2. DE AMSTEBDAMMEB, WEEKBLAD VOOB NEDERLAND^ No. 201 . c ' f' . fleeren tusschen half twee en drie uur, on der hel zaken doen door, zóó eet- en leeslustig zyn, dat zy behoefte hebben aan een restauratietaai en een leeszaal elk van 1000 of 1200 vierkante meters oppervlakte. WIJ zeggen »elk van i 000 of 1200 vierkante meters oppervlakte"; immers als er 1000 ot 1200 meters terrein voor wordt gevraagd, mag men atnnemen dat in dat deel van het gebouw toch minstens twee verdiepingen zullen gevonden worden. Zijn we hier, vol gens B. en W., nog altijd aan de rechtmatige eischen, 't komt ons voor, dat deze recht matige eischen minder den Handel be treffen dan het verkeer, echter niet dat ver keer, waarvoor B. en W. gaarne de stad hel onderste boven zouden >keereu", jnaar bet «gezellig verkeer1' hetwelk Mercuriusgejukkiz niet beneden zich acht. 1200 vierkante meters, in het hart der sttd door onteigening verkregen, zal men ze ker niet te duur koopen voor drie maal honderd duizend gulden; laat ons zelfs eens aannemen dat de eigenaars der te onteige nen percoelen uit ingenomenheid met het plan zich met f150.000 te vreden stellen, dan is deze prijs toch nog hoog genoeg voor een terrein, waarop een restauratie- en lees zaal zal moeten verrijzen, die niet langer dan anderhalf uur per dag dorstige en leesgrage beursbezoekers lafenis zal verstrekken. Im mers, het kan bet doel niet zijn van ge meentewege een Handelsocieteit te stichten, die buiten beurstijd openstaat Een gemeenterestaurant tegenover iKras" en de ook door den Handel zoo gewaardeerde bierhuizen in de Warmoesstraat zou weinig succes beloven. Meent men zulk een restauratie- eo leeszaal met het oog op exploitatie in te richten, dan zal het in elk geval te bezien staart of deze exploitatie niet veel meer zal kosten dan opbrengen. Vooral nu de gemeente moei lyk by den, grooten overvloed van Café's, Restaurants, enz. voor zich zelf» Vergunning'' kan vragen. Wanneer men leest op welk een ruime schaal, B. .en.W- zich voorstellen aan de rechtmatige eischen van den Handel te vol doen, zal men met bevreemding vernemen, dat het orgaan van den Handel, de Kamer van Koophandel en Fabrieken, nog niet te vreden is. Zij Zegt niet «belangstelling" de Voordracht ontvangen te hebben, maar heeft eene aanmerking. B en \V. toch achten het geraden, >zoodra tot het bouwen eener nieuwe beurs besloten en de wet voor de daartoe noodige onteigening afgekondigd is, «ene beursbelasting te heffen en deze be lasting te stellen ?60.?. voor een patroon ?en ?30.? voor een bediende." De Kamer van koophandel nu wil dat deze belasting ?eerst zal worden ingevoerd als met den bouw van een nieuwe beurs begonnen wordt; vóór dien tijd acht zij baar blijkbaar niet gepast. Hen zal zich over deze redeneering ver wonderen. Ons donkt: de Handel behoorde in deze dagen, nu de burgerij reeds zooveel rente over kapitalen, die ten bate van den groothandel zijn besteed, moet opbrengen,. zich niet zoo kleingeestig te betoonen. Millioenen werden door de gemeente voor den Handel uitgegeven, en nu komt de kamer van K. en F., ? eigentlij k en beetje dwingerig-op de wijs der kinderen, pruilen tegen een kleine retributie, als liep men gevaar door de zoo welwillende gemeente, die in alle rechtmatige eise/ien wil voorzien, te wor den afgezet! Is zulk een oppositie het werk van mannen die de hooge belangen des Handels hebben te bedenken? Toen anderhalf jaar geleden de heer Heijnsius voorstelde, dat er een beurs-belasling zou geheven worden, was hij in zijn recht Tegenwoordig, nu de gemeente niets voor niets doet of geeft, is net kosteloos ter be schikking stellen van een beurs voor den Handel, al is dat ook een zeer gebrekkige beurs, zeker op geen redelijke gronden ie. verdedigen. ? De Handel moet dankbaar zijn, dat. hy zoo lang reeds bevoorrecht werd, ? ? maar nu zich aan te stellen .ateoT alleen het bouwen van een nieuwe Beurs der gemeente recht zou kunnen geven -een retribulie te heffen, ? is,, we durveabet woord. ten opzichte van een, zop ver heven lichaam als de Kamer bijna niet te gebruiken ? is belachelijk. Ons advies, en tot ons genoegen bespeuren wij, dat we in onze meening niét alleen .staan ? zou juist het tegenovergestelde zijn. Wij zoudeu zeggen B. en W. kunnen ?onmogelijk .van de reclitmatige eitclttn van den Umdel gewagen, zoolang een beurslasüng njet minstens twee jaar lang geheven is. Men weet volstrekt met hoeveel personen waarlijk Jbehoefte -aan., een beurs .hebben. Dit geldt zoowel van de .graanbeurs -els van de .goederen- en effektenbeurs, En wil' men onder de tegenwoordige; omstandigheden een, Jbeura bouwen* dan zal het toch eef de.vraag wezen, hoe klrin ze zijn mag, dan bod groot ,deie of gene haar wel zou weasöheifc V Immers hetv zpu kunnen büjfcen,, dal in plaats 6.700 vk. meter, 5.700 v£ ?efceikundig beipuwd, onzen Handel voldoende,; fffil*>Lienh«if1 tuinhnnA nm millinonon t a* «**?-' aanbood om roillioenen té' dienen, zonder-de gemeente op. hegge kosteü ie jagen of-de oude stad, met Verminking te dreigen. Wie weel of een deel Tan het thans Joor de Beurs ingenomen terrein, en de ter reinen die zich uitstrekken;tot den Ytygen?dam, niet genoeg plaats aanboden, toodater in de Warmoesstraat zelt niets of zeer wei nig zou behoeven onteigend te worden. Welk 4en voordeel zou dit wezen I Wil men een berekening maken van de *?sttfedie hei plan v$n B.-«r'W. zou na «icttlfepen, <Un ziet men zich teleurgesteld. In de geheele memorie van toelichting wordt dienaangaande geen ander licht ont stoken, dan hetgeen valt of te leiden uit de volgende zürsnede:. ? . ?Bedenkt men dat het*blok derhierrortei vermelde, ter onteigening aangewezen huizen «ene oppervlakte beslaat van 6,194 M1, ter wijl 13,51)7 U* aangeplempt water ter be bouwing kannen worden verkocht, dan is het duidelijk, dat de opbrengst van den ver koop de kosten van onteigening, aanplempiDj enz., zoo niet geheel, dan althans voor hè grootste deel zal kunnen dekken. Waarom deze soberheid in de hoofdzaak? Geen sterveling kan het »duidelijk" zijn, da 13.597 vierkante meter bouwterrein, tegelijk aangeboden, waarvan de helft zeer ongunstig gelegen, genoeg zal opbrengen, om het dem pen van een gracht, het metselen van waterloopen >enz. en de onteigening van 6.19<! vierkante meter, in het hart der stad me kolossale huizen bebouwd, te dekken. Zonderling. B. en W. weten precies te zeggen hoeveel de onteigening, dio de heer Van Gendt wilde, zou .moeten kosten, en van de kosten der onteigening, die zij zelf voor stellen, spreken zij met geen woord. Nu men eenmaal den Heer Van Gendt narekende, was het niet meer dan billijk, dat men ook an deren de gelegenheid opende B. en W. na te rekenen. De fmantieele basis van dit plan hangt in de lucht. Wanneer men deze voordracht ernstig genoeg acht, om haar een onderzoek in de afdeclingen waardig te keuren, dan zal men misschien roet de cijfers kennis maken, welke B. en W. er toe geleid hebben te schreven, dat het duidelijk is waarom de G.194 vierkante meters zooveel zullen op brengen als zy zich voorstellen. Dat de passage, de koker van 350 meter door B. en W. «gedacht," gevormd door aan weerzijden op te richten winkels met bovenlokalen," ? een wordeelige spekulatie moet ztjn, schijnt evenzeer van zelf te spreken. B. en \V. gaven zich niet eens de moeite om mede te deelen, of de gemeente die winkelhuizen zal bouwen, dan wel of dit aan de koopers van bouwgrond zal worden overgelaten, zoodat ieder zijn eigen stukske passage aanlegt. Grooter raadsel echter is in ons oog de volgende verklaring: i In elk geval mag worden aangenomen, 'dat de gemeente door de te heflen beurs belasting, die in beginsel noch by den handel, noch bij uwe vergadering bezwaar heeft ont moet, geheel zal worden schadeloos gesteld voor dé lasten, welke zij ter uitvoering van het plan op zich zal moeten nemen." Zoolang noch op de groote beurs noch op de koprnbeürs een belasting is geheven, kan men immers onmogelijk verklaren hoeveel die belasting zal opbrengen. Men weet niet hce groot de beurs moet zijn, ? hoe veel de belasting voor de ge meentekas zal bijdragen; toch mag in elk geval..worden aangenomen, de gemeente geheel zal worden schadeloos gesteld." In verband met wat wij de vorige week schreven is onze konklusie de volgende. Dit luchtig in elkadr g«cet pton, in 't bijeonder getuigende van water-vrees en verkeersziekte, kan moeilyk voor .den Raad een punt van ernstige overweging uitmaken, Dé Amsterdammers zullen niet gedoógen dat buiten noodzaak het Dararak wordt ge dempt en de hoofdtoegang tot den Dam voor goed van z(|n karakter beroofd. Het plan is in strijd met de waardigheid van het Dag. Bestuur, ? dat aan de bur gerij niet het voorbeeld mag geven,' van een spekulatiezucht, tiié 'hoogst nadeelig voor dé gemeente-kas kan blijken te zijn; Het plan is gebaseerd op een valscnén grond slag; want de bêurs-belasting, op dekoornbeurs en de groote beurs toegepast, kan eerst dcten. zien -hoeveel ruimte werkelijk noodig ii Het plan sticht bij uitvoering verwarring in een zeer belangrijk deel van de stad; daar het onnoodig de belangen van honder den benadeelt, die door dit ruw ingrijpen in bestaande toestanden hun beroep en bedrijf in gevaar zien gebracht ?Het plan, toch om een nieuwe winkelbuurt ïn een wmkeJkwarlier Je stichten, komt bij afwezigheid van een zeer krachtige ontwikke ling van handel én fltjverheid, alleen der ge meentekas ten bate, wanneer het nieuwe wmkelkwarlier, aan de omliggende winkelstraten een groot deel der nering onttrekt. Geen gevaarlijker streven dan een -kunstmatige winkelteelt.van gemeentewege. Hebben'. B. en W. van de kommissie voor beursbouw i met voldoening" vernomen dat zij dit pfan boven elk ander lief heeft ? die voldoening kan niet groot zijn, als zij be denkt, dat een kommissie, die absoluut een nieuwe beurs wil, Tan zelf ingenomen moes*/zijn, met een plan dat zoo goedkoop heet ??' Voor die koramissje ia beursbouw* m mèdst onmisbare.zaat van het cfogenblikv "Zy zou geen- kommissie zijn alsizy. er1 anders over dacht. De onparlijdöe voorziéhugé Arnstèrdaminers, iets roinder toet gebakerd, zullen met die kommissie gevoelen verschillen. Zij zullen zeggen: -üten voere eerst de >Ung in, ?en dari* zullen wij ziu wat noodig en overwe gen wat-mogelijk is. : Toch, één lichtzijde biedt hel plan van B. en W. aan. Zij ontwerpen de Beurs bij den Dam-én-om de' kosten te dekken willen zij het-Damrak dempen. De «winkel-, kantoor en andere lokalen" behoeven dus h, i. niet aan-het beursgebouw verbonden te zijn. In plaats van het Damrak aan de exploitatie op te offeren, zou men derhalve evengoed een ander terrein voor deze >uitbuiimgszucht" kunnen aanwezen; b.v. den N. Z. Voorburg wal. Daar komen, dank zy den lust om onze stad, in plaats van rein te houden te »ver fraaien", gefaeete terreineh beschikbaar. Een overdekt wjakalkwartiér van' de Martelaarsgracht tot bét Sricv met rotonden bij de jiwarswegen, zo^Ben vreerodélrag nog meer ' bredgeo da&'eAfl;geaisi}ipt Dam rak, vooral daar bet hem rechtstreeks voerde naar het gro*t« wonderwerk van grachtver fraaiing dat de A. 0. M. op dit oogenblik aan het Singel bezig is te stichten. Een zijKssage naar het Rokin zou allicht ook haar koorlljkheid hebben, vermits aan het uit einde daarvan wéér nieuwe grachtvertraaüngen den wandelaar kunnen tegenblinken 11 Doch alle scherl» ter zijde. Dit plan tot beurs stichting schijnt ons, indien er in Amstordan nog Amtterdammert wonen, die hun stat liet hebben, ? een mislukt plan toe. KEHKELIJKE HOOGLEERAREN. De gemeenteraad van Amsterdam is nic zeer gelukkig met zijn besluit tot het be zoldigen van kerkelijke hoogleeraren. Nie alleen dat juist thans de kommissie tot hè doen van een voordracht, waaruit de Synode moet kiezen, waarschijnlijk haar keus op mo dernen zal vestigen, maar de Ileeren Buiten dijk, Westrik, e. a. komen nog dezer dagen met het voorstel voor den dag, dut de kerk rijks- en gemeente-universiteiten niet langer zal bevoorrechten boven panikuliere inrich tingen van onderwijs eu den dwang, om de kollegies van kerkelijke professoren to bezoe ken, zal opheffen. ? > Zou onze gemeenteraad ook ondanks dat voorstel, dat, al mocht het niet aanstonds den gewenschten bijval vinden, toch zeker eenraaa zal worden aangenomen, voortgaan met on derhandelen ? of zal zij der Synode te ken nen geven, dat zij liever met de definitieve regeling dezer zaak wacht, tot dit gevaar (?; voorby is gedreven? UIT DE MAASSTAD. Rotterdam, 22 Juni. Eene zeer merkwaardige zitting werd heden door den geateenteraad gehouden. Merkwaardig ? niet wegens de gevoerde discussie, w&at, alttiaus in 't publiek, was deze niet zoo buitengewoon belangrijk ; maar wegens hare verscheidenheid en baren rjjkdom van belangrijke onderwerpen, welke aan de orde gerteld en behandeld zijn. Merk waardig ook hierom, dat een deel der zitting met gesloten deuren plaats vond, iet» wat hier al zeer zelden voorkomt, hetgeen verdient op prijg gasteld .. Hing zich bepaalt . .... nauwgezet en aandachtig lezen van het raadsverslag in de dagbladen, is er weinig hateliikers dan ia e t zijne belangstelling buiten de gesloten deur geplaatst te worden. Men leide hieruit echter niet af dat te Rotter dam meer don elders de publieke zaak in haren vollen opgang ook publiek behandeld wordt. De stad mijner inwoning maakt in dit opzicht vol strekt geene uitzondering, «n uw correspondent zal de eerste zijn om te erkennen dat die publi citeit hare door het belang der gemeente bepiuJdé grenzen heeft. Maar ter eere van ons gemeente bestuur mag het gezegd worden, dat hot iu dit opzicht de vormen der beleefdheid in acht neemt en, naar alle woarschgnlijkheid, de zaken, welke nog niet voor openbaarheid vatbaar zyn, binnen 's kamers behandelt,' Bbnder den belangstellenden toehoorders en den lezers der dagbladvenlageu de deur te wijzen. Heden wat dit -eoSter moeilijk te vermijden, daar omtrent de uitgifte- der leenmg-besllst moest worden, welke de gesaeente sluiten moet wegens het overnemen der havenwerken van de Handelsveréeniging aan de Maas, daar de banken en bankiers, die zich tot overname der leening be reid verklaard hebben, tot voorwaarde stelden dat de raad heden hun aanbod zou aannemen. De leden van den raad waren op dit aanbod natuurlijk niet voorbereid, en geen verstandig man zal ontkennen dat eene discussie daarover in den blinde zeer pngewenscht zou zijn. Na heropening der openbare zitting werd het aanbod van de Rotterdatnsche Batik en vijf amsterdamsche huizen publiek gemaakt, en na eene korte, uit den aard der zaak zuiver fórmêele discussie werd bet aanbod met 33 Stemmen tegen ééne die van den heer van der Hoop, aangenomen. .Het is voor een ieder, die niet lid van den raad is en dus noch de bescheiden, welke de commis sie van financiën over de leenlog zelve met B. en W. gewisseld heeft, noch de in geheime zitting gevoerde discussie kent, uitent moeilyk een oor deel pit te spraken én over het bedrag der lee ning en over de wijze, waarop zjj geplaatst zal worden.' Men moet .dus in deze wel op gezag gelooven, dat beide besluiten in 't belang der ge meente zijn, en hoe afkeerig men ook wezen, moge van autoriteitsgeloof, 'als men ziet dat beide besluiten met nagenoeg algemeene stemmen, ge nomen zyo, dan zou bet vertrouwen in onzen raad al zeer gering 'moeten wezen indien men by de gebrekkige kennis, welke het publiek van leze geheele zaak heeftt zou willen staande bonden, dat het bedrag der leening ad 5 mitlioen, terwijl de vergoeding'aan de Handels vereeniging slechts 4 msUioen bedraagt, verminderd met uetjecn zij «an de gemeente schuldig is, niet gerao:iveerd KOU zijn, of dat de gemeente de leening tegen guustiger koers zou, kunnen plaatsen don die van üf^'s pCt., na aftrek van l?.'a pCt provilie, welken ? de zes bovenbedoelde bankiers aanliedeu. . . ., ? - ? Desniettemin waag ik m|j Aan ééne opmerking: iéné der voorwaarden bepaalt, dat ?boven en jehalvo den koopprijs door de bankiers aan de gemeente Kotterdam wordt uitgekeerd de helft vau hetgeen de leeniug meer dan 98 pCt. mocht opbrengen, indien en voor zoover de leening voor esn .hqognren koers dan 98 pCt. wordt uitgege ven, ea : geplaatst-bSijUr iascfarüvioa." Zeer juist irèrd deze voorwaarde door den neer van der loop .met het verguldsel van de pil vergeleken; want zy schijnt m(j toe inderdaad niets anders te, zHn dan de vorm, die'den'apothekers veröörïbófV im aan hunne geguede klanten eengejieesinidfler »r waarde Vair 8u cötils véo¥&3''?ëtXa'm rcfi*-ï niog te brengen. FeitelSk.althans komt- hét m§ voor. dat .deze voorwaarde aan de gemeente moeilijk eenig voordeel zal kunnen' opleveren, terwijl zij den nemers der leeniog alliclit gele genheid kon geven hun bed-iets lager te stellen. Of dit vermoeden juUt is, weet ik ni«t, jnaardergelfjke voorgespiegeld* voordeeltjes vaa bankiers temmen mij altijd eenigszins wantrouwend. Doch het wordt tyd het overige merkwaardige te memoreeren, waardoor de zitting van heden ich gekenmerkt heeft. In aansluiting aan het lierboven behandelde komt dan het eerst in aan* uerking een.voorstel van de raadscommissie ad \oe voor de exploitatie der inrichtingen aan de iverzrjde.' om van het aanbod der directie van de landelsvereeniging gebruik te maken en haar voorloopig voor eene maand de exploitatie .voor rekening der gemeente op te dragen, waaraan ie zeer lofwaardige voorwaarde verbonden zal zQn, dat voor haveri-V brug,- kaai- én andere gel den die inrichtingen, reeds óumlddelijk met de lavens enz. ib de oude stad gelijkgesteld zullen worden. NatuarUjk ? tant prtfudiee' vóór de efitutieve exploitatie^ csgt de commissie metan» .ere woorden. Zonder twijfel, zou ik.willen antrbörden; maar intussohen geeft dit voorstal ie> kere geruststelling voor heu die -Mcëesden, dat da rente der nieuwe leening een der meest beslissende factoren zou zgu b{j de beoordeeling der wyze, waarop de nieuwe eu kostbare aoquidtie der ge meente zou behooren gefaploiteerd te worden. verder verdient met een enkel woord aange stipt te worden, dat de raad overeenkomstig het gunstig advies van B. en \y. aan de Rotterdamsche l raMwegmaatschapiiif vergunning heeft ge geven voor het vervoer van goederen langs hare stooiuljja naar Delfiliavea en Schiedam. De j;ri<if onzer protectioiiitten daartegen, waar van ik in een ruyuer vorige brieven n\a curiosum heb melding gemaakt, schijnt geen weerklank in den rond gevonden te hebben, maar daarentegen liet de heer van Weel deze gelegenheid niet voor bijgaan om te doen blijken dat by zich nog altijd niet met den stoomtram heeft kunnen verzoenen. Dat ssy zich niet altijd aan de voorgeschreven snelheid in de stad houdt en,.in strijd met de voorwaarden der concessie, wel eens stoom uit laat, staat haar zeker niot fraai, en het verscherpte toezicht, door den Burgemeester toegezegd,' is daartegenover zonder twijfel volkomen op haar plaats. Maar in 't belang van het verkeer met Delfshaven en Schiedam u 't toch te hopen en te verwachten, dat de schroom van B. en W. onl de coiicesaie weder ia te trekken, wel iet* grooter zal zij u dan de beer van Weel zich tchüat voor te stellen. ' « Merkwaardig ook WAS. de' zitting van heden door verschillende ingekomen stukken. Maar ? de beschikbare ruimte dwingt mg kort te zijn. Daarom vermeld ik slechts met een enkel woord de ontwerp-verordehing omtrent het gebruik van het abattoir als openbare slachtplaats, welke, naar ik hoor. met Mei 1883 geopend en tegen het einde van 1885 de eenige slachtplaats in deze gemeente zal worden; een voorstel om voor een gedenkteeken ter eere van T. J. Stieltjes eene plaats AAU te wijzen in het nieuwe Rotterdam aan do overzijde der Maas, dat voor eeu belang rijk deel door hem ontworpen werd; een voorstel tot eervol outslaff aau deu nestor van het onder wijzend personeel in onze stad, den heer Piaget, na 38jarige eervolle dienstvermelding, met toe kenning van een pensioen van f 1200, behalve hetgeen hem als leeraar aan het gymnasium van rijkswege toekomt, enz. Nog ben ik, hoezeer ik mij ook tot hot belangrijkste bepaal, met de opsomming der merkwaar digheden van de zitting van heden niet aan een einde, daar ook nog zonder discussie een besluit genomen werd, waardoor een begin van uitvoe ring gegeven is aan een gewichtig besluit van het vorige jaar. De raad gaf namelijk muchtiging tot afbs»ak der huizen achter het station-Beurs, als gevolg van da aanneming van het indertijd vermaard geworden plan C, tot verbetering der verbindingswegen tnsschen de oude en de nieuwe stad aau ae overzijde der rivier. Vooral aan het slot van een langen brief mag ik de bijzonder heden dezer zaak niet weder ophalen, maar in de katsta weken, nu de terreinen der Haudeisvereenigiqg gemeente-eigendom zijn geworden, heb ik toch meermalen gedacht, dat als er een god van Rotterdam is, hy zeker niet geslapen heeft, toen de aanneming van dit voorstel aan «en haar hing. ? (J. UIT DE HOFSTAD. JTo. 100. De Begrafenis; oriwelvoegeljjkheid; Arme moedertaal; de ooievaar; een.arme brugwachter; honderd-uit. Dat de overleden Burgemeester Gevers Dejnoot niet alleen geacht, maar ook,, bemind was, daar van leverde gisteren zijne deftige ter aardebestel ling het treffend baw^js. Duizenden ingezetenen hadden zich nabij het sterfhuis geschaard en on danks, don verschrikkelykert slagregen, waren de straten, waar de stoet doorging ,-met vele toe schouwers, bezet. Niet een enkelen zag ik on eerbiedig genoeg met bedekt hoofd blijven staan. Jammer evenwel dat in eon defyolgkoetaèu een lid van den Gemeenteraad der hofielyke en aan etiquette hechtende residentie, zijn met grn'swït haar bedekt achtbaar hoofd kuuckebollen deed van 't lachen, eu toen ik dit, vóór 't ministerie van Finantien staande, met meer mijner collegos moest opmerken, had ik waarlijk liever dien onwelvoegelijken vertegenwoordiger der Burgerij zelf- in de baar zien liggen, waarachter hjj nu quasi geacht werd ?de laatste eer te bewijzen." Inderdaad was er aan hem als Raadslid minder verloren geweest dan aan Gevers Deynoot als Burgemeester. De schildwachten v<Sór het Paleis van Z. K. H. don Kroonprins, die door JELD. Adjudant in den stoet vertegenwoordigd was,presenteerden het geweer. Dat eerbetoon maakte ongetwijfeld een goedeu indruk op de menigte en het lachend Raadslid lachte niet meer. Als mijn geheugen zich niet ttedj-iegt, dan was het vroeger altijd de gewoonte, dat DU het passeerec van een begrafenis schildwachten het ge weer moesten presenteeren, terwijl als een stoet langs de hoofdwacht ging, de-manschappen in 't teweer kwamen. Waarom is dat niet meer zoo? [s het aankweekeu van eerbied voor de dooden don niet goed, of is 't beter om tóü begrafenissen Ie meeste mogelijke onverschilligheiden oneer biedigheid aan den dag te leggen 't 't bchynt dat den Haag gedoemd is om bij ter aardebestellingen van voornauie lieden altijd onvoeglykheden te zien ? begaan.- BÜ die van den ridderlijken Prins WiUem' van Oranje stelde zich (zie Dagblad 25, 28 en 27 dezer 1879) de commissaris vau politie op den-Kneuterdyk uin als een dollemau zouder, óórdeel of verstand., !3jj de begrafenis van Murad. ^tfendi zat eeu diplomaat dood leuk sigaretje^ to'rookon, enz. enz., en nu weer zit een raadilia t» ginnegappen van den lach, terffjjl men de .laatste eer bewijst aan een man, die 39 jaar ouze burgervader was. Shocking \ Doch waartoe dat entrelsch woord? wordt onze moedertaal door het officieel programma der vrj) inbedachtzaam op den nieuwjaarsdag der Iroeieten, den 14n September a. s. to houden barddraverij en wedrennen niet reeds, genoeg gewold aangedaan.,Wat hebben wij te makc-u met CSwgeMdaal-, Wassenaar*enConsolatWfSiQkes.mrt Ifficier-Steipk-chase, Forfeitê, «aidicop.en frentttritn-ridern? waaroni moeten d»titels zQn Judge, Glerk of thé Cottnes en Clerböfthe Scales,Starfer en Stakcholder? Behoort iae^ Nederlandsche larddravery- en Renvoreeutgiog op hei oflicieBl JrbgtarauMk 260 weiffig Neflerlondsih te blijven, ]u de CliBgendaalwedrennea door den gemeepteroad met duizend bollaiidiche guldens worden ondersteund? Zal het een Par$zei»aarin'thoofd romen om de (Jourses de Lonyehamp», Races en ïtakes te noemen? Waarom w^dan welt If onze «al niet rijker dan de fraosche on eügelsche talen te zamen. £n hoe dwaas Volgt op den verheven engelschen titel van StalceKolAer,' dé plat-holaudsohe naam Van den Broek, eeu woord, dat zeker door geen enkele preuteche engelsche dame zou worden uitgesproken. .,-..' Laat dut of, met moedwillige tulnrbasteringy mannen, wier streven iet ia om het paar, denras te veredelen, schaamt u niet de taal uwer moeder, en gij zult ongetwijfeld meerder steun vinden bij 't algemeen. De ?ttaagsohe Postdnivenvereeniging." die jl. Zondag haar reeds gerestigda-vsnaaacdheid handlaafde, begreep het beter. Zij toch liet, onder o'eaicht van het ministeri» vam»rlog,' hare gerederde boedsohappers, die zoowül k ttfden van Trede als van Oorlog zulke onschatbare diensten «innen bewüsen, met ia de Nederlandsohe taal ge stelde aanwijzing stempelen, en fliakuregkoos " den oud-QoUandsohen Ooievaar, tew wapen, tot haar zinspreuk. Hei tevensmet eene fransche aanw|l«iBg.zQu.eobi«r eerder to verdedigen z{ju geweest, dan de Ilaxdieap, Race» en States, omdat die hoog- en vérvliegers soms uit verwijderde streken inTrankrük of Duitschland opgelaten, den terugkeer na:ir Noderl»nd niet altijd volbrengen en m 't vreemde Uucl uit geput neerstrijken. Een zeer goweaschte uitbreiding zea aan bet opvoeden 'van postduiven, hoofdzakelijk voor aeevlucht bestemd, door de vereeniKing ?da Ooievaar" volgens mijn bescheiden meenmd te ' geven zUn, waartoe het haar, nu hot ministerie van Oorlog zulk eeu goed voorbeeld geeft voor de oorloKsduiveu, zeker ook niet aan steun v>n het ministerie van Marine, reeders en andere personen voor de zoo-postduiven zou ontbreken. Ik bedoel het bouwen van een grooten duiventoren aan of zeer nabij üet 'trand ie Schevenmgan, ruim bevolkt mat **** afgerichte duivan. B\| het uitzetten vau de vlsschersvloot zou elke pink een of twee vogels kunnen medenemen, om se m oogoublikkenl van Bevaar met aangehecht schrijven te kunnen lawlaten, waardoor de be trekkingen de* c:.ï»renden en de reedors spoe dig, keunis zontofi dragon van het gebeurde «a wat voor- hen to vreezen of te hopen was. Toon ik den 8n Aug. 1875 met den reuzen» baUon van kapitein de Pauw rajjos tweede luchtreis van' Nümegon maakte, biddoa we van een vriend twee postduiven medegenomen. O m 4 uur . opgestegen, lieten wo de eerste om S uur, op eeüp hoogte van i 1850 meter boven het forc Pnn&erden drijvende, los met de mededeeliog ?allee wel". Die duif is niet terecht gekomen, doch toen wy ongeveer tori half üeg'en nab'J de Priussische grenzen neer vielen, was onze 2e trouwtbode direct bereid om eene nieuwe luebtreis ta Aanvaarden, en mgn vriend wist reeds lang v&oi dat wy na middernacht Emmerik te voet hadden bereikt, dat wy behouden waren aangeland. Waarom * inden de verschillende stoom vaartmaatschappijen ook geen duiven kunnen doen medenemen, om van tjjd tot tüd berichten te ontvangen van hare booten.' De handel zou daardoor zeker gebaat en vele meuschen gerust gesteld worden. Wat in de duif niet zelden is, blijkt bü.dqu mensch eene bijzonderheid, namelijk om hoog- ? vlieger te zijn. De Raadszitting, van heden toonda dit weer by de bespreking der vacature van een eenvoudigen brugwochfer. 0. Putters was VOOP ontslag voorgedragen; de motieven diwirtce schijnen, als een dertigtal geloofwaardige stad* gecootm inderdaad geloofwaardig zijn, minsten* vrij ongemotiveerd en dat de man' 'voor z\ja miniatuur-voRstertja in zijn dito wacbthaiaje een statie neteldoeken gordijntje hing, kan toch da overige grieven niet op eens zoo bezwaard heb ben, dat met zjjn ontslag de scheepvaart ? tuut ? den Haag in den al te veel aanwezigen modder te stikken. Vau de 83 aanwezige raadsleden ia . de zitting van den 6en dezer stemden er 6 tegen. het verleenen van ontslag. Waarlijk zou zulks niet door eerlijke mannen als van Bell, Scbrook, Jhr. Mock, Hoogenraad, Bloem en Stam gedaan zyn, als zy van het onbillijke der daad niet overtuigd waren. De ongelukkige man werd ontslagen, en deze daad sluit zich droevig aan op hetgeen jegens den zedelijk vermoorden Politie* rechercheur Oosterweghel is geschied. . Na was er natuurlijk eeu andere brnxwachter noodig, en waarmede denkt ffij nu dat B. en W. op de proppen kwamen iu de zitting van heden? Zy stelden nu voor om ter vervanging van den vau den ontslagen Putters, die jaren de brug alleen bediend had, er nu twee aan te stellen. Gaf het Dngeiyk$ch bestuur, dat P. tot ontslag voordroeg, zich zelf nu niet een klap in 't aan gezicht? Aan het Raadslid SuffgenS dunken wij, door zijn amendement om met slechts één brugwachter en niet twee, deit ontslagene te varvanffen, dat B. en W. nog steeds voor het groore publiek als hoogvliegers . kunnen worden aan. gemerkt. Tolhuis hoogvliegers! - In Schavecingsü ia Tiet stil. . . van de ver pachting Tan het Badhuis, .na reeds aau te|koa* digen, boort men niets ea niemand zal my kun nen toevoegen dat, afschoon ik volgens het op schrift van dezen brief, honderd-uit gepraat -bet* . en zooals het fransche spreekwoord zet,- dikwijls ging ,de la caoe au arenier", bet inyue schuld is dat' er veel ju den Haag met Scbeveningen en zijne bMteraming in 't honderd loopt. Dat me nigmaal het Engelsen gezegde ?Play altcai/s t/it same tune1' of honderdruit spreken-op ray van toepassing is, wijte men niet aan den schrijver, maar aau de weinige doortastendheid van de' Raadsleden, die niet altijd het belang der gemeenténaren, maar eakel dat van'briefschrijvers ... uit de -HoJstad voor oogon schijnen te houden. Zoolang men alles zoo in 't honderd, en Scheveningen naar Blanckenberghe on Öitendc laatloopen zul 't tpü ten minste niet aan srof ontbreken. Proficiat l . J. A. de Bergh, JsHage, 20 Juni 18S2. UIT LEKUWARDEN. Het zal u zeker genoegen doen, Mijnheer da Eedacteur, te vernemen dat in een zoo ncbtbm.a vergadering ala de Leeuwarder gemeenteraad, aanhalingen uit uw weekblad worden voorgelezéu en belangrijke besluiten tot Btaud koroeu met behulp van de voorlichting uit u we. kolommen geput. Iu het bijzonder mag de Heer J. A. Bieiitjes zililv wat van de door zoo iets te behalen ew-toe- ? rekeneu, want het waren zijne nrtikeleu in de nommers 245 en 24G van dit lilad, die te Leeuwar den zulke goede diensten hebben bewezen. De Heer Bientjes pleit namelyk voor aanzien lijke beperking cu vereenvoudiging van het'on derwijs, voorAl van het niiJdelbare, zoowel <!at ? voor jongens als voor meisjes, on schildert in helle' kleuren hot uadeeligo van den têgeaw.oof- '' digen ganic vaa liet onderwijs voor dé geiondheid der leerlingen. Aangenomen dat de Heer B. gelijk heeft, dan zal hij zeli toch moeten ee- ? keunen dat het lang zal duren voor de inapuoteurs, commissies van toezicht en gemeenter.icl. n tot zyn denkbeelden bekeerd zijn, en duarbni r'&l het hem dubbel genoegen doen te vernemen dat te Leeuwarden die bekeoring reedn is tot-stpnd gekomea. Door een rede van Jhr. Mr. J. S. baron van Harinxma thoe Slooten, wethouder ett lid van de Oommissie van Toezicht op het M- O., MOIZC gemeenteraad beboorjgk voorgelicht, 4iesfr, in/ri ? Bestreden voor beperking van -het ondet-wijs a»u ae middelbare school voor. mei»je«t een -etrjid ?? Bnret -beperkt binnen déze zaal of binnen ae ;' Brachten van deze- stad, neen, gevoerd bij vér- ? schillende beschaafde volken van Europtv'Y rijn lp' van de 16 der aahweztgn raadsledan tot in zicht gekomen van den verderfelüken tocslaial' die hier tot nu toe bestond, en zullen de meisjra/' , nit de twee hoogste klassen voortaan fn plu.-its van 32 afmattende schooluren per week. SKchts . 3L hebben. Gq ziet, als meu by ons zoo iets aan vat,'dan komt dat iii orde. .Wel ziju er, die zich verwonderen ov^rdeke^a , van dat ééne uur, dat in iet behing van ili <>C» eondlieid der leerlingen moest opgeofferd wordeir, ?? Want dat ééne uur was juist dat voor fogetond-' heidsleer f Zulk een gebruik van »tfn adviezen znl denkelijk ook den lieer Bientjes vorwouderen, maar zoo erg nauwlettend kan meu toch .niet Ei wensohen in acht nemen. Hjj hééft ook'in Gids een artikel over het zelfde onderwerp ; . geschreven en de baron-wethouder wa»ook daar-.. van behoorlijk op' de hoogte en deed een aanha ling van blz. 89 der October-aflevering van dat tijdschrift. Maar op die zelfde bladzij leest men . ook dat het hoog tftd is dat de reorganiiatie vult*""'1 het onderwijs ?tot stand kome volgens deu wensch,-. niet .van sommige specialiteiten,, maar in don, geest'Van de groote-meerderheid, der beschaafde . en/algemeen ontwikkelde ouders-, wier zonen en dochters hoofdzakelijk .die inrichtingen moeten.' bevolken." Dit was.eohtez deja«rdn&*M vu v;.. No. 261 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR N ED E-R L AND. opa r»ad wat al t« kras en dat 80 peroent van du ouders der leerlingen en oud-leerlmgen lich lot den raad hadden gewend met verïoek dat i'éue u ir gezondheidsleer op het programma te Juten blyven, kon tiiet baten, tiet ia nauwelijks noodig »e zeggen dat op een dergolük veraoek van tle ge«ewkundig«» i» FriwUnd, van de IJiaconesst-n-verecnigiiig voor ziekenverpleging en van de Vcreoniging voor Volksgezondheid nog veel minder kon worJon acht geslagen. Dat waron meest dokten en die meuichen motten by hun patiinlen blyven en zich niet met regeling van onderwijszaken bemoeien. OiiUugs is ook u uw blad Rospvoken over do luogo'iikheid um vrouwen deol te doe» uittnnkan vftii do coummsics vpor liigei* ortdwrwij*. Diwrvan Etil by OUD wel njoit itta koiucu. De vrouwen juoitwi zich buiten de regeling tan het onderwijl ïioudoii; ze' mogen onderwijs gevt-n, juist zoo uls luinr dut wordt opgudiagi-u, waar overigens: op c::i» af>tand. Dut, ia du wijjzo wimi'OD men hier do zaak beschouwt. Wftnt de eeu'go vrouw die men zou denken dnt bij de bovenstaande za»k «ag al betrokken wa», o« vwr ooidiol uiisscbieu uiiRchieu «enigszins geacht ao» kuiiuuii worden vnn belang te zijn, do directrice vau de-bedoelde school, werd niet eens om advies gevraagd, noch door do commissie van toezicht, noch door 15. on W., zoodot de enak geheel buiUn haar om is behandeld. Trouwuiis, zooals do voorzitter in' de raaÜBvtri-gtidcnugzm: ?ieder lid vnn den rand heeft do gelegenheid gehad 01», zoo hy de meemng dor directrice wilde kennon, deze zeil'te raadplegen". Dit is volkomen waar; al do raadsleden haddon haar maar ceu visito moeten maken, dan had 70 zc-U's 21 niual ndvios kunnen geven. Nu ik u toch heb beeiggehouden met dosie z:wk, waardoor het ondwwijs voor de annstnnndo vrouw en moeder in onze gemeente «oo belnngryk is verbeterd, wil ik er noff eve» bijvoegen dat ongetwijfeld meerdere dergelijke verbeteringen voor de deur staan; want üooals op hat allerluatst gebleken w, h»d cigcnlyk di commissie van toezicht, niets togen t|o gezondheidsleer, noch togen den incil'cus die met het onderwijs daar in belast was; umm' w»u het juist liefde voor dat vak die haar tot htt schrappen deed bosluitun. l)c hygiëne mocht namelyk maar l uur per week, gedurende de twee hxutste schooljaren, haar dei»! noemen; dus nauwelijks 8J uur. Dat was waarlijk al te weinig voor een grondige beha niloliug, nl was dan als voorbereiding reeds natuur lijke historie en natuur- ca scheikunde beooioud. En aangezien nu, zoonis bekend is, alle audere vakken op de school volkomen arondtor behandeld worden, en slechts een dergelijke behandeling eonigo waarde heeft, wilde men de meisjes niet mrt een grondige *enni» van de letterkunde in 4 talen, van du geschiedenis, vnn do wiskunde en van de natuurkunde en met een oppervlakkige kennis van de gezondheidsleer vaa ichool laten gaan. Dit is zeker uitermate goed ge»en en daar ae niserdurheid van den gcmeeirteraad <i:t ^uiste innicht met do "commissie var toi-aiclit. deelt, ver wacht men, als voortgang in dw zelfde richting, op dezo en ftlle audere scholen sn de gemeente afschaffing vau al die vakken Wi>arin do leerlingen van 17 tot 19 jimr, niet meer dan 80 uur in 't ge heel onderwijs ontvangen. Wij gaan dus een aeer grondige toekomst te gemoet. HITftST. ?DE RANTZAU'S!.' DIJDE KOSINK1. VEUBBSIGISO ,,11^1 KED. TOONIEL". «Lea Kantzau" is een stuk, dat den weigezinden beoefenaar dor meusehengèschicdenis ruimschoots {?«Jegenlieid geeft, zich te verheugt n in het onuitroeibare rechtsgevoel, het medelijden, de go«ilhar'tigtieid van het publiek, die .in toejuichiu|/eM Jusbarsten, ?Hauneer op het tooucel Ue deugd triomfeert eu liet gemoed don loop laat ann zyne beste neigingen. II: zou iiienig-maal, »-;innc<rin den ewouwbnrgdezo blijtiou vau do onbedorvenheid dos volks op onmiskenbare wijüe aan den dsg worden gelejid, de treurige twijfelaars »«n steeds levenden zicleiiadel in do tuguuwoordige maatschapjiij, bij hunne ooreü willen nemen, brengen ze in da BchtuwhurgZ'iül eu zeg-gcu: ,0utken-jo den gun^tigwii invloed, dien het tooncel kan hebben op de nii;[ii''te, wend je dan raar do toc-schouwèrs, en waixrueer de losbarsting hunner geestdrift eu hunner bevestiging i" iie wa'iid'jennp; vau het iu1, telkens uls waarheid en ruelit trimnffcren. ii ik ben or ver vau d'ian ile kunstvan reu stuk al' te meten n:«r do ion, die htt duet schreyen en de voldoeuingen vnn ous rechtsgüvuol cu oiwe dccruis, die Jitt tiivébruugt. L»e Itantiuu'a hebben da» ook nog oudere titels. /ij hebben tegen zich, dat de ïomr.n Les deux frcrds tot ,,««e i>ücti" is zninengedroiigen. Uo pvoote fout der school; die liet. tea lichte taak rekeut vau o«u boek oen stuk te maken ('t is jniüt vnn daiig de geboortedatum van Charlottu li.rch-l'iViflur: J3 J-ni 1800, -h 25 Ang, lÖÖÖ) Li hierin geleden,, dat men uit het bock frnnyo lu-okkeu neemt, dia in uitvoci ighoid geëvunretli^d waren aan deu o m va u g Van den roman en dio buiten 'vorhoudin|! stiiun tot don omvang van het tooueelstuk. l)e ecgo grenzen, waarbin nen dit üicU bewegen uioiit, verhinderen baitendicii, dat er eeu groot getul onderdeclon in 'opgenomen worden, die tot het effekt van het gulieel noodzakelijk zijn, en zoo voelt men vaak Jouuiten, ? van «uyoltooi.'c onderdeelen of ran zaken, waarop geüinspoeld wordt on dio buiten h-t tooiieülkader gevallen zijn. .Maat- ondanks dezo nnauweüjks verraijdbara ficbrekcn, is ?De Rantzau's" eeuoangenaamstuk, van hoog.t eenvoudig onderwerp eu beloop (de h-uit vau twoe broers, wier zoon eu dochter el kaar beminnen), en dat u niets dan weldoende indrukken achterlaat. De tafereulen z$n goed gekozen, eenvoudig van strekking en zoo men niet gespannen is omtrent den atlyop, de dorpsgesehiedenis boeit toch en laat niet na, in hare eenvoudige samenstelling, stork ta ti'eifen. Het is ons zeer aangenaam dat het ?Nodcrl. Tooncel" zich de beschikking o ver het werk heeft verschaft en het met zorg heeft gemonteerd. Do vertaling is niet van de eerste qualiteit. ?Vous etes un galant hotnmc" wordt overgezet door ?gij zrjt een galuut..." in plaats van: ?gij zijt een man van eer (een gentleman)". Een menig vuldig gebruik wordt er ook gemaakt van bet lidwoord in' den 2n nv., vrouwelijk; ik heb gehooi-d: .de verijdeling m\jner pogingen" enz. Maar hoe de vertaüng ook was ? men vergat het by het sterk pulseeronde leven, dat de akteurs en aktrieoé or aan wisten in te blazen. Zij spelen het stuk met een zeldzaam ensemble en met een teekening der charaktors, die bewonde renswaardig is, vooral om dat men deze opvatting mot die der Franichen van het troepjen Febvre en Mme. Thénard vergelijkt. . Ik moet zeggen: de Hollanders kunnen de vergelijking glansrijk doorstaan, 't Is te belang rijker ? om dat zy volstrekt de Franschen niet hebben tmgebootst: ay hebben zelfstandig gaschapen. De lieer Bouwmeester wat, als de oude, zacht aardige, vredelievende en »«gen spreidende school meester Florence, die de vuandelijk gezinde broe ders weer tot elkaar brengt, haast onverbeterlijk. Hij had zich geheel in de rol ingeleefd en heeft oogenblikkeh van niet minder roerenden hamer dan roereaden pothot gehad. De rol was een wm« ?cbeppiog, tot. ia da minste oaderdeelen, ~*? soft «ene aanmerking kannen maken: de Heer Koel Martin was een t'rantche schoolmeester; de lieer Bouwmeester was wat wij boven gezegd stuk speelt ia 1829, want ik heb hier ia Amster dam u» 1838 nog beursbeaoekera met een staart den nok gekend; maar ik bedoel, de lieer in Buuwmsester, hoezeer grooUr akteur dan ae Frautehoian, wat geen Franachman, zooals de H.U. Krkmatm üliatrian hem gedacht hebbeu. Heb ik echter de keus ? dan reik ik den Fiorence van Uonwniecster den palm. Mevr. Stoete stoud hwu waardig tev zQ<te. Mej. van JÜeoe staat in talent boven Mu' Wilson. Z(j heeft de rol vau JLvttife met c karakter gespeeld. Da lieer Jean JiantMtu werd door deu Frumchman, natu- ons inzien, juister voorgesteld dan door den Heer Spoor. Opvliegend, kort en laaWijk, niidruklijk, te zijn, u 'B Ueereu Spoor's fort met. 2yn kottuum was voor een geutilhouime oampagmtrd cu ryk grondeigenaar wel wat boersch, uu dut hij me c lus vest, slordig h«wd enz. op de komuariüo kwam, die reeds zop lang in de pen was, kou niet genoegzaam uit syne stemming vcrkfttard worden, 't Is iets als die schilders,. ? die, zuodra er een' .sohiphrenk op til is, ? al huune ougelukkigeu in uaradjakostuum kleeden. Hitn du irop ie een gulden spruuk, die door ieder een in acht genomen moet worden. Waarom ook meestal, by Uen lieer Spoor, die woedende grime'? Jean Hanttuit is volstrekt geen man om erwenkbrtiauwen op na te houden, waarvan du middcuUitemdeu unar L.oven gaan. Do kop van den lieer v. Schoonhoven, als Jacquet Kantzau, houtzager eu Burgemeester, w*w voortrefiöljjk; hy droeg 1020 oi> aiia voor hoofd. De Heer Tourniaire speelde voor George, welke rol b(j de Franschen door Larchor vervuld werd. Wij luidden weinig geduchte van deu heer T. in deze rol; maar hu heelt ons wantrouwen be schaamd: klseding, maske, intonatie, gebaar, en ook de algemceno opvattig verdient lot. Do Heer de Jong, in het stuk de afgewezen niiuuaar van Louise, had een fatjen vau Lebct, deu Houtvester, gemaakt; en het wordt daardoor nog moeieiijker te verklaren, dat de iijne rekenaar Jean Kantzau hem zijn dochter zou geven. M«oj. Lorjé (de dochter vaa Fiurcncc) was goed, eu Murr. v. Sluiters, als oud bestjen optre dend, kweet zich voortreilijk. Do Ite^io was uitmuntend, wat de aanwezigheid van klein geriefbolangt (o.o.de meubeling derscboolnicesterskamcr) ; do verzorging der schermen, la»t altijd nog veel te \venschen over. Bijv. in bet allerJiei'ste scèaotjen bij de pomp. 't Is klaar dag: nochtiius waa er een blaau^c tries, Uus een stuk lucht, dut ecti zwarte schaduw wierp op het achterdoek. Het raadhuis was een zeer thtgmcntarieich gebouw. Maur de kunstenaar .i deden het ons vergeten. ? . Hat stek werd ook meer volledig vcrteond dan ?de FranjBchen bet ens to zien g.ivem. Het ver diende alssins oo zorg, die er aan ba^teed is, al zou het munr Kijn om de lieden, die de Tooneelkuni-t uit den rei der zusteren verbannen willen, meenende dat deze meer dun andere misbruikt woi-dt, er heen te lokken en huu de opmerking te tuitken, dat men hier nu toch alweer (uiet minder dau in Ie Jt'fêtre) met een onschuldig «tuk te doen heeft, dat in het ?iJabel oiizur dngcu" honderden voorstellingen beleeft. 23 Juni, 82. Alb. Th. UIT DE HOTTERDAMSCIIE Te midden van de schoone feesten in deze da gen door de Alma Mater ten uwent pevierd, zon bet uiet passen uw lezers te vermoeien met con uitvoerige beschouwing over het erg dramatische drama van Georges Uhnet, deze weck door bet Ncdcrl. ToOnecl liier voor het voetlicht gebracht. Zoo ooit ce* tponcclwerk hors cIc siiismt wus in den waren zin 'van het woord, dan is bet, stellig dit. Zoo'n' donker drama en zoo'n heerlijk zo merweer! een dr.tma waarmee geen man vnn .goeden aiuauk vrede kun hebben, eu ueu weertje, dat alle bedillera en moppeiaars den mond snoert! Welk een tegenstelling! Eau drauiatiseho geschiedenis, tot ontwikkeling der spiksplinternieuwe stelling, dat door arbeid rijk geworden burger-families geen nietsdoende, meeetnl verarmde lieden van hoo^e geboorte in huu kring moeten opnemen en nog minder door hot huwelijk zich aan hen moeten verbinden ; tot dio ontwikkeling komt men door tooneelcn van teleurgestelde eu bedrogen liefde, van geldver spilling eu spel, .speculatiau Ji la' Law, vnn echt breuk en van moord; du held vnn het. drama, Serge l'anine, wordt door schooumama duodgoscbotcu, op het oogrnblik dat ilc justitie vt-rschy'iit om hem te arrestecrcn. Hat heet nu diit hij zich zolvc-u van kant hoeft gemaakt oiu do schande te ontgaan. De roiann vau Ühnet, waaruit do gshrijvei1 zolf dit toonceiwcrk heeft geti'okkeu, ia Kpker velen uwer legers bekend; ik .behoor niet tot de geluk kigen en ik beklaag er nnj niet over ; ik iioe dat tu minder ?omdat .Het, iinnfik meen, t T beoordeeiiug vau do volledigheid van do kiii'p.'itvr cekesiing en vau ile mótiveoring dar ? handeling, vtiu xoudauig uit eou roman getrokken werk, lictor is, dut men uit zy'n herinnering niet lc;iu aanvul len wat aan di« karnkterU'ckening en aan die motiveering ontbreekt. In d;it opzicht heeft het werk veel' leemten; er iBOet te veel bij verteld worden ter verklaring van menigca toestand on vau verschillende verhoudingen, >vel komen er eeu paar schoone tootieeltjes in voor, vooral in het héfin; maar dio zjjn niet in staat om de waarde van et werk te vcrhoogen; het gaat bovendien de crescendo. Ouder de sehoone tooneeltjcs reken ik nntnnrliik niet dat in het derde bedrijf tusschen Serge Panine en Jcannts do Cernay, de aaugenomen dochter van zijn scb.oontuiv.dor. Juist bij dio roe rende eanapé-scène, waarbij het licht wordt ge temperd, meende ik Anna Gcnkr, do geestige Wieaer soubretlé in het aangrenzend etablisse ment van Doon, baar No. 17 te hooren zingen, en wel een coupletje, waarin verhaald wordt van een dametje, dat '» avonds langs de straat ?wan delende" aoor een politieman werd aangehouden en op Nó. 17 gebracht l De uitvoering vron er niet by, dat de Scrpe Panine door J. Haspels werd voorgesteld. Nie? mand die meer het talent van dien tooneelspeler waardeert dan ik, maar noch voorkomen, noch stem maken hem tot den alle vrouwenharten veroverenden jeugdigen arietocratischen roué, die ryn uiterlijke hoedanigheden gebruikt als middel om zich een schittei ende positie te verschaü'en. Intrigant, voor geen middelen terugdeinzend om tot dit doel geraken, mag toch niets minder dan dat uit zijn voorkomen merkbaar zijn ; dat voor komen moet dat juist bedekken. D* Serge Panine nu vaa den heer Haspels was eer een alstootende dan een aantrekkeiyke figuur; hy' speelde de rol bovendien geheel en traftra^ Daarbij komt nog aat de dames Burlage-Verwoert, Jeanne de Cernay en Jeanno de Groot, afi'éAeMwDewafewwsltegeprononceerde vrouwen. figuren KQU om deie .beide meisjes-figuren zoo danig te stellen, dat ter peil van het stuk erdoor verhoogd .wordt Vooral u dat het geval met Mevrouw Burlsge- Verweert, hoe hoogst verdienstelffk haar spel ook in menig opzicht wss; ook Mej. Jeenne de Qroot hs>d vooral in bet derde bedrijf goode oogenbUkken, ik bedoel in het tooneeltje wuna «fl eind«l$k «su hare moeder haar over» kreyt Misoed lucht geeft.. Ds*i w**r het geTW der beleedigde Troaw, ontwaakt, daar ..iMKJiA» TfiMiy ugsjsjetH, ene Uej. de Groot goed; waar ze een meisjesfiganr h»4 voor te ?tellen schoot ce ook na te kort . De schoone rol van Pierre Manu, dan man die ijju verloofde van haar woord ontsloeg om haar geluk uiet in den weg te staan, werd door den heer Spaormans flink gespeeld; sympathie voor die nobele figuur te wekken vermocht hj) echter niet; het ontbrak hem, vooral'.» het eerste be drijf, aan innigheid. De onvolledige, lastige rol van Oayrol wt* ia handen van D. Haspels; waar hjj er relief aan kon geven, deed by het ook. In zoover de*e vertoouing genot sehonk. was dat te danken aan bet sehoone spel van Catharina Beersman», als mevr. Desvarennes. Zonder iemand iets ten nadeele te willen leggen, zou ik waarlijk niet weten wie onder onze Nederlandtcho tooneelspeclsters gevoel en kracht genoeg tevens bez.t, om dat karakter 100 tot in zijn minste bijzonderheden tot volle recht te doen komen, la grime, ia houding, i* spel was ze onovertrellelyk. De vertaling van den heerRössiog was, als ge woonlijk, oitstekead. Ik kon mij echter niet boCry'pen dat een man van smaak als hu zich tot uien arbeid zette; hu kan niet meeaen, dat het re pertoire van bet Ked. Tooneel or door verrijkt is. Rotterdam, 22 Juni 1882. * H. v. P. Zaterdag a. s. zullen de UQ. eb Groot & Co. in do Plantige een actueel stuk geven, fili Bes* saktm of De vervolging der Israëliet'!» in lluslanil. Mej, Margot Cohen znl beiangeloos hare medewerking hierbij verleenen door het zingen vnn eon lied, lloscn en Doortte*, woorden rnn W. N. Peijpers, muziek van Frtins Abt. Dit lied wordt afzonderlijk uitgegeven a 50 cents ten voordcele der vervolgde Israëlieten. LA DAMNATÏÖN DE FAUST. Opgetogen over do velo schoonheden van het werk en over het genot, hetwelk de uitvoering verschaft hoeft, Kutten wij ons neder om een gedetailleerd verslag te Echrijvcu van de muzikale uitvoering, die door de zorgen vanhotstudontenmuziekgrzelschap J. Pz. Sweeliack Woensdag 11, hueft plaats gehad. lu het vorig nummer bobben wij onzen lezers rceils eeu en ander medegedeeld over Berlioz rn do belangrijkheid vaa aijn werk; do uitvoering heeft ons geleerd dat ov hoedanigheden in zo», dio bij geen van 's componisten tijJgenooten wordtn aangetroflen. De orkestbewerking namelijk is zoo schoon, de gang der instrumenten r.ro onberiipelülc zuiver en ongedwongen en dnarHj de klankeffecten zoe verrassend, datinenM-narlL'k tot do overtuiging komt nimmer zulk een virtu oos op het orkest te hebbon ontmoet. Indien wij dan ook hulde brengen aan het orkest voor de voortreffelijke wijze, waarop het. ziiu buitengemeen moeilijke en zv.-aro taak hoeft volbracht, dan erkennen wjj tevens Jat iedVr lid van liet orkest Juct du tfrooteto belung&telliugej) do meeste t««\rijdiug zijns partij vervulde en onder den indruk verkeerde vau een gcüi.tal vork te vertolken. Tot staving onzer meening \fijzeTi wij op de uitvooritig vaa flen Pakocsy-warsch, do Ditnse de fylptii-s en Ifcnuet * Foliets. Oumiddellijk na Let orkest noemen wij het koor, dat. eveneens zijn taak volkomen meester was. Mocht de intrede der alten bij ta Ronde tJcsPni/snus ietwat scherper geweest zijn, do sopranen waren des te voortreffelijker, terwijl ook de mannenstemmen voel er toe bijdroegen eene buittugewono friscbbeid aan bet nummer te ver leenen. In de Paasch-liymnë roert Berlioz een geheel andere snaar aan. Het religieus» dor muzirü maakte een "aêer schoonWect, terwijl ook do behandeling der koorstemnicii getuigt dat Berlioz ook het voortreffelijkste instrument het welk bestaat, da meuschelijke stem, naar eisch weet te behandelen. In bet chocitr clc -Busciirs en de fuga op bet woord Anten hadden de man nenkoren gelegenheid te bewijzen, welke voorti-efiÉiykc elementen et- zich in bevonden. Hut chontr '(Je «S^fj 7/M et de Gnomes heeft onöo verwachtinff nog verre overtroffen; hot onïusclifijteüjk Hololijko van do orkestbegeleiding gepaard aan het wazige der kooTsteraraen brengt zulk eene betoovereado uitwerking teweeg, dat wy niet aarzelen dit nummer voor het best ge lukte van het geheele werk te verklaren. De uit voering was iu allen deele voortreffelijk, evenals van hut Balkt des Sylphcs hetwelk op een thema van bet Koor is bewerkt. In het chocitr de soldats et (rétttdiants ont moeten wij eene tegenstelling met het sylphenïtoui'. De twfceJe bassen konden in het begin ini-fchien een weinig sterker geweest ziju, Ister, toen het Jam ncx stcllata der studenten weer klonk en zich vervolgens in d-niol toonaard vermongile met .deu za'ng der splduten in Bcs-dur, \vas het effect volkomen en in hgoge ru.ato ver rassend. Het ILolü uwrc OpjMnltwH wtrd Keer goed n evenals het Sancta Mari.i in de'coursc Vuliïinc door vrouwenkoor en het Pandoemoun» door mannenkoor. In het slotkoor, vooral brj het conserce l'cspcncij hadilou de sopranen gelegenheid hunnen scbooncn kliinfc. te doen bcrnronderen. Jammer dat een wuuklauk uit hoogere sferen, van enge-. l'jii, enkele QjgeublikköU het genot van dit numuiei- vergulde. Zooats men dus ziet, tal van schoone boedalïigheilen in het koor, dio wel in staat zijn de overseboono bewerking in ecu goed licht te brengen. En nu do solUtcn. Onvoorwaardelijk brengen wij'ïof toe .ann den Heer L. Lauwers als Mt-pbistophólis. De wii^e waarop hy zijne partij voor droeg, was zoo in den geest zijner rol, dat Ber lioz naar nauwelijks anders kan gedacht hebben. Reeds bij zijn eerste optreden, aangekondigd dóór ceno korte figmir van koperen instrumenten, kon men, bemerken dat hy" zich volkomen bewust was van de kracht, die in z\jn recitatief «tak. Als een enkel voorbeeld halen wy' aan do iiitdrukkini bij het spreken vau het woord Docttui; elders b: 'het diabolische in hot woord lestialité enz. Het chanson do Méphistophelcs unc puce gcntillc was een waar meesterstukje van voor dracht eu niettegenstaande het tempo een weinig sneller door hem werd genomen dan de metronoom aanwijst, w.is da rust toch volkomen, door hetmecstersenapIwoarraede hy het beheerschte. Het zangerige air Poici des rosta werd schoon Van toon gezongen. Aan de bezwering in het derde deel, op de woor den Esprits des (lammes meonitantes, aceowreel (zoo eigenaardig schoon voor orkest gezet) vist hij eene uitdrukking b\j te zetten, die outzaggeujk mag genoemd worden. De serenade de Mépltistopliéles werd gelisseerd; was zy de eerste- keer een weinig onrustig door het te snelle tempo, de tweede keet1 maakte zij een veel schoonere uitwerking. In het nu volgende trio was de Heer Lauwers eveneens uitmuntend op zy'ne plaats, doch wat uitdrukking van hartstocht aangaat zet de cours» a l' abime de kroon op de creatie zijner partij. Het angstig jagen en nijgen, de voortdurende herhaling van net woord hop! kortom al de kracht, welke Berlioz in dit nummer gelegd heelt kwam door zijne' voordracht uitmuntend voor den dag. Ontzettend was de indruk van af de woorden Cohortcs infertuües tot aan Je snit vainaueur, Wn waren zeer getroffen door de meesterlijke voordracht van den. Heer Lauwer» en «temden van ganseher harte in met het' publiek, dat op onstui mige wiize itjn büval te kennen gat. Ook de Tenor de fleur SUphanne heeft schoon* oogenblikken gehad. HU U eveneens een zanger, begaafd met veel talmt Enkele kleinigheden, .waaraan men dikwflls goede kunstenaar*1 kan. kennen, hebben wjf ook bij hem opgemerkt. De Solo voor het Paascngezsng werd meer goed gttzoogea ; de Aria Dottx cripvsev.lt zelfs eeer schoon, vooral bü het Après te long tmrtyre. Iit het duo echtor A*ge adorée was hem de taak te zwaar en de wy'zigiog, die by' in sijne partij bracht was geene verbetering, vooral toen w) daardoor met de sopraan in unisson kwsm. In de Invoeation a la nature was de heer Stéphanne echter weder volkomen op z^ne plaats evenals in de eoarso & l'abime, waar h\j zijn kunstbroeder waardig ter züde stond. Mad1" Dérivis was met do rol van Margarita belast. ZO beschikt over eene schoone stem, doch heeft «eer dikwijls met onzuivere intonatie te kampen. Eerst brj de ballade Ie Jloi de Thuli treedt zq moer beslist op; de ballade werd vrij goed voorgedragen, een weinig meer naïveteit rud niet geschaad. In het duo en in de romance kwam juist hare onzuiverheid voor den dag. Overigens toonde zü wel doorgedrongen te zqn iu hare partij. Do Hoer N. N., dio belast was met de partij van Brander heeft eon zeer schoon bariton-geluid; doeh zy'ue voordracht was vooral tegenover de onverbeterlijke losheid en vlugheid van den Heer Lauwers wel wat 3tyf. Na alleu bedacht te hebben is ons de voor naamste plicht nog overgebleven om namelijk den mnn, ann wten wy hot voorrecht der uitvoering dunken, don directeur Dan. De Lange, onze hulde te brengen. Heeft Amsterdam meermalen do Bclegcnhvid pclmd muziek van vroegere tijden to hooren, dan was De Lange de man, die hè t da armedo in kennis bracht. En thans, nu het eon werk geldt van een modern componist? Hoelang zou het nog geduurd hebbeu eer een dergelijk werk van Berlioz ware uitgevoerd, zonder den moed c» do volharding van den heer Do Lange? Het schitterend sucoeg, dat het werk is tebeurtgevallen, en dat grootendecls ann zijne energieke leiding te danken is, is voorzeker eene voldoening voor i:e moaito en zorgen dóór hem aan de insludeerimr besteed. Mocht Bcrlioz zich in Holland een intocht gemaakt hebbei), mocht hij hier door def.6 uitvoering vasten voet gekregen hebben, dan zullen zeker du xvenscbcu van den directeur ver vuld zy'n. , Voor den egyptoloog, dio ver leden janr overleden is, zal te Boulocne een stand beeld opgericht worden. De onthulling is op IC Juli bepiiald. Het is het werk van don beeld houwer Jacqnemart, in brons gegoten eudcor den Staat bekostig'!; voor bijzondere versieringen uog aan het monument aan to breug«n eclKer is ver gunning verlctnd en een inteekenlijst geopend. l)o beiiiuprstcllcuden in Esvptischo studi'.'ii, die vooral in Èngelaiid zoo talrijk ??" ? worden in groot aantal verwacht Ac7iiÏÏes. Prof. C;irnnbci scbrüft uit Rome dat cou stuk van een schild vnn Achillcs ontdekt is, niet oliwn de boivusfe becidhuuwwerken, mn.ir ook een iredceHe van den tekst van Homerus er by bevattend. ^/. 3[areus,f Da Venetiaansclio kursto.iaren hebben een c'rcnlairo doen verspreiden van den volfrnnden inhoud: ?De kunstenaars van Venetië, in 'verbeniging met d» altlasr verl'.lijflioii'lendu vrcomdo artisten, hcblicu i:i hunne verga-Jcring van den 20en April 1.-62 besloten: 1. dat het manifest fAvv&nira dei Monumenti in 'Teneeia, dat nau de vergaderins; is voorge lezen, zal gedrukt worden eu exemplaren go^onden nan al de kunstenaarsgen ootschuppen in Italië. 2. Wanneer de adhaesio van deze gebleken is, zullou zij de aondiicbt dtr Regeering richten op de restauratie onzer gedenkteekenen, vooral op die welke van binnen en van buiten aan St. Jïarcns is aangebracht en die ernstige bezorgdheid geeft aau aller, die verstand hebben vr.n de zaak, in spijt van de uitgevaardigde verordeningen tcrt controle, De kunstenaars van Yenetiü, in samenwerking mc>t die vau het overige Italië, zullen trachten de nationale gedenkteekenen to beschermen als de eer en do roem van het volk." Volgen 53 haudtcekcmngen, yraarcBiIcr 8 va.i vreemde kunstoiiaars. Het manifest is zeer lliuk ca met konuis vau zaken geschreven; hst behan delt vooral St. Marcus eu het paleis der Doges. ?RNEST GARENNES Earonnetlc 1). B0n nppelio réalisme la l.iïdeur, comms on appelie franchise la. sjrossièrcté"» zegt de Koningin van Rume-nië, in haar onlangs liicr door W. P. C. K. aangekondigde Pensees. Guy de Mftupaisant, de bekende "vritnd van Zola 2) (iil vergat I*r. J. ten Urink hem ia lo'7!> ook aN zoodanig (franchise)". En vwu-lijk hier komt ons de uitsurfïok der dochter vau Prins Hermann von Wied als zeer toepasselijk te stade. Ken grof boek bij uitnemendheid, een ruw gehouwen blok steen gelijk, \vaar geen enkele lichtstraal op speelt, uiet. één onvermoede greep, niet üen treffende gedachte u komt verrassen, een oud. hooit setuoep herhaald drama, zonder gloed voorgesteld, dood en koud daar neergeschreven, ziedaar qualifikatiën voor de vierde schepping dts Hecren (jarennes. Xiets dat u meevoert, niets dat u een traan in 't oog brengt, niets dat u doet glimlücheu, niets. Het schvjnt beden ten dage aangenomen t« zijn in Frankrijk, dat pas beginnende romanciers hun meer Rekenden ambtsbrpederen om eeu voorbe richt vragen, zij 't dat dit al of niet gunstig uitvalle. Zoo voor rentgen tijd de Heercn ,VastÜicouard, die hun boek met het vonnis van Etnile Zola op het voorhoofd de waercld inzonden, zoo de Heer Garennes, met zjjno Inleiding door de Maupassant. Deze toch spreekt alleen van des schrijvers oprechtheid en van de aitmundende bouwstoffen die ter beschikking lagen. Hierin bestaat al zijn lof. -Hrj geeft daarentegen geen kleine bezwaren. Hy meent namelijk slechts dat do Heer- Garcnnes zijn materiaal niet behoorlijk verwerkt heeft, dat 't geen men eigenlijk de Kunst noemt, er aan ontbreekt. My heeft Baronitetie dca indruk gegeven van een rOmanvèrslag, van een. overwicht dat men, bij 't bespreken van 't een of ander boekwerk, ter verduide'y'king den lezer ten beste geeft. Ik zeg niet dat de schrijver, die door «ijn succes met Lo Commandant Marty (4 editie» uitverkocht) een iamelUkcn dozis moed heeft ingc»'okt, niet zou staan boven konfrater* als e*n Alexis Bouvier, ?die het verbecldingKieke publiek nogmaals met een allerheerlijkste moordenaangeschiedems in La Bouainotte komt vergMten. Ik betwist hem slechts het recht om ouder de romanciers van naam te willen worden gerangschikt My'u hemel! Kennen wij dan Zola mét en Alphonse Daudet; *ijn Flanbeit do Öoneonrt,FerdraandFabre, Henry Gréville. Feüillet, en nu Lemonnier, Hennique, Malot, Theuriet en eenige anderen dan niet op gedoemd om ons te doen weten wat én natura listen én idealisten ra t laatste vierde der IMe eenw op romangebied vermogen ? ' Barofittette vooreerst, de heldin der geschiedenis, waarom vraagt gf) n brPt eindo der lezing te vergeefs af hoe sjj er toch wel uitzag en om welke oorzaak bare minnaars zonder uftionderingioo onbeperkt op haar -verliefd werden? Waarom meldt de schrijver ons dat niet? Wat is het bekoorlijke in haar eharakter, in haar uiterlijk? Waarom worden ons de naturen en de woningen ia Frankrijk en Engeland niet voor den geest ge roepen ; waarom komen wij niet te weten hoe 't er in de appartementen, waarin wj) ons moeten verplaatsen, wel toeging. Om welke redtn ontvan gen wij geen uitpluizing der koofdcharakters en worden ons de meest pathetieke oogeiiblikken niot duidelük en in het volle dtglioht voor oogen gehouden ? Waai »ohy nlyk wijl de heer Gareonea de vermogens daat toe mat. En daarom moest hjj maar liever ascetische werkjene uit »en te geven of koopman worden in lichte handschoenen. Geen persoon is flink beet gepakt in isijn boek, geen toestand mot waar heid aangedurfd. Ik heb steeds gemeend dat de Heer üarennei vreesde zijn hand«oho«n«u te be zoedelen. Men moet t ver courtisanes schrijven of men moet dat niet doen. Maar zoo ja, dau nooit gelijk ^Ernest Gsronnes. Laat ik nog een voorbeeld geven. Louiie Lacroix is langen tQd het troetelkind geweest van Lord Nevill. Hy heeft haar met de ondenkbaavsto weldaden ovorstebpt en »ij is hem «eduitude eenige jaren ui baar geluk verschuldigd geweest Zy vermoordt zijn trouwsten dienaar om redenen die hy niet te weten mag komen. ZQ loven nu nog een paar maanden met elkaur en vertrekken uit l<rittannië naar Pary's. Er komen echter vua zijn woonplaats tijdingen die de Lord op 't spoor der misdaad van Louise brengen ; zg weet 't uem echter nit het hoofd te praten en sy zijn weer gelukkig. Plotseling betrekt nog eens het gelaat van den Lord en sombere gedachten Ecuyuen hem te kwellen. Louise Vraagt b«iten hem om, aan een katnermeid of Milord brieven uit Windspr ontvangen heeft. Het antwoord luidt beves tigend eb ... een uur daarna heeft Louise baar weldoener verlaten en behoort een frautchen baron, . . . zonder slag of stoot Hier nu bood zich eeu prachtige gelegenheid ann een strijd te pcuceelen in den boezem dier vrouw, strijd tusschen allerlei gevoelens: hoogmoed, eigenbelang, vrees, dankbaarheid, liefde, ïs'iets echter daarvan. De Heer Gurenues volstaat met te vertcbesi hoe het toen verder Ring; zie, dat is dte fout. 't Zou tleclit ziju de uitroepen van verontwaar diging die da handelingen van Baronnctte haren schepper ontlokken te laken, maar toch moet 's heoren Garennea arbeid wel 't mecit door da handen der lotgenooteu van zijn heldin gaan, dio als hun jaloezie ten goede komend aandenken, Bnrnnnette's historie zullen willen bewaren. Tuch i» de Heer Garenues wel ceu man van ge voel ea cntrain. Toch mag men hem uiet tot de kudde franscho romaDfabrickoiiteu beneden nul rekenen. Ten minste nu nog niet My dunkt, men mag uit zijn tegenwoordig werk nileidcn dat hy', na lange studies over de vrouwen gemaakt, na goed wy'sgeeren en natuurkundigen en vooral laügnn tijd do wuereld om hem heen. er ovar {.'ernadpleegd te hebben, wel iu «taat zal ziin een de^ely'ken 'roman te leveren. Ik geloof dat da Heer Gtweiines goed in 't oog moet houden: Ie. dut men in onrea tijd geen geschiedenissen VEHIUALT, maar een opvolging vtm toestanden SCHILin; ie. dut men zonder veel studio zich aller minst aan ceu roman moet WAgen, eu 3e. dat men, zich na Lingr pogen nog steeds een middelmairigheid bevindeude, beter doet zijn streven te stuken. Anist., 8 Juli '82. L. van Deyssel. 1) r.rnft Gartunte, Baronntttf. Avoo una prüfaue de GUT de llaupaetaiit. Pair*, E. Laloaotto, 1883. Ia 18-jOtii3. ü") 2ie Let SoirJct ilt Mêtlaa, Piriu, 1B30. 3} Eiuiie ZuJa, door Dr. Jan ten DrjnJ:. KJ (1879) Wz. 9. By Nijgb. en van Ditmar, te Rotterdam ia het eerste nummer ? van Lelie- en Roeeknoppeti, weekblad voor meisjes, onder rcdaktie van mej. C. Aibordingk Tliijm verschenen, liet prospekt ua in die uitgave luidt uls volgt: Er is in ons land eeue gelukkige beweging tra voordoek- der gezondheid va* het jongere geslacht; men wil meer urtupanning en minder inspanning i rf* opvoeding brengen. Uni nu e^niqermnte to voor/ien in de leemte .na onderhoudende lectuur voor jonge meisjes, on tevens h*t doel, hierboven aangegeven, te be vorderen, Lebb^u wij ous voorgenomen een WeekbU<i vilt te Beveu, dut eukul en alleen aan jonge meisjes wordt, gewijd. AV'ij stcklcn ous de vra»gr Bestaat er in ons lar.cl t,'ocde Icctunr voor jonge meisjes? Zijn er vele boeken, die eene verstandige moeder gerust in handeu harer dochter geelt, zoo dit meisje. door studie gerijpt, peen genoege^ meer vindt i:i kinderboeken;1 Heett meu voor jonge meisjes, evenals voor kinderea cu voor volwassenen..... couranten? En waarom nie',? Waarom, baar uiet iets gegeven dat tegelyk onderhoudend en nut tig is V Ontkennend en onbevredigd moesten vrij doze vragen beantwoorden. Moge dit blad Ae 'eerste Kchrode tot verbetering.van dien toestand zijn. ï)e Lelie- en Kozeknoppen zal zich geheel ont houden vau politieke of godsdienstige vraagstuk ken, /ij *»I bevatten: lo. Een Hoofdartikel. Kiirnkterstnriies, dougdcn v«i jonge aieisje», hasr rol in de maatschappij, enz.; 2o. Eene Noreltc; 3o. Mededeeliiit* v»n af datgene \vwt zich op !ut gpiïied vsn het opciibarn teven mocht voordoen, voor een jone meisje ter kennismaking belangrijk; 4o. Huiselijkheid en Hundtc»rktnt theoretisch cu praofrisch besproken; 5o. .Ktwisf-tnuserieen; 60. Mode* van een geschiedkundig standpunt, be schouwd; 7o. Vormen. Alles vrat tot beschaving behoort in de beschaafde klassen; Öo. Jltrkwaardige feiten uit de algemeene geschiedenis tu uit de Mythologie,.'vooral die, welk eene boschitnfde vrouw weten moet, om de kunst te kun* nen genieten; 9o. Jiioyrnphie van de een of na dere beroerpde persoon, die geen byzondera plaats in de geschieddiia heeft; lOo. Wetensehfippelyke mtdedeelmgen en vorscheidecheden; llo. Correspondentie. Deze tal aan de Abonaues da gelegenheid openen om vragen te «tellen over on derwerpen, die op het terrein vtm het blad vollen; 12o. Nu en dan zal de gelegenheid open gesteld worden om proeven op letterkundig gebied van de jeugdige ipteekenares*en op te nemen. ? Eeu onderwerp' in proia en poëzie «al opgegeven worden; het best uitgevoerde wordt gedrukt, het volgende zal eervol, en bet daarop volgende eenvoudig vermeld worden. De Lelie- en Roteknoppen ui eiken WoensMeer dan dit prospektt» zegt het eerste, than» verschenen, nummer. Immers 'daaruit blijkt, dat de Lelie- en Rotekaoppe» dqor Mej. Alb. Thijm der vrouwelijke jtngd aangeboden, zoo frisch zijn, als men slechts kan. wenschen. De toon di« ia dit nummer hcerscht is levendig; onderhoudend, goedhartig, men mag zelfs zeggen harteiyk. De stof is rnk «an afwisseling en de vorm niamnntend; veel leerzaam», zonder eenigt» schoolschheid. Een lektunr, waaruit een vriendelijk gemoed spreekt, dat zeker de jonge meisjes", waarvoor geschreven wordt, zal aantrekken. ? t Werd de behoefte aan zulk een blad misschien weinig ge voeld, de Lelie- en Roetknovpen zullen er voor zorgen, dat men het onmogelijk meer missen kaa. Immers de redactrice riuht ? oh, op de aangy naamste wij», tot het gevoel, het verstand en- da verbeelding harer lezeressen. msandsehrifl voer .proprUt alrcs, «rchHeis tes et entotprewnr»" to Loik nltkomand, Gevat een OVMT de Amt^H^Tff"* t*Qtoon»tatBag van «C U 'l 't S r, b .?t t ? 9 ".l 1888, m«t vttvoidcs kaait vaa h*t terrein s& de on*worpea gsbouwsev