Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 261
'">! koiir konden r«g«len «n opdrijven. Den grootste»
?/'?' vuomiwïcd on dat punt Imdilen Iti in lompen
geImMe, uitgolioiiKerJöneeln-don. d'e den (j S*Pk
' ? 15i"2, bij do monding vtui dtn Giuulalquivir den
U B,.iiim$rnen bodem bclrnden. Ilttwnren de limtst
overgebleven, n nu -gezellen *»» ili'n koenou
Magtllutn, ii :i HUM o lojtelt'iders op den
govaarvoüi'n tocht, U,o hem onst rfeljjk gemaakt heeft
> J en tvnarlüvoor het allereerst oen schip den
ge, heclen r.nnll'»! omzoi'Je. Pi'Zfl IC zeelieden had*
?n den «p dw Molukken voor 213 dukaten specerijen
'?' ingekocht, die zg> volden» de toenmalige
europee? clio n'arUtpryzeii, voor meor dnn 100,000
dukatu« vorkooi*»! korden z§luidden dus bij dat
zankjo bijna W,0(X» pCt. vurdicud!
|| De opening van het Panopticmn ia de
Aiiistil.-tr.iai is o;> 7 Juli bcpuald,
'£. Nanr wij vernemen zal do hoor Frits
Ttouw*'.' inou*:iT ic'i »an bot tooneel vau Antwerpen
wbimlcn. De luvr Spnormnii» komt bij do
aiusU'idiimscho afdceliny van het Né&rl. Tooneel.
AmcriïaanscJic tijde. GiirficUU weduwe zul er
ieti liinncn kort op kunnen bcvoemen dut zij
a'.!e:-n icu kloed bezit, vervanrdigd uit zijde vnn
Amci'ikfi'i)/s< lic zijdvwonnen l'c vereenigins tot
nauniocdigir;,' dt-r mtionnle zgdcfnl ricntie hoeft
besloten teil prachtig stuk brf>CAf.t vo^r haar te
lat «n weven vu lu-el't een uitstekend kimstcnanr
roet de teckoiiing vnn liet pntroon belast. Dit
feit heeft, poen pföiïngo betwkepis, oindnt het.
bewust dat do zydcteclt in Amerika mogflijk is.
Als uien bedenkt niet hoeveel i'-ncrgie do Ameri
kanen vnn iedere voordeelige zank psrty weten
te trekken, in het niet onwaarschijnlijk dnt zij
zich nu inet hnrt en ziel op het nankweeken vnn
Bn'dcwormen zullen gaan toelcpfren, «i di\t do
zijdeweverüsroedig CPU aanzienlijke tak vnn
handel zal wol-don, to meer daar de uit het
buitenland ingevoerde zijden stollen aixn eeu zeer
hoog tolturiei ouderworpen zyu.
(Een vergissing. Koning Christiann \n. dio
in Dericniavktn regeerde toen in Frankrijk de
, omwenteling uitbrak, had e:n dwpen pikeer van
de franschu republikeinen. Op Nietiwejaardog liet
! hu zich nl ile ^euimten der vreemde inogeiiheden
?voorstellen, waarbij de liofetikette vorderde dat
hij aan ieder'afzonderlijk tle vraag deed: _Ilo?
vaart de koning, uw heer'?'1 De koning, h:nl rle
meesten reeds zoo toegesproken, toen hij
Grnnvüle naderde, den fransehen freatiniy (!w
brU.UC ttltllL UV 1XV"I1'»T un J1V.V» . ^
tiaan, den gezant strak aanziende, eu-r.i*t luider
stem. Granvillo werd vevlrpon, -O, 't ia waar
ook," vervolgde du koning toen, ik had peheel
vergeten dut güniet, v«n koningen hou;lt i-n
geen heer hebben wilt; nu dan, hoe vuurt de
republiek, uwe vrouw?" Zonder nntwoord af te
wachten keerde lüj den gezant deu rug toe eu
richtte het woord tot een der andere hoeren.
Nete-YorJfSch .Museum.. Men weet dnt, het
M'etvopolitan museum te Sew-York ?voornamelijk
bestaat uit de rijke verzameling Cyprische oud
heden die Generaal Palma di Cesnola aan-do stad
ten geschenke lieeft gegeven. Uit dankbaar
heid benoemde du stad hem tot. levenslang direc
teur. Thans zijn tegen den generaal zeer ernstige
beschuldigingen uitgebracht, dio lig zegevierend
heeft weten te weerleggen. Eeu zyner standbeel
den werd een leugenachtig samenlapscl van di
verse déelen genoemd, het andere gekenschetst
als ssamfielijmd uit fragmenten die oorspronke
lijk tot standbeelden van gelu\l verschillend»
grootte behoorden." Het ergste wna, dut. de assis
tent van den generaal, de heer Duncan, zijn be
trekking neerlegde en een brochure deed
verscbijnen. Vervormingen eu verhuizingen
yansfaudbc'.'ldcu uit do eullectie Cesnoln,'' waarin hij ecno
bjst (jeeft van een atiut.il vooi wiTpen die lüj
liewtort onderzocht en als vei'vul&rht bavondeu te
heiben. I)o bladen . hebben" ssich ovt-r de unk
wnrci gemaakt en het voor eu tegen bepleit;
tot;lnt "Generaal Cesnola de twee bewuste stand
beelden uit liuuno vitrines heeft laten nemen tn
Op deu vloer van du groote zti.il doen zetton,
wmtr men ze nu vnu allo kuutcu kan opnemen.
ISen reportur van de AVif-lVA1 llcrald is nu de
standbeelden gnan interviewen" met een metse
laar hij 'ich. Deze laatste was eerst ceneigtl h«t
werk inderdaad nis lapwerk1 te beschouwen, de
klcnr vun de vcisrhilkuile' ck-elen scheen verschil
leed te ziui en hij meende naden te ontdekken.
GeiiiTiuil Ccfiiola cjlircr gaf hem vrijheid niut
alleen het geheelo beeld zooveel te wnsschen als
hij yerkuo», maar om da twijlelaclriae dueku mtt
zijn nies ni tu Kclirajiptn, en toen bluuk hut
spoedi^ dut alles uit tir stuk wa"«. zoodat. do
A'.'tCYoik Hcrahl aan' do- ocrl^kheid vj>n deu generaal
ten volle rcplit kon doen. wedervi'Kjn. l)o Gene
raal had jui-t di-z»1 lu-utnd v:in (le'n Koning van
Itali3 een «-xpres'suliik vuor hem gegraveerde gou
den medaille ontvingen.
3InsicIiin»tfnmenfen. Het gohoim der
houten rau/.iekins'.ruüiunten en huunc
vervnardigiiig fchceu eeuweulang Verloren. Gceu
virttti.o? dia ook nog r.iuur eeuijjen naam li.i'i,
wiitie zijn talenten verkn c!eii op een nieuw
instrument, maar streelde uucr het verkrijgen
Van een vioul, waaraan reeds,, vroeger door
eenigen beroemden meester zielvolle tonen wai en
ontlokt, even alsof liet doode hout door hef vele
nooren zelf muzikaal ware 1,'Oivordeii nalshnnd
of keel z:ch door oefening had ontwikkeld.
Andercu mompelden, dat er in de constructie een
geheim' was, dat de nieuwere violen fnbhkantsri
niet keuden en dat dau ook evenals Paganini's
kunst xijn oorsprung had uit een vci bond' met
den duivel. Voornamelijk werden ongehoorde
prijzon bctanld voor violen van Amnti,
htradivarins, Raiuer en andere kunstenaars, daar hare
gemakkelijke bespeling en onnavolgbnren
welluidenden toon door geen anderen konden geëve
naard worden. De nieuwere wetenschap die haar
neus in alle geheimen steekt, heeft intnsschen
gevonden, dat het slechts aankomt OD een
volkomen uitdrogen der hontvezels en op
hunne nlgt-heele bevrijding van
harsechtigc, oÜeachlige en andere natuurlSke
bestaiiddeclcn, die do ruimten tnsschen dévezels
vullen, om aan het instrument de meest
moge.' lijko weiluideudheid te verschaffen.
y; Wanneer dit proces nlleen wordt overgelaten
f aan de ozydeerende werking der lucht, dan
kun, nen er wel vijftig tot hondrrd jaren verloopen
vóór men uit violen, cello's en bassen, die van
1 versch hout vervaardigd zjjn, den gewenwbten
: , klank tévoorschijn brengt, welke omstandigheid
. den beroemden violenfourikant Stravidarini in
Cremona wel bekend moet zgn geweest; men
verhaalt toch van hem dat h$ onda kerkstoelen
en bunken voor zijn fabrikaat aankocht. In
k;' teren <$d schijnt men echter op het denkbeeld
f, gekomen te z$n, het hout ran een kunstmatig
J; veranderingsproces te onderwerpen en de eerste
'; die f en dergelijke proef voor 6 a 7 jaren
> .genomen Beeft, ich^nt eenielnre profeswrlNmi
? ' j aeweeat te zijn, wiens fabrikaat door middel van
~ { het oeotraaltan*i*ka>agM|jn van F. smima ft Co.
' to StttUgart téverkregen is. Voor zoover be
kend is, is de w^jze hoe profeieor Tn*zi hierbij
te werk is gegaan, niet openbaar gemaeM
---verinoedeiük Tal ój faebbénbesta» in het
?tellen van bet hout aaa verhitte lacht.
"V"
Va«r eene andere eeer gewichtige bewerking
?van h«t hout, berustende op oen kunstmatige
bewerkinp van het hout, op 'een kunstmatige
be«poeilijïinp van den notnurl\jkeii gang, heeft do
pmuofabnkant C. lleo» te Borlijn het vorige jaar
l'nfent verkragen. Pe^e bewerking is bekend
gotuoakt.
Wat audm de muii-stof uit den dampkring in
lange jaren teweegbrengt, wordt hier verkregen
door de. iuwerking van de ocon op hut rerwnnude
hout. De houtblokken worden tot dit doel in
eva grooten ^zcren ketel geleed, waarin zy, zon
der elkaar aan te rukeo, «óo geplaatst worden
dat de gassen hou geheel omvatten. In dezen
ketel bleven zügedurende 12 uren <inu do wer
king vnn rerktte lucht blootgesteld, ten einde
all* vocht te verwyderen; dimrnA wordt de ketel
luchtdicht gefloten, worden di> vure»» opgestookt en
de lucht uitgepoiiipt. flienui wordt de ketel gevuld
met zuurstof, die door middel van elektrische von
ken totozon gevormd wordt; deze vonken springen
regelmatig over op twee phitina-spitfcu, die de
Solen vormen v «u twee door glazen buizen in
en ketel aangebrachte gcleiddrnden. He nlzoo
verkregen 07011 werkt zoo krachtig in op het
warm* hout, dat z\j de harrolia of andere
nndeeli£«s beBtnnddoclcii in twnixlf u vierentwintig uren
m stede van in cvm zooveel j:»ren vertwrt.
