.
Caaper vanderToorreDoaWiUielniinaCprnellaMayerink.
Prana EUert Jacob ter Veen en Anna Maria van Krieken.
Gorardn» de Yriea on EUaabethCUarlotteBoodhoyzen.
Jan Jacob Wesaolman en Grietje HoiJmana.
Teodoru» Joh»nn*a do Wolft en Anna Cato Blkneua.
. Ohrlatoph. Honrich Ludolph ZleaeniH en Johanna
Wilhelmina Bretvolt. '
Abr»h»m Kok «n Mathllda ompert».
iw ' "'«ooi» («ü«n B«rth» v»n Pnutff.
AUrett *?"" e .' «jment «, Anna Th*r«»i» TJnnl»
Jean Dpmiwqo»
*»?<?*Triedrioh. ' ' *>«Kluffav
JohannM Pitrni Brandt en Hermina
«.J?"*Gerardu» Jobannei Theodorm AUart en rnmeint
Varia Janaen. ?
Jonumea Jowphn Jacobu* Hetiuns en B
>
Jaeob Dett van Koppenhagea ?& Anna Chriattoa
Bwildeni.
Charl Boen en Ellaabeth Froderika Ohzlatln» La
Sffberl van der Keer «a AMma Varia Ondt
tbertu AAtoolm Fetnu Godding en »Jld*
Ltmter,
Philip SlttjAi de Trial en Evm
Xanl XUaa LoUraan ea Stiaabetfa
WUlem Braalur ea
AMSTERDAM,
13 ApcU. Aknel. Btoomipinnarii, weverij eavorroil.
Een»ge»lndb«id. iai,'-i uur.
13 April. VeunuoUchap Nederland, Eenigeclnd.
beid 7 uur.
19 April. Maatich. wor Y«lk»-kofflehuiïon. De
Vrede. 8 uur.
20 April. Ko&inkl. Kederl, Belorach Bierbrouwerij.
Eenagazlndhoid. 8 uuV.
*0 April. Naaml. Vennootschap
BegrafenU-Voreenigiog Amiteulun, Eenagozindhoid, 3 uur.
GRONINGEN.
18 April. NaamL Vennootach. De Groninger Water
leiding, hniie Vcj. Eekhoff, Grooto markt. 71£ WU.
LEIDEN.
IS April. Loldiohe dalnwater-m*ttticbapnU
Bapenbuig 10. l unr.
Vel H neen.
Amatordain, Dinsdag 11 April 1883, dea
teil zes ure urocies, ia FxasaatL"
Een noerenhnifl, Lointtraat 378.
Een VTooDlmiv, nanat voorgaand 276.
Ken llniu, CtrochUehedwanatraat 133.
Een HUJB, KerkHtraat 310.
£an tlahbel Huls, Hpiogclgracht 33 en 35.
£«n Huli, uile Kiuawatraat 11.
Een Hui*, Falckstr&at 13.
Een Heorcnliuia met Koetuhnis to Bnssom.
Een Hiiiu, Jacob van Campenstnat 101.
Een \Vinkclliuui, prins Bcndrikkade 7.
Twoo Buawtcrrvinnen, AmstolJyk.
Tot Amolie. Vier Huimn, Am«t«]jyk 13, U, 11 en 10.
Een UUJB, ncguUersgracbt M.
Een Haiu, Looyontgraoht 80.
Acht BiunvteiTt'mnon, Linnicustraat.
Een Huiu, Je Lolicilvarastraat 19.
Een Huis, Kicuwondammergracutje 12
Een Huis, liïnnen \Vi«ringeratraat 10.
Eeu Wonnhiria, Jaoüb van Cumpoastrant JS4,
Drio Winkolhuizcn, nan«t voorgaaad 118, 120 en 122.
Een Wuïkc-llmis, Lauricmtraat 182.
Een HeercnbuiH, Plantage Muidergraclit B7a. , f
Eeu BüUwtorrcin Qi-oeno of Dadlaan.
Twee Hulzen, Hucrongracht 6 en 6.
Een Wiokolhuis, ie liozendwaraitraat 10.
In Veiling- aan«ea1ageai Pereeeleife
17 ApriL'
Een WinticIhniB, Lcideehostraai 58.
Een Wiokulliuis, Konynenetraat C.
Een KoopuiauHUuiü, Nieuivc Ueerengradit 189.
Tot amotie; S purceolon der Bocren-Hoiatede
.Weltevteilcii," Xinnaensatraat on B BotMrtaifei&en aldaar.
Een Hui», Woenpentraat 1S2.
Vier Halzen, Wetoringachnna 131, 183, 105 en 137.
Twee Zomer- en Winten-orbUJven to Beverwijk,
Een ?WinkclhxiU, Damutraat 14.
Twee Huizon, Von 2onenatrnat 63 on 55,
Een Hnig, \Vagunaargtraat 12fi.
Zea BonntcrreincD, Stadliondcralcade.
Eeii VTlnkelhuii), Nicuiro Amstolsu-aat 96.
ECD Hui», Ovtrtoom D2.
Een 'Winkolbnis, Bozongraeut 1.
Ben Huis, Itozengracht 211.
Ce Villa, genaamd 'Eikenhof," te Zotst.
Een Hals, GrootepWittcnbargontraat BS.
Een Eoopmannhnia, Keizersgracht CD.
Een Koetshuis, Keizersgracht 91.
Een Wlukcilhui» 2o Itozenilwanatraat 1.
