MMMÉHM ' ??r,i-1* , ,??« , ..v» r* - ?-; ", O- "*-? l! .1 ?f \\ DE A M STERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 253 ur beschikking der Synode worden <rel, zoo lang da Ned. l Ier v. Knk'lwl bij wonen dier lessen verplichtend veitlaarl. Wij Relooven niet dat deze wijze van do kwestie op te lossen, onverdeclden byval tul Art-r een paar jaar km het blijken dat de ihwl. fokulteit 6ecn levensvatbaarheid bezit, tiü (laad trekt tijn besluit in ? en. is jehüuJen 20 of 30 jaar tienduizend gulden te Leuleu voor gepresteerde diensten (?)of wel tienduizend gulden uillegeven voor een onder wijs waarvan men niet gediend is. Do kerk behoudt het recht elk jaar do vt-rplickliug tot bijwonen dier kollegiön in. te irokken ? èe gemeente dmi'eJUégeri bindt zich voor "één belangrijke som en vele jaren, indien de* kerk slechts de verplichting niet intrekt. .: En tocfc,- ofschoon er oiol <5'én voorwaarde ter .vervulling voor de Kerk overblijft, en de jicniecuto'. altes doet,wat de Synode vraagt. lezen u ij: »Wij hebben gemeend dat het niet n;o.liij was het kerkgenootschap door zwaar dere vtforrt-oarden te moeten binden"! ? Hoe grootmoedig l! M»K men de gemeente biudcn, uit de gel den der belastingschuldigen, gedurende 30 jaren, ?'t kan zelfs langer zijn ? minstens 10,000 gulden te nemen, dat is, drie ton gouda, om godsdiejMtonderw{ja van eea be paalde kleur te geveb? Wie wöarborgt den Raad, dat de gemeentenareo, ovér'-'tien jaar b.v. ? nog zullen gedoogèn d«t op zulk een onbHIijta illiherole. wijs met- ÖV1 bélaatiAgge'lden wordt geleefd? ? Meer verwonden het ons echter dat er onder deze punten geen enkel voorkomt, waaruit valt op te maken, dat de Synode benoemen zal in den door de gemeente ver langden geest. De benoeming van twee ker kelijke professoren is ons door B. en W. in dertijd vooral aanbevolen als oen finantieelo spekulutio. Er zouden een 400 studenten meer komen dan er zija; En men weet, dut dit alleen mogelijk zal wezen, als degema igdfl orthodoxe richting hier ter' stede e.-(.n zuiver of nog zuiverder dan te Utrecht aan de Universiteit vertegenwoordigd wordt. Zijn wij wel ingelicht dan bestaat er alle kans op een voordracht van modernen. Wat ons aanga.it, wanneer Amsterdam toch ker kelijke professoren wil-benoemen, wij zouden ons zeker het gemakkelijkst over zulk een n'ei f én, nutt*. tw*ot di-ie en meer tram* achter elkaar; oin op de gemakzucht vam het publiek, te *peculawr*u, uu loodra dik weet daf het altjjd oeir wog^n vindt. w««r b»t dieu weiiseht, wordwa van lieverlede de rollen omge keerd en eindigt het publiek met den tram te cunken, waar deze vroeger tevergeef» bet puhliok wachtte. Den ookeering heeft de heer OÜchaid blykbaar hier al buitengewoon snel weten tot stand te brengen, en «fin flink beheer doet' ver wachten dat hy niet bU deie eerste resultaten cal ln»lap*u, maar van lieverlede al die maat regelen tal nemen; waarby *n. het publiek én igne maatschappy gehaat worden. Daaronder mag ook au n vooretel a** one ge* meentcbestunr geteld worden, om ep do stoomtramlijn naar Delfthaven en Schiedam een pak ket- en goederendionit in t« voeren. liet ontwerpvan 5 tot 10 kilo, 35 ets. T»H 10 tot 30 kil», en vardar voor iedere 10 kilo meor 4 et*. Ons clericale orgaan, de Maasbode, die tegenwoordig al* de meeata harar geestverwanten in het top ,der protecrionürten-vaart,-i» dit Voorstel iu«t oaar. den zin. Het recht d*artoe wil .ik h*Mr vtkalrokt.met betwisten, maar ham redeneei-ing is te $a»i dan dal ik ze niet, tot leeriug e«t waarschuwwg van bet publiek, onder de oouen van eeu ruimer kzenkimg zou brengen. Hot bind ?chrijft dai>:.?D»ar «r re«ds.vonchilleDde geleurenhejfon besUaa oui «e* pakju tot 2 kilo van hier naar Schiedam voor eon Uabbeltje te v«rzueden. be^wypen we «iet, waarom de tramwegniaa&Miiappj TOOI- deze zaak bq d»u Geuu-tuitoiraad Minklopt. Bood »y aan, dio pakja* b.v. voor een CTuiver te verxmiden, huur vi-raoek had roden van .bestaan. Nu is h»t doelloos, want zuodra het toegestaan wordt. verlagou d» overige expnditeur*.den priji, en dan heelt de tram uiituurfvk niets te verzendon." .. i 1 Üie 'bezorgdheid Voor d«"tnnü-in*vf*c»ftppö i« zeker recht hartelijk, m»»r daar de middelen van Totvoer er uu eenmaal zyu vuor het publiek en niot het laatite voor de oerste. M! het gemeente bestuur zich by zone boalinsing op het verzoek wel ni«t door die bezorgdheid laten leiden, vooral al* het govulg daarvan zal zyn, dat de bestaande traniport-tfulegunhodon haar tarief verlagen. Op karakteristieke eu t*v«ns eenvoudige wüze toonon deze weinige woorden do faut aan in dm groud?lag iraarop hut prot«ctioui»mo rust; zijno voor?ta,nders tureu zich blind op kat. belang van do beurs der Ondernemers, ou xion daardoor niet dat die beurs uit de beurzon vau liet publiek ge vuld mooton" worden.' Hoo meestal de ? logica (hwu-bjj in. do klem raakt,- wordt ook door de Maasbode op vermakeltfke wyzo in. 't licht gesteld; al* het tarief der ..J leger '8> dan heeft het reden van 'béttaan, terwyL het doelloos wordt, zoodra zij audure vsrvoexders tot verlaging vnn r hun tarief noopt By galyke veiligheid ? van vervoer znu men zoo zeggen, dat voor kat publiek elke maatregel doeltreffend is, welke tot verlaging van tarieven leidt. ? ' ? Du rftaüizittirg. van. heden leverde in 't algeivn wfliW even wmiiirr ??Miinffr"*" "" -1- ?'.' lofie, van althans, de "eerste m jal, twee Hoog1-eraien te benoemen, von een richting, die gtjzegeiai is in het voortbrengen van theolo gische studenten. .. Deze » rijke, goerte gemeente" geeft, het zal niumiind verwonderen .o( ergeren, haar gehi. (dooi1 katholieken, anlirevolutionairen en Ijbenjlou bijeehgebrachL) liefst .niet voor niets uiL ? Vpoviil niet, als zij toch reeds ge dwongen is de eenvoudigste beginselen van «v-'u. eu billijkheid te scÈenden. 'UT DE MAASSTAD. Rotterdam, I juni. n.Vl-< .twee betïdifde doen is het daarom nog^ U'.'g niet, .ïiotzelfde", zegt terecht' eeu bnkoiid' Lttt^suli spreekwoord, en onze tramwéginaat'«.'i.ipiiij bevestigt dit opnieuw. Terwijl 'zy onder h *n- vorixif veuiho jidix» diicctiu uiaar-uiet tot twii«M!Kd, .vrfdceer en 'een» <laivriticd*r (fjudeude .vej mjKffderMtg vottopb aiiu. 'Ditt .«loze latttstu vèrnieecdcriDg niat iu lijke verhouding s t n a t tot het gruoter nanul rei/;-«eis. ? !?> natuurlijk toe te «cbi^jven aan het op unv lyi.eu iugevoerdo rectie-«tel*el,'waardodr voor vele.| a*sugier* de vrucht een stuiver werd» waar zy vroeger een dubbeltje wea. Maar ofschonav uw currf iiponüeat zich vtMtomen oitbvvoegd ucht ? over de vermeerdering dwr onkotten tengevolge van hut seowe-s'e'iel, al* grcoter aantaT ritten, du« ra«-er. arbeidiloonen en meer *Ujtag0 van paarden en 'in«terie«l, te oordeelen, gelooft hy i och teru»t te kntinen zeggen d*t do vermeerdaring der opbrengst wet in ongunstige vbrlioudi»g tot 'de toetirming van -het -x-erkeer «taat. T«-r sTR»-ing hint-van de volgende cijfer*. Het oautu.1 reizigoi» in Mei van dit jaar bedroeg 3JO,Ü18 togou 228,430 in Hei 1881, terwUl de opU-engvt wai /'27 '/7Ö.-J3 tegen f2l,VX>&. In di» ' cyfer» z|jn niet begreponliet verkeer en de' OT>bi eiigut der stoomtramwog Ijju, van bier over JLlellshttveu naar Schiedam, welke in naar geheel nog te kort in exploitatie en dus oekmog teveel een uiuuwrje v> or het publiek if, dan dat op de daaroy berrokkelüko cüfers.oeno berekening voor de tobkpmst. zou te l>ouw«ii zyn. Gedurende de beide Piuksterdageo was het vervoer langs de paardüntrainlijrifn luilerdaad enorm, namelijk 53,095 per*oi:cu, vooral als men dit cyfer vergelykt met de ruim UÜ.UX) pertouen, dio volgen» da Amsterdam«clie bladen gedweilde die dagen van de tram t« Amsterdam gebruik maakten, waar dit vervoer middel, meer dan ergens elders blijkt in eene be hoefte Ie voortieu en waar het bevolkingscyfer meer dan het dubbele van 'dat onzer stad bedraagt. Hoe 't Midi-ivn in de stad myncr inwouiDg te morde is by bot waarnemen van sulk een snèllea vooruitgang, weet ik niet, maar my ten ra int te . heeft her verbaasd lioe onze tram door eene oor deelkundige eu ijverige directie zoo snel zulke be langrijk batere resultaten heeft kunnen opleveren. Men moet trouwens den wakkeren directeur, den beer Guichard, de eer geven dat hU het publiek ?weet te lokken en tteed*. waar het belang der maatschappij het gedoogt, maatregelen neemt ; zoodat overal wawr veel , men?chen by'een zyn, dezen ook byoa . zeker een tram kunnen vinden. Dee Zondag* van en naar Park en Diergaarde en in den winter van ea naar concert en fchouwburg loopen er woruen ucntoreenyoigeu!) allo met algcmeeue stommen ann^euomen, terwijl de discussie ovor do uitbreiding der academie VAU kunsten en wetenschappen (onze burger-avond' school) het dubbele voordeel vau dit voorstel aan het, lioht bracht, dat in de behuorte :a»n teekenonUurwij« zul worden voorzien en het gebouw, b«4témd voor desiiifectio vnn busmctte kleoderoa, uit. ppne volkryko buurt verw^tderd zal worden. lieden wna 't reeds de derda raadszitting, wanrin ilo wethouder van openbare wwkon, da heer Huffman, wegens «iekte ontbrak. In'tbel**»!? der gemeente Rotterdam sluit ik dezen brief m«t don wensch, dat deze bekwame en ijverige mnn weldra weder in fctoat ruogn wuzen zijn moeilijke. en ? veel ? omvutteitdu' werkzaamheden te hérvutton. .?>... . . .j, Q. UIT DE HOF3TAD. No. ÜÖ. Vctlrcnncn; letsiiiouws; De dood vau was briufsclirgver in het .J)aylladf dezer da^n huhió" IréogtiTitó 2»iin do.Leet'öu yau ttor Outur~- ?-?'?-" uu' van. JJritmüii,: omdat zg* gr»lü torie'm. 'tut', l i u t ÜyUdou va» Uapg'Cllt} weJi hut plan trouwens reeds Ju da . ft Vourunt van den U Oct. 18$ l jedéejld^-gneft.litt Kouioetttebeifuur iluii o ui «êu ütödulyken piijs vau b.v. f 0000. ' vodr.d.o.wedrennen iiit'tv-Jo'vcii. Oppervlakkig beschouwd zou men I.oht giuiri^d zijn om tu zeg gen, dut ?'t goed riomeu «tu^jdeu is vau audériuuuü levr,"_ doch indvrdaad guluot' ik dat 't vwl unvurantwoordely'ker vaa"hec gttine.uitube'stuur zijn zou niets tfl doen, dan zulk te« hoog cyl'or, 'als lokaa* benehikbanr te itellen, \V«t uoluukentdie *ou iü vej'uelyking uiet de duizfeftdtfu guldens, dip; hier zouden verteerd worden, ui* er giwurenda het badtaJ9o«u races werden gehpniliu: 't liozook van de badpUati zou, dat spreekt vau ïoll', zeer veitueerderd worden; EugelfeneDj Frajischen, Uelg^u en Duitscaur» daokden bnget'wyfuld iu gruuttu getale oj>, om di* iewtcn bri te wonen; h^tebi xoudeu overl>«vrtlkt wprdun en all«. itij^loondMi 'er'wel hij .varen}'routlat op '#Iot *van rtkViüng het-föOÜÜ.?. jirijscjjfer, lioii'.' maal veriocpigvuidigd, in- g«ui^«uto-, ryks particulicro kassen ' zoudon op^ebur^en wur l>at ichynt het gemeetttebentuur niet te willen inzien, anders -toon von meu-do voorstellen, Ver leden jaar gedaan, ou de onde renbaan van Schevwiipaen haar vroegere bestemming weer te ~iyen, z«ker niet met zoo weiuig h«*>gschatting ihbën afgewezen. Uu er-du* -door vermogende, en invloètlryke mannen oena poging, tot net houden -van race*. op , iiarticaliér teruem. gew»*K«l- wordt, verdiunt dit luffölijk streven in hooge mata deu Hteuu van de .geuieehtely'ke overheid, wil zfj teiuninato ton lange leote breken met den ouden ilbur Van het laiviez faire. ) . ? . / Bussnm leverde verleden 'jaar het bewy'a hoe wcdrencen het geiehikte middel zjju om duizen den vreemdelingen, van heinde en ver, bijeen ta lokken t. . .schatten geld werdtn er verteerd, extra-treinen kwamen stoom tekort on rytuigen werden met goud betaald. Ook Nijmegen zal den 15n dezer den Haag de loef afsteken. Voor du Betuwe, Gelderland en Couiolatlou Staken, «venals voor de Hurdle race «yn vole inscb)ijvJngen ontvangen, zoodmt ook te Nymegen het wel«Ugon van-.de. onderneming verzekerd i*, 't Is m\f recht aangenaam hierover eene mededeelinir te doen, welke zeker «lic rechtgeaard Nedertander, dia 't betreurt al* er bestellingen aan buitenlander», met voorbijgang onzer iudiutrie, geiehleden, genoegen, cal dof». Yooml zal dit het geval zyn nu een on*er Uiidx""1"^1'1' /i op het gebied der wedctuigkuudo ui-t i«t* ? nieuwe omwerpt en. iobdu»iid'o' l.omli-u en Pary's ? bet tand der wedreuneii ? water tanden doet ever de vindingrijk huid van dun Nttuerlaudaohen vakman. Gedutendo eenige weken kou ik v*n tyd tu* t|d de vörderiugen nafaan, welke met den weéV^iiBeter, afgeleid uit «Ion Chrouograplte in de atelien vau J«u horlogema ker K. J. Eothovan werdeM gemaakt; dit werk tuig, uit de hand vervaardigd en waarvan de gang vau 1/6 tecoud», ttoaU de Chroiiographe aau biedt, gebracht werd op 1/4 seconde, ia uettemd om bü do wedrónaen te Ny wegen voor h«t eerst te worden gebruikt. Wauueer or b. v. 8 paarden rennen zullen, woruSu er evouvuol, met de nummers der itiedeiiiugende viervoeters over eenkomende uurwerken, op de baan goplauUt, vlak imby' de jury en aangezien de wy'z-rplaat oen diameter va» 50 conlimetor hoofr, kun het publiek zot-r duideiyk den gao^' en «tand van minuten- eu seooiuiu-wgzera coutroleeren. IHo Wokktn (te, IfUróagea, nullop ur Sao»), werden door een fittetfro-iuagQeet, waarvoor e*ne ia-t»ru van v<jf «fcmftötoii'vohloendo it, op heb «iiJpuub naliti ag«Jury vereenied,' -dit personen,' mot de böoordooliht; fielast, dfukkon bji aankomst van e«n paard ilocht* op een piwinetjo vnn don commu'nator dt>r mol h->t numuser van bet paard overeenkomend* klwk. «n zoodoende kau op eeu vierde eëner ïeoonde het oogenblik svoonntxtaorü worden, waai'op d* eindpaal bereikt wordt en 't publiek du* zelf teveni oordnclen ka» over de w*>mle dor pehaaUe overwinBing. By de con structie d«zer acht 'klokken, 'moot het vooral uiUn-it moeilijk gew*«tt ziju oui xn allun snuo tu regelen, dat KQ omlc^ing aolü'k gaaa, terwijl het bezwaar om door hot ufsluit-n vun don olcctrischflti sfroeui het *tiliU»n eu w«der inbewnging brengen van een aiikergang pur kwart tecondo ip, verkrjy^en gl4A*ruk dvor d«t\ bakwAnMu^.iuiui ?H ;crverwonuen. 'OT /.ij ^n dé verwacUlicor, dié men nr vau koeftteit. r,u)!<h voldoen, zal ue budorviiiding loeren, doch 't inoet uu reeds dank baar erkend worden d«t.~wq ton minste op mechhniMh «ebieiil aan een Nederlander i«t* nieuws te dunken hebbu'n, 't gwoii ontojenzeg.ielyk bovon het I)eJlsy»f«em, in Engeliiij in nvrnng, de voor keur vrrïlient. Zoodra toch daar eeu paard het eindo der renbaan bereikt heeft, on 't cotio borii eropzut, i?ant er een vervaarlyko achol in bewe ging, 't Is moor malen g^beui'd dat het' tweede paard, daardoor vdrftchfikt op zijde sprong eu Ko. 3 of '4, z^>odouri(lu No. 2 werden. Ik we«sch van hu-te dus dat Engeland van ons don Chronograpbe Kiithoveu overneme, en er eveuvesl succes ui«Je Imbbon mogo ftls wij mot hot detectives (rech'erch'eui-s) itelucl, una door Jen Iioofdcommi8s.iriï van politie uit Ei>#°l*nd mede gebracht, nk-zflue reis, door dun Lendenxchen correspondent .ven bet Dagblad van l u>i 2 Juli 1831 zoo vermakelijk he.iourevan. Uerhaalde ni*lon werd den reuhercheurs Oojterweghol en Do Fiou welvcrdiendén lof toegezwaaid over de vele difliis'eu, door hen «au de bnrgei-y in het opspo ren vau miidadigetk l^weieu, en daarom mogen w«, al geldt bet hier nu. slecht* ecu inferieur 1 ")ta onzer politie, dezen brief niot beslisten r ons leédwozeh te' bétui^eu over den ploteh dood vanH»rst[(«nooii;dori. In ec-iia adt ia om gefiïén in te zamelen voor zijtie ikkigH weduwe met 6 kinderen, hedenavund blodon geplaatst, zegt dd heer Patyu (off. :f.) met de bbdérè onderrenkenaars: flhij jediireitde zijn oehneK-n diena tyd bij do getrouw zyn. plicht en heeft aan do ingei van 's GrAyenhago heliuigrijke. dicustoq ?n." Welnu, mijnheer Patyn uu allon die erklaring onderschreven, is .het dan niet ?ikkul^'k dat da -dood vau -dien overigen oet gezocht wtH-den jn de miskenning hem a laatste d»g£n aangediiau 'f Is dat si erfét hartveracueuvend tjeweest, den man te roepen...' daar lit het vergift! en hg in nde koorts juist ilè f ersouun, die O ver zyne iing in hot Dagblad eon ferm protest ocintTtHO, vervloekte en wilde arresteeren. De ongalukkigu was miskend en gepniüeurJ . . . dat heeft hem den genadeslag gegeven. Niet do be vordering van den y verigeo luspectour van Politie Dietü tot boo.fdiiupttoteur op eon. tractoment van f 1600.?, welk c(jter4uien a*n :een miuiateritf, ak irirti. ten minste niet op e'eh.-krüiwageu, laat ik liever zeggen volociiiude wordt.voortgère.lén, eerst nu 25 jour dionst libraikan kan ? nmar du bc* iioemiug va* den hoer VVol£Fen»p6rgür, eea 21jurigvu klerk ter Griffie, als lunpcutcur op een «aloris van t 14üÜ.-r-J» d» itagal xoweont aan 'a 111:1113 doodkist.' li het niet. ondankbaar van do hoofden der politie oio een reehercbour, die aan de ingezetenen xtroveél bi-lungryka'diensten 'bew**», rant vrouw en O kinderen,\a bezoldigen mot Sof ?900.? en loven ,hem een hpg u>et mt-orderjarigt) zonder de miii^tu kennis vnn fdütinzHten tutii te atellon tot l'iopwtcw' op f HOO.?. Ku de slag is, komt men mat een bproup op du dot- -burgerij, die juist in den dood vu» (Joaterwe^hdl IWÜH euu gavotilig verlies loed. Do pnginj^ tut lierütellen wat men mi*Jned ii lolfulijk lücttuinin eu . ik .zal gaarne mijn lunioi-uriuiu vooc doïon ?Uit dn llotntad 110. !>8" afstauu, ten voórduèle vun die ongelukkigen, mot dun wcnacli «venwei dat 't nu eens oen einde mog* nnnen m«t 't protecl iutteliel en 't vol to houiji'ii dut de pttir<W den haver niet kry'gen, wulkfiuzc zou dubbel en dwars verdienen. Ook vuor don itudertfn recharchonr do Fiou was ile bdiiuuiuir.g een klap in 't aausje<iclit, eu 'k be^ryp in o iiulcrdaad UK-t d:vt du Goaipenteriiad oeuo beuuemiiig met vooi'bijg;ing vau meer rechtliöhbeinlen huol't knnnuü gotjdktmren, als dio van den heer Wulifeiisperger. Als meu aldus vuoitgaat .om bekwame politi'ediunnron voor 't hoofd te ttooteii, dan ontnoomt men hun den mood frn dienstyver... uiogii du brave ÜOjtei \vegl<fcl het luutslo nluolitaftor zijn. -i.; J, A. de Uergh. '* Gcuveuhage, l Juni 1882. KITAST. KORISTEN. Wat 'n znUge ruit!- Het i-i IlowelvAArtsditg : een van de vier d*K«» iujiet JHHI-,, waarvan mon üOü dikwerf apruokt, zidt zooveel nmigfnuums bolooft un 'die, ovcnuLj al htit iurdi»cho, helaas, aoo »p_o<»Jig vür.lwy'iiün. ... Nu ja. zo^t gyr er ütju 'tocli 53 ? zulfn dit ju'i 53 ? üoii.iiiL'Hii, iniiii i:n n' est pa* 5*. O'schüon ik 'Ion /oniUu stipt wil viefe*, woriii touli ZDOvelo kluiiii(jlieileii, In^ognes etc. op di«n dii^ Vfi-Auhuven, d.it er dikvvor! tyil te kon ia. Om nu l och lieden te bnudele» «aar de spreuk mi< ce a mus uiilc dulci motttttn wy tuuh iets doen. liot is half t «? aal:'. ()[> i-enun gvwouen werkdiig hob ik al rcciU meniy; klié'iït gu<i>9n eu i* dan myn eeiiig viu-lan^oit :i»i:u- te kuuuun -gixson wat. . mijno li-'Vö vrouw licdüit up hare beurt heeft ge om (Ie lunch tiaiiguu-iain te maken. IJ ij sommige conloiii-ljleus ven-aailt, zicli dit vooraf iloiir den reuk, nu bij oiuu kaukuiiprinses gaiit zuo iets niet. Ik nioet loch wat, doen tot na kerkt|jd. Ik zie hot Jl'indeltl/liitl c ven in; de mmisterieelo opruiming is nog niet gadocideerd. . v Van miui*tei' gesprokon: mijn hureau-ministre ziet my brommand, khgcnd, smcitkend aan: zooveil miniiteriün ruimen up, mij ruimt gij nooit op! Nu ja coquette, dat in uw eigen schuld, waart gü open, ik zou er wol too ^edwougon zyu, uu ' ' verbergt gü alle* onder uw» frtajccyh'ndorvormen Kniin, cunmenfons! EÖJIO huwolijk>n»nVoihligi]i7 dd. Augustus 1WU: in o n Ditm, «i c'ó(;wt » retaire: , LOII brief van myu zoon bit oxlixsn over den Doulovard de* Iralieut, eertto impre&sia, dender den briuf denkt ha er al niet mwr nmi. Ik lieriuner my hierby een mjjncr boezemvrien den, een man zóó bonheiden, «óó.btaaf, »óó minzaam en d»» r bij zói} eeuwig knap, een man met wien ik iu »yne kwaliteit van magwtl-aat gedureude 30 jaar eu meer byna dagvlyk* werkte. r]U had een fout: als b|i eens a-ohevalovereen oiulerwerp* wa* giug hy door en vergat tot zelf» JUU middageten. Zoo waren Wy «amort in eeu Kurtuin; wg beloofden een dorden kennis X medete g*an ryden, «ingen naar hut hötn! <uu kleeden, op de trap ligt 'n oude Kiilniscru Zeitimg van Juli 1870, inyn ouvergetelijko vriend dacht niot moer aau X., maar begon over oorzaak en cjovohfen van dien noodlottijcon Fransch? Duit*cl»bA oorlog, ik lüug aan zyne lippen ennnepnigeurmi kwamen w\\ weder op het terra* met o»vertóifet. lot onderging myn buroau mlitiheer de redacteur van ttt Amsterdammer. Ik vuid daar een uwe? immmnrs , ecu paur umiuiden ond, waarin een artikeltje voorkomt over kori*t«n. Ik had n>y vnorgenomet) hierover iet* te ?oliryven. doch het i» goble.*«n .op de plftats wa»v zooveel jyit, wat w»!licl«t uiwmer «*1 volwndigil worden.^Bc «tel het heden echter niet langer uit Heeft du steller van het art.ik»l wel eon* een» echten kori»t gehoord of gezien ? Ik veronderstel OHun, ander* zou hy van die personen met meer achting hebben gwproktm dau na. Om dio lui gokend to habb«n, moet men i50 jaar minstens zyn. Ly welko operabeuonlralina, ten minsfe hier te Unde, smaalt men niet op korirten 't Nu des te meer te verwonde»*,1 d»ar het jonge gesbwht .toch :tbeoroti*ch heoft gelflurd. Maar d in oude, din Hoeren en Dames, vpfcnuioh «n het Ruk der 'Musieu, iiien hail zo moeten dttkornornn. Mcni? artirt,- die ve«l meer verdiende, had zich uiiudor incraipaniien. - ? ? Tragen wij ? «n verg«ljjken wy bij den togentyd: lo. Wat zongen *i(? Othello, Tanci-eJ, Zauberflöte, Diehisehe Eister, , Don Junn, 11 matrimonir secret o, Uaris Ileiliuff, Luryanthe,die ^Entlubruiur aus dem Serail, Oberon, Freischütz, Vampirio, lUrbier, Liicie, Norma, 11 ruritani, ete., ote., in de Amstelsrtraat, th.ins Graod-Théatre van den' energiek? A'. v»ti Lier. Iluguetiot», Kobert, Juive, Cliarle* Six, Reine du Lhypre, al de opéra '«--comiiiueg van tlalévy, Adam, Boiëldieu, Aubor, al d« kloüia opera's, uls Gillm Kaviueür, Ie Chanoitu 'du l'horloger, etc., op den Biuuen-Amstol , Lij de HaJr'eniMUsroeg, tbaua kerk. 2o. Hoe. leerden t$ M? Wel grandioos door zyn eenvoud: er was 'u oude muziekant, Sonóponse (aaugenomen naam iu den Franachen tijd) taleuten re«l, louu karig, hoop gevestigd op bruiloftspartgcn, lucratieve, doch verbalend vermooibiidt) nachtelijke brood winning. Zyn uaxetiUcht iu 'deu 2en en 0«n graad spcolt nog met eoi'e.iii Oivfiuilia on eldW*. Onzn 8. nu npoelde mat zijn-' viool en zong tegelijkertijd eiken k ü lis t «part zijne partij voor. 3o. De woorden?* . , . Ik wil niet in diacuiiaie tredou met uwen oudon en jongen stmlent over du' ?woorden In de Damnation da Faust. Tegenover mréu jongen stu dent ben ik ook niet geheel i>nf>artydig ; er zou ten miiibte redun zyn om my tu wraken. Doch naar mijn oordeel is bij deu zang da muziek alle*, de woorden Nebensacho. Hoe het ook zy de meeste komten kenden niet alloon noch Fransch, noch Duitich, noch Itaüsanseh, uiiar zelfs niot lezen en sein y ven, Hollaud>ch ^ezeu ook uiet. Wat nu?? ?'?"?' ''r -.''.' ~' ?'.'?,' Ds tekst werd of inet Joollsoli-Dtütïöbe karak'eia geschreven en zóó geleerd of den koristen zóó dik werf voorgelezen tot zij hem kenden. Ten mimte in de Seiuiramtdu lo bedi-üfzoii^en zij \ II Sitigoli ivl» geboren Italiaiiftn. Ik herinner mij o'a diu gele genheid eene van onze destyds uitstekende Hollandsche actrices, met glans van hut toonool getreden en thans eetie Rfllukkigfl eerbiedwaardige Ri-oot moe der; zij Dealde in 'De -stulp iu de bremstruiken dfstüds uitstekend, M«n zegt dftt zij de rollen leerde on kende zonder haperen door ao zich eon of meer keereu te laten voorlezen: ?? ? Mttis rovenons a no* (pas) mouton» (want zon zachtaardig wivreu ze toch -uiet) ; maar tot onze koi-Uteu. Gij zijt niet de eerste, Mijnbeer de inzender, dio do koristen in een belnchelijk daglicht stelt. Zij trekken het zich daarom zeker niot n»u, do*>rliuntio .industrie bij Ra-licht wordt uitgeoefend. Reeds de onvergetelyke en onvcrbeterde komiek JuduU bezong hou ItAatju ovéi'ijaat.van de hel denrollen tot de griüi-ttev, hoe zjj (mar Hunrmuxn in de nrmen knüpt: uietg nieuws onder de zon! Kr waren ftchtur én bü >\» Frauschéh én bij du cosiuopulitiache Duitacli-Ualiauen kutupe brave lui.. ' . Eene herinnering onder duizenden. Zekere D. de nestor, had het. vopiTf cht 'Ie Norma in het, laatste bedrijf te sluieren, alvorens zij ten brandstapel ging, of de Lucin op te v/ingan nu liara gruott; wnanzin-aria. Dit 'rocht heeft hy volgehouden jaren; hy beoordeelde ook do sujetten. Voor circa 40 jjur waa de Normn niouw, thans vindt mon ze afgezaai^di toen dweoptt men RIruO«. Er w:i3 eene party vuor do Koldurini Normn, eene nudcre voor du Donatolli Ad»lg!sa,. nu oog getuigen verhaalden wel 'eens, dut «ij elkander even deftig konden knypen aU prima-donua's oU de Uaatjos in du koren. , Mud. Rosa de Vries zong ae i>ucia, neen, zo drong ze in de harten der toehoorders, het was hiire afsche dsvóórstelting, iedfrpen was on cxta<e. Nu t(\n er, (xooals uw iiitender) etoad* mon«i bon, die wnt te zeggen hebbèj). n, n. WAS er een, die, terwijl Mevrouw de wed. Ilonga ons met de hnar eigene liefheid een kopje choèoladé gaf, zeide: ?dia Lucia is veel te 'zwav, veel te dik.net moet een' raeioje van zestien jaar seijn." De kórist I», «tond er n»nst BII a«fft, ?'..?trieneQr-' exeseer, ik heh dio f*ra lio fjaiumorvoort veel beter gukend nis uwes, het wareu allen stevige, groote . monochen." ''_;.;. llftrra, de Rn'niiohe zangeres, van wio wy vooral de Ëtoile du N ml zoo pritchtig hoorden, zon vertrekken. Zy nam ftfscn«id, zy ontving arm banden, collier», bouquets, dinni-inton etc. etc, D. bracht h.inr ? t.wttalf chiiviVapnelun, mnar ??waalf tiitgezochtfl, aan* tache (zooaw Uuratts znuft, in de Üomi-Monde). Destyds w»s dat ooft niet. zoo fremAkkclyk aan te voeren uls thans, welnu :k 'heb M.IIIIV tot schreienu toe bewogen gezien over do eenvoudige hartelijkheid en enthousiasme van de koruten.. Eu nu, miinliRor de inzender, wat ia nu deitangen Rede kurzer Sinn? dat men iu dieu tyd ècn paleis bewoonde voor f 200 'sjixnrs, dat mon noch nequivulent, noch intomi-teiibelaXing. noch hooge upceüten kende: dat de schol kostte f ?.30 hot stuk, de ralra ^ ? ,40 het pond, het v.leesch dito;. dat die armzalige. koruten zongen: a. in de Amstelstraat eiken 3IÓAndagr Woeusdng en Zaterdag; ?? '? ? b. op den Amstel eiken 'Dinsdag, Donderdag en Zuterdftg; dat. in don schouwburg Maandag*, Woensdags sn Zaterdags de prachtigste «tukken waren met Balletten, vermaard door geheel Europa. Hoe zouden wy jonge lui ander* hebben kuninn kenni* maken met da kl***ieke. werken "van Weber. Mozart, Beethoven en de moderne van Meycrbeer, DoniaetU, Bellini, Rouini. 'etc. ? ' . dat men toen /U'1848.op.het Le»d*ohe plein bloeiend* Paiticho opera had 3 keer UIT wenk, waar Marre, Lehmwin. Forme», Steger en K r*, n ZOI.ROII, wa*/ J. üd. de Viie», de ?groot aar dige entrepreneur" eene gmvgelde opera liet *pelon met een blyvend goei ork*»t, wiiar oeno Ko*a t«ilh»x met een Dekker, Forme* etc. uit Weewen de Einaui etc. opvoerden, dat men thans hoeft u'ihil, nothing "at all, rion du lout, niet» dan enorme betaatingrii, groote auur en groote duurte v*n leveiismiddelon. dat een reizende troep, hoe verdi«u*tnlük zijno leden ook z|jn. komende óéu keer per week. zou* der repetitie mot orkost of koor, a la bunno fortune aftpelende de ouiUto ro/iertoirei, on* in eeue *tad van circa 400.000 zielen uooit heeft doen hooren de Aida van Verd: J -? van Ma»ienot otc. eto. Mynheer de Rwlactea ruimte gevraagd, doch v Mocht uw criticus over lö^cnheid vinden utappei ten troep met alle access «?ne groote «lad, dan vi m nul Lukt hem dit niet. Iaat goden, de koristen, luUiu EEN WKIXIG OVRR l HISTORISCHE SOI (Ingttoi Wanneer men 100 de vo linden eu panorama'* bezoekt, dan zou mon denkdti, vooral met de wy»geongo en iniprewiiivd recensie* .111 do hand, dat do achildorkunit tegen woordig iu on» laud, e«ne hoo/yU beroikt heeft, die meu al* ongeëvenaard üou moeten aannemoii. En toch, hoe ver in het er niet van af, welke schynbare, denkbeeldigo hoogte heeft men be reikt cu aat, trots eene zoogenaamde verbeterde Academie (in oen hor* d'oeuvre vaii bouwfctuitt) en »lle niojjc«iyke lesaen in d-> iw»thetika. Immer* de ziel, do essentie ontbreekt er. Fantaiseei-nn, liefhebberen in en mwt imprcssiw, wijsgeerige 'en kunatlievenda (?) bespiegelingen, dikwyta ohve>. biddelufce, doodend* kritiek, genoeg, masr de waat-Iyk trouwe, eenvoudige studie naar óe nm~ tuur vooral naar de oude meesters, en niet het raiuït, naar hwiite kompositiln, ontbreekt out zoo te zeggen geheel. . Men tracht overal en immer zijn eigene subjoktlviimt weder te goveu: de objectieve waarneming van de natuur, wiur nabootsing dóór iéderen artiat touli wel ander* e(jn zal, zonder dat raeu zich om «ubjektievitcit zoo erg behoeft to bekomme ren, i* »p eenige weinige uilzouderinvou na ner gens te vinden. ? Men zegt: hls ik maar iots moois maak, of het met vuile verf, in onmogelijke blaauwe, rosse of groeou tinteu geiclülderd i*, of figuren misteokend, luchten gemoUuld, parspekhvvon vorkoord zyn, het doet er ni«t toe, nis het uianr nnrdig is, als de schilderij maar dp eene of andere iotpreitie van de natuur goeft (oprecht vei'Releken, hoe schraal is dan nox,,de:oog*tdbr resultaten) nn men i* tevreden, vooral over zich eelveu tevreden. . . ' Z*l het" nieuwe muxeum, door de yergelyking, op beter 'licht, met do oudo meesters, zal hét langdurige verbly'f van Garnierii panorama, zullen, de portretten van mej. Schwürtze vermogen . eenigc ver'audoriDgen hierin te brengen?" ZulTen da steeds t'risch blijvend« «childerijen der meestere uit eene vroegere periodo, ook van onzen tijd, hut wtun.en of moet dn verfdoorwerkende, vuilo methode volkomen uitrazeii. Men «et ' het nu reeds, de iuiprejsionnist is er zelf de cotnige van, hoe ziine scTiilderijen' het niet houdun op den duur, Hoe dikwyla ae zwart en, roeterig geworden zija, wanneer hy in terug'ziet.:' ? ? Maar erjs meer, uiet "ulleeu is da natuur friscli on fijc, zij U ook vol'poëzie, vol harmoaUche lijnen en groepeëringen (uiet enkel kleuren en tuiten) en als repra«Bentaut van ons leven, van het beslaan, genieten, strijden en streven der ntenschen. onvergelijkelijk, haast onnavolgbaar. Zou dit dan ook de reden zijn, waarom zoowei.nig artisten hnt historische, het groot of zejf het klein genre aandurven en 'sullen de vrouwen, met haar meerder devouetuent, de bannbreekateri worden voor de hoogere kunstrichting der Hollaiidsclie sQliool, zooals do hud«ndaag«che tentoo'a* stellingen échijneu to bewyzen? Zal men' haar uit galanterie toeataun (?) hetgeen men den weinigen die tot dusverre, onder du artisten er naar streef den, pertinent w«i"erde, zoowel door ze niet, te ouderst'uunón, aio door met woord en daad hun werk te vernielan au af to broken, sAtt dikwyls a priori otunogalijk to maken. Zal de leus nog hlyfeh gelden, dat men geen landschappen en portretten tegelijk mag maken, dat mon geen ? Upd*dieu4ig£ onderwerpen mag schilderen (zBlfr RiQt. leveudjjroot.) op poene, daarom, u w» werken pp teiitonnstellingen geweigerd te ziet), waarvan ik bewijzen zou kunnon bijbrengen; zal m.uiblnvon 'Vuor^ami, om dw wille «ener .voorgewende zeilelijkhcuUkwostio, mepstei-worken, vo'>rl>e«ldeti van k'imno-itje, ordonnantie PJI .opvatting, ah die vnn Makiii-f (ik geef too «lot üokelw zy nor vrotm-en*li^uren ni/bjlcr uitdrukking li'l.oorden Ie liebhcn) met onljelo penututriikuii HiüixUvillIg te vev'nielen en aau Harden te cheuren, zonder een uiikelo vürdieiHte' ook maar "er' van'tn nurmen, terwijl nog onlangs oen Dunaü viv.TitiiinnhiiDgireroe.iiid wbi-d,.(lie <|AII toch-hcól wat amler» to iun4chonwen j{iil7 Ken slechte.kopie van do Schevéuingfiche natuur, met Hinoescligo lucht en gr-m^lsekl water, terwijl de hori/out. al» niuir u tonkumr, op de goedkonjiste manier ?i\deu«cpas" van 't strand vervaardigd, wordt hemelhoog rerhuven'; voor een vplkouipn historisch en strategisch mester- > stilk, als ?de Slag van de Pyramidpu" door L«nglois, vol van overwonnen nuoielüklicdeii vitii allerlei aard, rijk van kompositie, ordnuimntia pn . groepeering, terwyl nllei voor hut oog, by din duizend* figuren schijnt te ,wem»|en, hut^éi-u dii' Panorama-i^usio op den met oordeel gekomen afstand des te grootor maakt, heóft meti Reen ' woord 'Over, hut (wordt als het ware genegerd en toch wat een juuto w«arueming vaii die verzerKfendo, onderuuaude zou, door 't %v,ul eu den rook verduwtéra. . . . .. . ?? . Zal meu hot echandrtuk hcrlial<>n pin eene komponitie als hot beleg vhn Huhrlem, de ei>r-£e aldus .'door Oünun Holla«d«cliea insentti' verviiardigd.;n^ *ou insuV" te durven, ovui-schildei-en, in ; plaats van daarnaast het heter to tlo»n tn hef. minstens'om de vergelijking t n Utüii bostann? Groot er bewijs, dat men geen historische kiiimt wil of kau produceeren, noclt traclitnn ook in dn schilderkunst het hoogtte te beruiken i» wel lma:t niet denkbaar, on zin hier \vu:irom. Het over schilderde Panorama bcw'ist zulk* !eotnu>kla.tr! Waar vindt meu dé hoogt1, licldpre'. kond» n al* doen gevoelende fijnu Iqoht van hut vorigt» ' randsehap, waartoe de zoogenautiide reu^eiiboom, ojf het eerste plan (z.; zyn <>r nog ve.l grpoter m de natuur, in onzo rtntiii<Mcl(jkc nahiibeid,) en de nu vemiutigd^, degelijk gokonijiosi yi do natuuHyk'e nchilderachtigo buuitji.ns tot leg,-iiütellUig dionden, terug? Het is nlloa cvon zwaai en bruin geworden, overal kracht, nlle^ cviii ondoorschijnend en ter neerdrukkend, bij na p vent l vuile sneeuw, de vlag op 'het huis te Kleef is v.in een vroolyk in heldere zon wapperend dnndoek, in een door geen wind t-: bewegen klocn ve.rniiderd, het kaïteel zelf in een doorgeroeltc schoor steen. Is de stad Haarlem verbeterd on do topografie veel juister «worden.'daarentegen houden de duinen, die zich dan toch voor h>t oog . tob achter Ueverwyk uiUtrekkon, in eon* in d» richting van Overveen op, terwylAmslerdainnog al eenige hemelsti akeo. nader gebracht werd. In werkelykheid ziet men by onti'sneeuwluclit novt, alleen b# Mder weder do toppen vau de Ho. 358 DE AMSTERDAMMER, WEEEBLAD VOOR SBDBBLAHD. toren*. Dood het rgnuelda Panorama t» weinig hietorieehe aktié aan, tbaue .heeft het «W M)» v*o Mag ten eonenatale opgehouden, oi aouden de hier en daar wtpreidde «n «raMltur, %«w «n e vesting oprukkend» anderhalve man, de M vendelen van Toledo moeten verbeelden, die met iwer, zegge twee «takken ga*ehut, waarvan nog ?.vel ejn, Mo'itur Let hoofdkwartier van den belegtra'ir geplaatst, Haarlem beproeven te veroveren? \'un een Irgerplaat* g*en ipoor meer, al de tont?n en tmrtkken rijn atg<-bn>ken en de troepen, sap co er l{jn, huiven zeker ?)« mollen in den ffroiid, terwKt de opperbevelhebber «elf h«t huis te Kleef verlaat, wttanch$nl$k om ticheel alleen «en waudelridjen te doen, waarvóór men hein bet gezadelde paard voor houdt. Vau aktie geen bewjj*, zelf niet om de tw«e (wnardoor of door wie?) iu brand' gestoken huizou, een ? ota bene" vlak achter het karteel, en waarom niemand zich in de lotgeetorven buurt» jont, iu de ver*te verte tchjhu te bekommeren; toch vb'egen er geen kogels door de lucht en ii bet overal zoo stil als op eea winteravond tegen het vallen van den nacht. Vroeger wa* men ten minste nog iu een kamp en by krtingewoeL Had den de heeren overschilder* maar Sonriveliiu' be?thryving tah Hxarlem opge*lagen, zij zonden hun ?üaarlemebeleg" met batterijen, minsten* van' 3 stukken, vertcbantingen, kumpemeoten en loopgraven, toevallig van hetzelfde standpunt genomen, maar voor bet kopiëren geluid hebben. Nu heeft meb iu plaat* van de te groote figuren te verbeteren, eu die goed waren, mina) en» te laten lUan, een beleg van Haarlem, zonder troopt-n en kryiïsnwterieel, terwijl het winterlandschap niet eens de avondschemering uitdrukt,' omdat dan de meeuw, juist den te witter cieh vertoont. Ka deze uitweiding en dit proteet over de schen ding der verdieiuteiyke ichilderu van den Heer van Elven, welke iu het buitenland allicht g_er«ohteiyk vervolgd zou werden, tenzi) men mm?cbien van de niUandigheid de» Hoeren van Elven misbruik gemaakt heeft, welke schending, als een levend bewijs van den weinig hoogen kunstzin in Nederland gelden mag (op letterkundig gebied wordt het gebruiken van een andermans naam en een gering plagiaat dikwijls gestreng gestraft) moet ik nogmet een enkel woord er van gewa gen hoe in Engeland thans bij de koningsfcesten aan den Eugeuohen schilder Litton eene afbeel ding van dit nationale feit opgedragen werd, hoe by deze gelegenheid verschillende portretten ge ordonneerd werden, hoe van onzezu'denfcte werd besteld en hoe arm en kaal ons laud aan histo rische monumenten up het gebied der schilder kunst is. Waar zya de roemryka gevechten, heldenfeiten en de geschiedkundige daden onzer voorvaderen vereeuigd? ter uaauwernood is er een oakol in onzo musea en paleizen te vinden. \\ aar vindt men, b\j ons te lande, de grootsche en troteuhe kompozitiën, die een Louvre, eeu. Belvédère, het Yatikaan on bij menigte zooveel kunstverza melingen sieren, als er in.net buitenland beqtaan, en toch heet ons Kind zoo rgk eu gnat men er zoo prat op eeu onbeduidend Maecenasschnp. Wat er in onze academie van beeldende kunsten ook geleerd worde, de echte kompozitieleer, do ordonnantie, do historie- en kostuumleer, de groepecring, de keuze van licht eu bruin b\j dergelijke voorstellingen, de type, karakter- en zielfceimis, in een woord alle aoogere poëtische adspiratio en diepere opvatting iu pniktiscltfn tin ont breekt er, bijna geen1 artist studeert op de musea, het is verboden (ik herhaal het) op poene van weigering b{j tentoonstellingen, om portret ten en landschappen te maken, als of dele lontsten met de zee-gezichten en binnenhuizen, geen accessoire studiën opleverden, voor de meer grootschc en edele figuurnfbeelding. Eeu nuttig practisch echte kunst bevorderend blad als ?de Kunstbode" moet ophouden te bestaan, ten ge volge van gebrek aau aboonenten en van geen eene zijde, wordt bet hoogere kunstleven onder steund; immers, waar zijn do prijsvragen Joor ons gouvernement en do hoofdstad des Uyks uitge schreven? Waar de gelegenheid om te Rome of te Parijs te-gaan studeeren? Tot de versiering en beschildering der groote vakken aan ons nieuw museumgebouw en zijne zalen, zal men dan ook wel weer tot buitenlan ders xijii toevlucht moeten nemen, gelijk meest buitenlundschef a.rtiHten er liet beeldhouwwerk aan beitelden «n Nederland, Amsterdam, bljjkt per snldo wel heel veel grootspraak en oppervlakkig heid, maar weinig degelyk* op het hóoyer gebied der schilderkunst rijk te zyn. A. B. J. Sterck. WTEIS DUPLEX? Aan de Hoofd-Redactie van De Amsterdammer Amiccl Gij wilt my niet zeggen, wie Duplex is. Goed. Ik zal er U uiet meer naai- vragen; maar liever opeahartig eeno bekenteuia doen: in benijd hom ? of liever: ik benijd, zyn succes! Ka een driutal nrtiktsleu te hebben geschreven en .daarin 'onbeschroomd ? (neen, onbeschroomd schijnt hij niet, want do nrtikeleu zijn ougL<teokt>nil) ? liet Publiek te hebbeu gewezen op d» ai ol' niet vermeende fouten vun onze moderne Amsterrfamsche bouwmeesters eu bouwbazen, gaut zyn naam van mond tot mond; niet alleen iu do vak wereld maar pok daarbuiten; niot alleen in clubs en koffijhuizen, maar ook in oiftcieelo vergaderin gen tot zelfs in de Hangaohe bureaus, wat méér is: als ik wel beu ingelicht heeft professor Alberdinglc Th ij m in zijn colleges nnti de Kijk<*Akademie ffcgeven, de artikelen van Duplex Hoogdawelfs b««prekiiig .wnardiff gekeurd. Is dat niet beuüdenswaard? ? Sints da dagen dat Epstein komen zon, en men in do grooto bladen weken latig die alle nieuws gierigheid tartende woorden las: EPSTETN KOMT, of touu da groote ? of liever de kleine ? KAPFIFO Zijn imam begon te spellen in de krant, heeft men «alk een belangstelling niet weer gekend; en gelyk men voorheen elkaar vróog: ?AS TU te LtsiBBRTi"' vraagt men thans: ?weet ge wie JJuplcx ia?" En gij, imjn waarde Redacteur, gü, welke din Eén e zij t, die het weet?gü wilt het niet zeggen! Edoch, de kruik gaat zooumg te water totdat re brnckt. Tusschen de regels van Uw blad beeft een trouwelooze zetter ? eerst heel üanw en bynn onzicht baar, doch zoetjes tian duidelüker ? een naam afgedrukt, die op een* een leder de schellen van de oogen doet vallen. Het geheim is verklapt! ? Sints ruim drie weken ia het vermoeden zeker heid geworden. Hoe natuurlijk?.... Wel zeker, wie zou het anders zijn? Tot zelfs Prof. Alk Th'rjm vermeldde in aïjn oolbge dien naam als van den vermoedelyken schrijver der artikelen van Duplei. Arme Redactie l De intrigue is uit. Ik had u zoo graag nog een goede portie er van gegund. Want Eeuich, het begon aardig te wordeu. En ook de artikelen begonnen wat méér te boteekenen.... al zeg ik het zelf. Bij do herinnering aan al het misbruik dat men daarbij van myn n*am gemaakt heeft, zal ik het «teadi al* «eu troost beschouwen, dat men ten minste mg nog goeden smaak genoeg toekent, on niet weg ta 'loopen met het üentraal-Station Bod» te-,dweepen met het Rliksmosénm. £? verdenking der onbescheidenheid: alle» af te Icenrea, en «elf als niet uitvoerend architect botten Mhot te tlgveu, en de mbkenning van ?tn*cu om niet mier t* breken. maar alleen op t* bouwen, T«rge«t én vergeef ikttarna. Doch maak an rtandje. Waarmee g» verplichten tuH, Amsterdam, Hei. J. B. DE KRUUTF. P. S. Dat ook tMHl de FrofeaMT^e «aak maar blauw-blaaw bta» t Staak~5^al all men zich. Targiit; vMWtli mea ue tof rt De Azntt«Td*mMa« afa^ling der Vereenifing : '?(iet Nederlandsen Tooneel" voert voor de eerste maal op : Kottdt Horten, het nienwe blüspel van MOMT. de sohryver vau Inkwartiering, Ultimo, In<U»&«tMenttraad, De Biblioiltekans, euz. Het Wallnertheater Leeft dit stok onder den titel: Kalto Seek» net groot incces gespeeld. Paul Lindau, een dor beste beoordeelaars tegt van dit stuk: ?de uitstekende w\jze, waarop Ho«er de handeling weet to leiden, te stnfUMs%.«n verder te brengen en daaruit een aautal VMI 4i dohrte en grappigste «cènaf ion Ier gezochtheid duet ontstaan, is onnavolgbaar. Het publiek lacht en het lacht narteUjk, want de kost dia het wordt aangeboden i* gezond eo licht, zonder bijsmaak". De hoofdrollen ds, l» handen na, ée dame* Chr. Stoeti,. Chr. jiëèiMn, Lorjitea; en de neeren Morin, Toorniaire, Jacquoe de Boer, Schulze, van Dommelen, ens. De volgende Nederlanders tiïn op de Interna tionale Heraldische Tentoonstelling te Berlijn be kroond : W. J. Uaron d' Ablaing von Gieaseurrurg 's Hage; J. A. Koopman*, Nijmegen; P. A. d» Graaf, Arnhem; J. M. Lion, rsU»ge; C. W. H. Verster, Rotterdam j EL Wenning, Leeuwarden. Wagner. Do opvoering van den cyclui in Londen, die nu reeds vier maal, telken* in vier avonden, heeft plftuts gebad, heeft aan de opvatting van het publiek omtrent de muziek van Wagner weinig afgevraagd. Wio huar reeds vroeger eerden, hebben genoten van de fraaie voordrachten en het uitstekend spel van M w. Reicher-Hindermann, Frl. Therese Voirl, Herr Scaria, Herr Vogl, Herr Schelper enz. aan de nieuwe en doorwerkte toon dichting en het uitstekend or kest; wie tot heden niet door haar getroffen werdcu, gaan voort te spotten met de Leitmotive, ? naar zij beweren een oude truc in alle Christmas-pantomimen, ? met het gemis aan eigen lijke muziek, de onverstaanbare en oorverdoovendo orchastratie. Aleer goed nnn Wagner's naam doen de HH. Franke «n Pollini, die met een uitstekend opera gezelschap en een ongeëvenaard orkest deze week in Drury-Lane een reeks van Duitscke opera's gegeven hebben. Uerr 'Gura, Frau Sucher en Prnu Garso-Dely hebben Tannhauaer,Lohen^rin en Der Fliegtndc liollüniler met veel succes ge zongen, ofschoon de Engelschen reeds Kilssou en Albam' als Elsa gehoord hadden. Ook de kuren werden bijzonder geprezen. Met Beethoven'* Fidelio, Weber's^Mr^anWeenWagner's Meister' sinqcr zijn ook deze voorstellingen geëindigd. Orkestdirectenr van deze opera-voorateliingen was Hans Richter, die deien winter in Londen een reeks van concerten dirigeerde. Mv.nkacsy'a Christus. Omtrent het nieuwe stuk van deii Hongwruchen schilder schrijft men : ?Het sehilderetuk is een, krachtige poging om een der meest dramatische tooneelen uit het leven van den ' Christus terug te geven, zooals dat gebeurd kan lijn. Met groote stoutheid heeft <ie kunstenaar -het geschilderd in een cehetl modenwn geest van naturalisme, de trudiUe vol komen latende varen. Het is het evangelie vol gens Renan dat hij illustreert. Christus is er zonder gloriekvans, een mensch van ongewoon maar zelfs niet buitengewoon karakter, door de kracht van zijn wil eu het geloof anri zijn be stemming en zending gesterkt om nll« beproe vingen te doorloopen, dat is -alles. Zijn type is niet buitengewoon schoon of edel, of zelfs liefde rijk; h\i staat in koene tegenstelling tegen al de .andere typen op het schilderstuk omdut zy allen sieikgeteek.'nd en bewogen zijn, niet omdat er in zijn verschijnen eenice goddel^ike of menscholijke mnjesteit is. 11 y is geen meester der menHchen, maar hij is, en dat is niemand dait hij op het scnildervtuk, meester van zich zelf. Hij be schouwt zonder aagst of hartstocht Pilntus, met een blik dia eer door hem dan op hem /iet, deu gee»te»strijd van zijn rechter volgcmlc, zonder zich om den uitslag te bekommeren. Hij heet hier Christus; voor een modernen communist kon z\jn type nok dienen, Iu den draaikolk van mensehelijta hat-Mochten die om dezen levenden en oorspronkeiijken Christus woelt is er géén gelaat zonder beteckeiüs. Munkncsy's Pilatus is een Rotneiu, een rechtor, o<;n beschaafd itian met een geweten; zijn rijkn koop man is hot beeld vari domme wereldsere wflvjmrt; z(jn Ivaiatus ia bevelend en welsprekend, zijn uilc-'en zion.er befchunfd eu waardig uit, zijn ruw volk u imlerdntiil ruw. ieder van deze ruwe figuren-heeft züu karakter, mot eene wijziging vun kwaadwil ligheid of ny..l, of onverschilligheid of dierlijkheid. Deao zee van woede wordt afgetirokuu door i'-én l>uut van sympathie, een vrouw met haar kind op den nchtcrrgronil, eene bytsonderhcid dit' zeor de uitwerking vo.-hoogt. De kracht TUÜ Munkucsy's voorstollintf hrencrt haii'o gebreken met zich. Hij nficrtniindoh>3Vigu tegenst(jllin::en allo fijnheid vnn schnkecrititr 0[i; zijn drappriün konden wel uit gi'k'eunle kitiL of hout gesneden zijn, zijn marmer uit. chocolade, zijn vluesch uit klei. Alle weefsel, alle stofiletriils ontbreken. Zijno figuren komen uit, icaar reus achtig; een o;>en mond is een afgrond; de sc!i<v du« en zoowel nis de^ lichten zijn overdreven, doch hoczeor ook tot de uiterste grenzen gevoerd, do kracht is nergens verkeerd aangebracht; zij wordt geleid door «en vaste en zekere huud!" Cyprische oudheden. Na de groote plundering door generaal Palma di Ceinolu houden iiuHnder^n de nalezing. De heer Heiizey heeft nan do Acndémie des Inscriptions ecnige verhandelingen overgelegd over het aardewerk van Kittion, thans Larnaka, op Cyprus. Het eerst o dezer stukken haudelt over een groote hoop scherven vnu exvot.o's, die op eenige zoutpnnnen ten zuiden van Kittion gevoöien zyn. Zij zijn gewijd ann Artemis Paralia (niet Demeter ParnUa) M clan t h ion, ten plaatselükan 'halfgod, en een Pncuicischo god, ge naamd Eshnum-Melquarth. Deze hoop scherven geeft, volgens den beer Houzey, niet bewijs van «en ouden tempel, maar weldegelijk vaneen vuil nishoop, waar nieu de oude ex-voto's heenbracht, als de tempel te. vol werd. Men droeg vooral zorg ze eerst in heel kleine stukjes te brckcu orn ?hun tooverkracht te vernietigen. Alle stijlen van kunst zjjn vertegenwoordigd, van ruw Oosrcrech tot het meest beschaafde Orieksch; en de herr Heugey meent dat de vërvsardinff. van alles uit dezelfden tfid dagteekent. Over 't ««gemeen onder scheidt zich het aardewerk van Kution vau dat van Duli on uit het inwendige van het eiland door de fijnheid vau du stof en het Egyptiica karak ter van de bewerking. UIT DE BISSCHOPSTAD. Makart'a v'df zinnen, het work van dien mees ter 'm het vrouwenfiguur werd ook te Utrecht ten toongesteld. I* allerlei genres «ü'n die linnen al door tal van kunstenaars afgebeeld. Ik beken gaarne dat de fatataaie van Makart mg torn» te hoog is. AU ik het jeiwd aDeen tegenkwam, dan betwyfvl ik het t*n aUeriterkste, ja ik durf welzeggen f dat ik dan nooit aan Me«4'ood*aken. De «enige figuur die daidetyfc ipre** *? htt ««hoor- D*" i* de actie van hooreu sM orerheenoheBd, dat sf het eerst epreekt ; bj) al de atdere figuren komt het «üituigdat tlf voorstellen minder op den voorgtoad. Toorna«elflk het gevoel en den ?maak, vindt mea alle*a omdat er aan de vfjf ?inne* gevoel en maak to kort touden komen. Maar die vrouwenfiguren l ? daar wordt men ?til van. Ka dat men u hier ei de dames en heeren die «aten te kylcen. Men praatte niet ? men fltieterde; «oen lachte niet ? men meesmuild*. Die vromen imponeerden. Een oud heer had lang «ittea kgk-m «ooder bril, met een W| «et een xfiker, met een bril en een ktfker -*** juioot! H^j rtaat op en gaat nu met ijjn ttrïï^MO dkhl^op de kchilderfyen itaan, dat hij bepaald hutditudten «aheeo te maken. Een paar damee voor m|J goseten. vonden het vreemd, dat die unde heer ruo dicht by die dames kwam. Toch praatten *$ uiet; i|J stieten elkaar aan. En toen de oude heer zno ueol hqua tegen het boon van liet yevoet »tak, lachten ry niet ? zy me*smuildea. De oude heer was het misscbieu met my een» dat die boenen lang zoo geacheveerd niet waren al» de armen. / Hoe anden was dat etnigo Zondagen geleden in dietetfii» Zaai to«a daw^ok scudaer^jen waren tentoongeeteld. Het üeoootschap Kunst.lieMe geeft zQnen leden eenmaal per j»ar eene tentoonstelling vun sohildery'fln, uitsluitend door leden vervaardigd. Toon ik da*r op een Zondag rondliep was er een gn gons, een gepraat, een gelftch, cooala men dat gewoonlyk vindt ep pUntieu van uiUp»nnin^, waar de aanleiding tot de by*enkom«t slechu byzai k is. Nu moet ik erkennen, dat ik in lang uiet zooveel treurige »e)iildor»tukken bgeeu had ge zien. Kunstliefde geeft 'swinterN met zijne kmstbeichouwiDgaa zooveel te genieten, dat bet ons niet dan verbazen kan, dat z|j met aulke schil derijen voor den dag komt bij het groote publiek. Dadelijk maak ik eene uitzondering en dat to liever omdat het de eerste keer was dat ik iets zag tentoongesteld van den jeugdigen >childer van Rappard. Zjjn TcgelrthUt(ers was een ware verkwikking onder al die andere doeken en plan ken. Te meer duet eene verschijn ing al* die vun Jfcr. v. Rappard goed, omdat de jongelingen vun dien stand om tegenwoordig met veel meer te genieten geven d»n buitengewone vaardigheid in het rjjden met de vier ot het drinken vau een tul glazen, bier, waarvoor ieder gewoon wensch terugdeinst Fraaie letteren en schoone kunsten hebben plaats gemaakt voor puurden, bier, en. . . Als men nlles van den Oorsprong nf wist, zou men versteld staan hoo het noblesse ob'.iyc uit het oug verloren wordt. In '/ Gebouw ? een Utrechtenaar spreekt al tijd van '< Gtboute, alsof er mtar één was ? in 't Gebouw had voor eoni^e dagen eene vergade ring plaat* von de vuendeu tegen de prostitu'w. Hoe zou die bood wel denken over de scliilderyVn van Makart? Zyn die misKcha-n ook al onzedelijk? ? Up die vergadering zou bespro ken worden: het eta-leeren van ouzjdelijke voorstellingen ^Ü boekverkoopers. De weinige wiukcls die mij nu en dan tot stil ?tann nopen, zijn juist de boekwinkels. Niet omdat zij zoo smaakvol eUleeren, maar omdat ik gnarne zie wat de pers al zoo voortbrengt'. In gé^n boekwinkel had ik ooit eene onzedelijke voor stelling tentoongesteld gezien en ik beschouwde dan ook de boekhandelaars, zooals ik ze wel eens had hooren noemen, als fakkeldmgers der be schaving. Ik was erg nieuwsgierig te veten, wie de gnoodaikrd wa*, die ep dergelijke wy'xe het volk trat-htte op den verkeerden weg te brengen. Hut voorstel luidde dan ook : ann zot/n man de klandisie ontnemen. Niet* liever dan dat en dnarotn wa» ik dubbel nieuwsgierig op de hoogte te komen. Toen het onderwerp aan de orde kwam werd gevraagd of i«mand onzedelijke voorste'. hngen in een boekwinkel tentoongesteld had gezien. En toen niemand een kik gat', werd besloten het onderwerp aan de orde te houden. Wat is nu onzedelijfcer : iu alle couranten te ,-vnnonceoren dat over de onzedelijke tentoonstel lingen in den boekhandel zal gehnndeld worden, of np die vergadering te constateeren dat niemand zulke tentoonstellingen heeft gezien, maar dat men het onderwerp «an de orde zal houden? ? Ik KOU zeggen: ik vind h«t veol onzedélyker van dut prostitutie-bond, dat het een thesis stelt die nie;mind wil b^«mfiu, dan dat het prostitutie-botid den bookhnndel b<s»chuldigt v»u onzedelykhoid gebleken uit het ten toon stellen vnn ongepaste 'ibten, die niemand gezien heeft. Maai de grens van hetgeen zcilelyk on onzedelijk i), i-i moftielijk to trekken. iJiu herinnert m\j etne pcschiodt'uis. In du vestibule en in do gangen van een gymra-iruii dtoiidt-n eenige amieke l)ee'.den. £el(a , ' ten proititutiebon'rl zou niet in etaftt geweest zijn -t.. tut onzedelijkheid bij den rector van 1? to onuekkcn. Op een goeden komt de rector in hot gobouw en vindt ui zijn lifolitc" gehuld iu regeiimantels,. Overjas sen. oms'iiffdiiekfii, enz. Op zijn vraag: wat divl. te b^dnidcu hiid ? autwom-J.Je do vrouw vnn den cou>-ierge : ja ïiet uwc* monecr, 's Zondags komen raij:i dochter* t buis en dan doe ik dat zóó; ziet u, 't is met voir mg, ma-ir voor de kindera." Jan do Bi- schop. NAAR AANLEIDING VAN JAN HOLLANDS MODEUNE HEKSKNZIEKTÉ. Wedorora wordt een ernstig, dringend woord gericht tot d« ouders, tot &?> moeder* vooml. Koe behoort de opto^dinir van uwe dpehter* to wezen, is de vrang, of liever do stcllin».' luidt: de teii&nwoorditrn wijze van opvoeden is verkeerd. Multatuli heeft reeds voor vele jaren de vollo tonen van zijn klaroen lat?n weerklinken, racerm:ilen werd *ind« dien tijd waiD^chuirendgesprokeM, en nog is er, in de oogen dier wuar*chuwer«, getn verbetering gekonmn; nog zal een welmeenendo stem, nis dio van Jnn Holland vermoedelijk iu do woestijn Uijvtiu roepan. ? Men heeft, reden zich te verbazen, fiegcercn de onder* dan i tout prix het verderf hunner kinde ren? Gij, moeder, zondt uw licveünv uit het vuur redden, en is h«t toch w»nr dat gij de dierbare aan de mgdesleur opoffert voor langzame slooping groot brengt V Of denkt CÜ niftna, en ïijtgy lilind voor het dreigende gevnar? Volgens Jan ÜolLinci gaan slechte wil met onnadenkendheid gepaard. Hy spreekt 'ccn ern-tiff woord ?met de mortder», als onnadenkende, en lichtzinnige aatikweeksters vnn onzn moderne Uekfenzickte", doch roept ook uit: ?Vnischo moeder, mtt u wieeren huishouden! GÜ meent zij (do dochter) moet «ch onophoudelijk iu <le wcrelit Tnrtoom-n. Gy gebruikt een mixatschappelylten plicht als voorwendsel om hettydstip niet te vertragen, wonrop gij niet uwo' door do aanneming l'ij een kerkgenootschap als huwbaar gediplutnnerdo dochter eiken avond op dine's, «oupo's, bals en andere partijen kunt pronken en ? zelve bjj wtfse v«n afval meegenieten." Wij hebben zulk een somberen blik op de handelwijze der moeders niet doch geloove» dat het vraagstuk nog samengestelder en lastiger is, dan bet veelal, en ook nier, opgegeven wordt; dat de aard der zaak aelve een m alle opzichten gewenschte oplossing onmogelijk maakt. Er ia hier een conflict van idealen, en de «oeilgkheid: het eene te eeren. «onder het andere te schenden. AM weUcTtódetwwhoiidtfan: uaiüAumtgwndheid, of «Mtjtebjkt oatwUdMing? Ziker, gezondheid ia wn <br ftnt* «mken voor ««n ?taramk manaeh* «*^ *"^ oonJUiniint orvftaon, doeh h*t anderTideMl bMft allw iniiohwmthe* leven fnti «n beerl&k «Mkl. Jan Holland Mhünt it vnmww foragtewulw prenfen tot die kalme, ivetige khtwe, dia on* huil 100 natje*, en m mm voortreffelglte orde weet te houden, tot dia wfeau, waarvan de dichter der Spreuken nik «en Mhiurp geteekend beeld geeft, die Schiller in, bat Lied VM de Klok poetMeh maakt Dooh m«n kan aan ander ge«ehtoput innemen. Men ka»..aan vrouw haren Bnt. ai it were, in tort of linttaHoa, To keep with you at meaU,eoinfort ytrnr bed, And talk to you sornettme»?" Men kan den ideaatttaad van Jan Holland onder het Mhutopatronaat van afoeder Mart ba stellen, en- dece, ook Rerechtvaakdige beschouwing is Beker vrö wat minder roMklenrff en poetiec» .Een vleeseh zult g\j w»wn, gri man «n vrouw,** is bet gedenkwaardige Woord dee Haiarenere. En de tegenwoordige opvSedingrwflie «reeft hier» naar; man en vrouw zullen een zg'n, niet slecht* wat hart en gemord, doch ook wat geest betren. En voor wien ia dat geen ideaal? Wel te waar wordt een man slechts bq uitzondering op de geestelijke voortreffelijkheden eener trouw ver liefd, doch zoo eenmaal zy"n genegenheid geves tigd U en beantwoord, wat heerlijker dan dat het aangebeden wezen in rtaat ware, z(jn geeetelyk pad te volgen, zijn arbeid te begrepen? Jan liolland meent het wel met de jonge vrouwen, doch hy wil haar laten wonen .m the luburbs of our good plearare" en reeds lang geleden is gezegd: ?if it be notnoro, Portia is Brntns' harlot, not hit wife." Allerminst is het de bedoeling Jan Holland geheel te bestryden. Mocht al net uitkomende zoo de moeite waard wezen om gelezen en overdacht te wordent Uier wordt slechts getracht h*t vraagstuk uit te breiden, en er op te wijsen dat de bestaande toestand niet volslagen absurd is, de ouder* niet geheel misdadig zyn. Ook waren in andere opzichten wat meer billijkheid, of minder overdrijving wenschelg'k. Natuurlijk zal geen aan verlangen, dat zon vrouw den (gangchen dog op de piano ?timmert" en. ?aria's gilt," doch hut zou ongerijmd wezen te ontkennen dat de muziek een der grootste «ieraden des levens is. En men moet nu eenmaal studeeren om een zekere hoogte te bereiken. liet vraagstuk is dit: hoe moeten wg lichame lijke, en geestelijke (ook aesthetische) ontwikke ling vereenigen V Mocht Jan Holland aantoonen t dat zulk een vwecniging onmogelijk is, en het streven daarvan de gezondheid schaden moet, dan zullen wg in Godesnaam tot hem overloopen, en tevreden zgn uiet de uitstekende huismoeders. v. D. CAMILLE LEMONNIER, ?Thêrètt Monique." Den 6«n Mei 11. is bij Charpentier, te Pary«, de roman verschenen, waarvan ik deu titel boven deze regelen »chrg'ft De auteur beeft zich tot nu toe «l'iuhts doen kennen in schrikbarend woest ge kleurde verhalen en scliildcrinpcn en als onmatig gebruikmakende van de vrijheid, die men in onze dagen neemt om de zedigheid weiojg als leidsvrouw te gehoorzamen by de keuze van te behandelen onderwerpen ou toestanden of by het bttcaadtlagen over deu daarom to hangen sluier. Met dit werk echter i» dat audew geworden ï inMr voor" ife over io hoedanigheden verder spreek, wil ik eerst, in 't kort, den inhoud meêdeelcn. liet boek i* opgedragen aan Alplionie Dandet: ? Aan Alphonse Daudet, den dichter d«- roerende en lieflijke gratie, wijd ik dit verhaal, geschreven niei- dcWdere ncigmzen mgtiér twintig jaren. 15 Gatnille Lemonnier." Bij wyze van inleiding volgt nu een missive vau Léon Cladel aan den Fchrjjver, waarin hy' hem a*nmofdigf, zyne gemoedsbezwaren tégen de uitgave van den roman te overwin nen en, na de vcrjchijninR zijnéi- gruwzame, fel zwarte en roode werken, niet ta-rug te deinzen d:t .frissche blonde en blaauwe schepsel" zijner verbetldinaf de waereld in te zenden. Alphouso Dandet, do eeuig orerpeblcvene Goncourt en zelfs de oude meister Jules Barbey d' Aurevilly, zegt Cladel, zullen het boek met weigevallen" ontvangen.? Ik heb, boven, Thf^cse Monique een roman ge noemd ; hiermee wilde ik echter geene meening bloot leggen omtrent het gchoel gemis nau bio«rafhch« waarde v*n dez« geschiedenis. De auteur vertelt, qwisi of niet. ft«n episod* van zijn stu dentenleven ; hij spreskt voortdurend in dan eersten. persoon. Toch k;ui dit boek m»t geen inogelijkiieid een dagboek xijn, oppffsteld te midden der emotie», iie er in doorleefd worden, ook niet weinig tyd daarna. Hetgeen don schrijver (gefrappeerd eu geboeid 'heei't, in zekere omstandigheden eni up bepaalde oogcubükkeu. ia niet altij'.t dat, wnt hem juist 'tmtest gctrolïon zou hebben, indien hij zelf die beroeringen hatl end*rgaan. Wilhrheit W)d Dichtiuig zal hior waarschijnlijk doormeugald zyn ; do gevoelens eu ideën zgn ten minste zetr verwerkt, liet vérluwl is iu drie afdeelinpen eeBplita'; ?te gedeelte: Fiimilievei-wikkelingon; 2egedeelte: Nini Lamourette; Seg-doelte: Tl\éróso Monique." Hij, ? den norsouu die verbaalt, zal ik aand>iiden mot de woordeu: ?hij'', ?onze held", ?de Ktudent" en dergeli.lken, \vant ik kan ia-der'daad niet zegg«n: ?de 'Heer Leinonnic-r. deed zoo en ZDO. *n "i-prak dat ? en' dat," wanneer het do ge detailleerde geschiedenis geldt zijner studenten-mmuarijen ?- hij dan, onze held, onze hoofdpersoon, lij, hij studeerde te Leuven wai»r hoj;l zijne fa milie te huis was, met uitzondering zijner ouder* die, met hun huwelijk, to UruiKel ecu woning had den betrokken. L-tngzamerhand komt hij in kennis met zijn weinig aanlokkelijke' verwanten eu in eenigszin* intieme relatie tot zijn Heef, den kapitein Crepcla, bij wien hy de gewoonte aan nam clkén zondag to gaan nviddaarnalen. Deze goedhartige man deed hem dnn ook voor 'teerst het verhaal van een zekere nicht VAD hen beiden, Thén>je Monique genaamd. Zjj werd al gemeen goschuwd en was gantsch verstooten door de familie. De oorzaak rond men in het feit, dat «r z-cli, vóoi- ettelyke jaren, een Duit«cher to Leuven had gevestigd, die aanvankelijk als vriend in de familio zeer Bezien wo*. Spoedig echter verminderden zyna bezoeken in de verBchillende met uit te huwen dochters begiftigde huisgezinnen en men bemerkte alras dat hy den il u s gu wonnen tijd in het huis sleet van Tliérèse Miintque, een ouderlooze jonge dame, die zocr teruggetrokken leefde. Hierdoor werd allengskens do toorn opgewekt van de mama'* der bpvenvermulde dochters, welkt» toorn niet naliet zich in kwaadwillige toespelingen op de verhoudingvan Thmse en dm Duitscher lucht» to geven. Déze toespelingen bekwamen &1 meeren meer het voor komen van verzekeringen, en toen deDuitacher, die Wilhelm gedoopt wa*. na" alle kringen voor het geztUchnp ? van Thérèse verwaarloosd te hebben, eindelyk met da Noorderzon vertrok en, hoewel hy~ immer had voorocReven zich over grootfl aardsche rykdommen te-kuonen verheugen, niet* dan schulden achter gelaten bleek te heb» ben, ? toen kwam er geen eipd aan de *moadredenen op de arme Thérèse, en voor goed brak men met haar. Zg' leefde nu onopgemerkt in een buitenttrant van Leuven, alleen met een oude dienstbode. Zjj «al zoo 26 jaron geteld hebben. Stéphane, ? want, 't is waar: zoo noemt zich hy, die verhaalt, ? Stéphane had met aandacht naar de warme voordracht van ign neef gelui* ?terd; de kapitein toon beaat «en medelijdend Thereje meer dan h0 Ttrd*chL 1SLl daar. on voor ditn van ion naat UW §4a koatt maar altijd aak die TharèM baiig. D-eïrowm hoaida kam tu\ «aa maar dan gapnkkald niaaw«gierifhaidanvoaL ^wa* e«n onba*tam<]a mnige beJangttelTiny, dia ?J ham inboeaamoa. Da tjjoTvan 't fru: dalwita, OM toen overgiag in corner, bracht «r bat har* tóe bfl oa in varaaaigüur mat da krachten van afn mhuMniret hart, Mlb aan vaag voorg««aal van een to ontwaken harUtoeht in hem te do«i onbiaan. Etnige dagen later «iet hb haur, en aldra troont se in sHu binnenata. Studaeren werd hem van on aan ondotnujk ea aUeriei &nU*ti*ch* liefdtdroomen roofden hem den tyd. Hn wan delde veel en maakte veel vrienden. M«t ent na hen bezocht hij den «chouwbuxg, waar eenjanoa en achoone figurante ttfn Modaeht vermeV ?terde. Intnswhen vlogen 'voor hem de dagen hl ledigheid daar been en mi*te hQ nog *t*ecu dan moed ThérèM Monique tabatoekan. Httwashur nooit voorgetUld. Ongemerkt baxoa M tot da pretmaker» en viveurs onder de rtndenttn te be» hooren en eerlang bezorgden zgne hchtvaardiga vrienden hem eene maitreue; t waa da %uranta, die hU vroeger reed* had oogemerkt; baar naam wa* Nini Liunourette. En zijne eerste liefde, sfloe ideale, vlood ven» en werd, wellicht voor H oogenblik, ovennaebtik gend, maar toch op voor ham aUervenwderaBdat» w^ze, vervangen door aün drift ten opsichU der genoemde aktrice. Z|] beminden tlkair wel ia oprechtheid, doch haar lo* ehanktar «naad *Ua hoop op de'duurzaamheid van dien band geheel af. Ma den zomer met haar doorgebracht ta hebben, deel* binnen Leuven, deel* in de boïaobea en j-otaen rondom Dinant, u, hem nu een* tot zich getrokken, dan weer schijnbaar ternggtatootem te hebben, oatvJiichtte «jj hem ten laatite voor immer, om zich, ? en dit kwam hy eertt V"g n» dien te weten, ? te P«ü* te vestigen. In z\jn wanhoop, ? want h|{ vooral wa* tteeda hartstochtelijk in *yn liefden, ? liep hij door da straten van Leuven, zjue beminde zoekende ea nimmer vindende, met een gevoel van ledigheid in het gemoed, dat hem ten uiterste «"""t+iijfc; aandeed. Toevallig paweerde b{j de woning vut min bemiddelde bloedverwanten, die hem wel vriendeUjk en dringend ten hunaent hadden gifnoodiffd, maar die hj) ooohuna noott wa* gaan zien. Zü hielden een winkel. Hij opende de deur en werd in de achterkamer zeer hartelijk ontvan gen. Na daar eenigen tyd gepoosd te hebben, vroeg men hem, toch vooral den avond v*rcMr hier te bUjven en of hy het niet kwalttfe zou nemen, maar men verwachtte elk oogenbük een bezoekster, die de gewoonte had alken avond een paar uur by" beur niet gefortuneerde neven te komen deorbrenpen. Die bezoekster was Thérèse Monique. Thsrèw Monique! Hij zou h*ar du* aenl... en met woudera snelheid kwamen op eenmaal auVoudj herinne ringen weer op in zrjn brein. O, Mj had haar niet vergeten! Op den bodem znoer ziel, was 1102 dat namuwiijk» ffigeslagen, dat innemend b-ela vert>orgen, het beeld ey'ner eerste liefde. En 't derde gedeelte vnn 'B Heeren Lémonnier* roman bevat de be,*chryving van den eeuwig zaligen banöl die er altdan ontstond tntschen Stephane en Thé rèse Monique. Hy' leerde haar van oabS kö&nen. Zij arbeidde veel voor de armen, dit had hij vroeer reeds geweten. Maar t hands satf hq ook da ' tepte harer oogen, waardoor, gel^k de schriJTdr dat nieuw heeft uitgedrukt, waardoor eau blikt werd vergund in het binnenst van henr hart) even als men door hot zuivere water, het zaad be* speurt op den bodnn dw THefc TJiairfe^rermocny hu de lijne schaktermgen van da* engelenoav rakt<;r, den gloed loeren waardeenen die er afblonk van die edele zieL Na eenige maanden hadden zij elkaar hun liefde beleden, na het ver» winnen harer ctroote aarzeling; want.ook zy be minde hem. Haar gestel wa* zwak in saraensteuiming met heel haar teêre persoonlijkheid, \Vat gebeurt nu? Nini Limourette keert terug uit P.irjjs en bij ontvangt haar, zonder zyn om» gang met ^Thérèse te staken. Deze kwtcte gaf hem nooit,'wat zij niet geven mocht, enzqnebe* hotfte hieraan durfde Nini slechts voldoen. Thérèse dan zag in hem een reinen eu haar alleen verknochton man. Daar lag, heel haat geluk en al heur zaligheid. Mini. door zija geivgeld en langdurig wegblijven dagelijks, pp 't tppor gebracht, dringt in Thérèses woning, ter wijl Siépfcane aan nnre kniëa ligr, roept openlijk zijne verhouding tot haar door de zaal en, tenvij' Thérèse met eon vale doodikleur op dekakeiuin. een riuuiwcu gil ten gronde zinkt, sleurt Nini hem mee naar de straut. Thérèse» leven is ge broken. 7\j valt in doodely'ke koortsen en sterft ÏK tesenwaordigheid. van Stópbane, wien ze alles heeft vergeven en tegenover hom-zelf ver ontschuldigd, en-van Balt, een geniaal beeldhouwer, t nu boerennfkomst, die ook innig aan haar g*>* hecht was, met een soort van aaubiddenden plato» nisehen hartstocht. . .Ziedaar den roman. De ingenomenheid, waar* mee Léon Cladel, nu laabteiyk de schrijver van Am'iitrs romantiqttes, in z\jn brief aan Lemonuier, hot wei-k begroet, maakt het ter stond waavschijnlyk, dat het leven er sleohta weinig vau zijn dierlijke z$de in is doorschouwd, dat niet voor elk bedrijf des gees ten een lichamelijke oorzaak ia gezocht. Eii dit vermoeden .^bevestigt zich. Camille Lemonnier ia hier geen Kmile /Cola. Hij geeft raena.chen noch, andere verscbJjnse'en volledig. Hij geefc poëzie, naturalistische poëzie. Hij brengt in beeld dat, dio zijde van het leven, welke ra» trilling in zijn gemoed heoft te-wreg-gebracht en een herinnering, ïij 'tvan vreugde, verontwaardiging, droefenis of ven-nering, in zijne ziel achterliet; niet. bfl uitutek, die leveuselenienteri, welke hem als't meest de kennis d«r raenschheid bevorderend zijn voorge komen. Hij treedt op. niet al* zedekundig en wetenschappelijk geichiedtchrij ver van het inenschdom, maar al* een men*ch, die, met veel, fijn en rijk gevoel, met een voor indrukken uitent vat» baren geest, roet een buitengewoon hart en e*n uitnemend icbildertalent begiftigd, u een -blik gunt in het leven «(jus gemoed* en enkclo blad zijden der geschiedenis van ty'n binnenste te lezen geeft. ' Toch betpeurt men eenige charaktertrekken van hem, die eenmaal in ün mdlc, het laag-natunrlqke ran den mensch zoo gruwzaam zou om«chry'ven, enkele. Waar hy, te beginnen met Ws. 33» zijn ontwakende liefdedor»t zoo mee*ter)fyk op vijf paginaa's te boek stelt, leest men b. v, ook: ?Des robe* frólée* «ur lea trottoir* nortait una sentenr chande qui montait dana Ie soleil et mei narines te tendaient i> cette approche de U chair" Maar ook bevinden er zich in Thércte Monique de voorteekenen der kracht van het genie, dat op ongeëvenaarde w$ze het ideale in bet reëele zou voorstellen en ons be*ehrfyvingen 'geven van het immense leven der natuur,-als dat in dienzelfden Mdlc, niet 't weinig»* reed* bgden eersten aanvang van dezen roman, geschiedt. In dit jongeltafltwerk van Lemonnier worde» eenige zeer uitgebreide rf#aii-*cbildermgen aan getroffen, zöd «Is on bU. 6?8, van bet ontvang--. vertrek der ftyve nichten, Buaten van neef leer looier. Voor 't overige ia van de beiehrijving der omringende voorwerpen weinig werk gemaakt, meer van de charaktera der penenen: de goede onde kapitein en zgn weinig bet«ekenende gade, da hooge, reine en etherUehe ThérèM, de rrpolijke. lichtvaardige Nini, de baron-lichtmhi, de Riddtra, fataoenlyite burgerlni, de vuile neef van veertig . jaar en de nare »tndentjen* ?fen ftase et de» pires, Üe' per*oonHjkheid van Balt heeft dezen charaktertrek gemeen met Satnrniu uit Pat-nonïüe, dat beidan vertrouwen ataUen in, ja gehecht; " in den be* jh reed» wei- [ enoud ge-' en of meer verzamelde tikelen niet D voord eele len nitgegeben dit iio> i vrisnp* talryk ge»1- tegen iet gezonde r lik het lioht :; f vrucht zou ; , jeuken. Dit j] J leiend pu" "koopen, dat 1 ;1- perse werd irg even be dien zal de en wiedt) : kernactl _ r met Kaai iets schil dan Qvera her dat bet kerk, en leven dor». Dat < , schaal loopt, l ?^puteervnde * ??^t niet t a ' .jggerB.waar in zyn t«eke 'ehjlc iijn i ' terwyl .ent is. . tchte gehad 'j te bic/ten, (n te veran?ide en fri»^ing om TO? m u er uiet it een der k De i "Wudig*eêö :' vfcrsleter.. endfe hoed, i aan eeue . »n de band li handdoek Jsster. 13ö«et gehoelex' "irelaof.hfl ,i.ter. \VU ', f in«enomen " '? de koster leidt den .. ».t hem de .'. mmeu het ' "ïok plaatst «?onder dat van bvge'1 (redat-Hto dage» kal Dien per..erlang ssal overlede/^ falldóod r*' : pster zioii, i '.it hy komt gij al ooit ',-ittr,ct weet t jat immers udercu, en : toevallig: ranke hem :« toch, er 'eid iu den obilligheid , .buit, nianrV ir iets ge- » 1 alsllit A geheim- i [cut van grenzen komt het want vervan ?r do mat i eu duiu oonamen eoa icdur el als kincV r. cr eun t'e ;w»akt hij, ' l tij moedeia £ hè: kinij u- \veif ir kun ^in kot.o,, ï-V dB.kevrk. '|n, wio beJj-komt dat f(re*(juik) .'hgt dat de ! plechtig." m-Hiioi d' ?üfi w*,* \ ? '% ilc igroot), ÉinzikaS ik hè ... l>rijfik of toe