Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No.371
gnkrc^en. Do bpornkonut T»n in onderwih
«n opvoeding belangstellende perwnen,iibepa«la
op den 2d*n September 1?82 t« Baarn ia het
Atimlia-llótel des TOorwidcUgs te U ure.
? In do voorstellen, per circulaire medegedeeld,
vindt men o.tt.:
De aanwezigen Tormcn een genootiehap onder
den nasra \-*n: Algemeene Olympia- Yeremigmg.
Het doel doter Terceniging tal ifln:
Het herstel van evenwicot tuwchen gee«t- en
licnnam»ocfening bij de opvoeding der jeugd iu
Nederland door middel ran
0. vermeerdering en Terbetering Tan gelegen
heid tot gymnastuehe oefening, tot kracht en
vlugheid bevorderende «pelen en wedstrijden, oog
en hand oefenenden arbeid, leerzame
wandeltocliteii en andere soortgelijke, spierkracht-ont
wikkelende en linrnig-scberpende oefeningen;
6. verbetering van onderwijsmethoden, gepaard
met besnoeiing en concentratie vaa
onderwysprograniuia's en leerstof;
c. vermindering van den tijd, die thans aittend
in de school wordt doorgebracht;
d. brpoikiog der examens tot het onvermijdelijk
noodzakelijke.
Door de vereeniging wordt eene comroissie be
noemd tot de redactie van twee prijsvragen:
het aanwezen van hetgeen onder de bestaande
wetgeving, m Nederland gedaan kan worden tot
hot xooveel mogelijk bereiken van het in vooistel
A aflngewezeüdoel, en : het samenstellen van
een ontwerp van Wet op het Middelbaar- en
Gyoinasiaal-oiiderwijr, in ove:eoustemming' nut
het bcgiurel vau evenwicht tuaschen geest- en
l.chnAjESoefVninjj, en met aanwijzing tevens der
wijzigingen, die in de wetten op liet Hooier eo
L'iger oudenvijs noodig zullen t(ju, om ze ineen
goed verlaad te brengen met dit ontwerp.
De Commissie vraugt vrijwillige Hjdratten voor
de premien hiervoor uit te loven; in December
«ou de verecniginj; definitief geconstitueerd wor
den. De velen die ook hier te larde voor hunne
iongens en meisjes de Ucberbürdunpsfroge" ter
harte nemen, mogen cich aan het goede doel
der vereeniging door een krachtigen steun aan
sluiten.
Wjj verwijzen belangstellenden naar
achterslaande advertentie vau de Handtcerhs'hool. In
het vorige jaar geopend, werd de eerste cursus
gevolgd door honderd tcwn-en-veertig leerlingen.
De openbare les in het voorjaar gehouden, heeft
ons een duidelükeu blik in het daar gegeven
nitspanninps-onderwij! doen werpen en wij ver
klaren dan ook gaarre. dat het onze sympathie
weg drongt. Ecu kind moet leeron zich in do
vrije uren aangenaam bezig te houden; het oefent
oog en hand en wat hier ui* uitspanning wordt
geleerd, komt vroeger of later on» altijd t« pas.
W ij vertrouwen dan ook, dat het aantal leerlingen
spoedig zoo groot zal zijn, dat de Commi*siu
aau haar wcnsch gevolg kan geven om meerdere
scholen te vestigen. liet schoolgeld bedraagt
voor twee uren onderwijs per week voor een
kitid f 10.?en voor twee kinderenf 8.?perkicd.
De Industrieschool van de Maatschappij voor
den Werkenden Stand, O. Z. Voorburgwal 3, znl
Maandag i September' haren nicuweu curans
openen. Het ondvrwys omvat: Elementair-.
Uouwkundifr-, Machine-, Jand-, Pervpec'ief-, N.ituur-,
en Pleisterteekcnen; Bouw-, Natuur-, \Vis- en
Meetkunde; Boetseeren; het maken van
Bestekken en Begroot ingen; Materiaalkennis; Styl- en
OrrmmentWr; Boekhoudend) Rekenen. Secre
taris der Afdeeling is de heer W. P. Dekking.
COKKKS l'O>« EH'TIE.
B. v. D. M., dank voor Uwe bijdrage.
Door bijzondere omstandigheden is het ons
heden oumopelijk een overzicht van de
Effecteumarkt te geven. '
Verga«lerli»gcu.
JISTERDAM.
.6 September. Gemeenteraad, I mat.
18 8f]iti-r.itier. Kaa-Vereehigins. Lokaal der
Vcr.nooti'clial\ 13 ttór. '
23 Sept»nU<cr. Naaml. Maatschappij tot bevordering
r.in Lan'iaamvinuinf; op do vlakte van bet ZwolitcLe
Dinj>. ? Odcon, 12 nur.
EOTTEKDA1T,
5 fiepteml or. Holl. Maatschappij van. tiandbcraw,
AM, KoiKrdam, Schiedam cu omatreken. Do Ilomain,
V c i 11 il g c n.
lsfii, Maandag i Scpicobcr 1882, des avonds
t«n ze» uro precies, in Fiiut.tti.
Een Heeren-Hnfslsdo, genaamd:. Rozoastoin,"
Hcerenof Straatweg, K"«!*onlo Vtlscm
E-JJ js .?üj'Siinaliai», l'rin* Uuadrikkada llf^
£en lv'ii]!iiisn«!mi". Un.irleninierdgU 54.
Tvvco 11'iizcn, Conin>plii!«irar.t 34 OQ SC,
Tirec llniz<-n. WnKui'.'tiirairaaC 2 en 4.
E«?u Huis, Ki'tzvrruk 13,
Ecu II ».», Pa! walraat !>0.
'E?n Hniv, l'aardc.i^iraat 17, (R don Airdongang.
>c:i Hm», tft. Aau:nlivariiitraat 8.
.Drie HniHjes, op Krlijacliusrond, Zccdyt .51, Gomeento
Een Koippiuanahniv, rrir.son^rai'li', 373.
Drie percelen Bouwland co esn Ui i", Grooten LTpolder,
gpnioe-t.te Sloten.
Een lliiia, Lauiientraat 201.
F. in Huif. Oaljjenatraat 2.
Etra Wiiikc'lm:», GcoIvinliBteog U. ? ?
y.cn lluii, GfroK-inkuttw?, 1.
?Een Pakljuia, OpoubartoteeR 8.
Een Ilitix, ItecUvboomaluot 67.
T.irt Hn:«, liidderittraat M.
r.*;i Jlui». Joden oattnüion 30.
Et u Winkdllinia, Elaudutraat 123.
£oa Wo-Viliuin, verdeeld in drie Woningen, un Halfweg
BMr'em en Amsterdam, aan de Vaart te Huuli'ijk en
FcUseti, gcmcento.Haarlcmmerllede en Bpaamwoude,
C, Xo. 141, 142 en 113.
XVconsdtg A September 1881, de* avonds ten Ml u*
. pr«ci««, in Bet O.Z. Siert» lagtmtnt.
Een Kooiimanahui», Keizersgracht 74.
Buryerlsjke Stand.
Ondertrouwd op Donderdag 31 Angnstu 1882.
>«tnu Johaimes Addiks en Oeesslen DraUma. .
Hinrleos Josephns van don Anker ea Boston*
?CatbaKapbtall Bebcr «n BehoonrJ» TTana.
Dirk van den Berg en Janke da Boer.
Jacob Frederik Angrut Bondix en Anna, Oatbarina
Dederica Brinkima.
. Oernardna Lnoai Adrianua Bosnun en Catharioa
Corncll» VUwr.
Jaóoboa Grarenitaln en Harte XuittUiMine Zenald*
Crcuen*
Cari'jMedricb Beltna «n gaatje XeHneke.
Jacobtu Philippn* Hoek en Maria Christin» Jotrrtna*.
Job»n Jncb ea Hemiette Johaana de Jagor.
Beurten* Lodsricra» Sneppen «nHuiaPanUaaPoppe.
Jonannée PUter Krop en Maria Vaartje.
Hendrik JobaooM van Laar eo Johanoa Oeertmid*
tan Xeelt.
Hendrik Letieh en Jonanna Vltaabeth Undaharioa,
Oerrit Lonren» en Jannetje Dirkte.
Jan Hendrik Itaitneyer en Maria van Bomen.
Jobinnoi Cbriitlaao Xeewia en Johamia T*inillrft»
Varia Jemen. -?" <
Beipior tan dn Kond* em G««eje
, . . . (jo«u
Jbfiantw» AbtoBhts Sfocrman »n OonelU Seeboldt.
Oomelia Johanoe* Aruoldos Oer* en Ann» Maria
Louis» Boseh.
Adrianos Paling «n Johsana KllHbeth Chtistlauise.
Johaooes v»a der Pol «a Reudrin» Joh»ana Bet)kMrt.
Paulua Biem en Mett» Adriana Winkelman.
Friedrlch Anton IloaaUdt en Johanii» Alld* Laa».
Koses Yagaen lUchel Zomer]>l»ag.
Hendrik Johaaoes Vereer» en Withetofn» Hendrik»
BuMds.
JoaanuM Hendrimis VUeer en Grietje Dobber.
OoriMlU de Vriw «n H«rtn(ja4« Tonber.
Jan Heudrik Junatbjm do Vriea ea VTUbelmin» Hen
drik» Floera.
Wjjbo Jaa Wotterveld en Suaann» Elioabeth Ohm.
Klaa» Wolren en Kari» V«*t»w(jk.
Dtvld Benjamin T»Q Hllat en Aaltjo ZomerdUk.
Btnno Keinliold Tünsobel en Anna FraniUoa Mathitda
Blmahauaor.
Petrus Fnneiscn* Dijkman «n Ann» Eliaabetb
Wolterraan.
Qoawin Joaepb Bire en Jtanne Chriatine Phlllppo,
Aricn vau Ruottclaar cii Wyutjeii l'yiiv«nilra»t.
Petrus Leouardua Uendricu» Awmotlaau eu l'icternella
SteonberRon.
Bernanlna Hermanos Bnteseman en Egberdina Joanna
van Deldeq.
Pieter Arend VSA de Ka» «n Johanna Oorritse Tan
den etff.
AIiiw\Jii Stolk en Jansje Franoiaca Doekaen.
WieNj Koonatr» on Trünlje Landman.
> Oonrgo Fredorik Wilhulm Korhor ea Julisnns Corneli»
Oarolin» Thioren».
Willom Ibrmens van der Zee en Gooitske Sjoerds
Beert Vorhafion en PetroneU» Hnborta Marks.
Joliann Hriurich Kutli in J.iunba Dijk.
Hermanui) Uuci'i'eu en Mar^ai'etha Maria Bruin.
OornelU Nuntiiuk en Ann» Maria SuUiok.
clioiiivliurgeii» enz.
Konlnklyko Vereonlglng tIM Xnltrltiiuitch Tooiurr'.
Zondag 3 ca Maaiulag 4 September.
Cliarlotte Corday,
dr»ro» In vyf boitry^on of zcvo» taforcclon door H. Tli.
BOELEJf, voor bvt Kinlorlaiidscli tooiiocl vrij bewerkt
n»ar liet Frunad» vanl'ONSAltD. Coatumea vanKU
l'KNIET ou BCHUTTE110. Muiluk van J. M. 8.
IIBUKENUOÏH.
Oj>enlns der Bareanx Zondag Ion ?Vüen Maandag
ten 7 uur.
Aanvang Zondag ton S en Maandag ton 71'j unt,
Frijnen dor pbatscu; StiiK'a ou Ilenpduulo^u t' 2,
Bov«nloj;<j f 1,50, luto Ampbi!l:tatro f 1,25. rurtcrro f l,
2do Ampliitt-dtrc f l, Isto Gaan'lcry 75 Conta, Mo
AmpIijtltL'itro CD Cent», 2do Gaan.K'ry 30 Cfiit».
1'laatDon zijn dagelijks tu besjirfkcn ann hot Curean
van 10?3 uur, te^cu ctalin;; van 1U Couta per plaat»
ei tra.
Vcn\'acbt .Dinsdag wedcrop»oerins van:
Graitit Théati'C .-I. va» Lier.
Amttrltlraat
-Zond SR S September.
Eenrio der ZES nnitonRewono Voorstellingen dnor het
ouder Directie van W. VAX XCÏLES.
> X 'O, K \ R n U YV K. K ,
i Blijjivl In 5 I^drijvpn,
door Q. VOX MOt5F.Il en F. VOS SCHüSTIIAS.
'crtaald door II. T. BOCDIEK.
Aanvang 8 nnr.
Prijken der plaatsen: Stallcs' en Balkon f2,?Logo
f 1,30, l'urtorro- f l,?, Gaanderij-Loj-o CU Cta., Uaaudarij
40 Cts.
Plratnon zijn dagciyka to btuprokon i 10 Cta. extra
voor icdero pluata.
l'tfiitittije
Directie: Q. PBOT & ZOON.
»s 2 September en volgende dagen.
De kloKUuu v n ii lie< kan<tret 4'orufvIHc.
Operette in 4 Tafcrcolvn,
Muziek van IIOBERT PLA-VQl'ETTE.
MedowerkinK van Mevrouw BUDEHMAN, nis gaat.
Optreden vsn don heer S. VAN EEEil,
(rol van den ilarkica).
Gewone Prijzen. Aanvang 8 uur.
Binno nkort:
n A z K i» i- A.
ftittttttij' tffifntit'ei' dt .
Directie: A. VAN LlHSt
Zo nu A S 3 Sopte m bc r, dei midd
*S A T I X BC K,
oor bet CuneiH* tu Ojirrrtlrii-'jeirliirtiHp,
Entrüu 2öCent».
Deo aroniin t«n 8 uur :
ttaotTOnnitclling v«n don Heer UICIIAKD KünSCHEN.
Eorite Darytou vau het vrorgere nitgebe
Operóttuan t Gand hvatr
i September, del namiddags half twee nar,
?ATIN&B
de* aroQdi 8 ut»,
COXCKHT,
door bet auftnncieteorp* Tan bet te He j. Venttng.artülerle
Kapebneeater W, KEBBBWZBB.
ToegangiprQ* 46 oenta.
? KMtrt», tontit» lèJaar, tnitr gilttat, vrff.
*. H. SKOfc.
riaiiliifft, «ter Int Park.
Directie : J. G. DE GROOT & COMP.
Zaterdag 2 September.
KKKKCt VKO&1V»
in S Bedrijven,
T»» E3IILE GIBADDIN, door Ed. CAPADOSB,
Gevolgd door :
1IRT HVCS.TJCIKEPKIIITJK,
Bly»pcl in n Bodryf, naar hot Fraimcb,
door II. P. J. BEEMS.
PRIJZEN f)F.U PLAATSEN : Btallca f 0,75, Parterre
f Q.1U, Gaanderij f .40.
Aanvang tcu 8 nro.
Maandag 4 September ».*. "
YOLKSVOOIfSÏ'RLLlSa.
OEUKCMTIKMen U EX Wilt AH,
OF
de Vn<ter rcctKcr over zijnen Koon.
Prijzen dor Plaatsen: Stillen, f 0.50, Parterre
en Gaanderij f0.25. 8 nnr. i
3 Mar,
in bet Grand Thvatro aikior.
Slgr. MASSINI *n LOS FIGAROS,
4» beroemdste, InitrumuutiiHaten dur Wereld.
Mona. DAliE,
Am«rio»n Oymnut Non plus ultra snr U Barr«-fiie,
. et Vont. BEGALADO, '
Optreden. Tan den Hoer ULEKNOW,
net rön* g»dreise«rdo bnnden, en na
LE JEUNE BOUÉO,
\ Exercicet merraillatUei «ar Ie ui do fer,
cm »nd*re Artiiten.
ENTREE 75 Conti.
Terwaoht 'eentdfttRs: Eenite optreden van Hernn
BEKNHABD HEltMANN nnd FBAU. eento Komiek en
Boabntte Tin bot vroegere, Dniticbe Operotten-Gezel'
ichtp in bet Grtnd-TUe»tro" albier.
IlMOdag i September, de* *ronda 8 nnr,
Entree 38 Conti.
TOK>K*.VEK»T.
OMtTóontelUng r»n den Hoor HICHARD KORSCHEN,
eertt« Bariton r»n bet Troegere Dnitwbe
OperettenGezeliebtp tn bet ,Qr»nd-Tk*»tre", alhier, en van
Sigr. MA88INI et LOB F1GAR08, de beroemdite
Initrnm»nt»U«ten der w»reld. DABE, AmniMa
Gymnan. Non pin* ultra «ir U Bam flxa. et MOM.
BEGALADO en andere ArtUtan.
Konioklijb KederI, TuiDbouw-Haatschsppij:
MUZIEKUITVOERING
onder leiding van den Eapelmeeater
JT. BT. SOJÜfXMSMAXSf.
Zondag 3 September,
«!«?? nam. van Il/j to* * uren*
ABONNEMENTSKAARTEN tot lo. Jan. o.k. geldig
Toor «én Hcor en Datuio i ? U.M), i^n vurkrügbaar tau
Kantore der IltatscbappU.
Toegangabew^xcn voor bet Publiek i 50 et, b{)
don Purtiur.
3. M. DIJKEH8, W. DE LORME VAN
UOSS17JC, J. FltEI). KE8SE. O. J. DU
HOI», J. J. SEllVAAa, l'. SCHUT Jr,
1. O. BCHÜGT, D. CEULIJN. A. J. DE
HAAN, P. H. KUÜ8, J. CEHLLJN en I'. MISEliOV,
M&kvUua, rullen oj> J/namfni/ 4 StjJfniber Juni, de*
avuuda na 6 uur, in bet Verliuoplokaal Kraicatl, ten
ovor»taan van den Kotaria A. D. IH'MLIXG, aan den
mcostbiudende of b.oog»tm\jucndo presonteeren to
verkoopen:
No. 1. Een liecbt, «tcrk en TrolJoortlmmcfd
KOOPMAJJSIins, mot ejmrt verbmird wuvdontl Uüvcnliilla,
Open* PlaaU, Aebtoi-huto en Erve, «taandu en gelogen
aan de
Prins Hendrikkade 118,
kadaster sectiu G, No. 41C3, groot l Are en 30 Ontiaren.
No. 2. Een liecbt, «tori: on woMnortimmvnl K
OPMAXSHU1Ü, mt-t apart vi-rlmiu-d wordend liuveiiliui»,
0;ii':i Plaatu, Achtorhui», Tuin en Krvo, «uaiiJo uu
gelegen aau den
Haarlemmerdijk 54-,
kad. lectln D, No, 815, «root l Aro en 17 Coutiaren.
BiveJcr bij biljetten unun'lirt'veu.
Upide l'erccclcit *l|ii %nu «?*- en Waterleiding
voorzien.
To bezichtigen Dinsdags en DnnderdaB», van 3 tot
4 uur, miu VMoiv.ii'n van een lu>«ys van tuv^aux, dour
een diT Makelauii) i>!i;U'Vti-oUi>!iil.
Do bev.ijzc» vnn «?u'i'iidDin i-n de VolïcondiPn znllon
vier dnxtMi vóór c:i on di/u Verlioopdag ttn1 U'xinjïli^yen
ton ka.itnre van don Notaris A, D. HUML1XG, Keizers
gracht bij den Anix:c>l 71!).
G. BOCTEUE Makelaar, zal np Afaau<lai> t
ltt'i' l?*1,', don avouilrt na ZL-Üure, in liet
jj]njin;il r'ffi.<stéii, tt-n ovvi'i*t.";Ln >un ilo
Notariiwen MVLDLR &. .TUKKESEliKE,
luvei? No. J. Een liorht, «tcrk en Tvt'Mofrtinimor'l Ilt'IS,
met afzonderlijk lurlmnr.l v.'iirdonde OVKSlinZEN,
OPEN PLAATS en EliVE, maaudo en gvlegcu' uau hot
110. 67,
tussclicn do Ecrnto ltidJui'd\vsr8i>traat ca Oude ScbanD,
groot 77 tVntiavon,
No, 2. Eo» liei-lit, otcrk en wcMoortlminerd HUIS,
mot nlxiiinlorfijli viTliunril wuviU'ti'lu VOOU- on
ACUOrES rL.V.VTS ua EUVE, aaa do
10. 01
tnsschon do EiTsto riMdonlwarnstraat rn Onile Scliana,
irhter vonrsamul pcn-ocl, gro»t 58 Cvnli:iron. j
No. l en wuntvn ccrut iuJcr af^undvvljjk en daarna |
gevuiubineertt geveild. i
Xu. . Eun hcclit, stork en woldoortimmcril Ilt'lS,
mot afzonderlek verhuurd worilcnd ON'UEUSTL'K,
BOVEXWOSIXUES, Ol'EN 1'LAATS en UUVE auu Jo
Joden iiflctüiinon no. .
groot 5J Coutiaren. Brceder bij biljetten omschreven.
To zien don 3f.land.iga en TVocnmlujfs van l 8 ure,
mot toeyanKabcwüs. Du Vcilconditti-n enz. liggen op
den KCwmicn t\jd ter lezing ten kantore van gunuumdo
Notariaten.
J. H. O. TAN WULFTEN, A. J. J. VAX QOOL Jr. en
verdcro op het biljet veriuelilo Makelaars, zullen op
Maandag *5 tirpteinber Jö1^-, dot* avonda na zes uro, in
liet vcrlvooplokual /Va*fc«//, in veiling brunf;tjn; No. 1.
Eun \VINKELliri8 en EliVE aan do Tweede
Wittenbiirgerdwai-sutraat no. 14. No. 2. Een W1SKEL11UW
en EI1VE nan de Ejrolanticrsutraat Hu. 3U, srnnt 47
Ccntiari'ii. Bruuder bij biljetten omwchritvon. To zien
Je» Dinsdags en Dondordags, alsmede op don dr.fr dei1
Vüillng van 2 4 ore. Do vcilcuudittfn enn. liR!,vn "P
den gewoncti tiid ter lozing tun kanton! van duNoturi^acn
ala: van No. l, VAN OLSX & UKEVK en vaa Ko. 2,
G. KUIJS.
VERKOOPING
T
DE HOER en vnrdoro
Makelaar», oj> liet biljot vcrruelil,
KlllU'Il «p MuHHtttlff «,'J Kflitrmh'i'
Jj'Sï, dea mi'idiiKüton 13 ure, in het vcrkoiipluLRal
l'i'Hneati, to Aiiig.U'riiiiiu, iüveiling lircii;.rün. ten
ovtrHliir.il van don Nuturis J. F. U£1W^C1IL£U, Van
Xie uwer-A ut- tel.
? , . . I. ?
jftrtii «H BI Ai5i*te?«tijk
Be BoerEÉfsMe ? HHDÏBlüST",
met nienwRebonwdo WOSIKO, STALLING voor <0 ptnl.'s
HiKiruvfi), I'aardeiiHtnlIi'rK; t.'iï., a!»niuilc dlveivo kampen
WEI- c:i IIÜILAND ' en ten kdmp JIOESÜIW'U.
Een en ander xruut 14 llfctsri-u, !ij Aren, CO Com.
<>|l tl<-/.f Kui-rrft-riJ xiJiiM-tlvrt 18 Jdrcil
311 hOfirlt fit 2 » a i>iinrdf<i gcltoiitiftt.
lU-t MtJUillAXD. Ki'->t l Hoc-tnre, »3 Aten. tO
Ce«tiareli, ia vciüuui'd in 'i igadDoltqa vuor /'HiU.üU 'djenra,
II.
Eenigo poi'i.'ci!Ïcn nitmr.ntond gecultiveerd
EOUWLAXL), (,'eU'jjun in bot tuidulijk geüceitu van don
drouyyutuauktun
W i «ï«I c l p o I fl c r,
to yienwor-Aumtel, mot daarup btwido fieboawen, groot
to zana'O 15 IJcCtiu-dn, <H Aren, 40 Coutiareu.
III.
Eon kamp GRASLAND, in den polder lUetwjjfcoroord
Duitendljka, aan dou i
W i c u w m e c r
onder de gemeente Nionwer-AniHtol, tor grootte van l Hec
tare, 5 Aren, GO Centlarcn, Ijoitovun* eun Btnkjo
UJIAHLAND, mede aan dea Nleawmovr folcgen, groot 43
Aron, 70 Cuntlarcn. ? ?
Duzo p«rocolnn to samen vorhnnr.1 voor ?200 'B j n ar.
Allo» breeder bfj biljetten nmnchreren. Jlt-ziclitigin;;
daeelüki. Veilconditiün 4 dagen voor dnn verkoop ter
lening b|j HEllMAN UE nUElt, Makclnar te
Nieiiw.TAmstfll £ 13, on ten Kantore van den Nolaria J. F.
lIEIiliBCHLE1), vertuom, Niemvot-Aufttol.
Te Vreeland
nlt de hand te Hooi» of <e Huur TOOF
BEiMF. Het Hul* bevat >!?? Hamer»,
ruimen Kolder mr t afgewctan* Bodcnliit'
mer^fe» Iteulten rn Train met Hoepel»
Vltalcht op liet ?choottrte gedrelte van
de Vecht, ffltet Kovembrr te aanvAardua.
Te oevra^en by dra Makelaar U>
(HjI'.TIHKH« Blncel over de Aapelmark W o. 80O.
BEN BOVENHUIS TB II 11 K.
Te Huur aangeboden:
Ken «eev net HoveahnU greheel naar de
eliehea den «U*» Ingericht voorslen van
~ en dulnwateraanle« aan Itet 0lnffel
«e »?«*?(*? aldaar.
De Groene Lamp.
Singel, hoek Koningsplein, X. 478,
AMSTERDAM.
Op nl«uw ontvaogon een grcott toriitring BM1LLEV,
?n MVt'KMKX, voor eiken k-«ft(j<l, w«lk« slcb door uit
muntende kwaliteit on biliyko jirü^ea b<iloudor aanbevelen.
Iteparatiün aan llrlllen, Ptnceiica, L«rf ueMeu spoo*
diff, good en niet duttr.
H. H. VAN CASPEL.
«ra» _,
FairS* Ml KAMPEN
BoociaUtait J» Autafrayhtocbe
Dn&ioetteHtn MMirKrt. «Uw
peli In iMNavtirfMwrMhilMai.
Prljmooar. rtmaoa
Te Amsterdam, llerrtuffracht 373,
lióilc Huineiimiiniiiite'ii. Voor buittn
aan Je i'ali i<k te KuniftH,
SLIJM- en MAAGPILLEN,
(SCHREUDER'S PILLEN)
*Uu Jfaagremtn-l-tudt zaclit ta.rtrend, bijzonder
gtHHl tt'^eu Slijm en IxworJorcli <lo Sfiyurfftet"
fiiift. 32'!? Ct. per doos, verkrijgbaar to
AMSTEflDAM, bü:
H. CXKBA3V A Co., ?&?>'%<*«« 41,
H. H. IM>TH, Z^ilijk, 16.
A. v. T» l JB,I?Paleisilraal, SS,
I*. J. .«KitTM ft 9Sn., ff.Z. roortvtyienl, 234.
II.v. H 4IVTJH51 % H, UlMftlie^itrital, 133.
ft. J. TUKH-n-;1*», Bfwlraat, 18.
J. Jtt, 111-ljMlVIT. rondstkade, SU.
P. il*- H A/t* «it Zn.,AW*m/nu*,82,
Men wac-litto zich roor namn.tkael! 11
Elke doo» Is gewikkeld in een bil jet met d«
NAAMTEEKENING van den VERVAARDIGER,
J. .1.HCHKKr »»EH, Apnthelter.
HIEEHNIA en SHAMROCK
Onppilfto KoUn grol en fijn) ?0.00 por QaetoUtor
Gc-ïitto , (giovej . . . 1.20 . .
Culoriféro . 1.20 .
Haard . 1.80 . .
Stuk . .... 2.85 . 100 Kilo.
P. 1MËTEKSËJr.
f'rf) aan fin t T. ROKIN, «.
HET BROOD .
de fabriek GERES andersoheidt ttah
gunstig door »ijne goede kwaliteit; hot blyft
BjjiOQder lang venoh en malioh; vooral net
Punnenbrood munt hierin uit.
Als herkonningatoekau lette men op bet
merk CERE8, dat op elk brood ataat.
Zilvertn Mtdnillr. DtttttWm? 18&0; Eert-Diplowa, Par$t
K#7, IKMtMN 1073 Koptnhaytn U79.
Ais nivera tegen Incht, licht en tya bcstandbsre
IjB«r UmlnAten-Iubt, rekommandoar ik m(jae
sedert lang gunstig bvkeuds
Alenpo-, Alizarin*. Burean-, Kantoor- en
NeUris-Schrijtinklcn,
dia altsloltend nit do beste zwarte Oalnoton stocds g*.
fabricocrd zon on worden.
HJne Copiocr-Inkten Anlllis on Hob*r<non ge
ven ook als het schrift wokon lang gelu««u hooft tot
drioToudlge copieön.
Hot grooto tuooes mijner soo fijn en aangeaam
«obrijvando
^.lleppo- en Bureau-Inkten.
heeft velen fabrikanten aanleiding gpgovoa Imnne
nftinaakaels met dezelfde namen to boteekencn t n on<ler
dczo, door fijne kwaliteit der Inkton, zuüsitn.slix bakcud
Roirordene namen een ordinair product lo loyorvu; do
tiquottan daarvan Kyu op niot te ondoraclioidou vryzo
nagemaakt.
Om hot pnbllek voor mlaleidlnjr te behopileti en uit
reden dat aoiumige handelaren ora tier grootcro winst
wille aan 'dnr.o namsakRels hnnno ondorsteuning
verletnon, nm*k ik oplettend, dat al nilino Fnbricaten vaa
Etiqnettan met mijn dnideltjk gedrukton naam voorzien
zijn en Ut verzoek daarop to lotten.
H. van Aer WIoolcii,
Uitvinder tn ttnig Fabrikant der tcltte Altppo-Iiiklrn,
HET
is gorentlgd
% LEL1EGBACI1T bydlEEREXGllACüT 6.
Bnltne kcnzo !n alle «oorttrn HORLOGES,
KLOKKEN, WEKKERS. UEOÜLATEUKS onz., tegen zeer
billiiko prijzen on met twco jaar gai-autie. Allo
ropo*taüijn solide en togen de minste pr\j«.
ONTVANGEN eene groote partij Amerl«
kaansche Wekkers, welke gerepasseerd en
met twoe jaar garantie tegen den onge*
hoorden prijs van f5.50 worden geleverd.
Naar buiten worden dozelven, na ontvangst
van postwlssel van f 5.50 franco verzonden.
J. W. A.
Engelschc Maatschappij van Levensverzekering.
St. MILDRED'S HOUSE TE LONDEN.
Sjsofiirsaal: 3 Rne BCoyalc te JBrnsscI.
GEnEAIJREEllD WAA11BOUGFOSDS (1801) f 80,028,053.70
JAAliUJKSCH INKOMEN aan Premien en Intereggen - 7,033,86S.4i>
VERDEELDE WINSTEN, waarvin DO pCt. aan de Verzokerdan . - 5,600,OÜO.
VERZEKEUISGEN betaalbaar by Overlijden, op bopa»lden leeftyd, Lyfrenten onz.
rros p o c tussen, Tarieven enlnliohtingeu gratiu verluijgbur b|) de Hoofd-Agenten
voor Nederland K O li Ij E E & CÏC.,
Keizersgracht 127, Amtterdam.
en HIT. Agenten In olkfl roornamo plaats.
THE NEUCHATEL ASPHALTE CÖMPANY Limitei
EtClVlG-lC EIC3Hl:iMAA.rtH "V-A.N
VAL n E TRAVEUS ASPIIALT JIU\E\,
Geeomprimeerdo Aoplialtwogen en dito Dorechvloeren. Werken In AsphaU-irastiok voor Trottoir*, S'tatln»
Hink», MuucvlKorvn, Koldura. lu.lf- en KéKelbausn, Winkel- ca Maguïijnvloeren, Gamjun, Veranda's, Brui,'-
auUakbeUckuiiigeii, Ucton-rutidc'i;nni;c'n, Stullon, ouü. onz. enz. .
Giiruntio voor hot Wuterdigt makon van Koldors en Buitoamuroa.
SKilliloli.ili. «Hclilvi-ereilil. OniliioriIrliiKliniir. <iit-ritn.wt4rei«il.
ASntALT SI'ECI.\AL TOT WElilSG VAX VOCHTIGE ICUEN.
Toor Inliriit'.nffon omtrent liet ICKKCM v;:n Vloeren, Bedekkingen qjus. yelittve men ich te adreuteraa
aan het Kantoor der fabrieU, Dniiirali 80,
AAmsterdam Parijs. - Phüadelphia. Arnhem.
1800 en I8Ï7. 18IJ7. 1877. I8G8en 1878,
Kouxe uit meer dan tweehonderd StnltS, aJJen gefabriceerd in onze
eigene Werkplaatsen.
«. *«? J. COOt., Uloemaracht ffff,
Of Jt. Frantclie Wrgftca* ad 80 Cent por doo».
AHT VAH BADTOESmLEN ENV.
wbi<im^öcackm^
v
o
DAMES!
n toth tt 't waar; il» ftu* tttrt t» nM IntMtt, b** to*9.
«oor ftSOta» «tyMttRm Baar «M YlftM »;* «t Itatf fitricttrt», milt
S«*r t*, t /* <?« 9l*M*uma«*. Damt* *«/* »???"? ««#w«B«» H
aart bataard, trtna ktt ion i* it Kort» Wtfri, in i »»r *V* *> gvrum. L*
aotd op dat *M«e tlraaH»: Xorta JThMi i» *t m*t** f «Mak «M ttfmmtr
g.
»*w
ut»- ^ uuuu eu
M» wwuiouen, uat ae uiigcvors zica j ' UOK m Aa. uuuana.waiu- m alleu gevaUe cuej ' L.'ws(ew»iAons watd'eaeUleendMa%>eriliand. l nundcr artistiek dan juist, gewoon ls teu
sUuupmsf er6ttmincr
A». 1OÊSL
\uikin t n \ ixii: \t;nnt i IMI.
Vertchönt lederen Zondagochtend.
uitgeven: ELLERMAN, HABM8 ft O*.
Kantoor: Rokin 2.
ZONDAG 10 SEPTEMBER.
X H B O U Dl
OEUAAKT? DS INTERNATIONALE
TtHTOO»8TFLLINO. 8TAATKONDIO OVXBZIOBT.
ALtERLEL QEMEBNTEZAXEN: Begrooting. Uit
do UtaaaUd, Tilt de BlssebopsUd. KUNST: Do
rruuwenteinmer, door V. v. d, O. D*
Vroaw»nt*mn»r, door Alb. Th. _ Treb*lli-Conoert, door T. v.
dWillige. Het Kuziekfeest to Bnunel Blot.
OrerBolgieach kunstleven UI, door Alb. Tb. LETTEKKUNDE:
Nor» en Ema, door V. A. De Madoona Tan
Dninluot, verbaal van Plet Vluchtig, beoordeeld door?T?.
Een niouwe Dichter, door L. v»n Dejaael. MrUTAIRE
Z.VKKN: Bewapening der Vesting-Artillerie met geweren,
door l'. H. Boogt»rd. Het Bepeteer-geweer
stelselliurton, door J. B. O. Mutatifin.?SCHAAKPBOBLEEK.
FEUILLETON: D* Hond van den Blinde, naar
Yittorio Betwzio V. Het 8ta»t»toe»icbt op Spoor
wegen, door AT. ALLEKLEL BRIEVENBUS
OVEUZICHT VAN DE BFFEKÏENKABK.T.
Amerikaansabe Spoorwegen, door J. v. d. Borg.?VeiUngen.
Te Haar zijnde Woningen. Vergaderingen
ADVEBTENÏ1EN: Schouw bargen, eniu
Geraakt f
Wanneer men met al den ernst, dien het
onderwerp vordert, op humanen toon en
breedvoerig, om aan de duidelijkheid niet
te kort te doen, het verschil van standpunt
lusschen do N. Rott. Ct. en den Amsterdam
mer, betreffende kieswethervorming, heeft
'uiteengezet, en men maakt kennis met de
barsche taal, waarin en de plompe wijs,
waai op het konscrvatief-liberale blad van de
Maassuid antwoordt, dan mag men vragen:
van waar zooveel hartstocht?
Wij, zoo luidt de beschuldiging, bestreden
«niet wat er gezegd is en klaarblijkelijk be
doel.], maar wnt niet bedoeld ennici gezegd
is". Om etni:,' denkbeeld van de door ons
^uvol^de iTieinode te geven, kiest de JV. R.
C. een paar staaltjes.
Zij had Beschreven: kiezers mogen slechts
*ij zijn, .dia .gen ^ejfbewuste meeniog over
du openbare zaait hebben. .Ztj gaf die for
mule niet in 't voorbijgaan, maar bij
herhaJing, nis uitgangspunt van haar geheel stelsel.
Wij hebben daaruit afgeleid, dut niet
censusverlaging, maar censusverhooging het
i»lc:>jil van de N. R. C. moest zijn. Een
zellbuwuste meening, zonder nadenken en
onderzoek verkregen, zal toch wel onzin zijn.
Ttnns zegt het blad: Zij heeft bedoeld
ulieden die de geschiktheid hebben" ora te
kinzon, d. w. z. >die de noodige ontwikkeling
hiidden om zelfbewust als kiezer te hande
len." ' Wal is dat anders dan schiften naar
bekwaamheid? En als men bekwaamheid
voorwaarde voor zelfbewuste meening wil,
zal men dan ooit kunnen komen tot
census
Ue tormule van de N. R. C. is onbruikbaar.
Zij heeft zich ongelukkig uitgedrukt, omdat
tie /aak, die zij voorslaat, met elke formule
Sj'üt. .
Wij begrepen haar niet; wilden haar niet
be.."ijpen! zoo roept zij.
Tot geruststelling van de JV. R. C. zt)
gezegd, dal onze medewerker Antonio, ia
een artikel, wnarin hij censusverlaging
bestived en de ^V*. R. C. prees, reeds de
opuu rMng heufl gemaakt, dal zij, die nog
vast;? uden aan het leerstuk dat tot kiesrecht
al!«en mogen geroepen worden, zij, die een
ze'fbewuste meuning hebben over de
openbine /.ufik, el census verhooging óf een ander
blijk van kiesbevoegdlieid dan den census
mouicn begeeren. In gelijken geest schreven
wij: tiiitgitande van de Siellinjjf, oen verstan
dige vertegenwoordiging wordt slechts gekozen
door verstandige kiezers, zou zij rechtstreeks
hebbun moeten komen tot censusverhooging
in toevoeging van kapacileilen." Toen de
Reporter- melding maakte van ons artikel,
voegde zij er aan toe, dat ook zij den indruk
liad gekregen, dat de theorie der N. R. C.
tot census-vcrhooging moest leiden. En wij
kunnen eerlijk verklaren dat deze indrak
loiiifJijk filgemeen is. Een half dozijn
artikelen, tui aanprijzing van de
verstandsthrorit) konden moeilijk een andere gevolg
trekking wettigen.
wij bij de woorden i zelfbewuste
over de openbare zaak" niet aan
(ii>n zin dier woorden, maar de «klaarblij
kelijke bedoeling" van de N. R. C. (die ons
liel is op dit oogenblik nog niet recht duidelijk
i*) moeien denken, ook een ander deel van
in-t betoog verstonden wij moedwillig verkeerd.
Vul-cns de N. R. C. bekleedde dat deel
een ondergeschikte plaats in baar betoog,
was meer aangestipt, dan uitgewerkt, maar
toch duidelijk genoeg om verslaan te worden.
( Zij schreef: »Waar het onze Tweede
Kamer aan hapert zijn: in de eerste plaats,
de mannen. Ontbreekt het in de Kamer niet
aan uitstekende mannen, het algemeene peil
staat iaag. Middelmatigheid is regel".
Wij leidden hieruit af. dat een grooter
aantal kamerleden, naar de meening der N..
R. Ct., oorzaak moest zijn dat het algemeene
peil zou rijzen. En w i| werden bevestigd in de
meening dooi- deze zinsnede: t Telde de kamer
bet dubbele aantal leden, do spreken zouden
minder, de ziuingen korter, de leden knapper,
de inzichten breedcr, de meerderheden gtooter
»yn." En toen'wij nu de N. R. C. aan haar
woord hielden, en schreven, dat zij meende
door een grooter aantal kamerleden aan te
nemen, 6yW(dit woordje vergeet de -A'. R. C.)
uitsluitend mannen te krijgen en wij betoog
den, dat knapper mannen de kwaal, waaraan
de kamer lijdt, niet genezen zullen, faalden
wij alweder. Thans komt zij zeggen: dut zij
eigenlijk bedoeld heeft: »dat de mannen
ontbreken, die bezielende kracht oefenen."
We willen aannemen, dat de N. R. C.
laanstippende" de puntjes wat al te flauw
heeft gezet,, en ze elders geplaatst dan zij
meende, m. a. w. dat het haar minder om
het uitdrijven .der middelmatigheid en het
verkrijgen van knapper leden, dan wel om
enkele »bezielende 'mannen" te doen is ?
maar mag zij dan, in stede van nch te ver
ontschuldigen over haar gebrekkige taal, de
houding aannemen alsof zij zich duodergcrt
aan anderer moedwil?
Het moet gezegd worden dat het gemak,
waarmee* de N. R. C., (die nu niet als een
bekwaam schutter haar pijlen richt, maar dood
eenvoudig haar vuisten laat zien,) haar stelling
handhaaft, bqnijdenswaard is. > Zooals dezu
voorbeelden,. is allej. Wij kunnen de ver
zekering geven, dat niet een enkele maal de
gedachte van ons betoog zuiver is teruggege
ven" zoo verzekert zij. En toch KI al
niet aan het betoog. Immers de Aliddelb. C. heeft
geen enkele maal in hel weergeven daarvan
misgetast. We worden wezentlijk jaloerscli!
De grot te perflditeit van de AmnterJammet
blijkt bovenal uit de >lien-tvviritiginaal" her
haalde bewering »dal deA^ R. C. geen recht
WIL doe»." liet is zoo, wij konden uit de
omstandigheid dat de A'. R. C. negen artikelen
over kiesrectuheryormiog had geschreven,
zonder4 van de.waTtverhomJhrg- der-pérttfen
in de Kamer zelfs melding te maken, moeilijk
iets anders afleiden, dan dat het recht
deipartijen, dat bij ons hoofdzaak is, voor haar
een zaak is die haar geen belangstelling in
boezemt en vonden nog ten overvloede in de
waarschuwing: geen censusverlaging, opdat de
kerkelijke partijen de hervormingen naar den
eisen des tijds niet voor langen tijd onmogelijk
maken, den grond voor onze bewering: de
A'. R. C. denkt meer aan de liberale partij
dan aan de belangen des la n ds.
Tot onzen troost staan wij hier in gezelschap
van de onberispelijke ?AtiJdetb. Courant. Reeds
zij was over] zulk n vermoeden terecht
gewezen, docji bleef in haar nog niet door
de N. R. C.-weerlegd slotwoord, zich even
halsstarrig bctooneti als wij-thans.
Zij had geschreven : »'s Lands belang moet
7.vvaarder wegen dun dat van eenige partij."
Dit beginsel van de Middelbunjsche en van
ons werd door de N. R. C. bestreden met
ile opmerking: Hel is een beginsel, wuar zij
in den regel hel meest moe schermen, dia
wnar het op wezenlijke: bevvijsgionderi aan
komt niel al ie vast in de schoenen *iuun."
i Als zij (N. K. C.) dit guze-d lieufl, aldus
schroei' de Al. C., gaal.du A', R. C. .over tol
de orde van den ay en ligi, voi^uus haar,
ook ons beginsel te>;en eu ^rouil."
Arme AH(MetlntrgirtA«, /ülal nu zien, dnt
de aV. R. C. «iel meer lul de eenvuudijj
orde van den dag uvmgiiat. \Vie uu iets
dergelijks beween, heet pkjcriig ie lnindeleii
('l spijt ons, tiiaar 't leelijke u oord slaat er
heusch) en wetenschappelijke armoede, naakt
heid, hel vlechten van Jviunseu vau groot
moedigheid voor eigen hoofd . . . vau dal
aJles wordt hij en gij verdacht.
En toch zijn wy het met do Alidd. Ct.
eens, als zij schrijft:
Dit na is noch de lonne yuorre, noch afdoende.
De N. S. Ut. had kunnen nalaten ons betoog
te weerleggen; maar eenmaal zich daartoe let
tende, heelt KU het recht niet hetgeen daarin
hoofdzaak is, ata eene onvenehill.ge bijzaak te
handelen. Wie met den toestand bekend is, ui
toegeven dat de grooUte, de büna
onoverkomeUjke moeiiyiiheid om in ons land tot eene
verbreedtng dor grondslagen v«n het klei-telael te
geroken, gelegen i» in de vroes der party, welke
sedert de vorming van on» tegenwoordig
ataatsreeht de meerderheid bezeten heeft, om minder
heid te worden. Dit ijj geaegd «onder iemand*
goedo trouw in verdenking^ (e brengen. Men
kan zeer wel van de voortrenelykheid qjner be
ginselen zóp overtuigd zyn, dat het bijna onmo
gelijk ia tich de toepauing dier beginselen en
ra laads belang als twee vertchillende, nog meer
lieh die ahi twee tegenstrijdige zaken voor te
stellen. Zoo u het ook mogeujk dat de N. S, Ct,
Tolkomen te goeder trouw, Tan slechte kiezen
?prekende, daarbij alleen denkt aan kiezen die
hare voorlichting als een dwaallicht souden be
schouwen. Bjj t beitaaa vu. dia orertoiging
kost het een twaren itnjd, genaard aan de niet
?Uedaagsehe deugd Tan elfTerlooohening en aan ?
het bewnstiyndat Tan t wee kwaden het minste
gekosen moet worden, om mede t* werken tot
eene herrorming Tan welke de roep uitgaat,
wil gelooven met coadar oTerdqJTing en
eeni$~" dat iüaan
de-heenahapg^tan,waarAbonnemeat per 8/m ? 1.?. fr. p. p. ? l.lj
Aficond. Nammees MQ d« Kiosken rerkr^gbaar a » O.lflf
Advertentiën per regel 15 Cts., tnsscben den tekst »
l.-*Ijjk Yrüxinnige staatkundige beginselen een einde
?al maken.
En wij hebben geen reden ons van haar
te verwijderen, als zij vervolgt;
. Wanneer w{j «en l Jen-, ttópti^WJaren ia af
wachting geleefd zullen hthbtn. onder
voórtanring of vererReriag oiiaer politieke nooden, hopen
w|) weder eens tot de N. JR. Ct, te mogen ko
men met de vraatf: of de bodom van haar ge
duld nog niet in 't zicht komt. Wjj vermoeden
echter dat het antwoord, ook dan nog, ontken
nend zal luiden. Want dan evenals nu zal de
N. R, Ct., vertrouwen wy, het voorrecht hebben
het hoofdorgaan der hecrschende p»Hij te zijn.
Wy houden ons verzekerd daf, naar hare
ovortuij;in{?, dat op zichzelf niet verwerpelijk stand
punt volkomeu samenvalt met het waarachtig
belang das vaderland*."
De Alidd. Ct. vergeve het ons, dat wij voor
dit gedeelte haar. ons gevaarlijk gezelschap
opdringen.
Hoe luidruchtig de N, R. C. der wereld
ook verkondigt, dat zij en zij alleen gelijk
heeft, in hel weerleggen is zij waunljk sober.
Als wij uiigaau van het waarneembare feit,
dat het beginsel der volkssouvereiniteit het
theoretisch liberalisme van de N. R. C. on
dermijnt, dan slaakt zij eenige kreten van
verbazing, en acht een onderzoek naar de
beteekenis van dat feil volkomen overbodig:
>llcl geschil loopt hier niet over het beste
regeringsstelsel, hel is niet de vraag welke
beginselen van staatsrecht wij zullen aanne
men, het geschil loopt over de toepassing
van een beginsel van eene staatsleer, die de
volkssouvereiniteit niet erkent,-over
helkiesrecht naar de Nederlandsche grondwet,"
O, onverbeterlijke doktrinair!
Ouder den invloed van het beginsel ?
niet liet stelsel der volkssouvereiniteit is
de overtuiging ontstaan, dat het parlement
een wWsverlegenwoordijiin? behoort te zijn.
En r"!-Wü-Rïcu, binnen de perken door do
Grondwet gesteld, het kiesrecht verbeterende,
niet hebben te letten op eischen, die uit dal
beginsel hun oorsprong nemen. De Grond
wet dwingt er u niet toe, maar de feitelijke
toestand, iets vaameer beteekenis dan de leer
«m Hebbed, «te g«40bm jao grondwetten;
hebt gij daar niets in 'gelezen wat u tot
betere gedachten kon brengen?
Hoe, vraagt z(j, leidt bel beginsel der
volkssouvereiniLeit tot censusverlaging? Zij
weel het; wij hebben hei reeds gezegd: het
voert ten slotle tot algemeen stemrecht. Het
beginsel zal eenmaal krachtiger leven, dank
zij de beweging, die ook de voorstanders van
algemeen stemrecht wekken. Nu de grond
wet nog sliat, en o. i. nog lang kan staan,
heeft men met haar te rekenen. Nu kiezen wij
een lagen census boven een hoogen.
Maar, zoo verzekert de AT. K. C., Wat
doet iUj.' de grondwet nieuw leven in te blazen?
Wij antwoorden: niet de grondwet, maar
de liberale parlij; de laatste zullen wij nieuw
leven inblazen.
»Is eenmaal de kieswet herzien, dan is
voor n tyd het leven der grondwet weer
verlengd en de kans op nieuwe grondslagen
van het staatsjtebouw zeer verminderd."
Aldus do N. R.
DO nieuwe grondwet zal moeten voort
vloeien uit nieuw leven; zonder dat leven
lieul'i zij geen waarde. En zal nu het wekken
van nieuw leven oorzaak zijn, dal ons
staatsboiuv lauwer op oude grondslagen rust?
Maar ^ovuudien is het oorbaar de grondwet
t« hurzi i, met een kamer, die door de
slechtst mogelijke 'kieswet.gevormd is? Eu
zal d"oi de vuVandörde pariljverhüuding de
liberale |'art f j niet liet allereerst er toe ge
bracht worden koncessies te doen zonder
welke grondwetsli'etiiehiiig onbereikbaar is?
Wij achten censusvei laging de eenvoudigste
en kortste weg om lot een
grondwets-herzieninp, die iets baten kan te geraken.
iMuar wij weten niet, zoo klinkt het ver
der, dat de census-verlaging zal leiden tot
een verlegenwóordiging, meer ia overeen
stemming met den geest der natie. >De
lleeren Heinekèn c. a. gelooven, dat als het
volk aan het woord komt, de clericalen hun
biezen kunnen pakken." De lleeren Hei
nekèn c. s. drukken zich in den regel iets
juister uit. ' Wij hebben reeds meermalen
betoogd, dat wij het in dezen met den Heer
tleineken niet eens zijn, omdat Nederland,
met zijn plalte-lands bevolking kerkelijk is en
de fabriekssleden weinig talrijk zijn. Is echter
de N. Rott. het met de Heeren Heinekèn c.s.
eens? Wy roeehen te weten van neen. Hoe
ooi ijk, maar ook hoe zwak l Elk argumenlje
schijnt welkom.
Maar zelfs het feit, dat de liberale meer
derheid in d» Kamer door de liberale
minderheid dei volkt gekozen wordt ontkent
de N. R. Ct.
Op welken grond? Zij verzekert eenvoudig
dat deze slellipg.in de lucht hangt.
2/5 der natie is katholiek, on van de overige
3y5 u misschien meer dan de helft
antirevolutionair, konservatief enz. en dan zouden
wij nog moeten betoegen, dat het de min
derheid des. volks is, .die de liberale meer
derheid afvaardigt. Om aan
een eind te maken, heeft men niet alleen
een ander kiesstelsel noodig, "maar allereerst
uitbreiding van kiftsbevoegdheid.
Zonderling. De ff. R. C. wil beginnen
met grondwetsherziening, om daarna en daar
door kieswelhervormiog te verkrijgen: Zij
wil dat, zij hoeft het duidelijk gezegd, omdat
zij vreest dal de kerkelljken, wien zU op grond
van haar kennis van de kaart des lands,
een kleine meerderheid voorspelt, de her
vormingen naar den eisch des tljds onmo
gelijk zullen maken. Haar grondwetsher
ziening moet ons aan dit euvel doen ontkomen.
Haar middel om recht te doen, valt dus
samen met dat om de kerkelijken inde min
derheid te houden. Nu, wij verlangen het
blad dat heksen wei k te zien verrichten;
het blad, dat de nieuwe bepaling der libe
rale staatsleer verkondigt: De liberale staats
leer wil een vertegenwoordiging niet van
belangen maar vaa denkbeelden l Het blijve
bewaard voor een kwaadwillige, zelfs voor
een goedwilligj, die uil zulk een frase
kónsequenties gaat trekken, of haar bij het licht
der vaderlandscha en algemeene geschiedenis
beschouwen.
De t N. R. C." beging p. i. drieCrlei fout
in de elf artikelen, waarin zij over haar
stelsel en de bestrijding, die dat gevonden
heeft, spreekt.
De eerste betreft het standpunt van waar
zij de kwestie beziet Voor de moreele zijde
van het vraagstuk sluit zij het oog. Zij blijft
weigeren het betoog te leveren dat haar
stelsel zich met de billijkheid verdraagt; de
zedelijke beweegreden, die de voorstanders
van censusverlaging en algemeen stemrecht
drijft, schijnt voor haar geen waarde te be
zitten, gelijk ze dan ook het geheele betoog,
Hat. .een onrechtmatige heerschappij der libe
rale richütig. de partij in en builen de Kamer
krank heeft gemakt, vooral door haar een
natuurlijk tegenwicht te .on!houden, geen
woord van weerlegging waardig keurt. Haar
versiands-theorie acht zij voldoende om een
nieuwe .wereld te scheppen. . ... ?
De tweede fout 3ïhkt ons gelegen te jfljö'
in de weinige zorg, die zij besteedt aan de
formule?, welke ons van de juistheid harer in
zichten moeten overtuigen.
Zij spreekt b. v. van »kiezers met een
zelfbewuste meeoing over de openbare zaak,"
of van lieden die de geschiktheid hebben
om het kiesrecht uit te oefenen, of kiezers
ontwikkeld genoeg om zelfbewust als kiezers
te handelen en dat terwijl zij het bestaande
kiezerskorps bltjl l aanvaarden.
Zij schrijft: als wilde zij de Kamer de
mannen schenken, door de middelmaligheden
te verminderen en bedoelt, zoo zegt zij
althans nu, en wij verheugen ons er over:
de mannen van wie een bezielende kracht
uitgaat.
Zij zal u zeggen, dat zij voorstaat wat de
liberale partij altijd gewild heeft en ze ver
haalt u: De liberale staatsleer wil een
vericgenwoordijring niel van belangen maar van
denkbeelden i
Zij raadt zeer bepaald censusverlaging af,
mede omdat de ketkelijken daarbij kunnen
winnen en neemt n het euvel als gij meent, dat
zij grondwetsherziening begeert om de
kerkelijken in de minderheid te houden. Inmiddels,
moet uien naar de juiste beteekenis harer
zinsneden raden, en terwijl zij, de theorist
bij uitnemendheid, zoo- weinig precies, zoo
slordig haar ci^en denkbeelden formuleert,
neemt zij het een onder kwalijk, dat die
haar bedoeling niet vat I
De derde lout is misschien de meest be
treurenswaardige. Zij brengt een hartstoch
telijkheid ia het debat, die haar betoogen
nog zwakker maken, dan zij reeds waren.
Waarschijnlijk behooren de schrijvers van de
elf artikelen in de N. Rott. Ct. en vaa de
elf kolommen in den Amsterdammer belden
lot de gewone menschenkinderen, beiden gezind
ora ernstig te arbeiden aan de verbetering
van den treurigen staatkundigen toestand,"
beiden feilbaar, b deze onderstelling
juist, dan maakt het een zeer zonderlingen
indruk als de eerste, den laatste, na een humaan
betoog, met scheldwoorden bejegent als had
hij de band uitgestoken naar de kroon des
\llerhoogsten. Waarlijk, kreupele redenee
ringen wandelen er niet voorspoediger om, al
wilzen ze voortdurend op hel wetenschappe
lijk hoofd, waaraan zij zfjn ontsproten.
Lust het echter der N. R. C. op stelten
te gaan Ipopen, zij moet dat zelve welen.
Al herinnert het aan de kinderspeel
plaats ... het is te zien, het kan zelfe amu
seeren. Als zij er slechts geen gewoonte van
wil maken om op stelten te gaan vechten,
dat raden wij haar af. Hen staat het stevigst
op den vlakken grond.
Bevende van woedó en opgeblazen van
zelfverhefliug redeneert men zelden korrekL
En toch... in een wetenschappelijk beloog
is n juist woord van meer beteekenis
dan een regen van grofheden, neergedaald
.... lw5gjeBt
De
?tollittff.
Naar aanleiding van ons artikel in tef
vorig Nr. over twee internationale
tnta«tstellingen, vernamen wij van meer da* eöp
zijde opmerkingen, waaraii voor oot «w
wenschelijkheid bleek, het publiek beter ia
te lichten omtrent de verhouding waarin «10
ondernemers tot het bestuur der kol. tou*
staan.
Men schynt nl. in den waan te verkeereot
dat de ondernemers geheel vrij zijn in bet
vaststellen der voorwaarden, waaraan de
iazenders zullen moeten voldoen, en dat via
genen alleen afhangt, op welke wijs de ten*
toonstelling zal worden ingericht.
Dit is een dwaling, die alleszins beitrty»
ding verdient
Hoezeer wij het ook betreuren dat bij
deze nationale zaak buitenlanders moet«a
optreden, wijl geen Nederlanders zich aan
boden dit werk te ondernemen. deze bui
tenlanders staan onder strenge konlróhj vu
het nederlandsch Bestuur der tentoonstelling .
Dat bestuur is samengesteld uit de Heeren
D. Cordes, A. C. Weitheim, P. J. W. H.
Schmitz, M. P. Pels, C. Bosscher, S. de
Clercq en Mr. J. Kappeyne van de
Coppello. Namen zeker geschikt om verlrouvven
ie wekken. Vooral wanneer men weet welke
macht hun is geschonken.
Deze zeven lleeren vormen met de Heerejh
F. Tasson, C. YVasher en E. Agostini hét
comitévan uücoering, dat alle besluiten neemt,
die pp de regeling en inrichting der tentoon
stelling betrekking hebben.
Deze tien personen brengen te samen elf
stemmen uit, daar den Heer Tasson twee stem
men zijn toegekend.
Van de LP stemmen beschikken dus de
oederlandsche leden over ZEVEN.
En opdat die zeven steeds gewicht in de
schaal zouden kunnen werpen is tevens be
paald, dat elk lid het recht heeft, bij a f we-;
zigheid zijn stem door een zyuer medeleden
te doen uitbren
den uitgevoerd door den Heer Agostini. die den
titel voert van kommissaris-generaal?doch ook
die uitvoering der door het kollegie genomen
besluiten, geschiedt in overleg met en onder
goedkeuring en voortdurend toezicht van het
komilévan uitvoering of van de door dat
lichaam aangeslelaen gedelegeerde.
Men ziet dus, van een willekeurig handelen
door de ondernemers kau allerminst sprake
zijn.
In het kontrakl is in elk opzicht het over
wicht der nederlandsche leden behoorlijk
verzekerd en de meening, als zouden eenige
nederlandsche heeren doodeenvoudig als een
wassen neus op een buitenlandsch gelaat
dienst doen, heeft geenerlei grond.
Zij hebben aan de ondernemers voorge
schreven het optrekken van een gebouwvan
hout, ijzer en glas, van minstens 40,000
vierk. meter, een innerlijke waarde vertegen
woordigende van f 15 per vierk.'meter en
daarenboven zooveel bijgebouwen van ijzer
en steen met metalen sluiting als het komil
van Uilvoering zou noodig achten, tol
tenloonstelling van kostbare voorwerpen of ver
zamelingen, verder het doen beplanten en
aanlegden van het terrein, naar plannen door
het kotttn/ie goedtekeuren, m. a. w. alles in tó
richten, op de w ij w zooals door het comit
zal worden noodig geacht.
De jury voor de bekroning, wordt door
het komité, dat grootendeels uil Nederlanden
bestaat, benoemd.
Dit komiléheeft zich het recht voorbe- ^
houden het uitoefenen van h. i. ongeoorloofde "
bedrijven op het terrein te verbieden;
zelfs geen feestelijkheden, vermakelijkheden
of dergelijken zullen gehouden kunnen
worden, tenzij die door dit komitéworden
goedgekeurd.
En deze bepalingen zijn geenszins vaa
twijfelachtige kracht. Want, wanneer de OBK
dernemers niet voldoen aan de voorschriften
van het kontrakt, verbeuren ztj niet slechts
de geldelijke toelagen hun bij de overeenkomst
verzekerd, maar beloopen voor elk verzuim
een boete van f\ 000.
Wij mogen hier echter bijvoegen dat, naar
luid der ons verstrekte inlichtingen, de onder*
nemers tot nog toe alle op hen rustende
verplichtingen met de meeste naauwgezetheid
en lóyauteit zijn nagekomen.
De nederlandsche Heeren, die deze ten*
toonstelling ontwierpen, hebben behalve deze
bepalingen, die de rechten der Nederlandsche
inzenders moeten waarborgen, nog gedaan
wat zij konden om het nederlandsch karak
ter der zaak te verzekeren. Zij hebben vaa
den aanvang af der Regeering hare mede*
werking verzocht; ztj zagen hun pogingen
om Z. H. den Koning het beschermheer te
doen aanvaarden met goeden uitslag bekroond
en bedongen voor de Ned. Indische regeering
het kosteloos gebruik van de door haar te
vrageu terreinen buiten het hoofdgebouw.