Ten WinkclbnlB, Lcllegracht 50.
Twoc Winkolbulzen, Wagenaarstraat 56 en 58.
on Winkelhnli, Tweodo ri'ittenbnrgerilwarestrast 25.
Tweo Buizen, LjjnbaantTticht 204 eu 277.
Een Hocrcnhuia on Eoetahnia, 219 on 221.
Drie Gebouwen naant voorgaand. :
Dertien Erveti of Bouwterreinen, Ceintuurbaan.
Een Fabrieksgebouw, Bloter Binnonpolder.
Een Bouwterrein, naast voornoemd Fabriekagobomr.
Een Stoora-JIftcliino met toebohoojén. Te zien als VQToA
Vier Huizon, Bloomatraat 151, 1SC, 158 en 160.
Een Huls, Lindcnatraat 79.
Een Hnis, WiJnKttardiitraatje 19.
Drie Huizen, Laurieratroat 121, 12S en 128,
TK HUUR
Onder do rubriek TE HTJTTR worden gratis
woningon, kamera enz. wolke vóór Vrijdag n onr op
gegeven zijn, met vermelding van Stand, Lokaliteit,
Hnurprtjx en wanneer te aanvaarden. Opgaven hierna
niot voldoende kannen niet geplaatst worden. BjJ
verhoring wordt mon beleefd verzocht daarvan
directkennis te geren aan het Bureau van dtt blad, Bokin 2.
118. GestoH. "Voorkamer mot Alcoof, flS p.n. Tent.
32. Oost. Voorkamer, 122 p. m. Terstond.
103.
107.
107.
109.
115.
37.
23.
10.
31.
£0.
38.
38.
83.
136. 3 Zolders met VUcriag, f825 p. j. l Mei.
190. U Zolders, 4o Etogo, f70 p. ]. Terstond.
Looda, f700 p. j. l Mei.
Loo<l«, f 1500 p. J. Teretond of l Mei.
Lokaal, f900 p. j. Toratond Of l Hei.
Boveuhuia. f 1100 p. j. 'l Mei.
Gcjiuff. Zij- on Binnenkauior, f SS p. m. Terstond.
Itcthaiiifnitramt.
Gestoft. Zpinier, met Kost, f 30 p. m. Toratond.
Slinnen M*a*tammer*tr»mt,
Gcstoff. Kniaor, f 13 n f 14 p. m. Toratond.
Btimncitkant.
Gom. Voor en Aebtcrkr. f 600 » fCOO p. j. loHoi,
Hul>, C K»mars, f 1UOO p. j. l Moi.
Hni», 3-Kamer» enz. f40Üp. j. lo Mei.
BovenUnla, l Kamora euz. f125. p. j. lo Hei.
Bloemgracht.
Bovcnhaia. 3 Kamers enz. f 400 p. J. Terstond.
Bove&hola, 2 Kamera ene. f 180 p. j. Terstond.
3e Bovonhuiu, l Kamers enz., f280 p. }. l Kal.
Gem. K«m«r, f 15 p. m. Torst.
IS. Bovenh., 3 kam. ooz. f 335 p. J. Tent
43. BoT«nh., lo Et., 2 Kim., Alc. «ns., fSOOp.J, Terst
99. Bots en Tuin, 3 Kam., Alc. onz., fSSOp.J. Tent.
175. 3 Bovenhuizen, S Kamers enz., f335 p. j. Terst
175. Bovenhais, 3 Kamera enz., f300 p. j. T«nt
175. 2 Bovenhuizen, f176 en f160 p. j. Terstond.
38
70
. Qem, Kamer metTïooöf, Fsïp. m. Terstond.
0. Genj. Kamer mot Alcoof, ftO p. m. Terstond.
P3. Zolder, f HO.?p. j. Terstond.
93. Kantoorlokaal, f35 p. m. Terstond.
6. Gom. Voorkamer met Alooof, f 16 p. m. Terstond.
6b. Gen. Voorkamer met Alooof, f IC p. 9- Tent.
19. Voorkamer met Alcoof, f 15 p. m. Tortt,
»
14. 3e Bovenh., 8 Kamera.cnz., f240 p.j. l Hel of vroeger.
.
16. Gem. Kamer met koat. f45 p. m. l Hei.
?91. Hnie, 1400 p. J. l Hei.
IU. 3 Gem. Kamers on suite, f 80 9. m. Terstond.
184. Gem. Kamer, f 3.50 -p. w. Terstond.
Frmmt *foI***Xs*f.
15. Gein. Kamer met Alooof, f 16 p. m.
Terstond<3em. Kamer met Slaapkamer, f 13 p. m. Terstond.
?13. 3 Zolders, f 100 p. J. Terstond
.
38. Hnis, fl Ksmers enz. f700 p. j. l «ei.
?38. Ie Bovenhois, 8 Kamera ene.. 1 400 p. J. l HeL
38. OaMtolT. RoreDhttis, te Etage, f 83 p. O. Terstond,
98. Gestoff. Kamer met Blaapk, Ie Et, f 18 p. ta. Tetst
Sd. Se Bovenh. Aehterk, 3 Aio., Kaak. «s. T B.?p.w. T*.
«d. 8e Bovenh. Achterk fl AlBSsnken»-, ntO p.w. Tl».
