Historisch Archief 1877-1940
II
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Ko.
aa» ó>n mtn, die de vrouw bezit, welke zy'-zeU
liefhebben: wezetn niet aangetast door den nyd.
D» laatst» bladenden van 't.boek doen onwille
keurig *an' de laatste tooueelen Van La dame
tnuc Caméiw dealeen.
liet terugkomen van Kioi, in 't derde gedeelte
heeft'mij toonder verrast Ik meende dat slechts
't onderscheid tuachen de figuren dier beide
beminnende vrouwen geschilderd zoft worden et
dat Thér«<« Un gevolde eener lichamelijke kwaal
ssoft weiO^den. De liefde van Stéphane voor
Thérèso valt n zeer tegen; rij vermoedt een
boegen een nobelen hartstocht Gy vindt dat
Stéphane niet van Balt, den boer, moest kunnen
?Ho bemiodejmar boter dan ik!"
starJbed van Tbérèie is roerend weerge
geven, ? liet «ogenblik dei vaMcheidoos wordt
nfet vermeld; maar-men gevoelt: ?nu is't gedaan"
" ; ik die s*e regi-ls overzetten? ' .
ejtbftne en Balt knielen voor de legerstede.
wendde' «fch.eeo laatsten keer naar ons; m^n
Kweefde-over bare lippen, niet de nétneid
_-jeu. glimlach..:
Ban zagen wfl het 'licht van den dag door de
jUoesttu binnendringen. Da hanen kraaiden.
ïn ik 'voelde een bnradendon 'traan op t»yn
Usmden vallen. '
't WM Balt, die ze in de zijnen hield eu weende.
1 ?? «Alm," 8Wph*ne, zei hy, wat zullen w\j zon
der b*»r beginnen ?"
''Teen- omhelsden. wfl elkaar iu wanhoop, de
een tegen den ander gedrukt, wij, die haar zoo
«eer hadden bemind."
? 0e nnbetrachting ia ook met «eu diepe melau
obolie op 'fcpapier gesteld. Nadat desuhry'veral
i5j.n personen nog eens herdacht heeft, eindigt
' ?Heet die wereld Is vergrijsd, en ik-zelf, ik
gevoel msj- op myu beurt oud worden, te midden
dier herinneringen, waarvan elk jaar my vss'der
verwijdert en die, gfïjjk de* geur van lang afge
sloten zalen, my vervullen meteen oneindig treurige,
maar zachte verÜpoving."
' ?Nog eens, de atjjl den rieeren Lemonnier. is
voortrtflflfc en bekoorlijk, maar'vooral doet 't goed
dat in dit werk, waar men toch op elke bladzijde
<fen toon der tegenwoordige kunstrichting rn proeft,
e$n machtig voelend in>!ividueel leven' tot u
spreekt, te midden der snijkamer van liet
wetensdnappoHjk alom verdriet en ollendj koiksUteerend
.naturalisme",
L. van Deyssel.
? Amst, 15 Mei 1832.
» De meUedenls vu n&molijk vóór tien ]»ron reeds
-?--"-'a, sohooinö nn,»er»t io druk -'?*-'
Sloemenleven, door Teir1inck-Styns. Uit
>? Mve> van De. Seyn Verhougstraete te
, . Roeselaere.. . '
tje hieir aangekondigd, bevat 't .een
? ar een tachtirtnl 'kiuderen der
Bel'?? Een 'eigenlijk genre
vertegenwoor. 't; het dichterlijke dat do titel te
{eelt, is slechts schaars aangebracht,
Jon nog een zeer hnisbakken soort
vin poëzie uit. . Wetenschappelijk is het ook
ntet, ofschoon het van all» bloemen de latijnsche
nfihen en een- Boort beschrijving geeft. Wat het
in.eest waarde heeft, Zyn eeuige aanhalingen nit
oad-nederlandsche ea vlaamscne sehryvers over
S^samige bloemen.
"»n de versje» zyn de meesten nit Datteohn
tera ven den tweeden rang vertaald; de
oor..... i die de dichter Teirh'nck-Stüns er bü
eft blinken vooral niet uit 'Een lang
den ' '' '
Ea-als bet ziriBend vretend blaadje
G«en enk'len druppel bloed meer vindt«
P»n ópeot het «ifu kleverige armen,
Straalt
? Haar buikjen immers is gevuld nu!
. Doch de arme vlieg ligt drooff en dood;
Haar frissche sappen maken IpUntje
Gezond en friscn.
Is dat de wet van de natnnr niet?
Het leven is een hevice stryd:
Het sterkste «reien of litt slimst*
. Gelukt, geuUydt.
. Elk knaagt en vreet, elk «teelt of plttüdert.
? Etkt zuigt en vangt zooveel hrj kan ;
' - Zoo luidt de schrandere leer "van Dar win,
Den Engelichman. '
Dil ?bloemeM/eiMf»" ii niet -geheel Uet poëti»ch<
dat mrn uit den titel zon opmaken.
EEN BEDE VOOR DE YEBVOLGDE JODEN.
{Onderstaande dichtrégelun werden
Doriderdaga/ööH door Mevr. Kleine met onnavolgbaar ta
lent voorgedragen' bjj do voorstelling van Het
2ftderkmas«A ï'oonecf te '«-Gravenliage.)
ftA»n Babel * .WAteren gezeten,
? Denk jjk «an'-SïoD, -en verteer; ? ? ?
Jernsulem! hoe zou ik n vergeten?
' Mfl'o rechterhand vergat zich zelf veeleer; ? (1)
Zoo treurde, in ballingschap gevangen,
H*t droeve hart; van. Israels profeor, ? ?? ?? ?
En. h«et«4r«aenï»trooindea langs zrjn wangen, ?
Mi toÜKn van zrjn zieleleed. ? ?
Gij, klwgsahg uit vervlogen tijden!" ... ?
Uoe kfiikt ge als vnesUy'ke echo w«er ?
Neen,.echo niet;. maar schrille kreet van lijden,
Masc. waaboo]i>*gi), AU. banger dan weleer, ?
Be' is_de klacht, 3ie,.nit het Noorden
. Ten Hemel stijgt van IsraëU nwrilend wee;
Pê/lutite snik der gruwelijk vermoorden,
.'En der beroofden aalmoes- beê. . .
Door 'httt en ruw*geweld verdreven
. Vlucht al. die man den dood ontkwam;
Bé' doüèodaniontvolkten zH de dreven, -? ???????
? W«*r «rrea^hnU verteerde in-rcokenvlam; ?
WS*rheen? Waar steun, waar brood gevonden?
. W*aV oöb'«en liefdevol ziqb hart en baud? ?
Ystti w*ar wordt d'armen 't reddend' goud' - '
??' ? .... . (gezonden??
Uit VGravepbfcge,? uit Nederland. ? ?
Uir Eoniog gat zy'u woord ten beste ? .
Dat diep- Judéa's ramp hem trof; 2)
Uw Koningin. ontving iu.Amstel's veste
?Her Joden zegengroet voor 't Vorstelijk Hof; 3)
t eraoje-hais paat voor, als immer, ?? ?
? ^In 't hnlpe' bieden, nu weer de élend woedt;
En :Velrlands volk, neen, toonde zich nog nimmer
.- Verbasterd van dor Vaad'ren bloed.
D* Christen weet Wie werd geboren
Vit David's taad, oit Jesse's stam,
En.zou"hiJ -don ooit sluiten kunnen de oorcn
Voor 't klaaggewhrei van 't kroost van.
, . (Abraham? ?
D» Jood noemt broeders alle Joden,
? In eeaen psalm .versmelt hun aller stem,
E» zou by dan niet «ddren by de nooden
Per kindren van Jeruzalem 't
Maar hooger nog dan deze namen '
JüJnkt uw» lens, Samaritaan!
.De menschheid "een"; ? ?bij smart en onspoeü.
"? * ? ? ? .. (samen*1*
^Gezalfd de wond", ? ?gedroogd de
wee(moedstraan". ?
e Doe lens, wü kozen allea
T«V saoa|»reuk baar, haar ieder* gave en kracht,
En zeegnemd danken u de duizendtallen, "
noodgëuw ;psMBinf|i;is'
' '' '
.
,9) ..ïe.tond*», 'S) 4a
' '
De Heer J. A. Bioutjes, leeraar aan de H. B. S.
te Utrecht, beeft in,et een -Voorwoord" een
belauarijk Duitseh wefkje bji net Medertandseh
publik ingeleid. D» titelis: Waaraan ookvi/Wtn.
Vrije bejchouwingen over ouze modern» vorming
vau -lichaam on go«*^ 4>>or Emil llartwich, Köuigl.
Amtsriühter, Dussejdorf, v ei taal d door J. K. S.
De stichter der Otytnplua-Yeifeuigijig heeft hier
een welsprekend pleidooi gevonden voor de zaak,
ook door hem verdedigd.
Eene uitgave die met vrtf veel zekerheid op
«uooes kan ickenen ïs die, welke dn uitgever M.
M. Olivior nan !>öt Paleii van Juutitie geannexeerd
heeft, het Ifatwdblucl vun het Paleis w» JttsiUit.
Mr. E. van Lier, hoofdredacteur vaa het eerste,
heeft ook hot .toezicht over het laatste op zich
genomen, dat dooi- den heer J. U. BeHufoute be
werkt -wordt. Het aal al die kleiae drama's op
reehtsg«bi«d . gevari waarvan de iwitenlandsohe
bladen telkens vol zy'b, stiet zich l>tf voorkeur tot
de bloc4>K»te weudand, nuuir vuural loUend op dat
wat aeden- «a flewooutea, ei^naardiahudea. van
rassen e-n s'anden, van deflkwü«s ookvaiireoht
opvatting do«t uiikomeu; me*r nog do sociale
a«eohied«tls van den dag, (Un prikkeling voor
de verbeelding van den romaulezeiv Heft
ma&udblad z«l telkens een net deeltje van ongeveer S>
vel drnks uitmaken. .
DI DagffMad van al«i 1991 b«vw t Nekrolnsjio. Oharlet
Bjlwrl Darwln, Bnino ]]tn«r. lnj{*cond«n «tokion:
Paradnun «n Farmbulun, dour Floor Floronwu XIV, D*
bew^abaarhuid vau OoJs biMtun. du.ic Dr. O. J. D,
Uoanier. Da Vrü>l»iik(*r»howcgln(j in Nnonl-Aranrik»,
De Vronwoakwoiti». Da D^ulUüU* Oud.
Hmkbaourdeoliiig, dixir Dr.' H. O. Hallor. Tueta«un du» T\j U.
AfloTurlng l TM D» Xfórrlamlirlit Famflooi»
T*titHtoltfhafpm, onder rotUou'n t»n Ur. A. IL vna Nisoip
en Jir, E. Buk, b»v«t a» opg»rea T»U 71 deze»
Uoh»men.
De lOJe aflorerinit Xorma, ty.l»<?hrift voor
OnJervjjIttfl, h)ilond«r voor hon, ilio «nn n*U-»<XMn*n» of
rorg#HJkomle eiamnn» gaan (tnalnamBn, bnvat:
J. F. Bert. Kri**»lTóriniaS; O. O. N**!, II*k Jn»l v»n
hot onilerwija in vormloor in iin Isgoro «chonl; C.
Orn«n«»eld, Dn B»p. dor VorcunigJa Nodfri. ia b»tr«kkiag
tot deu Oottenr. Hucue»i»-ooTlog-, H. Hit». Verman IRT..
Deel«n, M»9hW»«rb. en Wortoltr. in Torhami mat Opi.,
Aftr., V«rm. «n Dealen; O. TTui<huii<, SUmpora un
M»«tdradan; A. vaa der l'ltttn. D» aiiiuciatiafrM»! of bet
?trvvtm naar Tareonlglns; T, van langen, L>uil"j« en li»re
moeder.
TUT. S van de Wttmtt Itaitprtijkt Ntjtrkiiidtr l>«T»t o a.:
Dr. A. Fiereon or»r den H. Thomin van AqnJan, flnor
J. V. de droot en La jn)iUo»oplii« da giint-AngintUn
par X. Daponi, door J. W. Br.
De Gids voor Juui bevat: Etne TAndst/fa uit
de ge$rAkacnii van het protectionisme in
Nethrl/itta, door Mr. A. Beanjon,. VrirscheKiH»st, door
.Prof J. A. Alberdinttk ThtJm, Hendrik Ibstn II,
door T. Terwey. Hamlet II, door A. C. l-üfMt,
JEen brief over de Eiviéra v*n Dr. ftre?», b«ie»cms
een politiek overzicht en Bibliografisch album.
In No. 6. van Utt Nederlandsch Jtfai/ar^n komt
o. u. eow» novelle voor VAU A. J. Srt'Vaa» van
Booycn, getiteld: Tuntc Kantje en tanti'. Uriitje,
het vervolg van J» Itet hart vim Afrika, door
Dr. Gustaf ^n*hü^al un het slot van De Bocht'
laar door Hiltla. \ports Etn Concei't van
dillcttanten, 3*or Corneb'e Huy^ons, Een
fcnnernachtsdraom, door A; .J- Duchateau en een tw total
bqssngo* in poëzie door LBO.
Vronw* CÖÜHTJIAS8, g«b. DBBCHMAN9.
moodige, ( 1.75. -. . ...
r. VAN BEMMELE^. Lo Domains dn Prloeo
FradéÜó des ra.Ts-U»». 1 0.60.
WONDEREN TE VERKLAREN.
Men kent het verhaal van den persooi*, dié
een antwoord zocht op de vraag hue het kesnt
dot win. emmer water niet zwaarder wordt als
men er Inventie visch in worpt. Hy kou zyn
zoeken eindigen toon iemand hem deed ziun dat
de emmer wel degelijk zwaarder wordt, juist
zooveel als do visch weegt.
Zoo kwam nog onlangs in allen ernst eon
weetgierig», mij vragen hop het met dn watten
der zwaartekracht tu rijmon is, dat -man voor en
ua het eten oven zwaar woogt. Die persoon
heeft «ich sedert voor en na een goed dsner eens
gewogen en wacht nn niet meer op antwoord.
Dit herinnerde ik my bjj het lezen iu het vorig
nomtner dat iemand van m u de verklaring
wcuschte .van het opheffen, in spiritistMche
séaucoa, van-t*fels, die door gwn'menscuenhfnid wer
den fuuigcraaslt. Zoodra ik geaonstatenrd heb,
dat dit werkelyk geschiedt, aal ik mar dn ver
klaring zoeken. Al de ptrsouen die verklaren,
dat a j het wonder inderdaad geaien bebbun, wil
ik Biet tot leugenaars maken, inaur het. is ff oed
niet, het zoeken nsar Cfiin verklaring tu wachten
totdat wen bet feit, mot al de omatanditjlmdm
naaronder kei eich vonriiorf, zelf hncft
waargonometi. Jknders knh-hnt atsn iiinctich ff-vui ttlsde
eeleerden, dio redetwwion over do onrzakon van
bet feit-ditt «e een tnmspicgrl «an dn van Ho zon
?f--gekeerdazgita hoi-warmst vonden, De
tuinman. kon de oplossing geven; hij had de» spiegel
juist omgedraaid; .?--.- ? ?
? T*-Leen warden hebhen wij in twee jaar onder
zoek niet meer-vftn net spiritisme kunuen'ta ai»n
"krijaen -dan dut- tafeltjes, wn*rop eenige handen
rustten-, heen «n weer ccHnddnn en m-*t een poot
tegen-den grond klopten. Dat heb ik trnchteu
te verkLu-en. Maar er. schyut in vele
spiritistischo séaticM mmr te flel>euren. Tafels wordcii
-mak- aüe vicr'pootrn tojifelijk van den git>ud
gohevcn ; stoelen worden, zonder eenige .lani'akin^.
van den- .wand .naar jiet.midden van lint lok:wl
gebracht: .met pianino's gebourt betsxlfde.
VoorWerpen;-zooabi wtiksm en ? tafel bellen, vritrdeu uit
eea j-vertrek, in' dat-'voor ..de sónuces btateiud
ftvergphracht, oontler. dat deur of veutter geopend
js;-ja.- takje*o met bbdorun eu lilu«men,nojrmct
d'n dauw bedpkt, worden in dimielftin jjoUcol
gn?loten k wnt r. aan rie.ojunc» op üonaehoV-igewor
pen,- -Dat allef, nn nog-erger, gebeurt; hctütnat
t*noiinste -honderd', reaal ..ia du hoeken t>n tijd
schriften dor sprritisten gedrukt. Zooals fluzo«H,
ik wil hut aiet -onwaar noemen, maar liefst ntet.
een poging tot .vorktorinji wachten tot ik iets
daarv&n heb waarffènomnn. Wie my daartoe in
de .gelegenheid stelt zal ik dankbaar zijn.
: ? . ?-:? Dr. Vitus Bruinsnia,
Zaken.
BESCHOUWINGEN OMTRENT HET GEHRUIK
? DEK BAJONET EN DER SAUEL- OF
pEGENüAJONET.
Baijonne, een' kleine stad in 't Zuiden van
Frankrijk, is by name bekend-ajifl ieder krijgs
man, «>mdat daar volgens do overlevering, eon
dor -lirj*apBn«n van 't geweer nde bajouol"
uitud'iu, of wel het eerst vorvaarcünd wurd.
Deze uitvinding is van ouden d»tum; reeds ijl
't jaar 1575 komt -het woord .bttyonetle" voor
als-benaming v»n een.langen duik, dienend« om
iia .'t, nxtuket gdpiaat^t te worden. Ongeveer een
-verliep, «r oa 4.:en tjjdf aivorecs men de
onet;s»«4aaw;bp'-Ket:ffswow? wist *enlaafaien,
tAfe:.«t«^ikï iW(**»at,- ?nisèoptwapen
werd ^'terwijl d»'be*eitigln)i>irer,b>Jt6öW;-op.de
a» thanr inoi'tyi d» geweren van ons leger
en onze schutterrj geschiedt, eerst Jagteekent uit
den tyd, van Napoléon I.
De eigenschaiipe», die eon geweer als
stootwapen bezit, waren vroeger hoofd vernachten,
waarmede ic-'cening gehouden uioest worden, daar
toen iedere stryd door oen gevecht met blanke
wapenen beslist werd. Naarmate echter de
bulli«tiac)ie oiffep»c!mppt;u ou da vuinsnolheid van
't geweer toenamen, trad de bajonet hoe langer
hoe moer op don achtergrond. Slechts bij gebrek
«»n munitie gebruikt men thans nog 't geweer
als stootwapen, DU bet bl(jft dan ti>#enoyur een
snelvureud wapen in 't nadeel, tenzy de
teflfenparty ook gebrek aiui patronen he-bbe. De
krljgsgcschiedeniis diu in «n beschouwen kan als do
toetssteen waarop alle theorieën omtrent militaire
onderwerpen beproefd moet on wordun, bewyvt
ook, dat at» bnjonet thttun eeu ondei'geschikiorol
vervult. In 't JUUT , 1S«6 hadden »le Pruisen,
bijv. slechtji wninige g'owondoji door
bajotietsrokcn (0.4 pCt.^j twwy'l io den slag by
Graveli-tte iijj 110 .Diutrchvrs het a^ntnl
vcrvyon«Jrng«n door «abels, lauson eu bajonettenj slechts
l pt't, vau het geheel bt,drocg. '
l'on gevolge hinrVau is iu do innesto Uailo»,
en. by onze «i»rin«, .rfe liajonet «.fgeschAft en
vervangen dooV een,'' sav«l- of degenbajouet;
ti'ouwi*its ook 'geen "nieuwe uitvinding, daar een
dergelijk wapen ?f<en «waarillmjonot" i»l iu't jaar
1641 by dn Fran»eben ïn gebruik wu».
Kon lichte sabel- of dejjc n bajonet met sterken
kling, ra practische bev-nMying, tnaakt het «'>?
weer tot een even zoo goed atootwapen als met
de bajonet er op, eu bovendien is net dau «en
hoUnwapcn. Dn bajonet bozit zonder geweer
bijun gcon eigenschappen, en iu ilorgelyk geval
is do sabel- of degeaCitjonot nog een met te ver
smaden wapen, dut zich eigrnt voor het gevecht
van man tegen man. Andere hoedanigheden,
die men aan laatstgenoemd wap«n toeschrijft,
bijv, dat het ge«cl>ikt is om er hout moile to
kapp.jn, komen 0111 mctu* dontbepldig dan
werkely'k voor, wyvermeeuen, dat het hiertoe te zwak is.
De' sabelbajonet ia zwaarder dau de bajonet,
eu daarom wordt eerstgenoemd wapen alleen op
't göweur geplaatst al* do vy'and zeur miby is,
«n <;r mogeltjkheid bestaat, d»t mon in een
£{evcclit vu n man trgpji mnn kan gcnvkbn. Men
móet echter mot het opplaivtuen niet wachten, tot
het ]n:itile, het beslisstüide oogenblik, omdat dan
het vuren eeu ooganblik gestaakt zoude moeten
worden op hut tydstifs d»t de uitwerking ur van
liet grootst kan zijn. Dit opzetten moet wat
vroeger gowhiedan: in op>n niét doorsnodon
terrein, bjjv. op e«n afstand van 400 a 200 pan
van deu vy»nd. Het heeft hoofdzakelijk ten doel
om den soldaat zckerhuiil to gevon, dat hy toch
«MI val Ion of zich verdedigen kan, al komt er
een gebrek «wn zijn geweer, waardoor hy ei- niet
medo kan t Met en, of wel' als zijn voorraad pa
tronen verbruikt is. ' .
tiet behoud der bajonet schijnt ons alleen ge
schikt too' voor troepen, die evenals het
Nod&rlaudsch-ludisch leger, meest te ttryden hobbcn
op een ton-ein, bedekt mét' weeldcrigen en
ond<>ordvingb»ren plantengroei; tcgon een vijand,
dié, zelf uiterat bedreven in 't ge recht met blanke
wapenen, hen elk oogenblik overvallen kan. De
soliituit zal daardoor niBer.nelfvértrouwen kry'gexi.
Aan de plant irig der bajonet op 'tgewerr'is
dit üftdüul .verbonden, dat daardoor het gewicht
van laatstgenoemd wapen vermeerderd wordt
op eenu voor deu soldaat iteer omroordeelige
wijze; bovcndiun kan znJks heïn in zyne bewe
gingen hinderen. -liet flikkeren der bajonetten
in den zonneschijn verraadt soms,' op groote
»f»t«nden, de aanwezigheid VMV troepen aan den
vy'And. f ? ? - ?
ii-y >de verdeelitig drr visieren van de geworen
onzer- landmacht m aangenomen, dat geschoten
wordl met do bajonet pp 't geweer. In het voor
schrift voor den velddienst is bepaald, dat
ninrscheerende troepen bniteu de steden do bajonet
moeten afnemen, t*iiaü de nabijheid van don vij
and dit niet weusChelijk innakt. Dit laatste, zoo
wel als de indeeliug'. dar vizieren, echyut ons een
mi»keuning toe vnn de. eigiHjschap]:en, dio 't
geweer als Fcliietwapcn bezit; terwijl het niet is
over uen te brengen met de tegenwoordige wijxe
van oorlogvonreu. Meu schiet thans zyu vyand
neor, dat nieu kctu jieerstyot, behooit tot de
uitzonderingen. ?
Iu den oorlog moet er zelfs met de kleinste
bijzonderhedun .rekening gehouden worden. Wij
r.ijn daarom van menniug, tint men hitsr te laude
do bujonot gerust in baar ;:cheede kan laten, tot
er eenign mogcigkhitid bestaat om hetgewuernls
siootwapcn to gebruiken; want doet mrn dit niet,
d-in wordt or van Jen .«olri.iat nut.teluuzn
kracJitsinspaoning vcrwscbt. De bajonet van 't geweer
kl. kal. woogt ongeveer 0,385 KG-., nn op grond
van dit geringe gewicht mogn geiegdn nuttelóoze
krachtsinspanning weinig scbynen, zy in echtor
gi-oot voor den soldaat, die uitgeput is tengevolge
van langdurige marsenen; bovendien zal het ge
vaar, waarin Lij tijdens een gevecht verkeert, eon
naduolijjen invloed op zy'u physiek peM;el uitoefe
nen. Per man, eu per uur, zal dit nutteioos
krachtsverbrnik, in cijfers uitg-oj-ukt. luttel zrjn;
maar venn<;Disvuldi(,'d i*ot de duizenden, die
sti ijilen, eu utet het aantal uren waarop
gestredtin xal wordeu, ;s 't ifroot; als zoodanig beschouwd;
kan Imt l/ehoud jlur bajonet op 't geweer er 't
rijn n too bijdn^on uni d« wetgacliaal, waarin "het
Int rlcr «ti-ydundu p&rtynu geplaatst i*t ten onzen
iüujoele te docu overabuiu. : ,
Tut ?nu tou iiprakvjj. irf alleen van de
taadeeIcn, vnrbuncjun. aan 't liohoud .der bajonut op 't
«owcor; als voordeel rchryft men er echter nog
aan 100, dal d« plaatjiing viw dn bajonet zooda
nig kan weiiin, ilnt hut güwenr bott-r schiat. Ouk
T.cgt, men, iiat eun jjoworr mot bajonet er op
krijgshaftig stant.
Uit proevrn, genomen hj) de
Normaal-Schiotscbool met hot geweer kl. kal., bleelr, dat dn
sprejdin? der schoten, gedaan met bajonet af,
irt» groot«r is .dsn.^ï«t.bpjonet .op, vooral op
?kort» . afstanden; terwijl .de' schoten- in enrstge-i
noemd g«v»l l*«er '.vallen, .en m taahtgenonmd
ds rijjölLDfftohe, afwfiking naar de ?rechierz&le
injnder is. Uet -lager vauen dor schoten h|j
bajouet af levert g«en beawaar op, wnut, als men
aiuineemt aldus te -sulleo sehieten, kunnen de
viaieren. daarvoor ioifaricht' worden, .Op.groote,
meest onhek«nde, afstanden eobiet men op een
groot doel, en het komt er dan betreklylt weinig
op aan. of de spreiding iets meer of minder is.
Üt-hiöt men zondtfr bajonet op, dan in daarentegen
het (teweer lichter, waardoor de kans om hét, in
HOinmige standen van deu schutter, stil te hou
den vermeerdert, eu uien dan béter zal schieten.
Op korte a(>tauden wordt by'na alty'd met de
bajonet op geschoten, zooals hiervoren by de
satMil-bajniiet is uiteengezet. Uit dit oogpunt
beschouwd valt er, dunkt mü, niut veel te zeggen
voor 't voordurend behoud dur bujuuet op 't
g«woer.
Wat na betreft.bet gec»grle: reen geweer met
bajonet er op staat krijgshaftig" hiermede
kunlu-n wij ons niet "vereraitfrii. E»n geweer onpt
bajonet or. op maakt wol iudruk op tien luok,
maar niet op don dtukutftige, din dit oupriicli.ich
vindt voor bet gewnnc< gi-brnik. Vooral do
krijgsuiau most don schijn uiet verkiezen boven hut
uut. IM schgn ii tooh dikwerf eon dekmantel
voor gebrek aan innerlyko waarde.
Al het voorgaand* beknopt samenvattende, ?
komen wy' tot h«t him-ondor v.>lffenda bmluit.
Zoodra leger en marine bewa|w>nd wordun met
het geweer der toekomst, d. i. het ropotaêr-geweer,
moet hieraan verbonden a|jn: voor do infanterie
hier te laude eeoe iuvóerinff der degen-
ofsabolIjajojiat; voer de-mar'me-rnatroaeu hit behoud van
la*tstg»oojsmdwap«i; ;terw^l de, mariniers we}Upht<
Uevapund. n»oet«n ' awrden: met' bajout tn k»p-:
mufc en; wet .b verband met hun werkkring als
«ludisobe Origad " -? ' '
In afwachting der invoering dezer nieuwe be
wapening is. 't wensohely'k, dat b(j ons leger bier
t o land o het geweer, in gewone ouMtandigbedeo,
gebruikt worde sonder l-ajonet er op.
Tbuis aan het einde dezer beschouwingen ge
komen, zijn wi) de eersten om te erkennen, dat
veel vau het hier geschrevene, bij wijze van spre
ken, .zoo oud isalsdewegvanJaeatra". Zoolang
echter .het oude" van kracht blijft, kan het zijn
nut hebben hierop te hameren, zü het ook met
zwakko krachten, m de hoop, dat door herhaalde
slagen dit ?oude" verbrijzeld worde ea in de
olaati er vau een beter «nieuw** verry'ze.
J. R. C.
De.S!uier opgelicht, door üenti Raloff.
Oorspronkelijke roman ia twee dealen.
Een roman besproken in de rubriek .Militaire
Zaken"'van de Amsterdanwurl Wellicht zulten
velen dunken, dat do zetter dit artikel op eeno
Tórkeertle plaat» bracht ? toch uiet ?' in dei»
rudriek vragen we juist eene ruimt», omdat deze
r>ntan dau luilitairen stempel op het voorhoofd
draagt
De «enrMver heeft' zlöh ten doel gesteld een
tipjt< vau'drti sluier der loAornut op t* lichten,
duor aan. to toonon, bon -het by' «on plotselingen
oorlog met onzen oostelykén nabuur zou kannen
gasn; hij huett zjjn werk in een romantisch
gowitvd geliukl, omdat hy door velen wil gelezen
worden, by velen baUugstulliug wil wekken
voor du gewichtige stutk, de vetdëdiging des
vaderland*, en de gezonde begrippen, waarnaar
die verdediging moet worden geroerd, ingang
wil doen .vinden.
Te Gerwoudo woont een gepensionneerd officie»
van Voiden, wiens beide zonen Philip, oflïoier
der artillerie, en Enno, officier der infanterie, in
UulofTs rosnan geroepen ziin het militaire gedeelte
aan het romantische vast te koppelen. Eene dochter
van den heer van Vordeu, Ernma, gesproten uit
eene ongeoorloofde verstandhouding vanden ouden
heer mot eene getrouwde vrouw, is eeno intieme
vriendin van Eugénio, eenigo dochter van
Gc»rwoude's burgemeester, baron van Sauden. Eugónie
blaakt van liefde voor Euuo van Vcrdcn, doch
deze is iu zijn garnizoen te Vlissingen tot' over
de ooren verliefd gn-ankt op Mathild» van Buren,
dochter van ten loods; Phfllp van- Vordon daar
entegen bemint Eugéuie.. 'Vrouw Pouters, tot
wie do oude heer van Vordeh vroeger inmiicme
betrekking stond, niet haar zoon, eeu ingenieur
van Berokel, de familie Schaalmau euz. zyn
nevenn'gitrcn.
Op eens breekt de oorlog uit. Philip wordt
kommnudant van het fort Panuerden en Enno trekt met
K ij n bataljon naar den Usel. Eugéniè en Mathilde
f win in dienst vnn het Roodo Kruis om dicht bij
nno te zijn, als hy* soms gewond mocht wwrden;
do bii r on van Sandcn vat het plan op om
Gurwoude to vcrriedigen als do ?fy'nu'd komen mocht,
doch moet zich bepalen tot het verdedigen van zijn
kasteel, en valt met zy'no vrouw nn eniige
volRolingBn als alnchtoffer zyner heldhaftige dwaas
heid. Een vijandelyku wachtmoustor, zoon van den
bevelvoerenden généraal, wordt verliefd op Emma,
is de voorspraak by zijn vader om de overgebleven
verdedigers van hot kasteel niet te doendooden,
en verkrijgt daarvoor in ruil de toezegging tot
een huwulyk uiet Emma, die. Verliefd op van
ilurckel, wegens fatuielje-omstAiidighede»; diens
hand had moeten weigeren. Van Berckcl wordt op
richter van ««n yrykorps, dat den vy'and veel
nadeel doet. Phitrp verdedigt het fort Fttnuei'dèn
met wre; door veri'aad va» een in Uoüandscheu
dienst .zijnden duitMher valt hot in' handen des
vy'ands; een jong luitenant der artillerie-laat het
fort in'do lucht vliegen. Hot legnr t rok t vanden
IJsel naar de N.-H. Waterlinie terug; Enno vecht
dan r al* eon léoitw, wordt Joude/ijk getru'ffeu
en sterft. Engénie, Mathilde en Emma omringen
zyn sterfbed. Mathilde vindt in Emma hare
zuster, in vrouw Pouters hare moeder en Emma
iu deze vrouw mede havo moeder. Emma -krijgt
van den düitschen wachtmeester hanr woord
terug eu huwt vau Berckel; Eugénie sterft in do
armen van Emma.
Ziedaar in korte trekken het geraamte van
deznn ruuiau. Uet eerste deel bixngt ons mot
dn raeosten der gen?emdé porsoueu, de
hool'dpursoiiru, in kennis; het aeuft a«er vele
aanffrijpendi>, eenvoudige, roerende l aforeeleu: vooral het
beeld van Mathilde is ous door den flcliry ver met
liofHÜjke kleuren gemaald. De schrijver verUaat
m««otei'1 ijk de-kunst den lezer to boeien eu met
spanning volgt men-het verhaal. Iu hut .tweede
deel kouit het militaire gedeelte meer op den
voorgrond; de Nchryver tracht hier een ovei-zicht
te geven vt-n den toestand onzer troepen en
forteu. Hij laat gevoelen hoe vorkoord liet is
met het Veldlegor aan dun IJxul stelling tn
nemun; dat er nog zooveel aan onzo forten
ontbreokt. «n vóór onze N.-Uollund-iche waterlinie
te doen vs.lt; dat er voor betere verbinding moot
worden zorg gedragen; dat elektrisch licht op
onzo forteu moet worden aangewend: dat
pursoonlijku diuiistplicht iu Nedariaud moet worden
ingevoerd: dut verdediging door gewapende bur
gers, zonder door don. Stwit ei-keud en van een
ojiders^heiHingatcuken vouriiea tu Zy'u, eene
beroielce dwaasheid is, eri buspreekt nog .zoovele
andere zaken, die ruime bolangstelting verdienen
Het 'is d«i nchryver golukt e«ne-levundigé, hel
dere voomti-lling te geven van betgene er xoual
bij een oorlog to doen zal z'y'n; liet geschrevene
laat zich roet genoegen Ipzon, doch ? hut kumt \
ons voor, dat de' roman in hot eorato doel to
breed is opgezet, om'allèi in het tnrocdu naar
behoorai te kunnen verwerken. Do schryver heeft
zoovele zaken binnen het kador van zijn roman
willen brengen, dat h»t hem, zooals mon dat'wel
eens uoumt, over de hand is geloopnn; dn span
ning waarin hy den lezer i» het eèwte doul heeft
weton to brengen, neemt in het tweede geleidelijk
af,' wat aan den totaalindruk schaadt en het boek
eenigszins onbevredigd mt.de hand doet leggen.
De romanschrijver mirot in het tweede 4oel <ie
plaat» aan uien decent; dez* klip-heeft Henjci Raloff
niet goherl weten te ontzeiten -j, inilarrtAad
jaoiroor. WijbcsüiTon de.maeielykhé|u.ooim'e«n werk.
van d«on aard -gang te houden, doch, beeft de.
schrjjver niet ta veel psvionou op het .tooiieej .
gebracht, dis hij niet overeenkomstig den aanleg
kon volhondon ï Wö gelooven van ja; haar het
verloop van den roman hadden Van Berckel,
vrouw Poutors, haar zoon en .'wellicht nog ande
ren o. i. gemist kunnen worden.
Doch genoeg ? met : zijne gebreken heeft
Ralofs roman groote verdiensten; zooals wc
boven reeds opmerkt-n, komen er schoóne partijen
ia voor, die getnigeuis van dos schrijvers groote
talenten geven en nog veel -van hem doen ver
wachten. ?
' Zyn helder inzicht in de «ikon, 's lande verdedi
ging betreffende, straalt in vele opzichten door.
Aaii ollu burgers van Nederland, die prijs stellen *
op hut Imhoud vau onze onafhankelijkheid, beve
len wij de lezing en overdenking van hot werk
da» ook ton zeerste a«n; zij zullen zich den tijd
daaraan bentued waarlyk niet beklagen.
Bh,
MUTATIES BIJ HET LEGEK VAN 26 MEI
1JUN1
Genensionneerd: G. van der Voort, kapt. dor
inf. f1539 'sjiwrB; L, A. Collard 2e. luit. l.y dat
wapen op zyne aanvrage f800 's jaar*; J. A. C.
de llertoghe lluber van Manen Ie. luit. dor art»
f51ö 'sj»ws.
Benoemd: bij bet Ie. reg, iuf.-tet Ie. luit. J.
H* '$., üeraojot Ifea&s, v»n, trt korD»; bft het
8«. «- ï«^ **' '^ 7,'M.-X,-J<«sMr Yja..h«t
a.b4 ,4-»..r*igvIiif, tot Jjwt.Q. -W.T*»
van hè t reg.gr en. en jagers, gedetacheerd
het leger ia O. I,; b(J het 7e. «g. tot kapt.
Wieling van het 4e. reg. by den geneeskun
digen dienst der landmacht tot off.- v. gei; 9o: kl
de artsen: J. U. P. WaJraven en O. KiedeL
PÜPILLENSCnOOL.
Tegen den 18en Juli e. k. sullen weder pupillen
op de Pupilleuschool te Nienwenluu worden
geblaatat, waartoe de aanvragen vóór den l en Juli,
bij oen op irgel geschreven verswekschrift, gericht
aan den Minister van Oorlog, moeten inkomen.
Van de openstaande plaatsen lullen er eenige
kunnen worden vervuld door zomm van
niet-militairen (waarouder ook te verstaan
aliug
waarvan
vooruitbetaling moet worden voldaan. Do ove
rige plaatsen worden kosteloos vervuld door
xontu van hen, dio in dienst zijn by do zee- of bij
de htudinacht hier te laode of in Oott- eu
WestIndië, alsmede van heu, die io dienst h*Uy als
militair, hütxy' als schwpeiing u^pensiunuerd,
««gagoei 'd of ovwlöden agn. (bltMkCourant ai eu
29Meijl.) "?
BÏBLIOGBAPfllE. .
Militair Blad No. 10.
Nieuwe en schadelijke vestingworkcn. ? Ma
laise. ? Inrichting vau het Vllle Hoofdstuk der
Staatsbegrooting (Dep. van Oorlog), Iwsahoitwd
in verfaaiid met de administratie dor korpsen van
het leger. ?Een paar opmerkingen-factrelfende de
ffranaatkartëta van 8 cM. St. ? Een rit van
Straatsburg naar Grenada. ? Uitgaven, sedert
1859 in België ffedaae, ten behoeve van het nieuwe
verdedigüigMtelsel. ? OIFentieve torpedo's en de
middelen om hun werking te verijdelen. ?Oefe
ning der vcstingtroepen in Frankrijk.?Het per
soneel der Engelsche Marine. ? Aanbesteding
van het fort aan den Nieuwen Moawnond. ?
Boekbeschouwing, ent.
SCHAAKSPEL
Van Nobel to St
No. 33.
P»ncr»s. (Eindstellinj; eo&er gw
?pooldo partij).
ZWAKT.
?«. b. e.-- d. t.' 1. g. b.
..... .. .. .. --^^ v- _- ?'
Vit speth voor «a ««én-ia ?* "oiten rast.
Oplossing van Schaakpro
l F. 5 ? G'M Ü
B F 3 ? ¥ S 4- G
3 U 2??? P 4 m»t.
!..... ?«',.
2 P 3 ? F 5 4 I
8 I) a ? A 3 mat.
(b)
F 3 ? P 6
4B 2 ? D i mat.
W
F 8 ? P 5 -(?
IU*i3sho0r zot mat
W)
a B a ? 0 i
43 F a ? F C m»t
Wy o.itvingon juUt* oplo«i <
Zutphon, No. 20 f T. A. * I ??
K. to St. T. 20 4 21; W. v.
Kampen; v, H. op Toxol; L
Onlnmborg; allon 21; alsni
Mot E'O vioron en C. M, D.
illèn to Amsterdam.
SCHAAKP/
In pwtij Nri. U word c , .
Lonrlc'nselwj Tournooi v»n .
volgt nu dozclfau ?r.
°P l10* Wetiuer-lournooiTMJ
ile««t*it B 3 ?
f 3 ?
f l
=B l ?
O
i.-r3e
In
Da
Co
7o
8e
Oe
lOa
llo
l'J»
13a
U*
16e
J8o
21»
21e .
2.1*
Al*
26»
Z7a
296
SOa
D 8 ?
D a nt
O l ??
C * ?
V 3 ?
D l ?
U 3 ?
A l ?
O B ?
V 8 ?
¥ l nl
Ba ?
H B
D 3 nt
P 5 ?
B l
;P 7 nt'
B 5 ?
O 9 ?
F 3
O l ?
II l ?
S l
t 4
C.^
f,8
K
.D 4"(b
08
f 4
D 3
U 5
H 3
E a
E l
p:>
E K
V 4
H 5
7 3
H'4
V 5
FS
F 7
I' l
P 8 *
O (i
O 4 ff
l' 6 (t
n t
o i
E 7 ? U S
H 5 nt f4
ö 8 ? t O
B 8 ? O 8
V S ? ü t
'Ilrt ? K fa
13 -t ut C 3
P O , tt 4
B 7? D 5 (a
O II ? B. 7
E I ? F S
B 4 - V O
PO ? K4
H 7 ? n BI
E 7 ? O 8
ü Ö ut F 4
E4 . CS
D u ? a ï
O 8 ? K S
O 3 T-'J>'-8."
K Ö nt £ 5 >
O 3? E, 4
D 8 ? 1) «i (d
B 4 - F O
A 8 Ut l' 3
F 8 ? E 8
12 8 ?'K 4
D 6 - O3
4G U ? H 3 -f
ZWART.
s." b. 'e. d. o. (. JJ. h.
WIT.
., Minder BOO* lï D 4 nt O ». b).B«twl»PÏ ?».».
e) Zw*«fuM>a Rwp» butst om do C-pion t» n«n«. r
dj S»n jniBdor ff£s»Sn4: «polw-ïou iwt »w»rt«.pj?'??
nlQ T 4-, S n» T- aS^koaiBfin up O 3 4- «"«.
'\
No. 258
DE A M S T EB D A M M'B R, WEEKBLAD VOOR NEDERLA
FEUILLETON.
Uit het leven van een twijfelaar.
«<*<"' M Engelseh,
door
TJ LT.
Eer.e mantid Int er vertrokken de her t off on de
hort. gin met gevolg naar L'gypte, terwyl ik mya
iütrok. hal genomen iu du ?Negen Eiken," «uu
grooMicli kniteel wollci park zich langs de rivier
uu-trekt, ten *iudo uiyn taak naar pehooren te
vvrvulhiiu. De d»grtn gingen ia de grootste
kalnvto au rust voorlig myu leerling g*f raygeeuc
»nd»r* nioriio daii- hem in «umi nm'teiwowoou
uuulle vos dwingen te volgen. Ify had
twee»p«elkuineiaden, rune nbven fcponccr Fanfaren, dib iti
liet naburige Üulh*w wOuttilen; eone- liew» familie
utet wie -ik spoedig «ehoel eigen wal. . .
'Op zefcerou' dnjf kwam de oudste broer van
my'u leerling hem balen om met hem itaur üo
wedrennen van Ascpt te gaan; Ik maakto van
dit iiitaUBJt» gebruik-' om, terwgl ik door het
eeuwen ouile, 'rijk beschaduwde park waudddfl,
over mg zelf «u iu\|t>fl positiö nu te denken. In
si nap, gewiegd door niy'ne nang«BMno t»n
gainakkelyk« betrekking, had ils <«dèrt eonigen tyd.iüyn
systeem van lutvornching wnt laten slippen; het
'werd nt*0r dan tijd om ua te gaan of do
buiiuugewuuo vorderingen van mijn leerling, die ik
trouw aan zijn vader schreef, te danken waron
son .andere oorzaken dan aan zijn natuurleken
aanleg.
Te.-w|jt ik over dit belangrijke onderwerp na
dacht, gezdtftt ouder de groote boomon wier tak
ken orur de rivier hingen, t*v in een bootje den
stroom afkomen en in dat bootje eone jonge dame.
De bevallige roeister scheen naar het punt wivnr ik
zat te sturen'; m«t e«ne onnavolgbare handigheid
voor haar aaxe landde zy en sprong op den kant.
, Niemand ken daar konten zoudar ouuo
Uyzoudere vergunning. liet eerst» wat ik deed was
uitkijken uuur den portier Mamble», wiens
wnchthuixje,. dicht, by was en die d«u uitdrakkelijken
last had niemand toe te laten. Maar Mumblos
verscheen niet. \Vaa het nu myn piielit niet: itan
de daiau haar permissie billet te vragen ? Niet
zondur een rokeren schroom trad ik op haar toe.
Onze oogen ontmoetten elkander. De onbekende
schoen niet verrast of ren-]egen.
?p- Ik mag u pardon, zeide zy lachende. Heb
ik niet het genoegen meneer Diggory deu
\Vearcalóóie te spreken ?
Ik knikte. .. ???;??
? Gy" woudt'my zeggen, vervolgde zy ? .doch
thans met' een gullen lach, dié tut) de' schoonste
tandjea van da wereld deed zien, ? .dat ik .togen
de orde ?handel. Doch mjj dunkt dat dit de zaak
van Afambles i*.
'Terwijl zij 'dit tuide, ging zy naar het portiers
huisje en klopte aan. Mmnbles, diu klaarblijkelijk
oen dutje gedaan had, verscheen, terwijl hu zyne
? oogen wreef.
-t- Foei MainWes, zeide zij, al de toeristen van
Golhatn, kouden1 hier zonder permissie lauden;
vat ja zóó je taak op ?
? Juffrouw Vi via1, zeide de schuldige metzjjn
tontfl in de hand, gewoonlijk komen zy vroeger,
en nu het vijf uur i», dacht ik ...
? Goed, goed l -bat komt «r .niet veel op aan;
ik ga naar' het kasteel. Maar wat is dat? De
lanen zijn veranderd; ik cal den weg niet meer
kennen. Ik bood haar beleefd myn geleide aan,
tevens ruime excuses makende dat ik uiet gera
den had de schoóne bezoekster dezelfde was als
juffrouw VI via Spencer Faufaruu, oudste dochter
van den heer bponcor te Gulhaiu. die eeaigeu
tijd voor myiio komst iu deze spreuk op reis was
gecaan en dagelijks terug gewacht werd; mijno
verbazing hield zonder twijfel gelijken tred met
de ontroering, die bij 'da kom «t van zulk een
aauvallig, liet, vriendelyk en vroolijk persoontje
mij bevragen had. Wy babbelden den geheolen
weg over; waarover V Ik zou het n lot kunnen
zeegen, zoo verdiepte ik mij in bewondering van
' die eiigeluche schoonheid, van die azuurblauwe
oogen, van die gouden lokken, van die
onvertfeltkery'k blanke tint on van die bevalligheid
barer bewegingen all z$ zich bukte om wilde
rozen te plukken ....
? W,nar kan ik Bert vinden? vroeg zy" toen
wü by 'het kasteel waren. .
ik zeide baar dat Itert uit was.
? Eerst was eg daarover teleurgesteld, doch zij
liet er niets vau roerken.
? Waarom zeidet gij dat niet? Grj zult my'
zeggen: omdat Rij 't mij niet vroegt. Ik heb het
vergeten, en gij ook, zoodat wij quitte zim. Deze
griegi-uheid zal ik gebruiken om juffrouw Tomkius,
de huishoudster, goeden dag te zegoreu. Wel! wat
s|4jt uiy dat, dat üert niet te huis is. Ik had hem mijn
portret beloofd, dat ik uu voor hem by uiy hub.
i!r*n>j het in zguu kaïuer, maueor Uiggory, dat
ia dau mij u vuttekaartje eu zeg Lam, dat liij mij
komt opzoskeu.
Doaifop tr.l'd zij het kast oei binnen. lic bleef
op het bnlkón om haar te beapioden. Ik zag haar
hut grasperk yovei'ïtekeu, rond hut bloemperk
wanrlulen on i» . het boaeh verdwijnen. Eunigo
oogenlilikken ïatuf zag ik haar bevallig be;ld,
verlicht door d» ]ó»tsto purperen stralen der
ondwzaintTo zon, in hot bootje op do rivier.
'loeit Bert t o huis wo», bracht Ik hem de bood
schap over m overhandigde hom het portret zijner
nicht. Ben .volgenden dag, -na de !<>?, ging hy'
naar Golham. ; . . Hclans! ik ging mot hem,
Ovur dit gedeul o vau iny'n leven stal ik ni*t
Ung tütwoiden. De ermring-eoner eerste liefde
heeft. Iedereen opgedaan. Waarom lang te spre
ken over da .eigenaardigheden daaraan verbonden:
dé iiamid-hgmt t« Golnam; de kaat«p»rtiJtjeii iu
de open lucht; de eonperj onder de boomen;
vrool^ke fo^sfjoj onder Jirenidinrn van detelï'dtf
jfoddelyke verfc!)ünJng iriot de aauurblaüwe oógao,
aondbl->Dde°harenf blanken tint eavroolylt gettiap:
door de toovenaroi,. die ui^jne R^lachten,
gevoutetiH' ea gewaarwordiugflu plotseling' pp één
punt had doen veaügeu. Dat allus zouder
ooriahkü i« om niets!
Ik vreesde heften minste; ilcvreead» het tot
op dien ? gedenk WRirdigen a rond. waarop ik my
bij hot z<ichte licht der 'maan verraadde, liet
betieuivude d»t de vaderlüke toorn, geprtkketti
t?ot'i- mijnt ideeën, my .verbood een auaer het
godoolt* van zulk 'een twiifelachtig foriuiti aan to
Liedioi. .Verheven en medoalttpmid was honr
nntw<> rd. Z& zeide. >uy' dat ouverochilligheid alleoh
üarxeliug kon kennen, en dat, waar üympathin
U»ti>ud, de kaustu vau het lot licht te' dragen
waren. ? . . '
Otis engngemeut: wet-d weldra publiek. Hert
wilg et u-ut over uit. Iluar vador gaf rijns
toestmnmiiig. Mijne .yurhouJiiiR togouovar m{jae {*?
e, uiiiuktn vitn iuy geeti» bijzondero schitterende
y,7tu»ur ik wa» znor te hui* in do familie t»n
on hot beminnelijke, jóngu moisje vorklannie
buruid jajon, ja uouwon »U het moest('te
liever "daii ooit de hoop op te gaven
vnu u: n naam t« dragen. ? ? ;' ? . ? : ?
4lshufgohou^on'gi-on z'wa)r*«lemeüt wa», zou
Ik tuut aarzelen to verkUreif difdiezësmiandeu
d« gomkki«»to' van m:jn leven ww-en. Maar wy
wi*tMi hoe het geheugen, ten spijt t au
zyu»dujnhar» gntroiiwUejU, on» somf leelyjcq Uekkau ipeeik.
Ik boa gonrigd te RöJooVeu, dat aU ik amn 't
vo-rludön terugdenk» ik slechts een schaduw omhels.
"Wat t.yenw«l wa/ir is, helaas ! ia, dat ik
goduïèndft jea^de BM -maAndeu .u^ofl prfiïéïüu
wbutL»r**erTn"den-*t«ek'liet, . TWBO eokcu staim in'
"
uArty,
Vivia
. ? v
mooie' Viri» Ja», rde vorder>njt»n v& myn leerling/
die steeds grooter werden ondanks «ijne
afgetrokkenheid. 'k Vergat my zelf soover dat ik
beide feiten als waarheid aannam «ouder eenig
onderzoek.
Ik werd tot do wcrkelykhi-id teruïRToroepen,
met betrekking tot het laatste, door t on brief
vau derj hertog, w«lk schrijven ge«r vleiend waf
voor ray'n* diensten, nuar welks stellige termeu
den wijsgeer io my iedrn ontwaken.
De hertog was voor «en veertien dagen in
Engeland, vóórdat hJH zich weder bij zijne familie
voegde, die toen in Italit) MMS. Uot oaderhond.
dat l»y met uijj Over zijn toon wilde hebben, lutl
plaat» te Londen. De vorderingen van het jonge
iiieuseh in verschillende Ukken vun ouderwu»
waren werkelijk buitengewoon voor zyn leeftijd.
Ik had echter niet gedacht dat de bewondering
züo edelen vader tot zulk eene hoogt» zou
.
? Met opzet, «eide hjj, heb Jk mij tot nu toe
er van outfcuuden nirjue meeniug te zegeen
omtrent de verstandelijke ontwikkeling; van mijn
zoon, daar ik wennchte d»t uwe opinie zich
vormd» zonder, eenige vooringenomenheid. Uwe
briii ven hebben my baweze» d»t gy «veuals itr
zelf er .over verwonderd wurvrt. W»t m y aangaat,
ik ben, nadat ik Oe. o«feoitig«n eu oiistollen van
nw Itórlinj!, die gÜ op myn verzoek gezonden
hebt, doot-loopon heb, nt«er en meer verbluft.
Zjjne vorderingen in w maanden zoudan
veroutrujtend rijn, nis xü niet *oo goed ojrlerhoudeii
waren. Het ia duiduly'k dat de jonyn e«u
buituugewonen nanleg beiit.
. Tegen eeue, op zulk een toon uitgesprokene
bewering kwam myn wij geerig gumuud op. Ik
bleef zwilyen, terwijl mijn gxxicht oen
t\vytulnchtign uitdrukking aannam, op gevaar af vuu do
yoderhiko eigeitliefdo te kwetseu.
? Wnt deukt gij er van, vroeg de hertog
angstig.
? Ik
...
durf zoo stout niet te spraken ala Uwe
, antwoordde i!<. Het i^ onmoRHlijk Ity
do blopte aanschouwing van een verschijnsel, er
oorzaken' van te bepalen.
? Aan welke andere oorzaak dan aanzynonn*
taurlyke «avea zoudt gy' de vurdeiinaea vau uw
leerling kunnen toeaohryVcn? Ziu Inj yoorbeeM
pens, hoe VIT hij in do klassieke, talen i*. Nooit
hob ik in müti t^jd zulke vertalingen zien m»kon.
? liet gebruik of liever het misbruik vsn ver
talingen, keide ik, is belaas bij leeilingen vri) al
gemeen nn wordt door hen aoldun nl.n een onver
gefelijke misdaai b-suliouwd; God beware mij
uw zoon te bascliuldigen als zou liij er gebruik
van irmkon; het is tun niiinto iiiut WAurttchiJnlyk
dut hij het gewonnlyk doet. Itavendicn in oen ik
geen to .streng. toelicht op hem te moeten hou
den, waardoor het geval a.cl» d in ni-t voor kon
doen. ?
? Ik necm.tt\vo veron^orstelltng als waaraan,
zoide ,db hortóg met een glimlach, waArschij olijk
zich' pp de scnoolbaukon terugdenkende; l&ttm
vrij zyno opstellen in proea en dichnuaat eens
nemen; gy zult toch wel willen b-ken'ii'.'n d»t
ayne denkbuclden on zij u styl getuigen van eeno
rijpheid, diu voor een jongmensch van
genoemd worden.
jaar buitengewoon rasg g
? - Uw» Hoogheid zal 't
veronderstellen dat zy opi'spi oukuJijk «iju .....
? Wat ! /.oudt jjg willeu beweren dat zy
uageschreveu zyu? ' .
-r Volitrekt niet, dat zou eene zeer dwaze
bewering zijn, maar meu moet rekening houden
met eeit vaak voorkooieud vdrschy'usel, waartoe
ik Uwe oudêr'vindiiig inroep. Uw zOv>n leest veel
eu nu zou. het niet onmogelijk zyn dat zyttv
schittci'onde proavcii eer baron oor>jjroug lè dan
ken liaddeu Rehuugen dan aan zyne
verbot-1dingskracht. ...
D^" hertog scheen onaangenaam gntrolTon. Ik
meende da teekeueu van een naderend onweer
op zy'u voorhoofd waar to nemen.
? Derhulvu, zeide hij na eeno pauze, zonden
du opstellen van Uw leerling niets ;md-rg zjjn dan
och oa. Die gedachte lukt my on^anneembaar ;
ik wil «r #oen oogcitblik nnn denlcao.
? Met allen corbied voor Uwe iloogheid, ver
oorloof ik mij u op te doen merken dat do weer
zin, dien men ondervindt l>ü hot aannemen van
een feit. welk ook, goen bowijs i» van z|jn
onmt>gelukneid. Eene psychologische
noodzakelykheia kan nooit doorgaan voor een logische
rechtvaardiging. . '
? Verklaar u nader, mijnheer Diggory! z«ide
hy koel.
Ik stelde het my tet plicht hem de leer der
outwikkeling van het geloof uit te legjen, waarvan,
altijd voor een geleeitl man gelyk hij beweerde te
ziju, de vader vau lord Uerbart al byzonder weiuig
scheen te weten. Ik deed hem op du netste ma
nier merken hoe weinig hut in myn idee lag zyne
aangename overtuigiiig to baal rijden ala zoudu
zyn zooti «a n buittmgewoon taluut zy'ti. Eindulijk
ontwikkelde ik een o reeks van argumenten, die
ik don lezer sclmnlt.
Do hertog hoorde my' met oon kwalijk
verborgun ongo'duld aan.
Toen ik zweeg zette hij aldus zijn ullimitum
uiteen: ?',..'?
? Ik voor mij zoti oven gemakkelijk kunnen
twüfclan aan mijn eigen, bcttaan, ah inzien d^t'mijn
geloof in den aaölcg .van m|jn zoon
pugemotivèe'rd was. ' ?"" "' , '-"?.???
? Alle verwftchtin/i[ën hsbben lure, oorzaken,
meende ik . tot bpsluit er flö.g bij .te moeten voe
gen; het komt er allern maar up aan lioe au te
ontleden. , Dat .k*Q niet .in .één dag eu. ook aiet
In "zes maanden geWüren j' meu kau dau nog
geene volstrekte zekerheid hebben. \Vu uijttlon
onzen tyd afwachten, ? ? - - ? ? ? ? -.
? Ik dank u iueucer, 't is genoeg, zeida du
hertog, op. e«u toon die eeu eindt» uaiioua ^i.ipruk
inaakte, ' . . . . ?"..
Een opmerkelijke koelheid . waarmeó wy van
«Ikander öing»" voorspolde mij niet vee! gooi s.
Ik was dan ook 'niets verwonderd toon ik uont'ge
dagen later van Zijno Iioo({heiJ 'een Jaknnixk
doch zeer beleefd briefje' ontving, wnnrtrij 'hij m]
dankte vooc mijn«|_UötfWt)nö? liienstau. tuut de
mndedaelihg dat ze niet méér vérlauxd werden.
Yooc den tW9e4«n keev^as ik hut
sUchtnffur,zij het dun óók het guj»t en slacht oil«r,.i»ijm)i;
principes. ....". ' . v ' .
-.... .?'... ':.'-,; . (Wordi vervolgt)
m EERSTE iufD-AFBIKAANSCnif .
IIÈPUBLIKECNKS.
JVan het jaar -1812 "tot 1834 hadden onze voor
vaderen in do .oude kolonio veel te jyd«n van
kafferoorlogon en veo-diefirtalleu dooi'
Hottentotten, i ust*rJs onz." Zoo deelde mij een
vrygevoshten -boer mede, die my iu den bloeie bo
sraat, en de -zucht niet langer kon buJwiugrn,
Eurpp*'*en8 te bo^oekeu, on VAU aangericht -lot
aangezicht te staan ? tegouiyvur het ouvervnlsctita
IIi>lLtud*ch« i As, uit Wirfks midden het toeval
heu>, iu een tchterhoek vau Afrika (^ra-if Keinet),
ten echtgonoote bezórqdn. Iu de dugun,
hiorbovt«n bedoeld; bestond er nog sbveuhuidiil, on
Wttrdeit er slaven in l-yua alle kolonioi ingovuerd.
ÏS'Har de Ka^p werdou d« niBCjti) sUvou door
dn Eugelüciiu sc|>ö|M:n aangobmoht on de ftfnte
Schepsels, van do oost- en westkust v»n Afrik»
afkom-tiij, verkocht, -Dt» kolónlttoii (de boeren)
masJcUJD van het koonen vaa slaven daarom het
in«uste gebfuik, 'oiatfitt a]) laadhonwors en
veefultkér* waren. Hufvilt uiet ta ontkennen, dat
ze door onkelo bofrcn zeer hard liehsjidetd
wiM-doo, n-.aur bjj do gronte meerderheid was dit
niet het geval- Dot blijkt daaruit, dfet, toeq fjj
lotor waren Ti^fmatkt, e'r.Teltfn;%iiuuue mee*.
ter» Jn
di<JW-*l«wooiOJi;«eu.-B«d«eite.',ti»e3wéJgegoan wa», spoedig wMr naai' liun ouden
b*M temgkeorde.
In 1890 «telde de engelsche Regesring overal in
de wyken ambtenaren (slav^nvoogden) aan, om
te üi«n dat de slaven goed behandeld werden.
leder eigenuitr van «laven kreeg een boekje (The
l'un shment Record Book) waarin hij tederun
miuloff van zyu slaaf momt opschryvwj, eu als
op tektro lyMen die ambtenaren ronnguigcn, om
te inspecteren, hadden zy het recht om te
rapporteeron of to straffen. Het gebeurde ook wel
dat de Reg««riug Jeatyds verscheidene van ilio
Hottontotten burgers maakte of hou op dezelfde
lyu stelde met de burgers en dit verwekt» dan
gnjote ontevrodeubeid by de boeren, die de
vrijgemaakte slaven ?knupvakburgers" noemden,
omdat do Hottentoiton dfstyds een knopzak aan
deu linkerarm drongen wa-iin do dago, pyu en
vuurdoos waren. liet plotieüng vrijmaken der
slaven in 1834 verwekte de grooUte
o»t«vred«nh«id wamt het g:na; gapoartt iitet- eou sohoudelyk
l>e<Jroff van de «ij.'lo dor Begeorinn.. Er wenlen
iiAmelijk taxut«tirs ronditczondim van pUa*tf tot
plnats die de «laven opriepen «h hen watfd««rden
en nadat de bóeron lang naar het somtnotj». hun
door.de; taxateur* toqgvuad, gewabht hwltlen,
kregen zjj van de R'jgoorjBg o«n sohaldtunterinsr,
hekngrijlt vwl grwjter ,dan d» som d'e sii te
«Mini hiMlden, maar het geld werd m Engeland op
de engelwho bank betaalbaar g*>ield. En hoewel de
zonen vau het Zuiden rauestol over xee jjekoiiwo
htdden; se toch geen In «t om <tie
whuldiL'ou zelf in ontvangst, te ffn^n nonie-n.
deliemlige fortuinzooko's boden toen
nan hot geld voor hen te laten komen: m»*r
hnt gevolg hiervan was dat liij, die
£liï>.)teoutvangeu had, niet meer dan £ 100 kreeg, want
het i,'roolHto gedvelte ging vorloron «au onkosten
en percenten. Hierop volgde eene willekeurfffo
vQrainfnrinff in de waarde van hot papieren yoH,
dat door de Regeering tot op hut liednvg vau
een ze*de vermiuderd werd. Het iü wel t.n
befrypeu dat die maatregel voor do boeren,
ie hnn geld door eerlijkheid en vlijtig werken
verdient! hadden, z.cr stuitend waa. r!og een
andere kwaal begon langzamerhand woitel te
pchiotcn: de gedurifje oorloge» ea dieveryttti van
de kaffers, die het vue der gronshoeren bij dui
zenden weg namon en daarna hunne Imizeu
verhranddon'. Wann.'-'r do boeren door moed eu
dapperheid hun eigendom weer in haudou
krefen word het bovendien nog voor rekening van
et gouvernement verkocht mut do bolofti» dat
als de oorlog vnorbij zou zijn, lust gouverne
ment weer voor de uitbetaling zou zorgnn; maar
nooit krcgon z(j iet». Een andcro geiwurtmiit
zon Run ile-Ko rechtoschcnnts een vinde maken en
dttugroudlegcen tot de xoo 4an? gewcniichto vrybeid.
Iu hH district graaf Uftinet woonde een to*,
ÜeiinidenHoat genaarad, dt«*nn Hotten tot in dienst
had, door wiert hij onophoudelijk wtrtgiï w-rd.
Hij zag jiich op zettpron dag.R'noocIraairtom hem
ben Köed pak slaag to fjevea: de f4
hom bij d«n la'uddrost aan eu Bdzuid
gedagraurd, nuuir woigerdo sroatwefl; te
non. liet was dwaas gehandeld, maar in «lie da
gen wna hut Te.eds ron feit dat de enaelsche
R>geering mwr pai tij trok voor den zwarte dan
voor den boer; twintig mau onder luiveuant
Uoa*eeau werden afgezonden om hem te halen, muai*
Beiuidenhout vluchtte in hel bo^ch met zyti uud«
(Sanna) geweer, vergezeld van eenisju y:ni du ztjntui.
Hij weid opgespoord, maar wilde li-ver sterven
dan zich overgeven; hij wei-J eindelijk
doadge'schoten en de a»leren gevjngen gunomen. . l)ia
gnbeui'tenis veroorzaakte eejiu opgewondenheid
ftie ecu zeer ern>tig karaktec\ici{un .-.an te nomen.
Do overleden») BezuiduiiTiout h.-wl aan *iHr»fer,
Coruehs Sabor geniamd. die de z tak or niet \>ij
wilde laten herauten. Do f^milio van
iiezinidonhout was groot; zij verbon dun zich onderling om
het onrecht te wreken en citehtun vuu iln
R>-geio.ring do vrijheid van eon andaren bloed verwant,
PrinsJoo goaanmd, dinn men grdiirondn d^
sobermntseling had gevangen geaomcn. Zij werden
vergezeld door ongeveer 400 boeren, m iar te ver
geeft. De britsche Rcgeering stond ai gereed om
? don opstand to gaan d»mpen on zond een aan
tal troopcn uit om de boeren te achtervolgen.
Po vervolgden hadden a'chtor hunne natuur
lijke verschansing een houten kanou gemaakt,
maar het ongeluk wilde dat het met hot
eerste schot aan duizend s'ukkon aproog; oen
der Bezuidenlioutera werd doodgeschoten, Salier
eu zy'ne vrouw gewond, de andereu overweldigd
eu een groot gedeelte nfgeuuiakt. Den acsd>m
Mairt. vau het jaar 1811J werden 201 vau do
opperhoofden opgehatigen, op de zei M o plaats
waar zij elkander den oed van getrouwhuid
hodd n ufge'ogd, Zij werden allen to^olyk aan
<5ezalfdo galg g^li.tn.ïcn, maar door het gewicht
vau dio zes rcusachtigo mannen brak do galg.
Er aleog eon algeineone krei-.t op om genade; do
v»roKtwiuiriiigdu 'nieiiigtt) manktn zich al goro^d
om den ongelukkige to ontzuttcn toen
deMherprcchtflr, hut geva-ir ontdskkcndo en vreezeua*
voor oon algcmconcn opstand, do galg op nieuw
liat oprichten en onilev de *x>jjon van de vaders,
mondcr*, de vrouwen on ki'.deren
der'véCoo'rdoeldon het vonnis liet voltrekken. Dt> lyk«a
werden aan de familie geweigerd: z^j blev«u
eeuige weken lunjon en wwdeu later oi> il o
5l<uvW zelvo. bügvuven; sedert-dat ty-ia'ip bwlüeld
e ulaaü .deu niaiu vau Sb'chtoi'ahek.
Vaa dien tijd Jugloekeiien al de cruwwlah dio
onze republikcineu zoowel van de zijdVi d«r
tt^gj*Hutf ab w da ouoplioutlehjtce oövlOstiu uust de
üo»looa te verduren hadden. Uet bleek liutdidijk,'
d»t het pouvanleiiitjiit jjvnr
de'vitrüctiillöuilaróofzioku at:i:iviicn gi-mootii'naak maakto; het had
Hr allen schijn van d.it mtju tot.ilo virt'llöljfin'x van
don laat ^1 e n llollatidsdicn kolonist besloten wtta-.
InJuui van lieizelfde j-nvliiolilöiiilühuffferienlTooron
uit Joi: otnti ek \iij MRiting»|ioo:t e»n samonkomüt,
waarop liüsluten werd, ziith min liet' gouverne
ment to ontfroktcnn en cow ergon latid' in "0*9
onniutc'lijko vlakto te gaan opteken;Tncn wilde
It'Vcr -rte ondwiTkinn-van-oenrlinirer
of"Ho'w!hjrf«tunu aijn. dan <li« vnn du llef(«on(i|ï,-0ntclh'aar«iiri'
dn ranipciren vérmty'wqen aio u't düMgliielenue '
zacht .iiknr? prinftamkolijMiitiii-: voortvtc«idén
-totop hft.t.yd»tip dal nv'n'-r-icn1'vrij ffovöehUn'en de
«rrondxlngnn tot de -rrpulilicU .jjelegd h.id,- Door'
het, voortdurnnd trekken '«n oonogviiereu en an
dere zwarigheden, met hpt>«anlftgg4n 'van eeu
nieuwo Unas'raek VBrhond^n, wftren de suensuhen
neer verarmd en 7,i>er eUkwijIrvan levensmiddelen
vttrs'okun. De wiUi!.Kan*orkt«mmi>n noodzaakten
'door mnofd en p!umi«»zu<;lit, don boer mat zyne
«Wejrroeido zonen .e<«n.-groot gedeelte Van het
janiv totns maanden achtoreeo, op het v«ld dn
wacht te houden ef hen na -M' sjetten om
het gemalen ree vrter machtig te worden, dat
hem by kudden van duizend stuks té gelijk, ont
nomen werd. Dovendiun moest er dag. en naeht'
gewaakt en geworstel-1 wórden tegen leeuw, Ujger,
wolf, jakhals, krokodil en nog een auiUl »njt-ro
wilde dieren. Keu zware taak watalauo
toerertrauwil na» A» tnottd«rs on do'clrt^m, die allMn
auhltir hieven om huis fu haf ta verdedigen,
want als de vader met de zonen- en het gawflsr
van huis is, komt alles op da acl^ergebluvonen
«an. De moeders, voor do jongere kindóran
aorgtnd, moesten tevens do runderen, bokken,
nclmpfn, enz. oppassen im zd buiten het bereik
<lor wild'i diuren- Koudon.-Kr- moest gezaaid,
boo-nen en tab*lt geplant, en water- ft»ngëdr»gea
worden, .gepI'iHjrd on onkruid geroeid, voor kosi
en kleeron ^tv.urgd worden on dan n<»g berustte
op haar g«hi:iil de opvoeding en het onderws>
van hare kindiu-on, .Hut Is onaersebeidene malen
gebeurd dat do vader, n» «fwezigheid "van hbii;
de xynen niet weerzag; dat zeop wreediianlige w\jTC
door de inboorlingen, vermoord waren of dat "M,
onder 4«-gfa«zMmsteJBbhjfljdeh'ug tfe. vlueak
m«,.t/m. nlM /doöV/tóVicbTo .^
er zijn bubaarsohbeden'geDhwgÊ op
gezin die geen pen in zttat « te betchrijvon.
Wanneer men dr ellend* In aanmerking neemt,
door moeders en dochter*, in d» dagen geleden,
dan is het niet te ver woederen dat de Trans
vaal?ehe boerionen de -(jverigito patriotten Ur wereld
zyu. Het volgende staaltje d«i ik zooveel maxolijk
in ds oorspronke'y'ke taal zal ueerschrjjven,
spreekt hier ten diiidi'Ijjkrte. Het is esn brief,
gelicht door een vroaw'iaan liaar man gedurende
eone zeer lange afwezigheid, waarin by tr"gen
de Engelscheu vocht: É Waard e man," ? ?Ik
hoef u brief ontvang, ffj} sohrjjf m(| om u r upa ar d
n\*»r ik ban bevrees dat hyt, in slechte
bohandellng zal ko'men ? ik vertsng veel om u to «ifn,
want ik heb iets opgtda/in an het is e»n twee
ling. Leid o zoons, ina.tr ik eisch u niet terug,
voordat p& die EugeUchman 30 mylui ver van
de bUuwft vlakte het vpgojatig ? eu i?rg voor
twe« goweeren voor die t«r«e zoons. »
, Verder de beste grart* van uw vroaw.
Dat onder derifeldk» owtsttudighedeir al
w»t tot do g««ste>ók«. of zedelyko on t
wikkelinjj buhoort, ot\ Ook :do-.uiterlijke beschjk«ing
?eer ver.oiuchtziamd werd,, is umi te
vurwonlieren. Uet iiit«rlölte v«a den.
Ztijd-AfKJcaaa>chou republikein kwam . overeen met de ruw
heid .der uütuur. i)e nationale, kleeding be
stond, bij de niAnmm, uit eun broek, door do
hui««ioedor zelf gomaakt, van nukkcnvfl, atoUel
of Üiiwool. Do velbropk van, gelooid leer was de
dtt;f*che dricht voor jongelui, de molbroek WM
moest voor o,nle mnnsuhen en om mede te (kuie
ren) reiden en de fluweelen broek om inede ter
kurk te gaan. Die broeken wunten gedragen
x -mier hrutttlskrnisbuudtiii); de broeksband kwam
zeer laag te zilten en liet een gedeelte van het
hemd tu'ischen het korte baatje en den
broek.*txiirtl zichtbaar woi'Jüu. Die baad waa zoo nauw
dat by' van zslf boven de heupen sloot of
vaatkueeo eu werd liesturapeld mut den ua*m van
nuer£ny]K'rs. Uet baatje v/as kort met een kleine
ruc.htop^n-inde kraag en meestal van zwart
molvel gdtuaakt,
Het hemd was van wit linnen; een reep van
düzelfdti stof diende yOnr dos on Cen zeer groot
eu breed gerund hoofddeksel, door do vruuwen
zelf van kuurustroo gemaakt, bestempelde inuu
uiet den ntun» -van hond. De lang-) klippüp, wier
niet zilver of koper botlagon mondstuk steeds
uit den üiik stak, was het eenige dat het
caHuum opsierde. De vrouwen droegen een
Eeor eenvoudig ttibbertjo zonder vor«i'rselt of
byzaudur work, gewoonlijk van voeriugchiti
coui'tnkt. DH kerktabbert, cca kleine doek van
dezelfde -stof, din met de punten tusschon de
Behouden hiii^, werd om den hals ge-iragen; het
voorschoot, ijruot en breed, was vat) geruit ka
toen; het hoofddeksel van de vrouwen zon, heden
ton dage,. groot opzien bare». Het was een
kap VAII wit linnen; vionlitbbolgovouwon en met
do naald di<$ht en fijn gnwerkt. -Eerst werdon
el* verseheidene aardig» bloempjes, «hulpjes MY
t*kj-:» door midd-l vau-een putroon en eeu
tinnon lepel op ovcrgodrukt on dan wist. u>cn <Tio-!
Aijurev zoo M stikken -dat, w«.nnc<*r hrt (jelicelo j
ïtuk diubtgoworkt WAM, men gewoonlijk van «*n j
kon* do dr-trton uit>rok on die met een rijflrnaald !
in de n'gurea bracht, zoodst die als het' kapje j
klaar wn», goed zichtbaar .werden'. liet patroon i
v.»n .hut kapje wa« wel het inee^t merkwaar
dige want iidt was omstreeks vijftien dttiuien
Lm J, uiet een kleineo, scherpen, ronden bol ver
achterop het hoofden wooueer
h*tzoo*lig'ewooulijk i» Bty'tVet geweest eu gestreken was,.zou nwn
gelegd Lebbeu dat het uit een iiaon«, witt» plank
gemaakt was. Hut kosttu heel wat stry ( om
dit tr.vlitioneelo kostuum -ftao-den tnoilt^god op
te ofleren; bij het begin van dio
Wjwonumwenteling waren de echte Zuid-Afrikniuischv
boeren zoo fol gebeten op de overtreder*, dat
meu ze met de bittere aclieldnauienTan Antichriit
eu EugeUchman huste:niieldi> en streng
veroordrailde. Dohalvu den Hyliel waren er ook nog
andero br.ckuu die met dien Bybel bijna gnlykclijtc
geoord wordun, o. a. het bock van Sluiter, e?n
?4*ngbundol. van liederen en zontior neten; men
zong dié liederen np zeer eigenaardiffo wysje.i v»n
eigou schepping. Do preiücatiohoukun van Co*n*
raad Abel, Smijtog.'lts Keurstoficn on A.
Rrakols Donderslag der GodHnloozen, stonden er in
boog aanzien en zijn heden tfn dage nog in
gebruik. Voor de kinderen was de Trap der
jeugd het eenigo schoolboek; andere bwken
werden niet erk-nd en ook niet gebraikt en
nieHWe boeken stonden met den Antichrist ge-:
lijk. Hot hardopleeren ging leer gebrekkig en
werd gedaan met een eentonige, harde en zin
gende stem; voor en na het eten werd altijd een
kort gebed g^l'tan, meestal door een der
kiudereu. Mot 16 of 17 jaar werd aan de jonge
lieden toegestaan, hun belyJeuia te doen, en als
zy' aangenomen waren versuimden zij ook zoo min
ruogelyk oin te gaan vryen; ook dan eerst ki-etfen
xij het recht om te gaan rooken, na het eerst
eürbisdig u.in vader ^evran^d te hebbeu. Dan nam de'jonge
mau zyn a'y'paard met het veldzadel, een boui-en-'
maaluèl van gelooid bokkevel (ingevüerdo zudoU
wiuie mon niet heiiben, omdat die ungolauh
waren)'reed naar de plaats waar zijn geliefde woon
de, on knoopte none liefdesbot rekking »»n, die op do
vulgonde .wij'/.o onderhouden word. "De jonjfci ican
namu!ij!( Kprak nooit niet het met'jo dan allcon,
Witnnuür de avondjirod^dtoiMt' e»i liet aton<lofj«ri
waren afgnloopon.' i)an plaatste hij sijn starl
hydo kiuiiordour, het sein-voor vsj/iar on mosdi*r,
diï» rood< wistnn wat er volgen zou, om te-VM*
trokken. Terwijl het meisje* nog sleed» het huis
werk verrichtte on zplfs ? langer dan gewoonlijk
in oen geheel vënvfldprd gcaeelw zich ophield,
zat de vrjjer bedaard naast' de k»m*rdoar op
«?acht «n stond niet oor op, vóór.,
hetjnei«je,-binn-n^ekomon, geheel drn arbeid verricht had. on.
hy. het «Ogenblik gekomen schtt» om haar ie
omhelzen en «aar oen geschikte- plaats in het
voorhuis te brengen. M#n moet niet denk*n dit
er gedurende dit samenzijn onbeduidende
aardighedeu door een van beiden gezegd werden;
iutêgenleel, het onderwerp w«S «oor ernstig eu.
5iud,igde met het ccremowoelö. aanzoek, dat-ia
e .volgende woorden w«jd verysvt:. ?Nioatjp, niynj
ve'-zoek is om m ij met u in den hnwelijksutiat te.
begeven, wat' isowantwooni?"'au daarop volgde.
j* of ?neen". Als de .jonge man oplettend was
dun kon hg dit antwoord al tooriiitaandekiia.iv
bespeuren, die het. meisj*.ter beschikking ? voor
het opzitten, zoo noemde men dvz* w ij se v»n
vry'eu, had neergezet. VTaot' .wanneer hij Iiaar
wi»t: beviel, had z(j voor een kort eindje
kaarsgezorgd en in tegenovergesteld geval al* hy lisur
aanbond. AU bet jawoord verlu'egeu wna, hotv
haalde de minnaar zyu be/.oek uog een paar
köwöu, eu daarop glug eerst het mei-je naar
vader eu moeder, die op dit bezoek reeds voor
bereid waren, en sprak de ouders aldus aan;
.Vader eu moeder,, ik maak.tt bekend dat ikiny
iu Uuwelyluataat w.l b;gaven met. den jongman
N. ... Ik hoop dat hxt naar nw zin »al ayu",
waarop de ouders, als xy' de vorbinteMts
gixHlkeurdw, antwoordden: ?Ja, het is mwr onzen zin
ou wy wensolmn u geluk met uw.» vo,)ruomans."
Daarop trad da: njiuiiaar, met den hoed in de
hand, voor du oude lui ett deed dézelfJe vraag,
Wiuirop hut zelfde antwoord, volgde. Ditaaozook
einiiigdu met «en aanbeveUuusurugf van de ouders
van Eet meuyo aw die vaa. de a jongen man, van
?dnn volgohdeit inhoud:? ?Uct is roet onze toestem
ming dat de jonkman X, , . . mot -onze dochter
«ich in de.. huwelyki>htoat zal bcaoven," Het dit'
papier in don zak; rydt doovergelukkigemincaar
naar huis,, .waar z(jno ouders, na eerst door hun
.zoon, eerb'ifidig in ut den hoed in!de hand, om kunne
toestemming vorxoplit to ïijn, hem eon schriftelijk
bewyj van goedketrring aan de ouders van zyoe
aanstaande,. ter .hand st*li*n en «A de geboden
eent-?
Wtt
over de Mrsto Zaid-AfrikaAnsjnh*
B*pablikeinen.. Mocht oehter date bijdrage a*B»j»niaV
op eooixe waarde«iing m*k«n, mitscniou MuA ik
n dan later iots weer tot d» kennis tnn iVfriiti
C. L. D« la Mar.
Eeu goed Café ÜHantant wa* geda rende eena(%'
?omen iets waarin te Am.terdam ? zoo «l.iiurt
de behoefte gevoeld, ? althans bet gemis
ortgemerkt werd. De wijze waarop d» beer vsti IJer
in het Park eene dergelijke onderneming
iugericbt heeft, kan o«g«twy(ald op Sttow*
Eeu luchtig Café CbtDttnt, vereenigd
tuin wnariu gedurende de pauzen,- en
weder zeker wel d»n Qehcrlon* nvund, m
nisakt- wordt, z*l do bierluatigen mét 'de
hei s -vau frisacbe ludit un dié van ub/und
te samen brengen. Vooral zal dit het gWal «üti
ais de chatuottiietten, gelg'lc tot heden, voejriedeifc
een genietbaar blijven. Uuder het thmi Aawiré-,
aige personeel vonden den raei*leV> bayati'eiUM
komische Wieuerin geiiiatml Frauloin Hikolaxyi
eene Früulein Ix>uise, de gebroeders Dromio ?>
voeral Monsieur Joardan, een' belgüch bariton.
die buitengewoon geapplaudisseerd werd.
De HU. Coi'cke, chemisiers in de
Leidsohestraat 52. hebben onder goedkeuring vairoet.
comité tot ondersteunt n ff der ven olgde IsraelieUa
iu Kurlaud, besloten deze op eene eigenaardige
wyze by te staan. Zy zullen namehjk 10 piiL
van al wat zy a contant verkoopen i u de Week
vau 5 tot 10 Juni, ten bate-der vervu.'gden storten.
WtOEVEX MET LUCHTBALLONS. . ?
'v den laatsten tyd is in Duitsehland de studie
over de onopgeloste kwest;ön , betreffende de
Inchtscheepvaart, meer en meer in de gunst ge
komen en i r beeft zich te Berlijn eene vereei>igu>g
gevormd met het doel de pogingen der uitvinder*
op dat gebied zooveel mpgely'k te ondersteunen.
De Deutafhi Heeras-Zeitung vermeldt dat 'de
uitkomsten dier studiën langzamrrhand dmtoOta
der praktijk beginnen te dooritavn. Men leest daan
?bon groot aantal ofticieven van den geueralea
staf hebben met de levendigste belangstelling, te
Charlottenburg, de proeven hygewound met eeu
bestuurbaren luchtballon, vervaardigd ? Daar- hot
fiyfteem der hcereti Bamttg«rton en' dr. WölfoTt.
Dexe enorme ballon is kegelvormig, ? heeft ' een
inhoud van 330 fcub. M. en zljln grootste
middeli^itis 17.5 M. In 200 vei-re verschilt h>j van nHe" andere*
s/steuten dat, hofewel i(evaid irfet watenlof, ?l«y. .
géén opstijgende kracht beiifc; zijn
gftwidtt.bedraagt hotnjsU'US -l Kilogram, on^gevder' het
f$6wicht van de lucht diu bij verpUatst. Het is e<n
systeem mot vleugels, die .door een zich in ):et
schuitje bevindend mech»nismus woi-den
in'bewegiug gebracht en alzuo deu ballou naar
goedTinden iu vertikalo of horizontale riubtiag kunmb
verpl.tntsen ; hieruit volgt dat men, om ta dafea
d :n ballon niet «rdaoltelq'k behoeft te taUgentv
dat hy op dra grond terugkomende- dezelfde hoe
veelheid gaz inhoudt als bg z\jne opstijging. Een
tweede stap voOTw.iart* bij .do *amen«telUog vitn
dmeu hallou bostaat in de wijze van bevostigisg
van het xclutitje; 4it hait^t niet even alm vroeger
door mïddel van ton wen aan -den baUoiv'müiijr
maakt met hem ééNÜdiaam nit. beninrisbtingbtfMR
h«t groote voordeel do* zy hesioo
gevaarüjkè^ooten vau het sctmitje by dé nader d aliag zeer veel ver
mindert; door do vroegere wij» van bevestiging
werd, noodra het schuitje den grond raakte, de
gelieels toestel zooveel lichter als net gewicht vaahet
schuitje bedroeg; qnmiddelyk ver-hief de baJlon
r.ich weer in de lucht, -hetgeen een tal van hevige
schokken ten gevolge had, die gevaarlijk waren
'vuur degenen, die iu het schuitje hadden plaat*
genomen. Indien echter ballon en schuitje door
vaste banden zij u vereenigd, dan vormen zy als
't ware één geheel en kau net geheel op eeu z«ker
oogeuhu'k met verminderen met hetguwrcht van
co n der deelen. Het mechauismus heeft een
dubbele werking: aan den eeuen kant regelt ren ?
schroef met vleugels; die ouder het schuitje üf.
bevestigt), de opstijging en nederdaüng van den
ballon en aan den anderen kant geven twoo wielen
met vlengeU, «vorizoo onder bet schuitje beves
tigd, het geheel eon- horizontaal voorwaii tsche
beweging; ou kalm weder ksn men naar v«» kie
zing do richting van beweging van den bvllon
regelen, waarbij men slechts gebruik behoeit te
maken van een der wielen."
Naar do DcuiscJte Heeres-ZeitHnff vermeldt if
de proef volkomrn gelnlct; zy werd begunstigd
door buitengewoon kalm weder.
De Gazet t e de V Allemagne du Nor d meldt
echter dat bij een latere proef de uitkonutea
uiet zoo schitterend waren. ?
Een klein ongeluk zon bij de ma&oeuvre heb*
ben plaats gehad, waardoor eeu scheur isóntstaau
iu het omkleedsel van -den ballon ; het
rnectumismus ouder bet schuitje zou dasjby averij
beluopen hebben. ? . . - ? ..
De bewMgkraeht die -men meent noodig t*.
hebben o ui wielen eu <eh»oef in beweging: t»
birengdu zou vier paardeoki-achteu bedragen «u ?
een gewicht hebbeu vau slechts 80 pond. ? - '
Xpg dient te wórden opg&uièrkt, dat
bijieder*vullinfr van* den b'allon do Tcösttiu oügeveer f 2w
beloopen. V. T.
-
Pater L»teUier,de biechtvader van koning Lod«'
wijle XIV, had tengevolge vau zjjn betrekking
vericneidea prebendeu te vergeven, en ontving
.natuuilük telkeus bezoeken v<t& menachen d«
ooi het een of ander kwamen vragen. Dit ?
verveelde hem dikwyls eu toeii er eens oj>'
een Ua^. dat hy toch niet bijzonder .goed ge-r
mutst Was, een jung geestelijke mei een*diüi^eü'd. .
verzoek tot' hem ktf»nV stei by kuörrig: ' »J*. je*
zoólaa'g de hoeren iets van. öï»i' itoooig. Üeübefl,;; ?
kunuen zij' wel 'bt)'oh§"könleii^r4a)iF'zyu z^j
>èör'maal verzadigd,, dan vergeten 'ültf ons.1*' ' ' ' ' ??-
?Zoo iets zult gü' van my uouit ondervinden,'*
gaf de jonge mau op den ernntigrfen toon ten ont-,
woord, ?ik ban; onvor<ade'ük. ''".."".
;1
in den
beyich reeds wei-[*"
versnad Re-'
ecu of meer
l verzamelde
irtflcelen niet
;en voordeele
bben dit uo>
«psehe
vri:ners talrijk
cc1881?tegen
bet gezonde
uk het licht
., « vrucht zon
' Henken, Dit
, U j >t lesend
pu:«3e koopen, dat
' apr perse werd
S>erg even be>
;,''] indien zal de
' -1 Jfsvn laten. ZQ
*1 :\ en snedijfê
* kernabntJg.
iets sebu..
dan 17de
vers her»
. dat het
, dat de kerk
?p en leven.
, dor».. Dat \
«rbaal loopt, t
iisvnteerenda '
niet te \
irgers, waar <
?eediprnkig. >
iyft. In zyn ,
m zynteeke- '
:telyfc
w
v -uent is. .
'lachte gehad
.'m to bic/len,
^an te
veran; inde en
fris'king om
ve?>en uer niet
iet een der
aTtt
i n in de band
j sri handdoek
.Vsoster.
Behet. geheelexr'
\\S
of \\
ïo.ter. Wü
, unKenomen
. ,7-fl de koster
j leidt den
: : vdt hem dei
\ namen het
iookpkatst
wonder dat
? :' -t van
bjrgei
r dagen «al
Dien
per?; «erlang zal
l overlede/^
fhalldood tP '
j Moster zicil,
v'rlathy komt
t gy al ooit
Uitliet weet
i -pat immerfl
u^ndercu. en
^ it toevallig:
, so-anke heul
; £n toch, er
? "beiU in den =
.?sohillighei4 . '
' urf>,
j s
;'
Vorsttlgke dilettanten. AAn den
van Frederik den Groote te Sansiouci. kwam het
geepruk «ens toevallig OD de lief hebbrtryon üeSr
versuhillende rènnteu. Keizer Frans I smeedde.
spijkers, Karel IU van Spanje, eerf hartjttöchtelgk
jaohtli f hebber, 'kon ook «choenen maken', e» '
Adolf Fredoiik van Zweden sloten Van LotlewOk
XV' werd ook gezegd dat hu dol opjagen was,.
en Fr^durik II richtte tot dun frnriWien grzant
Tyrconnel upottond de Vraag: »Ali eensouvorein
Zoovuoi Iwhimon schept in du jacht, wat doet-bjï.
d»n »!?) hot regent?" ? ?Nooit slechte vetzen. .
schrijven, Sipe," hernam de geiant. ? Fredoiik ;
nam oen snuifje en ?; zyeeii. .lipt bedekt veïtv4jt
wni niot ongegrond, want Frederik was we! een..
dichter onder de vorsten, maar geen vorst onder
de dichters. Het verwijt trvft hem e«ut*f niet.
alleen. Ook C*th»rina van Itoslaod ep- Gustaaf
III van Zweéen ry roden er dapper op tos.
Zt-)£»de rè*listi»cbe Napoleon I lieeie .in iQn jeugd atttr
de Muzeo geofferd. Tueu hij üog luiteuaut wan
ontwierp iuj ? door. den omgang met zy'u vriend
Talma m getatdiift ontttóken ? bet plan tot
een treurspel .?Hektor-". .U4j soUreöf.Tj'ik
tooueelen, maar de Alexaudrijmin kostten
meer, moeite dan. l»t*r a^n toobt over
Tien jaren daarna kerinnerdo TuJ zich het
góiineu stuk en_g»f bel aaii Loon de.Lan
vpltootiug^ Dut VgBrtbiRid'8 .*.étf ?'wËT.Ï^
venteneen de ^téüeVJöke ?ntfelctör7' «nder ^st
van Lauoival ton tooneele om ? M&ittere&il
r iets ge- v,
Tal als dit '
.t geheim- ^
van J.'
e grenzen J
kuint het .{
.gt; want '
uilen
verVan
ieerdemai,
Ifrn eu daar
hoorzamen
e«n ieder
rel als kin^
! er een t'e '
,tw«akt hij, '
'"", bewa»r
.e moeders
r hè: kind
:er wei? f
Ier kuiiuf.
ien kosTtor..
de kerk, ? ,
jn, wio
befkornt dut '
«Ire. (jmk)
ver^et-fs . :
?" dat d« i
plechtig' . ?
?w H 1101 d'
dan
ien voor- .
«n
n laten
S f ; /^IJbch W»!*
; ¥.*it|.d»n °&
'?' <^- Vool.
IVOM ?', f
groot).
mükaik h*
schryfof
toehum