Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTEBDAMMER, W. E'E K B L A D V O O R N E D E R I<A N D.
No. 203
r
l
,'l*r
\
«elvige geschiede «onder tractement onde buyten
engagement van de stad" 23). Zijn lessen vielen
zoo in den smaak dat hem don 27sten Januari
1W6 uit itadskas 600 gulden werd vereerd en
?mot eenen goet gevonden, 100 ten regarde van
't goet lof dat hy beeft, als do vruchten die do
studenten door zyn lenen ontvangen hebben,
dat. men den zelven Rimium «al aeude hant
houden" 21). Deze Rusiui komt reeds bQ Mr.
de Roever m 1645 als hoogleeraar voor, «ouder
vermelding van bovenstaande kwaliteit.
Hjj schijnt echter pa» in 1610 ah professor te
Eyn opgetreden, oordelende naar het besluit
vnu 6 April 1640: ?aan don Itusio professor in
do rechten in de lllnstre schole alhier,
loejjovcocht fijn gely'cke 150 gl. voor een honorarium
wegen zyner lessen gedaon t' sedert uit. January
laMtladon tot dat d'ordiimre professie heeft
aeng nomen."25)
il r. de Hoever gewaagt van een zekeren
Eficnne Morin. als professor. Vermoedelijk ia
dit Stcphanus Morin.
Deze is aU professor in de Orientaalsehe talen
be.'a-nd en komt voor bü d' Orville en in het reso
lutieboek van 1849?1898. 26)
Ann het jaartal van het overlijden van prof.
T Deraagio kan de datum worden
toege?? OPgd. '
i >tierf don 29sten November 1699.27) ?
Ten slotte nog oen opmerking:
M r. A. de Koeycr vermeldt in het Album
Acad>-.uieuni Gregoi'io Leti als lector. Zoolang geen
na leiv bron genoemd wordt, mag liet betwijfeld
v -i den, of tiij nis zoodanig is werkzaam geweest.
Volgens oflicietjle bescheiden was deze avontuur
lijke Beleerde aangesteld, om twee maal per weck
ten mntu huize of eWers ?voor dekinderou en
neven van do hè er en burgemcosteren,
oud-burgemeestercn,zos-en-dertig
raden on anderen aan de regeer ing
d " pee rende; mitsgaders voor alle fatsoen
lijke lieden haar kinderen te raisonneren en te
d;scouieren", in 't Latyn of Frnnsch over de
historiën, politieke onderwerpen enz. 28). Daaren
boven zou hu verplicht wezen, zyn auditores
ondc \v\J3 in do Italiaansche taal te gevoo.
Deburgein estercu die Leti voor dit alles een tractement
van 400 tot 600 gulden deden toekomen, wenschten
va>i den geleerde zooveel profijt te trekken, als
zÜ koi;den en droegen hem ook op eenmaal
'a maands ?zoo van Historiën als anders een open
bare voordracht te houden in die maniere als het
zelve in de Academiën in Italicn en Frankrijk
geschied." )29. Tot aan zyn dood toe, in 17ul,
Olcif Leti werkzaam ten nutte van de kind
e.reuen neven dor heereu
Burgciueesteren, dat natuurlijk andere kinderen waren
dan de weeskinderen, aan wie 30 jaar vroe
ger door Burgemeesteren verboden werd de
KuyiiHche school te bezoeVen, onder -toevoeging
aan de regenten van't weeshuis, ?dutsy geen
jongeus meer op de latjJDSche school of tot studie
sulleu hebben op te trecken", maar geroepen zijn
hen ?nuttige ambachten te laten leeren."
Juni '32. J. H. Rössing.
1) Dm 29 J*nnsry 1650.
Eeu student gantempt Bomt over Jaer als Alnmnni
aangcnomon, mitz, d*t hy hlor in do Ilhistro echoot een
jser sonde blijven, is e«conientMrt naar d'acadomie te
mogen J»on.
Reaolutien Vroedschap 161D? }G89 fo. 40
3). D-r. Gerardua Vo»»lus, professor v»n Illastre Scliola
beUelt voor eau jaar Tredden verscti&n«n November
1C32 ............... ?2000
Dcmzolven betaalt voor een jaor cleedinghe f 30
Stadsrekening fo. 87 Vo.
S). Caspams Buien* mede profowor betaelt voor
een Jaar weddon verschenen al* vooren . f 1500.
Deuzolvon betaelt voor een Jaw: cleedinghe f 30.
Stadsrekening fo. 57 Vo.
4) Den 37 Novomfcrl» 1631.
Ia bü de Hoeren Borgemeestren en Out
Bnrgetneest«r«n geresolveert op de naeToIgende pointen.
DBII ProfoEnor Yotsius over zyn transport van Meube
len van Leyden henvaert* ende zonderling!» ten regardo
van Bijne groot* librya ia toegel«ct twee bondnrt golden.
Den Profossor BarUeus ia voor aijn transport insgeHJcx
van Leugen berwwrta met »{ju meubelen
toegclejjtLioDder t v^jitich gtüdons,
Besolntleboeck van de Heercn Bnrgem«eateren en
Oudt Bnrgem: beginnende 1603?1619 fo. 93.
'Do oente pedel aan het Alhenaeum wis Barent
Jacobg, den 2»iten Januari 1032 werd ztyn traktement
bepaald op» 200 gulden 's jaara. In 1C34 werd het mot
50 on in 1638 met SO Gld. verhoogd.
Ibidem fo. 94.
6) Dea F.egenten van 't gssthnji betaelt voor oon
Jaar havr van do hnrzen bewoont irordondo bij beide
de profeasaran voraeheacn May 1633 , . f 1450.
Stadsrekening fo. 101.
*\ Htlm-i Tnnnnry 1011. Cuplri Barlaei Philosophiio
profi-aaoris tractement Is met twee liondert grüden
verhoosht te w-ji-ü van f ISO'J tot f 1700.
Ilejolutieboolt ran 1603? 16*9 fo. 128.
7). Den Frofaisor Mathematlcisve betaelt voor negen
maenJt u dieani, veracbenen November 1631 . f 45U.
Htirlsrekening fo. 113 vo.
I:i 1037 bodrocg Hortcniius' traktemeot 600 gulden,
dei 3en Januari van dat jaar werd het pp nieuw
vortoogd on wol met 800 gulden.
«i. Dr. Claé» Tnlp, profaaaor Chirurglao, betaalt voor
eeti lier vodden voracbeuea ala voron (Nor. 1C31). ?250.
* ' SUdarekeuiiig fu. 57.
fl). Don 10 Januari 1C36.
't 7i.ri4i)eck van Stnnas*e« Ben Iara«l om liaebriicira
lin^nam in A» nchola illnntn to doceeroD, ofte een ho
norarium to hubbcn wordt afgoalugen.
Uv-)uluiiebo«k van 1U03 -1019 fo. 132.
10) Dan 30 Ansnitas 1639
i» K-J'«*«olv»*rt dat men in pUïts run de profostor
Hovtenxma d in orark'dca U na oon wiclur man Kal
om»tsn oei dio tu UUjn lezen de roraaynso hiatoryon
Ud.io.atiflbuuk via 111113-lQiO fo. 132.
11.) "De 3« Juuy 1M8.
Dij d' riuro-i nurgeuieèsteren cndo Oud-tmrgomoesteren
In cunsidcraito geuomaa «yode t' veraueck eade het te
küuuen (teven van de seven n»e-'l»t-n kindérfin vin
C»»t:ar Bw'.sa.u in ïtjn leven professor in d' Illarlro
u.-' O'B alhier, dat ondnr da*o!vo waren drio OD^cliadB
docllt ren waynich venien van rai-Jdelen, dat roordi ȟ
?-,+ n vorzo»ckende ganatigo bobnlpuomheyt. Is daor
' ?:il»r!. iittjonuei geai'jlia ilarlaeus nittenheoft
oon wolawe, dat men irno kinderen, en do
i:i'd,-.uiv omdat 17 't noo verjooaken, aen de voornoemde
d l» u>itfrltud* daahterea sal laten volg»n.e«n Jacr
trsftemont vait grutle, utgelogen t'g»aé daar of voor dosan
gdviniieaUurt en de betaolt aondo mogen w«ien.
. BaiomtUhotk van do Heeren Regeerondo en
OndtDoTfemeMturen. 1619?1698 fo. 1.
13) Den 3Bn Jnnt) Ao. 1G49.
£ail« alioo de professor Johannes Gerardus Toaaiua
nu modo overladen sjjudo, nagolaten hoeft e-jn weduwe,
i-oo ia met oaueü goctgevunden, dat men a>ea douaulre
haor lovonlan;1i gedurende, aal laten volgen Twee
honrlort gnldpun }aerlf)x ebde dat het aelfde voortaen geno
ten «al werden b^j do nagotatenc wedaonder'prafoaaoren
daer door beqaame mannen tot het soeoken endo
aannem«o d»r ijrormsiön albier U animeren.
Il/Hom tol. 1.
? 13) Is mede soodtgevonden en geresolveert, dat aan
Dr. IUn zal wordtin tovgelaaten een «obeelo wevke Uoj{
gïiuerende jaorlyx zjjna koost In Anatomie te eicerceereu
nji liet Tli"ntrum Anatomfcum dennr «tad; en dat' de
daartoe goreialrKerda subjeoton ofta differente dvelon
v»n nnb-ikeitde ly^on, Jnerirx d&ertoo benoodlgt i(Jnde,
hem tonjentae» werden, via die ? naar of fn het
pe«tlioU verstorvene ext overgebraoht* lléhaanten j zonder
?!H> iemand deu*l ven do> Uau «al hebbeo te verbinde*
roa
en SO t«SO oblit.
. f 1630 (1693?»)
, f 1030
zat&oa
; i'J'-h z»J K«malt« Anatomie ntu«t«u geaohiadea, Un
e ! ??! l'-9fort«or Itavnjii nut gaono ontleding of andere
oa op 't gmg-'t T iwtrum zal weseu gooccupeuft.
Eojolutiim v»u Bnrem. enz. vati
l, ;'ru!i-ni»iu-rfu.
J.jn.iue» de llael .
JUMander da Uk
B.'axliK
gooccupeuft.
v»u Bnrgem. enz. vati
1649? 1C98 fol. Ï98.
11) ItnUaoh komt ook all Profotior voor in het
GrootjvguusMU lOjl fo. 130.*
(-10 Nov, 1703.
wedde f 8000 en kleoding f 80 obüt
ob'it f 1200 gemortifieleorl f 30.
. obilt f 900 s*moriiflcieert f 00.
ohüt f l'JOO gémortlflclütrl f 30.
obüt f 130n
1B881':» nog f 300 i
Abraham F-ber.
nog iÜO'
G«rti»nd v>n Ii««Tnr<>n 168i
Jo»n T»n den Ijroek 1637 .
P«tms Bernsgie 1693 obüt
1695"».
Otuiliocum Soreahösios in pluts van Morin»» 1000.
Joanno» Tneod' Bobtlurug 013. (630 later 830.
Tibtriiia Hoiimtorlinu 17Ui"lwin PhilosophUe ettuntheacos
Profoagonm BoUnicea etc.iD&g: nutulo 1099 "i. i 200
Frederiou» Rnjidi 1085"> J Uit d' inkouwto vtn
(AnatomicM) Hort modio. te twuel. 120C
't Za»ia 10(1
Casparus Commelin I700"n Botanioao . . ?750
1709V» verhoogt tot 1000.
15) Den 19 November W9.
Alzoo do hr, JoliMme» Vowlns In sijn leven profcssoi
uUtoriarnm in d'Uluatro «ukole hior tor stodo ii coiuci
l' uvorlydun, <md« syu pUoUa to v»cor«u,ia tfüresolveori
iu Biju plaot«o ti* boisHuou den ueorUluudullua wouuiiJt
tot l'ary*. om do*olvij;o prolessio op do vouraz. pliu".J<
to bedioaöi), mlta dal won «al vernoiaoa oftü lijj gesin
i» liorwnerta ta comou onda op wat conditie meu mot
heat loude kennen tocordercn.
Rosolutiün vau Hooren Regoerende en
Oudt Burgonuioaiteron ItiiO?1CSD fo. H.
16) S Jan. 1650.
ld gerenolvoord dat mon »»n Dr. Bloudel, wonende
tot Party* by brievun aanbieden, zal Jo plucUe ia d«
Schol» UUutró Ulor die Dr. Qortrdua Vuasius bouliïtfl
hoeft op gelvjeko voot aU hij hcoft «eind.
Ibidem fo. 13.
17) 17 April 1CS3.
Hot versoock van. Pr. Dlond<?l ton epulo
ment moght infftsn met po. Pet»r»ri, «la wnnneer syn
E. vcrolaort niet nlleon de prewcntatio vnn de Hceroii
DurgW» tot hot i>roloS8L>r*eli4p ungenamun, uiaor oock
van allo bodiuiuijlien iu Vraokrijuk web b»ddo
outslaugbon, ia afgesHU'gou, eudo goi)tgt>»ondi.'U to peraUtoorc-n
bij do resolutie d«er op voor dcaou gonumeii.
Ibidem fo. 13.
18) 15 Februari 1652.
Burgcmoestercn vernomen, dat D. Morns uit Middel
burg in atad i» en con beroep hooft ontfangeniu Castri»
in Frankrijk. D»»r hem door hunne RcdoputeCrden
indortyd aaubiediuge wa« gedaan om l'rofuanor iu
d'ülustro ic-liolo te wordon, laat h\j li.KA., door D,
Cori'eleu» berichten. Jat lijj ia a la J i».
IlE.V, bosluitun ooi do linden vuur te dragen liea to
anthoriseeron ou> genieldun Moru* alhior ui» professor to
beroepen.
Ibidem 40.
10) 17 April 1C52.
Is gbetgovnmlen D. Morns, volgens de anthorisatio
van don Uaul, aen to ueomen. onder titel van professor
LUuturiao occlesiinnio*t>, uuer dat ayn E. daercubovou go
lioudeu blyft volgctu syne presentatie, oock vuor to
. leugen soodauiglio nutorio ala de hoerou llursounsoiitoron
tut luygter ende. ten bouten van h&oro UliMtra achuolu
oordelen Bii)K>u nut ende dienstivh to svn. Endo dat
onder ten tnetemeat van zovcotion lió.'iJort gl. Jaorlix,
nevens SO gl. tot ktoodinge, gelyck J). Darlena voor
desen hadde. geaootem ende dat booVen 600 gl. jaerlix
ayn voar huyahour toogevoecht, vrclck tractement ondo
kuyabuur haer scnvaaek sullen nemen met dsn dicli
4at D. Moriu hier iada »Ud »yu verblyve gonouioa val
hubbon.
Ibidem fo. «.
30) Den 3 Uarty lfi-18.
De Ucer Oudt-llnrgemocstcr Willem Backer refereert
fioo dat zijn E. tot Utrecht haddo onderstaen bij D. Am.
SengiTsrd ofte hy oock inclinatie haddo om syn persoon
alhier ter stad in do schoole illuatro to Ideten gebruyoken
tut do eeriite professor philo«ophi»e eode tot antwoordt
beuomcude dat ziju E. tseUo onverwacht 'was voorkouiebt,
doch dat zijn E. h'.-ui daerop wildu bodenkea emta bin
nen weinig Jagt-n de hoerou tot Amatordaiu luündcliiig
beachcit segge, dacrop guJuliboreort we»ende, zijn do
heeron Burgemocate» met ecuparigo stemmon
s^intlwriaeert om den voorsz. pjrofeaaur aan te ncuieii op
soodanlgo traftemciit ala hucr E. sullen raetaaem vimluu.
Beaolntiën 1603?101». fo. 2JS.
21 Don 30 JiDtury liU5.
I» made voorgMtelt hoe dat Burgermecatcrcn onder
recht wezend dtt weinig j «o somnylvn gccu pemjunon
do lesten van do profeauor Cabbuljnuw waren
froijneiitoerende zulx dat hacat geoiiö diuuat alhier ter atedu
vau nynno profeaaio word gotrocKcn. Eudo daerover
raetaaeia gevonden hadden, a\jaen dienst to 'l<>t'ii op
«oggen tegon M»ü ? nnèstcomend, wacrop
goii.nlibeveert zijndo la go«d gevonden. b(j de aen geauide
deuiiuie te penisteeren. Eudo ayu OurgonuoosteroD
geauüigoriaeert op 't govoecuiicxt mot den zelven te hande
len t»Ü met toovüojlng via aen jaar tractoment ofte
anders tot haer E. discretie.
Ibidem fol. 151.
Zie verder fo. 153, 155 en 193 Vo.
22) Ibidem fo. 19C Vo.
23) Ibidem fo. 152.
2i) Ibidem fo. 155. Vo. en fo. 156.
25) Ibidem fo. 199.
26) 30 January 1687.
ötophinua Jlorinua professor In de Oricntailache
Taaie wurJ ««o opsligli vin drie hondert gulden jaar
lijks toegsvoegt
BesolntlCn vjn 1619-1639,
27) Grootboek Lr. A, Mo. 11 fo. iO.
HUdsdootoren.
Fetrua Bcm»gio 1698''u oblit 1609".'i.
28) D« heorcn Begerende on Oud-Bur^emeca teren
geexamineert hebbande zekere lloqueale aan haar Kd.
groot ïohtbureo gepruaeateert door Gre^urio Leti,
liistgi'isolirijver, verzuckeudo onder vevaclic.de bolofton en
preaeuutien van baar £d, Grootachtb. in xyuc profoasie,
dienst te zullen doen, mot cou moderaat pc-n^iocn to
irurden gegntincecrt, bobben guctfrovonden ctido ver
staan, dan voorzeiden Grenorio Lotl Ly proviaio voor
twee a drie jaren toe to leggen, de aowiua van vier
honderd guldun 'a j air»; onder conditie, dut deu zelven
volytiu» z|jue prejeuutii) gulioudoo ^ul ziju, f.> tuuia.i) tor
wut'k t' Builen liuiïo oi oldera diar mea iiulx UlJci'b.ltid
zal Ifumuu tu boraauien, tu vaucfun 0111 vuor du
KiuL'rou coda Neven vande Hecrcn Uurgonacc.Htoren,
OitdBurgfrüiöesteren, Z»aend«rtig Itaadcn en .iixltre aund»
Kogorinse dependerendo; mitsssderi voor' all» anders
fatsoenlijke liedeu haar Kinderen te raiüuimereu c-n to
(üwiuroron iu 'tLityn of l'rau» over de iiidtvticu,
poliliuuu ma'.erisu emlo wat den in cunuornertfuu*: d»t hy
ook amds Yourz. zyu ïuditorea t»vuii;« iüci'.niutio in d'
iUliaanaehe Taaie zal tf»hou'len. zljo ««?'sivyeninill-jniij
z|j üuli xyU'l.m ui'.'yjü l'vxi't'ien. Kii.ii1 indien /ij <3i
Ltttyiiaehe of Franacfao Taile vsrataen (scnisrkt de
vuurZ. Leti do NeJordnuze niet «11 Hpr»»kc) zal
denzolven ook verplicht zyu o'.'iinutl ter uujoid oen
VorKailfringe to houden voor «lie di» si-'ti" 'liu daar >.uilcii
willtn vuni-'h^'iiuu, oiu vcracht-ide i»aU'U t-j vvrhauJutuli,'
£o van 'Hiït<jricti ala Hizdürrf, i;i chu tujtüiorü Jtli Jtct z?iro
inda Academiën i" Italiflii en Vrauiryii. ^tiachied.
Autnin dmi. 9n O.:'.<'!>. IMS jireiiMut. ,l-i H:-[>r
Bnrjferaeeater Witzen en n» v<wr£atni}p .-om.
nsnnieati* v.m ile »nd«ro n*»r»n ]<*>>#r»n<1«
J3urgenn<ii«»t«rrii, d* Mer-ruu Vlóotwyk eu
Ma*i-«»ïfcen. Üiid-ltarg«ruiea*t*r»u.
' ? Bcaoiutiohook van l(i-l'J?lob» fa, 'iïl.
39) -8 April 1C39. '
Is..uedo gootgevonden end»' gorós'a!voert, dftt Crefforio
Leti JiUtoriSvlu'üvtrr, tu dii-ci'. v«u dvnu ntxil zalwerdvu
gueontluaeeii op oen traotcrnont van vijf houder.!
gtilden» jaerlyx, te rokonoa atdcrt (ien löca Oktober
laiUtled«n. ..-.-'.'
BesolutWn fo. 272.
In het Grootboek Loltor A uo. 11, staal nog omtrent
bom opgcloekent.
Historicus ot politicus
Grtgorio iMti 168& lö.lU obüt et gomortinc.
lüMd" 33o{400; 1989 ji28 'B^ooBlS to* «00
IflftO 439 verhoogt tot COO.
Gemortificcert 20 April 1701,
30 Janu»ry,1687 dit «nipt al» ilo tyd van üljn
aan»t*lllng om (la té excasoeren en to ninrtinoeHren; 20 April
163U goeoatinnocrt on f 500 'aj»ars; 29 April 1690
verhoogt tot ? 600 's jaerlyx
30) Anno 16B2 don 3 Jmuusry.
. Ver»t*en hebbende dat do rngOTitan ran 't \Veostrays
d«z«r stodo eenigo Weeaklndoron hiuidou op do
LatynBChe Scbuole om tu lauteu «lUclferoü ? U g»r««ol'«ci't
dab uiou d* regeaten aal a«n«Bggda d»t »y gaou jongen*
tuoer op do latjrnsolie school of tot de «tudle sullen
hobbcn op te trecko», uiaar deaclvo v,x>rtoau «ulliü
houden tot iMqnnmo ambachten* nno ba?r enpacitoTt.
Bosolutiüu va» liccn-n Burginnenxtercu on
Ondt-Burgoinoouloren van 1610?1669 fo. 35.
Italiaansr.be leesR'caelschap, waarvan wij
Jn oprichting BÖ voldoundo deelneming
aankondi^deii, is tot stand gekomen. Ilij den
heer Allert de Lf»!i({e, Daiurak 02, is nog dé
gtleuenhcid tot deelneinin-g geopend fi / 10 per jaar.
Behalve nieuwe boeken, dio wekely'ks (feruild
wonk-a, zijn er ook in opgenomnn de Ar«oüa
Antoinffia en de Itlustrazionc Italinna.
Inhoud van Ho, 7 van Jfttltrlanil: V. llraj-n. Een
roman vtn Kart Emil Franzos. ? Jiintn» van Muurik jr.
X*u knorrepot. £»oe v«rtellin(?. ? Da rcpuuiiok vau
Aiidorr», Ü6U* volk*veit4Utag.?ï. "
OnverdferiJo verwaten afgewezen. ? F. A. Bufa, Het
klein-atecdicho leven. ? H. J. Schimmel, Wonderen.
W. V, Jutting, DB preek van «}t. Fruncis. Do gebroken
In No. 6 van Eiiif» Haard komt hel vemilg en slo
vau: Johtinnit, novelle vun Conu'lio Huueun» en
eene vortelliug vau A. G. C. van Duyl, Hu*
aau haar HM» kitmut. Yerdor o. a. l» t» DM \'ull
Ao»t C, W. Bniinvw. \Viikimttiyt eirt^uiunt», doo,
Dr. P. H. Behonto, Ttrtnlff Jn,>r J. l!r»l«, mot een
portret 'v»n dt>n atiohtcr vat» liot Enai-liifdei-urlio
Volk«park, H. J. ran llftk. 7>-' grvnlt ti»irhtr(i, door C. J
Goltnet. KH»*t*ijit>]itiii, door E. van Sakvr; niet
afbeuldiug van oen Woaitrrrtrtli in motin-iiftt
rttHiimanct«t/'. Ut j:(jk»-la>itlliuuicitcli<wl te H'uunlinyfn, door C
J. Jf. Jungkindt Conluvk, «iet afboeld.ii»:i.'u di-t hoofd
{.?cbiniwfn. £V« tcilrtrtlintdr Intlih- (aan l'rof. Vfth) ona..
bi'novcn» cnkolo büdra^cn in poïzie, meorondoel» aU
bij»i'ln-ift bij tl« piston, als: de fniinthl; naar mevr.ten
Kitte Disschop, Intal'tdtu der :eft naar E. Vervoer, enz
In D« Aanlt m haar YM-t», Ni-. 7, wonlen vervolgd
do OfhctHH uit ilt» Knuk<uni, Kgypti on l'alfftixa.
Van Cïi'loof en Vrijheid bovat do 4de «nevcrinfi
Vergclykiug tUüschi-u do bcKi:i«elcn der ethiacb-urtlui
duxe en dtr evauselidi-ho richting, door E. A. Hcrny,
d» Storrcnlionicl, hulpiuiddil tot do vrorstolling van
e«'n eindctoo» bt-staait, door N. A. O. S.; Humilctluche
proov» ovi>r Marcu» l, 1?9, door C». A. v. d. Urugghc-n;
Vor^chynsi-lon dut tijd»: Op godgeleerd gebied. ? In
do lierJ». ? Üp maauchappolyk twrüiu, door J. llarlng.
Van On;e Vulktlaal, Tijdschrift ecwyd aan de
studidcr NodtrrUndii'hc to«{,'V;illi.'n, ondi'r livJ. vun ïai'o H
de Ei't-r, vcnchaen de tvvudn nllovvring. Zij bevat;
Louis D. l'etil, l'roove, eoü«r IJibliiisfaphio dor
Nuderlnnd»<'ho dialecten futrralu); ? Bra.bai.tius, Lijst van
Nuord-IJrabanUcho Tcoordt>n m«t volkomen, dot-h korten
kiüiker; ? Uit UnituclilMid: ? Ylaa,msoho Wacht; ?
LuijuoU; ? jUgouiecu Ylauiuavh Idiuticoii; ? C. Eyk
luau, Uit 't'
^ Vsn AWr? rit Ziitiltot>Ai'r dezelfde Bedactio.vcraehoen
N*o, 3 van den vijftien j.iargn»g. Hot be\at o. a.
bjjtlr*K»n vsn T. van Lin^on, Dr. C. A. Telibenhoff, J. F,, ter
Houw, J. A. M. MTutaga, Dr. J. BpekerinR Vinvkers,
J. O. Grootlmi», A. W. rttollwiteon. Mr. O. Bnke, M. J.
Koenen, J. Kou*eui*kor Pz., l'raua WUleuis, A. Aoraou
ou C. A. Hoiuun.
JTo. iS van de Hilarische Frutrntffn door J. A. do
Bergli, bespreekt o. a. deu politie-rooherelieur
Ooatorwv^hcl, den brngwairhtcr nau <lo Bovkhomtstraat, do
draiikwnt, verrjlsfhuig-, kioat'hhcld, aon gu
tic, enz.
THE FORTSIGHTLY
If' Afinta, Fooa in Council flrisb question). ? TJioinn*
r>uri<l*.iH, l'htloaophy In the llomnn rhnri-h. ? A voice
from the Xile. ? T. K. K-IM, Mr. Lc-c-ky nnd Geor-e
111. ? Emil't Inabtl Barrington, Why ia ?ftr. Millnit) our
popnlar painter? ? ïlrs. Ilmnphrft/. Wart!, Domocniey ;
au American novel. ? Joint M'irlei/, Egyptian policy ;
a retraapect.
KIKI^WE UlTOAYEïf!
T. TAN BEMJfELEN, Het inknmeö dsr Kroon en de
Grondwet, f O.SO.
JOSEPHINE G1ERE, In het strijdperk. . f 3.CO.
Mr. W. M. d' ABLAJXO, liecht en Hechtawetenschap.
Reilo bjj de aanvaardiu),' v.m liot Hooxloeraartambt aau
do Ki^s-uniTo-aiteit to LfiJi'ïi. f O.üO.
T. F. DRüNIXOS, Hot gezin van don rentmeester.
3 Dln f O.l'O.
Het blauwe Lint, Door den «chrjjvor van ?Ilagar 'Win
ter". 9 illn. f T..30.
A. WEKUMlita BV'KISG, Onzo buwo kokkert. .
le>-e u ea. lotKarallan gedurende zjjn verblyf aan Jen
vaaloii wal. f 0.75.
Militaire Zaken.
BESTRIJDING VAN DRANKMISBRUIK.
In het nomraer van 18 Juni van dit weekblad
?werd de handschoen opgevat, om het leger te
zuiveren van een blaam, welke, nnar onze
meening onverdiend, daarop geworpen was.
Tcrwyl protest werd aan^eteckeud tegen een
overdreven vooi-ètelling vau het draukmisbruik in
het le^er, moest toch tovens erkend worden, dat
er wel degelijk turrneu bestaau, om dat, misbruik
tegen te gaan, slechts galleen het ons toe, dat de
Pi'atis -*? de ftnonyme echryver in de
Nederlandsche Spectator ? -daartoe niet de juiste middelen
bad gekozen.
Eeu ffuedo gids ina# zich evenwel niet bepalen
tot de waarschuwing voor btt inslaan van
gevaavlijko paQeu, by dient ook een antwoord ge
reed te bublii-ii, wanneer de reuigtr vraagt, welk
pad dan wel tut bet doel leidt.
En /oo rust op ous de morecln verplichting, om
hut protest uog door een recept te dooü vo%eu.
\\U doen mee voorbedachten- j a4e een greep uit
d>i t nul der geneeskunde, umdat wij ons geenszins
ontveinzen, noeveel woeidijkhedcu er aan ver
bonden zijn, om deze kwaal to liü.strydmi ; enn
raad opvullende, stolt men zich voor, bet doul
te zullen bureiken ; doch bet gebruik van hetgeen
op uttii recept is yoorgt>scliri.-vcn, wordt, volgens
du moiierue begrippen meer beschouwd ala een
LiJijk aan den apotheker, of als een concessie
over den patiënt ztlveu, don wel als ecu
middel uui genezen ia vordun.
Eeu recopt zullen wy alzoo trachten voor te
hiyvcD, bu wjjzu vau een zwakkö poeiug, om
tot het di.el te goraken, zonder eonsklaps een
1-nvntutio teweeg te brengen ; niet omdat wfj in
(iir, opzicht z,>o door de revolulia afgeschrikt
word.v'n, luunr omdat wij voorloouig nio t anders
kunM,I, ünnd«i- de kans van slagen In gevaar te
l>r«n>;u:: L;utt ons vooraf elkander nog eens goed
h«.ii:ït»icii dat er geen tpruke is van militaire
d: o; kc-uaulti^:, -doch vin dtankmisbruifc in het
fi'i;i-,nifi'n, lm! ii f*n t'jlksktvital, dat moeten wü
mot. iipfiiclitlicid, dr.cf. mot j.iet minder leedwezen
ei-!i«ir.i.-n. oiu uiiBvcrxr.iind te voorkomen.
Wij i K- t niH .gfcl>rt*l't, iiHiiiii 'i Maandags een
kijl.it iu zoovnl*1 werkplaatsen.
Hot, wuiiiig «Atliiiti-.cli fle-.chct.ter op de
Holl;u:dM-!n; |;i<nui»*«u ; du pUttrt vutksb'eaje* en het
krii'-htij(4i ^jak de limiiiiig" w(j«en op dn
noodzakoli]l;:.cui tor veredeüiij: otzcr vulksvermnken
opdat du ha.-id naar iets auilrra uitaestoken worde,
ï.iAr een vieze geclecti'iseerUe koperen
leu. ,..-??
Na volbrachten . arbeid haakt de mensch naar
uitafianuiug, en dat vfrlangen is billijk,
hoemindor kapitaal daartoe beschikbaar is, des te min
der stal het allooi der geuodfteua zfon, ?waarmede
men zich tevreden stuit.
Nu treft het ongelukkiger w{jz«r samen, «lat <U
Hollander de gelukkige bezitter is van een keel
gat, dat dikwerf dourgetpotld moet worden, en
geen wonder, want do Bat-ouiee, waarop by ge
wonnen en geronnen is, geeft het voorbeeld van
een dorstigo natuur; terwijl jenever, als
«poelniiddel volgeude op water, het gemakkelijkst,
verki-ijuhaar is.'
Dot corsta.woar voor dus gezorgd moet wor
den ia verbetering der volksdranken, gepaard met
veredeling van hxst volksrormaftk.
Ook hierbü moet mot omzichtigheid gehandeld
wuidun: bet i» niet voldoende, dat do een of an
der* scheikundige zegge: aqua dit- ofdat-V8,ia
zoo bijzonder lukknr, en volkomen onschadelijk;
neon, de verbruiker moet bet telf Ook lekker
vinden, duarom niet al to slap iu deu aanvung.
Eo wat de vermakelijkheden botruft, ben ik
wol wat bovreead voor de, _iu onzen
töd_h«erichuiido outtei'wüs-uiiiiiie i nitt d.it ik m|] zou
wcuiuiiÊn Ie i angechikkon onder do 'tegenstanden
van goed ondarwya; de hamel beware ine! ?
maai', alltM op zijn tijd, onderwijs en genoegen;
en nu guvo»! ik mü niut volkomcD gerustgesteld,
oi' bij «ommico aanvoerders der beweging, niet
bet atroven zul bontaan, om de vermakelijkheden
wat al té nuttig te doen z$n. Dat verdient eerst
later' overweg ing, als we een gued eind yan den
weg tiffieleyaJuoteH ; maar ia den beginne, He ver
de van ouds vermaarde vier kroon en, de poppen
kast op groote schaal uit onze jeugd, aan een
Kiititouutch museum; liever een jolig omspel van
Justus v. Maurik, dan een hoogst'verdienstelijk'
vertaling vnn Shdk*peare.
Voor liet leger vinden wjj in de militaire
muüiokkoipseu een machtigen steun tot nankwee
king vni; goeden smaak, ea tot het scheppen van
genoegens.
Ongelukkiger wijze t|jn linds ecnige jaren d
ouderwotschö fanfaren-corpsen, door ryks-subsidie,
tot ?Sontic- en anderf-man's" kapellen gepro
moveerd. Prachtig om te hooren, maar hel
werden meer muziek-gezekchappen in \\niforyiijas,.
dnn \\-fl militairen, die er (voor de komarndeu
een» lustig op los
spelenWil men ten muzifkkorps een zekere repntdtii
doen verwerven, en laten wedijveren met d'
buifrerharmonitin, dan is het ontegenzeggelijk
uoodig, dïit er tyd voor repeteeren
bewhikbaaiworde gestold; daar kan ook niemand iets tegen
hebben, mits er bovendien aan gedacht worue,
om do l-anrl ? ik sclifijf het woord niet tegen
r/in ? ook 'cers voor den troep beschikbaar t
stellen.
Lnnt verder onzo landverdedigers comcdie
vertooningcn en gymtmsUe voorstellingen geven
eou en nndcr opgeluisterd door muziek; htnt ei
vooral hun i'i«enki-i«gen toe, en dat alles niet eeiv
nittiil por jaar, bij goleRonhtifl van een assuiU
op*sKonings vei-janrdiig, doch vnntyd tot t\jd. Zorg in d
kazerne niet alleen voor een jioade cautirip, doch
vooral ook voor een goede bibliotheek; schaf i
jenever niet in erns af, doch beperk de
hoeveelneiu welke getapt moet warden, stol het iets
duurder, het birr nnor evenredigheid goedkooner,
en Idnsizauierhnnd zal er terrein gewonnen worden
Venier .moeten we er toe komen, om de
dronkenschap niet te zeer reglementair te be
handelen, omdat er zulk een groote verscheiden
heid hiwsi-ht tnsscben degenen, die zich aan dut
misbruik schuldig maken. l)nar hebt go bijvoor
beeld do hnsi>nnr A., een flinke kerel, die uit
stekend voor üijn paard zorgt; ? *r gann da^en
om, waarop uun geen borrel gedacht wordt;
nmar is er eens een landsmnn, ? d. w. t. een
kennis vnn r.ijn dorp ? over, krijgt hij
iiuniliebezoek, aan wordt de militaire dienst besproken
en geroemd, tot in details gann ze de zaken samen
nn; dé wachtmeester j* zoo Kwaad nog niet;?een
dronk gewijd ann den wachtmeester; ? en dan
de Lniut, een hnron nis hu wel heeft, e*n echt
chique heer; ? daar gaat hij!; ? de Hirmees
een beste 'rurasch, zoo bedaard, en zoo Roed
? Inng zal hu leven; ? de Majoor is een beetje
een ouderwefcche. hij kan brommen, mensehenlief
brommen, dat het een aard heeft; ? maar tocli
y.ou erg kwnacl is hij ook niet; ? daar gaat
hij; ? de ouwe kolonel,een eeuwige Roejekerel,
waar iedereen vnn houdt; twee borrels op zijn
pozondheid ? wnarop dn eeuwige goeje kerel zich
Kenoopt ffevoelt 's anderen daags zy'n dankbaar
heid te toonen door den welwilleuden hussaar
achter slot te' zetten.
Uat zoo'n gezondheid drinkende hussanr in do
doos gnat, i? noodig en wellicht ook nuttig; maar
dat hij to boels stant nis iemand, die zich
berhii.ildclijk aan dronkenschap schuldig maakt,
wanneer onjjelukkigeiwijzo een dergelijk bezoek
twee a drie maal in een kwartaal voorkomt, ia
onbillijk tegenover anderen, die in hetzelfde
kwartaal zich, zoownt altijd een duim onder de
jenever hebben gehouden; maar daarbij wisten
te zotgen, dat zü do grenzen der matigheid niet
meer, dan één kilometer overschreden.
Dat is n n juist de fout van het strafselsH;
een kapitein of ridmeester, die ziin volkje kent.
weet wel welk vlcesch hy in de knip heeft; muar
dmir kan bij niet immer rekening mede houden;
het strafregister moet met het voorschrift kloppen;
de dronkenschap is als het ware by de wet ge
regeld ; er bestaat een tari^f-gewijze onderschei
ding in eerste, herhaalde, gedurige en
onverbftterlyke dronkenschap; een soldaat, die niet tot de
gelukkigen behoort, kun al spoedig tot den
boogstcu graad bevorderd worden, torwyl toch
by een nauwkeuriger gehaltebepaling, de percen
tage meer ter zijner gunste zou moeten uitvallen,
Eindelijk roept de bespreking van dit onder
werp ous den naam voor den geest van een in zijn
tyd neronnid bataljons-comman3ant,m«joor Mndinl,
wiens bataljon een voorbeeld Was, niettegenstaande
by nimmer avondappnl deed houden; zyn
soldaatjen mochten zooveel zwieren als ze maar wilden;
doch daarentegen had hy de gewoonte, om, Ju
tijden van buitensporigheden, 's morgens om 4
uur uit te rukken en dan zoo'n kleine zes uur (e
cxercecren of te marcheeren. l)e lust tot feest
vieren ging op die wijze spoedig Verloren en de
kalmte keerde zonder straffen in het bataljon
terusr. Zouder nn juist te willen aanbevelen om
de troepen dagelijks zoo vroeg op de been te
brengen, mepn? wy toch dat vele, desnoods ver
moeiende, doch zoo min mogelijk vervelende be
zigheden een heilznmen invloed kunnen uitoefenen.
Al is het onderwerp verre van uitgeput, zoo
zulen wq ons thans lot deae korte opmerkingen
bepalen en nog slechts ten slott* het volgende
als resumé onder de aandacht brengen.
In do eerste plaats dan, moet men zich los
maken van het denkbeeld, dat de dronkenschap
hoofdtake.lyk in het leger schuilt; het is een
volkskwaal, die in het algemeen bestreden moet
worden; bet leger znl van zelf volgen. Om het
doel te bereiken niott er vooral zorff gedragen
worden, dat het v«lk leete begrijpen, boe door
?paren veel beter gelegenheid aangeboden wordt,
om, na verloop van' een znkefen tyd, een meer
elijk t-enot te smaken dan verkregen wordt
dour zich dagelijks de luie van spiritualiën to
getroosten. ? ? ?
Veredeling der volkavermnken moet de leuze
worden, swnder dnarom t.e vervallen in de
saaibeid der jorïRelinzsVeraonifïingen, die wij eerbie
digen zonder de strekking toe («juichen. Vooral
dient het onderwijs in de jeugdige gemoederen
do kiem te leggen voor een booffere opvatting
van het leven. Drukt» bezigheden kunnen er
;<>e leiden om de dronkaards 'uit puur egoïsme
het misbruik van iterken drank, to doen ver
foeien. ,
Straffen .kunnen niet ontwaken, maar vooral in
dit opzicht moet op oordeelkundige wiJie U werk
gegaan worden.
Toch vormen de .strafbepalingen niet d«
mach?igxte hef boomen van de drankwet, dé toepassing
vau de overige bepalingen kan Teel meer invloed
uitoefenen.
Wanneer b. T. d» herbergen tilt de nabijheid
der kazernen verdwenen zullan weaen, komt de
?eerste stuiver," en het ?laatste afzakkertje"
reeds van zelf te vervallen.
Laat' ons de kwaal bestrijden, doch, niet met
deftige gezichten, gerimpeld voorhoofd, en
drei§end vingergebaar; ?een gulle lach, een
bandruk om den gevallen kamaraad weer op te
helpen; miuder klagen over het verledene, dan
waarschuwen voor de toekomst; 'dat schijnt ons
'd zoo practisch toe. .
'i Hage, 27 Juni 1882. T, U. Boogaard.
DETACHEERINQ.
In den loopanden jaargang T»n hot Indisch
Militair Ti/thchrt/t No. 4 werd onlangs onte
aandacht getrokken door een artikel over bet
detacheerèn van officieren van het leger ia Neder
land by dat in Nederlandsen India en omgekeerd.
De schrijver behandelt daarin o. a. de bestaande
voorschriften betrekkelijk de wederzticUche
detacheei'ipg en stelt naait de vsrsehillendj bepalingen
als kantteekeningen die wötigingen,' w«lke hem
we.nschelijk voorkomen.
BQ Artikel 6 der bedoeld*bepalingen, luidende:
?De gedetacheerd* officieren culltn overeenkom
stig hun rang In do sterkte rekenen van ho>
wapen van'dat leger, waarby z|j «Un gedetacheerd",
weotcht h\j nlsnog toe, te voegen: ?voor hc^
geval... door eene vluggtru promotie
bycündi-ibeide legers het wedeizgdsch gelijk Hsntal in
denzelfden rang codetacheenlen nietlun^i-xflijk
«oude kunnen blyveji, «ullon, opdut ^een it»r
beide legers hiervan nad«el ondervindt, du
oilicieren, voor aooveel nnodig, in een lutftrcn ruuif
in de sterkt» wogen rekenen."
En by Artikel 7, inhoudende: ?Wordt oon ge
detacheerd kupitein tot hoofdofficier bt-vurilenl,
dan keert hy, onverschillig of do tijd zijner dHif
cht'oring al dan niet verstreken is, xoodva moiji»
lyk naar het Jpger teniff, waartoe bij beliooit,
ten«ij de beJnngcn vnn den dienst vonl«ri'.n, dat
te zy'nen aanzien anders beschikt worde'', nicikt
de schrijver terecht op: ?By het groote veisclu'l
van dien«t|an-n, ook tusschen den nieuw
beneemdon kapitein van het Indische en van bot
NederInndsche Jeger; zien wij niet in, waarom een tot
kapitein bevorderde Ie luitenant »rf/, ^ccn tot
majoor bevorderde kapitein daarentegen tiict mag
btQvcn."
Nu deelden ons, bn hut nemen vnn informntien
daaromtront, eeniffs Indische oflicieron in^de.dnt
de bovengenoomde bepalingen alleen toepasse
lijk zyn, wanneer de dotacheerin?en ovor en weer
door ruiling verkregen zijn on dut iu andere
Ofevallen de gedetacheerde officier a la suito van
het wapen wordt govoerd en als zoodanig, bfl
ongelijke vlugheid van promotie, geen kameraad
vnn het. andere leger in den weg «tnat.
Of die meening de juiste is, wngcn wij niet td
boalisscn, maar w$ hopen van lïiirto- ilat onz»
zeelieden gelyk hebben. Anders toch /al zich
dezer dagen het feit voordoen, dat de luitenants
der cavalerie, die den 18en Juni 11. 19 ? ttfCIQt
negentien ? jaren dien rang bekleedden, nog in
hunne bevordering worden opgehouden door een
olficier der Indische cavalerie, die fedi?rt 18 Juli
1871 ? dus lioff geen elf jaren ?? luitenant is.
Commentaren zijn hier overbodig; mocht echter
die vrees bewaarheid worden, dan wordt aan ile
aandacht dor bevoegde autoriteiten anvooraUnnn
die der volksvertegenwoordiging de vrijzhring
aanbevolen vnn eene wet, die een zoodiiniiL'en
boog b t verderfoiyken toestand moc^ijk maakt.
Ecu Vedtt.
MUTATIËN BIJ HET LEGER
van 29 Juni?G Juli.
Benoemd: tot ridder van den Nod. Leeuw, do
msjoor A. J. Voorduijn, van de genie, hoofd dor
öc afdeeling van het dop. van oorlog;
Gepensioneerd: op zijne aanvrage voor den tijd
van vijf jaT'on da Ie luit. adj. M. W. de Jou#e
van Ellemeet, van het korps ryd, art. (f450.?
's jaar»);
Gesteld op nonactiviteit: do l luit. B. A. v?n
der Zuo de Jong, van het -r> reg. iuf.;
Eervol ontslagen: de- In luit. der art. op. n. a.
A. W. J. J. baron van Nagelt;
Werkzaam gesteld: bü de kon. M. A. de Ie luit.
F. J. H. von Krast, van het 6e reg. int', en ge
noemde officier belast met de militaire opleiding
der kadetton;
Gedetacheerd voor den tijd van 5 jaren bij de
art. in O.-I. met bepaling dat zg gedurende zes
maanden bij het wapen te Delft zullen worden
geoefend: de Ie luit, W. A. ü-obius, vnn bet re#,
crrenadiors en jagers, P. A. 11. F. Tergau, van
het' 2e reg. inf.; G. van Dura, van het 4e- reg.
int'.: benevens de 2 luit. R. Mautingh, van het
5e: M. W. de Vries, van het 7e, en A. L. Klerk
do Reus, vnn het 80 reg. inf.:
geplaatst bü het 2e reg. veld-arr, te 's-Hasje;
de 2o luit. C. J. Pickó, van het 3e reg. Vest. art.,
gedetacheerd geweest aan do Ie afd. der
krijgsschool te Brfdfc;
zyn geslaagd voor het examen voor de '2e afd.
der ki'ügsschool: van do inf. de Ie luit. W. J.
van der lloeven en J. 0. van Tellingen; de 2 luit,
M. A. E. J. Meijboom en (J. J. U. A. Pop en
van de nrr. de 1« luit. H.Kempvr en H. B. Moll;
voor de^iintendfmce'Cursus: de l luit. kwartier*
meester A. A. Klfly'nhens, van hot lo reg.
veldart. te Amersfoort on W. D. J, Bozemer, vun het
leger in O.-L, hier to land* met vwlot'.
SCHAAKSPEL.
No. 28.
Tan lIovroQ-iv t. C, to
ZVVAST.
W^w W%M ^sm M ^w^s^s'
^^m^^;^^^^^m^
Wit spcolt voor «n geeft In 9 z«ttón mat.
Oplossing vaa Schaakprobleem No. 28*
l D 8 ? U tl K nt T (a
3 D i? D S of Dl?ï 8 m*t.
(a)
?? 'l '..;... B S nt C 4 (b
3 E l ? B S nat.
(b)
t ..... T of B
3 D 4 nt O B nut.
(o)
l ..... O 5 nt D «
a D l nt O 4 mat
INGEZONDEN OPLOSSINGEN,
Jaist* oplossingon Oütvlcfgen wy van L. 8.
Kr. P. A. L. K.; Eau I>*M UeHiobbeis; «et z'n vki«n.
te Amsterdam i N. to at l'ancras; van W. v. H. te
Delft en v. H. t«Teiel; Inspilykit a. 8. te Amsterdam.
Hanri to Amsterdam vergist üioli in 't ta^onepcl.
Insgelijks 8. v. W. lo Oulotnborg.
NAGEKOMEN OPLOS8PTOEK.
Ton No. 35 van Ns te St, Pancras; W. r. H. te Delft,
eu O. II. P. en Henri to Amttenlain,
BIUZFWlS8ELlNa.
8. 8. te Amsterdam. Die oplosaingon vormelden TV().
aarby niot slechts den tent t» zat aangeduid tnaa,r
on'met analyses-aangetoond wonjt, hoe bl) do voUchill^nd*
verdedigingen (varisnUn) het mat volgt. ? Het v«mi*hil
tuiicbon Jiêdin" en ?lattr" bltykt duld«Htk, indien,n in
'toog houdt, dat de drukproef ter evrreetle lalfr wonlt
toegezonden en nJet lelden daarua toeguvoc^d vruicleu.
Hr. B. te Hardarvtyk. Zie hisrboveu aan H. U. In
no. 37 vindt n het idoe geestiger ingekleed, Hfet
schaakreglement wil, or In Sunstspelen (prubloma'n) <tta*ds
gedacht zal wrrdén aan het Schaalepattmn. Tot leevintt
n wy ons om verschillende typen T*n problonu's
tor oploising kan to bieden. Mr. F. te A. Quod ent
detnonitr»ndnm. Ingezonden probUm»1» xullen wij
andenoekeu. O*arne ontvingen wjj d* óplosdageo
hiervaa »p*rt «n gusloUn.
99
99
DOOK
JUSTUS VAN MAURIK JDNIOB.
toont
II.
BIN UOEDEN ÜOE5J GEWEEST."
Atc-ii!^o>n U-eft zeker een man gekend, zooall
ik li i i-r ? iu k Htu trekken beschrijven wil. Voor
iu:Ui wiun lij nog een vreemdeling is, diens het
vuljel.'-k',
Uit ilio ii in leeft is een feit; hoe, w&ai' en
\»rt». v.m by loet't is een geheim.
Nu zyu |iurtret: Zie hom eens oan! Hy heeft
ui-u i'ulsotmlyk gezicht, rc|(elinatigetrokken, maar
.:i),i guUut-ttiiit is ffroezeli^ en ntjn baard
Onge«ci.ov.'ii, hier en daur schemeren roodachtige
vlekken door de stoppt-ïs licuii en langs den neus
'.u oud ei- d« oüyeu, ilie glazig t u waterig staan,
vLiiu v on p.iiiisch roudo gloed door de huid.
Z;,u jus is . kual on verschoten, maar
fataofmyk vi»u snit, tot den hals toe dichtgeknoopt
ora 'L teiiugnchtige vest te bedekken.
Toch üi«l do ruaii er Uit als of hy noggeloott,
dut ui'n t.'V'.'i'inin do i-chcur onder zy'n uru> als de
toni u;m /.y'ii cll/ou?' zift, noch de lappen boven
op ,'.yn Huiioeuen. UU «eloofr, beptiald, dat
du d .omzichtigheid van uijn pantalon op de knieën
oveumiu m bet oog valt als de rosse kleur en de
r.uid vnn zyn hoogen hoed.
vijla stt4ccu zyu handen in handschosneti,
enkele vingertoppen wanhopige pogingen
dotm om zich to vorhurgen. Sums drukt hij
d-- vingers vast iu don hindpnlm en
'é;'!u don rug der hand, of hy omklemt
. r ? 0011 wandelstok die z(ju
ouafscheidernedge/.-'l is, ouiiiat zfj hem, naar hy meent,
nog ?'? ??: ?; :ie«r" Bteinpult.
F.L'u uvcjjit* draa»t Iiy nooit, al daalt de
Tiiorutoiuetfi' 10S onder 0.
Hy Licht mut modc-lydi-nde. minachting over de
mcn-.chun diu hun lichaam duor overtollige kleediug
vtrvvi-ekelijkou, spreekt met klem en overtuiging
over do \veuschclykheid om in alle seizoenen gelijk
gekleed ie gaun eu noemt Oosten- ot Noordenwind
?ecu frisch gezond briesje" terwy'l hij dweept met
?versterkende koude" diu hy verre bovenduttelschê
uverjatscn en paletots stelt-. Hoort go hem praten,
dan zult ge opmerken dat hy [fatsoenlijk
Uollaudsch <}nvF-kt, zyn uitspraak»beschaafd is
en dat zy'n MKUV- run die van een welopgevoed
man zyn.
Kunt ge voor een oogenblik vergeten, dat uw
t i» hetur is dan de zijne, dat uw linnen 't in
witeid ou reinheid wint van zyu halfhemdje eu
boordje, begin dan oen gesprek met hem.
Gy zult u verbazen,' want al sjjrektmd vergeet
hy' Rrlieel iey'u uitwendigen mensch, vroolykt op^en
trekt niet «eifo losse, hand zyn handschoenou uit
om niet kalme wcllevendheid de sigaar te aan
vaarden, die ge hem aanbiedt en die hy oprookt,
töiwyl hij inut den blik eens kenners
deaschbek^jkt oi de rook vau 't dekblad in ayn neus laat
opstijgen. .
Knannate de sigaar inkrimpt zet zijn
vertronwelykht'id uit, en verhaalt b(j n met een zeker
welgevallen, dat ook liy vroeger sigaren van 10
C^ii's rookte, toen hij nog ?in goede doen was".
Wanneer liy u verlaat, groet hjj u met de meeste
ijkhciil, al bezwijkt' de rand van zy'n hoed
,.... onder /ijn vingers.
Zït< 3:uu man nnTater op den dag;.. Hjj zit in
een iifgele ,cn kroegje, up een ty'd dnt er geen
andere g-sten xijn, want't üchafbiiur voor't werk
volk is reouU lang voorbij.
Uit een papier, nauwelyks groot genoeg om er
ecu si nivt.Ts broodje iu te bergen, ontrolt bü
zijn mi idnpmnal.
Waaruit, het bestaat?
Ja! dut i* juist een geheim, maar op het tafeltje
waaraan Iijj zit, staat eeu geledigd jcncverglaasje
en daarin schuilt het geheim, van liet geheim.
Hij verdiept zich iu de krant vau een dag of
twi/e to voren en onder den invloed vnn 't
geestlijke vocht dat hu geniet, werkt zijn verbeeldings
kracht en ontstaat in hem de illusie, dat hy toch
later ?-weer in goeden doen zal komen," Hy prut
telt in zich zelven, als hij er toe in de gelegenheid
is, ook togen anderen, d.it de wereld verkeerd
loopt, dat do ministeriel! lanilondig zy'n, en dat
dtt. Kamt-i l'den nkletsmaioors" moesten heeten.
Met volle overtuiging verklaart bij, dat hy' ?'t je
andi.-vR zou leveren". Stond hy ann 't roer, dan
.zou je wat anders uien," alles ^ou beter en
JUinktT fruau. ?Waarom? Omdat hijzelf KUB t dat
I«U tfi-ii l)Kpa-.ilde politieke overtuiging heeft.
!N->£ later, 's avonds, kunt ge hem in een onmoge
lijke fi'.Mut ui' een onmogeln'k b>knnl zion komen.
Als duor een geheimzinnige kracht gedreven, ziet
ge IK-m ueivklfips op straat vlifipre.n en een laars
niet '-eii stevig oorn er anii, blyft oen oogenblik
aoht.flv hem zichtbaar. Zijn bepaalde politieke
overtdigin-r is 't die hem in nioeüijkhedeu bracht,
wo «t lioVTater 't' op den dag is, hoe sterker hy'
aan /.ij 110 ide&n hecht.
Men:geen zal zich zulk een man herinneren,
leti hebben er zeker een Onder bun kennissen
of vriend, '.-i jr-'teld,
Vroeger wis hy de prettigste man ter wereld,
de. vroidijk -to onder de vroolyken, omgeven door
viiende., bemind dooi- con lieve, verstandige
vrouw en gezegend met een gelukkig te huis.
Er vitsl nooit ietn op hem aan te merken, dan dat
hu wol eui.-s wat slcrk ?bitterde," nu eens in de
(so-'i-teit, dan eans in'tkoffiuhnis. Och l maar daar
Icon hij w! tegen on r.jjn: ?nog een half je Jan l"
klonk 2Óó gezellig, zóó goedaardig dat slechU
eukeluu 't opmerkten, dat htf 't zoo dikwy'b cei.
Later wus hy wel eens ?legèremeut ómu" als h(j
n:iar huis ging. maar 't kwam toch slechts sporadisch
vo M-. Aiiett ,s gebeurde het vaker dat by .boven
zijn -thAc" WOB, maar: B\Via nooit, «en roeue heeft
gi-h.iil, j» w i» güoii wakktr man" zngt t oude
bftjo eu hij lachte derhalve ais de*e -of gene
góéde, vrk-nd hem waarschuwend zei: «Jongens t
jo moe!, tjch voorzichtig zijn."? ?Och! komzop'n
klriu..- vcrliuuyiiig. 't /ou ook wat, 't is de moeite
niet u aai d o,n vun te spreken" ? was dan KQU
antwoord, terwtyl by Jan om ?nog een halfje"
vroe/. ?:. ?
l)> zorg dor liefhebbende vrouw veripeg een
tijdlmg >in demon die op hen loerde. ? Zy stierf.
II:ur invloei,' haar werk wa»'t geweest dat
' Ky.; vi-J«i)d n niet alles wisten. Toen zjj dood
w:iK merken ook dio, dat hy' in haar alles ver
lor w n hiid.
JL,-i)i!crd t'orzaken, dacht hij, waren ar die heat
toen noodz akten vergetelheid to zoeken, honderd
venmtgch .idigingen vond hy voor zijn Inst naar
difii I. tluvdionk. ' Men zag hom mot een wiirni
hoofd gloeiende wangen en flauwe oogen aan
d'.- b-'iviH komen; ongeschoren en slordig gekleed,
hij dio vruügur de netheid in persoon was.
Zyu \ririiden onderhielden hem over /yn toe*
stand; hij >ui«terde naar hunne wanrschuwingcn,
' ze duurden, bedankte hen voor hunne
uid en ? deed ala vrotgor.
a' walton die viiunden huiverig om zaken
m;t hem t» doen ? en eindèlyk vermeden zij
g .hè. l don man die drie kwart van den dag niet
iu'lt wixa voor zyn daden.
üot hem üijn geheugen in den stock b(j
K.'Lkfn Vu u gewicht en ten slotte deed hjj geen
r.k.i:; mcnv. Lag-r en Injjcr (inaldo bij op do"
H'.',I:S iia^iclüko ladder. Vo.iidüt hij de laatste
*.(...?( g«... ird ivm, grepen vriendennanden nftg
?: en iaat cie iy'Leueu o^caden vriettdenbeurzeu zich,
t ./'Jat zell's 4e meest wolwillende huiden ea do
vrügevigrte b«nrten zich sloten, omdat -'t dwaas
heid xou zyu geweest Uuger hulp te bieden,
daar waar sa uiet verdiend werd.
Ëmt tyd lang gelukte het hem te leven door
hier en daar by kleine winkeliers boeken by te
houden of copiöerwcrk te verrichten, dat gemaal
genoeg betaald werd,
Toen, kautoorlooper.
Geen benijdenswaardige betrekking, maar in
allen gevalle toch een middel van bestaan. Lang
kou hy 't niet Uithouden, waut 't was toch
eigenlyk geeu werk voor hem, dacht hu. Kan
toorwerk ware nog iets geweest, maar
loopen, 't was te vernederend. T, Schry ven ging wel
niet te vlot eu te best omdat zyu handen zoo
boefdon, niaor dat was immers niut ïy'u schuld V
? Souffleur bil een tooucclgezeUchap vau den
derden rang! ?Gelukkig datby 't werd, 't hiolp
hem een winter door, maar langer ook niet, waut
oen souffleur waarop men uiet rekenen kan is
niet te gebruiken.
De eeue bron van bestaan na de andere, droogde
op door 't vocht, dat by' te rjjkelyk tot zich nam.
Op een avond, een koude, natte, wifiderigu
avoud. kwnm iemand op uiyn kantoor; een
bibborend, yeiklettmd mau. Ik was alleen. Jly
sprak mü by' mün voornaam aan on ik kou iu
zyu vervallen trokken nog een glimp herkennen
van 't gelaat van mya vroegeren vriend.
Er waren slechts cenigo niaaudeu verloopen
stdert ik hem het laatst luid gezien, rnnar zijn
bleek smal gezicht, zyn starend oog scheen hut
aloopmgstverk vanjaren. H(j maakte bek'eJ'do ver
ontschuldigingen dat hy my nogzoo laatstoaidu,
terwyl by met onvaste hand eeiiiga monsters pa
pier, pennen en potlooden voor my' butpakte uit
een papieren doos die hij onder den arm .droeg.
?Ik werk nu op provisie voor een groot buis
iu die artikelen," zei hy aarzelend, tenvgl hy een
paar doosjes stolen pennen op myn lessenaar
plaatttc. De man boezemde uiü inedelyden in
tin ik gaf hem een stoel, terwyl ik verklaarde dut
het my speet hem niets to kunnen afkoopea omdat
-i 't woord was er uit eer ik or om docht, ?omdat
ik zoo veel veiloopen lui nan myn kautoor kreeg
die in papier eu ucimeu doen.
't Scheen hom echter niétte hinderen, want dood
bedaard autwoordde bij: ?Uoste vriend, dat spijt
mttt" hy grabbelde een paos in zyn gescheurUeu
?vestzak eu bracht een paar ceutüu te voorschyu,
die hy my op de vlakke haud voorhield on ver
volgde. ?Uesto vriend! dat is op 't oogenblik
alles wat ik bezit, ik heb van daag nog geen
nat of droog over myn lippim gehad; zou je uiy
niet een kleinigheid kunnen Iceiien, ik heb op ju
gerekend als oud vriend; je zult lieteerlyktBiu^
hebben zoodra ik weer in goeden doen beu."
Wat moest ik doen? Ik gaf hem iets; mnar 't
was eigentiyk een dwaasheid, want ik verstrekte
heil slechts het middel om zich zelf nog spoe
diger geheel ten groude te richten.
Ik heb hem later nog eens by' mü gezien, met
zyn hoogen hoed en zyu dicht gekuoopten ja*.
Toen verkocht hy vlekkenzeop, iu goud papier,
groen en vies geworden door t beduimelen. Jlct
heeache stem verzekerde hy dat 't ?een éüuig prepa
raat was, een Savon unique, ? Savou mcrveilleux,
dügraisseur Savon anti-niacul-1-Ma-la-Js" ? ?
hy kou er ui«t verder uitkomen, want zyn tong
sloeg dubbel «o weigerde hem eindelijk haar dienst.
Extra lading! Eitra tyding, de overwinning
van de boeren in da Tramyaa), ?- de ondergang
der Engelschen. Extra ty'ding! ? 't was een be
kende stern, dio ik 't hoorde roap*n, op een
middag dat ik naar huis wandelde om tu gaan
eten. Ik weudde my om en herkende myu
yoormaligen vriend. Ot by reeds gegeten had? ?
ik twyfoluè er aan.
, 's Avonds hoorde ik nog eens zyn stem toen
ik toevallig over den I)atu kwam. K u was ze
schor ea ;xigebroken door den hik. Een gelach en
gejoel, dat plotseling zich liet hooron, deed my stil
staan en onmeii. Een hoop jongens had den man
in 't outje genomen en gri.te hem do blaadjes uit
de hand, onder 'troepen van ?extra tijding luit
'« hoed pp/" Iiy verdedigde Zich al» een wan-,
hopende, totdat een smids-jongen hem met zyn
zwarte hand iu 't gezicht anido.eu hem daarna zyn
hoed óver de oogeu sloeg. Onder 'tscliatereud
gejuich der bengels, rolde bij eindèlyk op de
steenen, wentelend in 'tatraa'.vuil totdat de
politio zich over hem ontfermde eu beui opbracht.
-Opgebracht!" ?
Ik stond nog een ooganblik ïstil en peinsda.
Een weemoedig gevoel o verviel,mij, want ik dacht
aan vroeger dagen toen by nog ?m goeden doen
was."
Do grootste geheimen van 'a mans tegenwoordigen
toestand zijn, dat hy leeft vau enkele centen en
dat hy twee individualiteiten in ééa persoon
voreenigt, nl.: de dronkaard en de bouwvallen van
een fatsoeniyk man. Zoolang by nuchter ia,
ziet men hem ti-üta zy'n kalen jjeruleldcn j.is nog
den lieer aan. '
Is hy dronken, dan is hy een individu even
gemeen, eveii laag ea onnatuurlijk als de harts
tocht, die de verandering in hem teweegbrengt.
Ik heb hem' in later tyd nog dikwyls gezien,
's avonds in 't donker op straat, allëéu, pratende
mét zich zelven, sö'ms neuriënd of fruitend, ook
'wel alsof by vroolyk met iemand liep te babbe
len. De menscheu die hem dan zagen lachten
en zeiden, ?'t is een malle" en een enkele die
hem oppervlakkig kende, sprak: ?'t is vroeger non
?Ueer geweeit, nu heeft by-al ecu paar maal
delirium gehad.
. Misschien bracht de duivel, dien bij aanbidt, hem
in zulke oogeublikken beelden uit 't verleden
in goe~deti doch is, totdat hy op een stoep,onder
een kar of afdak fiederziukt eu inslaapt
ouis'morgens koud en nat tot de werkelijkheid te ontwaken.
In het wonder dat hg dan zyn best doet ou>'
zou spoedig- mogelyk weder iu (Ie armen van »yn
demon te snellen? .
En uu het einde. ?
Verliest ge zulk oen individu éenigen tyd geheel
uit het oog, dan herkent ge hem eindelijk niet meer;
zelfs al is hij nuchter, is zijn fatsocmuk uiterlijk
geheel opgegaan in den dronkaard.
Ge zult uw. ouden kennis niet meer terugvinden
iu den .vervuilden, smerigen schooier die schur
kend eu bibberend u 's avonds, ook over dag,
met heesche stem ?om oen kleiuigheid" vraagt;
Waar hjj sterft ? ? Op straat, in do gracht Mis
schien gelukt bet hen nog' wel in 't gasthuis
zijn eind. to halen, ten minste als hy niet vóór
dien tyd naar tfo Ommerschans il gebracht. .
Hy sterft, onbekend, alleen, want hy heeft alle
Trieudschap overleefd, en wanneer hij sterft, maakt
hy plaats voor' één ander even" ellendig aU hjj,
die zich nog haast, ora de kruimels waarvan zyn
voorganger leefde meester te worden.
Zoo verdwijnt in. elke grooto stad, op
geheimzinnige wijze bijna icdcren dag ceu of audere
man ?die vroeger in goeden doen was."
HET WAS MAAR EEN DROOM l
(Naar Mphonae Dttudet.)
?Voor 'den beeldhouwer Guillardin brak de
dng- zijua levoua aau. Hij was tot lid
,?l.___..!, l -l . . /> 1. t__,_
grocue palmtakken waren geborduurd,
waarvan bet nieuwe laken zoo glanzig was en
waarvan bet zyden borduursel zoo lïaai schitterde
in do kleur der hoop. Veelbelovend gewaad t Daar
lag het, als gegoten op een stoel; het scheen er
slechts op to wachten dat men het aantrok en
touu Guillardin behoedzaam zy'n witten das had
omgedaan, bokeok by den rek met ecu blik van
iuujge Uofde en teedei'hvid.
pLaat ik mo niet haasten, ik heb nog veel tyd,'
zeulb de brave man tot zich zelf,
Hy had zich namely'k in zyn licht verklaarbare
agitatie, twoe volle urea te vroeg aangekleed en
do mooie madame Guittardin, dio ivltijd tamelijk
veel tüd voor baat toilet noodig bad, bad
uitilrukkelyk gezegd, dat zij op dezen dag precies
op het bepaalde uur kluir zou zyn voor het
rytuig ? wel te verstaan in geen geval «uu minuut
to voren.
Arme Guillardin! Wat moet g» beginnen, om
den tijd to dooden.
?Ik kan in olk goval den rok wel ocns aan
trekken," sprak hy 'tot zich «elf; hy nam het
kostbare kleediiig.stuk, trok het met byna
ongcluofelyke voorzichtigheid aan en ging toen voor
een spiegel staan. Ach, wolk een hoerlyk beeld
straalde hem uit het glun tegen! Welk umi keurig
nieuwbakken lid van het ?Instituut", zoo gelukkig,
vrooujk, tevreden laohwd; /.yn haar was wel reeds
een beetje peper eu zout, het lijf was dik en du
korte armen bewogen sifch door de nieuwe mouwen
met een waardigheid eu styi'buid die ann bet
uutomiUischo greusdeu ? maai' dat deed er nie_ts
toe. Hy zag er ongetwijfeld behoorlijk uit.
Guillardiu wandelde du kamer op en neer, groette
zooals bij dat doen wilde als bij de .zaal binnen
trad, Lichte zijn collega's in de Fraaie Kunsten
too en oefende zich in de andere bekende bewo
gingen, iu trek by de. leden der' ?Académie."
Muar al is men nog zoo ingenomen met zijn
eigen dierbaar ik, twe« uren voor een spiegel
heen en weer wau'Men gaat mot. Ook onzo aca
demicus werd ten slotte moede en d.iar hy bang
\v;is zijn nieuwen rok te kreuken, trok by dien
weer uit, en legde bij dien wuér behoedzaam op
de stoel. Hy zou ging iu ecu hoek bij den schoor
steen zitten, strekte zyn bocnun uit, vouwde de
banden over ayn buik eu gaf zich, steeds naar
den met groen gebofduurdou rok kykciid, aan
jsy'u gepeins over.
Evenals do «-eizigcr, die aan bet eind van zyn
tocht is aangeland, nog eens al do gevaren eu
moeilijkheden voor dan geoat plcogt te roepen,
die by op de lange reis moest te boven komen,
zoo biold Giiillardiu tli&ns oen terugblik op ziju
leven. Voor zyu geestelijk oog liet hij elk jaar de
ruvuo passcefeu, te beiinnen mot dun dag waar
op bü voor de eersten Keer in Jouffroy's ateliur
den beitel in de handen had genomen. Heilige
kunst, Koe moeilyk en bitter z%u du eerste schre
den op uw pad! Ily dacht aau de vele winters
toen by geen vuur kon aansteken: ann de nach
ten, toen hy, zich door zorgtm gekweld, rusteloos
op zyn armoedige legerstede wentelde; aan do
vele en rergeefsche'pogingen die bij bad gedaan
bui bestellingen to lu-ygeu. Hij herinnerde zich
hoe dikwijls hy' door de woodo der vertwijfeling was
aangegrepen, waarby inea zich zolf zoo klein, zoo
nietig, zoo nutteloos, ja zoo overbodig voorkomt
te midden der massa, die deu onbekende duwt,
verdringt, opjaagt en dreigt te verpletteren. Eti
zich thans to kunnen zeggen, datliij het geheel
alleen, zonder beschermer, zonder vermogen zoo
ver trcbracht had l ?Alleen door mijn talent." En
het hoofd naar achteren werpend, de byna geslo
ten oogen nog eens half .geopend, kwam de brave
man tut het einde Zy'Ar bespiegelingen eu her
baalde hy tameiyk luide j- Alleen door inyn talent,
alleen door mijn tal.....
Een luid, droog,, schor en oudmannetjesachtig
gelach deed hem plotseling ophouden. Tamelyk
verschrikt keek -Guillardin de kamer rond. fly
was alleen, geheel alleen, ?tête a téte" met zyu
groenen rok, die schaduw van een rechtgeaard
akadernicus, die tegenover bcni lag op een stoel.
Toch duurde het onbeschaamde gelach voort. De
beeldhouwer zag nu wat scherper om zich heen
on meende te bemerken, dat zijn rok niet meer
op den stoel lag zooals hy dien straks bad neer
gelegd: neen, hu zat heusch en waarachtig op
den fauteuil, do panden behoorlijk op bun plaats,
de armen gesteund op do leuningen van deu stoel,
eu bet bovendeel haa zich gewelfd en verhief zich
en daalde, als omsloot het een levend wezen. Van
daar kwam het gelach, maar boa kon dat moge
lijk zyn? Toch was er geen andere verklaring te
vinden; de groene rok gaf zich zeer merkbaar
over aan een uitbarsting van de grootst mogelijke
vroolükbeid: by schudde en bewoog zich, de pau
den vlogen bepaald op en neer on de armen om
vatten de luumugcu by'na krampachtig, al* vrees
den ze audurs in de 'pret een al tu uitgelaten
streek te doen. En nu h oord o men zelfs, onder
proesten en hygen, niet üjne sten» recht boosaar
dig klinkend du woorden met moeite uitbrengen:
.Slijn God, mijn God i 2Ci.-e.ii, dat is heusch komiek.
Het is waarachtig om bet van lachen te be
storven!"
?Voor den duivel, w.U heeft dat te beduiden?"
vrorg do beklagenswaardige academicus, de oogen
spalkend.
Andermaal hoorde men do stem, maar nu zoo
mogelijk nog ("jlli:1' e" boosaardiger dan straks:
?Ik beu bet 'GuilWdin, je met palmen geborduurde
rok, dio nauwelijks hut oognnblüc .kan afwachten
met je naar de xitting tq gaan. Ik vraag je dui
zendmaal om vt'rschooniag dat ik je door mijn
ontydig gelach iu je dr o o men heb gestoord, maar
het was to.ch al te dwaai jo vau je talent to
hooren spreken en toen heb ik het lachen niet
kunnen laten. M:xnr zstt mij eens ? maar volko
men openhartig: Was dat ernstig, gemeend? Go
loof je licusch en waarachtig dat jo talent vol
doende was je zoo snel carrière te doen maken,
13 ccn zoo büOL'cn sport op de
maatscliappelijke ladder ~to .doöü .innemen, je alles, té geven
?xvut jo nu bezit: rang, nanzicn, roem, fortuin V
Guillardiii! Acht je dat heusch mogelijk V Ga,
vuor dat je antwoordt, toch oen oogenblik bij jo
zelf na. Denk liever eerst, dat kan geen kwaad.
Zie /oo; nu, antwoord mij! Zie jo nu.wel, nu kun
je niet eens'." ?
?Wnl zeker," bracht Guillavdin stamelend uit
en by z«g-er onbeschrijfelijk komisch uit, ?ik.....
heb ? ik heb VPC! gewerkt," ?
?Wel zeker, veel. Ontzettend veel zelfs. Weet
j,» wat, je bent? Eon steenhouwer ben je, een
Jjglooucr, ccunccuraat wei'kin.in. Je berekent je
werk by dagnn en uren, precies als een
huurkootsier. Vun werkclykcu arbeid, van hut woi-stulcn
on het streven vau hot echte talent heb je g.-on
begrip, O, ik kou een reeks flinke mannen, die
ook \vi-rken, maar geheel anders dan jij, met al
do vlijr, niet.nl de koortsachtige inspanning vuu
hen dio iots groots hopen tot stund tu brun^Mi ?
en dio bet toch nooit zoover zullen brengen als.
jy bet nu reeds gebracht hebt l Ulijf tocli kalm
aitten! Wc ziju immers alleen en kunnen dus eens
verstandig un in vertrouwen met elkander spre
ken. Eens iu ja leven h«b je ontcgenzogctnlyk het
bewns gegeven van talent en handigheid ? na
melijk touu het ar op a:xn kwam, een mOoio vrouw
te zoeken.
-?Wat ik u biddan raag" ? viel Guillardin in
do rede, terwyl hy geducht kleurde.
Maar de stem Het zich niet afschrikken, en
ging voort.
?Zie je, dat is mooi. Die uitbarsting van wre
vel bevalt mo van jo. liet buwnst mij, wat
iederéén al lang weet, dat ju namelijk moer d wnus
dan slecht zy't. Nu, nu ? jo behoeft me niet
met ? zulk een uüdig gezicht aan to zien. Want
als je mo ruw bectpakt en ik maar, al is heb
nog zoo weinig, geknoeid of gekreukt ben, dan
kun je onmogelijk met mij naar de zitting en
madame Guillardin zou dau zeker niet kalm en
tevreden hjjjvim. 7ij is uamelyk de oenige oor
zaak vuu al net geluk vau dezou schoouBU ilag
on haar komt al de eer toe. Zy is bet, dio de
vy'f ?Académies" nu weldra zullen ontvangen en
begroeten, en ik verzeker je, wanneer ik m het
«Instituut" kwam en ik haro mooio en, ten ^piit
van do jaren, nog altijd eli'g^utü on slanke taille
oiuauandc, dnu zou ik no;,' v/t» gubj-el umli-r effect
maken dan nu jij niij draagt. Wat duyefcitor!
Guillordiu ? men moot zicfi vuu all'.1') reken
schap geven! Alles beu je.nan dio vrouw ver
schuldigd. Alles, ju huis, ju vot-Ttieudu»«mlfi'.\jjk
r«ute, je ridderorden, j» bmy<abiift)isMi, ju
medailloa.^
Dit zeggende lichtte do rok Oen fijn geborduurde
mouw op en wees op de achter jjlas en ly>ton
verborgen diploma's cu vleiende br.evf.-n, dia 'lc
muren van do kamer bedekten. AUof bij zijn
slachtoffer nog muci- wildo kwellen, alsof by' hi/t
wilde beletteu orgvns andera heen to kijken of
zich te verroeren, kwam het wreede kU-udiui{4tuk
uu dichter bij den schoorsteen, bukte zich boogwt
vertrouwelyk en ongedwongen tot don
angelukkigén bueDhouwor vourover en spri\k op
gomobdelü'kcn tuou, alsof hij met eeu ouileu bekende
praatte.
pZio eens, hier oudo jongen, wat ik daar straks
zeide, «eliy'nt je ónaaugoiiaam te Kijn. Maar bot
is toch volstrekt nooilig, dat ook jy wec-t wat de
gcheole wcrc-ld reods hing woct. Ku w i a anders
zou je dat zeggen, dan je ei#eu J'ük ? Laat ou1»
beetje du rekuniiie opmaken. Wat hadt je
je gina trouwen f Ni(^ts! Wut bracht je
r je moe teu hnwely'k? Niets! lloo verklaar
je dan je tegenwoordig vermogen? Je zult
natuurly'k woer zeggen, dat je veel go werkt hebt.
Maar, ongelukkige, al hadt je dag en nucht ge
werkt, dan zon je, ondanks alle bestellingen uit
beleefdheid en van de regoering ? waaraan iiet
je sedert je huwelijk zeker niet ontbroken heeft
? hoogstens een jaarlijkach inkomen van vijftien
duizend francs hebben by'ueiiKOgjiard. Deuk je,
dat die som voldoende is om 3u kosten van ct-n
huishouding jih die van jou te bestrijden ?
Bedeuk toch even, dat du mooie madame Guillardin
als eeu dame van de grooto wereld op alle
grooto soirees werd genoodigd; dat ze steed* in
kringen verkeerde, waar het geld bij handenvol
wordt uitgegeven. Ileusch, ik weet zec-r goftd,
dat jy van 's morgens tot 's avonds in je atelier
als het ware vastgenageld zitten bleet', en niet
' '<? =: 1° i;- .v ..._\... i. .1.1
een
toen
vrouw
eenmaal zelfs over al die dingen ern^t!.!} hebt
nagedacht; je zeidet alleen maar tot je vrienden:
?Ik heb een vrouw, die do kunst vau lüiishouden
kent zooals geen tweede.' Ze - komt niet alleen
toe met hetgeen ik verdien, mnar ze weet bet
zoo iu t« richten dat wo nog iets overhouden."
?Arme kerel, je waart toch verbazend
licbtgeloovig. Iu de werkelyk'iivid was je namelijk ge
trouwd met een van die bekoorlijke monsters
zooals men die te Pnrijs zoo dikwijls vindt ?
een vrouw vol levenslust, die nan liet leven hooge
«schen stelt, die zeer ernstig over jou uitgaven
kou spreken en ze«r los over du hare heengleed,
dio even bezorgd was voor het geinocnschappeliik
huishouden als voor hanr eigen yerrnaak en
voorbeiden ook du middelen wist te vinden. Het leven
van zulke vrouwen, mijn waarde, lijkt op een
balkaart, waarop by sommige nummers een merk is
gezet in plaats v.iu de namen der dansers. Je
vrouw dacht eenvoudig aldus: -Mijn njnn heeft
geen talent, geen fortuin, en nog minder han
digheid in den omgang; manr hij is een voor
treffelijk mensch, goedig, lichtgeloovig ; hij zal
me het dus niet erg lashg mtikon. M anneer h|j
er niets tegen heeft dat ik mij ongestoord aan
het vermaak overgeef, dan zal ik van myn kant
hom aau alles helpen, wat hem Uu ontbreekt."
En sedert dien dag regende hét bestellingen in
ie atelier, en bet regende geld, dat zoo bet'elyk
klinkt, en ridderorden met linten in -ixüe moge
lijke kleuren en uit alle mogelijke lauden. Ja, ja,
zoo ging het! En op een goeden morgen kwam
madame Guillardin op den inval, dat ze de vrouw
van een academicus wilde worden en .wc-derom
was het haar fijngeganteerde hand, die een voor
een alle deuren opende waardoor men iu het hei
ligdom komt. Drommels, oude jongen, wat bet
je gekost beeft dezen rok met de
groengeborduurdc palmen te kunnen dragen, dat zouden
je alleen jo collega's kunnen zeggen!"
nje liagt, je liegt!" riep Guillardin, die meende
van ergernis te zullen bersten.
.0 neen, oude vriend, ik lieg heuscb niet. Je
behoeft slechts, nis je straks de zaal binnentreedt.
goed in het rond te kijken. In aller ooren zal
je leedvermaak zien, op alle lippen een jrlimlach
en terwijl jo naar je'phy.its gaat zal men elkander
toefluisteren: ?Dat U do man van de mooie ma
dame Guillardin." Want i«ts anders, myn waarde,
zul je nooit anders zijn, dan ? de man van een
mooie vrouw."
Dat was to veel, dat kon Guillardin niet uithou
den. Bleek van toorn verhief h$j zich om het onbe
schaamde en praatzieke klecdingstuk op het vuur
te werpen na net mooie groene borduursel daarvan
te hebben afgerukt ? ? daar ging een deur open
en een hein welbekende stem, waaruit tegelijker
tijd iets minachtcnds en iets neêrbuigens klo-nk,
wckrc hem uit zijn vrceselijken droom.
?Wel zeker, dat ia nu. net als voor jou! Op
zulk een dag in 'te slapen by ecu hoekje van den
schoorsteen!
Madame Gm'Uardin stond voor hem, lang, nog
altijd schoon, hoewel een beetje gezet ; danr st^ond
zo en haar rooskleurig gelaat zajf er by'pa uit
alsof het alleen aan de natuur zijn kleur
vorschuldigd was; haar haren waren gepoederd eu
een üjne zwarte streep onder de oogappels ver
leende aan de oogen een verhoogden glans. Met
een gebiedende beweging van de hand nam zij
den gcbórduurdcn rok op en hielp Laar man dien
langzaam aantrekken, wnarbü «en fijne lacb haar
oni de mondhoeken speelde. De arme man echter
wischto zich het zweet van het voorhoofd; het
?was hem alsof hom de nachtmerrie van de borst was
weggenomen ; diep haaldo bij adevn en tot zich 'zelf
?sprak hij : .Welk een geluk ? het was dus maar
één droomt" ? ?
AIJLEIULUI.
Het weduwen- en weezenfonds der maatschappij
?Arti et Amioitiae" ontving, eenijfê dagen geleden
d« som van f 500, aan dit fonds vermaakt door
den heor J. H. Wijsman Bz., in leven
kunstlievend lid cl*r maatschappij.
Voor hetzelfde weloadiff doet werd onlangs
ontvangen de som van f 1000, insgolyks by tes
tamentaire beschikking daaraan vermaakt, echter
met de bepaling, dat de naam des erflaters niet
.gonoemd zou worden.
E«ro aan de nagedachtenis van hen, die mede*
werken om weduwen «n weezen te- steunen van
. de vertegenwoordigers' der Nedeilandsche kunst
van onzo. dagen, ?
By den Heer J. D. Thte Te., Haarlemmer
straat 5, alhier, bezichtigden wQ dezor dagen
eeae Kaskrncht-niachina, systeem Deutz, nit do
fabriek van do Heeren Ank Feta £ Co. te Luik,
eeriig in dit genre m de hoofdstad; zij dient tot
het m beweging brengen van verschillende werk
tuigen. Door don netten winkel komt men in
de mot glas ovor3ekte werkplaats. Een gaspitje
ter grootte van ongeveer 3 Arasterd. duim wordt
ontstoken, het zware vliegwiel een paar maal
omgedraaid, waardoor de schuif dio het telkens
aangevoerde gas ontsteekt en tevens de
opgezofleue lucht; doorlaat, in Beweging komt meteen
snelheid van 80 omwentelingen per minuut, ea
als m«t een tooverslag geraakt alles door de aan
j de werkas bevestigde riemsoiidjveu en drytriemen
[ ia. werking.
Een in Engeland, vervaardigde pel- m.ial- t u
sorteer -machine pelt, breekt, maait eu sonetrt
het goroalene oogenblikkelijk, wurdoor l'JO pond
van ae zwaarste Zcoawscho tarwa in ecu uur tot
grof of 't fijnste meel, mnr k«uzo,' verwerkt
wordt; etn in I'arijj gcm.inkto wrijf- of
ala:»nmachine, waarmco uók cho'-o' ? 1 '
.-opropareerd worden, bewerkt 3000 po..^ .. ... ..-U|>ij^
amnndeloQ, eieren en suiker, -? a's wave "t b^tor
?f) ijfn. in den tyl vsn 12 uren. Een gr.upierd.
en geoeieud werkman zou ia deiuclfden tij l uiet
meer dan 50 pond op de oudo manier iu de
mortier gestampt, zoo fijn kuiüicn afleveren.
Een eiwit-mnch:ne mankt iu ceu ooyf.ibiik ecu
^0 tal eieren droos en stijf tot <lo sfof Joordcu
onüscur zoo veoirulJig gebruikt, terwijl dn
ijjmachiuo p«r uur 10X) poitiün vanille loum-iji
of naar verkiezing ook andore soorten van :J3,
kan. leveren. De drajjte- c-n nïiiMJöï »i." ' '"'fl
bowerkt in korten tijil een ïroot aantal icmU-u
an de schoonste sport en kwaliteit, in c koit,
dus intcrichten, toont dat hy' in zijne
r<seds in 't begin der vorige eeuw nlü kück- t:i
bankotbakkory' bestond. Telotbiiii-cli vcrhc-iMou
zijnde, kan men zijr:e oi-'.lju door dit
gc-mccuschapimiddel opgeven.
?uit het verslag van d« Coitipnjnic Gfr.érnle
d'Aswrances snr l>i vit'.f Pirii.-«, «nv ':???! -^:l^it
1819, blijkt dat bet laatste tijiiMlc (????'. ?..??> over
weo jaren loofcnd) wecl»<- gunstiger \v:ijilan hot
'oriifö. De maatschappij dued, Djette^i-nsUande
do afiluiting van Elzns-Lothariugen, omlcste*Ji
toenemende concurrentie, in duze tweu jan.n voor
151 millioen fran-js z.ikeu. De roscrvo viiu da
maatschappij, '229 millioen, is vooral belust! 'ü
buizen te Parijs, aandeden iu kanalen,
spftorwefen, Franscliei 3 en -l perconta. Inspecteur vjor
België «n Nederland is do h«or Léon Hamulr, to
3nusel.
^De leekenen van nationaal leven, die van
Nederlanders, in audcve landen vertoevend, t,,it
ons komen, vinden steeds hitr sympathie, /.ulfa
al kan hun verblijfplaats niet bupauld een ?oord
van balliugsclup" jjenoemd woroen. Utt laatste
geldt, vooral van do ?Xederlaiiducha Veroeiiiging"
te Pary*, die haar ewstc jaarverslag, l Mei 1831
?l Mei 1882, doet verschijnen.
De geschiedenis d<;r oprichting wordt daarin,
uitvoerig verhaald.- Eerst IS jongelieden in het
café Jpurdan, toen 25 in de lïue Drouot, welilra
aansluiting met den consul, den b»er M. J. II.
van Lier; een voorloop!;? comit'j Joh. Pier.'on,
J. H. Brandes, F. !?'. lioo-cboom, F. Hraat en
L. E. Levié ?; eon'twrode comitü naait dat der
jongelieden ? M. J. II. van I.ierH. J. E.
Boisjevain, D. J. de Mair, J, S. J. Nieuwendan), G.
Ovens en P. C. E. 'Wumlerly ?; een nieuw
luknal in het café do la Bourse, een definitief
bestuur ? J. H. Brandes, J. da Regt, L. E.Lsvié,
G. Hoon en H. Suur ?; tootroHing van den ge
zant Baron van Zuylcn van Nijevelt; d\w. na
onderstenning van vcrtno^endg en geveitigdo
Nederlanders te Piirija, geschenken voor de
bi"jliotheek, grootendeels door toedoen van don
leer B. van Dijk (firma Baklieuea & Co.)
to Amsterdam. LindeÜjk wordt steeds vermeer
derend ledental vermeld, vooral onder de besta*
namen der Jfederlandrèhe kolonie te Parij»,
zoodat aan de jonge Vereonigtng eeu goede en nnt.tigo
toekomst kan voorspeld worcfsn. Vooral a;m
hartely'ke deelneming uit het moederland raoga
het haar niet ontbreken; eene rnimo toezending
aan derge\$ke koloniën vau tydechriften^en nieuw*
uitgaven, is zeker een zaak waarin do uitgever^
en redacties zich niet onbetuigd zullen laten.
Het plan tot den aanleg van een kanaal tot
verbinding van den Oceaan met do
Middellandsche zee, is door de fransche regeering aan een
onderzoekings-commissio voorgelegd, f Iet knn:ial
zal tusschen Bordeaux en Narboune 4QT kilometer
lang zijn, met een val van.S1'? M. en een breedte
van 5G?80 M. Df. ffrootstó vaartuigen zu]_!en tichl
daarin gemakkelyk kunnen bewegen. De onkosten
worden geschat op 1500 Mill. francs.
Oorlog tusscMn DuittcMand en Rusland, Eena
brochure dit onderwerp en dehvcrmoedolykcu loop
van zaken behandelend, U te Leipzig verschenen.
De schrijver ziet met bezorgdheid dan
uit-breidings- eu vcroveringslust van den Rus»isclien Staat,
de versterking'van het Panslavisme on dun
aankeiyk to brengen zyn. Daarenboven wijsf hii op
den baat testen .il wat Duitsch is, die in Rusland
beerscht. Reeds sedert eene eenw is de oorlog
opkomend; sedert Duitschlinds eenheid gevestigd
ïs, werd hy «eeds dreigender.. De reiia van
Skobelaff is niet anders dan de dagelykscbo toon
der binuenlandsche russische pers; tot ccne depu
tatie van Serviërs dia hy te Petersburg ontving-,
heeft Skobcleff openiyk gezegd: .Rusland kent
slechts één vijand, het is de Duitscuer."
Wat is dan de toekomst? Daitïchlsnd, Oosten
rijk en Engeland zyn elkanders aangewezen
bondgenooten tegen den «erfvijand." Van den één
wil Rusland de Oostzeehavens, van den anderen
de Donanstrcek, van den derdfe Afghanistan,
Turkye en Egypte rooven.
Dat de ty'd der uitbarstinv niot verre moer kan
ztjn, meent de olaraiat te kunnen opmaken uit
een aantal gegevens: een officieus geschrift in
Duitschland, dat vooral de aandacht vestigt op
de Poobche spoorwegen uit een militair oogpunt;
de wegzending door do Uussischo ttoeeeriug vt»u
alle Duttscbe beambton op de westelnke
>>poorwegiynen; de moeite die'Uïsmarck z\th in den
laauten tyd gegeven heeft om Oostenrijk gunstig
té «temmen en handelsbetrekkingen met dut land
aan te knoopen; de ^verhoogde belastingen in
Dnitschland; de verzachte houding van Rusland
tegenover Polen; de intrekking der Meiwetten,
waarin de ahwmist een poging net om met het
Vaükaan in overleg te treden omtrent de vesti
ging van een katholiek koningrijk Polen tegen
over Kusland, eri*. en». .
ItottJMpeVen. In het land der Gallas in
OostAfrika heeft de in Maunak resideerendefrauscbe
consul in het gebergte op tioii veraehillendo
pbutsen rotten ontdekt, die van binnen uitgehold en
in kleine kapellen veranderd waren.
Deze kleine rotskerkjes iy'n afkomstig uit do
vijfde eeuw onzer jaartelling en waarschijnlijk
het werk van vervolgde Christenen.
In Arab'\tcbe tcMhn dient de cylinderhoed tot
strafwerktuig voor ondeugende kinderen. Met een
cylmchrhoed op in.de school to moeten staan,
wordt als een vernederende tuchtiging beschouwd.
In China bestaat een eigenaardig soort van
booidoenert-ftlbum; de vagebonden moeten daar
hun duim met roet besmeren en afdrukken op
een papier dat «orgvuldig bewaard wordt. Een
gezicht ? zoo zegt de Chinees ? veronderdt'
m den loop dor jaren of kan tot onkenbaar
wordens toe vertrokken worden; maar één duim niet.
De- meiheid, waarmee de zwaluwen zich voort
bewegen, is buitengewoon groot. Een burger
van Si. Omer bemerkte den 26 April dat een
zwaluw, die n» de gewone -halfjaariyitscbe afwe
zigheid in ayn stal terug gekeerd was, een rood
bandje aan den poot had. Hij ving den vogel
én vond onder het bandje een briefje met de
volgende woorden: ?Groet de vrienden in
Frankryk, Joseph Cardon, .Tunis 25 April." De zwaluw
bad dos. .den afstand .tasschen Tunis en 8t Omer
in minder dan een dag afgelegd.
? t
M