Achterk, fl AlB^Ssnk^en»-,
M. Ie BOTWÜL, $ Kenen e*a. f «00 p.' J. T«M*o»L
183, Hob, 8 Kamen an., ttOOf. J. Tewtond of Is4ar,
t D III
Vencbgat Weren ZoDdugochtend.
itgevew: ELLEEMAN, HABMS Jk C*.
K4utoor: Bokin 2.
INHOUD:
SOBOBBnUTTï-GBÏK BLAVBRNIJ1, door Z.
EEN AL "Ot HANDIG .TBROKDIGKR", *wr Kr. H,
v. d. BaAdt TIBLAAGD 8POOBWEGTABIBF VOOB
HANDBLttRm3eEB# d«or B. - STAATKUNDIG
OVXBEICBT. U£MJBzUrr£ZAKBK:
Klaewethervormine;. Uit da Vaaaatad. UW de Hofttad.?Uit do
BUacbopatad. Uit Groningen, KUNST: Pwaart ia
Fauat en Hamlei, door N. Concert Sptrituel, ans.
Sohrttven van den Heor J. P. vaa Somoren aan Prof.
J. A. Albardingk Thym. LETTEBKUNDE: Wouter
LearnnMr «O twee andere vertellingen, door P, van Oort,
bcroordeeld door Pol de Vont, Bolda contra
Droogitoppel. Xen atrfld over HTooneel, en».
VILITMBK ZAKBN: Bevordering van officieren, door M.
Allerlei Bibliographle. BOHAAKPRODLEEM.
FHUILLBTON: De oppaaaer van danLal'nt, eeneBohati
door A. A. Beekman, t ATj-Mtrur.
BEIEVENBU8. OTEHZICHT VAK DE BFFEKTENVARKT.
Amerikaanache apoorwegen, door J. v. d. Burg. Vei
lingen. Bntgeiyke etand. T« haar zijnde Woningen.
Tergadenngen. ADVEBTENTIES: Bohouwburgen, enz.
Subordinatie - Geen Slavernij !
Worden soias waarschuwende stemmen
gehoosd tegen het eindeloos wijzigen onzer
rnirkare inatetUngen en toenemende eischen
TOOT onevenredig zware militaire lasten;
wordt onze militaire wetgeving veroordeeld
£n Op kalt) nöodiakelijke vei-betering gewe
zen, daa hoort men onze nalia van au
mintairisme verdenken.
Hoewel men kan aannemen dat zij nooit
genegen bevonden zal worden om zich op
don' voet van machtige stalen te laten
militfliriseeraa. is het toch onbillijk liaar daarom
l\s anti-mllitair i-: signaleeren.
Itredelievend van aard zocht en vond zij,
leHa onder moeieJijfce pmstaodigheden, hare
gj'ootste kracht en heil in handel, zeevaart,
nijverheid, landbouw, kunsten en weten
schappen, terwijl zij haar staatsbestuur, bur
gerlijke rechtspleging en volksopvoeding der
mate wist te ontwikkelen, dat zij met recht
eehéwrvoHe plaats kon» handhaven onder
» zoo al nfêl aan hel nöofdH"*er meest In
schaalde staten ; ook heeft zij op roemrijke
wijze getoond wat zij voor hare vrijheid en
onafhankelijkheid over had.
Hoewel uaijverig op hare rechten, kwam
zij toch hooit spoedig iu verzet als daarop in
breuk gemaakt werd, maar wachtte zij veelal
zeer geduldig den tijd al, tot dat een waar
dig protest nuudzukulijk werd en hoelang in
dit opzipt de Nederlaudsche natie geduld wuet
te betrachten, is genoegzaam .ai te leiden uit
constante offervaardigheid, bij het hollen en
sullen met hure militaire krachten en de
zelfverloochening, waarmede* zij onze onmo
gelijke milituire wetten blijlt dulden.
Ons volk van anli-mililuirisme te beschul
digen is dun ook even onbillijk als
ondankIwiti', want. waarlijk geen volk spreidde meer
militaire deugden IÖH. toon i« den
reuzunst'ij»! voor zijne rechten en heeft d«
wei'eld zoo verre vooruilgcbradit op den
weg van viijhcid en bescluiving, als ons Volk,
?lot niettemin steeds io vrijheid en
onafitaiikelijkheid, zoowel voor zjdi zelven ais
voor anderen, zija vooroaamstc huil zocht en
1. OsflwnTjbnw nt* Joost* f SO p. m. Terstond.
l Vifl kotwlmta fMO.- p. *. l IU.
Slechts met zijn ontembaren nabuur, den
JJ'ec-leeuw, was liet voortdurend op voetvuii
doiio;;, ontnam hem .wal neembaar was en
betwistte hem onversaagd menig duim grpnds
ofii dien vruchtbaar eu voor de meuscliiieid
nuttig te maken.
Wist onze natie haar gezichts- en werk
kring lot over ODineleiyke oceanen uit te
breiden en tot de uiterste grenzen der aarde
liare w.'iardrgheid te handhaven, zij bleol
niettemin óók aandachtig op hetgeen in enger
kring voorvalt om verstandig partij te
trekiiun van hetgeen nuttig en noodzakelijk is.
.Daarom wist zij tekening te houden met
de overmachtige militaire hulpmiddelen harer
groolc naburen en zich te behoeden
voor verbastering lot een miniatuur militairen
tirat, wat onvermijdelijk haren ondergang zou
?voorbereiden en haar belachelijk maken.
