De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1882 16 april pagina 2

16 april 1882 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No, 231 l» Se 263 Sukl. 172 137 ?i Voor 3 maanden Expres fr, guwoou JJT4 2U6 6 maanden l£att»«« t>GS 4-J8 2e4 gewoon 404 341 227 12 maanden Expres 946 710 473 guwoon 7ö« 567 378 In Sakten wordt voor bepaalde afstanden van 55 tot 75 pCt. korting toegestaan. Iu Engeland b* Unit een handelsreiziger slechts 50 j»Ct. van de gvwonit vrachtpryïeu. liet spreekt van xelfjlat de Spoorweg-maatsthapjiy.n de noodige eontróle moeten kunnen uitoeiouwii. Zeer doelmatig schijnt daaito» de bepaling die in Zwitserland geldt, dut, du aanviHge om abonnement moet vergezeld syu van . eeu authentiek bewijs dat do aanvrager inder daad is handelsreiziger en als zoodanig gepa tenteerd, van eeue verklaring van ay'u patioon dat de aanvrager werkelijk voor h e ui ruist eu van een portret. Naar ik vern«t>m heeft ook de Maatschappij tot Exploitatie van SUatwpooiwegen deze bupalin^uu ingevoerd, liet eenvoudigste zou misschien zyn, aan ieder reu'ger die van een kaart der. Spoorweg-maatschat>p\), «fgegvven na ontvangst dur bovenge noemde bewijzen vooizien is, zekere korting toe te staan by het nemen van zyn plnatsbiljut. B(j do ondersteuning diu het plan van alle zyden ondervindt,' beu ik gemeend dadel uk de noodigu stappen te moeten doen en dus het vol gende adres opgesteld: Aan Zy'ne Excellentie dun ministervan Waterstaat, Handel en Nijverheid. Geven met verschuldigde eerbied te kennen do ondergeteekenden, allen kooplieden iu Nederland; dat de aard hunner zaken vordert dat zy hunne klanten iu het geheel* koningrijk der Nederlanden door reizigers laten bezoeken, die daartoe groote koffers met mouters met zich hebben te voeren; dat de concurrentie tengevolge v»n het pnul verkeer met het buitenland hen voortdurend noodzaakt zich met kleinere winsten tevreden te stellen; dat de onkosten aan het reizen met veel bagage verbonden geheel buiten verhouding Xyu tot de kleine winsten die behaald worden; dat zy meenen dat de Spoorweg-maatschappijen in .Nederland eene concessie in hare tarieven voor de personen zuowel als de bagage vau handels reiziger s behoorden toe te staau; dat zy' uwe Excellentie wijzen op het goode voor beeld gegeven door de Maatschappij tot exploi tatie vau Stitatsspoorwegeu, dat juist dit voorbeold bet weuschelyk maakt dat alle spoorwegen zich er by aansluiten; dat d»or dezen maatregel de bloei van den Nederlaudschen handel zeer zou worden bevorderd en bet verkeer zou toenemen; dat zij bereid zijn zich eventueel aan alle bil lijke controle-maatregelen te onderwerpen; Redenen waarom zij zich wenden tot uwe Excellentie met het eerbiedig en dringend verzoek dat bet Uwe Excellentie moge behagf n in overleg met de Directiau der verschillende spoorweg maatschappijen in Nederland in te voeren een verlaagd tarief voor handelsreizigers, zoowel voor hunne personen als voor hunue bagage, zooals dat bij de Maatschappij tot exploitatie van Staatsspuorwegen reeds bestaat. 't Welk doende, enz. Dit adres ligt van Maandagmorgen 17 April ter teekeniug DJ) de Heeren Eflennan, Harms & Co., pokin No. 2, Ie Amsterdam, t. rwyl heeren, die in andere plaatsen wonen, slechts een vel ge zegeld papier met huiine handteekeningen heb ben te zenden aau het adres van B, Bureau van de Ainsterdammnr. Ook de heeren die mij dadelijk bewezen hunner adhaesiu zonden, moeten dit adres teekenen. B. Het bovenstaande was reeds geschreven toen de Red. een brief ontving van de maatschappij tot exploitatie van Staatsspoorwegen, waarvan het volgende een uittreksel is: Aau den wensch dat de verlaging der tarieven voor handelsreizigers zich ook uitstrekko tot de bagage, is reeds voldaan voor zoover onze maat schappij aangaat, doordien de bagage van han delsreizigers, voorzien van abonnementskaarten, niet wordt bevracht volgens het, gewone baira-jetarief maar volgens do vrachtprijzen, vastgesteld voor het vervoer van lgoed, die gemiddeld slechts de helft vau de gewone pry'zen voor bagage bedragen. ? Jk ben Overtuigd, dat slechts weinig koopliwiea met deze bepaling bekend zijn eu zou dur diieohe in overweging geven haar eens lliuk wereldkundig to maken. Men begrijp* echter wel dat dit verlaag.l tarii f voor bagage alleen is voor reizigers die een abonnementskaart hebben. Hat abonnements-tarief voor handelsreizigers is ali volgt: Voor l maand. Voor 12 maanden. Noorder of l Ie. 2e. 3e kl. Ie. 2»!. He kl. Zuidernet. f / 20 15 10 ?500 15» 100. J»'»orderwi l ZuiaVrnet. l ?30 22!'3 ^10 /"300 223 150. j Sluiten de andere Spoorwegmaatschappijen j zi-h nu hierbij aan, zoo is ons doel bereikt. j Wie er mfler van wensdit te we'en, vruge aan de Exploitatie maatschappij hut l Ce vervolg op de roizigurstarieyen iu binnenverkeer, dut tegen betaling van 10 Cts. verkrijgbaar is. l B. Staatkundig Overzicht. De jHioschweek, hoewel geluk gewoonlijk arm aan nieuwst ij linden, liravht dittuual het, heridif, aangaande ort-ehakofTa aftreden als IMkskanHelier. M«n ii geneigd au» h«t aftreden van den gi ij-wan! en zijne 'vervanging door v-v Gieca een buitengewoon gewicht te hechten. Voor.U wyl voor Igiia'i.ff, den p'anslavizt. nu de weg i» nf,gesloten, om ui den eersten tijd eene. oorlugzuchtigis politiek te Volgen. Na do redevoeringen van Srobclefl', die zooybel ongëruitheid Verwekten is di/.e benoeming zeker een 1ieuchel!jk feit Doch do nationale wenschen blyken steeus krachtiger,.,; ia zijn dan de mécfet ? ton -den een of -ahiferen voorzichti^cn staatsman. De benoeming van vanUiers büwy'-t alleen, dat. Europa nog niet regel recht drn oorlog tegemoet gaat ? Du joden ver volgiug in Küflriand is op nieuw in' sommige dist rikten Uitgebroken^ de politie treedt z'euds te laat op om'dfl uitbarstingen- der volks woede te voorkomen. In Oostenrijk is men beter op zijii<s hoede. Graaf Taaffe zond aan de. plaatselijko bcntnren zeer gestrenge bevelen om alle uitingen van anti-semitischen geest tegen t« gaan. In Duitschland rekent men uit, of het ontwerp tot invoering van het tabaksmonopolie kans héft in den BoncUroud aangenomen te worden. Over Beieren ia men in 't onzekere. Het bericht dat deze Staat zich tegen die voordracht zou verkla ren it gebleken niet juist te zijn geweest Som migen meenen echter, dat de Bondsraad het ont werp aal goedkeuren, daar men er toch zeker van ia1 dat ae Rijksdag het verworpen saL Hoe Bismarck met de kerkelijke wet zat han delen, weet men nog niet Men «egt, dat hij het plan. hoeft, de veranderde voordracht in hetHee,jt*a&uii te. jnrded/gen. .. Uit Engeland geen aader nieuws van eeaige bMertenis, dan de rei* van Parnetl naar Parys om *ijn nW te begrave*. Qet blokt dat de be kende agitator alleen om de«e famifie-auagelogeahvid tien dagen verlof gekregen heeft Eeu der Anierikaaugchöburgers, die om zijne lersche' s^mpatiën gevangen gezet was, ia ont slagen, hen. gerucht als «ou de AiueiikMusche g«a*bt te Londen door een ander worden vorvangen is nog niet beventigd. Degeataakt e arbeid aan hut graven van deu Kanaal tunnel aal nu-echten niet spoedig hervat worden. De engelschen vreezen de nadeeUu van zulk een weg met bot oog op vijandelijkheden en xolf* J)aüy Ncwt keurt bet plan af, omdat EU meent, dat een honger budget voor de vloot er het gevolg van zou iQn. Ook te Madrid vindt het handulstraktoat met Frankrijk weinig tegenstand. Met het optreden vitn Arabi-Bey ah hoofd vau het egyptische kubinet U do rust nog niet. ver zekerd. Men meent, dat-oen fauicnzucriug is ontdekt, die ten doel had den genera*! te vnruioorden. Vele oliicieruu werden in hechtania genomen. De oorzaak v:m deze oiitevredonlieid schijnt gelegen iu bevorduringon bg het leger, waarbij züzich gepasseerd achtten. De minintBrrnad verwierp het voorstul van Engeland, bt'tj'efi'endo du grensscheiding tusscheiv Egypte en Awtb, en Itulii' richtte een krrtsso iiütjx over deze «aak aan zyn vertegenwoordigete Alexandrië. De franschp bladen bevatten uitvoerifro berich ten omtrent een aïtnviil dui' ti'ocpon op Liuu-Aneiua. HU wist te ontkomen ou hot doel v.iu Jeu tocht w«rd dus Gemist. tiet hanoVl.tractiuït met Itiliëscliijnt in het p.trleniuiit te Kome niet veel tegenstaml te zullen ontnioeten> ló Gataloniüwanr woelingi'i» tengevolgu van geschillen tunscheu arbeiders on vverkgiivcrs vcorkwauien, is de rust hersteld. Do stout van bclt'g is daarom opgeheven. Po dagbladen berstten Hot Handrltblad: Givnzi'ii dor Riiiuronton. Stofvereeriiig door Dr, W. KuMor (Duktoi-on). Jtft VuilfrlaHii: 1'lnatfi.ilyk pcnuiouufouJ» vin ouJu woiUieJon cu liuJioaLU'u tu 'a UI-L'. liet Siemrt fau iltn Dity: Wat baonüula in In.lir «\.unl. ,li'nhr,H»c>n Courant: U<»t Va^lufJiind kontr.i do AruhuinHcho Courant (het n