DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 262 i" r Universiteit nog personen gevonden worden, $e beginselen boven elke overweging lief hebben. Udaas de owwntó-UmversiteU is voor AmslettUm de doos van Pandora. Finajtdeel ruïneert zU de hoofdstad. WedÉfcm cal «ij tien duizend gulden 'sjaars meorlwten ? doch wat beteekent tien duizend gulden by de tonnen gouds, die zij verslindt. Moreel verleidt zij de achiens waardigste mannen tot daden in strijd roet hun -beginsel. Zij leert liberale bladen den lof trompetten van voorstellen, die regelrecht in stryd verkeeren mot de billijkheid jegens de groote meerder heid der belastingschuldigen en maakt mannen, wier naam we coo gaarne van een dergelijke smet gezuiverd zagen, omdat wij hen hoog achten, mannen als Pljnappel, de Koning, van Lennep, medeplichtig aan een handeling, die in schjjn de strekking heeft de glorie der universiteit te verhoogen, doch in werkelijkHeid, al verhoogde zij die glorie, den glans der beginselen verduistert. mogen, schreef hetzelfde Handtltblad ia hét bovenaangehaalde hoofdartikel, ? »wty mogen thans wel aannemen dat de algemeene ^ympathie, welke ome Alma Mater bij de pas gevierde luisterrijke feesten onder alle standen bleek te bezitten, het verlangen naar haar voortbestaan en bloei weer verlevendigd heeft." Waaruit een » algemeene sympathie onder alle standen," moge gebleken zijn, is ons niet bekend. Uit de volkspelen op het Amstelveld of uit de hoogstvermakelijke bijeen komst in het Paleis voor Volkivlijt ? ? Een algemeene sympathie, schijnt zich soms op zonderlinge wijze te kunnen openbaren t Bij >de algemeene sympathie onder alle standen," is, ? waarlijk treurig genoeg voor den goeden naam dier sympathie, ? nog niet eens het geld voor een contrapartij gevonden! 't Zal er komen, hopen wij, want de studenten verdienen het, blijkens hun flinke manier van feestvieren, buiten kijf. Aan groote woorden, zelfs al klinken zij Uefltjk, heeft men in het praktische leven niet veel. We laten »de algemeeue sympathie" voor hetgeen zy is. Wy echter zouden sympathie gevoelen voor een -R»)'/b-Universiteit. Deze is te Amsterdam op haar plaats, zij behoort daar te wezen. ai >ar we weten tevens dat die niet te verkrijg'-n is. Het Rijk zou eerst twee universiteiten ~ moeten opheffen, en dan zou nog Leiden genoeg kosten om de Volksvertegenwoordiging af keerig te maken van de Overname eener volledige Universiteit te Arasterdam. Men moge dat betreuren, maar in het onvermijdelijke dient men zich te schikken. Daarom zouden ónze raadsleden er wel aan gedaan hebben, --v -n i.? non medische school hier te be>p den duur onmogelijk . m tevens een middenaromheen later, onder n, de overige lakulteiten icht. vaartoe men komt door, et Rijk te konkurreeren. /en, eene opoffering van d er geen Universiteit, irken, en een toenemend :lfs de groote sommen, i, gevaar loopen verspild u; xiju. lui uu. iuutste leverde de jongste Raadszitting weer een merkwaardige bijdrage. Dr. Berns richtte een iuterpellüüe tot B. en W. over de volgende zaak. Bij gelegenheid van de behandeling der voordracht tot vermeerdering van het getal assistenten en tot benoeming van .een klinisch professor, had hij aangedrongen op het aan stellen van twee adsistenten : een bij de gynaekologie en een bij de gynaekplogische poli kliniek. Toen werd' hem officieel verzekerd, dat Prof. v. d. Mey zelf de aanstelling van twee adsislenlen niet verlangde, en, na die verzekering van zoo achtbare zijde, had spreker, hoezeer de medededing hem ook verbaasde, niet verder op de vervulling van zijn wensch aangedrongen. Wal is hem echter nu gebleken? Pj'uf. v. d. Mey schrijft hem, in een brief, dien Dr. Berns mocht voorlezen, dat hij als hoogleeraar zeil officieel noch officieus over hei getal der aan te stellen adsistenten is geraad pleegd ; dat hij zich gegriefd acht over de wijze waarop in deze is gehandeld en ver moedt dat de een of ander hem tegenwerk!. Da Hoeren van Lennep en v. Tienhoven antwoordden op deze interpellatie, dat Prof. v. d. Mey wel een >vljt of zestal menschen had die hetn hielpen", dal hij zijn jeugdige krachten maar moest aanwenden om die af deeling van het onderwijs tot bloei te brengen, en dan zelf met gemotiveerde voorstellen voor den dag kon komen. Daar tegenover bepleitte Dr. Berns met vuur het recht van Dr. v., d. Mey op adsisienten; noemde bel een schand» dat in de geheele gynaekologische afdeeling van het amsterdamsche gasthuis slechts 14 vrouwen verpleegd wer den, en verzekerde dat de bloei dier afdeeling onmogelijk zou zijn, zoolang men den Uoogleeraar onthield, wat hij noodig had. Men zal ons niet verdenken van voorin genomenheid met den Heer v. d. Mey als hooglceraar. Wij hebben indertijd die benoe ming bestreden. Maar wat moet men denken van een handelwijs, als die nu aan het licht komt? Men benoemt Prof. v. d. Mey, ? en na hem eenmaal de plaats, die hy bekleedt, waardig gekeurd te hebben, passeert men hem bij het beantwoorden der vraag: hoe veel adiustenten heeft deze professor noodig? Het hoofd van een bewaarschool zou men met meer onderscheiding behandelen. _ Wij gelooven dat Dr. fierno zeer verstan dig deed. met, na op deze zaak gewezen te hebben, geen verdere verklaringen uit te lokken -Omtrent het punt, waarop het hier aan: Prof; v. d. Mej ia-niet geraadpleegd ofschoon officieel verklaard werd, dat by zelf geen vermeerdering van adsistenten verlangde, ? konden B. en W. geen licht verschaffen. Waarlijk niet alleen met het oog op de graagte waarmee reeds een paar hoogleeraren naar een rijksuniversiteit verhuisden, is de vraag geoorloofd of op >de algemeene sympathie onder alle standen" niet een uit zondering moet gemaakt worden voor een stand nl. dien der professoren zei ven?*) Ten opzichte van de veiligheid in onxe schouwburgen, ook in den stadschouwburg, by brand, staan de Heeren van Tienhoven en van Nierop lijnrecht tegenover elkaar; de eerste is een blijmoedige optimist, de laatste daarentegen pessimist. De Heer v. Tienhoven zal niet zeggen dat levensgevaar by brand in den stadschouwburg volstrekt onmogelijk is, maar hij heeft toch blijkbaar de overtuiging door het brandweer personeel, de brandladera en het met ontbrandbare verf bestrijken van tooneelschermen en topneeldekoraiief tegen groole rampen beveiligd te zijn. De Heer van Nierop laat niet na als zijn meening te verkondigen, dal er nog heel veel te doen overblijft en ver bergt te nauwernood een ironischeo trek op het gelaat, als hij den Heer van Tienhoven hoort verzekeren, dat er reeds zooveel ge daan is. Het publiek, dat zeer op veiligheid gesteld is, zal de nauwgezetheid waarmee de Heer van Nierop dit punt, in onze dagen van schouwburgbranden, zoo btjzonder van belang, overweegt, op prijs stellen. En één zaal wettigt zijn pessimisme. Immers wij ver nemen nu, dat plannen tot verbouwing van den schouwburg in onderzoek zijn. De zomer verloopt inmiddels en eerst in het volgende jaar zal het tot ' ..... :"? kunnen komen. Waarom ni plannen ontworpen, zoodat verbouwing een aanvang maakt? Dat de schouwburg veil is in ieder geval een b) verbouwing van andere lok: vermakelijkheden worden i minder gevaarlijk zijn da burg hebben wij nog niet De strijd van de heen schalk tegen deontwerp-o kende om aan de Stoo «Nederland" en aan Gebr der Handelskade te verhu cent. gedurende een tijkwam ons gewettigd voo Alleen in de uiterste noc pns, mag een gemeente jaren binden. Twintig ja geweest zijn om den hu verschaffen en men zou van dien termijn het ree den gemiddelden prijs v; de stad van anderen voo wordt .gevraagd, hebt ? Heeft -Amsterdam handelsstad, dan het zl mende kade niet verlegia zijn. Verscheidene voordrachten nopens schoolbouw werden aangenomen. De wethouder van onderwijs verdient lof voor den spoed waarmee hij in deze dringende behoefte wil voorzien. De Raad staaj hem hierin zóó trouw ter zijde, dat men wezentliik mag zeggen, het ligt niet aan onze beschreven vaderea, indien een groot getal kandidaten op de lagere scholen nog geen plaats kan erlangen. 