Historisch Archief 1877-1940
\ :
N '
'i
ongehuwde, nog veel goeds is weggelegd, dat zy
be.-.ighcid zal vinden, waar ze in de verste vette
zich die uu nog niet droomt, terwy'l het huiselijk
leven en de gansene maatschappij er wel by
zullen voren en de wereld er geen oogeublik door
geschokt of uit haar verbaud gerukt zal worden.
De dikwyls gemaakte vergelyking lussohen
de emancipatie van vrouwen en die van
de slaven gaat volstrekt niet op. De omwente
ling, die iu Amerika den vierjarigen burgerkryg
van IStil ten gevolge had en ook elders
tweetpaU uu jamnier teweegbracht, diende ter be
vrijding van een feitehjk onderdrukt deel der
moiuschheid, geëxploiteerd ten voordeele van een
i.ndèr deel en natuurlijk moest dus by do botsing
van belangen, die de slavenkwestie veroorzaakte,
hevige «tryd ontstaan, vooral toen het rechtvaar
digheidsgevoel, eens wakkw geschud, zich
schaardo aan de zijde der onderdrukten.
Iets geheel anders is de vrouwenbeweging.'t Is
immers civt waar, wat vele gesehrilten over dit
onderwerp beweren, dat zy wordt tegengegaan,
omdat oolc hierbij verschillende belangen in bot
sing komen, omdat nu ja, omdat de mannen
de mededinging der vrouwen vreezen, deze koene
conclusie ot liever ongemotiveerde gissing, zou
ik uiet durven oudcrscbi yven. En aftans niet
voor onderdrukten behoeft, hier te worden in de
bres gesprongen, al is het'Honderdmaal waar, dat
de wetten het «geluk recht voor allen" nog
lang uiet genoeg huldigen, neen totaal negeren,
waar het de vrouw betreft, niemand zal danruni
toch beweren, dat in deze 10de eeuw o na gevoel
van recht zoo hevig beleodigd wordt door de
behandeling, der vrouw aangedaan, dat dadelijke
krachtige tusschenkom&t uoodig is. Dij de
tlavenl e weging was dat laatste het geval; zy konden
zich zelvou niet helpen, maar do vrouw kan dat
wel; zy kan zich in do roaat.sch.ippüeeue plaats
veroveren, indien slechts het veld der publieke
opinio duchtig omgewerkt en by haar zelve 't
go\oel van eigen kracht gewekt wordt.
Geen beschuldigingen, geslingerd naar 't hoofd
vau de andere helft des roenschdoms, dio
al te vaak in geschriften van on over vrou
wen aangetroffen worden, zullen den bc.itnandon
toestand verbeteren, maar. zelf naar den arbeid
grijpende, moet de vrouw kunnen wijzen op wat
ly' tot stuud bracht, om op dien grond te cUchen,
wat haar tot nu toe onthouden word. Zonder
met de wet iu strijd to komen, kuuneu vrouwen
zooveel, wat zy nog altijd verzuimen, staan zoo
veel wegen tot zelfstandigheid, en eigen onderhoud
voor baar open, die zy niet inslaan, dat het
dwaasheid zou e\jn, als zij der maatschappij of
den staat een verwijt maakten van haar eigen
gebrek aan energie.
Maar als dan de vrouw niet grijpt naar ruimer
werkkring, ofschoon die voor haar te verkrijgen
is, dan bc>taat da behoefte daaraan gewis niet,
zult ge zeegen en is de bestaande toestand zeker
zco kwaad uiet.
Menige gelukkig gehuwde, met kinderen en
net werk gezegende huisvrouw zal hiermee in
stemmen, maar hoeveel vrouwen behooren
niet tot die categorie? Holpt dat. de kindcrlooze,
de ongehuwde en de naur ernstige plichten ha
kende vrouw in de 'kracht des levens? Vraag
eens, liocvecl leed in stilte wordt gedragen, om
dat de i/ieren greep der publieke opinie tn
trantrOHMH in ciqen ItracM den naar vrijheid en
werk strevenden geest geketend houden!
Die ketens te verbreken, wie zal het kunnen'?
Als slechts een enkele schakel verbroken wordt,
is reeds veel gewonnen en daarom stel ik mij
voor, in dit weekblad eens n»n te toonen, hoe
de vrouw in een ander werelddeel gewerkt heeft
en nfg werkt, om een recht te verkry'sen, dat
wel ia waar, by ons nog volstrekt niet op zijne
plaats zou wezen, maar dat my nn bij de bespre
king gelegenheid zal geven, om, zooa's ik reeds
zeide, Deelden van energie en toewijding te doen
zien, die misschien opwekkend en ve: sterkend
zullen blyken te zijn. -
Drie vrouwen hebben The History of Woman
Suffrage" samengesteld, Elizabeth Cady SUnton,
Susan B. Anthony en Mathilda Joslyn Gage.
In een tweemaal 's weeks te S ene ca Falls in
den staat New-York verschijnend blad kon men
den 14dcn Juli 1813 de volgende verbazingwek
kende aankondiging lezen:
bespreking van de Bochten
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 267
noemde schrijfsters, Susan B. Anthony, was de
eerste vrouw die ia 1847 de zaak der afschaffing
besprak.
Dit alles waren voorbereidende oorzaken van
de Vergadering van 1843; de Kchtstreeksche
aanleiding tot de bijeenkomst te Seurxca lalls
was een daad van onbilhjke uitsluiting bedreven
in Engeland* hoofdstad.
(Wordt vervolgd).
Vergadering ter
der Vrouw.
Eene vergadering, om de maatwhappelyke
burgerlijke cn godsdienstige rechten dor vrouw
t« Gespreken, zal in do Wesleyaansche kapel te
Seneca Falls op Woensdag en Donderdag, den
lOdeu cn 20sten Juli gehouden worden, begin
nende om 10 uur 's morgens. Gedurende den
ee sten dag zal de ineetin ? alleen voor vrouwen
geoprnd zi|n, dio dring nd uitgenoodi^d worden
er te verschijnen. Het groote publiek wordt op
den tweeden dag verwacht, als Luoretia Mott
va-t Pliila<iclphia cn nndcro dames cn heeren de
veredeling x.ullen topepreken.
Voor wiy zien, welke.gevolgen deze oproeping
heeft gehad, moeten hier enkele vqorafj;ef;atie
gebeurtenissen vermeld worden, maar daarbij zal
ik my niet. met de schrijfsters verdiepen in het
geen de 16de 17de en 18de ocinv reeds in houfderi \
en harten hebben gewekt omtrent den toestand ?
der vronw, zelf; .il moet ik dan do wenschen van
een Daniel de l''<>e onaangeroerd laten. Llit. »!?
leen: do vrijlicidskmtip v.iii 1776, die hceilijk
schoone bladzijde in de wweldgefchiederii, heelt
aan vele vrouwen de grootste verplichting. Wie
anders dan Mrs. Adaros en Mrs. Warren hielden
«ie geestdrift wakker van mannen als Jeiïereon,
Knox c a.?
In 't begin dezer eeuw bezint reeds nn en dan
?de<-wen*on na-ir staatkundige rechten bijde Ame
rikaansche vrouwen op te komen, nely'k-y'.lig
met hare belangstelling in het lot der slaven.
Harriet Beecher Stowe is niet de eerste -vrouw
geweest, die het weg met de sUvernii" in haar
vaandel had geschreven. De eerste vrouw, die
over dit onderwerp in Amerika lezingen hield,
Frances Wrijrht, was in 1797 te Dundee geboren.
Hanr beeldtenis siert de e«r*te bladzydfl van
The History of Woman SufFraRe". al*
fóluitivrouw zou ik willen zegtren, w«ut hot edele, fijn
besneden gelaat met die vriendelijke irukkon
dringt tot kennismaking met het wt-rk, dat ook
vau haar zal gewagen. Ilaar kalme, bezadigde
liefde voor de vi^jheid heeft velen .voor de zaak
der slaven gewonnen en dete eer komt toe nan
vele Amerikannsche vrouwen uit bet begin dezer
eeuw, dat zij door woord en geschrift, het werk
der slavenbevry'dinff hebben gesteund. Soms
baddeu ttf daarby heftigen smaad te verduren, maar
het martelaarschap van Abby Kelley 'nn zoovele
anderen diende behalve de zaak der (laven ook
die-der vrouwen zelf, want het gaf hun vastbe
radenheid en zelfvertrouwen, om eindulük ook
recht, vrijheid en geiykhoid voor zich ze l ven te
vragen. In velerlei schriften werd op het ver
keerd* in den bestaanden toestand .der vrouw
gewezen; de N. O. Staten van Mossachuseti s tot
Pennsylvaniëstaan daarbij in d? eerste gelederen
en men dringt er in de wetgevende vergaderingen
nu eens aan op gelykheid van mannen n vrouwen
in oovoeding en in nyv.rheid, dan eens op hare
staatkundige rechten, daarna weer wjjst men op
de onbillijkheid van haweiyksbepaltngen enz, enz.
Verdacht en belachelijk werden dez* ehchen
in den aanvang gemnakt door.de tegenstanders,
maar afwezen lieten «y zich dwom toch moten
het is zeker, dat deze beweging, die beschouwd
. werd als een moedwillige gril van enkel» onvol*
d*M gemoederen, als schskel past in do keten
der wereldgeschiedenis en een gewichtig punt ii
i 'de geschiedenis der krachtig opgroeiende Re
publiek. Otfk ijverden vrouwen tegen het
rnisbrnik van sterken drank en een der drie
geKATOEN.
In de vorigo maand hoeft de speculatie te
Livorpool en N e w-York van den opstand en do
daardoor veroorzaakte verwikkelingen iu Egypte
gebruikgemaakt, om de reeds hoogo pvyzenuog
vorder op te drijven.
Egyptische katoen was, uit vrees voor den
volgenden opg«t iu dat land, zeer geanimeerd en
de andere fijne laugitapelige soorten deelden in
do hausse.
Middliug Amcrikaausch noteerde men ultimo
Juli te Liverpool op WM d. tegen O1'/» in 1881
en ieSO en &;% iu 1679.
De zichtbaio voorraden van Anicrikaanscb be
droegen in rondo cijfers «41 duizend balen
tegen 13-iüin IS? l
' , UH18 . » ISS
en 748 1879
Het deficit tegen 11. jaar is dus niet grooter
dan 3 maanden geleden, toen het ook ongeveer
fiOO duizend buien bedroeg, terwijl er uog WOOO
balen meer zichtbaar zijn dan in 1879.
Doaicutegen waren er iu totaal van alk soor
ten katoen zichtbaar:
1740 duizend balen
tegen 2(X)9 in 1?91,
1C35 ,, 16^0
en-1303 1879,
dus 269 duizeüd minder dau 11. jaar, doch 105
duizend meer dan iu ItiO en 43i> duizend meer
dan in 1879!
Engeland alleen heeft grooter voorraden dan
in de voorgaande jaren om dezen tijJ, terwijl de
spinners veel grooter reserve voorraden bezitten
en diinrdoor hét schijnbare deficit tegen 11. jaar
in werkcUikheid tot een zeer klein cy't'er geredu
ceerd wordt.
Deze cyfers schijnen dus de tegenwoordige
hooge prijzen niet to motiveeron, daar er geeu
roclo is voor to _kleiüe voorraden te vreezen.
De vergelijking met Ib7ï) dringt zich daarl>9
onwillekeurig nan ons op. Toen had men den
prijs in Juli ook op 7Vw d. gedreven en viel deze
daarop in Augustus op CVi. Even als thans b
lommerdcn do hooge katoenprijzon de zaken to
Mauchester en waren do oo^stbcrichtcn uit
Amerika zeer gunstig. Toen kon du voorraad
van Amerikaansch tot ultimo September te
Livorpool op slechts 91 duizend balen dalen,
zonder een hoogeren prijs dan 6^,'is te zien
noteeren.
Thans is de prijs veel hooger, ofschoon de
voorraden veel grooter zijn. Do caiiff van zaleen
te Manchester i» slecht en de klacht algemeen,
dat er oudaïiks de verhongde katocnpri;;'.en troen
betere prijzen voor katoenen goedereu te maken
zyn en de voorraden daarvan steeds toenemen.
Daarbij kunnen de verwikkelingen in het Oosten
op de transactie'n en de toch reeds kleiner export»
van goederen en garens slechts ongunstig
inuenueeren.
De vooruitzichten voor den volgenden oogst
in Amerika werden de laatste weken steeds beter,
liet weder wos zeer gunstig en iu Texas züii nu
ook do noodige regenbuien gevalle», zoodat de
berichten van daar veel beter dan.het vorige jnar
en aangaande den ttand der planten enz. m vele
streken bijzonder veel belovend luiden.
Volgens de uitvoerige en als vertrouwbaar be
kende berekeningen van The xew-York
Clironicle" (waarmede de schattingen van bet Land
bouw departement te Washington ditmaal nitt
veel verschillen) zouden er dit saizocn ca.
16,590.000 acres met katoen beplant zijn, tegen
16,851,000 in 1681 n 16,123,000 in 1830/81 toen
de grootst» oogst met ruim GVs millioen balen
verkregen werd. Het blad noemt die schatting voor
dit jaar een minimum en meent dat er feitelijk
geen vermindering tegen 1.1. jaar zal zijn. danr
p. a. eene met pCt, aangenomen vermindering
in het aantal acres voor Georgia kleiner kan
zijn en de voor den steeds belangrijker wor
denden staat Texas geschatte vermeerdering van
10 pCt. waarschijnlijk grooter zal wezen.
, tien mag dus op een ninken oogst hopen, On
by goed weder gedurende do volgende weken
een recht vruchtbaar jaar voor Amerika ver
wacht e u !
l Augustus 1S82.
Zn keu.
1311IEVEN UIT DE NIEUWE HULLANDSCUE
WATERL1K1E..
Amice!
om u een en
dutflchoerdo posten tni. te zoeken. Naarmate in
de volgende dng^u werd aangenomen, dut do
opruimingen zoover gevorderd waren, dat het
noodig4 i ijshout beschikbaar werd en de blindeeringen
op de forttiu tiankwameii, werd de aangevangen
arbeid voortgezet, met het leggen van bed
dingen, het bckleeden der taluds, het vervaardigen
van schiUlt-rhniïcn, het versperren der toegangen
cu eindelijk het stellen der blindeeriugen. Verder
werden op verschillende punten lautaariis gehangen,
waardoor het voor iedereen mogelijk is, om ook
gedurende den nacht spoedig zy'n plaats op de
wallen te vinden. Daartoe i» bovendien de bezet
ting van elk der forten iu vier gelijke ploegen
verdeeld, waarvan er eiken dag ócn op wacht is,
n in reserve blijft, terwijl de beide anderen rust i u.
Dezo laatste bcüaminu is evenwel zeer om-igenlijk
en b:teekent niet anders dan dat, alt er alarm
wordt geslagen of geblazen, (]o ploegen der lo
en 2e rust ter beschikking van den fort-coiumandnut
llgvcn, om duur te worden gebruikt, waar ij het
nicc»tiioodi^üijn. Do wacht en reserve tezamen t uch
zijn sterk geuoefr om alle flnukvuut monden te bedie
nen, zoodat by voldoende waakzaamheid conc
overrompelirgvnuhtttfortonmognlijkiB. Do andere helft
der artillerie-heKettiiiK ktui dun gebezigd wordvii
tot do bcJitning dor ponilie-vuurmotiden op do
fronten van a:xuval, terwiil deinfauterio-hezetting
door ban r vunrtd: do verdediging bydi-niigt. Voor
xoovc-r npodig 7.ijn daartoo op verschillende
pv.uten der forten iiifantfrio-bmikctlOH gomaakl.
Jla? men xlua gerust bowcroti, dat het
verdedipinfjsverniogen der foitcn ^edurcr.do ile
afgeloopen wo k zter j?°Etesen is, dnn'*bnar zijn wy
(;csiei! d ten opiichte v;in dat gftle^lto van oni
vulUliw r, flat aan den Usel etaiul hie!d en ons
daardoor dion tijd vnn voorbereiding verzekerde.
een ilcn 27 Juli ontvangen telegram, had
Overeeiikomiitij» oi:zo aftprnftk
init*1!' omtrekt, U'ÏEO ii.'!'ouinf{ó" o» do l'orlcn incda
e deelt-n, gi ik van den Zoudui; gM'i'uil: uüikc-n
om u evn orcrxicht to gevmi van vu* uudervarcn
in de uigéloopeu weck. Dat oierxieht ?al i::ch
bepalen tut KBII eenvoudig. vwlmal vnn de
\>rnch'e wei-kicaiiuh'ide/l <jn ile mededooiuif' v»n
enkele epmerkingeti. welke ik gemankt heb;
itiovol^e den door den kolouei-leiJfr der
o'-f'ciiingén gl'guvtn last tntfh moeten u\\f Jcwe-tirt!,
'ülttuds uelènsio b«:ti ellende, buiten bespreking
blijvtn.
Zaterdag 22 Juli kwamen de troepen uit hunne
verschillende pmaiizoeiieii op do forten nan. Hoe
geheel verschillend moi-t du indruk wel geweest
'n, luj het hiuneulrod,;n dier Vfü'iterkiDgen ont
vangen. Terwyi toch hut logies, Koówel voor
officieren nli voor de' misnUrf-n, >p «la forten vnn
dtn Interen ty'd als Vech'cn cn Il'-nivltjo bepn.ild
uitstekend genoemd mng woidrii, liat h«-t. up ile
andere ihana brtxi.lto verstc-rkingcn wel wat te
wciiBcheu over. Kri-nwel d') troeiieii waren bczieM'
met den gooden gróst, dpn NeilerlaniUchcn soldaat
gewooiilyk eigen, cn met lust weid de d»^ van
Rwnkomst dan ook best<«cd tot het in onlumnlcen
dor lokulnn e.i ftndsi-u vonrbcreidendu bezigheden.
Zondag 23 Juli marcheerden du (rot-jien VDU
ile verschillende forten «aar Bouten,'hul
hoofdkwarlier, om aldiiar door dfn kuioucl-ltider
peinipectoerd 'te worlen. Inilieu wij t.ien uan
vouit'i'keni'n geloofd hadden,'zouden we ons
ongerust hebben gemaakt over den verdóreugang
der oefeiiin.i,eii, waut een viortdui'Mulo re^u
maakte, dat de in»|>ec<ie in den \verktlijken zin
van het woord in het water visl. In het gevolg
van den kolonel Kromhout, bevond zich o. a. do
burgemeester vau Houten.
Op de forten teruggekeerd, kregen do troepen
permifsie .om tot 's avonds negen uur uit t« gaan.
Maandag zonden dus de figenlyke oefeningen
aanvangen. Overeenkomstig do onderstelling, dut
de vy'und dien dag met xyiiH cavalerie onze
oiutoliike grenzen was overgetrokkmi, werd do Nieuwe
llollaiidtche Wateiiini» iu s tuf. t van. boleg ver
klaard, en de raad vuu defunsic, zoowel voor bet
groote hoofdkwartier, nis voor d«
groups-hoofdkwaitiBven «ainengestrld. Op de forten werd dieti
dan door de artillerie alles verricht wat uoodig wan
om de flankvuurmauden zoo spoedig mogeiyk
in batterH te brengen, terwy'l de Infanterie
zich op de hoogte stelde van het voorterrein,
ton einde de wegen te leereu kennen eu ge
schikte opsteUiogspunten vaar vehlwachteu,
gedo vijand beproefd, bij Lathuni, den IJ-ol over te
trekken, maar was ilie poging mislukt. Kerst den
'J Juli golitkto het hem dun Usel to forcceron,
maar onze troepen trokken in gocdo ortlc tcriiff,
eu zulicn hem in do siclliniïder Goldurache vallei
op nieuw lut hoofd bieden. l\u, ctnigo dagen
kunnen wij nog beat gebruiken, want ui U er veel
gedaan, er blijft ook nop veel t^ doen over.
Ik wil dez.'ii britt' niet eindigen voor n een
Antwoord gcgnven te hebben op uwe vraag, wat
ik van do freoeft>ndhcid van den trotp dacht. Ik
geloof, ninice, dat do vyand iu dat opzicht
«een gunstiger cogenblik voor zijn nanval had
kunnen uitzoekei;, want ecu groot gedeelte
der bezettingen bestaat, uit militiuns, die eerst
in Jlei vnn dit jaar onder do wapenen kwamen,
dat, wil dus voor de artillerie zeggen, uit
innuK'hajipeii, die no<r nooit werkulyk gevuurd
hebboa fn voor du '"inf-uiterie. dat de oefening in
dtn velddicuüt, vooral in do vcrplichtingeu la
posten, ol' patrouilles in het voorterrein, en voor
net schieten daar en binnen do forten nog ve^l
:u wensehcn overlaat. Oolc hier komt, ihin ook
net nadeel weder uit vau do opkoimt der luilitio
;n Mei. Aan do nnjiiars-oefexiiiKcn, waarvan, wij
moeten het dankbaar erkennen, teütenwoordig
zooveel werk wordt gem.iakt, uumcn daardoor
voor een groot ge>!celte manschappen d.jol. wier
voorbereidende oefening veire van voltooid is.
Een ander 'punt dnt my trof is, dat er iu ons
leper, vooritl ook' or.der het kader, zooveel vreem
delingen zijn, Aan do bezettingen wordt, en zeer
te recht, het ttil/wijgeu opgelegd omtrent ulla9
wat met 's land s defensie in verband staat, maar
uie nal aan een onderofficier der artillerie,
Duitschor van geboorte, beletten om retxls nu, of
ouders na volbrenging van zijn diensttijd, de in
richting en bew.ipettiitg onzer versterkingen aan
belanghebbenden mede te deelenV
Ik acht dit bezwaar, onlangs door Raloff in
zijn roman de glitter vygcUcltt zoo duidelijk aan
getoond, van geVicht genoeg om er nogmaals op
te wijzen.
De voeding van den troop laat niets te
wenschen over. De gezondheidstoestand is dan ook
goed, waarop het prachtige weder van de laatste
ilaïjen z^ker niet zonder iuvloed is geweest. Over
tukelo aduiinittratievu benalinKeu eu
intendanceaangelegenheden schrijf ik u een volgendo week,
want d-i Zondag moet nog gebruikt worden voor
tal van bezigheden, die ongedaan zyn gebleven.
Voor de troepen is het heden rustdag. Een wel*
verdiende rust na 6 dagen drukken arbeid van
10 werkuren per dag.
Wees intusscheu kiMeraadachappclijk gegroet
van tav.
.... 30 Juli '82. XX.
DE AANVALLEN BIJ NACHT.
Een Berlijnscb. blad het Frcmdcnölatt
maakte eenige maanden geleden ecu denkbeeldig
verhaal publiek, imitatie van het beroemde boekje
de slag bij Dorking." De schrijver veronderstelde,
dat een nieuwe oorlog was uitgebroken tusschcn
DuiNcbhiud t'ii Frankrijk, en na een vluchtige
beschouwing over do voorbereidende maatregelen,
get-iV hij een pedstailleerd verhaal van den eersten
schok der b-'ido legers. Iu verscbillendo L'i'ansclie
couranten, zegt du Jtcvuc nutttnire tic 1'êtrinigr.r,
h dia anlitaü'tf r,/mau -overgnnuuiun uu wij herin
neren onze lozers dus slechts aim de
Sfen :
Do Franschcn besloten defensief op te treden
fjelirnikten den nacht vóór het. gevecht om hunne
jio-ïitii'ji nu>t, nllt*rlfi veldwerkcn ta vertterkiMi en
i,oa i*nei^i<;k en ? hoe onsiniiniR deu vo'^endcn
O*;,' dn iiuuval rl«r Duitscliers ook w;\», hij linik
o;) den koj»i;lrcj:eu vnn den v.n'.dcJi^cr, (iiu bijna
Oi:li.v«ti(b,i.ir «ciiter ijne borstweringen, iiot
ifsfjo vu-jrgclugeu tcixuin vuOrldureiid uU
af.t. .
Jiin«!cH)k worden de DuiUchers gedwongen tot
staan, sici.» to dekken in het t rri'iu en togen den
nacht lerujf te trekken. De slag was verloren.
Op dat ougenblik geeft do generaal-eu-chef de
vuigendo onluriuit: Heden tucht te 11 uur pi
ecins, zullen alle afdeeliniten over de geheele linie
een aanval doati mot de bajonet. De i-an.-els
v.-ot'ilen achlergwlaten. Den tolduten zal worden
l:cvulc:i iiitt t«*ipur»n dan op het oogenblik, dat
ninn in de vijandelijke stelling a. De lij de
divbión ingtxlevldu cavitlcrie zul nog dvnzelfilen
r acht overgaan tot do vervolging. I>o
reservecavalerio huudt tich gereed luar tu ondeistcunen."
De nam al gelukt volkome:i. Door de duistcn>is
lieioi.i'J van lift voordeel van haar overm;ichli<
vuur, wordt hat Fran-che leg-tr1 aangevalleD,
terngguworpun, ja b\jua voruietigd.
\V'üzul'on niet stilstaan by de uitvoering, maar
zou het niet nuttig zijn de ontkuooping te ont
houden, te onderzoeken of dit \)vM. dc.r fictie
vau heden, morgen geen werkelijkheid zou kunnen
zijn? De laatjtu oorlogen hebben ons op tal vuu
nachtelijke1 aan vallen, gewezen ; maar deze pogin
gen, nu eem met gelukkigen dan weder mot
ongelukkigirn afloop, hadden altnd het karakter
van eenvuudige, op zich zelf staande fe;ten ; zullen
zij echter in de oorlogen der toekomst niet aan
do orde komen en gewoonte worden, om de ver
pletterende meerderheid te vernietigen die de on
ophoudelijke vei beteringen der vuurwapens den
verdediger verzekert? .
Meu weet hoe dikwijls . de rustische troepen,
lioewtl nij mét een onvergelijkelijke energie tot
deu aanval werdon geleid, door hét vuur van de
hoogten van Plewna werden teruggeslagen. Zou
den zij niet aan die vrseselyk* uitwerking ont
snapt zijn, zouden zij niet handgemeen zhn
ge\voiden wanneer z\j gebruik hadden gemaakt van
den nacht?
Men mag' bet aannemen, want by een andere
gelegenheid deden diezelfde russiiche troepen er
1 1 ij herhaling de bloedige ondervinding van op.
Meer dan' eens -toch was het den
loopgraafwacfiton by de belegering vau Geok-T4pS, hoewel ge
wapend met ttclrUrhwdgaweren, onmogelijk te
beletten, dat hunne wilde tegenstanders zich to
midden der duisternis op de verspreide
afdeelinhen wierpen eu velen van heu~hebben het dag
licht niet meer aanschouwd.
Trouwens, na deze dubbele les, schijnen de
Russen de eersten te willen z'y'n om de aanvallen
by nacht tot een punt van studie te doen maken
en het nieuwsblad van St. Petersburg van den
Oen Juli deed ons reeda zien, dat do commandant
der iu Polen gestationeerde troepeuafdeeliugen
do order uitgaf: gedurende do zomer* en
najaarsoefeningen door de troepen nachtelijke manoeu
vres te doen uitvoeren, ten einda hen te gewen
nen de vijandelijke positiün te naderen zonder
gezien te woidou.
Kecds vroeger wezen twee voorname militaire
echvy'vers, de kolonel Uocuslawski on de generaal
rahnont, op do gewichtige rol die eerlang de
nachtelijke aanvallen zouden spelen,
liet is bepaald v.\u hot hoogste gewicht, Bchryft
de kolonel iu zy'n laatste v.1 er k over den kleinen
oorlog, den troep te gewennen aan nachtelijke
nlaririeeringen en aanvallen. Sedert ecnigen tijd
;;ijn dio oefeningen en zeer ten onrechte, minder
iu do gunst eekomen. Zonder twijfel waren die
oefeningen dikwijls vergezeld niet ecu zekeren
lutmbug, die ze op een comediespel dedcu celjjlcon,
niuur dat noemt niet weg, dat het noodzakelijk
ia don jongen soldaat te oefenen om op 'teerste
si.^'nnnl naur zijn plaats in 't gelid te snellen. liet
is noodzakelijk dat hu die plaats onmiddely'k vindt,
i'.oowel by dag als bfi nacht; de troep moet zich
's nachts niet dezelfde kalmte en dezelfde orde
en snelheid verzamelen ala des middags op het
npiiM. Tot zoover kolonel Boguslawski.
I)e nachtelijke aanvallen hebben voor- en
tegenstandars. Zonder twijfel zal de uitvoering met
stoer veel moeilijkheden gepaard gaan,maarzeker
zuilen nij op het geschikte oogcnhlik aange
wend tot groote en beslissende resultaten leiden.
Velen houden het er voor dat zij in do eerstvol
gende oorlugen dikwijls zullen voorkomen, dnnr do
verpletterende uitwurkinct van het vuur wel zal
noodzaken do aanvallen bij verrotting en gehuld
in 't nachtelijk duister uit te voeren.
lic o het ook zij, het schijnt nooclig den troep
gemeenzaam te maken met deze coort van
minvallfn, hem te gewennen de moest mogelijke orde
daarbij te bewaren.
Vooraf echter is het van 't hoogste gewicht tuin
de oudercomniïindanten en do soldaten i» te pren
ten, dat de tnktiek in een nachtelijk gevecht eu
wel voornamelijk de toktiek van don aanvaller
een geheel oudere is, dan in een gevecht op hel
deren dag.
Hier is hot de verspreide orde, duur de
massavorm. Dit onderscheid begrepen en goed t
effamst, dan is bet onderricht van don troep volmniikt.
)e voorbereiding der aanvoerders voor deze spe
ciale soort van oorlogvoering eischt oneindig vtel
meer on, zegt de generaal Brialmont. ik geloof te
niojöti opmerken dat onza infanterie zich
tegenwoordig veel to weinig daarin oefrnt.
Do verpletterende uitwerking van het vuur
zullen dwingen de aanvallen bij verrassing te doen,
eenprofectie dio daarom zoobyzonder merkwaard!"
is, omdat zij komt uit den mond van den kolonel
'wBlti,. van den Bmalor op de
infunteri.?Terwu'l hy door bovenstaande woorden
uu* j.d?^|i "y ».w* uw.i...^..^ -- - ,,
conijie concessies doet, blijft hij overigen»
konsek«-eut; het is de hoeveelheid der kogels dio hij
vreest, niet de juistheid; wanneer hij zich buijjt
dan is het voor deu prnctischon ballisticus, dio
bet snelheidswapen heeft in de wereld gebracht,
niet voor den thepretischen ballisticus dio de
spreiding der verschillende schoten on do combi
natie der verschillende vizieren hooft berekend.
Den laatstcn beschuldigt hij zelf de oorzaflk to
zyn, dat hst leger vele goede gewoonten heeft
afgeleerd, o. a.: die van den Hinken, dqorgezetten
tianva.1, waartoe de practische ballisticus het
wellicht gaat terugbrengen. Vroeger, zogt hij,
waren wij minder knap m de versohillendt! soor
ten van kogelbanen, maar wij legdou er ons moer
op toe die onvoorziene toestanden te be-tudeeron,
waarin men zich in den oorlog zoo dikwerf ge
plaatst ziet. Op het oofzenblik dat do kleine
oorlog verscheen, schreef de generaal Brialmont als
voorwoord van zy'n Atmexo ala tactique
dccombat des trois armes": De tactici hebben zich tot
op heden nog .weinig ingelaten met de nachtelijke
güvechtcn en dit gedeelte van do taktiek is nog
volstrekt niet onderworpen aan bepaalde en
airenfje voorschriften. Het is evenwel te voorzien
dat er gevallen zullen voorkomen, waarin men
in déze wy'ze van aanval allén heil zal zoeken.
_Dögeneraal, die in den loop van het boek zulf
zich zeer modest bepaalt om over ieder punt die
bestaande opinie te geren, welke hem zelf het meest
rationeel voorkomt, vindt het. noodzakelijk in zijn
aunc-xe". eunige ideeën ten beste te KKVËU over
de wy'za, wairop nachtelijke aanvallen kunnen
worden uitgcvovvd en afgeslagen.
De aanvaller, schrijft hy. zal zyn troepen in
gesloten orde .moeten houden en Vcortpaan in'
comjia''niescolonnes op deploicmeut*nfstand.
Gebruik makcudcs van de duisternis zullen dio
colonnes wu-inig verliezen lijden en moeten zich
niet dupliceren, dan op het, oosfcnblik, dat zij zich
met de bujonet op de vijandelijke liuiën of
siolorde te biyvoo. Die eom»a«Qies colonnes op
de'ploiemeiilsafitand, die dichte gordijucu van
tirailleurs vooral, laten ons inziens iiog te veel
vcordeelen aan den achter borstweringen opge*
stelden verdediger.
De verdedigers toch zullen, ondanks alU vuur
pijlen, lichtkogels, enz., steeds onzeker blijvou
omtrent den opmarcch des aanvallers en auoo
gedwongen worden, recht voor zich uit, het ge
weer horizontaal, te vuren. Z\j doeu dat instinct
matig. Het goheele voorliggende terrein tot 5C'3
h 350 Meters zal dus in de gevaarlijke ziüi-.e li:»^c>n.
De aanvaller moet dus een zoo smal mogt.'liik
front bieden, webig maar diepe colot non, diu hy
niet deplpiecrt dan op het oogeublik dnt zij do
stelling binnen dringen. liet cciiige middel vo r
den verdediger dat de generaal aanraadt is een
argument temocrten gunste van de diepe c'>!oni:cd.
Een vnn de middelen voor den verdediger die
de meeste uitwerking nullen h. bl.en, zegt de
generaal, bestaat iu het vooi uitbrengen van
filciuo colonnej van flinke soldaten, aangevoerd
door uitgekozen officieren, die tu'schen ilo
oauvnllcndo colonnes filui|>cu, eenigo saldu's u f ge v en
eu daaina oumiddolyk weder verdwijnen iu du
duisternis. liet is te verwachten dnt dcza
mar.ocuvre dikwijls tot gevolg zul hebben, dnt ver
schillende colonnes van den aanvaller elkander
voor vijanden zullen aanzien en in elk guval zul
rtict een oponthoud in den opmar;ch -jjuviin on
wanorde iu de vijandelijke liniu biv>i)g>>i), diu nu.
lijft mesr vcreeuigd, met het gcwenschto anutal
troepen op hot punt van aanval zul kuuurïn
brengen. Dat is onvoi'mijdelijk en het nni^a
middel om dio noodlottige vergissingen to voor
komen is voor den aanvaller zoo min inogolyk
colonnes te nemen,
Ho» het ook zij, hst is waarschijnlijk dat tegen
over goed bezette on niet om te trekken posiiiün
voortaan do uachtelijko aanvallen dn voorkeur
zullen krygen en daarom, segt do generaal
L'r.almont, is het noodig den troop in vrudujtijil
te gewennen aan de vreemde gawanr«vording,
die dt'ze naohtelü-^ gevochten zullen o^levoruu.
TJIDHOGRAPUIE.
militaire Spectator, JS'o. 8.
Genernnl A. W. P. Weitzol over Borneo van
Zuid naar Noord" door M. T. H. Porclacr.
(Vervolfi e>t slot), De nnjaarsmanoeuvs'es der 2a
divi-ie infanterie in Overijsel 1881. (Vervolg en
slot). Overzicht der proeven gonomeu te
Meppen, op het schietterrciu van de rm:i Fried.
Krupp op 29 en 30 Maart 1882, dool- F. G. A.
Scherer. (Vervolg en slot). Ordonnnnsdienst,
door \Vtlppertnann. Overzicht van
buitonlandsche tijdschriften.
'Militair Had No. 14.
Zr. M». Ilammonitor B Adder." De nederiandsclio
soldaat een paria? Herziening van de regle
menten der infanterie. Het weduwen- on
woezenfonds der militaire officieren by de Koninklijke
Nederkndsche Zeemacht. Het Frausche koi'tt
kanon van 155 mM. Teekcns voor troepen op
kaarten of sohetson. Versterkingen in Zwitser
land. Fransch staf werk over den oorlog var:
1870. Boekbaechouwing. Benoemingen, enz.
Advertentiën,
In de dagbladen. Gesn beschuldiging doch
onderzoek. Tien ambtelijk rapport in zake Van
dej Henden. Da Adder door XJ. Uneven uit
Atjsh. (Handehllad 16, 19, 20, 21 en 22 Juli).
Onze Toi-pedobooten (N. E. Ct. 29 Juli).
In tödschriftpn. Een kijkje in de
Nederlandsche militaire rechtspleging, duur van Tue«
renhout. (Vtar/cn des Tyd.-iJ.
Nieuwe uitgaven. Handboek voor onder
officieren en korporaals der infanterie van hot
Nederland-ch-Indisch Löger, door D. Brakel,
kapt. inf. O. I. leger. (Ter ptrsc).
Kederlandsch-Indisch leger. R-giling van d
bevordering, het ontslag eu hot pp uou-activitcit
stellen van Europecsche officieren, benevens
reglementen op net toekennen van jjeusioen,
gagement en onderstand aan die officieren en
militairen beneden dien rang en aan hunne
weduwen en kinderen. Verzameld door H. Kop
pen, lo luit. luf. DroJa. Droeao & Co. ? 0.50.
MUTATIES BIJ HET LECEB
van 27 Juli?3 Augustus.
Benoemd: bij het personeel van den genees*
kundigcn dienst der landmacht tot, apoth. 2e kl.
de student N. R. C. A. van der Pluijra; by d
infanterie tot luitenant-kolonel bij het lo reg.
de majoor Jhr. F. F. vou Muhlen van het reg,
grenadiers en jagers.
Overgeplaatst bij het leger in Ne4. Tndiëde
Jste luit. van hnt jSed. legor B. GorJinou de
Goubervillo vun het 2o reg. infanterie.
Dc aanvjller zal niot beginnen to vurpn vóór
ilnt d< vevdi-iliger zijn vuur opent en dan nog
moot hij 't zeer nia'ij; dom otu den verdedignr
onitrclif, het imrit, wa;ir de hucifdnanvnl
»al"gAsclue'.lei!, in dubio te'.laten..'Tot,'dut dool muet
hij slechts ilaai- ccn dicht gordijn van tirallctiin
hubbeu, waar hij zijn-minsto troepen heeft, en bij
gevo'ff sleclit.ii (lenjons;r.cei t. Tot hetzelfde doei
zul hij op de vlAiigöin dor .vijaudeüjke liuiOn of
stellingen en zelfs oUivr aulitcr, kloino
detachenienten diri^ecren die een uitgCBti'ckt front
innemen en trachten moeten, de grootste
.krachtcu vau den verdediger naar zich te trekken,
terwijl zij zooveel mogelijk leven maken cn een
hevig geweervuur onderhouden, Misleid door
deze demoustraties zal de vijand voorzeker ge
deelten zijner reserves ibeitemmen voor de vleu
gels zijner, linie of vóoefhet gedeelte, dat de aan
valler volstrekt gein phin heeft te forceeren.'
De commandanten der bataljons of der
recimontcn van de eerste aanvallende linie zullen, vóór
zich in beweging te «tellen, signalen . overeen
komen om zicli in de duisternis te orienteeren cn
ffeznmelük den aanval te do'>n. (Die. signalen
kunnen bestaan uit fluitje*, lantaarn*, vuurpijlen
enz.) liet behoeft ffeen betoog' dat voorn t de
bataljons-commandanten d*a te volgen -w.-3 heb
ben doen verkennen of aelf hebben verkend.
De moi>st mogeiyke vaarzorgen moeten geno
men worden, talrijke aanbevelingen gedaan om
de ordo en stilte te beWteren, den troep kalm te
houden, hem attent tédoen znn op.de comman
do's. VaHch alarm moet voorkomen worden, er
moet gezorgd worden» dat men niet dan on het
gewilde oogenblik verspreidt, dat men niet den
verkeerden weg kiest/en vooral dat de verschil
lende afdeelingen niet op elkander vuren, wan
neer de vyand, hetgeen hy zeker doen zal, kleine
afdeelingen den aanvallen tegemoet zendt teneinde
verwarring in zijne liniën'te brengen.
En zullen al die voorzorgen, al die aanbevelin
gen voldoende zijn om de kalmte te handhaven
en te vermijden, dat -de e*ne atdeeling op do an
dere vuurt? 't Is mogeiyk, maar dat zal onver
mijdelijk zeer wisselvallig zyn in de nachtelijke
aanvallen. Het -is te betreuren, dat de kolonel
Boguslawiki niet meer in details getreden is over
de wijze, hoe die Aanvallen, die hy meent dat zoo
menigvuldig zullen voorkomen, moeten worden
geleid; het zon voorzeker belangrijk geweest zy'n
om zijne denkbeelden daaromtrent te vergeleken
met die van den generaal Brialmont
Het komt ons voor, dat de generaal Brialmont
in de w$ze van aanval, die hQ zoo ophemelt, zich
niet vast genoeg lumdt otn At principe, dat hy
. eerst heeft verkondigd,' osm naoaelyk in gesloten
SCHAAKSPEL.
No. 32
EJaard Aagait Bchmitt
ZWAHT.
a b o d e f g
WIT.
TVlt speelt voor en geeft In 3 zetten jnat.
Oplossing van Schaakprobletm Ho. 30
l O B E Cl Q l P 3 (?
S C 3 O B + E 5 E 4
3 O'S D * m«,t. ' (Typisclto
W
l E 5 D 8 (b
a c a - c a 4. D e D 7
8 E O F 8 mat.
(b)
l ..... D 8-B6
8 O 8 P B + E 5 D 6
3 F S D 5 nut. (WH bap»l«n ons tot doze
vwianten; de anderen vallen ttür la 't 003).
INOSZQXDEN OPLOSSINGEN.
L. B. te Meup»l; W. v. IL te Delft; v. H. op Texel;
Mr. P.A.L.1L; Proeti» qnirtet; W. d. V.; C. M. D.J
Henri; O. H.; allen to Aroitardun.
NAGEKOMEN OPL088INÖBN.!
Tui No. 19. O. K. D. »n Henri t A i.m»t«rd»m.
BRIEFWISSEUNO.
W. d. T. Wjj dringen steeds itn [op jiniverder
afdrukkin*
FEVILLETOH.
ti- n
llorlnuorlngen uit het Zuldbrttbnntflolio
Dorpsleven.
door POL DE MOJTT.
L
TWEE OUDJES.
Hot kleine boerenhuisje waar d« heldin van
hat volgend liefdesavontuur woonde, itaat' nog
d.iiJciyk voor' milieu geest. Ik hoef maar even de
o >x*.u dicht to ntfpcn en aan myn geboortedorp
to iicnkeu, om het weertezieu. Aan aune uyde van
a moestuin, achter de smalle beek, tegelijk op
b' oppen afatiind van onae woning eu van de
geu van pachter Eeckhoudt, is het gelogen.
is hot uu hetzelfde hutje van vroeger niet
iih'tr, cn hot hoeft dan ook, voor my, een doel
Viiu ?. ij u o wacrde verloren l De latere, meer
welg. slu'clo bewoner ?", hebuen het strooien dak door
i<*n van bliuUiid r jode pannen, de wrakke leemen
iiiuurktius door roodkareclon wanden vervangen,,,.,
?'clioono veranderingen," zooals de eigenaar dat
Kihct'teu boeit. Ik blij t' echter de voorkeur geven
:ia» hot oude, bouwvallige hutje, dat jk in ui'jne
khuUhuid «ekeud heb; een mau van middelmatige
HO; l ait u kon wol mot het hoofd aan hot
laagni'iiliaii^oiiJ dak reiken; een enkel, weinig boicn
(!'?!! grond vorhuvcu venster was in den effun
giivel dooi gohrokcu; door en door schamel zag
ur ;.llüJ uit.... Doch vóór do deur stond een gfoote
W:ldökaslunjtibüoiu, wicni breedxttakte kruin in
het vuoijiiar niet witto bloemen gesierd was, en
il j, bij nicrtyd, eeuen regou vnn fruit afwierp....
o, >u idif.'n, waaroii \vij, de lustige atraatbongols,
\vrlukkjrd wnivul Iu de schaduw van dien boom,
ia zijne hemdsmouwen over de halfdour geleund,
la», KOI t na den middag, op 't uur dat wij naar
do rchool zouden gaan, de goedhartig lachende
oude, Ivobe van Sclmui'botk, met het korte
ba.ardbramtotkcn in dan mond, te droomon. En Kobo
hichto ons steeds zoo vrioiidelyk toe, en van hem
krcgon \vy ieder jnw oorlof', om een rtmussohenpot"
te pJantseu op don hoo^tten tak des kastanjuboouis!
Zóó, mot hut boveulyt' van don af^tslooldcii boer
uver do ondordcur eii den kastanjeboom wuivend
over het dak, zóó is het nederig hutjo in mijn
hart vergroeid, en ik biyf er, boven de
uieuworwetsche woonstede, de voorkeur aan geven.
Ikhcrinner my nog zooveel uitmijnjeugd, telkens
ik (ten naam van bdiuurbeck" op do lippen kryg.
Nevens hot huifje, bezat Kobe een klein stuk land,
het geleog" gcheeton, en benuttigde hetzelve tot
et aankwcekcn vau hoppcplaiiteu. Waunoer nu,
rond Uaafmis, honderden rijpe hoppebelleu,dik v tl u
ewolleude.bitrkraeht.tusschea de groene fijoKotaude
bladereu te gelen en te geuren hingen, dan waren
)ok, op den gevel van kobo's schuur, de
druiventro;sca tot volle rypheid gedijd. Kwam ik dan,
icnncer de hop geplukt werd, rond het hutjo
poorbij, dan wenkte mij Kobo van ver, en vroeg
lau den zesjarigen knaap of ik hem helpen won;
.er was ceno regenbui op handen ;. . . . ginds,
boven Uotleghem, dreef een appelschip", zoo
noouida hu de dreigende wolk, eu de wind zou
dat naar hier heen voeren; uu wilde h g, niet
de gauwto, nog eenige hop ranken van deu staak
doen, cn, r zy nat zouden zijn, naar binnen
brengen ..... Ik zou do rgite bellen, die mochten
rullen, in een rnuudjo samenrapan! . .."
Eu dat ik me niet weinig gevleid gevoelde,
Kobe to mogen behulpzaam zyn, raag ik u ver
zekeren l Aardigheid der aardigheden l Te huia
huilde ik er bezwaar in gemaakt zoo zyn toch
dg kjadejenj -n.mjLt0fVA«n dergelijk werkte
? nemn; nu net my door Kobo gevraagd werd,
telde ik het tot mijne eer, mij aan een dergelijk
iets to mogen wagen. .... En finis coronat
ypits, waren eindelijk de gevallen bellen geraapt
sn de ranken binnen, dan haalde Kobe zijn
lierecanr 1) uit den broekzak en sneed my den rypi
tteu druiventros dien ik zelf vond, uit den
wyng»fxrd ten geschenke ...
Ik zou echter buiten de waarheid blijven, zoo
ik beweerde dat onze betrekkingen alty'd op even
rriendschappelu'ken roet bleven V Ctit dge est
;ans pitié, zegt de fabeldichter, en, pp gegeven
tydiïtippen, bracht ik gaerne het myne by, om
ran uut gezegde eens te meer de waarheid te
bewijzen ....
Kobe was nog al kort van stof' en vrij op
loopend van aard ---- Voarnl was hij prikkelbaar
pp n punt : zijne betrekkingen met ijne vrouw,
dd dikke, traagsprekende eu luie Marie.
Do roep was, dat man en vrouw malkander
niet al te best verstonden. JLirie bad, vóór zy
nog Kobo kendo, eene eerste maal bemind, doch
3 ie liefde was plota verbroken geworden, entoen
bal Kobo haar eindelijk getrouwd .... Nu had
Kobe een groot gebrek: hu dronk, en kwam
**?! t-eui te huis in al to gevorderden staat van
geeitelijke vroolykheid! 'Pruttelde zyn waerdige
luisde: oote dan tegen, den huistfaartskeerenden,
HacoUuEdicuaar? Ot' maakte deze wellicht uit
tigon aandrang van de gelegenheid tot
opspolea" gebruik? Wat hier van wezen mocht, voor
ce.ieu nlgemeenen regel toch kón het gelden.dat
ar, in dergelijke omstandigheden, donderwolken
oprezen aan den echteiykeu hemel van het paar,
en dat het vuur dea hemels wol een-, in de hoe
danigheid van aan scherven geworpen tellooren,
potten en pannen, in de hut zijne intrede deed l
Dit belette niet dat Kobe aan het uiterly'c
decorum van zij Q huisgezin zeer hoogeu prijs
hechtte . . . Velen kon hy niet, dat anderen den
schijn aannamen, als waren zij met die kleine
huwelijkstooneelen hekend l \Yjj, knapen, vonden
'er echter een bijzonder vermaak in, hem zijne
heldendaden te herinneren ; juichend en springeud
dansten wij terwjjl Kobe, dien wij,
nalfwankeleud, hadden zien terugkeeren, daarbinnen,
zyn hart lucht gaf vóór de deur, onder den
boom in de ronde, en lieten nooit na b\j die ge
legenheid het volgende volksdeuntje op te dreu
nen, dat heel n al voor ons de waerde hemt
ran oen gelegenheidslofdicht:
Kobe beeft cfjn hoed verbrand,
; ' V*n «olire, vtn eolète,
Kobe heeft zyn bood verbrand,
Van colèr» in kot vier geiUmpti
Welke ziekte den goeden oude ten grave sleepte,
'heb ik vergeten. Slechts déze herinnering is mij
aóg by gebleven, hoe ik onze dienstmeid, '< avonds,
roor den dag der begrafenis, naar het sterfhuis
verzeilen m«cht, om voor den overledene den
rozenkrans te helpen bidden. Die kamer, met
hare naakte vanden, waarop de ondergaande
KOU nog een roode lichtstreep toekende; dat ne
derig bed, waarop, tot aan de kin met oen
hagelblank lykwaad nedekt, de doode te rusten lag;
3itf neergeknielde menigte, mannen, vrouwen,
km3eren, een enkoio aandachtig biddend, anderen
lachend, anderen nog. vrouwen dit mail, met
nieuwsgierigheid door de kamers starend als om
de afwezigen" beter op te nemen ; de Hjuge,
eenvoudige stem van de lijkbiddorin, van wier
lippen het van tyd tot tfyi bjven de hoofden
ruiichte : En het woord b vleesch geworden, en
het heeft onder ons gewoond: wees gegroet, . . "
dat alles staat my nog levendig in 't geheugen.
Van d* plaats waar ik zat, kon ik dea doodea
hoofd auergemakkeiyiut opnemen .... Boe het
kwam, weet ik niet te zeggen : ik kotf er mijne
ooge'n niet afwenden, en toch boezemde mij
de aanblik van hetzelve eenen diepen schrik in.
Doodsbleek WM dat gelaat ; lange grijze baard*
Itoppels staken borstelig op de ingevallen wan
gen omhoog; de kleine, grljscrauwe oogeo waren
epen, en keken my starhngs in 't aangezicht . . .
Kn toch rooest ik na afloop der pleohtiglieidu
müne gelfidsttr naar het doodsbed vergezellen,
'ia m«t e«n daartoe bestemd nalmtakje, eenige
Op uflt OOffDtipllK QOff
zjeh.giniz nerinneren
'TmSïv^ i r * V "l
geplaad hao, eó dat
,
«Uno in&èie hand ging
b<j den 'aVn^ w v*tten ... Ik
.
(V-mj van onde
l-uititeken, om ...
|H>eefdö'als oen riett . . . n trok met snelle
beweging de meid de kamer uit . .-.
Marie, vadsige Marie" zo,o&ls men haar In 't
i do r p bijgenaamd had, herü'ouwde niet meer,
hoewel tj vrjj n gbêa aantal jaren jonger was
dan haar overleden mau . . . Toen uien het
Ujk van Kobe naar sójne laatste ruutplaats bad
uitgedragen, had zy gesnikt, om zelfs harten van
steen . te vermurwen. Kwade tongen echter be
weerden, dat 7.y om haren stille niet veel gaf"
en dat zy, in deu grond, zich zelve met de romp,
die haar getroffen bad, geluk wenschte l
Hadden de kwade tongen" da waarheid
gesproken-V
Dit althans is zeker, en wy~ zelf lieten het reeds
vroeger doorschemeren : Marie was niet niet den
man harer keuzo getrouwd. . . . Toen z{j nog
onder het ouderlijke dak verbleef, haar vader was
een zcor welstellend landbouwer, die met zijn
koeien drie d&gwaud eigen groud boploegde,
eigen huis bewoonde, eu daarbij venen goeden spaar»
pot scheen te bezitten was zy er zeer verre
van yerwijdtrd d«n spotmam vau da vadzige" te
vordiouen. Zij was tiet aleen eene dor schoonste
meisjes van het dorp, maar stond daarenboven
bekond voor e'.-ne dorrapstuou hmdigste
boerendouhteri, die een noeste landbouwerszoon tot vrouw
had kunut-n droumeu. Kn dat uiucr dan een, te
haren opzichte, inderdaad dien zoeten droom koes
terde, was eeiio bekende waarheid . . . doch dat
maar een enkele onder alle degenen, die hun
hart op kaar gesteld hadden, ocu ge kan i bezat
om zijne droouiea te zien tot waarheid worden,
zulks wist iiieu oven goai. Die gelukkigste
jongelingen, geroepen e» uitverkoren tevens,
Hik, do acht jwoa oudere zoon van den
aller
was
sclmpenboer. .... lly wa) het dio, op eeratcn
Meinacht, Mario's vcnttovke met coiien rozentak
versierde; hij, die alle Vrijdagen, weer of Reen
weór, de nacht mocht licht ol' donker zijn, op hare
ruiten kwam tikken, eii, verborgen door doliooge
didito spaaufchhoutcn hofhage, dor aanbcdeue
allerlei zoe'Jiidcu in 't oor m:>cht uistercn l
En toch had hot noodlot over het geluk der
beide gelieven anders beschikt!
Manu's vader wa», zooals wij zeiden, een van
die niet zcldzaiua landbouwers, dio or door nooit
onderbroken vlijt en grouto spaarzaamheid in K
lukken, huii fortuin zirïitbaar tu vermeerderen! .Hij
zat er warm iu", zeido uiou van heul, cn men had
het, zoo spivkoudo, inderdaad goed voor. De oude
Nol had inderdaad zeer oiihmgs ecna nieuwe schuur
cu ruimere ibillin^ laten bouwen, en dacht er op
hot >')o^enblik urn<tig aan caa pierd aan te koopau.
Volbouwd ! voltrotiwd !" zogt het spreekwoord.
En alsof du rampen enkel en alleen gewacht
haddon tot do oudo boer, niets meer to
licrbouweu hebbende, aan deze laatste voltrekking zijaer
liol'ste droomen, met eou parrd iju land
boploegeu zou donken, viel onverwachts een eerste
eu lullo slag op zijne tuhouden neer. Zijn oudste
zoon viel in het lot., cn moest soldaat worden
in dien tijd waren het alleen do allerrykston op
het dorp die hun kindoren eenen plaatsvervanger
dorsten geven! Een ongeluk komt nooit alleen:
uauw hud Nol ich in zijn lot geschikt, en zijnen
by 't legei' reeds ingciijfdcn Wanne?, op zijn eigen
boerdoiij, door oenen gtiliuurdcn knecht vervangen,
of een tweede, oneindig schrikkolyker slag trof
hem. Zyue vronw legde zich op
eeuenachturmiddag ziele te bed . . . en kwam er. eilaaal ujet.
meel: aT"öan"%tH, toen zy, ina acht volle maanden
lydens, ten kerkhove gedragen werd l
Wft3 het nu de terugkeer van oudere, door ecu
gelukkigen echt verlaten gewoonte, of zocht do
diepgetroffen weduwenaar eene verlichting van
zy'n e sniert. Zeker is het dat hij, sedert dion
dag der begrafenis, dezelfde niensch niet meer
scheen l" lly begon -te jpruuven"; kwam messtal
middag en avond in bearoriken toestand te huis,
en scheen niet meer te weten dat op zyne hofstee,
het oog des meesters aleen een waarborg had
kunnen zy'n, dat allen, meid en knecht, zich
naar wensch van hunne taak kweton.
Wannes tuch was tteeds by dienst, en de achttien
jarige Marie, hoe werkzaam zij ook zelve zijn
mocht, vermicht onmogelijk, als vrouw, aleeu
voor het toezicht over hof en akkers te saam,
in te staan. . .
Was het te verwonderen dat, bij woderkearenden
oogst, de vroeger te kleine schuren thans veel
te groot waren voor de magere veldvruchten, dat
zijn land, zooals het steeds kwaadsprekend
geboerte zexde, wel l ra maar n peeui li) meer zyn
zou", en dat de vierhonderd hoppeatakeu in zijn
gelêeg," nauwelijks een derde, van wat zij op
andere jaren droRgen, opbrachten?
Marie begreep wel dat zij met snelle schreden
achteruitgingen," en ook da eerste oorzaak van
dat alles ontsnapte haar niet! Doch zij had er
don moed niet toe, haren vader te berispen, noch
hom te smeckca van gedrag te vuranderen. . .
Intusscheu gingen do zaken immer slechter!
Op eenen morgen wilde ecu der koeien, dn beBto
eu meestonbrengeudd van den stal, noch opstaan,
noch eten! Moedeloos zag het disr iu het rond,
en uit zijn muil vielea dikke vlakken slijm! De
veearts werd echter niet geroepen! Met aluin,
koevoet en jenever werd, na ir het recept eoner
straatremedie, op Nol J bovcl een drank voorliet
zieke dier bereid,... doch met dit pevolj, dat
'aanderdaajs de Kapitein, ziO hojtte de koe, nng
veel bcdeukelyker eonen toestand vertoonde ... Nu
werd de ree'.trts, óp Mario's aandringen Roiv)ep*n. . .
Doch, te laat) No^ vóór den avond bezweek hot
dier... en, went -door geen ander meer ver
vangen! De 'plaats bleef in d«n stal ledig, w.it
de tongen, in de gebruren, niet weinig in be
weging Dracht l . ?
Toch hoopte Marie nog immer op hetero tijden :
nog acht maanden, en haar broeder zou naar
huis Weddrkeeren j Dan zo a er weer e<:n hoofd
op het haf wezen; het land zo a beter bewerkt,
de vruchten zouden ry'ker zUnl En vader zeil
zou, uit opzicht Voor zijnen zoon, het pruuveu"
laU-n ! .?
Eilaas ! wel keerde Wannes weder, maar 'niet
om de droomen zifnvr zuster te verwezentlykenl
Sedert lang -had déjongeling keunis aangeknoopt
met een welhebbend nichtje zyn er overleden
moeder, en, door 'de ouders zijner golieve
gepraamd, besloot hy to ti-ouwen.
Zag hy het boeltje," zegde zijn schoonvader,
het fortuin van Marie en van Waanes zalven, niet
dagelijks door vaders -onachtzaamheid -verminde
ren, versmelten" «egde hy en had hij,
derjarig zoon, geen recht te zorgen dat
paart" ten minste, behouden bleef? . . ,
Dit oordeel beaamde Wauiiei, en vroeg dat
er zou gedeeld wordeul
Dit was de laatste, slag! ... Eenige da^en
later werden huis, eteubels en akkergronden
geSrezeü, eu zoon e» 'doch ter kwameu tot de
ontekkinft, dat een ^eol van hun gezameDtlyk for
tuin reeds door., eone buit en hun weten, aangegane
hypotheek, bekut was! Marie weeode als een
kind; de vader^' half dronken, stortte meutraneu
en beriep «ich stotterend op de rampen die hom
getroffen hadden. Wannes was woedend, en eischte
onmiddelüjk teitkeeriug in speciën van 't hem
nog blijvende asmdaeH ?
Eilaas l voor 't arme meisje zou eerst nu het
tydstip van bitter Uj<is)n aanbreken ! Haar minnaar,
tot dan toe getrouw, drong op beurt op hare
toestemming-tot een huwelijk aan! HU wai met
gansch haren toestand bekend. ' Hij deed haar
inzien, hoe. nfr weinige jaren, ook Jiaar fortuiutje
«on tot met Bon Tergaao, indien zij ongehuwd
bij haren Vader Weef; wel mooht het bij akte
meer
zyn
voor den upUris verzekerd zyn, tij was al te
onervaren en te welwillend, om te weigeren haren
vader, met hare eigen btiitting, behulpzaam (e
wezen. Hy fion het ten andere, te n uit, niet
langer uithouden: sy'ne ouders, zusters en broeders,
zaten hem van den morgen tot den avond op
de hielen, ze plaagden hem met hem de
algeheele verarming znn«r toekomende te voorspel
len l HU' sloeg het meisje dus voor, het voorbeeld
haars broeders te volgen, en haar deel" te vra
gen l Zy zouden beiden een Hef boerenhuisje be
trokken, en de oude kou desnoods bjj hen ry'ne
intrek nemen l
En Marie? O l Het denkbeeld van Riks
vrouw te worden lachte haar zoo eindeloos aan
lokkend toe ... Zij lag zich reeds in verbeelding
iu het door hem bedoelde boerenhuisje, verscholen
achter een tuiltje wilgen, als meesteres en
koninguine alles oppermachtig beredderen! . . . Doch,
de oudo Nol, wat zou er van hem geworden?
Zou _ hfj dat ongelukkig drinken' kunnen
laten? ... En too niet, eilaas zou zijne tegen
woordigheid geen twistappel worden tusschen
hem en ifluen schoonzooii, tussclienh.mr en haren
gade? Zou de oude niet aU eau vorstooteling
behandeld worden, na dat hij het goed zijner
kinderen, zoo roekeloos had verkwist 't . . . Die
gedachte de:d hut maiijo sidderen, cn in hare
vreeze, weigerde zy. 'Aj wou veel lievor bij vadi-r
blyven, on voor hetn Imre jmi^'d cn \\ira liefde
ten offer brengen . . . Meid nocli knecht zouden
daar moer zyu daartoe waren do
guldiuiddeluu te kort, eu fel zou ijmoulö:] ai-beidon. Doch
haar vader zou niet verstouten worden door zlju
eigen kinderen, en zü- zou haren plicht hobbou
voibriipht l
Eenigt» daRen later was allo bitrekking
tusscheii naar en Rik voor immer verbroken!,..
En, wraakzuchtig ah hij \va-«, trad haar atgewezen
minnaar korten tyd daarna in don echt, mot
eeue vrouw die hij ni«t beminde, doch diu zijne
eer- cu hebzucht, door eju goed fortuin, kon
bsvrodigon l
Toen wus het dat Kobe, een vier en
twintigjurige boerculuiumcl, zich bij N»h dochter
aunbuod. Eeue ojrbtömaal werd hij door het
meisje, wit-r hart nog immer voor den ontrouw
geworden minnaar bleei kluppcu, aijjeweaan
doch bij had zoo schoon guic ivkon, liaar vader
had by haar zoozeer tot eeu wuini^
toitgevendhoid aangedrongen, dat zij in :t ei n l had
toe^ostemd. liobu \iagrenp volkomen, zo^du hy', dat
zy hem, vreoiudtn pursoon, als hy was, uie* van
den eersten dag beminnen kou! Onbekend maakt
onbemind, zc^do immers liet np: eek woord! Doch,
hal hij er hygox-oe^d, dut kun voor hora K^n
hinderpaal wezen! Hij zou ziuh des te inniger
door haar doua liefhebben, on hy ten m uito
zou al het mogelijke in 't werk s'ell-a om haar
te vergleden, al wat zij vroeger rtcds had uij
teu verduren.
En do oude had zich by' den jongen man
gevoogd, en had het inoisjo voorgelioud';n, wat
voorzeker in syti mond eeni^szins vreemd moest
klinken lue twee foische manneRarnien op
hun boerdft'ij eene hoogstenood.iakeiykh.jid xvareu;
hij had haar doen begrijpen daar zij toj'.i, hedr-u
ot' morgen, waneer hij, .Nol, het hajfd zou neer
gelegd hebben, oenen echtgenoot zou moeten
a.invaerden on hoo zij, zio zy da huidige gela^euheil
liet voOrbjsa.ni, dan wellicht al te gevorderd in
jaren zou wezen OM eeuen zoo noodzaktly'kun als
gowiohtigen stnp nog met al de noodlij waar
borgen van geluic on welzijn, te kunnen wagea !
Om kort to zijn il iris liet. zio'i overtuigon ...
en op zekeren schooneu Mui-morgen zou haar
huwelijk worden ingezegend. Ijlijde was de oude
Nol, en vroolijk sierde de jeugd uit de buurt,
reeds daags te voren, dft aanpalende straat op...
Zij "echter, de gelukkig*» bruid, bracht den gan
senen nacht, weenend en aan haar vervlogen ge
luk droomend, in haar celleken door...
Herneem ik thans den loop vau mijn verhaaltje.
Een nieuw persouaadje moet ik laten op
treden, een, dat wij, kleine snaken, weinige weken
na Kobe's dood, schier dagelijks, by v,dienden.
avond, de kleine boerenwoning zagen binnentreden.
Het was een nog vrij slanke ouderling, zei>r
weinig voorovergebogen onder den last zijner
zostig jaren, weduweuaar van overlans?, en be
kond voor een der voornaamste
herbzrgplakkers" van het dorp. Hy had vroegsr eene zeer
bloeiende pachthoeve . opgedreven, want, hoewel
zijne eigen ouders niet waren, wat men op den
buiten rijke lieden" pleegt te heeteu, had hy eene
door en door rüko vrouw gehuwd.... liet
huwelijk had onder alle opzichten gelukkig geheeten,
ten minste in de oogen van het publiek! Een
enkel iets had gefaald: zij waren kinderloos ge
bleven !...
Toen zyne vrouw óver vu f jaren gestorven was,
had de weduxx'ennar zijne hoeve verlaten, en,aU
rentenier, een klein doch ziudciyk huisje op de
Langestraat, betrokken!... Van toen af aan,
had hij begonnen te pnniven... herberg in en
herburg uit te loopen, eu het geld, dat hy zoo
spaarzaam, gedurende lanjjo jaren,toenzyue vrouw
nog leefde, vergaderd had, dubbel eu dik weg
te smijten!...
Zijn naam, in de wandeling, spelde men Feken
Bik, 't Was de eerste verloofde van Marie.
De ware toedracht der znuk was, dat Fckcn
Rik in zijn huwelijk niet gelukkig was geweest!
Uit eigenbelang, uit den onophouJenden aan
drang der zijnen, die zyna hebzucht voortdurend
hadden weten te prikkelen, had hij een huwelijk
aangegaan met de ry'ke pachtcrsdochtur, doch
had te laat bevonden, dat zijn hart bij zijn
eerste lief" was p.ïblovon ! Zij nu vrouw echter be
minde hem iimij... en Pik had eene veel te
goede inborst, om zijiio cij-n innerlijke smart op
haar te wreken ... Niemand kon zeegen dat hy
hair ooit vcrstooten of'minacht had; hij was
steeds voor haar dévoorkomendheid zelve
g<iwoost. Zoo lang zij geleefd had, had hij zich
ook zoo «oed al« nooit iu den drank te buiten
gedaan! Dat liet InJ uit eorbiad voor zijne vroaw!
Vittl het echter ocno enlcele ma tl, by uitzonder
lijke omstandigheden voor,'d»t hy een glaa*jt>"
téveel had, dun weenda de struisahe boor nis
oen kind en klaascde jammerlijk van onuitspre
kelijke smarten, die hy niet noemen wilde, cn
waarvan enkelen maar den waren uitleg w.sten.
Na het overlijden zy'ner vrouw, en nog kort
na Kobe's dood, was dit veel verergerd l
Heeter n overvloediger wtrden zyne tranen;
luider en duidelijker nu ook zijne klachten .. .en,
bovondeu er zich, by zulke aangelegenheden,
wel eens verloofden m Hik's noielschap, dan
Iiot do dronken boer nooit na dezelve te
«meeken, toch noo.t, aoo 'zij hun eigen geluk liefhad
den, eene eèndo liefdtt to versmaden! Dat
spotvdgcls ract den dronken weduwonaar in
dergal ijka om-tanditfh^dfM» veoltijdj den draak sta
ken, behoeven wy wel "r iet l o zeggen ! Men sprak
hum van Kobe's weduwe als van een buiten
kansje voor hem; men deed hem watertanden
by da gedichte dat een huivelyk tustchen hem
en haar nog volstrekt niet tot do onmogelijk
heden l>euoorde! Was hy, Itik, niet nog zoo
frisch als menige jonkheid vau dertig jaar en
Mie zelve, wa« züniit een zeer lekker brokje
gebleven? En voorts beiden kindedoos l Mie
kon Immers by hem komen inwonen, en...wie
weet, of er nog gceue kleine Rikjes zouden komen!
Zoo spotte net onbarmhartige geboerte...
Doch Rik liet er zich weinig aan gelegen... Op
zyne duizend gemakken ledigde hy'droomend eu
schuddebollend zy'uo pint, wierp eenige muntstuk
ken op de tafel eu wenuhte hetgezelsohipeenen
goeden avond l"
Dan was het, dat wy hem den weg naar het
hui «j e der weduwe i»geu inslaan. . t . .
Was dat nu wellicht -een uitwerksel van Maria's
weldudigen invloed ' zooveel altbw» is zeker,
dat wii weldra, in den persoen vaa.,P«kon Bik.
i.jj.1- ?. .. \ »
verandering opm
bedronken, toen hjf n&r bet £utje wain. w)il
scheen zijne oude gjwopote heel en Q te'hebbeaw
afgeleerd, en. verscheen no#nafljrt$k»in;een p»*r
herbergen, u»meliik op «6n- pa feesCda«n; ^vóór
en n» de godd-lyke diem'ten", z»i3e.mfii hier
door aanduiden Ie, dat hy vroeger wel eens, in de
plaats van .mi^se téhooran me" gpeile manieren",
ook den tijq, der godsdieust voofbehouaea, in de
kroegen versleten ntd.
Zoo verliepen wek*» «n maanden, en df
herfst kwam aan, en eren troow n stipt za
gen wij, eiken val-avond, den langen,
mageren. sukkelaehtigen man op den drempel van
't hutje verdwijnen. Soms prikkelde dit ons*
nieuwsgierigheid zoo zeer, dat w\j het waagden,
tussohen licht en donker, door de ruiten te gaan .
kyken! De roode gloed der haardstede zette dé''
ka in er, met de lage, berookt» soldering, in esnen
halven lichtglans, en, zijde aan zijde, onder dan
vooruitspringeuden schouwmantel, zaten daar Kik
en Marie, herinneringen ophalend uit den lang
vervlogen tyd hunner eerste Heide, wie weetl
misschien op nieuw de zoo droef verbroken ban
den, ditmaal voor eauwig, aanknoopendl
Van de wonderbare, teeJere en aandoenlijke
idylle, welke da grootste aller dichteressen, de
werkelijkheid des levens, daar in dat schamel
huisje, lunchen die txvèe gebrekkige en rimpfliga
oudjes, aan 't spinnen was vormden wy.joelige
cht. De
ons uiet hot geringste geda
j. reu echter zyn er niet in gelukt die beelden van
liot verleden, uit hut geheugen van ón dier kin
deren te wisschep; wél vordoofden de trekken en
kleuron ecu weinig onder den blaai der ijskoude
buitouworeld; doch da gloea dej harten was nog
wurm genoeg, om, by 't weerzien van het nederig
huttc-kcu, alles te doen herleven !
Wiiavom moet ik echtor deze idylle met een
doodtmpsalm, en niet met een vrool'jk bruilol'tslkd,
bi3.-luit.un:' Waarom mag ikdenoudenllik niet toonen,
de gelielde zijner jeusjd ten outer leidend, terwijl de
dorp'-jeuyd rozen 011 lovertakkcn op hun pad
strooit, en zelfc de h-: mei zijnen heideraten en
blauwsten fuestmantcl heeft aangetrokken?
Ik had u zoo gaerne, 's nadits vóór de
gelukkiga bruiloft, hoiaialijk binnengeleid in liet kamerke
van een zasti^'jarig bruidji!, u doen getuigen zyn
van h;H'c hemt-isch zo 't a sla^oloosheul, u do
tranon, v.in stiilo vreugde dicmaal, uit bare oogea
laten wi^schen !
Graag zou ik hem beschreven hebban, dien
lauden, magere:), P^ken Hik, met zyu goedig
lonkeiid grijsgrofn oog, zyn laag voorhoofd eu
felgeriiapeldo wangeu, naist Jat Itortp,
ineengsdrongen uo{j poezele vr< uv/ken, beiden inkennispak
uitgadost, en elk met e.-nenrcusicutigenraikeL-iu
de hand, op het oogeublik rhit da priester zich
beurtelings to: haai en tot haar wondend, op
plcclitigen toon de vraag herhaalt : Sttmt gy'
toe Ilanricus tot wettigen man/ ..... stemt gij toe
Mui ia tot wettige huisvrouw te nemen;" dat alles
onder een toeloop van rijk en arm, oud en jong, bg
celui van feeatklokkcn en geschut der kanonnen
Welk ecu schepje was daar niet van te maken?
Eilaas! Dit penooffcn ia mij ontzegd! De
onverbiddclylce werkelijkheid heelt er anders 'over
beschikt,
Dat was ecu akelig weder! lïond drie uren wai
een hevige wind opgekomen, die echter rond
zes uren plaats had gemaakt voor eeuen
aanhoudenden stortregen, die de beken on poelen had
doen overloopen, zoodanig dit de laaggelegen
wei-kmansivoniugen met overstrooming bedreigd
werdeu; en nu, dat do dorpsklok reeds ouht
verkondigd had, wus de storm heviger dan te
te voren, over het dorpken losgebroken.
Daarbuiten kraakten de boomtoppeu, door den
storm in 't ronde gezweept, tegen malkauJer;
akelig huilde de wind, als stemmen van klagende
spoken, in den breeden schoorsteen; deur en
vemterluiken werdon onophor.dend, ah door woe
dende Landen, op hunne narren geschud.
Het werd acht uren; negen uren l Nog steeds
wekte geen geklop de oude vrouw ui hare droeve
mijmering on! Nu zou hij niet meer komen! Zóó
had zy het trouwens liefst...Door zoo akelig een
storm zich op weg begeven,.'., op zyne jaren...
Die gedachte alleen had haar eenen schrik op 't lyf
fftfjaagd! En toch was daar, in 't begin van den
rangen treurigeh avond iets geweest, dat in haar
meerman! de mogelykheid van Kiks komst had
doen oprijzen. Lik oogenblik had het haar toe
geschenen dat hij op de deur ging kloppen!... En
t-iddcreiid, was zij opgebleven!
Getroost, geruster, nu hy zich blykbaar niet
naar buiten gewaagd hal, legde zy zich te bedde...
Des anderendaags, nauw was de
morgondBchool geëindigd, ging een roep van mond tot
mond: Iemand verdronken l Iljj ligt ginder iu
den boomgaard...,,,
Wie had het nieuws aangebracht onder do
uidruch tlge schooljeugd, vour welk het als de
echo van eeuen triomf in 't ronde klonk?
Allen liepen wy naar da aangewezen plaats,
eu kwamen nog juist bij tijds daar, om bet lijk
op ome herrie, door vier sterke boeren te zien
wegvoeren. In zyne linkerhand, die krampachtig
gesloten was, hie'.d de doode nog zijn zwart
doorgerookt pijpje. Onder de linker oog was eeue
nog al aii'pe kwetsuur zichtbaar! Bet vleesch
vau wang en hand was door het water maluh
eu bleek getrokken. ?
Anno Marin! Arme Peken-Rik!
Ja, hij had den storm tretrotseerd, wellicht in
da gedachte zijne oude vriendin, gedurende dien
vreeselijken avond, door zijn gezelschap te ver
troosten! DJ weg leidde heen o ter eene Lresde
berk; de nacht ? was pikdonker ... en de oude,
gebrekkelijke man had vruchteloos naai: het hou
ten vlonder l) gezocht... Op vecrt.u stoppen afstand
van het doel zijner rei*, had d-) dood hum verrast...
Toeu men h«m ontdekte, t»taVhil. met het hoofd
voornit, iühet drassige modder dot1 rivier l Zijn
rechterarm, onder heui geplooid, was gebroken!
Ij BrQggatJo.
1) E«n /alcmei, te Lttr verrwdlga.
2; Veen, soort van ichade*,ticbt«»il onkruid.
(Wordt vervolgd).
HULDE VAN EENIGE OUDE DUIVEN AAN
DE NEDERLANDSCHE PERS.
Afgeluitterd door Cattor.
Dnivenschieten.. < vreeselyk moorden i
Middcleeuwsch en hondsch vermaakt
Mededuiven l... 'k vind geen woorrf-nn
Scherp genoeg voor deze zaak l
Alle kranten van om landje, ,
Orthodox of liberaal,
Hielpen ons gebroed een handje,
Door hun geestdriftvolle taal.
Dnlven! wat ook moog' gebeuren !
Onze ruit wordt niet geroofd,
W»ut de pers van alle kleuren
Houdt déhand ons boven 't hoofd!
"...i. ..?,......*
Ja, maar... (zucht een zachte dui'
Met een groote, witte kuif)
.'fis wel erg lief van n,
Maar... ik kom toch op 't menu,
't Zy" bjj Ebel, Suisse of Kras,
... Duivenbradend measchenras l"
.TochH
.Ook
(das legt een andere duif)
" : " mijn ,po«t een U64
Zo*odat iedereen het stiakt
.
hana,
Neem dus 't duiven danklied aan,
Moor V-,. Jwloof nüj ook voortaan,
TXQg'veéJt'laffer, tteekter «aken
Ewn eensfetind te laken l"
l ...,;;:::
Een oude, wjjze duif, met grijze kop en veeren.
Zei: vrienden laat mij a ten slotte nog dit leeren.
B-Wy duiven honden meer van onz« nesten en
(boomen,
Dan van rcligieuse of wel politieke droomon.
Had anders de por» v/«\ (de liberale en de vrome)
One f 00 eenstemmig'in bescherming genomen?
Amsterdam, 3 Ang. 1882,
By den Heer Verschuur, hofloverancinr,
Damrak '22, alhier, bezichtigden wy hot kom ijte voor
werp, de uitgeloofde Amsterdam Cup, bestemd
als pry'i voor de Gentlemen Riders, hy de
w>.drennen te Bussum.
't Is een bloemenvais, ongewoon groot, ia zil
ver sierlijk bewerkt eu waarin een andere vastf
van kristal sluit. Dit kunatsluk, uit de fabriek
van den lieer Verschuur, doet hem, ft's zoovele
andere werken door hem vervaard-gd, alle eer
aan.
Met keurige bloemen gevuld zal de vtos en
overwinnaar worden aangeboden.
Uit den goed'n, o»d n tf/d". Hot
lieveliagadenkbaeld vau Fre.lcrik d«u Groote, om door
middel van ho.igo balttsting op alle ar(ika!en van
weelde, den burgerstand tot dea voar*adjrlijkcn
eenvoud torugtevoeren, bracht hera cini, t- en
de mcnschen toch geen bieiso>>p ia.i'ar ko'lïij liy
het ontbijt wildon hebben, op deu zomle. liiiijep,
met alla begrippen van sta.ithui-houdkun iv
strijdenden inval, om een ^Generaal iidr.iinis'i-jlje
dar kouinUyke accijiucnk op td richi-n Date
eigende zich het uiouopoliu van dan t-ib.iks- on
kol'tiehande! toe cn verkocht vier ui lv:it,t.'g lood
koffie voor een th.'ler. Teneindu lu:t
buii.uncuiokke'eu vau kaftia te ba!ot:en, werd ccn af*
zouderlijlco kofiie-politie ingevoerd en
zo>;.'nniamdo koffieruikera" sl.po:i in <le steden door
alle straten, om te ruiken of CL* soul i ergens
koftie gobratd of gekookt werd. Dit
ver.ijvicding."stel.,el was bij het volk nog mcev guh^it,
omdit er voornameiyk Fr.inschen voor golifiiiuu
worden, wier aantal spoedig tot ongeveer duizend
Beklommen was. De Sile.iisohi; h;storic£chi-y vrr von
Ktüber zegt daaromtrent het volgende: [n den
jare ItCütrok e?n heeJe kolonie Fiansehe regis
seurs eu kommiczan, to paard on per post e:i op
ezels het la L, d van Prui en biuuen. Zij richtten te
Berlijn een zeer hoog gusalarieerde Uégie op cu
zouden directeurs, inspecteurs, visitatcurs,
co:itroleui s en plombeurs naar alU provinciën, benevens
brigades van anti-contrebandiera te paard en te vocfft
naar da grenzen. De nieuwe régie vermeerderde de
tollarievüU met c:n menigte voorschriften cu
beEalingen, en daar zy met de vroegere wetten en
are grondbeginselen onbekend was, mpoit dit
aanleiditig gev.n tot allerlei tegeiKtrüdighedcn
en verwarringen, Werden al niet alle accynson
\erhoogd, men had zooveel briefjes en attesten
cn vergunninga'.iewjzen to betalen, dat het vry
wel op hetzellde neerkwam."
Op een klaagbrief uit de Pommersche landen
liet de koning het volgende antwoord geven:
.Zyne Majesteit was in zyn jeugd ook wel met
'biorsoep groot gebracht; dat was veel gezonder
dan koffie."
Küzer Nilfdlaas van Rusland kende de men*
schen met wie hij te doen had!
.Gedurende den Krimoorlog was van Se! astepol
naar St. Petersburg een koericrlyn aangelegd,
op'liit de dépêches zoo spoedig mogelijk in
's Keizers hinden zouden komen. Op allo post*
stations vonden de koerier-officieren steedi paar
den gereed statm, cn zy hielden niet linger rust
'dan tot het uit- en inspannen van de paarden
vereischt werd. De afsta.id bedroeg 20J8 weivten
en zonder eeüig buitengewoon oponthouil duuroe
die reis toch aertieu ot' veeitien dagen. De
onceiuakkelijko koerierswagens zonder veeren en
kap, met een etroozak tot eenige zitplaats, maak
ten dat de officieren natuurly'k half dood van
afmatting te Petersburg aankwamen. Daar werden
ZQ terstond, zgo atoilig en beslijkt als zij waren,
by den Keiz»r toegelaten, ten ei.ide h«m per
soonlijk de dépêches te overhandigen.
Ongeveer dertien dagen na een met gooi ge
volg afgeslagen aanval op den Malakon, kxvaa
oen koerier in het winterpaleis aan. Hy bad
onderweg meer dan een paard h»lf doodgcj»afd
en zich ter nauwernood den .tyd gegund om een
kop wurmo thee en een stuk brood te gebruiken.
Nu had hy zyn doel bereikt, den Keizer de d
pêche overhandigd en bevel ontvangen om in de
voorzaal op nadere orders te wachten.
Doodoioede lirt de officier zich op een stoel
nedervallen en oogenblikVelyk maakte de slaap
zich van hem meott»r. Kort daarna tradeen
adjudant uit het Keizerlük kabinet en verzocht
den koerier om by zijne Majesteit, to vemchijnen.
De geheel uitgeputte man hoorde echter niets
van dat verzoek.?. hy sliep. Men trachtte hem
wakker te maken, maar te vergeefs! Geen roepen
of schudden baatte; hy liet Alles met zich doen
en bleef slapeu. Toen alle pogingen zonder
gevolg bleven, besloot de adjudaïit den K«*izer
het geval mede te deelen.
Vroolyk gestemd door de ontvangen tijding, g»i
Nikoloos lachend ten antwoord: Wacht maar:
ik zal hem wel wakker krygeu."
Hjj naderde den slaper en riep met luider stem:
Hoogwelgeboren heer, de paarden zyn aange
spannen.*' Dat waren de woorden, waarmee de
de postmeester op ieder station melden moeii
dat de wagen gereed stond. .
AU geëlectriieerd sprong déjonge man op,
opende de oogen en riep: Tascholl?'
De Keizer legde hém de hand op den arm.
.Bedaar, m^n zoon, gy zy't waar gy weien moet.-.
Vertel my eerst nog het een en ander omtrent
het gebeurde, en slaap dan zoo laag gy wilt hier
in het paleis; gy ztft my'a gast."
fean Bart, de bekende fransehe zeeheld;'
bracht in het jaar 1797 den prins van Conti over
zee naar Polen. Een vloot van negentieöschspen,
wachtte het uit slechts zes bodems bestaande.
Convooi van Bart op. Hy wist echter den vijand
te verschalken en ontkwam hem gelukkig. Kort
voor het einde van de reis maakte de prins van
Conti eens de opmerking, dat zy toch groot ge
vaar geloopen hadden van door den vyand ge
vangen genomen te worden.
Volstrekt niet, Hoogheid l" hernam de admi
raal: de vyand zou ons niet gekregen hebben!11
Hoe zoo niet?" hernam de prins, «als hy den
aanval gewaagd had, dan zon toch....'
Dan was mjn zoon ia de kruitkamsr," ver*
klaarde Jean Bart, en had op een wenk van
mij het schip in de lacht laten vliegen."
De dappere prins schrikte en verzocht van
der«eiyke aardigheden verschoond te blijven,
zoolang h4 nog aan boord w*s.,..Later «i|4« htf
liever orer land noar Parij» terug.
-*r«oud ge-'
'ji of meer
erzastelde
niet
?fjvoordeele
nitfegedh uo>
- egen
?"t gezonde
? het licht
arucht sou
?ff ken. Dit
,. .wend
pui1 jopen, dat
. ,^erie werd
fft even
befl ?? .
| en zal de
Toten. 2$
'*' snedige
rnachüg,
?
r
flan
ers
her
: , d*t bet
??tde kerk
'!. en leven
9r».. Dat
'tal loopt,
'iteerende
m niet te
irs, waar
!:d»prnkig.
' In zyn
, yn te*ke-x
rijn in
' -o bieAeo,
;.te
veran'?'t en
fritj' 5 om
ve1 is er niet
: een der
f R«P»a^
1 de hand
1 anddotk
ijer.
lie! geheele.
ld of liti
er. Wfl
'(enomen
e koster
tidt den
hem de
een het
k plaatst
,nder dat
. m
bvgeredavhta
; IRCII ml
? tien
per.. f .
le/5
Mood 4*
:er ziod,
liy komt
'j al ooit
; t et weet
immers
eren, en
pevallig:
;ake hem
toch, er
;n; in den
nlaartt>
liets ge-''t
" als dit
geheim- ?
ent van ?
rrenzen
t; want*.
iton
vervil varL
do m
«n du
6'
nmeoj
5w iederf
i'alskincjT
!:. ? een t'e
/lakt hij, t
moeiiera
e: kimt
wesf ur^ .
i kuuneti ,
:i| kostertl
|tHle kerk,
i'IJwio be- ,.
' Jiot dat
1 ««k.> f
: dat do ,
clitig*
(11101
d. ? t«? .
bon dan
jen voor- j
' laid en '
u laten»*
.^ch wilt»"
. d*n op p
'<&?*? T00rf
l .)i.wuver-Jf
{'?fv,
k voor>l«
den en"