Historisch Archief 1877-1940
<r
t'
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDBRLAND,
No. 260
JW«jJt(Jrfe. B& de Eulos, MD volk in
AchterJndie Iccncnt de polyandrie, icoali Ujfalvy, die
door E{jn moedige vrouw begeleid, die streken
onlang» betoont beeft, aan het aardrijkskundig
Genootschap te Parus mededeelde. Iedere vrouw
mag looreel mannen trouwen al* baar vermogen
toelaat. Rijke vrouwen bebbea aee of «dit man
nen, voor wier onderhoud >tj volgeni
landsgebruik moeten lorgen. Een korpulente Knludane,
die overeenkomstig het gebruik in die streken
op era opgeblazen lederen sak «tiende de rivier
wilde overvaren, had het ongeluk dat het primi
tieve vaartuig onder haar gewicht bezweek, en
in doodsangst worstelde cq niet de golven. Haar
teven echtgeoooren stonden jammerend aan den
oever, manr durfden haar niet te hulp komen.
Een ngrltcliman, dio toevallig in de bnnrt wns,
«prang iu Let water en redde de arme drenke
linge, «onder te bestffen, dat r.y zieh door deze
d«aU het vecht op de hand der dame, verworven
en de overige ochtgenoottn uit hun positie ver
dreven had. U8 veraetto zich krachtig tegen het
huwelijksplan en nog meer tog«n de verplichting
out levouslong voor de zeven andere hoeren te
moeten zorgen, omdat z$ door hem broodeloos
geworden waren. Daar bet volk van plan scheen
oin hem tot de beide verplichtingen te dwinvea
redde hu sich door do vlucht cu wftagde sedert
nooit) weer een poging om levendubbel getrouwde
Kuludanie* voor oen dood in de kille golven te
bewaren.
Ets* graf in etn ouden «i'tc&ootn. Niet Tfr
van het kleine badplnaUje Ronnrburg ;n nct
Altenbnrgscho ligt een landgoed, Stüptenita ge
naamd; in het park staftt een grooteejken daarin
bevindt zich het grnt van een dichter. De
altenburgscho minister Hans Wilhelm von Thtlnswel,
jongste broeder van den bekenden Moritz von
Thflntwel.de schrijver van do ,Reise in dns
mittaglkhe Franfereich," ligt daar begraven. Hjj
was in »vjn tijd een zeer gevierd poëet. Z^jne
Lettres a Cüo" flSOS) en zijno Aphorlsmen
eines siebensijMahrigen" (1818) evenals z\jn
gelegenheidggedichten hadden in die dagen tal
van vereerders. Toen hij in 1824 te Altenburg
stierf, werd höop rjjn verzoek in den grootcn
eupvan zijn park begaven. De eik was werkelijk
zoo dik, dat er in den stam, die. van binnen ge
heel vermolmd was, een vertrek van twintig voet
omvang gemaakt is kunnen worden. In dit ver
trek komt men door een deur, die in de schor»
gesneden is. Ook is er wn venstertje, voorzien
Itrct gieren staven, aangebracht, wnnrdoor men
de laatste rustplaats van den dichter overaten
kan. In bet midden staat <*n marmeren urn,
en daarnaast ia een lage zodenbank. Uit den
talfdooden tronk rijzen toch een paar zwnra
groenende takken omhoop, rondom den stam
slingert zich onverwelkolylt klimop en een hek
Van ongeschild dennenhout om schut hot eenvou
dige, maar waarlijk poëtische graf.
Vurige "kolen. Tegen keizer Jozef II vnn Oos
tenrijk verscheen eens een scherpe satire, waarin
hu zonder eigenlijken prond hevig aangevallen
werd. De Keizer beval dat men alles in het werk
zon stellen oih de'n schrijver te ontdekken. Nn
veel moeite was dat eindelijk gelukt en Jozef
liet hem bij zich komen. -Zijt gy de schrijver
van dit pKmphlet?" vrneir de monarch,
dcn'pevangeoe zijn werk voorhoudende. Deze stemde
tidderend toe.
Zoo?" vervohrdo de keizer. Uw pennen
scbHnen bijzonder scherp te zijn en dat is verkeerd.
Ik heb er daarom wat voor u laten vermaken en
ik hoop dat güdaarvan een beter gebruik zult
maken. Zoo sprekend «tak hij hem een boa
vermaakte gnnzepennen toe, maar de schrijver
was zoo beschaamd dat hjj re niet durfde aan
nemen.
Neem ze gerust en pa dan heen," zei de Kei
zer, voor ditmaal zullen wjj bet hierbji laten."
De man is vrij!" riep hij den dienstdoen den
kamerheer toe, ln.it hem ongehinderd vertrek
ken." Diep geroerd door zooveel grootmoedig
heid, ging do schrijver heen. Toen hij thuisge
komen, het papier, dat om de pennen gebonden
vos, losmaakte, voud hij een Keizerlijke aanwij
zing op een pensioen, J«zei' bad onderzoek naar
hem laten doen en gehoord dat hij in zear be
krompen omstandigheden verkeerde. De man
schreef nooit pamphlettén meer.
BEZOEK AAH ZIJN ZWARTE MAJESTEIT.
Terwijl het lot van Cetewayo in Engeland do
phtlanlropische gemoederen in beweging brengt,
terwijl regcering en dagbladen overstelpt worden
door brict'sdirüvcrs van beider geslncht, die een
lans breken voor de in vrijheidstelling van den
Zulu-koning, zit deze zelf, schijnbaar rustig en
gelaten, iu het keurige huisje, dat hem in de
nabijheid der Kaapstad als Stnatsgevnngenis is
aangewezen. Hij penict daar zijn- volle vrijheid,
kun catin wiuiv bij vcrkiebt, zelfs de Kaapstad
bezoeken, maar luur.kt van die vrijheid slechts
zelden gebruik.
Zyn rust en gelatenheid zijn slechts schijnbaar,
wnnt inderdaad denkt hij voortdurend met ver
langen naar zijn land terug. Zijn gewicht ver
minderde gedurende zijn gevangenschap van 220
lot.170 pond; men knn dus gerust zeggen dat zijn
gemoedstoestand hem lichamelijk benadeelt. Deze
toestand verheelt hu ook volstrekt niet aan do
bezoekers, die menigmaal hem in zyn rust storen
en trachten hem te beweren, zijn uiterst primitieve
klecdiiig dooreenig klcediugstuk wat te voltooien
en zyn lieyelingsKitplaats op don grond met
een stoel te verwisselen.
Ook ik volgde de nitnoodigmg van eenige vrien
den om den gevangene van Oude Molen een
bexnrk te ca n lirengtsn. \\ij verontschuldigden onze
a>eawfgit*rigl)eid voor ons zelf met de verondor»
«telling, dat Cetewayo zich door bezoeken gaarne
w., t laat opwinden. Ik was begecrig den held
>an Isacdufa te zien, wieos taktiek en dapperheid
oon engelsch leger niet alleen langen tyd bezig
gehouden, m.wr meer dan eens had teruggedron
gen ; wiens daden een tijdlang geheel Engeland,
ju de geheele betchaafdo wereld hadden
bezigitohondcn; die indirect bad bijgedragen tot den
uederli««g van Diiraüli en den dood van deu
jtngüigen Napoleon en van wien men misschien
wat overdreven verhaalt, dat hfl meer dan
20.000 eijaef onderdanen had laten om hals
brengen.
De spoorweg bracht ons.b een kwartier nor
nnar Obser*atory station en een marsch van een
half uur van daar naar Oude Molen,
Het vrQttaande, van verre zichtbare, huis met
wittfl bügobouwen deed denken aan een
vriendelüke pachthoeve; maar het in het veld staande
bord met de woorden: Reserved ground for
«tate-prison" maakt de politieke beteekenia van
het plaatsje voldoende duidelijk. Nadat wij ons
bfl de twee als burger geklcede invaliden hadden
aangemeld en een door de regeering geteekend
tüegangbewlJB hadden getoond, ichreven wj] onze
' namen in het register en beduidde men ons, dat
Cetewayo op ons bezoek was voorbereid en zach
gereed maalde ons te ontvangen.
Na ongeveer tien minuten geteidde men ons
in de ontvangkamer, ewvertrek met kale, vrij
vieie wanden en gemeubileerd met een doz\jn
bouten stoelen. Op een daarvan had Cetewayo
plaats genomen. Ik wal natuurlijk een weinig
teltwgesteld bty het zien van den Znln-held; zoo
Kolden tooh komen verbeelding en werkelijkheid
ovaiam en TM de werkehjk koninklijke waardig
heid" waarvan ons verteld was, bemerkte ik'geen
t vrtem.Ik v oelde mij in de verste verte niet getroffen
door bet zoen van die plompe» iwarte gestalte,
die wij zoo even de band hadden geschud, ec die
eagenükkeiyk, met hoog. opgetrokken btenen
op een hoalen voetbankjeMt, bet liohum met
een rood» dtm«splaid als met een toga omhan
gen een gestikte muts op het hoofd. Cetewayo's
uiterlijk bad energieke, donkere trekken, maar
WM volstrekt nietleeHJk.
Door middel van eeu tolk hieldin w\j
eenwgesprek met hem, dat voortdurend liep over do
vraag of Oude Molen bet Elba ot' het St Hel«n«
sou zijn van deu Zulu- koning. Züu swarte
Majesteit zelf woi van opinie dat hot het laatst*
genoemde eUn zou en sprak, geheet
terneergeelagen, over de vrees iu gevangenschap te lu'len
moeten sterven. Zjjn eigen verzoek en dat sijner
vrienden om igu vrijheid terug te krijgen, waren
allen afgeslagen. had zich, zei bjj. in zyn
fferaogeufcbap over niets te beklngeo d«n over
de gevangenschap selve. Men behandelde hem
vriendelijk, hj| had vrijheid den omtrek te bezoe
ken, bexoeken af te leggrn of te ontvangen, hjj
was beer des huizes, maar toch voelde hu aich,
tod ver van *ijn geboorteland, ontzettend onge
lukkig. Niets liever ivoiiichte hjj dan naar
Engnland te gaan en der Koninuin Jiyn versobk, om
eindelijk de vrijheid terug te krijgen, in | creoon
t* doen. om de Kegeering te bewegen, hem te
behandelen zooals men het andere
kiy?sgev»ngenen doet. Van dezo Kugelsche reis teal echter
ook vooreerst geon sprake z\jn.
De oorlog met Zululnnd was sedert jaar en
dag geëindigd rit nog steeds hield meu htm
gevaiigen. Niets had hij gedaan dan gestreile»
voor zijn ouaflmnkelijkheid en voor die ynn i\ju
land, waarby nÖze^B ua*r zÜn woten do nieuwen-,
voor hem tot nu toeoubckondeoorlogsgebruikeu
op geen enkele wijzo had overtreden. Waarom
men zijn belofte, om voortaan uen vriend van
Engeland te eyo, niet vertrouwde, wns hom
onverklaarbaar ; hy had toch nimmer tot .eenig
wantrouwen aanleiding gegeven. Zyn nmcht iu
Zululnnd was trouwens geknakt; da door do
britsche receering beschermde huofdeii zijn zijne
vijanden. Toch wilde hij liever iu zijn eigen land
leven eu sterven, al was het ook als eeu eenvou
dig man.
Er was iets roerends in dat verlangen vau dien
sterken, wilden menfcli. l J ij sprak niet echter
elkander. Afgebroken hoewel niet met tegenzin,
doch dikwerf aarzelend, kwamen zijne pleidooien
en zijn antwoorden voor den dag.
Do tolk weigerde enkele onzer vragen te doen
daar hij gelooide dnt zij den Zulukoning pijnlyk
zouden aandoen. Deze veranderde gedurende
ons oitderhoud, dat langer da u een uur duurde,
zijn houding volstrekt niet; slechts zijn hoofd
was voorf durend in beweging. Z\jn aanvankelijk
donkere blik helderde een weinig op, toen wij
vnn de lotgtnooten spraken die zijn ballingschap
deelden. Zij staan geheel onder zijn invloed en
zijn hem onvoorwaardelijk toegedaan. Ik kon
de opmerking "niet wceiuouduu dat de van den
Zulukoning bestaande portretten het origineel
net-a recht lieten wedervaren; Cetewayo lachte
L'Üdeze opmerking voor hot ccret gedurende ons
bezoek. Hij liet uit een aangrenzend vertiek
cenifto portretten halen, die, zooals hy zeide,
weinige dagen geleden gemaakt warcu cu gut'
er niii een ten 'eschenfce.
Gaarne m'»« ?» voor dit geschenk mijn dank
baarheid tuoticn en bood den koning mijn
bambneztn \vnnd«-Utok nnn, dlun ik Ijij niühad. Hij
wees dien echter af mftt de opmerkicg dat hij
liever eeu znk-nes zou hebben met veel messen
er in en opd.it ik juist zoo ?\veten welke soort
hu bedoelde, liet büeenige, die by vroeger ten
geschenke had ontvangen, door den tolk halen
en mij vertoonen* Hoe meer messen er in wami,
hoe meer zij Z. M. welkom waren. Later ver
telde men ons dat Cetewnyo zulk een voorliefde
voor zakmessen had, om ze, wanneer hij uit zijn
gevangen&chap ontslagen zou zijn, weder aan zijn
oofden in Zululand. ten geschenke te geven.
Vóór wij afscheid namen, brachten wij een be
zoek aan de vier Zulu-vi ouwen die deu koning
in ziju ballingschap waren gcTolcd. Bij ous bin
nentreden zaten zij op den grond en hadden een
groot getal glazen parelsnoeren en door haar
ze.lve vervaardigde strooien lepels; voor ieder
parelsnoertje vraagden zij een rijksdaalder, hoe
wel zeg een stuiver waard waren. Toch kochten wij
iet?, uit hoilijkheid voor de koninklijke dame».
Jtadat zy het ontvangen geld hadden opge
borgen, stonden zij op en onderwierpen ons aap
nader en vrij nauwkeurig Onderzoek. Horloges;
ringen, kettingen, ja zelfs de hcnulsknoopjes
werden nieuwsgierig betast. Vooral wekte de
lange, witte baard van een der bezoekers hare
belangstelling op cu zij weiden niet moede daar
langs t'o strijken.
L)a verschijning dier vier Zuln-vrouwen was
volstrekt geen onaangename. Niettegenstaande
de wat sterke convcxu ontwikkeling was de
vcrhpudiug der verschillende deelcn van haar lichaam
niet zoo onhannonisch, aU bijv. bij de
Hottentotsche vrouwen htt geval is. Het gelaat der
grootste en sterkste was zelfs schoon te noemen;
de piramidale haarbosscn wcikteu echter storend.
Do tolk verzekerde ons dat deze zwarte schoon
heden niet de eigenlijke vrouwen van Cetewayo
ziju, ma/ar slechts do dienaressen van oen zijner
li'evcliiigavrouwen. Cetewayo heeft in het geheel
37 vrouwen en slechts 7 kinderen. NVy passeer
den, vorder gaande, andermaal de kamer waarin
Cetewayo nog onveranderlijk op zijn stoel zat.
Ik merkte toon op, even als bij de
zakmcsEc'nkwcstie dat Cefcwayo ook een goed oost heeft
op wat mon noemt zaken doen". Allen hadden
wij parelsnoercn en lepels gekocht, alleen mijn
vriend met don langen baard kwam met leditie
handen terug. De koning vraagde oumiddelijk,
waarom hij niets gekocht had en toen de andere
ten antwoord gnf: dat zijn vrouw jalOcrsch zou
zij», was het wederantwoord: uwo vrouw zou
zich over het gescbeuk verheugd hebben".
Ook is de Zulukoning volstrekt niet zoo onge
voelig voor do nieuwe omgeving waarin hij ver
keert, als wel beweerd wordt. Vooral in bet
begin zijner gevangenschap stelde hij een leven
dig belang in alles wat hij zag. Oumiddelijk be
gon bij onderricht te nemen in bet schrijven,
waarmede hij echter plotseling ophield toen hij
op zjjn verzoek om ontslagen te worden, van lord
Kimbarley eeu weigerendautwoord ontving. Wan
neer ik m ballingschap -sterven moet, dan heeft
da kennis van lezen en schrijven toch geen waarde
voor mij", zeide hij met verwonderlijke logica. Dit
neemt echter niet weg, dat hij nu en dan brie
ven uit zijn naam doet opstellen, die op karak
teristiek korte wijze, een dankbetuiging inhouden
aan personen die belang in hem gesteld hebben,
bun. voorspoedige reis wenschen naar Engeland
of hen condoleeren wanneer hen een ongeluk ge
troffen heeft.
Somtijds bezoekt Cetewayo do Kaapstad,
meettty'ds op verzoek van den gouverneur om deze
of gene merkwaardigheid te komen zien. Het
laatst zug ik hem als toeschouwer bij een
baroUooperij- 'en gymnastiek-uitvoering door
het in Yvijnberg garnizoen houdende
engelschöregiment. Op de vraag hoe hem die
oefeningen bevielen antwoordde h(i op sati
riek knhkendcn toon, in mijn land spelen do
mannen' niet als kinderen" Maar nemen wij af
scheid van onze zwarte majesteit I Algemeen
wordt erkend dat de vrijlating van Cetewayo een
rechtvaardige daad zou zijn, of het echter tevens
een wijze daad zon mogen heeten, wordt even
hard betwijfeld. Wel is waar ligt de
Koap-kolonie te ver verwijderd van Znhi-land, om hare
bewonen bevreesd te doen zijn voor de wraak
lust van den in zijn gebied herstelden Koning,
maar geheel anders is de verhouding van de
aan Zululand onmiddtltjk grenzende landen, met
name Natel en de Transvaal. De bewoners dezer
landen z|jn het ten minste volstrekt niet eens
met de vredelievende bedoelingen van den even-.
tueel bevrijden leeuw. Hun wantrouwen werd
nog; oiet Isig geleden krachtig aan dea da* ge
legd door het in het Parlement van Nat*!, «et
?Jguneene stemmen aangenomen béduit, de
Engelsche regeeiing te versoeken» aan Cetewayo
geen toestemming te verkenen om naar nju
land terug te keeren.
SPIRITISME.
OtacMi
Hen
In do oamogoiyUipid om Dr. Vitns Brninsmi, den
gcfcrdon (clirüror vuil de artikeiea or«r h«l «pirttume,
dit pttytifeht b««yzuu to l«vi>reu, <li« 't. EJ. don
Hpirttibttin vtn ons Und afrnagt; in do ujodüakclijklioiil,
2. EJ. tot TorkrOging d»nrvin W verwijzen u»»r het
laat] dor totigcnamiulo wimUcrfn; mar do bakermat van
zoovele impurtinto onidukkingtn; na»r b«t jon^a Ame
rika, dat Uu-o oudere imtor* in vala opzichten don
luvf af to Ktokon tot gewoonte gviionuin hueft; rvrzovk
ik van u«o goodhtlil «oue Ueiu« rnituto om uun cnkol
foit m cd 9 tu deelon, dat in z{jno vrrncchillcndo vet'
aoliöintoltin, Uoor volp galcarüeu iu Nedorluud i» bijge
woond ; intuuchcn door do Spiritcn nla ccn xeor
«UerdugacU Tcnrhün««ltjo bvichimwi] wordt eenvondig
«lx door tlrii cfnrouiliytn landman" hot oiililattit ran lift
Irtifii (dut, mvn weet hot, als oen even onverklaarbaar
ala onverklaard iromlrr der wttouachip vour uogtu ulaatj
lic wil zeisen dit iino: dat m»nncn. vrouwun,
zoo(Tona»mde medium», in ten toestand vnn U.iarWijliclüUo
zinsverdjOTing ol' ulanp, stulikcn gL-lirijvcu, dio zy in
wakenden lnestond uuniurr nnilon liiiaiien tiiigtc-llen.
Dat dczo («tukken, bclitndolendo niet zulilen
Vt'etonsehappeiyko of M»al»ulnj>pclijko kwontien, voclnl echter
Eartioulicre Iwitnifen, gutivliruvun wordoii mot cono
snelid, dia allu (.ieleenlon dio het foit tywouudon, do
grooluto verbazins afpersten.
(Eu hier zou.li> ik een «antal Kedorlandseho
TUooloBi'n, Pliyüiulopn, gohrijtera t n diclitera minnen itoeniru,
dio do Spiritisehe loer iJOjedaan zijn, zoo ik niot ge
trouw ware a.iu hot preei-pt den Spirit voorgCBOhroven,
dat luj eens iodefs wiiïe van denUon, golooven, zien en
handelen, ergo eens ieder» lUiKcliuUli,.; (feheini
moetrcsrect.-cran, zoo ik niiït het vuowehrift; niemand
nattolocd te grieven, onvulgdo.)
Dat dergoljjku .itulik» u niet zelden het lijnrecht
togenovergetit«ld« buhelzeu van do uiceiihis des Behrijvers,
dia daarenboven zieh niet tiU\j<l door hun inhoud laat
overtuigen. ...... Dat zy uiet liotzell'do gemak, on
met dozolfde entlheid, rooivel op rijm «la in proz» to
voorüehijn treden, lïikwiil» in talen, watrin het mediuui
zoo niet geheel vreemdeling, tiiüh ook geen JUfiwtor in....
Dat ciudol^jk daarin t'^unUv^i'heiraen behandeld
wordon, dou aclu'ijver geheel utibulicu.l, uiotluwbo.<prukon,
tot wien liuu inlioud zich richt. l[u:id'.:Éi.leii Splviieu zoudou
Dr. T. V. hfwüioa tuimeu Icrereurandsti'i'it. indo
Vcrceniginy Verita» to Aiutit>.>rd!im al.i eon 7.01! aüeJmigsdi
beochouwd, y.uó natur.rlrli, dr.t men zell'a b\j do nitgnvo
dezer «tokken onder den tit«l Htemmcn van (reno zjjJo
des graf»" uitKegcveu, do wonderlijke wijzo waarop zo
verkregen wcrdun, niot veriiioldile.
D»n, niemand loopt luci 4;no familiegeheimen to
koop, evenmin do ttyiritiat als ieder nudti1; tcTw^Jt da
vornprciding van h.ot r.iriiiumo over allo wcTel-ldeek'n
genoesrar.nl heeft bewuxen, d»t het zwügcn zijner
nunbaiigerü, ovtnmin als liet t./c^Io gebrek fl;in uiia^
onari^aen en predikers zijner leer, deu bloei der goodo
zank belangrijk heeft belemmerd.
Aan wie na z\jn dtac uitivcrkselen too te schrijven?
11 ".'//.' C zijn do geheime krathteo of rnachun hier
weikznani?
Ik vraag het den GeluciJcn, wien tvij irtnoschon in
den pertoon van Dl', lictz, ^eene onvoorwaardelijke
gelioorzaamUoid beloven knniien, d:i;ir althans niet, waar
Z.Ed. ons rtrtirdt aan to nomen, dat het aaniuwerlUug
van geesten te danken is.
Waaraan dan? Immers, U het bekend, dat elko oor
zaak haar onvermijdelijk gevolg nu zidi tloept, dau ia
het tevens aan to nemen, dat elk gevuls ayMo natuur
lijken oonproiig moot hebben; en, welke do ourzaakzüa
moge van da iatcllcotueele k.-auht, dio uit hótmnterloala
Bclirijvaa dm rdediumB (in p. m, startenden tocïtazid) of
nit het oogenach|jnlak Macktlljkeklupptnetivtriietiuiven
van tafels enz. zich openbaart, men wille dentpiritiaten
pcrmltteorcn to gelooven, dat z'y haar ontstaan te dan
ken hobbo aan do aanwezigheid van gcectelijko wazen»,
dia ons ojuringon; dio to zien en te tasten wij evenmin
vermogen, ala het ona gegeven ia, do railliocnen ons
omringende microscopische diertjes met het Uooto oog
to aanschouwen, eveuinia als het ons gegeven is, do
gedachten van do mot ona levenden en strevenden te
zien, to vooleüof to kennen nlrortii» sij sieh
groptnlaard h tl/b f», door het nienavlielijko spraak- en
fldiryfvcrmogen, haro natuurlijke en >ci-l djor ere! otfenixg
fffi'ot'tudömediuinaf haro yovtolheret In ci.jno kleiii
broclraro, uit to geven ten voordéclo onzer uit Ruslnnd
verjaagde medemeuiichaD, hoop ik hot Spirltiemo in z\ja
loer en zijn toestand tegenover Maatschappy, Tlieologio
oa Pliysiologio broodvooriger to behandelen,
ondormodedeoling vau cenigo feiten, dio liet bovunbcuchttvcno
zollen verduidelijken, Z8 mot bewy/eu stavcuJu.
Hctselfdo aan het publiek bekend tu maken, stüal»
Jie! is ; btln»gryk t'oni- c«j irjer; i-uw ilirmaiitl, Iitt
allêniihnt tooi' ileit Clirintm rn'ieerfcJIjk, ia het doel dat
ik hoop te bereiken ; gesteund en geholpen door den
wcliladighoidszin, in het Nudcrkndscho VilU zóó
gelicnd, geschat en Beroemd l
Voor de vrismlolijko opnamo dezer rcgélou blijft UwEd.
geachte Heer Cudactuw, zeer verplicht on dankbaar.
S. A. C.
.ERRATA.
In het nitikcl: Hot musea de Scnlrjtnre
Compnrüo te Parijs: geplaatst in ons vorig Mr, leze
ropn: in de plauts vau do 13do dynastie, do lüde
tiyuastie.
Overzicht van do Effektanmarkt
van 10?IC Juni 1833.
Do Egyptische toestand werd dezo week de bijzondere
aandaclit gonchonken en naarmate do berichten gucntig
of ongunhtig luidden, in dier voego werden de koernon
dor hoofdpoorten goclingerd. ? In het begin der week
ontstond er o no plotyelingo prijaverbeteriDg. voural
voor Ku3ïi,clio fondtfon, op het bericht dat do 3Iini8tor
van Iiinncnlandec'ho Zak«n, Ignatietf aftreedt, dit gaf oen
aanzienlijke vcrhcfling, dog te belangrijker daar men
indt) zo«!anj,' daaraan clct gewoon waa, die groote
willigta snocst weder gcJeeltoljik prijs worden gegeven,
dnar volgon» tydingcn volstrekt goeno wijziging iu de
IlinnenlaiuUrho Folitiok zal plaats vindon. ,
Do Egyptibcho toestand laat nog maar. veel to wen
schen over, althans Wat men uit Kairq on Aloxandrle
meldt, z^jn do Europeanen daar niet zonder, govaar en
vertrekken steeds n«nzipnl|jke famiiien. Mon vreest
«1gomcon voor cone formele opstand. VeiDClullonde I3an*
ken on Kantoren ook winkel» zijn gesloten nit vrees voor
ffrootero omwenteling. Het ia t« verwonderen daar alle
Mogendheden althans zooala gemold i>, conntemrais om
trent de te nomen mnatrcgolen hot eens zijn, dat Enge
land on Frtnlirijk niet mee» handelend optreden en door
hun talmen allicht grootere verwarring zullen doen ont
staan.
Itaar het l» mét recht politiek en daar valt niot veol
over to zeggen.
AmerikaauBcho waarden verkeerden allen in
eencaingenamer «lemming, dank zjj da vastere New-YorkacliQ
note«ringon, worden dagelijkach nog al kooporders voor
die plaats geëffectueerd; de werkstakingenschUncnhaar
elndo te naderon on do toeaUnd der
tpoonregmaatschappljen zyti beTTcdigond, ook de oogHtboricbton bltyven
gututig luiden. Onze nollandsche fondsen bleven hun
vast standpunt behouden en verbeterden confi-aotie.zoo
ook AmortUatlèSyndicaat, dio l/g pCt. opkwamen,
Fransche SpCt. rente verloren 1/4 pC*-. zoo ook Hong.
ondl«onlng 1867 welke l/a pCt. verminderde:
Italianen zonder noemenswaardige verandering.
Van de Oostenrijken kwamen Febrnarircnto 3/ig pCt,
on l pCt gondleening S/4 pGt, op.
Polen konden sich ruim 2 pCt. verheffen,, ook'
Portngooien waren S/t pOL aangenamtr, doch ft pot, leenbig
ds»r«nt«jen ^ pCt. hwteloozer.
Bosien tooDsn tooh ten slqtt» over htt geheel ruim
l pOi pryrr«rb«i»ring, l««nmg 1862 zelf* 2 pCt, dito
1840, 1875 en 1880 allen l'^j pCt vaster, ook de
OoiterleentaiBea konden mede l pOt. opkomen.
Bpaüjaaiden blaren vaetMiieaid, bet Londensoh* ah
het AmsUrdamiebe Coralt* naoun da oonverii«pl«tiD«n
?au oebteéan4tr vomrmMcda, dat i» niuwe * pets.
vrfl va» beUsting- *oode i(Jn waarin volg«M de
eonv«nU-btticb«*o «MM «prak* was. rocdt den 19d«n
Juni «as d* ial«v*ring b«p«aM ?? die voor den l&dan
Aognstu» toetrodiin eon prouno van 7'n pC'l. toegeceffd,
uiterlyk tot dea liduu Duoeiuber bljjft de tyd tot
iuloverlug opongeateld.
Turtea rvrluren 1/4 pCt. door de aljemceue ODgnntlig*
E^ypliich» toootaud.
Egyptisch* faadeon leden oatttMUjk htt m*est,
niettegeimtaando do stulligo verklaring dat d« m;hnklr«g«bng
stipt ui worden luuraleoiid, beklu soutUn l«d«a ciroa
6 pCX
Vau do Noord-Amerikaansche schulden, verminderden
l.'ül>Üti Vcrwoigtle B(a(en 1,'j pCt.; Florida gpoi»uw
lagea aangebodvn en l pUt. lager.
Naar Uexieaoen ontstond noder vraag voor Londen,
leuning 1851 konden zieh *>?« pCt., niouwo dito % pCt
verhfüVn uiut nog al taruelyke omiet,
ZuiJ-Amonkaaiiacho ttaatdleaniuKeu allen, uit^Jzonderd
Yi>nciEUvla's, dis U J»Ct. kund*u opkomea met eutuge
binnenlandiM:ho vraag, uauwer.
Uraziliauen, tengevolge van ruilordon togen de nieuwe
rpoorwvgluouitig di« i Hu pCt. bjj grooto postan werden
v»rhiuid»!d. r«nninderd«n *ll«a ciro* Vi Pcti volgcol
do o&Écievla roededeelkig van den Consul w de
gntrmntio onviiorwadrdolijk; alxoo is eene ruiling van circa
13 pCt. bepaald aan t« bavelon. Columbianen mede
l, t pCt zwakker, Tcruaiiau warden opnieuw voornamelijk
vuur plauUwlgk aanbod lager afgegoveh, de O pCt.
looniug wcdorom ruiin l pCu en d« 6 pCt, dito s,a pCt.
uiiiuler.
Uu/o ItiJostr. waardon waren allen lusteloos op mine
e&kelo uitzuudering na. Cirea 3 pOt. Teruüuderden
Hotten). Intern. Cred. en Uandclar., dio 9.vm pC't.
dividond zullen uttkeerun. Jiva lUmoli Cult. Uaatach.,
Noderl. auk on 11,3 pCt. Obllg. gegar. ZeaUnd. Verder
verloren aaiid. Kon. Ked. 8toorab.,K»na8luioatach.,
Handvlavereeu. AmnrurJ»ui ox dividend, llandulmaatgch. op
ri'Kcuntro, «and. en i pCt. oblig. Ned. Ind. Hand. Uank
eu aand Stoomv. Java allen l i '2 pCt.
Tot do auorten dio zich konden verbeteren behooren
aiMul. Nieuwe Airik. IlnnJoUvor. diu zich 21» pCt. kou
den verhcuun; vonler inontoerdon, oblig. Kon. Kuderl.
HtoomboJt-ilautseh. l'j pCt., 4 pCt. Duinwatormaatach.
eu n.uul. Kolunialu Bank waren boido l'3 pCt. vaxtor.
Van du oveiigo Uitheemsehe ludnutr. waarden
montccJiKii Aaud. DuiUcli» Itgksbank 4 pCt. Colorado Obllg.
l.,- jiCt. zwakker, doch Cortiüeaten dito t'm pCt. vaster.
Mfixwollwiiaidcn waren beida l'» pCt. zwxkker.
In onze Spoorwcgwaardrn ging i-ict veel om, Aand,
Exj'loit. 3iy. verniiiidtTdeD l pct.,liijn«{>oonr. Aaud. l._, pCt.
Acnd. en do Hyp, l!uxtül-Wezol boido' 1/4 pCt. zwa'kkcr;
daarentegen mou'.uordcu Aanlcelen en Uitgcat. Huhuld
Centraal ruim l/i l'^'i., in do overige boorteubetcckcude
du variatie neiuig of niot.
Van do ovcrigo imnrten verbeterden Thciss. Aand.
IKi pCt., VU1 tor Emanuol l pCt.eiiEli»*biO;8ülil/apCt.,
daarentegen moeattu ftanauh-Oostonr. 8/4 pCt., Aand.
vfitraulian-Krottib. V-i pCt. en Aandoolen en Obligatiün
\Vanfha,n-Weoncn hoido 2 pCt. vorliozcn.
Zoosls do geruehton luiden zou r-r Biecht» con divi
dend van 3 pCt. bepaald wurden het gcou al zeor geriug
U tu noemcu. men zou al zoo slechts 3 pCt. rente
gcaiotcn op de huidigo koor». A»nvoer zoowel voor
Binncnala DuiU'nlauJüclio rskening wne hierdoor het gevolg,
l'.iTsêheho «püonvcgwaardon konden zich weder in ccno
vïbtcro atcuitiüug verhougcn, sloeht- Iwaagprod
Dnnibrowo vielen sedert do laatuto iiotceritig 2 pCt., enkels
soorten aanmerkelijk hoogor, D«et Grajcwo mot veel
v ra n s, zelfs 41'3 pCt. aangenamer, JclcüCHatti, Potl
Tillia 2 pCt viiutcr, do overige soorten allen circa l pCt.
beter.
Uumounscho Spoorw. waardon il/j pCt. wilirsct sedert
do Inatsto notccring.
AiucriliBansclio waarden hielden zich ten aloftc vr()
ferm en tounuii allen verbetering aan. Amerika blee.f
I;oo]i8r ven diverso aandculen, Hot meoat
proilteenien Louis- 'en San FrüDciseo-aanJceJcn, dis E j»Ct.
opliepen op do nankon'JÏKing van dividend. Van do
Cïhiuugo Jüjvlhw. word hot driemnandelijkkeli dividend op
2 i'L't. bepaald,-np ilo pref. Shavcs en Op de Commim
Sliai-cs op 31S pCt. vuor do halfjaarlijksehe uitdceling.
Do IHinüU Jlaatï-'Ch. bealoot den Olcn Mei do Clilc. Bt.
Loni3 Si Kew Orleans to pachten voor don t\jil van 4.0
Jaar, voor cono rentegttaraulio van 4 pCr. over hot
aandeflenkspitanl. 2 fi 3 pCt. monteerden llnttalo Tittüburg,
CuuLral l'aciflc, Canada'a, pref. Chk'. N.-W., Geeous. Chie.
N.-W., N.-W. Union, Wiaoua St. Poter, Michigan Central,
Incoino Bonds Miasourl Kanna», Naw-York Erio Wout,
Oregon Calif., Union Pac. aandeelen en Wabaeh St. Louis;
allo do ovorlge soorten waren fraetionccl betor.
Tram Haatsch. waarden wareu lusteloos; slechts
RUtuigvereeniging liepen 2 pCt. op.
ooi«eho Bloomtram verminderde 61'3 pCt. Noord- on
Znid H«ll. Stoomtram en 41;-! OUlg. NoJ. Tram verloren
beido l pCt. entVa Oblig. Amsterd. Omnibus Mij. l/spCt.
lager.
I'remio Leeningen vraron over hot geheel aangenamer
Aiusterdamscho 1000 en RottordimiHcho vprininderdcn
echter l.'g i 1/4 pCt, AmHterdnmsolio a f 100 «n Paleis
voor Volksvlijt beido l/S PCt. nansonamer, Autiverpaelio
l pCt. en liritHBclKche 1.1/4 pCt. vsstcr. Thora» Loten 8/4
pC't. beter. Van do Ooetenrijkiicho liepen ketiiiig 1S5-1
en dito 1HG1 nlim l pCt. op. Boden Cred. Anatalt en
stad Wccnon bddo l/B .l'Ct. aangenamer,
lieten l pCt. ten achteren.
liondeu ^'g pCt. opkomen CD Zttltscrsd:o
l pCt. \astor,
Va
'an do diversen waren alleen Ver. Atacr. Hyp. l pCt.
hooger genoteerd.
elj op prolongatie ruim ter markt en ik t pCt. ge
noteerd.
Hot diviilenil der Espl. StnatsSpoorW. word op f 13.45
per Aandeel bepaald.
Er .wordt rocda gevolg gegeven tot regietra tio der
TuAöcho l'audbrievun.
Verhandeld wurden
Oei'ourn. Caü'o Hliares 4 171'^ Confedercos f29.?,
Aiiüd. l'aleis v. Volksvl. Oü/^ pCt.
AMEKIKAAXSCHE SPOOBWEGES.
LI1L
Zogen wij verleden week, dat de' flnantiëele tocatand
vamlo Louiuvillo & Jfashvillo Spoorweg Sty, voor zouver
dio beoordeeld kan worden naar do gegevens door do
Maatschappij verstrekt, goen reilen tot bezorgdheid geelt;
dat daarom haro obligatien al* een veilig bo/it to
benchouwen ziju en dut voor de nnudoolen verhclïng van
do gcdepreciecrdo pr\jzon nincht worden vcrwueht: ccnc
ouuigsziiiB nauwkeurige beschouwing van do bezittingen
zclvo Kal ten bewijze kunnen «trekken, dat do
LouiavilleKaahvillo tegenwoordig Kcrangvchikt moet worden onder
do machtig*to en bolangrnkute Mjjen in do Vercenigde
Wat do PonnaylvMiia Spw. M. is voor de Oostelijko
Stuton, Xoor"lclyit van do Ohio, i's do
Lonisville-Naslivillo geworden voor do Oostpljjko Staten, Zuidelijk van
do Ohio: cone Maatschappij, die door eigendom, huur
of bolleer van apoorwoglijncn, do voornaamste
haudclaplaatecn verbindt, voor,liet locaal vervoer zorgt en in
hpogo mato bijdraagt tot'den bloei vau de Staten, wolke
zij doorsnijdt.
Da hoofdlijn van do Lonisvllla-Nashvllle ia 185 mijlen
lang en loopt vim Loui«vii:o naar Kashvillo.
zy bevindt zich in zeer gouden staat, en ia geheel
van stalen rail» voorzien.
Do oxploitatio-koatcri konden daardoor laas blijven
voor do hoofdlijn on haro zijtakken naar Jroniphis,
Lardstown, Livingston, Richmoiid en Cocilia (C51.7a mijlon);
ZH bedroegen in 187'J/HO 49.20 pCt.
. 1880/81 i».SO pCt.
?Do zijtakken drogen or toöb(J om de ontvangsten op
ecne aftuzienlijka hoogte ta brengen. Dczo bodroegen
op do KonoemdöCM.73 mijlen.
'" Bruto Notto
in 187HJ80 Da 3.789.331.58 Ds. i:922.3C9.2l
- 1880;81 . 4.575.G88.01 3.3CO,819.65
of Da. 2950 per mjjl notto iu 1879/80
? 8020 , 1880;81
Dozo gunstige cijton zouden waarschijnlijk niet ver
kregen z«n, nis do Jiy. zich niet intydg van gott'iebtigo
aanidnltingcn hïd verzekerd, Al brengen sommigen dior
lijnon niet zooveel op als do hoofdlijn en zijtakken,
al werpen eenlgon zolta niut genoeg winst af, om de
rente op haro oliligatiCrv to dekken, het blijvend bezit
la voor de LoaUvillo & Nashvillo tooh gewenscht, omdat
do ontvangsten van de hoofdlijn er door verbeteren en
een overgang in handen van andere concttrreorende
oadernemingen hoogst schadelijk zou zijn. _
Van do aansloitende lijnen nooinen wy m da eerste
eerste plaats de Looiavilla CincinoaU A Lezington
spoorweg, de laatat vehrorraDO maar een der
beste hmen van de maatachappy, die door haar een korte
verbinding krijgt van Clneinühtt met LouisvlUe en
daardoor in staat wordt gestold de vrachten haror
znideltjka lijnen naar dat centnim t* brongen. Do
Nashvilla 4 Djjcatur is eone t^ideiyka Ifln, dia ta NashvUle
met do L. t N. is verbonden. Ztf vormt eigenlek eone
varleniring van do hoofdlijn aa is in Mei 1871 in huur
eenomen op voorwaarden, die da Mfl. in do laatste jaren
roede winiton leverden. V*n Decatnr -roert da Bonth
* North AUbama (18i »Ulen) naar Montgomery.
Deze weg behoort niet tot de winttgorende. Da L.
* N garandeert de interest op de obligatiën en bezit
de meerderheid van de aandeelen; rente en belastingen
eiscbUn m»ar dan da netto-oatrangsUn badloagn,
zoodat da Haatsch. voor deïel(Jn nog ha«ttby Upaasen.
Kaar aaegvsian «B da aealga verW«Ung nttmaak» mei
da iyn«n naar Mobil» «o New-Orlcaas, zon hot zekrr
?de» raadzaam «Qn haar prfls t« goren. De Sinkiun
Fand Obligativu, dia da objigatiüa ran de oulli 4 '
Norüi Atohiim» tot ouderpaitd hubban, muetoa du mia- '
dtr aan de werkelijke waardo vau het ondurpaml hnro
z«k«rhold ?ntleeotn, dan wel *aa bet fsit. dat hut
b tjrnnd bezit ran dea «*g TOOT do L. A N. van IM|
ho<>(it beling is.
De Mobilu en Kontgomorj on do Now-Orloan» en
Mobile voeren Tan Montgoia«i7 naar do Bo»ooia4»li»r«n»
aan do golf van Hoxieo. In aanmerking noinoml, dat de
«?ntgenoomdo lyn op haétijdstip van inbezltnemiiiK in
188* iu zeer «luchten toontand waa eu dat roor dokkuu
U Mobile on Jijktm b\j Ncw-OHaaua veel gold uoudig
was, mag hot ala oen gunstig tookan basuhouwd worden,
dat de exploitatiekosten in 1880/81 niot hooier wat-ou
dan 73, 87 en M pCt.
De L. «n N. handelt ten opzlchto dezer inldolijkn
lijnen op dozelfde wtyxe als indertijd de Illinois Ccninl
met do Chicago 8t. Louis en New Orleane. N» «ivh
door aankoop van aandeelen en ubligaticn vanhetbexil
verzekerd ta hebben, brengt *\j alle verbctoriugon aau.
dio voor oono goede iipluitatio noodig >.yu.
Nog hooft da 11 Ij, eonige lyaon van UuntRomcry naar
bet Zuiden, de P»nsacola en do Pensneola A Helium, maar
hare waarde valt nog rnoeieltJk na ta Kaan. omdat aft
nog niet onderling ijju 'verbonden. De MJj. hoeft echter
goode verwachting ook van dezen wogen, voonUwanneer
over de P«nsaeola en AUaiitic da spoonrogen Tan JÏoriila
mat haar Systeem wordeu verbonden.
Van da overigo wegen vereiseüt zeker do> HonJerson
divisie van Nathville naar da Ohio «ono ufüomlurlhko
vermelding. Z(j levert goodo winsten on zal nog moor
vervoer erlangen, zoodra d» brutforrrdo Ohio bij
Kmnsvlllo geroed zul zijn, want dczo plaat* aan do ovorzydo
der ririer is het eindpunt van da oude tjt. LonU A SoutU
Enatern; is de. brug g«rced, dan znllon treinen over da
zen weg, door do L A N in haar net oggonoracn,
recht«treek» van de roornamo plaatsen zuidelijk van (to Ohio
naar Bt. Louis kunnen loopen.
Ten slotto moot nog in herinnering wonfoügehraobt,
dat do Sfauhville, ChattanoORa on St. Louta ceno eertijds
concnrrcnto U(j. onder toezicht vnn de L. en N. staat,
wegens liet bezit van de meerderheid der isndoclonen
eindelijk dat do G oorgia spoorweg mot oanhoorighodou voor
halve rekening mot do Central spoorweg van Ocorgia
In huur in genomen, op voorwaarden, cJlo van den aan
vang af goodo winsten doen verwachten.
Zoo heeft dus do M (j. haar gobicd tot aan den
AtUntischen Oceaan uitgestrekt on verbindt haar «ystaom
lilut Alleen de steden Cihdnnatl, Louiavillu, Eransvillo
St. Louis cu Mcmphia mot elkander en met do drie
havens van de Golf van Mexico, Ponsacola, Mobile en
Nieuw Orlcana, maar worden ook al deze plaatsen met
de Atlantische havens Charleston, Port Boyal en
Savannah verbonden en door deze mot N.-York.
Amsterdam, 10 Juni '83,
3. v, d. Bar?.
Burgerlijke £taiid.
Hondrikns Albert van Baak on Jlarlo BicharJ.
Abraham Beek en Jtletjo van Woozel.
Hurmanug Boorthntjzen en Maria Agnos Graf.
Heuuious Antouius Bèndo oa Alida, G^jsbarta Mari»
Sclioondcrheot.
Uorond Bennoma en Adriana Beuker.
Johannes Bcrnardus Francisciu Bernard «n Antonia.
Gecrtmida Fetronolla Ondouhovon.
Ephroim Barend Cohen de Boers en Rachel Sierles.
Fnuicitcua Eduard Brumvanatijc eu GerarJa Dcmpülna
Hoovuveld
Curnolia van Bnnren en Qantina Johanna Branjcs,
David Cmoetto on Cetje Sfllomons.
Pictcr VA» Ditivoiidijk en Cornolia van Oosten.
Hecrt Djjk on Anus ilaria van dor Ho'rit.
Wil'.cin Claueius Lo Pebro en Bekolina Jlarjarolh»)
Jan Frcdcrik Joseph Fels en AgRÜn Fllsabotli Hen-"
drika Verar.r.
Jan Fortuin en Louisa Cornella Langenberg.
Fredorik Frnyt on Anna Catharinn Ranter.
Doctor Hcnrifua Antoniug Jogaphtw Gièsbcrs en
Gcertruldi\ Juhtinnn ElietibetU Maaravhalkorwaard,
Edzerd reidanud en Anna aoortruidi Berendina
Mantons.
Petrus Ilagen on Maria Elioaboth Wolf.
Cornelia Johannes Hansson en Geertrui Been.
Gerrit Hendrik Heidbuntt on Maria Jobanna Hcnft.
Beruardus van der Horn en Jolmtmo Maria Roos,
Ccrneli» Janzon en Wiihelmina Bcmardina, JoUaan»
Spita.
Jan de Jong en Evcrdin» de Vrios.
Pietcr liriolo en 'Catharina Margarotlia Sncltmg.
Levio van Lier en licbecca Maykela.
Jan Jlooy en Juhuuna Pctronolja Maria Cruis.
Antonius Juliaaues Oostrop 011 Maria Anna Clu'lstina
do Graaf. ?'.
Jovoplms cnnanus Parmentler on Jolianna Hul»
Cuiiwenliot-en.
lUnzc PiiHtcr en Jacoba Bengvclil.
\Villem Anthony Goorarduu Kikkert en Chriatina
Hendrika BejjlUouwor.
Jacubus Fronciacns van Roegsol en Maria Potronella
Hendrik».
Meester Kicolaaa do Boevcr en Johanna Luuiei ran
del- Goos.
Juhanncs Hendrik Simons en Angenca Hcndrika Ma
ria Ilaake.
Jan Willem snob'dorB on Chrintina Jfargaretha Troom.
Gorardna Verheul en Maria Wasserman.
Jolmnnes Voogel en elcna Potroiiella Alborts.
David van Weatreonen en Johanna Goertruy Korte.
Paulns Willem Gerardua Wolff on Morgien Muller.
MueBtiT Jogannos llüudrik van Goor on Wilhelmin»
Thuodorn van Holtho.
Jacob Juiikiiiati en Antjo MtU-Jor,
ILjnuuuua Albcrta Braakman en FranciBca Johauna
Flogo.
Bernard Honri Beer en Slppora Mendos da Costa.
Hendrik Gorkinck-cn Julmnn.". Gcrürda do Hljk.
Klcu/ni' Halomon Bun» eu Sipora do Casecrea
IoDilrik Voogd en Pietjo do Kayytr.
Jan Hendrik Luiting en Lisaboth flcudrika Saaier,
Jan rauiinellvamp en Aaltjo Boldor.
Tellingen.
AmstcrO.tra, Maandag 1D Juni 1882, des avoaJa ten
zou ure precies, in FrasciUi.
Twaalf Bouwterreinen, Van Spoijkstraat
Eon Hui», Buiten Dommcratraat 12. '
Een AVinkclliuii, gclantioratraat 'J22. '
Een IIui«, UtrcchtHchodwartfstraat UG. '
Eon Hecrenlluis, Woenperzijdo 18,
Een Huis, Elandsgracht 103.
Elf Bouwterreinen, Weteringschans.
Een Zomer- on Wintervorblijf, Buü-aloot, A Ho. 03r
Een Huls, llozenatraat 14G.
Een Hulu, WoHtorstraat 162.
Een Huiü, Kromme Ellcboogstoeg 6.
Ecu Bouwterrein, Anutclvcenschovreg.
Eon HnU, Gobed zonder End O,
Twea Bouwterreinen, NasBattkado.
Een Huis, Kleine TViltenburfferstraat 39.
Eon YtmkelhuiK Gondsbloemstraat 11.
Eon Wonnbuis, Llnnaeusdwarsstraat 531
Een Bouwlorroin, Linnaenadwarsstraat.
Een WlukolhtÜB, Looyeragracht 78.
Een Hui», Slootatraat 4.
Een Huis. Elandstraat 53,
Twoo Zomer- on Wintcrvcrbiyvoa, gen.t Villa Mariïan
Villa W'illiolmina, Amstolveouachonweg.
In Velllnv aangeal«|rett Fercefilen»
90 Juni.
Een Winltellmls, ValVenbnrgerrtraat 161»
Een Huil, Valkeubnrgftrstraat l a,la.
Een Woonhuis, Haarlemmord^k 13,2.
Een Hola, Lindangracht 75,
Een Aclitorhnls, achter voorgaand 77.
De helft in twoo Winkclhnizen, Vijzelatiiat 28 en 30.
Vier Bouwterreinen. Mamixstraat.
?Tweo Huizen, Vondelkado 1HS en 183.
Een Wlnkolhuls, Elandsgracht 108;
Twee Hulzen, Eland*gracht 84 an 80.
Een Bouwterrein, Ljjnbaaristniat.
Een Winfcelbnis. Oostonbnrgergtacht 31,
Een Huis, Jonkerstraat 49. ^
Een Huis, Kattenbürgerslraat 116. ? '*. ?
Een Winkelhnia, Bozanslraat 71.
Vier Wlnkelhnizan, Bwammerdamstraat *7, *S, 48 an iU
Vijf Bouwterreinen, Woesperzyde.
Tct Araotic. De opstalt. op toorg. Terreinen, Ala yoren.
Ban Winkalhnls, Bealingitraat 13.
Een Heerenhuii, Leidschegracht 77.
Eon Huis, Utrechtschedwanstraat 109.
Dria Huizen, Lanrierstra»» 196, 108 en 300.
Ben Huis, Undenffraebt 81. .
Dris Bouwterreinen, 80 \7tttrabtureerdwatMtuat.
Eoa Hal*, Hlenwe LaUaatraa» 1M.
M'T
* Ml»
3S82.
WEEKBLAD
Verschijnt iederen Zondagochtend.
Uitgeven: ELLERMAN, HARMS ft C».
Kantoor: Bokin 2.
IHHO P Dl
SJST ATjT.ttltyfmnWH'l'E ADVIES.
OTESZICHT. ^V'TtgHT.HT _
H«t Daarak t* koop. (Slot).- K«ikeiyk«Hoogloera«n.
Uit d* VuuUO. Uit de'Hoötad. VU
Leeawar
den. KUN8T : .D» BaateauV* door prot Alh. Tbfim.
Uit d» BoUwduwab* ToanMhwld, dow H. v. . -«
La Danination de Juut. ons. LETTEBKUHDEi
Erneit Garenn**, door L. TUI D«y»sel, en*. Londsn.
(Part Corretp.) door O. UXLITAXKE KAKEN :
Ondernijs TOOT Officieren. TraktlMhe Oefeningen, door W.
8CÏAAKPROBLEEJC. FEUILLETON: f>o witte Heki
Tan Combo Andrsw, alt bet «ngeUoh van B. Ltnn
Linton. Fragment, nit Victor Hugo's Torquomada, door
H. Th. Boelen. pi. i. mam- . BRIEVENBUS:
Bets»pl»nn«i, door II. Kunst en Atheïsmu», door
L. M. Molenaar. OVEDZICfeT TAK
DEEFFEKTEN
MABET. Tellingen. BwgerliJke «tand, Te linnr
lijnde Woningen. Vergaderingen. ADVERTEHTIEN:
BchrawtrargeD, enz.
Het allernieuwste Advie*.
Ia deze dagen van krisis, hebben de dag
bladen zich niet onbetuigd gelaten om het
publiek voor te lichten, Ieder heeft zijn
woord gesproken en gezegd waar de knoop
ligt, hoe hij gelegd is en op welke wijs men
hem ontwarren moet.
Inmiddels de knoop, ligt nog waar hij lag
en geen schepsel ter wereld kon ook maar
een vezeltje ontrukken aan dezen
monsterknoop van politieke verwarring.
Zelfs twee zulke veelgelezen bladen als
tiet Handelsblad en de N. Rolt. Ct. waren
niet in staat ons iets verder te brengen.
Set Handelsblad stelde voor: een
partijvergadering, waarop men tot eendracht moest
komen, om dan uit die eendracht een parle
mentair gezond ministerie te doen opslaan,
dat vroolijk en levenslustig ons langs echt
' " "
i "
?TM5i.Ua jaar
De tf.Rott. Ct. spotte met dat redmiddel.
En'terecht, want het getuigde meer van goed
hartigheid dan van doorzicht. En nu geeft het
op hare beurt de volgende ziektebescurij ving
en onderstaand recept.
In beginsel zijn de liberalen het op alle
hoofdpunten eens, maar i de goede teil ont
breekt." Zuiveren nu de kiezers de Kamer
niet van factieuse politiek, en de hoop van
de N. R. Ct. daarop Is s zwak", dan schiet
er slechts n middel, over. D Daarom, zoo
schrijft het, vestig zich hoe langs zoo meer
over alle kunst- en hulpmiddelen heen veler
oog óp het eenige middel dut aan de politieke
ellende een eind kan maken: op een grond
wetsherziening, die niet alleen door een
ander stelsel van verkiezen, maar ook door
andere samenstelling van de Staten-Generaal
het politeko leven vernieuwen zal".
Iltt Handelsblad wil, dat de kamerleden
ophouden met twisten; de JV. Rolt. Ct., dat
de twistende kamerleden ons in broederlijke
eendracht een nieuwe grondwet zullen
k«men aanbieden.
Wunrop van deze twee de meeste kans
bestaat laten wij ter beslissing
aandengoedn lezer over.
Alleen vermelden wij hier,
volledigheidsInilvü,' (hl de Standaard juist deze week,
den ladili.alen, die op den steun der
iriiiruvolutionnairen rekenen om
grondwetsicrzienifig ie verkrijgen, een extra koud bad
iieêJl toegediend. De Heer Kuijper verklaart
rnüt afdoende duidelijkheid, dut hij en de
zijnen alleen grondwetsherziening zullen aan
nemen, wanneer art. 194 en 16o der grond
wet vervallen, lophelftng der neutrale school
f.a verbreking der finaoiieele banden lusschen
Jicrk en Slaat). En, men weet het, zonder
flo hulp der Uerkelijken valt aan geen grond
wetsherziening te denken, tenzij men den
wettigen weg durft verlaten.
Volgens de N. Rott. Ct. konden de kamer
leden wel als zij maar wilden, edoch zij
willen niet. .
L)Ökiezers, konden natuurlijk deze
nietwillende kamerleden naar huis zenden,
,naar helaas ook de kiezers willen niet. (De
i.oop is zwak). Dit niet willend element,
staande overigens vast in de groote beginse
len van het liberalisme . . . wordt in de
oogen der nadenkenden »hoe langs zoo meer"
de aangewezen materie om, er een nieuwe
grondwet uit te slaan 11 Het is te hopen dat de
N. Rott.. Cour., ons nog eens uit dezen cir
kel brengt die lot niets voert.
Gij ondeugende kamerleden, roept bet
Httiidflsllad, stuurt bet schip van Staat ver
keerd. Slnokt uw twisten of...
De A7. Rott. Ct. hoort het rumoer en de
angstkreet van haar zuster. Zij schudt het
houfd en .zegt: maar ziet ge dan niet dat
dio tncnfchen niet «riffen?'
Och neen, ge hebt gelijk, antwoordt nu
hel Handeiiblad... zij zullen niet willen, maar
u ij moeten toch zeggen: iwikl" Wat au?
Dring riet. op eendradit aan, luidt het
wedenroord uit de Maastfad: die tweedracht
brengt misschien . . . God weet wanneer. . .
EEN
Jtoderlnsschen zal h«t wel geoorloofd rijn
te vragen waaraan het is .toe te schrijven,
dat de liberale party in de Kamer niet wit.
»Die van een program de herleving der
liberale partij verwachten, hebben de wond
waaraan, wy lijden niet gepeild. Eerst de
goede wil en met of zonder dien geen
program, maar. een grondwet, aldus de
JV. Rott. Ct.
Doch heeft men de wond gepeild, als men
zegt: de Kamer wil niet?
Hoe komt het dat zij niet wil?
Op die vraag leest men in de N. Rott. Ct.
geen antwoord. '
Het is toch een zoncferting verschijnsel,
dat een partij, met een stel beginselen waar
over allen ? het eens zijn, niet wil.
Moesten wij een antwoord geven, wij zou
den zeggen dat ligt aan Imr oorsprong : om
dat zij nooit met scherp begrensde, duidelijk
uitgesproken beginselen is opgetreden. Het
liberalisme heeft fan huis uit meer een
gelegenheidspolitiek dan een politiek van be
ginselen gevolgd. Vandaar dat bijna haar
geheele belijdenis jaren lang geen anderen inhoud
had dan het geloof aan de neutrale school. Zij
heefl liberale adspirulies eer dan liberale begin
selen. Thorbecke, een krachtige geest, heeli de
partij meer gedrild dan opgevoed en bezield.
liet gevolg hiervan was, dat zij aan het eind
van zijn leven hem reeds begon te plagen en
na zijn dood zoo goed als machteloos is.
Uit kracht liarer liberale adspirulies is zij
vóór alles wat liberaal is, en bij gebrek aan
liefde voor cenig beginsel verwerpt zij bijna
alles wat liberaal is; als uit speelachheid bijt zij
zich zelve voortdurend in den «taart. Tot
tijdverdrijf tornt ze hier en daar een
weimgje aan hetgeen er konservalief uitziet,
doch om op den ouden trant te kunnen blij
ven beuzelen, heelt zli reeds vijf en twintig
? ___ . . l l . _ ^. _1_ ^_1L __ f J J* ^
sterveling verdedigen kan. En juist om dat
liberalisme ongestoord te kunnen laten
voprtwerken, zullen ook nu weder, allerlei * libe
ralen," die evenzeer het algemeen stemrecht
als het kterikalismo vreezen, doen wat in
hun vermogen is oin toch in 's hemels naam
eensusvertaging te voorkomen. Verbeeld U
het mocht eens in de minderheid geraken l
De tweede reden waarom deze, volgens de
N. R. Ct., in beginselen eendrachtige partij
niet wil ligt in de partijverhouding m de
Kamer. Een meerderheid, die, van liefde tot be
ginselen verstoken weet dat er van geen enkele
zijde eenig gevaar haar dreigen kan, zoolang
de kieswet blijft gelijk die is, waartoe zou
zij zich inspannen? kracht begeeren? een
dracht kweeken? Stond er in de plaats van
de overleden konservalieve partij, geen kleri
kale party op, later misschien door een
radikale partij gevolgd, onze ellende ware niet
te overzien. Het is nu eenmaal oo, in de
maal schappelijke wereld, gelijk in de, natuur*,
de slruggle for life is de eenige voorwaarde
voor een gezonde en krachtige ontwikkeling.
De. derde reden waarom zij niet wil, is de
volmaakte overeenstemming lusschen de
partij in.' en de partij buiten de Kamer.
De kiezers werpen nog wel eens bij vergis
sing iemand uit, die niet een eerlijk voor
hoofd zich tegen knoeierij verzet, wie echter
de kunst van intrigeeren verstaat, zit te 's Ilage
vast als een muur. " .
Ook de liberale kiezers immers weten maar
zelden waar hun beginselen aanvangen en
eindigen en de dagbladen kibbelen, als de
kamerleden, zonder eind.
't Zal zells te bezien staan of de Kamer
leden minder *v>Ulen" dan hun kiezers. Dat
zij de te wachten reformbill ernstig wenschen
te onderzoeken en, zoo mogelijk, baar willen
aannemen mag men veronderstellen. Doch
het is juist een deel der liberale pers, dat
alles doet wat zij kan, om dit te voorkomen.
Niet omdat zij de mogelijkheid van iets
beters' kan aantoonen, maar uit vrees, dat
de veroordeelde »nietwilienden," eens niet
weder te 's Hage hun entree zouden kunnen
maken.
Zonderling dat zelfs oen liberaal blad als
de N. R. Ct. erkent: uit de meerderheid
der klerikalen zou de eenheid der liberalen
geboren worden, en zich toch nog liever
inspant om de bestaande tweedracht te bel
pen bestendigen. Want grondwetsherziening
is niet te verkrijgen, allerminst voor hen die
art 194 niet .willen prijsgeven.
En al kwam zjj, zou daardoor de liberale
partij herboren worden? zullen daardoor
andersoortige liberale afgevaardigden naarde
Kamer worden gezonden, ook als men het
parlement in ledental vermeerdert? Zullen
de personaliteiten, die heersenen omdat men
de beginselen niet liefheeft, noch voor de
nederlaag- der partij zich bedacht behoeft t
maken, minder aan het licht treden? zal
de kou-van penenen ruimer worden? "Welk
ZONDAG 25 JtTNI.
oen wedergeboorte wacht onze partij van eea
grondwet r ?
i
Laat ons het eerlnk bekapnen, de liberale
party weet dat ze niet dea steun by de natie
vindt, .welken zij noodk haéft om verzekerd
jd, die zij thans
'.ing, welke het
ing verleent, zal
" geraken. Dut
te «yn vdn de raeer
bezit. Bij een ki«swet
stemrecht in uitgebreider
ztj wellicht in de minder]
wil zij niet.
Do toekomst is haar duister. Ze is bang
in 't donker, bang alleen, ze wil niet heen,
ze zingt bet liedje van verlangen. De vooze
kieswet is het eenige \vat haar op do been
houdt. En bij dit kunstmatig wakker blij
ven, zetelt de slaap in. haar oogen.
Geen beterschap is mogelijk vóór zij haar
plaats in den lande op nieuw veroven
met zelfbewustheid, langs den eenig wettigen
weg, door haar zedelijke meerderheid.
Maar haar leiders schijnen zelf te wanho
pen aan haar toekomst. Waarom zouden zij
anders zoo bevreesd zijn voor een tijdelijk
terugtreden? Waarom nou men anders zich
zoo angstig tegen cencusverlagjng verzetten;
het eenige betrekkelijk goetn dat op dit
oogenblik mogelijk i£, om zich te ver
schuilen achter het woord Grondwetsherzie
ning, een woord onder de tegenwoordige
grondwet, bij de huidige Kamer en kiezers
geheel zonder zin? ?
Waarlijk, -van »niet willen" gesproken, de
N. Rott. C t. heelt, dunkt ons, geen recht
de Kamer hard te vallen,
fewiikiiu(llg Overzicht.
DuitscWand heeft weder eene ministeiieele kri
sis te doorleven. Ditmaal Mkynt alleen de mi
nistor van financiën, de Heer Bitter, door Bismnrck's
toorn getroffen te z$n. Ofechoon de oorzaak van
zyn heengaan nog onbekend ia, heet een
indiflkretie, aan ijn bureau gepleegd, de aanleiding
daartoe te z^n. Bismarck zon boos zijn geworden,
omdat Bennigsen büden strijd over net tabaka*
monopolie bad wötefl medö'te- deelea dat een
door den minister Bitter ontworpen plan tot
belastinghervorming door den Rjjkskaiuelier was
afgekeurd. Zooveel is zeker, de Regeering kan
zich niet gelukkig achten met Bismarck's streven
tot invoering van het .tabaksmonopolie en even
min met diens redevoering tot bestrijding der
liberale belastingspolitiek. Do Rijkskauseh'cr toch
had tot afschrikking; van den kleinen burgerstand
van de dirokte belastingen verhaald, dat erin n
jaar iii do hoofdstad niet minder dan 294.000
executies hadden plaats gehad zonder gevolg, ea
nu komt de berlijnsche skus verklaren, dat op
do 2','j niillioen aanslagbilletten uog geen vier
honderd oniuvorderbaar waren gebleken. Wan
neer men bedenkt, dat BismarckVa mededeeiing
op allerlei wys wereldkundig was Retnoak^, o. a.
door *yne rede afzonderlijk te verkoopen, be
grijpt men, dat de triomf door de liberalen door
deze tegenspraak behaald, van -veel gewicht is.
Vooral in aeze dagen uu de verkiezingen voor
den Landdag in aantocht zijn.
De rijksdag heeft nog voor de opheffing der
zitting, ondanks het afkeurend advies van de
liegecring) don Elzns-Lotliaringcrs de vryheid
toege staaüoia hun redevoeringen te lezen.
Het IgnatiefTs heengaan, dat door de russisclie
bladen lüiukbaar verineld wordt, kwam tevens da
beraamde afiichaffiing van het hoofdgeld ter
keniiisso vau do bevolking. Koeds iu hot volgend
jaar znl voor eenige millioeneu burgers, boeren
on arbeiders deze heffing vervallen, terwijl binnen
eeiiige jarcu tijds de maatregel algetneeu zal wor
den toegepast. Nog eeu auder bewijs, dat meu
mecut door hervorming vau het bestaande tot
bevrediging der natie te moeten komao, is de
uknst>, wellte de samenstelling van een unrgerüjk
wttbjek beveelt. Trouwens de toestand encht
krachtige maatregelen on heel wat meer dan dezo
besluiten al noodig zijn om de opkomende
revolutie te bezweren. Weer werden komplotten
door do politie ontdekt, waarbij hooggeplaatste
personen betrokken wareu. Kenschetsend voor
de Veiligheid van het Hof is het bericht dat de
lijfarts van den Czaar, de hoer Botkin, liet ver
trouwen van 'L. M. verloren heeft, omdat men
ontdekt heeft, dut zijuo vrouw nihilitte was.
I)e frnnsclio Kamer nam met grapte meerder
heid van stemmen do wet tot toelating der echt*
scheiding by tweede lezing nnn. Tegenover do
oppositie gold voot'Hl als argument: de slechte
invloed der scheiding van tnl'el en bed. By du
behandeling vun het wetsontwerp tot verkoop
der kroonjuweelen leed de Kegeering een kleine
nederlaag. Do Kamer stoorde zich niet aan deu
raad van den minister Ferry, maar bestemde de
opbrengst van den verkoop iu plaats van ter
Btqviog van de lus der sCaatsmusea, voor «en
pensioenfonds voor gebrekkige werklieden.
Ook deze week bracht weinig licht iu de
egyptiiche gescltiedtnu. Wel wordt htt hoe langer,
hoe duidelijker, dut de inlandsche bevolking .ver
stoord il over do enropoe-cho indringers, die al
leen om burtenlandscho belangeu te behartigen
zich van allerlei posten meester hadden gemankt.
Arabi bey blijft hot hoofd der zaken. Ook in
een nieuw ministerie, dat tot stand is gekomen,
heeft hij zitting.
Over het aantal gedooden by de in Alexandri»
gehouden drgijacht, verschillen nog steeds de
opgaven. Ruim driehonderd schijnt een cflfor,
dat geloof verdient. Aan het zeestrand spoelden
vewoheideno lyken aan, die bajonetsteken ver*
toonden, waaruit men afleidt dat de egyptuche
soldaten dapper hebben meêgemoord.
De saltan blijft de bijeenkomirt der konferentie
onnoodu? achten. Zyn Tnrken kannen het
natuurlek bmten deze raadgevingen wel stellen.
De Mogendheden zetten echter de zaak door.
Het zon dan ook jammer iflu, al* seHs dit bewjja
Tan macht moest achterwege blijven. Aan dap
pere woorden geen gebrek. ilke verkkarde
in' het engeliche parlement-zalfi, dat Sevraour
Abonnement per 8/m. .?....? 1.?. fr. p. p.
Afzond. Nummer» ua te Kiosken verkrggbur &
AdTertentiën van 1?6 regels /1. iedere regel meer
OJ.O.
0.15'
bevel had gekregen x^n troepen aan land te
Betten, «0001:» de admiraal net noodig mocht
oordeelen. De europeeacha jaloerschhcia maakt
doze afrikaansche kwestie seer ingewikkeld.
Hierdoor tooh werd reeds de Tnrksehe inmenging
mogelük en gewenscht verklaard, het ergste
hulpmiddel overigens, waarover te beschikken viaL
Het eerste gevolg der troebelen is dat de
europeetche kontmisue tot kontrole der finantiën,
reeds klaagt over een groot tekort in de ont
vangsten om aan de verplichting en jegens de
schnldeiscliers te kunnen voldoen.
Het engelsche parlement zit nog alt^d met de
dwangwet en het ontwerp tot kwijtschelding van
ocht«st«lUge paoht. Voor het htotste onderwerp
is nn de prioriteit boven andere nog hangende
wets-OKtwcrpcn verkregen. De diskussics z^jn
breed en Gladstone dreigt met een herfstzitting.
Bij St. Jobnvtreet in Londen heeft men een
raagaijjn van wapenen ontdekt, -dat voor de
Ieren bestemd Khtwn.
Het Ministerie heeft dan toch eindel^k begre
pen dat het niet langer wegitoppertje" kon
spelen; het heeft besloten de stoute schoenen
aan te trekken en déTweede Kamer te do«n
bijeenroepen.
Alzoo we heibeji nog een Regeering.
C est autant de gagfté. Maar nu is de vraag
wat deze Regeering, dia heengegaan WM en toon
gebleven is; die de Kamera naar buis zond tot
dat de crisis voorbij zou zün en haar toch weer
terugriep zonder dat gebleken is dat de crisis
heeft «Mvhonden, vertellen nl.
Mindmn wel dit dat zjj 't, n» rtfp beraad,
nog een tydje probeeren aaL
Het is voor 't oogenblik misschien wel het
beste, maar ons dunkt men had daarmee toch
wel dadelyk kunnen beginnen.
' Waarom is de Eercte Kamer óók nog niet op
geroepen? vraagt men.
Inderdaad onze Senaat -bleef midden in het
werk steken en heeft, terugkomend*, slechts den
afgebroken draad weer op te nemen.
De Kegearing zal immers nu op eenmaal al haar
weerzin voor het Parlement niet uitsluitend heb
ben gekeerd tegen de applaadisseerende verga
dering? Het kan haar' tochjreen ernst z'rjn de
Eerste Kamer süllekens voorbrj te gaan ?
Ot wil de Eerste Kamer de kat eerst nit den
boom kijken alvorens op liet appel te komen?
De iVoning komt weldr» vsn WUdvtgwi tvng.
TViTnidditfo gnllOTi wo 2faaftd|.v Tniwntik tt
ever Zr. Ms. afwesigheid den duar .dtf^ttkia
hoever Zr. Ms. afwesigheid
heeft verlengd en de oplossing bemoeielijkL
WeUicht in t geheel niet.
Z. K. H. Prins Alexander heeft in de laatste
dagen niet alleen den graf kelder te Delft bezocht,
maar bezoeken ontvangen, personen bij zich aan
tafel genoodigd en het grootmeesterschap van
het Groot-Oosten aanvaard.
De natie vernam dat met buitengewone be
langstelling. Boe zou züzich verheugen als het
genootschap, dat hem tot voorzitter koos, hem
tevens weder aan het publieke leven terug'
schonk !
liet verdient opmerking, dat de vrijmetaelaars
die 200 gehein zun met alles wat do loge betreft,
juist do cijfers der stemming, waarby de Prins
verkozen werd , publiek hebben gemaakt.
Men zou meenen dat de kieschh«id m dit geval
geheimhouding had voorbeschreven, of was een
vslselie broeder binnengeslopen V
De heer Spruijt heeft in de Hervorming, Or
gaan «an den Protestantenbond, een artikel ge
plaatst tot toelichting van qjn zonderlingen brief
In de N. Kolt. Cl. van 21 Mei jl. Het doet ons
genoegen to kunnen roededeelen, dat hierin weder
de tooh heerscht, dien oeu gewoon sterveling
behoort nnu te slaan, als hy iets wil bewijzen, of
zijn medernenschen overtuigen. Waarschijnlijk
zullen slechts zöer weinigen zich met zyu
tliooriüu iu z.vke lüejrecut kunnen vcreenigeu,
menigeen zal zich over zijn redeneeringen ver
bazen, niemand echter behoeft zich aan ey laatste
mlikel ergeren. Dat is eeu belangrijke voor
uitgang
De digüUdcn bevatten:
Ifitmee Ki'tlertiumiclit Courant: Do krtals.
liet Vaderland; Een noodzakelijke beiiionlog,
Hel Uittilt» 'eau dtn Dag'. Wateu tin willen in ons
kolonUil bestuur.
Arnhtnaelie Courant: Bet parlement als wetgevend
liohiuun.
Awiterdamidie Courant ; Wenken nit Doitachland om
trent don kinderarbeid.- Ons vordegigingsstelseL
Onhebbelijkusid (Prof, Itanke). '
Daybiud fan Zuid-IIvllaiid ta 't Gractnhagt: Een
profetie en eon vingerwijzins. Do nadcrendo oplosuing.
Klatiitaai-il : Hervatting der disknsste. Artikel 76 dor
Grondwet. Een kamer-voorstel en de kroon (S. Lohman)
Ve Tyil: Kinderarbeid op bot veld, De beurtkwssüe|
Do zleko mau.
Het Uamrak te koop.
(Slot)
Dat men het Damrak niet in veiling be
hoeft te brengen om eea »volkomen vol
doende" verbinding van het Cenicaal-Stóüon
met het hart der stad te verkregen, toonden
wij verleden week aan. W|) stelden toen
tevens in het licht, dat het beneden de
M-nardigheid, van het Dagelykscb Bestuur
moest zijn, om een dergelijke schending
van ole gracht, voor een verfraaiing vit te
geven. Schreven B. en "W. :> wij achten met
dit plan een oplossing gevonden te hebben,
jwelkeJtet verkeer ten goede Itomi «a aeer
zeker strekt tot verfraaiing van eea aanuea^
lyk itad»km'artier, waarin bet verkeer b|
toeaeming drukker wordt," dta kunnen wij»
na hetgeen wy hieromtrent d*dea opmerken;
volstaan met de verklaring, dat deu
aaapijxing inderdaad geen zin heeA «n allee?
bewyzen kan boe gemakkelijk is act Z^B
uil voor een valk ta tiouden.
Thans de vraag: is werkelijk dit pit*
onder de tegenwoordige omsBuuüghedeo.
uit een fiaanlieel oogpostt aaBsMv«iesssvnardigf
B. en W. tooh verzekeren :de door ben voor'
gestane oploaeing 'a eene wtltt gu* Uffreott
o/er» van de gemeente wrdtrt m d» rtcitfr
matige eiêchen ton den Bande HuoMigL
Welke zyn de reahtmatig* toeken van den
Haadel, waaraan voldaan moet wonhaY
B. ea W. geven dienaangaande het vol?
gende:
»üit de vÉikregen inlichüagea b ons g«4
bleken, dat op den beeanen groad de vol*
gende oppervlakten ia elk nieuw te stichten
beursgebouw noodzakelijk Vvordön g«Öc^
deeld, als:
voor den goederenhandel . i,» . 2.800,-M»
> > .effectenhandel ,*»}. 1.130 \
i > graanhandel . . «.. i 800 »
> » post-, telegraaf-en
tatophoondiensl . , * ? . . 800 >.
Te zamen . . . 5,550 H? *
Wenscht men getrouw te blyven aan het
beginsel van exploitatie door toevoeging vSf
bijlokalen, dan dient bovengenoemde opper*
vlakte, te wórden vermeerderd met 1,OQOJSL»,
voor eene restauratie- en leeszaal en* met
p.m. 3,500 M* voor »winkel-, kantoor- en
andere lokalen, vestibules, vestiaires en» ver
dere accessoires"; zijnde het gemiddelde de»
cijfer?, welke in de verschillende ontwerpen
dienaangaande als noodzakelijk zijn aangeno
men. Het nieuwe Beursgebouw vordert du?
de belangrijke oppervlakte van p.m. 9,000 M3.
Wel moet dat cijfer hoog n weüicbt te
hoog worden geacht. Mogen echter de han
delsorganen hunne eischen wat ruim gesteld
hebben (welk vermoeden grond'erlangt als
men bedenkt, dat de legenwoonBge
Beutsruimte, met inbegrip van de Koornbeur
slechts 3,900 M1 bedaaagt^ eene verminde
ring achten wij niet gewettigd. Indien men
toen let op de toenemende bevolking en
voortgaande ontwikkeling onzer Gemeente,
dan dienl, vooral op het gebied van den
handel, gegeven te worden niet alleen wat
het oogenblik, maar ook wat de toekomst
schijnt te zulten eischen."
Noodzakelijk geoordeeld wordt dus een
oppervlakte von 5550 "M1 en wel moet dat
cljter hoog en en iwelticlit te hoog" wor
den geacht, maar B en \V. nemen het aan,
want de toekomst schijnt minstens zooveel
te zullen eischen.
»Wellicht," zullen velen met ons meenen,
dat deze redeneering wat ilos" is, nu
zij een, uit een finantieel oogpunt beschouwd,
zoo ernstige zaak geldt.
Van een statistiek van den goederen- eu
eflcktenliandel, vertegenwoordigd door da
verschillende europeesche beurzen is geen
sprake. Londen, Parijs, Wecnen. Fiiinktort,
Brussel, Antwerpen. Hamburg, Brcmen cm.
worden in het peheele stuk zelfs niet genoemd.
Men heeft de Kommissie voor de Grouie
Koopmansbeurs, de Vereeniging; voor den
Effckienhnndel en de Kommissie voor den
graanhandel gehoord hiermee was dat
onderzoek afgeloop«n en de basis voor di:
groolsche werk verkregen.
5.500 vierkante meter worden gevraagd,
terwijl nu slechts 3.900 in gebruik zijn.
Van een schifting der beursbezoekêrs, in
lieden, die komen om zaken te doen, en
lieden die komen om zaken te zien doeii.
wordt niets vernomen.
Do invloed die een bears-enlrée of eea
beurs-abonneraent op dea omvnng der
te vragen ruimte zon fcurtnen uitoefent n.
wordt geheel builen de berekening gebtvn.
En toch niemand twijfelt er aan uf
znlk een belasting op graan-, goederen- ei
effectenbeurs geheven, zou eerst richt kun
nen geven tot het vaststellen van lut srnntal
vierkante meters, dat op dit oogooblik ^o
vorderd wordt
Hoe groot de beurs eigentlijk wezen moet,
?weet memand. 0e rechtmatige eisclien vaa
den Handel zijn den Handel zelf onbekend.
Of die eisenen grooter zullen worden bij
het toenemen <ü«r bevolking is evenzeer eea
nadeel Want het is niet de vraag of de
bevolkwg, maar of de Handel aanwnst, en
of e wijze van HandeldrQven tot een ver
meerderd bennbeioek moet leiden.
Maar zelfs den Haadel het gevraagde volop
toe temeten schijnt B. en W. niet voldoende;
Zij willen een gebouw stichten van G.700
vierkante meters. 1200- nieters blljveiKgai
hun ptaa voor restauratie- «n leeszaal IR.'
schikbaar: Hu voegt het ons «iet gering te
denken over dtalrcbaaielift«B en geestelijken
appetijt van den asasterda»cfew
benrabezoeker; maar dévmag is geoorioefil, of dia
"ff
?ï,
? x-, ; *ï-,:2ï».'