1) Vin deze Interpellatie, w»Min Ds. Boros teven» op een npoeJige benoeming vsn ccn bliniieh protaasar madi-ong, vindt men in het Handelsblad het volgonde koiiDe heor lieru lierinnort, Li) bot richten ztyner Inter pellatie, dnt hy in de voorlaatste vergadering op de bonoeminjf van don boJuolden adsiatont voor gynaokoloj;io on do gynï'Jk. polikliniek uci,'ft aausedrongan. Men aclitto die bonoemins niut iioodzakulijk. liij betoogt echter, op fjrond van ctn proftusorival nelirijvon..dat oen adsistöDt daar volatrukt uoudig ia; ovun noodig la, do beiioe.mhij; van oen niouiron hooglocraar voor de iniroiidira kliniek. ' Do heer van Lftnnep wjjdt er r>p. dat S è G personen, al zijn zü ook niot aan bot ganthuia verliomion, b(J*tand verloonen. Me»r is Vuur da Kymokologi* olct uoodig. Bton bijatand acht dr. liürna vcbt^ir -rao ^oea vol* doend boliuif;. Uot jio patunrnü, mot bon. dio mun adsiütcnten üoeint, zal prof. vu& der Moy het belangrijk vul: niet tnt bloei kunnen brengen. Hot vak eUcht meer curbied, rtan er tot nu too. aan bewezen wordt. Do heer yan Lonncp vrousekt, ala dan rnorganiaatia noodig i», ilaiilelijk i;uformuloordo vooratollcn. . Do Voorzitter wijst er op, boo weinig het anntal patiënten ia doch, deelt, torene ali Voorzitter van cura toren mede, dat oen voordracht om aau do bohoofte tö gemoet ta komen aanhangig is. Met 3ïop leedwezen heeft men het afsterven Temomen van Mr. Oodefroi. Toen de beoremdo reclitageleerde verleden jaar zijn ontslag nam, verloor de hoofdstad in hem een man, die sedert het optreden ran Thobeoko de liberale partQ, als knmerlid of miuister onafgebroken vertogenwoordipd had, iemand die schitterde door zijn wetonscnappelijken zin, zyn bescheidenheid, eerlijkheid en toewijding aan de belangen van stad en land. Ala minister van Stant, oud-minister van Jartitio, Kamerlid had de o verledene zich een hreede rij van vrienden verworven, waarvan vele hem verleden Donderdag de laatste eer bewezen. Mi nisters, oud-ministers, leden der hooge rechUkollegien en een groot aantal stad- en landgeno ten volgden zyn Iqk naar het kerkhof der Israëlitische gemeente te 'B Hage. Daar werden redevoeringen uitgesproken door den opper-rabbijn den Heer Borenstein, den minister Modder man en Mr. J. Jolles. De laatste gaf de volgonde waardeering van wijlen Mr. 'Godefroi's streven: ?Toen ik voor weinige weken m\jn kranten vriend te Wurtzborg bezocht, verkreeg ik voor m^ de droevige overtuiging, dat de laatste hand druk op aarde] gewisield werd. Toch was zyne belangstelling in de aangelegenheden dea vader lands levendig, en al viel hem het spreken moei elijk, toch vraagde hij naar veel, waarveor hjj zoo ijverig had gewerkt Ijverig werkzaam te zijn, was een kenmerk van zyn karakter. Reedt in Bjjne jongelingsjaren onderscheidde al zijn Werk zich door helderheid en degelijkheid. HU was nooit oppervlakkig; en van diexelfde hoedanig heden getuigen zyne talry'ke adviezen en rede voeringen in 'i landt hooge vergaderingen uitge sproken. Godefroi was te huis op terreinen, aan t\jae hooTditttdie vreemd; en toen het gehoor pn l? hem begaf, wie kent niet den onverinoeiden jjver, waarmede h\j allo* trachtte te vernemen om op de hoogte TM het gesprokene te blijven. GoUefrui WM niet alleen uitembekwaam, maar een ernstig en rechtvaardig rnau. Niet wat men in meer beperkten «in noemt een rsman: xg'ne oveituigiug stond boven <lé par en. Hy was algemeen geacht eu had vele vrienden, onder mannen van uitloopende richtin5en, die in hem eerbiedigden dat hy bovenal rwde voor hetgeeu hu meende, dat recht eu waar was. üy al lUne bekwaamheid WM hjj weinig eertuohtig. Ujj dacht aan en betrachtte de spreuk: ?nut utiie ai suod facimus inttita at gloria. iljj was inzonderheid praktisch. Zijne pi-akiyk stuunde op wetenschap. Hij was een vijand van onvruchtbare beschouwingen en al te zuiver the oretische redeneeringen. Zoo heeft hu gewerkt in het belang van zija vaderland en zyn vorst tot den einde toe." De Heer mr. C. D. Asser, raadsheer in den Hoogen Raad der Nederlanden, schoonbroeder van den overledene, betuigde, namens de weduwe en de familieleden, aan allen, bacteiy k dank voor de groote deelneming, in het bqzonder aan da sprekers en aan hot cqrps vrijwillige dragers, dat zich uit den Jeftitfen'-burgeatandThad gevormd, en deed uitkomen hoe/nu Godefroi's vorige wensen vervuld was: begraven te worden in de aarde van het vaderland dat hjj zoozeer liefhad eu dat hem zooveel verplicht is. UIT DE MAASSTAD. Rotterdam, 29 Juni. Zeker minder dan 14 dagen geleden bestaat er thans nog reden voor de klacht, dat de han del zijne meeniug achterhoudt over de wijze waarop de terreinen der Handelsvereenigmg geëxploiteerd zullen worden, maar toch allen grond zou die klacht ook nu nog niet missen. Want buiten de ofticieele lichamen, wier advies in deze ingewonnen behoort to wordon, hebben zich nog slechts weinige stemmen van belangheb' benden doen hooren. Een paar ingezonden stuk ken, waarvan één nog wel van denzelfden schryver, die vóór drie weken reeds het ijs gebroken alles waaruit de belangstelling van a eene voor onze stad zoo gewiohjebleken is l offioieela orgaan van den handel en, al cjj het ook nog niet zijn laatste itwyfeld zou de Kamer van Koopropr.io motu van hare meening heb een, maar dat dit nu reeds geschiedde sr do raadsoommisaie ad hoc hare restigd eu in een ontwerp-voorstel i heeft, aan deze laatste is het te b$ nüssive van 20 dezer de Kamer odigd haar advies, aan de hand van .uitstekend geformuleerde vragen, to .var maken. Het gebeurt te vaak, en Heen to Rotterdam, dat personen en [ie krachtens hun hoedanigheid of mis tot adviseeren geroepen schijnen, niot of to laat geraadpleegd worden, n niet dankbaar waardeeren zou dat imissie ad /few/in deze zaak den rati; heeft ingeslagen. r van Koophandel dan zou advies nitdaartoo stelde haar voorzitter de'zaak der vaste commissie voor de zaken >ord, welke met 't oog op het belang i omdat tengevolge van eene vacature ier, XJJ slechts uit twee leden bestond. leden en den voorzitter zelven werd De meerderheid dier zeven leden verjh ten gunste van exploitatie door eene p8, krachtens contract met de gemeente rorm en inhoud tot later werden voor in eene .conctt&usftve zette ?$ de 'vóór' dit advies vrjj breedvoerig uiteen, ag IL kwam deze missive bij de Kamer leUng. *,.. gv.'uchte had ik reeds vernomen, dat het advies in dien zin zon luiden, en in gespannen nieuwsgierigheid zag ik don ook Dinsdag avond de courant tegemoet, die de tijding zou brengen of de handel, door den mond van ziju officieel orgaan, deze poging tot zelfmoord zou bekrach tigen. Want ronduit gezegd, dat een gewoon burger die voor niets 200 bang U dan voor een hoog cijfer op zijn aanslagbiljet en die, om dat gevaar te ontloop», bet offer van geen nog zoo. gewichtig belang te groot acht, de exploitatie der handelsterreinen aan de overzijde zoo lucratief mogelijk wenscht te maken, dit laat zich verkla ren, maar als de handel zelfs in z\jn eigen belang zulke blijken van kortzichtigheid gaf, ja, dan zou ik aan Itotterdams toekomst moeten wanhopen. Gelukkig is 't toch zoover nog niet gekomen; do Kamer van Koophandel heelt het advies vau de meerderheid harer commissie verworpen, het geen my van do taak ontslaat om in eenige be schouwing over dit stuk, hetwelk trouwens in vele dagbladen opgenomen is, to treden. Het daarin vervatte denkbeeld is afgestemd, en laten wy hopen vóór goed begraven. De wijze waarop het' in de Kamer afgemaakt is, geeft daarop ge lukkig wel eenige hoop, want eerst tegen het einde der discussie stond er een verdediger op, Aio bjj do stemming bleek geheel alleen te staan! De meerderheid, die in de commissie particuliere exploitatie had voorgestaan, w»s zoele geraakt; o t' zij de zitting niet bewoonde, dan wel als sneeuw wegsmolt tengevolge van de warmte, welke de verdediging van exploitatie door de gemeente bij monde van den heer Plate uitstraalde, blokt uit de dagbladyerslagen niet. De Kamer besloot in dien geest eene 'concept-missive door hare com missie te doen ontwerpen, welke morgen middag in behandeling genomen zal worden. Op die advies, waarover de volgende week ge legenheid zal zyn te oordeelen, zal ik niet vooruitloopen, maar indien de denkbeelden van den hoer Plate gevolgd worden, dan mag men nu reeds zeggen dat handel en scheepvaart do Kamer dankbaar Ttunnen zijn voor haar advies. Er waren in do belangrijke rede van den heor Plate twee zinsneden, welke bovenal naar 't mij voorkomt do quaestie juist stellen; de eerste was deze, dat do gemeente niet moet laden en lossen, d. i. voor sjouwerlieden zorg dragen maar de loskra nen tegen zeker tarief beschikbaar moet stellen, en de tweede, dat de havenmeester de ligplaatsen aanwijst met hot gebruik der sheds, OOK tegen tarief natuurlijk, maar Verhuringen op langeren teimy'n slechts te pas k«nfen tegenover stoom boot* en spoorwegmaatschappijen. Of het nu tot zulk een exploitatie eal komen? Ja, wie zal het zeggen l De gemeenteraad, die heden té beslissen nad omtrent de voorloopige exploitatie gedurende de maand Juli, waarvan ik in mjjri vorigen brief gewag gemaakt heb, maakt oppervlakkig den indruk van hoogst ern stig tegen te spartelen als maar iemand hem van vooringenomenheid' voor gemeentelijke ex ploitatie zou wagen te verdenken. Het voorstel der commissie ad hoc, hoewel uitdrukkelijk daarin gezegd werd, dat alle vrijheid omtrent dedefininitieve beslissing dezer quaestie onvoorwaardelijk werd voorbehouden, heette nóg niet duidelijk genoeg; nog duideUjkor moest dit olijken, zeidede heer van der Hoeven, niet zoozeer voor zich zelve dan wel voor het beginsel, en toen een lid der commissie ad hoc, Mr. Roest, zeide het be ginsel wel reeds terstond door den raad te willen zien uitgemaakt, werd de heer van der Hoeven, die een amendement had voorgesteld, genoopt dit in te trokken, opdat toch vooral met van den raad geeischt zou worden duidelijker dan volko men duidelijk te z\ju (gelijk het voorstel der com missie inderdaad was); alleen uit vrees dat men mocht deuken dat er reeds een ge vestigde mocning omtrent de wy'te van exploitatie bestond. Kioscbcr kon onze raad tegenover züue commissie van advies zeker niot handelen aan hij boden deed, en geprejudieieerd is er zeker niets,... maar toch heb ik goudon moed, dat wij met Feyenooid op den goeden wog zyu. De particuliere exploi tatie, diu in de Kamer van Koophandel zoo droe vig gesneefd is, zal door den Gemeenteraad niet licht iu bet leven teruggeroepen worden. Voor 't overige was de zitting van heden van weinig betüèkenia. Alleen een ingekomen adres van hoofden van scholen, die wegens gemis van viye woning vergoeding ontvangen, verdient de aandacht en.... by den Raad gehoor. Wat de hoeren vragen, behoef ik niet te zeggen, als ik slechts vermeld dat Gedep. Staten van ZuidHolland die vergoeding op / 300 gesteld hebben. Eu dan geloof ik, verplicht eene plaatselijke verordening nog de gemeente-ambtenaren, dus ook de openbare onderwijzers, om binnen de gren zen der gemeente te wonen. Ik geloof echter uiet, dat Eet provinciaal of het gemeentebestuur eene wijk in onze stad heeft aangewezen, waar «U voor f 300 eene geschikte woning voor zich eu hun gezin zouden kunnen vinden. Ook is ingekomen een adres van een slachter tegen het verplicht gebruik van het abattoir met l Januari 1886. De inhoud vau het adres is mrj onbekend, maar de strijd der slachters tegen deze zeer nuttige inrichting is van overdrijving zeker niet vry te pleiten. En toch zou 't met verstan dig zyn daarmede geen rekening te houden, dat wil zeggen niet ter wille van de slachters of uit vrees voor soortgelijke bedreigingen, als waarmede b.v. do vleeschhouwors te Antwerpen voor *n paar jaar het gemeentebestuur meenden te kun nen dwingen. Maar alleen ter wille van het doel, waarmede het openbaar slachthuis is opgericht, hetwelk geheel gemist zou worden, indien de slachters de gemeente-grenzen, die voor een groot deelliggenin dichtbevolkte wijken van aangrenzende gemeenten, omringen gingen met een cordon van particuliere slacht plaatsen. Om dit te voorkomen, zou het misschien aanbeveling verdienen den Kotterdamschen slachters voor zeker aantal jaren het kosteloos gebruik der openbare alachtplaats toe te staan, indien z{j vóór zekeren termijn vrij willig hun nuttig, maar onaeithotuoh bedrijf daarheen overbrengen. DIT GRONINGEN. Groningers worden bedreigd met een ernstig gevaar! Of beter, het is reedt geen dreigen meer ? pure werkelijkheid! De Heereweg ?'het sieraad van onze stad ? verkeert in een gevaarvollen toestand. Er is hier geen sprake van gaten of kuilen (zaken die uien er overigens, met name in dé zij-paden, vol doende aantreft) evenmin van overstroomingen (boewei ook de afwatering er veel te wenschen overlaat) maar van heel anderen aard. Reeds hadden vele inwoners van Groningen, wien do ontwikkeling van de plaats hunner in wo ning ter harte gaat, ontevredenheid betuigd, toen er bepaald werd, dat aan den Heereweg, juist achter het Sterrehosch, van rijkswege een groote ge vangenis zou gebouwd worden, ? van welken bouw . de ellende eerst dan zal gevoeld worden, als do uitbreiding v vu het Sterreboach, bij de meeste krachtsinspanning, toch onschoon zal blijken te zijn door de alles beheerschende gevangenismuren. Thans wacht nog grootere ramp: ? de prachtvolle dubbele nj boomen, aan den Heereweg staande, schijnt verloren te zullen zaan, daar do boomen geleidelijk wegsterven. De kans voor algeheele uftsterving is nog beslister te. wachten, als. de ? vroeg of laat ? bnveraujaètüke op hooging van den weg zal ploafcs hebben, om den waterafvoer te regelen. Het komt mij voor, dat alles nog niet verloren is. Deskundigen hebben mij in deze meening versterkt. Maar omzichtigheid dient bovenal in acht genomen te worden. Iets dergelijks, doch van meer nationale beteekenis is de hier ter stede heerschende ? en reeds in verschillende bladen met een enkel woord genoemden ? scholtnnoodl Ik schreef nationale beteekenis, en heb daar mee ' zeker niet te veel gezegd. Want hot kan ongetwijfeld als eene eigenaardige bijzonderheid van onzen tijd genoemd worden, dat, trots do onvoldoende onderwijswet en de slechte toepas sing van een slechte wet .op den kinderen-arbeid, toch in de meesto gemeenten gebrek aan scholen is. De wanhopige naast waarmee men, na ruchtbaarmakingder Kaak, dan hulpscholen gaat bouwen, feeft een treurig bewijs, hoe schromelijk het onerwüs voorheen verwaarloosd is. Dikwijls dringt zich hu een dergelijke beschouwing do gedachte op: gelukkig voor de belanghebbenden dat wij geen leerplicM hebben. lutussohen ? in onze gomeènto is geconsta teerd dat omstreeks 890 kinderen op een plaats op de schoolbanken waufaton. In do twee laatste geraeenteraadizittingcu is nog. al eouio;e verdeeld heid geweest ovor het al of niet wachten van die 830 kinderen. Kr werd, door den heer Quiutus, in het midden gebracht, dat da ouders van die 830 kinderen iiiot allen verlangen dat hun kinderen geplaatst worden. Daardoor zou er met één hulpschool'(iu plaats VAU twee, zoo als B. on W. voorstelden) kunnen volstaan wor den. Merkwaardig is 't, wat ook de heer Quintus omtrent den toestand beweerde. HU zei o. a.: In Novembqr 1831 zrjn afgewezen 212 leerlin gen, daaronder begrepen zij, die zich hadden aan gemeld bij bet hooid der school in de SophiciBtraat, op welke school in 1881 in hot geheel geene kinderen zijn opgenomen. lii Maart en Mei 1882 7.yn afgewezen 160 leerlingen. Totaal derhalve der afgewezen leerlingen in een jaar 372. In aanmerking dient evenwel ta worden genomen, dat er meer zyn toegelaten, dan Onder normale omstandigheden geschieden kan. Do laagste klasse der school in de Yisscherstroattelt 30 leerlingen te veel. De nieuwe school aan den Oosterweg, met slechts een voor aanvangsklasse bestemd lokaal, heeft 144 opgenomen in plaats van 36, dus 103 te veeL De school in de School straat telt tijdelijk drie ia de plaats van twee aanvangsklassen. ?.?..'' De voordracht van B. en W. u evenwel met eene kleine meerderheid aangenomen. Hoe D. en W. echter voor f 30.000 tteee hulpscholen, ioder voor 400 kinderen, en van tocht- en vocht- dichte wanden voorzien; kunnen doen bonwen, blijft voor een eenvoudig mouschenverstand een raadsel. Eerlang hebben B. eu W. en de Raad in een andere schoolzaak een beslissing te nemen. Bet betreft hier een geheel andere kwestie, doch ze ker even belangr^k. Het betreft het al- of niet kosteloos afstaan van een stuk gemeente grond, aan de ?vereeniglng van industneelen en werk bazen." tot het bouwen van een nieuwe ambachtschool. Sinds de oude school is afgebrand, be helpt men zich met een gewezen kruitmacjazg'n, indertijd welwillend afgestaan, doch m alle op zichten ontoereikend. Ons gemeentebestuur doet ongetwijfeld een goede daad door het verzoek toe te staan. Het ambachtsonderwjjs laat hier nog veel te wenschen over, en het Wijkt, dat de genoemde yereeniging in de goede richting wil, doch het haar alleen aan de middelen ontbreekt, om geheel zelfstandig haren weg te gaan. , , Ook kan het feit, dat b« toestemming van het gemeentebestuur, het oude kroitmagazun aan de gemeente wordt afgestaan, als een gewichtige red«n tot gunstig- antwoord strekken, want daar: door komt ons dagelyks bestuur in de gelegen heid, do fraaie plantioen-aonleg van oen leolnf sU-in-den-weg to bevrijden. EEN SATANSKIND. De Franachen hebben een gezegde dat, ten on» zent, meer aangehaald dan betracht wordt: j'ai n-me voila désarmé. De schouwburg-ganger diende van de waar* heid, in deze woorden opgesloten, diep doordron gen te Bj)n, H\j moest nooit den schrijver of don speler veroordeolen, die hem een genoegeliiken avond had verschaft Zóó talrijk zijn toch in weiuiger leven da oren vrij van allo kwelling, dat wü met ondank zouden mogen beloonen de hand, waaraan wü zoodanige uren zijn verschul digd. Geen dag die niet genoeg heeft aan «ijn eigen kwaad: en het is de goddelijke kracht van de kunst de dagelöksche stemming door een an dere te kunnen vervangen. Het schier onafgebroken gelach dat 1.L Don derdag door den Plantage-Schouwburg b« de vertoon ing van Een Satanskind weerklonk, ge, tuigde dat schrijvers en spelers er in slaagden» vierhonderd natuurgenooten niet enkel de sorgen des levens, maar ook de «uurstof-looze en met rook gevulde zaal te doen vergeten. Een drie-dubbele triomf, die niet licht geteld mag worden, en bij de beoordeeling van stuk en spel onafgebroken in het oog dient gebonden. Vergeet men deze zaak of is men onverstandig of willekeurig genoeg zich er blind voor te honden, dan zou men allicht geneigd zijn met het kluitje van gemeenplaatsen den vriendelijken lezer terug te sturen in het riet z(juer eigen overleggingen. hoe het wel wezen mag dat hg, een zoobedaard en degelijk mensen, tranon gelachen heeft om een voorstelling, die hem zijn verstand en zijn smaak om strijd voor weinig beter dan walgelijk deden Uitkrnten. In billykheid verwacht hij van de kritiek dat ti) aan dozen onaangenamen zelfstryd een bevre digend einde maakt; vooral als hjj, niet ongewoon zyne aandoeningen te ontleden, niet anders kan dan in z(jn eigen oog en dat zijner vrienden vooe een geesteloos wezen doorgaan, dat met weinig tevreden is. of de vrij pijnlijke overtuiging bo zichzelf wakker roepen, dat by den moed mist ronduit te vorklaren, een prottigen avond ta heb ben doorgebracht. Immers, laat men enkel die stemmen aan het woord, welke, als gezond verstand en smaak, van dat woord een dikwijls al te onbescheiden gebruik maken, dan zal tot in de dikste en spaar zaamst gevulde hersenkas beider oordeelvelling doordringen, en het Sataftgltind onmiddelijk als onwaarschijnlijk en laf gekarakteriseerd zyn. lutusschen acht ik het publiek te hoog om mij bü deze uitspraak te kunnen neerleggen, en vu liever de oorzaak trachten op te sporen van zyne tevredenheid, die met de eisenen, welke boven genoemde machten plegen te stallen in lün-rechton strijd scheen. Het duitsche tponeel bezit twee soorten van klucht-spel, die ik zou willen onderscheiden als het enkelvoudige en het samengestelde. De enkelvoudige klucht vergenoegt zich met het wekken der lachlüst; z(j ontziet geen middel, kent geen grens, heeft geen naven-bedoelingen. De schrijver is zoo openhartig als de personen: het eerste woord dat zij spreken is een uitnoodiging om te lachen, gelyk bet laatste er een is. l)e samengestelde klucht weet evenzeer van geen ophouden, heeft het eigen deel voor oogen, en let, gelijk haar zuster, slechts op den uitslag. Maar hare manieren zijn anders. Zij gaat niet recht op het wit af, maar langs omwegen. De schrij ver ; houdt van tijd tot tya een ernstig masker voor1 het < gelaat, dat luj afrukt als gij er het minst op Verdacht zbt, en waardoor uwe vreugde nog wordt verhoogd. Maar met masker en al gaat hu voort met zulke dolle sprongen en koddige gebaren te maken, dat de komieke indruk het sterkst is, wanneer hu het gelaat bedekt houdt. Het Satanskind is van deze soort een uitmun tend voorbeeld. Als het gordijn opgaat komt de auteur ? ge luk de clown in hoc paardenspel met een koddigen schreeuw en al kopje-duikelend op het tooneel. Maar deze entree comiqw is spoedig afge lopen, en het ernstige masker wordt voorgedaan. Lte heer van Kostau, een rijk grondbezitter, leoren wij nu, is een devoot man, en hij voelt den zachtou druk niet van den pantoffel, dien de devote weduwe van iJernack sedert vele jaren op zijn nek doét ru&ten. £on kandidaat in de godgeleerdheid, Jozef Weiland, een braaf doch bekrompen jongeling is de dcrdo iu dit verbond, dat in een grootur, roep van heiligheid staat; en wegens zijn tinm nieke en onverdraagzame neigingen algemec wordt gehaat, doch uiet minder gevreesd. ?Er jonge heer eu een jooge dsrne betreuren de toesl.-i den van den huize eu zouden hen gaarne ' goede willen wyzigon:-do heer omdat lnj gevi, loopt do erfeuia van Oom von Kostau te ven; zen, en de dame De lezer zoude zich vergissen indien hu dn dat men twee volzinnen zou kunnen vuile u ?> een aaneengeschakold verhaal der intrige. weet waarlijk niet wat Clara Walfried bew,,-. belang te stellen in den heer von Kostau; >. alleen; de omstandigheid dat zij zijne doch is. llaro betrekking van opera-zangeres ven- ? looft haar eoaige vrije wcküh. die zij niet ln,-i meont te kunnen besteden, dun door den l» van Kpstftu van duüo omstandigheid tö ;.:> verwittigen. De strekking van haar reis naar bet slot \. . den wij eerst later gewaar, en, als ik my -> berinnor, geeft zij voor dat de plaats van ffin schapsiuffrouw door haar zal worden vervuld, , da bekeering der slotbewonors voortaan hu levensdoel zijn. Do heer van Warrenberg, n <.minder onbaatzuchtig voornemen, vindt den im. dor zangeres uiterst vermakelijk, maar zal VM. zijne zijde trachten te slagen door in devotie di. jonker, de weduwe en don kandidaat te overtreÜ'ei;. De laatste komt op con wandeling in den omtrek van het slot juffr. WaU'rted tegen, die juist daar heen op weg is, on wordt zeer geschokt door de ontvouwing von hare godsdieniitig-zedelijke bogrippen, welke vnn de zyne niet weinig verschillen. Totdusverre heeft de achryvcr het ernstig masker bijna zonder tnsschenpoozen voorgehouden. Zijn gang ia vrü vast eu zyn houding ingetogen ge weest. Maar thans beeft hij genoeg van het masker on van alle deftigheid. Jufrr. Walfried gaat aan het werk. Nog kun nen wü genoegen verwachten van den strijd tusschen de weduwe en de zangeres, en den zelf' strijd van den heer des huizes en van den jeugdigen kwezel op wien de indruk van een paar schoone oogen niet verloren gaat. ? De schrijver hoeft echter anders beschikt. Juf* frouw Walfried ziet in, dat zij den heer von Kostau, die zich alle genot ontzegt, indroefge«e< tige mijmeringen pleegt te verzinken en van louter neerslachtigheid zal verteeren, langzamer hand, eenige levensvreugde moet doen genieten. om hem daarna aan den noodlotUgen invloed van de Weduwe von Bernach te onttrekken. De wijze, waarop z\j meent de eerste dos-ii genot te moeten bowlden, ontslaat mvj van de verplichting het verhaal der verwikkeling verder voort te zetten. Ondnr den ongewouan invloed v.an eenige glazen wtfn gebracht, geeft do beer von Kóstau aan eenige boerenmeiaea en hunne No. 262 DE AMSTERDAMMER. WEEKBLAD VOOR N E D E R L A H: D. «lifera cea geïmproviseerd bal in tün galon, wenkt reu 01 (jfelJr.mi r (die door een balkon-venster binnenkomt) eu slaat met >ün kruk rde maat, üu«i«r kot uitutooien van vreugdekreten. lid weduwe doet uvuakkp» de deur open; «en ScèkC heeft plaats en de, geaelselwpjuffrouw krijgt Ust to vottiekkttu, schoou niet du met schoorVüitoude Levc&tiginv *an den ouden heer. Zy, die nu meent dut het mooi genoeg fe, tn:akt hem deelgenoot van het haar bekende fauiiliö geheim, vei-auckt ben het nog eenigedsgen \óór zich to houden, eu tlmnt begint een nelu lan getteurteniiwen, waarvan de am moeieljjk ia op te upuren en het «lot enkel door het vallen tau do yo'd(ju wordt aangeduid. £en onweerstaanbare kumieke kracht gaat in dt/.u n.tOrt vr.u kluchten uit van het koutiatt tuejclifu do ernstig« gadedtoü en de koddige; uu bovendien vuu het kontrast tusschen ouzo uTwiiclitiiigen omtrent die ernstige tooneelen en huuuo wohtiiyku behandeling. li«m pui,r voorbeelden uit Een Satantkind. Tcguu <tüu kiundiduat hooren wij juffr. Walfried Letuugen dut ?de liefde" de kostbaarste ichat der nicnachhcid is; dat zy het kort bogrip van alle zedelyke tu godsdienstige voorsulirifteu ia, enz. enz.; alttguftr kostelijke vermaningen die gccu theoloog met droge oogen kan anniiooren. iCn wnt Kien wy n«g meer van juffr. Walfried? Al et ?Uö lieldo" heelt zü bedoeld de M'ijoiij dio ty nut den jouguu kwenel optouw set; en door L t zotte figuur, dat zij haar braven vader laat t-liian, alt) hy de dansende pummels onthaalt, bewijst zij haar ouderliefde". "Voor du grap huaft de schrijver ons <le zangeiea eerst vuürgastvld ala een vriendelijke doch t matige vrouw, de goede engel van den huizo KuBtkau; zij blijkt naderhand een wal speeUch nufje te aftn, dat de geheele bereeniging met haar vader vergeet, om deel te name» aan oen reeks van koddige verwikkelingen, die niemand zich v\jf minuten na de voorstelling herinnert. lic iiidruk dien wij onwillekeurig verwachten van hot schouwspel vuu ton vader, diu zijn sedert vyf en twintig jaar doodgewaand kind horvjüdt; van ccn man die tot do ontdekking komt, dat hij ge durende vyf en twintig jaar door een avonturierster van het geringste allooi op do schandelijkste wy«e is bedrogen; dat deze levensjaren met al wat zü hom en zij hem eu z\ju dochter hadden kunnen o[i]evi'run, door haar toedoen gescheiden .eu in halvou vaunzin zyn voorbijgegaan; die indruk wo: dt 200 volkomen te niet gedaan, schreeuwende koddigheid treedt zóó plotseling in de plaats van hoogou ernst, on deze verwisseling £g zóó onvoor zien gesclüed, zóó herhaaldelijk, dat de schok omvceisfainbaar is. en onze gelijkmatigheid met om gelaut ter zelfdor ty-i uit de plooi raakt. F. v. d. G. DE RANTZAU'S. Menheer de Redacteur l Is het iemand die ook de Rantzau's door de Fnmscheu en door de urlistonvau du vereeniging het iiud. Tooueel zag opvoeren, veroorloofd c«uige opmerkingen vast te ituoopen. aau I't'oi. ThrjaVs bttscfionwinxeu over deze laatste yertooning? Deze opmerkingen, pp ongeveer dezelfde waarnemingen Iviustende, voeren toch tot eene andere slotsom dan die van den Hoogleeraar, wiens voorzichtig heid om toch vooral uiet al het ouscbooua te noemen dut hem zelf moot hinderen, hem naar volei- oordeel vaak al te 'toegevend doet zijn. Naur mijn oordeel tocli werd, inplaats van goed, het stuk zoo slecht gespeeld, nis bü het vele ^otr.'.o dat do vereoniging ie zien gnf, Tranwelrjks aar was. Uitgozonderd is natuurlijk liouwIJij hnil begrepen, dat by den sdiier eenvoud vau het stuit, de personen, die gshocl uit ó«n stuk zyn, ook geheel gekend moeten worden; dat zij alles zijn en alles doen moeten, dut zonder hen Let ge'ieele dramft niets ü. lig l:arl d.in ook dcu braven meester Florence getyproi'd nis hij eeuKhylockof ei;ii Jasper deed; geen Kleinigheid w.-xs vcTzninui, geen oogenblik van «til tpel 'buiten studie gelaten; waar zijn oogen zoo {.?oi'iii;^ Kikkerden w<is het touncel teyuld, leren? ti.(- en w.iar, en gelukkig was dit bijaa den geiie^eu nyoiul het geval. U.'i'i' Mevr. Stoetz, M*j. Lorjé, den heer De Jongh, Ifevr. Sluj-ters, rollen van minder belang, ook over den heer Towniaire wensch 4k niet te tpiL-kün. Mr.ar do drie andere hoofdpersonen. Oii^cfwijfeïd wns Mej. van JJieno boter dan Mlle Yv'.l:.ou; ninar dit wil nog lang niet zeggen dat zij wus httgqon xij bad moeten wozen en kunnen ';vc;t-n. Zy, die zoo ondeugend vrooUJk en zoo in^ve-fl.tiu. rampznlig kan zijn, had hier eenveel mocicUikci-rolditn andera. Als de dochter vaneen rijlcoiiElziiEscr heercbocr, opgegroeid met Je dorps1;: uilercu, l.iter dooi' haren nog zeerboerscben en ru?vvfcii vader vaiieone kostbare, beschaafde opvoeding buit n>huis voorzien, waar zij du hoogere denkbeel den en gevoelens kon uauk'cren, die de schrijvers li;iiiij wildon Alten iiitspreken, ? moet Louioe al een zeur mof; olijke stiinié voor du nctriüe hebben jin'igciiodcn1; toch mag won het Mej. van liiene vüïv.-ijtcn, dut zij voor de romantischo tirade.s niet (un tuftüchcntoun heeft wetea te vinden, eone «rliitkia-ring, wulkezein dessu omgeving natuurlijk ko:i (Joiüi schijiti-n. Dit is juist wat studio geven ivo-'! ; Lullige «chrcntbansunnatuurlijk,?haretirartüskioiiken t-nvnnk iilsotzt;buiten het ctnkitonrte». Du I.W.-L- vaders Hiintzuu worden stellig geheel oiivnlilijutido voorgostvld. De heer Spoor znl CL'iivniiiiig uooit gelijken op iemand, die met vlijo;ij (üii ander (indurki-uipt en zijn broer een hu M nftrog»elt; hij kon dus in deze rol nooit mei: et-iügL' waiirscliijnlijkhe'M geven wat er van lifiu gevorderd werd; het overdrijven van grime en costmnn, door prof. Thijm zoo geestig gek ensalicit-t, wns daardoor to hindorJyker. De heev Schoonhoven scheen geen begrip te h'-liben MUI den persoon, dien hij moest voorstel len. Zün kapsel, toon eu manieren waren zeker als in 1Ï2'J of iuts vroeger, maar behoorden aan den hoi'tog de Blacas, aan den minister Decazee of een an der diplomaat uit dat tijdperk, niet aan een Elzasser boeren-burgemeester, hoe rijk, hoe trotsch, hoe wanrdigzeUs hH ook moge wezen. Zijn binnenko men bij meester Florence bedierf geheel den getnoedelijk^n toon der eerste tooneelen; het genois aan eenvoud en woarheid in gijn spel zou brjna den indruk van het fraaie slottooncd der derde en van do gehoele vierde acte hebben doen verloren gaiin. jacqnes mag gegoten, in zichzelf gekeerd, ongenaaktiaar, ongelukkig wezen, hetzij dan met eeu zekere waardigheid of fctrjf boersch; in geen gevat mag hy als een hoveling zich dandiuceren of gcmftftkt spreken. De Rantzau's is een mocleiyk stuk, dat niet zichzelf spoelt;. bet zou zeer do moeite waard geweest zijn het te bestudeeren en zich in deze toestanden, die niet Duitsch, niet Fransch, maar Elzosch zijn, in te werken. Er zouden natuurlijk drie Louis Bouwmeeatorn aijn noodig geweest om het stuk zijn eisch te geten, maar tenryi de heer Morin, die alles begrijpt en zich voor alles do behoorlijke moaito geeft, or nog is, bad men niet natu- een Juoqucs Rantzau behoeven te zoeken. Voor du regio ook ia de heer Thrjm al zeer toegevend geweest; ag WM zeker in vele op zichten voortrefi'diyk, .maar een enkel woord had wel mogen gezegd worden aver de monsteraohtigc portretten der oudeliü Kantaum, al uu nie mand in ecu toone«ldeoorati0 dan ook v*nDy\dt's verwachleii! 0«k de karikaturen van dokter» waren hinderlijk; al WM het maar een tooneelm<mscuciilev*n dat van bonne nttsuraak afhing, in diu uitspraak lag toch de dnnnat»ök* Isdoop. Aan het wotanHcbappelrjk: o^tzwlit na van d«B« *weo heorm lou iemand een poes waarop h^eea weinig gratald was, zeker niet g**HM toanrtraawd bobben. NOG IETS OVEB DE «DAMNATION DE FAU8T." Wat wQ luen in d« Amsterdamsche bladen over de banwatio* fa Fowt WMBieU dan loven en pry»en; da een verheerujkte dit werk nog tornt dan de ander, en AwMderV«re«nigin« SmttKndt nog dankbaarder dan B, dat sfi dé Amsterdam sche, HoBbndiolM «n Nedwlandsche meuchaeid in staat stelde snik iets te geweten. Meerdere hoorders echter en ook ik stemmen volstrekt niet hiermede In. Wel erken «n waardeer Ik 4e verdienste van StoeeUnck: dat tg ons een afwisseimg schonk eu eens afweek van de (leur, een enkele maal door de uitvoering v«i een Nederlandsen werk, onder broken, om »Ue mogelijke gewrochten uit te voe ren van alle mogelijke verleden-, heden- en toekomrt-Teutooen en een compositie ten gehoore bracht vttn iemand die uiet de eer hnd tot dat ras te hehoonn. Verder: dat zQ ons kennis deedjmakeu met een hoofdwerk van eon componist die door zeket» party in de Uatsto 40 jaren al meer en meer verbeven en vwheerlrjkt wordt. Vnn de zoo gevrurteerde schoonheid van deze cowposrtjo ondek ik echter zeer weinig, reliier niets. Zij l.ehourt tut die kUsse van muziek werken, wien ten cciunimale spotanéitcit en inspi ratie ontbroken. Wel wordt er in gezocht en gewild en gestreefd; wel wordt liet gezochte hitr en daar g«voiidi:u, het bestrecfóo hier en daar bereikt, maar van vlammend scheppin^vuur gucn zweem, van rijkdom en overvlued yun vormen geen spoor. Of ton men zich laten misleiden door ge leerde oombinntie'n, geestige kunstelnrijen eu smaakvyllo versierselen met dat fijne ?cnchet de distiuction" den Frontchman zoo eisen, Ie pns aangebrftcbt! Deze kunnen het verstand een ooguublik doen dwalen, de zinnou een oogenblik bcjjoochelon, maar dringen niet door tot in bet hart. Veroorloof mij een vergelijking: hot is ficlijk een historische schilderij, me* «wnk geteektndo figuien dio niet de personen en de karakters weergeven die *ü moeten voor stellen, maar die wél geordonneerd en gegroepeerd zijn, juist naar het jaartal, ja datum gekleed en omgeven met nrchueologiscn-ouberiap«lijke, accessoires; men be wondert do eruditie en don amnuk van den mnkcr, niet het genio vnn conceptie en uitvoering des kunstenaars. Nu de Lamnation wat nader bcrehouwd. De characteristiquc van t werk is luttel. Is Mnrguerite dat eenvoudige argeJoozo mtisjo mot haar naïve ijdelheid? is er genoegzaam onderscheid tusschen den twijftlenden eu den vcrliel'de^ Faust? dunkt Mujihistofele* zijn infernaal th:irncter, dnt hH hier toch nog eeiiige»m»te heeft, niet voornamelijk »an de hem introdnceercnde en begoioidcude orthcstp^rty'/ (en dan, herinnert deze laatste niet manr al tu dikwerf aan de inBn-umeutrnntiek die ia Aen.Kobf.rt, den l'ertrum vergezelt?) Hooft oJ a. de lionde des Paysans dat lundelrjke, eenvoudige; het poasclikoor dut religienae, verhefl'cnde, daarvoor gevorderd? neen, het eerste 13 geA\Toi)gen,schier chaotisch, bet tweede zenuwachtig en gezocht; en dun, om verder, van do choornummvrs te sproken, dat Pandemonium! deze flauwe1, pseu.'lo-cabulistischo uonseus kan geen helseh diarncler geven aan de niuüiük waarop zij gczut is en die bestaat uJt.ed)i vorm loos hiwniii zonder eeni)?e kleur noch spirit, en het slotkoor! ofschoon voel ntecr voor 't idee passend, -riadt men deze melodie weder in de eerate de beste pensionaut-cumpositie. Melodie schijnt dan ook de a wakste zijde der Eamnation, want waar haar vervaardiger xicli het meest uitslooft om eon schooucn zang vo-jrt te brengen, in de aria van Faust krijgt men te hooren een overdreven gekustelde cantilene, wier armocd door dezo gcJtuusteldheid moet verborgen worden en die langs duizéade omwegen moeielijk daarhenen vloeit. Ëvenzoo mist de melodische hoofdgedachte van het duet t.w?Echen Margerite en Faust, die aangrijpende teederheid en schoon heid die ons meesleept en mede doet voelen en beminnen; zij is dan koud door gebrek aan gloed, dun zwoel door gebrek aan friscbheid. On tegenzeggelijk zyn de meer §rerythmeerde zan gen de besten; zoo is ?> m. i. ? het chanson de la puee het meert gereusaeerde vocaalnummer. Dramatische schoonheden yiadt men in dit werk spaarzaam, de aard van 't onderwerp kaneenigszms tot excuus dienen; in de eerste scène van Faust, in het optreden van Mephisto on in het duet van dezen beiden. Dit laatste wordt even wel schier totaal bedorven door den belachelijken cour se A l'abime. een kinderachtige nadoenerfi, die den gehoorzennwen zoowel sfe den goede smaak beleedijjt, niet eens de verdienste bezit der ori ginaliteit, daar zij in den Erlköntg een model vond (welk model echter binnen de gepaste perken v»n hetamelükheid bleef) en weer ten voorbeeld strekte aan den profeet van Bayreuth voor diens Walkyrcnritt. Vau de orch«stnummer3 stak bovenal het menuet des Follets uit, dat do byou was van 't golieel erf waarlijk schoon; dan verdienen de in troductie, en de bewerking van den Ititluxsjimarclic ved lof; eveiuucr 'de fratiiu kiank-cmiibinntios en effecten die nioermalo:i eisai-iiiit'.'riMiiine en nimdermiilon 'origineel waren; <iu |i.iwi; U^e liij vnn verscheiden instrumenten w&t-t to trukku», do plaats dia hy' hun by 't begeleiden (tegenover elkati ) geeft en de zorg dia hy hun wydt. Do accompagneinenten zijn echter veelal te zwaar, te log; zij ondersteunen niet alty'd den zang ea laten hem niet altijd genoegzaam uit komen maar belemmeren en bedekken dien dikwerf, een veel te grooto phiata naast dezen innemend en tevens het bewijs leverend dat Berlioz beter de instru menten begreep dan de menscheJijke stem. Over de uitvoering wensch ik niet te spreken; slechts wü ik madlle Uérivis, den Heer N... f den Directeur, het orchest en vooral den HH. Stephimne en Lauwers myn lof niet ontbonden; wel aan de koren van wie men en ik met het oog pp hun . groote getalsterkte en de heerschende ingeno menheid met de executie meer verwachtte; bij}- ? zonder in het 4de deel, toen eenige deelen van hen meer f n rette/kwamen, viel het tegen. Doch stelden de dames en heeren der koren onze ooren eenigttzins te leur, onze oogen werden door de lieve verschijning der eersten verkwikt en welgedaan ea dit was een welkome vergoeding. Ten slotte. Welk onderscheid tasscben het. maaksel vau dien franschman au faux-nee allemand (zooals Albert de LataUe hem zou noemen) die zijn troost en toevlucht moest zoeken over den Rhrjn, en de creatie van den in rijn eigen land en alom gevierden Charles Gounod. Melophilos. ZELFBEDERF. De laatste krachtige accoorden yan de nooit volprezen Leonore ouverture, waarmede de door VanBree fraai gezette Fidelio-fantaisie eindigt, waren weggestorven en hiermede, de Parx-cöncerten geëindigd. Een der uden iprafc eenige woorden van excuse voor dan Heer W. Stompt^ of dank aan het Parkorkest, ik boorde er niets van, ik sat ?nog to droomexu Het scheen of de Heer W.& er ikh op Bespitst had; nooit WM het programm* fraaier ürt? xdrt, nooit geaoheveerder «{gespeeld dan op laatste saatinée. niet Voomen wj «nkekn onder velen, Mevr. Offermani v. Hoven in haarJ»uadlf« kracht, Oraan als kind, WimJawaki a^sjong«kng van 16 jaar, Ilill. Gunz, Joaehim on Vrouw, Laub, Jenny Liod, Budwheha, BOM d« Vri*e, viMntempi, Svori, Sarasate, DaU'-Aste, Caabet, Gma, d» gewone avondsn, d* Wowwdag-soiree*, de Philbarmonische oonoerten, de nitvoeringen van Toonkunst, het RembrandU&Mat, d* grooto hedettaialvewenigingen, Deekar uit '? Hertogenboseh als jongmeosch etc. ete. ete. Ik zal dan boer S. noch batig vallen, noch verdedigen. Jammer, eeuwig jammer ia b«t, dat wü het eekere verloren hebben, om iets problomntieks terug te kragen eu eed sehouwburu te bekomen, waaraan minder behoefte voor bet oogenbuk bestond. De heer 8. had naar mijn oordeel de zaal kun nen vergroeien door buffet ea bovenzaal weg te nemen, dan bad de M. v. T. genoeg gehad, hu had, coo gelikwideod mtttt w«rüen: a. de leden kunnen vragen of ea de imak wilden overnemen, en ö. na bet gevaDan besluit tot verkoop opener en tijdiger met hen kunnen overleggen en be spreken. De beer Stumpff verklaarde mg als man van «er, dat hu a beproefd had, zonder goed resul taat en dut voor o gveue gelegenheid was, Enfin, godatto zukcn eux. Maar was nu dit genot in het Park iteed* on* verdeeld? Noen volmondig gezegd, er haperde veel aan! Ik keu slecht) ttln man, die de goede orde en daardoor den eerbied voor du kunst wist to bowurcu, dnt is onze wakkere Verhuist. Bij hem, tijden» dt- uitvoering, peen geraas van nakomenden, goeii knecht» in de zaal, geen ontijdig hin derend wegloopen. ? Do Heer S. heeft schromelijk hinderende din gen toegelaten, waardoor liet genot dikwerf werd verguld, zoodanig dat do woro diluttunti het liefst kwaraeu als er zware storm aan de lufiht was, het loopeu van kinderen tyileus de uitvoeriui:, het toelate» vau kinderen Oijdtr do jaren ?met bonnes, het, eeu\rii>o geloop van driinkaaubitdende knechts, do stchtclmittigo duisternis in de wiiitoriuaiiiidon etc. IJcothovon mout j;ero*pcctcerd worden. Dit Jierinijtrt mij 'li nArdighcid uit mijne jongolingsjartm: Wy maakten toen elke week kwartetten. Voor een liefhebber wnreti du oi«chen van Mozart, Iluydii ctu. niet. zoo hoog nk tliaos >Schuinanu, llf.'ilnus, jMux Hruch, Rutiinstcin t-nz. Mcjcs'al waren wü leerlinffen vau ^en Heer Ü. P., eois'e viool Lij do Fransciie opera, prachtige struek, fijn»; voor dracht. Hij wai Ktiuu coureur do ciictiet. maar trachtto om al wat mooi was te doen huoren, nam ons ^brcgeld müt zijna vrouw tn .illei liet"«te mooij dochti-i-.s uimlü om Urnst, A'iüuxtuuifm, Surv.'iis, Ole Üull. Miliinollos, Ijitnui etc. io Liewoudcrt'ii. ?? Wat w;»s vuor ons kuapeu d« gi-uut^te attraction, de sterren der kunst, de Bchitti.-rcndo oojj;en der duchtera, 'vet voornirzioiit op het. tra ditionele plus limonade in culu SamsonV Ikw^ct het jjiet, acjïtij.'iv wus rneu zeer canservatwi, x<Jó conservatief diit na 30 ol' 35 iuar du dochteis, nu eei-bioQw,uii-<iigo en door Lare mauuen en kinderen geadoreerde vrouwen en moeJars, ziolk nog prachtig hcbbtn gecuuscrveerd. Wij waren eens op een niuxiükpartggcïnvitecrd bij zekeren heer d. U. (violonceilü;). Na liet eerste kwartet werden druiven rondgedeeld. ? De giistvrouw, zeker minder bokend iiietHi-abüche giiütvrijhtiid, gitl' haren man de gruotsto portie eu OQS «Ik tuindei-. Mijn kaamuiad, touu een goede viol/dt, aardige snuiter vol gee*t, tliaus evenals ik grootpa en zoo deftig raogplijk, had trek in d» grcote portie. Ik hield u. b. aau de praat en hy, myn kameraad, draait don les senaar zoodanig, dat voor hem do grootste portie komt. Alle euvcldadcn wörd«ii vro«g of laat gestraft, de mijim stanta yedi; ik had dooi- de om wenteling iio<r kleiner deel en mijn vriend gaf ray niets van deu buit. Het volgende kwartet van Beethoven vangt aan, maar o wee, wij, haddan vergeten den lesse naar terug te draaien. Ue B. strykt (hij Iwd nu een vioolpartij voor zich) naar dcu kaui,dieu hy er bij neerleida en ssoo kwain iJlca uit. \Vu«dfnd blaast hij het licht uit, jaagt ous weg met den uitroep: ?Kxwijonifens, met Beethoven m oogt gij. niet spotten!" Wjj hebben thans in het Paleis voor Volksvlijt een uitstekend orkest, ofschoon hetmoeielyk was zich iets beters te deuken dan het vroegere, doch Ie mieüx eat toqjom-s l'enutmi du bien. Er hearscht vrij goede orde, dank ïy den wak keren J. 3jE. Goenen, doch de hooruur*, vooral aan de zQ3è dar hyzaiep worden teike.ua in haime aandacht gesto.ord, en by\ de minste distractie in muziok als-de Pastorale 5a, 3a, e tutti quant* ia het genoegen gevlogen. Veroorloof mij, Directie Fokis voor Volksvlijt, u daarvoor eenige wenken te geven. Begin met eeu soort lever de ridean, gedurende dien tijd kunnen eenige achterblijvers hunne plaatsen nog zoeken. TyJetis de uitvoering der aymfoniu bewondere ieder, die nog komt, het goruijn vuil lu-t tooneel, maar bij worde in het cent:um uiet toegelaten. De kiicchts, het meest hinderlijk door hunne iïndderendu blaadjesbewegingen, mogen niet iu de .'.aal komeu voor na het eindigen der symfonie. Ivoii men het publiek door aanouces etc. attent mtikeii, dat zwijgen goud is, het worti niet kwaad. Kun men den lust tot grog of bier niet beteu gelen V Kergens is ze zoo erg als ten onzent; theaterstukken, die overal in 2 uur afgespeeld worden, duren 14J ons-3>/! a 4 uur, om do kolliekamer productief te maken.. Kan men bet publiek met een bagnette de KB niet in rotten vorauderea? Men verhaalt, dat, tijdens d« MilaoolloB in tien schouwburg op de Erwtenmarltt sneetdeo, eeu rot langs do bovenste gaanderij liep, doch onbewegelijk stil bleef staan totdat de laatste noot was geëiaKotten zonden muzikaal gehoor hebban!! [iel's Gadei gaf ala syue opinie te kennen, dat by geen natie had aangetroffen zoo musikalisch gebudet als de onze, laat men nu op ons ook kunnen «eggen, dat wn het goede, dat wü boven velen hebben, niet tctf bederven. J. M. MEVHOUW MODJESKA. Er is in de laatste maanden, voornamelijk ook in dit blad, en dat van zoo hoogst bevoegde zijde, zooveel over de tooneelquoestie gehandeld, dat het zeer zeker mijn doel niet kan wezen ook mijne stem daavhj} nog te verheffen; maar daar waar er zoover! is gestreden moeten worden voor de eer v«o het tooneel, acht ik bet niet over bodig hier eeoe aobete te geven van het leven eener groote kunstenares, wier Voorbeeldig be staan op tich-telf reeds een der sprekendste be* wijven «s, dat men ook m de tooneelwereld mo raal aan konst kan paren. Helena Modjaska. of Uever gravin Cblapowska, moge e«ne in Holland nog. te weinig verspreide vermaardheid gekregen hebben, aH is de gevierde kunstenares van bet Londensch tooneel, de lieveling van gekeel Warsehan. Sarah Bernbardt beeft TOOT enkele maanden te gel|k siet baar in laatstgenoemde stad ge speeld, ? doch er WM maar ééaa «tem om ver reweg de kamt der Poolsebe rromr ttoven die d«r gevierde Franfajsa te verkiezen, «n dat nitt omdat >4 da lamdgaaoote barer toehoorders was, net omdat baar stuk beter gekozen moabt vaat btUe* Bvnlwrdi, hqa ««ortroffelük ook htra ,Iwg moeht w«s%n. tü was rtataüwsh, te iradBttwsh «oor te PookK pttbikk. Haaf M*r««nto GMthier WM «n IbW van begin tot tiKtt de gevalle* vrouw, dm «xh wel w waar noogtto wheflea, doch altfld nog het oode kauraiUr b*koudt, n«t ww« beeld vat» d* in ?Msnnti??<*". gMabrwren «oardvn, xooak Duams fib «u die in oen awmng van t#n roman mededeelt. In é« woord m«n ging t«nuwaefa(ig. geprikkeld, onvol daan luwwaarta. Wat K«vroaw Modjeaka's vertolking dctMlfde rol betrelL ik heb haar gooien, «n volkomen be vonden. Mistckien iets minder MOOT, doek nitr nemend. Wanneer men haar al» d« arme vrouw, wier gruiteen in een hoekje van Monünartre ge vonden wordt, heeft zien sterven, dan keert men weemoedig, doch voldaan, huiswaarts; men ge voelt onwillekeurig dat het aldus beter voor haar was. Do w««Jd zal het verschil tusschen beide kunstenaresaen realisme eu idealisme noemen; ik ion het in zyu oorsprong willen nasporen, en het be schouwen als verschil in beginselen, en venchil in opvoeding. _ WnwetdoallefigeDoegxaain wie Sarah Bernhordt is, uu hefj zy veire van mg haar talent of persoon te willen verklaren, maar ook al heeft de Fran?che vrouw viin alle standen altijd een grooten aanlog tut beschaving in zich, dio slechts op ont wikkeling wacht, er is en blijft eeu hemelsbreed onderscheid U'bt«an tusscheu eeno vrouw als me vrouw Daraala, en eene vrouw die zich voortdu rend in boogo kringen beweegt gelijk gravin Mnar er is nog iets anders, iets dat 'vrij wat moer zegt. Al zyn wy' niet geroepen een loven als dat der coretu te vonnissuu, al zouden wij zeker tot in haar val toe, ieU proofsoli kunnen ontdekken, al w ar o het slechts dn moederliefde, toch is en blyt't er een onnichtburü .hciu'.l, ue:ke als een diuduem van onschuld, of liever vnn deugd. on do sliipuu drukt der vrouw, die tchooner, jeugdiger noy dan zy, eeu eveu glibberig pad, zonder struikelen heeft mogen ntteggon. Zulk ten kunstenares kan alles spelen en toch het guvüd der prikkelbaarste kjeschheid niet kwetsen. \\anrom? Eenvoudig omdnt men altijd, door woorden en gnb»ren Jipm, niot alleen de vrouw vaji de wereld, van beschaving van tact, ziet doorschemeren; nianr omdat u onwillekeurig i-erLi.'d wordt afgedwongen door die rustige oojj'.'i), d:u over heel de menigte hoc'iiglydeu, zonder d;iarundfcr iets Ie ontwaren dan het U-eld huuucr geüelUen, ? door dio tivrlijlte, doch ook weder bijti;-. plechtiae yesha, waarvan er ireea ijnk«l voor u bestemd i», gy gevoelt het terston.l, welk een gep.irfui:iocril, gef'ri:*eerd en OVLT u aulven voldnau ?petit inairie," gy ook zijn uioogt uaiir die a;leu auu li.tru kunst zijn gew\.,d. Zij üoozKtnt u ei-rlii-'u iu, wid gij ook zyu jnuugt, jii zelfs al mocht ge laup verleerd heb ben de riitt'Ste vrouwen te nolitcu, imnn.T- gij (levovk hier tefieuover eene vrouw te strtan, tii« noch, Icclylc of onbchiigelyk was en danrom geon strijd op ani'di.1 had," noch tegenover eeue dia ?vol vouriortj-iuaatn-fe'óleu op^evüvd, gehuuti i*, moeder wurd, en verdiept in i-ahtycfiuot, kinderen gtcn tyd of fivlo^enhi'M had oui aan fjpvnrtu t .Jiiot;ji«!.stKld te wolden, '' neen, f;ij büvitldt U hier voor fene kni'etennrL'.ï, die buitenacivoon schoon, bev.iiit^cn jutlg, uitnemende moedei', trouwe en liefhebbende gade, en, daarliy ook nog hoog&t godsdioiistiye vrouw bleef. llulenn linitda, want aldus was haar mcisjnsniuiu, wiird te Krakau geboren, eu de etrs;o gave welke men in hoar ontdekte \vn» die voor den zang; zeil.* had ïij eene zoo buitengewone stem, dat de hoer Miucki, directeur van het Coniservatoir te Krakac, op zekeren dag langa hare wonittg gaande, Laar hoorde zingen. i;;i.- r büvou sturende, eu aulihood 'Itaru grtuscho tuuiikaiü opleidiu.if ter lie^lü Alleen v*a de kuust te voltooien; lat«r ontwikkelde zich echter haur groot tulent voor hot tooneel. Zij trad vour het .eerst op ah nog zeer .ion? ge huwde vrouw, hnnr eerste man heette Slodjieki. tu üoekhia, t?eii kleüio stad ia Gulitzi» op. bi>eh eerst als Adri-*:iue Lecouvreur ma.ikte /.ij ten paar jüivn later dien opytuip. wtl*c h;ur de schoone toekomst beloofde die zij zou schitterend heei't bereikt. Gedurende ecnipe jaren speelde zij in Polen roort; daarop deed c-en«j jrehdel {lersooulijkö re den de jonge vrouw, dio inmiddels weduwe prewordeu was, en met graaf Chlapou ski herrriiiiwde, met haar echttrcnuot inuir Amerika vertrekken waar zij, pa zes maanden studie, in het Engelsen optrad, en weldra ook de nieuw o wereld aau haar voeten had. Zoo was liet dat zy voor twee jaren geleden ook naar Eiig^lni-.l kwuin en b-:el Londen in vernikkkig br.'icki door haar groot talent, enuiet minder groot*: b^scl.avinï. inig'fl dagen geleden heb ik haar in haar te huin ontmoet; 'opeen stool lag een ilikkt-, poei; e.>!i \ku.i,'oij:i:ino ftond open; op ecu tafeltje hij- ki:.cU'i>pi.-t!f,'oc.l, afkomstii; van'hn-ir niclitj-.s, die l'ij haar luiüeerden, ? eon tuinhoèil Lx;^ isti vt-rilrr, ? r»eral wsir*n vozen anir^t.1bra-jht: ceiiii o;i ccn lialicon npens.'a-'i-uilu deur voi'tticur.lo «'-i1!'. ;:o;!tjU-i'i: tuin. rn t^ miiilen v:in dat :il bowiioif ;*.i.:ii dv vrouw, iliu iu iil.iiixar eenvoud inij als e-.-n ty|i? v.:ii v«i!komiv'ihwd-toi!schve;:. voor soa vüuo'jie alth,tna hivii-beuadoa kan worden 'nereikt. ' Drie duff«i later za.cr ik haar in Odette, het *tnk van Victorlcn ? Surdon, terusr; al hare ijcstii» waren volkomen, hnro lieve, ztichte en toch zoo doordringende stem ruischte door de zaal van Hnymarkct, zij speelde zóó volmaakt^ goed dat. zü in, i. Rietori, Soi-ab Dernhardt, zelf? Fatti iu de schaduw stelde. Poch onwillekeurig verrees voor mijn oot;en, verre nog: boven de kunstenares het beeld dier vrouw, zooals zij hare vacatitiedagen doorbrengt. Dan gaat zij met haar echtgenoot naar Zakopaui, een verwijderd buitengoed in het Karpatfusch gebergte, tusschen Hong<irije en Polen gelegen en is neel haar ty J gewijd aan zieken en armen, die baar zegenen en op de handen dragen, en weinig vermoeden dat de jonge, schoone, een voudige landvrouw, die hunne woning zoo lief derijk betreedt, ? nog kort geleden gevierd werd door volkeren en vorsten. ? Reeds veel goeds heeft zy gesticht, menige arme heeft aan een of meerdere harer voorstellin gen vernieuwde welvaart te danken , Ierland en Polen vooral zegenen hare reddende hand, ? en bet is daarom, dat zoo vaak 'men die kunstenaresse ziet, men niet alleen achting gevoelt voor het tooneel dat zü betreedt, ? maar on willekeurig eerbied leert koesteren voor de vrouw, en telkenmale als zü u voorbijgaat, zon willen roepen: ?Messieurs, ebapeaox bul" CLAÜDIUB. Voor de Hoogduitsche Opera, seizoen 1882/83, bestaat de finaneieele commissie thans uit de heeren J. W. Anthony, president ; J. A. Qleichmann; Edmund van Hoboken van Rhoon én Pendrecht en Baarland. neoretaris; Edward van Hoboken van Oudelande ; Jacbs. van der Hoop en Otto Horstmann. Directeur is de beer Carl Pelagiag. Voorts tün «eeogageerd de dames solisten: mei Marie WidJ, van bet stads-theat«r te Leipzig; Sophie Seidan, van bat stads-theater to öria, eento dramaL partyen; Marie BeiM, jeugdigo dramatische partbeo; mevr.LooiseJaiaX groüfaanl. Hesaische fcamensangeres, mauo«n altpartijen; rne^ Wma Kempoar , eolo^ ^_jrJ.-T-i.'SK. -d« htewn tolkten: J. Mortene, wn hst koninU. noftbetter toSUtttgwtt F. H«tw, voa bet ttad.th*attrte BrOnn, A.Krtuw, VM betstodttbeaterft G»*», eerste tanor-port^ra; M. NenUrt, van het sUdsthotor t* ÜUinz, wnor-bnffo en Cweed* teaor-partrjtm; H. Krot, van het ürotih. hofUMOIW tB^Oarmttattt, dr. Baseb, van h*t stad*tn«t«r to Leiptig, eerste barrtonpartüeo; C. B«hren«, eerste baaiipttrtiwnt L. ZMtmojin, banbmffb en btf^MotifioD; W. Dramta, vau het hoftheater to Altenburg, tweede' baritoqportijen. De heer B. Preumayr is eerste kapelmeester, d« neer C. Zschoppe, koordireetear van bet stads» theater to Bretuen, tweede kapelmeester en de heer F. Gros*, regisseur. Bobbema. Op de verkooping vsn d«n hertog van Ilamflton is eenHobbema, Watermolen, \ erkocht voor 4.252 pond (f 51,02f) aan den hoer Sedelmefler. ll«t u meer dan de schilder gedureude zijn gehoele leven verdiend beeit. De familie llauuiton kocht bet stuk iu 1832 op de verkooping Wntson Tuvlor, voor &4Ö pond; het is in het midden een weinig geteboatU. Do prij zen ziju over 't geheel zeer noog.geweest; een bloemstuk van Van Huysura bracht 1,228 pond (t 14,790) op; het behoorde vroeger aan den hertog de Piusiin. Schildergifsten. Terwijl, zeer ten nadeole van sommige svhilderstukfccn, de Salon vroeger en de Louüeuschu lentoon»tKUing uog steeds om alle schilderijen vergulde lijsten vorderen, is dotiulo» in de kattte jaieu toegeenjjker geworden, »n de kuuoienaurs hebben daarvan gaarne gebruik ge maakt. Men zag er dit jaar zwarte gesneden, eikenhouten, gekleurde en gedeeltelijn vergulde, gebeizte in alle tinten. Uok waren er eenige lij». ten met geer fruai borduursel ec ander handwerk, ook een enkele vernierd met cnlarsia,bedekt met opgelegde bloemen, gra veenel en uipulurea; eeiiigo ook mat verzilverd, ui' van metaal in verschillende tiuteu. liet VL-rgulsel is meestal tegen den zin der scaikluiü geweest meii zal ook opmerken, dat «ie uueste ücuiiderijen der oude Italiaaoichu ea MaauiscUe mtest-ers zwart of bruin oiuly>t zy'n, niet verguld. Tooneel te Pargs, Iets nieuws schijnt het ?1~> .?u" vuu tuoneelstukken ter opvoering. ,vècoméd.e Frau^aise aeel't op haar répertoire -ii(V dfuit dc Coiirjtiih,; vau Legouvó (hier opgevoerd uU tte/;/ilvutu tlifjti overwinning en aU 'J,'alent en G'.ljooric) eu heult dit stuk voor eeu reeks ?vu.h 10 fivuii'ien geict-ud aau de Fuues dramatiquas. Jir ujidt met bij vu: leid of dit ook tegeu eeu ztUer uuudcc1; iu de wmst of huurprijs geschiedt; i.ucu of du schrijver er in gekeud is; iutlieu li£l laatste niet het geval ie, ligt er wel iets bedtBk^.ijks iu, ditt, een scliouwbaig waarin alleen lietk-.t der opvoering reedd eeue «er is voor d>j$r ac!u-yver, sUikkeu kan uitleeuen of uitbestïdaa aau sciiouw burgen die m oiiuder aauzien staan. JBecldhouwicerk, liet Mttsée de scvlpture comj/rt/ttop do Trocadóro heeft zeer de goedkeuring verwurvea vuu hut kumtkuiidig publiek vau I'Hrijs. Do galerijen ziju goed verlicht on goed in gericht; onder tic ocrsty stukkeu die teutoougedtftd üiju uuer-.it mo:i het portaal der hooidlccrk van Ve'seiuy; h^-t Laatste Ooititel uit de kerkto Autuu; hot i.or.aiü vau jSotre-Damtj-du-Poat ta Ciertiiont eu J.it vun Itheiins, alies iu afgietsels; twee vau tle uubbülu pilui-uu 10 Chartres; uu bet tt'geupauutn dei- kei'k te Moitsac. Dit alles is uit de nvualrde en dertiende eeuw. Uit Interen tijd zijn er twee portalen uit JSotre-Diuue, een baa relief, d^VrdfgTTloTée'' uit Amiem, eeu aan tal prachtige stuiidbciJJon uit Chartres, kerkban ken uit Si. Oeuis uu Aiuitus; vier voi atelyke graftoLub^s uit Nnutes, eeue uitgelezen verzameling vuu Middeleeuwsche beeldhouwkunst. Uok velo Exyi'ti'Chs eu antieke beelden. Men hoopt m £./^vlund dat het South lifusJogtonniuasuia even rijk uu inuu zal werden. nen" De SMldersconfrerte PICIÜBA en hare Academie vnn Bcddenik Kunsten ta 'n tjraei,ah;tge ? ICiJ? iSSi, dooi- JuLaa ? -Rutt. Uitg.-nitUtsch. ?Elsevier. Van bet leven der in hetoktoal van haren patroon St.Luca<iteuj:irelÜ5u gestichte uuui'reric v^u. fcuustr tchuieri ea v.in de lotgevallen der Uiwrüit Vooiteküui^u 'a Gra. veil iua-iche Acadeuiio" van tef'a Gra. veil iuag-iche ?Acadeuiio" ?van tefkeiij voru.adei-Ji.-uuaa.ui," zoo ais haar beroeoide fll!o;id uu Advocaat" Mr. Willuni Bilderdyii ge; broud zou üeblian, geeft du lieer Giam iu dit keurig uitgevoerd kl. Ou. deeltjen, op 136 dcu, ecu récUt aanschouwelijk verhaal. De auteur, siuts l Jau. 1604 Sefcretaris der oun w» beider en heult met troawo zorg eu opeu d wat nog vau het grootcnueels gesU>opt. vtiiodt-u Lij-uüir was tu breugeu om zyii tateieol' te ütuüüuruu.' il\j betoont zii'.h daarby duruiato kun:tc:iiiur, dat hij het levei» vau gild en «kadeuiie gehotil meeleeft en zich volkomen homo geen Büiiijiit to voüleu wet dun geest, diu do inatuil-.ng, bij auvi»suunü ia hare opvolgtiude tydVrikkon, buziulü heeft. ' tiy' SL-kijiit byv. iu den aanvang warm vooi' het proti-ktiouisticach beginsel der gilden te voeieu; hu vindt liet uitmuntend, dat ouder ,,gocn pixcext ter werelt" iemant vun buiten ?schilUcryen, beelthouwurye, coust vau plietïnyderye eudu glaessclirijviugcn in den lloog maj; brengen om te verkoopeu. Hy huldigt ook het aristokrntisme, dat. mannen ula Van Uaveateyn, Utiuueman eu Doudijns inblies, dat zij veel te dclüge likten wareu om zich op den duur met glazenmakers gro&childers, beeidsnijders, borduurwerkers en prenteuklcurders te cncanailtecrcn.tiai venvoudort hem .niét, dat in ?de groote kamer der cunfrnio Pictura boven het Korenliuis" het ?middelstuk dor soldering" voorstelde de haagscue Stedeuuugd, ouder wier bescherming de schilder- beeldhouw* gtosscbUder- en graveerkunst door PuUos en da Knnstliefde gesteund, de grofschildera met ladder en kladpot, de boekbinders met schroef en pers on de itoelenmakers met hun gezelschap den kunsthemel ?uitbonsen'V1 üy' gaat dus niet geheel méé m de Bcheidinge, dio de Renaissance gemaakt beeft tusschen oio ?ouviiara qul ftkslettt lenr onmge Du mitin josqa'avi solr »veo farce et ooorago," en die anderen: .qnl peignalent en bsaux ponrpointi do «oio," te midden der liefhebbers én liefhebstert, die Théophile Gantier nader aanduidt. Maar later ? in de nieuwere tüdan, b|} de her levende toenadering totfèben ambacht en .fraaie" knnst, ? vinden de modernen den tehegver ook ge heel gereed om hiermee genoegen to nemen en ook nu is wéér tout po*r & «meke dantce «w**leur des «ondes. ? De Heer Gram heeft, voor een schots, of liever een schilderij, een polyptikon, als dit, denwaréir toon getroffen. Hy hanteax* een Inimige pen én zegt da*r zeer «nirijke dJBgen mei, Hyschfldertalrerftardigiftetöonee^jeas. Zoob'jr. da toenadering van bi*t«cbtg«nootscbap: £un& Uefde spoort gem <iïj(t tot ftttttra in den geur ' der dtcbtbloemen, dezer vrije kaast voor de voé?ten geetrooid. Bft weH» gelegeabeid Ds. Scharpf dw, galgk &Mn weet, de Mter r niet nit kon spreken, aene ?condi»i«" uutelBk op de drie sas:. Maats-, Btad&ondwQka anstadsbatiierrng, vervat" ia. bet voegend sn-th-mat <ditae dan. ook, maar ?ene r in -voorkomt r j^sar ^«kig. ..':.' zijn \