Gelrouw aan hare verdragen, rekent zy ook
op de trouw harër naburen, wier
ontzag\vi;n"keude strijdkrachieo, hunne welvaart
onduimijoend militair dualisme, zij waarlijk
oici tiulioed te benijden,
Onze natie is geen roofslaal on daarom
tevreden met een defensiestd*el, dat. harer
waardig, en evenredig aan hare hulpmidde
len is.
Zij weet te goed, dat da tyden voorbij
zijn om bezems in de mast te voeren of om
te i u da krijgskunst te geren aan
Europeefche Veldbeerèn. Zy wil gaarne alles
v 01 uiijden wat kan krenken en eischt van
hure ofOcieelözendelingen groote
bescheiilcnliuid met vermyding van aOe ergernis
verwekkende laar voor hare naburen.
\Veteude dat als het gety verloopt ook' de
bakens verzet dienen te «orden, zal zy des
misschien nog tot grootere offert
Mare berftid zyo, >ael&
ZONDAG 16 APRIL.
Abouemeat f»t 8/m. / l.~-. fr. p.
fowd, Nuuien «*m d. SioAw
lijken dienstplicht," sis die maar invoerbaar te
maken is met eerbiediging der ouderlijke
macht en zonder ons valk te krenken, wat
slechte mogelijk kan worden als da militaire
samenleving en rechtspleging meer in over
eenstemming gebracht zyn met OM volks
karakter ; want b«tis te voorzien dat anders al
wat voor dien tijd voor invoering van per»
soonlijken dienstplicht beproefd wordt,-onvol
ledig cal blijven ea schipbreuk zal lijden.
De bestaande Nederhndsche militaire wet
te» stemmen het volk niet gunstig voorden
militairen dienst en bijgevolg ook niet voor
persoonlijken dienstplicht, omdat die wetten
verouderd en barbaarsch zyn, dus verre
beneden bet standpunt onzer hedendaagsche
beschaving bleven en elk waarborg voor zede
lijk en maatschappelijk geluk geheel afhankelijk
maken van de telkens veranderlijke inzichten
dergenen die, veelal zeer toevallig en onbe
grijpelijker wijze, met hoog gezag bekleed
worden.
Het is dus naluurlyk dal onze barbaarsche
militaire wetten geene lust in persoonlijken
dienstplicht kunnen opwekken. Zij stuiten
ons volk bovenal tegen de borst omdat zij
geen waarborgen geven legen onrecht eu
willekeur zoowel m strafzaken als bij be
vorderingen, pensionneeringen, esfc wan
neer daarover in billijkheid te klagen valt
De grondwet en de inleiding van het reglement
van kiijgstucht heioven dienaangaande wel
veel, maar schijnen toch machteloos voor
verdrukte en benadeelde klagers, die dan
ook maar beier doen een minachtend stil
zwijgen te bewaren dan hopeloos te kla
gen, wanneer zij onverdiend gekrenkt wor
den; wanneer zij het moeten aanzien .«fat
gunstelingen in weerwil vau onkunde,
Ifchamelijke ongeschiktheid, traagliei4 ea nalatig
heid, datgene krijgen wat mm niet toekomt,
terwijl anderen in weerwil van volkomen
geschiktheid en ijverige plichtsbetrachting
niet kragen wat zij eerlijk yerdieud hebben.
Het is hier de plaats niet om daarover
verder uit te weiden en het is bovendien
dot t*JI>e<%." wmt-.iiöyd iladttt-jmw
enkele van de vele ongerechtigheden vaa
lijd tot tijd gepubliceerd worden, is dal toch
voldoende om de aandacht te vesiigon op
de geringe zedelijke waarde van ons militair
recht en zijne soms betreurenswaardige toe
passing. Wie die zedelijke waarde wil leeren
kennen zal weldoen met eenige ernstige
studie van ons militair recht te maken en
daarbij achtingswaardige schrijvers over dat
onderwerp te raadplegen o. a. Mr. JL J. Pols,
Mr. II. van der' Hoeven, Ie Luit. G. J. W.
Koolemans Beljnen.
Mr. il. van der Hoeven, wijst op blz. 3
zijner opmerkingen over het Ned. Mil. straf
recht op het oordeel van een geacht oud
militair, betrekkelijk de onverschilligheid die
er heerscht, om ons leger wellen te geven
die aan de beschaving en de behoeften van
onzen tijd voldoen, welk oud militair o. m.
geide: »Uus mililairrecht is niaa'r voor
soli dalen geschreven en wut doet het er toe
i hou een solduat bühaudeid wordt?
»Als dat reciil voor paarden geschreven
»was. dan zou er wel nicar belangstelling
* voor zijn."
Wij willen dal oordcel'laten vopr hetgeen het
h, doch er slechts op wijzen dat Mr. v. d. Hoeven
het in.l8u'G in zijn derde uilgiuit herhaalde
en dat hel ihans in. 18.JÜ, nog even juist?,
als de wensch van dien geachlen rechts
geleerde nog billijk is, n.m.:
»dat hel Ned. leger spoedig reden moge
i vinden tot dankbaarheid jegens een
wetge»ver die het wellen zal schenken,
gcfivenre»dïgd aan de behoeften van dun lijd en aan
? den goeden geest die dal leger in onzeda<
»gen bezielt."
Nog niet te voorzien zijnde wanneer aan
dien wensch zal voldaan worden, zoo zou in
afwachting daarvan toch reeds veel gedaan
kunnen worden, om de vervulling van dien
juist uitgedrukien wensch voortebereiden,
om feiten, zooals er al meer en meer, in en
buiten de volksvertegenwoordiging, ter sprake
komen, zeldzamer te maken, of waardiglljk
te kunnen beëindigen, alvorens het leger
noodelpos in opspraak kome, waardoor de
discipline, de wederkeerige hoogachting en
het onderling vertrouwen erg geschokt wor
den. Daarvoor zijn slechts een paar wette
lijke voorschriften noodig als:
l o. Over de wijze waarop en den weg waar
langs ieder herstel van grieven kan bekomen,
zoowel in strafzaken van allerlei aard, als in
zake betreffende het pensioneeren, passeeren,
bevorderen en al die beschikkingen welke in de
militaire samenleving ontevredenheid wekken,
waaneer aan rechtvaardigheiti te kort wordt
2o. Over de wijze waarop de
conduitelysten moeten opgemaakt worden, boe ieder
volledige kennis moet bekomen van alle
beoordeelmgen in zUne coodiiitfllHnt en
daaraan lo^evo
bezwaren ja, t&
\ ' ***
Bovendien moest elk officier een a/druk
bekomen vao de instructie tot bet opmaken
der condukeiysten, alsmede afschriften van alle
latere aanschrijvingen dienaangaande, opdat
ieder kan weten waaraan hij ticb t« houden
heeft, wat thans niet het geval is omdat zij
geheim gehouden worden. '.'
Elk oliicier, die xtyae condoiteUjst moet
leekenen moest verplicht zijn daarbij te ver
melden, oi hy al of niet tegen het over hem
geveld oordeel in appel wensclit te komen.
Met die bepaling zuilen w«l is waar niet
dadelijk alle grieven weggenomen, maar vele
zullen er toch door voorkomen worden, want
i» eens een loyale en vertrouwbare weg
bepaajd waarlangs een ieder tegen
mitvaaingtn van ailertei aard in appel kan komen,
dan «al eteliig veel onverdiend leed ie voor
komen of te vergoeden zijn. wat zoo menig
braaf dienaar anJers diep ter neder blijft
drukken, wat zoovelen boven bet hoofd blijft
hangen en in het onzekere laat over hun
lot, als zy niet tot de gunstelingen behooren,
iets wat ieder rnct weerzin vervult.
Ook de geheime u/ vertrouwelijke behan
deling van personeele zaken eïscht dringend
regeling eu controle, wat een ieder dadelijk
zal opvallen die vnn eeuige geheime archie
ven en eenige pakken ingevulde
conduitelijsten inzage kan verkrijgen.
Dat de behandeling van ccmduiteKjsten en
pureouele zaken kieschheidshalve niut in het
openbaar geschiedt, zal geen redelijk meqsoh
wraken, maar dat zij kan geschieden om
onredit te wettigen, ol liever om daaraan den
seliijn van recht of wettigheid te geven, wat
even goed mogelijk is als dat alles omgaat
zonder medeweten van de betrokken perso
nen, die beuadeelt kunnen worden door
geheirne oogendienst, misvatting, onjuistheid of
rancune, dat is ongehoord; dat zou beter
vuegen bij Veemgerichten, fenians, nihilióien
of andere coilegies, waarbij onderm^ning van
het constitutioneel gezag, wraak, laster of
boycotten aan de orde van den dag zijn, dan
in ons land van vrijheid en geluk! Dat kan
de onvoorwaardelijke subordinatiu bij ons leger
tot slavernij vernederen «n fasttraars kweeken.
Geheime veroordeelingen zijn niet slechts
betreurenswaardig in een constitutioncelen
staat, maar bovendien gevaarlijk wegens het
misbruik dat daarvan te mukea ia.
Zij stellen eene duldelooze foltering daar
voor ieder wiens tijd voor bevordering, af
making, willekeurige pensionneeiing oi pas
seering nadert; zelfs voor hert die zich niets
te verwijten hebben, doch protectie derven of
gunstelingen in den weg staan en niet willen
handelen zooals deze of gene soms mogl
wensclien, om particuliere eu familiebelan
gen op den voorgrond te brengen.
Wie het leger kent, weet om welke redenen
zelfs achtenswaardige lieden zonder protectie
aan biltere teleurstelling bloot slaan als zij
weerloos, zonder gehoord te worden, of zon
der zelfverdediging aan du willekeur, de
misvatting, de kwade luim of ue hurlstochteu
van een enkel persoon blootstaan.
Wie -bet leger-kent, weet dat meermalen
zelfs door hooggeplaatste officieren met een
schoon verleden achter zich, een ergerlijk'
felle openbare pennestrijd gevoerd wordt
over meeningsverscliillen van recht en plicht,
wat waarlijk wel als een onheilspellende, voor
bode vaa erger dingen te beschouwen is.
Al wil men zich daarover geeu oordeel
veroorloven of daarbij voor den een of an
der parlij trekken, men zal zich toch moei
lijk kunnen weerhouden oiu ernstig na te
denken, over .hetgeen in lagere rangen ge
leden en verkropt moet worden »ls bij be
treurenswaardige meeningsverschillcn over
recht en plicht, er zelfs niet aan geducht wordt
om kans op herstel van grieven te gevon.
'Wij willen ons thans daarin niet verder
verdiepen. Het was slechts ons doel er op
te wijzen dat er waarlijk dringende behoefte.
bestaat om iets te doen wut het onderling
geschokt vertrouwen kan verbeteren.
