Historisch Archief 1877-1940
- i
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 261
rtl Gamiv schitterend vericttentlgM" dat evenals
dil aiuler* : ttv> hebben ons vefioren in hopeloos
vHrlaiitfrii," tcu minite voor een gallicïsme moot
r,
ilcorguan. Eeno goede noot integendeel voor
do»» loifolülten vlyt des tchrüver» iu 't weren vau
iransclio vVoorden. Een enkel tronen wy' aan:
fftabnntlitiitterJ. WaaromV
Wy weten wel dat deze kleine vlekjes aau de
cijjeiilyke kuustwaafle van een boek niets
ontlujinen, doch wy deuken dut heteen
nooJzitkelykIieid ii vuor de criiiek, dat zy, waar liet kan eu
past, do tt-eils klim meiide inmenging vau frautuhe
woorden in onze taal, te koer helpo Rivau.
Wotttcr l.cuvenaar kome in veler handen! JIct
«lezmi wetisch ueiueu wy van ichryver en Look
afscheid. ,
Doornik. Tol Je Mout
110L1VA CONTRA DROOGSTOPPEL.
Toen wij conigon tyil gi-le'len eeu lofrcile van
Il.ildit op l'erburcli'i Twee Smoken vau Minne
tivuK'oiidvn, omdat wy zt-H' een kritiek op Uie
novvllcii wenschteu te schiyven, hebben wij
verJSrcnl erdiian. \Vy bekennen hïteerlyk. Undden
wij IloMii's bescbüuwinpen de-ty'ils op«euon>en.
xvij zoiidtn thnn* niet in 'fat Spccitttor voor...
Ui-oogst"} l>cl to boek staan l
lUt w»', oöic^t Uoldn, niet de raacbt der
patste die Ma er toe biacht, na eertt in den
winteravond de van» <jekocbt te hebben,
uo^uiiials in levensgevaar langu den glibbmguu weg
r.anr het SiiiX'i zich '« spoeden om bloemen
bovendien to koopeii .'. . dut wtis de liefde.
Indien ieta ons tot nadenken moet stemmen dan
zeker een protest van Uoldat Tnrh, hoezeer wij
bet jzeval HOR eens overwogen hcbln u : wy blij
ven büdo zelfopoffering vua dezi> 1-tu, deu
uitro«p gepast fioliten: ,0i?h arm boe gi-weldis is de
iimchtder potzie! 't Li'»t mis*cl>ien ann onze
ilroop»toppelige" iiutuur, doch onnatuurlijk
dflie Id.v
l)e dartele jongo dnme uit de
dxinkt Ilül.ia B«eu frisch natuurkind". l»it
natuurkind, vinden wy, nadnt ze do ki-ik ver
laten bnd, ' owdut *y zoo rr-.wr'' gowordi-n was.
in den put, «evliiolit voor een stiei; zy hangt aan
het «ooi, Imiir voet slntipt-, de viu^crs vt-rliezeu
liun Rovorl, en toch ichafêrlacbt zy in de/e >;??
Viiiu-liike positie, om eveu later den haar zoo goed
als onbekenden Heer Urants. met Heiiie'a .,1'riuze
jsinllse"t^ begroeten, 't la tt.-rk... vpor eu
perwoutje, iiat. m 't vervolg vau het verhaal een
tanwHjk allcdiiaxsch ki«>d i» ! Holda protesteert
o6k te^on dit deel ouier kritiek. \Vy yn
Droogst oj>pi-l- nu wij zooveel frischheid niet weten
to.waardeêi'enl ,
liet scheen ons wnt nl te gre-?o(ibt om L-nirnnce
linar temfjkomst in het huis der goede ouiljeg
utonburg, door den kater, do kippea ei: U' n
t\Tftnaiekcn iman te luten becroctcii.
" Touh acu hot kunneu zijn, schry'Jt Hulaa, dut
tet een of ander m«t wat dichterly!; gevoel
«eplungd wezen, nof wel aangenaam -mideel by
Tsfiiio k-huisfcomst ald«s begroet te worden.'1
Wie zul het ontkennen? D«i H'jta kleine
ronnestrüaHj^B, kleine bloempjes op 011.- iBvenepacl'
a3n goud waard en wy, hoe droogstoj^pelig k,
C noen ieder die drie maanden vnn huis geweest.
een toom kippen met eeu tyrannieken hnan, die
fceto tif-;haar nederbuigend to gemcet kakelt.
Aileeu treft btt ons dat Turburch, die m het
&y0êcfe over de familie Toutenherg handelt, juist
mi zoo'w gewichtig oogenbük inter aan de kip
pen, fcater en baan dan mm da goede oudjes
Dat de fameuze HeerTlranta, nauitlndie
teniggfteei-a te zijn, het verschoten voodo lapje tiij
5?n put opraapt en zorgvuldig weabergt doet
«tonken aan een der fijuero sehakeeringen van
de ^edddpe dwnasdiêid der liefde." liet zij zoo.
Brvogstoppel is nonit to ond om te keren. In
rfte nedengheid neemt hy van Uolda dexe
viuOBrwijiiug t-cr betere b«stndeei"ing van do fijnere
?Toliafcceriugeu der goddelijke dwaasheid aau! Z|in
diw- riflrt heeft nit reeds een gevoel als eeu
stoktfwili waarop een lentexonnetjc speelt... >> ie
wcrt wnt er na Uolda's vermaan nog van hem
terecht komt!
EEK STRIJD OVER HET TOONEEL
BÜ«fen D. Brouwer arbier is verschenen Een
TKmerwoord voor T)r. H. J. A. M, Sclixepman.
Nog over FranseTie Heesters" door L. vaii
DeyaBöl. De str^d geldt voornamentlijk de waarde
welke men aan tfoesuets oordeel over Mulièro
beeff te heoliten ondevi-aag of men op katholiek
standpunt het, fransche tooneel in bescherming
mag ilPinen. De Heer v. Dej'Bsel werd ns,eünige
oppervlekkiga uitspraken van Dr. Nuyens
\vet-rlegd to hebben, ainiajovallen door Dr. chaépnian.
. it t\Yederwoord" bewyfit inderdaad, dat hy siijn
tOÉfiinutanders niet te duchten heelt, voor het
minvt zoolstn^ z\| geen andere wapenen tegeu
hetu richten, dnn die welke Dr, Scmvepmau het
Kefat scJüjnt to hanteeren.
Men kan zich moeilijk iets grovèrs denken,
dan de wijze waarop dwte priester-v
lkaveitecenwoordigcr, de linden die het hem lastig makel),
de deur uitscheldt. Waar v. Deygsel kiiini en
waardig arKUmeuten hem voorhoudt, antwoordt
hy' uit" de Tmi-.gte, als had hii de wysheid, ja de
geheele hiütorio iu pacht, Men zag niot weioig
er van op, toen men uit Dr. Schacpmans eigeu
mond tuocht vernemen, dat bij v. Deyftüel tet
door den broek heen" wen.tchte toe te dieueu; uit
eeu antwoord op v. Deyssels Wedcrwoord'' iu de
Tfjd gepWut, . bemerkt ineti, dat de ruwheid
vau onxcu Doctor nog andere uitdrukkingen weet
te vinden om het publi'-k, dat van ieta pootigs
houdt, op zy'n hand tg Kr.jg.en. Geen zweem vau
bewys wordt tegenover v. ik-yösels welgegronde
Opuierkiugc.D aangevoerd. 'Bossuet, zoo klinkt het
tbt den oofeilbaren mond, heb ik iiict meer
kantkter toegekend dan de cclijf geschiedenis hem
geeft. De echte geschiedenis is£t voor Scha<pmaa
Kant en klaar l En natuurlek van dat onfeilbaar
standpunt Bcbynt elke tegopspraak, zelfs een
zoo welettsdiappfci^ke als die vnn v. Dnviuiel,
laster. Zün polemiek veracht ik. Zg is
eene, die Vondel reeds heeft geteekehd: wier
onbeecbaamdo tronie haar verwe niet eens
verBdfaiet en de kaap der logentale en lustei-inceu
al stout, voorby gezeild ia". V. D. wordt «en
Tartoffe, een lasteraar van zy'n kerk, een man die
riet* onzadelyks tiet iu overspel, die
blisnhe»«err, ecu Jansenistasche speurhond, die met een
nUgapreking op de lippen Dumas Jr. als redder
t)D' zalïgirjdJcer' tniisatt.....
Bet walgt" Dr. Schaapman met dezen man
wdor te Btrüden... en Z. H. G. verklaart zonder
omwegen v. D. niet verder satisfactiuionftihig."
Waarlijk na zooveol losheid by gebrek aan
be?wysgronden, verbazen wy er ons niet al te bystor
over, dat Dr. Schaepm»n een bartig woordje over
hot-constant gebruik van een paar borrel» in
'slandfl raadzaal heeft gesproken.
Wy houden het er ondertuucben voor, dat het
door Dr. Schaapman gesignaleerde monster voor
eerst minder behoefte zal hebben het boekske
Tan goede manieren te reeren" dan de Orator.
Voor eiken donkenden lezer maakt de heer
Sahaepnian «ach belachelijk. Men heeft nog iets anders
noodig om op een leeuw te- gely'ken dan' een
aekere geoofendheid in bet brullen.
In no. 40 der Haagsohe ponkrawen geeft de
Heor de Dergh weder eenige betobouwiugen b
ta-effende; nieuwe Haagsoho bouwplannen en een
pfaut van Duinwcide en de monumenten in de
Bchereningfche bosobjes, door HoUwilder
geteelcond.
Inhoud van No. 4 van hot Nederlandsch Magtv
zjjn: H. F. Chappius, op den Fauwenhof; WÜliam
van Amstel, Rhctoryken-zoölogie ; Huber,
MeJedeelingen uit de oude doos uu militair gebied,
Cornelie lluighens, Buitonlandsche Aquurelleu;
M. C. II. H., l)e omnibus alicjukl.
Van Duiken Huets Littcrarisctte Fantasten
verscheen by H. D. Tjeeuk Willink het
deel, dat handelt over l>» van Uareu's; Ci
vau Leunen CD de zijnen; Tollens eu Eeu
liurstbeeld vau Do Ruyter.
Van Friedrtch von Ilellwald's Natuurlijke ge
schiedenis run (Jen tHpnscIt, vry vertaald door
Dr. P. Hurtiiii', vuiKflieeu de De atl., waiiriu do
bewoners van Groculiuid, de Eskiiuus eu
vervol.uvii* de Iiuliiuieu van Noord-Amerika beicLreven
worden.
Van Gdorf e» }'ryltt'ul werd do ICde jiutrgani;
gdop*ind met deu vulgoiideu inhoud. De gelyk
uis vi\u dnu rijken nmn en den arinon Lazarus,
d(,or G. A. vau der lirut^ghcn; bij en na
li:iriield's sterven, doür W. Kraiiekuu Aa.; liet
001ucel van deu hooxleeriiar Kuv^r over de tekst
kritiek beoordeeld, door Dr. l'. K. M. vou
l!.\muhuiler; Ver^cliyuselen dus tyds: juiste bc>tio»elfii
op nieuw bepleit, door M. A. Cïooszen en korte
ainkondi^iug vau eeuigo Gtsobrifteu, door M.
A. Gooszen.
Do 3o nJl. vnji hel ycderlandacA 3l<tgatii* bev;it ;
het slot vuu de oot-sproukeUike novelle "door l', j
l». liruning», De hooisohuur vuu Bjbel; ook vnn (
de karaktensebetj door Mr. William J. ten lluet. |
Komp. Verder eene Kerstgoïnhirdenis,
iboiAlttfiliiie en Mededeelingen uit de ouile doos op
mil.tair gebied duor Huber, terwyl F. S. K. du
Leiitesottermjeu vau Pol du Mout bespreekt.
Vanwege het weukbhtd liet J'iilfia vnn Justitie
Kal vtrscliijiiön: De Nederlundsdie Vfnuoi
tschtippen, medfduelingen b> trellunde haar oprichting, '
verlenging, oiitbiiulin:», doM, bevoegiilit-id der !
vuiuoüU'ii enz. bfiitiveiis: oj ffiive vnn iugesc:ii'e- ?
ven fubiieksmerkcti, lnuvr Ol'lieieele bronnen bt1- i
wHi-kt. Prijs PIT ju.-ir.nng v.in 12 uummeis vour: J
liiici-ttciiiiivn on ireiiot-imi blad i'~2, ., voor niet
iuteekeuareij /3. .
Kui lirj. in;.' v;ui de/.i! uitgave voor allen die, bande*
| len Je, weiiscliun ingelicht, te /ijnomtivnt denans pru*
kelijkheid liergeui'u tegeuovur wit» zy aicii ver
binden. blijkt van zelf. 'Ennigermate, zij h.-t dun
ook niet oificieel, kun de%/e -uitgave to gemoet
koiflon aau wnt h>;t UiHideNn-giüter (zie di- dis- '?
l surUtie v,»n Mr. X. A. Caliacii) voor Duitsoh- i
land geeft.
De t\vcud"e jaargang van Kloqiicntia, weekblad
voor kunst, letteren en uiterlijke welsprekeiullieitl,
orgaan van hut auutcrd(iui«cli llediMykersbüiul,
i& iu vergroot formaut veischbiien. De redacteur,
du- heei' Jo!i. E. A. v. P. heeft besloten thans uok
muziek en bt-cldeudtj kunsten or in op te nemen.
De prijs, /' -l 's jaars, is dezelfde gebleven.
De £e aflevering van 'Verboden fiolen,
GencJiriften, Ct-nra-nten en s, i.n <\e ISc eeuir. w n K
lydrttgc tot d? geschiedenis <jcr Ifaaifachc censuur,
door A. J. Servans van Rooijen, verscheen bij
tl* u uitgever W. C. de Graaft'.
By den uitgever H. C. Susan te 's Hnge ziet
het licht, Bet JoprJsch1: volksleven, srJtctsm en
bï'iltltn, door M. lleuiiam-z Pimnutel. Dit een
voudig boekskébevtvt drie verhalen, gi>titold:
De jntiffcn uit de Jodemctjlc, Iltl Uaugsclu Glmtto
PU tjtoeienflc IwlKn. Ileeds vroeger vonden deze
fclietsen .;n verechillfncle jaitrgangeri v,iif het
I.i'f'êkHbinct c«?ne plout», dus vóór er spr.ike wu»
vau eene anti-seniitischc be-witgiug. Toch hoeft
de schryver in eijne schetsen reeus 'gewezen op den
JMSsenliaHt en zijne gevolgen, zoorla!: in deae
fl-'OTn van vorhuoifdu belangstelling in het volk
? a i Israöl de tiondoilijko uitgave volkomen
wordt gerechtvaardigd.
Cy Erven F. Bohn te Haarlem verschy'nt: Drie
ivhters uit de 17c l&suu; op nieuw uitgegeven
en toegelicht door Prof'. Dr. H. E. Stoltier, Dr.
K. A. Kvlktcijjn en Dr. Jan ten Brink. De 5e
en tie afi. dezer ditven uitgekomen bevat een
voortzetting vau Dr. Samuel Conter's werken door
Dr. R. A. Kollewyn.
Het eerste deel van Prof. Kera's Geschiedenis
van Itet S-ndtlltivuie in Indièiüthans kompleet
bij den lieer Tjcen'-i. Willink te Haarlem versche
nen. Elko annkoudiging vuor hen die in de
godsdicnstgeaclueilenia belmigitellen mag overbodig
heeten. Ewi fransthe vert.iling van dit werk wordt
gt-reed gemaukt door D'r. Collina en eenduitEche
door den lieer II. J. Jacobi te Munster.
Inbond der April-Aileveriug van het tijdschrift:
_ De Zev, Scbeup.s-uiitrnJlleii«f.-j. I)r. P. J. IL
Kog eens het kondpiiüder toekomst. Instructie
voor het eonserveeren v»n stoomketels by de
Fi'iUttclio Marine. Prooftochten met Stoom.ichepen.
J. C. Cotiïaiid, Olie iu de Brnttdüig. II. A.
Scliippors, Hanül»iiUn,' tut de thóoretiache en
prautiZunvaui'l kunde, benevens eenn korte
verover du iiydroijraphio. Ventilatie vun
-Lidiiij/eii. MuUitien bij het persont-el
dur Ivun.Ncd. Muriut), van 15 t'ebïuari tot l
Maart. 18S2.
Aslreu, letlei-kundiy tijdschrift: voor Noord on
Zuid, ocder redactie iau W". t!i>sler, opent, 'den
tweeden j*<jr{ianjr uu-t eene novelle van W. P.
Woltrrs: -Kvêrl . Franwi EU bevat, eene studio
van F. Smit Kleine, ovor C. Terbttrc]t'jt
navellirtiichr, wtrki'.n, ofne scliuts van Virginio Lovuling
Medelyden en De Fltegcuster, door Ueiruar. Verder
ui,csit, van Klino vnn Calc.w, Aut. L. De Ron,
i)r. W. G. vau der Woerd, Ada Nore eu D.
NVaclmiann , .een briei, uit Xnid-Nüderlaud van
Frans Exterdaal en Boekl-e^chouwiog. .
Van dr. H. J. Smidt's Geschiedenis van het
Wttbook van Strafrecht, uitffave Tjeeuk Willink
t« ' Hatvrlem, verschoen aflevering 19, artikel
361?3!W bavatteud.
Eene dltseriatif. De <Wsc, die de beer E.
Dertrand voor bot doctoraat cs-Mirts voor de
Sorboune verdedigd heeft , betrof de antieke
knust. Haar onderwerp was Philostratus en
-;jno school" en do scnryver betoogde dat do
Uricksobo «childetB, hoewel volkomen onbekend
mot het clatr-obscur, toch met HUCCOS li«t land
schap, bet stilleren en het genrescbilderen be
handeld hebben.
THE NINETEENÏH CENTÜRY.
Marquis of Bath, c. g. The proposed Channel
uuüfl, a protest. Viscount Sherbi-ooke, What
is monoy? Dr Siemens, A n«w thoory of the
Sun. Dr. W. B. Carpenter, Small-pox and
vaccination in 1871?1881. G. Zeiler, Alie*then
Apoculj'pse. Jamen Howard, M. P. Lundowning
ai a basiuoia. Hamilion Aïdu, A achuol of
dramatic art. 0. F. Gordon Cumming, Oiling
the waves, a safeguard in tempest --- Le baron
d'Estüurnelles, The superetitiöns of modern
Groece. Dr. Nevin, A notablo seccBsion f r om
the V 'tican. Justicc Stephen, A sketch of the
Griminal Law. J. H. ohorthouae and J. U.
Clapperton, The agnostio at cliurch.
THE FOUTNIQHTLY REVIEW.
Frederic U*rrisoD, A few worda «bout the
N meteen tb Oeatoty. Valentine Chirol, Frenctr
diplomaoy in Syria. Andrew Lang, Emile Zola.
E. F. G. Law, The present coi>dition of
WrHÜKn B. Csmcnter, Phrsioiosdeal
,£xperimentation. ??John Morl«y, James MUL
Alfred Aylward, Africa and the Empire.
Montngu Lubbuck, Un the davelppment of the Coluur
Seiibc. James >Bird, No more coiumerdal
treatiu.i.
-REVUE DKS DEUX MONDES.
_ Alboit Deltnt, LA uuirquise. ? E. Caro (de
l'Ai\ul.) Emile Littre. -- Paul Leroy-lleauheu
(do l'Inst.) G. de Putiitz, La uiainon de la
demoi«cllo. -- Aithur Desjnrdins, La loi de 1K49 et
l'oxptiUion d s vteitnfteïi!. G. Vitlbert, l'K
seignciiK'nt piiuniire obtigatoire et Ixujue.
LA NOUVELLE REVUE.
Rcsjuot, Poé«ieï. ~ Courcelle-Seneuil (de l'Inst),
Les crises linuüuórea et l^urs cnuses. Jucques
lUui-snmiiii, La responsaliilitó des patrons en
imitii-re d'accidents. Cham^fleui v, Le jardin
d_u Roy. Le Pritic» Luboturski, Jóiusaluui.
(iilbert-AiigiMiin Thieny, LM u'demptiou do
[-ai mor. Eniilo Ulémout, l'Aïeul.
Tot ons leedwezen moeten wij onzen
tlia het latitsfo gedeelte van Tteee Cotitranli'n,
? l'..-r Johan Ciraui. niet vulkomun bearfiK-u
hebbi-n. mededeelen dat dtfov een vei'giiniiig op de
tlrnkliery het laatate gedeelte der novelle
ougecorrig ,>n\ geplnntst is.
In lit-t pj>;tt!l ovor ^Metrische versipaat" van
den lieer \Vn:üner Icuint o. a. een zinstorciute
drtikfi>ut voor :
De thooiic, door Van Duyze iu zijne
VerlianiK'luii» ontvouwd enlKtcrdooï' VosniLier «eni^8'-'11''
jfo«ij/.igd en vi-rbeteid, u door niomuud met
aidoeud
NU'»»» Uitjjnvon:
irano tot ilo booDr loolins van luininiraul Kant'»
«^'?'?'?'i Ji'f rciiu'n Vcriiuufl". l'l.tii).
I.iw I-H vu «t. Dii'lor li.iulMri'Jalitip v.in A. G. VAN
H.V.V :.. l^Si. .Ml. L'. JV.qilt. t'4«J.
Til. IÜ..KII, Aniit"L'koniii;'i-ii DJI ,to ilor>r '«ïijno
F.\oi>lIvutio l"'i Miiiintor v:m Kiilnnii:n »nn <lr Twoodi' Kniiier
vor« ; :,v inli,'litini;ti:i nji mijn .Y'ln>n. l'll.BO.
------ , !);> zaük v;\n JIMI Lult«iruit Klry tin 51'
(lu IITU <.'tli"ii'ivn Viin livt Xn.li'rlwut-cliu-liulUcliu lu'SCJ'
Jo ' t-:i iu tii* V'r^" >\^i>rvtli0ii. I'U.70,
11EVORDKU1XG VAN OFFICIEREN.
In Ju Vruyeii (fe.v Ti/<Ix" vau November 1881
komt, ouder hut o'(">cliiUt: Keuze of
Ancientiituil?'' een artikel vuur um iii-n k»pitei:i van
Tnoruuhout. Met liut oog u]> de vei-k'ai iny; dour dui
.Minislvr KeutiuT, in i'o 3Ieiuorio van Ijonntwoor*
iliuu bftrekkelijk hoof-iituk Vilt dor bi'grootiuj,'
voor ISöO yu.iajin, oui, y.ooilra liy daar'oe
iv!,ig:>uiiis dei i tijj iüii vii:i}i-ii, ei.'ii oui\v-.:i'u to ilooi'
u^anuir-tellfii tut v ij-'.iifin^ van ceiiiuu l'pjialiu^vn
,,dor wei' ^'iiü:JH Aiijriistus V:51," gi.-vi «jsilo
J<schry'ver xicli genoopt om, in annaluitinj; mtrt
lu>tyijL-n liy' \Tuegi r iit'Js hl li. t uudd'.'n luaclit. tliulr
xy'uu doiikbt-i'liliii ovti- lit't vraagt uk er betur
?deriug mede to dcelen. M--t liet t.-vleni, dun 30
achti-n schiijvur i'ic;cn, is aau dat vouriu'inen
smvolg gegeven, t-n ".ei.ur zal het mi-üi'i'niloel onaer
oi'iieieren de donku.:-Uon. door deu ka^Knin vai.
Tui-rtiihüut hh>rontwikkL'kl,g>.ariie omlersii-ln ijvoi).
Als een dor middelen nu ouv liet vraagstuk der
bevordering op te lossen, wordt door deu achrij
ver aangegeven :
Aan de regeei'iftt moet de bevoegdheid wordeu
toegekend om 3e orfieieren, die dit wi.nnoht'ii. reeds
na ^ortcren diénsttyvl dan d>sn nu va^tgcsteldeu,
bijvoorbeeld na 25 jareii dienst eeu pensioen
to.te kennen, waarvan het bedrag cvcuivdi.Sf z««i
moeten zijn aan het aantal liuuuer iliciiKtjitren,
onder voia-waai-da evenwel, dat zij nlsilan %'ei.Iu
rende een ieker aantal jm'pn of tot zekeren
leefty'i als ofijcier bjj.de suhuttery optraden, of als
rescrve-oflicier bekchikbiiav blyven voor l/^ui' en
schuttcry, een en uudor tegen eeuo jivailijkscliM
bezoldiging boven htt pensioen. Bie ofiicieren,
welke vour hun lang to oud geworden Kytï,
bijvo ii-beeld de luitenanta boven ire veerti», du
kapiteins boven du vyftig jaar enz., xoomnle zi.i
die, ofichoou die muxiiniuil leeltijjcn nog niet,
bereikt hebbende, niet m.jor volkomen gcüchikt,
zijn voor deu dienst ts velde, doch wel voor
andere nvlitaire plichten, zonden vorjilioht moeteu
wezen, ouder aoovtgeljikc vourwaardca den actie
ven dienst te verlaten.
Ditzelfde deukbeeld is, de kapitein van
Tuereuhout wy.it er op, ook outwikkeul iu een wetsont
werp door deu ituliartuscbeii niininter v«n Ourlott,
generaal Milon, dun 13n Nw-eniber.lêO bbtieileim»
de vorming eener posiiïu in liubpdieii^tiïii voor
tituiliciereii der Infanterie, Cavalerie, Artillerie ou
Genie",by de volksvfrtcfienwoordigiiJgaanhftnKitj
gemaakt
De lezing van bovenbedoeld artikel beeft OUD
in liet reeds opgevat voornemen versterkt, om het
itivliaansche wolüontwerp in dit blad tn b«spri;kL'ii.
Nu een vooistül tot wyiiKiug der wet, re^elendi)
du bevordering en het ontslag onzer oflicicrvt-,
wellicht spoedig aan do orde komt, njfuiien wij
daArmedo velëoiuer lezers g<ien ondieust
te doen.
\Vy' willen beginnen met een kort overziuht dor
13 artikels waaruit hot wetsontwerp bestaat.
Door Alt. l wordt in beginsel aiiucteii«men di'
voitning van bulpdieusten voor de
bpper-,hoofuen verdere officieren der Infanterie, Cavalerie,
Artillerie en GeuJe.
Art. 2 bepaalt, dut bij knninklyk besluit tot, do
hulpdiensten kunneu ger iepen worden de
oflicietcn, in het vorig artikel bedoeld die, heteij
ten#evol<;e van leeftyil of dóordi<>n zij 'dn voor
deu dienst te velde yerijischta hocdtuiigh*cU<ii
missen, ui e t meer geschikt zyu voor dun actieven
dieint, wel doch voor du iu Art. 5 genoemde be
trekkingen.
Art. 3 onderwerjit de officieren iu hulpdiensten
aim dezelfde wetten on voorachi ifteu als de
actief dienende, teuz\j dit wetsontwerp daarmede
in stry'd is.
Art. 4 bepaalt, dat de t<jd in hulpdiensten
doorgebracht, by berekening van pensioen, slechts
voor de helft telt. Doen de bedoelde officieren
in tijd van oorlog evenwel actieven dienst, dan
wordt die ty'd berekend ala by de overige officieren.
Avt. 5 stelt de 'officieren in hulpdiensten steeds
ter beschikking, der regeering en bepaalt de be
trekkingen, waarin zy gebruikt kunnen worden. .
Art. 6 zegt, dat voor de hulpdiensten moeten
aangewezen worden de officieren, die 25
dienstjareu hebbeu, voor de iu Art. 5 genoemde be
trekkingen geschikt zyn en, als
zij generoal-majoor zyn, deu leeftijd van 60 jaren
kdloiiel H n n n 58
55
52
50
luitenant-kolonel
majoor ' » ' » n
n kapitein of luitenant
bereikt bebbeu. ?
Art. 7 bepaalt, dat voor de hulpdiensten kunnen
aangewezen worden:
a, Wticienen, die winsten» 25 dienstjaren
hebben, waarvan twee m den laatst bnkleeden rang
doorgebracht, gr"chikt zy'n voor een der in Art.
5 bedoelde betrekkingen en oud ay'n: een
grneraal-majoor ^jaar, een kolonel 55, een
luitenantkolonel 02, eeu majoor 50 en een kapitein of
luitenant 45 jaar. ,
o, Officieren, die velgeni de bestaande wetten
recht op pensioen hebben.
C. Op verzoek, de kapitein* en hoofdofficieren,
die twee malen voor een hoogeren rang voorbij
gegaan zyn.
Art. 8 regelt de tractementen.
Art. 9 bepaalt, dat van de hulpdiensten onthe
ven en dun definitief oepeuiioneerd worden:
pperofücieren die hun 65e levensjaar,
Hoota1- 60e n
'Subalt«rne?, 5&e
volbracht hebben.
Art. 10 en 11 geven de wy'ze van pensioen-be
rekening ju verschillende gevallen aan.
Art. 12 zegt, dat eeu Koninklijk besluit de
regeleu zal vaststellen voor de booordeeflug, of iemand
ongetohikt is voor den actieven dieust en later
voor de hulpdiensten.
Art. 13 regelt de overgangsbepalingen.
waaraan heult dit wetsontwerp «y'n ontstaan
te dunken ?
Toen in 1859 de Italiaansche eenheid
verwezentlykt werd, lo-ten met de Staten ook de ver
schillende kleiture legers zich in dnt van bet
Koninkry'k Italiëop. O ia het nieuwe leger even
wel voldoende vau oflieieren te voordien, wns hot
uoudzftkelyk tusschon 185U?18Ü2, honderden van
aaustellingen te doen. liet gevolg du art nu wns,
dat op dit oogenblik een groot getal der luite
nants on byna alle kapiteins meer dan 40 jitren
oud zijn. Velen hunner hebben niet het minste
uitzicht op bevordering en ook nog geen recht
om pensioen te vragen, Daardoor moest natuur
lijk w n toestuud gebeten worden, waarl.y' het
vuoruïts'cht op promotie drr later aaiige^tulden
Miigenoeg U weggenomen, en een begin v*ui
outni"odi^ing en zrlfo van tegenzin in de betrekking
niet v>eg kon blyvrn. Du Italiaansche Kamer van
.il'gevu.-ii'digclen r.\a dit in en nam in hare cittin?
v;in IS Juni l!^-0, do volgende motie aau: De
Ivimer, den Mini.-tter verzoekende, KOO spoedig
mogely'k een wet«-ontwerp in to dienen, regclt-nde
d.' ]u<Miiti di r vour den ibeust niet meer voldoend
L'c:c!jikt» oiliciereu, gaat over tot de orde van
den dag."
De oplosfting van dit moeilijke vraagstuk werd
i'oivr il,-n XinUter aau eentr cuinmissie vnn
Ui'nor.utla o}>gi!dritgen. Deze Conimit»io erkeude een
stemmig de nuudzukeUjkheid vitu een wettelyken
uiurttu'^el, wntirduor hut mogelijk zou zy'n ulle
vuor deii wei'ki'lyken dieust minder geschikte
«iflirieren, die evi-nwèl den leeftyd voor lui n pen
sioen i.ug niet bereikt hadden, uit het leger te
vervt yMcren en in andere betrekkingen
tcg^.'bruiten, \.\f nirei'dei'heid der CommU-ie was vour
(?cjii'0p)[)s-ing van het vrnngstuk, in den geest nis
hij hovt'ustamid wetsontwerp weid voorgesteld.
Meu y.ou ecu vreemdeling 111 Jeruzalem moeten
xyn om nift tl- weteu, dat. ileltalmiuisehe toestan
den, ten opzichte van de bevordi>iing der
ollicio11 n, /ii-h ook in ons leger voordueii. Hen, die
d:i:irvnii no;? niet overtuigd mochten KIJII, nideu
wij met aandrang de lozing van het boven
aanjgvliaulde ai't ik el van deu kapitein van Turwihout
Zou de invouriii!? vnn deinhetltnliaansch
wets' ontwerp wi'gifplejjde b*gini>iOen vuor ons Ic^cr
wi-rkebik (icwenscht «yn, en bosUuiüertejjeudie
l iiivoi-rnij» gft-n bc/warouV
j De wengoholjikiirid auhten wy onbetwistbaar.
j Viilsjwiis het Ofliciersboekjo voor 18^2 lieliben op
dit oi<<fi>n!ilik de oudste luitenants d«r Infiuiterie,
l>ij i'iüi 17jirig**n diensttijd, eeu leefiijd viin
«jeuiid! di1 ld -tO jiiren bereikt; de oudste kapitein» >y dat
wiipen ióllen, lüj 30 dienstjaren, een gemiddelden
[ lftti'ti;i<l vnn 50 jaren. Die tocstixnd wordt
even| wel met den dag erger, en do srcvolgen op h«t
} nuireel v.iu ons offinieifjkoi'ps kunnen niet weg
blijven. Hat is de pliuht der rrgiierinjir ook *ip
tlii-n tnoreeien toestand hot oog lo'houdeu. En
j 7-011 een wet vau bedoelde strekking bijv. geen
utHtckrnd middel nan do hand guvi n. om de
oifcniiijj: t-nzer echutleiijcn te-vcrbeleivii? Keu
kiipitri», die de i>hyMrke geschiktheid mist. om
als hoofdofficier by het veldheer. oi> to trtdwi,
kitn (tnaroui nog wel een uitstekend bataljons
commandant bH de «chutiery jjn. De wet v»n
18">1 grett deu Koning, by het intreden van dai
oorlogRtoestaud hef. recht, om do gepeiiHionneerde
ofricieren weder ouder de wapens tu roepen, e»
hv.lr'iigt zeli's met ty'd-elijküinhouding van liet
pensioen, indien aan die oproi-winir ru;t vuldaan
wovdt. Zou het niet wensehelyk zyn
derea^rveofticieren uit eeue andere categorie te trtklcen,
dan uit die der definitief gepemionneerdün'.' Den
m'nistfr is trouwers dat denkbeeld niet vreemd,
getuign d« reserve-officieren van gezondheid.
Eu nu de bezwaren! Zeker zyn er buzwnren
eu ook de itahaan^cbe retreering heeft die erkend.
In de perste plaats zou, by de invoering van het
bogiiioel een groot aantal officieren in den rftrg
van 3e lufteua'nt gnan ontbreken; een tweede
bezwaar ztfn de koaten. Met het oog op bet
eersto bezwaar, uam du ininiirer Mikm in Muart
ISSfi een besluit, waarin bepaald werd, dnt in het
tydvak tussoheu Juli IbtJO eu Juli 1882 aan de
milttaire sabool te Modena end'einforitei-je-*chool
te l'arma, in phiats vuu twee-, driemaaLeen
tuehtiiiLfs-eXiimen voor leeriiugen zou afgenomen
worden. Ook de kosten achtte de genemul Milou
in zyne taeHchting geen overwegend beztv.iar.
In de eerste plaats toch zoodeu, uit den aarrl der
zaak, de nieuwe bepalingen slechts la-ngznmerlrmd
ingevoerd worden en kan men dfiarbij de
belaiLg*n der schatkist, imast die van het leger, in
het oog houden. Wanneer evenwel eenmaal over
eon bfiKuilil getal ofliciereo, die niet m-jer geheel
voor den «dieven dienst geschikt xyn, zal zy'n
beschikt, out^tuat er voor hot vervolg een regel*
matigen aan- en afvoer dier ofncieven.
Do vermeerdering der uitgaven zal dan van -af
dut oogeubtik bestaan iu het vroezcr verieenen
der pensioenen «:ll ra de voor de nul|>Jiensten
toegestane truc temen t en. ht dien tusschbutyd zal
dan eveuw»! het getal der oude g«uemsioniieurdt>ii
aiinnierkelyk yérmiuderen en daardoor het
evenwutlit in dfi uitgaven gedeekelijk hersteld worden.
Wat ons le«er nu betreft, zijn wïovei'tuirfd
dat als de vooruitziehteh iu de oinciorsbefrekking
verbeterd warden, hét aan aspiranten voor de
Koninklijke Militaire Akademie, en voor de
curoiittieii by de korpsen, niet zal ontbreken. De
uanataande verplichte herziening der
Akadcmiewct stolt bov«udien iu de gelegenheid, om iu dit
opzicht maatregelen te nomen. Kn wat het tweede
punt beU'p.il, de redeneering voor het
Italiaan?.che leger gehouden gaat ook ten onzent door,
maar af ware het, dat eeuige geldelUke offers
gei ischt Werden, wanneer dSaruoor de volkomen
bruikbaarheid en de goede geest van ous
Officiewkorns bewanrd blijft, dan twijfelen we geen
oogeiiblik, of ónze Volksvertegenwoordiging zal
tot hot toestaan daarvan bereid gevonden worden.
? M.
ALLERLEI.
Op het torpedo-station van Providence (Rliode
Island) werd eene vuurpyi-torpedo'beproefd, dïe
vrij wel voldaan schijnt te hebben.
Eeu vuurpyl drijft den geheelen toestel voort,
die ongeveer 26 kilogram dyamiet bevat eu door
een schok ontploft.
Niettegenstaande de zee vrg" onstuimig waa on
de langs het -water glHdende torpedo daardoor
sprongen nvaakte, bleet de richting nauwkeurig
bewaard. De gemiddelde snelheid bedraagt 45 M.
per' seconde.
Twee lange roeren houden de torpedo in de
richting, waarin zÜis weggeschoten; xe kan van
den wal,, van boord van een «chip of van een
vloot worden voortgedreven.
In het najaar von 1&S1 hadden te Woolwich
proeven plaats met het lÜOtons gexchut, bestemd
voor Gibraltar en Malta.
BÜde eerste proef bestond de lading nit 204,1
KG. nrlsmatiieh buskruit; het projectiel woog
907 KG.
Bet stuk zelf is 10.4 M. lang; by het schieten
werd een kolossale knal gehoord en verbazend
groote rookwolken vervulden de lucht. Ma twee
ichoten liet het zich aanzien, dat enkele dealen
eene te geringe sterkte zonden hebben, en'werd
de proef gestaakt; na twee dagen was alles weer
in orde en werd met schieten voortgegaan. Men
berekende het arbeidsvermogen aan de monding
op 10-000 roetertonnen en vond voor de
aanYknkelgke snelheid ongeveer 480-M. De
maximntnjpanning, 8800 atmosfeeren, werd niet bereikt;.
2300 waa 't hoogste, loodat dit geschut «ene
groote veiligheid biedt by' het vuren.
Toch is eene vermeerdering der lading niet
mogeljjk, omdat uu reeds vele niet verbrande
stukken buskruit weggeslingerd werden.
Aan K. Gi'uson téBuckau bU Maagdenburg,
hebben wy reeds eene granaat te danken, waar»
van du gpringlading eerst by bet afvuren van
het projyctifl explosief wordt, door diea de
berttvuddeelen, tot dat oogenblik gescheiden, zich
eerst tengevolge van den schok by' het afvuren
yerincugtn. Do firma maakt ook van doie
springluding gebruik by een» onlangs gepateuteerue
granaat, die niet «ooals do tot uu toe gebe
zigde reeds by het aanslaan springt, waardoor
zy' tegen vesüngweiken werkeloos bly'ft, maar dat
eerst doet na bet muur- of aarden werk
biuiwngedrongeu to zyu. De granaat werkte derhalve
al* eenu myn en zal menig gevaiirly'kspringwerk
overbodig maken. Daartoe wordt gebruik ge
maakt van eene tydbuii, die emt dun werkt,
wanneer do Lestandduolen der sprinaladiutr zifih
vermengen en oen zekeren tegenttapd het liefst
een elektrische» overwonnen hebben. Do bui
zen kuuneu by alle granaten aangewend worden,
BIBLIOGRAPHIE.
De Militaire Gids. 2e Aflevering.
De intemi moe-dienst by najaai'soefeuingen, door
E. van Guiidt. -* Een woord over du oefening
van de int'ant.eii-j in het vervaardigen van
tirnilleurloopgraven, door H. C. A. Neetesou.
Brialmoiit, over het Uelgische kryitswezen, duor
W. J. Knoop. Straatlocomotieven voor militair
gebruik, door M. Onnen. Eon aniulgama:
schuttcry, onderwys, telegrafie en luchtvawt.
SCHAAKSPEL.
No. 10.
Van dvn Ouil-Reila«tour f»n
ZWAHT.
to '&iit^ïii
i ,<>:<£ s^:4 ^ -,,:.:%&
.^....,,Biy,33
-m/k.,..,a. b. c. d. 6. f. g. h.
WIT.
AVit ppi>clt voor en geeft in 3 zotten mat,
Oplossing van Schaakprobleem No. 14.
H T nt H C (a
G l H 3
D - H fi
H 2 nt l! i) +
A i II i mat.
l ...... H 7 08
2 A 4 A 8 EK «poolt.
3 H O O 7 mnt.
(BücH amlcr epcl van wit, kun hot mat sl«chta ia
vier of uiL-i-r zctton vi)l;;pn).
INCE«)NDEN OPLOSBIÏfOEN.
Juiste oplrtssinKcn ontvlogen wij van v. D. to
Bonshi>]r<-ilijk Jio. 12 i>n 13; L. S. to Muppol 13 en 11; 8. v.
W. t» CnlcniburR 14; Anno t(- VCBUODÖ»»! 18 on 14; E.
11. dun Haas 13 en 11; Trio to Wagcniinson 13; N. to
St. P, ia e» 11; It t,- PL-lft 14; Marebltnil-en autour
ii- HoMi-r 11; Eon pimr liufbeblwrs 13; C. M. D. 13i
Ilonri 14; Toni 13; Mr. T. A. L. M. U; mot z'n Tüeroft
18; H. E. E. 12 allo varmtiën; Mej H. C. K. 14. allen
tr Amsterdam.
Niet goei] waren do oploasingcn v»n J. J. B. H. 13.
(Uwe- upluï'SiiiK fivalt b(j l zw. D C' 35) ffiïj. A. S.
S. 14 ov«nsict dei lo julnto zot D 3 H 6. Anno to
VecnonJnal 12; (zwart spoelt zyn zot D 7 nt A 4, dan
l kajt du K van C 5 D 5 oiitmuappeu.
niUEFWISSELING.
J. v. S. to Delft. DU l D 4 - C 2! D 2 nt n 1;
2G7 Al, D5?E 4; vol^-t 3 D 7 P G 111*1-.
In 't ilRvniiion muetcn wjj ons heyalon tut het aan^ni'1 n
«lor ronriinaiM*ft Hpoofrwi.fzsn. Dat no. II vol«n lutf
doen dwiilnn, niag pleiten TOOT 'tjuiato oohléel dfai1
coiiiniiian.-, diu (trots do pruiilowniHtoll+ug in
echounlundaxïn uint uitmunt) ur dwl'nton pr^s *ftd toogoiyezcn
litcR. K.<>rtvltjk jjevcn wo hior onzo ireJtirlogglnjj tegen
do vofHdiillomlu npoülw^Kon: ?
a Wit l D 7 l C 5 ? faalt in 3 zotten door zw.
D 2 F4:ofD2ntClon2Öl P 4.
6 H' l n 8 nt A 8 door zw. ]J B B 4.
e . l O l nt.C 5. a.>or D B .E 4; 2 C 5 E
5 +, E 4 nt D 4; (?). 3 C 7 6 6 +, I) 4
C 3 onz.
' (?) I3y 2 D 4 C 3 volgt I> t C 31
a Wit l D 4 nt B S woi-riog), D B C 6 of E 4.
e '?l C 7 nt D C, door D 2 F 4]en 2... F 7
F 6 of omgekeerd.
Do vn'lriJvigt:etten xija talrijk en zwart moot ovou
nla wit -nnb'rinpelijk gpoleu, vil mon niet op een
dwualspuur goraken.
SCHAAKPARTIJ No Z.
Tijdens de weculdWntoonstolUng in 1851 te Londen,
had or ook eetion sühMkwottetrtjd plantn, wurbu
Praf«fl«or Dr. ADOLF AHDEiixaKN, vui Breslan, venvinnMr
gebleven is. Do onder«ta»iule partij, toen Rcspcélii, licoft
om ijua |>coBtl);hoid do bguaun van de aiitirrfrlijkè"
gukrügon.
Ie zet wit £ 3 E 4 rwart E 7 5
2o f f 4 £ S nt f 4
3o f l 04 D8
h4t4o , El fl B 7 B 5
68 - C 4 nt b 5 G 8 f 6
Be '. O l f S H 4 H 6
7o .DS D 8 i -O H 5
80. f 3 H 4 HO OS
9e . H 4 f ? C7-C8
lOo , O > G 4 H 5 t
llo H l S l (a)
Ijte H H3 H* ?
13e . H 4 H S
Wo . D l - f 3
15» . O l nt f i
16» . 'D l O 8 ?
lf« . 03 D 5
6
C O nt b B
O B - G G
G 6 O S
f G »!
O 6 f
18 0 5
f O nt B 2
t. b. e. d. e. f, R. h.
18e «et wit f i, D 6 < l (?) iwart C S ui O l
18e E 4 - E 8 . B l A l +
30» f l E 3 . B 8 A 6
31e . f 5 nt O 7 + . E 8 D 8
33e f 8 f 6 + . G S ut f 6
33e . D 6 E T mat,
(n> Beji oiTw, on «?" aterion aanral-te b*kom*n
' Taa blwkf wordt kenris ^eBpeeld.
No. 251
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD. VOOR NEDERLAND.
De Oppasser van den Lui'nt,"
Ecne schots door
A. A. BEEKMAN.
I.
Loos, ankkrrjeo Loos ! hob jij je zoo'n paar
mooie laarzen gekocht ?" vi'a:vgden de kameraden
op du chainbréii, d. i. du tilaapkumcr in do kazerne,
»un een graoten huzaar, eou goede-vylligcv zoo
't scheen, oie echter imuw vyfeiult'rtig jaar oud WUB,
die in zijn büezoroen niet ojigeBtruuptu inouweu
niet een hoogst ernstig geltuit een litura at*ud te
iloudt je nnnd," antwoordde Loos, die veel
poida had op de broekjes," zooalfl hyde jourere
wakker* noemde, iniMr, daar hy toch goedaurdig
\VM, wel eens geplaagd werd altijd £*uluno;
h» 't «elf wilde. Stil (wieblieft!"
Kojiigu oogeiiblikkou tilto. Toen plaagde er
weer een:
Deuk je soms dat Jixns do Kluiver in die
Luvizen zul bijten? Nee, Loosje, met die leolijfce
krijjj je /e toch nirt."
Die- ajiot ging Luug te ver: hij hiuld even op
met strijken, hief het hoofd op en noidümet t
moeit bedenkelük gelaat diit hy kou touiien:
.Niet verder hoor, ik waarschuw je, apenkind!
Zeg nog eens wat vaa die laarzeii ! Weet je wel
vau wien ze zjjii?"
rNee Loos," autwoorddcn een twintig stemmen
iiieuwsgiei-ig of quasi-nieuwsgierig. Voor je
eigen ruiitetioko beentjes," plaugdu er een. Een
paar Xondngsche betieuetjei vuor Jiiuaie," spotte
een ander.
llaha! Loos zou ze door een enkel woord den
mond snoiTon, verpletteren l Er was dun nok iuU
triomfiiiits in zijn blik en ietïthentraah iu zijn
houding, toen hy zeide:
yV'an den lui'nt!"
l>e yriiK^jes hadden het hart niof, dut ze wu(?r
met die laurzen spotten: daarvoor kendeu ij Loos
te goed. M mr. . . .'' boguu een kiuueraad, diu 't
dichtst bij h'-m atond en dus wat zacht kon
spreken, voorzichtig en eerbiedig, maar, hoe kom
j\l d*u aan die .... dieë.... ?"
Toen nntwoordde Loos gewichtig, langzaam en
mot den klemtoon op elk woord: Ik beu oppasser
geworden vu H den fui'nt!"
Daarna kleedde hij zich, trok een paar
onberispelyk witte haudachoenen win, liet zich donr
twee broekjes" netjes ufborsteleu, wreef met zijn
witten zakdoek nog eens over de bewuste laarzen
en ging met deze, ornatig alsof hij den luitenant
Zelven gekwetst uit het slaggewoel droeg, naar
z'n lieer."
.Op zo, op zü, asjeblieft;' riep hy, n'k heb geen
tijd; op zij, ik moet naar m 'n heer toe!"
Loos was vroeger milicien geweest Later vrijwil
lig in dienst gekoiuen,had hy 't nooit zoover gebracht
dat hy een graad bekleedde. Een onderofficier zat.
kurassier» gevechten dan n rapport te moeten
schrijven. Kuil ofiicier, die veel met hom op had
om z\jn nrthfid, plichtsbetrncliting, flink mdituir
voorkomen, had getracht hem wat verder, mis
schien ot-ns tut onderofficier, t« brengen. l)anrom
Imd Loos i» 't vooruitzicht van brigadier te wor
den, mede instructie .moeten geven en op zekeren
morgen had men hem kunucn zien stnan, om
ringd van acht rekruten waarmede hij theorie"
hielcl :
Jij, Lautsma; wat doe je als je je meerdere
saluccron moet enne.... je hebt, wil 'k maar 'na ver
onderstellen, een sigaar in je hoofd?"
Dan «eein ik 'm d'r urt.'
Heel goed! 'Ziehier!" Laiitsraa kreeg een
houtje om evenals een sigaar in /,ijn moud te
steken. . Nou bt-n ik de ritmcestur, vat je?
Ga me nu voorby, breng mij 't militair saluut ?
stilstaan, jullie, voor den d ... r! en werk met
je sigaar zooals ''teen rechtgeaard huzaar
botaanit. Zoo! heel goed zoo! Nog eens ... zoo!
En nu jullie ook, achter elkaar. -Steekt sigaren
op, ezel»! Zoo!"
Loos vergadert z'n leerlingen weer om zich.
Voordracht: Als je nou je superieuren op de
kleine steentjes ourmout heb jij die wel eens
gezien, I)rentsehe turfvreter, kleine steentjes
budoel ik ? Zoo ! dat is je ook maar geraden
nou, dan ga je subiet uit den weg begrepen! Je
giiat, op du keien loopen, jo salueert en je ziet
nftj-bij je meerdere hop is - 't ook weer,
Liütsiua 'f"
Krijgshaftig in 't aangezicht", voltooit Lantsma
op vreosachtigen rekrutetoon.
Juist. Kijk ju et-ua ?ki'ijgi'hiiftig, leclHki-rt!
Zoo, best! Opletten! Eii as ^o op do klinkers
f eti dnine tegenkomt dat wil ?fuggon niet Van
die lui van jullie slag, itiuar rf<'Mi>, begrepen!
(liimcs, voel je! dan doe je not as bij je
«Hpoiieuron, dan ga jo zelf* van drj kleine stiM-ntjr-A af,
bodoel ik. Dames laat je nooit op do. keii;n
loopen, want duai' kuunen ze niet tegen,
bu?giyien!"
En zoo ging de los voort. Maar als Loos zelf
de leerling wss, dan was hij gedurende de les
Vuel zenuwachtiger dan, een rekruut die voor 't
eerst in 't vuur moec en toon gijn ?luurmeestdr'
hem er ootiige malen op betrnpt )>ad, dat hij een
kaart ondersteboven vont- xicii.liad liggen, tot-n
liaJ Inj hom gezegd: 't Is nu good oo, Loos,
jn bent een kranige kurol, ik zal ju nooit weer
niwt papier en pou lastig vallen, wil je m'n
opp.isger worden?
Toen was. Loos opgesprongen en bad in 't
eerst uiers kunnen z--;gen van blijdtiuhiip, ge
lachen en half geschreid had ie, en teen hij weer
wat tot bezinning was gekomeu had hij gexegd:
Ik dank den lui'ut wel voor de.. ,. hm! lessen,
die u me gegeven hebt, ik hoop, d;vt.. .hm!...
dat u er nog lang getuige van muogt zijn en...
int ik, uu ik uw oppasser gcwurduu beu......
k zal mijn best doen, lui'ut." ?
Ja dat geloof ik ook ?wel," antwoordde lui
tenant de Furtou; alleen is 't jammer dat je
nu geen rekruten meer drillen zult," voegde hij
er mcheiid by.
Loos had zyu ideaal bereikt: huzaar te ziin en
. oppasser van den lui'nt! Ulij kende «on ambacht
Biind was hij; hu had op zijn dorp in Friesland
kunnen gaan werken, duar woonde ook can oude
tuut;', van wen hij nng oen aardig dui'je kon
erven en die hem by haar leven een niet onaan
zienlijk i-ommoije 'sjanrs uitkeerde. Maar niets
ter wereld, zoo meende hy, kou ia staat zijit, hem
zyu goliofkoosden. militairen dienst, te doen ver
laten «u vooral niet het standpunt dat hy nu
inham. Iu do verhouding van coii jong officier,
als do Fprton was, tot zijn oppasser, ligt ieta
eigonixardiga, dat men -zich moeilijk kan
vóórstollen, als men 't niet van nabij goziou of onder
vonden heefr. Die verhouding moot in -de eerste
phmtH zijn die van soldaat tot luitenant, maar ook
U'ii andere diu van lijf bedieude tot heer". De
jonge officier heeft soms veel aotèii op zyn zang;
li ij kan zich op zijn kamer niet te veel genetiren; ?
dp oppasser Krijgt onwillekeurig wel eens een
dinpnn blik in t meer intieme leven van zijn
heer", 9oma moer dan wel precies met de eischen
der militaire wetteu is overeen te brengen. Voor
zoo'n man is 't een kunst om iüallo omstandig
heden geen streep to verliezen van den afstand,
. die hem van den officier scheidt, zelfs niet na
eonigs jaren en toch in alles een trouw dienaar
te zyn, iu alles waarin 'tuoodiii; ia en verlangd
wordt. Die kunst na verstond Loos bijzonder
goed en luitenant de Porton bemerkte dnn nok
reeds spoedig, dat h\j iu hem een goede keuze
gedaan bad.
Ah Loos 's morgens te zes uur precies op de
deur der slaapkamer van zy'u heer klopt, dan
krijgt hy, zelfs na dat eenigo malen herhaald te
hebben, geen ander antwoord dan enkele onver
staanbare geluiden. De luin't is zeker wat laat
thuis gukomeii, dunkt Loos dan; dan doet hy de
deur open en schudt zyu heer vrij «tizacht by den
arm: Rlyuhec'r, zeg uur, u moet opstaan."
Hoe! /es uur u moot .op. Loop
naar de inuun!" Loos l«i»t zich niet bepraten,
wordt ook niet boos of zenuwachtig, reucnoert
intutiBchon 01 ophoudelgk door, zet de thee, wascht
handeuhofiicn, borstelt on poetst, maar stot-di
pratende, nocdat 't de Porton oiHuognlijk i.i eon
oog dicht te doon. Dan gaat liij zitten n;ni de
h «If geopende deur der slaa|>kara*r en terwijl hij
een knoop aan een jas zet, begint hy' tot wijn! eer
juist te praten als een moeder tot oen luien
jougeu die uaar school moot, ,.Ja maar", ?/.< gt
de Porton luitenant Urunts zal den staldienst
wel wanrnemen, als ik er niet ben." ,,Ni'e, nee,
dut kan niet," antwoordt Loos, want luitenant
Hifwitu inoi't a in .half acht op het rapport /ijn."
LOOB kent de ciders van een geheeie week uit
zijn hoofd. En nu asjeblieft, mynhoer," zo^t hij,
nis do knoop er aan zit en dun begint hij zulke
energieke on doeltreffende mantre^èien te ueni-u,
dat do luitenant behoorly'k op zya tijd is, wuur
hij wozou mtet.
De Forton wns eon joiiginennfh, dia weinig of
geen xorgen had, of 't zou hebben moeten xijn
?ver 't feit, dut hij meende een dag minder aan
genaam doorgebracht te hebben duüwel mcgelyk
was. Hij was volstrekt niet een doordraaier ui'los
bol, nuuir had tot levensmotto gekozen: besteed
den ty'd met .in elk oogenblik zooveol t(- genii!<en
als met plicht en geweten in overeen te brengen.
lly had fortuin; zijn moeder en zuster woonden
op een groot lumU'óed in verijsel, dat eenmaal
zijn eigendom zou worden. Hij was weinig op
zijn kiiuier: studeereii diiuroun zou hij lutxr
wel beginnen, maar in de lente mout men
profiteortm van 't mooie weer en daar hij nog in
zijn lente was en hij van n! het aehoone dat die
goede tyd meehrntfit, in een stad als den Haag
ten iniiiate, weinig op zijn kamer vond, zoo ilruog
hij tevens weinig Korg voor zijn huishoudelijke
zakfii, als men 't een huixlioudcn noemen wilde
dat van do Fort on! Als y.ijne moeder of /ustor
op zy'ne kamer gekomen waren, dan luidden zy
er zicli bepaald ann geërgerd dat hij zulke slechte
thee dronk, dat achttien zijden dassen, waarvan
sommige nooit gedragen, op n tafel slingerden
en ook dut er veel te veel stof pp zijn boeken
lag. En wat de behandeling van zijn toilet betrof,
hóe t i ré, ii quatre pingles hij er zelf altyd uit
zag, daarover zouden zij bepaald verontwaardigd
de handen hebben ineengeslagen. Maar toen Loos
eonige weken oppasser was PU een dieperen blik
dan voorh.wn in mijnheers leefwijze on rovrende
goederen ha<l gekregen, toeu kwam 't de Forton
soms voor, als waarde er van tijd tot tijd eim
zorgzaniümoederlijke huud rond eu al ditcht hij
er eerst niet aan, later begreep hij wel zeergoeJ,
dut die httiut de hand van Li/os moest wezen.
Loos deed evenwel eerst een belangrijke schrede
voorwaarts, wat z|jii bekwiianihedeu nis bediende be'
trof, toen hij korten tijd nadat bij oppasser was ge
worden met den luitenant'naar ,,de Kami)"
Sln8Daar mout een oppasser in df> tent van Kijn heer on- l
grveor meid-huishoudster zijn en zij die voor de j
algumeenu oflicierstafel zijn aangewezen, moeten
dienen kunnen als de lio«t« Jan of huisknecht.
Laten wij eens eveu zien, lióe Loo? 't daar maakte.
't Was op een ochtend omstreeks een uur of
acht, dat in de rijen dei' otlicierstentsn alle op- j
passers druk bezig waren om alles in orde te
hrengon tegen straks als hun hoeren terug zou
den Komen. Driu stonden er dicht bij de
F<jrtou's tent to poetsen.
Valt er nog al wat af Loos, bij jou heer ?"
vnuigdo er een.
Ju wel," antwoordde Loos'kortaf.
Hij heit" zi', hé?" hernam de vrager.
Nou, kijk er 'm naar al die kurken die voor
z'n tent liggen," inponde een ander.
Gaat dat jou ieU aan?" zcide Loos barsch.
Nee Loos ...."
Nou, houd je mond dan over dingen die je
niet raken. Hinderen jo die kurken, Piet?Had
je maar last van de nempagne, die er ouder heeft
gezeten hé? Kale..."
_Aoh od!" zuchtte Piet, terwijl hij kleurde.
Wat scheelt je V"
/"g je dut aspreH, Loos ?"
Aspres? Wis en waarachtig niet. Wat is er
dun?'
pOwh... ik mflft lao rrljivillifi van mijn
trnktMixuit laten kortf.ii, heelt d.» ntnice-itfr gi'üejfd ....
Eu nu i-i mün meid y.ii'k gewonlfn ,..'."
Zou ze fiif.-ii kurk bwtonV" vraagdi.' do andere
kuinuniiid. die uit t zeer lijn voelde.
..Dat lilosj ? niet /e^en. schol:'," kwam Loos
i.Tiibtijf i.'ii tot u lult' htehend: ..Piet is een arme
stiunport; lu' l'ifl? ?- Vi'i't"! van avond w-nt in d.'
Ktintpütranl: we gi'ven je (.-en rent dn man: je
Ih'iit ii)i-'.-:i.'hii n en-(jeweel wel Lsroppijj,"
Och, si,.k!" zei l'i.t, (Iviuiiito 2it;h cüiisklapüo:u
en iriug de leut' binnen.
Kolt iliiai'oji k'.Vinn I.PÓ-; bij hem. .jlieiy' Keide
hij, hier heb je 'n gulden; imvir je lunidtjo mond
hoorl"
Eenige ooiimiMikken luh-r znten een tiental
jouge liflieier»!! in en voor de tuut «inde Forton
,i:i 11 du onlbrjttiil'el.
Je moet ge/>!i hier drinken uls jo kiiUürig.xyt,''
biV'.ve^t'do er eeji. ?
Ik zeg niet dat jij knttorig b«it,'' antwoordde
de :t:ingi'spruki>nc met half <*esl.> ;erj oogen.
Allemiial nwjsejis!" .bewt««iya- een nnder. je
moet goed eten."
Noen, juist niet ctert!'' gnf weer ren ander tot.
rand. Huid eens *at lambiok Loos.'' Loos
die mot ern servo* ovor aijn arm aehter don stoel
zijns hütfrs stomf, vgldue<l uogenblik^Jlyk aan dit
bevel en kw*m weldra mot een met schuim ge
kroond i»l>n tenig.
/o» >ins, Loost," vraagde de dorstige, wat
moet j« gutiruiken tngon _zoo'n dorst" eti KOO'II
hoofdpijn" en zoo'n ... pu! warmte.,." Eu toon
Loos aarzelde niet. antwoorden, daar hij vreesde
niet curliiedig genoeg te zullen zijn, nla hij hardop
nnar mijnheer* toestand roaddo, volgde do order:
Loos, haal wat voor my', dat niooogenblikkelijk
beter maakt; alla, gauw wat! Den je nog met.
weg ... y Loos vloog, henen, naar de cantine.
Weldra .kwam hij met vmr dikke esschen terug.
Wat heb jo meegebracht, Loos? Laat eens
kijken."
Loos zette de flusschen champagne op tafel.
.Seiupauje, lui'ut. Ik meende dat de lui'nt.,.."
Verder zei hij niets; maar by zich zei ven dacht
hij: wat door oompugiiüis gekomen, moet je met
Sempanie koeren. .
Urr!" rilde do patiënt; gauw weg met dat
Vocht-,., gauw!"
U'y'nwijn," raadde er een. Met groene gla
zen," zeide een ander. Iioos ging wuer weg
met de llcsschen om rynwy'n te halen.
Onderwegkwam hy oen oollngn tegen. Zag eens, mottig»..
Wat is «r Lnus?" vraagde do krijgsman met
merkbare leekenen" in zyn' signalement,
Jo moet me eens uit den nood heiben; /.o stu
ren mij duur om groene glazen. Die heb ik nog
nooit beleefd, zoo oud als ik ben. Houden 20 my'
voor don g«k of...?"
Nee, nee," lachte de ander en hy verklaarde
hem 't raadsel.
'Toen Loos met den rijnwijn, en de groene gla
zen 'terugkeerde, toen kon hrj niet nalaten deze
laatste telkens te bekijken. Wat verzinnen ze al
niet!"'kwam hy in zich zelven. Wie weet wal die
dingen wel -kosteul Veruculd je, als ik 's ochtends
mijn tikkertje klare voor do soep eens uit eeu
groen glai... haha!'(
Toen Loos de gele flessen en met du groene
glazen op tafel zette, t o* n. verdween juist de
dorstige luitenant in zijn tent. Loos wist zich
eveu uit de voeten te makeu, haaldu yskoud
water uit den put en gin,/ er mede iu do
tent van den lüder. Lui nt," zeide Loos
zachtjes tot den jongen patiënt, die zoo pas de
ntt-rrutjes had guRntgcii, laat ik u eens helpen.
Doe uw, stropdas los zoo! Steek hier uw
hoofd eens in zoo! Uly'f nu niet langer in
deze waruie te:it, Keem uw pet iu uw hand
en loop wacht eens, 't is Nourdewind dien
kant op, juist iu de direksje vau 't Noorden, en
ga oen uurtje ginds boven op dien berg zitten,
altijd in de direknje, begrijpt u !! pEu do luite
nant gehoorzaamde en zcido 's middags tot de
Forton: Welk een juweel van «eu oppasser
heb jij!"
In da Kamp" oppasser te zyu van den
luitenant was een nieuwtje voor Loos, anders
nitVt. Maar nu had er iet» plaats dat van veel
meer^ gewicht was voor 't mans volgttiid leven.
De Porton had n.l. 11 dagen verlof bekomen eu
teven» weten te bewerken, dat ook Loos voor
dien tijd dezelfde gunst ganoot. 'Weldra toog
? Ie luitenant naar - zijn heerlijkheid in Overijael
«?n znn oppasser en twee paarden giligcn mede.
Als Loos nu nog (.vin vertelt v«n wat hij dnar
vond! 't Wan «eu echte heerlykheid, zegt hy
dan, net a.-i iu 't van de familie vau den luitenant
verwacht had : Vier peenlen, etn b'rnes, een freule,
drie meiden, twea knechts, alle dag wijn eu zoo
naar veuuiit.
(Wordt
Allerlei.
BH tentoonstelling van kunstwerken door
vrouwen vervaardigd, iu do kunstzaal van hut
l'iuutuue-Pauorama opge.-teld, onderscheidt zich
iu duzu van hot geen iinduis tentoonstellingen van
dauicswtrkin govvuoiilijk opleveren, dat hier
iiidci-dua.l kuustwerkou te ziou zy'n en niet anders.
V uiidaui1 ook dat het geheel niet onwaardig was
tj woriLm opgeluisterd door werken nis diu van
mej. Tlierèso SchwarUe (Portret van prol'.
lliirtiiitf, Pleuntje eiiü.), Mevr. Uouner (Ue
jtiHtu tijd, drie poesjes die niet eeu oude pendule
Mjelen, jacht iu t buscli, enz.), Mevrouw Mesdag,
(Vötfiitjöui JJreutlie) Mej, Hoozeuboom,
(Kouskleurige pioenen,) eu Alevmuw Stracké(een
dritliil uitstekende beeld iiuuwwerken.) De 13!)
nummers van d«u catalogus bavatten ook na deae
tfruote iiuuicti nog veel verdienstelijke, Rozen en
Millevt-u, vau uiej. I la Molyu. Op#ij:iaftde
ei.'U'len, van mej. Louiaa vau der Beek. Ken
kinderkopje, van mej. Louise Gi;übe.
urfctbiadereu, iu de toast uJüjjeiyku gamme van warme
kleureu, vau uiej. -U. van lluuru. Drie Uiuku
poitrtttuu van m»!j. Wiilly Mutsen voort*bloemen
u'j kweeperen by manden vol. Zes schilderstuk ken
waarouder zeer verdiemtolyku Wciieu ingezonden
door leerlingen vau de industnescliool voor
meisjes alhier.
Ter gelegenheid vau de tentoonstelling mede een
enkel wourd over dn verandering iu hot Panorania
zelf gelji-uuht. De gelieele «Hiie heifr, van het
huis van Ck'ef liukvuui, is opnieuw geschilderd.
Al wal oiijvetioi.ublu" wae, Keuun en hare benden,
ue spaanM-he. reuzen met den vrachtwagen, het
zwevende p.iard over do teuteu, de cai tonnen
lijkeu tida den boom, en zooveel meer, ia ver
dwenen, een fr.iai helder stuk landschap met
mituuilyke Jigureu is er voor in plaats* gi-itunieu
en ia verwonderlijk goed i» harmonie gebracht
met wat er overblijft van het vroegere, het bran
dende huis, de party van het ezeltje en die van
het hu U vuu Cieei'. /uo als bet tbaus is kan
het Panorama, gerust de vergelykiug met , de
buato iu 011» land doorstaan en is eeu veruieuwd
bezoek ten volle waardig,
IleCumissievanDeheeroverdcSpeeltuinenbrengt
ter kennis dat de opening vau deu Speeltuin No. l
(Weteringschans) op l Mei, en vau den Speeltuin
No. 2 (Maruixpleio) op 2 Mei, dei namiddags ten
uur zal geschieden.
Gymnastiek-gezelschappen, hoofden van
bizondcre scholen of part icuiieren die op uren waarop
de tuinen vuor leerlingen der scholen Ie en 2e
kla-ae gesloten ziju, van de tuinen gebruik
wenschen te waken, gelieven zich tot de commissie
te wenden, 18 Constanrijn Uuijgenstraat. Des
Woensdag* en Zaterdags van '2 tot 4 uur des
uamiddagti is JotuijiXo, l (Weteringschans)geopend
voor de kinderen van begunstigers die-/.2.5u of
meer janriviks voor lint onderhoud der tuinen
bijdracfen. De Hoer J. Hijucr, Directeur en tevens
Gymnastiek-Oiiderwy'zer, is mef. het toezicht be
last,
Op Dinsdag 25 April 18vS2, z;il ten vuordeulo
vau de Speelluincu, in het gebouw van De Vrije
fjemeentt;" .We-tciringïchans, V avonds 8 uur, eeu
Soiree variée plaats hebben waarvoor onderschei
den personen van naam op het gebied
v;iirletteren en kunst hunne medewerking belangeloos
hebben toegezegd. Toegsiugsfcaarten ft / l zijn by
.do voornaamste boekhandelaars verkrijgbaar.
Dezer dagen zal door den Heer Dauiel de
Lange een openbare les gc-houden worden met
loerliBgeu van jL'mneenfesc!i'>lon waar de
znnjjmethoae Galin-Paris-Chevêgevolgd wordt. lly
de Heereu W. H. de Groot Hz. Binnenkant 39
en P. van Witsen Anj elierstraat 155 zijn voor
belangstellenden kosteloos toegangsbewijzen (ver
krijgbaar.
Van de bekende echo op Muidei berg, woarby
het geluid met een geestenstem uit den grond
Hclujut terug te komen, geeft de heer Logeman
in een kleine brochure do Echo op de Hofstede
llustryk" eeue beschry ving mot verklaring, die do
belangstelling in het merkwaardig verschijnsel nog
verhoogen zal.
Onder voorzitterschap van de Worshipfnl
Company of ShipwrighU, zrtl in Mei te Londen eene
internationale tentoonstelling van modellen, plan
nen, euz. van schepen en vaartuigen gebonden
worden. De commissie voor de. Nederlaudache
afdeeling heeft nog buiten mededinging een natio
naal Nedorlandacho inzending aau het programma
toegevoegd, waaromtrent inlichtingen te
verkrygou zyn by den heer C. H. Holst, secretaris, Van
Eer Takstraat te Kotter dam.
Bet programma is verzonden van de Geschied
kundig-O ver y»selsche Tentoonstelling in Augustus
en September 1882 in Zwolle te houden.
Bydraffen worden ingewacht voor de volgende rubrieken:
I. Geschiedenis vau den bodem; 2.
Plutsbesckryving; 3. Rlgeering (Insignia, kleederdrachten,
ondersohëdingsteekenen van regenten.
Gemeentelyk-zilverwerk); 4, Rechtswezen; 5. Krjjgswwen;
6, Kerk (Byzonder^de Broeden dei gemeenen
levens eu de Klootmvfceenigiug te Windesheim
betreffende): 7. Armwwten en liefdadige instel
lingen; 9. Kunsten en Wetenschappen
(Overy'ssoUdhe métaters, Anna tfie Boecop, Avercwnp,
Terborg. ten Oever, W*nis% Deventer Athenaeum
en Latunsche scholen); 9. Handel en nijverheid;
10. Geslacht-, wapen- en legelkunde; 11.
Munlen ptnningkunde; 12, Zeden en gewoonten; 13.
Historieplaten en portretten. Opgaven worden
ingewacht bfl en iwiohtingwi verstrekt door den
?eoreUrit, den hè* K. A. Dttaut, te Zwvlla.
In het Roit. Nll schryft de heer J. J. A.
Goeverneur het volgende:
In uw Rolterdamsch Nieuwsblad van 7 April,
geeft gy verslag van een bezoek, waartoe Multatuh
gcdwougen werd. Wat stelde hl) zich daar «onbe
schoft" aan! 't Was beneden alle kritiek.
Maar toch kan de arme man ook beleefde buien
hebben! eu daar heb ik de ondervinding van gehad,
Hij had bier ter stede een lezing gehouden die
ik wegens ongesteldheid niet büwouen kon. Daar
ik 't in vele opzichten met M. niet eens was,
voelde ik daar misschien ook weinig lust toa.
Maar den volgenden morgen prof. M zat,
meen ik, by my' komt daar, en ik woonde
althans een kwartier buiten de stad, een knecht
uit de Doelen op my'n kamer en vraagt, of
my'nheor Donwes Decker my dien avond tegen zes
uur ook oen kwartie; tje belet zou doen. Wat ik
vreemd ophoorde. Natuurlijk sou ik mijnheer
D. D. met groot geuoegan ontvangen.
En dien avond een kwartier zelfs vóór zijn
tijd en daar zaten nog twee goede vrienden,
beiden aorainces, do gebroeders Gr., die echter
spoedig opstapten, bij my, stond de man, dien
ik nog nooit gezien had, werkelijk voor my. Zjjn
open eerlijk oog beviel my en ik stak hem ter
stond vriuudfcliappelyk de hand toe, gehjkhy'dnt
my°deed. DddeiA zei ik hem, dat ik niet gelyk
met hem dacht, hoewel ons denkou misschien in
den grond toch op hetzelfde neerkwam, en hy
zeide, dit zeer goed te kunnen begrepen, daar
bij het povoelen van anderen, inits oprecht,
gaarne eerbiedigen wou.
lly vertelde my nu het een en ander uit zyn
leven, dat ik hier niut behoef mee to deden, en
bleef hf/ onder een glas water by my tot
half negen althuns, toen hij my, daar ik moe
was, zelf naar mijne slaapkamer leidde en ver
trok.
Zoo onbeleefd, zoo onheusch heeft de denker
zich büm>i gedragen
Eu korten tijd later zond hij ruij al zyne
werpresent, en toen hy naar Seu-Ingelsheim
kon
verhuifd was, ontving ik van hem Je dringende
uituoodiging om eeno zomerraaand by hem te ko
men doorbrengen, waar zynu vrouw goed voor
my zorgen zou. Als ik tegen de reis oj zag, won
by zelf my van Arnhem of den zioods vau hier
komen of laten afhalen.
Nu de laatste maanden heb ik pe«n brieven
van hem gehad, want hy schreef my, druk aan
den arbeid te willen gaan.
Meer heb ik bier vooreerst niet'by te voegen.
Zoo by u eeiie lyst ter inteekeuing ligt, noteer
mij dan voor vijf gulden, 'k Zou vijftig geven,
juoar ben zelf niet ryk."
Een moderne fïaldmo. In een dorp in dro om
trek van Baltimore werden onlnngs uit eeu .5tal
een aantal ganzen gestolen. De wgenaar ver
klaarde aan den vrederechter dat zijn buurman
de dief was, en toen mun den stal van den ver
dachte onderzocht, werden de ganzen daar dan
ook gevonden, iu gezelschap van een menijte
anderen, diu den dief werkelijk tot-behoorden.
Hoi'wel alle omstandigheden dus tegen h#m ge
tuigden, bleef de auhelm hardnekkig i-.ijn onschuld
volhouden, en beweren dnt nl de dieren zijn wet
tig <rij;eudom waren. En daar was weinig tegen
te zeggen, want al de ganzen geleken sprekend
op elkander. In groote verlegenheid fronste de
rechter bet voorhoofd. Maar, daar kry'gt hij plot
seling ven inval, een heerlyken inval! Ilijla.it
al de ganzen naar buiten jagen en beveelt dnt
de staldeur van den bestolene open gelaten motjt
worden. Dit geschiedt, en ziedaar! Een gedeelte
van het gaozenheir zet zich terstond in beweging
eu marcheert,' door de achtbare Jury gevolgd,
rechtstreeks naar de deur der lang ontbeerde
woning, raet luid gesnator de oude huisgoden be
groetend. Nu hielp den dief geen ontkennen
meer; zyu schuld wa3 zonneklaar bewezen.
De ganzcnoorlog. Een historische merkwaar
digheid is de zevenjarige zoogenaamde
ganzenoorlog m de Wurtembergsche stad acknang. In
het jaar 1007 verboden raad en gerecht aan de
bewoners het houden van ganzen, omdat deze
dieren op het bouwland te veel schade aanricht
ten. De vrouwen smeekten den. in 1610 aldaar
aanwezigen hertog Johau Frederik om het ver
bod te doen opheffen, omdat zy gebrek kregen
aan beddeveereu eu geen raad meer wisten. Wel
kregen zy guostig bescheid, maar de stedelijke
regeering gaf daaraan niet terstond gehoor en
Het zelfs de aanvoersters der vrouwen, die na
'shertogs toestemming op haar recht bestemden, iu
hechtenis nemen. Eindelijk, na herhaalde
vergeefache pogingen, werdeu (Je gevangen vrou
wen in 1G12 op hoog bevel ju vryheid gesteld eu
de stad ontving een Ganzenvorordenihg", dje
stipt nageleefd moest worden.
3Iet gelifte munt brtaild-. Hy gelegenheid dat
in het engeUche Hoojjurhuis eens een i,biU"werd
voorgesteld, die aan de streng kt-rfcelijko. partij
zeer onaangenaam wa3, verrees do beroemde
Atterbury, .bi»*chop vau Uochoster, van zyn zetel
urn haur te bestrydeu; hy eindigde zijn harts
tochtelijke rede met de volgende woorden: Zon
is dan nu vervuld wat ik in onze zitting van ver
leden jaar re*ds hsb voorsppltl, >«n dnt toen
nietviaiul wilde gelooven: de slag tegen de kerk ge
richt, is gevallen en -ik betreur bet diep, dat ik
zulk een goed profeet ben geweest."
»iet minder heftig was net antwoord van de
tegenpartij; zij bestreed de bewering dat die
bill" de kerk zou benadeelen en riep den bis
schop, by monde van haar leader", Lord
CouingHby, de hittere woorden too: De eerwaarde
bisschop verklaart zich zelven voor een profeet.
Dat zy zool Wy kunnen hem echter met geen
anderen profeet vergeleken, dan met tien razenden
Bilram, die door zijn ezel werd tegengesproken
en berispt." Een goedkeurend gemompel werd in
het Huis vernomen en de edele Lord, niet weinig
gestreeld door het succes van zy'n .bon mot",
ging met een zegevierend lachje weer zitten. Daar
stond Atterbury nogmaals op en gaf op kalm en
toon ten antwoord: Nu de edele en doorluchtige.
Lord zulk een groote overeenkomst heeft gezien
tusschen nijp wijze van redeneeren en die van
Bileam, zal ik my dienen téschikken in het feit,
dat ik by dien profeet vergeleken word. Maar
nu weet ik niet recht wat ik inet den tweeden
persoon r«n die vergelijking aan moec vangen.
De edele Lord i* de eemge, die mij -tegengesproken
en berispt" heeft; dus zal -htjeelf Hi« tweede per
soon moeten voorstellen l"
Onder luid en algemeen gelach ging de ondeu
gende bisschop weer zitten, tevreden dat bij
Coningsby'i scherpen iet oo diens eigen hoofd
had doen neerkomen. ,
In een bijeenkomst van vervelende, pedante
universiteitsprofessoren, ten huize van Chateau
briand, citeerde iemand een regel Van Lafoutaine:
-L'ennui naquit un jour deTnnifonnité."
Mevrouw Chateaubriand herbaalde dien regel,
maar versprak zich opzettelijk en »ei:
L'onuiut Doquit un jour de l'universite,"
,7. F. BWEELOtOK."
i» Rtdtttturt*
Ten zeenta heb ik n^j geërgerd or«r een «tukje,
ToorVom»nde in uw geacht w««kbl«d T*O 9 April.
Ik bodoel don aanval TUI ««n oud ?todaut op d« to
geron nitroariog.TBn .L* duBBMkmd**Mutv.J»uiUi*.n
door ik*t 8tud..Mu^ekg.s, Bwtriinok. Indi»n
luk goede arframvuten b«d te b«rdo gobnoht om voor»
ingeaomenheid te rorwotltua tegen do mot zooree!
of«rleg berMmde pUttnan TUI hst boitnur, dan »ou ik »r
vrede m«<l« hebben. Dit i« bolt» niet lut guval. HH,
de mazi«kll«fh«bb«r, heeft bat werk te Ftrtyt gehoord.
en obchoon de *tl» ttkoont mrJudiin on de mtttttrlijkt
initrnmmtttit «ija weten*oh«ppeli)k oor -Un Seersto
*?trceld hebben, moent hy bot toch ongetcblkt U rindi n,
omdkt, (let wel), omdat de F»u»t TerJuemd wordt in
pltaU Tin gered, looal» by Ooethe,
HeerlHk on prtclitlg »rgnmontl
Doch luinter! De vele «choono meloJién ea
m«c»terl(jko fautramonUUe kunnen er niet raee doi>r', ?!> in den
tekat (volgen* botu de hoofdzutk van een
muniekwork). woorden ilt B»t»n McpbUto etc. voorkomen.
Nog moor verwondert bot dien ond'itpdont, dat do
heer Dan. de L«ngo ali dircctuur zal optreden, omdat
hy horhaaldo laaien i\jn afkeuring hooft V) koonon
g»goven .ra»" de wrken vtn IlerUoz.
Zoover ik weet hoeft il» hoor Dm. de LiDfjo T.H h
nooit uitgelaten orcr L» damnation de Fnnit, ta fcthtlr»
dat, noytn iry jtiHttfr<lannn«rg nooit i eti nitiivt liuamn»
£r 7-ü» sommigo men»uhen die tegen nlle* ban oppositie
?linKcren, al kunnen tf zolf niota Vi-rl»:torcn. Qoed. dit
la mogelijk, maar laat hot dan tea niinnte eeu gryrom't
opjiosttie t\ja.
IV ?>«. Dr.
Biogfrie.1 Mol.Ifr,
Lid T. h. BtuJ. Maz. Ooi. J. P. Swcclinck.
Hierop antwoordt do ondntadent het volgende:
.Hot spjjt my zeer, dat mün welgemeend Btukjo eon
i lid van .J. P. fSirretlurk" govrgerd heeft. Met hei
ncurvJven van dat ktukje toch hob ik go*n anJtro bedoeling
golind, (lau hot bestuur van cenoemj Kt'Zülai-lnp na» ie
radon, eon by hut fooat buter p»H»t-ml toonRodicbt-ilan
Ln damnation <Si t'untt uit to Toeren. Kan monanndiea
rand »;oen (jclioor govon hnvwel ik niet cou weten
waarom niut, want er i» nog geen etikele ropetitie ge
bonden of moont men dat niet to ntoettn doen, bet
zij zon; miar ik vtior lu^j uioon, behouden» alle tcrbied
Ti.or do kuiistkcimis vau den hmr SiuyCtiod Mulder on
TOOI- de mut zooveel overleg huraaraile plannen van bet
bB»lnur," in da gegoven oujgtsixtlyhcdcn mijne afkeu
ring van La dammition Ji Funtt bexliat 'M moeten
(Du heor Muljer schynt ilch te verwonderen, dst ik
ZOR .afkonrins t na ictn"; op mijn beurt vonronder ik
mij ovor zijno uitJrukkiaffen watonnfh»piic-lyk aar" en
Uot .hllngcron v»n Ro^rouÜe oppositie".)
Wanneer mea by een of an^pr feest de knnat to pM
hrengt, iliont 7^ innvetl mogelijk in overpcnntproniiijR
mot dat feeat ^obnrht te worden. Bij do nitvooring v»n
voc»le muziek derhalvo dient men een muziekstuk te
kiezen, welks woorden nipt ia strijil zyn met den «*rd
vin hflt te vi«reu feest. Dasr nn de strekV:ng v»n La
l>amtmlian de Fntist i», dat het dtrcven ns'»r kennis en
waarheid niet ton goode maar ten kwade leidt, noemde
l ik dut mnzifrkütuk oiiRoschikt om uitgevoerd téwurdon
op otn feest ter eer* der wotennchap.
Do heer SI. nchynt echter die meening niet toege
daan to zyn. Volgens hem komt het er mindor op a»n,
vat gezongen wordt, als hut maar goed klinkt. HJj
schünt den regel te huldigen: Tiint rr qui rit trap nt
JKHI- ilff dit, nn Ie rliante. Hij z»l er dns g«en
b«zwair in zien, bij een treurige plechtigheid de ode Au
ilie Frriittt en h() oen vrpugdefeest een trenrzang t
laten uitvoeren. Hij vindt das ook het Terh»«J ni»t
b«luctioljjk, dat drie Jonge dames haren vader op den
morden van zyn vcrjaarft-cst kwamen verrassen mot
Uet trio uit De Toovcrflnit:
Stirb, t'ngthear, durch nnnrèMicht t
en dat de leden van het B. C. zangkoor eener
kleineKi'tueente hioi te lande, den pastoor eeno serenade kren
gende, htm het sehoone qiurtet van Spuhr toezongen:
lm Arm der Liebo robt sich'a wohl!
want, Tttf do beet BI., do tekst f* niet de hoofdzaak,
en do hier bedoelde muziek vau Mozart en van Bpuhr
bevat srhoo.no raelodieüa"
Ei-u dürgul^ka rodeneering bad ik niet venraeht van
een Iloztinzoon, eea koorknaap in het ryk der idealen.
.J. P. SWEELINCK. "
L o Va Hi natten d e f au 1 1,
van Heotor Bcrliox.
In nw blad van Zondag O April 1883 schrijft een
ondstuJent, dat do kenze van bovengonocmd werk voor Min
feo.it iis iu Juni a. a. hier gevierd zal worden, niet
ga«chikt i».
Maar do ond-atndent zegt dat het werk vele schoont
ifit liovat en prachtig fftïnitruinrnlerrd is,
Menheer do Bedaotenr, eon werk dat prachtig ge
uetraiii*uteerd i», op grootacho wjjze te kunnen uitvoeren,
dat alloen i» recdu een töest, vuor ioder dia het wel
lüi't kunst of wtjtenurlnp moent.
Ik gelojf, Menheer do Redacteur, dat ik niot alleen
eta, maar uit naam v.in volo Auintcrdammera spreek,
wanneer ik, en de atadocrende jongelingschap en den
Heor Daniel de Lange geluk wenvch mut de keuzo van
een werk van zulk een groot man,
Door deze keuze wordt huUo gebracht aan de
nagodaebtoiiia van den reejo in 1SG9 ontslapen toonzetter.
Laug genoeg is door do' kleingeestigheid ran enkelen de
naam van wijlen Iloutor Berlioz op den achtergrond
gezet en mut een m«doiydond schouderophalen be
handeld. '
Oij verplicht met de opname van doze regelen in uw
eerstvolgend blad
Amstenlam,
12 April 1882.
VEd. Dit. D/wioor,
G. N. LANDRÉ.
De oud'*.tud«nt i* het met den heor Land téeens, dat
.door do kleingeosiisluMd vaii enkelen de naam van
wylen Hectur Berlinz op den achtergrond gezet en met
oen modulydeml si'h mderophalen behandeld is." Maar
onder dogcnuu, die zU'h aan die .kleingeestigheid"
hebben BOhuldig geiuiiila, behoort in du eerate plaats de
hoor Dan. do Lirjfi'. die in bot \irniri ra» rif» J'ay
eon vrvJkrataevoroordoeiingVMndo Symiihnnirfnnln-tiq'ie
geschreven en in zijno recensie van da j/jm/rf-sjmphume
douzelfdtn moestor by een kwajongen" vergeleken
beeft. Daarcim heeft hot velen verwonderd, dat de heer
de Lange als ktmpiueu roor Berlioz optreedt, va va T*J,
dat hy juist uon wdrk van dien meester heufl gekozen.
dat voor het aanstaande atudentenconcert ta bet minst
niet geivbikt is.
de SiSaettwr!
Wy Terzoekon UED. weïwiUondheid voor do plaatsing
der. volgondo opuwrkingen, d? Univorsitaiis-Dibliotheek
betreffende, in Uw reelgulezea blad.
lo. AU w)] onder stedelijke Bibliotheek een inrichting
verstaan ten dienste der stad, dan moeten wtf onio
verwonderüix betuigen dat do bibliotheek niet alle dagen
toegankeljjk i» (Zondag en feestdagen natunrlyk uitge
zonderd).
go. Termeenen wfl . dat men voor bet minst het
publiek' mag verwittigen wanneer «y gesloten i», daar
wy Dinsdag 11 dozor do bibliotheek wilden
bezoekeli en als kwajongen» weder hnlswaarU moesten
koeren, daar dezelve gesloten was. En wy kwamen nog
wel uit het andere gedeelte' der stad l Het ware, dunkt
ons zeer billtyk, dat mün bet belangstellende publiek niot
TOor den gek houdt; door ter algemeen* kennis te
brengen wanneer die heerlijke instelling »tl of »iet
gesloten is.
Hartelijk dank. Mijnhoer do Bedaateur, Toor de plaat
sing do r boTenstaande regelen. '
Ksnigi btsotJter* dtr bibliotlteii;
De redactie heeft my kennis gegeven van bovenstaande
klacht, en my daardoor ia «taat gestold tentund Uet
volgondo to antwoorden.
Het biykt dat do ^bezoeker»" niet op do hoogte ijjn
van de Verordening op de Bibllotbuok en de bepalingen.
van het Reglement.
De botwyfel -of i\j, die klagers, gewone beznoken"
zyn, aoden souden zy sedert drlt wrk-tn geweten hebban,
dit de BibliothMk in de Pa»»chvrouk gesloten ^ua xfon,
ofschoon zH, die boeken tor loon verlangden, zooveal
mogolyk geholpen zouden worden. Dit stond mot groota
letters op het bord der kennisgevingen Ui do deuren
der zalen te lezen.
WorkeHjk x$r\ er Dinsdag en Woensdag aan
TSnchlIlendo personen boeken afgegeTen en bezorgd. Zhlf»
hebben wjj aan «iikelen galvgenhtid gegeven om te
werken, «öhet ook in oen audur vertrek. De zalen
mo«*ten tydelyk gusJoteo worden, n om noodzakaiyka
reparaUön vaa hut imeoblemont, on om het volbren
gen ran eonigo workzaambodon door het-personeel (n
bet belang aan den gerogoldtm gang van zaken, en
om oon en ander gereed te maken .nut het oog op «en
beaook van Z. H. den Koning.
Ik hoop door deze mededeelingen genoeg bewezen t»
hebben, dat d* klaout, op Biet (ter beleefden (joon In het
.g»uit, oögetïond U,
H. O. Kogge.
ifl