Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 261
f'
t
-
lJE«t HlfHif Arabitelt tytlsckrift. D»s« mkinil veneh««n
t» London hot conto onmmor tier Arnliait Vniaa (tl
Urihian-'l-'ArïbiyjD), pon luMndolöktche Bvrne, onder
redtotia T»U «su STritcb k»tholwk jinu»ter, die te Luaden
woout en ré«ds tw«e thans ovorloden ««yptiache
t\jil?ohritlen hcutl gorodigevnl. Uot bli\J Oiont de partij v«>
Antiy-Ptcha, do zoogvuueuida ti»«on»l« jiatty. en bo«fk
liet voürtl op do tuj;clm'he IW^ormg voorzien. Het
hooft portrotteu vui drio hooldeu van deu opatanj,
beBitrons centi leokcnut,' van do tsïb» te Mokk». leta
rru nieuw» i» bot Unicbt ran i)e iuiiigp vrieudtcbap
tusithou dc>b Kliedive en Araby-Vachi. LioKhcdiv» hoeft
rdp diopto van h«t hut der vrofuidaliiiKeu doorgrond,
sich tot iKH'kstcim van hot gebouw itötu-akt ou zieli
a*ji bet hoofd g««t«ld vau do karavaan dor na'kmalo
J'vrty." l)d cij^claclie blidoa boudf.'i 1)020 liprïi'litoii
uiut alloen voor rooskleurig" maar Ook yoor vorguld".
Een ffordt klant. Do verkiezing tot lid der
Tan Hgr, iVrrsuJ, di*n liberalen bisschop van Autun,
lieert de Aanklacht doen veattgon op hu', feit dit in ci^zwlfile
klaw* aan il» ifolo normalo ind»rtyd«ouaanmjoag«lui
etitdevrdou dio thana allan mannen van naam KeworJu»
jeyu. Vior run lid Jjr \oaJcmlc, l'róvoat Varftjol, C.iro,
r/jt>ri>t)cn'i'uno; vicrzyn professoren aan do Sorbouuo
nf lii't College do Franco; Tiur zün leden vaa Senaat oi
Kanu-r, ti-rwyl vorder do ljj»t ten aantal dor meoat
Ueki>uda journalUtvn bevat: Aboni, Surccy, J. J. Wei**,
Eilouwrd Eurvc, D. Orviinalro, Yillotard eu Engèno ung.
JlfitfiH. Nu het laitato Isutete of corendo deel van
do Hii'otre tirt Oriyinei tl» Chri*tiaaitme af ia,
di» liet zeer volledige os nitgowwkto rokster, is
l»soiuwu aan do gosulüisleiiM van Israël vóór ClirUtus
SOinKro. HJ'. laauto UIT zcvi>n ileolen, Mare Anrüt U
terstond i v den Index vau het Vatioaan gepliaüt.
(?V;????"/??.i manntrript. In list kasteel Chant*reine,
dopar[L'i:ipnt dor artln', hooft nu n in een llnncnpcra een
ontl uii'mgcript teruggevonden; ven» geachiedtnia vnn eon
aantal ironsclie koningen, van welks bcsta»a men wol
wiüt, maar da: «pobrloos verdwenoTl WM. Do Dauphin,
geVingtmo iu Jon Tempte.. Ir.'t'l't aantekeningen op ilt-u raitJ
gemaakt. Ho» dooumeut hoeft oen zuinterlingo
posoliic'denia belcwU; .d* hertogin vaa ATigouli-mo lieet't het
ten geschaakt) gegeven aan do fviiiliu de Clmntereino;
aan doza is hot ontut.ilon geworden by een diefstal van
cü'eoten; door een biecht op het Btert'bed U het wod«*
onldt&l t-n aau du eigenaar» teruRgogeTCii, cu door hut
OT»r!fd*n Uututo lid der ikmilio uo verborgen golioudon
diu Lot thiui* eiirnt duor toovil weer tervuhtgekuuiüaia.
Eet Iwvuidt 2icütbuia iu liet museum to JUns.
Arfliieptn-nltgitftH. Do minister v»n Buitonland*cho
Z»*en in Frankrijk, de Freyienyt, Rooft verlof Kloven
t«n uyenbaanuïking v»n een aantal BtukVw uit do
archie-ven van hot minUtcri», Een rooks van zes detilun
zal do instntctiön bevatten, door do Frauicho Koningen
aan hunne tiuitenland^che agenten gegoven van dcuvrude
van Muiistor tot aan ds omwentaUns. ,Z\\ hebben ko
tr*kkiug op Engeland, Pruisen, R'.i-.bnd, Polen,
Oostciirijk en den U. 8to«l. Do notcu znllen geleverd worden
door do HU. Blichet, Llviuje, Kambaud, orel oc
Hanotaux.
MiehtJH. Eono oplage, door Le Llrr* zond(*
voorbeuld" genoemd, i» dii- van Miehelots Ilietoire ilr Krant»
?n Iltstnire de In Jtfivlitiion 2'ranfaise mot platen van
Tierg», tegoli den prijs van 1S6 £mnoj, waarvan do
uitgerer hoell dnrTenooïitraoteerenïourlC.OOOoicnjpkron.
Conga. Iodortü'3, in IC5Ó, heeft de Eapacijncr
zcniloliag ranciotto eou t^amuiatica vnb het C'uni!(>o«ch
VITTaü-digd en to Bolut) doen drukken. Zy is thans door
den heer (Irittoa GnisnesS, van de Livingstone-^xpeditie,
uit het L«yn in hot Eujelsch vertaald en zal uitgugi:*
v«n worden.
Byktlifke euiUtdtn, Hot Engelgrh genootschap vm
bgbelache oudheidkunde hield O Jani eene vergaJeriug
waarin z««r belangr\|lce Traagpontau besprotien irenlen,
D» h»er Lönd bewees met tal van argumenten uit de
Egyptincbo gevcliiedetii», dat Jj^ef en de hongersnood
Ofider den Fharao Amvohetep IV moeten vour^ekowen
zi'a. Juzef waa dan ouk da "minister die do macht der
hoog» edelen af»chaft« en de monarchie onbeperkt wiat
te maken, eou» volkcmeue atiatsomwentol'. ig. Het
parrementalid Tilliera Stuart wa» van oen
tegenovergeate)<i garmJea, vooral omdat de phtraos Küenaten en
Am«nhot«p IV, welke de vorig» epreker voor dezelfde
hiald. gebeel renehillond afgebeeld worden,
deeeubultettjiMfonn breed en fonch, de auder tenger en verwijfd.
HU hield Asub voor d«u Fharao uit don
hongonTan Dt Futuur reseheen aflevering 6, die bevat:
Kleren «n kladluizeu Heet»ln<sht-machinea voor kluiao
b«wergk»ehtan. Do invloed van geringe aporon van
o&ZQiverh«den op .do olgensahippon van metalen.
Boud* kanarievogela. Spoitwater. Het ija. Het
. jxxrilicht, De kolibri'». Do beginselen, waarop do
werking van den Beu-telefoon Lern-it. De electrioit«lt
In hul»ehjk«n dienst, loctriaohliuiii »". plautcngrdeL
Afdrukken van lakzegela. !)e producten 'dot
ateenkolengaB-fabrieitie. De arylograüsche pen enz.,
mcerendeela mot toelichtondo ngoren.
BETCZ DES DEUS MOUDE3.
Emüt Xonltgvt, Charles Nodior. Sailïtux d»
Narity, Les titrea des aociétéa de* chemina de fer.
Maxitnt dn Camp (de l'Aead.) llorale publiquo et
rolie. F. Boutlaiie, La man de Praseovia. Htnry
fat, Le aalon do 18S2. Emilt litaiatlre, Le»
d'enielgnement aecoudairo «öus la tróiüième
e. Gabriet Charmti. La Tibtfriado. Albtrt
y, La poUtiqne conoordataire. F. Iit-ut\etilrt,
Les récopüous
JOtTKNAL DES ECONOM1STES.
LlwAmt (ancien dlr.-gon. dea douanei) Tójooiatloni
commerciiles de U Franco avoo la Bolgtqne, l'Italie,
l» Suisse, l'Eapagne, Ie Portugal, la Snede et la Sorvèg»,
et lef Pija-Ba». Paul MMrr, let ninco» de la
PrOMe. Jaequti Yalitrrtt, Le crédit agricole et la
btnqae do Fnnce,
UITGAVEN:
X>yst T»n do Kederlanduhe oorlog- en
koopvaardij?3heiMn met hunn» onder»cheidiu»;i-»ein»n, uit het alg.
seiafoek ten dienste v»n alle fatten, f 0.90.
Catnartna F. van Be»»,. De Koning der STmphoni'iën.
HiatvriMh-rómaotiiohe lerenschet» .vin Lodewfjk van
Beethoven. 3 deelen. f6.50.
Ofttharii» F. van Bees, Fredarlk Chopta.
Hittorisclironiantiicho levenaaohota. f 8.00.
Mr. Adolphui Selim, Bandleiding tot do kennis der
Eflgalache wot, ten dienste van koophandel en praktik.
t
9M. UK de naUtenschap van J, B. Weerman. Voordrachten
en Fragmenten, bezorgd JoorP.H.HagenhoIU Jr.'f 1.50.
EEK BLDïD KÜNgTENAAB VAN NAAM.
In de paruzer particuliere correspondentie van
een onger bladen van 17 deter, waar de groote
verdienste van den metischenvriend
LavanchyClarke besproken wordt zegt de sehrtfvor o. a.:
.iedereen te Partff kent den heer Vidnl, een (blind)
boetseerder en Deeldhpuwer, die in de drukste
?traten alleen loopt en zeer fijne dierongroepen
gemodelleerd beeft" Steller dezes kent hem
vaJi naby. en aangezien zeker weinigen onzer
ooit van hem gehoord hebben, vind ik niet on
aardig Itier enkele bijzonderheden mede te deelen
omtrent genoemd kunstenaar die een wonder
is in zyn genre. .
Het was iu den zomer vau 't jaar 67 dat met
eenige mijner parjjzer vrienden het gesprek liep
over kunst 'en .200 ook Louis VidaT ter sprake
kwam. Wel had ik enkele zyner w«rket>, all«n
in brons, fff zien, doch de maker zélf waa
mijon1 bekend. Men -verhaalde tny zoovele wondere
zaken dat ik mijn verlangen uitte hem te leeren
kennen. Goed, zei de acteur D, ik ben met
hem bevriend en ssal n aau hem voorstellen; du
rest gaat vau zelf, doch ik moet u waarschuwen
niet* te zeggan, wat op zyu ongeluk slaat daar
hy steeds in hoopvollu doch verjeefscao
verwachling verJtoert zijn gezicht te zullen
torusbekomen en het denkbeeld van altijd blind te
moeten bl(jv«n hem wanhopend maakt
Vidnl'g ateiier en kam«r ww gelegen in de
rue d' Enfrr 58. Zyu ontvan«;»t was
allerhartelükst Ik weet niet of ik my uitsluitend door
deelneming in zijn ongeluk, dan wel door stille
bewondering van zjjn talout aangetrokken ge
voelde : wellicht door beidaiMnaar zeker is dat zich
ons een innige trieudscuapuhaud vlocht
\
en later menige tentoonstelling vno beeldhouw'
werken door ons te samen bezocht werd.
Dg uitfn eerste bezoek was mg n'et recht
duidelyk of ik tuut een blinde dan |\vel met 'n ziende
sprak; h\j toonde m\j zün atelier,vench«idcnera
riteiten eu enkele schilderyen die hjj natuurlijk
nimmer bnd gezien maar door reputatie wist dat
ze schoon wat-en. Het middenpunt vun z'n ixteliei
word ingenomen door 'u grooten boetse^rstoc
Waarop eeu kolossale t>r tjfn trooi bespied?nd
in Raiüeg. Ik vroeg hom op wolke wyzo hij
d>-rgclyk stuk tot uitvOBiiup bracht; wniuop hu mi
een gevilde kat tooude die in posu" gesteld op
zeer eenvoudige innuier, mnor uitsluitend dooi
middel van butnsting, op vergroot e behaal werc
nagevolgd. Manr, vroeg ik, boa kotet ge zoo
aau de juiste uitdrukkiu;; en eigonaaidi^o
wcndiuften van uw onderwerp? Och, was 't antwoord,
voor ik blind werd'(dat onheil trof hem op ?.'n
zeventiende jnai'), had ik steads veel lust gehuil
ua»r den plantentuiu te gaan; daar bespiedde, ik
de dieren uren achtereen, eu uu züu 't do
lieriuuoringen ddarnan dio my Btceds4evBiuHg bijbleven
De uiodc-lleerkiiDst MTRS zyn ecnige
ui'spai:niag; «u indien slapeloze naclitou }ièm kwelden
stond hij op cu tooj» aan den arboid, daar dag en
nacht voor hem synoniem zg'u. Slechts n
bczwanr deed zich aun hem voor: het plaatsen vun
de Jiehi punten dei' oosten; dut moest hij laten doen.
Noor d«n tijd on»er kenniswnking «u later,
vervnardigds hy versuheidone iui>dvlii>n vun dici-m
bostunul voor brouwen ptndulo-atukken, waar
onder althuui In-koud is uun doodeUJk Kcwuud
hert (salon ISiJS) KeinodeUoerd iu biiziju vau
prins JerOmo zondw d»t de kunstenaar wi*t
wie bij hem was die zich vnm ijn bekwaam
heid wilile overtuicen en hem tengevolge daarvan
eene kleine jaarlnksche toelage schoulc, dio ech
ter inet deu dood des prinsou ophield en waardoor
de arrno jongen in ^routoougcle^enlieid geraakte.
Verwondenük is zijn oplettendheid en scherpte
vun zintuigen. Dikwijls ivaudeldou wij tözaïnen,
doch wannuer ik iu dun loop van on» gesprek
vergat mijn gcarmden vrieua te wjvirscluuven,
klonk 't meer dan eeus rpa^> op dien boom". Op
mijn vraag hoe hij wijt dut daar een boom stond,
luidde 't 'k hoor lu-'t, ain de» klnnk van don bodem!"
p do janriykscht> tentoouitellin? van beeld
houwwerken is aan Vidal toegestaan de werken te
hij is denkbaar; zyn beste viwndon worden wet
ge:p%a:-d: waar daardoor maakte hrj zich ondi<r
ss'u kun-tbro.-dcrs tal van vtjam^n, 't «een in zijn
Uuljibfehoove*nd'>n toestand dikwijls noödlottijto ge
volgen had. -Echter, lismand ontkent d;-.t hy in
dfl gelederen van Barrij-!', Fróurict, Cnïu, Mène c. p.,
eeua eervolle plaa»s inneemt Op do
wereldtentoonstplling vun 67 zond hrj, buiten genoemd
Stervend hert, een prachtige» stier (beidenin brons);
in_ GS een teevaf (i>loistpi') onz., zoodat in de
gesciiieJcnis van de fi-nnscha plastiek onuitwischtioar
prijkt de n larn van Barrjjo s merkwaardiaeu
leer. .
linpr, Vidul de
19 Juni '62.
rnerkwaardigeu l
Theo. C. Simons.
LOXDEN.
(Part. Corr.)
. Patti, Modjeska, Sarah Bernhardt...
Londen is vol van ctlebriteiten! Te midden
van een twintigtal groote namen nit de drama
tische en muzikale wereld vinden w\j ook Itistcri
die nu b\jna haar TOsten verjaardag viert en die
toch op 3 Juli voor het eerst t n hèt engelsch de rol
van Macbeth zal vervullen. Mevrouw Albaui en
Paulino.Lucca zijn ook hier en binnen e enige dagen
worden Rossi, Coquelin on Edwin Booth verwacht.
Onder de vrouwebjkc tragédiennes is de poolsche
gi-avin Chlapowaka, die ondor den naam. van haar
eersten mau van Modjeska een grooteu roem
verworven heelt, do eenige die aan S»rah
Bcruhardt den palm van prima donna büstrijdt,
Do gravin Chlapowska heeft in Galliciöuitge
breide bezittingen; zij speelt ton voordeele van
een kerk, een gasthuis eu een weeshuis, die zy'
dicht by haar landgoed wil laten oprichten.
Reeds fiiudg twoe jaar schonk z\j al hare verdien
sten aan instellingen van naastenliefde, in Polen,
Ierland, ondor de thans vervolgde Israëlieten in
Bu.'laud; in n woord overal waar kommer en
Upod is, zegent men de weldadige hand der ge
vierde actrice.
Twee groote.ieder apart, tentoongestelde schilde
ryen, trekken Lier ter stede zeer veel menschen. Het
eerste ia de kolossale schilderij van ilnnkaczy, die
naar ik verneem, eerlang ook in Nederland zal
geëxposeerd worden: Christus voor Pilutus" Dit
meesterwerk heeft gohcol bot grootsclie in omvang,
bewerking en opvatting van eeu onvergankelijk
monument. Om niet heb minste te beginnen...
de lijst, bestaande uit ecu vergulden boog,
rustendo op twoe kolommen van ecu halven meter
ditjpte is reeds op zich zelf eon kunstituk van
Smaak en uitvoering. Lk'tgeen aan verguldsel in
de ly'ot te schitterend mocht schyuen, wordt ge
temperd door brecde bruin fluweelen draperiün,
dio niet zware koorden om de kolommen gesla
gen zyn en het goud harmonisch doen wegsmelten
m do donkere tinten van het doek zelf. Alle
figuren zyn levensgroot. De hoofdtint van do
schilderij is bruingrijs. Wij bevinden ons hier
in ccn soort portaal wa,ir het volk toegelaten ea
waar; het reclit gesproken wordt; dit pui taal is
douker gi^jg gewelfd. Door vorachillacao bogen
ziet men in da verte den blauwen zuulelHken
hemel en een gewoon verschiet vau oostelijke
gehouwen; de grond beslaat uit een soort donker
ajozaïk.' Wnukaczy werkt mat sterk gebroken
kleuren on daarom bobben zijne stukken
waarschüuljijk die realistische aantrekkelyicheid. Kcchts
tegen den muur verheft zich een hoogo bruine
zetel, van boven vierkant met een ingebeitelde
nis. Pilatus zit op dezen stoel die op t wee steenan
treden geplaatst ia; hu ia gebald in een geel-wit
kleed-mét ragden rand; do voeten zün niet zicht
baar, de armen bloot; het hoofd is ook ontbloot,
het haar zeer kort geknipt, het gelaat geschoren.
Hy geeft het beeld terug vaa-een gezetter, man,
met «enigszins scheven, spitae neus; zün Wik is
angstig en oiirtrst bewolkt *$n voorhoofd; hij
tuurt op zün vingers en telt schijnbaar de
grieven dio wen tegen Chrutus opsomt: links
zitten twee pharizem-s en luisteren mot inspan
ning naar een dordo van hunno sekte, die
recuts vau Pilatus staa»de met groote gebaren
aan bet spreken is en op Christu* wyst, die op
drie passen afntand? van den rechterstoel staat.
Do figuur van Christus zelve is zobr verscbilleud '
van do meeste tot nu toe geschilderde
godraeoschen. Myns inziens ligt het verschil daarin,
dat de moeste artistcn den Christus volgen* oen
beeld hunner fantasie schiepen, en Munkaczy
werkciyk een zoon der menschen heeft laton
uoceeren. Christui is iets groptor dan de
volksmeriigto: hy draagt het tradilioneele witte kleed,
do banden zün over elkander, van voren
gebondou; het bruin rosse haar dat even aan de schou
ders komt nog al dun, niet gekruld, en van
het voorhoofd' weg gestreken, zooals iemand in
dun beginne vnn lijden en strijd wel doet; het
edele, smalle, h-joge voorhoofd ia zwak blauw
goai.'erd, en heeft, slechts enkele rimpels van inspan*
ning, de blik is ernstig en vast en iets hooger ge
richt dan de zitplaats van PiUtus; de neus is recht,
fija en bleek, do baard is vol ea kort afgeknipt,
do wangen zijn mager, de jukhecnen smal: men
ziet deu Christus en profil. Achter den
deklam eerenden phariseër staat eon eikenhouten ba.uk
met hoogeu rngi die tejcol^jk tot schutsmnur dient '
om do voluuiaata tegen to boudau; op dew bank
zit een ouderling van dezelfde sekte, on verderop,
waar het eind der bank aan den muur raakt, staat
bovenop deze «itpUaU een. vijfde pkarUeër; zj)
diagen een ryke turkscbe kleeding iu groote flu
weelen plouieu omgehangen, eu broedt)'gordels; de
pbysionotuie deszittenden-phariseürs is «pathisch,
die des sprekenden vol passie eu haat. Deruim'.e
achter debauk en verder de geheelelinkervleugel
van hot paneel wordt door het volk ingenomen;
(jrooteudeels schntvuwrnde manueu, of eenigen die
olk'aAr opstoken eu uitleggingen geven, Geheel op
den voorgrond «Uat met den rug naar ona toe ccn
ki'ügjinau die eon speer dwars voor zich dragende,
blijkbaar den menschenstroom terughoudt. Helm
cu vaal-rood uweelen uinntel maken een zeer
goed efiVkt. Iu de geheelo groep is slechts no
vrouw;' jj *taat met haar kind op den arm en
half in een blauwen sluier gehuld; z(j «laat op
don Christus een stillen, goedigen, medebjdendeu
blik; do vrouw is een schoon?, warme*type.
Miar g«l uk zelfs de EOU vlekken beeft, zoo zijn
iu Jluukucay's meesterstuk, twee desharnionisch
iigurun: de ecrüto is ouder het volk n jonco
luan iu gehavende kloederdracht die met bet
nllergcuiefutito gezicht, half gesloten oogen en open
iaond staat te schreeuwen; hy strekt in al imn
lengte twee bloot e armen «mhoeg, die zóó groot
z|ji), Jat nien op den eersten (uinbLik niet wtet
wat men i;iet; eok i« het onverklaarbaar waarom
deze man du armen opsteekt; bij is de grootste
ouder bet volk, niemand anders steekt do armen
in de lucht.... Mi-echian bestaat er eens legende,
mij onbekend, djq eeu booswicht of gek ouder du
menigte platvtkte. dia riep : Ziju bloed komo ovor
on»!" Dezen iiulruk althans maakte die buiten
sporige jonge man on luy. Do tweede lift «u r dio
\et-l lunidor is dan do overigun, is do phariseür
die op Ue bank staat.
Zijn lichaam heeft zóó weinig diepte, dat men
zich «en ooïftiublik afvraagt, ot het wel een per
soon is, daar tegen den muur, of wel slechts
kleevleren daar opgehangen; dit kan nu nog het
fii'eof. zün. van ingeschoten kleuren, maar wat
miuJfr begrijpelijk is,.. deze inaii heft het hoofd
op, gaat op. du teouen staan om over iets heon
znn bl>k op den Christus te laten vallen, en...
er is niots wat zyn blik zou kunnen belemmeren.
Deze twee kleine verstrooiingen van 's meesters
penseel uitgezonderd, is do schilderij van
Munkac/.y zeker eeu werk dat onder de klassieken
thuis behoort.
D» Luxunbotirg heeft dit kunstgewrocht voor
zes maal honderd duizend tranca aangekocht
(ongeveer 300,000 gulden). Dat i» nos eens eon
prijs dit? b'-wifst dat cnze^euw ook kunst wuet
te «na; deer t n. Men zou er wel eeus aan twijfe
len, nis :uen bedenkt dat nog geen veertien dage n
geleden op een door Christio gehouden verkoopiiig
et n doek van liombrandt afgeslagen werd tot
30 pit. en een uitstekend portiet door Sir Joshoa
lioyuolds slechts IC guinea» opbracht.
Do tweede schilderij waArvaa ik sprak is van
hot penseel des beereu Cowie on stelt voor: The
Findiux ot' the Body of the Princo Imperial",
Daar do koningin zich voor het onderwerp inte
resseerde, het-fr. dit schilderwerk de eer genoten
vau' in bet Buckingham palace door Hare
Majosteit ontboden to worden.
De SCÖLO beeft natuurlek plaats in het Zululand;
de groep bestaat uit 21 figuren, waaronder als por
tretten zeer herkenbaar zijn: Generaal F. Marshall,
Drury Lowe, en do majoor Cochrane. Op den grond
ligt half met een deken be'dekt, het ontklecae lijk
dei jongen prinsen, (die, zooals Paul Déléage zoo
scliuon en waar zegt, het lschtoffor werd des
doutes de la Fi-ance et de la lachetédes Angla»;1'
iedereen kent de betreurenswaardige omstandig
heden die deze jonge meUnkolieko figuur zóó
vroeg ten grave deden, dalen) eon oog uitgesto
ken en zijn lichaam met meer dan 20 doodelöke
wouden overdekt; aan zf)u hals hangt nog aau
een goud kettinkje het portret zjjuer moeder
dat h\j altrjd droef, eenige met htacoglyphen be
dekte, kleine ornamenten door Napoleon luit
Egypte meegebracht, een klein gouden kruisje,
geschenk van Pius IX en drie andere zilveren
medailles; dit en ziin sporen werden hem door de
Zulus gelaten die hem verder van afleg beroofden
na hem doodgestoken en het ondarlyf geopend
te hebben.
De generaal Marshall staat op den voorgrond
aan liet hoofdeind van bet Irjk, dat in
Dr. Scott's armen rust, die. er naast knielt;
aan de voeten van deu prins knielt even
zeer n zjjner bedienden in diepe droefheid
neergebogen. Paul Déléuge, de correspondent
van den Figaro, zit op een hoop steeuen de
handen vol wanhoop wringend. Men zal zich
berinneren bot boek, schitterend van uitgelezen
welsprekendheid, dat de .-warme Bonapartist over
deze, voor zyne partij zóó rampzalige campagne
schreef. Het ontwerp van de geheele groep ia
gelukkig opgevat; de kleuren zijn friach en warm.
Sfaar, vergeef ons, m ynheer Cowie, zoo wfo' U geen
eerste meester in de kunst noemen; bedenk dat
'rÜvan Muukaczy komen l
Het vergezicht, de heuvelen en eenigo ruiters die
de ambulance gaan halen, zrjn sterk beschenen door
do Afnkaansciie zon; het geheel heeft een geel
?oode tint. Het i» niet zoozeer tegen het koloriet
liet welk aan Doréherinnert) dat de heer Cowio
sondigt, neen, maar hij maakt fouten in de
teetening van hot perspectief, die
onverantwoordeijk zijn, en geheel op een leerling in het vak
iuidcn. Mij dunkt, met eenige studie zou dit te
verbelpr.u zijn; maar. ik weot niet of iemand den
moed heeft den artist' hierop opmerkzaam te
naken. Zoo zijn onder anderen de kapitein
ttolyneux die op den achtergrond staat en de
vegi-ijdende estafette, karikaturen van
miateecenitig.
DB schilderij is aangekocht door de
kunstkoolors Mess. Seligsen & Sommerfeld, dia de entree
ter bezichtiging) op 60 cents gesteld hebben en
'hotopr.ivure» van de schilderij verkoopen van
37 tot 130 gulden het stuk. C.
Rfl!it*lre Zaken.
ONDERWIJS VOOR OFFICIEREN.
In den Idatsten t^d is de 2e Afdeeling der
gïschool voor officieren meermalen het onder
werp* geweest van kamerdebatten en
dagbladartikeleu, van opstellen in tijdschriften als van
particuliere gesprekken.
Al liepen de meeningeu omtrent de wtjze,
waarop zy het doel treffendst kon worden
ingeicht ook uiteen, over hare noodzakelijkheid en
laar nut waren allen het eens.
\Vaar reeds zoovele bevoegde personen hunne
moeru'ng óver deze zaak hebben uitgesproken,
vordt het-gewaagd ook nog eeue leekenmeening
iaorby te voegen.
Alleen het oesef van eeno reeds lang
gekoeserde eu door vele auderen gedeelde overtuiging
uit te spreken, geeft ons daartoe de kracht
Wat moot de krygsschool zyn 'i
Yolgeus onze bescheiden meeniug eene open
eJtool, waarby' -niet de minste belemmering aan
.en ingang moet worden aangetroffen.
Goed en gemakkelijk te verkrijgen onderwijs,
ie leuze 'van den tegenwoordigen ty'd, is ook
en vereUchte voor het leger.
Wordt aan dien eisen voldaan ?
Niet in die mate, waarin het ons wentohelgk
'oui'komt.
Zooah de ki'ögsichool nu is ingericht, is z(j
oor velen eou gttloten tempel.
Het toelatingx-examen, welks programma niet
order ttaat dan hetgeen ieder officier heeft
moeten kennen om z'Jn rang te verkryxen, werkt
>el«nmfrend op den teevoer van leerungen.
Wy spreken den meemiag om da volgende
eden, uit.
Ie. Als gevolgtrekking uit bet feit, dat in
het jaar 1873 tetentic* officieren van het wapen
der infanterie aan het toelatings-examen deel
namen, waarvan er eta werden afgewezen, torwiji
het volgend jaar slechts vier, en dit jaar ook een
garii:g gotaT adspiraiiteu zich heeft aangemeld.
2e. Omdat wy meermalen en op verschillende
plaatsen hoorden zeggen: Zoolang er een
tooJatings-examcn Mjjft bostaau, meld ik roy u
aan voor de krygsschool.'
3e. Omdat vele officieren, die reeds 10 & 15
jaren met onderscboiding gediend hebben, zich
op middelbaren leefty'd niet muer willen
blootstollea aan do wisselvallige kansen van een
examen,
I* bet toelatings-examen dan zoo bepaald
noodzakelijk 't Ook deze vraag wordt door velen
ontkennend beantwoord, en wel om de volgende
redenen!
Ie. Als waarborg, dat men do meest kundige
cu meest geschikte officieren zal krygen, du*,
dat het als een zuivttringsmiddel moet en kun
beschouwd worden, kan hot niet dienen; du ar toe
is het veel te licht.
ieder officier toch is ton allen t4JJe verplicht,
datgeuo t« kennen, wat iu hot programma voor
komt. Als bawyg, dat men een goedou grondslag
heelt, waarop kan worJun voortgebouwd, mag
hut ook niet geldeu; immers men moet dion grond
slag l>ij ieder olücier aanwezig achten.
L'u. Een officier, die geou lust in eer heeft voor
studie, of die zich «chtcrl/ik mocht govoelen
wij hopen cu gelooven, dat er van doza soort
weinig zullen gijn zal zich immers niet voor
eene detacheering by de krygsschool aanmelden.
Waarom toch zou hy' dat .doen ? Er zyn immers
geen belooningeu toegekend aan het rnut vrucht
vo'gen van deu cursus.
Lu .wat bet garnizoen bstreft, dit kan men zoo
min ruogeujk aantrekkelijk maken. Bovoudien,
uli er veel gewerkt moet worden, vult er in eene
grooto garnizoensplaats niet veel moor te
gouioten dan overal elders. Om het geldelijk voordeel
behoeft men het ook niet te du en; de toelage is
toch uiterst gering.
Daarenboven mag men -zulke drijfvecren niot
veronderstellen bij de officieren.
Men kan gorust aannemen, dat zij, die zich
aanmelden voor een detacheering by de
krijgsftchool, dat doen uit lust tot tverken, om hunne
kennis to vermeerderen.
Eu mat dit verlangen bezield, mogen zij niet
weerhouden worden, of er gaan goede krachten
voor bet leger verloren.
Wij zjju van oordeel, dat het toelatingsexamen
zeer goed kan worden gemist.
Wie keut veel waarde toe aan den uitslag van
een examen, waarby men dikvryls de zonder
lingste contrasten ziet.
&iet aau den ingang, gedurende eenige uren
en iu abHornprmttlentoeit&ud, maar daarbinnen,
kan de leerling dóór zyn leeraar worden beoor
deeld, gekeud eu misschien gevormd.
lloe meer stof er voor bauden is, hoo ruimer
cu b«ter keuze men ? zal kunnen doen, «n hoe
minder kans men, heeft zich in de keuze te ver
gissen.
Daarbinnen mag tusschen de leerlingen eene
eerlyke concurrentie bij 't werken plaats hebben,
niet aan den ingang, waar men schijn
voorwflrkelijkheid zou kunnen houden.
Ook mag men gerust aannemen, dat'een offi
cier, die zich tijdens den cursus niet sterk genoeg
acht om de lessen, met vrucht te blijven voleen,
wel een geschikt middel zal weten te vinden,
om een eervolle retraite te maken, indien dit
noodig mocht zijn.
Do leerlingen, die de krijgsschool met minder
gcede resultaten mochten verlaten, zouden toch
nog goede elementen in. het leger zün. De kos
ten en moeite aan hen besteed, zouden niet ver
loren zijn.
Daar er te voren geen belooningen worden
toegezegd, heeft niemand iets te vorderen, en kan
men hen, die zich 't meest hebben onderscheiden,
kiezen voor speciale betrekkingen.
Aan uépotisnie mag men hierbij niet denken.
Men zegge niet: De officier, die zich bekwa
men teil, kan dat evengoed doen op zij ia e kamer."
Waar vindt bij do hulpmiddelen aan boeken,
instrumenten, kaarten enz. ? Wie leert hem paard
rijden? Waar vindt by de gelegenheid om meer
practUch bekend te worden mot andere wapens ?
Toch zeker niet enkel uit boeken. Kunnen
evenzeer als wdcn wordt in het loven geëischt.
Verder zij hier nog opgemerkt dat officieren,
die gedurende vele jaren, steeds de meost gun
stige getuigschriften hunner chefs ontvingen,
wier couduitelijsten, door fSNSC/tttónrfe
chefs.ingovuld, steeJs van veel aanleg, i/ver, kennis en
practische geschiktheid spraken; officieren, die van
de vleiendste rapporten vergezeld waren, toch
niet tot do lessen van de krijgiacboolcuraus wer
den toegelaten.
Er waren er, die, na te zijn afgewezen, van
hunne ehaia nimmer vernamen, waaraan het ge
haperd had l
Enkelen van deze afgewezen oandidaten, wer
den somtijds kort daarna belast mot het geven
van ondorwys op den cursus by de corpsen l
Welk prestige behoudt een officier tegenover
zijne jongere kameraden en minderen, als hij met
het brandmerk afgeweten" bij hen terugkeert;
liij de man, die de jongere officieren, moet
voorKaan, leiden, vormen, onderwijzen eu later
beoordeelenV En dat voor een examen, waaraan elke
2e luitenant moet kunnen voldoen j
Het vorenstaande resumcerecde, achten wy
wenschélijk:
lo. Dat het toelatingsexamen worde afgeschaft.
2o. Dat de plaatsing uij de krijgischool geschiede
voor de officieren, die zich daartoe aanmelden, op
voordracht hunner chefs.
3o. Dat het aantal plaatsen jaarlijks worde
vastgesteld, in overeenstemming met de belangen
van'den dienst. .
4e Dat de detacheering ingeval het aantal
adspiranten te groot ia naar ouderdom in rang
oi leeftijd geschiede.
5e. Dat eeue billijke vergoeding worde toege
kend voor noodzakelijke onkosten.
Op deze wijze ingericht, spaden wellicht vele
officieren warkluit kry'gen en behouden. De krijgs
school zou dan tecacut kunnen, zijn een lichtbron
voor het Leger. Moge het spoedig zoo zijn, dan
is ds mensch verhoord van
Een voorstander van goed en
gemakkelijk te verkrijgen onderwijs.
NO. Oficuoon wy Uot niet geheel eens stya «iet de
voontallon van den geaohten lözonder, hebben vrty tóch
geineend, in liet beling der zaak aan ztine beschou
wingen eene plaats te mogen Inruiroon, opdat het goede
daarin voorkomende, ia rulmoren kring beleend kanno
worden. Koge het al wamr rijn, dat het tegenwoordige
programma vaa bet toelatingsexamen tul t« UtM U en j
ilet dient om de kuitdijiitt officieren tut het leger te
verluiJgon, eau toelatingsexamen biyft altyd noodtaitlgli,
opdat de toelating geschiede volgens een zelfden
mut«taf van beoordealüig, welke niet mogeltfk ia by eooe
voordracht van vtrtchültnde chefa. Yoor het overige
verwijzen wU naar het artikel van II. tn No. 315 van
dit Weekblad. . BZDACTO,
PAACTISCHE OEFENINGEN.
De jongste aflevering van het Becueil Militair
levat weder eenige bepalingen omtrent het hou
den van practische oefeningen, op grooter schaal
dan in de nabijheid der garnicoonen kan geschie
den. Gaat men na wat te dezen opzichte is
voorgeschreven, dan kon niet worden ontkend, ?
dat er door het legerbestuur veel wordt gedaan
om het geleerde in de nrakttyfc toe te passen. liet
volgende overzicht zal daarvan.bet bew&s leveren.
Op d» OUebteekiehe fl«d«kampeeren, behalve
tiet vatte personeel dot Artillwo-achietachooLen:
de daarbij aangewezen 2 compagnieën < e tin ar
tillerie, BuccetBievelyk: 13 ol hoert D, i m d el te
nemen aan de daar te houden cu s i s n;'.O com
pagnieën vesting- en b' batterijen ve'd r.i e ie; de
cadettender artillerie van het 3o en 4e, ai mede
die dor infanterie, cavalerie en genie \a > i et 4e
studiejaar; eenige leerlingen van d« u; r us-on
der iuianterie en cavalerie; do artillerie-cursus en
initructie-couipagoie; alle* tusscheu t) Mei frii 13
Octobcr.
Op de Heide tusschen Ikeee en Somercn kau\r
peeren achtereenvolgens C batterijen veldartillcrie,
tusscheu 4 Juli en O September.
Op do Legerplaats ba Zeist kampeert het korps
Qenietroepen van 8 Juli tot 2(i AuRUstus.
Het Kamp ba Milligen wordt gedurende hoog
stens eon SOtal dageu, to relsuucu van l Augus
tus, betrokken door oen regiment infanterie en
4 battei-yen vcldartillorie.
_ Evenzoo beirekkcu successievelijk 3
voldbataljons intanteri*. gedurende hoogstens 15 dagen,te
rekeneu van den Uden Augustus, een kanip ba
Laren. J
Gedurende den tijd van 22 Juli tot en met
23 Augustus worden oefeningen gehouden op
eenige forten in de Nieutre IManüsclie
WaterImie door 8 compagnioou infanterie, O compagnie
n vestingftrtillerie, 2 sectiën veldnrtillerie, ecu
detachement trein, 2 compagnieüu geniotroepcn
en een detachement hospitaalsolduttm.
Verdor zal de 1ste Divisie infanttrie, mot. i'e
noodige cavalerie, artillerie, genie en trein groote
manoeuvres houdon, terwijl wellicht nosr de
cavalerie in den strateyisc/ien veiliglteidsl'-fst
zal worden geoefend; omtrent eon en aiuler
mouten evenwel nog de noodige bevelen worden
gegeven.
Het bohoefb voorzeker niet te worden aange
toond, van hoeveel nut deze oefeningen zijn voor
de practische vorming, vooral van de otticieren
en van het mindere ksdor. Voornamelijk gedu
rende den tijd, dat de verschillende onderdeden
door de opkomst van eene lichting verlofgaifgers
eone eenigszins behoorlijke sterkto hebben, zyn
aergelyki» oefeningen bijzonder leerry'k, ook voor
den soldaat zelf. Juist dit laatste dool ons de
vraag stellen, of het niet beter zoude zyn, om
jaarlyks alleen de miliciens dor troepen in eeue
en dezelfde Militaire Afdeeling gelegerd op te
roepen, maar dan ook van alle Uclttingen. Alsdan
kunnen do commandanten dier afdeolmgen tevens
kennis maken mot hun troep op oorlogssterkte en
met da bezwaren, verbonden aan eene oproeping
met spoed, dus zooals by eeue eventuoele
mobihsatic zal geschieden.
Zoude zoo'n handelwyze ook mogelyk wezen ?
Gaarne ontvingen wy' dau'op het antwoord.
W.
MÜTAniiN BIJ HET LEGER VAN i5-22 JUNI
In actieven dienst hersteld met bepaling dat
hij zal worden ingedeeld brj het reg. Greii. en
Jag. de Ie luit, der Int'. K. F. A. van de Wall.
De tweede luitenant, A. F. Meyer, van het
5de batt. 2o regement infanterie, te Gr«ve in
Garnizoen, is, met ingang van 20 Juni a. s., gedeta
cheerd bij het Koloniaal werfdepdt te Harderwijk.
BIBLIOGKAPHIE.
It.disch Militair Tydschrift, No. 5.
Beschouwingen over het militair transport
wezen t» velde in Indie. De overplaatsing van
officieren van het leger in Nederland eu do be
noeming van officieren der néderlandsche marine
tot officier bij het Indische leger. Kèglejpente^
en dienstvoorschriften voor de bereden artillerie
vrn het Indische leger. Rechtspraak in mili
taire zaken. Varia. BoekbeBchouwing.
De nieuwe redactie.
In tijdschriften. Een belangrijk-vraag
stuk, (de verdediging onzer Koloniën). Indische
Gids: Juni. Door B. F. R. van Vlijmen.
Nieuwe uitgaven. De mobilisatie der
bereden artillerie door P, J. Callitifels, kapitein
der artillerie. 'sUage, gebr. vaa Cleef. l (X5Ü.
Een beleefd verzoek van een milicien aan alle
onderwijzers in Nederland. Utrecht, J. L.
Beijers. f 0.25.
SCHAAKSPEL.
No. 29.
Van N. Bardotich (Oama of choes 18S3).
ZWAET.
a. b. c. d. c. tg. k,
WIT.
Wit speelt voor ea go»tl in 2 zetten mat.
Oplossing van Sehaakpribletift No. 24.
De wenk van Jan Seeunr heeft de lint welke njlr of
u»er in dit probleem achnilt, ? niet doeo """^f.
[urnen tot heden ontringen wjj geen enkele ge«4»
oplossing. Het is dan ook wel oen beetje ondcngeui
van ons om zoo atipt het acbaakreglomeat van Qustavns
3e druk 18SO (a) toe to paaaon. Even als mot Kei et
van Oolutnbu» ia 't mot dit probleem. De laatito.Kel
van zwart wu pion 07 05. Deze pion heeltschaak
gepaBseerd pion D 5. (b) Wit speelt nn:
l D B ut O 8 e. p. +'. ,.Bi6 07
3 O 8 , D 7 4- E speelt
3 D 7 . O 8 T mat
fa) itgare van Boekhandel van Dam te Wrjk bt)
Duurstede, prtys.50 cents. Art. 33 luidt: In kansspelen
wordt de mogeUJkheid van pion paasó aanxvaomeo,
il bet on p a man t n»men geoorloofd raita liet
geschiedt bi) d»n rsten sot 1T'
(b) Wit moet zgn' pion nn plaateen op O 6, h*t veld
waarop zwart geitaan zou hebben, indien pion C 7 slechta
eeno ruit vooruit gaat.
INGEZONDEN OPLOSSINGEN.
Jnlnt opgelost door Mevr. t. E. t» Kampen on A. L.
te Arosterdain, Hanri No. 23, nevenoplowing
ziobrlefwiaaoling vorig.nommon
Mr. 8. Hot idee te plat ingekleed.
De Heer H. (Middelburg) heeft JnUt gezien dat zwart'»
laatste zet niet andara dan'O 7 O; S kan geweest'
ztfp, ooi hot Raadsheer schaak op Tf 3, .te dekken.
Woensdag 21 dezer is het 0roote Internationale
Schaaktonrnool te Weeaen geëindigd met den volgenden
uitslag:
De Hoeren W. StelnlU nit Londen en 8. Winawer uit
Warschau moeten om da Ie. en 2e. prtfzen (6000 en
3500 mark) M» match «pelen; 3e pttl* gewonnen door
Jamea Haaon uit Now-ïork; ia prtfi door J. H.
Zukertort alt Londen; Be prtju door 0»p'. Maekonzia nit
NewXotk; 6e prfli door J> A. Blaokbnrne uit Londen. Dit
tounuwl waa 't oersto waarin all» beroemd».
Bchaaimeesters meeapeoMan «o heelt aobt weken gedooid.
No. 2C1
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
FEUILLETON.
uit liet cngelsch van
E. LINN LINTON.
Weet je wa'; ik zal doen; ik ga er met tanto
Iln^icy over spreken, dat doe ik bepaald l"
liet was Mui y onml, liio zoo sprak ; zg zoido 't
tegen Jnno Ua by, «n zy Kaf aan hare woorden
umie owi kien , als oi er heul wat ruoordors be
doeld werd, dun men vermoeden zou.
Jmie Uiiltjy achadde uiinuclituiut het hoofd, en
zei onvt>rw:l)il!iij; « jij voer mij» part, in.ior
ik '/.on mt-t zou n tanto uiut veel te makon willen
hebbeu ! Dut's er o<.>k al geen om trosvh op to
wezen,"
Zoo! mij dunkt Jane, 't past jou nog al goed,
o ui wnt vun m ij n ft tanto ia zetfgon," zei Mitry
vrg bit'. Wo wetou toch ulk-nmal ." Hier
lucld Eij op. Wel, wat woet judanV'sehrcouwae
Jaue, .zeK op, wat weU.n juh;e allemaal?''
Su! wu wt'ten w»t «e wcttn'', zei Mary na
on poo-j,\ Uu dnt's alles wat ik je te Züg^eu
i "
eon
htf!>, Ja mi !
jN'a die -vvoqrden verliet Mary in triutnf de
kïu-ken, voor zich zclvu overtuigd, dat ny Junu
het eens liïuk gcxegd luid; «ij liep de trap op
naar do kusuer vau linre nieesierea 13ella Lover,
wast hut vns bet uurtje, waarop zjj dszo aan
haar toilet hulpun mue^tt, torwiji ,/anüzich met
lietr.c'U'du doel becaf naar Ali*slloan Keuesly, wier
kamenier zij was. Beide gedienstigen beoogden vóór
du dames hetzelfde; /ij verlangden er beulen,
ieder voor Imro eigene nieoiterewe, ten sterkste
unar, dat iliüslaRtn zou on) het. hart te winnen
van. don mujoor Julius Critwkliernc, eigenaar van
h«£) naburige landKoud Crewkherne, een van do
knapste umuncn uit LtovonsLire ou dus tevens
een zew gewenscht* psrtij.
Do Iftuaéi ij«D, die t *t do tjcerlijkbei'-l Orewkherno
bolioorden en die VKII da familie Lover lajjen
dicht bij 'elkaar, en het waa iceda lang da vurige
wcnsch van du bbida families goweest, dat het
jonöike op Crewkherne en hot docbtertjo van
de Lover'» aai» olftaar gehecKt mochten raken,
oi't in later leeftijd tot CCÜG verloving en een
huwelijk te komen, waardoor do we'Wzijtlsclie
behingen zocr zoudon wDnlt'ii gcbuitt. linmerj,
aoliooii ;i»lero bezitting op xiohulve reeds
belangr|jk kon genoemd worden, zou do vereeiiiging van
die Hit,^«trekfe landerijen en da bijeenvoeging
van dio beide aafizieuUJko fortuinen, don eigenaar
da*: vau tot een '-eer invloedrijke stelling verhef
fen, ou zou dus du naam vau: Luvtr-Oewkherue
genoemd worden, als een der rijkste en machtig
ste Van -Engeland. Zoodra dus, na bet ovei-iyjon
van .dt-u o»d*n Darcy Crewkherne, zyn zoon du
majoor uit Indiüwas teruggekomen om in zijn
pluata het beheer over Cruwkherne te aanvaar
den, werd Bella Lover algemeen beschouwd als
degene die |het meeste kaus bad, . om mut
den ' majoor in het huwelijk t u treden. Ieder zui
dan ook, dat -dit huwelijk wel door de Voorzie
nigheid scheen voorbeschikt te zyn eu niet
miniier door de plaatselijke omstandigheden
en dat do mujoor muts beteis kou doeu, dau den
vreasch van zgn vader to vervullen, voordahaad
en liet hart en de rijkdommen van JUiss ella
Lovör to aanvaarden, zoodra tunar dn rouwdagen
ooi souden ^ijn eu bet fjopa-t kon geacht worden
over. een huwelyk te deuken.
?Mi»scrii«n zou ook .alles naar wonsch zijn pegaan,
en d« LoyerV hun verbuigen vervuld gekregen
hebben, zoo men den majoor in afzondering bad
kunnen houden, zoodat geen uudor eeu kansje
op h^m kon wngen; want nij toonde btj zijuo
tcrugftomst zich jugens Miss Della sseer genegen,
en liet dit duidelijk genoeg merken; doch onge
lukkig voor baar, 'nam bjj op een goeden dag
^eim uituoodiging aau, om eenigo dagen te komen
loorbreugen op Martin'e For, d« woonplaats van
de familie Kawdon. Daar ontmoette h{j Kosa
Keueafy, «en arme weeze, een uicht.jo van me
vrouw Itawdon, dat door baar was aaiigenomen en
opgevDu'd, en dat dit jaar voor hut eerst in de
wercshl gepresenteerd was.
De lUwdons bodden ella Lover ook by zich
genoodigd, want zy kenden de geruchten, die er
kepen over baar eu den majoor, doch men zou
hun onrecht hebben aangedaan door te ver
onderstellen dnt zij eenige berekening maakten
op de bekoorlijkheden van do kleine osa: deze
toch, wtvs in hauuo oogcu nog niet veel meer-dan
een kind en zij dachten er nog zoo min over
om biiar uit te huwelijken, als of zij nog pas tien
in^ pliiaiA van reeds achttien jaar waa gewet at.
Zühadden den ouden Daicy Crowkhernelang ge
kend eu mochten hem graag lijden; ook van Julins
buddun z\juli kind veel gehouden e» zy verlangnen
M niets liever, dan nis buren niet hem op zuor
vnêiidsrhiippe'ykun voet te blijven omgaan, en
daar Julius hierop evenzeer gesteld was, had hij
gaarne de uitrioodiging naar Martin'ni For
aangcno!nc.n', nimr toen hij do kleino Kosn
hadloofeu kennpn, bleef liij er dol graas, want by was
op het corsto ge/.icbt dadelijk doüdeDjk verliefd op
baar geworden, en de uitijoor was een man mot
eou viwtcn wil en een bulder oordnel. Noch Hosa
noch a« Kawdons, ccbtur hadden uenig vertnocdon,
van Wiit voor ieder andor duidolnk wai.ert voor
nieuund incer dan vuur Urllit Kblve.
Er ^¥asl geen grooter oontiW denkbaar, dan
jiiiat tuschen die twee meisjes, ella Lover en
Itosa KüiKialy; en dat bepaalde zich niet. alleen
tot het uiteilijko. Uella was groot, breed, lelie
blank! mot ecu ietwat ItiktelooR voorkomen, blond,
zwnu; haar, xacbt als zijde, do oogeu liclitbruiu
met zware leduu eu buitengewoon groote oogap
pels Zügaf echter niet veel gelegenheid, om dio
oogfn eoBji waar te nemen, wanc mcestrühiold
zQ die hallgeslpten, en zy opeude die alleen wyd
en Hink, als zij er voel eflekt mede wilde maken;
ea dat gelukt» haar gewoonlijk volkomen. Kosa
daarentegen ;was klein, tenger, levendig, niet
glansend bruin, krullend baar, rozenroode wangen,
en gi'oote donkere oogen, die ieder oogcuulik
wn klour eu uitdnikking veranderden, uu eeus
Wauw, dan weer grij', soms droevig, daurwcer
VTooltfk, al naar mato zy gesvcmd was, maar
alt^d -helder en openhartig van blik. Het waren
een paar echt leisdie .oogen, dio z^j van haar
vader geërfd lud, en zo waven vol uitdrukking
en gevoel geeii wonder dus, dat, by den eorsteu
blik dia daxruit op hem geworpen werd, Julius
(Jrew.iherno zich als Reheel betooverd gevoelde.
Dat was dan' ook do uitdrukking geweest, die
men daarover in de keuken bezigde, toen daar
gesproken werd over de verhouding van den
majoor tot de beide dames. Miss Bélla, dat was
er juist eeuo, dio voor hein paste, maar Miss
Ko<ft, .die had hem betooverd. Dat woocd was
in hun mond riiet zonder diepe beteekeuis, want
ie lui iu Devoucbire gelooven tot op den
huidif«u dag aan tooveru W heksen; heksen, KOO
WA! witte, als zwaito; buksen, dio iemand
kannen hetooveren, en hekteti, dio de betoovering
kunnen baeworen: hek«»n, dio soed, maar OOK
h*k«en, die kwaad gezind zyn. Daarop had Mary
Bernal gedoeld, en dat had Jane Dalby heel
«oed begrepen, want die tante Hagley, te.Combe
Indi-evv, stond bekend in den gansehen omtrek,
sis ean witto heks, die er veel vau wist.
Majoor Julius Trewkhorne drentelde door de
zitkuuier, lang -voor de etensbel geluid werd ea
andnre oosten zich daar verzameld hadden, en
iEort na liein trad ook Hosa Kunealy het vertrek
": Zü' besteedde gewoou^jk «leohts weinig
haar toilet eu iu liet zich er weinig aan
gelegen liggen; «^ wai daardoor meestal eender
eersvin, die gereed wa», en zoo kwsftn en soms
wel eens een beéTje te vfoeg in de zit.kamer.
Bélla. die de grootste zorg aan hnar uiterlijk
wijdd». die tot zelf' ia het minslèIfnfje of strikje
er óp lotto of het wel behoorlijk zat en paste, en
die er steeds op uit was om in de hoogste mate
de aandacht te trekken, wachtte altyd tot het
laatste oogeablik om binnen te komen; z(j maakte
daardoor vaak effect, maar aan den anderen kant
verspeelde zy daardoor Ook dik werf menige goede
kans.
Bekoorlijk en zonder eenige aanmatiging trad
Itosa binnen; het donkei bruine krulhaar werd
opgehouden door een-breed blauw Jint, de witto
japon was ook met blauw opgemaakt en het
nette figuurtje kwam zoo voouleolig uit, dat de
majoor sich geen liever roeujo.kou voorbtellen
en op nieuw bekoord werd door het onschuldige
en iunemcndo van haar gelaat Haai-
vrijeopenhartige blik, niet beschroomd, maar evenmin te
vrijmoedig, du kinderlijke veHruuwelijkheid eu
tevens de nviagdelyko ingetogenheid, maakten op
hem den naiigenaam&teu indruk. Dut alle» gat'
hem zulk een goeden indruk v«n hnar karakter,
dat hy ni«t kon ophouden hiar met innig
welgevmlon aan te slivrcu. Kosa kreeg eun gloeiende
kleur, tóen zij bemerkt» dat hy ulieeu iu de
kamer was, maar juist dio kl«ur verhoogde bare
lieftaljigheid, eu daar zy go^n voorft-«jidsel zocht
om zicU to verwijderen, vond ilo majoor hare
verlegenheid dos tn aiujt.rckkolyker.
Hij trad van hrt senator ttï, nader op haar toe
on daar hij in tl-.-.u Inivtston tijd zoo weinig
gelegenheid gi-v,.>r.(h'!. had i-m alk-vn met haar
te zyn, besloot Lij ?h-.'iely'k die nu uk-t ongebruikt
tu laten voorbijgaiia.
«Wat zijn dar, mooie bloemen," zei bij en weos
op eon tuiltjc, dat zij m baar ceintuur hhd ge
stoken. Hot w»» een heel eenvoudig tak.i»jasii)iin,
manr bij keek er naar, alsof hot iets hoog
zuldziuuiis wa».
Ik boud veel van jasmyn," zei Rosa eenvoudig
Ik ooit," hcriinm do majoor. Mug ik or een
takje \au hebben V"
Wi-1 zeker," zui Rosa. dia in zyn verzoek niete
audess zag, dau htt verlangen, om een bloempje
in zyn knoopsgac, to dragen.
,Lu wilt ge het voor inij vaststekcn ?"
Dit werd een teederder znnk, want Ko*a had
nog nooit een heer bij zoo iets «eholpoi:. Een besije
beseliroomd f n verward en blozaiule, bo^reop icy
echter dat eono weigering t o kinderachtig zou
wezcii, on boog zij het lieve, kopje, niet zoudur
rtiui-.-bij te beven tot dicht bij den Umjoor, <liu nr
een ondeugctid genoegen in vond. om zich
ftchterwanr:s to Icoerun, om des to langer luvro
stfbucht.É'rt* ijudeiing te beitiicdon. Zij brak eeu
takje van het ruikortjo uit ha-ir ceintuur en pro
beerde om hot in een der knoopsgaten van zijn
rok te bevestigen,.maar zij gedroeg ioh danrb
Keer onhandig eu het was of KOO'H eenvoudig werkje
voor haar teu zwaro tiuik was; het wa^ of zij
gwtsn- bestuur over hare vingers bad, zy had een
gevoel of z» moo^t huilen e"n iaalien tegelijk, of
ze zou bezwijmen of zy bet JMI besterven. Zij
wist uigeulyk niet reclit wat; zij gayoeldo, maur
dat werd nog veel erfjjur, tuen.de ru»joor op eens
hatu? bevende vinger» in ziju hnud greep, die tee
der drukte en op (luisterenden toon tut haar zei:
Rosa, mag ik nw oom om uwe hand vrasen ?"
Het meisje gnf göon aatwoonl, zy buog bet hoofd
nog dieper, al de kleur wrek van hare w.iugen
en zy begon nog veel erger te beven.
Uoü'a" begon de raajuor mot nog moer aan
drang, ,,Beimnt gij mij? flemint gij my innig?
Wilt gy my trouw zijn, my huwen en myu lief
klein aardig vrouwtje worden? Zeg, lieve, ant
woord mij, mijn bester"'
«Ja, ik heb u lier', zei Kosa met .zachte stom.
Toen trok do inajoor'hanr in ajjn«armen, tilde
haar vau don grond en kusten zy' elkaar, te ge
lukkig om een woord te kunnen spreken; toen
hij haar, na een oogeublik, losliet, snelde zy
ijlings heen, verschrikt, verwonderd, verward, eu
toch in zulk een overmaat vau geluk en vreugde,
dat z(j eerst tot bedarou kwam, toen zy iu de
armen van de t rouw o Jane haar gemoed door
tranen lucht had gegeven.
Dien dag waa het lto»a Kenealy die de laatste
voor het diner binnen kwam, en niemand be
greep wat haar dïren mochr, daar zij zoo'n
schuw en toch zoo'n gelukkig voorkomen had. of
wat er toch in haar veranderd mocht «exen,
daar zij er heden 8chuwer|J<in ooit uitzag. Alleen
Voor deu majoor wtvs dut geen r.iudsel en alleen
Miss Lover vermeende het to kunnen gissen.
Hut was dus nu een feit: Majoor Juims
Crewkhei-ne, do beste party uit het geheele graatschap,
had zich laten inpakken door Miss Ho*a Konetily,
eeu uiei^jo zonder eeuig fortuin, een wees, vun
getjn hoi-ge afkomst, niets meer dan een
aardijf, liet' kind, met een paai-mooie oogen, blozende
wangen, een frisch gez:ctuje en een goedig hart
terwijl de als voor hem aangewezene bruid, Miss
Bélla, dio alles bezat, wat ten haren voordeele
eprak, voorbij was gegaan, ter zijde was gescho
ven, ja, men kon wel haast zeggen, om don tuin
was geleid.
En waarvoor? voor een boefje mooiighei;!, die
tóch zou heel voel niet wa», eu din toch, op don
keper beschouwd, zooveel niui: te beduiden liad!
en dan door die gemaaktheid, wiuiraieüzij zich
voordoet als een onschuldig duitjo!',
Drtt zei Mary Berna! tegen du keukenmeid van
Mai'tiu's For, cu dn kuubeuuibid, was hot met
liLUir eens, cu zei, dsit het aleveli suhandt: was,
eu zondig da:H'b.j!" Dio tweu w.ireafcliro
Dkvon.rronwen, goeil, eerlijk, trouw.- tjmr erg
ig. Do keuKunm«id was ouno cigen« zuster
van don liui<kiiecht van de Luvor'ii; ij
w.ts'gjbpreh en ppgovoed op het landgoed yau do fa
milie, en nit t j uotuurluker dan, dat zij party truk
voor Miss Bélla on dat zy het vau den majoor
schandelijk vond; cu van. bet meiajo, noemde zij
het onderden invloed van het bijgeloof wanriu
zy was groot.gebracht. zondig; vun hem was
bet nog maar wispelturigheid, muar zij had hem
bütooverd en er was duiveiskuustenary" in hut
Fpel. Hosa was eene weezo, en eigenlijk Imost
niut vun de pareutaaio" en dus hadden de
ienstboden weinig met liaar óp, want zij berekenden
ook, dat Rosa maar een nichtje VAU mevrouw
Itawdonwas, en dat het volstrekt niet zeker was,
dat mijnheer haar iu zijn testament bedeuken
zou, zoodat zy later óók niet licht iemand van
beteekenis zou worden, en voor hét oogenblik had
zij evenmin vcol in to brengen. Door dit oc-u eu
ander was het dimiütporjotieel d-iiir veel meer op
de hand van de rijko erfdochter dan op dio van
de arrao wees. Ju.no maakto daarop een uitzon
dering, maar Jane had haar ook opgepast van
hau zesde jaar af en was dus zeer aan hair
gehecht;
Toen Miss Bélla Lover do verloving van Rosa
vernam,' zou zelfd de iyn«te opm«rker niet hebben
kunnen uitmaken of zij er al dau niet onder loed,
ja zelfs nauwelyks hebben kunnen zeggen, of zij
er'eenïg gevoel van had. .Zy hoorde het voor
het eerst uit deu mond van mevrouw Kawdon
zelve, die onder een vloed van vergoelijkende
bewoordingen, haar verzekerde, dat zij er meer
dan iemand duor verrast was. Zij had uimmttr
aan zoo iets kunnen denken l Rosa! neen, dat
was nooit by haar opgekomen l Zrj was eigenlijk
ook nog maar een Mnd nauwelijks de
moisjesiaron te boven l
Miss Lover, die tot na toe onbeweeglijk en koud
geoeteu had, als een beeld nit marmer gehouwen,
met de oogen op haar waaier gevestigd, sloeg
die op eens op en keek .mevrouw Ba-wdon strak
aan. Die bl& waa zoo plotseling, zoo trotsch ea
zoo doordringend, hare oogen waren na zoo wijd
geopend, dat de goede mevrouw Bandon erdoor
versdbrikten. en heahgjit werd. Toen sloeg Bélla
d,e oogleden waer-hau dicht, koek weer. uitslui
tend op kaar waaier en «ei op. teemenden toon.
met een zachte, g«UJkmatIge stem:
Ja, dat is zoo; maar u jsjibt, op achttien j*ar
kan men een meisje niét nlotr als een kind be
schouwen ; en Majoor Crewkherne is een heel
goede party voor iemand die geen cent ia de
wereld tezit r
Die laatste opmerking verbitterde mevrouw
Rawdon zoozeer, dat ejj op eens al het
modegegevoel ycor Miss Lover s teleurstellingen verloor.
Rijkdom geeft veel maat«chapp«|j}k gezag,
doch kenni» verfchuft meer zedeluke<*nacht, en
zelf»de hèr Darcy Crewkherne, die in zyo leven
daar in den omtrek büna alle) beheertchte, kon
er niet op rekeneu zulk een invloed op de muuigte
Ie kunnen uitoefenen, aU vrouw ll.igluy, de
tante van Mory Uernal. Zij w*» voor d
uoppervlalrfcigen en otiv«r-chilligeu beschouwer niet
ander, dan een groote forscho vrouw, van bij
de zestig jaar, vour haar leeftijd nog krachtig en
van een goed uiterlijk; zy' woondu in een armoe
dige hut midden in cou woC:t eu eenzaam dal,
waitr tegen de helling van de heuvels niets
groeide, dan varens, hei en struikgewas, en waar
zelfs de schapen «iet konden grazen. Haar in
de oogen van de g*loovigen was zy machtiger
ou vau veel meer beteekenis d;m do rykölui.
want. zy kon hüerüolicn over do onzichtbare wezens,
en zij kon beschikken over gezondheid <>f ziekte,
ovtr loven of dood, Do g«e«tfn die haar
ouderdanig waren, waren geesten vin niet
zookwa/iJa<ud'go gezindheid, maar van gr-witero macht,
dan die, wtlku uiccsteu 'geliborzamon aan do
zwarte hckten. De «warto heks hctooverde,
maar vrouw llagley kon den ban verbrtke»
en d^e boo^o ceestm verdrijven ea d*ardoor ten
sterkste kwellen, uu bet wns dan ook algemeen
bekend, dat zei;s do stoutinocdigite oudo hek;
voor haar bevreesd n-a», ou 'al* vrouw HagUy
het \vildo hare snooda haudcliugen duur moest
bczuren.
^l>nt nare kleine nest heeft den majoor
bctooverd" zei Mary Be r na l in zich zelve, toen ay'
in de sUd het meuw^e had gehoord, diit Miss
Btjlb zelve h:i;ir niet ImJ mcdt-gedevld, ,ra:iar
tante zal w- wel raad op weten. Ik ga murgen
stellig naar haar toe."
(Wordt vervolgd.)
F/4AGUENT UIT VICTOR HÜGO'3
TORQÜKMAÜA.
Francois flc Ptutln,
Torquemada.
Gegroet, o gry'ze Vuder !
Wees gezegend, broeder!
TorgueiiMdtt.
ik een oogeoblik hier rusten?
Welkom bier!
Ik ben geheel verscbroeid door 't brandend
zon(nevier,
Terwy'L do koorts uiij 't bloftd doorwoeit. Na ik
(ik u nader
Voel ik mijn nietigheid naast n, eerwaarde vader!
'k Zeg: lamuia saLucliiatii.
JFVatifois.
Mansch ah ik,
Kom binnen,
Torqucmadcti,
Prioitc-r ook....
Francais.
God ftnd dit oogenblik
U tot m\;, dab 's genoeg. Niets hebt gij te
open(baroo,
Behoeft-, zelfs niet voor my nw wegen te verklaren,
Want wö, wie wy ook zijn, betrêendeieKdc b*an.
De stervliug, groot of Idoiu, moet irararaer
graf( waart* gaan.
Weos welkom, welkom dus, gy ook hoort tot
(myn broeders,
Gy zoon, zoowel als ik, des eeuw'gen. Albehoeders.
\Vjj hebben slechts n doul, wy allunmetelkaür,
\Vy y'len naar het graf en rusten voor 't altaar.
TorquemcuJa,
Ik was waar menjchen zijn ; thans gaat myn weg
De heiige utede Gods ! (uuar Rome,
J?ranfois.
Daarheen?
Torquemadd,
? ' D»t ik er kome,
Ik dienstknecbt, is Guds wil. O weet, ik kon myn
(plicht.
Ik reisde nacht en dag, steels Rome voor 't
ge( zicht.
Ik ging door sneeuw en ijs, door brandende
'?.'.??. (wocjtyueu
Rn zal voor 't aangezicht der Heiligheid vC
Paus iUexauder zelf i) mij geen vreemiling.
Francais.
Kent gy den nieuwen Paus?
Tortjitcntada,
Een Spanjaard ook is h\j,
Een zoon der Borgias dio ik reeds mocht ontmoeten.
't Was iu Yaleucia. Hoe moet ik u begroeten?
lloept u natu de eenzaamheid des ileoren streng
Uw iiaam? (gebod?
De Paula.
Torqupmafla.
Hoe ? GÜde profeet van God t
Franyois.
O neen. Hoe is uw naam?
Torquemada.
Ik heet slechts Torquemade.
Maar gij zflt. . ...
Francais.
Meutch als gy.
Torqucmada.
Profeet door Gods genade
Tooli niot, ?
Torquemada, :
Men zegt, gy deedt zoo menig wonderwerk
Franfou.
'k Zie wondren etkeu dag en overal. In 't zwerk,
Waar 't dartel vogalky'n zich baadt in zonnestralen
Als ia hot diepst dar Ede waar schepslen
omme( dwalen,
Alom, waar 'toog ook waart, heerschtleven.door
(de a gloed
Der koesterende zon die alles tintien doet,
Torquemada.
Goddank dat ik dit uur n, vader, aan moog staren!
Mag dan de Ziener deu Apostel hier ontwaren !
Gij in uw eenzaamheid, hebt gi> nog niet gehoord
lloe zelf* de Paos verkracht des Heeren heilig
(woord?
Heeft niemand, niemand n doen voelen dat een
'
?
Nog onbekend, weldra dien. Priester cal doem
(vreezen,
Die sltchts door 't blind geval zoo hoog gestegen is,
Maar met zy'n heraelpracht. verzinkt in duisternis
Zoodra de-droomer, dien God zelf heeft uitverkoren,
De taal der waarheid voor tgn zetel tal doen
(hooren?
En spreek, wat «egt g$ wel als. hy die voor a
(staat
Sod's aitYerkorena is-dl* Borgif .tar§laatY|
Franfot».
De Paus is Godsgezant en Rome de reu'ge «teda
Die Gudgebeiligd iij bet oord VAO zielénvrede.
Torquemada.
Daar is geen Godsgezant, geen die deu naam
(verdient
Als die aan 'tmcnschdom hoort <ie ware men»
(scnenvriend.
Ik l «n die man. Ik schonk zoo velen re«d» het leven
£>n mag, waar 't allen geldt, zelfs voor geen
(dood hier beven.
Ik schy'n wreedaardig, ja, maar zuivre menscbenonn
Jiezielt my, voer ik hen door 't vuur den hemel in.
Fi'atifois.
'k Dfgrüp u riet. Kom, laat ODS bidden !
tf knielt bil 't altaar)
Torqticmada.
't Priesterkleod
x_omngrHk>n,
Haar stroomen, wouden, hoogten, laagten, elko stad
Kn wat. een wer«Jd in en op zich samenvat.
*kDo,orznp de vloeden en do zoetn en de landen,
Sneeuw tiiitler.de op den berg, vuur in de kolken
(branden.
Gij weet, er is geen vor.t die niet een aardkloot
(torscht
Hetzij hij Christen heet, of Jozns loochnen i!prst,
>faar ik, ik z«g op ceusde Wereldbol voor ooyeu
En 't inenschdotu tiok voorbij. Hoe werd mijn
(ziel bewogen!
Kuroop on Afrika on Indiüvor*cheen.
Toe» ilitclitik: all«s n>o*t door mij fjebraclit tot n!
Ik overwin die schaar, ik grijp haar aun. o viider!
'k breng al wut moordt, wat 'btrydt, 'k breng elk
(dun hemel nader.
'k Wil heerscben over do aard; opdat liaar God
(behoeti'
Voer ik wat leeft en streeft myn Jezus tegemoet.
Het aardeclie rijk met a! zijn vroeslyke
oorlogs(ki-eton,
Zyu schokken, zyn geweld, zyn rotsen en zijn
((pleten,
Dat is myn Weivldkloot.
Francais opstaande en den
vinger liqgenfa op
een doodshoofd.
Eu dit de mijne, dit!
Hoezeer men stryden moog', hoozeer men zich
(verhitt*
Blijft toch niets over dan dit raadsel. Bier op
/ l
Waar alles zwalkt eu dwaalt, daarna verlie-t ijn
(waarde,
Itjijft slechts dit dor gebeent, aolyk een k*le klip
Zich heftend uit de zee der tydeu. D«z* stip,
Zoo onbeteekeaeud, wy'st beuen naar de dijrgen
Dio wij niet kcnueu, ver naar boveuaovdsche
n i c v» A \ ,. i,,-
(krinSenDeez larf; dit dorgeheent, zooaak'lig^zomieroog,
Dit grijnzead wezen spot met al wat zich beu-oog;
Dit overblijfsel, zoo guvoelloi-a by oiis woelen
Dut is mijn metgezel, d.,et levend my gevoelen
Hoezeer 't liestaau ver-melt in ieócr oogeublik.
'k'Zia in die holle kauk, die grijas, mijn eigen ik
En met dat beeld voor mij vouw ik de ba-uden
Al biddend tot den Heer en zeg op alle * : Amen'.
Deez schedel is myn schat, ik weuscfa niets meer.
Torqucnvida. (ter z^jde).
Een straal
Doortintelt plots myn geett b\j 'tluistren naar
(zijn tAal.
Gonstantyn, groote vorst, waarvan alle eeu\ven
Doorzag heel 't scheppingswerk en ik. . ,
(op het doodshoofd.)
Aantchouw dit teeken!
'k Zal overwinnen ja, als eenmaal Constant ijn!
Deez' kluizenaar wijst uiij in dit uur den wedersc'nijn
Van 't ware en 't Christendom, 'k Behoud wat
(in mij brande,
Maar neem het zijne er bfj. De klip waarop men
(strandde
Voert ons de haven in, van 't eeuwig voortbestaan
't Is door den dood »lle?n dat wij ten leven gaan.
(M Franfois de Patda).
O luister! Weet ge 't wel? De houtmijt loutert ,
(heiligt,
Is gruwel enkel, als zjj niet de ziel beveiligt,
Doraiiiicuüwas beul wiiar ik een redder ben.
Thans U de vlam gedoofd, tot loutering van, hen
Die zondig zyn . . . Begrijpt ge my'?
Franfois.
Gewis.
Torquemada.
Op aarde
Herstelt het vuur alleen de menschheid iu haar
(waarde.
O vader, niets, neen niets is zoo verheven schoon.
'k Hoor Jczu:) iu mijn hart, Uy roept my toe:
(?rny'u zoon
Ga, en bereik uw doel, ik zelf z&l u vergeven!"
Welnu dan, ik vertrek! . ? ? .
Frnnrms tic Pitula legt op etn ticarcn $tecn
rfw op de fei/VZ li'jt, het broud, een houten bord
en een kruik .met water. ^ _
Frar.fois.
Maar eerst wat hier gebleven !
Ach, lesoh uw dorst en eet van ditzoo needrig maal.«
Lk hoorde u aan, mijn zoon en beefde bij uw taal.
Voor gij uw weg vervolgt, voor vlammen zich
Ver(heffen,
HoogGod, ik smeek er om , u door zjablikiem treffen.
Uw do }d toch waar', uiyQ zoon, voor 't menschdom
(en voor a
Veel beter dan een taak waarvoor elk schepsel gruw'!
Torqueniada (ter zy'de).
Ach, wat verzwakt de geest by 't immer eenzaam
(droomenl
Die arme heilige begrijpt mrj niet l
Frangois.
\Vy komen
Alleen op aarde om lief te hebben. Broeder, vrind
Is toch de mensen en moordt men hem dien men
(bemint?
HU die een mier zelfs doodt moet rekenschap eens
(geven.
Gy mensch, wie geeft a 't recht een schepsel te doen
(sneven ?
In 't kruid of in de zee, in licht of duisternis,
Geen wezen dat door God hier niet ge*chapen is.
Schenk dan geluk op aarde aan mensch en dier.
(en vogel.
Heersch' vrede alom l Geen kooi, en aan eten voet
(geen kogel i
Maakt gij den mensch tot beul zoo wordt God
?-.??, (de tyran.
't Kruis voegt den christen, maar bet zwaard den
(muzelman!
Het kwaad versmelte in 't goed, de vloek in e
(geniojgen.
Laat ieder hier op aard in liefde 't loflied »ngen!
Wie treft kan dwalen, tref dus niemand, o mjjnzpon.
't Schavot is een altaar alleen voor valsche goón.
Laat dan het doodsgericht aou God. Wietjjt gy,
(brooie?
Wat weet ge? Wie gfl houdt voor braaf is lioht
(de booM.
Ach. kind en vrouw en duive en bloem en vrucht,
('t behoort
Aan God, aan God alleen. Zoo som» a w moedwil
? stoort
Wat Ham behaagt, wat dan? TJc boor Gods
(stemme spreken
Hier in dit wond. Ik wil voor allen blddena smeeken
Dat God nahy hen zjj, God, dia ons allen mint
Ea zorgt dat elk van ons z(in juiste plaats hier
. (vindt.
heeft nyoDkden Pausgezqrflen en gehrilkd.
fu^f dan niet den man diep Gode zelf bevMligt
gevon voogt u slechts, brrnste.T in d' n Hérr,
-Zoo riwH go u» cjg*n ziel!
Torquem-ida.
iliar »nl ... iilm
? GU, gry's.-v*rd, denkt allo -u ;-.a:i c gen
lut«besch!kr. (king.
Denk aan die amiren toch Geen rnko'.o
verkwik
Vei beidt hen. 'tHels^ha vuur, de felU fuUei'k^'k
Is reed» gereed! O red hot. zoo verblind-» v-lk
Dat gj uw broedren noemt. Waar zooveel gaan
'
.
Uuft gy n zelf genosg en WÜt u^ar hen nitt
(l'OJfttll
Mita g\j behouden zijt. Denkt ge aan u zulf iilleeü,
Xoo *yt ge aan 't wicht gelijk, geen grijr,- ».J«r,
([«?r-ll!
O hoort ge niet een stem, oen stemm i G. ds
ihar_. (biii-eu
Die roept: wil niet alleen voor n den hi-uul
(w'nniMi,
En hebt go als vader dan geen h»rt j»-!i'« voor
n w kroost
Dat ten verderve spoedt terwijl göhi«rv«rpoott!
Gy zorbt toe!» voor uw vee en gtf gene-st uw
(hondtn,
Ln voelt ge u aan den menscH niet inniger
v«r, (lionden?
neot gn' geen harte voor de zond«n> s liii-r lrfr:ieen
iilijtt in uw enge cel, wilt niet iien OA<lvi lenen,
Alsof oen ksrker n bekneld hield -i» xijn rouron,
Terwyi hun tiampen, door hun mtsdiiu, eeuwig
(dur*n?
Oy echter hoort noch ziet, Iwgraaft u in ecnkiuis,
Hoort evenmin hun klacht aU 't woest e
Uraat' (gudruiscll,
£o voelt niet dat een band u suoert aan deze
(krinjren
Miar blijft in eenzaamheid genat nw p-ahuen
(zinden !
v an t oater naar het kruis, van 't krnis uaar 'tuutw
r, (heen
uaat gy van steen naar bout en wér van hout
(naar steen!
Zoo blijft g'g1 ia uzelf steeds voor den m»nsch
(verloren.
L*at af, verhef nw stem, heel 'tmensebdom moet
_ (ons hooren!
Daar ginder hgt het doel, daar vergt wen heel
(uw kracht
> envm het kwaad alora, zij 't door .geweld, enmacht!
GO moogt niet langer hier in ledigheid vertoeven
>een, waar het kwade heerscht zal men uw woord
(behoijvrn
Want wie het kwade dient, hem wacht
ramp_ (zaligheid.
1)6 wereld hoopt op n. Genezing toabwiid
Aan alle vaders, allvmóedurs, allo kïicon,
Ln zuiver allen, \ia-it z|j allen zyn onreinen !
Vericli*f hen loutering, vraig tiet op welke- we* t
De vuarvlam opgestookt, ze voer t naar 't parad ris.
Ja, grijze priester, ja, daarvoor bestaan we oj>anrde.
Uw wét moog liefde zij a, mijn leus is : hemtlwaarde \
UB hebt de hope slechts, ik heb het eeuwig heil
En voor de «iel heb ik mijn eigen lichaam vcü.
Uet mijne en aller lijf voor 't leven «ni daarbovru.
Zoo help ik God en uaar zal 'tecglcndom m\| loven!
H. Th. Boelen.
AIJLEIISJBI.
Blijkens het verslag van de afdeeling:
VcUuvoordrachten der Haatschappüvoor den Wer
kenden stand, over het ja»r 1S31?1SS2, is do
Commissie dezen witter zear voldaan over deu
uitslag harer bemoeiingen. De voordrachten wer
den met belangstelling getrouw bezocht; sprekers
en musici werkten gaarne mei!e; ookingifjeu vau ?
doi.ateurs bleek het klimmend succes Oer
oldeeliug. Voordrachten werden gehouden door de HH.
Otto (novellen), van Koten (wondet-eu der> Zee, ?
bet Uitspansel, de Maan, dissolviug views), H.
Zeeman (Het zieleleveo der diereu), Prof. v. uamol
(Strafrecht), P. H. LamberU (Komische vorzcn),
muziek gegeven door ue Kapel Sonuouiau cu de
Philhariuouische Kapel Mozart. Voor de tien
voordrachten vverjcn 5721 kaartjes verkocht, het
raeoit, als vorige jaren, voor de muztuknvundeu.
Secretaris der afüeeUag is Mr. J. G. K de Hoon
Scueffcr.
Voor de vereeniging tot oprichting en instand
houding eeuer iurichting voor ooglydeis te
Amstet-dam bracht prof. W. H. Gunning,
geneesheerDirecteur,-hot negende verslag uit iu de vergade
ring van 11 Mei 1682. Hieruit blykt dat ge
durende het jaar 1SS1 op de polikliuiek
der Inrichting 8318 personen werden ingcschre- ,
ven. dus 425 moor dan iulS&OeuË3?me<rdiiuia
1879, een verschijnsel dat niet bemoedigend is.
Do CommUsie merkt echter op:
Voor moedeloosheid 'echter bestaat in dezen
geen grond. Haar des te meer voor d« erkenning;
dat de tot dusverre genomen maatregelen, hoeveel
goeds daarvan in verband met amli-.re ook mag
woidcii verwacht, op f ich telte onvoldoende zjjn
om 't bestaande krachtig te keer te gaan,
Trouwens het is duidelijk dat eene tiekte, d'e
f ich door besmetting voortplant, niet met vrvcht
kan worden bestreden, wanneer dte strijd niet
alkrcerst en meest gericht wordt twen de invloe
den, waardoor die oesmetting wordt vcroortaaKt
of, bevorderd. -Tot die invloeden behooren in 't
gegeven geval o. a. de Kterko opeenhooping der
minvermogende Israëlieten in een bepaald gedeelte
der stad, in overbevolkte, slecht ingerichte woiii
geu; de verregaande onreinheid, die mede als
gevolg daarvan, ouder dit gedeelte der
Amsterdamsche bevolking heerscht; de oaverschilligheid
cu zorgeloosheid die ttm opzichte vau
hetooglyden dat onder haar heerscht, bfl die bevolking
worden aangetroffen.
En ter bestryding van da opgenoemde in vloo
den wordt tot dusverra nog zoo goed als niets
gedaan. Toch ligt het antwoord op de vraag:
wat daartegen dan gedaan *ott kunnen worden?
voor de hand. Onbewoonbaar-verkluring van do
ter bewoning ongeschikte, verbetering van don
toestand der ovenge woningen in de Jödenbunrt,
maatregelen tegen overbevolking van en ter bevor
dering van orde en reinheid ia die woningen; op
heffing van de vrijwillige afzondering waarin de
bewonen der Jpdenbaurt leven."
De Vereeniging doet alles wat in baar ver»
mogen is. Behalve de polykliuiek aan de inrich
ting der Spinosastraat verbonden, heeft Dr. Juda
er ook een in het gebouw in de Beulïngstraat
et aantal verpleegden in de Stationaire kliniek
bedroeg in bet afgeloopen jaar 233; het aantal
grootere operatiën m de Inrichting verricht 163;
De thans aan de inrichting verbonden
geaeeaheeren zijn"
Dr. W. M* 0. Gori, Prof. W. M. Gannin»,
Dr. M. Juda en Dr. K. van RQnberk. Inwonende
directrice in hetgebouw aan de Spinozastraat
is, Mej. G. C. E. Tak.
Gelnkkig mag de veretniging sich in ruimen
finantieelen steun verheogen. De giften en lega
ten bedroegen dit jaar f7885. .
Bandelnointt f» de 16e eeuw. Men kan er
zich tegenwoordig böna geen denkbeeld meer
van maken,, welke wusten de middetwenwieh*
kooplieden' toms by hnn handelsondernemingen
behaalden in den tyd toen de invoer van builen»
landsche prodakten geheel en al in de handen
van enkele ondernemende handelshuizen
borusfcte, die de, nrjj^en der war«n geheel naar
?i.
| .<