De waardigheid van hot leger eischt, dal
ieder naar vermogen kun mudewerkun
tot eerbied voor de subordinalie, die als het
wezen en de ziel van den militairen dienst
moet gehuldigd blijven, wat slechts mogelijk
is, als rechtvaardigheid het wozen en de
ziel van de subordinatie wordt, want dun
kan ieder, hij zij superieur of inférieur haar
met hart en ziel heipeir handhaven zonder
zijn geweten, zelfrespect of zelfstandigheid
van karakter, ten.believe vun anderen te
moeten prijsgeven.
Elk miliuir moet de subordinatie volko
men kunnen eerbiedigen en wanneer zijn
Vaandel ontplooid wordt, met achting kunnen
opzien naar het schoone devies: Je
mamtumdrai, dat met gulden letters op ons
wapenbord prijkt.
Nooit moet dat schoone devies den
droevigen indruk kunnen maken, als ol net
eigenlijk zeggen wil:
Periode ae eadavtrt
Wordt .recht op .herstel van grieve»
mogelijk gemaakt en oog eess de UHtike
wensch Van Mr. V. d. Boeven «emU, dtn
vertrouwen wH dat de rafaordinMie, elfc bratft
soldaat, die zich met hart en ziel saa bet
betrachten van s' lands dienst wijdt, ten
zegen kan «worden, T.
Ecu al te haudly Verdediger.
achter ala Middel om koopen
lukken bniikbear i^a kan, ia op
weteiuchappeiyk gebied daatom nog
niet aanbeveiantwaard."
Mr. J. A. Levv, «Eeda- «n SUataKoknataeL"
In bet ioDgata nummer van V0nza Wachter,"
wydt de heer J. J. I. Uaxte, jar.-nod. te Utreoht,
andermaal^ z^n krachten aan de verdodigiog r»n
bet kiesstelsel Uaro," b«p*jdde]y k tégen een drie
tal be«chuldiging«n, waaraan het in den lahttten
tyd WM blootgesteld." Z\jne leien worden door
hem verzocht «voor deie gelegenhw'd de faoctis
van juryleden te willen aanvaarden, .en de ttryd
begiat in l tegen den heer Biederlack, naar
auüleidiug van dieus ppatel in het
Febrnarinuiamer vau de Tragen des Tijd*" ; ia 2 tegen een
imony men, maar blijkbaar kondigen eu btaadi^
den schrijver" in 't Alyetneen Handelsblad ran
24 Fubr. 1882, terwijl eiudel^k in de derde mijn
ai-likel in no. 245 van De Amsterdammer -On»
Gioiidwettig Kientelwl" wordt , weerlegd." l)ese
laatste wenaeh ik heden kort te betprekan en
er op t« wüzen, hoe de heer Harte, oen «cAf n
aannemende van mg te willen bettrydea, in
wetkelykheid «ich op ongeoorloofde wgae van de eoak af
maakt. Ookbier zq het oordeel aan den le*er o verge
laten. Daar genoemde schrgver in Ome Wachter
meermalen m^j juist het tegendeel Inat teggcn van
iiutgeen ik destijds in De Arnntei damtner schreof, en
uiyue beste argumenten eenvoudig ala'.uiet be
staande wenBcht te becohouwen, cal ik mij
geuoocicaukt zien na en d«n eene plaats ok mqn
vroeger betoog af te schrüven. Mocht ik daardoor
wat vuel van de welwillendheid der redactie en
vao het geduld de* ieten vergen, dan draagt «en
ander daarvan de schnld.
Iu de eerste plaats moet ik hier doen opmer
ken, dat ik nimmer met «en enkel woord het
stelsel Uure bestreed, maar alleen de mogettkheid,
van desidfs toepastinp opde» de bestaande
uiondwet. Men oordtele. Yrq algemeen," soo schreef
ik deetyds m de Amsterdammer, .verlangt men
invoering van een evenredigheidBtewl gelgk dat
van Hare, en ook wfj naeenea op
veel foedm vao Mi^ ""
vci-waehten. Bezwaren
ook hier voordoen, maar ik geloof niet dat
van zoo groot gewicht z^n, om de invoering vao.
het stelsel te beletten."
En dit noemt men au een bestrgcKng, een
beshaldiging van bare's stelsel!
Gaan wy verder. Op pag. 189 van Ome
Wachter, wordt een ander stokje van mijn
artikel in den vorm ' eener conversatie tnsichen
het stelsel Hare «n mij teruggegeven. De
Grondwet verloochent U," zoo roept een nieuwe
bestrijder. Maar afdoende is het antwoord: Hoe
zou de Groudwet »ti/ verloochend hebben, dien
ZQ niet eens kende?" En welke wareu nu weder
om myne woorden die bier mübruikt worden V
uier .ijn ze: Wy willen gaarne gelooyen dat
onze Grondwetgever in 1848 «eu eveiiredigheiJ
stehel KOU hebben ingevoerd soo h§er een ge
kend had. Ja, 'hu heeft er blykbo.ir naar
gcHtreefd. een zooveel mogelijk evenredige
vertcgeowoürdij^in^ te doen ontstaan. Maar juist omdat
hy Eelt de aalc op eeue \\-iJM die hij voor de
beste Jiii'ld, heeft geregeld, msg de gewone
wetuL«t ondei- dtm schija Van te gehoorzamen
liet grondwettig voorschrift afwijken, al
hij Keli'a in staat te fcijühet volmaakte
vn in de. plaats van het erkend
gebrukVuorvvaar er behoort meer dan neen
gew.i^uii oo^" toe, o ai hier den onzin te ontdekken,
ilieu de hver Harte mügelieft in den mond te
leggeu. Ue verloochening" bestaat dan pok
aliuen in d«3 heereu phautasie. Yeritatem
spect«s. non ihitfo*.
Ten derde- ia de juris candidatos t. a. p. pa g,
1^9 oo Ituêcheiden, de eer" van door my te
wolden Siiiiiffuzien «Ja jvris condttor van zien af
te wijzen, tiuuir beweert dan (en dit is inhuler
muueat), dat hij, met ergens te zeggen: dn dis
tricten dientin tot correctief," nr(j tot de meening
heel't gebracht, dat de Grondwetgever ook feite
lijk niet volle bewustheid de districten daartoe
Ictterndc." Waaruit blykt, münliwr, dat ik door
U tot _dio meeuing werd gebracht?" Ik verzoek
vricndeiQk eenig bewijs ook hiervoor. En buiten
dien. had hier niet in de plaat i vaa het tiebe
lelt Prof. K. Fruin moeten gctioemd worden, die
iu Itü'J reeds i«hreef, dat de dutvictsindeeling werd
behouden als een geschikt middel, om de gebre
ken van het meeramheidsateUel te verbeteren ?
Ehre dvm Khre gelrOhrt!
De uaiigeJiaahie voorbeelden ego, dankt mft,
voldoeude, uui.de wbie, wnwop de «veidediging"
gevoerd wurdt, in nét ware licht te stellen, en
<lo loileu d«r jury mog«n dus wel op hunue hoede
zijn, dat tfl rfoor kot rnetonseh knalefisct" sicU
niet iatcn misleiden, en dientengevolge eeo
varkfei-d eu onrechtvaardig oordeel uitspreken.
Mitur tuundus vult deoipi.
iots. In Da Tjfd" Viin «êrristor, 10 April,
Dr. ScbMptnan o. a.: ^Tot dto eerbi«d
Vitor da waarheid «id wel behooruo, dat men
oaalialirigen' tegoti een ander aangehaald niet afonjide
op de plaats waar *|) iiadeelig worden «f minder
attngenaam voor den aanhaler." Zalk een
afyeaneaen ciuat uit des heeren Biederlack'iopital (in
het Febraarinnmmer der Vragen des Zjftö)
vindt mon op pHg. 180 vjin Otux WacJitèr. De
Clause XIX van nare's werk, die de Hoer B. aan
haalt eb waarop ajito redeneannf gegrond -a,
wordt door sa»« bestrftdiT voikome» £ensanedL
Ik heb de febêeit plaats ia h*t «psUtl van
B.aagelczan au moet ais openlijk coMtatoeren, dat
men uiet en eenvoudiger on juister luw spreken'.
Diékrasse beschul&igtog tegen den neerTSeder.
bek op i««. 190 t s. f.. Ayisiaohéi, *stt4m,
-de waarheid opoffert fier wUe mn
«tatoriiobknJJeffsct'" ia derhalve niejt «Qeen opge|(rónd maar
«ok een nievw 'bewQt van... haadlgnoa. 'tig om
t»parlamentariich ?*? worden!
Ea m «m leng «?* fc.l|j.ii1»ti fuaatfic.
t<j b
ki!{<'.'
lbo
in het Octot
de
L - n*g.
ewnrea.gh-Jds.JW.ii
der voorafgaande Grutó .
, werd opgnneritt, dat
ligt in dewtf«ev»nlj*noemiag
en"ni**indedinl. bli meerderneia van i . .
strieteffike indeelmg; 3o. dat ookfafi het atebel
Hare de districtelgke indeeliDg kan behouden
blQven" en dt* na .sautfeciea de gi
meta benMlt awtrenewfe bet BaeereV
dit, SOMRT bswc te scnemdesi, fasn wanen
weggerttnnd en vswanyea door een beter,
bepsuddePW268).
Met deso
dswr.
die, mxxMds ik det^ds
opmerkte, W Teel bfnr^t ea eVrhalve niet»,
tot b«d«» d* heer Harte geheel verlateW <
Noch Prof. BoQs, noch de strak* te nw ._
commissie van gedtleffMiden uit vrUcintuge kiet>
rereeeigittgen eat.. Eert, niemand dan h^ t«eft,
voor zoover mfl bekend, des» stetUng verkondigd.
DA dient wel ia t OM te worden gek»>de« bil
het lezen van Uadatjd* 172 van list jongt**
Waoiter-nusimcr, d«*r men anden Iwht tot da
meening zou worden gebracht, dat de he«rH*rte
ia Prof. Baqs en de oommissie van gedelegeerden
enz. boodgeaooten bed gevonden.
De op pag. WO t. B. p. aangehaalde officieel»
verklaring ten bewfiae dat het kiesstelsel, voor
zoover de wyee van kiezen betreffende, «ie* in de
Grondwet is bepaald, heeft niet de waarde, die
daaraan wordt gegeven. De waag nL was ia
1840: Benoeming bjj volstrekte mterderheid of
b^ relatieve meerderheid van stammen?"
Sommigtu weuschteu dio quaestie duur d4T Grondwet te)
zien beautwooid. D« minister van justitie merkt*
echter op dat daarvan In de Grondwet niet moet
gesproken worden, omdat het daarin niet tehuis
Behoorde." Is bet wel ceker, ja ook slechts waar*
schtyulyk, dat die opmerking door. d***, minister
zon gemakt zyn, eoo bet eeue keuze had gegol
den tusschen bét meerderheids- eu het
evenredigheidsstclscl? Ingeenen deele. Het eeJugswataen
uit die ot'tici«ete verklaring en Itet voikoiaen«til«
2wggen der Grondwet kan afleiden, is de vrijheid
van den gewonen wetgever, het thans Iieerschende
volstrekte meerderheiassvsteem te verkt-eii «n het
steltel der verkiezing b'rj gewone (relatieve, even
redige) meerderheid 'm te voeren. Bare's stelsel
blijft onmogelijk zoolang art. 76 Gr. niet is ver
ouderd. (De Amsterdammer No. 245).
Ten slotte nog een woord over net Verslag
omtrent kieswethervorining door eene commissie
vuil gedelegeerden uit vrijzinnige
Eiesverccnigicgeu van do voornaamste gemeenten in
Kederd". Vulgens 3 vatt dit verslag moet binnen
"yn dert Qrondwtt naar een oplosain
gezoonf, om tul" dBir teymwuurd
oieusen totMUnd te geraken, nfiffgiriMi ? _ -.
wetsherziejiiug, hoe wenswhelvk ook, uiet w t] te
verkregen is. De Grondwet legt aan elk billijk,
met den huldigen, toestand van. ons land overeen»
kojnead kiesstelsel groote belemmering iu den
weg" door o. a. te decretepren, dat het liyk ia
kiesdistricten moet verdeeld wordon, 'wiurUoqi;
het onmogel^k ia een stelsel toe te passen, waar
bij eene zoodanige verdeejinff verdwynt uz."
Deae woorden bowijeen m. i. ds.t de oommissie La
bet districtenstoUel meer ziet dan een bloot
ttdmintsiratieoen maatregel b. v. tot gemak der
kiezers of iets van dien aard. Een zoodanige, ge
heel onschuldige maii/retjêl kan toch wei nooit
aau eonig kiesstelsel hinderend in den weg staan!
Mag meu derhalve niet met recht nanuemu>>
dut de Commissie hier bepaalde] ij k op liet oog
had do onmogelijkheid der invuerïog VAM fldïc's
kiesstelsel in 't groot? Ik geloof j», en word ia
dit -geloof versterkt door 6 van Jictzulfde ver
slag. Daar -is nl, niet, zooals de heer Harte
mtwtit (t. a. p. paj<. 172, noot 2) de
H-enschulijkheid der invoering vaa eeu evirtrcdipheiilii
.sjute'em uitgesproken, maar een
esewrcd/^-wpcrcJerheids systeem verlangd in de plaat; van het
heerschcuJc roktrckte-meerdtrheïda sybtocui. llat
wooydje evenredig dat hier 'gebruikt" U,iiii stede
van relatief of betrekkelijk, liuei't llartu :unlcidiog
gegeven toj; de meening, iu genoemde noot 2
uau den dag gulegd. Jammer, dat evcnrcAitjlMil
eu evenredige meerderheid uiet een en hctai>lfde
iÜQ! En buitendien, de tegeuttelling in ^ G. van
volstrekte meerderheid en evenredige (d.i. rela
tieve) iMertlerluucl heei't zin. tcrwjjl die
voncreitrtdigheid en volstrekte meerderheid niet wtv
loS'soh sou zgn. Ook ztf no^ opgomerkt, dat
are'a kiesstelsel is een evenrcdtg/tcids stelsel,
dat eerst dan, wanneer er geen candidateu meer
Itevondeu worden die het kiesquotieat Ixireikten^
diu eerst in zijn hiatste stadium wordt een even*
redig-meerdcrMdutelsel (benoeming bn
cwuparalioÉtuajority). De gevolgtrekkioff ligt voor
de hand. Mr" IL v. d. Saudt
Zwolle, 12 April 1882.
Vertelled Spowrwegiarief
Dat bet plan, stappen te doen om een verlaagt!
spoorwegtarief voor naodelsreiiigBrs to vcrkrtjyi n
instemming bjj velen zoa viiideu was te
vcrwatliten. Ik ontving sedert ik het -plan Opperde in
de Affisterdummer van 2 April brievtu \uu de
heeren : .
Broekman & Co., Brnnning & Thunnüscn, E.
D. Elus, Greve & Co., Honri Jollien, W.
Koorntonn & Tlioleu, N. IL Lansberg, C. lleticu Jr.
& Co., Patte Daalmery & fils, IT C. Bahe, E. E.
Visser &. ZnM II. vau Veen & Zn. W. vun d»
Waal, A. 6. Willing, allen te Amstanlam. U.
Conrads & Co., Van GDs & vnn der Heer, A.
J. Polak & Zonen, J. vau Eaalto & Zouoo, alleu
ie .Rotterdam. L. D. Sirnen» te '» Gravonliage ea
toexeggiag derhandteeluniagou van veltaaUwen.
Ten bew^ae dut het dm Leeréu ernst is met
hun strevem, ««oden zünvj verschillende tarievcu
waaMMEn ik het volffenae ontleen :
In Belgifi wordenJlionneiiientskaartBaafgcgoven
toor sfatanAen vu 180 kilometers «n moer,
auowsi «b voor het geheele SUatupoorweguet, tot
«en vwl s/etiaagd tarief.
Toor het gebeele Staatsspoorwegaet:
H :.