Historisch Archief 1877-1940
«i
i t
! t:
' i ,
II:'
DE AMSTERDAMMER. W EEKBLAD VOOR NEDERLAND.
.tillcre \v\jza ervaren, dat de dood vnn den
goeden Prins tlondnk, wiens naiim bij een
dorgelQkc onderneming zeker Jo eei^iu zou
zij a geweest, een zwiur verlies - voor hut
IteJerlandsclto volk is, liet feit, dat er
althans enkeltin zij in die den ovurlcilcuo
evenuiardea in liefde voor Nederlands gooden
inaaia en welzijn, is ten minste ecu troost.
digbladen bevittcn:
SalterJamacln Courant: JTsrkcnvcrjocïins.
Nog leU ovor onzo betrekkingen met Franlu-yk.
Een slecht vojrbceU (hoog aciigoljoiJ).
Uit r<id,r7rtHi?; De etiv'a,
Het .V.'etiK-i nut di» Dity; Indische aJmiüiürrUie.
Do kifli-nmkl .
VtrtcMueht Courant; Do mnbangigo militaire vetten.
Araheiutsltt Coui'aitt: Do dertien ou Ja liberale pari ij.
Een middel om Ja krisii ta duuii oiüiU^ca uuJc
ZOOht. Het «choolonJerwya b\j do korpiou.
tht Courant: VTerkllcJen-pBnuoou. Do
Dayblad tan Z.-JIoIi. tn 'iGrarr.tli.'. Cyfur» dio iodi'r
booordoeleu kan, on hïro tocp»s»!ng (I.ocu!ns*i>iiin).
Eend verklaring van beginselen (de Tijd). Uii
TUI het kapitaal der rnuntbüjetton,
Statulannl: Trotoktie of vrijhandel?
DéTij J: Een blarend govaar.
GKBUSENTJEK&KEX.
of
De gemeenteraad heeft laatstleden Woens
dag twee gewichtige besluiten genomen. Het
eerste betrof hei leergeld op de nieuwe
luudelschool te heffen» Deze school -zal, gelijk
men weet, verbonden worden aan een op \<t
richten hoogere burgerschool met ihio
jiTÏ%ea cursus. J), en W. hadden voorhield
f f 80 te vragen, terwijl de Heeren Do Konin<r,
Van Nierop en Dr. Teixoira hel sulioo^eliJ
op f 100 wenschten gesteld te zien.
Vflj hebben vroeger omtrent deze zcuik
onze meöniflg gezegd.
Is e handelsschool een luxe-school, wnnr
alleen zonen van vermogenden onderwijs ont
vangen, dan is f 1§niet te veel. Moet
er echter op dezelfde school plaats zijn voor
zonen van .min- en rneervermojjenik'n, flnn
zou de billijkheid vorderen, dut men Iwe-jof
drie klassen van schoolgeld hief,
naar de klassen der inkomsten-belasting,
Wilde men daartoe niet besluiten, en moet
de bevolking dier school uit het oogpunt van
vermogen zeer gemeogd lieeteu, dan ware
het, meenden wij, beter een Inup schoolgeld,
liefst lager nog dan t' 100 te heffen In plaats
van f 1 80.
B. en W. deelden mee, dat de grootste
helft der leerlingen (35 van de 75) van buiten
de gemeente kwam. Deze 35 waren dus jon
gelieden waarvoor f 180 gemakkelijk kon
betaald worden, en het is te begrijpen, dat
men er bezwaar in zag voor dezen hel school
geld te verlagen.
Toch schijnt dit niet den doorslag gegeven
te hebbén bij de beslissing. Men wil de
Handelsschool aristocratisch houden. De lieer
Pels vroeg zelfs: Waar zouden onze
liandelsbediendcn blijven, als ieder het beste
. theoretisch onderwijs kan krijgen? Men zal
toestemmen dat dergelijke vragen niet thuis
behooren in een gemeenteraad van de laalsle
helft der 1ÜJe eeuiv. /Jet onderwijs duur
te mok en ten einde een stand van
ononlwikkelden in het leven te houden, is zeker
ol een zeer illiberale maatregel.
Het is ondertusschen gebleken dat de Handels
school bezocht wordt ook door zonen van
inin" dcrverraojicnden, hel. ligi zelfs in de bedoe
ling de leerlingen van de 11. IJ. S. met ^jarigen
cursus waar het schoolgeld slechts 30 gld. be
draagt, evenals die van de II. . S. met 5 j.
c. waru- f GO geheven wordt, op de Handels
school toe ie laten. En een school mei een
vast schoolgeld van f 180, aansluitende aan
inrichtingen wan r een zesde of een derde
van dal schoolgeld woïdt betaald , , heeft
tamelijk veel van een onding. Het zou o. i.
beur. zijn geweest f 100 dan f ISO te heffen.
De llaad deed in dit geval verkeerd met liet
amendement Oe Koning c. s. te verwerpen;
doch zelfs l' J 00 is te hoog, als men waarlijk
dal de Handelsschool ook dienstig znl
zijn voor leerlingen, die de U. B. S. met
30 gulden schoolgeld bezochten.
Tot nog toe schijnt over de Amstérdamsch
Handelsschool een booze geest te heerschen,
?die verwarring en misverstand sticht. Helder
althans achten wij op dit oogenblik haai'
toekomst nog niet.
| DE GASKWESTIE.
Een ander gewichtig besluit, .waarmee wij
ons b'eier konden» vereenigen, werd nopens
de voordracht lot het stichten eener gemeente-,
gasfabriek genomen.
Op voorstel van de Heeren den Tex en
v. Nierop werd de behandeling dezer voor
dracht verdaagd. En wel om het gemeente»
bestuur de gelegenheid te geven te doen wat
het tut nog toe verzuimd had. Genoemde
Heeren toch meenden, dat, vóór men een be
sluit nam betreffende eene zaak, waarmee
zooveel millioenen guldens gemoeid zijn, men
ten minste een cahier décharges behoorde te
ontwerpen en concessionarissen op te roepen,
-ten einde te zien ol er soms- aanbiedingen
van hier of elders werden gedaan, die de
ge'? meente konden ontslaan van de risico, die
i aan het bouwen en exploiteeren eener
ge; meente-gasiabriek verbonden is. Het vry
?groote meerderheid werd deze motie
aangeno'taea. En wy gelooven inderdaad; daUe Raad.
der
bood slechts zwakken tegenstand aan
Vüurslel, dut ook B. en \V. een deel
vtirjniwouritclijkheid van do schouders
UIT DE mSSCUOPSTAD.
noemt. Het is ontegenzeggelijk' waar, diit al,
nii^ men in principe voor een
gomeenlev.;isi,i!>i iek zijn, de vorderingen diu het
electiisn-li licht ui.iakt, den meest overtuigde soms
tol \\eilelen kunnen brengen
M»^edie»reuzenM-luedcn gedurende het afyeloonen jnar voor
ons, leekeu, minder wu;irneemh.tar zijn, ni
m:ind kiin met eenige zekerheid vooi spellen
u elk een kuiikutruntie het g.isÜeht binnen
korten lijd kan worden naiijiediiim.
Bovendien een m:i;ind ot' drie uitstel kun
iu zulk een kwestie sveinig heieekeiien, ter
wijl voor- en tejïenslimders vnn een gemeente
ijsfabriek gelijkelijk duor deze motie wor
den gediend.
fiu voorstanders, als R. en W., de ll-ereii
Tromp, lleineken en v. Me.rop kunnen uit hot
mislukken der oproeping op een door dun
Itasiil goedgekeurd cahier de Hunnes- ten
l-.ewijs te meer putten, dut allwen een
genweulefubriek kan geven wat men begeert;
<)c burgerij /al dour kennisneming van t!;ii
c.ilu'ur rie cluirgr.s en de jmiibieiitnyeti v;ui
tfu^idi^den vernemen wat du pm tiruliLre
indusirie beloolt in tegenoverstelling van de ge
mccnteUjke. De tegenstanders ui.^eii diinron
tegen hopen, dnt er ondernemers zullen
versi liijnen met zulke schiiicreiide aunbiedingen,
dut zij hun pleit winnen.
U., en W. betreuren het dat de HyiiilüluHen
niot vroe-icr op zulk een oproeping hebben
^ingedrongen, terwijl de luad^ltMcn weder
betreuren dat B. en W. niet op zeer
duiiledeü'jk gegeven wenken uit eijjen büwegiug
zulk een voorstel hebben ingediend. Te mid
den van al dat betreuren, zul, gelooven wij,
i^p een zeer enkele uitzondering na, ieder
blijde zijn, dal deze weg thuus is
t'IÏDE MAASSTAD.
ilottcvdam, 9 Juni.
zijne in d« voriso w ek gedane
hoi'A h'ct l).<gejij!c.-cli J.'o.itimr' onzer
gelueenie reeds iü't bi-giu du^er wc-tk het
oiit.wfipl>L'sl".it met to.jliclilin.ir, onitiL-nt de oTun.li acbt ilrr
iokturr^iiieii nau d» overzijdu der 31a-.is, bij
i;fiii^iintejr.iid ingt'dit-uü, en gistertu i-- dit
1-e.sliiie reeds l.ij acclaiwatio vastgesteld. Als. ik
h-'t woonl ovL-rJracht" gebruik, is dit eigenlijk
i'iiuiler juist, (Lun1 de nard vau liet to sluiten
contract met de llottertiauisciie iltiüdclsvereeuiuing
niet i.-iseii:!oui*nvi'niracht in a ar eene iutiekkiug
v;in het i.*rfp.icht«reuht z:\l zijn, indertijd door da
gt'-iiiecutt) auii dit Hft.'lJelsvL'ivenijjiiig vi-.rle.-iid;
ter-.viil voor de cessie vau liaai- recht tot
opruïming der opshilimi cu inlichtingen, door de
geiM."<nti}' eenüsehaduloo^stclUug van 4 milliotu
wordt, verminderd wet de gommen
de gemeeute uit anderen hoofde vau de Vei ecui^iug
te vorderen heeft.
Dit ccliter slechts nauwkeurigheicislialve,
daa:xopr 't groote publiek do vorm van het contract
yiij onvüischillig kan zyu en feitelijk de transactie
'n i w-op ncderkuuit dat do haiidelsten-einen naa
do «emeento overgaan. Dit z\\l rerdt met l Juli
geschieden, omdat de Ilandelürewnuiging uiet de
i'rcuifeureii verbintfiiisstn loopeudb uceft,- we'ke
ultimo dezer maand vervalleu, voor welk
ai->jutuet:t B. en W. verklaren te hebban moeten
ZtVÏcbtez), fll Kwam ook «oer terecht deze OTCt*
hpiiofing hun, in 't belang der gemeente, juist
uiet zeer jïewensobt vt-or. Togen vergoeding eeuer
route van 4 pUt. over de som, kan de betaling
met l ^Aiijrujitus geschieden, terwijl de directie der
UiuuleisvtreenigiDfj zioh heeft b«reid verklanrd
vooi'loopig do exploitatie der terrein.'>n en
ini itlitiiigeu op den bestaanden voet voor rekening
\au de geiuuen'o te willen voortzetten, totdat
door den gemefnteraad omtrent de wijze vau
e.xijlojtatiüeena bealis.-ing zal zyn genomen.
Yooiloopitf is dus do niet l Juli iutredendo
nieuwe tuestaud op bevredigende wnze geregeld,
en slechts tot eene bedenking misschien zou deze
roc^tiling a-tjleiding kunnen geven, indien nameliik
door de yoorloopifjfe exploitatie door de directie
dm- Ilaiidclsvereenigiug eeniserwflze op de
beslisiiüg {repraujudicieeru mocht, worden, welke weldra
oüiti-ent de definitieve wijze van exploitatie
geiiomiju zal moeten worden. Intuescheu, gaarne
ei kon ik niet te weten of er voor deze vrees
eeuigt-rlei grond be'taat, maar ik zou omtreat
deze quaestio willen zeggen: het ovei-tolhge schaadt
nic-t, <-u da-irom betreur ik het dit gisteren uit
d«n raad geen enkele stem is opgegaan om togen
dit mogelijke gevaar te waarschuwen. I)e
voorliérfiding' dezer zauk is, jj voorstel van liet
Dagclijkscli Hö»tuur. opgedrugeii aan oeno commissie
«(.' hoc, bestaande uit zes ledenvan den Raad
ea den burgemeester, en ds keuze dezer leden,
welk* gisteren heeft plaat 3 gehad, {,'<ieft den
oningewydc, to' welke, categorie uw. correspondent nooit
vet lioeld heoit te behooran, peen vingerwijzing voor
(te.iil;lnin!ilen, welke de ni<icr(lurh»iu van ittfii raad
omtrent oistsn bcliétr of exr>loi<:i?in door 'dei den
is toKgeilann. I)u bsKWaicn' tu^en laatst genoemd
stelsel worden in eun iugoüoiulcu shik iu dis JV.
Jiolt. Cfitir. van limUn ochteucl aeèr klenituend
ui eengcüft, en het i» to hopen ikit Jiwt niet- bj
UeJo euküle stem uit liet imblieb, iiuundefheid
uir, den huiidul, blijven zal. De comuii«sii' ml hoe
zal overigen.', daaraan kan dunkt mij piet
(.otA»iji'eld worden, wel het ndvi«s van do Kamer
vau koophandel inwinnen, alvorens in deze oene
kuuzo te doen.
l>e burgemeester was gisteren niet ter
ver?adering aanwezig, tengevolge van,* naar ik hoor,
?en gezwollen voet, welke wel geen reden tot
bezorgdheid schijnt tégeveu , maar bet loopert
belet en in elk geval zoer lastig is. Ook do
wethouder Hoffmaon was nog afwezig, en tot
mijn groot leedwezen verneem ik dat in de
nfgeioopen week weinig of geen beterschap in z^n
tóettand .wam-genomen u. Wie de krachtige,
breed geschouderde geitalte van den heer Hoff raann
kent, zal zeker met uwen correspondent de hoop
blijven' koesteren, dat zijn krachtig gestel enzyn
betrekkelijk nog niet zeer hooge leeftüd de ziekte
zullen overwinnen, welke hem na reeds een vijftal
weken aan z|ja werkzamen en nuttige werkkring
onttrekken.
De Raad heeft z^jne zitting van gisteren beslo
ten. met eene daad van galanterie tegenover eene
bem nog onbekende dame. Voor den bouw eener
meisjesschool voor uitgebreid lager onderwijs aan
bet CouwenbuBgh's eiland waren twee plannen
emaakt, welke 'in kosten, meen ik, f 4000
verichildeo, omdat in het eene het woonhuis der
later te benoemen hoofdonderwijzeresie aan de
straat, en in het andere in een door huizen van
len publieken weg afgescheiden tuin geplaatst ia.
De comnüsiie voor openbare werken had zich by
de keuze vooral door de financieele zijde der
quaestie laten leiden, terwQl B. en W. over de
hoogere uitgave heengMtapt waren uit ridderlijk
gevoel tegenover de dame, die uit den aard een
eenuam leven in hui» leidende, inderdaad vel de
afwineling mocht hebben, welke het aanschouwen
van het gewoel op straat biedt. De Raad, niet
minder ridderlijk dan B. en W., heeft met 24
tegen 4 «temmen. aan de toekomstige
hoofdonderWflierei der,
?fwfoieung
n do b:-ie\L'n, d.a
u doi't. toek; men.
Een kort woord »li»uhts vau Jan da 13: ..»,.
Muur eea uoudzakélyk woord. S'ooreerst een tou1
liclitiug op mijn voiig s'clirijvua ( u iliin een uitiiii?
van iliiuklüuriifiü. t»i;i uiy too «.lat ik u verzuok
tukt.i w ooi d ciir-ioi iu drukken. In iiii.in
» iTief werd óéu woord iir*iuf gedrukt
on dut l oclt uajilu.iliuj' gi'gfv» n tot iilioi-'oi
gojT:üit, j i, zrlis tut g.sfinyl'. Do bekoi.do i^eedtiue
hen \aii den Ulivclitsihen correvpoudeut in iio
A. Ji. (ji. lu-eft Jan il« Uisschou de les gele/on
ovor Ui;t cur.-ieve w.>onl. l>o eoiTospondeiit vau
du N. 11. O. kent Jmi de Uisacliop genui'g 0:11
t« weten dut hy niet tuk ia op t,c!iaiiüa:kltjos. en
uwe K/i-rs hublusn er isicli va» kunnen overtuigen
hij sedert een imr ongeveer
.Men zei," du' die
correspouden* J;in du Jtisüehup du \v* l.n 0111 iluidi-l.ik te
u«ikt';i (,'nt. liij i iet .luii d ? Jfj^i'liop i-». liulif n
Ho:; noudij. \vil i!< L-car e VBrk.ar.'n «l.it Jan do
iJi(f.-cho|) uiet. UB Conv^jioiuli-i t is dor jV. K. Ct.
i'ji u!s Jan do lii-^eiioji luvi b't-li/.-. n uit ijn liri«*f,
wat die coire-pomk'nt er uit li-e^t, dan had hij
oen nii(1i>r \vourd g.koz.n \oor d il óéuo cursievi'.
l'it n-j ^enoi>i> u U toflulit'nj;.
Alynw ddiikbüiirhcid mout ;io'i nüfen «frst
Uiten togriio^er het l).-s;uur VitnTtvoli. liet bei-lt
lic-.e:i \viH-r een nieii>( be\vu* gi-gi-vcn van out-rg'«
i-n Oii(li'rni.'niiiij*jöj^t. llf be-tuiir vnn Tivuli ^'.-if
l;eil>.'!i ^nu Ju-t f.'-iu li sulir ^ u'.:'i.vi oen
voltinl>-i-s . ;it ni:iH! ei,d ye-u.tml' is. it'iiz.ii'lon I-ij
niii i -iii'cji l a.iili-n van de url.-^~;iliri<l <.ret>mik
i!OMi;,:ikt om ti'-jeii e'i entree v;i>i 10 centen een
iinjk coii'vr: eu ccn fraai vuurue'k t.« geuKreu.
Urt wns -'i'r n!i di'j 11 ui iliozflt'ili) tatitïs C» o|)
? i:e/i-'!de stoeien, iiniler!) bozi-t -tooi' baroiniiMi en
JJnkli. oren, nu ut'nn ,11111 n li'slui cu dii'iHtiiiei-jes
te zien jiLiath neiiu'11 lic1 wa-> M'cur dttn »ol i'ii
er lioeischto een ailuriiiinu'i'iii^.iiistf', vroolijkt:
uau l>ivJi-s-or;Ui« of oliii-iui lijfi . 'II-MI i(o.>i' ituii
tuin du-:i!i-ii, maar ile s'rüi.'.i r: \. ,s er nirt min
der ntiigeiiiiini. Hei pjliln-k \\M X.O.T.ordelijk eil
aiiiuse:-i'di' zicli; lu-l duel 1:111 lint boiiuur van
'iiv.'üis l ere.kt ui hui vfi-du'iit i'-'ii woord v;in
dank vooi- lu-tyteii het 1111 lr-1 volk eens tt>
ganii-teu g;,l'. Ik *eu i-hie du' de ieilun iu> er
nujir«c;eerUeu bow«lel nioeHo eu oii.i.. iigenaaiuhnli-ii
dii- lifsiuur^lïli'ijopzicli «enion. A! e welj:eK i d.:ti
/ui.on dut dankbaar niet luy brkoniut». Jammer
d;it juist, onder hfct vu.rueilc u, u re^nbui over
i ivoli lo*b.iv.-tte lir «iiriii toen zuike miniigd
tiii'erei-lijeH te /ieu, Mtixielc hoort ons volk wol
muur. m.iar e<.'ii expri'sseiij'; voor liet volk
verViirtL'iiiiil vuurwerk kiij.( bet %f|ile:i. Zou'n
vuurwiük vat h-'t zeer ,Tustig op. ledere vuui-j'ijl
geniet ttajiducht: iedoio knul maakt, iticlruk. Ik
^.i>{ cjn oud jull'eitjj op ? eon stool -'aan om
voort-.l alKs vuil Ueu lie^inin1 afhoud t <?-n n.
ll-.Vsij;rout.( pa: apiiiic steiiyiit1 liaar op limir Witnkelot.du
sta.-niiilii.its. Ei n cinf wns in dij giutr als of
te;i pvci'lc \vurii gouoU'ii. Nirts verrnevde zich dun
de KI Ics^ieivi:, die uu en dan in beweging kwamen
om cou vuurpijl to! up. Inar outplol'tina te
volU(:i. l)n;u' n:itt*t stuar euu mineur mot K(ji
ahhaiis i:ict «feu lüei-je. Zij vatten lUt vuurwerk
iriüdei- uriiKtig op; liun nok^nieion bewegen zich
llirt. iiIl-.iMi, niHiii' in IIUUIIL" bowegi^en vormen
nij toch eeu allera'a'dii^t groopji;. 2u ;:iju er by
die J2roe]ije-. die volden» ile pisuheii der
,;ere ctikftto uimder gepast staan, zitten of
doen, uinar iotljr umustwt zivii en de m»'er
\vriijiulu ltdi:i: vau Tivoli, «Iio voor een kiv.'irtjt)
Ice.ïai'jf hiu'ilt-n on kunnen i-prok^n over
vr.urwerken in Puriis, Ittiliëof waar ook, zij aullen
natuurlijk .zegden dut Uie viuuwerken iu den
vreeiudd veel butoiv waren, maar zy zullen niet
kunnen zpggoii dut het volk zich in dcu'vrucmde
beter gtidrovg.
Daarom noi;iu9ftls eea voord van dank aan het
bestuur der Vu-reenigi^g voor Volkavermakeu dio
het }>luu ontwierp en>5w!irniedo eeu tuekeh van
leven gaf, noq-.naai» e4f woord van dolik nun bot
bestuur van Tivoli 't w^k dafc feest zoo flink van
stapel liet ioojien. Het'smake de voldoohitig dat
het heden avond duizenden gelukkig heeft gemaakt.
?Waren er heden duizenden gelukkig, gisteren
was er zeker n gelukkig in onzo'gemeente.'
Dr. Sdmbüit werd vérkozcu tot lid van ien
gemeenteraud. ?
Of wij ons verblijficn in die keuze'? Als libe
raal kunnen wij uiet juichen in d<s overwinning
van eeu caudidaut der orthodoxen,
autirevblutbnuuiivii eu katholieken. Toch mos' n wij ona ver
blijden dat de candida::t der libwalen slechts
luttele stemmen minder verwierf dan de candidaat
van het driemanschap.
Zeer curieus, wa» eon aanbeveling van D r.
Schub.ürt in een blaadjo dat hier vcrscbijat, maar niet
algemeen bekend is, getiteld Do ranjeoaan* In
dcu Haad wordt volgens dat bluadja veel gedaan
vooi' de gezondheid der menschen eue-en
onnoodige gestVaugheid" geoefend omtrent het varkens
houden. Volgens De Orutijcvaan ia het voldoende
om de burgerij te waarschuwen dat zij op hare
hoeHo zij tegen de eischen der vtETKSSCn&.rrF.UJKB
nïGiExisrEN'." Daarom (let wol op dat daarom)
vindt zij de caadidatuiu' van Dr. Schubiirt eeno
gelultkije. Ik heb altijd gedacht dat een doctor
vooral to rade ging met hygiëne eu liefst met
wetenselmppelijke hygiëne. 1)6 Oranjeeaan schijnt
vau haar caudidaat onwetenschappelijke hygiëne
en vcelvarkensliefdeteverw;i=hten. De Oranjevaan
erkent en wij meenen dat ten volle ta kunnen
beamen: dat haar caudidaat in den Raad met
klem van rudetieu zal opkomen voor tle vrijheden
der Imïgerij." Als die klem van redenen" uu
vooral gebaseerd zal zijn op onwetenschappelijke
liyijièno e u vnrktuisliefde, dun zullen de
raudsverg"ulerin^e;i er niet orrvermakalijker op wordeu.
8 Juui lti&2. Jan de Bisschop.
gotaUen
hoofere
KVIVST.
DE PRIE STER, DRAMA.
Schouwburg-loge, Plantage: de Groot & Co.
't Is een jaar geleden, dat op de Porte St.
Martin een stuk ten tooneele werd gebracht vnn
een jong en in de gchouwbnrgwaerola geheel .on
bekend talent. De Heer Charles Buet, die zich
als roman-, vlugschrift- en weekbladschrijver on
der de francche Katholieken reeds zekeren naam
had gemaakt, besloot eenige ?,\jner denkbeelden
in een dramatiesch verband »an de Porijzcnaara
voor te zetten; met een zedig vertrouwen ging
hij daarbij te-werk, en de uitkomst heeft zy'n stap
ncbtvaardigd. Ofschoon in zijn drama de Priester,
joede, edelmoedige, liefde- en vredespreidende,
hoewel mensohblijvende Priester, de hoofdpersoon
is, do spil om welke zich alles beweegt, hoe
wel dio Priester wordt opgevoerd voor een pu
bliek, waartusschen met hem, naar de opmerking
van Biirbey d'Aurevilly, maar weinig courant
magnétique de sentimenta communs valt .waar
te nemen: .-r- heeft de Heer Buet een volkomen
succes gehad. En niet slechts hot volk, ook de
meest uit-een-loopende organen der pon hebben
hem levendig toegejuicht. Ik noem si leen: Paul
de St Victor, Franc. Sarcey, Francois Coppéc,
de Pontmartin. Vitu, Bergerat, de) Lapomincraye,
de Pene, Wolf, Prevel, Fou^uiei-, Rousael,
U«rnard, enz.
En het stuk verdient werklyk grooten lof.
Die gewoon in ?ich in letterkundige werkplaatsen
te bewegen, kan, om de waarde van oen voort
brengsel, kort en goed, zonder analyze, te
beoordeelen, niet beter doen, dan zich. by de ingetre
den toostanden, af te vragen: hoe zal hij daar
dóór of daar uit komen? Ais ik voor die moei
lijkheid stond, hoe zou ik baar oplossen ?
Waaneer men, deze .vragen doende, moeite heeft
een voldoend amUroord te verzinnen, en men is
aau het einde vau het stuk, te vredcU m«t de
Hudwoordeu, die do auteur gegeven heeft, Jan
b »it meu bijna een waarborg voor hut tuleut,
dai^ iu de kouij)0zitit)éis neêrgeiugd.
Jiu me«r Unu een» huoft ueu gulegouhoid, in
Li' l'rêtrc .iozd proef te uomuii.
liet stuk heeft, men kan het uiet out'.cennen,
eeu lidito niti!oilrainati«ch0 tint,, maar
daureiitegcn looj>t do aktie zeer geregeld; er komun in
uu lioofilz:iak geou ouwaarichuuhjklio-leu voor.
i'o mUJua't, die in het corute talen ui gepleegd
woïdt. zondigt eerder door hare
Letwis'b.ireourspioiikelykhuid. JUoarby is het stuk vol aktie
en ul'wiis-clinjf, zeer onderhoudend, zuix'er geducht
eu gevoeld. Om het publiek nitt al to laat nniir
liu's te zenden, slant men het 7e tatbreel (het
stuk heeft er eigenlijk 8), gewoonlijk ovor eu de
j>di.y«cr voorziet iu de leemte door een
oorduelkiiuaigo Ja-ch. liet moet hem gekost hebben;
wi'iit hut Uuk, dut nergciuU aau Jankwüliglicid
lijdt, heeft er wel iets bij verloren. Niet-tu-niin
in-t eharakter vau den Abbé2'atricc de
C/ia»i»/)liiurtiit, dat de hoofdzaak is, kouit met
voldoende volledigheid uit.
Het is een buitenkansen voor do Heeren De
Orout (en voor het publiek), dat de aanwezigheid
der familie Kans «-n dt>r Heeren Hendricx, hun in
«.!>? gelegenheid gesteld heeft dit stuk, dat ook in
lini-svl verdienden opgang maakt, hier teu
tooueeii- te brengen.
Ue Uuur A. lians heeft de rol vnn den Albe
lutrtfti de Chaiupliiurent meesterlijk gespeeld:
reeilüzyu uiterlijk, ziju gelaat, ijn houding, zijn
{.'(.'htvlèo;>trc:lcu was onverbeterlijk. Meu kon
ziu'.t «anutveiyks voorstellen, dut de persoon, dieu
in.'iidiiar nU irnnscli priester uit een edel geslacht
voor zich zht.morgcm (iu een nuuW stuk)ecneandere
iv>l t o vervullen xuükrijgen. Ongetwijfeld heeft
liull.ule al den lof verdient, die hem iu deze rol
ten deel vit-1, maar b-izwaarlijk zal zijn voorkomen
zno voortreflelyk gepast, zoo natuurgetrouw
gewucst zijn als dat van don lieer Uiius. Deze
best.uuri.ler van het Nutiounal Tonneel te Ilrussel
hiH-f., als ta'ent, grooto aausLir.iak op onzo hulde.
l\o'n:rt, iio lieer lid. Ileudricx, die meermalen
in onze s'ad is opgetreden, was ook zeer goed;
olsehoon meu mag annuemen dat deze part ij door
««.?n p;iry-clioii kuniteiirtar wat grooter
uieoatei"fcchiip vervuld ZA\ ziju.
liiuondore vermolding verdienen ook Mevr Kans.
die, uu.-t haar gevooJigo stom, de aandoenlijke rol
der Murliietin naar uisch vervulde, en Mej. Kiehl,
di'', in haar toou nau de jouge Dames van het
Nedcrlaudsuh Tooneel" verwant, met veel hart
en goode smaak het rolletj.Mi vnu tiilbtrl
«esii «ld hoeft. De lleeren E. llendriex, Tartou'l,
Koi'fr eu Fedi, en do Dames Van Itossom, Furhs
eu Mui-uwisseu hebben zich voldoende viiu hun
tank gi-ku-etou. liiio S'Wgor, do Unjah, hoe goed
ook gegrimeerd en, tjekostuuieerd.' was wel wat
thcatranl ia idjne otttpourwgs, en Si>' Frttlcrick
jllnilon wns iu 't geheel nit-tdeEugelsclie
HooiUoih. ier, waar hy xieh voor uitgaf. Daarentegen
hebben de lieve kleiue jongens hunne rolletjens
aurtliar gespoeld. l
De misc-cii-scène waa, do boperkte hulpmMdolea
der SüJiouit'blti'g-Lof/e iu jiunmerking gonoincn,
U>fl'elijk, en \vy wenscben dcu lleeron De Groot & !
Co. geluk m«t do gelegenheid, waarin zij het |
publiek der Hoofdstad stellen met dit aliwlie- |
lau^i-iikste werk kennis te maken. Ongetwijfeld j
zal, iuj latero voorstellingen, de rolvas'heid nog
mictlnr te weiHchen Jaten, het maaiiliclit rustigor
Schijnen, en de belgischs kuuatennars ook wel
ondervonden hebben, dat groote stilte oi-bti-i- da
pordyn, ia do cntr'acics, toe den eerbied behoort,
dien men hier gewoon is aan het publiek tu
bewi)zcii. Eeiu'ge bumickenbiu'e ilandricismen
biv-ngen de vertaling iu Xuid-NrdeilauJ thuis. Dieven
du bekwame Yiaamscho m-tiosten nog wat langer
hier, dnn «oüer ongetwijfeld middel ziju om «Ie
taal van liet stuk nog wat moer unar onzu
guwoonten iu te richten.
9 Juni '82.- Alb. Th.
UIT DE ROTTEUÏUMSCIIE TOONE
LWEKELD.
Alles ist sclian da gctcesen" zooals RabbiBcti
Akiba, Uriel Acoatn toevoegt. En zoo 'u óók
IJct proces Tauradieux tot ons teruggekeerd als
'Een advocaat in de klem en keert ook IJct
festament van Caesar Girodot tot ons weer onder
den naam vnn Anderhalf mitliocn.
licide stukken ziju by het Jiïed. Tooneel op het
repertoire gebracht; Alles ist schon da gcwescu;
do vraag is hoe het er geweest is,
Over 't algemnen liep dn opvoering veel te
langzaam in verhouding van den toon van het
stuk. De heer i'rits Bouwmeester was als
Ftttivjnard niets minder dan heer, en, hoewel iu
mindere mate, was dat ook het geval uiet den
hoer P«301nun, als Fardivant.
In dit opzicht, wat voorkomen betreft, rchijtit
de afdeeling eon aanwinst te bobben fjfldaau in
den lieer .Tan P. de Vol, dio Zaterdatravoud ala
do Bainolles debuteerde, een rol overigens van
te weinig omvang om to beoordcelmi of zijn
overplaatsing uuur. hinr ook een nriuwinüt is in
ruimeren zin. Mevrouw Uurlago?Verwuert
.vorvulde de rol vnn Cósarine met voel, .doch niet
genoeg verve. Tot zekere hoogte is dat ecu
compliment.
Mevrouw De la Mnr-Kley s'eldo do schoon
moeder voor en decil dat niet onverdienstelijk.
Ha-ir 'tnak w;i» Ie nuii-iljjlcM' onnliit x\\ voowl
luid te knrapcii mi-t' dn lieriiiiimiicr an.u jjisvroiiw
Albregt in die 10!. \Vio hf.-t luei-st voldi e>i w.-u.
d« heer Mutteis aU G<iti*<et; hij nunkto van il.it
orgiïieel karakter et'ühi'lcrdiiswl
«i- 1
No. 25)
overdreven type. V«ül t;o*<li (lus in 'i-o
.li.-ryij>.<iui» van het jjror.M Vuttrudieuj;; toch Leur ik do
Itenxo van dat stuk. vooi1 het A'«<7. Toonifl n^t
goed. Allerminst t 3ün*t ander vnn ile Franscho
school in van hrt Fransi-he rejiortoire, mcon ik
toch dat in.;ii ons publiek alleen dan ruct
haat- voortlirerifisolen raag floon kcmtH nuikf»,.
en het Eommigo toestanden uit d» Franarho
samonleving rong vuorsl ellen, wanneer dat, ge
schiedt tnet; een bepaald <locl, ter willa van een
strekking, die itrekkmgiuogo zich dan uiten in de
vorm van het blijspel of van het drama. J.ej'roccs
Vauradicttx beantwoordt niet aan dien etsch, do
schrijvers brengen gewaagde toestanden en verhou
dingen ten toone-le mot geen andere bedoeling dan
om het aantrekkelijke van dio bestanden en ver
houdingen zelven. Zij trachten den wansmaak van
het publiek in dit opziclit te prikkelen, zonder
meer, en, zonder dat ik hot tooneel nu juist tot
een leerschool van willen van ranken van allo
mogelijke deugden, 't zou Jan al to saai
worden meen -ik toch ook, dat het niet juist
uitsluitend ter wille van het bevredigen van n
twijfelachtig genot, toestanden en verhoudingen
en figuren moet te zien geven als do heorcn
Delacour en Hennenuin in Le proces Vattradieux
deden. Allerminst ligt hot op den weg van het
Ked. Tooneel, in den geest van genoemde
auteurs te werken.
Zaterdag a. B. Het testament van L'esar
Girodot of, zooals hot nn heet, Anderhalf
Hillioen. H. v. P.
Het zoo uitmuntend geslaagde muziekfeest te
Leeuwarden bracht' ook Amsterdamiche artisten
lauweren. Aan een uitvoerige oritiek in de
Leeuwarder Courant ontleeueu wy het volgende;
Hebpiècc de réslstance van den avond WA<
Der Fctenscltleier, muziek van G. A. Heinze,
geschreven op een tekat van znne dichterlijke
echtgenoot, geboren Borg. Door deze Samenwer
king van het echtpaar, dat leeft voor de kunst,
it een geheel verkregen, zoo all men 't slecht*
zelden aantreft. Dichteres en componist verplaat
sen om geheel en al in de Elfenw«reld.
LaaUtgenoemde nceft op m> esterlyk* wijze gebruik
gemaakt van zyne groote kennis der instrumenten,
Alles klinkt on*, wij zoudeo bijna Keggen,
doorschijnend, licht eu luchtig toe, zoodra meu inden
kring der Elfen wordt vei pluaUt. Maar ook de
werkelijkheid ontbreekt niet, getuigen hetfrisaolie
(jbur der Jagt-'r, mot de hoonieffecteu, dat zeer
oowpronkelyk i» en vrjj vau d« geoieenplaatsen,
die zoo mijuig jaolitkoor onUJereH, en het opge
wekte C/ior i/ir Winter, dat allerprachtigst is,
even ah htt slotkoor, waar het duo tegen u l de
stammen opwerkt. Muziekbal zeer karakteristiek
geteekend ',\)n de drie hoofdpersonen.- de K
xigin der Elfen (mej. Gips) etherisch, Erlinde
(mevr. Hugeman-Stoetz) twüieleuda tuasclu-u
liet kiezen van het loven der Elfen of het genot
der aardsoho liefde, welke laatste de overhand
behoudt, eu Balduin (de heer Eiuile lïlauwaert),
de meer dwuependo dan krachtige ridder.
Wat wij omtrent de koorun in De Ztceednelte
Nachtegaal zeiden, geldt hier iu niet minder mate.
/-U oudi rscheidden zich, bij do vervulling hunner
thaua al zér dankbare taaK, door eene eenheid en
naauwkcungheid, dio karakter en uitdrukking
gaven aan hef. werk eu alles to beter deden
zamensmelteu. De solisten ijverden om den
uerepalm. Allen witten door hun schooneu zang even
veel recht op hun deel aan deze belangrijke uit
voering to verwerven. Toch «al hor, tweetal
aange'j4?1''*1' aan w*er 8,nven en talenten wij reed* zou
dikwijls rechtmatige hulde bragten, het OUB wel
ten goede willen houden, indien wij nog een bij
zonder woord van lof wyden aan den
ZuidNederlandschen zanger, die voor het eerst te
lieeuyyardcu optrad, «mar al dadelijk door zflii
heerlijk l arytou-geluid, dat in het Allegro maestoso
zoo bijzonder «hoon uitkwam, aller sympathie
wist te winnen, Oikhier wa* het orcheut recht goed.
Aan daverende- toejuichingen geen gebrek, haast
geen einde, en evenmin aan ovauen van allerlei
aard. Da heeren U-.ffeman, Nicolaïen Heiuze,
die zclvon hunne wei-ken dirigeerden, ontvingen
elk een lauwerkrans, eu achtereenvolgens viel een
waro bloememvgen op hen neer. Do krans voor
den heer Uageman »vas van zilver, een waar
Kunstwerk, geleverd door de firma H. Adama al
hier. Zij werd hom aangeboden door de leden
van het koor, bij monde van tweo der dames, die
er teregt op wezen, dat, zoo ooit, hier déze hulde
was verdiend. De dames Gips en Uagcman
btoeta worden ieder met een prachtigen bouquet
vereerd. Eu ook da bogaafdo vrouwe, welke door
haar geuio baron echtgenoot zoo zeer weet te
bezielen, mevr. Heinze?Berg, word uiet vergeten.
Het publiek ruftte iiiet eerder, vóór ook zij wa«
opgeleid naar het orchest, welks ledcu van hun
nen kant niet moedo werden, al die sterren aan
den muziekalen hemal van ons' geliefd Nederland
met fanfares on gejuich to begroeten.
Zóó eindigde du eorste en moest bclangriike
dag van het muziekfeest.
HET JIUSÉE DE SCULPTURE COMPARÈE
VAN HET TllOGADERO TE PARIJS.
Waarde Vriend!
Ge zult evenals ik door den heer Havard
iu zijn leven te Parijs" (//««rfefcWrtrfvauGdezer)
vernomen hebbén dat eene leerzame verzameling
onder bovcnstaanden naam in Fraukrijks hoofdstad
geopeUd is. Ik zeg lecreanm; ma.xr heb het oog
uitsluitend op hot plastische kunstlicvendo
fransche volk. | Misschien zult ge er een
kijkje nemen, iu welk geval ik verzoek my toe
to «taan u cnkde oogcnblikkcn ah cicerone
behul|jzaam te zijn.
De lieer II, dan zegt dat men: -voor nog
geen vijftig jaar geleden eindelijk op net denk
beeld kw.uu om (de frauscbe) uionntnenten van
do Xlle en XIUo eeuw met die van Italiëin dat
tijdvak te vergelijken, en uien besjieurde al zeer
spoedig, dut de kunstbewcging in Frank^k zich
Vloeker had geopenbaard, dau die in Itiilie lot
zoo verrassende uitkomsten moest leiden."
? Ge weet dat ik in veel gevallen met Frankrijk
dweep: en wat den heer Havard betreft, liy
? heeft op menig gebied zyu sporen verdomd; docft
hu zul toch wei uifct pretendeereu in alles te lniis
tu xyu, evenala «.ommigen die over alles si-liiijven
wat op kunstgebied los en vast is, tenzij hjj zich
overtuigd houdt,'v:iu de onfeilbaarheid van deneu of
genen vriend*1, zyn zegsiuai!. Ik zal dus de vrij
heid ueinun u de lii.-torie eeirg^iiis andei-R ino
te doelen op gevaar af van door etuige autoiiteit"
op de wijzo van dio dos romans : de lii prise
<lil li flfittötmllunduisc etc." te wordeii wecrEpi'okeu.
De invloed van du byzantijusche kun^i op de
yormiiig vuu do w.-sterschou smaak liet mi-aciiiun
itv Italiëde k'rachtigstu spjreu na, 't geen niet
t« vortvondcicn is inuieit uien bedfl.kt
dat-Veuetiühet middentiuiit vas, waaruit 't zieb na«r
oldfi-8 bewoog. Ook gold iif hut noorden v;in
Kuiopa du baoldhouwkiiust bovun
da'^tciiildiirkuu-:t, toi-.viji het tegeiiiivurguütuldij iu hctzuiduii
'
had. hoewel reeds iu de Xüe.
l'aimaiuclio bwel'ihouwoi'. Itunwuiou^tür on ?cliilclur
Giovanni door. Oilo 111 naar Aken werd 0:1 'hotleu
voor du v.:;rlV:iaiiii3 vnühut Oratorium, Ovir.'gjMi
W.is dn rOin,;ai;.H'he sl.jl overal inhuuiuscli. cu xijtl'
<!o door don HUI r 11. ^'uiiocimlu lititelwui-ntüi Uin
du ho ifdii'/rk \:in Auhin uii van du
li.i;.iittl-j-.iak-'rk viin \\:/i.-l y (ti-^yn. het ein.jo ?? au do XI o
eeuw) oi:^f:;--i.-ei tijit^puoute.'i vu n ile Mal'^us-kei-lc
dr goniiuUtad. Vuoits koiiic )? 'ruik; ijk i'.o
i;,;-too do h:ii:.-nnat ^oweu-t tu /ijn vau ilj yo ii &c' O
kuii-t (i'i'odii tuii:ji>pn.»t door d:--n ,.ht Su.£-'!-iJ'' itu
abdij-kerk van .Sr. iJuiiis ('llüOji. JJiüir iui-.t, judo
tijden van il-j grntttu on] wikkuiiu^ ei; inv.oed vmi
.di» gotliiïh'i |<Hii«t. in Fraiikrijk (h<-t r.iiu .au^ulio
klooster Viill r. Ti-oplniiiUS fi: ;\; irf, (!?: door (li'il
heer H. ijecit.L'urdi' gothi:-c!\e katlirdraleii v,iii
l'arij^ on Ch;ii'-U-e* (Xlif i'üXllluueuw), vau Aniieiis
on Ileiu'S (Xtllt» uu XIV'» eeuw), loen i!c .'si-rsto
Hpoiun vau vryo r.aUiür-vulniii;,' lit-r
Injeldliuuwkunst in Fra:ikiijlc. uen a.iuvai,^ n uu mei Je.iu
Texier ia nijii relieven a:iu d>s Uatliviiir ial v.ia
Chiti'trcs en later vooral door J;;;i!, C<.iu?iii
(niabtreeks 1500 VüWJ) (ie liC'p.inMe (Jedai-'aiico
(/uopfUiil v/rrd, hud de wcdoigirboovtu v.iti die/.i.1!.'
kuiut iu hot noorden van Italiëcu n!tiiaiu iu
l'i.<a door Nicolo l'i ano (Xlllo icuiv) plauts en
werd in. liO'Jfi liet buroomdu K'itthui/.dr t.hmsier
(ceitosa) by Piivia gebouud on teïviéiü-.net
Huhooi e heir, Iwtrkuu duor Anlonio Aij<a'ieo ui
Andrca Fiiaina. Wellicht zul man aanvoeren dat
deiüeli's Raüiiiasiiice-fiont eerst .uit 1173 '.>.t. m-, :
maar. Lorvnzo hibert- (ll-iTH-Mïj wai rt«U
laiig orerluden en had het toppunt: v\tu toeiiina»
ligen iiatuur-s'ijl bereikt jn KIJII brouzcu dcu;eu
voor du doo£»-ka|iel van Flore'.ictV
Immers, toen Karcl VIII (1470?08) on L
dewijk Xll (UtUi-1515) I'aLöbinnentogeii, zayuu
zo met bewondering do kunstwerken dio duur
tot stand wfi run ? gekom<;n en kivainon en waar
van ze geen begrip gehad hadden: Italiaans ho
kunstenaars werden naar Frtcnkrijk ontboden,
en Frans I (U'Ji?1547) sticlitto do uchool vuu
Fonlainebleau waaraan ah lecrareu wordtin aan
gesteld L. da Viuoi, Kosso de Uossi, Celliui,
Primatictio Serlio o. a., allen dus Italiuuvn van groo
ten naam en invloed.
Nu getuigt wel den heer II. dut de werken ...
M^ot aan de standbeelden op hut graf VAu Hendrik
" de op merkelijke ontwaking tooueu van den uatio»
nalen vcrbeeldingsgloed cu het solicppendo genie
van (hot fransohej ras voorspellen, maar ziet over ?
't loof il dat de meeste werken van dien t ijd, den
stemcl droegen .vau de school van Foutninebleau,
. i, weerkaatsingen waren van den Italiannsdien
kuDstgmaak. levendig gehouden door Cathariiia
en Maria de Medicis, een stempel die op du
fransche kunst gedrukt, bleef gedurende Louew ijk
XIV tot aan Bernini's val en net krachtig optre
den van den onaf hankelijken natioualen statuaii o
Jacques Sarrazin (1590-1660).
De relieven van de Fontaine des Innocent*
No.
AMSTERDAMMEE, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
door Jt«n Qouton
lijn te itelien met de beeld»» v»n
«o*t nkt a*n, dwwr Ocojon tot w «et
ToornaaiatU ver Ugenwoordtger» tgn vu de
nationale knnK, die n4 hen o
een
II
wier dikxrtjli vertelende moroewut deriw.
in het Louvr» m«er dt» geno*g bew|Maart «to
»Utu»ii.ch* kaait in Frankrijk ver tefwjfleird
WM van hetgeen den heer U. noemt: «gottMiff
itreven tot dn voloMlnt* whooabtid."
Wel achitnt dece Uateto «ankaUnff M» to
?laan op de werken dien de reiievtte van J. Gotyon
vooraf gingen en («. a, H. ichrüft) ia de
aan de Foataiue dei Innooeats Knet
,_.._. der
fiausehe renaissance kenteekenen"; dochikaoude
dat toppunt erkend willen zien in den Milon van
Crotoue door Pnget óf, bepaalt men «oh tot
Ooujon, dan steeds recbtvaardigijjnde be
hoort ten minste de vermaarde Motea-fttt van
Ujjon niet als fianseh kunstprodaet te worden
bugehaaM, daar dut kunstwerk vervaardigd werd
door Olaes. of Clans, verbasterd ia CUus-Steter,
te hnii ttehoorende in de hoost van Vlaanderen
tüden* dea bourgoadisohen heitog Philips den
Stoute wiewi maigenr" M) we*.
De heer H. zegt «UU .oase diep betreurd-)
Viollet Ie Duc.,.. verzocht en verkreeg dat,
nonst de proefstukken van onxe (fransche) natio
nale kunst, ook anderen werden ?tentoongesteld,
aan de verschillende groote «holen der oude
beeUÜiouwftuait ontleend. QQ (V. Ie D.) be
weerde, niet ten onrechte, dat men door deza
bijeenvoeging merkwaardige overeenkomsten sou
eien tastenen de verschillende phasea, welke de
vreemde kunst en de onze (fransche) hebben
doorloopen. HJL voegde er b& dat tastenen de
voorvaderlijke Egyptische kunst, de Grieksche
kunst van het JExinetische tijdvak en de fransche
kunst vau de Xlle eeuw eene treffende overeen
komst aanwezig was en de .kunst der oudheid op
baar toppunt van volmaking in nauwe verwant
schap met onze ffroote voortbrengselen van de
Rena Usance stond." Nu, alle scholen en stijlen
in wording bezitten een algemeenen jtrek van
overeenstemming: onbeholpenheid; en indien
't citaat Dist door Viollet Ie Duo gezegd wat
koude ik 't vrij naïf noemen; doch de beroemde
hersteller van de Nfttre Dame wss op het gebied
?van den grooten clossieken stijl minder een kenner
dan op dat van de -stijlen der middeneeuwen;
Viollet Ie Duc die de herleiding der grondvor
men des griekschon tempels van het eenvoudig
hut-skelet Kortweg: Uu roman bon ponramuser
los rêtenrs" noemt, zoude, by nndcr inzien,
welligt erkend hebben, dat een nogal belangrijk
verschil bestaat tussohen de onbewegelijke egyjv
tische werken b. v. uit de XlIIe dynastie
uit den tijd van Amenophis III of van Kamses
den groote, en dien van de school van Aegina
(beelden van de Athena-tempel) waarin alles van
levendigheid en keur van vormen getuigt en die
zooals Yiardót zegt .helden zijn door htm licha
men en goden door do domme uitdrukking hun
ner troniën. Of dat de kunst der oudheid op
baar toppunt van volmaking" is, of dat de kunst
von Feidias, Polyklékos e. a., nin nauwe verwant
schap met de fransche groote voortbrengselen
van de Renaissance stond," vind ik nogal
minst genomen stout beweerd.
Doch aroioe, ik begrijp uw gedachte; deze is
zeker: 't zfan ook allen geen koks die lange
messen dragen en menigeen die 'n gevilde kat
voor krqgt ziet er een dito konijn in; zoo zult
ge wel gelijk hebben; ik sluit dus mjjn geschrijf,
4BQ fiODBl TPflt
11
Theo. C. Simons.
7 Juni '82.'
TVtE 18 DUPL^X".
Aan de Rodaktio van den Anttitrdammer,
.iet spflt my, dat ik den goachtenHeerJ. R.i?eKrayff
ceno illuzle benomen moet. Ik bob mö, in rajjne
kollegici RUn do EijUi-AUademio, niet met do bespreking
der artikelen" van Duplcx boziggchondon, en hob
nimntrHjks liet gewichtig vraagstuk, iu ds bovon aangehaalde
wuorJon vervat, «anRorocrd.
Ik herinner mU alleen, tor gelegenheid der opmerking,
dat de Uork in Jo Vondelntraat met den VOIWKOVC! naar
Amsterdam had behooren te staan, to hebben gezegd,
dat dft on]ni«t wis, vcrraMi» de voorgevel eenor kerk
, naar dm regel de \feutgcTcl la, en men dus niet
vergen mug, dat die govel. naar het Ooat-Xoord-Ooatou
Het ia mogelijk, dat Ik mflno verwondering betuigd bob
tin man, aU dien, men zeide antenr van do Duplex"
gctcekondo artikolon to wezen, in deze fiwlgroop te zien
vervallen. In een tijdvak, iraariu Mr. J. I. van Doorninck
doodkalm een lijvig boekdeel vult mét Nedorlandsche
anonyraen en paoudonymen" kon het vel geen
onbe«chciilfnlielil zijn ter oploising van hot vraagstuk to
zeggen, *nt, volgend» den Heer dn K, zelven, -van mond
tot mond" ging.
Do Heer van Doorninck en «-ij-allen zyn ham nu. In
leder geval, danlc KChnldig voor liet liclit, dat htj
vereproS'l haefc: al het dnptexc" in do houding,is nn
v«rihven«n, duplfr in den zin deor Hurntine, OA. I,
C, 7 en Oridhts, Am. I, 12, 27, aaa het woord gchocht:
.dio.. eon masker draagt".
T Juni, '82. - AU>. TU.
Voor ons liggen ter beoordeling eene Romance,
voor zang en piano, en Aan 't Keuseer, serenade
voor bariton met piano-necompagnement, 'beiden
van den dichter A. W. Pulle eu gecomponeerd
door (J, Rcyerle.
Het eerste- nummer vangt aan met eene intro
ductie voor pi.iuo, die ons wel wftt Injjg voor
komt ou duor de menigvuldige modulatien niet
strookt met den eenvoud eener romance, Dio in
troductie eindigt op den dominnut van e en plot
seling daarna treedt de zangstem op in £ gr. terts.
Komt 5!oo iets b\i uitgebreidere werken en dan
nog niet bij' de -eerste maar by eene latere
in'trede der zang-melodie voor, dnn zouden wij het
kunnen billijken, thatia geeft het eene gezochte
wending aan het stuk j*. Wnt ons ook uog
tnish^agt is dut de componist liet motief der intro
ductie niet heeft gebezigd voor de bewerking
zyner zangpartij; daardoor verliest die introductie
nog meer haar recht van bestaan. -Overigens
vloeit de melodie goed voort en is gemakkelijk t e
te zingen.
Bij hot tweede nummer hadden wij evenaens
de introductie bewerkt willen zien naar den
aanlief der zangpartij; dit had aan heb werkje meer
eenheid gegeven. Voor het overige is ook dit
zoodanig geschreven, dat het zelfs voor een bari
ton met geringen omvang van stem niet zwaar
to zingen is.
Of de dichter meer versjes heeft gemaakt,
?weten wij niet; de regels:
Liefje, ontwaak uit uw droomen,
benevens:
Schat je ea d*n slaap gorust
enz., enz.,
doen echter gelooven dat hy zich op onbekend
terrein gewaagd heeft.
Beide stukjes z{jn verschenen voor rekening
?vap den auteur bty de firma BrixVon Wahlberg;
aangezien geen prjjs vermeld stut op het titel
blad, kunnen wy die ook niet vermelden.'
De Vereeniping voor geschiedenis n kunst
te Rotterdam he«ft haar derde Jaarverslag doen
verschijnen. Dat verslag is trlfgunstig; iet le
dental vermeerderde van 76 op90;davereenigüig
kon in dit jaar een aantal tentoonstellingen in
richten, waaronder Makarts Jaokt van mana en
drie .tegelschilderijen ait de fabriek van den beer
Thooft te Delft; op de prijsvraag naar een
antegell|st kon een prachtig sftodel ia gedreven koper
tan den heer Leo P. straeke bekroond woeden.
Het museum werd vrfl goed besoobt en
tal Tan geschenken.
StwaA Bimharètt. M*d*me Damals, ii weder
ia Londett. Zfl h«tft «r *? ««??? »«<k La
geven «a tnea beweert, d*t
wat f» luwr zwakt» g«Mfd wórdt «a «?
v»rmo«f*iM«* tw » itaUtéw«k««, «r aiete fa
*r« <rt«9i, MA bar*
gratie,
het da
h*r«
Mob kar« ktmtt. D* Aeaêtmu
dat s«*r num met MOVM! rteUmt te
v*fband febraoBt it, daar hare kmM fa>itinf<B
?taat, en IM* velen hiaderl^k to. Mm aoo
«tot*keadi vak 100 iets jnrofi vergezeld to'^ea. »H«t
is monffik, «n lelft uatanrlijk, dat nen nkt
geaeigd n zich konttenunwaarde vtneaisTd t*
denken «et iulk een voortdurende en
oorwraoovende aanprijting. Toen moeten de meneewa,
die maar al te goed weten hoe de trompet maar
al te lolde gestoken tt over bet «WOB», motd
potten uit deie uitzondering. Noch ParQi, noch
Amerika, noch Italië, noch Spanje beeft «bade
gedaan aan de kunst van deze- aetrtoa, wier
beg«*fdhede» even wonderbaarlijk ea oagvkend
zijn all haar succes."
audrjf. EMbsJsa
wordt doorde Usdoa Othtrale dei arts deoomtift
?voorbereid, Z0 «ai altan da werken van Paul
Baudry bevatten ea de Oranjerie op bet Terras
der Tuileriën tal «r voor ingericht worden. Dnt
fchilderstnkken eebtfr, allei deooratiaw knnst,
zullen niet afzonderlek, maar zooals past, met
de architectuur en ameublement die er by be
hooren, aan de muren worden aangobracht
Parf/sche talon. Orer de jury en hare wijze
van Ophangen i(jn de kunstenaar», eoo«l» ajtoos,
zeer ontevreden, het il zelf* tot uitbarstingen
gekomen. Van Ueers, de schilder van de sehoone
vrouwen, over wiens Lo Yachi La Sirene"
onlangs te Brnsael zooveel te doen was, heeft
thans het glas, dat een Zijner teekeningen be
dekte, met zwarte verf overdekt, omdat zij te
slecht hing; een ander schilder, Juau Gonzalès,
heeft xijn doek uit de lijst gesneden.
Russische oudheden. Te Moskou is het eerste
deel verschenen van een werk over Russische
archacologie, door graaf Uvaroff. Dit eerste deel
behandelt nog slechts het tteentydperk.
Panorama, Het panorama van den slag by
Champigny, thans te Parijs geopend, a door de
veldslagschildcrs Detailléen de Neuviüe geschil
derd en wordt gezegd zoo goed te zijn als vnn
deze twee groote kunstenaars verwacht mocht
worden.
K.ETTEHH. VHVn E*
II. Hollidee. Etsen naar htt leren.
Met een inleidend woord door A. C. Loffelt
en een teekening vau Israël*. Leiden,
E. J. Brill 1881.
Weinige schrijvers hebben het voorrecht hun
eersteling versierd te zien met een teekening vnn
Isrnëls, weinigen zeker, en dat is grooter voor
recht voor Hollidee. dnn voor bet Nedorlundsche
volk, zonden het verdienen »1 hg.
Het bundeltje, in- 1831 door de goede zorgen
van den Heer Loffelt, onder bet bereik van het
publiek gebracht, is e*n van die zeldzame ver*
Fchijningin, waarop me» zonder aarzelen
profetién bouwt.
Zeker hebben wjj Nederlanders alle reden tot
voorzichtigheid, Wanneer wij op grond der eerste
uitgave van een jeugdig, schrijver ons veel goeds,
voorspellen. Na een teleurstelling als Hildebrand
zijn landgonooten, opgetogen over de Camera
bsCura, bereidde past het oiis te bedenken,
dat men een ongeëvenaard scherpschutter kan
zijn en met een geladen geweer op schouder,
zonder er ooit toe te besluiten eens af te vuren;
misschien wel uit vrees van een edkele maal een
bok te zullen schieten. Een dergelijke ramp
want Hildebrand's zwijgen als humorist is voor
onze letterkunde een zeer zware rnmp kan
hetzelfde volk in een halve eeuw tyds moeinjk twee
maal treffen. Danrom zullen wij maar zonder aarze
len verkondigen, dat Hollidee, als hy tyd vaii leven
heeft, voel van zich. zal doen spreken, immers
iemand met zulke schitterende gaven toegeaist
als deze dichter en prozaschrijver, moet, indien
de omstandigheden. met tegen hem en ons zqu,
een der eersto. zoo niet de eerste schrijver van
Nederland worden.
Wy herinneren ons niet in vele jaren iets van
een eerstbeginnende geleien te heliben wat den
geboren verteller", den fijnen opmerker, den man
van gekuiechten smaalt, vriendelijker! ernst en
goedhartige scherts, teetier cavoel en een krach
tig welbehagen in al wat schoon «n goed is, dui
delijker aanwijst dan deze etsen. Terwijl men
dflüe fwnvoudigo verhalen leest en eonict vnn de
onlierispelyke schilderingen, krijgt men den schrij
ver liet', wiens hart in deze dorps- en
jongmisgeschiedenissen klopt. Een hart, rein en kostelijk
ids het fcuivRrste goud,
Men zou de «ene bladzyde na de andere villen
afschrijven om den lezer to overtuigen, dat wij
hier niet te voel zegden. Wil men oen proeve
hoe Hollidee .vertelt, \v|j wijzen op hot. iinufJstuk
Non,.\Ionsinjonro", waarin lig dnu indruk weer
geeft, dien het verdrinken van «en dm- prnuvors
(:reen dronkaards, maar lieden dio gaarne een
glrtiisjn lusten) op du ovorignn Kneft gvmnA.kt.
Wnnr waren toch op den dag, wnarvan wij den
voolbewogeji 'morgen iu het vorig hoofdstuk be
schreven, do andere
pruuvers?Zij hebben zioh niet in het openbaar vertoond.
't Was of er geen pruuvers bestonden l
Eü' mogen we Jan», de meid vau den dokter,
gelooven, dan hfieft een hunner, Willemke de
Smid, die ontboden was om naar een slot te zien,
het bon-eitje, dat zo hem overeenkomstig
heUgeb ruik bracht, o wonder, geweigerd l Hu keek
noa 't onneuzel gleeske, of et ik weet niet ws>
war; en hy zee: nee, Jans, ik prunf nie," en toe
gink ie ligge bloaze, al deur mer ligge bloaze-in
t sleutelgat."
Ken andere prnuver, Zwart Tomeske, hadden
we onverpoosd kunnen zien werken ann *Qn ta
feltje voor het venster. Maar niet zooals
gewoonluk had h(j ons den indruk gegeven, dat htj het
eigenlijk maa? voor de aardigheid, voor x$n piet
zier deed. Geen lustige liedjes, geen grappen voor
de jongens die van de straat naar hem gluren,
niets van dat alle*. HQ heeft alleen gekeken naar
zolen, hakken en bovïmleer; en het geaieht dat
hu daarbfl eette was zoo donker als de pikklnit
op c^n tafeltje. Hij heeft op het harde leer
gebenkt, alsof het EQB doodvnand was. Met
denselfdea grammen flrer heeft hij de booten pennen
op den kop geslagen, dat de omoetele dingen
«oh haastten om den toot n te sebieten; maar
ook daar vervolgde Mj n; ait^d dieper dreef ks]
ze er in, tóó diep, dat bet ?eheoa, el hty iu er
aan den anderen kant weer wflde «ttaksm. EB
ook de eb ii een wapen geworeeu; t WM of b&
er bet leer mee wüSe deodprtkWn. En k«4 k{
door die wonden de* pikdfaad gehaald, 4an kon
hy aan de einden eoo woest rukken; dat bat er
den schttn van b*d, of ki sije. eigen werk weer
uit elkaar wlkto trekken. .
Doch reeds den volgenden »«rffM werkte A|
kalmer. Ka de sshoeasu, dis tsfsa half elf Uswr
waren, met de rtonea a»k eliaar gAtmAn to
hebben, is u? SN in peneoagMaafls
toe «ijn weg MsjMpel niet loot de
het dorp, tnasr badlssi on.
£> «? TiisUa «f km «f i
?mal paadje aan wfsmj) door hofheggen
bifrensd. Mar* tain beeft sm poortje, en tegva
?M vaa «? poortje* stool 14 als bij toeval nwt
4«B ellebooff aaa. t b oaaa. N* een eind
doortoof«si te twbbrn InwtUf tang. Diebi bs]
poirH» gekomen, vwswt h| niette letten op
T KxSei? kater, d** «ader ia de h*c zit ta
wem, en htm met (laaice owsn achterdooktig
aaakikt Maar «Mtk)apsr!«gt B| met een
dsakbattdv «tweer btiksemsiial iaa7«- l«t b« wfze
raa MIMI ten lang getakt pscht" volgen. D*
roaéa Mtaig« neemt bab over kop de vlocht, en
TooMska Uebt w*er zQn *«d*n, grappigea lach l
Na aog e«u hahoedcasai het paadje op «n af
fcw; «a «m achmift hy snel door het
poortje -*ea tain ia.
Laavtaam, de handen op den rug, kotert b
door het pad dat rwht ap een achterdeur aan
loopt. Ufl sebjat een b|*onder beland in den
tuinbouw te stellen. Ntt- Staat hij stil TOOT een
vruchtboom m kgkt naar 4» kruin, als bestudeerde
hfl de snoeiwiJme; dan trekt een bessenstraik zijn
aandacht; naawkeurto besehonwt hij de
uitbotUfcde knopjes. Esn 4»fenUik later loopt hij
aaa «ore tnanihin tw«e criwntebedden in, en links
?a Mrirts-baWwod statig eVa Wik oadenoekeod
gaan over al wat er to mm it: prei,
sehorseneeren. selderü, koolstronkén, aelfs het onkruid
keurt hQ «ijn opmerkziaaiaeid wnardig.
Zoo komt hi aan de achterdeur, waar een
djenstmenjo bezig ia met de tinnea deksebj van
bierglazen te sehurea.
Zoo, Tomeske, tü-de den hof n deur geweest .J"
Ja, mekijndl" antwoordt de popalaire man
met ongewonon eenvoud: ik kwam deur et pêike,
't poortje stond open, en toe docht ik zoo bij
m'n eig«: ik moet toch Kobus Hikkers' hof 'a
goan bekiike is ie thuis, MQutjeV"
Nie beter te wete."
-Dan kos ik wei 's noa binne go*.*
Muntje kijkt hem met schalken blik na, en mom
pelt terwijl zij voortgaat met schuren:
,Dè's nau al de vierde!"
Nauwelijks is Toroetke door de kouken in net
voorhuis gekomen, waar reeds met neerslachtige
gezichten en borrels vóór zich drie pruuvers aan
een tafeltje bij elkaar zitter, of een hunner, Driek
de Streupcr, mompelt; Uu r kt krek 'n klocht
petryze die*uit mekaar geschote zijn, mer d
troept weer bijeen net as musschen in de
noazommer."
Na den waard in een .ter-chde" in het
voorbijp.-win toegevoegd te hebben: 'n drenêpKe,
Kobus", neemt do nieuw aangekomene by zfjo vrien
den plnats.
Hedde 't al gebeurd, Tomeske, van de be
grafenis?"
Het schoenla,ppertje knikt mistroostig.
Iedereen trouwens weet het reeds; Giel Aarts
m.ig niet met de gewone plechtigheden begraven
worden: geen klokgelui, geen lijkdienst, niet in
de gewijde narde. In de klcederen waarin hij ge
storven is znl .hy aU een bond in den grond
getopt. worden; das sa de eisch van het harde
kerkelijk gebruik.
Zoo'ne por-jo körel geenen beteren in et
trjf gnnn mee, allemaol; al wa prunft moet mee !"
Thomas iclmdt het hoofd.
Nee; jonge, démoete we niet doe. As er 'nen
doktcrcp 'nbegrafTenisiS.danzegge.ze: hq brengt
z'n cige werk thuis;" en dézó'n ze nan ook
al lichtelijk zegge."
De treurige juistheid ^an deze opmerking ge
voelend, kijken de ptuuveju-met bedrukte gezich
ten vóór zich.
En na diep gezocht te hebben, zegt Thomas,
alsof dit het eenige is, wat in de gegeven droe
vige omstandigheden gedaan kan worden: Ja,
ik vat er n«g eene."
Al de anderen volgen ziju voorbeeld.
Gonde moet noa meneer pestoor geweest
zijn; of et ie uitgehaald hee, Kobus?"
-Nie vcul, mer toch iet 't Perfoorke kos er
niks an doe ; en dégeloof ik ger, wat 't is 'n
goei menneke en hij kan ook nie nl doe wa ie
wil. Mer hu hee 'r den road gegeve urn noa den
Bosch te goa, noa Monsinjenrej en dézal ze
nau ook doe."
Noa den Bo?ch, noa Monsinjeure?.
Ja, van oavond me de schuit en dnn kamt
ze mergenoatond, mft den boot weernm."
rBèverduid! Dé«tec.Gondes schoon!"
't Is altijd een dapper ding göwccst," merkt
haar gewezen voagd op.
B dapper! Allo, Kobns, giet naa
nog 's in!"
Ja, doar mocte we r eenen op vatte r
Begeert men een proeve dat Hollidee niet onder
doet voor Mevr. Runner in 't bestudeeren der
huispoesjes, de kat van Peer den Wever strekke tot
voorbeeld.
Ook voor 't venster, op ono rij met de
blpetteu, in 't hoekje rechts, zat de mooie, grijze,
donker gestreepte poes onder 't bereik van Peer,
Wie.us weefgetouw er dicht bij stond. In het leven
vaii diu pucs waa rncer afwisseling, dan ge zoo
ojipcrvlakkig vel denken zoudt. ie kon uren
lang, niet du oogen knippend, naar buiten zitten
kijken, soezend over hetgeen er zoo al voorbij
kwnm. Verveelde hiuir dit, dan rolde zij zich in
een, ui' lifi dt-u kop tnsschen de uitgestrekte
voorpootcu en. slie>). Wakker geworden begon, zo in
tien r»|.;«il zioti- netjes te wasschen; dat maakte
haar opgewekt, lekker. Dan speelde ze met het
puntje vaa haar (taart. Of ze tikte met den poot
tRgeu oen bloempje, dook dan snel weg en loerde.
in de kittelende begoocheling dat het. bengelend
bloempje heel iets anders waa: een muis. of een
vogel, of eeu vlinder. Of wel ze bespiedde nauw
lettend al de bewegingen van Peer en het weef
getouw, om eindelijk haar aandacht te wijden
min de bvuin-gele spoel. Dat snel heen en weer
schieten scheen haar te treffen l Na eeaewjjlmet
gespitste ooren toegekakca te hebben, giag ze
op de loer liggen. Poer waarschuwde .baar met
de oogen; pus op, pas op, daar kpmt het", en
dan sloeg se de khmw uit,... mis, altijd mis,
maai- dat deed er niet toe; 't was alles maar.
voor de grap. En meer schik nog bod se, wan
neer de baad van Peer streelend over haar been
gleed, van den kop tot aan t puntje vaa den
staart; dan stond ze op en wm'fdemm den staart
en kromde den rug in sierlijke golvingen, niet
wetend waar Tan welgevallen te bij ven. Haar
niets ging boren déoonnblikken waarin Peer
haar zachtjes boven den kop, tussehen de ooren,
krauwde; dat was onuitsprekelijk «h*! De
oogen TUI innig genot dichtknijpend, liet ae den
kop achterover in den nek zakken eu spon
zachtkeus haar liedje, dat heerlijk liedje TM te
vredenheid.
Ik weet dat alle* KM haarfijn, omdat ik
dikw$s, ook bfi 't naar tjohool gaan, voorböhet
kleine- witte huisje kwam."
Het leven dev twee vinken wordt door Hollidee
begrepen bigkens het volgsnde:
«Op e« «OBBlfen Bióddag aH het wfifie ziehin
den abrikozenboem te nebben, terwm het
manBetje ia den aos«la daarnaast met wlle keel slaat
dat het es» aard heeft. Yerteedert dit krachtig
minnelied de nebbende sehoone? Zonder op to
Uftesi gaat ie TOoct «et haar toilet te maken,
«aar vit het bekje klakt het woht ea Bef:
n-M.
ger
hekje klakt het aaoht
a, 4aar komt de w
a, Hetaat, aaaw hebata ae
haar asvl O ?anawam.omsnMiU Mas* heer,
- - ......
?o-iet, n-iet." Trouwe, Tergerensgesinde minnaar!
?onder zich to bedenken uit hij weder naar baar
toe. Nou aal ie ae hrdga". gut WUtom, die het
lachende aanaiet. Misgeradea: «eer ontmoM
«Ik liet V naar de maan leopta," meent
de jonge toeschouwer; maar hj| weet nog aiet
wat verUaid sija is; ea daerem ook kijkt
h^verontwaardifd, an het mannetje on verdroten
Toortgaat met aan da achaw* schoot* het hof temaken;
van den pesrebooai in dea appelboom, van
laar terug naar den abrihovebooai, toen in dea
>Iataan en na ia de lucht Ha?daar wordt hn
Mlooadt Daar in het gouden sonlicht, mag hy
haar kuesen; de vleugels klappereo togen elkaar,
fcjja roode borst vlamt togen de hare. Maar ge
noeg, genoeg; iQ rukt aich los ait aQn omhebnaff,
vouwt de vlerken langs het l(jf, valt eea voet
twee drie, en voort Mat het weer! Doch,
miader ontwijkend dan straks, soa nu ook z$
st, tt., daar in den kerseboom neen, wat
verder nog: ginds ia dat donkere schuilhoekj»
uiachen de hazelaars? ja, daar verdwijnen ze.
nmriilfttt**^irtsn staiven;
geel; en, de
De twijgen trillen; de l
Ie zon verguldt dat dwarrelend
IV. T.
YERGAUKE
(Difflifere aiiea).
re«dekeerdehe«asp1t(ff«
aan de boewen he/'ïw? *****
de stroomen, wie*
spiegel reedt daalda,
voort Jaag* ham aaaau
We» «aagt dar Cbatün trits aan het hooft def
Nymphan dra rsadaaa
Zonder het dekkend gewaad.
Dat ons geen eeawigheM WMttt, herinnVen 004
vlerken met stofgoud bestrooid, komen
Ie mtnnandea uit die wolk te voorschijn.
Welk een iunige vertrouwelijkheid, nn se daar
tamea te midden van rijke bloesemtrossen in den
lerseboom zitten l Op uniaterenden toon keuve
en ze met elkaar; xeker over het plekje waar
ze hun huishoudentje lullen gaan opzetten.
Willem heeft daar cyn gedichten ook al eeu
over laten gaan. Van den abrikoseboom, den
ilataan, den aoaeia, den kerteboom, kan geen
ipralce zijn: geen fatsoenlijke vink wil in zulke
buotnen wonen. Zg hebben dus alleen de keus
usschen de masten, den peere- en den appelboom.
foor ieder vau dese is veel te zeggen. Maar
Willem zou den peereboom gekoxen hebben:
de dicht in elkaar groeiende Ukken bieden tal
vau verleidelnke mikjes aan, waarlijk, een embarras
de choix. Misschien viel wel juist daarom de
kous van het jonge paar niet op hem; ze
nestelden iu den appelboom.
Groote drukte! Welk een af- en aanvliegen,
dan geheeltn dag door. De buitenwand van mos
s dan ook spoedig klaar, en nn rosten züeen
>aar dagen uit Het wijfje gaat sr al eens in
titten, voor do aardigheid maar. En óf ook
man-lief het aardig vindt l Hoor, hoe jolig tyn
ilag klinkt terwijf hy op op .een takje naast
zijn snoepig vrouwtje zit!
Maar net binnennest moet nog gemaakt wor
den. Iets fijns moet het wezen, iets zachti
voor de kleintjes!
Het nestje is klnar. Zie, lezer, daar op dien
ui 11 u k van den appelboom naast buurmans erf,
waar dat twijgje zich iu tweeën splitst, in dat
veilig rnikje daar sta.it, hangt, zweeft het.
Eergisteren is \Villem er bügeklommen. Er
.agcn toen drie eitjes in, en nu moeten «r dus
r\lïzijn; meer legt een vink er niet, en het is
dus ty'd om ze uit te halen.
De wreede roof is gepleegd. Als een hooge
larpsnaar, aangeslagen door toornige smart,
aeel't het tjieng, tiieng" van het mannetje ge
klonken; met moedigen angst heeft het wijfje om
den roover gefladderd, en nu zitten sq ver
slagen te kijken; het w\jfje dicht bq de plek
waar het nestje stond, het mannetje in den
abricozebaom; met droeve oogjes volgen zy het wilde
dier, deu jongen panter, die in run klauwen hun
weerloos alles wegvoert llun alles"!
Ten slotte dit schetsje van een opkomend onr
weer na langdurige droogte:
.Weder U het een snikheete dag geweest Toch
wns het -blauw van Hden hemel aiet tuirrir en
scheen de zou niet helder. Maar het wns benauwd,
irbi-otierig", zeiden de menschen. en de meesten
voegden er bij: Ber kumpt onweer.
De voorspellingen hebben Willem geheimzinnig
doen glimlachen. Hij weet er meer van.
VerScbadeno dagen reeds, «Is hij zat te hengelen, heb
beu zich grijze wolken met witte koppen ver
toond. Aanvankelijk lagen ze daar rustig gela
gerd; een drom neergedoken leeuwen geluk,
waarvan slechts rug, kop en manen boven de
groene toppen der elzcnheggen uitstaken. Maai
spoedig waren er ongeduldigen, die met opgehe
ven klauwen in da hoogte rezen, en er dan drei
gend genoeg uitzagen. En de stontsten onder
oezen tcheidden zicU geheel van den drom af en
?waagden zich onverzaagd alleen vooruit; doch
dan was het ras met Een gedaan: vervloeiend,
was er weldra geen leeuw, zelfs geen dier meer
iu te lierktnneii; er bleef niets vau over dan een
onbeduidende vage wolk,, waarvan de enkele
droppelen, diéom Willems dobber m het water
vielen, hem deden denken win macht elooze tra
nen van spijtig berouw. Eu tegen het naderen
vnn den avond zonk telkens de leeuwendrom
achter de elzeuheggen weg. Maar iedere dag ook
keerde h(j terug, grooter, sterker; iedereu dag
waagde hij zich verder, hooger de blauwe lucht
in. Ln nu....
Het mag zes uur in den avond wezen. Op een
hoog pad, dicht bij huis, staat Willem m
gezelBclüip vnn een werkman en een wever de
eerste roukend uit een vuil smeugeltje, de ander
uit een deftiger, langer pijp, Allen kijken zwij
gend vond.
De galt) zonneschy'n en de blauwe hemel zijn
verdwenen. Aarde en uitspansel znri grauw, al
leen in 't weiten zwak geel getint. In het oosten
blijven do blikken rusten. Daar hangt de bui.
Het/elfde grijs, maar nu den hemel gelijkmatig
kleurend, en daarin dezelfde witte koppftn:
droigend! Eu du aarde V Angstig verbeidend l
't Zal er spannen," meent de werkman. De
wever zwijgt, maar het bedenkelijk gelaat, waar
mee bij met gewichtige langzaamheid do pup op
' vlakke haud uitlUopt, zegt duidelijk: Vt Zal
spannen." Eu de boer, aio in snellen draf
op züa kar voorbijschokt en, als het ware om
die afwijking van het cebruik te rechtvaardigen,
met de zweep naar het oosten wijst; de boerin
Oio haastig voorbijgaand den gcatreepten bovenrok
over het hoofd «laat, waardoor ons een blik ge
gund wordt óp den roeden onderrok;. de wne
ginds, ver in het verschiet, wiens roerloos», bleek
groene kruin zaoht uitkomt tegen de grjjfe lucht:
de molen daarachter, waarvan de zepen geroet d
worden; alles zegt in eigenaardige, stomme
taal: 't Zal er spannen."
Aldus, stUte en schemering voor zjeh nitsendend,
rukt de hui met dof gerommel aan.
Er vaart een gesuis door de lucht, de
boomkruinen gaan over ijj, er vallen enkele dikke
druppelen. ..
.Marrr-dil" roept de werkman uit, getroffen
door het malsche v&n den druppel, die op zün
hand uiteenspatte; on zich snel omwendend, naait
mj zich mét den wever naar huis."
HOe hoog Hoflidee n'oh miiunssl Terheffen tal
weten wij niet. Voor het kemisehe~en tragische
leven- heeft hQ oog. In Mie de SchoonsnaaksUr
en de PrnuTers, mag men bet konveationeeienset
ow H hoofd tin, maar dat hQ nefcing heefteok.
menaafieiyke mMovmtigtn rem fenoher aard
te teekenev, Wijkt gtaeegiaam. Toeh is h|
ba voorkeur tlt soluWer vaa het stflleeen
«n genre bekend. Tot dmsmie ii vooral d*
wfw, waarep hg 't penseel haateext, te bewon
deren. Hy' schUnt-eos-een geboren diebier toe;
die tan i|n sobepwagw» ma nsggen, wat Beeto
onlaBg* van cfa Camera Obawra sps«k: dat s|
- ^ wist «eUTfliethoe,va.'tl(tw«s)gewUan.
't Winton km lawen de Zefyrs, dexomer vertreedt
w « i j-a- f"8 ** Iiin1*' 08r
Zelf to verdwflnen, zoodra
Vraehteabrengend da Berfirtfod het graan aft igrf
hoorn heeft geföhnd, daa,
vaagt weer de wiatemut aaa.
Bat echter heelen de manen tveriise, dat hun sebflf
had geleden;
Zijn wf eun ondergegaan
Waarheen Aeneas ons voorgmg, de machtige TuUna*
enjjwas,
Schaduw en stof werd het all
Wie weetof d'aren nn morgen da hamebeheQoda«
BU oaaer dagen geheel! "^ ****
Alle» ontkomt aan dei efgeaaama gretige handen^
Wegschenkt met Triendlijken na.
ZQt ge «ui gestorven en heeft over n de
onverbiddTykeMino»
't Torttlyke vonnis gereld,
Noch des redenaars gaven, Torquatas, Doch ada^
noeh godi vrneht
Eoept in het leven a weer.
Zelfs niet Diana ben$dt ait der Helle dnistor. ha*f*
kuisohen
Lievehng Hippolytns;
Theeeus vermag ma. de boeien to breken, die
keeVnen aijn
djerb'rewBoezemvriand Pirithous. ^.
H. _ T. a,V
JUKl-AVOND.
Luna strooit lichtende paarlen
En stüBeod op haar troon
? Sjert *B io bet wond alle reuzen
Met eigen tüv'ren kroon.
Donk're, mystieke figuren
Ze leeg'ren zich ia t mos,
Witte, schuwe dolende schimmen:
Doonweren tlmst'rwid boeeht'
Tnssehen het ritselend loover
Aan heester en aaa plant, v
Wemelt en fonkelt de glim worm i
Een levend
Loom nelgen de wilde roan
Hel hoofd tot sluim'riusinwrv
Drootn'rig zwerft boven de^loemfl
De vlinder heen en
weer.
Krekels in t grasveld verborge» .
Ze sjilpen t blfl gezaag,
Kleine, luchthartige barden,
de
er
t Beekje -rol trflleode
Het nrormelt teerder Led..
Kabbelend wekt het n weerklank
In t buigend, lispelend riet.
Luchtgeesten tingen ehoralen!
In cniver, jol aecoord
Bruischen de hymnen der dennen
. Kaar de oude heide voort
't Genie der vliegende zangera
Verstomde m dit uur ...
StroVs welt uit ademloos luiit'ran,
Zijn ode aau natuur!
Antoinette.
De Heer Sternberg to 'g Hage heeft plan op
een nieuwe Bijbel-uitgave in 100 afleveringen
met 100 pinten vau Doré. Zij zal bevatten:
Biblia, dat is de gantsehe II. Schrift ure, vervat
tende alle de canonijcke boeken des ouden ent
nieuwen Testaments, benevens de boecken
genaemt de Apoeryphe. Door last der IIoog-Moo1.
Heeren Staten-lienerael van de Wreenighde
Nederlanden, en volgens het beslnyt van de
synode Xationael, gehouden tot Dordrecht in de
juren 1C1Ó ende l UI O, uit de oorspronckelickft
talen in cnsa Kederbindsche tnle getroawelick
overgeset." De prijs zal bg intcekening f' SU. be
dragen; een groote stoalgravure, G-oKjotha, zal,
naar de uitgever verzekert, alleen reeds deze
wnarde vertegenwoovdiaen. De heer A.
Btummelltamp te Kampen beveelt de uitgave vri»
moedig aan, overtuigd dat de overzetting van
Keur «tot nog toe door geen der nieuwere]
vertalingen iu de schaduw gesteld is. Met hei
oog op 'a Heeren daden in de jongst verloopw»
jaren koestelt by dan ook het stil
vertrouwen.dnt de niignve goed gaan cal, een stil vartrouwi f
dat den heer Sternberg SAnmoedigeu moge op de-' ?
iea weg voort te gaan.
Wij bopea op een spoedige uitgave van Dd
donderslag der yoddetooten.
De Tweede Kamer der Studenten verell
Ben-Lhomoud een zoo onbeduidend g^schi
dat uien zich er over verwondert, het door den Heer;
Olivier een uitgave waardig geacht te zien efl»
ieder moet afraden er vyf-en-twintig cents voo»
uit to geven.
In ffederland, a<L 6, komt eene schets
a'tLimswrg voor van .Emile Seipgéns, getiteld
Wtdlem Looiman» ,I)e GiertSasF ea een schetsje
van Jaa Steen, Een kind der Heide; Verder be
schouwingen over DaniüDeronda door M. J.
Mees en oter Pof' SouitU door Dr. Jan ten Brink,
terwijl in De Kroniek, Ons troost, va* Salcaiorc
Fartna, door G. S. Broms en. Detluieropgelich^
B. B. F. van Vlijmen behandeld worden,
' ip
^
Iral in den be*
zich reeds wei-''
venoud ge-'
een of m«>r
el verzamelde
artfkelen niet
ten voordeele
r.rorden uitgege*
hebben dit
iio»" tapsebe
vritn[ers talrijk
ge.1881-tegen
ip het gezonde
naak het licht
de vrucht zou
n denken. Dit
het lesend
pute koopen, dat
ter pene werd
nberg even
beitendien cal de
laan laten. Zg
en snedige
et kernachtig.
[aar met KBMD^>
er iets «chU»
en dan I7dov
«ihriJTers her* '
«kea, dat het
ch, dat de kerk.
dorp en leven
113 dorp.. Dat'
verbaal loopt,
di'puteerfnda
valt niet te
Burgers, waar
.... breecUprnkig.
tjhrijft. In zu'n
fj, in
zy'ntecke?flstelült rijn ia*
^ouderling; JSf
. talent is. t«'.
fedachte gehad
? aan to bic/leD,
aan te
vernn'kende en
fris?ekkiug om ve~
i'iopen is er niet
. met een der
k, ^ n°ffJ
is, en m
t.aii. De
'4ij
Uy
jrsloter,
rngencto hoed,
iken aftn eene
t alles gepaa%
ijd in de hand
-, een handdoek
t koster,
tie,»p het. gehcelex
! werelu of hij ?
i ko.ter. Wil
f aangenomen.
de koster
y leidt den
?leidt hem de
e namcu heb
'hy ook lnatst)
m wonder dat
ort van
bvge; de (redavhte
zer dageii jtal
i." Dien
perk eerlang zal
1 ovorlede/'ó
lalfdood rt* '
koster zicir,
dat hy' komt
ebt gij al ooit
ntttt.ct weet
gaat immers
^ anderen, eu
'; aiet toevallig:
,:i Ie kranke hem
".'?; En toch, er
? jkbeid in den
rersotiilligheid .
, st komt,
door iets
geooral.als dit
wat
geheinjagciit van
i de grenzen
!oo kointhet..
;krijgt; want
nJlcu
verweerwil van
zeer de mat.
Dan en dam
gehoorzamen
v, een iedor
iowel als kind,
JCi^ ^r een te
:.oti;w«akt htj, !
,!t hy, Lewair
ji de moeders
fieer hè: kin
iïiter wei{
Eer kun.
i'i den kosfbr,
|ia»r de kerk,
zÜn, wio
betoorkoint dnt
[:e dre. (juik)
;' ir te vergtrfs
.j'zorgt dat de
lilfl plechtig'
[iu WHllÜld*
noon dan
) een
vooi-igheid en
laten
De 5e niaandely*ksehe aflevering van Eigen
Bwjurd vervolgt de novelle van CorneliaHnQgeni,
JahaniM, en Bevat verder o. ft4 Etn verloving*
partg door A. Coopkutdt, Stttne* ter
oednchtemiéop Nova ZetnÜa, door IL van Broekhuizen;
Ontt gebeugelde vfanden, door Dr. J. E.
Komhoatc WduMdiffc verpootingc* door Dr. FT
H. Sohonte; De rjfhtigfabrieli van J. f. Beflnet
door Dr. E. v. d. Ten (met afbeeldingen); W<f
Ntdtrlemckr» deden MOT fa beoefening van h»
GothMck. door Dr. B. Koster; Ckarle» Darm*
(met portret): Louis Brion, grondmater der
on«m remenela, door J. A.
Ia Dt Aarde fn naar VoQcen, tSL 6, worden
De Landengte van Ftmama en, de Wandelingtn
door Behpsi voortgezet.
Darvi*. De «oon tto Charlew Barwiv Trmf
eis Darwia, ia basJf eea le»eas*esdbrtri»g TM
kan. vader to geven, en vraagt daannor de
tnadewttküg van aÖea, die bejarsa wa daa
crted-deoTSihaahezit hefcbsji.^
JMM TT*<m4«r«t» bsvat:
Kr. Jom Behl, Dr. Hbtas de Ttnarmn;
B*tajr Tv*, Basd:
me* OoopBUUD^ Cli
.«Mokklg Loven" j Pol de kont, Taa tw«e VoftUsanj
81>ehmnyld«rt. De 1e*eesMlè^Ud«teo?jier.
la TfMiaAMi fuid: T*eo d» Bwc, UU»; TMOM
MjoêlH TTitirt T"rni»i II» nUMS>i etssydoor
BMM; Ofsc VaOstaaee (B1M) «oer Pol da MssA
groot).
mnzikaeb ik h
lle
schrh'fof
toe