gocriusjsvcrmogcu di-r liberale jiarty). l'irrtUtfhf Courant: F.tfii en nn'lorover npmirwcjion. Ei:» wipenkrect (Frowoin's Imüiiiiiiamo ol'},-o'l-ilii>nnt?"). Miitlrlbiti-yi>?he Cmirtn,!: Hol rt-fht vin on |ui-U'. Hou mt-n gesohiodenis m-lirijft (Mr. Schvuirbfi'.uK' Duuj' u%'er do openbare en do l>\jzimdi.Ti! m-lum'il. AiHi^enlaaiueht Cuui'ant: Fiunn.'ii''n 011 bcla-ülljri-n. Mr. Le'vy eii do eed. loupioi; HH/.T kuliun-o iu ludie. Dagblad van Zuitl-Jlullantl en 's riti'tii/iayi-: Du ver pleging vin dus Ivgor. Jtotterdaiiisth Ximirtliltul: (Tcrkccrdolljh in lift Tori^ Nr. onder XïtittPt Huttri'dntnitrhr ('oitt'itttt ^o^laatatj. Een Teolbcaprcken hnl.lo iMnHatnli). Standaard; Een omdoersdo Rtomlius (Vvrkieziuic tu Steenwijk). ' l>t Tijd; Briöf ran Dr. Bebarpnip.1. (Over v, Di'ysm-la Wodcrwoord). Vau de uivilwu naar de uuJüvoruld. VcrJrovon lESWETUERYOflMING.. Aanstaanden Woensdagavond zal Burgerpligt vergaderen om te beraadslagen over Het door een kommissie uit vrijzinnige Kiesvereenigingen opgemaakt verslag over Kieswethervor ming. Dit verslog, in de dagbladen meege deeld, mogen wij bekend achten. Met is een degelijk rappon, waarin op de hoofdzaak: de censusverlaging, alle nadruk wordt gelegd, doch tevens wordt aanbevalen grool kiesdistriklen te vormen, waar linnen een evenrediglieidsstelsel worde toegepast. Dij raste distriklen zou de politieke moralileiloniegenze<;<;ulijk winnen, daarom wenscltl men een de/tnitiere itideeling. Dfütiiücvu indeelii)i4 echter is hl leen mo gelijk bij het vormen van zeer groote disliïkten, daar de grondwet voor elkcii aanwas van 45.UUU '/ielen een af^evaiitdigde' meer verkozen wil zien. Grooie di.sirikieri echter zijn voor de itiindtii'licdcn onbillijk, weshalve hinnon die dif nikten een cvenrüdi;Ji<>ids:>!ulsl.el. liehoorl ie worden toegepast, aidiii ieile«>:oit de kommissie. ? Wij hebben reeds vroeger als onze mee ning uil gesproken, dat du geest der grond wet niet de invoering van eeu evenredi^heidstelsel gedoogt, doch tevens de opmerking gemaakt, dut m;>g men onder deze grondwet hel toepassen, tiet voldoende zou /ijn, om aan de letter Ie gehoorzamen, indien men hel geheel» land in een puur hool'd-dislrikien verdeelde. Een evenredigheidtsteUel, wij iljn het met den heer Levy eens, behoort in het grootte worden toegepast. Zou lang ilil niet mogelijk is, zal men er wel in bersten moeten, dat bij deze voorluopiije regeling d« kie^welhervornung tot een wijzing van den census beperkt worde, 61 dal, de veelvoudige distiiklen weder in enkel voudige worden gedeeld. ilet bet oog op het verschil van gevoelen, dal zich openbaren zal, is het zekar. een juiste opmerking, dal zelfs de twee op den voor grond gestelde veranderingen, ccnsusverlagiHg IQ groote dislrikten met- toepassing van den evenredigheidsstelsel, wellicht alleen langs den meer en meer gebruikelijkelijkeo weg zullen ; kunnen verkregen worden: nl. door hel indienen van afzonder lijke wetsontwerpen. Het is duidelijk dat de kommissie' niet gaarne zou wenschen, dal een voorstel lol censusverlaging viel, omdat er een tol invoering van een evenredigheidsstelsel aan werd vastgeknoopt. En daarin geelt zij o. i. blijk van praküschen zin. Hoofd* zaak blijve de censusverlaging en wel eene verlaging zoo ingrijpend mogelijk, gelijk Prof. ? Buijs die heeft voorgesteld; doch men moei het oog niet sluiten voor hel gevaar, dat zells hiervan misschien niets zou komen, indien men als eene condilio sine qua non daaraan een voorstel tot invoering van het proportioneel stelsel toevoegt. .Vóór alles, zeggen wy met de kommissie, bedenke de liberale party, dot aHw>n door eendrachtige «tmenwerlrin»' liet doel kan wor den bereikt. Men geve beide iu afzonderlijke wetsontwerpen, opdat het eerste niet van net lualsle afhankelijk gesteld worde en er van het geheel dientengevolge niets kunic. Zij die wezen tl ij k eenige verbetering wenschen ie verkrijgen hebben zu h vooral te hoeden legen elke pogiug, dio aun de zwijgende oppositie een middel verschaft om mei schijn vau recht zich legen het voorstel aun te kanton. Zyn onze inlichtingen juist dan heeft de Hc^cerin;,' niet alleen een onderzoek ingesteld naar den invloed von de palentwot op hol cijfer der ki&hcvuc^dttn, maar heeft de mi nister ook aan gemeentebesturen van plaat sen, waar een census vnn omstreeks 5U gld. bertaut, juliuhtiugeu KOvningd nopens den in vloed, die eun verlaging vuil den census tol omstreeks "2U gld. op de kiezerslijsten znn uitoefenen. Men mug hieruit afleiden, dalhot plan besUtal tot een tamelijk aljjemeene verl;i^ing. De regeering in deze richting te steunen moet o. i. allereerst hot doel der liberale kiesvcroonisjirigcii y.ijn. Do kommissie heelt echter nog een opm iking «öuiiiukt, die, wel als noot geheel onderaan stunt en diensvolgens vnn weinig gewicht zou kunnen schijnen, doch zeker algi'meene instemming zal vinden. De moeielijke vraag: hoc de kunaciteiten stemrecht te verzekeren bij behoud van den census zou inderdaad voor een goed deel beantwoord zijn, als de Uegücring «eb. liet bewegen de wet op het personeel in dier voege te wij zigen, dal die belasting gesplitst werd tussrhen den hooidbcwoner en du bij dezen le^en kamerhuur inwonenden. Deze belasting toch wordt nu. door AD kapacUoitótf als kamerhuur opgebracht. Hij eeu belangrijke verlaging van den census en de invoering van deze wijzi ging der belastingwet /.oude zeker hei grootste deel der kapadleilen reeds nu hel stemrecht ontvangen. at men ook de/c verandering op den voorgrond s lelde, zouden wij gaarne zien. al begrijpen wij dat He kommissie, die over AiVjireihervormiDg handelde, haar niet op den voorgrond mocht plaatsen. UIT DE MAASSTAD. Uulterduin, 13 April. Men kan de leden van opzui} riud waarluk niet van al t o (jro.it e nieuwsgierigheid beschuldigen, terwijl zij blijkbaar ook de burgorij gebeur vrij achten van die tok'h waarlijk uiet <iiij;ep<i3lu eigen schap,-waar 't de hat.ilrliitgen van hergnniountebf>stuur geldt. Wat. er hit-r in de laatste maanden by f en drietal branden voorgevuliun is en hou optimistisch eu vergoelijkend de burgemeester zich tot tweemalen toe over deze rampen in den raad heelt uitgelaten, ia deu lezers van dit blad be kend, en.ay zullen zich dau ook mijne blijde ver rassing kunnen verklaren, toen dexer dagen het Rot i. JlieincMad meldde, dat er weldra eeu brand* weerpost in het midden der stad gevestigd zal worden, Welke aau het telephoon-net verhonden zal zy'n en waai- uonuanuul. .zeker aantal vt<<ite brandwachten met du reddingsmiddelen voor brand gereed zullen staan om bij het eerste brandsignaal oumiddellyk. te kunnen uitrukken. Hoewel er niet de mint-ta reden bestaat om fa: juistheid dezer medecteoliiig iu twijfel te trek kou, zou 't toch inderdaad nipt. ge&chaad hebben milieu zti heden in de ra'idsvergaderuig olfioicel bevestigd ware. Met eene korte vra*g aau den voorzitter ware dit doel ta bereiken geweest, maar geen der leden j>oheèn h«t uoodig .te achten deuwgery' hot rustige gevoel van veiligheid opnieuw te schen ken, hetwelk door du laatste brandt auipei) maar al te zoer verloren is gegaan. Is het bericht juist, d«n komt voor een groot deel xeker aan dr. Slenrs de eer toe dleu hoogst nuttigen maatregel te hebben uitgelokt, en na de door hem in deze zaïk getoonde belangstel ling, waarvoor hij den dank der geheele burgerij verdient, moet ik wel aannemen dut hy heden nittt tm- zitting tegenwoordig geweest U, want nauwelijks U 't te deuken dat h,j zich de groote voldoening voor gijnt bei'de brand-tnterpel'aties vrijwillig ontzegd zou hebben, om nu uit den mond van den burgemeester te verjieineii dat er buter dan tot dusver in den reddingsdienst voor zien zul worden. Of zouden du heer Sleur* en randeledoii misschien reeds in particx'iere gc'prekken fle Kckerheid hebben verKrpgcn, dat hut Ruit, NivtiwaUad naai1 waarheid b'unclittb? NV:in.in.-byiilijk is dit niet, daar tr dun tuoh zoker wel n lid ^ewo««t zou zijn, die begrepen Imd dut de burgcrüals eerste belanghebbende boven al aanspraak heeft op oene otïieieele bevestiging vau het bericht. lloe hut z\j, to hopen is 't dnt alsnog op eeue of andere wyze blyke dat het Itutt. Nieuwsblad in deze niet een wensch voor weikelykheid heeft gehouden. Dauruntegen heeft men heden eene andere niet onb«lHugrijke medndeelin^ uit den mond vau den voorzitter kunnen vernemen. De lezers, 'die mij do oer aandoen mijne wekelijkscbo kroniek te volgnii, zullen zich heiiiinerfii, dat tiuschen don di.strictsscliöolopi-.ieiier en het gemeentebestuur oen conllict gerezen w«« overeukelo tcobnischeonderdeelen van twee gchool-bouwplannun, en dat dit nauleiding had eegcveu tot ccue interpellatie van dun h'jer de Moiichy eu een antwoord van den burgemeester, waardoor by hot groote publiek, herzy dan oyzettelyk of o u willekeurig, de iiidruk muest teweeggebracht woi'den, dut hut scbooltou2ici)t het UvtTig streven van hut gemeeiitebeatuur t-*»«nwei-kte om in hut gebrek nim sclioolruimte te voorzien. En dat, terwijl deze booze man nog a/rijrt dezelfde schoolopziener is, dio reeds vóór een aantal jaren bij het gemeentebestuur op groo tere vermeerdering vunTiet aan t n l acboleii heeft aangedroiiKau l Du nieuwe wet, gelijk hakend, eischt voor lk plan eener openbare schoul de goedkeu ring va» den (lijtricts-clioolopüiener, terwyl de minister Six aan duke aniblenaar», die nutuui-lyk in 'tivlgcnieen volkomen onbevoegd /ijii om over zuiver teübuiscliu houwkuudigfl quaesties to oordeelon, den r(jlu-bouwkun<lige nan zijn departomuht als hun adviseur iu di-ze nanwees. Dar dit tot groot oponthoud in do vastatelling der bouwplanueu aanlunlitig giil', ligt. voor de hand, maar, zooals ik roHa 14 d»gen gelo-Ien zeide, door de diBtricsschooicpzieners te herinneren dat de wet aan hen do goedkeuring der plannen op draagt, heeft de minister Honluk de moeielijkhetd niet opgelost, daar hij niet tevens zeide bij wien da niet deskundige schoolopzieners dan nunnfl teoluiisehe inlichtingen müesteli inwinnen. Bij een bekwaam architect van naam misachien of bjj een kleinen beginner of eeu beunhaai.iu 't bouVrvak in hunne woonplaats? Wie KOU den schoolop ziener in het eerste geval de kotten vergoeden, en waar in 't tweedo guvnl deu man te vinden, dio zijn gezag KOU durven stellen tegenover dat van den directeur der gemeentewerken? Bljjkens de mededeeling van den burgemeester in de raadszitting van heden hoeft de minister Hordijk deze quaettie zeef cavaUèrement door gehakt. De- bezwaren van den deskundige aan zyn departement heeft by zonder eenige motiveeriujr eenTOudijf ter ^Jde gernt en déplannen góedgdkourd, «Ou Jat nu, xooali de burgemeester zeide, tot de aanbesteding kan' worden ovorgegun. Voor het geineóntëb«ituur il dit zeker ze«r aaugotiaam en, met t oog op du zeer drin gende behoefte aan «choolruiinte, kan m«n ziuh daarover van hiirtu vwbbjden. Maar voor den rykabuuwkuudi^e ia deïe 4>audolwyiêvau den minister xekur tuinder ftaugeuaam. terwijl <>f k de Jiutrictasclioolop/ienur stil* rkden heeft ziub duor 's ministers houding gekrtvkt te gevoeleu. En de praclisulie gevolgtrekking, welke deze ambte naar hieruit voor t vervolg cal moeten makeu, kaa, (luukt my, gueü«udere zyn dan dat hu óf met zyu wotteiyken plicht, om nauwpuzet de bi)uwulninicn te ouderxoeken, \.\f hand licht, «oolattg dti/.o mitiMter, die pp too uitw^t w«Uuvende wyze /yue ambtenaren iu 't opaubaar uua kaakblug geot't. aau het bestuur is, óf de bij hem inkuniHude bouwplnunen oumiddelyk by dun mininter inzentlt inut het vurzoek huui met zyne meerdere techniachit kenuin tut Voorlichting te willuu zün, W u ut d.it der.e iüdurdAad d«n Ulinister liordtik ni«t outbreekt, mag hioruit wonleu ufgrleid dat h\j het niet noodig achtte zeil s n uiüticf aun deu «choolopüiener meitu te deelen, wiMirom hij do bezwaren van den deskundige aau /.ij u dupiu'iemunt niet gegrond achtte. Eeu iiautHl zaken van Kleiner of grootor locaal bt'litng werden heden door dca raad, ungouocg zun-ler diücusHit-, nl'geduan. Daaroudér de rugolini.; van hut vergunningsrecht tut verkoop van aturkvn drauk, wtuuouilveut niet betrekking tot du opvatting van art. (J der wet verscMI bestond tussclu'ii G udt*p. Staten ou hot g«uu>eiitebf;stuur, wuurliünaar 't my voorkomt do i-erste do letter dur wet/ on O. eu W. hut practiscbe inzicht nan buiuio njjde hadden, ou wnnrin do miuiülcr tegen ons gemeentebestuur beslist heeft; verder de aan wijzing vnn torroitien voor drie nieuwe crholeu, de regeling dor wedde van deu nieuw te henoe111 nu gomuetitu-ontvaiiger, de wyziging der v6roi^ deuing op het tarief eu do Wïirwaardeu voor het leveren van gas door de gemeentefubriek aan de overzy'de, ea», enx. Naar nahleitliiig vau dit. laatste voorstul sprak ulleéu de heer Viruly deu wenscb uit dot, ais enumaal de.gatleverautie ook aan deze mjdo der Muns door de gomeeitle geschieden zal, de priji zuovt-el uiogrijjk uuitorn en teveua zoo laag mogelyk vuor de verlvuikers gesteld zal worden. Voor do vervulling vnii dezen wcnsoli zal dan toch waai-lük de Raad w«t org dragen, ook al was er boden niemand die er tegen op kwam, dat. door lint thans aiin^euomeii tarief aau de overzijde de kleine verbruiker» op onevenredig drukkende \vijzn getroffen worden. WaaMcbynlijk paaide de meerderheid dei' ledcu nieh heden niet de overweging, dat aan den uvttrkant, der Maas nog zou weinig particulieren wonen, zooditt door het progresuiove of juister degressieve tarief nog zser weinig bürgurs benadeuld worden. Toch is dit geen ar^nment, eu eker ftl een zeer schrale troost voc*. dio wftinige" particulieren, die het van gemeeiilewego verstrekte gas nog even duur moeten . betalen als de bewoners van den rechter Miins-oever aan de particuliere fabrieken, aan wie juist die pr\ja al» zoo groote grief wordt aange rekend. Xelf» tegenover n enkelen kleinen ver bruiker is 't een onrecht, als du gemeente voor dezelfde dieimten vdu hem eeue vergoeding eischt 30 40 pUt. hooger dutt van den grooten ver bruiker, terwijl dit ook .niet verstandig is, nu van lieverlede onder den handel de neiging zichtbaar wordt de kantoroii naar de ovoiviido to vei-pliiatseu. lint cargadoors-kantoor vau \Vamberaie & Co. is thans ook de Amerikaiuigche stoomvaart daar heen gevolgd, en waarom nu ook niet, al a do ge meente het zonder eenige schade doen kan, den kleineren nog d«n overgang gemakkelijk gemaakt door het vooruitzicht om op het gasverbniik 3 uta. per «tere te kunnen ? sparen? Geen verstan dig industrieel zal moedwillig de kleine verbrui kers afnlooten, en hoe zou dit dan in het voor deel der gemeente kunnen liggen V MÜis' dat niet duidely'k. . G. UIT DE nOFSTAD. No. 92. Kwajongens ?, 't Paleis Van Willem u. Als er ooit do.or onzen achtenswaardigen Uur" gemeester, als hoofd van Ae Genieente-politie (waardoor, tussf.hen twee haakjes, de titel van houfilcoiinniisaris v. pol. ouwetUg is) eenu ilinke duud werd gepleegd, -dan is het zeker de door hem uitgevaardigde circulaire, zoowel aua du hoofden van de openbare als van de bizondure scholen alhier gericht, over de vnrregaande, en al erger en erger wjrd&ixle bKlddadixheduu op de publieke straat gepleegd door hut schoolgaand veelbelovend geslacht. Z. E. A. vurüoekL deu onderwijzers om hun zadelijken invloed te willen gebruiken, ten einde de bjj hen ter school gaande jongens het gevaarlijke en onbttiim-lijkövau zulk een gedrag voor te houden; do ouders dur n vuikeei'en i» voortdui'endeii angst over de dikwijls voorkomende straatgevechtou, waarbij van stokken en steencn een roekeluo:i gebruik wordt gemaakt, at de poiitiu die troepagewy//! of man tegen uian geleverd» straatslagun niet steeds on overal kixn te keer caun, duur van mo gen wu haar geen verwüt maken. 't. Gebeurt dan Kiev, dan daar, en nieamnd ' kal ven ngeut iu stnat achten, om tegen zulk een uitgelaten zwerm helden, in Spt iets te vermogen. 't Publiek, dnt immers .ulles van de politie vargt, zou bij de eerste de boste arrestatie vau een aan voerder-belhamel door een agent godaau , den kwajongen ontzetten en met een verontwaardigd; Laat dien jongen los, 't is immers geen dief of moordenaar!" den trouwen agent bovendien met amaadredenen overladen, '/.oo iets gebeurt bulaas al te dikwijh en ia 't. dau te verwonderen als een politieagent bij 't uitgaan van de school achter de kerk, iu plaats van «"aar d» straatjongens liever n au r hut bierly'k nieuw wapen des konings, vóór het magazijn, van' deu heer Simone kijkt n do opmerking maakt, dat 't wel vreemd do .-h precies is, zooals 't hom onlangs werd voorgelezen door mijnheer don inspecteur, die toevallig du wet van 21 Augs. 1815 (Staatsblid No. 4ü) voor aich had eu, hoe ongaarne ook, moest ei kennen, dat de overige wapens door hóiliweinnoii'n gevoerd, mat uitzondering van de HII. Punjicr, Kruse en Bl'wme allen uithangborden «n versieringen zün, die men volkomen het recht heeft tondcr toestemming des knnini)$ te voeren, om de eonvoudigo retlu'n,- dat geen van allen koningswapens zya. Ala die zelfde ngent, wien 't aan«pm«rkingBgeeet niet schijnt te ontbroken, zijn oog richt nnar de houten stelling, vlak vóór hem, om 't Stadhuis aangebracht, dan zal 't hum spoedig duidelijk zijn, waarom dio vervaarlijke loods het kerkplein bijna geheel verspert, en met ,d« teoüater kiosk-Mottton do' passage geheel belemmert. Zij moest daar geplaatst worden om dienst U» doen büde verbouwing vmi 't Stadhuis; zeker kon er goen meer nul>\Mnde plek voor gevonden, worden, en men moet' niet onredeluk zyn daarom zal ieder sich dien tyduiyken Binder gaarne ge troosten, offchoou hét voor huwehjksvolti- kkmgeu die men niet tegen. moet gaan vry las tig wordt gemaakt. Doch men fluistert mij zoo even in dat ook hier weer' door den architectdirecteur eeno eigondunklijke handeling is ge pleegd. Oude, geen stokoude Hagenuara, herin neren zich nog bet zeren hek, m 't verlengde van de rooilijn van 't Stadhuis aan den kant der Driehoekjes, op 't kerkplein, rondom de kerk geElaatot ; he~t terrein binnen dat hek gelegen bleef et eigendom der. kerk. Nu wai men zkh ten Stadhuize -wél van dat recht bewust, doch af gaande op de orakeltaal vaa den «roh.-directeur, kreeg men de zekerheid? dat die grond, vroeger binnen het thans, verdwenen hek gelegen, nu het eigendom was van 4* gemeente. ^ En toch sohy'nt zulks niet het geval te soja. Kerkvoogden zullen, naar men hoopt, niet aan dringen op het afbreken van de loods, maar dat y hun verwondering zulten te kennen geveu (als hun recht waarlyk bUjkeii zal) dat men huu tot die plaatsing gseii toeutouimuig vroeg, is billyk en te verwaohteu. 't Zou alweer er to. bydr»j(ett om 't geen ik in my'u vorig stuk zei, te vers t ar ken, 't Is eene blauwenug c^uaastte iu 't klein/ doch nu men met een cnriitel^k kerkgenootschap te doen heeft, zal 't wel zeker zouder schadelijke gevolgen voor de gemeente-schatkut, met <*u* «inner aÜoopen. De vele bewijzen van ingenomenheid met het geen ik in dit blad van jl. Zondag ovei'genoemden architect -directeur schreef, inüvan vele kanten geleverd, kan ik en dit ia eane iunigo voldoeuiug voor my met eeu ofticitwl bewijs ver meerderen. Uet Kaadslid van Stralen, Voorzitter van d« Coca missie van fabricage, ging zich in loco over tuigen van mijne opmerking, gemaakt over den door genoemden architect nieuw gecreèerden troittoirbund-iuis8,tand rondom de fouteiu, en hoe gaarne misschien ook, vermocht hy aan zijn gemoed geen geweld aau te doen en *af( de gegrondheid myner aanmerking in. Zal hy uu daarvan party trekken en tenminste grooter dwaasheid voorkomen? Verbeeld u, geduldig lezer, dat men langs dien trottoirband bovendien nog een ijgeren buk Wil plaatsen, 't Spreekt van zeli', dat t er dan met de waterpas-quaeitia nog op verergeren zal, maar buvoudien ontneemt tnen aun de foiiteiu de eerste eigenschap, die haar ge steld wordt. Naiuebjk om voor den wandelaar bereikbaar te zyu. Nu weet ik wel dat men hier gewoon ia om goede voorbeelden uit 't Bui tenland eerst dan te volgen ala er eerst leergeld betaald is, maar zou roon nu niet beter doen duor ia plaats van tusschen de straat en het bassin bloemen, afgesloten door een y ze reu hek, te planten, den wandelaar in de gelegenheid te stel ten om oumiddelük het watervlak te kunnen beruiken? Is de neer van Stralen wel eens in Brussel geweest? Daar denkt men auders over 't doel vau fonteinen. Verfraaiingen iu eeuo stad aangebracht, behooreii op pry's te wuruen gesteld door hare bewoners, maar als men half werk le vert, vermindert het genot er van. Dit is ook zoo gued als zeker het geval met de voorgenomen sïooping van het onmisken baar aan historische eu architectonische waarde zoo ryk bedeeld l'aleis van wijlen deu beminden Kroonprins Wtllam van raiije. In iMysuhe penkrassen" no 40, besprak ik dit yernioliugsplan reeds met weemoedigheid, daarby' tevens da gewunschte verbrucding van het UeuUtraatie niet onopgemerkt latende, doch nu er bij het V mierland" en deu heer Martinus Nyhuff' een adies aan Z, M. den Koning ter tue-kening is gelegd, ten doel bobbende om de vernietiging van een der .schoonste gebouwen van 's raveuhage te voorkomen, moeten allen de handen in elkaar sluuu en medewerken um te trachten Z. M. tot andere gedachten te brengen. Alen geloofde (volgens deu Haagschen corres pondent der N. Gron. C t.) dat het in 's Koniugs plan lag aan de gemeente graciouselyk den vryvallenden grond, noodig voor de verbreeding van het lleulstraatje, ten. ? geschenke aan te bieden, douh niets is verder van 'H Konings bedoeling verwijderd dnn dat. Z. M. verwacht vau de zy'de der gemeente 's Graveuhage een aanvraag om den grond voor die straat-Verbreeding benoodigd to koopen. 't Spreekt van zalf dat de Gemeeuteraad nimmer daartoe zal besluiten. De Heulstraat is wel smal, doch de verbreeding, hoe geweuscht ook, is niet bepaald noodzakelijk. Daar voor duizend» guldens wog 'te werpen, zou on verantwoordelijk zijn, er. Z. M., die du drukkende lasten van de gemeentenaren kent, zal zeli'erkei.nen dat zulk een uitgave niet te .rechtvaardigen zou zy'n, en dus niet te verwachten is. Mocht 't zijne Mujpsteit behagen het merk waardig gebouw tfl sparen, en afgesohèideo van zijn bouwplan in den groot en tuin, dat plan enkel tut de aauhóorigheden daarvan te beperken, dan zou mijns inziens de Kegeering vau deze gele* heid kunnen gebruik makeu om over den aan koop vau dit Valttis met Z. M- in onilerhandeling' te treden. Wat zou er een prachtig ministerie van Duitonlaudsche zaken vau te maken zijn! 't Bestaande is dit behoeft waarlyk niet ge/sejjd te warden leely'k ou buuwv.iüig. M<;u zocht eu do dagbladen melddeu, dut reeds het oog gevestigd is op 't Paleis van nu, wijlen Prius Predertk een waardig gebouw voor de buteaux van den Raad vau State; ook daarvoor /.ou 't Paleis op den Kucuterdyk zeer geschikt ziju. 'k Heb willen mede werken om de slooping er van te voorkomen,, doch dit kan ik-met bijna zekerheid voorspellen: 't zal niet baten en binnen enkele raaanUan behoort d« woning van ean Wassenaar btlam, vau Vader nts, vau Koning Willem II en Kroonprins Willein tot 't roemrijk verleden. 't Is wel jammer l J. A. de Cergh. 's Gravenhago, 13 April 1882. UIT DE DISSCUOPSTAt). De zitting van den gemeenteraad van 6 April was vry onstuimig. Een vraeselijke donderbui ontlastte zich, die, niwtr wij hoputi, di ntmocfeer zal gezuiverd heblwu. Ik deelde u in mijn vorig schrijven mede, dat de lieer de Ucer gezegd luid, wij uouwen liier goed, ruim e«r sierlyh, maar te dutlr. Da Reut' Duvvis vulde dezo tuededueliui; aun met de opmerking: wy bouwen hier duur, zeer duur en nii't mooi. . . Toen nu in de zitting van 6 April de ontwer pen van de scholen waren aangenomen, de 1 1de de voorzitter mPde, dat. U. en NV. du planr.en vo ir do scholen in den raad ter tafel zoude breiiger. wat trouwens1 van zelf sprak wnnt Ae. raad had alzoo besloten. en dat U. en W. dio plannen zouden opdragen aan den Htt-ik-lijkou ar chitect, die, n»ar hun oordeel, Vollcometi bevoegd eu gn<chikt is om zich vnn die t.t.tk te kwij'cn, met kennis, goede trouw <-n goed iunith'. hiii gewoon burgonuensch zou alweer xcxgen: i!at sprevkt als een boek. ."Wie, anderu zal brftiekken maken voor het, bouwen vau stadsguhotiwuii dau de stads-arcliitect? Ook deze luududueling scii^ii overbodig, maar zij had oene bedoeling1. Aau i l u lodnn van deu raad móest kenbaar gemaakt, w <iden dat zij buit<!u "bun boekje waren ge^aua. Uet komt hier ter stede, wol meer voor, dat men h-.:t j euvel duidt, als een aanmerking wordt <,vniaa)jt op iemand die' in een aoed blaadje staat.- ?? ' De Heer Kol vatte hut. pont vuur on di- medodeol'ng van" d^n Voorzitter. nM:ig dan <><.>n lid vau den raa.i niötn zi'gfjen, dat B. i;n W. IIIHhaagt of over niets zijnB afkeuring uitspirktui, zonder aanstonds als een scliooljougeii tu woi-den terecht gozer. V Hij meent dat het vitlslivkt uiet naugant oio dergelyke bedekte nr'pipiin;ini!ei te goven, wanneer iemand, die elders iets £<!«irii heeft; wat naar zUn oordeel beter is dun wit w hier hebben, .zich veroorlooft daarop te 2öl DE AMSTEKDAMMEB, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND .of verklaart dat hier leol^k gebouwd wor.lt." De Ueer Kol hoopte te vernemen dat hij zich vergiet had en Ky zal dan terstond homvl iï«- , vonden worden zy'n excuses voor h«t thm« door hem gesprokene aan te bieden. Maar tot zoolang moet. DU .verklaran, dat hét gedrag van II. 04- WÏ. hem niet bevalt. En toen nu di Voorzitter verklaarde dat <Te opmerkingen van de vorige vergadering tot do mededeeling aanleiding hadden gegeven, toen antwoordde de lieer Kol en noemde zulk eene behandeling van raadsleden niet liberaal, maar zelfs zeer «iiatokratisch t De Heer Dnyvis voegde er een hartig woordje »nn toH. Toen h|j liet van den Gemeenteraad werd,, heeft h\j tien eed afgekgd, dat hij do be hingen der gemeenta Utrecht zon behartigen naar yit beste weten. Als hij meent dat hier goedkoopw gebouwd k;in worden, mag hij dat dan riet zeggen? Ui) «al en bjj moet hot «eggen en Inat Biob. door d«bit*4 imnmerking van B. en W. liaaivrtii niet wenrhoudBii. Do hoer v, Eedon betwist de bevoegdheid van B. eu W. om, wanneer «oue opinio hun minder nui'geimnw in de ooren mocht kliuk'.-n, daarop te gronden vermaningen of insiuuatiün als hfj hiot- h««ft gehoord. D« Heer de Geur had verwacht dat het dogeljjk»ch bestuur, na «ene mededeeliu^ dat. hier ta duur gebouwd wordt, xich teoude bi yverd hebben om te onderzoeken, of het dan hier ook niet goedkooucr kon. Allerminst kon hy verwachten dat hij daarover eene bestraffing ion ontvangen, alsof men daardoor zich schuldig maakte aan een miidnad van majevteitskwetsing, alsof't hier ovtlige peraouen gold, vraaroan men niet raken moottt. Oergflijke vermaningen, derfjelyke insinuatien i-»l liüzich niet stilzwijgend luten wu)pt«vall«n, ?u voorat zal hij er «ich niet aan «toren. De heer uy vis ral do"r bestekken «n inschrij vingen uantooiien dat elders scholen van deuzellden omvang voor 14 mille inindor wurdcn geboujvd. Dnt ia zeker de meest nfdocmle bewyuvoering. Over het mrer of minder mooie zjjn natuuvlgk niet zulkii afdoeiulo bewezen te leveren. Ik kon mU uitmuntend verklaren hot geloof van deu Voorzitter dot mon het b«*t deed der.e diakussie thans te sluiten, en dat hg du volgende voordracht (het plnntseu van bliksemafleiders op het Bied. ziekenhuis) een gepunt onderwerp vond na de gehoudene diokussie. De voorzitter hoopte dat-uit -dezen echok van meeningou" ton slolte iets goed» mocht geboren worden. Wij hopen hut ouk. Voor den stads architect was dena di^cnuie zeker het minst aanvenaMm. De vele scholen dia gebouwd on ver bouwd moeten worden, govon hem voldoende gelegenheid urn te hoor,'n, dat hu mooio en niet te dure scholen kan bonwon. Over de Hoogere Burgerschool voor meisje* hoort men nu en dan weer rare praatjes mogen het alleen praatjes zijn. Het overige gtdcoltc van dio zitting was gew\|d aan een k!ud«r>ipcc;lpla!rts. De bestuurdors der vereeniging tot veredeling van volksvermakcn bod aangeboden, hot lieckeivntpleiu tot openbaren kiiiderspeoltuin in to richten, mits het panifeutebt3;nur het onderbond on toezicht daar vau later overnam. Zoo'n voorstel zon men movntn dat met alle hauden würd aangegrepen. O neen! hut dagelijkse!» bestuur «af eun afwiiaeiid ndvies. En al was do diacuuio over dit onderwerp heel wat minder heftig, het dngelijksch bestuur njoest zijn advies verworpen ziun. Do eerate kiudorHpeelplaats zal verrijden in de volkrijke buurt van wijk C. \V(j hopen en vertrouwen dat HU meerdere in andere gedeelten zal weldra door gevolgd worden. Utrecht, 6 April 1882. Jan de Bisschop. UIT GIIONDÏGEN. Men heeft mij opmerkzaam gemaakt op era verzuim, door mij in mijn vorigen brief geiu lakt, ten opzichten van onzen reinigingsdienst. Volgens" sommigen had ik niet met zooveel lof \uu do drekstuep" mogen gewagon, al* ik iiiefc tevuns oen woord vau hulde ueerschrojf over onzen reinigingsdienst in het nlgemeun Men vonii het ophalen" per open kar, en cvenzoo den anderen tak van dienst: het fiere corps straatvegers! minstens even indrukwekkend. (janrne mank ik thans het gemankte verznim aan het hoofd van dezen brief goed, door de verklaring neer te scl.rijvou mijner onbcgrunuda bewondering. Het systeem dat in onze gumcente l>ij de verBchillenue takken van openbaren dienst in toe passing wordt gebracht, vind ik prachtig. Ik beducl het, oude mamuitjes-systeemf Ik ga dan ook volstrekt, niet moe met hen die zich voortdurend vorontwaurdipd toonen over. do zeuxkouiaclitige wij/u \vaarop liet schoonma ken cler straten, pleinen ewz. plaat* vindt, en zich daarbij som* vermakau mot rte uitvocret\do directie van dien tak vnn dienst tot bet voor werp hunner spot te mak"n, door duze te verrteelen in: atdfdragers roet een en niet twee prui ken! Neen, ik viivt bet integendeel pr <;enswaardig van uns gtmetnto boituui. Duariiijor immers verkrijgen wy uiet allenn d« gemeente diensten goedkoop (!) verricUt, maar zorpon daarmede .teven» op eenvoudige wijze voor den ouden dag van boiioeffijje gemopiitoiaren. En welk'een lierc, wat ed.-lf1 iircionver-vürging! Als vervolg op eon (indei fjiMe<.'K:; van inyn vorigen. brief, zij geuseid, dut iu de jongsto Gtmeenterriadszittiug op oaiibuvuliüg" vuu Ji. en W. tot. directtur der ftemeentcwerteit alhinr is beiiocnïd, de heer A. Srlii-am dri Jou«'te Luik. DCZÜkeuzu is ougetwijluld in het wnaracl^ belang onzer gemeente go/clu'ed. HI\leti" zegt, 'dut ur eerst een ut'ir Xn l van di; vqordiiKsUt.zon geworden zijn (<,x-n' vui'baz<!u<i knap m,in, hoewel zonder UU'l!) doch tnkrii' Kandbledon verbeeldden zich in bun waaawijshvii' d;it deze persoon er ingedrukt wci'd bij wijz<; vnn i'ficndjustwnst, wnardooi' gcncujrtide .lieer n.-^ iÜdig niet knapheid.00 nl werd terzyjo Keïi-t. Zulke brutale raadsleden !! ? Eene keuze diu in alle opzichten mug %varuüu toegejuicht, is die van dtu lieer -Mr. l>, van. Koijen, oud liurgemeuster van Groningen, tot lid dor Eerstn Kamer Gronii.'cri-a k«ii uiofcU:iijlc beter vertegenwoordigd zijn *.'ii voor fio .Khmer elvu is do verkiexing v,»r» den lve«;r vj.n K..^cii in waarheid eeu aanwj:ifit. Eeu andere belangrijkheid voor onzo gemeente! is de toekomstige veroudering vau liet spourwegstation. ' . Hoewel het plan nog niet officieel is vastgesteld en in de détafls ook no^ \v;.'l enkele wü'/igingnu kuuueii worden gebracht, zoo kixn ik toch voor«ker melden, dut in het |>liiu riict i<t opgenomen (zoo als onlangs gcmekl is door enkele bladen) het afbreken van het viaduct Daaraan zijn zoo vele bezwaren verbonden, dat zelfs de hoeren ingenieurs die dat monster indertijd in de wereld hebbeu gebracht, geen kans uien daaraan veran dering te brengen. En het ondoelmatig gelogen stationsplein zal nd de verandering dan ook even onpraktisch in den belaehelijken boog bleven liggen. Uet nieuwe stationsgebouw komt dan ook genoegzaam op de seifde plaat» te «taan. waar het thans bestaande gelegen is. Toch ZH! de ver andering voor Groningen een verbetering zijn! Tal van lui hebben van d«- Paasch-dagen ge bruik gemaakt, om de nieuw aangelegde pUuiteoenen eens te bezichtigen. Op de meeste plunt<ln ia 't nog koud en onbehagelijk, doch het zon onbillijk zijn daarover te klagen. In betrekkelijk korten tijd ia er reeds veel ten goede veranderd ??wüleven daaromtrent in een t{jd van ovcr. gang l De aanleg tuwchen de Nionwe Ebbiugo, en. Nieuwe Boteringe straat, belooft een reer aantrekkelijk gedeelte ta zullen worden; zoo ook de omtrek van het Reitdiep. Ook de uitbreiding Van het Sterrebosch kan een aohoone verbetering zijn en na het plantaoen op bet Heereplein voor het publiek is opengesteld, verdringt men zich daar, om het springen van d« fontein ....... lielaoa, de fontein is nog in rust*, Of beter, in het rijk der drooiMn l en zoolang déboeren hot oneens bljjven over het effect" van het sprin gen,11 zal daarin geen verandering komen. Intustehen zou het niet onverstandig cqo, ala mett vodrloopig den bak vol water liet loopen, en daarbfl eenige «atarpiaato& liet groeien. loven» heb ik dan nojf ,een ander werkje, waarvan de noodza kelijkheid nij op de wniKJeling is gebJokftD. Maar aanli idiiig daarvan ben ik voornemens het volgoudu adres aan onzen gemeenteraad te zenden: Aan den Baad dor gemeente Groningen, Geeft met verschuldigde» eerbied te kennen J. R: van beroep reporter van »de Amsterdam mer" weekblad voor Nederland «o hater vau wonstftlti >hed<?n, wonende to Groningen: dut liH met weemoed beeft geiten, dat in versehJlleude plantsoenen, en na ook op bet Hoerepleiu, loratn geplaatst fijn, waarop m*n leien kan, dat het verboden ia buiten da voetpaden te loopen en het plantsoen te beschadigen; dat die lorden omstreeks een D Meter groot lijn; dat dia witg*schilder<l6 borden de aandacht meer tot zich trekken dan do bloemen «n heesters; dat dit da bedoeling vau ou gemeentebestuur nltt kan geweest zijn. Redenen waarom adressant, met een beroep op de meermalen genoemde meerdere ontwikkeling van ons volk, verzoekt: Dat genoemde borden zoo spoedig mogelijk wordei» verwijderd, of KO daartegen unoverkomolijke beawaren bestaan daarvoor in de plaat* te doen stellen, ronde borden van plaatijzer 50 duim in diato. op ronde ywsren stang. Stang «n bord donker groen' geschilderd, met opschrift in witte letters. 