De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1882 30 april pagina 2

30 april 1882 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

l! i i l v > i f' DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 2M of Vr stflscl? Mun nchrijf' ons uit 'fwenthe: T*w«oh«n h.'t J).ifibla<t,i\BAms rattt en hft J\VNKM w» <k" ^'^ on'wikkelt «?ch v*n tijd tot tj.l e.'ii leflrzame «trui over rutenie-stelsfl ut'vr.jhuidel. I>e.-rz»Hii), indien rai'iierftcc is «'a*- dio poianiieic nitt vi'ü 'e s;n ekou is van m' t het ueg i p eon l-epaaldr richting *-ai'hrevi'n'«' w.irdon. MUI n-a-ht te iutiu.i.loeroii. B.'nit-lirgsp of> :u«m den ktter neer in een zee vau narigheid,of di.wthem met adflaai* wiekslivg naur boven opdat hij zich in het \oUicorlyk ptinortma van Twcnthu's fabrmkswelvnai't g«-heel kunne vermei-n. Ncy i» hit tijd, o gestelde minMitrn van Nederlan^, om ons, gwiiki-'.ei', <io r, d <? nde h ni-1 teo tf Btekcn, zoo W",k'<\;:cn de zwakken, llelast den invoer vnn buiten in on/.e k-,1011:011, dan kunnen wij r,u*tig de smaragden plukken uit den gindi'l v:in hot rijko InsuUndf. t ierder klink' het woord der tegf nparty. Wü kunnen buiten uwe vaderlijke rorsjen, onze handel bloeit, onze fabrieken worden ver groot, ons cy'for van uitvoer stygt, \vy kunnen bint op eij?pu btteueu stciau iudien wy maar dur ven en willen. Om to oordeolen over de vraag of beschermende rechten al ot «iet voor ona fabriek s wezen nood ie. «yn, moet men niet _allei>n deskundige zijn maar bovenal inensch. Want. bjj al het" geweeklaag aan de ecmo en hrt gejubel aan de andere zijde, dringt, geen enkel woord tot ons door over ren der hoofdfac'or«n va» hot fabriekswezen: de belooning van den werkman. Men behoeft allerminst soVuli-t te zijn om t« erkennen dat de vraag of d-- fabi ikanten wel varen onder dit of dut hnndelssteWl, er een e beteokenis heeft in vergelijking mot de bedenking of de vele duizenden dia hun brood zoeken in fabriakswerk, daarin een redelijk bestaan kunnen hebben. Niiar het uiterlijk tooordee'pn zou men «ei-non. dat de vonviswlirg van verblijf ten roordeclo der ruime en groote fa blieken l:\vara, doch bii et-n onderzoek in loco blykt hot tegendeel. Vooral di? kstocnwevcry'en die zo!:or ine-T handen vrncf'-n dun al do andere fabrieken te gad-T, vallen hij nadere kennismaking zeer tegen. T« allwi tijda verkeert de arbeider in een hclsch gi-rnns en ademt hy' 'in ver stoffigo atmosfrer, by' «rrootc warmte i» het verblijf iu die gebouwen schierondragelyk door d?s buitengewone bi'to en den «toom. Iu een wevery van gewor.c grootte zij» 500 ar beiders bijna het geheelo jaar door bijeen vnu 'g morgens 7 ure tot 's avonds T nro, met l1 j uur BihafHüd op den middtg. Wie bekend is met het. type van arbeiders uit de loodwitfabrieken, heeft ook het beeld van den wever voor zich. Hoewel in 't algemeen de vrouwen niet zoozeer lijden onder het ongezonde leven der fabrieken als do maunntn, zijn zij na lang verblijf aldaar by lange niet meer de krachtige Vrouwen van weleer toen zij 'tboereuwerk bedrevim. ?'t Is inderdaad opvallend zoo flauw van uitdrukkiuir, raat van kleur en oj'iu a in vleesck en stevige knoken het fabrieksvolkje is. Spreuk met hen en schaars treft ge er een nnn met frisache heldere stem; men toetst schier ann zy'n heosch geluid den invloed van het bedrijf op de borstorganen. Van zijn 12e jaar af wordt hy werktuig, maakt deel uit van zijns vaders tafel en wordt aan een ge touw geplaatst, waarann hy werkzaam blyft tot dat hij zelf baas over een tafel worden kan Ge huwd, exploiteert hij it/n huisgezin soo veelvul dig mogelijk. Zy'n vrouW ? zelfs in zwangernTi toestand ? vergezelt hem naar de fabriek'. Er komen dus jaren in het leven van den wever voor, waarin hij zich in ruim» verdiensten vorhenst. h'.-t zijn die, waarin de kinderen ouder dan 12 jaar zijn geworden en den huwelijken staat, nopt niet ingetreden zyn. Doch zorgeloos als zij zijn en gewoon om geëxploiteerd te worden, ? maken zij bet geenszins tot' een' bezwaar anderen desgel ijk*? te doen, vroeg to huwenen met behulp der vrouw het gezin uit de verdiensten der fabriek te on derhouden. Door deze eenzijdige levensrichting valt er op don zin voor huiselijk geluk, op den lu&tomzich oon anderen werkkring to scheppen, of op den smaak der huwmoeders voor orde, reinheid en overleg helaas zeer zelden te roemen. Het £ïos st-a.it maatsehiippi'Ujk en zedelijk op een Inag peil. In zich zelf zonder kern of pit te midden vnn stroevn, hautaine meerderen, aangevochten ? door hat gnbere en sombere bestaan, ongeschikt tot ander werk. staat die groote massa fabriek arbeiders to midden cener omgeving dio hen gehruikt zoolang er voordeel in zit. Over d« hoegrootheid van hun loon kan nit den aard der zaak verschil van meeuing bestaan omdat; nitit alle fabrieken gi-lijke Iconen uitbeta len, maar in het algemeen geloof ik eer iets te hoog d»n te laaa te zijn, indien ik nanneem, dnt een weversbaai; f 5 zijn vrouw /'3 en c*n kind van 12 tot 18 jaar ? 2 per week kan vérdien-, n. Doch deze verdie.nstan staal! niet vast In dp warme zomurdagcii b;-eekt de draad miir.igvuldiïEer en kau. daardoor mind.T werk 'afdekven! word'-n. da* s'eeds per stukgoed betaald wordt. Dorh bij groote koude kan dc-so va.ik vóorlc ramp zulke afmetingen aanUe.tieti dut. do baas gelukkig is, iudien by ?3 vrij vurdieud heeft Stel u nu de vele cezmuea voor met tnlrijit kroo*t waarvan de vrouw thuis moet. biyveu, neem van die /'3 weckloou ??.75 voor huishuur en een paar dubbeltjes voor zieken- en bografeni*foitd»eu »f, dan b lij 11 er voor uienig ceziii vnn acHt tot, tim personen voor voedxel, verwarming en kleedij eoü netto weekloon van ?2.05 over in de strengnle en duurste maanden vnn hut, jaar. Men zal met my, bij eenift indenken over de loonan van het Eagelsche fabrieksvolk en bij de herinnering, dat i u vroegere jaren door oiue we vers aan premie alleen reeds meer verdiend ward dan than.i ann lönn, erkennen dat de Twentscho jabrinkikntiin de schaduwzijden der konkurreniio met Kag*land hebhen wetcm to endosseeron op jiunne arbeiden»; immer-g men behoeft geen rekenotoeater t« rijn otn ,h«?t enorme voordeel onzer Ij2» looncn irt hét strydperk der konkurrentie ua to kinnen gaan. ? Maar ?? vraagt de staathuishoudkundigo ? he.tf-sclit dun by u do wet vun vraug en aanbod ..iet?' . ? ? ??'?.??"' !')« wet vnn aanbod, ja, die heerscht onder de i zéér sterk, zoodat or voor elke op««h>*tor« plaats vele aanbiedingen zyn, maar do w<«t van ?vroatc" is even weinig te beal* v.in (Ie toepassing van Van Hout on'e [v/eft uitge-proVen en de dub.nndeil«i Uie /.ich togi-n dit ontwoi-p verheven hè'beu, kau echter du uitspraak van vlou Ltuuilnaad weinig bebn«u. Dn verhouden Staten, dit* tut hit duitscho1 Kyk brbuo.fti, kuiiiiun zeur wi-l, al hm» voor ecu divl belusi üiju op de vi-orloe ien, die Ui'uwr-ik huu bfliiot'?. liet volk ovi-rgt nog i- ts tinders dau du belmt'ftdderso'iatkist. Eu na alle- wat mon nangaaudedeKtfinniiiijr van dit duitsehe nati« nopens dex.e uanuelegenhe d hc< t't vernoiuen, nnig mun niet ver*ac-hteii, dut de nu ge opende |ityk.-dng bet wetsuntwt rj> zul uai-uon^öu \Vel u.eent UIL'», dat von liisiuaifk hei centrum, donr de kn-kely'ke wetten uM t« snnctioneüien vóórhtt tal a' stnonopolie boliandold is in bedwai-g deiikt te houden, docli bat h to betwijfelen ofd'' katliuliuke purly, von:' welku da ju wetten nllu* behalve v> Idoende ziju, ttyen ilien j^rij< IM' tal-akïn<o!.opulic zala;invaant«i>. Heyi-ivu en ^:'.Vsf>i hebbt-u tfg,*n het monopolie gestemd. Kor>tgcnoenuie' Staat buvindt z eh met r iLiu eoi ige ainltii't! in nioi'ilykheid do or de vcihimdinp, waarin de »t.iatknu.iiue partyen tot clunür >taan In d. Tw.-iüi.- Kumor' hel.u>en d« kerkolükt-u vi-rrow. g Ue meerderheid, in do Kursto K mier d»Hrtii:trgoii hi'ersc'x-u Uw liberalen. H>-t. gevolt; hiervan i^, dit ülU.'i-lei w^tic-n door de2 Kum«-riwiigenuii:eu, /.?ioitU b v, dio tot afschaffing d<-r ^.?menj3"le lagure Si'liDol, door de Ie Kamer wurdwn verwoqien. Giadstono heelt, zijnu hi-gri)>.t:nj ing-'d'eiiJ- en daarbij gewezisn op do tocüame der nlf JAMMI buiten verhouding met die der inkounton. Twb liedroeg het batig saldo vi-rl^li-n jnnr SM.O'iO non l st. en verminderde do st.i.v-schuld n>*'t i .UV\lX1il pst. Vulguns div.c- btvvoutiHg zal h-t. iiven-ehot voor dit j.iur m<g uii^uvuer di"e uu een halt' milüfjcn guldens bo-lrnguu. De lirli\«ting op do rijtuigen z:il een weinig vurhnu^d wOrdi-n «m de plaatselijke belasting :o kunnen vermiuderen. Over de Jsprth-Bovneo-Comijai:} i* nieuw licht omgegaan dnor opcnl-aiirni ^king v.ia h-.-f pro-|>ek"tus. Het kapitaiil bedrua.rt ^4 tuill. gulden en het tt) exploitepit'n gubitJeRft et-n uitjjestri'ktbeid van 2l),OtVl vie:'-kai:te niijicn. Parnell is iu zyiio gevangenis tcrtiiryekiv".1;!. l'ü iersthc moorden blijven nanlio-.uKui. V:'.uv.-f! pi:wicht is het bc>hiit vau lift r.iiiad.i;;t-o'iie parlinieut om nnn '.e drüvji'ii op «l.- llonie-i ulo voor I wOm een povere figuur temaken tegenover Ji hn lïuH ig een uitdunt vau 34 mille tuch eigenlijk uo^ vat te veel. T>e Jl".nr1. Ciiir,!>,f heeft iu "de .'edeeld, d:it er eeu ?kU-iiu1 iüp!i iu..t. ke iii^eil^Uieiit" i^ ont^taun, duw vli Neder:, diy!.'iicitic verse*»-!! wai, dut de D.iid.iUe 1. n voor vri-em.le ooilu^i-icbepcn zyn je sloten. l)f dlie bilu>, .'u die den Sultan bet gLi'O'knii*. vau di'ii Ni'dtrl. Lteuw xou !cu o\e breii:; n, kwameu vuur ueu tovduur. Helaas, ilp wuier!,-eiuv U oud ^ewurden. lly' heeft i:ijn (?eh. u.i;-n vi-rloirii. In z.jn jfoedi' il»-j{- u b r <e!it !lij «ri-nk uiidei- de vij il dcu ?UU UlUtlkt hy het dé vrienden IsL-t;^ ! t hn>r do I\ i v:: n !>>< lifivun \V:it oi tvl.' de niet vnn n-v, .M'*'iUit t, !i-ii K>'U oiaeu 'üo U- \ d:it isvi-'e ba «eijkt a'j ri. p ilü K'rk«!jk i» hot enfant-toiriMo ifh vr-iey; verlof om den Mini.'ti-r ; m ' ;rii vi;i;;i'ii i fhi.i Wi-tt lylii1 n< :;u n om do oii'^eloiioiihult-ii f r vo;>r ilou handel u. ( k'iniM!! nis-t l .luii e. k. ? ci-n bal. in . n -iou'i.1!! ino.;oit \\oi\L-n gobruikt r.;oot wordoü li»n utc zyu (Koaverjio). ? Do cer-to OtirliUf'lif Courant: Nurf liïtg OT»r de l>t I'ijil: Waarom do I'»un «jju tyil bl<jvvn t«ruj;vorJer«ii. - Rjnuiich ^ü» b H.'t wotMoutwuip op den cu dou l'iiU4. ? n \Vn:t va:i Ku-kwijk, .dn:ir! bj don Ruud vau sJt ou dr lnv-r H.I:M! a-li wi-t hut cvon in k' in s ou \ODi--t i;o ui-I -r ? r !! wi'-t h'-t ' hot gt-'.u'urt t.'oh \v>-l nii'cr dat nif .ni'r i f i'.- vi-:1.!;;1-, w..>arop io.icreon het l>e t-ml ;u t\vi)oi' i /.on kunnen neven. Mi-n rch otA i'-Ts vo.ir de kio'.ovs doen.... .tx^nO'il van den ht-er van Kt'vkw'u'k ieihitlH uu, vc'iór dat ZB zelfs bt-i'tt iu duij,")). Ai do aarlighoid is or niptjiii'y van tlcu Ministor, roids 1), '.<>r '-t l:gt du iiit jiüuits 'jeha ut' MI 'dn t vuotaf liel;oiid do-i A'norio van (Ier IToovon Rnf in rriiig o-i'i- d i.1 conversie aan de minhitiM* oiijiH''tü bi-wewrin^oii toe ? «p , d.it üij er m. ar uict verder ovi-r Aanbod? bü hotidnrdcnt Hoevele twaalfjarigen muct-^n niet naur d» fabrieken omdat zy de srnflcht-'ii'l bfigeHrd'! pruiüuché daalder wekubjka kun nen im>iiehreug.«n. Hier geen ' Inert(jd, waarin de kleinen, evenals bij al ie nndere bedrijven, in do eerrte jareu niets bruikbaardars to huii brengen dan eeu hongerige iu;uig nn immer versleten kleftren, hier voor het v^ti^ctonw staande krygt hu dadeljjk loon. en dat geld is d» fdautel van het geheim der rogo loonou RU tovena het fundament der wet van steeds .overvloediger aanbod. Juu Bareudse. 9t«atkuaAlg «verzicht. lund Een iler{(eli.;kr steuulieeft ifioote w:\ardeom dat dit |.ilt'iïlUrnt h<M OOrdl'i'l uit-ipreeUt VJ'.ll Kü^'el schou, die, zelf niet. tot hi-t Veiet-inyde lioiiin^i ijk bL-Looieii.le, oj) oii:ifhiiilte!ijk en m.t-dien o:.p.ir tijdig stiuid]>unt zich kunnen plaatsen. In 't :ilpfemcen vindt de ierscbe zjmk iu Aniei-ikiv den warm-jteii bijvul; vandaar, /ooals'wij onlin^s inede-leoldeu, komen de meeste jrii'ten voor de Laud-liga. Het voorstel van Redmond lot wy/.i^itijj iler iersche landwet werd door Uladstone bestreden. eu voor dat vau den Heer Smith, om pachters stuntüliulp to \erl>enen tot hel naiikuupeu van lundhpeveu, zal do R«geenng ua ernstige over weging hare meeuing neggen. Inmid leJs heeft de kommissie uit bet Lluis der Lords tot underzouk nnur do werking der Ltn.dtvet, een raiiport inge diend, w:tarin het denkbeeld vuu deu Heer Smith ouderSttuud wordt. Do Decnscbc eerste Kamer heuft het ontwerp tut versterking van Kopenhagen aangenomen. De fransche Regeuiiu^ be;iijyut, dat h^t bezet ten van Tunis iilleen nuttiy; kan /ijn, wanneer daardoor een betere staat van üakeu mogelijk wordt. Zy stelt zich voor het bezette gebied eene nieuwe orffaui^atie te geven. Reeds in een be sluit verschenen tot hervorming v»n eoui^e takkeu van het bestuur, ïuïb, de broeder vau deu Bt-y is uit d« gevangenis ontslagen eu heeft zich verbonden alle gemeeuschap tnet de vyandeu van den liey op te (f e ven. De komniissin voor de lefferwet, onder voorzit terschap vaii Gambetta, isljv>?n'g uan het werk. De opstaud ui lialuutië is wel gebreideld, maar nog niet geheel geëindigd. Nu en dau worden nog gevechten gehouden, waarin VHU weersüüde eeuige dooden eu p(ewunden vallen. De hoofden van het lltstuur in Bosnië én de Herzegowina hebben een proklumatie uitgevaardigd, wtiarby aan de terugkeerende opstandelingen vrijstelling van straf wordt verleend, als zij vóór 20 Mei nanst. hun woning w.er betrekken. Deze op -tand heeft aanleiding gegeven tot een stryd in 3e delegaties. Ka eeu laiiij debat werd, in een vcrcenigdu zitting van dé Ousteuriikscbe en Uongaavsche delegatie, bet uaiigevniagde kre diet vour de bezetting dier gewesten tot t-eu'liiger bedrag dan de Minister had voorgesteld, goedge keurd De hoer Szlavy heeft om dien zuinigheidsmnatregel zyn ontslag genomen. ? De iodenvervolj{iiiK iu Kuslahd is heviger dan ooit Du iifschutt'elijkste berichten wordeu daar omtrent veruouiun. ? Mi u sr'nijut er aan te twijfe len of het kroniugsfewt wel zal doorgaan, nu Ue nihiiiften geen poging verzuimen otu het on mogelijk tu maken. Niets ttlneiiljker om te w*ten l« Komen, dan de politieke verhoudingen iu de hoofC'i'e russisclie krihjjon. Van daar, dut men uu d« bonocniing van Van Gi<-rs lioj? altyd rede neert over de w-iJiii-schiJiiüjiiheid vau .tgnntiatl''» Al't.rvdüii als miui-ter van liiiineülandseliy zaken. Hut reeb'-.! weet mjii d.iarvan iilijulitur niut. Gviekiii land heeft zijn iiiiii|.-*le,rin we.sr Oen-ï naar hun (to^(in>l-u, OudaLk i-t '.s wereld»- l.ioii. llrt kabinet CoHjO'ihdouivs incot nu hcongaan, omdat het zich te? red»n ^n.*trïd ll'-el't ni>-t lust stuk Rronil, d-i: li ?: va,1 Tu. kijo hud gcrout'd. Het had uiertr IIIOL-UMV l-idi ?,-;?. Even ni.-r d» Z.»:t-ur.ta rii.id h.)'ft da Spian«nhu Kuiuer het iiiinlisl-'r'iktant.' mt* tninkry't nmseiioriiisn. !)?? nintU'tt-r 'van buiteiihiiiijsehe Xiikeii h«cift do viymo-d^iieid gubad, naar aanieidiiiv; vun bat vi-rinoonlfU v;m oen Spanjanrd dooreen Kn^elsrli sol lin-it, tp (iibra'tar, te 'verklaren, di>t heul Spinjt: ruikhaUend iiiiir de ontruiming van de zeestad door do EiigeUchitii uitziet. ü« verwarring iu Egypte is noq niet geëindigd. Da berichten omtrent de zuueiijs'weriiig zijn zeer zwevend cn tegenstrijdig. De oud-minister van oorlog, Rufki-pacha wordt van medepiiclitigh.-id aan het komplot tegen Arabi-l'ey beschuldigd en werd daarom ook in hechtenis gcnomeu. Het militaire element schijnt de macht, in handen te hebhen, doch voor een algomeenen opstand is men niet beducht. De Sultan, die gaarne in dit troebel water1 eou viuchen, heeft een kommissie benoemd om du zaak to onderzoeken. Ook in het geschil tiisicheu Egypte cn Italië over hot bezit van Assab h.-eft hy, va» ayn souvereiniteit blijk g.:vnnde, Egypte in bet gelijkgesteld. Wederom «preekt men van oen door Turkije be noemde kommissie,, om iu Klein-Azië horvoTningan in te voeren. Men wil beRinnen met het aanleggen van spoorwegen. Zelfs is een nieuw ministneel departeinent voor de hervorm ngea ingesteld, onder leiding van Soïd-Pacha. ftDe i;ijiis va:i ".ijn l:iii::-i!;t, kon ili i.'./^kt tO , lel! Üe'IJVl! , dio b'j ui'tzondvrini; ditirrin^ vooraf h:id \f?v< ed i-lik niov .iiiiineii en zonder "jj =ch iit gebrachte rede {."in;; iiii!u,.!-lijk niet !i»n. de mitideiheid rno-T-t uut oud.ïiil.j d-.'Oi voch'eii op eeu terrein dat zy'n teiTi'i.paitj' luid pi'ns^»'Küv»-u. Om /.ieh t-! wi keil verwe't, hij dftil heor van dï-r Hoeven, d-it hij ..een nit^es'reheTi L'eüicht" h ui en vrof.Jt'i' Je JLIV;IU«U tot prulet iriers had willen vevhweii. Al:iar dut waren d,ai uok zijn krachtigste ?i»rjJtumeuttu.^ Vier cnncliisiën zijn er thnns in de conversie- i . dio van ilo in.'oi derhoid, om de koloniaal-libcriile jjolifiek tu doen ai-^vioicn, door -recht to voischuilt;!! aan de in!and.scho buvolkiug; ? lliulc en duidelijk; dio van do minderheid om, onder den gchyu van besuheruiiug der Javanen, den ouden sleur te handhaven, lauw, niets doend eu niets zegguml; die vau de lihp ralon, die gaarne willen ? ru.iar om den vi-iondsedap-wille een dookjen voor het b'ocden aanbrengen ; ? Iwfcli.ik, erg.hulpvaardig; die van don b«liou.lsmaii. metlibei'*le-koloni»ld asspiratiën, dio alli'n zoekt t« bevredigen door hal)»Uichtij{<> vromn mcnachen voor de toelcomst; ? afwachtend op zien komen. En sommigen bcw^ercn dat de keuze toch moeilijk is l Vrijdag middag begon do heer Van Golstein niet zijn verdediging, die hy Maandag zal voort zetten. Naar het zich laat aanzien neemt de Minister van Koloniün d« zaak vrij luchtig op. Althans bij «telde voorop, dut de Regeering in dezo zai*k eigenlijk nog niet nan 't woord was gewetst. Eu nu hij dan eindolyk anu het woord kwain, g*if hij zich vooral monit.9 om te toonen dat noch de Miiiist.er noch de Gouverneur-Gene raal vau Lausbcrge zich ooir, anders dan sympjvthick over de couversio hadden uitgelaten; zelfs het telegram vau i November tot staking der reis van deu heer Lavysohn Norman, Was geen be wijs van antipathie. Wat kou deu Minister dan beletten om de meerJerheidsronclusie aan te nenichV Ze wil een verordening die hfl overbodig acht. Doch 't overbodi^e is niut per so schadelijk. Ja, maar c«n verordening zou ook schadelijk zijn omdat ze pressie zou uitoefenen vóór do conversie. B» wijst dit dun niet, dat, geen verordening pres sie is m tegenovergestfildcn zin y Er zijn twee soorten van Javanen, zei do heer Schiiepmau in een korte, flinke redt» tot, onder anen to'd. Indien bet Bismarck tot troost kan «trekken, dat de Bondsraad tHn tabaksmonopolie niet .verworpen heeft, zal net hem aangenaam zijn, du hu van de 53 stemmen 36 voor zyn plan heeft kiix au verwerven. Na de afkcucing, dl» de staathuwJuudlmndig» lUad over kot n, m ift IC t- t m jfcj a Allerlei. net in gereedheid brengen vau het stoomschip ?de Valk'7 voor de reis döj Koninga eji der Ko ningin naar Eneeland heeft f 34.000 gsku.it. Daarmee zal het budget van marine voor 1882 moeten worden verhoogd. Niemand zal bezwaar hebben tegen zulk een uitgaaf. Integendeel ? we houden ona ovcrt.ui.jd dat de natie gaarne bet drievoudige zou hebbon betaald, indion daardoer.teffeaover Engeland ous ({«zag als tweede zeemogendhaÜ van EUEMM waardiger zou z^n opgehouden. Er ligt toch iets ontmoedigende in, dat N«erla»d>a koningspaar een zeareia onder neemt kan boord tao «en schier cnzeawaardig ichip, door vefm idi een drnvende daodkis^ af geschilderd ea-.dia'Wkaaatl JAnfiLD»iten.«otiëven steusiing der me.erderheids conclusie: de Javanen van het eiudrefluiué, gedweeë, ondenv zame Hchepsels, en de Javanen van bijlage L.L.L. ?? llstandige, ontwikkelde, tegenover do couver.*ie i-ii;eracUtigd Juvuueii. De heer van Goltstein heeft de Kamer, bij de voorle/.ing van eeu rapport over eon dessa-on.iertini; een derde caiegorie voorgesteld: windi-Javanen, die vaiidnatf voor den aljrmnuHiien :iris vntir, cn morgen tegenover audeie ambtonarcn weder teyen ite couver.sio wtiren. Men iuoet de Javanen beoordeelen naar le^eueu die hen in de kamer mvocrcu., Do kwestiu-v. d. Heijden is e«n nieuwe phase ingeii'eden. De wijze waarop de Heer v. Gult.-ttrin zich geuoopt ziet'b«t ontslag vatt den Rnnrra:il te verdediijeu, is er^er dan-'bét on?emotïvi;enl ....leend ontslag zelf. Eerstdaags zal nieii natuur lijk een antwoord van dun generaal vernemen en by' het licUt. van dezen stryd mag men een blik werpen op de eif{«nai*rilice'oMv»tiinR vau de l»efjrippen vnn plicht, ridderlijkheid eu rondheid, die uiuu iu /ulv«re hoogere kringen huldigt. De Reg«oring wil den prijs der loten van de Staatsloterij; zoo ucbrüfb de N. E. C/.,üaiiguldan hooier stellen. Do natio zal met blijdschap dit bericht vernomen hebben, daar het Wwyitt dat do lieer v. Lijnden niot, »til uit om mis finautiawczeu te hervormen. Vooral echter moet het «eu aangcnamén indruk mitkeu, dal du Re^eei ing ook hier, even als vroeger bij de _ periodieke verhoging van den accijns op do jenever, ? do belangen van de zedehjkliHiJ en diH der achiilkist w.eet. te verbinden. Do verhoogde jeneveraecijns diende om het drankmisbruik tegen te gaan; do verhoo^de prijs der loten zal wol als middel om do dobbelzutht te bebtiijdiii aangewtud worden. Do dngblailen bevatten: ; Het IfnndelMntl: Groiidbizlt op Java, ? Eoa ol of Ju loéj{o dop''(HuudolKtiftlitaat ract ïrinliiijl). ? Mr. J. P1NNER. liet rechtmatige rouw vergezelde heden een ni'htb-iro schaar van bloedverwant i-u en vri«tiden hè1 MoiMijk oviM-schot van Mr. J. l'inner iia»rzijn liatstu ru tplint*. ? Mivir bn-i-di-r ilnn dn i'c.«r.vs!o t »'iu de i ei v» n hen, dieoUchoou Z1' niet m do li-r nitviiart oiigii^vu, zi^h in y«ii!i»c':lüii vi-riilaüistfn op de plek, wnar lictUi-, ecrbi* d en d tiil'.litiurhiüd een "droeve h»ar nu-t. de «vh'ii-keu Ie Vlucht onzer vroege lento toni !c. ? Xunder iKm::at te buiteii to gaan, mo-.-ht tlitinaal ilo p* n Hetiiiivn. dut uit. on» inidden «-t»n mun isveictw*HI-M, v,1!-1!!* vurluM in den ciMsten tijd door velf'n dirp gevoeld on wiens nagcduchttnis in cero z^l wD.den gehouden, l 'e dood >an Pir.ner ? ln>t zoo snnilo gavol^ «i-nor p'otïvlingo ziokte ? heet'i iu Nederland, lieil> vooral in Am^crdnin indruk «eni^nlit. ? Ivi die indruk is niet, wtfifgonomeu door di' na'loru tucilt'diM-li::», dat hi^reigüiilijltnietuhnitBiigHwtoiis w-i» vuiirgi' vallen, doar de ov;'-iiïdrni' i («cito (i ' jiren t.'lde wi^rila KOU veli.-n op cVen !? iOry (, lu-t si 'chtifT-r wa» geworden vnn dn barre Noordenwinden, wiavmedo'in' ous westelylt Europa de \vinterzijn lltsrlieiil pleegt, to nölnr-n. VT;i»t Vinnor was iemand, dio indruk maakte ? PÜII man uit vtihtn, een type. of. xooak on/o Vüilt-mi zeiden. t-et> siüsulier man. \Vnar?chjjnli.ik is het, dut do keiiiiisinukiii1' niet- h?m, nnn ii'Vti-und, wiens vorwaclit.iug eunigeriiKito was op^i-wekt, /ou Kijn teif^llgi'Vid'i'i!. Wa^ dun (V.'7.i' (iiirt'gi-'lniatigi1 ploiti'r un middelmatige redentiar, deae zviiiiwni'liii<;u toch xuli'jenin'g/'niio fïjjiinr du rft'lcfrde prnkti/.ijii. de groole ;id\ocn:it, ile vaste on hese.heidon denker, wiens lof nu-u liid hooi-L'ii ïiiigen ? Maar de iVit?i\ waaraan uirt to tonii'ii va't, üy'n daar om t.u l'i'wij/.i'ii, dat gi-dui rnde tal van jnivn zeor volon uit ile mc'vt uiteeulooiieudo kringen der m.iaHehnppij, ann d«.'en uiiin dio hior iede^ oubuki'üd w;n, ondanks :il ;:'j'i i'i'jreiianrilighfden het. oor hebhun geloond en i!..av lioni l 'ij hot walsen zijner j-tiv» t u ovv.irinj,' ald naar eeu meerdere hebben opjiv.isn. Aan zijr.pn lovfinshcsclirijvcr vi» blijvi» dw taak, lint verhanü nnn tn wij/mi i iiHschen de opvoeding en de ontwikkeling van den overleden o. Dn on derstelling echter schijnt niet te gewaagd, dat Kijne opkiding henrteling; in Dnit>i:hl:tud- en Fnmknjk liBin een wereMburgorschtip hehhnn m*êgL'de»ld, dat hem gHilurcnde zijn giinache lev.i-n otivcrzofiul hiuld met dio bopaalde vor men vau dort), denken en spreken, wulko ieder volk kenmcrkeu, en wt'lke het. ^-derlandscho volk, vooral in de dagen, toen hier l'inuer zyu introdf deed, met groote gchfcht.heid aanhing. Hij zuL'lit muir het, wezen der zi:ik inet eeu liofdo, dit' (b .vorm, ofschoon geenaziiissMsflinutig door hem jjuiiiinacht, niet by hem wiat te kweeken. Gvhechtheid aan routine, ofschoon gedurund* veertig jaren werkzaam in eon vak, waarin zich wet. eu recht als een euawigo krankheid vau ge slacht op geslacht voortplanten, was bij hera ver te zoeken. Fim.er heeft verbazend veel te doen gehad. In üy'ne kamer werd dagelijks file gemaakt..- De omvang .zynor prnktyk werd, pm-eeu vergeUjkipg te waijcn met do geneeskundig,» workzaatnhi'id, lüiatchien ulleeu geëvenaard door diw vnu wü'en Dr. llive, Duitacher als hij ou als hij in ve>r oog een" orakel. Wannaer men in hot mid daguur bfö Piuuer kwam, zag men niet. zpldau zy'n vermoeide trekken aau. lioo hij zyn ochtend had doorgebracht. M.uir hieruiedt) is niet «illcs gezegd, en juist, ni«t datgene wut op den voorgrond behoort te woi-deu gefield. l'inuer, die zoo veel werk had, koos niet den giïinakkelijkfttnn weg. Ondanks dio reusachtige praktijk, maakte hy liet zioh gel v>*n nog la-t ii:. Il et. jvw-gelevi-rde rechtssysteem, waurliij hij xx\\ had unneu neerleggen eu waarmee hy ziju cüeuluti den noodd had Ttunnen ?bevredigen, werd niet zel den ter z\jJe gesteld, om het'to toetsen ann riatgt?ne, wat zioh builen dit stelnel als recht aan iiem openbaai'de. Ondanks ? , maar, wiiavtuc do :egcnstelling? JJiet ofschoon, maar omdat l'iuner zuovuel zag en mot znovelti rcchtsbc-hoeftcu uit du eerste hand kennis maakte was hij teven» du ooi-spronküly'ke jurist, die eeu ergernis was in liet oog dor Bchoolgeleerdheid, wel* e het ?ex jure iVgula Bumatur" bij goniM a:ni aanraking met hot ,OKJU ter zyde waet te stellen. Of is uien deu hooguu :oon vergeten waaruicdo de vroegura tTitgutor van het Weekblad viin het Kegt een studie vun riniicj- o\vr hündt'lsrccht iu oo Nieuwe llydrageu bevprak? l 'iiiner heeft gewerkt. ? Iu dit opzicht heeft. . y.icli tegenover Kijno cliënten gelit-ul vcrantw onl kuimeii achteu, maar ? ? en dit cegt meer ? ook f i-gf novw xicii zelvi-n. Hlukundc van ijver en ?iifrgifi, kon hij het met de N«dfrlaud*:hu traagn;id niet vindcu. Zyu geliefkoosd thema was het v.iii ona volk tot wcrki-:i ? zijn in alle richtingen doorkruist hobBij hom begronp men d*n zin van het waidtch* woord ?lloog*r Onderwas'', dat zicli ter pfadhre, waar het heet geg»ven 11» w»r!eu, uit dtfii awrd UIT zaak tot litger oudeiwjja munt beperken. M-uir gwioeg ?Pinnur's nagttbvhtffxit-le^t aan i -tleru lofrede het zwijgen op. ? Zij hiniuuert iiüii don ei-oh des levuns, die de ijzeren deur van bot korkhof achter ons grendelt uu tot den arbeid terugroept. ? Zü verlangt geen ander* buide d ui dew, dat du Idoeko hand aan dun yaderl*u4K-'hen plo^g worde j»«l*gen ter sjioodige revi|M vin bet vonnis, dat or iu Sfc-torUnd slecht geleerd, weinig geducht eu aift gewerkt wordt, AuisterdaiD, £d April Mr. E. J. ASSER.' , wions naam dezo rcgolcn siert» hoont Mn.iiidug e. k. den dag te lierdonken, wnRi (ip Inj. 'tifltiij jurèn yeltti?, deu doctorstitel verwierf. llntlrrilimnt-tie Cuni-dnl: Do honvorslo van ho in In-lié. Htt Yain-land: OnknnJc oforjcr? Otrtnvcr«lo-qnao»tlo), Hut Xiemft rnx iliit D>>y' Mindere blom vau Hnndol ca Nyrerlieid in Ne J. Imliü. Ai-iilitui»clie Courant: KiOHWOthfliTorming. ? Da natio nalo partij Iu ItiuUnd en liet optreden van v. Oiora. Hiddtlbai-yscht Courant; Kou ohvuorzlcno? ?mouilijk heid." Amtitrdamicht Courant: HetbyglSniich aohnoltüoilcht, ? Tartaff«rie (i*ak r. d. Hejjden). ? Hot nieuwe luw delitmktiit met Frtnkryk. Dagblad van Zuid-Heiland tn '* Grattuhaftf. KonvorslO Het incident Der-Kiuilui-a» (0«o. v. d. Rovjdta). ? Dr«}( d» cuotjuét» (KeBYetttv).?£«ut zMk die z46 jdf >iaiU' voor u, hi'Hcht hij den' kuüpbril vour dn ontren eu betuoRdo hij niet üouder barciume, dut Nederluiidurs, ouveruit weli;e klasse der maatschappij, nooit, werken (felaerd baddeu. ?Zij wutou zicli aardig bi-xi-JT to houden, uitten hooit ahseluut leeg,-onder bon liiiérscht een bediïju'go. ledigheid, mnar ircrktin, i-u! dat Verstaat gc(ui hunner." Het «preekt van /elven, dat de man, dio zoo doordrong tot den kens der zaken, beroenitlliedeji nuch reputaHéu (vooral niet iu de magistratuur) ontzag, dia het ?scen roiddenmiuit, ons wennend" vau ? l'utfricter.iu toepassing bracht, in ouzetoongevende kringen niet biüuiitlcr populair was. Hem deerde bet niet, want hij had deze uitkuuist voor zien «n gewild. Wakker schudden, niet pryzend in sbiaii wi«g«n, achtte hij plicht, do roede on niet de loi'bazuin het in Nederland onmisbare instrument. En dat juist hy naar harpoon en roskam groep, kon niemand heul euvel -duiden, die van zyn nuteloozen ijver de bewonderende getuige'mocht wezen. Il^t is hier de plaats niet de vrucht dier werkzaamheid-op rechtsgeleerd gt>bro>l aan t o wy'zcu. En h«:t ia te duchten, dat, wiu zich KOU ^«roepen gevoelen, do fitiilliiiR to staven, dat Nederland cru i-.yner bestu rechts^eleordun verloren beeft, v.'rlesen zou wezen aet het bijbrengen van l>eIiumei-s wat l'inncr geschreven heeft is weinig e n do vrucht van een verloreu kwartiertje, terwiU het te betwijfelen valt of bij meerdernn tijd Pinner zich aan de tsaio stijhvot apdcnduur zou hebben willen onderwerpen. Toch, de Genestet herionetde er reeds aan, veel is eeuwig waar, of schoon 't bewijs niet -daar ia, eu allen, die met Pi mier in aanraking kwaiuta, waren het over zyn meesterschap in du rechtsgnlóoiillheid eens. In zy'n ouderhoud met de jongeren (ook wel cejis niet de oudei-en) was hy de »rnfewor. Hy doceerde gaarne en- placht vaak de jongnre col lega's te beklagen, omdat 'zy zoo weinig op de hoogegchool «eleeia hadden cn .om hunnentwil deu weusch te slaken, dat zy zijrio adviezen aan do cliënten geducends eeuige maanden mooüten b g wonen. En inderdaad, wauneor men vaveeuf" punt van rechtsgeleerdheid een bijzondere atüd had gemaakt, eu na konnisBemtng dwr litterRüiuf reeds aanvaukelyk een wadiune hnd gekozen, was het ean waar intntiachwl opnot ? thee te toet&an aan öe scberi«u»nig)ifia,_. da ,-ejwring. zal hot begrijpelijk achten, dat te dezer ])la.-tsrt mede ecu openbare Kulukwenioh met dit ::old/auie voorrecht hem worde gebracht. Leerling van het pymnasunn te dezer stede, voltooida Asser zyno studiën «dn het Amfct-or(iani'elif- Athenaeiiui. Romls in xijn pruefschrilt: o eer recderi/tn, i.aar d« gewoonte dier dugen in de latynsehe taal geschreven on l Mei 1832 te Leiden verdedigd, teekende zich dd voorliefde, wy»rnun hy sedert, ouafnebroken trouw bleef. S:iel verwierf zich de jeugdign advocaat, later procureur, het vertrouwt n vau beurs ea handekwereld, dat uooit hem begaf. Gaandeweg brei-Mte dn kling /.ijuer betrekkiiiK'<-n /ioh uit en.al meer wxnrduerde wen den bescheiden, en trol s. Goettie's woord, toch zoo dcifolüken man. Mef.dn invoerinK der Provi'-ciale wet, kreeg en .s»dert behield hij onafgebroken eeu zetel in dit Rcfeeringscollege, waarvan hy op dit oopenblik de lenier is. Van de lloofd-Comnvtsie tot da zake.n der Israë lieten was hij eerst lid, daarna, tof hui e ophefliug, Voorzitter. In 18-18 hielp hij de Spaarbank VCH r de, stad Amsterdum in bist leven roepen. Hg werd Vourzitttr, straks Eero-Voorzitter dier inr ehtinjSf. Knkeln grepen sleclits uit het welhebuïtede leven kunnen hier worden gedaan. De ooenhure connnisüitJii van maatacbappelyk lint, waarin hij zittirifj erlangde, zijn talloos, golijk y\y,:<- work/nnmheid onvenswakt bleef. Vorstelijke >tius'bcwyzen : het kruis van denNederlandselieu l,eeuw eu dat der Leopoldsorde vielen hem t uu de ?!. Uoveiwl echter verwierf hy dut hontfste goed, vvn^i'i'p liij met. volle recht prya stelde : de oagevuiiiütle hoogachting zijner medeburgers. En v»oiwa;ir, niet aan een onwaardige werd die ridderslag verleend, lumiers Asser mag terugzien op eeu verleden, wsarin veelzydig» \verky.aauiheid met degelijk talent ou strikt eer lijke, nauwgezette plichtsbetrachting om den palm dingen. De traditiën van maftistraUiur en CaMe, in zijno familie inheemsch, werden doorhem v«rleveiidigd en bestendigd. Ook hem kenmerkte van den aanvung ai' die d«ftigh«id der pleibsaal, die toon cn vormen van goe Jen huize eischt. Ook heul, de fijne tact, vrucht van langdurige zaken en menschenkenms, des pleitbezorgers moeilijk verworven eigendom. Ook hem, de vriendeiflfce gulheid, uitvloeisel van een gemoed, dat te intfden vnn deu ernst des leveus kinderlyke oefeevangenheid behouden heeft. Ook hem, de ztrckt ooi vau de stroeve, dorre processtukken vevpoey.ing te zoeken bij de rettereu, die hu liefheeft, bij de kunst, die hy beoefent. Vnn wat ui wisselingen ter audiëntie en daar buiten was hi} getuige! In wat al zaken dieuJe hij van stveds gaarne vernomsn advies f Wat at jnirtijer. zag hy ter rollu vergchöueh eu vordwui.en! By wat al gadingen hield hy met vaute h»nd den veldheersataf! Bit alles zich voor dca gsest te brengen, moge, voor hem aanlokkelijk 7.ijn. Voor ben, dje heffi kennen, rijst daarnevens eene. andere herinnering en haar uit te spreken il hun e'-n behoefte. Óp zijn gouden eerefeest deuken zij aan zijn onbezwekeu y'ver, aau züu oujrereptö trouw, aan zijne belangloosheid, d» nooit zich verloochent, aau zijn moediQ den atrijd, met inschikkelijkheid, zooveel het aanging, ge paard. Ah teKeustander geducht, durus adver!<ariu4, bediende zich Asser uooit eu-tecen niemand van middelen, die meor geslepopheid dan waar digheid, meer sluwheid dan ^e^oud verstand, liaarkluyerij dau rechtakenuis, meer chi:anegecst dau rechtsbesef verraden. Ook wie .egenuver hem het onderspit gedolvou had, reilde b e m gaarne de hand, want ba eei lijken kamp was L-UÖ eerlijke zege bevochten. Vooral op zijn bijzonder arbeidsveld, het, zeej n het aswurunt.ierecht, was Asser een on«chit1.b»tf i-aadóinau. \Veiuigen, die tfolijk hij, in de scliuiliioekeu vau >ojjuo>ssmi;iit of dispauhe, van polis of chertepalty wisten door te dringen om, aan vallend ot' verdedigend,' de geheinienisuen bloot 1« b'gncl'i ^'ü beuristü'l, usance of zeecostuum in luinnen schoot verbergen. Ook waar hij, po»tubet woord aan iindereu overliet, WHS de dor stukkeu veelal v;<n heumllhairj mede at'koinstig. D*) heuMche wenk, riie, nooit opxedi-ongeu werd, voud williK Behoor. Hoe kon het aai.lers, waar uit eeu schat van ervaring werd geml, dio kwalijk wordt 'geëvenaard. Aldus, iu het volle bezit vau lichamelijke eu ,'ou.stL-iijko krucht, ua een hstlve eeuw vun on- ^ i-tiipooBüo toewijding het feest der academitclié cere te vieren, in begeerlijk. De Uoiu«in«o)>o ju rist, hot oog op onzo nobele wetouschnn nn de rechtspiaetijk in haren /.in Kevu^t.igd, vHi-kluarde: cujus uierito quis nos sacirrdot':» n|-pe!let ? de pleitbezorger oefent een piinstcr.«chnp. RCIIRachtiff ideaal, aan hoe velen ge-teld. dooi-boa nigeu baieikt! Tot ftanntati)T»nd ^elui^en liiwft cchiïjvcr deter regelen ?ee.u «euvuuibgekraiu op ten dag van heriiiieiiiii{ ? roejiin^ intiib icgillieiu. VeAliiaid echter ninx ^volden,dut om bet tchoonu doeiwit to uade.ren voor het minst, Auar deed, wat by' vermocht, eu tot.stuud bracht, wat hij kon. Jleslaat er voor nutiwJitiHjIto' werküKaralioid, v^u wtlken aard ook, grootere voldoening dan anderen tot f-poor.ilug cn opwek king te at-rékkeuV Amsterdam, April 1882. J. A. Levy. Twee berichten, baloiigi-ijk VO-T de sclieepvaarl, handel en nijverheid to dezer s'ed'?, levert d« ïi^eloopeu wvsèk. ïlei esi-ste k d «l do Maatschappij ilntulindt', wierkui-tniluelulikig vollcckend werd, aan de Koninklijke Fabiiuk van Sloom- cn: andere Wci'ktu'^en hel bouwen van twee schrutif-siuoitoclii^an, ieder met een drüagrenïio^en van ongcvurfï1 3500 ten, heeft toevertrouwd. ' Thans kan de koninklijke fabriek hewij/.cn wat zij vermag cn allicht zal dit vuorbecUI, wanneer de opdracht ROCJ -wordt vervuld, leiden tot andere bestellingen van gelijk:üjrtigen aard. Kon mei de veilcvundigu^ iiiU' atoomvaart levens -deze industrie lot. i bloei gebracht worden, het zou voor stud van niet weinig gewicht ziju. En nieuwe bonlcn zijn voor liet zidi ont wikkelend verkeer met Amerika nooriig. Üetuigo het tweede bericht waarop wij 'doalik-ri.: 'Be Nieu\ve Autciikaansclie lijn der Kon. Ncti. Stoomvaajt-Maatschappi) zul i.a de i ~ . j,nog een boot van wOÖ ton in de vaan l»r«iift ^^^^ D»or dta onvefwachten lotvloe.l van [Terbuizfii*ïs b«t megellJV een \vek»:lijtifii:l:o vaact.in te ricbun. voegt mes daarbij de. vMH^eadtigcela aü'eis van de booten der A. S» M., .dan Jwsgtypt roea dat er onder 258 DE ( A M 'S TBR DAMMER, WEEK B L deze buitengewone omstandigheden een ver keer tus;clu;n Amsterdam en Amerika is ont slaan, dat voor den handel en nijverheid gucdo vruchten moet afwerpen. Juist de over vloed van landverhuizers stelt de amsterc'an«ch(i schepen in.de gelegenheid handelsrclniioi ler veikrijjjlng van retourvrachten in .\narika aan te knoopen, waartoe men onder ycguveos niet in staat zou zijn. Met belangstel'ing zal men het bericht gcltswn hebben dal »Linnaeus" op 81 Dec. ;i;uitl, zal worden overgedragen aan de ileeren Dr. G. F. Westernwn, Mr. W. van der Vliet en A. vun Lennep, voor de som van ?350.000. DJ naum vun Dr. G. F. VVeslerman alleen i eed s U een waarborg voor een uitmuntende jmichttng van deze tuinbouwscliool. Linnaeus het thans is, laat, in vergelijking met ko inlichtingen in hel buitenland, al lo veel to wenschcn over. \Vlj mogen verwuohtcn, dal Amsterdam door deze verartlelin^ in het bezit zal komen van een inrichting dio uan de eischcn des l Ij ds voldoet. ? lierc Dr. VVcsterman, die op zoo gevorderden uo£ sioeda de oogen geopend heeft alles wat met kunst cn weluncchap in betrekking slaat. UIT 1)E MAASSTAD. Met ccn bravo! voor onzen gemeenteraad mag ik ditmaal niyue weekkroniek wol beginnen. Op initiatief vau vier zijner Uden heelt hy Dinsdag niut 02 tegen 5 Kttmmen ecu besluit geneincn, clat vau kloeken zin eu van vertrouwen in UottiTilurog toï-komst getui<;t. Waarop uw correspiiident hieibü doolt, i» natuurlijk voor goen u.1, er lezers meer onbekend, evcmuin al» de beimidslnfjiugcn welke aan dat besluit zijn vooruf(.'uf.'uan, xoodat 11 ij in bijzonderheden over deze Kmlc zekef uict behoeft uit to weiden. Indien uu ",»dc crediteuren der ?Kolt. Ilandclsvcreriiiginc'' * Hunne toc'iteiuraing geven, evenals giateven tlt>. aitudeelhuudura dit reeds mplicitc gedaan heb' iwn, dan zal do gemeente weldra vcov et-n o M mi \an 4 luiljioen eigenares geworden x\jn -van do beluuurijko' haveninrichtingen aan de overzijde dor Maas, welke op do balans der vcrceni^uiff, verbis ik mij niet, voor eene waarde vau l-i iiiillioen staail-uitgetrokken. 5[et dit cüfer verHolekon, zou dus de getueente ecu xeer goeiLüi koop doen, maar neemt men den toestand van ibn waterweg naar zee in aaumerkinR cn daar bij do verre van zokcru kamen, dat hut nau* kinci^o wuttionlwvrp tot zijno verbetering dot>r du Kaïnery zul worden aangenomen, dun is 't zeker niet te loochenen dat by eventueel tot stand komen vun den verkoop wiutrlijk uitt nlle voordi-eleu aan de -zijde der gemeente zijn. Niet temin sprak de raad door ziju besluit, naur 'l uiij voorkomt volkomun terecht, zijne instenliniiif; uit, met de woorden van den wethouder lluülujinii, dat eeno stad als Rotterdam uiet uakel op hot tegenwoordige, nm.il1 ook op de toekomst. muet letten. Getuigde1 z\jn besluit van vertrouwen in dio tuekoniBt, bet is-ook een vleiend bewijs vnn vertiuuweu in bet college van dngclüksch bustunr. liet werd in de discui-sie gerslevuerd, dat men de berekeningen van B. en W. waarop hun hou vun 3!'ü millioeit (bchondcuB goedkeuring vnn den ruad) steunde, niet kende, en toch keurde da r»ad zuiulei1 eeuig nudur onderzoek, «ene verhoo-jing (lier BOUI mot 5 tou voetstoots toe, zuli's ondunk i liut gezegde van den wethouder voor de liuancii-ii, dat eene verhooging v;in dezo belan^rljku suiii met niet minder dan i 's riiie.t zóó ver buiten de berekeningen van U. cn \\'. vnlt", dat liy in het belang der gemeente niet met bet voorstel zou ino;!r>#i:m, AU zulk groot vei-schil van batrekkelijk geringe betei-keiiis guacht wordt, clan zou daaruit al liuht nftfeleiil mugeii wordeu dat du berekeningen van li. cu W. jui>t niut met au^atvallige nauwkeurigheid gemaakt zijn. Over du rentabiliteit dtr ei:oute werken is trouwens Wiini/ met zekerheid te zeggen, zoolang nop iiiut, door den gemecntei-aad is uitgemaakt, op welko wijze de exploitatie zul g; schiedon en Wt-lke i o-i iu veil voor het gebruikmaken van di<> mi'ichtingeu zullen wordtu vastgesteld. lu anderen voi'm zal zich bij dit la.itite weder drzeli'de quacstie voordueu, aU in de onlangs aiiigeiiomi'ii regeling v<in de gngpriJKen der sem. entelabiiek op t'eijenoord tdiufldi', maar toen (li)>;r deu rand jlcp.isseeld uu niet, uitdrukkelijk l)-.:SÜst, werd, oi' du fieiiH'cntc liinuelijk dor^clijku iiii'ichtiugcu als indusli'iuel behecren mout, d. \v. ï, Ijij de exploitatie in de allcverstc p'iui's moet k-t.en-op het dokken dei'imkoEten in zoa mogelijk Vuur eenu beuourlijki' reule vau htt iu de inrieiitiu^ geatoketi kapitaal, dnn wel op de In-bilden .Miii do iiiReïeteuell, d. i. *H Cit&lt allc!n.rst Viin ik1!! handel. Hoewel iveda Diii-da^ II. m du il.ïi-usrie door don -wrflu.-uder Viniiy eu den ïuumt'ter jfloljaiu uij'li'i's van luit, vcrniut-tlt'lijk vuies op de ex[iliiitiitie.!;uii(>t.iiii(l wei-den, Idijl' ii tuuli nog hopen dat d« ? mini, ul< het op 't ?>ii.i'.!-t -llcti (ici1 turk1 vuil aankomt, xicli niut y.;i[ l'l.iatïC'ii op het Bti'iidji'unt, hetwelk hij o. u. ;,iii!i'i:uii loin liet besluit tut ar^chal'luiy van de üroote NViUijj gunotiion werd, alleeu' ouulitt do upinvliüiit tlu k(ivli.-:i nii:t dekt. ?VervrüOKd Deursuur" ten uweiit Kal eindelijk lix-r «iiivoininjj vinden. Zaterdag II. hueft efene ii.'er druk beduchte openbare vurffudorin^ bare FyinpathU.' uitgesproken, met het plan, hot welk iiKir^i1» avond ia eene liijocukóniit vu a hen, iJiu, '??tl\ lü.-bboii aatigesloU;ii, deliiiiticf zul 'worden T .>i gesteld. Deii héïreu K. vau der Veen eh A. Uvereijnder komt alle eer toe voor het in dezes ü'iiutnun 'iiiitiiiliei', 'en lianijt l<en den heer K. W. ttliidlfiibcif; voor do \vij/.e, waarop hij iu da verfiiiieiiny het plan toelichtte en uunpiee11, terwijl Ut, Lust u u r van het Leo^kiibinct, hetwelk op x.eor miidii voorwaarden zijne znleit voor de leden,vun liet op to riiihten Mefcitrian' opunntelt cü do lieer mr. .M. Mees, die de raadsman der oprichters Wus, 2k-h iu du/u zaak jseer verclieiistélyk bobben geuuiakt. Aan bet, tot ttand komen dor ver^ni^iiiir valt, du ikt mij, niet, tu twyfelen en »(ii toejuichimjeii en lioorbaio bewijzen van infuuiirii^ der bouderduti hanJelübedk-ndcti, din Xütfi'ihg de vergadering Lijwooude:>, oi.torak bet S:et . Toch .verloochend» zich ook weder tbau !<ic d1 oülit. IlolluiuUcUe «uust van hiuwbeid. Ül>:''"M(ii bjldcr was in 'tliclit gesteld, van hoeveel 1 el i ','£ liet voor het voorloop^ bestuur zou ziju ?do d|io<nb'tf mogelijk te weten, hoe groot het l.i i.il liinKlt'hbfdieiideii zou we/.enj dio zich wil'?.-, (-..'insluiten, e:i er aau den uitgang lysten gei''d la^en, wi^rop uilen door het plaatsen huuije.- iiiindtetket.iiiy van hviuno sympathie konden ''V n !>lijkei:, hoorde ik bü bet vcrut.cn d .-r zaal >ii-f t'c:miaal, neen wel tienmaal op do vraag: »V;'., i tob jo al geteekendï" bet lakonieke ant}-'uoid: ?noK niet, ik kan nog tot Dinsdag op do lijst liij deu boekhandelaar Lecnhof teekenon." '?<? u «edeit iniiue jon){onrjaren veel op de school Tcr,i:idtrd, cn ik vrees dat met bet vele verkeerde °jk het iupienten van spreuken, als: ?stel nooit tat morgen uit wat gij heden kunt doen", in de kisled en alï schrüfvoorheeld verbannen is. lic kitjsvcreenigiug Burgerplicht scbjjnt van og dat met bet in vergetelheid geraken van wijze les rekening gehouden moet worden. avond verfladeido zy tot beliandeliog h»t. bekende rapport over kie*wetwüziging gcdcl-^eerden van kicsvaroeuiRingen, maar ruim 1CU luden toonden zóó groote belang«telling, dat wegens, geringe opkomst het rapport I niet in belianüeling genomen kon worden! Et ' cal nu eon twetde büeeukorost voor dit doel wor den beluitd, maar zal dau blyken dat altban* uoff ?morgen gedaan «al worden, wat ?heden" had moeten gettobieden? Of is Jaa Salie rwdi voor Koed iu bet .lÜMrtV' Rotterdam ton troon ver heven 't In de kiesvereniging Algemeen JBelaitg\\«\A>eo elf kdeu, het bentuur ii:clui«, het waarichynlyk eeu waubopi" pogeu geourdeeül on» voor eeu tweede bijeenkomst ter bebaudoliug van dit rap port eeno grootere opkomut te vorwachton, en dnaroiu do Kaak maar en yetit comité afgedaan. Uw correspondent kan niet uwc ingenomenheid met dat rapport deek-n, maar juiitt daarom be treurt hy nog «eer dan gjj, niÖnhcer de redac teur, hot zoudt kunnen doen, de wanhopige laungeid ook hiorby weder aan den dag gelegd. Want wat zal men zien ««beuren? Dut nis ook de drie andcro kiesverenigingen alhier met omstreeks eeu elftal leden, zooala boden Alficmeen lielang, hunne instemming met het rapport zullen hebben betuigd, muil na verloop vnn eenigon tyd zal hooien dat ook de liberalen in Rotterdam niet grundweUhcraiening, m:iar censusverlafiiiiK WOBsclielijk lichten. En toch aiil ni ta meer g«ulokeu zijn dnn d;it ?de liberalen" in Rotterdam in lam lendigheid voor geen hunner landgcnooten be hoeven ouder te ducn. G. Wy betreuren het met onzen korrespondent dat het puliiiek leven to Rotterdam »luinicrendr is. Do gevolgtrekking uit de K^rin^o opkomst map echter nog een andere üijn dan dio vnn ?gebleken lamlendigheid." Het kan immers zijn, dat men het er voor houdt, dat de konklimc van het rapf.ort geen boiitr\jding vnn eeniff belang te duchten en dua ook aan g-en opzettelijke verde diging bohucitu heeft. Bed. KIJKST. «o TOONEELSCHOOT.. Hot optreden der Tooneelsch'jol, 11. Maandag in Maisvn titrouekeit, kan zeer verschillend wor den beoordeeld ; ui' liever, de iiK-cuing over de wij/» van werken up de school gevulgd, naar aan leiding van dut optreden iiitgeipioken, vul'dt. bcbeerscht duur deu eistli, uien men a uu deu uurd ua de strekking van het ouderwüu \vcu3cht ge steld te zien. Legt mun zich er op toe, ééns of t\7cemaal per jaar, een aantal brave en welgestelde ütadgeiiuoten, wier knnstli*fdü blijkt uit,' hun Jidmanttchnp vau liet Tuoneelyerbond, do kans te verschaf!*» die neii:iiiif voor toriUuwcu te behoeden; linisvaJcis-Irden in ttaat te stellen met gade eu kroo-it zieli te kouien overtuigen xiat huu Contri butie lijk tjcs ueel - . . ? schuilen, ^viugeuhcid te schenken tus ti-lieti de iiuujiufVd van lut progrumnia leerzame wenken*en boschouwingeu min gretige l.uvenmodu te deelcn ? en uilen een aaugeiiuuien avond te btzorguu: dan zeker zyn du wélgemeeiido toejuiuliiogen, de vergeime^de txaligezicliten, eu de gewisselde betuigingen vau tevredenheid zoovele bewijzen, dat gotu monniken-werk werd verricht. Dezo aaiigeuurtu ïijJe vau liet dool, dut zich de, bestuui'duren der Tooncelschool voorstellen, wordt verbonden aan een nuttige xijde. \\'e\ beschuuwü duet y.iïh de/c vuor als liet. Ltreven, uan*du bustuatide goieluclininiea beschaafde jongelieden tif te leveren, die, do linluchheid VHU beginners to houen, met du groiidttn vau du griuipor- ea kleedkunst vertrouwd, niot geheel van leiterkundise ontwikkeling ontbloot, aidiia drievoudig f?e:jii;vlilicecrd, bij de licxettin.? der lichtere werken van de atukkeiirol in uunmcrking 'kunnen komen ? vveliui, de proeven van 11. Jlaanclag hebben gotootid, dat uien uict beneden den gestelden uisch is gebleven. Geen der dtiuicB of In;eren, die üich iu dti zuiil bevonden zullen anders dan met ge noegen kennis nemen van het, vooruitzicht, over konvi' of liUigcr t'id de jonge dames en jonge hoeren op de werkelijk» planken terug ti1 Kien. Mej. A., dio een get-'stig pioiu-ltje uu aardig-? mauiértjcs lu-ei't, zal in roltetjud (liu tnsscliun het vak van youlntic eu injenue beeiuuilea, om to stelen zijn. Slej. Ij., wat voornamer en wat strenger in gelaat Cu uitdrukking, Kal, als haar werk wordt gegeven tu»schen hef gmueligo en hut naïve. niet min'lcr voldoen. Mej. C.y eiudelijl», wgt reeds een allerliefst versju op, eu is e,-n schalksch deerntje, die een kiudurvuend, ala dd lieer (Jli.uiea Buissevaiu, in de wang zal knijpen. Du/.e "eu doigelrjke ovür!cgi{iügcn vervulden de pemoedcren 'der vriendelijke toeschouwen), en di.u» hart un vei^faud b/ulu eer aan. Tueli moet, dunkt m\j. du vreugde d.ie er vun de tuvic-leli aaiignnieliten (Ier leil-;u nf-trault, het LC>/ vurbli'.idi'ii, iicich tut handgeklap, lui ieteekeiieu val) gen.iegeu ('n v.ildaanlu-id, h t oor v «.r- i liooveii vour lid ei i s i^j ver/ut dat te,\rou .boven oiiiMihrevi-li dubbel uoijwit der scluul-ovcriiiideil ; diuul n-u:{;et(:rkpiid. ? \Vii"UU!cr j;ij, Wiiiirde T.C'.cr, rclug.'1 ilil-jltantcii, de lede.n vuu e^-n lii.'ÜU'lilji'i-ij-gn.'i'l1^"^;!!, Winir eeu .beschaafde toon hetrjeht, oude; de houg.-fbckwnme eu terecht gerBranU," IciJiiig stelt, tli,aan do Tofjuoelsclioul vvurkzaaia is, en ^ij in.i-xli.yt hen uit, dn verlooniiig van een pïiu:; K t ui; j -n xoiider liioeiulijkbcden eeu weltt'illea.d.'i'.v.iiid {je'u.'or teil bonte tü geve», tlau xal Je Juf uwer tuvs<:':uiuverij niet houLtisrof kijjer ge t-md wjiv. e;i aullvii de 'protetfiï onder hen niet anders gt-tuigea dan men Maandagavond iii 3(uiion Struut'fMii uiocht vt'nn'uien. Do vurüpn zullen zonder hapercii cn mot oord>!«l wordüh-,gezegd, de stukje.*,1: vooral -da'-jjnr dccUeii (lic. in het? j'irgón dat ouk uwe baicliermcüngi'-n zullen spreken, Bmedoipolen.''tot ieders gcuoL'geu v»n stapel loopen ?- «n,1 want gy hebt er een feestelijken dag van wilkn iimkeu ? een Buupétjc ea een daufjo zullen niet tot liet nürjat naugeiinmu gedeelte vnn den uvoud wordeu gerekend. . Lcerliiignn cencr Tooneclschool, wier optreden iu het publiek vergeleken kan -worden inct do resultaten door "fjverigo dilettanten zonder \eel moeite verkregen, kunnen zich niet gevleid voeten. 'Moet dun, heet do dikwijls herbaalde vraag, in het publiek verschenen v orden, met proeven van hoogt-T'treur- ou blijspel, dio voor de krach ten der spelers zeer gewaagde pogingen zonder blijken? . . Mocton wn den vogel der vaudoville, dien wjj in dn band hebben, laten vliegen om te grijpen naar fragmenten uit SbakeRpearo, uit Raciuc, uit. Mo lière, uit Vondel.? adelaren die hoog in de lucht, bulten ona bereik zyu? Het even vaak gegeven antwoord luidt: Nie mand verlangt naar de studiën van leerlingen. Waacom weuacht gü ?proeven" af te .leggen ? Zeker moet het aangeduide genre op de school de onderwerpen van oefening leveren. Jonge lieden, die m lumeratükjea zien baten toejuichen, BVJH voor bet groote tooneel geen nanwunten. Laten zy, aangekomen waar zy behoor en, qiet weten wat samenspel is: laten hunne banden verkeerd ?taan voor het' eenvoudigste werk, laten 2$ in grimeer- en in kleedkunst leeken zgn, maar laten zy macht hebben gekregen over «tem, gebaar, galaat. Laat de voordracht nauwkeurig verzorgd zyn; laten z\j de toalleeren verstaan, waarde ren, uitspreken, laat er, in verzon noch proza worden gebabbeld noch Bebuld«n3,;maar steeds ?m. ° ?? -T% _ J_t_ . doorgrond, en de toepawing verstaan. Breedheid, j rust, kracht, ovtrluiginK mogen de voordracht ken merken; bevalligheid eu duidejükheid de beweging. Dit alloe kost moeite e» tid; oefeningen v»o velerlei aard. De routine, de ultertyke, onmubare, beschaving van den tooneelspeler aU overgeUteu aan de praktyk. Zullen de eerste lijd", daarin doorgebracht, er te moêielüker fin worden ? geen opleiding, die in de eeriUrt«waren van eenigeu pruktuoheu werkkring weet te voorzien. Verro van mü de onderstelling, dat ik de < alrvjke bestuurderou der Tooneeliönool zou hebben vóór tn lichten op. den weg, dien sü bewaudelen. Het gevun vnn wut nienbe«ft,isspreekwoovdeluk prüzcuswaardig. ' liet roeien mot de riemen dio men heeft, een aan ieder bekende noodzakelijkheid. Maar wie dwingt t-r tot geven'/ Wie, tot roeien ? Wordt men genoodigd op de tentoonstelling van couta-prenteu door teerlingea eener icbilderukademiw gekleurd? Maar copitn naai- Ilembrandt kunnen ztf nog niet geven. Maar «igeu kompoiitien vallcu nog niot onder bun bereik. 't Zg zoo ? maar de avonturen van Jan do Wasscber bieden geen studie-genre vooraanstaande schilders. - ? '. . . Do snhalen, door de ramen van eon muziek school driugend, doen don voorbijganger den tred verbanstea; cu de awig-éMw, dio gfcun dubbele wanden eerbiedigen, du imren verhuizen. Het is te betreuren dat t«d eu moeite aan do tooneohehool juuiinurlyk verloren gaan, togen het verlangen der bestuurderen en voorgangers, «Tl ten pleziero van eeuige rtistijie burRars die nis kutittlieveude leden door iedere rederijkerijbont m«t fanfaren Iwgroet wordi-u, cn aicb m buu uiiddcn met minder zouden vermaken. Auist., 27, 4, '8:2. F. van der üocs. MACBETII. Vertaling van Dr. Bnroersdijk. Eorste voorstellintr Znterdug Ü2 April '82, door de Kon. Ver. lid Ncderlandsih Tooneel te Rotterdam. De vcrs^y'king tusschcn de voor;telling,to Rot terdam van deu N'icledt gegeven, met de y*rtooning vaa dergcly'kö werkun ten onzent biedt o. a. dit vcifchilpuiit: over bet geheel gaat. uldaar een kundig eu Rcocfend oog; do grove gebreken dio iu Amsterdam duaopnierkzamcntoesch(juwer oiitstemmeti, wordeu to Uotterdam vermeden; de heer Lo Gros is een regisseur die z|jn werk verstn.it, on bij ona schijnen de meeste voorttellingen zich t au du diensten des regisseurs te niuetcu Bpeneu. Temeer is het opmerkelijk dat de indruk door het geheel achtergelaten, een Amsterdammer t'unstijz voorkomt, daiir iudo verdecling van den MIKbeth met du groato ongeriefolijklicid te katupeu Haspels %iu ?drama" cu küiuedie bereikt, behoef ik niemand te herinneren. Hy mist den toon cu do kracht van bet treur spel. Verzen zeggen is evenmin zy'a zaak als het vertolken van geweldige hartstochten ofprilioozo aandoening. Do oogeiiblikken in den AIncbcth zijn talrük waarop Tjei'le tut voll ? nitdrukkiiig moeten komen, en in die oogenblikken bleet' de Heer Haspels Bteeds ondor den eisch. Ilctiou deu tolcntvollen nn ercs'igen kunstenaar te kort doen *iju, niet tegewngcu van het vele goede en tcbo>ue, dat zijn Macbeth te genieten Cai. Ecu uitvoerigis beschouwing der rol, na het bü wonen van eeu voorstelling nauwelijks ta rechtViuirdiïea, zou noodig zijn 0:11 in biüouderbedcn op du licht- cn scliaduwzyden te v,-y'ïen ? maar de al'\ve/.i,fflieid van den treurspel-toon in stem en snel g«f aan het geheel eeu matheid, die door geeu.deugden van anderen aard te vergoeden Die matheid werd door Mevrouw Beersmans in de rol van Lftdy Mttrltf'h eerder verergerd d&n verholpen. Ook zij had vele uitmuntende momenten; en niet den tlecr Haspels schoone tai'creelen. In vele onderdeelen was do fijnheid eu iuistheid van haaf spel bevvondcricgswa irdig, 'maar de overweldigende indruk, dien reed;' het k-xen van de rol maakt, wei 'd niet teruggevonden. STan de ovi-rigc speler» zy sléclits do Heer Spourmans (Macdulf) genoeiud, wellicht de ccnige der artistcn, wiens middelen hem bij z\ju taak ten vollen dienste zonden. Een zuiver gevoel voor den rytbrans paarde hij aan een warm eu krachtip( geluid. Zoo wy ooit etm ? he'idcii-spclcr zullen Iwjzitten, dan is do lieer Snoormans op weg er oen te worden. In hr.t vierde bedrijf hnd hij vcrukkdijke gedcellen. Welk een voort'reiiVliiko. Gèrald in do IJochtcr vnn JlMlunt, Uit liet rijk'fl geheel dat do werken vau Slmkesp.":u'R aanbieden, dunkt mij de keus van Mneleth vior het rottenlamsuhe gezelschap niet gelukkig. Uit d! hlijipelen zou uiea wellicht eeu betereu greep knhiion doen. Intusschen is reeds liet verschijnsel dat het beste niet te goed wordt geacht, voor it-dercn vri.ii'l van het toonncl ten hougste aantrekkelijk. Do heer Bivgersdijk lieet't stijn naam als vertal-r iloiu- zw\3IaclcUt niet anders dan ounieuw Levc.'-tiL.'ii. Amst., i:0-i-ilö2. ' F. v. d. G. 'UÏ'LE RÜTTERDAMSCHE TQOKEEL\VEUELD. Ik moet erkennen dat de voorstelling vnn ZIttfl/ctii door dé Kotterdamsclie afdecling van het A'ér/. Tvoncd waarduering, grooto waardccrinir verdient. Xij getuigde vau veel etudie, van veel jïurg; er WM z«-lfs, KOU niet eenheid van spel, dan fijcii zeker eenheid iu bet streven merkbaar, om do vcrtoouing den arbeid waardig to doen zijn. Muur niemand kan meer geven dan hu heeft. Oiixe. tooneelrpelevs, niet gewoon, in het treurspel. op te treden, mitiscn troinrea« nicereudeels het heroïsche iu voorkomen cn beweging, en daarbU buvenal de zeggingskracht, die vuor liet trcuripcl Tn hes algemeen, Shakspere's werken in het bizouder, onmisbaar zijn. Üjj gaven dan ook niet te ïien wat te wenschen waro geweest, maar in do mnto hunner kniehten en hunner vorming, verdient dat wat zij to zien gaven, waordecriug. In de eerste plaats gelde dit Cath- Beersmans in de rol van Lady MacMh; al heeft hiyai' oivnan sodort haar onge steldheid onmiskenbaar geleden, hot bleek nog krffchtig genoeg onii ccp«ard aan haar zegging»kracht, enkele tooneuien waarlijk schoon te doen aijn- zoo vooral het tooneel waar sjj haren erzuchtigen doch weifelmocdigeri gemaal tot de snoode daad aanzet; z.öo het tooneel-van de sliiopwamlelwirster; doavt-ntegeu was do scène waar zij Macbeth, na ?het doen van do daad" de dolkon van de (dopende wakers ontrukt om die in Duncan's ' slaapvertrek tcrng te brengen, te zeer op effect berekend. Do wijze waarop ztf Macbeth do dolken ontrokte, do manier waarop zo er zioh daarna raeo posteerde, in elke band een, was merkbaar bestudeerd. D. Haspels had als Ju*«<*«i7*, geloof ik, zijn beste momenten .in de eente tooiteelen waar hy nog den inwendigen etrjjd -voert ttMBchen zijne, door de voorspellingen der heksen geprikkelde ee; "*?? zga gevoel van plicht en loyaateit. zucht en Maar ia de misoaad eenmaal' geschied dan, liet Baipol) niet^tnoog uitkomen, boe..elmoodige naturen, abj ze eenmaal over? tot het plegen van- een daad , waartoe E& niet te brengen waren, *ot bet andere ui Ur*« . .t. .!»_?? -_ J__ »_!. _... _ ^J^^. weg «n »re*de tyranntu worden. Van «m ver dere Mtprekióg v»n Je vertóohhif «e ik af ;'ik kan dat te gere«der ddba na wat Ut boveBxoide, dat allen waanUeriog verdieaen voor wat AU i» de mate hnnner krochten t» xita gaven.' Voor Mb uitstekend* mfee-en-soeae wu door den b«kwamen ragutear Le üras goed MBÓrgd; alloen B»aquo*« ge«*tvwMb(jning. op»c£oiven4« uit den itoed, maakte *en sondeilinden indruk; terwijl ook de heksen-tcène niet 100 imposant was als «\j bertemd is t* afin, i*ts wat «ebtSr naar ik m«eu voor «en goed deel ii toetcschröv«u a*n den toon waarin de heksen spraken. De voorstelling bad een welverdiend succes; jammer dat de ongesteldheid vau UaapoU Dinsdag avond do herhaling er van belette. Paassen moert waer het Orgel in den Orgel' draaier voor den dag halen. \Yü verkeerden nog ouder den indruk TUI een treurspel van Sb*Jup«*re, toen wü eeroepenwerden tot bet zien van een cjjaar blvppelen! Taming of the Shrcto, door Dr. Bargeradyk, meer juist dun welluidend ? -on hy vergeve my die enkele opmerking ? in de ^VoMwefttemtner overgezet. Wat ik boven zeide omtrent de waarde der vci-tuooiugen van Sbukespeare's werken in't alge meen, geld ook voor dit wvrk ? maar tochacut ik ï'umt»t(;o/'fAei'/(r<«7gescliikter,nieer beatitwoordendu aau de eischen vau bot bedoodaagsch publiek eu dus ook gemakkelijker to vertoonen. l)e reden daarvan |i«t vuor de hand. De hoofdkamktcrs, de motieven, die hen doen handelen, liggen nieer binnen onze bevatting. Wij kunuen ouu gemakkelijker vrouweniiguren als Kale uaa»t Cdu man aU Pvtruccio deuken, z\j bet in minder ioiscbe trekken, dan wij on«, in onze ia wezen en vooral in vormen zocliUre eeuw, kunnen ver plaatsen ia den zielstoegtana vau Macbe'h «n van Lady Macfatlt. NV ie eerzuchtig ia tracht die eerzuciit laogs anderen weg t-o bevredigen; een . vrouw die m onze verfijnde tarnealeviug baar m«u tot liet voldocu aan ziju eerzuchtige bedoelingen aanspoort, doet dut audera. Waardeering van militairen roein ligt bovendien in onzeu, in weer wil van de groote legei s, toch auti-militari-ttncben tijd, niet aieer zoo m dca zin; integendeel, ziet men soms zelf* door beu iu wie dit uuch kon, uocti mocht wordeu venvacht, het mogelijke doen om^welverdieude militaire reputatiüu ui te breken. Naaxniitte nu de vuor te su?lleu karakters meer onder bet bereik van het publiek liggen, in die zelfde mate zul de voorstelling er van beter slagt n, omdat ook du toonceUpelcr, kiud van zyn tyd, zich gemakkelijk in die karakters k.iu ver plaatsen. Vandaar üau ook dut- de opvoering van de Vruuictiiütnincr bij Van Zuijlen bizonder wel slaagde, lu de eerste plaats komt daarvan de eer toe aan Willem van Zuijlcn, dio Fetrttccio tot een orginoele type maakte; zyn groote zegEiuKskracht, zijn juist gevoel voor elk detail werkte daartoe uict weinig mee. Naast lieui \vns Murrunxr Egenci' vau Dam een soms wat /wakke maai- toch uiet onvardieustciyke Ktl!c. In de cii'jte ontmoeting uit-t J'ctrtiSGto, lat«r in bet too nt eitje met Griumo, waar haar oude, nog niet geheel onderdrukte tiatuur weer losbarst, bet slot vuoral vau de toespraak tot do vrouwen iu het laatste toouecl, wureu hooX't verdienstelijk. Mevrouw ligeuer?van D;nu, heeft door deze zware rol voor haar bcneiic-'-voorstalljng te kiezen, hft bewij-i geleverd dat htt Exc^Lsiur ook hare leuze is; dut zy voor ernstige studie niet terug deinst om'zich Je blijken vau sympathie,- die zij de/.eu wiutcr meermalen, ea dezen avond iu het b:,ouder in den vorm van toejuichingen met van Zuylen, en ia tal van bloemen cn lauweren in allerlei vormen, ontving, waardig te maken. Ik wcnsch inü ook omtrent deze voorstelling te oulhoudcu van hot bespreken van de wyze, \vaaiop iuder der vertooneis meewerkte om het behuwd succes te ver wei ven. Ecu uitzondering wensch ik echter te maken en dat ia vuor deu beer Waguuiur.s, die van Griunh een origiueele, vermakelijke en toch niet overdreven vooretulliuj; gaf. Aau de mis e cn scène en vooral aan de costumeeriiig was ook hier bizonJer zorg besteed. IJeide ijicr gevestigde tooueelgezelschappen heb ben voor hun repertoire eeu belangrijke ;un\via=t gedaan. - Teu slottc een paar nieuwtjes: liet 2ïed*,rlan<lsch Tooneel opent Ue voorstellingen in het zouierlokaul met <JdMe\ die veieeiiiging blyft. echter likt den gelioeleu zomer zonder concurrentie; Van Zuylert komt hier, iu zyn fraaie nieuw* teut, thans tu 'a Giv.yeuhngt) staande, en tol zo:uertheater iu te richten, cea retka voomtellingun geveu. E. V. P. Hotterdam, 2" April 'S2. . " IIET AFSCHEID VAN DE UOOGDUITSCUE Ül'ERA. Al werd er 1.1. Zondag nog eéno voorstelling gegeven, ton behoeve vau liet koorpersoneel, feite lijk eindigde hut speclseizoeu Zat. den laden, en wtl op üe*r schitterende w^jze. Wie dien avond -. den schouwburg'voor het eerst-bezocht, zou niet ' vtiïfiiutd hebben, dat het publi-k dexcn winter , 'in zoovele upaicht.pn teleurgesteld werd. Met j overkwiit'ge li.aid toch werden t r, on-Joi' da'vereiul a^piau?, kus;bare bloemtudici's, kiausen eu mainlje» uit^eivikt. Mevr. Itobiusou u.a. inoear. bijniv het, iniiiiDgKlijke doen otn al de. bouqutttcn die li:*»r werden toegehuudeti, in hare aruitr., tot boven hiHir boufd opem.tu stapeleli. Wi-1 l'e/.ieii i? liet nl ren zuer zuuderlinge büld'e, welki) inen dou kunstiu'aars bewijst, door hou te noodzaken xirb'i'Vcr h.t voetlicht heen te buigjii, oin daar, vau eene btdiei.de, de gelykvormige ruikers iu imtvitiigüt te nemen, JIB vrienden ot' kuiiBtnviiiiinai» vour hou lu'stomden ? dobpaancche grt\vuonti! ??m de holdublijkeii door piiges ol' ball.-t.iUnM'icFsrn to l.tten 'uatibiedvii verdient uit een a'estlictwi-h nogi.unt zeer ver do voorkeur. MAV. i'obiiiïon nam dieu avond voor goei nfschtid van bet publiek met de eerste akte van Fidelio cn Mej. Ivauer behaalde voel succes met 'de groot» scène en aria uit Lucia de Larmuermuor. Verder verder nog de eerste akte uit de Euryunthe cu de laatsto uit, de UegimeutstoclrUumet EMagen van Mej. Kempnor gezongen. Genoeg afwisseling dus. Hot publiek keerde dankbaar, maar iu een opzicht niet voldaan huiswaarts; m n zon gaarne geweten hebben, bt' bet afscheid van de verschillende zangers en zangffl essen oen ?tot weerziens" óf ?vaarwel'' bctee-keiide. . .'??', ? Officieel werd daarvan nog niets bekend ge maakt, trouwens over het algemeen i» de directie l der opera karig, iu menig ?opricht te karig, met j hare moedcelingen. Toen het publiek het vorige jaar inschreef voor een groot bedrag aan coupons, meeiido men zek'-r te weien van het genot, den heer Hobinsen dikwy'ls te zullen hooren. Dat doze geliefde zanger ziek werd was een ramp, waarin men zich natuurlijk moeit schikken, maar dat onze eerste baryton, ua zijn herstel, in 't geheel niet meer'optrad, zoodat men, in plaati van zyn fluweelen stem te hooren, zijn edelen zang en voordracht to genieten, do narde stem en de ruwe wy'ze vaa zingen van den heer Sefalosier voor lint' moest nemen, dat was eene onfeiliykheid, die althans eenige opheldering vereischt had. Wij lullen geen terugblik slaan op het afgeloppen jaar ? gaf, ondanks alles, toch menige avofld genoegen, het ensemble geeft ook in de herinnenng den indruk van een niet geslaagde zaak, en bever spreken wij den wenwbt nit, dat de nieuwe commissie er in moge slagen een ge zelschap bgeen ta brengen met schoone «temmen, veel muzikale ontwikkeling, met een uitgebreid repertoire «n -uitstekende gezondheid. wat nog 'Onzeker moge zon voor het_nienwe jpeeUetaoen ? ceker is bet, dat , roginenr MB-«D« tooneel verbonden Wfeft. Dat l «on «rooi» >«rdi«nrt*n ook op dit gebied ?rkend rwordou; bleek toen hij met luide item werd voorgeroêpen, om de balde vmn hrt pnbliek te ont vangen. Woen«dag 3 Mei beeff door da Anuterdamiche afdoeling van d* Koninklijke Vereonigiug. .liet Nederlandieh Tooueel" de eertte voorstelling plaat* van Hago Burgei's Jourfiz, vertaald «Jooi Dit «tok ii fttpeeld in da voornaamste steden van Duitschland, Zweden, Rusland, OosUnr^ik en N. Amerika. In d«n Stadnehoowbnrg ui gedurende de Mei maand eene reeks voorstellingen gegeven worden door bet personeel van het Wallner Theater van Berlijn. Kaar den naam dien bet g zelschap in de Pruisische hoofdstad heeft mag men een reeks van vroolüke avonden verwachten. Noih het drama, noen bat hoog«re blijspel,.noch de eigeuIjjke comtdic de mótwt bebooren tot de stukkenlyst van dit gezelschap, maar het gemukkolyk komische van von Moser an L'Arronge, dat ook bij ons ly'ne waardoering vindt Reeds hiergnnst ig bekend syn Krieg im Fricdc* (Inkwartiej mg), Lol;ter Kluut, Ultimo, Der Compagnon en Ptt^u hof s erlaubt (Papa gaf pcrmiuië,) welke stukken met nog can aantal andere van dezelfde Echiyvcva * n Sardou'i Cyprienne (Divorcoms), zullen opge voerd wordeu. De direkteur Lebrun, opvolger van den stichter WoUner, en de dames Wegüei* in Schwari »4jn de meest gevierde leden van bet geiclscbap. Onder den titel van ?De Vcreenigde Toonkunstenaren", hebben zich eau aantal artiaten van de Park- en Paleisorkettcn verbonden om ta voor zien in do leemte die door de staking der Parkconcerten ontstaan is. Wekelüks, te beginnen met de maand*Mei e. k., zullen in het lokaal Maison Strottckcn, dat geheel nieuw en naar de eiscben des tgds wordt ingericht eu ongeveer drie duizend menschen kan bevatten, door ?De Vereenigde Toonkunstenaien" twee concerten en een matinee worden gegeven. Do jaorlgkscbe contributie aan het lidmaatschap verbonden, ingaande primo Mei 1882, U vastge steld op/15 voor heer en dame, meerdere dames en kinderen betalen de helft van den voor het pu bliek gestelden entreeprijs. Het bestuur der Vereeniging bestaat uit de hh.: G. H. Schoeman. president, T. W. Sütckmarr, tecretaris, J. Gaillard, penningmeester, G. KI inmerboom en X. P. Wcaeiney'er. Da laatste naam vooral zal aan bet Optreden der Vereeniging goed doen. Dinsdag 25 April gaf de PhilharmonUche kapel Mozart, (Secreturis de heer August e K. Hirseb) iu het lokaal Maison Stroucken eene uitvoering bestaande in een concert en bal. De kapMblci-k er naar gestreefd te hebben den naam van bun n ' beschenuueilige eer aan te doen. Maand.'g avond 24 April had in het lokaal Piancius het aangekondigde Weldadigheidscoucei-t ten bate der vervolgde Joden in Rusland plaats. Eïnc talrijke opkomst bewees, hetzij voor do wel dadigheid, hetzij voor den kunstzin van het pu bliek; deze laatste vond ongetwijfeld evenveel voldoening als do ecisti». Bodth. Edwin Booth, de b ^roemde Araerikaansch1! toaneelspeler, zal in bet volgende season weder Engeland bezoeken. MlwchSen zal hy dan ook bet kanaal oversteken eu akh op bet vasteland ducn bewonderen. Tooneel tn Engeland. Het succes van de schoone mevrouw, Langtry, de dame uit de groote wereld die aan liet Hnymarket theatre geëngageerd was, heeft zich eeu weinig tegen de verwachting d!er critici bevestigd. Zy' heeft zich tnet ijver op do studio harer kunst toegelegd en men voorspelt aau hare roeping voor het tooneel de beste toe kom't. Ka etmge gastrollen op het Standard theatre, zal .zij eene kunstrois door SchoUaud en htt noorden van Engeland ondernemen. Op het Lycoum-tbeatcr zal weldra R<meo and Jultet, oiscboou het nog ied :ren avond volle z.ikn trekt, door Shakespenre's Voriolamts vervangen wordeu cn daarna ? eenig ins zonderlinge opvol ging ?? stelt da directeur Irvjng zich voor het i oude melodrama Itt-bcrt Mucaire op te voeren, oen der triomfen vau Frédéric Lemaitro CD waarin living zeil' de hooidrol \vil vervullen. Coi/rJ^f. In de volgende maand zal 'n do Ecolo des Beaui-Arts een tentoonstelling van Ue werken van den echilder Courbet gehouden worden. Do kern dtr verzameling zal gerormd worden door eeu vijftigtal werken van den kunstenaar, die nog steeds iu het bezit van zyae zuster zy'u. Tlnrnay. Een nieuw, drama vau Felis Sktildenkunst, zul te Berlijn cp het hoftbcatcr gompnteerd gv.vorden. Men heelt het in do woon-. plaats vau ueu schrijver, te Küningdberg, opga* vui'rd, mot Ludwig Üarnay in de hoofdrol; zoov,-el deze als de schrijver worden berhoaldomalen teruggeroepen. Slrokhalm. Van d_en Zweedsclien dichter Fva:iz, Hedlierg ij in htt K On. Schauspielhaus een drama in vijl' bedrijven Slrohlialin, opgevoerd !jewori]e:i; hot heeft, evenals do andere stukken der Zweden en Noren,- Hit faillissement, .S/iïtze dtr (?«c?ïsfh'tft, enz. eeu kalm succes gehad; \vaardcsnng niatir geen geestdrift. Uet stuk heelt, als d-.'zo, Cfïi fiiwncieele kwestie, hier ceJ» hypotheek, tot onderwerp; de figuur vau dt-n woekeraar j.i zeer realistisch, byna ruw uitgewerkt, aon' daiikhaar voor. den. acteur, manralsm dcgonoeiiulcstukl;f>ri mist uioa aangiijpend govoel cu dicktorlükeu gloed Bi'plicat :n-vcüing. Nogmtwxls vestigen wy <"e aandacht op do duplicaten- veiling van hrt Am studarasch prenten-kabiuet, dio Dmtdng ns. 2 Mti zal plaats hebben ten overstaan vuu do HH. Frederik Muller eu Co. Kaast do Rijta-schi tkimcrtt hebben particuliert verzamelingen bnn ec .t van bestaan en de -veiling, waaruit zy zich i..e.kunnen aftUTullen, heeft vooral dit voordeel, dat dé duplicateu niet minder goede exemplaren zyn, waarvoor het kabinet betere gekocht heeft, iniiar door do .vereeniging van twee uitmuntende ver zamelingen, er ware kunstjuweelcn iu do b-isio exemplaren dubbel voorkwamen. Van de gelegenheid dat or bnitonhindtcho kunstkoopers in de stad cullen zyn, is gebruik gemaakt ten voordeele van het kabinet Yreeaw-jk. Den 3den en 4den Mei zullen 's morgens dn tcekeuingen, 's avonds de prenten, door den heer J. £. Vreeswijk, architeot te Utrecht, gedurende een twintigtal jaren samengebracht, geveild wor den. De VUscuer, Delff en de .VandqPMsu'snIjn zeer goed vertegenwoordigd, benevens eeuiuii.tjl etners van diverse namen. Onder de toekcnüigen *9n de oudere het meeit in aantal,'maar vau do nieuwere een aantal kapitale stukken, een Schottl, zeeslag, Ary Soheffer, odoration, Bosboom, vjjf groote aquarellen, Schelfliout, Colamo, Qa'luit en vele andei'ea. Bern. De stad Bern beeft aan het verblijf vnn .graaf Fa d'Ostiani, den italiaonschen gezant,, een onverwacht kunstgenot ta donken. De gros f het fo namelgk indertijd van het japaniche hof, als lyvondere gunst, een verzameling japaiuiche«ebiUlerjjen ten geschenke ontvangen en deze nog na dien ty'd vermeerderd. Df verzameling bevat 150 nummert, zoowel stilleven, dieren eu landschap, ak historietcb'üderen, allegoriën, heiligen ca goden jomv«ttend ea is door dea graaf voor het publiek dat daarvan vlijtig gebruik waakt. i. ï.'^'.* --l' f'f'.-n at l r:-net moest eonier verbaast bet ona, dat de heer l oongebraehte wijzigingen npipiukkbi kau

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl