Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No.371
gnkrc^en. Do bFocnkorait T»n in onderwih
«n oiiTocdiog belangstellende personen,iibepa«la
op den 2d*n September 1?82 t« Baarn ia het
Atimlia-llótel des TOorwidcUgs te U ure.
? In do voorstellen, per circulaire medegedeeld,
TÏndt men o.tt.:
De aanwezigen Tormcn een genootiehap onder
den nasra \-*n: ?Algemeene Olympia- Yeremigmg.
Het doel doter Terceniging tal ifln:
Het herstel van evenwicot tuwchen gee«t- en
licnnam»ocfening bij de opvoeding der jeugd iu
Nederland door middel ran
0. vermeerdering en Terbetering Tan gelegen
heid tot gymnastuehe oefening, tot kracht en
vlugheid bevorderende «pelen en wedstrijden, oog
en hand oefenenden arbeid, leerzame
wandeltocliteii en andere soortgelijke, spierkracht-ont
wikkelende en linrnig-scberpende oefeningen;
6. verbetering van onderwijsmethoden, gepaard
met besncwiing en concentratie vaa
onderwysprograniuia's en leerstof;
c. vermindering van den tijd, die thans aittend
in de school wordt doorgebracht;
d. brpoikiog der examens tot het onvermijdelijk
noodzakelijke.
Door de vereeniging wordt eene comroissie be
noemd tot de redactie van twee prijsvragen:
het aanwezen van hetgeen onder de bestaande
wetgeving, m Nederland gedaan kan worden tot
hot xooveel mogelijk bereiken van het in vooistel
A aflngewezeü doel, ? en : het samenstellen van
een ontwerp van Wet op het Middelbaar- en
Gyoinasiaal-oiiderwijr, in ove:eoustemming' nut
het bcgiurel vau evenwicht tuaschen geest- en
l.chnAjESoefVninjj, en met nanwüzinR tevens der
wijzigingen, die in de wetten op liet Hooier eo
L'iger oudenvijs noodig zullen t(ju, om ze ineen
goed verlaad te brengen met dit ontwerp.
De Commissie vraugt vrijwillige bydra^en voor
de premien hiervoor uit te loven; in December
«ou de verecniginj; definitief geconstitueerd wor
den. De velen die ook hier te larde voor hunne
iongens en meisjes de ?Ucberbürdunpsfroge" ter
harte nemen, mogen cich aan het goede doel
der vereeniging door een krachtigen steun aan
sluiten.
Wjj verwijzen belangstellenden naar
achterslaande advertentie vau de Handtcerhs'hool. In
het vorige jaar geopend, werd de eerste cursus
gevolgd door honderd tcwn-en-veertig leerlingen.
De openbare les in het voorjaar gehouden, heeft
ons een duidelükeu blik in het daar gegeven
nitspanninps-onderwij! doen werpen en wij ver
klaren dan ook gaarre. dat het onze sympathie
weg drangt. Ecu kind moet leeron zich in do
vrije uren aangenaam bezig te houden; het oefent
oog en hand en wat hier ui* uitspanning wordt
geleerd, komt vroeger of later on» altijd t« pas.
W ij vertrouwen dan ook, dat het aantal leerlingen
spoedig zoo groot zal zijn, dat de Commi*siu
aau haar wcnsch gevolg kan geven om meerdere
scholen te vestigen. liet schoolgeld bedraagt
voor twee uren onderwijs per week voor een
kitid f 10.? en voor twee kinderenf 8.? perkicd.
De Industrieschool van de Maatschappij voor
den Werkenden Stand, O. Z. Voorburgwal 3, znl
Maandag i September' haren nicuweu cursns
openen. Het ondvrwys omvat: Elementair-.
Uouwkundifr-, Machine-, ÏJand-, Pervpec'ief-, N.ituur-,
en Pleisterteekcnen; Bouw-, Natuur-, \Vis- en
Meetkunde; Boetseeren; het maken van
Bestekken en Begrootingen; Materiaalkennis; Styl- en
OrnnmentWr; Boekhoudend) Rekenen. Secre
taris der Afdeeling is de heer W. P. Dekking.
B. v. D. M., dank voor Uwe bijdrage.
Door bijzondere omstandigheden is het ons
heden oumopelijk een overzicht van de
Effecteumarkt te geven. '
Verga«lerli»gcu.
JISTERDAM.
.6 September. ? Gemeenteraad, I mat.
18 (Si-ptt-Rilier. ? Kaa-Vereehigins. ? Lokaal der
TcKnootccliar. 13 ttór. '
23 Sept»nU>cr. ? Naaml. Maatschappij tot bevordering
r.in Lan'iRamvinuini; op do vlakte van bet ZwolucLe
Dinj>. ??? Odcon, 12 nur.
EOTTEKDAIT,
5 fiepteml or. ? Holl. Maatschappij van. tinndbcraw,
AM, KoiKrdam, buhicdaiu cu omatreken. ? Do Ilomain,
V c i 11 il g c n.
lsfii, Maandr.g i Sopiciabcr 1882, des avonds
t«n ze» uro precies, in Fiiut.tti.
Een Heeren-Hnfslsdo, genaamd:. ?Rozoastoin,"
Hcerenof Straatweg, K"i"*onlo Vtlscm
E-JJ js .?üj'Siinaliai», l'rin* Uoadrikluda llf^
£en K 'U]!nisn«!mi". UnnrleninivrdgU 54.
T'.vce llnizcn, Conin>plii!«irar.t 34 on SC,
Tirec llniz<-n. WaK'j.'Mjiratraat 2 en 4.
E«?u Huis, Kctzvrruk 13,
Ecu II ».», PaJuistr'aat !>0.
'E?n Hniv, Paarden*! ras t 17, (R don Airdongang.
>c:i Hm», tft. AniMiln-aMstrant 8.
.Drie HniHjes, op Krlijacliusrond, Zccdyt .51, Gomeent-o
Een Koippiuanaholv, rrir.son^rai'li', 373.
Drie percelen Bouwland co een Ui i", Grooten LTpolder,
gpnioat.te Sloten.
Een lliiia, Lauiientraat 201.
F. in Huif. Galsenatraat 2.
Etra Wiiike'lm:», GcoIvinliBteog U. ? ?
y.cn Uuii, GfroK-inkuttw?, 1.
?Een Pakljuia, OpoubartoteeR 8.
Een Ilitix, ItecUvboomaluot 67.
T.irt Hn:«, liidderittraat M.
r.*;i Jlui». Joden üoottnüion 30.
Et u U'mkdllinia, Elaudutraat 123.
£oa Wo-Viliuin, verdeeld in drie Woningen, un Halfweg
BMr'em en Amsterdam, aan de Vaart te Huuli'ijk en
FcUseti, gemeente. HaarlenkmerUede en Bpaamwoude,
C, Xo. 141, 142 en 113.
XVconsdtg A September 1881, de* avonds ten Ml u*
. precies, in Bet O.Z. Siert» lagtmtnt.
Een Koopmanahui», Eabersgtaent 74.
Ondertrouwd op Donderdag 31 AttgiMtu 1882.
ï>«tnu Johinnes Addllta en Oeeiiten Dnlsma. .
Hinrieot Josephni rtn don Anker «n
Baua&vCatbi
X*tthUll Bebcr en BehoonrJ» Want.
Dirk vu den Berg en Juke da Boer.
Jteob Fredorlk Angrut Bondix en Anna Oatbadoa
Dederlca Brinkim».
. Gerbnrdn» LOOM Adritoni Bosnun en C»tli»rin*
CorneU» VUwir.
Jkoobu Gnrenitaln en Hirto XulttlUtone Zentid*
Crcben.
Cui'jfrledrleh Helm »n Xu^e MeHneke.
Jicobtu PUllppn» Hoek en Hul* Christin» Jottveuu.
Job»n Jncb en Benriette Job»Bn» de J*cor.
Benrietu Lodsricra» Eneppèn en K»rlmp»nliii» ïopp*.
jobinnée Pl«t«r Krop en Kwb VaarUe.
Hendrik JobftooM Tin I*MT en Joluuuta Oeertralda
tftn Zeelt.
Hendrik Létich en Jobtnt* Vltub«th Undeahortaa,
Oerrit Lonren» en J«nnerje DlrkM.
Jau Hendrik Ittitneyer en Mui» van Booren,
Joliinuoi Chriitlau Meewii eo Jobuna T*lnillrfV»
attrt» J»neen. -?" <
Jtaimor taa dn Kond* ea Qeeeje Capes,
Jbfiatm*» Antontna Sfocrman «n OonelU Seeboldt.
Oomelia Johanoe* Aruoldos Oen en Ann» Maria
Looit» Boseh.
Adrianos Paling «n Johaana KllHbeth Chtistlauise.
Johaooes VSA der Pol «a Reudrin» Joh»noa BeOkMrt.
Paulua Biem eo Mett» Adriana Winkelman.
Friedrlch Anton IloaaUdt en Jobana» Alld» Lam.
Moses Yagaen lUchel Zomer]>l»ag.
Hendrik Jobanc»* Vereer» en Withelmfn» Hendrik»
BuMds.
Job»noe» Hendrleos VUeer ea Grietje Dobber.
OoriMlU d« Vriee «n Henatjo.4* Tonber.
Jan Heudrik Junatban do Vriea ea VTUbelmin» Hen
drik» Floer».
Wjjbo Jaa Wott«rveld en Saaann» Elioibeth Ohm.
K!«a» Wolren en Kari» V«*t»w(jk.
Dtvld Benjamin T»Q Hllat en Aaltjo ZomerdUk.
Btnno Keinbüld Tünsobel en Anna FraniUoa Mathitd»
Blmahauaor.
Petnu Fnneiscn* Dijkman «n Ann» EUaabeth
Wolternun.
Qoawin Joaeph Bire en Jtanne Chriatine Phlllppo,
Aricn vau Buottclaar cii Wyutjeii l'yiiv«nilra»t.
Petrus Leouardua Uendricua Awmotlaau eu l'icternella
SteonberRon.
Bernanlna Hermanos Bnteseman en Egberdin» Joanna
van Deldeq.
Pieter Arend v*a de Ka» en Johanna Oorritse Tan
den üetfi.
AIiiw\Jii Stolk en Jansje Franoiac» Doekaen.
Wiebo Koonatr» on Trünlje Landman.
> Oonrgo Fredorik Wilhulm Korhor ea Julisnns Corneli»
Oarolin» Thioren».
Willom Ibrmens van der Zee en Gooitske Sjoerd»
Beert Vorhafion en PetroneU» Hnborta Harks.
Joliann Hriurich Kutli in J.iunba Dijk.
Hermanui) Uuci'i'eu en Mar^ai'etha Maria Bruin.
OornelU Nuntiiuk en Anii» Maria SuUiok.
enz.
Konlnklyko Vereonlglng tIM Xnltrltiiuitch Tooiurr'.
Zondag 3 ca Maamlag 4 Scptombor.
Cltarlottu Cordny,
drama In vyf boitry^on of ECVP» tafcreclon door H. Tli.
BOELEJf, voor bvt Kinlorlaiidsch tooiioel vrij bpwcrkt
naar liet Frunad» vanl'ONSAllD. Coatumoa
vanKUËl'KNIET ou BCHUTTE110. Muiluk van J. M. 8.
IIBUKENUOÏH.
Oj>enlns der Buream Zondag Ion ?Vü en Maandag
ten 7 uur.
Aanvang Zondag ton S on Maandag ton T'.j unt,
Prijzen dor plaatse»; StiiU'a ou Ilenpduulo^u t' 2,
Bov«nloj;<j f 1,50, luto Ampbi!l:tatro f 1,25. Tartorro f l,
2do Ampliitt-dtrc f l, Isto Gaan'lcry 75 Conta, Mo
AmpIijtltL'itro CD Cent», 2do Gaan.K'ry 30 Cfiit».
riaütui'U zijn dsBclijks t« besjirokcn ni'.n hot Curenn
van 10?3 uur, te^cu üctalin;; van 10 Couta per plaat»
ei tra.
Vcn\'acbt .Dinsdag wedcrop»oerins van:
Graitit Théati'C .-I. va» Lier.
Amttrltlraat
? Zond SR S Soptombor.
Eornto der ZES lHiitonRewono Voorst*-llin?on dnor het
ouder Directie van W. VAX XCÏLES.
> X Z K V K O U YV K. K ,
i Blijjivl In 5 I^drijvpn,
door G. VOX MOt5F.Il en F. VOS SCHüSTIIAS.
'crtaald door II. T. BOCDIEK.
Aanvang 8 nnr.
Prijzen der plaatsen: Stallcs' en Balkon f2,? Logo
f 1,30, l'urtorro- f l,?, Gaanderij-Loj-o CU Cta., Uaaudarij
40 Cts.
Plratoon zijn dagtiyka to btuprokon i 10 Cta. extra
voor icdero pluata.
l'tfiitittije
Directie: Q. PBOT & ZOON.
»s 2 September en volgende dagen.
De kloKUuu v n ii lie< kan<tret 4'orufvIHc.
Operette in 4 Tafcrcolen.
Muziek van IIOBERT rLANQUETTE.
MedowerkinK van Hovronw BUDEHMAN, als gaat.
Optreden van don heer S. VAN EEEil,
(rol van don MarkicRI.
Gewone Prijzen. Aanvang 8 uur.
Binno nkort:
JW A SC K I» I- A.
ftittttttij' tffifntit'ei' dt .
Directie: A. VAN LlHSt
3 Sevtcmbcr, dei miild
JS A T I X BC K,
oor bet CuneiH* tu Ojirrrtlrii-'jeirliirtiHp,
Enlrüe 2ö Cent».
Deo aroniin ten 8 uur :
ttBOtronnitclling vnn don Heer UICIIAItD KünSCHEN.
Eeriie Darytou vau het vroegere ünitgclie
Operóttunn t Gand hvatr
Zondag i September, dei namiddag! half twe« nar,
d*« aToodi 8 ut»,
?AniHONIB COXCKHT,
door bet SWkftnnriekeorp» van het te He j.T«nttng.«rlüIer!e
Kipebnenter W, KBEBBWKBB.
ToegangiprQ* 46 oenU.
? KMtrt», tontit» lè Jaar, tnitr gttttit, vrff.
v. H. noiM
riaiiliifft, «ter Int Park.
Direcüe : J. G. DE GROOT & COMP.
2 September.
KKKKCt VKO&1V»
Drttraa In S Beilr^jven,
V»» E3IILE GIBADDIN, door Ed. CAPADOSB,
Gevolgd door :
1IRT HVCS.TICIKEPKIIITJK,
Bly»pcl in één Bodryf, naar hot Fraimch,
door II. P. J. BEEMS.
PRIJ7EN f)F.U PLAATSKN : Btallca f 0,75, Partorrc
f Q.1U, Gaanderij f 0.40.
Aanvang tcu 8 nro.
MaandaB 4 September a.*. "
YOLKSVOOIfSÏ'RLLlSa.
GEIUËCMTIKHBR U EX \VKtAK,
OF
de Vn<ter rcctKcr over zijnen Koon.
rrljzcn dor Plaataen: Btallea. f O.üO, Parterre
en Ga'aoilerij f0.25. 8 nnr. i
3 Mar,
in bet Grand Thvatru aikior.
Slgr. MAB31NI *n L08 FIGAROS,
!? beroomdate Itutramuutaliaten der Wereld.
Mona. DAliE,
Amtrloan Oytnoait Non plus ultra snr U Barr«-fiie,
. et Vont. EEOALADO, '
Optreden. Tan den Heer ULEKNOW,
net rön* gedreiseerdo honden, en TUI
LE JEUNE BOUÉO,
\ Exercicet merreilletUei «ar Ie Hl de Ier,
cm andere Artiaten.
ENTREE 75 Conti.
Verwacht eemtdaaR»: Eenite optreden van Hernn
BERNHARD HEltMANN nnd FRAU. eertte Komiek en
Boabrette ran bot vroegere Dniticbe Operetten-Oezel'
ichap in bet ?Grand-TUeatro" alhier.
IlMOdag i September, dee iTOnda 8 nnr,
Entree 38 Conti.
TOK>K*.VEK»T.
OMtTóontelUng ran den Hoor BICHARD KORSCHEN,
eertto Bariton van bet vro*(Tor« Dnltoelie
OperettenQezelaebap tn het .Grmnd-TVeatre", alhier, en Tan
Sigr. MA88INI et LOB F1GAR08, de beroemdate
Initrnm«ntaU«ten der wereld. DARB, Amvriam
Gymnaat. Non plna> nltrt nu U Barre flxe. et MOM.
EEGALADO en andere Artlaten.
Konioklijb Kederl. TuiDbouw-Haatschsppij:
MUZIEKUITVOERING
onder leiding T» den Kapelmeester
. BT.
Zondag 3 September,
«!«?? nam. van Il/j to* * uren*
ABONNEMENTSKAARTEN tot lo. Jan. e.k. geldig
Toor «én Hcor en Dame i ? Ï.M), i^n verkrügbau ten
Kantore der UaatacbappU.
Toegangabew^xcn voor bet Publiek i 50 et, b{)
don Portier.
D1JKEH8, W. DE LORME VAN
M, J. FltEI). KESSE, O. J. 1>U
HOI», J. J. SEllVAAa, l'. SCHUT Jr,
i. O. BCHÜGT, D. CEULIJN. A. J. DE
HAAN, P. H. KUÜ8, J. CEHLLJN *n l'. MlSEliOV,
Uakclaua, rullen u]> J/noiiifni/ 4 StjJfniber Juni, du*
kvuuda n» 6 uur, ia kut Yvrliuoplokaal Frist-sti, ten
ovorntian van don Kotaria A. D. IH'MLISO, nau den
mcostbiudende of hoogi>tiu\jucndo presonteorca to ver
knopen:
No. 1. Een liecht, ntcrk en TrolJoortimmcrd
KOOPMAJJSIins, mot ejmrt vcrhnnrj wuviloml Uovcnliiila,
Open* PlaaU, Arhtoi-huia en Erve, «taaiulu en gelogen
»»n de
Prins Hendrikkade 118,
kadaster sectiu G, No. 41G3, groot l Aro en 30 Ontiarpn.
No. 2. Ecu hc'ilit, «tori: on wolilmirtimiuonl
KüOPMAXSHU1Ü, Wiit apart vi-rlmiu-J wortlvnd liiivviiliui»,
0;ii':i Pbiitu, Achtorhui», Tuin en Krvo, «uaiiJo uu
gelegen aau den
Haarlemmerdijk 54-,
kaJ, lectin D, No, 815, Krüut l Aro en 17 Coutiaren.
BrteJcr bij biljftifii DDiat-'lirtveu.
Upide l'erccclcit nl|ii %nu fi*n- en \Vnterleldliic
Toorzlcu.
To bezicbtijfon Dinsdags en ünnilerdag», van 3 lot
4 uur, HiiU vimrzirn van oi>n lii'«ys van tuv^aux, dour
een diT Maki'lnai's iii^U-vti't'Ui'iul.
Do bpv.ijzcii >MTI cu'i'ndoin en ilc Vollcondión znllon
vior diixt'H vóür 0:1 on dL'H Yorkoopila^ ttn1 lexin^ li^ycn
ton ka.itnro van don Xotarta A, D. HUML1XG,
Kuizeragraeht bij deu Anix:c>l 71!).
G. BOCTEUE Makelaar, zal op Afaau<lai> t
ltt'i' l?*1,', don avouilrt na zt-a ure, in hot
jj]njin;il r'ffi.<stéii, tt'ii oWM*t.",;Ln >un ilo
. Notariiwen MVLDLR &. JVKKKNE1CKE,
iuveibrengen:
? No. J. Een hecht, «t(>rk en Tvt'Mortrtimmor.l Jlt'IS,
met afzonderlijk lerlmnr.l v.'iirdendo UOVKSlinZIiN,
OPEN PLAATS en EliVE, manudo en evleycu' uau hot
l no. 67,
tussclicn do Ecrnto ltidJui'dv,-sr8i>traat ca Oude ScbanD,
groot 77 CV'iHiavon,
No, 2. Eo» liuclit, sterk en wcldoortlmineril HUIS,
mot nlxiiiKloi^ijU viTlnmril wuviU'ti'lu VOOU- on
ACUOrES l'LAATS ua EUVE, aaa do
10. 01
tnsschon do EiTsto riMdonlwarnstraat rn Onile Scliaoa,
irhtrr vonrsaaad ppn-ocl, (?ro»t 58 Cvntinroii. j
No. l en ü wuntvn ccret iuJer af^undvvljjk en daarna |
gevuiubineertt geveild. i
Xu. ü. Eun hcclit, stork en woldoortimmcril Ilt'lS,
met afzonderlek vvrbnnrd \rorilcnd ON'UEUSTL'K,
BOVEXWOSIXUES, Ol'EN l'LAATS en UUVE auu Jo
Joden iiflctüiinon no. 30.
groot 5J Coutiaren. Breoder bij biljetten omschreven.
To zien den 3f.land.iga en TVocnmlujfs van l ? 8 ure,
mot toeyanKabcwüs. Du Voilconditli-n enz. liggen op
den KCwmicn t\jd ter lezing ten kantore van goaoumdo
Notarissen.
J. H. O. TAN WULFTEN, A. J. J. VAX QOOL Jr. en
verdcro op het biljet verraeldo Makelaars, /nlk'ti op
Maandag *5 tirpteinber Jö1.^-, dot* avonds ntv zes uro, in
liet vcrlvooplokiial Frascafif in veiling brunf;tjn; No. 1.
Een \\'INKELllt'I8 en EliVE aan do ïwcodo
Wittenbnrgerdwai-sutraat no. 14. No. 2. Ecu WXSKEL11UW
en EnVE nan de lijrolanticrsutraat Hu. 3U, si"""* 47
Ccntinren. Uruiider bij biljetten omttchrovcn. To zien
Je» Dinsdags en Dondordags, alainvdo op don dr.fr dei1
Vüillng vau 2 ? 4 ore. Do vcilcuiidittfn enn. !iK.','i'i »p
deu gewonen tiid ter lezing tun kantdm van düNoturi«acn
ala: van No. l, VAN OLSX & ÜUKEVK en vaa Ko. 2,
G. KUIJS.
VERKOOPING
DE BOER en vnrdero
oj> het biljet vernield,
op MuHHtttlff «/J Kflitrmh'i'
Jj'Sï, dea mi'idaK» ten 13 ure, in het vcrkoiipliiLRal
l'i'Hneati, to Aiiii'.U'riiuiu, iü veiling lircn^üii, ten
ovtrHliir.il van don Nuturis J. F. U£11U^C1IL£U, van
Xie uwer- A ut- iel.
«H BI Ai5i*te?«3ijk
Be BoerEÉöfsMe ? ?HHDÏBlüST",
met nienw Rfbonwdo WONING, STALLING voor 40 ptnl.'s
llooravru, 1'aardointnllïrK; t.'iï., a!»niuil(! dlvbivo kf.i)iln':i
WEI- e:i IIÜÜILAND ' en een kdmp JIOESÜ1W'').
Een en a:idvr Kruut 11' llfftsri-ii, !ij Aren, CO Coni.
<>|l tU'/.f Kui-rrft-riJ xiJiiM'tlurt 10 Jdrcil
311 hOfirlt fit 2 » a i>iinrdf<i gcltoiitiftt.
lU-t MuUiJLAXD. gr.-it l Hec-tnre, »3 Aten. tO
Ce»tiareii, ia vvrüuurj in 'i «{oduelten vuor /'HiU.üU 'djeiira,
II.
Eeiiigo r>oi'i.'ci!Ïcn nitmr.ntond gecultiveerd
BOL'WLAXL), (,'ek'jjuii in hot tuidulijk geüceitu van don
drouyW i «ï «I c l p o I fl c r,
to Nlenwcr-AuiHtel, mot duarup utwido fieboawen, groot
to zana'O 15 IJcCtitrdn, (J4 Are», 40 Contiareu.
III.
Een kamp GRASLAND, in den polder Rietwjjkoroord
Daitendljka, aan deu i
W i c u w m e c r
onder de gemeente Nionwer-AniHtol, tor grootte Tan l Hec
tare, 5 Aren, GO Centlaren, Ijuiiovim» eon Btnkjo
UJIAHLAND, medo aan den Nleawzaovr folcgen, groot 43
Aron, 70 Cuntlaron. ?
Duzo perocolen to zamon vorhnnrJ voor ?200 'B j n ar.
Allo» breeder bfj Iiiljotten nmnchreren. Jlt-ziclitigin;;
dagelüki. Yeilcondiliün 4 dagon voor dnn verkoop ter
lening b|j HERMAN DE BOER, Makelaar te
NiuinverAmatal £ 13, on ten Kantore van den Notaria J. V.
ILLKliBCHLE1), Overtoom, Nieuwnr-Ainotol.
Te Vreeland
nlt de hand «e Hooit of <e H nar TOOF
/?«OOI lion 9M»9IKH' en WI\TK«»
F«BEiMF. Het Hul* bcvnt >!?? Hamer»,
ruimen Kolder mr* ?.fnviicimt
Bodcnliitmer^|e» Keulten rn Train me* Koepel.
UHilcht op lic* ?elioouaie gedrelte van
de Vecht, ffltet Kovembrr te tuanvaardttn.
Te ocvr«»«n by «!«?» Makelmar U.
(*H".TIHIRH, Blncet ov«r de Appelmnrk IV o. S»O.
BEN BOVENHUIS TB II 1 1 K.
Te Huur aangeboden :
T
Ken »ee* net BoveahnU geheel n««r de
eliehen den «U*» Ingericht voorslen v*n
GmM- en dutnwa.tera*nleff aan het Mlngel
orer d« ^ppelmarkt 38O davelyh* (e
bemtchllcen ta kevracra aldaar.
De Groene lamp.)
Singel, hoek Koningsplein, X. 478,
AMSTERDAM.
Op nieuw ontvaogon een grcott torittring BB1LLEV,
en MVt'KMKX, voor eiken k-«ft(j<l, wslks slou door uit
muntende kwaliteit on biliyko prü^vu b<iloudor aanbevelen.
Iteparatiün aan llrlllen, Plnc
,
Vt'KMKX, voor eiken k-«ft(j<l, wslks slou door uit
^vu b<iloudor aanbevelen.
eii», LerfueMeu spoo*
, good en niet duttr.
H. H. VAN CASPEL.
löffr.JJïBiiBnci _,
FUrük bU KAMPEN
Baoci.iiuit j» AntaarayklMhe
Dr&ioetteHtn MaftrlrW Stem.
peli In iMNaAirfMwrenhiiMa).
Prljmooar. fnuaoo.
Te Amsterdam, llerrtuffracht 373,
lióilc Huineiimiiniiiite'ii. Voor buittn
aan Je i'ali i<k te KuniftH,
SLIJM- en MAAGPILLEN,
(SCHREUDER'S PILLEN)
*Uu Jfaagremtn-l-tudt zaclit ta.rtrend, bijzonder
gtHHl tt'^eu Slijm en IxworJorcli <lo Sfiyurfftet"
fiiift. 32'!? Ct. per doos, verkrijgbaar to
AMSTEflDAM, bü:
H. CXKBA3V A Co., ?&?>'%<*«« 41,
H. H. IM>TH, Z^ilijk, 16.
A. v. T» l JB,I? Paleisilraal, SS,
I-. J. .«KitTM ft 9Sn., ff.Z. roorhtrymtl, 234.
II.v. H »;\TJH51 % H, UlMftlie^itrital, 133.
ft. J. TUKH-n-;1*», Bfwlraat, 18.
J. Jtt, lirijMWIT. VanMk»de, SU.
P. il*- H A/t* «it Zn.,AW*m/nu*,82,
Men wac-litto zich roor namnnkael! 11
Elke doos Is gewikkeld in een bil jet met do
NAAMTEEKENING van den VERVAARDIGER,
J. .1. HCHKKr »»EH, Apotheker.
HIEEHNIA en SHAMROCK
Onppilfto KoUn grol en fijn) ?0.00 por Hectolltor
Qvxilto , (giovej . . . 1.20 . .
Culoriféro . 1.20 . .
Haard . 1.80 . .
StuU . .... 2.SS . 100 Kilo.
P. 1MËTEKSË Jr.
f'rf) aan fin t T. ROKIN, «.
HET BROOD .
de fabriek GERES andersoheidt ttah
gunstig door »ijne goede kwaliteit; hot bljjfl:
bjjionder lang venoh en malioh; vooral net
Punnenbrood munt hierin uit.
Als herkonningateekfiix lette men op bet
merk CERE8, dat op elk brood ataat.
Zilvertn Mtdnillr. DtttttWm? 18&0; Eert-Diplowa, Par$t
K#7, IKMtMN 1073 Koptnhaytn U79.
Ais nivera tegen Incht, licbt en tya bcstandbsre
UB*»» UaliiAten-Iubt» rekommandoor ik m(jae
sedert lang gtuwüg bvkeude
Alenpo-, Alizarin*. Bureau-, Kantoor- en
N«taris-Schryttnktcn,
dia altsloltend nit do beste zwarte Oalnoton stocds g*.
fabricocrd zon on worden.
ÏHJne Copiocr-Inkten Anlllis on Hob*r<non ge
ven ook als het schrift wokon lang gelu««u hooft tot
drioToudlge coplettn.
Hot grooto tuooes mijner soo fljn en aangeaam
scbrijrendo
^.lleppo- en Bureau-Inkten.
heeft velen fabrikanten aanleiding gpgovoa Imnne
nftinaakaels met dezelfde namen to boteekencn t n on>l?r
dczo, door fijne kwaliteit der Inkton, zuü sitn.slix bakcud
Koirordene namen een ordinair pruJuct Ie loyorvu; do
Etiquotton daarvan &yu op niot te ondoraclioidou vryzo
uagemaakt.
Om hot pnbllek voor mlsleidlnjT te behopileti en nit
reden dat aoiumige liamlolarcn ora <lc-i- groutcro winst
wille aan 'dnr.o namaakRels hnnno ondorsteuning
verletnon, ma«k ik oplettend, dat al nilino Fnbricaten vaa
Etiqnettan met mijn dnideltjk Redrukton naam voorzien
zjjn en Ik verzoek daarop to lotten.
H. van Aer WIoolcii,
Uitvinder tn ttnig Fabrikant der tcltte Altppo-Iiiklrn,
HET GOEDKOOPSTE
is goreatlgd
% LEL1EGBACI1T bydlEEREXGllACüT 6.
Bnime hcnzo In alle «oortt-n HORLOGES,
KLOKKEN, WEKKERS. UEOÜLATEUKS onz., tegen zeer
billiiko prijzen on met twco jaar pamntie. Allo
ropo*raüijn solide en togen de minste pr\j«.
ONTVANGEN eene groote partij Amerl«
kaansche Wekkers, welke gerepasseerd en
met twoe jaar garantie tegen den onge*
hoorden prijs van f5.50 worden geleverd.
Naar buiten worden dozelven, na ontvangst
van postwlssel van f 5.50 franco verzonden.
J. W. A. Boïng.
Engelschc Maatschappij van Levensverzekering.
St. MILDRED'S HOUSE TE LONDEN.
Sjsofiirsaal: 3 Rne BCoyalc te JBrnsscI.
GEÏIEALTREKUD WAA11BOUGFONDS (1801) f 80,028,053.70
JAAliUJKSCIt INKOMEN aan Promiën en Intereagen - 7,033,868.4!»
VERDEELDE WINSTEN, waarvan DO pCt. aan de Verzokerdan . - 5,600,OÜO.?
VERZEKEUINGEN betaalbaar bjj OverlHdon, op bepaalden leeftyd, Lyfrenten enz.
Frnspoütuaaen, Tarieven enlnliohtlngeu gratiu verkrijgbaar b|) de Hoofd-Agenten
voor Kedurlaiia B O li Ij Ï2 12 & CÏC.,
Keizersgracht 127, Amtterdam.
en HIT. Agenten In elke roornatno plaats.
THE NEUCHATEL ASPHALTE CÖMPANY .Limitei
E1C1V1CHC EIGUZlSTAArtH VAN
VAL BE TRAVEUS ASP1IALT
fJeeomprimeerdo Aoplialiwogcn en dito Doreehvlocren. Werken In Asphnlt-irastiok voor Trottoir», S'tatln»
Hink», Muutvliiorvn, KoliU'i'a. lu.lf- en KéKelbaiion, ^S'inkul- ca Ma(,'uïijnvloeren, Gumjun, Veranda's, Brui,"
eaUakbeUckuiiigeii, l!ctün-Futuli:fi,.rirjj;t.:i, Stullon, van. onz. ciiz. .
Giiruntio voor hot Wutordigt makon van Koldors en Buitonmuroa.
SKilliloll.ili. «Hclilvi-erviiil. OniliioriIrliiKliniir. «.entnitvtsreilil.
ASntALT SI'ECI.\AL TOT WElilSG VAN VOCHTIGE ÏICUEN.
Toor Inliriit'.nffon otr.tietit liet ICKKCÏI vi:n Vloeren, fiodokkiugea ojus. yeliuvü men xich te «dreueeraa
aan het Kantoor der fabrieU, Diimrtk 80,
AAmsterdam ? Parijs. - Phüadelphia. ? Arnhem.
1800 en I8Ï7. 18IJ7. 1877. 18G8en 1878,
Keuze uit meer dan tweehonderd Stuks, allen gefabriceerd in onze
eigene Werkplaatsen.
O. «fc J. COOL, Uloemgracht 93 <
Of Jt. Frantclie Wrgftca* ad 80 Gout por doo*.
AHT VAH BAOTOESTEULEW EK"f.
Q
DAMES!
tn «M* tt 't waar; il» ftu* ïtftrt t» nM JmM#, tntrt U*f. ik Kijf
«oor f 1M ta* vUftKll*» Baar «<t Tf*M »;* «t Kmy fttrlcttri», milt tr
SMT t*, t /* «?« OteMtMHHuA. Damt* iutft » mtt w* *UfiMtt*» Uaaf
aart btuaard, arM« ktt ion i* it Kort» Wtfri, in i »»r *V* *> g*-*t*. JM m
fotd op dat Hrtu ttraaHn Xortt Jtitftt 1» *t tuUftt* faM* M» ttfmmtré Af
g.
»*w
-«?« üuwqiw.... ü««u vuuoaimuuio uw j uuuu eu > u M» wwuicuen, 0»^ ae uiigcvors ziea j ' uoit m JNU. iiounua, waai- m alleu gevtaie cuej ' L.'ws(ew»iAons watd'eaeUl«endMi%>eriliand. l nunder artisUck dan juist, gewoon is oen
-f
'. 272.
msf er6ttmtncr
A». 1OÊSL
WË£KBLiD VOOR NEDERLAND.
Vertchjjnt lederen Zondagochtend.
uitgeven: ELLERMAN, HABM8 ft O*.
Kantoor: Rokin 2.
ZONDAG 10 SEPTEMBER.
I H H O U Dl
OEUAAKT? ? DB INTERNATIONALE
TtHTOOïT8TFLLINO. ? 8TAATKUMD1O OVXB2IOBT. ?
ALtERLEL ? QEMEBNTEZAXEN: Begrooting. ? U»
do UtaaaUd. ? Tilt de BlssehopsUd. ? KUNST: Do
rruuwenteininer, door V. v. d. O. ? D*
Vroaw»nt*mn»r, door Alb. Th. _ Trebelli-Conoert, door T. v.
dWillige. ? Het Muziekfeest to Brussel Bloi ?
OvorBelgieiicb kunstleven UI, door Alb. Th. ? LETTEKKUNDE:
Nor» en Ema, door V. A. ? De Madoona Tan
Dninluot, verhaal van Piet Vluchtig, beoordeeld door?T?. ?
Een nlonwe Dichter, door L. van Deraael. ? MrUTAIRE
Z.VKKN: Bewapening der Vesting-Artillerie met geweren,
door l'. H. Boüg«ard. ? Het Bepeteer-geweer
stelselliurton, door J. B. O. ? Mutatifin.? SCHAAKPBOBLEEH.
? FEUILLETON: D* Bond v»n den Blinde, naw
Vittorio Ben«zio V. ?? Het Stamtetoezioht op Spoor
wegen, door AT. ? ALLERLEI. ? BRIEVENBUS
OVEUZICHT VAN DE BFFEKÏENMAKKT. ?
Amerikaanaohe Spoorwegen, door J. v. d. Burg.? Veilingen. ?
Te Httar zijnde Woningen. ? Vergaderingen ?
ADVEBTENÏ1EN: Bebouw borgen, enz.
Geraakt f
Wanneer men met al den ernst, dien het
onderwerp vordert, op humanen toon en
breedvoerig, om aan de duidelijkheid niet
te kort te doen, het verschil van standpunt
lusschen do N. Bott. Ct. en den
Amsterdambetreffende kieswethervorming, heeft
nier.
'uiteengezet, en men maakt kennis met de
barsche taal, waarin en de plompe wijs,
waai op het konscrvatief-liberale blad van de
Maassiud antwoordt, ? dan mag men vragen:
van waar zooveel hartstocht?
Wij, zoo luidt de beschuldiging, bestreden
«niet wat er gezegd is en klaarblijkelijk be
doel.], maar wnt niet bedoeld ennici gezegd
is". Om etni:,' denkbeeld van de door ons
^uvol^de iTieinode te geven, kiest de JV. R.
C. een paar si.ialfjes.
Zij had Beschreven: kiezers mogen slechts
*ij zijn, .difi _een zelfbewuste meening over
du openbare zaait hebben. .ZIJ gaf die for
mule niet in 't voorbijgaan, maar bij
herhaJing, nis uitgangspunt van haar geheel stelsel.
? Wij hebben daaruit afgeleid, dut niet
censusvcrlaging, maar censusverhooging het
i»lc:>jil van de N. R. C. moest zija. Een
zellbuwuste meening, zonder nadenken en
onderzoek verkregen, zal toch wel onzin zijn.
Ttnns zegt het blad: Zij heeft bedoeld
D lieden die de geschiktheid hebben" om te
kinzon, d. w. z. >die de noodige ontwikkeling
luidden om zelfbewust als kiezer te hande
len." ?' Wal is dat anders dan schiften naar
bekwaamheid? En als men bekwaamheid ?
voorwaarde voor zelfbewuste meening ? wil,
zal men dan ooit kunnen komen tot
censusverhiying?
De turmule van de N. R. C. is onbruikbaar.
Zij heelt zich ongelukkig uitgedrukt, omdat
cie /aak, die zij voorslaat, met elke formule
Sj'üt. .
Wij begrepen haar niet; wilden haar niet
br...-'ijnen! zoo roept zij.
Tol geruslslelling vao de JV. R. C. zf)
gezegd, dal onze medewerker Antonio, in
een artikel, wnarin hij censusverlaging
bestived en de ^v*. R. C, prees, reeds de
opiiu rMng heufl gemaakt, dal zij, die nog
vasl;? uden aan het leerstuk dat tot kiesrecht
al!«en mogen geroepen worden, zij, die een
ze'foewuste meuning hebben over de
openbine /.ufik, el census verhooging ófcenunder
blijk van kiesbevoegdlieid dan den census
mouicn begeeren. In gelijken geest schreven
wij: tiiitgitande van de Siellinjjf, oen verstan
dige vertegenwoordiging wordt slechts gekozen
door verstandige kiezers, zou zij rechtstreeks
hebbun moeien komen tot censusverhooging
in toevoeging van kapacileiten." Toen de
fte/>o)-lei< melding maakte van ons artikel,
voegde zij er aan toe, dat ook zij den indruk
liad gekregen, dat de theorie der N. R. C.
tot census-vcrhooging moest leiden. En wij
kunnen eerlijk verklaren dat deze indrak
lauidjjk. filgemeen is. Een half dozijn
artikelen, tui aanprijzing van de
verstandsthrorit) konden moeilijk een andere
gevolgirckking wettigen.
Hadden wij bij de woorden i zelfbewuste
mening over de openbare zaak" niet aan
<ii>n zin dier woorden, maar de «klaarblij
kelijke bedoeling" van de N. R. C. (die ons
liel üis op dit oogenblik nog niet recht duidelijk
i*) moeien denken, ? ook een ander deel van
in-t betoog verstonden wij moedwillig verkeerd.
Vul-cns de N. R. C. bekleedde dat deel
een ondergeschikte plaats in baar betoog,
wris meer aangestipt, dan uitgewerkt, maar
toch duidelijk genoeg om verslaan te worden.
( Zij schreef: »Waar het onze Tweede
Kamer aan hapert zijn: ia de eerste plaats,
de mannen. Ontbreekt het in de Kamer niet
aan uitstekende mannen, het algeraeene peil
staat iaag. Middelmatigheid is regel".
Wij leidden hieruit af. dat een erooter
aantal kamerleden, naar de meening der N..
R. Ct, oorzaak moest zijn dat het algemeene
puil zou r ijzen: En w ij werden bevestigd ia de
meening dooi- deze zinsnede: t Telde de kamer
bet dubbele aantal leden, de spreken zouden
minder, de zittingen korter, de leden knapper,
de inzichten breeder, de meerderheden gtooter
zyn." En toen'wij nu de N. R. C. aan haar
woord hielden, en schreven, dat zij meende
door een grooter aantal kamerleden aan te
nemen, iyW(dit woordje vergeet de -A'. R. C.)
uitsluitend mannen te krijgen en wij beloog
den, dat knapper mannen de kwaal, waaraan
de kamer lijdt, niet genezen zullen, faalden
wij alweder. Thans komt zij zeggen: dut zij
eigenlijk bedoeld heeft: »dat de mannen
ontbreken, die bezielende kracht oefenen."
We willen aannemen, dat de N. R. C.
laanstippende" de puntjes wat al te flauw
heeft gezet,, eo ze elders geplaatst dan zij
meende, m. a. w. dat het haar minder om
het uitdrijven .der middelmatigheid en het
verkrijgen van knapper leden, dan wel om
enkele »bezielende 'mannen" te doen is ??
maar mag zij dan, in stede van nch te ver
ontschuldigen over haar gebrekkige taal, de
houding aannemen alsof zij zich duodergert
aan anderer moedwil?
Het moet gezegd worden dat het gemak,
waarmcó de N. R. C., (die nu niet als een
bekwauin schutter haar pijlen lïclit, maar dood
eenvoudig haar vuisten laat zien,) haar stelling
handhaaft, be,nijdenswaard is. ?t Zooals dezo
voorbeelden,. is alles. Wij kunnen de ver
zekering geven, dat niet een enkele maal de
gedachte van ons betoog zuiver is teruggege
ven" zoo verzekert zij. ? En toch ÜKI dat
niet aan het betoog. Immers de Aliddelb. C. heelt
geen enkele maal ia hel weergeven daarvan
misgetast. We worden wezentlijk jaloerscli!
De grot te perflditeit van de Amtterdammer
blijkt bovenal uit de >lien-tvviritiginaal" her
haalde bewering »dat deA^ Tt. C. geen recht
WIL doe»." liet is zoo, wij konden uit de
omstandigheid dat de A'. R. C. negen artikelen
over kiesrec|uheryormiog had geschreven,
zonder1 van de.waTtverhonöhrg- <&r-pértt}en
in de Kamer zelfs melding te maken, moeilijk
iets anders afleiden, dan dat het recht
deipartijen, dat bij ons hoofdzaak is, voor haar
een zaak is die haar geen belangstelling in
boezemt en vonden nog len overvloede in de
waarschuwing: geen censusverlaging, opdat de
kerkelijke partijen de hervormingen nuur den
eisch des lijds niet voor langen tijd onmogelijk
maken, den grond voor onze bewering: de
A'. R. C. denkt meer aan de liberule pariij
dan aan de belangen des la n ds.
Tot onzen troost staan wij hier in gezelschap
van de onberispelijke ?AtiJdetb. Courant. Reeds
zij was over] zulk één vermoeden terecht
gewezen, docji bleef in Unar nog niet door
de N. R. C. .weerlegd slotwoord, zich even
halsstarrig betooneii als wij-üians.
Zij had geschreven : »'s Lands belang moet
zwaarder wegen dun dat van eenige partij."
Dit beginsel van de Middelburywhe en vnn
ons werd door de N. R. C. bestreden met
tle opmerking: ?Het is een beginsel, waar zij
in ri.cn regel hel meest moe schermen, dia
waar het op wezenlijke bewijsgronden
aiuikomt niet al te vast in de schoenen *iaun." ?
i Als zij (N. K. C.) dil guzegd heuft, aldus
schreef de Al. C., gant de A', R. C. .over tol
de orde van den üng en ligi, voiguus haur,
ook ons beginsel tegen den grond."
Arme AH(MetlntrgirtA«, /ü ui nu zien, d;it
de aV. R. C. niei meer tul de eenvuudigu
orde van dun dag uveig;i:ii. Wie nu iets
dergelijks beweert, heet pkicriig ie bundelen
('l spijt ons, tiKiar 't leelykö u oord staat er
heusch) en welenschiippehjkc armoede, naakt
heid, hel vlechten van kranstai vau
gruolmoedighcid voor eigen hoofd . . . van dal
alles wordt bij en gij verdacht.
En toch zijn wy het met do Midd. Ct.
eens, als zij schrijft:
Dit na is noch de lonne yuorre, noch afdoende.
De N. S. Ut. had kunnen nalaten ons betoog
te weerleggen; maar eenmaal zich daartoe let
tende, heelt KU het recht niet hetgeeu daarin
hoofdzaak is, ala eene onveraehiU.ge bfjzaak te
handelen. Wie met den toestond bekend is, ui
toegeven dat de grooUte, de bjjna.
onoverkomeUjke moeilijkheid om in ons land tot eene
verbreedtng dor grondslagen v«n het kiei-telael te
geroken, gelegen i» in do trees der party, welke
?edert de vorming van on* tegenwoordig
itaatsrecht de meerderheid bezeten heeft, om minder
heid te worden. Dit ijj geaegd aonder iemand*
goede trouw in verdenking (e brengen. Men
.kan zeer wel van de voortreffelijkheid rjjnv be
ginselen zóó overtuigd zyn, dat het bijna onmo
gelijk ia cich de toepassing dier beginselen en
ra laadt belang als twee vertchillende, nog meer
lieh dia alfl twee tegenitrjjdjge zaken voor te
?tellen. Zoo ia het ook mogelijk dat de N. S, Ct,
volkomen te goeder trouw, van slechte kiezen
?prekende, daarbij alleen denkt aan kiezen die
hare voorlichting als een dwaallicht souden be>
?öbouwen. Bij t beitaan vu. dia overtuiging
kost het een twaren itnjd, genaard aan de niet
?Uedaagtohe deugd van zelfverloochening en aan ?
het bewuitiün dat van twee kwaden het minste
gekozen moet worden, om mede t* werken tot
eene hervorming van welke de roep uitgaat, ?
wji gelooven niet coadar overdrijving en
e*Qi$dightidj.? dat ig aan de-haenahapglUvan,
waarAbonnemeat per 8/m ? 1.?. fr. p. p. ? l.lj
A&ond. Kommen Ma d« Kiosken verkrijgbaar a » O.lflf
Adrertealiin per regel 15 Cts., tns»cben den tekst » i.-V
Ijjk vrijxinoige «taalkundige beginselen een einde
zal maken.
En wij hebben geen reden ons vaa haar
te verwijderen, als zij vervolgt;
. Wanneer wtf «ea (Jen-, ttópti^WJaren ia af
wachting geleefd zullen hthbtn. onder
voóttanring of verergering oiiaer politieke oooden, hopen
w|) weder eens tot de N. JR. Ct, te mogen ko
men met de vraatf: of de bodom van haar ge
duld nog niet iii 't zicht komt. Wjj vermoeden
echter dat het antwoord, ook dan nog, ontken
nend zal luiden. Want dan evenals nu zal de
N. R, Ct., vertrouwen wy, het voorrecht hebben
het hoofdorgaan der hecrschende parlfy te zijn.
Wy houden ons verzekerd dar, naar hare over
tuiging, dat op zichzelf niet verwerpelijk stand
punt volkomeu samenvalt met het waarachtig
belang dos vaderland*."
De Midd. Ct. vergeve het ons, dat wij voor
dit gedeelte haar. ons gevaarlijk gezelschap
opdringen.
Hoe luidruchtig de N, R. C. der wereld
ook verkondigt, dat zij en zij alleen gelijk
heeft, in hel weerleggen is zij waunljk sober.
Als wij uilgaaii van het waarneembare feit,
dat het beginsel der volkssouvereiniteit het
theoretisch liberalisme van de N. R. C. on
dermijnt, dan slaakt zij eenige kreten van
verbazing, en acht een onderzoek naar de
beleekenis van dat feil volkomen overbodig:
tllel geschil loopt hier niei over hei beste
regeéringsatelscl-, hel is niet de vraag welke
beginselen van staatsrecht wij zullen aanne
men, het geschil loopt over de toepassing
van een beginsel van eene staatsleer, die de
volkssouvereiniteit niei erkent,-over
helkiesrechl naar de Nederlandsche grondwet,"
O, onverbeterlijke doktrinair!
Onder den invloed van het beginsel ??
nint het stelsel ? der volkssouvereiniteït is
de overtuiging ontslaan, dal het parlement
een tW/isverlegenwoordijjinp behoort te zijn.
En r"!-Wü-Rïcu, binnen de perken door do
Grondwet gesteld, het kiesrecht verbeterende,
niet hebben te letten op eisenen, die uit dal
beginsel hun oorsprong nemen. De Grond
wet dwingt er u niet toe, maar de feitelijke
toestand, iets vaameer beteekenis dan de leer
«m Hebbed, «te g*4Q|M& jat grondwetten;,
hebt gij daar niets in 'gelezen wat u tot
betere gedachten kon brengen?
Hoe, vraagt z(j, leidt bel beginsel der
volkssouvereiniLeit tot censusverlaging? Zij
weel het; wij hebben het reeds gezegd: het
voert len slotle tol algemeen stemrecht. Hul
beginsel zal eenmaal krachtiger leven, dank
zij de beweging, die ook de voorstanders van
algemeen stemrecht wekken. Nu de grond
wet nog sliat, en o. i. nog lang kon staan,
heeft men met haar te rekenen. Nu kiezen wij
een lagen census boven een hoogen.
Maar, zoo verzekert de N. K. C., Wat
doet gij? de grondwet nieuw leven in te blazen?
Wij antwoorden: niet de grondwet, maar
de liberale parlij; de laatste zullen wij nieuw
leven inblazen.
»ls eenmaal de kieswet herzien, dan is
voor een tyd hel leven der grondwet weer
verlengd en de kans op nieuwe grondslagen
vnn hel siaatsjtebouw zeer verminderd." ?
Aldus do N. R. ?
DO nieuwe grondwet zal moeten voort
vloeien uit nieuw leven; zonder dat leven
liuel't zij geen waarde. En zal nu het wekken
van nieuw leven oorzaak zijn, dal ons
staatsboiuv Isiuner op oude grondslagen rust?
Maar r-ovuiidiun is het oorbaar de grondwet
t« hurzi ïi, met een kamer, die door de
slechtst mogelijke 'kieswet.gevormd is? Eu
zal il'ioi de vuVandörde partijverhouding de
liberale |'art f j iiiel liet allereerst er toe ge
bracht worden koncessies te doen zonder
welke grondwetshmiehing onbereikbaar is?
Wij achten censusvei laging de eenvoudigste
en koelste weg om lol een
grondwets-herzieniop, ?die iets baten kan ? te geraken.
Maar wij weten niet, zoo klinkt het ver
der, dat de census-verlaging zal leiden tot
een verlegenwoord/ging, meer ia overeen
stemming met den geest der natie. »De
lleeren Heinekèn c. a. gelooven, dat als het
volk aan het woord komt, de clericalen hun
biezen kunnen pakken." ? De lleeren Hei
nekèn c. s. drukken zich in den regel iets
juister uit. ?' Wij hebben reeds meermalen
betoogd, dat wij het in dezen met den Heer
tleineken niet eens zijn, omdat Nederland,
met zijn plalte-lands bevolking kerkelijk is en
de fabriekssleden weinig talrijk zijn. Is echter
de N. Rott. het met de Heeren Heinekèn c.8.
eens? Wij roeehen te welen van neen. Hoe
ooi ijk, maar ook hoe zwak l Elk argumenlje
schijnt welkom.
Maar zelfs bet feit, dat de liberale meer
derheid in d» Kamer door de liberale
mmderheid dei volkt gekozen wordt ? ontkent
de N. R. Ct.
Op welken grond? Zij verzekert eenvoudig
dat deze stelling.in de lucht hangt.
2/5 der natie is katholiek, on van de overige
3y5 u misschien meer dan de helft
antirevolutionair, konservatief enz. ? en dan zouden
wij nog moeten betoegen, dat het de min
derheid des. volks is, .die de liberale meer
derheid afvaardigt. Om aan.deze onbillljliheiG
een eind ie maken, beeft men niet alleen
een ander kiesstelsel noodig, "maar allereerst
uitbreiding van kiasbevoegdheid.
Zonderling. De ff. R. C. wil beginnen
met grondwetsherziening, om daarna en daar
door kiesweihervormiog te verkrijgen: ? Zij
wil dat, zij hoeft het duidelijk gezegd, omdat
zij vreest dal de kerkelljken, wien zU op grond
van haar kennis van de kaart des lands,
een kleine meerderheid voorspelt, de her
vormingen naar den eisch des tljds onmo
gelijk zullen maken. Haar grondwetsher
ziening moet ons aan dit euvel doen ontkomen.
Haar middel om recht te doen, valt dus
samen met dat om de kerkelijken in de min
derheid te houden. Nu, wij verlangen het
blad dat heksenwerk te zien verrichten;
het blad, dat de nieuwe bepaling der libe
rale staatsleer verkondigt: De
liberalestaauleer wil een vertegenwoordiging niet van
belangen maar vau denkbeelden l Het blijve
bewaard voor een kwaadwillige, zelfs voor
een goedwilligj, die uil zulk een frase
konsequenües gaat trekken, of haar bij het licht
der vaderlandschü en algemeene geschiedenis
beschouwen.
De »JV1 R. C." beging p. i. drieerlei fout
in de elf artikelen, waarin zij over haar
stelsel en de bestrijding, die dat gevonden
heeft, spreekt.
De eerste betreft het standpunt van waar
zij de kwestie beziet Voor de moreele zijde
van het vraagstuk sluit zij het oog. Zij blijft
weigeren het betoog te leveren dat haar
stelsel zich met de billijkheid verdraagt; de
zedelijke beweegreden, die de voorstanders
Van censusverlaging en algemeen stemrecht
drijft, schijnt voor haar geen waarde te be
zitten, gelijk ze dan ook het geheele betoog,
Hat. .een onrechtmatige heerschappij der libe
rale richütig. de partij in en builen de Kamer
krank heeft gema^k', vooral door haar een
natuurlijk tegenwicht te .on!houden, geen
woord van weerlegging waardig keurt. Haar
versiands-theorie acht zij voldoende om tsa
nieuwe .wereld te scheppen. . ... ?
De tweede fout SJökt ons gelegen te ïTJö'
in de weinige zorg, die zij besteedt aan de
formules, welke ons van de juistheid harer in
zichten moeten overtuigen.
Zij spreekt b. v. van »kiezers met een
zelfbewuste meening over de openbare zaak,"
of van lieden die de geschiktheid hebben
om het kiesrecht uit te oefenen, of kiezers
ontwikkeld genoeg om zelfbewust als kiezers
te handelen ? en dat terwijl zij het bestaande
kiezerskorps bltjl l aanvaarden.
Zij schrijft: als wilde zij de Kamer de
mannen schenken, door de middelmaligheden
te verminderen ? en bedoelt, zoo zegt zij
althans nu, en wij verheugen ons er over:
de mannen van wie een bezielende kracht
uitgaat.
Zij zal u zeggen, dat zij voorstaat wat de
liberale partij altijd gewild heeft en ze ver
haalt u: De liberale staatsleer wil een
verlegenwoordiging niei van belangen maar van
denkbeelden i
Zij raadt zeer bepaald censusverlaging af,
mede omdat de kei kelijken daarbij kunnen
winnen en neemt u het euvel als gij meent, dat
zij grondwetsherziening begeert om de
kerkelijken in de minderheid te houden. Inmiddels,
moet inoa naar de juiste beteekenis harer
zinsneden raden, en terwijl zij, de theorist
hij uitnemendheid, zoo* weinig precies, zoo
slordig haar eigen denkbeelden formuleert,
neemt zij het ccn onder kwalijk, dat die
haar bodotiling niet val I
De derde lout is misschien de meest
betreurenswiuirdige. Zij brengt een hartstoch
telijkheid in itet debat, die haar betoogen
nog zwakker maken, dan zij reeds waren.
Waarschijnlijk behooren de schrijvers van de
elf artikelen in de N. Rott. Ct. en van de
elf kolommen in den Amsterdammer belden
lot de gewone menschenkinderen, beiden gezind
ora ernstig te arbeiden aan de verbetering
van den treurigen staatkundigen toestand, *
beiden feilbaar, h deze onderstelling
juist, dan maakt het een zeer zonderlingen
indruk als de eerste, den laatste, na een humaan
betoog, met scheldwoorden bejegent als had
hij de band uitgestoken naar de kroon des
\llerhoogsten. Waarlijk, kreupele redenee
ringen wandelen er niet voorspoediger om, al
wilzen ze voortdurend op hel wetenschappe
lijk hoofd, waaraan zij zfjn ontsproten.
Lust het echter der N. R. C. op stelten
te gaan Ipopen, zij moet dat zelve welen.
Al herinnert het aan de kinderspeel
plaats ... het is te zien, het kan zelfe amu
seeren. Als zij er slechts geen gewoonte van
wil maken om op stelten te gaan vechten,
dat raden wij haar af. Men staat het stevigst
op den vlakken grond.
Bevende van woedó en opgeblazen van
zelfverhefling redeneert men zelden korrekL
En toch... in een wetenschappelijk betoog
is één juist woord van meer beteekenis
dan een regen van grofheëen, neergedaald
.... lw5gjeBt
De
Teato«a*».
?tollitt*.
Naar aanleiding van ons artikel in taf
vorig Nr. over twee internationale
stellingen, vernamen wij van meer dan eau
zijde opmerkingen, waarnii voor oat «w
wenschelijkheid bleek, het publiek beter ia
te lichten omtrent de verhouding waarin to
ondernemers tot het bestuur der kol. tou*
staan.
Men schijnt nl. in den waan te verkeereot
dat de ondernemers geheel vrij zijn in bet
vaststellen der voorwaarden, waaraan de in
zenders zullen moeten voldoen, en dat van
genen alleen afhangt, op welke wijs de ten*
toonstelling zal worden ingericht.
Dit is een dwaling, die allenzins beitrty»
ding verdient
Hoezeer wij het ook betreuren dat bij
deze nationale zaak buitenlanders ihoetetf
optreden, wijl geen Nederlanders zich aan
boden dit werk te ondernemen, ? deze bui
tenlanders staan onder strenge konlröle van
het nederlandsch Bestuur der tentoonstelling .
Dat bestuur is samengesteld uit de Heeren
D. Cordes, A. C. Weitheim, P. J. W. H.
Schmitz, M. P. Pels, C. fkmcher, S. de
Clercq en Mr. J. Kappeyne van de
Coppello. Namen zeker geschikt om vertrouwen
te wekken. Vooral wanneer men weet welke
macht hun is geschonken.
Deze zeven lleeren vormen met de Heereb
F. Tasson, C. VVasher en E. Agostini hét
comité van uücoering, dat alle besluiten neemt,
die pp de regeling en inrichting der tentoon
stelling betrekking hebben.
Deze tien personen brengen te samen elf
stemmen uit, daar den Heer Tasson twee stem
men zijn toegekend.
Van de ÏLP stemmen beschikken dus de
oederlandsche leden over ZEVEN.
En opdat die zeven steeds gewicht in de
schaal zouden kunnen werpen is tevens be
paald, dat elk lid het recht heeft, bij a f we-;
zigheid zijn stem door eea zyuer medeleden
te doen uitbren
den uitgevoerd door den Heer Agostini. die den
titel voert van kommissaris-generaal?doch ook
die uitvoering der door het kollegie genomen
besluiten, geschiedt in overleg met en ondec
goedkeuring en voortdurend toezicht van bei
komité van uitvoering of van de door dat
lichaam aangeslelaen gedelegeerde.
Men ziel dus, van een willekeurig handelen
door de ondernemers kan allerminst sprake
zijn.
In het konlrakl is in elk opzicht het over
wicht der nederlandsche leden behoorlijk
verzekerd en de meening, als zouden eenige
nederlandsche heeren doodeenvoudig als een
wassen neus op een buitenlandsch gelaat
dienst doen, heeft geenerlei grond.
Zij hebben aan de ondernemers voorge
schreven het optrekken van een gebouwvan
hout, ijzer en glas, van minstens 40,000
vierk. meter, een innerlijke waarde vertegen
woordigende van f 15 per vierk.'meter en
daarenboven zooveel bijgebouwen van ijzer
en steen met metalen sluiting als hetkoinifé
van Uilvoering zou noodig achten, tol ten
toonstelling van kostbare voorwerpen of ver
zamelingen, verder het doen beplanten en
aanleggen van het terrein, naar plannen door
het kotttn/ie goedtekeuren, m. a. w. alles in tó
richten, op de w ij w zooals door hei comité
zal worden noodig geacht.
De jury voor de bekroning, wordt door
het komité, dat grootendeels uil Nederlanden
bestaat, benoemd.
Dil komilé heeft zich hel recht voorbe- ^
houden het uitoefenen van h. i. ongeoorloofde "
bedrijven op het terrein te verbieden;
zelfs geen feestelijkheden, vermakelijkheden
of dergelijken zullen gehouden kunnen
worden, tenzij die door dit komilé worden
goedgekeurd.
En deze bepalingen zijn geenszins vaa
twijfelachtige kracht. Wam, wanneer de o*»
dérnemers niet voldoen aan de voorschriften
van het kontrakt, verbeuren ztj niei slechts
de geldelijke toelagen hun bij de overeenkomst
verzekerd, maar beloopen voor elk verzuim
een boete van f\ 000.
Wij mogen hier echter bijvoegen dat, naar
luid der ons verstrekte inlichtingen, de onder*
nemers tot nog toe alle op hen rustende
verplichtingen met de meeste naauwgezeiheid
en loyauieit zijn nagekomen.
De nederlandsche Hoeren, die deze ten*
toonstelling ontwierpen, hebben behalve deze
bepalingen, die de rechten der Nederlandsche
inzenders moeten waarborgen, nog gedaan
wat zij konden om het nederlandsch karak
ter der zaak te verzekeren. Zij hebben van
den aanvang af der Regeering hare mede
werking verzocht; ztj zagen hun pogingen
om Z. H. den Koning het beschermheer te
doen aanvaarden mei goeden uitslag bekroond
en bedongen voor de Ned. Indische régeering
het kosteloos gebruik van de door haar te
vragen terreinen buiten het hoofdgebouw.