Het is duidelyk, dat wet deze uitvinding een
«eer groote stap voorwanrts is RüJaan -by de
vcrviiardiuiug van nniniukinstrunioivUn en dnt
ni«n of liczu wy/eiiie alluen \ourtiftïflijke
strijkiiiRt.rumriiton kan vurvnartliguii, maar tevens en
wel vüoruauielyk uitstekvudo piano-fortcs.
V. S.
EEN VOORLOOPEli VAN IIARTMAXN.
Pessimisten te behagen is een moelgke taak.
Evenwel, zo zijn oük mwisclieu. is dat juist
niet do rcdeu hunner oiitüMvdenheid ? en
nwi'ten pevoclijr wezen vuor het licv'i-lijkstc op
rtezo n.irdo: geiiil: krüqeii. Ook s;:il het hun
iianHeiiajiui \vezcu ie merken da? een bcroenul man
het mot lieu cor.3 i?. Daarom ziju wij niet to
stoutmoedig hulwii wij cuilerstelleïi dat de
volRcldL' a.inlmlingun uit Luciimus in huu sinnak
i:u!len vallen.
Iu Un stukje: ore»' lid lC(lr;iL\'n ran rouw,
\frtelt Luciaruis eerst flc naivve voorstullingcn
van liet leven hier nannnls. die iu zijn tijJ l'ij
Vi-'U'n liL'stotiden, en t;a;>t daarna ovor tot de
lii'S'jhriivii.i; der wijze: wa;iru{i de licti-ekkitigen
i'on-i gf-st'jrYer.en hun smart t u kcJinon gavi'ii.
Do r.ioedi-r, en. bij kt HF, ook de vader komt
ui? do proeji der verwniiti-n iiaiu' voren, en !iij
werpt sich op hrj'.i (uMiit l:\itt ons naiiii'.'meud:^.
do doode een si'hoonc jon^e man is. cian 13 htt
toonecl lioïanndoeiilyker) on stoot allerlei dwnzo
kl.iuken i;if, wa-irop het luk zelve zou antwoorden,
als het een stern tot zij-j beschikking kreeg.
\Vsuit du v:i(k-t' xnl dnu cgff*'» met Ulu:reiiil
p.?rnt-p, en ieder woord laiitf uitha!en<.ü: ,Liei's!c
kind, pij zyt licenfrcpoan, en Rcstorven. \\>ór uw
tijd wt'gü'crukt, eu l"at mij ongi>lu!;kiij« a'ilopn
achter; gij zijt niet gehuwd geweest, hebt geen
kindvrrn verwekt, uw kud niet. j.'C'iieiid, noch
een likker bebouwd; gg z;jt niet tot, ouderdoin
gekomen, (L'ij zult. gee'n feest meer vieren, mijn
kind, noch u by hi't, drinkpcliig niet uw vriondeii
bedrinken." Dergelijke dingen zal l'J.i zeggen,
a'suf ijn zoon er k-t s aan had..,. Mn:ir toch'kan
dio jammerende grijsaard nl dat nliflbiiar niet,
maken, voor zyn zoon, wnnt hu w(>ct d.it deze
hcnj uiet zal huoren, nlïcliretnnvde hij harder dan
S ten t or; voor zichzelf wa:irlijk ook uict, wnnt
hy kon dio beschouwingen best muken zonder
RéschVeoiiw. Niomantl tocli behoeft tot zichzelven
te 'Schreeuwen. Blijft alleen ovor divt hy ter wille vsn
de aunwczigen du» uan^'aat, terwijl hij niet eens
wwit \VM ^ijn zoon ovcrkororn is, noch wnar hij
?s heengegaan, en nog veel minder onderzocht
heeft, hus zyn leven cig-oiilijk wa«, want dan zoo.
hij het v.-c'pgaan daaruit liiet ah zoo iets
vreoseliJks lit'jaiaweren.
Als do zoon verlof kreeg van' den dood om
eens oven zijn hoofd nnnr Luiten to steken, 7.011
hij zegffcii: .,0 annzalig uiensch, wat schreeuwt
cij? \Vnt valt (?ij mij lastig? Houdt op u de
hürrn uif t« nikkeflr-4K.'t voorhoofd open 11-rijten.
Wat beklaagt go mij en noomt my r.Hnpzalig en
ongelukkii,', die in vrij w.lt beteren tpo«taiul licn
d:u» f;ij V \VVlk vrue'sijlijk lot heb ik dan toch
iu uw oogeu'? D;it ik nii't zoj'n grijsaard ben
peworden als gij hij gev.U, kaal v.iiijmofd,. met
fcWimpr-M «relaat, gebopren. c».zwak inde knieën
en hboïcxiuil guhreltkig duor den tijcl, door zoo
veel lientiilieu van jarcii, en tenslotte nog EOO
ri(zond« ten nans'jliouwe van ".oovocl uipiisciion V
U dwaa», --Wit'; \iii\t f?'.i dun toch zoo huurlijk in
het leven dat ik rm rai=s.'-n nwet? pij zn!t. .-kur
dat. ettn cu driiik<u r.ormeu, en de kieoderen en
lu>t liofdesgeiïot? En vreest gij d:'t ik in. ver
langt n naar dat dHos pcst'u-vcn ben? ^i':t pij
dan r.iet in, dat .iliüt di.rst liidon v'cftl Iwtcr i.i
diiii' drinken, en f!?fn h-jnm-r !ii-1)l,eii. beter dun
.eten, en geen koude voelen beter dan veel
kloe(io)'en Iwhben? Welaun, daar f.'ij dit ni-.'t pchijnt
to wefeu, xf.l ik u k-ert/i j.iiiiiiii'reii 2i)<>jil« hvt.
brhooit: vang nuinr anu te KA-pen: -?iiH'-lukkig
kind. f^ij zul r. peen dorst, f,'1-1'11 liotifur, K0e»i
koude -mccr-lij'1't'ii. Gij ziit ht-tn poj»ji'i.
ramp?;a!ise, en ziekten ? ontvlucht; ij l'c'ui.ef.L. uo.v'i
.koorts, iiouii oorlog, noch ovoi Wüliligor te vr(:«ïeji;
do liefde zal u jikt moer kwjllen, iirch tilt fjij
donrenliovcu t»x'ee cf driemaal drt"^<i uw maai;
overladen, o ranjn, en niet nl-i jzrij/.'isrd voraclit
v.'otden, en den jongelieden tot latt /ÜD." Als (fij
dit zeidet vader tnuunt «ij d;in niet voel «v.ardi-v
uu vrpolijker dingen dan zoo even to zeggen?"
Op 'deze wijze kant Lucianus 'jsich tcjjfen de
ffebruiktlijke jammerklachten. Na'lnt hij nog
'.?enige andere gewoonten aangeroerd heeft, eindigt
hij met de woorden: dozo on nog veel
belachlijker zaken zon men kunnen vinden als men na
ging wat w] het ronweri al zoo geschiedt, omdat
de mensten do dood voor het grootste kwaad
honden."
BEURSPLANNEN.
Ia het Handelsblad van Zaterdag 17 Jnni komt
een ingezonden «tak voor van eenen toekonmtigen
Leaiiabonnent, dat meer aandacht verdient dan
er misschien aan geschonken zal worden. Vooral
de laatate zinirede bohülst iet>, dat wel eens
overwogen mag worden: Misschien konden dan
de voor een niet noodige nieuwe beurs gevor
derde millioenen, met meer succes en grooter
voordeel betpaard worden voor het hoogstnoodige
kanaal nuur den Knn."
Inderdaad een broikbare en kortst moge*
lyke waterverbinding met Dnittehland «al hoe
langer hoe meer hUjken een levensvraag te aja
voor dan Amiterdamaehen handel. In de eenie
plaats dienen alle krachten ingespannen te wor
den «m de totstandkoming daarvan] ia
verwekea. Ewnals voor alles zal er geld, veel
noodig cqn, geld dat gevonden moet wor
door Bijdragen van particulieren of uit de
daar de vroede beeren in den
na ?mmaal hebben uitgemaakt dat's lands
ign Jv*w voor ?liugmaaden beateed
«alworden. Dur «ehter de gemeentefinancitn
niet im MB al te bloeienden «taat verkeer» en
men difcw^H» weck genoeg heeft «n ie gaatje»
dia «oh fin ra d*«r vertoonen t» ftoppea, M!
ylan dat groote uitgaven vereiicht,
tenzij van een even eminent belang, moeten
achter staan b{j het kanaalplan. Zoo ook de
nieuwe benn, want deze ia geen levensvraag
voor den handel. To meer omdat de invoering
eeiier benrsbelastirg tpoedij; genoeg sal
aintooiieii, dut de tegeiiwoordigv ruiuitu ruim
geiioeg is en ook de onaangenaamheden van de
boitannde beurs dio mun gewend i* in don laaUteu
lijd broed te hooren uitmeten, niet vtiu diou
aard xün om de uitgaaf van ceuige millioeueu
voor eeuen nieuwen beursbonw te rechtvaardigen.
Inzender dezes kon zich persoouhjk hiervan
ovettuigen, danr hij, als beRinnonde iu een zaak,
een groot jaar do beurs, vrij trouw bezocht, zon
der er juist veel to doon hebben, vrywel alleen
om acte do prcscitco *o geven, iets waarin li(j
niot alleen staat, 011 dus ruknscboots gelegen
heid had niet nlleen om deu oiiiuingt'rnmeu geur
dio er beet to hwcrsehnn, op to muilen, en met
alle oiigei-icfolyUlieden, die uien pratende of
zakeruloemie licht vorgei-t, kennis \t> inakeu, maar
ook om oplettend KJjue omstandurs en
meiiebezockcis uens poilo te »l:wn. Dun b; merkt men
nl Fpoeilig dnt er bleeht.i enkflo iinnu'n zijn (Ho
wozfiilük s!nlt4'n doun, mn:iv hoort overigens in
z(jiie tinbyhiid moestütidcvls praten over mooi
eu l?elijk v.-cor, slappen tij'1 m ullorloi vuricitics
en intonatiin, partijen, nf.-ni'iiakjes, vuel over do
schutterij, som* ovoc ilc katterighoid, ovor da
gezondheid vnn nummer rn, vrouw cw kinderen
L'iiï. enz. llo iikuii bi'ijnluu y.icli dun ti,t het
uiiineiiun vixn O-JM rokesiinj; on een informatiu
jiuur den koer* vnn dit of <Lit fonds of artikel.
Zelfs ecu iBiHi^e bekisting zau tlo iiiüvüte dior
pra'itjcsniakera doon vuidwijiien, en tevens do
zucht, oin tot uieertlcrc fiioriu van het kiuitppr
mei drie bedienden te komen pryken, w.tiiv n
voor de znkon voldoende- is. VS'uarlijk do be.urs
is voor licn, die er w-L-aaiiljik tluiis belincivüon
er nllcen nioosrcn kor.Küi, ;:oer wol poriet'dijkor
in te richten, al komt moii d:m niet. iu alle
opichtcn te gt-moct :uui iU> wet^eht-u vwi hen,
die ook dair liuvcr oj< een sol'ii zyuden Kitton
dan te moeten stann. Groot ffonoi'K ia zij zocr
zekiT en /ou dat blyvon c'fsiil word de, volgens
K^»:v^ Komyn zoogenaamde, puist ivuu de
l>amrakzijdo ge imputeerd.
Hot giMu'.sti' voordeel zou evenwel zijn, dat
men niet de iildus In-spaarde millioenen aun don
ix op om ccn oustt'lijk kanaal een tastbaren vorm
r.on kunnen pevpn, Jlat '/.ij zouilen kunnen bcstvud
WLirtlen om eui:j uen bopnaliiplnn voor tabcreii'.cn
t'n t o ondeiv.ucketi, op d;it het vu.uv: »'.'/ irïjlrn C'll
i osti Vfl; Kiin'tal kon p'.« at si m:i k-.'n \ < >o r lu-t posit iovc:
ii'i/r.-il<cn.i>n- kitxu'il nis liet farMf <.?« Ac.' h'sti',
xc:l'-J iüwcHi'n ,-ii c^nvüudi!} intei'est op interest
in t-en fjiitar'.tv.ik pr?:ct o;n een kapitiiul te
verkt'iji;i;:i, groot fjo«oi>yf orn ile»noo.ls lunten e'.!:o
hulp van iu-f llijk zcli' oen wau'i-woq' tu tfiMvcti,
dan znl do handel cv moer «n dtiui-xLiMior
vnu'hton vnn trukkcn, dan vnn du frjnistc beurs r.ict
du scliittcrui'Ktt; pft5S;i£o er achter.
Arehitnston:sc!i iuo:ri* du Ijüstnanae beurs nocr z«'o lesly!:
ziju, lint, bunwon vi:n t'ranro luxcartikt'len nmcj
Amstcrd.-Mn Kicli nnj; iiii^, voi'corlovcü, noch oin
den toestand vaa hnr« fiuaiKMöu en noch Milder
omdat het iiyiikaiiuul haar cir&tc zory moet cijv,
en
KUNST EX ATHEÏSMUS.
aaiiU'iuing van een paar xiiisneJen,
voorkouieude in hot opstel v^n i'h, G. tor vcrdü.ligii.^
Vh u de architectuur van het
centraal-pereone:ittation, verzoek ik iuuw Lladeüiiigeplaaisniinite.
Den liüoftliiihoud van het opstel voorloopiy
latende voor hetgeen hy i», wciiach ik ;ulleeii
cvcu stil te staau dj.df waar Tl:. G. zegt :
Een architect, die steeds op religieus terrein
is vycrkzaam geweest, zal, als hij zich op do. l
pvoSnmboinv toelegt, 111 strijd liumeii mot de
eischtn van deu ]iéUoniLxag»chcii tijd, omdtvt bij
(en dut is Wïir.r) ultijd een uiiu of meer
gepronoiicoc-rtl religieus type 0,1111 zyu werk zA KUVCII.
lii-.i'uit volgt dat, wil men niot in atrij-ikon
niet dio cischtu, nu-n absoluut geen reliRieua typo
iu zijii werk op profaan gebied m.i.» lojrjfou.
Is dit zoo, Jan is daurdcor gezegd, uut onze
tijd atheïstisch id. wiuit het atlioïsme sluit allo
d-.-nitbeelil van reli^ieu»iteit uit. 3iaar onxu tijd
is niut «thi itisch', iiiisjeliieti ceni^u iudividuuu,
levende iii'dcu tei,'ou\vo'ji'd!gcn tijd.
Hot is ook goed d:it uiiBii tgd «iet 'atheïstisch
is, imiiict^ dan KOU er ;;el!'s peon sprnko kunnen
zijn vau kunst, immu-s zejrt do
tiiiuistLT^IoUdurman in i;ijn rede tot h«t bchoui vau dun eed:
_Do atheïstische stait kant gean kunst." Dut
heelt Duplo* «atuuvlylc niet gumeeud." ...
't Is wel mogelijk cl«t Duplex' dit niet freïneend
hoeft, tenminste uit. do ivnlk-h van Duplox blijkt
mij niet dat hij het wei heeft gemeend; mi»ir
huo dit z\j,. ik W'iiisoh op te kumeii tegen de
bewering vau Th. CT., dat in eeu athcTstischen
tijd 1,'efin spnike zal kuuuen zijn Vun kunst".
Ik vind het, natuurlijk, eu her, is holr.as nojf een
KuiVuon y(jisi;hij:iMjl, dat een g^est als vanTli. G.
oen atlicisti.-ithen Sr.nat of MaMschappij ondenk
baar eu zjllfl onbustnaiibani* acht , omdat een
!.r;»f!i, tfolooirr, als Th. <jr. blijfcf; te zyn, zicïi geen
di'ii^bedd. k;m vornitn vsn een maatschappy
vviuuin hut door hem alleen te vatte»
bove-ttiiiiUuitlijk.-, li'ei'i't lil'Kcdiend. ,.
Vuur ia ij evenwel eu voor duizenden in rl*n
l'xndo, docli niet ooals Th. G. meent voor sleohta
i'cniije Iwcnde iiidividuon, is het atheiemo dat is
{,'oJ iogo's, voor het reiigicuse, d.-.t is god boeranri,
iu cle ])I:iu'3 fjetrcdeii.
cluklsiff voor de kunst en voor de bouwkunst
in het bijzuLuei-, dat c. p dio duizcude individuen
kan gewezen worden dio hunnen geost hobbon
vrüg'inaalct vnn da helaas nog overlieerschendo
be^n'ppen omtrent het geestelijk leven van dun
mcnscli.
I)ti algemeonc kunstgeschiedenis der volken
leert, dat juist die volken waarvan de meest ware,
dat is natuurlijke begrippen om t re r. t het geestelijk
loven van dcii menscb, tot ons zijn gekomen, ons
tevens hebbeu nagelaten de meest volkomene
vruchten van hunnen geest en wij genieten bij
de overtuiging dat dio vruchten de voortbreng
selen £üa van een geest die in het streven naar
waarheid verre boren ons- verheven H geweest,
To ontkennen is het niet, dat uit de kunst
schatten der ouden ten duidelijkste blrjkt, dat
door hen de kunst werd beoefend om aan de,
een ieder aangeboren, neiging tot voortbrengen te
voldoen, en m*r, zooals in later tijden en nog
bedeu ten dage geschiedt, om aan de behoefte van
andere neigingen te voldoen, die hun ontstaan
te danken h«bben aan de knellende banden,
waarmede do menschclyke geeat gebonden werd,
tengevolge der sedert eeuwen heerschenda begrip
pen aangaande godsdienst en zedelijkheid.
De verlammende invloed, dien elk tijdvak van
geestdrijverij, zoowel op godsdienstig als op staat
kundig gebied, op bet , vry. ontwikkelen van den
meoschehjken geest heeft uitgeoefend, wordt ons
nog heden ten dage door de produkton, gedu
rende zulk een tijdvak voortgebracht, dnidehjk
en aMSchoawlük voorgesteld.
Dat de kunstbeoefening in het algemeen en de
beoefening der bouwkunst in het bijzonder geheel
afhankelijk WM en grootendeel* nog onder den
invloed van geestdrijverij gebukt gaat, zal weinig
opheldering meer behoeven.
De «wkelrjke dogma's, die de menschheid in
allerlei klanen, groepen en partüen hebben ver
deeld, ifln niet aebterwege jgebleven ook even>
?oovele seholen te vormen, die in gednrigen strrjd
met elkander de grootate tegenstrUdighedon voort»
brengen, waardoor de pas ontluikende kunste
naar, verwurd in het mengelmoes van onwaarheden
?n beneveld zoo niet verblind door het dogmatisch
geiag, gedwongen worft c^n fiee* "veori t*
itmwen in een der onnatuurlijke richtingen die
hem dcor 3e heerjcho de begrippen worden
voorgeschreven; zeil» du atheïst voelt nog
gedurig deu druk van het dogma. Slechts
aan enkelen schonk de noodzakelijkheid oen
overheeracheude geestkracht die den drang der
woelende machten kon weerstaan, als wildfl< tó
het natuurlijk ovenwicht herstellen tusschen
hetgeen was cu wat komen zou.
Gelukkig voor de meuschbeid en voor de kunst
t\jn, boven alle andere wetten, die der natnur steeds
onveranderlijk werkzaam om het evenwicht to
herstellen dat door de onvolkomenheid van den
menadielijken geest voortdurend verbroken wordt
en reeds zien wg vau verre don dageraad gloren
dio ons aan den horizon do vruchten vnu don
geest te voorschijn zal roeden vau do ware, de
imtum-lijko uienschhcid, de atheïntisclio maat
schappij. L. M. Moolenaar,
Groutngen, 20 Juni. Architect.
Aan ie BtJaclit ran Jut irerkblad ,de MntttnlaiHiMtr"
attyei;
Vergun mij, inet oen onkol wonnl in 'l oponbiar n>(jno
InstouuninK to b«tui);«n uiut ilo artikelen, in Uw goftcbt
blitil vdraclioncn, oiuk'rtt'oUund: DXTI.I'.X.
Laii(! vcor.lal ik wist, iUt ilo hi^K'ïifJi1 Riwctcur onzer
pn« HjiyiTictiU1 Kitiisinijvc'rlioi.lsi'luxil J^.t pseudoniem
m'ktisiMi huil, wa!>r>U'i>ivlöilt Janrlii (aomtij.la l'U vontL'lüt
v:\ii iMPOüins) il«>n )'oo?fcn:lcn bliU, liet besi'lmnfda
oordool, lic'ii liiniiniicn toon.
Yt'.tmii'cr (,'i-i'n mstT <ijilievoofi;d?n, dan do Hoor ilc Kruii.T,
ovtr omliTwiM-jH'!! nu't iU> bonwknnHt in verband xtaaiuU',
ilo po» 011 ho.t huDKuto woonl vucnk-u, waarlijk wy
lldon niot iu't zuuvoul lii.>k>iimitoriiiK s.nnniiijo vnn Jo
nioUTS'sto nitingL'Ti iUir oHh-icolo Iv.nwliunat in N-.dorUnil
(jnito *!nri!i. iHu zU'Ji t" jdottev efliijnon to wilK'ii liwpcn
U'xon de klip ilk1 ni^n i:i uit^cblan j rrint'ipion Ik-itorei"
noemt.
Geloot n»jj hoogaclitoml
Uw Dw. r>ionn«r
J. GOSSCIIALK.
Würadon don poaclit-n inzender nan. lu>t briefje rnn
don Hoer do Kntijn', voovkoiuonde in het No. vau-Uuui
nng eens good over to kzeji.
Kt(J.
Mac ik, iii Je pulomioli, ilio in Uw bla-1 in den
laatBtfii tijd ovor Lot siiinmuli.ruc' Wi'tJ ROVoeivl, nog ecu
p:i:ir iipm:!vki:);:Ti t^ii l.f.-t>' ;,vvv:i. Vixr-vi-st tn'J't lu>t
li::.i. ilut nu ivc.la e.':l..vt clc-rti.:-ji'.n'n (ivo;- \\v;:i- '/.ank il"
lU'iun'ii hi lit-.vopfinjT rijn prcliDiulfn. niett:';-p!i!i(i<r.n'le ilc
t o vor!;i'!u:i'n. Kiulnt. ti-r.vi.il i'.'.mr d; .'zcll'.l..>'?w\'ti'n»i'linii"
tji-ii nlsi uit','cnvi»ht in.vt wi.'.'ilon K'Hi'lmuwrt. il.it in ilo
iiiuur c.no ialtlli^ :r.a l:r:ii'!it annvrKih' i*, v.-anrvnn.
<: irnii^ais on nav-l lii'.m1 iu;; ^:Ini-! onbekend zijn. I5u
I'.1.'.'"- Vitlï^ lïi'iiin-'iiii l:ctft M'i.-t ['?! wiKir Cv-n*. j'Cji;!,^
i i!-i->rt'i:> ntin^i'Wj:!-.!, innar t>vn liet iinntul ViTVi-li n..k>
j Bv.iv.diT, iK ? hij n a n :;ijn oiiili-r-ii'.-!; opniri.'r.-li», tut ritcrti;{
\v:is Kcutoiion. ontnam het Wi'.inltfp' rctiultnr.t hom doti
ii!.>. 'l i>n wenl hu fun l^-.Jtrivlor van do zaak. ilic htm
vr.n-K'cr toch' tatUw'lijk voul bülanj; moet livlibi1»
ingo\i.vK".m\.
': S;-, jjt i<iy vntir ili> za?.l{ zol-vo n^s meer dan vuor Dr.
V. l'., cl:it liij ',i:i'.' oi>olVrin:; 7.->o »K'i'lii '>.'!u,i:id Kas
r;i i!; won^clito v;ui lirirL1, <h>.t h'j in r.iij-K> plarts wnrc
.ucMTiTit, tneii ik ooni^e- jaren jji-lfilcn aoofli.nix
omV--rt'iAi tiint vorrn.-'iffndc rcsiil'aton nam! Ovi»r
ilicvcrrassiir.-.'n n.ll ik i'uhtor ni.''( intweiJan. vant hot vonrnariliïol
zi'.ii uc>ii onlH-kcüiU' dm vnn liaUuciiiatii'n $«M\ vcrücn-'
kon. wiit zcliCi' icu t,'.-inal;ü(.'l(ik aryaiuolit voor Ue
bco'.i'ij'ii ra i:;, onii!;tt tlo {,'Ll'jj;c:iUcM outuro^lct lii-t mot
bewijzen te i'ut.^traw-.'n.
liet BtnUjo' vau (^. A C. in uw no. 2(10 bevredigt mij
niet (jehotl nl» antwoord aan do hoeren Botz 0:1 Viius
Liuinsm.1. Dat er «igU'VbTulaat, wat onverklsui'bnarlj,
bi.-lr.joit toch m. i. niot mor r te worden n.itigvtooml, maar
nlüdat nii'Kriyk is, n\oct de wcg'wordi'ti ar.nKC\vczrn
vuur een im-.lcrznolc inet beteren uitslsg. dan deze
b?oef^niars dav wetenscbrij) ten deel viel. 01 d« rtiad om
ii'.nr Amerilia, liet hml der ^woudercn", (maar onk vnn
?humbug en »winill'.>") tu stevenen, daartoe utrclihcn
knu, betwrjt'ol ik ten Koerste en do verwijzing naar de
/i.i'Ci'nnamdo nckvijvc-ndo medicina" ncht ik niHilo
batlei.UelykA omdat uien iu ilio kringen ulochU 7.i'Mt-ii
ovcrtoittd z«l wonlon.
ontï;'.ijgcn vor.'.on, zijn muoütnl ven leersteili,';v:i r.nr.t
en de ondoiM'iclicr verlangt ;,-ec-n leeri)tollitiKenk TOHai'
fViten; zoodat voor lu-iu uitbuitend dio rupp^rti-n"
w.iKiilo kunnen lieblicn, waarin hij 1). v. herinnerd wordt
RUU uakcn, die hum alleen bu'.;eiid knmio;i zijn. Kn J.it
pobcard 200 uitcjvt zelden, on aln litt plaats lioei:,
meestal Zt>'> vaag, ilut du controle uiterst onzek'.r ia
Hij i3nr.Ut, hut nudcrKueli moit xie'.i eei\ler rieliien
naar fciteii yan jfi'lii.'.kheHi'nov wiiHrneem!iAri.':i ."."nl en
il; !>o:i zeker, '.la* siij die ciïiti:-,1 volliumlpti, xullcn slagen,
tc:i/y zi.j v.viroiirderli'ii l»ij icli bclunijen en dnai-dnor ]
zii.-h Kolven niet volmaakt ovir.wvcn. ranine'.i i:ij dit
laitsi'.i niet, zoiuler dniirbjj. do macht over de uiutni^vu
t;- belioudoh, iliLi moirt hot ori'ic?rzoc'k wordon j,'^BtiijiUt,
ir.-int <lsn iu liet ruüiilhutc vjilseh OH raon loopt
bovc;;di-. n Iioy het gevaar y.ieli rüivcti to bfiiafloelon.
Eea aantal weti'n^eUrijipeiyi; omwikkelde pcT^onen
höbben verklaüi'.l, dit zij bij hut onde/ock xii'li ::t>h'en
B'eeda in dat f.iiriclit oj-i de pronf hobluii porti'ld,
vrmrdoor zij overtuigd Kijn, iltit het dos-l' hou wtr.irx'i'iiom^no
RLVH inbeeldiui; wiia, Hei *tal echter wnnlcii dcjicliuu
t'eilfli duor meerdere pcrüouc:! tr-i;t"lijk j,'e?oi.Kt-.ti'urd a
dn:.nnodo hul btwijn <lri' workeliiUhcid fcuk'vci\l.'
Miinnen ui-i C.'»i'Uon, Valhtei', Vai'ley, proseajor Z
llnc:' en oovülo. r.ndt-vo ^clecl''!'.-!!, iiii>, iin degelijk
OTVlr-voi'k, do ii'iton. <'rï;<r:i>U'n, iiuéten <it Ala liagvannrn of
zwiith'itjfdaa'woriloii iL'vbrau-'nii'i'kt, óf het gi-.lo.of <»p
K'^z&S vn:i die onö..-rzoekerüall:,''ii, itat hot npirituaHi-inQ,
lioo verknoeid ook voor^i-H'.eld 111 ioo jamr.ievlijk ooit
niiaI;rïiiK't, ^oen ciiiiiKTc mam' fen luit i^. jir>/t ^cM'.i
lic.-urijjerüals ilo -lioi-ivn Ueiz en -Vit-UK ]Jriü:i:.'iV.a e. f.
nopen hunne heltoner, mot de i:;iali te blijven vermoe
ien. Xjj kan niet . ilood^f/wt [,'i-n woi'dcn, maar zal
'telkens wêrr aan do ordj komen. Du wetensi.'liap
oülkont 7.oowol ee;i S'.rliupper al-i eü!l fjcontolijk
y.elfrtiiTidif? wezon en hut Vuortbcfïtaan dn.irvan: roaar oo meiiitj
«tvrfupil bli|ft hit bew\js leveren, dut do raatcrioliiiteu
noj; aoo zeker niet zijn van Imuue zaak. Mochten dcza
convoiidiKüopmerkingen ccr.e qnuHporins t« meer zyn,
nm to blijven o:i-li,-ri;oelt'):i vnor hen dio c.anvank.Mijk
wi.'l'dt.-n tclL-iU'ije^teld, ou ou\ uiet to haaqtijc ecu ooi'd'jol
uit to nprcufti, maar liever do hand uau den ploeg to
flaan, voor .diegenen, dio per .»" ontliouncn, vat niet
door hunno wotoiwchnn onmiildolijlc Itau worilea
bcdsauil; daa ia Let doel bereikt .
Knu Uiten die, dienaar
?' Z.
Amsterdam, 19 Tool 1883.
(ttacMt Ut er Htttaeteur!
Mot iMhngi'toltlag. volg ik nw corrcfipniiilontio orer
hot «plrttismo en zaj ik in irw nummur Tivn fflutcren
.ook weer oen utak daarover, dat echter tot ni^jn gpyt
oiifcteekend was. Zoa het niot «ogeiyk z(jn zoodaniyo
fltukken over dit onderworp niot op to nemen? Do velo
bedriegerijen die op dit gobiod plaat» haddan en
goheirazinaigheden dia vaak later nawnriyk verklaard
ircnlcn, maken dat lic on zeker velen mot tuM, dio
bolang in het onderwerp stollen, btjr.ondor naar do numon
dor Bchryvere zien, omdat daardoor alleen do inhoud
eonigo waardo kan vorkrygen, torwjjl by onsotooliondo
berichten dezelfde vrecH voor vorkeorde voorstolliosta
bestaat als by zoovolo indero goachi-iiton over dit on
derwerp.
De Hoer Vitn» Bnünsni* gat bet goede voorbeeld en
dat moeit door hen die vaa andero mconing zyu,
gevolpfd wordon, zoodoende'zon er door uw Wad1 moer
licht over dit onderwerp verspreid kunnen norden.
Mocht n bet hiermede eens z\jn, dan hoop ik dat n.
iets gunstig» in dezen zin kunt bewerken.
Hoogachtend
UB. Dienaar
N. C. Vfc.
Overzicht van de Effottenmarkt
?nn 17?38 Juni 1883.
Nog gthed bUjft de £mop««sehe markt onder den
fadrok der EgyptUche warboel. Het is d»*r nog »rtfld
cm x«o te zeggon Sgrpiiscbe dnjatomi* en wij willen
hopen dat do groote Mogendheden bet eindelfjk tot
oplosilng kunnen brengen, bet ia altb»n« gelukkig to
noemen dat alle Staten het eeut zyn geworden, ea al
U ket eMiifHtwr t*g*a 4* a>*»nia4t vut Tnrky* begon
nen jmd» Ponderdat p, tMt te OHOkM0tii«rBn>
lUntinopel, wat aldaar behandeld en beslist ft) worden
mal de tooaUnd in E^rpte bepalen, bet ia nn maar te
WCMOUMI d»t b«t oigoubeluig buiten rekening worde
gelioudoii, do» tv ecrdor zal do moeieiyko kwestie
bo(lint wordiui. Allo foadnon waren oodarUeTig a*n da
?Ifomeone m»l»iee eu Louden rond ?teeJ» flaawe»
uivrken Vuur zouwel rantogorendo nl» «p viilRti»
waardan ja b(jaa allou woitlou tot lagoro prj .. .1 .ÜKO;{OV«D.
Itiitwu uu Oosttiiirijkor» wonltn uut uimst «utroffun
en toonen over hut guheel oeno oubedaidoudo achter
uitgang wn. Do liaiuicl nma evenwel in dr meuntc
uoorteu van weinig bolaiiK, en do vree» voor ernstige poli
tieke gevolgen Joct do kooulmt allo niood ontnomen
tot grooto engagementen.
Ainerika«i»olio waardon waron in bot begin dor wo;k
loer vast, du stottd» vi-ruiuuwdo röziiig to Kow-Vorkgaf
hivr voel kooplimt, (opdat divcno nourt«n boluogryk ia
prijii tügon, dozo willigo itoiuming lürht oroawel niet
vaii biyvondrn aard ttgn, daar do laatuto dagen weder van
aanzioniyko toraggani; iu to gow«(,'on, zoujut veel aan
bod bot »TBIII) .wodor gndooltciyk dood verloren gaan,
uien kun da» ook uu-J roeht cpggvn, il»l iiif:i ir Sow-Yurk
HOK niot wuot wolko koen mun moot uiuciun uu ouze
markt rolgilo BülciilolijW die vau Xew-Yurk ; lui-U bleef
do Htemmini; vuor voreobilloi.do uourten gnoatig en worj
er por aaldo voor AniiTilcaaiischo rekonimj gokucht, ook
in do mooato waarden WKH Londen groot verkooper.
OM;:I> hollmid«clio varioorJeu niot veol , lutoKUlcn
alliiou vorbotortieu :1 10 put., iUaront«gon verminderden do
ovi'rij,'* soorten COQ fractie.
i1'» pCt. llolgen vtfrloron ovenocns 1,'j pCt.
IIonRarun e:i Ooatourykora modo zwakker, do ocrsta
HOR ui aanxionl(ik, 4 p(Jt. loeniiiK Vl.< pCt. cu leeuiuif
1?C7 l pCt. zwakker, di> ovurigo noortcn toonen ton
ver'.ioa van l't & i/s pCt. aan.
rorttifjoo/en waren meJo '4 pCt. ISRC;.
Bii-fi'ii »-ino!i nwJo over In- 1 geheel !,'?» a ''s pCt.
hidtolooxor, Blo<'lits eiikolo soorton iindcnu'lioidun zi''U
docv vi-uu kloino bovottigiiig mot imme, luotiiiig l(*üJ
1HUO, loooiiig 1S47 vu IbüU dio allon ruiiu l» p?t.
uiolitcerdon
Sjü-njaurdi:! en Turken door aanbod voor Parys en
LniuU'n govoolig lajtor cu ruim l 'a pCt. minder ggnolccrd.
EKViiU'nHre» vormden do hoofdannJrtoht, met vee! aan
bint KOOWO! voor l'arü» on Londen worden dezelve by ijrooto
ponton aangovuord. U« toentnnd aldaar i« maar nog
niot rerbotord cu het bericht, dat men grooto
ongerustheid voodt over de linintion door do vermuiJorin;; der
ontv;tn;;tton vour den iliennt der schuld dood menig hou
der tot opruiming züuor Ibudnen bosluilon; wol lazen
wij dat bijna het volle bodrag dor coupon voor
Novcmhor n H. unnmuiiff was, maar IIIOM woot niot v/at do
vo!(;ru dor biiini<uUnd»i:ho beroering kutincn zi)u on
waiituvr hioraan niot epoedii; een ciudo komt, vroczou
wij \uuv do linnntioolo toestand. Do gounit'. schuld
verii'.imlerdo nift niindor dan GVj pCt, ou do 5 pCU.
BpoorWfi;]oo:iinj; 'J pCt. per oaldo.
V:MI do Ni'onl-Ain >riknan»olio Stactefondsen waren
vooral Oi-rtüloaten (i pC't, Florida, bijziindcr 'lusteloos,
tot !M l't'f. (,'ednaIJ, konden 's.ij ziob oohtor tot 23 pCt.
verliolïoii, In: «oruoht H'.'II dai er niouwc mooivl\|Kbedcn
oiiisiaiin /oii'loii zijn vau dr.tr dis.' yroo:o vermiudaring,
xulka wor.l ovonwnl tof,'piii;u<iprukon, ootloonJo kwam or
et'iii;,'o vraa,1: zoo Jat liut \cr!:oa p^r ual'to H'.ochta 2pC't.
bc.U'aast, ruk Jtuxi-ienuun wr.rcn sterk voor Luniteiitioho
lv!ioi:iiii,' UiTijoboiJou cu boido aoji'tcu liotenmiiul pCt.
ai'ktor.
Uuk Xnid-Aiuerlkaanscho stantHfondeon waren büzondcr
ilauw i;o»tcmd on nllon lajjoi' uaugtibodon, allo dozo
bonrton tnonon oen vorliow van l',, pCt. afia.
13o handel in iinzo industrioolo wuuitlon .was van geeno
(jiir.ito our. r.:i?' on do atoiiimiiij,' verdeeld,
.11'ril-aniHolio nandols-Ycroi-nii;ing daalden 4 pCt.,
H'iii.lcls-Yeroenl'jing Amatcrdnin 2'j pCt.,
Kas-VerooniSUK !'? i p(.'t?«toimivaart Is'edorliind l'1; pCt,,
daarent.\',oa vérbotirJon Kannnl Maatfichnppij on tuttvrd. Intorn.
Croil. .Hand. YoreoniginK Iraidcu l' 4 pC't., ook aandot'lon
stii imvaiut ooland kwnmcn 2 pCt. op, in do ovevijfu
Mi.-.'t.-u liü-l do variatie ui do ouizct weinig to butofkonon.
VHTI do iiitlu' .-tiiDcho Buurten verminderden Ccrtincatca
Dnitiiohc liükabatik 2 pCt., aandeden dito s tpCt.,Kus9i
l';ti!dbrioven :: i pCt. willisjer, SlaxweUwaardcn moor
gozocUi i'ii ruim l pCt. vaster.
In onzo Hpoorwïgwaardfn wa» do handel zoev gerins
Ilaai'lem?Znndvoprt, Indischo Muatachappüen Gcsi.
lo hyiiotLücli lïoïtol?Wezel monteerden allen l pCt.,
daari'iiK'ijun verloren nnndeolcn en tijtgegcvcn HCimkl
Contrar.1 i pCt., aanduelun oxploititio maatschappij,
ol)lij;iitü-n Centraal ou 2J^> llyp. liostul?"Wezel '?!?> pCt.
:i..
Warschau Wooncn Aaniloelcn waren al sterk
aangobniicu hot Boni'.'lit bovcatigt ziob, dat er eleuhta H. 3 jaar»
Ifjlii'.uho uit'leollr.p: zal plaatu vinden, zoodat dcüo tot
bu pt't. düaldoii, docb. dooi- vcnlgo vraag wcllioht dooi
C3ntnimiiif'.l.'k!.iii[.v koudt-u doao zlic'a iota herjtellon,
ooJat por eal.l'j eavhtd U pCt. vcrlioi) en voor
doubligatiü:i 4 pCt. tcnigjfan;: ia to vorraolden..
Kiwnixeho ep'i'irwogwiiarden ivuron allen botor te
plaatEra L-n ntitil ' ;; pCt, vawtiir; »locht-!oiikolcftonrtoui!ioe8«
ton iots i'i'\J!< Kt'voii met nario llaltiechc Moskou, SmO'
?lenali, Orel Vitibsk en l'oti 'LiAit, diu ."j pCt. aehtcrlioten.
In Ai'uerlkaan.'ioho waardcii biocf do uiommini,' vrij
g.f-iiiti),', 't'n-'i verloren divorso buorten por ualdo nojj
nl finifiijk. zc>.> v»rm'.:ido!'Jo:i Louii 8:ia Frinslaco
Aa-ui. S1'- pC'.. CJevol. Colnnilra», Po.'ivcr Kin on Lonia
" aiiafo» 2 pCt. Tol iV< verlittoringon hcboircn
'
.
A:t:rl. U'i'sm Maiitaol'.iipii-jo!! .wr.i-cti B'.v.iIJier, ovor hot
sleoht.i 4:b blig. Amstord. Omuiu. Mij
vc;-bo"
. .
Hot mooft vcrloron Kfl'jrJ en Zuiil Ilyll. onraratn,
diu na ilo vow.dorlnsf, dio ailfs Iwhilve rooilileiiri,^ ia
to uocmc:!, niot miudor dun 8 pCt. inooeton durven,
Aar.d. Ni'ü.'il. Indische r?.!u i"üpC>. zwakker.
YÜ;I it:> l'i-i'iiü'j Iiticningu:! vcrbctordoüAmttvrdamizko
.?i fl il) 1;4 pCt. dito :'i l' 11)00 eu RüttcrJawaeho 'ü'Ct.
min i'.'i',
H!i--rif Loten mcdo l \ pCt. flau'.rcr. Vaa
do'OaatenHj!.i"ho wan-n looniiiK 1-lti-t- l o pCt. vaster. Bodon CreJ.
An-tnlt en n!nd \S'i;un>n, bcilo circa ",'l l>Ct. lulndcr.
l;a«*Hcbo '2 .pCt. r.anj.'o.'iamcr.
JU'lri'lscho on Tnrküt'hc ".'4 pCt. zwakker, do.laatateq
niet .'i.'.nbo'l voor Frannehe ntkeniug, stad Gonovp 1,3
pCt. minder m/dcrt du InatKto iKitoorin?.
Yan do iKvor^on vi-rb.'torilou Vor. Ainor. fondjon 2o .
n.'1'ii' l' '2 pCt. terwijl Ytr. Ainev llyp l/jpCi, ninntoel'dea
?tu i v.'rl"nvn Y"r, ATIKT. fon'laou 3» sorio even 'zoovool.
GoW op ? pri!o:ig»tiis varijordo tnssalicn l on 4"3pyt
diii-h goud to Ixfk'imcn.
lo Branilimica 13^ waa tot 80 pCt. nog al oonigo
iiandol.
C>ïro Sliarcs soaotocrd 4 17 Vu pCt.
ei 11 u ff c u.
Arontërdaio, Slamdag 2ft Juni 1882, dos avonds tca
zes uro precicfl, in Fi'aneatl. ?
Yior \Vinkelhuizon, BwatamcnlimUtraat VI, 45, 13 en 11.
Yicr Bouwtorroiiion. MnrnUstrisat.
Tweo Huizon, YondalkAila 135 cu 183.
Ecti Huis, Junkointraat *0.
Een Huis, Lindongtaeht 75,
Een AchterhniB, achtor voorgaand 77.
Ecu Winkelhui", Yalkonbargoi-Btraat 13*.
Een Huis, Yalkenburgorotraat 180».
Eon Woonhuis, Haarlcmineniyk 113.
Een Heorcnhuid, Loidsehcgi-Kcht 77.
Een WinkolJuü», Elandsgrachd 108.
Tweo Huizon, Elan<lsgraoht 84 en 80.
Eon Bouwterrein, Lynbnanatraat.
Yijf Bonwtertoinon, WcoBperzydo,
Tot Amotio. De opHtall. op voorg. Terreinen. Alsvort%
Drio Halzen, Lwriorvtraat 190. 138 on 2UO.
Een Huls, Niouwo Leliestraat 154.
£0:1 Hol», B«a!ing«traat 13.
Eon HulB, Lindongraeht 81.
Een HuiD> Leidncho Krai»straat 27.
I>rie BonwtaiTolnen, 80 'Wittenburgotd'wMSstrtat.
Een Winkellmi», OoBtenbqrgergracbt 31.
Een Hui», Kattenburgentraat 140.
E--n Hni», trechtsehedvfar«8tra*t 100.
Drio oizen, TitumenBaBfgang 38, 88 en 39,
Een Winkclhuis, Orooto Hootetnutt 20.
Tweo Woonhuizen, OTortoom (Stille zjjdo), S33 en 223.
Tier Bouwterreinen, naast voorgaand.
In do Brakke Grond, do* mlddtgs ten U uro pr«trv,
Twee Bonwterrelnen, Frcdoiiluplein.
DM avonds ton zes ore precies
Eon Winkelliul», Bozen»traat 75.
Een Hnia, Nieuwe LelioftTMt 156.
Din»d»g 37 Juni 1882, in net IiokMl-De Zwaan,
des avond» ten ?«? ure prode».
Twee Huizen, Ilokin 84 en 86.
Een H«eronhuU, FlanUge nuMh«lBan 18,
Een Hoi», Flantagn Doklun 12.
\Toeuidag 18 JSbi 1883, in b0t O. Z.
de» tvoDcli ten MI -nre preetos.
Ben'Whikalbnlj, We»t«ou»tk 1.
K°. 268.
WEEKBLAD VOOR NEDERLAND*.
Verschuilt iederen Zondagochtend.
Uitgeven: ELLERMAN, HARMS & C*.
Kantoor: Rokin 2.
I N H O D »i
BPBiAKVEBWABMKO, door Mr. J. A. Levy. DE
NIEUWSTE PHA8B. STAATKUNDIG OVXBZICHT.
ALLSRLM. _ GEJtEENTEZAEEN: De IU«ds2itting.
Mr. M. H. Goden-o!. Uil de Kuntad. Uit Groningen.
KUNST: Een Bataniklud, door V. v. d. O. De Bantzau's
door L. Nog iet» OTer Damnation de Fatu^
door Holopuilo*. ZeUbtderf. door J. M. Mevrouw
Modjeikk, door Claudius, enx, LETTEBKCNDE: Do
Bokihltnoonfteiie JMotnra," enz., door ptot Alb. Tlujm,
In de BelgUcb* Ardennen, van K. A. Park, beoordeeld door
L. vu DerttaL La «Printaniero», door Helene Bwnth,
beoordeeld door I/. MHJTAIUE ZAKEN: De Mobili
satie der bereden Artillerie, door W. Jahreiborichte
(ibcr Yerlndorungon und Fortschritte lm MUitfcrwosen
door K. - SCHAAKTBOBLEEM. FEUILLETON: De
witto Heku van Combo Androw, uit bet eogelftch v«n
ELlnn Linton. (Sint) Het land van d(jhen en windmolen»
door C. B. ALLERLEI OTEB2ICHT VAN DE
EFFEKTENHARIvT. Amerikunache Spoorwegen, door
j. r. d. Borg. Tellingen. Burgorlpo ataad. To huur
«(jnde Woningen. Vorgadoriogeo. ADVEETESTIES:
Bchouwbnrgen, enz.
Spraakverwarring.
Toute qneation bleu poflóa ett
a demi
Onder het opschrift Een nieuwe partijleu»
behelst de JV. R. Ct. d.d. 25 Juni II. een
opstel, gelicht tegen Censusverlaging als eisch
van bet oogenblik, gelijk zij wordt voor
gestaan in het bekende Rapport der gedele
geerden. Het geachte orgaan weigert in dien
maatregel een beginsel te zien : » Zeg in plaats
Von beginsel, quaestie van party-belang en
f ge zijt dicht bij de waarheid. Van dal, n
i, IleeiDskerk, om een veiloopende partij
j op de been te houden, met het
wereldbeB roerade amendement uit de lucht kwam mi
jlen, tot op hel Amsterdamsche ropporltoe,
»heeft nooit iets anders dan da utiliteit
ach»Ler de Census-quaestie gezeten." Ook de
verdienste van een band van eenheid te zijn
of te- kunnen worden, meent men aan het
ontzeggen. Men wijst
voorstel
er
Ie
moeten
het
en.
da
...
* koel ontvangen, zoowel bij de natie
'
als in de Kamer, weinig kans' heefl met geest
drift te worden begroet. Hoe geheel anders
Z..HJ de zaak er uitzien, ware of werd
grondw<:t.*herzie>ang op den voorgrond geplaatst
zegt meti eindelijk: »Met geloof in de
> toekomst om deze bnnier u Vereenigd, allen
«dit; lot de hervormingspailij u rekent;
einulotijk vallen voor de waarheid alle
hinder5 palen weg."
Deze beschouwing van een der met volle
recht invloedrijkste organen brengt in niet
jreriHge. verlegenheid. ZIJ, die
CensusverlaSH'g begeercn en tevens zich bewust zijn en
blijden willen hervormingsgezind te wezen,.
worilen tot zelfverdediging genoopt. Zij
hebben nm te tooneh, dat en hoe hunne
(,'ex.imJtiuiil zich verdraagt met de
aanlitra'liny, tlie óf van hen is uitgegaan óf
want bij zij zich aan aansluiten. De zoo even
?taiiouldu verlegenheid nu vloeit hieruit voort,
d;u <;r ovei1 de punten van aanklacht een
n.r.o! hnngt , waardoor de. verantwoording
1111;! };<!ui.',Mifclijl4er wórdt.
niet worden ontkend, dat tal van bekwamen
door willekeurige cijferbepaling, van eea
staatsburgerlijk recht ztyn verstoken en achter'
gesteld bij even, geenszins meer bevoegden.
Te hunnen aanzien en Yan hen alleen is
sprake is Censusverlaging niet esn beginsel,
doch zij dient een beginsel Zij komt te
gcmogt in een toestand van onrecht, welks
bestendiging door geene partij, allerminst
door de Uberale, mag worden gedoogd. Is
Censusverlaging, herleid tot deze bescheiden
afmeting, beschouwd als middel tot herstel
van rechtmatige grieven, niet gewichtig genoeg
om daarbij de aandacht ook der hervormings
gezinden te bepalen? Verliest men het recht
op die benaming, door binnen bereikbare
grens, zij het ook op onvolkomen wijze, te
verrichten wat de billijkheid ondubbelzinnig
voorschrijft 7 Sluit hervorming, verandering
telken reis van meet at in zich?
Doch,..?zoo gaat het geëerde orgaan
voort nopens Censusverlaging beslaat
niet eene besliste openbare meening, noch
in de Kamer noch in den lande." De vraag
zij veroorloofd: wat is dit anders dan een
uiiliteitsexccplie en wel een van de soort,
waarover niet te twisten valt? De openbare
meeting, ten onzent niet het minst, is uiterst
lankmoedig. Zij leent zich tot velerlei bespie
gelingen en honoreert schier iederen wissel
op huüi- getrokken. Eer zij voor een politiek
vraagstuk tot geestdrift wordt opgevoerd zal
er vrij wat moeten gebeuren. De overtuiging
echter, die, naar beweerd wordt, vooralsnog
niet bestaat, kan veld winnen. En dit zal zij,
zoodra het rechtsbetef van ons volk wordt
wakker geschud. Op den duur kan eene Ver
tegenwoordiging, gesteld zf) wilde het, aan
dergelijke strooming niet weerstand bieden.
Het feit, dat kiesrecht wordt onthouden aan
wie kiesrecht onmiskenbaar toekomt, spreekt
luide. Laat het gezegd en herzegd, betoogd
en herhaald worden. Laat bet alle partijen
worden duidelijk gemaakt, dat in aller be
hing, vóór aHes, aan allen recht geschieden
moet, en niet gelet worden mag op de vraag:
ej;iiiiicn wij met het begin.
Censusverli'xiii^' is niet een beginsel, wordt beweerd.
'.-t is'onheiwislbaar. Een beginsel
oppolitii:k gebied is de regelrechte uitdrukking
ocnar bepa.ilJe overtuiging . nopens
Slaiitsbel*.;id, de vrucht en slolsom van overwegingen,
ifiotieyanschepoliiischepartijstêllingbepalenen
lie'lmerichen. In dien zin is voorzeker
Census»i;rlii[jiti}( een beginsel niet. Ge kunt, in het
iil'guirukkene, tot welk kamp ook behoorend,
vreilöliübben met een hoogen, Jagen, ja zelfs
mot geen census. Dit is niet verwonderlijk,
want do census op zich zelf beschouwd, is
een middel, nitt een doel. Tot verwezen
lijking van onverschillig welk oogmerk kan
louwcl deze of gene census alsook afschafling
van iederen census worden gebezigd. Of
men slagen zal, hangt eenvoudig af van de
maatschappelijke gesteldheid. Heeft men zich
in de doeltreffendheid van het middel ver
gist, er is niets meer dan een fout van
redeneering begaan.
Op de vraag alzoo: is het een zaak van
Beginsel, hoeveel gulden iemand in de directe
belastingen betalen moet om kiezer te zijn?"
luidt het antwoord: in geenen deele. Daar-»
nevens zij evenwel de opmerking vergund,
"at vragen nn stellig Staatsrecht aldns in het
''ïetrokkcne niet plegen te worden gesteld.
Oe census ten onzent heeft een duidelijk
MnwMteire betóekenis n teer bepaalde
ge«cltiedenis. De grondwetgever heeft gewild,
Jat de s-ihatplichtiglieid. als vermoeden van
WwaamHeid gelden zou. Eea uiterst
gewekkig teekeo, zegt ge. Goed, maar hoe
gejfekkig ook, voorshands dan toch de eenige
leiddraad tot toekenning van de
kiesbevoegdwat meer
het
ven, onlberisgdljk.
t, m de gedachte,
z|jn) poogt -weer
u verandert, naar
voorkomt, bet vraagstuk van aard. Te
gaande met ,de; feitelijke gegevens kan
een der grondzuilen! ven den rechtsstaat,
onbewimpeld in het volle licht worden ge
plaatst. Zou men ook dan nog wanhopen
aan den uitslag, of nutenen, dat het verkies
lijker ware bij eene gewaande openbare
meening behaaglijk zich neer te vleien?
Op grondwetsherziening wil het
Rolterdamsche blad liet streven hebben gericht.
Daardoor zouden de hervormingsgezinde» een
doel hunner waardig verkrijgen. Voorzeker
zouden zij dit, doch op rie onverbiddelijke
voorwaarde. Zij ij, dat men niet enkel het
woord uitspreke, maar tevens klaar en
duidelijk zijn inhoud panwtjze benevens de
middelen lot verwezenlijking vun dwnwensch.
Mit Wörten lüsst sicb trelülich streitea en
voorwaar nergens beier dan in de politiek.
Nergens elders loopt de ijdele woordenooriog
sneller gevaar te ontaarden in onoplosbare
verwarring. Grondwetsherziening zou leuze
moeten zijn! Is het niet alsof men het maar
voor het verkiezen hnd'? Is, ik zeg niet een
partij,.. maar een tweetal kamerleden, niet
meer dan eert tweetal, onderling homogeen
nopens strekking, beteekenis, omvang
deiherziening, die men zoo luid doel klinken?
Fraaie leuze inderdaad, die zoodra men aan
staken riiankt haar te naderen slechts, iu de
blimwe wolken ? zich oplost l
Hoe het genchle orgaan onzer zu^tersiad er
over denkt, blijkt niet Ik neem echter <le
overgrpole vrijheid le'beweren, dal voorals
nog niet n vraagstuk van algemeen Staats
beleid, leerstellig of practisch, in staat
vanwijzen verkeert. Duidelijker: niet n
vraagstuk is hetzij theoretisch tol beslissing
gebracht, hetzij mei het oog pp den stand der
partijen zoozeer voorbereid, dal hel lol .af
doening door een grondwetgever rijp kan
worden geacht Men neme de allereenvou
digste herziening, die namelijk,welke lol hel
kiesrecht zich bepaalt. Weet ge wat ie stel
len in de plaats van art. 70 Gw., door u ten
ondergang gedoemd? Zijt ge sterk
genoegom ds grens uwer hervorming te bepalen en
te handhaven? Zijt ge het eens over de offers
door u te brengen, in geval van verzet?
Staat, waar ge tot opbouwen geroepen wordt,
u klaar voor den geest het leidend denk
beeld eener toekomstige regeling? 01 betreffen
deze vragen kleinigheden, bijzonderheden van
uitvoering wellicht, die veilig aan den. min
of meer gelukkigen inval van bet oogenblik
mogen overgelaten worden. . Gaat het
aanvan grondwetsherziening te gewagen, waar
noch het punt van uitgang,, noch dat vaa
aankomst scherp belijnd en onmiskenbaar
aangewezen is? b oort, tenrtf in tijden van
beroering, een onderwerp van Staatsbestel in
diervoege overgegeven aan de onberekenbare
wisseling der fortuin? Hebben wij vin de
mannen van '48 niets geleerd en alles ver
geten?
Dat het nogmaals en duidelijk gezegd
zij. Censusverlaging is niet een ' ' '
ZONDAG 2 JULI.
de maar al te blijklnre kwalen vaa
onzen poütieken toestand. SU is de erken
ning, dat de feüetyke stasttttehtetyke ge
steldheid in zake kiesbevoegdheid met de
wettelijke niet langer «vereenstemt. Zij
beweert noch begeert iets «aders of hoogers
te wezen. TeveHs echter kan zij daarmede
volstaan. Tot «erlQke plichtsbetrachting pok
in den polilieken zin is zij het eenvoudige,
zonder ophef aangeprezen middel. Deze nu
is noodig advieane que pourra. Wat de
vrucht van CensusverJagróf zijn zal, weet
niemand. Levert zij winsie voor de liberale
zaak wij zullen van beeler harte ons er
in verbeugen. Versterkt zty het anü-liberale
streven wij zulle», ginschelljk niet ont
moedigd, er in berusten. Indien het land
blijkt, waarlijk blijkt, niet liberaal te ziju,
moet het op aiet-liberale wijze worden ge
regeerd. Dal men het beproeve, zoo men
het kan. Zoo enghartig en vreesachtig is
der liberalen natuur niet, dat zij, tot kloek
moedigen strijd gedaagd, op het appèl ont
breken zouden. In de minderheid te gera
ken, in eene minderheid, die staalt en harnast.
is ook voor de liberale partij geenszins schande
Zij heeft het niet te wenschen, maar
ewnmin bet te ontvlieden. Schande ware slechts
door onrecht zich te handhaven, kunstmatig
een terrein ie bezetten, dat zij metterdaad
prijs geven moest. Dit alles behoeft het
gezegd? is ook de leer der N. R. Ct.,
tallooze malen in hare kolommen verdedigd.
Waarom weigert zij aan Censusverlaging
bescheiden middel lot herstel van grieven
haren hoog gewaardeerden en machtigen
steun?
Amsterdam, J. A. Levv.
29 Juni '82.
Aboananent p«r S/a / l._. fr. p. p. f 1.15.
Afcond. Nnmmort aan d» Kiosken verkrggbaar a » 0.10.
Advertentignvanl?Qngdtfl.- iedere regel meer > 0.15.
De nieuwe phase, die natuurlijk nog
eenin tijd" nl Torderee, is zeer in nevelen
gehuld. Nu op den 36 Juni aog alle ministers
volhardden in hun besluit om heen te gaan,
is het waarlijk moeilijk te Mggen, of Luna
v. Lynden in baar eerste of laatste kwartier
slaat. Zooveel is zeken op dit oogenblik
schittert het politiek hemellichaam niet.
Staatkundig Overzicht.
DE NIEUWE PUASE.
Te oordeelen naar de woorden door den
minister Van Lynden nopens de krisis ge
sproken scbijnt »de demtsMonoaire pre
mier" zelf een weinig'onder de krisis te
'
niet een partjflgize,jjnet «n^p^iwcee voor
Lynden door den koning is verzocht, en hij
de opdracht heeft aanvaard, tot e«n nieuwe
kabinetsformatie izij het ook met behoud of
reconstructie van hel legonwoordige kabinet"
is zeker niet juist. Mei behoud van het oude
kabinet een nieuw kabinet te formeeren is
moeidijk denkbaar, tenzij de minister nu eens
een dubbel stel ministers denkt bijeen te
brengen om een bijzonder slevig Kabinet aun
den al te scherpen tand van. den
parlementecren tijd aantebieden om aan te knagen.
»lk acht het niet het oogenblik om thans
lerug te komen op de redenen, die de Mi
nisters tol het gezamentlijk vragen van hun
ontslag hebben bewogen, maar nadat zij dit
eenmaal hadden gedaan, hebben zij tot dus
ver en herhaaldelijk gemeend daarin te moeten
volharden." .
».Tot dusver en herhaaldelijk" dat wil dus
zeggen: opden20sten Juni, volhardde de'heer
v. Lijnden in zijn aanvraag om ontslag en
volhardden even/oo zijn nmutgenooten.
N» heeft hel den koning goedgedacht aan
roij (zells na die opdracht tot-dusver
volhardende in mijn aanvraag om onlslag)op
te dragen het sntnenslellen van een nieuw,
of vernieuwd oud Kabinet, en ofschoon
heden nog volhardende met mijn kollega's
in de aanvraag urn ontslag, aanvaardde ik
die opilrnclit.
K Daarmede is de krisis een andere phase
ingetreden." iHoe moeilijk hei mij is
voorj-ekiimen heb ik toch gemeend mij
daaraan ('s Konings' opdracht) niet te mogen
onttrekken, alvorens nader onderzocht ie
hebbeu in hoever hel mogelijk zal zijn aan
die opdracht te kunnen voldoen."
SL a. w. lieden den klisten Juni willen
wij geen vnn irtlen blijven, maar heden den.
20 JUBÏben ik bereid te onderzoeken of wij
ook willen blijven. .
Ernstiger biijk van zwakheid dan in deze
mededecftog' aan den, dag treedt, schijnt ons
echter -hel slot der korte rede te behelzen.
Daarin vraagt d* demissionnaire minister,
dat de Kamer en de afdeelingen zijn
leeningsoniwerp zal onderzoeken, terwijl hij zelt
verklaart volstrekt niet te weten of hij het
ooit als minisier zal verdedigen. De Meer v.
Lynden wenscht iku* tande krisis gebruik.te
maken om te welen te komen of zijn
leeningsvoorstel bijval bij de vertegenwoordiging vindt.
Het ia au of Z. Ex. wilde zeggen, mei het
uhaicht op een votien buidel zon ik er nog
een* orer denken, mijn »volharding*.' op te
geven. Waarlijk, voor zulk een schijn zou
Yan Lynden, ware hij niet door de krisis aan
gegrepen, zich hebben gewacht.
De Kamer zou toch ai bijzonder onnoozel
hebben moeten zijn, als zij in den val ware
geloopea, om met een zoo schrikwekkend
zwaard boren het hoofd, als het ongenoegen*
van den onontbeerlljken v. Lynden, over
een leening vin 83 millioen te debalteeren.
Een leening waaraan op dit.oogenblik nog
geen, behoefte is. ^
De konferentie Mtelt te Konotantinopel en de
Porto beeft in haar houding, haar ali overbodig
beschouwende, volhard. De mogendheden «allen
geene private belangen najagen en beloofden
niet afzonderlek in Egypte te sollen optreden,
teuztf de veiligheid vaa Europeanen dat noodig
mocht maken.
Frankrijk en Engeland brengen schepen in
gei eedheid en houden zee-oldatan beschikbaar
om "p een gegeven oogenblik naar Alexandri
tr rtrekkcn ten einde de vloot te Tenterken
c t Suez-kauftal te beveiligen.
toestand in Egypte blijft gespannen en weder
n moorden op Enropeaneu gepleegd
ver
;t engelache parlement wordt t« vergeeft
: plannen der regeering gevraagd, doch
schijnt vast te staan, Engeland zal in
\1 het Snez-karaal tegen alle mogelijke
tagcm verdedigen. Ea by de engelache
L /indt dit voornemen onverdeelde goed
kei De sultan beloonde mnaiddela Arabi-Bey
Biet groothtiis der Medjiedie-orde. Natuur
lijk w tok deee daad beschouwd als een be
wijs t* ' T, dat de söHan met Arabi-Bay in
goede v> udbouding leeft Of het den sultan
gelukken door wtrigeereu do mogendheden.
tegen elka n het harnas te jagen, mag betwij
feld word' Wel wisselt de sultan eenige
beleefdheden t den duitschen keizer, wien ge
schenken ? '.en aangeboden, doch de belangen.
der mogt Ion zyu in zooverre un, dat
geen vai het trenscbelijk kan achten
dat de F haar macht weder uitbreidt en
Egypte n> >t Suez-kanaal onder zijn absolnut
grzag koi > staan. Mogen ȤEngeland eenige
tegenspof . afbreuk gunnen, iq wlven zonden
bjj zaOc > -op van zaken ?weluigbaat kunnen
vinden. ronkrijk aich van Engeland zal
schelden, ti^ gewapende taMeheakomst door
het kabii 3t. Jamesjioodig werd geoordeeld,
is n vt wop
al(-emeen**Nj«kn«t als een toonbeeld van vast
beradenheid en voorzichtigheid. *
Tot dusver gaan zij nog samen. Hun zaakge
lastigden alleen maaltten bezwaar hun vertrouwen
te verleenen aan de beloften van h«t nieuwe
Egjptüche ministerie. Htt blijkt echter dat Arabi
wel degelyk de vertegenwoordiger ecner natio
nale partq is waartegen moeielyk te strijden
niog tussclien do kroon en een deel dlr bevolking
aan. Reeds lang verzette do Kamer, onder
voprzitterachap van Sverdrup, zich tegen de bonding
der Regeering, die weigert aan de beraadslaging
van het parlement deel te nemen. Thans U het
zoover gekomen, dat de koning bij do eluiting
der zitting .vin de volksverte-jenwoordiging op
zeer krassen toon de les gelezen heeft. Z. M. ver
zekerde, dat hij niet zon toegeven aan pogingen
om de grondwet te. wijzigen buiten zijn
toeStemming en wierp de schuld van de
oneenigheid uitsluitend op de kamer. Bij het
verinlaten van het gebouw van d*n Rijksdag werd do
Koninc toegejuicht, docli evenzeer Sverdrup, dio
leve net vrije Noorwegen." riep. l)e vóór- eu,
tegenstanders der Regecring onder de
volkanieuigte geraakten handgemeen, zoodat de politio
het plein moest doen ontruirneu,
liet ministerie Sagastn znl hooRstwnarschijnlijk
den steun van een gruot deel ? der upaansclio
liberalen moeten ontberen. Do minister toch
heeft in antwoord op een interpellatie van een
geavanceerd liberaal te kenn*n gegeven, dat hij
zich steeds verzetten znl tegen de invoering van
het algemeen stemrecht.
In Portugal openbaart zich in
volksvergadejiijgcn een renublikeiiisch stieven.
liet ontslag door den duitschcu minister van
Financiün. Bitter, gevraagd, werd verleend. Ily werd
opgevolgd door den Leer Scholtz. liUmarck neemt
v.-iuwitie en vraasit iu do Reichs-Anzéiger, van
allerk-i soort brieven verschoond te blijven.
In den frntifchen Senaat werd na ecnig verzot
van de r.ijde der legitimisten liet plan tot
alechlinR der Tuileriën aangenomen, i Ie minister
beloofde den herbouw van eeu museum daar te
plaatsen. .
De kamer keurde een ontwerp tot wering van
onzedelijke geschriften en prenten goed.
Naar aaukiding dor verschijning van het nieuwe
gele boek, wurdt Gambctta's drijven tot een han
delend optreden in Egypte door Engeland on
Frankrijk,. sterk door de bladen gegulpt Do
nederlagen, door dezen premier geleden, blij
ken nu nog erger te zijn dun men vrwger ge
loofde. Zoowel in do bniteolandicha als
Einnntlandsche politiek hooft hij gefaald.
Het engelscbe Lagerhuis zet de behandeling
der ierscho dwangwet voort. Art. 12, dat htt recht
geelt tot uitzetting van vreemdelingen werd mede
aangenomen. Men vorderde tot art. 18. Nieuwe
agi arische moordaanslagen doen den toestand van
leiU«d als hoogst ernstig kennen.
In een meeting over de Egyptisch* kwestie,
stookte Salisbury het vuurtj« tegen de Regeeriog.
Do meeting heette neutraal, maar ging van da
oppositie na» .
i)« russische bb»deti tnelden de b«aeemo^r vui
LobaiM>£f tot ambassadeur te Wcenen, van
Mohrenheim tot Ambavadeur ie Londen ea va»
Nelikoff tot gexant te KonctantinopeL
In Uraguay is eem opstand uitgebroken, dia
»cli iu koi-t«n tyd sterk Meft uitgebreid. '
C«<nwn,yo zal nu toch Londen konMB bncMkM,
als deu weg BAAT z|n verlaraa troon.
Allerlei.
De heer Banu» heeft zijn, naidenspeech ge
houden. .
't Was geen meesterstuk. Dat behoeft ook
niet; iedereen fs geen redennar; maar wie het
^
-Xniet itj.behotft niet te spreken.
-L- Terü«.ej> de leden der Ejuner al te vaak
uit net OOK.
, Het rei*Je i*DÓ*£o»i*gi*X!mma om de ^tffff
nur Japan «en pare UhebberQ beeftMu
u:. Er ie een npgdetov oredleVvow
Zonderlinge manier TOOT eea land dat al te
zeer door het budget vsn oorlog en mawmjswoi«
gedrukt, waar lening op leennur Yol*t «n
waar men den Koning «eu sem& hit mmkS
op een oud schip, «onder geleidel
De Kamer mun onzw inrient terecht bet
w>orstel-Ltohmann aan. Zorg TOOT de openbare
school, en niet strijd tegen het b&onderoaderwii»
behoort de stelregel der liberalen te agn. Tromw
aan eigen beginselen, zonder neiging om tegen
standen ui hun vrijheid te bemoeilijken, sa? de
eigen party tot baat verttrekken en den
eehoclstrnd het g*^^VVnlijfcTt! too niet opheffen, althans)
verzochten.
YAS KERKWIJK'S ODE AAN DE
TEEDRAAGZAAMUEID.
DÖheer van Kerkwijk heeft, met
nchüyheid, het noodig geacht, de d_
gingen m Basland in de Kamer ter
brengen.
Elke stem die tegen deae barbaaracoe hand».
Imgen opgaat ia welkom. Ook die van den heer
vau Kerkwijk, doch als men zulke ernstige aaken
aanvoert, dient men aUereent behoorlA na t»
denken. Met het oog op hetgeen SWeker c. t.
te iJerlyn deden, prees hu ons land, omdat er
vnihwd van godsdienst" heencht en ieder,
onvefschilbg welke godsdienstige zienswijze hg voorsta,
Ous dunkt, de heer van Kerkwnk had tijden
da vakantie, die de krisis aanbood, gelegenheid
genoeg om over jodenvervolgingen te lezen en to
deuken om tot de wetenschap te komen, dat b
een herinnering aan die gruwelen, de godsdienst
gerust buiten de kwestie kan gelaten worden.
Wanneer orthodoxe Christenen om der
geloofstoiile vervolgingen uitlokken, dan zonden f
natuurlnk zich op de ongeloovigen moeten wer
pen, in plaats van op het .uitverkoren volk, dat
den .«emgen waarachtigen God" met hen aanbiedt.
De Russische barbaren zullen niet, als de Rege
nng, een drijf jacht tegen de Nihilirten houden,
maar züdoen het tegen Joden, en als weldra de
kans schoen u, tegen DuiticherB. uit rassenhaat.
^oodra door vermogen of inteliekt, een minder
alrgk
ra* Ja
Uf V\ ^ -?-?--|^£-"- ??»?*.****** M«^>4*aVM bVbDLraTQnCU
dan juist het verschil van ras. Dat Nederland
bevryd blijft van die ergerlijke de menschheii
vei-nederende tooneelen, is het gevolg van
uiaatscliappeluke toestanden, van een algemecne wel
vaart en ontwikkeling, waarbij de plaats die de
sraelieten innemen, niet den naijver dor anderen
wekt. Waarlijk, bet voegt ons niet inst zoo
Jijzonderen lof de Nedarlandsche natie te
verleiier., al was zij in verdraagzaamheid bij
geloofsverschil een model. Wij weten beter. Tuoral sedert
wij gezien hebben, hoe de heer Modderman, !>fl
Tergissmg ook den ongeloovigen een
kerkgcnootjchap opdringende, bewierookt werd door alle
soorten van kerkeljjkcn, die het zeer geoorlo^id
vinden, ii*t wou iemand bij eedsweigedng ia do
gevangenis zet!
D« heer van Kerkwijk zal wél doen met niet
al te zeer op. de verdraagzaamheid to vertrouwen
De dagbladen bevaUon:
Het Ha:i,le'.*l,lad; Do kerkelijke Hooglecraron. Da
eiudcxamtiia by do gymnasia.
XitHite liolltriiitinsclu Courant; DB Regeeriagsmed».
[ccliog. .
H-t l'aJti-lautl: Da hinJisheld T»n Mr. van LiJadca.
Het SUuutrari deuliiiy: Da Proanger-rugeatschiir^oa
vootbeo» on than*. . ».
Arittituttc.'it 'C.inrant; Tcrtegcnwoordigecd en
wct,'ovenil. H«t brjlesgon van eoa krisis. l)e krULs
a e«a nieuwe p'.mse".
t'li-trhtteht Caurar.t: Hot gewicht der miaiaterifclo
?erklarinp.
Aui'tenlanuirJit Courant: Esn welkome tijiing
(nitbrellins van belastingen in Imüc).
Liayblad run Ziiid.lfallniul tn .'t Grartuliagi: W«t
zoa zij ons k-j«ton? (konTe'Mie). Vermomde proUïktia.
? Jocriciflo .gotrouwd.
Stanüaai-d: Lolumn'8 voorstel. De Lacuw»rili)r
motto.
lic Tijd: Een zaak wolko geen Uitstel solist
(E«v»lSlnj» van N. Erabtmt togen ovor«troiinuiib'). 1)«
mat-wetaeving. Kwalen en goneomidilelen: Sodil
oestauden. . .
DE RAAOSZiTTIKO,
Toen het Handelsblad verleden week in
een hoofdartikel, betreffende de voordracht
ot het aangaan van een overeenkomst met
Ie Synode tot bezoldiging van twee
kerkeijke hoogleeraren, scbredf: »Wel zou dit
uitstel) juist keren op den molen
dcroppoitie zijn, maar wat ook do tegenstanders
tuiten den raad hopen, de leden van dun
Raad zelf, die tegenstemden, zulltnnaai- wij
vertrouwen, zonder uitzondering, loyaal go<
npeg zijn om zich bij het eens genomen
heluil neder te leggen en de uitvoering nu
liet te bemoeilijken," heeft het een verkeerd
lenkbeeld van loyaliteit gehnd, of zich in de
mate van loyab'teit der > oppositie" vergist.
mraers de Meeren van Merop. Prins, ? Pet,'
leineken, Hovy, Tromp, Driesaen, ten
Brummeler, Wnrfoahi, Mendes, Berns en Pels
stemden voor het flloyata uitstel.
Met 14 tegen 12 stemmen werd de be
raamde maatregel, die bij alle partijen in de
jeraeente zooveel afkeuring ondervindt,
goed,ekeurd.
B bestrijding van de Heeren Hovy, Pet
en Heinekcn was zeker afdoende en de burgerij,
al ongetwijfeld met voldoening vernomen
lebten, dat er ook onder voorstaaders der