't Welk doende enz. J. U. P.8. Ik heb vernomen dat een jong advocaat alhier beschuldigd" wordt de blieven uit Groningen" in de Amsterdammer te schrijven. Ik *tel er prijs op te verklaren, dat dt> mitn er part nog deel aan heeft! Om het. Bnccea b(j het oeken van mijn naam te bevorderen, wil ik wel melden dat ik noch jong noch advocaat ben. J. R. HVMST. POSSART is FAUST KN HAMLET. Fanst en Hamlet zijn voor lezer of toeschouwer de oiiiitrekknlijkstctoouuclirtiikken. De verklaring ligt voor de hand. Een ieder heeft een Hamlet nutuur, een iuder voert deu strijd tus^cheti den wil en de daad ; een iuder heeft de dagen gekend, wanrin de twijfel hem aangreep, omdat allo inenBchelyk weten eu kennen -nem moe en ouvuldiuin liet; een ieder doorleeft met Fuust nog eeniunal den vroegerea ftryd. Naast Fanst en Hamlet staan twee wczeni, die vollu sympathie wekken : Grctehcn eu Of e i ia. Beider iunighuid, beider kinderlijk en opoiTereud gelooven in den man dien zij liefhebben, kenmerken h,aar al bolioorende tot den GermaaiiBuhen atam, waarvan Faust en Hamlet door hun deukend eu fiuhouwend" laven telgen zijd,1 Verro staan Grotenen en Ufelia, meisjes van 18 en 20 jaren boven de dertig jariga vrouwe^i der nieuwere Fransuhedram.iiiclc, vrouwen, die. hoor zingonot en dierlijkheid kwalijk tracliten te vorgoelij een door eeu vurdorveit verstand, De natuur van Faust heeft in alle couwen ge boeid eu bekoord. In du 7de eeuw krijgt, zj het eerst gestalte in de persoon van Theopliilu-'. een monnik die zijn ziel aan dan -duivel verkocht; in de 15de en 16de eeuw gaM-s^n leven over op dat van dokter Faust, een werkelijk historisch persoon, en van toen af nan wordt het verbreid door volkskomedie, dichterlijke bewerking (de Engelsche Fnurt van Marlowe.) en volksboeken. liet eerste Faust boek hiul den volgt'ndeu titel : Historia von Dr. Johnn Futwfcn, ilcm tvcit~ ocsctircfjtèn Zattlcrer und Sc?tu'<tr(ekünstler, wie er sich' gegen df.n Teu/fel auf eine lenaadtitXnit vcrschrielien, Was er hierzwischen jür «dtsame Abenthctter geselien, Selbs uugerichtKt vnd getricHen, bise er endtlïclt seinen vsol verdienten Lvhn emp fangen. Mtlieitlieils aus seinen eygencn hinderlassènen Schriften allen hoclitrat/enden, fttr witeigèn und Gotüosen Mensshen euth schrccklidien Beifspicl. abacheulichem Exempel, und ireuliertsigen Warnung eusammcnaeior/en, und in Druek verfertigd. Jacoli III f. Sci/dt Gott unterUtflnig, widcrstehet fam Tuufel, Vo flevfict w vnn enen. Cum Qratia et Privilcgio, Gedrttekt eu Fra'ckfurt am Mayrt, durch Johunn Spies. 1587, Göthe was 23 jaar ond, tnen hu de sage van Jiuktcr Fuutst leerde kennen; die kennismaking WHS beslissend; treffend de indruk, door hem zelf in ijüWithrheit wid Dichtung beschrevon, Het grootste deel zün» levens, van 1772?1832, heeft hij be»t«ed om dnn Fawt voor zijneu en l a tere n tijd tot oi>n -unntrckkeiijk en geliuiuiüiunig dicht werk to maken, Om eun gueden indruk van een tóoneelvoorvuil Faust to krü;?«n, moet liut stuk worden als een mysteriespel, en het to.utieol uit drio verdiepinj^cu bestaan, uit hel, awde en hemel, een inrichting, ? die do tafdt'eelwis^eling zeer bekort e» het eitnig ware, beeld vnn het, geheel sr^elt. In bet voorspel, wordt, hot ook iiifdrukkelijk door den tlmütur-directear So filirpiret in dflm epgen Bretterhnn* Don gatiKnn Kreis der Schiipfun^ nnn Upd ivniidelt mit b<'ditcht'^er SühünlU Voni Himmd durch die \\~elt zin- liülle. Dit; njivaftihff werd bij do voiii'srelliiig;-!! dozer rt;uid m lifit- Thi'&lre vnn 1-ier niet, goi'üigd; maar toch w»s nnn de tonncels^hikMng nlle m'ogelijke «n lofwBiirdigii zorg besteed. Die voorHtelJitii/ was een triiiinf, voor den heu- fossai-f,. l'us^rt speelde Mt>fl*tofd<!s; hii wag een lavende commenhiur; do meexto topBchonwerR hadden nooit, d« fijnbixiou van dit karakter zoo goed begrepen als Possart lie vermocht weer te geven. Het glangpunt was iet onderhoud met den leerling, welke rol zeer verdienstelijk vervuld werd door den jongen acteur chniidt. HU heeft zich voor overdreven onnorzelheid behoed; vooral »i(n weggaan, niet bedo woorden in hut stamboek, was voorDoorgaans strandt do nanvangur op klip. Do groote deugd van Possnrt als klifistofoles is zijn gematigdheid, bet uiet te veel en. bet niet te weinig, bet pussende van het ge)finr en hut juiste der standen. In tegenwoor digheid van Faust is hij geen duivel, maar den luivtilg; onder zijns gelijken komt zijn ware aard joven, hij voelt zich aangetrokken door drinke>roera en vroohjke gezellen, op den Bloksbergia >ij thuJs en door zich in dezen schijn te vertoonen, oefent bij die groot o macht op Faust uit. Ware hu hem verschonen als eon duivel, hy zon hem verstooten hebben. Gretohen werd droagbjk voorgesteld door jufrouw Honnef : haar zang was goed ; had zübeter tegrepen, dat diepe smart atomtne smart i*. zQ /ou niet in declamatie kracht gezocht hebben, maar door innerlijk en stil spel een aangrgpenden indruk hebbeu gemaakt Raar persoon is te groot voor Gretchen, naar spel deed dit niet vergeten. Als doorgaans was ook zq te mooi gekleed. Gret chen is geen edelvroaw, maar een eenvoudig bur germeisje. DéznoeieUkite rol, die van Fatutzelt, werd door den heer Eulan zeer verdiensteUik ver vuld. De drinkebroeri-Mène hi Aoerba«as keiler was reabatiech, dank ?$ den heeren Muller-Fabrienav Hmhn «n ConradL Aan da voonteDi&f vast Faust «loot die van Hamlet nek waardig «au. Z{jn creatie is «en BMtvterverfc. Te roemen valt a&t «pel Ui de jning van den «Mst; da gejaagdheid van ?emcodatoertand. de eerbied voor de ver as* verpletterende van da vernom«n mededeeling werden met de grootste natuurlijk heid weergegeven. Hboge kunst wa« «ie ailcea?praak: eenvoud en waarheid vereenigdeti zich em er den «tempel van het cchcone op to druk ken; zij sloot zich by het voorgauudeen volgoide aan ; twn-jjl het doorgaans den bchQn heeft, ulaof Hamlet etn vun komt oj zeggen. Do teène bij de tooneelvoorstelliqg wa« even frisch van g»dachte als onnpgeimukt v»ri nttvoeriu,', tartend tfln houding tegenover don Koning en sober het spel met de uit, w*«r allo val*ch effect verme den werd. De latere houding van Hamlet tegen over zyn moeder, het duel, bet vermoorden van den Koning, onderscheidden zich door afwezigheid van kunstjes en kunstgrepen. De gehe«le creatie droeg het keumerk vau jrrondig* studie. Mej. Ilouoef was als Oftjlifi beter dan retchen: zy «peelde oenvo'ulig en waar en bedierf de scüue, waarin r,\j waanzinnig i', niet door allo mogelijke luchtsprongen ; z(j was verreweg do boste Ofulia, die deaen winter gezien werd. De voorstelling van llamld werd besloten dóór oen huldo van den directeur A. van Lier, do Duitsche artisten en het pnUU«k aan l'osaurt, als edel mxnsch en groot kun.itauaar. Treffend wareu de wo rden toen gesproken. Moge het vaarwel een tot wedcrziens zyn. Do nanM-c'^ightiid v.in mannon ala Bornay en Possart kan hi«t andcm dan de Nedorlaudticho tooneelspeulkunst ten goede komen. Heiden bebbc de overtuiging doen vernieuwen tui versterken, dat een waarachtig knnstennur ftllcrt-eertt eu ontwik keld rneoüch moet zyn, dat beschaving hom onont beerlijk is, dat. Int phutigche dur tooncelspoelkuust een hooidz.'uik ia, dat men goheel voori'ci-eid voor het vootlicbt vcrïcliijne en nie's aan het toeval overlate, d;it hot gebaar bet woord toelicht tn gpcn averechtsch bewugen vau handen is, dat de meuBchciykfi sU-m alles vertn;ig ala oef «c ing «iet versmaad wordt, dat hot wél spreken zijn -r taal een eerste vereisi;hte voor den tooneelkun.stcncuir is, wil by mester zijn van het gemoed dur tocchouwei-j ; cu dat litcritit'e kciini-i van ieder tooneélarlist gevergd kan eu moet worden' Zoo opgevat is tooneelspelen . . . knust en niet een ambacht of broodwinning. 't Zij tot lof van het Duitsche personeel ge zegd, dat büde meeste ledcu vele van do biei1 boven genoemde gegevenu aanwe;:if» zijn; terwijl bu _ de voorstellingen van urnoy en Poï'Sart schittert ud bleek welk ee;i veeUti.idig ontwikkeld en artistiek man de regisseur Luderer ii. Hem komt alle lof toe voor hot weinigen dor moaielijk iu scène te zetten toooeelwoiken. Ook in de keuze van het repertoire hebben Barnay eu Posaavt eeu vingerwijzing gegeven: bei den hebben hun stukken niet b'üvreemden geleend. Alles ivas, ,op eon kleine uitzondering na, iritionaul en WA» hbt vau vr«emden oorsprong, dan droeg de keus de goedkeuring vau den Btreugstcn rechtor weg; gceu bliu-lweg grijpun, maar met verstand kiuien was huti leuze. - N. Dr. L. A. J. Hnrgorsdijk hccff, zynfl v«rtnlinff van IHaclctJt, «IL- in hot eind dezor woek volledig in druk .verachijnt en vnn uuijtcekoiiiiigen voordien w, optfHdragcn aan Prof. P. W. OpKJoiaor to Utrecht, diu dc^u op'dracht heeft aanvaard. Solisten in dit werk waren de dames Van den Bvrghe en Sbolgi eu de hoereu Vitaux eu Pi>n«. Het heerlijk, krachtig en vol geluid van >' me. Van don Herghe verhief zich stonds boven kooi en orkest en paarde zich bijv. in het een-te nummer uitmuntend aan de overige beatonddenlcn van hut quartct. $/Lm. Sbolgi moest hier natuurlijk bij afvallen; vooral in het duo was dit zoer duidelijk merkbaar. De heer ViUux droeg zijne aria met veel smaak voor; hij hoedde zich voor te veel pathos ; had hy dit niet gedaan, dan zon het banale effect van dit nummer zeker nog meer voor den dag gekomen zijn. Do heer Pons was lang niet krachtig genoeg voor zijno aria Pro pteeatis; het orkest over stemde hem gedurig. Het Koor ontwikkelde wel een. sterken klank, althans de geringe bezetting iu aanmerking ge nomen, doch aan zuiverheid liet het zeer veel te wenscben over. Om der volledigheid* wil Ie vermelden wy nog, dat de laatste nnmraerx van het werk, een solo<] nart et zonder begeleiding en de elot-fuga 4jn weggelaten. Tooneel m DuittcMand, To Weenen is alle aandacht in beslag, genomen door de buitenge woon prachtige opvoering van Boïto's open* Mefisto/eb:, waar de smaak van de nitstekeudste kunstenaars met het geld van een verkwistend directeur heeft, samengespannen om het geniale werk van den Italiaan waardig te onUnnten. Allicht kan het hieraan toe te schrijven zijn, dat achtereenvolgens van Moser L>er Zumooel, van von RedvnttScMot* Monlotthew, van Mamroth die Uneufriedenen, -van Frei die TochUrikra Mannes en van BerladwTim, allen gevallen znn. Alleen een stuk van Einaar, Pattr Lortna, sehetc uit het Weener volksleven, mocht behagen vinden. Te Praag i> met veel bijval opgevoerd het stnk Sogadüeen klein biyapel van den onlanoi Mstoryen Murad ESendi; ti.Wtetbaden dtr^fainonit, een draaia van Wildexbruck, Te Berlijn werd «eer goed opgenomen een stnk van dn Zweed Hedberg. Strohltaimi aeer belangwekkende karakterteekeniog wai de meert gewaardeerde eigvnioiiop. Salon te Parijs. Den eersten Mei wordt de salon geopend. Reeds «fin meer dun 7000 stuk ken ingekomen, waaruit de jury bosig ie een paar duttend te kiezen. Een ander plan echter! e ooft iets zeer uitstekend*. Tegelijk met den salon cal in de Rne Seze, in de galer(j VAU den heerPetit, een kleine tentoonstelling geopend worden, waar toe een zestal buitenlandschu ea vier Froiwcbe J kunstenaars zich vereenigd hebben. Engeland < wordt vertegenwoordigd door Millais, Italiëdoor J de Nittia, Belgiëdoor Alfred Stevens,'Oostenr^kt HongarHe door Hunkaozr, Spanje door Mudraio, 1 Duitschland door Monzcl en Nederland door Isroëls. Voor Frankryk treden op Muissonnier. Jules Dupré, Gustave Morean en Uaudiy. De toegang tut de tentoonstelling cal konteloos zijn. Toonttl ie Purlft. Onder den titel Le Vakan, 'u m het Théutre dus Palais Royal te Parus een nieuw stak van Gondinet, Oswald en Giffard opgevoerd. Uet beachr^ft het Dtrouw en de kwellingen van een rijk boitryeois die de dwaas heid beeft gehad eene courant op te richten en zelf de leiding op zich to nemen. Het stuk is voldoende bevallen, hoewel het geen gebeurtenis kan genoemd worden. Geott'roy, notr steeds de oude, m>iar goede acteur; Luguet en Numès ver vullen de hoofdrollen. Louis Gallaif, Van den beroemden Belgischen schilder, die thans 7'2 jnar i», ia een groot schil» derstuk, de pest van Doornik, op weg naar de Wiener Tentoonstelling. Het ontwerp voor het ?tuk werd reeds 30 jaai geleden gemhetst, de uit voering in olieverf ia eer»t van 1878. Uet stelt de proecfsie voor, die gehouden wordt om van don hemel ufwending van de rump van Doornik te gmeeken. Bisschop liadlxmd gaat aan het hoofd mot de heiligenbeelden en reliquiën. Een'.? menigte volk omrintrt de proceetrie, op wier weg zich stervenden en lijken bevinden. Op den v.-orfrrond ziet men honden die een slecht begra ven lijk zooken op te wroeten. De HH. Dülinnnn *n Roothaan geven Tiit: Salon Jïlumcn, goedkoope pianomuea-k, n fl.^ per doel, bevuttenda ierter deel 10 i 12 nummers geliefkoosde nnlon-muziek. Men heeft nn reeds do keus uit l'.» bundels, en in de eerstvolire&de maanden tallen er nog een zes ot achttal ver schijnen. Mr. Henri Viotta'g Jjtjticnn (?(r ToonJntnst i* thans tot KL. genaderd; belangrijke artikelen in rie laatste aflevering (II 8) un o. n. klavier, klaKist^ Kleine, Kithara, Klemm enz. Deze weck zal de AinsteHamsche van do Kon. Veroeniging tiet' Nederhmdscb Toojie.el tweo nieuwe si ukken opvoeren, het drama Marcel, met Louis Bouwmeester m de titelrol, cu het blijspel Gevaarlijke Vrtrittcen ? (Les femmes terribles van Dumanoir), waarin Mevr. Sopliie da Vries en du Heer Moriu de hoofdrollen vervullen. CONCERT SPIRITUEL. Zij, dio Zaterdag 8 dezer het Paleis ztjn bin nengegaan iu de meening een concert spirituel bij te woueu, zullen zich deeriijk in hnnue verwachting bedrogen hebben gezien, want op geen der nummers, door hut Frtinscae openipersoneel uitgevoerd, was Uet adjectief spirituel van toepassing. Meyerbeer's ouverture Pardon de floermei maakt in de opera reeds een schraal effect; in de concertzaal was zij nog voel minder op hare plaats. Uet C/ioetir des pélerins van Verdi is te midden zijner omgeving te dulden ; wanneer het die omgeving echter verlaat, i« het niet van de ininate beteekcuis, nl zou het ook eene meer gesoigueerde uitvoering genieten dau nu het ge val WPJ«. MHe Arnaud droeg in vereeniging met deu Heer Holmeester Gounod's Ave Maria voor ea met pianu-accompaitnicinent de Variatiëa vau Proch, onlangs door uicj. Ueuraui- gezongen. lut het eerste nummer kon zij ons wel behaeen; bij het twocdu'was li-jro. voovdmcht ec'nt«r lang niet zoo vóortrelfelijk uls die VHM Mpj.lSenmer. De lieer Selrack bew.ecüil.tt eeu kuustouaur, die op het toouonl volkomen thuis i«, iu de coucert/.iial zich toch wtii niot op xijn piaatH kun l»evinden, al huns Bynn vourdrnnht van Mebul's Atiii 'Vaiitcnitiit Pluti'aon gaf> nsslechfseene flanwo herinnering van zijn Romeo on Capitaiiie noir tR genieten. liet tweede deel werd uehecl ingenomen door Ilo^Hini's tHabnt Muter. Dit werk vond in verBClieideno plaateen van Europa, ook in Amsterdam, ettelijke tt« ntttllen vau jaren geleden zeer veel Bn.i-es; sedert dien tijd zijn ^öbegrippen van vcrwA.'itschup tuKschen muziek en ti-kst zoodanig ten gunme vecandeid, dnt men thans niet ton onrechte verklaart dat Rottinvten' opzichte dt-r nchoone woorden, dikwijls triviale muziek heoft St. Sfarcvs. Naar aanleiding run het perehrijf over de voorgenomen reetanrntie van St.'Marcns te Venetiëheeft de itsliaansche rcgeering een commissie benoemd om er voor te wnken dat bjj toekomstipc herstellingen het onde werk onge schonden blijve. Den Heer Jos. A. Alberdbgk Thgm. Hoog Geloerde Heer, Hoe aangenaam het rnjj vas, Uwe uitvoerige booordecliug run myu -Ettsai d'iine bïttioyraJiie de l'hiatoire spéciale de laveinture et de la gravure 'en Rollanfle et en Eetgtflic in JPe Amsterdammer nan te treffen, zal ieder kannen be seffen, wicn het gewicht van Uwen naam op 't gebied der letteren en kunsthistorie bekend i». lloe hooger rang immers een recensent op dat gebied inneemt, des te grooter is het voorrecht, dat door zijne kritiek den schrüver van een bock te beurt valt. Maur met des te meer recht ook mag laatstgenoemde eischen, dat het vonnis vau zulk een kunstrechter in alle opzichten juist zjj. In het tegenovergestelde geval schvome hy' niet, om met den moesten ernst en nadruk op eene revisie van het oordeel aan te dringen. Tot het laatste vraag ik thans verlof; noch Gij, noch de Redactie van dit blad zult de onheuschheid hebben om mij dat recht te ontzeggen. U v, e grieve betreffende het niet opnemen der titels van verkoop-catalogussen van beroemde kabinetten, ?wordt ongetwijfeld niet door iedereen beaamd; te iniuder, wijl een zoodanige lh>t reeds door Di. A. v. d. Willigen vervaardigd is en op blu. 77 van mijn bock vermeld staat. Kr zon een tal van vermakelijke staaltjes kunnen worden medegedeeld, hos kunstkoopert in vroegeren ttjd (deels uit zucht tot winstbejag, deels door de schromely'kate onkunde) werken van meesters van minderen rang toeschreven, ja opdrongen aan het penseel van meer beroemde kunstenaars. (Zie hier over o. a, de correspondentie tusschen v. Gooi en Huet.) De soms onnauwkeurige, soms onvol ledige beschrijving veroorzaakt bovendien, dat men dikwijlfl niet dan gissen kan, welke schilderij be doeld is. Dientengevolge wordt het nut van die vet koop-catttlogussen eet.f twijfelachtig en ontried dnn oo.t de lieer J. P. v. d. Keilen, Directeur van 'a Kijks Prentenkabinet te Amsterdam, mg* ten sterkste otn mijn werk met dien ballast te bezwaren. Voorts schijnt het nwe scherpzinnigheid te znn ontpian. dnt, hoewel ik in de voorrede verklaarde do tiingraiiën van Bildordgk, Erasmns, Anna Maria vnn Si/hurraati en anderen te zullen uitsluiten, ik fiica niet nngelaten heb om de twee eenige artiki'lï, waarin van Bilderdy'k's graveerwerk en Eri:sin:if' schilderstukken meer bizonder melding ffüma<ikt wordt, op .blz. 100 en 119 te' citeeren. I u d« 3o iddocling werd niet; vermeld het onnzienlijk aantal catalogen van buitenlandsclièinuseo; eerstens omdat ieder deskundige weet, dat er iu <iu kanstgalerijcn van het Louvre, van Madrid, C«ssel, Dre=den, Berlijn, Müuchen enz. kostelyke meesterstukken van Holl. en VI. schilden bewaard worden ; ten tweede, tvijl ik mjjj de vryheid voorbe hield, die later te beschreven te gelyk met den inhoud der kunsttijdschriften, buiten Nederland e u Belgiëuitgegeven. Men moet wel in het oog honden, dat deze proeve geen bibliografie bevat van alk werken, waarin iets over de. geschiedenis der Nederlandsche knnstscholen voorkomt, maar alleen van die geschriften, welke speciaal aan de beoefening van die geschiedenis gewijd zyn. Het eeno is een hemelsbreed verschil net het andere. Uet geven van eene ly'it Van de kunstenaarsnamen, in de verkoopcatalojraisen voorkomende, is, hoe interessant ook, minderde taak van een bibliograaf dan van een kunstgeschiedschr^ver. Portretten van kunstenaars acht Gy' niet m eene bibliografie op hunne plaats; m. i. ten onrechte, wijl ik alleen die portretverzamelingen beschreven heb, die als boeh tijo. in het licht gegeven. De korte bijschriften, aan de portret ten van de verzamelingen vaa Cock en Hondras, v. Dgdt en Megssens toegevoegd, werpen dikwtihi een eigenaardig licht op den leeftijd of do werk zaamheid van den afgebeelden persoon, on xy"n meermalen do eenige Kenbron vóór zyn kunste naarsbestaan. Verder verwet Gy' my, dat, hoewel do rnbriek: HïHtoire de la peintnre is uitgebreid tot do ver melding der werken over tApijtbehangsels (Tapisseries de haute et de basse-Dce), waarvan de ver vaardiging in de 16e ea 17« eenw m Noord-VLumderen een_grooten Mooi enevengrootovermaardheid bereikt hoeft, ik men plaats gegeven heb uu het werkje van Schinkel over de kunstig ge graveerde bokalen .der Visschers' dochten, on Eet kniptalent van Joh. Koertea Kok m«t«tarwtkren bon voorbygegaan. Het t$ aan uw eig*n oordeel overgelaten, of oéno t*k,v«a knnstny'verheid, tóo BMW vtnraat nan de seMderktuist, datd« groot ste neoston, al» Bog. v. d. Weödn, Albr. Dürir, Raphtól, P. P. Eabtsu en ?ödm naaoea «n naam omtwerpars der b«h*ng»el-d**aim warea, niet owdor op TORmelding "*"T*^rt ha^, " eene tijdelijke kunstvaardigheid van enkele per sonen. Een bUk op blz. 78 en 81 en aanheteiivfov.in nüjn werk bad D ([«raakkelijk kunnen overtuigen, dat het werk van Blonc en dat vnn Itob, Dannio weldegelijk door nuj vermeld zyn. W i;iroin mij niet van die blaam gezuiverd? liet uei-k vnn tUnnc, dat de kun»t«ejchi«deni« ran alle volken omvat, il naar de sciuhdersctiolen in afdelingen vnn een of meer banden gesplitst. ledore school w;is aftonderl$k in don handel verkrijgbaar; ik deed er dus wel aan om de Hollandache school I>U dn Artiates hollondois en de Vloamsche kchool bij de Artistea belges te voegen. Mag ik U ten «lotte voor Uwe aanmerking op de uitdrukking Journanx (voer tijdschriften) ver wijzen naar oen Dictioonaire d« l'Acad.'fnie, en U de verzekering geven, dut de Fransen» tekst is nogeaien door eeu geboren Parijxenaar, Leer aar aan eene Latjoscbo school in Gelderland? Geloof mij met de meeste hoogachting Uw dv. J. F. van Someren. AANTEEKKN13G VAN PROF. AtiB. TH, Ik heb'er niet naar gestreefd in mijn artikel dingen te zeggen, die iedereen beamen" nou. Ik heb wel geiien, dat ur onder het hoofd Blographits spMales voor Uiiderdijk verwezen wordt naar de Kttnatkrohijk, m»ar was dat genoeg V M u door liistwrt t^tnalt verstaan wordt gprehrilten welke speciaal (uitsluitend) aan de'geschiod«ni» der schilder- en graveerkunat gewijd ijn" dunkt me, dat de auteur te veel geéfr. Lcteekent speciaal niet uitsluitend, dan betreden wy 't ge bied der appretiatiën. Mij was onbekend, at bij de door eckhout geteekende portretten (bl. 67) text was gevoegd. Wat door tijdelijke kucttvaardigheid" te verstaan is, vat ik niet. Ik heb in mijn artikel gezegd, dat de werken van Itlunc en Dohme voorkwamen in het boek, maar niet overal, waar men ze zoeken zou. Ik weet wel, dat Journanx niet alleen dagbladen beteekent, maar geen Fransohtuau zal zeggen: La Revue dia dtuss moitdes et la R-Ü-M britunniguc «ont de tres estimablea journaux." Het dunkt mij niet belangrijk voor het publiek in het licht te stallen, welk ongebruikelijk Frausdi de Heer van Somcren «chryft. De geboreu Pivrijzcnaar" zal, in Gelderland, zijn taiüeen weinig verleerd zijn. 14 April 1883 A. Th. Wouter Leueenaar en twee andere vertellingen, door P., van Oort, 's Gravenhage. llenri J. Sternberg, 1882. Is P. van Oorteen pseudo? Hebben w|j hier vóór ons, zooals de eerste bladqden van dk wrrkhct voorgeven, oen oud ?eevaarder, die Bedert meer dan twintig jaren voor goed vaarwel reide aan het leven op de zilte baren", oi' is zulks eenvou dig een poëtische leugen? Dit toch staat vast, dat weinig chryverft met meer verisme, vooral met meer 'voorliefde, het leeuuutBleveu in Nederland tot stof hebben verkozen dan P. van Oort. De zee met hare kalmte, haar zwellmdea ea eu keerenden vloed, hoi e stormen ea windhozen; de eroote handelsschepen, met hunne ruime kajuiten, hunne kerken, hunne bemanning en pasagiers; dat alles is hom tot onbetwiste specialiteit geworden. Hem deed de zee Schipper Ve»rfify« aan de hand; de lieve novalle, Bootsman Barend, uit de Tijd* spiegel, speelt by'na uitsluitend aan boord; van het- huidige boek beschryveu weder op 22ci bl., li't) het zeemansleven. liet bizonderste verhaal gaf z^nen titel aan 't bock: Wouter LeurenOar. Eon jong stuurman, Wouter, is met Suze, de dochter eens eerlijken beambten, den ouden llulsteeu, verloofd. Oui met haar gelukkig te zijn wacht liij iiog enkel zjjiie benoeming tot den graad van kapitein hij is reeds eerste stuurman en onderscheidt zich door . , allerlei aanbevelende deugden en hoedanigheden. ' '"'? Alles gaat evenwel niet naar wensch... De .200 heet verlangde verhoogiag volgt niet... Suze ? wordt ontrouw en treedt in den echt, met een jong domiuó, van Heiveld. Juist op het oogenblik dat Wouter lis kapitein weder in zee steekt, ver neemt hy het vreesebjke nieuws! Yoortatui ia zy'n leven een leven zonder doel l Hjj keert in cioh «elven terug, twijfelt aan alles en gaat op in 't volslagenst egoïsme. Intucgchèn sterft van Heiveld en iaat Suze in armoede met eon zoontje achter l Do jonge Herman bekomt een plaats op eon schip der firtna, voor welke ook Wouter werkzaam; is?eu het toe val brengt den knaap op goen ander dan op Leuvenanrs vaartuig. De tegenwoordigheid vau Suxe's zoon heropent de woeden in des kapiteins hart... hij haat dio tronwelooce meer. dan ooit, doch leert het knaapje liefhebben en waardeeren, na dat het, eenigzins door den moedwil de» kapiteins, uit den nxurt gevallen, krank te bed ligt, om voortaan voor net ruwe ie«miin?werk onvatbaar te zijn! Wouter bekomt nu voor Herman een plaats op het kan toor zijner patroons, en beschermt deu knnap. Doch Suze js tot inkeer gekomen. Zij doet eenr» poging om den hardvochtigen on toch edellmrtigen verstootene te verzoenen, doch wordt van de hand gewezen. Wat KUT niet vermag, daarin schaft evenwel het toeval raad! Eene vrouw «lijdt, 's nachts, op de besneeuwde straat uit Wouter snelt toe, en richt baar op l 't Wa« Suze. Nu heeft weldra de verzoening plaats en Wouter wordt van Heivelds weeip tot'een vader! Men ziet het es ist eine alte Geschicfitet doch zy' wordt ons op zeer belangrtike w^to ver teld en groepeert xteh uitmuntend rond oenige goedgeteekende figuren. De goede onde Hulsteen, dio met zooveel tegenzin de lichtzinnige Suze met domino Ueiveld Biet. in den echt gaan; wy zouden hem graag beide .handen drukken. Wouters k» rakter is «eer goed volgehouden wq meenen evenwel dat de ? invloed, door het kerstfeest op «(}n versteend hart uitgeoefend, wat overdreven . wordt; om dien toestand heel en al waarschijnHjk, psychologisch, waar te maken, had sehrgver ons, van t ootfenbuk af dat de kleine Herman * op Wouters schip verschijnt, den strijd .tnssehen do oude onverzadigdo liefde on hot diep gekwetst on wrevelig mannengemoed in den verstooten Leuvenoar moeten toonen; dan was Lonvenur bQ het bezoek van de verouderde Snzo niet zoo onmenscheujk kond gebleven, doch zon veeleer reeds gewankeld hebben I... Wfl meenen dat zy'n : f; ? karakter in dit geval veel meer floteur EOU ge weest «On. Na U liet wel sekor schoon, dpch met zonder aan idosJisoering to doen denken. Zeer aardig vonden wy het tweede vorhaiO, de twee Kapiteins. Uit de botsing van twee schier op n patroon uitgesneden karmktórs, «en zee n een infiutterio-kapitein, beiden verwaand, opgeblazen; Ijchtgeraakt en... epicurüreh. spruiten mor boeiende toestanden, «auin wederom ?Qne groote ni«DMh«nketml> a*>n don dag zfln «ebter gedwongen dese korte recensie niet ta sluiten, «onder orer de vrg talr^ke taal fouten, die wfi In 't boek onderstreepten, een W? halen Toorb«»ld*n aan, 10 van eigeutók» twJfooteo, tl»-mam lesanansloopbaanTluj had Vsggsn druMm, «NU gedwaald, atdertdiemtoadc, te mfiniM gunste, HUL... of geldt het ook some drukfeilen? 2e. van verkeerden «insboow, «b: een naam, in dien uu Goede Hoop veranderd en... door

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl