De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1882 14 mei pagina 2

14 mei 1882 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

2 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. dagen spoorwegbeambu, werd door d* welspre kendheid van Gambetta «n Viotor Hugo gekruid. De e«r»M was natuurlijk teer ryk inlofredeuen op den werkuianattand, die ilch Trü hielu van bet socialisme. In Rusland bluft de Jodenvervolging Toortdurea. In vertoheide plaatsen, o o, te Warschau, vreest men voor uitbarstingen «D in Alexondrio, ia bet gouvernement Khrrson en elder* hebben reed* we der wanordelijkheden plaats gegrepen. De kwettie, betreffende bet voldoen der oorlogssebattivg door Turkse aan Rusland, ii Beëindigd. De overeenkomst ia reeda geteekend. Eenige dagen geleden icbeen die caak hopeloos. ? De Lgyptitche taken blijven in de war. Twee der BMomteri namen hun ouUlog en de Khedive, de ministers, de administratie en het l"ger t ij n onderling verdeeld. De sultan lou 100 gaarne zyn ge*ag doen gelden, dooh de Mogendheden beletten bet hem. Zooveel i* ceker dat Frauki\jV en En geland, onder goedkeuring der overige Mogend heden besloten zyn, de onafhankelijkheid van het NjjHand te handhaven en zoo lang mogtilyk den Khedive de band boven bet hoofd te houden. Allerlei. konkreet gevaL Mag deRrge.riugldatgedoogea? D* dtgbUden b4t»tUn: Hot Ha*d,l4klad: D» krill». yitutft Sotttrdamttht Co»r*ni: D» verworping v»n hei HuntleUtnktMt met Frankrijk. Hu Vaderland: De vat op den kinderarbeid. Hu NiiHwt van den Ütg; Handel w> Myverbeld in Ked. lodii (vervolg). Arnlmiuelt» Courant; De «atorleidlag. ? Da telephooo. ? Oude kiewtoUels In Noderland. ? De kriali. Utrrchttolu Courant: Nog eoni 't algemeen «temreelit? Het handelsverdrag met Frankrijk. ? De minitterltiele kriel». Courant: Het konrerue-votnni. Courant; Hot weUoutworp tot hot van overmatigon arbeid ea verwaarluozini,' vaii kinderen. Dagblad va» Zuid-Holland «H 'iGrovciihagi: VT»tnu? (kri»»). Standaard: Een ilapand pmgmm. ? ?Courantengotclirjjf" (Tenlag dei Yereeulgiug voor ChriHtelyk Nnionaal ?choolonilerwy»), ? Gestruikeld (krUii). u"' oordeel der pers over de krui*. ? Het f W.1' lïl'r' Toen in Januari U. bet Kabinet Yan Landen door de verwerping in de Tweede Kamer van een traktaat met Frankrijk gegriefd, maar toch nog overeind gebleven w**, gaf in de fierste Kamer de heer Fransen van de Putte het sein YOV dat luidruchtig applaudissement, waarmede de beer van Houten iu de Vrat/en des Tyds &oe wreed den draak gestoken heeft' ? Toen IL Maandagavond het tweede traktaat BMI den zuidkant van het Binnenhof den weg van bet eerste gegaan was en du minister van Lijnden den ? volgenden worgen in de Eerste Kamer mededeelen kwam, dat het kabinet (waarait ondankbaar genoeg!) nu ook Uuger met en tak der volksvertegenwoordiging niet voortwerken wilde, hcerschte danr morue «ilcuce, verrtotumiug, en deed de heer v. d. Putte door woord noch daad, band noch voet van zy'n aan wezigheid blaken. Het kan zijn, dat zeker schuldgevoel aan den noordkant gebeersuht heeft, en dut het b«v*f er levendig was, boe de manifestatie van Januari bet Kabinet gxsturkt beeft in z;jn voornemen om der Tweede Kamer . h< t hoofd te bieden, en deze nog eens te stellen voor eene ietwat verbe terde edi'ie van hetzelfdetraktaat zonder vooraf al bet mogelijke te hebben beproefd ieis beters te ver werven, ui aar 't kan ook aijn, dat het verschil van houdikg hierin gelegen is, dat de zon in Januari iiog boven de kim, maar nu er onder was; en in dat laatste geval is een nieuwe proef geleverd, hua in de ure der benauwdheid onze beste vrienden niet of 't appel z\jn. Hut. nieuwe leeniugsontwerp is ingekomen. We ?taan aan den vooravond van een groot evenement op financieel gebied; Nederland gaat een 3 pCt, leemng van 83 millioen sluiten, * Eu dan beweert men dat wy niet meer telle» l In enkele jaren 125 millioen leunen ? dat geeft reputatie ? op de beurs, vooral wanneer we miÜioenen op millioenen leenen, alleen omdat we er plezier m hebben, want de minister van Financiën heeft' nog Maandagavond gezeud: <mze middelen Stijgen; de dienst van 1881 zal zelfs een overschot geven, 't Ia dus alleen 'eene» om eens met een flink cyfer uit den hoek te komen. Nu ? de nationale waardigheid heeit ook haar eischen. Wie zou niet hopen dat de Heer van Lijnden de lust nog niet vergaan zy, om haar verder op te houden? In «trijd met den adat der blanken heeft het ministerie den dag van zy'n val geweigerd de luopende en kleine zaken te helpen, afdoen, misschien omdat het meende het recht des veroor deelden, om 3 dagen langzy'u rechters te vloeken, wél zoo te mogen toepassen, dat het «enigen ty'd nam pour houder, om te pruilen. Te verwachten is bït dat de Hoeren als de eerste verslagenheid voo; bij, of een koninklijk bevel, om den adat te respecteeren, aangekomen Is, wel wéér tut zich zelven komen zullen; doch andera moet het gezegd worden dat het besluit, hetwelk sommigen aan zekere kleinhartigheid toeschreven, toch deze voordellen zal opleveren, dat het Baron van Goltslein bespaart het bijwonen, anders dau op de tribune, van de publieke behandeling vau de zaak van der Heijden, en dat het Jhr. Klt-rck dadelijk ontheft van de zorg der verdere Voor bereiding van het onteigeningsontwerp vooi de Koulsche vaart, een zorg, die hen reeds een half jaar lang belet heeft een oog toe te doen. Het Kabinet, heeft Dinsdagmorgen den koning kollektief ontsW aangeboden. Emdeijjk! 't U dun tocli gebleken,'dat het Kabinet niet zoo tuk u op affaires, dat het zich alles laat aanleunen. Vuur het ministerie is het een geluk dat 't de gelegenheid geeft gdkregen te toonon, dat er toch nog eenig karakter in zat. .hvenwel ? juist by deze kwestie was yan alle zijden vooropgesteld, dat men geen krisis wdde 'ot noodig achtte bij verwerpiug van het traktaat. Alisachieu heeft het Kabinet juist daarom be. sloten been te gaan. In de eerste plaats beeft de heer Tak van Poortvliet de eer van de verwerping van't tweede baadelstuiktaat Relijk van 't eerste. Zou hy, indien du Beroering hem er ton mocht nopou, er ook de verantwoordelijkhuid voor aanvaarden door 8amen»tellmg van een nieuw kabinet V In dat geval zou h|j de eer, de verantwoorde lijkheid ? en de straf hebben. Een vraag. Gesteld dat de Koning werkelijk hoift geweigerd het ontslag van het. Ministerie t* aanvaardou, bljjft dan ouk de lieer van Croltttelu, die op de kon versie-kwestie viel? Naar de motieven der rejjeeriugsmededeelingen in de beide Kamers, ja; want daarin was ook vaii k miei-sie sprake. ? ' Toch gauc h«t niet aan dat de beer van GeitBtcin weder voor de Kamer vewchqnt, aU hy weigert de verlangde verordening te geven. Eu . dat kan b\j niet doen. Er zal dus een ander minister vau Koloniën moeten komen, die de ver ordening wél geeft. Wat zal dan echter het Kobiuet nis geheel moeten zeggen, dat, ook «p . grond van ue konvemie-be»lia6ing, kollektiei'wilde aftreden? 't Is een lastige cirkel. SCHOOLGELD VOOR DE HANDELSSCHOOL .De voordracht betreffende liet oprichten van een derde U. B. S. mei driejarigen kursus heefl een voorstel van de floeren J. C. ile Koning, F. S. van Nterop en I. Teixeira de Muitos uitgelokt, strekkende om het snhooltteld c p de 11. U. S. en de daaraan ie ver binden Handelsschool niel to brengen op / 18U niuar op f 1UO. »Een schoolgeld van ?180 per jaar is voor de Handelsschool Ie hoog. Dan-door zullen vele ouders, die behooren lol de klusse dur burgerij, voor welke die school hrsleind is, verhinderd worden, om hunne kinderen er Ie plaatsen. Wal den stand der leerlingen betreft, komt deze school overeen rnel het Gymnasium, waar een schoolgeld van / 101) per jmir, e.n mei de Hoogere Burgerschool mei 5j iri^t': cursus voor jongens en de Hoogere Burger school voor meisjes, waar een schoolgeld v:m f 00 per jaar geheven wordt. Waarom zal men in een handelsstad de opleiding tol .het beroep van koopman bezwarender maken dan die lol andere beroepen? Bij raadsbesluit van 29 Maart 1882 is be slist, dat de Handelsschool znl aansluiten nan de Hoogere Burgerschool met Sjurigen cur sus voor jongens alhier. Daarom wordt nu door B. en W. voorgesteld, dat hel ieerpliin voor de drie Hoogere Burgerscholen met 3jirigen cursus voor jongens alhier, geheel hetzelfde zal zijn; en dat zij, die met goed gevolg eindexamen op een dier scholen heb ben gedaan, het recht zullen hebben om, zonder nieuw examen, tot de Handelsschool te worden toegelaten. Men verwacht dus, dat ook leerlingen van de Ie en de 2e Hoo gere Burgerschool met 3jarigen cursus voor jongens naar de Haudel^chool zullen overOie verwachting zal echter niet of niet vervuld worden, indien men het gaan bijna De heer van Houten wilde de kiesreebthervorming in de krisU behandeld en by motie bet verlangen geuit hebben, dat by do optreding van een nieuw Kabinet die kwestie op den voorgrond zou gerteld worden. Van zijn standpunt zeer juist Naar hot standpunt van den beer van Houten i« niet dat der Kamer en ? z\j besloot derhalve de motie aan te houden ? de kruis is opgelost! liet paard achter, den wagen.... In elk geval i» er dit vóór te leggen: als het ministerie-van Landen blqft ia de goheele ditkistie overbodig en als een ander Kabinet ware opgetreden zou de kieskweitie toch wel op bet i>regi*m de eerste plaats hebben ingenomen. Het openbaar ministerie heeft in de uitspraak ?van het ïïaagiche Gerechtshof in de eedskwestie De zaak komt dus niet voor den Hoogen Raad ? we krijgen aUoo geen vait» jurisprudentie, willekeurig» feiteujke baauMiagta ia elk WIJII** ?*? V« ..... -r --schoolgeld op de Handelsschool bijna Ga 7i/a maal zoo hoog stelt, als dat op de beide 1e Hoogere Burgerscholen met Sjarigen cursus voor jongens. Wordt het schoolgeld voor de Handels school op ? 100 gesteld, dan moet, volgens de beslissing van den Raad, het schoolgeld voor de derde, met de Handelsschool te ver eenigen, Hoogere Burgerschool met Sjarigen cursus voor jongens, eveneens lot ? l DO ver minderd worden." De kwestie is niet zoo eenvoudig als zij schijnt. Bij raadsbesluit van 20 Maart j. 1. is beslist dat de Handelschool zou aansluiten nan een H. B. S. mei 3 jarigen cursus en het schoolgeld op die II. B. S. gelijk zou zijn met het thans gevraagde schoolgeld van de Handelsschool. Men meende dat enne dusda nige regeling eene besparing voor de ge meente zou ten gevolge hebben, ? wat te eer mogelijk was, daar er niet gedacht werd aan de inrichting van een derde U. B. S. met 3-jui igeu cursus. Men kjiu terecht vragen, waarom zou de opleiding voor het beroep van handelaar meer moeten kosten, dan d;it voor een umbt of betrekking, waartoe het bezoeken van een gymnasium ot H. B. S. met 5 j. c. wordt guvorderd; maar evenzeer is du bedenking gegrond: een derde 11. B. S. wordt op dit oogenblik niet gevorderd, de handel is zeer wel in slaat het onderwijs van zijn kinduren te betalen.... waartoe zal alweder een nieuwe last op de schouders der burgers gelegd worden1? Men behoeft om op de Handelschool geplanlst te worden, niet een bepaalde H. B. S. met- -3 j c. te bezoeken, ook van de beide thans beslaande scholen kan men gebruik maken. Wit men nu een aristocratische H. B. S. rnet 3 j. kursus, waarom zou men dan daar niet een schoolgeld heffen dat wozentlUk in slaat is de kosten van het onderwijs té bestrijden1? Het zal toch zeker we! tot de uitzonde ringen behooren, dat ouders zonder fortuin, of zóó weinig gegoed, dat het hun moeilijk valt een cchoolgeld van f180 te belalen, hun zonen een opleiding voor den handel geven. Zijn er echter werkelijk dezulken, dan neme men twee of drie klassen van schoolgeld aan. Nu men weder een inkomsten-belasting heeft, kan het niet moeilijk vallen, in verband daar mee een dergelijk evenredige schoolgeldheffing op de handelsctiool in Ie voeren. Hoezeer wij' warme voorstanders zijn van goedkoop onderwijs voor weinig vermogenden en kosteloos onderwijs voor onvermogenden, wij vinden het onbillijk, dat in steeds ruimer kring zorg wordt gedragen voor goedkoop onderwlis voor hen, die het uitnemend betalen kunnen en dat het meest gefortuneerde gedeelte der burger^ door middelbaar ea hooger onderwijs taa staats en gemeente* wegen geschenken ontvangt, of liever hen geschenken opgedrongen worden, die hel zeil waarschijnnjk liefst uiet aanvaardt. UIT DE MAASSTAD. Rotterdam, H Mei. Zoo er nog getwijfeld mocht worden of eene dii «ctt» stuuuivuartvurbindiug op Nuord-Amei ikn leventvtcttiaarheid ho<-ft, dun heeft zeer zukcr du merikuauBvhe Stoomvuwtmautblaken* het vumlttg Uwer diroctio, iu iTööï dipu twijfel wug^euumvn. De vruuhtuu v«u New-York waieu, vooral iu de luaute helft vun hut. juor, zeer luag, een fwt. hetwoikoulangs i'p itideriUud treurige w\)*e geïhutjireeul word dour het bericht, dut a^out«u vau stuoiubooilu.iuWcliuppeii iu de Amunkaa sclie huvutia zelfa ociiu premie guboduu huiiban voo. hot k o g t u l o 09 vmvoer vau «ane ludiug grouu; ? bovuudien w.neii ook vau hieiuii du viuchteu buitougewuou l*u#, terwijl de ruuutsctmppy, weguus do g ruii^e' du-ptd of onvoldoende capaciteit dor wcf,on vuu Kotturduro naar zoe, iu ecue volle l.idin^ ii.u'ui' gtvulo booten geënt» vergoeding kou vinUuii voor da laue vrHClupi'ijieu.liut ten uu ander ma u e-1 gevolg dat g-, uüddold per hc-uu- en tui-ugreis ouiatrudcs / öuüU.? minder dun iu hut j*iu 1SS<0 g-maakt -werd, eu dcsuiuttomiu, kun ua voldoende ulsclu ijving voor liet ui<U«riiwl nog eeu dividend vau U pCt. word-u uitgekeerd. Naast dou óugukend tnlrykeu strouiu vuu laudvurhurzui'H, die ook iu dit j*si iKg otecda uiwuteudu 19, dtuUuu du anuutielhuiiJer» dit resultuia zolder t w y tel uuu du buktvauie leiding Ier directie, welke uieu hier dooi' uliuu die het wtten kuiiiieu als um strij i hoon ruemcn on dio dau ook iu het vur»iag vun ojiuinissai isseu cvu ze.ior volkuiueu verdiend pluiuipjo kiygt. Uit gunstig ic.-uliaut, w.iaiuvtT niet fleclits de nnudceihouiltiri) maar ook uilen, wleu Nederlands w ivmut ter harte gunt, ivleu htjbljeu ziel» t« verUy ion, was iiiUoidand bi-Luigiijk genoeg om vorUjeid te worden, hoewel zeker reeds vuleu het jaarverslag iu nl zynu bijzonderheden uit de jV. It'Jtt. Ut. vau giitereiiocliieud hubbeii leei'uu keuueu. Dit ontsluat niy. duuki mij, vnn deu plicht om er vordt-r over uit te weiden, mttar tuuli mag ik, ook na mijne oprechtste wenschen voor den vei deren bloei dei' umutsihiijpij to hebben uitgesproken, niet vuu liei jaarvers!";? at' tappen, Kouder van de wijxe ges|.'i\>kuu te litbben, waarop de nlterniitiovo vuurt vuu Amsterdam cu Kuttvrilum door de cuinmis sarissen der maatschappij wordt toeguhcht. Uut eerste w*t iu dit duel vuu het verlag uiy tioi', w;i.-> hut verschil in toon waarop nu etui juur^uleduu Over die . Iternaiieve vaart go-prukeo wordt. \Vist in n iu 't vorige janr nier, wuuruit zoo op eeum;in.l de behoeitu e ener stoniuvaurt tusschuu NewYork en Aio terdaui gebleken was, tbittm wordt zelfs de puitm di r mautscluippü ? is'edei luüdscho en uiet Uoiterdainsulie stoouiVLinit ? ala uiiitïuf g«b'-zixd voor eeue nlteruaiieva vuurt van Auirtwduin, ui'aehoou iumiddnls uid.iar ueuc geregelde stoomvaart*verbmdiiig met ^ew-York in 't leven >den was, die uithang uanr het uiterlijk te Delen, een vlucht neemt zóó rnel ala nauwe lijks eeu t wcedu voorbeeld i» nan te wijzen. £11 toch twijl'elt thans do directie er met. utm, 01 de imiiuauhuppij zal, zclt'a ovt'i't\veo NederJ;ui(i.-clm huvena verdeeld, de ?feteeda scherper woi dunde con currentie met Antwcrpun"' kunnen volhouden, terwijl commissarissen nook dat vertrouwen koesteren." Yan guuacher harte hoop ik als Nederlander, dar, dit vei-trouwen uit-t bcscha:imd worde, maar zou iemand wel op éclatauter wijze de oubilüjklieid van het oordeel, in het jam ver slag van 1860 over de alternatieve vaart uitge sproken, hebben kunnen aautooueu dau conimi-eansseu en directie het thans zulven dot-n? Wie zal;zeegen iwelk nadael door <!e weigering in 18SO, om ook uitvAni sterdam te varen, aan den Nedi r> landachen iHindel berokkend in, vooral nu én de Amsterdumsche én de Kotterdamsclie liju naast elkaar, ondanks de alleronguustigste tijdsomstaudigliedën, met winat varen V Muur de komst der groote liotti rdumsche schepen <iou te Amaterduni zeker een jaar vroeger niet andere oogen ssiju aangezien dan thans Let geval geweest is, terwijl ook geen aanleiding gegeven zou zyu tot het op wekken van den plaatselliken naijver, waardoor reeua zoo dikwijls de welvaart van ous landje schude leed. Heden middag vergaderde onze raad, maar zoo belangrijk Z^jiie vorige Kitting wna, waarin het bekende besluit teu aanzien van de handeUterrein-eu aau de overzijde der Maaa uenometi werd, z<ïo kleurloos was die van hctlèn. Vau Burg. en We t h, kwam een aantal htukkeu in, waaronder slechts van meer algemeen belung waren het gemeenteverslag over 1881, waaruit ik echter bedeu natuurlijk nog muts kan inededeeleu, en een voorstel om een portret van wijlen Prins NOUHi-iU lint.walk iuderiiid in eeu der Buien der gebe h;-id of gaucherie getuigde, en 't gediitingueerd, fijn geïichtje ter linkerzijde de«d overKuigon, aliiof ity gries»ldü over dut akelig piepgeluidje, 100 ge maakt, doch weinig manuftlük gvuit iu de woor den ?nous aoiuuiea ou pleiue kermess»." Inierda»d had de waudelende luodei Ixftt gelijk, doch op 't l'leiu is 't eniiter geen kermis. De quintessetis van de kennispret... 't centrum vau 't feest is «r niet meer, want onze oud» vrienden Carré, van Zuylen en Bosch zijn elk afgezonderd, op ver verwijderde pleinen geplaatst. Toou vroeger olies om en nabij elkaar stond, had een muiisch, die weinig tjjd heeft, altijd toch nog wel gelegenheid o ra overal even eeu kijkje te nomen en daardoor van allts wat nl zoo op eeu kei min te aanschouwen wordt gegeten, veel of weinig ta lieggen. Zuoals de moderne Leipzi^cr MVSSB uu is geplaatst, hc^l't uien.milisten* 3 uur uoodig om alles slechts vuu buiten te zien, eu niünu luzois zullen 't dus in hun ge rouwen lloiHtail-reporter niet euvel duiden dat hy,slechts eeu yi,kelen "avoud bescuikbaar hdbbende, ook niet dau üeor vluchtig spreken kun over het weinig» «at hu vermocht te gieu. l'oll'ortjeskramen op 't Plein ?wc/ een kamerf/e Ifffl en met zilver bediend" en met opschriften ah ?do gezouJe apotheek" of ?d« erven vau eeu kam", verspreiden reeds van verre hun ondrageiijkeu stank en doeu 't bittertje voor do Witte met lekkerder smaken dan altijd. 't P.uiopiiciitu, waarin Vaughttn eu meerdergelyke berucht heden tips A dus staan, ia wol de moeite wuard cm er voor zorg to dragen van met alles te ver schieten in 't ?grandioos tir de salon/' eu na bevredigd te ziju vau voor zoo weinig honig zoo ve«l was ge/.ii-n to hebben, luupt uieu dan l cht nog bij. den ftifneusen dompteur Salva iu, wiens oiivertcnrokkeniieid tusscheii leeuwen, tijgers Wolveu eu meer dergelijke creaturen die, ofschoon '.onder middel vau bestuan" zijnde, niet over de gi-.-nzeu worden gezet, aan het ongelooflijke grenst. ?Komt biuncu hierin, do lecuwenteuimer gaa< dadeiyk beginnen, Salva. den grooten Salva, zult gij zien in al zijne geweldige heerEchippij over 't wiide dit-r," reutelt met eene vernieten steutoi Bt-em (die blijkbaar zijne kracht reeds verloren had vóór de iiwuering van dedrankwet) Iu van zijno waardigheid bowunt zijnde regisseur, -Iu dicht op eeu gepakte korrafcgangers toe, welko door het imporauto vnn ziju uiterlijk, motzwaren baurd, dio aan ahzarin-tinie denken doet, tot ütilstann worden gebiacht.... ?de groote voeding der wilde dieren neemt dadelijk eeu aanvang".... ?Neemt masr weg mooie wuur, allemaal zoet. in den mond," toept men van ginds kermisstalletje tui-schen 's manu ?openingsrede" door,,.,, ?ik zeg dnutlt uiet, uij zoudt te laat kunnen komen... du voeding begiet"... ?drie'eieren vuor een dubbeltje, zachte «n harte!"... ?xwijtf toch, hoort gij n!t:t,datik tot het geëerd publiek van 'a Graveiihage spreek... men moet S.'ilva zien en hoe hy de hyena's die honger heliben". . ?Paiijsche wafelen! Palijrche wafelen" ?Stil daarl net vleesch zeg ik tnt. deu bek haalt. Hij in n n as' den beroemden Mnrtijn, de eerste dierentetnmcr ter wereld"! ?l'ak de leuning! Pak du leuning," gilt men nu, ? te: wijl het talrijk publiek dat naar Salvn stroomt 't ook langs de trap dot-t. Die dwaze kermiskreet, die met het woord ?Vergunning" eeué hi ofdrol op doze kermis speelt, is moeilijk vnn zijn oorsprong af te verklaren. Een kei-mistent draagt dit zelfs ten opschrift eu de eigenaar van hot ?volmaakt électriseermnchme" beweerde dat zijn toestol was ?un pak de leu-ning na turelle" want al had men zonder vergunning nog zooveel van ?de vergunning" (in geestige coupletten op 't Ned tooucel bezongen in het kermisstuk ?do ambtenaar op reis") gebruik gemaakt, men ontniddëiyk weer een nieuw meni-ch w» s, en dus geen gevaar liep, om in gevolge vergunning van do arankwet te worden ingerekend. Op 't Buitenhof staat bat standbeeld vau Willem II iu qpg minder prettig gezelpchnp dan vroeger. . 't ia daar al vry1 onbeduidend, vooral nu de drnaimolen-wcreld, zoo hoog (rewaardeerd op -politiek tr-rrein, verhuizen nu est naar een veraf gelegen gedeelte der stad en't dus. a-:hter de kramen, waar de -tram als een melkweg door 't firmament, haar breede baan slingert, stil is en verlaten. Verlaten, neen zegtdatuiet. .Idjkt dat zestal vroolykc dienstmeisjes eens pret tig wal sen rondom het verhoog'le trottoir van den grooten lantaren... de muziek yin het tramweg^pel ge leidt haar ten dar, s en ziet rena.... 'k vergis me toch niet, daar nadeit een dof lig en hooggeplaatst man het vroly'k half dozyntje. Ja wel, rt is zoo, ?kom meisjn, we zulleu ook ftem dansen" on meteen heeft hy een aardig l lou l dinnatmeisje om 't middel gegrepen eu walst als een Don Juun twee, drie maal rond den lantaren. Zy'n vrienden ? allen oud en deftig, blonden 't even als ik met genot te aanschouwen en de opgeruimde man, LUNST. Hendrik, hetwelk indenijd in Jachtclub prijkte, voor het museum lioymans aau te koopcn. Wat er verder aan do orde w»8 werd zonder debat en bij acclamatie goedgekeurd eu voor niet llgtterdammers leverde, niets duurvan iets belangrijks op. Wat myiiestadgenooten eu in ij betrelt, weldra zullen wy aan het belang van een der heden gevallen besluiten, vaststelling van het kohier, herinnerd worden door dé ont vangst van een ainslagbiljst, hetwelk al geen Bt.of voor mijne brieven moge opleveren, maar dat toch, vooral Nedcrtandschp burgers, gewoon lijk heel wat eerder uit liunue bohagelijke rust opjaagt dau het belangrijkste staatkundige of oecoiiouiische vraagstuk. Het tweede jaarverslag der «Vereenigirtg voor kinderapeeltuiueti" is dezer dagen veischenen. Moet ik het bewondering of verwondering noe men, duu indruk dieu het op mij gemaakt heeft? Ik weet het niet, maar zeker getuigt het vau eeu blijmoedigen geest, al* het bestuur zegt: ?het is ons eeu genoegen al dadelijk te kunnen begin nen met de verklaring dat de gang van zaken in alle. opzichten (ik spatieir) bevredigend mag genoemd worden." En dat, tewijl tot schande van du talryke gegoede burgerij vuu Rotterdam ge constateerd moet worden, dat aau . jaarly'ksche bijdragen ontvaugen wordt t'303.? tegen een geregrld terugkeereude uitgave van meer dan flUOO,?! In heel Rotterdam zijn er maar 43 personen, dwrjuarlijk* een luttele bijdrage voor zulk een nuttige instelling afzonderen. Het verschijnsel is niet te verklaren, indien het uiet aan onbekendheid mot de zaak in toe te schrijven. Eu daarom vooral is 't, dat ik daarop nog eens dn aandacht vestig. Misschien zou 't ook wel overweging verdienen, als hét. bestuur, hoe 't zijne leden ook togen de borst moge stuiten, eens Hink de groote trom roerde, reclame voor de zaak maakte en de gegoeden in de stad roet interkenlij-.teii tot ge vu u Hatupoordu. liet is treurig, maar 't ia eenmaal niet,'anders; wil men voor eeu ot' ander doel geld bijeenbrengen, dan moet er peoedeld wordeu en mag men het niet op liet initiatief der gevers laten aankomen. O. UIT DE UOFSTAD. No. 05. Miju Kermisstuk. ?Nous sommes en i/leine Kermesse", piepte, met een akelig, gein.iakt stemmetje een ?pur i-aiig parvenu", die door gelukkige speoulatiën en hooge loterijpryzen, -waarop ?Monsieur mon Père" zich beroemen? kon. in het bezit kwam van een aar dig fortuin en daardoor tevens van goede, ja zelfs hooggeplaatste kennissen, eenadelgke jongedame toe, die meteen ongekunstelde sans gene aan zijn rechter arm hing, welke van'» mans onbehblpenuci. ,algdv ._ ??? K.v , _._ ? ^ had in gezelschap van zijne meer bezadigde of stokkerige tijdgenoeten.... Zij uilen gingen da stadhouderspoort door. ?Loopt toch zoo'u .ouden, binden si akkert niet voorbij" klonkt de akelige klucht van ecu onge lukkige ... rvllen liepen muedoogloos door, doch de oude, opgcruicide, dansluchti»e deed een greep in zijn zak... en in de opgehouden pet van deu blinden man vielen een paar proote zilverstukkeu, dio als r/aarlen glinsterden in 't maanlicht! Zie daar nu de moraal. Do oude l'iave man, zag er g*een kwaad in om evrn een ?patertje langs den kant" te maken, opentlyk dat u der net znff, ter wijl züne brave vrienden 't schouderoptrukkend aanstaarden, doch zU gaven een armen ongeluk kige geen iialmoB.«, omdat niemand het zng, tcrwiil hij 't juist wel dood om duzelide reden,. UU! dio oude moet de grappenmaker geweest zijn die jl. Maandag avond om half 12, toon het tractaat met. Fraiikryk in de 2e Kamer der Staten GemTBal was afgestemd, hardop deu kenniskiTet deed hooTi-n, int niet-geringe hilariteit der hooge vei-gadering: Pak de leuniiifft Hij deed nu met ziju bouhomie, in de twee ver schillende rollen waarin hij, eerst achter de kra men eu toen by den blinden man oplrad, aan den geheimraad Schnltze denken, door onzen verdien-? ütelijken Willrm. van Zuipen als- Penerraan :n Oiis/e Vrmiwen von Von Aloser. vervuld.. Wut had dio Popermaii een «uccés en wat werd hy doir de overige artisi en kn.chtig ter zijde gós'aun! Zyu nieuwe, prachtige tent, die een wel afgelegen, doch rmtig plaatsje heelt op de Prinsengracht en 660 personen kon bevatten, bleek dan ook nóg te'klein. Zoo zie ik 't gaarne. Ware vordienste wordt immers niet overal en altijd op prijs gesteld, doch 't Rotterdamsch Tooncclsezelschap zal hierover t naris zeker geen reden tot klagen hebben en met genoegen zie ik uit het UtffcMsch Dagblad van zooeven, dat de verdienSt-elijketooneeUpeelsler, mevrouw Albrrgt, weduwe van den steeds betreurden artist, hut volgend BjiceUaiioen bij het gezelschap van den heer vun Zuijlen is geëngageerd. Zij moge met kracht hem steunen in ziju loffelijk voornemen om het mono polie op 't tooneefgebied nog verre te doen 't Gaat me inderdaad aan 't harte niet uitvoe riger te kannen zijn'over de kermisvormuktlükheden. De tyd om meer te zien of te hoeren ont brak me teu eene ma'e, en.'t werd me over het feest in BV»reeniging", waarvan de verdienrtelylre Pierre de Boer aan 'thoofd staat, enkel vergund om b|j 't potseeren der straat de opmerking te maken dat 't daar met recht ?de Vereeniging" heet Geen muis kon er meer in, en 'k ging das mismoedig naar huis, omdat mijn eenige vrije avond in deze kermUweek aldus met eene teleur stelling eindigen moest Doch wat deed het er toe, als de meniohen om mjj heen, maar goeda zaken maakten. VSÏge, 13 Mei 1882, J. A. de Bergh. ?LES EANTZAÜ", opgevoerd door de Frauohra. Do eerste voorstelling van Erckmann-Chatrlani jongste tooneelwerk te Amsterdam, in de oor* sproukelüke taal, had plaats in de saai der Meeren De Groot en Co., Anmelstraat, Donderd. 11. Hut publiek- was niet talrijk opgekomen; er was geen orkest te zien, ook geen souftteurshokjen; en de koraties, waarvan de Parüsche akteurs bizonder vreemd hebben moeten opkyken. Het stuk, in vier bedrrjven, gelijk men weet, uit een roman gatrokken, speelt in een Frausoh dorp, tuischeu do voornaamste burgers. De Muire Jacques Ruutzau leeft met. zijn zoon Georgei in haat tegen cyn broeder Jean Uautznu en diens dochter Louiie. omredvn dathuu vader bü zyu over lijden den oudsten zoou, Jean, aanmerkelijk ge!» uolyk bevoordeeld en de jongste dit op zyn broe der te wreken heeft. Georges Rantzau eu Lou i se bumiuneu elkuftr echter harUtochtelJk in 't ge heim eu ? onder goedkeuring, ja vuriue mede werking van deu dorpsschoolmeester Florence, na dat de lieer Lebel, den-minnaar door Louises vader voor haar bestemd, met George geduelleerd heeft en het onderspit gedolven, na dat de dokter verklaard heeft dat Louise van smart cal moeten omkomen, ? krijgt, door de vaderliefde, die over ziju haat zegeviert, van den oudsten Rantzau, het huwelijk zyu betlag. liet kontrakt, naar het verlangen van den jongsteu Rantzau opgemaakt, bevat echter voor deu oudsten vernederende bepalitigeu die de geschiedenis van hun haat voor immer bekend zullen doen blyven. Op dringend aanzoek van George en Louise, door deu mond des eersten heldhaftig en met overtui gingskracht voorgedragen, ? in welk aanzoek liy, om het hart vau zyn vader te vermurwen, dezen zyn moeder heriuuert, wie eene scheiding Uitlachen baai kinderen zoo diep bedroefd zou hebbeu, ? werpen de broeders zich in elkanders armen en de v «n zoening is beklonken. De Hoer N 00) Martin, du tiiédtre de VOdêon, de school meester, was uitmuntend -in zy'ne on eindig goedhartige lonhommie, zoowel wanneer hij zich verheugt by de geschenken op z^jn verjaringsfeest ontvangen, ah wanneer hy in vollen toorn, omdat het moet, den geneesheer de gan sene haatKeschiedonis tusschen de faiuiliën Ivuntzau meedeelt. De uitdrukking van het gelaat liet ook niets te wensclien o ver,'evenmin als ooit, by het zingen: achter hot klavier, van een Kurie Etüison, door den meester-zolf gekoraponcerd. De Heer Barral, du G-ymnase, voldeed in het charnkter vau Jean Rantzau, maar werd onver staanbaar, waar hy in lange drift met verheven Btem te spreken had en speelde over 't alge meen te veel, hoewel zyu stil lachen nu en oxn goed en juist bedacht was in doze rol. De Heer Delisle, de la Gattê, speelde goed, maar niet buitengewoon goed; 't kon er door. Een woord van bewondering echter, naast Noel Martin, voor d*-n Heer Larcher, du Gymnast. Geen eukel nederlandsch akteur mag op zooveel loühwid, zooveel juistheid van beweging en gestiknlatic roem diagen. Hy waa gekuipt von* zijn rol. Mejul'vrouwWilson, de VOdéon, had voortreflijke oogeublikken en beschikt over'een zuivers en melodieuze stem. De mindere rollen waren verdeeld order de Heeren Court (Lebel), Samton (een knecht), Blanvillain (de doktor) en de dames Moine (des meesters vronw) en Non) (zyn doch ter). Zy voldeden en 't meest Mevr. Moine. de type ccner fransche vronw. Het samenspel liet, de kleine toóneeloppervlakte in aanmerking genomen, niets te wenschen over. Voor- het ge mak van komen en gaan, zitten en staan, mogen alle onze tooneelspelers zich steeds nan deFranachen spiegelen! Die menscheu voelen zich heel en al tnuis op de planken; alles Valt van zelf, zonder moeite, gelijk het behoort te zijn. De handeling heeft plaats in 't begin onzer eeuw; de kostumen nu, die men mede had ge bracht, pusten natuurlijk steeds, de meubels en verdere atoffeeriug, die men hier had gevon den, natuurlijk zelden in het kader van hun tyd, Amst, 12 Mei '83. L. v. DejsseL STUKKEN, UIT HET DÜITSGH. Jourfix. Onze Vrouwen. Aan een schrijver of schrijfster, die onder den voornaam Marie optreedt, zijn wij het bastaavtwoord Jourfix verschuldigd. Dat het een aanwinst voor onzen taalschat is, x.oü ik niet durven beweeren. In het ?blyspel" van Hugo Burger, dat er door anngeduid wordt, ?een Repertoire-stuk dermeeste Theaters iu Duitschland, Oostcm-yk, Runland, Xwedni en Noord-Amerika," onderscheidt men vier'j^ècr»: 1. do eerzucht cener gewezen zan geres, met name Ad'dc, tweede vronw vau een ÈeiUjusch rentenier, om teu haren hui/e r out s ie organizect'en, waar men zich verdringt, en die vooral door één ster overschitterd worden; dit moet dau den titel wettigen; 2. een echtpa: r, waarin bet mannelijk lid een lummel is, die, licht gevleid, 3COO mark voor een wetenschappelijk doel' uitgeeft en door zyn vrouw, do Adde vun zoo even, aangezet wordt om zich tot lid van ritu Gemeenteraad te doen uitroepen; 3. eeu gelukkig echtpaar, waarvan de man, een dokter, sints hy in Berlijn woont, zekere woereldeche fréwonntcu heeft aangenomen eu- onder anderen 2000 mark vertpeeld heeft; de vrouw, ouder voorwendsel van hem met borduurwerken te willen virrassen, f-chrijft een groot wetenschappelijk werk, dnt hy gemaakt heeft, voor de pers over, en als die ÜUOO umi k betaald moeten worden, stelt ze d*> kopie ter zijner beschikking om te verko p«n; 4. den wedsti-yd vau twee vrienden, vanwelledo 'anti ur zect, dat de eene een degejyk weters>hai lyk man (en natuuronderzoeker) ia, de andere e n onbeduidend jong milliorair uit da DnuuLVOi-stendotnuien, met name Botuchanu, die, wel eci.f. zangeressen beschermd hei-ft om iets anders Ji n haar talent. 'Vroeger heeft de degelijke medemin naar, Ur. Alfrcd Muller, des rente uiers (ïhtcMinli) tweede vrouw, nog zangeres zynde, een BOIH geMs voorgeschoten, en neemt het baar zeer kvalijk, dat zy', tijdens zijn uitlandighejd, met dien ouden Heer «eti uuwd is. De Ie amoureuae, eene hiiiémiité, io de dochter uit Bttchhole' eerste huwelijk. Oi'suho' m Botuchanu en anderen, door het leekenen <pn n deelncming8lyst,7>r. Muller'm de gtflegi-nbeiu ge steld hebben oene' nieuwe wetenschiiplijke reis te gaan doen, ? krijgt deze toch de cand vnn dn fiove intjênuité, bovengenoemd, dio hem al by de eerste ontmoeting haar hart heeft' geschonken. . Dat dit laatste, bij eene rolvervnlliiig nis die van den Heer de Jong, zoo onwaarschynlyk voor komt, hifi aan heelt de Heer Hugo Burger eren fchuld; bovendien Mej. Anna SalilairoKes heeft met zulk een ongeè'venaai'd talent, het tooncel.tjou met Muller gespeeld, waarin de knop vau Ilf.dicigs liefde zich tot geurige roos ontplooit, dit de zaak ieder-een zeer natuurlijk voorko 11. Maar de Heer Burger heeft wel sdiuldannhit onsamenhangende van zyn blyspel. De schilde ring der toestanden is van het «wakst palet i j> rijk aan valsche tonen. Meermalen zegt detnrschmiwer: o, dh berlynsche buroars spelen kon.edie; dat; is geen natuur. Mjr. in 't begin, de qu&zi'jalousie van Dr. Volkart (den jongen man) ten opzichte van Dr. Muller. Ik haast mij IT by te voegen, dat dexe aanmerking gecmziiu do artiesten treft. Zy hebben, bijna zonder uitzonV 256, .1882. m, R BI tn Verschijnt lederen Uitgoven: ËLU5RMAN. HAHMS ft Kantoor: Eokiu 2. C*. ZONDAG 21 HEI. IHHOrjDi 8TAATWKÖIQ OVtaaaCUT. - ALLEBLKI. - OEMEENTKEAKEN: H«t Am.nd.n>«H-»««* - WMroin <Ur HinHilmhmrl v*rlu«ii neet vordaa. dow r. Ik vu Ktany. ? SM pUn d*t tovjoiehbm T*T. dient ? QU^ie HoMad. ? Uil Oiuuiugon. ? KÜN8T: .IHg M H«aM," dow L. va» D«jwel. ? CU tUMoW»»i»w*«h* ToooMtwwvtd. door H. V. P. ? Tot do .Toon»rtqa»wüe", door pret Alfa. Tbtyai. ? t>« Hlemro OrfcMtMk ? LXTTXBKUKDE: Ynfawid* MwldeUn, doar OSmdtni. ? LM poiMên d' m» H«iu». prcnuM p*r LóoU UlbMh. door W. P. C. K. - KILITAIltE ZiKXlf: Milftl«.ktdw, door Y. 'i. ? Bori«b«.t»kklnten. -. .KuUUêo. ? Goo*eri»uidl«« diantt In Oo*t? B4Uiozr.phlo. ? 8CHAAKPBODLEEM. ? ? WoUu«»Wt, bW. Nov.U» door J»a Bte»n. ? Ia hope uhf, door AnMiwUe. ? NMnnrknud%* UftotodJagm. ? 1LLEBLXI. ? BMEVÏNOUB.qmuiaom TAK DB BFFBKTKNMMUIT. ? v«iun(?n. ? Bajf trl$u> itaud. ? Te huur lüadtt W«n1ug«n. ? . ? ADVEMTBSTIEN; Scboawburgui, «uz. dcen Van il üe ministrreele krisissen die sedert de herticiiing der Grondwet in Nederland zijn «oorgeDoraen, heeft niet één een zoo kwuadsardi^ karakter gedragen als de huidige. Hel sdierpMe oog ziet geen uitkomst. Alle optoaeingen, die denkbanr zijn,- blijken, nader beschouwd, onmogeJyk . . . bestendiging der Wanorde k bet eèuig advies, Z. M. m hoopstcJeszclfe reis naar \Vildungen voort, als wilde htj zijn volk op tte dui delijkste wijs verklareo: de toestand is der mate 'hopeloos, dat uw vorst, aanwezig o( afwezig, -toch niet in slaat is ieu toi vermindering van de verwarring bij ie dra gen, r- ea hei Nederlandsche volk vindt hel tlleszios natuurlijk dat Z. M: ministers, die been willen gaa u, niet wenscut te ontslaan, aJs zij gttso anderen weten aan te wijzen, die uooind. De sciterts was oudeogend, xle ironie werd niet begrepen. W;is het omdat het IlandtlMnd slechts zelden zijn ernstige lippen tol liet uilspreken van een aardigheid plooit, ol misschien, wijl men zich te kwader ure den ouden Kuppeyne-strfjd heriunerdu? Men bicld zich aau de letter en vatte den neust dier kostelijke tirade niet Het blad noemde hel alleroniiiogelljkste het eerst um recht te doen uitkomen hoe onmogelijk het was. De eeuige vraag zou kunnen zijn, of het vnn dit liberaal orgaan wel nobel was, den »vriend" op zulk een wijs in een bespottelijk daglicht te stellen. Een vraag, die wij echter niet behoeven te beantwoorden. Een nntirevolutionair ministerie is volgens de Standaard zelt een dwaasheid. Htt muet hard voor de anlirevolutionairen zijn, nn zoolang gestreden te hebben en steeds dichter aan het doel genaderd te schij nen, op eenmatil te venemeo, dat het pro gram, als reiteeringsgrondslag, eerst over een Lwurt uf hall' eeuw dienst zal kunnen doen. Helaas, hel is niet andei's. Maar, zij die gclooven hausten niet, en ccefl p:irU| sterker iu den geloove,- dan die van den lieer Kuyper. Keu uUilciülutiouair, katltultefc, kuoservatiel minisi«rie,' zuu het brooste driemanscltap in de politieke wereld verloonan, dat men ooit heelt aanschouwd. Tegenover een liberale kiinicruicerderheid zal niemand er aan den ken kuimen hel in elkaar te teilen. Yüo een Kappeyniaansch ministerie is geen «prake. tenzij bij wijze van een grap. en van een liberaal kabinet, dat lusschen de vele vijanden ter rechter en linkerzijde door zou villen gaan, om beiden de wang toe tekeeren. werü üiels vernomen. ÜHJft dus niets over dan de kleurlooze komb'malie, dio onder den naam van Lynden van Sandenburg, de zaken beeft gedreven of bif gebrek aan.drijlkracht, maar al te vaak mei fu'Maan zich tevreden heeft gesteld. D.ze korobinalie zou ja, door eene beHaunde uit andere personen kunnen vervan?gen worden; Heemskerk zou b. v. v. Lynden kunhen opvolgen, doch ook dit soort van kabinet is voor 't. oogenblik onmogelijk ge worden, hetzij het v. Lynden of Heemskerk tot doopnaam drage. BlyU v. Lynden bijzijn weigering volharden, dan zou een ministerie Heemskerk de eeni«e uit weg moeten heeten; ? naar in de praktijk zou die uitweg louter blyken een omweg te zijn, welke spoedig we>:r naar 't punt vanwaar men was uitgegaan teniu voerde. Want de oorzaak van de krisis heeft een töepcreu grond dan de persoonHfke veeten, «l zijn die ook ditmaal, naar onze overtuiging, de aaniekliRg geweest tot het omverwerpen ftn het jongste ministerie. Wat toch is bet geval? Het kleurloos kabuwt beeft zijnüjd gehad, omdat al wat kleurloos ia ilechU op een «w Unen levensduur mag rekenen. Oe toreenigmg van heterogene elementen lm Uet anden dan een tijdelijk wijl zij uitsluiting «sent juist van <htgene, «nu de denkende nwatcn bel meest op pri)s M«lL Het b mugetijk voor een oogtnb'ik »le beginselen te uien rustea. op dtn dour is zulk een voorwaarde ni«i te vervullen. Het kabinet v»n Lyn«Jea werd dria j««<e0 t^ds <o(tuud om te doen wat net ie verrieaieB had .... en hei heeft het wwmaamsie ge deelte van zijn taak niet afgewerkt. Immer* hel werd geroepen om het optreden vaneen principieel kabinet, waarvoor destijds g«en plaat» was, mogelijk ie maken. Het groote werk wn het kabinet van Lyndea opgetir^ gen waa zijn eigen heengaan voor te berei den, door het parlement bij middel van een nieuwe kieswet te onthulden en te her scheppen. Juist dat doel, in stede van het te bc^cercn, plaatste hei zoover het slechts kon van zich af. Iki wierp zich op allerlei zaken, behalve op die eene, waarvoor de nalio het aan 't werk wilde zien, en nu is het defi nitief gevallen, vóur bet zijn plicht heeft vervuld. He lenige rationeelo weg om uit de moei lijkheid ia geraken zou, dunkt ons. een kamsrontbinding moeten zijn, ?? eo aan een kamcrnnlbinding valt niet te denken, daar de oude kiezers, met de oude kieswet, schier zonder uitzondering, de ouda verlegenwoorriiipirs met de oude vecien weer zouden afvaardigen. Dun zou .bel lieve leventje on veranderd worden veer! gezet, want waar beginselen 2'.vijgen,. lieren de personeele prievcn. de brandneleis van eUi Binnenhof, allerweligst. De tijd, een beginselloos Ministerie toegemeten, is verstreken zonder vrucht te hebben gedrafaa, en de dag wanrup een kabinet, dal beginselen noemt en inderdaad belijdt, zou kunnen verschijnen, daagde nog geenszins. Wat nu te doen ? flij de bestaande kamer en ? de daarin heerschende partijverhouolög is hel niel denk" " "' "" " ' " " eenige maanden uithoudt en Wljft de heer v. Lynden v. Sandenburg na nederlaag op nederlaag te hebben geleden, zijn ministerie kah slechls hot schouwspel aanbieden van het ontredderd gezag, bij welks dieper neigen de wciking van het parlementaire stelsel mei steeds inniger verachting door de natie zal worden gadegeslagen. Uut belang vordert dat er een eind aan dezen toestand koine. Hoog spel wordt er in meer dan één op zicht gespeeld. Ken kleine natie als de onze heeft iets betf.rs te doen, in onzen tijd vooral, dan de aandacht van het buitenland te lokken op Iwistpurtijen en parlementaire kibbelarijen, die zoover gaan, dat men maleriecle belan gen voorbij ziet, of prijs geeft. De licliizinniiflreid. wat meer zegt, zelfs het gebak aan inzicht, worden, blijkens de wereldgeschiedenis, den grootste ? niel vergeven, en voor de zwakken versnellen zij den ondecgang. Wat Nederland van deze chronische ziekte kan genezen, moet aangegrepen worden. Het kabinet van Lynden doe een gelofte geen dag langer tu blijven, dan noodig is; en vun de enkele maanden, die het nog wor-< den toegestaan, verlieze het geen oogenblik om een kieswcthervormingtol stand te brengen. Wij zien geen anderen uitweg dan dauiit kabinet, of, zoo het door i tl s soortgelijks vervangen mocht worden, zijn upvol^ei', tou spoedig doenlijk en HM» krachli|t aU»le Grond wet gedoogt, de kiesbevoegdheid uitbrciilu en hel districtenstelsel herzie, updut de vulksvertegenwoordiging met uieei' redil dun iiedeii de uitdrukking van den geert der nalie kunne genoemd worden. Met de indiening en verdediging van zulk een wet, ? een schoone gelegenheid voor den heer Pijuacker Hordijk om op een kritiek oogenblik zyn vaderland gewichtige- diensten te bewijzen, ? zou de laak van drt ministerie volbracht weten. Aan de volksvertegenwoor diging verblyvfrhet te toonen of zij den moed bezit een toestand van wanorde te handhaven, dan wei of zij, berektvaardig om aan een uitgebreiderkiecerschaarover de vervulting harer setels de beschikking te laten, een berkiezing verdkat en verwacht. Wij gelooven niets U teel te leggen, wanneer wtj beweren, dat Nederland niet de proef mag wagen wat er van zijn eer en voorspoed lerecht zal komen, als bet nog een tien of twialioUiVJana ska overlevert aan «t parieaemt, dat «sduks de bekwaamheid van velen zijner leden, afieen beginseüoece ministeries UB dnldea «a dragen om er med* te spelea, of «j§aa tekortkonuiifea op Ut der groote nwefderbeid m bet algemeen i, figt Bevoer van OM MIBJM lekeyfaeji tfti ^^^^W^ .* _.^^ Abonnement p*r 3/nu ? l?. fr. p. p. ? LI». Afxou«l. Nummers aan de Kiosken Terktügbiiar 4 > 0.10. AdvertentJënT«4il?Ote««l»/l?ieUwn»wyelBteer » 0.15. v«sl jaren er nog tttttcn vwlfliopi» wr de fcnnule gevonden is, die x^i beaeercn. welke zonder tvepasftitK van den «cjisu» de ia»* verstand «n ruaauchappelijk* positie ?onicl&taBdieenM van htt kiesrc'Al wtUen (iitdatten, weten wij evenmin wemigje prestiaje wwrop tf^noc bnogL Elke kris» is m het voordeel der tórkettjken e.n konservalwvep , die niets te verhezen hebben. De «erwarriag ij Imn voordeel, him teveaaworwaarUfi en eksaieai Ai het licht, dal .daar bij schijnt, valt op oase wakbeid. Een zwakheid, die niets aantrekkelijker wordt, wanneer zij den schijn van. okttd vertoont: een pi ik keibare geinuedftemmiiig «P harts tochtelijkheid openbaart aan alle ontzenuwde lichamen eigen. Waarom .zal dan de ltber<il« partij het eenige middel tut herstel. «Jat op flit oogmbUk onder haar bereik ügt, ? niet vragen? Waarom zal zij La \an zich siwolea? men, polijk mot itiij h»4*n t p*v»l j*, pp een ruRtifpm /oudafiaiorffeti imoi twwthoofJartikelen over d« ,C(i«i»'' *u de .vvrwvrpina van het M«etlaudieb-frNiM6li IJ-HU «At tich gepütaUt vindt, ko&it man er nerd«i «ian-ija (Ie* week toe om, «l werd wet die »py» onze CMtttf in de l«*tnte ü*gea w»t nvcrvtmrd, L«ide mrtiINNto met»uidiirtrt' tn leZett. ea »tll» dftü verkrcgtl indruk t* oo?ebrijvan, .' AU ik -na uw boafiUrtilnl legt nkjutt. dtt vmn 0*11 Utf«l$c tai) U«torg<t d»«thUd; <&D umlortdmiJt bet xitli ilxarTBii eu vttn ninrtt »1J««, wat 01111 <t<i per» Md«rt: 8 Mui. tn t«z«M g»f, ia dit «fuipt, tlat bet kliArliiykelük n* keuni^iraniinff v«n d» in hot {tnrleiMnt «(«Iiouden deb*tte-i gracbrtveii 't», TmiOM* de oteritfa icbrjjvM*, wici penneVruchtea my onder ii«i oojftjn ltK4Uicii, pr»Un ellcunder na. of ttenuiu'u to*v»Ifl^«woï» *t)r tv «tnien in de voor imiii{cvwi}d«n bertniinlo <>p \trit-uinWe reilfnu«i ing, d»t b«t «ctworii«ri con ventioneel Uri«r, nlü iett natode* nÉdeïlq: vonr Holland dan het friuMcbo »lgew*«"i tvief, om dto ki«in« mrüpitie moeit, i$a WDigenomen, «n cjeb Awt om do VrMfl, «f d« witvarleiden, «m voor een ti«njèr>ff tijdvak haren stenipal van goedkeuring op een nog zoo nad<wlig Ufief «n op Au jeeheele protectionistiaehe umnMUvra van Frankrijk te drukken. Door a evenwel wordt niet alleen met. dit. laat st* rekening gehouden, maar tevens aangetoond, dat v«rk»«*<rde]ijk de keus taaschen het tractaafc en het. algemeen tarief als alternatief voorgesteld wordt, daiar een tnsschenweg opeswtónd, welken het ministerie, lichtvaardig of onnodeukond, i» voorbijgegaan, ofschoon er reeds in Januari op* was gewezen; een weg, welko beider part yeavrjjheid van staatkunde onbeperkt en onaangetast liet. Boor a ie in herinnering gebracht, hoe de regcering heeft moeten erkennen na de eontn verwerping te hebben nagelalen zich ta vergewissen, of Frankr^k by gemis van een tmctaat. Nederland, waartoe het in geheel dezelfde verhouding al» tot Engeland verkeerde, niet geluk dit laatste BOÜ behandelen al* de meest begunstigde nati*, en hoe xü aldus de kans op eeu resultaat, dat vrijwel iedereen bod kannen bevredigen, beeft versmaad, en naar nwe meeging verwerkt, aangezien hetgeen in Februari waarschijnlijk »a*, kwoHJk meer denkbaar is, nu Frankrykfl gevoeligheid door oene tweede verwerping kan Bun opgewekt. Deze font, waarop door u roo juist de vinger is gelegd, hteft de regewing t«n slptte zelve ge voeld, «n getracht to verontschuldigen met bet beweren, dat bebandeliuc[ aU meert uegonstigde natie krachten» de eenxgdigo frousche wet toch dezelfde bestendigheid niet gaf als de bilaterale acte van een tractaat; ? povere uitvlucht, neder k oninnde hierop, dat een nadeej, verzekerd voor 10 j*rea, t« verkleien is boven een meer w«uivhtiyken toestand «onder bepaalden of gewaarbwtf.iou duur. llreft. wt-n uu als gij, U. de Red.! eengeopend OOIT vour zulke fouten, -en voor de stels«lraa1ige l>8/.w»reu der freetraders tegen eene langdurige vvrliiiiK-iu1* op zuo prptectionistischen grondilair, dun lieliu«fr in«rn waMrlqk niet, gelijk zooveel uiidiMc Mchiiivers. do oorzaak der verwerping te coeken in bijuogmcrken; dan is er? meen ik ? gccn« au'nlRHliiig, om een man aU Borsesios, in wiens «nktlgka en heldere, B Byblodkolo4Dm«n ioueinondo rede \an het invoerrecht op aardap pelmeel niet gerept il, te verdenken van geïnspi reerd te *ijn door aordappoiuiwl maleudekicsfers, noch aanleiding om het gevallen h*»lait toe t« scibryven aan berekeitiugeti vau hoogere politiek of h«t draven eener spookachtige vEappe^uióau^clie partjj" ' De vraag, of er eene knppaJjuMansche factie bestaat, ttoVt men bq het .lezen vau uw blad, dat door objectiviteit yan ooraevl saeb pleegt ta ou-. darscheiden, wel in':bevestigeuden ziu beantwoor den. Vroeg men 't wij, ik xuu uit kracht nuji woarnemmgett en der unrtgtcn,«eikeikaann»jj «Jaiien iu den Hosg te danken heb, én Ju. ? Dat e«u«partg cetoudcu wordt-, wiet streven i> den liter Kappeüne weer op 't IUIMMU te brengen, en tol dut «ibd« den lieer van J^juden c. t. te doen opsto»n, eene j*ri$ dus wet KappegniakuKh doel, betwist ik : tnmweua d* Üdelnent van dat streven, vooreerst eu nog voor lal van jaren, muet wel door ietkreen ingezien worden. Dat er evenwel iu de Tweede £am«r verttheidene Uden pevobden worden, die, van oordeel dat Kappeijne te vroeg of UB o&regU ?$n oateUg krees;, daarom bei hen ewywolfd kabinet ia den aanvang I»tt ??» mmdar goêa oog aanngetti «n het sedert niet ge&oejr leerden. bewondentn of wMrdeerni, on Bet evra ngiHal« de sueerfciheid te steuea, een gne» vu KappejjrfMMnhin Mr oeso uaadsjskalc» JCasv eerste twee bedrijven yan zyn stuk zyn veel t eveneens genoemd worden, dat «r1 nog leden worden gevonien &». «onder mnr to dzafett «ver Kappss}ae'« voorbijgMo, mad* elke deiid of voowüaefct dm Heeten vu» L&n> .den .ot. .diens tijstondtrt BMT ban iaaerhjke. waarde pbiftui» M beoordeelea. «a b j wtylea t« *«roordeel«n, «n 4*taverifp*>* indien uk der revtetfeowoordigtotf sedert- fWÜ <le betundcling r*n de «oesU «ak*i« gnvitiMrd werd door den Migst d«r neenlerliek] ««n 4e bnkenjjde voor 4tnn eruiis, welken »ng»t h«t ministerie niet vertmaadde door d« lierk«aM« bedreiging «et Icubioftt*- «f |>urte/«ijiU« ((naMiitén. wil» bij aang*teg<ialied*n nwt van stantkundigen nuar vaa i»r<]. Itvr.ndig t« Imtidvn. inil<tu(l workti 'le»e ang»t dot dw xelb hettnMappiia wilde overhotonverdedtgbaar «rt. li (tiit.rovr van oorlog«eoatrnbanilt)) aan b»t ewate tracUat, dat, ^a Ke«clir«{it tu ïuii uit d* tweede «MÜUt. in»t, Uuger li'twmh wen) HM bluoUUlku «HU <lo ernstig»t« 'iioeimlykb«d«n \aj oenn wt«uwe worsteJiag tauekea Fraaknjk «n RmUchUü.l. Naar ai«o in de i-e*id»nth «egt, moet dan ook het wtuKeflAamdn* portiJTerhand (vunrpartsmenk df liberalurj, ,i»t «clU by de conversie- en traclttttquaestwid xenii *poor «an leven tnoer «og«v«n hwilt «iiu \» gronde geBoan, doordien bet waa onUnH in een niini»teriiwl iuitrument. Dejs»! <nesUod trad duidelijk in litt licht bij de joegste ItnbaadeliDg van bet tractAat, toen man nen ala Uiussó «n meer van die beteekrni», wier oordeel over oodtrwerpcn abi dit voorhren tei>len oefatergeboudcn werd, en veel gewicht placht tu de sclioal te leggen, bun advies vmg^eis ver beiden lieten, en het fel bestookt, eigenlek duor den Heer Mees alleen in heiiohermiiiR ginomen (1) regeen'Bgïvoorstel w*l bielpen «itanemen, maai* niet wiugden aau te bevuleo, noch het geraden (of mogelijk?) avliU.en bniine stem ta motiveren. (littnif aan objectiviteit \<ij de volksvertegen» WHirtiiKing kou alleen zoolang e*n nunwtori* <?p ?i" been boudnn, dat niet één politieken boitdgo» n<x>t, maar slevhts volgelingen d contre-coeur iu beid* kamers telde. Iletse-lfde gemis bncft winchi*a de minderheid, die het trantant wildo aannemen, nog EOO aanzienlgk gemaakt. F.n moge ?l* niruwe tn<»iktericele crisis, in hel «tpil*p»i«fih 2) N*dm!at'! pgg iu 't leven geroepen, op iw.hïftlvo t« botraiireu xt.in. indien *y dnor uog grooter ffei)i«*<Jgh«»d ware afgekocht, eo. ora haar te veruiij4«i), de vnlküvcrtanenwoordigiDg nog verder *ifrh IUM! ia»etcn efioceeren, *OQ dit voor hst eon'ituhtuii-cl lev«n dos vaderlands cnker niet bed*nke)yk en noodlottig geweest sjjn. Awst. 14 Mei 1882. DIAMETER. 1) OiigerckMul d* Inden, dl« T*rklMrd«n u».--,~? uit COttrtüliie j*fnn< Tnwkr^k of om «ohni'cniien van ^ ..__ ..._,1?,?.J^ cf t ^ ^ L. M»t ta durron Torworpen, M* b»t uuukoi»a t> f .** *.*-_-*?** «-»«*^*>^ïa*?l bakwrinx «sdcrt Jtnaiai te S) Qwüifl«*ÜB TUI de AnüuMte** Courant, Wanneer Diameter met. genoegen opmerkt, dat w$ één (ïpopend oog voor zekere fouten toonrn te becitton, ui bÖ het ons niet euvel duiden, als wjj ook enkele fouten nteenen te zien, welke z. L niet bestaan. Wat den heer Borgesius betreft, niet. zyn twewte redevoering, gebonden na menigo berupioff over ziin jjver voor de 'iclangen der aai-iUppulaieelfabrikanten, maar s^n «er»t% van Januari werd door OM bedacht. Daarin komt een geheelo ko lom óver dat oft4erw«rp voor. liet be?U*n der kappeyniaantcbe factie ui door niet velen worden betwist. Ook wij gclooven geensüiu, dat het dezen heeren recliütreck» te. doen is om M n de minwtrieela tifel plaats te nemen. Zelft dat motief wan afwezig;. Do oppo sitie dezer slachtoffert van ?la iiiaUdie du uouvoir perda." draagt een volkomen negatief ka rakter ? en daarom jntst wekt 7,ij ergernic. Nu behoeft inen evenwel niet ann te urraen, dat bet aardappelmeel en het kapp<;yniani*me de eenige beweegreden geweest is tot net uitbren gen van een afkeurend votum. Het traktaat vol deed ban in meer dan jwn oplicht niet Zij ? evsn als de voorstemmers, hadden recht het ttn ceer pover trakfjutt te noemen. Doch hut stand punt, waarop ijü gicb geplaatst hadden, maakte voor ben de bezwaien ono ver komt lyk, ? die andereu, zij 't dan ook trachtend, wisten te o ver winnen. de W»b»g der nktft «fch oa*öerpn «nn zkn en Overzicht. Engeland, en niet bet tnin>t de politiek van Glud«uno. verkeert geheel ouder (Uu indruk van den moord op Cavendish en Bui k3 eejtioeifl. Ueeds yerledeu week werd eeu wetsvoorstel aan gekondigd, ten eiude de toepassing van dwaugraoatregalen mogelglc te maken. Dit wetsontwerp is iniescbien kr«s«er dan eeniff onder, dat ooit voor Ierland werd vervaardigd eu men kan begr^pen , dat de Ieren aelf, OOJE dé ^oedgezindsn niet vrees er de invoering van tegemoet eicn. Bo macht der buitengewone rechUionk,' dia tut drie rechters aal bestaan, is dan ook scliier onbeperkt; de vr^beid van yergadereu en spreken worut daaronder deuk beeldig, aaegesien alles wat al* opruien, bet aankweeken vaa oaterrodenluid door de politie gebrandmerkt kan worden, een oorxaak van schorsing, verwijdering of iubecbtenisnemiug dreigt te aullen zyn. Zelfs de regeeriugsgecinde bladen als Dayly JTém b.v. meeneti, dat de voorgestelde bepalingen een to groote moeht aan de reclttbanken en bet (ecaff geven eu bet is du* te deuken, dat do Ifren ten «erkste tegen defgebjk* maatregelen opkeoen. De iecscbe leden .van bet luoflenuuB venettea zich tegen Je aauueming van de voordrocbt, docb »tj ituu allwu. Lngeland, dat ua Heeft auteifossie van lerkud: wU denken moet den weg van onderdrukking der naar t*netandig)itid<tievesde elsmwUn inslutn, DU vriHtdau]lM ver maningen niet gebaat nebben komt bet gewtJd ma het woord. Op 4«n dwaafwet volgt editer «SB oudere ' . nteds vwn'ome*. He nppnsrtto hurfoukt h«« t KU de dk4rbMie in W UsmiiUM o «er de K-rwlw tronWlen verwetrn RtuBïnril Korihcxtc eo Iklfoard Rla4*ton« dot ha en «l» ziintn xtcli aan d* mscht <W LejxUtg», haddaii nxUi »ei jpej». iM«rwflt«e»4. d«ir den lootvten lm *t*(Kf*t<s oiitkentC doeb dwir eeu deel der led«a vaa bet Hotf dermate gagrond ««acht. «lat men de silting verdaagde om nadere iitliebtingen af te waehteu. TO*-. nog toe schijnt men de moordenaars niet op 'wt %|M>>r. De dtiitwhn Rü1c*<ias'. die gednrende «enige >1aipn rnt ««t nein»n. Heeft eeu e kommissie bcnncnd t^it iMder r»*4er«oek, xoo 't heet, van de voordracht b*tr*ffnnd* het tabaksmonopoUe. Hfl b.vl zicii Kit w«rk knnuen liatpareii, indien het dn «Mrderheiri van dm RnkstUg niet te doen ftewerst wwe om di beschuldiging van Jtelfti bet uonnpolie-nu>w>rp geen overweging waardw te keuren t* voorkomen. Immers de kumtniisie beeft met 23 tegen 4 stammen de meeste ar tikels verworpen^ Hy de heropening drt oitticg op 6 Juni T.al de tweede lezing van bet bet ontwerp tot wijiiphijf «Ier toltarievm plaats hebben, ierwnl de kommissie de nog oanliaagipn wetevoordrxmten xal oedenoefcen, nadat da Knksdag voor goed is uiteeugegaaA. Van Rurnm-rk heeft men dos wiar»chy'nt(jk gtfin rerl^voirinR tot verdediging van x£n geIwfko'^d tabakBraornpolie te wachten. De kan selier heeft aanguichlspjjn en is dubbel te be klagen. In Frankrijk wordt vooral do aandacht in bo> ? slag genomen doov de egyptischa kibbelarijen, dio «nel-, het oog op Tonis en Arttbië voor dit land htiiienffewoon (wwtrèt hebben. liet optreden van tnrksche trourmn is vnoikomen door de zending v»n Bngelsch«i nn Franache oorlogacbepeu, die n*ia*chen tnrksehe gendarmen zuilen gexioogen, onder toezicht van euro|»jisdie troepen, elk oognnblik voor o&tecbeping gereed. De I'orto kfwft zich aan haar waanliehcia verplielit geacht tMtm de verschot) ing dier esk ad<^« te protosteei en. Tn *t )rev»l egn Knge'ead, Fronkryk DwUchloiut en Oostenrijk bot eens. Basloud en ItaliS waatroawen deae o»Sfsn»itnnnil»g,. daar bet hua de gelegenheid ontneemt- arnoecl mt te oefenen fn voor hun belang ia dit troebel water te visschen. Inmiddels i* te Cairo een komedie gespeeld, waarvan Reuter noodig achtte per draad Europa verlag t« geve". Op eene audiëntie by den khedire, zoo luiJt b«t bericht, hebben de ministent betuigd lïch volkomen to ondeiwertHm. Zj) kosten de handen fln ? 4e kieedecan ? "f^- ^^Tt*^"B¥p "S.'1 ^^'?^ m , ? ff* - .^- ? .i'.' ? ',T , ".wfEfimuM ? .op os) rlnV bunner trouw iifleffjfinde. ' D» l£hedi«e oatving hen koel ea reid»: ?dat- hij TOOF bét oogen blik hun geschillen xnn laten ruiten ooi met ben tp arbeiden, ten eiud« het land te redden. De minister* waren lii} hft heengaan *eer doemoodig gostfitnd. liet motief voor dote TOrt'Kming wait, men Ingrijpt het. de anngekoniligtle ver schijning der Francche on EnRaUcbcooriuj^ehepen. Want ïoodra de xnognnxamde verzoening haar l>e*la« hnd erlangd. *|>o«dde xich da president v.in den fU*d n*ar den Eugelneben en l rantcben konsnt, uiet het vertott da eskaiiera bij bun aan komst w««r te doen vertrekken, na de vriendwhappolyke rérbouding tosschen den Khedivo ea zijn .«amiïters waa hersteld. Deze konden eohter d»vop ttfK-o hoop geven. Zij zonden in trgenderl oüudrinirea op nr«Unkittg van het leger en verbanning van do kolonels, die aan do laatste onluatcu badden de^lfteanmen. Te Koiislantmoptl z^u feesten gegeven ter ecre van de JSederlamlscbe marineofflciereu, die flea Sultan een ridderorde overbrachlea. AllerteL .After dineer speeches." ' De yiemce RotlerdantteJte Cotirant mde-SVaHdaard hebben bet samen te kwMd guhad over de uitdrukking -after dinner speeck"; tn-t Kbcr»la" orgaan had «teh verrtout de rede «au O bnron van Wasseuaer C*twy'k over bet fransdtc handelstraetaat coo ta ndemen, omdat dj* «{>rrker het tnctaat ellendig, egoïstisch, nowuito »n rr toch, voor stemde, liet chrürtetgk-kittoriicli urgiuu wierp het verwet in veitintwurdiginR tottig «p de gebeote liberale partij, ? dat n op ben vau wie de draukwet is uitgegaan t Neun, ala de StatuiaurS nu eens raak bad wil len slaan, dan had zy ia hot verslag van de zit ting van Maandag 8 Mvi nog wei andere voor beelden kunnen viadet». Do beer Brouwers bv. biebl era rede, die tel kens door dan beer van der Boeven met «cbevpe kanUedteaiogen werd voorzien, ttoo «eJfit dat De heer Breawsr» de tasscheBkotnftt des Voorzitters moeet inroepen om nutig U kunnen voort. . . . leuteren soa de Stanfoard aegven. Do rodetwist luisehea da büde ?vriendeu wat- cooatter ? dinner achtiA dat men 't nuuu- vvratauUiger heeft gevoaden er » de ot&cieeU houdeliiigutt getu woord van op te uemen. ? '? ?-"? De Bekftujk» toestand v» onsstaatkundig leren, welk* sJgWMen ia emfew» was, ü teu overvloede duidelijk neoasUtwrd dom d« tegenwoordijjo dier taakte s^ki vcnchDIeud» aeTot ftmtamg er sere «n vencen» aeiédelen voorgesteld. Voornamelök worden middeln opf ageren «n de liberale partg, die alt hoofdsehuUif* wordt hotebouwd, to Utrvortnoti. Sebsrpe oritisk wwrft SMS d* afgevaardigden dier pa^jnisi fssMsvd. WtM^oovtwOat de verw^tea u^vsA^&bulfflcbsid vr^teptetet «*t. D» hoofd fout ii a. L act n«n niet msiat dot do litkerule ptrtQ sds staattrnnéige pattQ itood ki «a wel «en dood gsjstorvsn m. SUatkundig* pni"stta «kb **» wexkslik bts&aa _.__^^ er esn gebed van i WDrfwM'Tlpwml isi IfMS «s . .. ?Voor SUB haAnvsaXa krachtig kenmkrifa*, Het WM den Ifbecalen, gokoLpcn do«r de c-mistsma^dtedea, gelakt door de Grondwet ?van 1818 fe ferisddflu msltt to bwerkm «n fcet ««rwisfct wx 't MwssriMdjwh* pairicuat M mdbtiiksa doo» d» botwsrö eea runner aaudtel ?t Staatsbestuur tdo te keuuen. li«t gold uu, »-v» 1 1 ? » ^ f' 'i _ ji fe*4ea H %i«n w%fUe ? fjgTebfl . iletet boed, i *ene ïpaa% 'ü hand i'.ddoek # He?abeelex' t of Utf Wil riomen '?loster t den v m de "'n het ?Inatit er dat :u aal i perzal detè ',,od tr * i. zied, ?Y'kotut 1 ' il ooit ?'? weet , jnmers j 'm. en y ' callig: ,v e hem ' . ;_Bh, er ?"n den igheid niau»> st?e<?-T l ff e.e, Js dit heirat van ! |»thct .i Want i verl van «mat dutu «men ?.li^ftkincV . 'j> tten t'e .'f; ikthfl. t' j, , e \vaai' ?41 IVOOT

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl