Historisch Archief 1877-1940
*?>??«.
»:.-,!
l ?.'.?>
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No.272
De heer A. 0. Legrand heeft
voor liefhebber» porteleia sdulden ia
Mv«n. Het bevat wenkea als: .051 vog«Js goed
te schilderen is een eerste versbonte goede
modetHr* ma«r oek eesüge inderdaad nuttig,
o»trent de a«n t« brengen kleuren. De laatste
Uadaiida bevat de praotiscbe inlichting:
?PoroeMaen veor*erj>en Ur Beschildering xQu in ruime
ksjwae steeds in ons ntagaa^a vooihaadea.
flrfc«i76iW;*»«*6». iëT ministerie van
Onderwfs in Fnuxkrgk beeft veel moeite gedaan tot
vorming van schoolbibliothoken, zoodat er teg«n
4^33 iï 1865 en 16.648 in 1874, thans
»,9J3t»ataau. Do onderwljsenbibliotlieken Mju 3,383 in
aantal, nMt meer dan 600,000 deelen.
DE AUGUSTUS-COLLECTE.
Onder de periodieke natuurTerschtfnselea mug
men seker ook de Angustut-CoUeete wel rang
schikken. Juister is het misschien hier te spreken
van «en nalwirlyk vertcltfnsel met «a
onnatettrMfc **!? Dit hier nader uiteen te setten J«t
n)«t ia mön plan. Voor heden wenschte ik de
aandacht der lezers van de Amttrdammer alleen
te bepalen tot hetgeen do Secretaris der Unie te
Kotterdum, de heer R. Derksen m het ffott.
IfieuwsbL van 28 Aug, Ie bl. ak ontwar meende
te moeten kenmerken. Daar ik tegenspraak van
andere «Oden verwacht had «n dese no* steeds
uitblijft, wend ik mü eerst heden tot u, M. d. li,
om enkele regelen in uw geëerd Weekblad aan
deze raak te wijden. . . . .
Vooreerst dan beweert de s«retans der Unie,
fiat het. onwaar is, ?dat collecten langs do huizen
gehouden iets geforceerds hebben". Ik meen, dat
elk onpurtydig msn ? voor zoover hier van on
partijdigheid sprake kan s\jn ? bg eemg nadenken
niet alleen bevestigen zal, dat collecten langs de
huizen iets geforceerds hebben, maar dat deze
aelfs met iets min edels gepaard gaan. Men
laat geen gelegenheid voorbijgaan ooi zoo by zon
der hoog op te doen van da gehechtheid der
natie aan den bijbel, dat het niet moer dun bülyk
is. dat het volk tot de collecte komt en met de
collecte tot het volk. ,
Maar neen, de duidelijkste bewezen worden
voort durend geleverd, dat de natie niet
zoob\jsoöder voor scholen met den bijbel u, immers
oasen, weken vóór 17 Augustus in t land is,
komen De Standaard en bare trawanton met ellen
lange, seer gemoedeHjke, soms venijnige artikelen
voor don dag ter voorbereiding, om het volk. dat
gezegd wordt zoo oneindig veel voor de scliool
met den bijbel over te hebben, toch voor»! goed
op 't hart te drukken dat het geven troet, geven
en nogmaals geven.
.God zal je zegenen", zegt de bedelaar na een
aalmoes ontvangen te hebben. «God zal er u
rijkelijk voor b&loonen", zegt de
scbool-mct-üenbybel man, vóór hij de gifte in ontvangst geno
men heeft*
.We 't goede doet, opdat een God hem loonen
(zou,
Maakt juist daardoor het goede tot iets kwaads,
(tot handel,
sprak MuUntuli. Het geven wordt den volke a!s
een frodewelgevjillig werk voorgesteld; geven
ge?chiedt uit hoop op loon. ,
Alsof de voorstanders van belooning en y veraars
der bijbel-scholen de bewijzen voor 't grypen
had
UÓrvelen geven niet, louter omdat tf] nu
«enwaal niet gewoon zijn een schaal vruchteloos
voorlin de deur te laten gaan, zonder menigmaal
te weten waarvoor een gift verlangd wordt. Ik
weet wel, er worden strooibiljetten verspreid, maar
behalve tint niet ieder zulk een papier ontvangt,
worden die dingen door slechts enkelen gelezen,
gewoon als men is strooibiljetten van
sigarenwinRei» etc. te ontvangen. Waar in een stad als
Rolt-mlam dagelijks giften langs de huizen
<revrnaüd worden, weet men natuurlijk niet welke
Klmal on *cn aalmoes wacht. Hoevelcn geven
tiet een kleinigheid, alleen uit gewoonte?
Hoevt-loii g«veu niet iets om den collectant geen
Tcrraeendu beleediüing aan te doen?
Iloeviil» tieriiiRdoonden en andere in hooge mate
afliiuiMtkupi-ssouen ?en l.un aantal is legio m
de groot u steden ? veelal ijverige voorstanders
van Openbaar Onderwijs, geven niet, uit vrees
n.urtci-8 geduchte tegenwerking te
o_nd u r v i n 11 e n, indien zy openlijk voor hun
meemnge:i uitkomen.
\Vio durft ontkennen, dat deze vrees (fetjrono u.
Al diy znhen werdcu vermeden, terwijl ?de col
lecte zoo zniver en do giften zoo vr^ mogelijk
uci-dftn, 7.00 er niet langs de huizen werd
gerci:o'jtc-pni. Dit jaar werd in Arahem t «00
meer orp.'hnald dnn in 1881, omdat ? zegt de
Sl<in<lii<ir<l ? dc collcclantcn nw den moed han
den lunys ilc liuiecn te col leefeer ett. Pit zegt reeds
cern.ejï eu litlioeft |»eon nader betoog. ?Don moed
rtebl)(;ii", ook dit zegt m. i. reeds ve«h zouden
itd'henrrn collecfanten werkelijk overtuipd zijn,
dn*' zij "P CPT1 n''n bobelo wijio aan dio duizen
den guliUns'komen?' ,
VeiJri- noemt de secretaris der Unie het on
waar, i'.at voorstnnders »nn Openbaar Onderwijs
I,ijlr8f?cn afzonderen voor de Unie-collocte. Ik
nieen ho*1. l egenovertfestelde voldoende aaogetoond
te hebl'on. ?Van tegenstanders verlangen wij
niets." EUiüVf, wnarom vervoegden heeren
collectiiiit»» zich ditn bij verklaorde vrijdenkers? Ik
nocra hier slechts één nit de aanzienlijke schare
RMtetdammers, die de Vrjie Gedachte omhelzen,
«rn ook I>ö de lezer» der Amsterdammer wel
bekmd, n. 1. den heer Menjr, wiens naam
tenoverV .ede op zijn deur met duidelijke letters te lezen
«tiut 1). Aan een verfrissing kan dus bij hem
allerminst gedacht worden. ?Van tegenstanders
verhingen wy niet»." Waarom l>ü dezen dan
aangeklotit, of rekende men er op b(j vergissing iets
tfl ent vangen? Hoe zich de heeren «oHectanten
bfl den beer Meng aanstelden, wil ik hier hefat
Ook wordt er elders in enkele kerken voor de
scholen met den bijbel gecollecteerd. Daar ik deze
gebonwen zelden bezoek en alleen dan, wanneer
tr niet in gepreekt wordt, kan ik niet zeggen op
??welke wijze en onder welke bewoordingen OM
collecten gehouden worden. Enkele toelicntingen
varen zeker wel gewenscht.
Eindelyk beweert de heer Derksen, Beer. der
Unie, dat de ichoolqnacstie geen politieke maar
?van zuiver paedsgoinsehen aard is. Ik meen dat
het waas van godsdienst een aanmerkelijke hoe
veelheid politiek («geslepenheid" «egt de heer O:)
in zich bevat. '
U, Mijnheer de Bedactenr, dank zeggende voor
de opneming dezer regelen heb ik de eer te cQn
Hoogachtend
Rotterd., Sept. 1881 J. Bobbel
1) Wi» ilcb dra mam des feesten Veny niet tentond
berionert, denke aUehta tot de ècnte maanden vin dH
Jaar terug, toon hy au da scbandaujksle,
midd«U«ilw?etw v«rvolgin»; van w«f* lOaristensa* bloot stond.
c
R
' D« vtMgïMsaaeld Is dis «Imudiap de* dUfeB,w«lke
lm titaan vindt la hst aldss iavioel oefsaen op de
band»ll»e«n van tMnsehsn, dat du* nen «tof s«t«n
aan ajxïw» mwsettsn om, daarto* nlcid door MB ?»?
braik of«OT«cha»mtog»vo«t,di»h>nd«ltntUv«TO(>i!d«>*itt.
Ki«4Mr MB AehtriMtt» ktosMie; Jk maf v«f«vta«.
sswn, ao« ts1s*la<
In d* «MMtto v%o k«t idM v<Mtsa«iaMd, daar dat id*«
h«t bMtuw van twM ««iwchon ituplUtMit, uuur ook
craküa«ch g«to*Ut. Daarom ory*rt «eb d* *«n OTur
lot», tr»t J«n aadvr* ODvencLaUf laat of aangenaam
it«nt. (Ik apre*i natmiiUjk nie» van Wat aaiehttëol
sl«cht ia.) TTaba*«r na *<n v*n«hi)tM«l 4«n MMD kan
voorkOBM ala ai*t t«e«a d* vo««caama«id »oodis»»de.
d«a a*dM*n als wol, dan U 't 002 b*grt}p«lü«»r. ho*
.?ea balUainaa", kis d« aohrjjrer ia d* .brievenbus"
d«a jimUtrituuiifrt van 28 Aujr., t«n laatapel ?erg" of
.felieol «n al" onv«cgs»ain kan noemen, waar ton
ctadsmatt, als d« ondergwteekeiule.tloohM ,ou en dan M»",
of .een wetni«" onvwftaatni to aantreft. Hot doet mtf
lewi, dM wij ia meuiiic venchUlen. Spoedig gaat do
Heer Frot ilatfff* nUvoereo. Ik houp dat do buiwtuoao.
moelit hy onso atad dan MOS bosoekea, doxe operette
meer naar s4jn smaak cal bevbiden.
X, tS Aug. '83. v. Deywot
Ik krjjc daar Jotot h»t dagblad rf* Tyd, van «O An«.,
in huiden. Dia Heeran liunden naar niet op my te
vervolson. Onder de rubriek BiiiHtnlaud, vindt men
hier w«er een etnfcjcn aan roMn adres, ook * propoe
nn drn .Prtjiibeket". (Dit aiSisltJeQ heeft onKetwyfetd
<le lijdellnRitohe beet»raming em als aiitwoonl op ui(jn
Jnngnton brief ia de ?Tooaoolqaaeetie" dienstdoen.) ?
liet U wel ongelnklii^, maar het beginne! d«* goxacus
U dion Heereu denuate diep ingeprent, dat zü ouoit
s«lf willen onderzoeken, maar, wanniwr lij over 't een
of ander vraagstuk ieta in 'tnilildan te brengon bobben,
t«r»to:id den eerab-n den besten, die ook over dat vraaft.
stuk gotoroken of geschreven heeft, met allo inogeHjke
gecacu dienaaUKaaiido bekleeden. Zoo na wix-r: tij
bebbon dea .Prü*belier" gezien nocli gelexfu, maar
hangen den ?buitenmaa" too'n bnitenaporis ««'aren
«n wijdon mantel van gezauh om do leden, dn, w^jl bij
beweert: .De Prgabeker U hei-1 en al oiiforg;auui\n-\i\",
dat operottjen nu in rf» Tyd plnUelinjj tut de
tctt/uo«»tö toonceUpolon iroidt gvrckund.
Hot is den ;bnit*nman" voUtrckt niet kwalp te
nemen, dat do .Prü»beker" hem BsërgcrJ hcoft. Voor
jonso moinjenn on kinderen sdiijnoo mü ovcHeoaa
dorgelöko operetten gevaarlijk psoutesvoed»*!. Miar wol ia
kwalijk to nemen, dat invloedrjjko Hcaren, ala dio van
dtit ÏV', «ich niot corst (>p do hoogta «tellen van da
onderwerpen, waarover ïi) hut woord willen ni>mon, en ?
de b«|rrippitu ?icdploü*" en ?ou»o«Kzaain" mot elkaar
verwarren. ? Ik »ch«nk myn lepel itengene, dio Iiot
«ïodeloozo" ia den ?Pnj-ibsker" aan drn das brengt. ^ Beef
de Hoeren van dt Tyii in uvcrwegin^. of spreken niet
slechts silver, maar zwüS*" Sua& i'i cn °'llct ?'"' ^*tel
to noomon valt, zich te onthouden en to üwjjson, dan
to «preken en, van wogo de oolundc, tolken» eon
bedenkelijk figuur ts maken.
31 Aug. V. D.
.DE PRtJSBEKEB.*
Jtijiütftr de Redvcttiirt
Veroorloof mij, in 't belang vaa Den Aniuln-Sanimti;
te wxarachuwen togen zekere rmitJes qni naat pii-tt
que Ie mal. Do Heer Van Dey*8«l heeft in nw weekblad
Ue opéretto La Hmbnli d'al'yeiit besproken, door do
Uocron Prot in 't Hollsnd<oU ten toonselo gebracht,
lomand, dio zich ?E-sn Uuit«nniau" teukoat, vindt, dat
do liocr V. D.-niot jjonoog godrulit haoft op do
?ouvoogcaambedcn", dio in dit tüunoslwerk voorkomen; mnar
hij doat dat in xnllce bowoordinKén, dit pcrsunen, die
zonder orgcrni» den l'i-!jtbi\-tf hobbou zien apclon on
lioorcn zingen, ulct konden nalaten zeor onaangenaam
to worden aangedaan door do tonnen en voorstellingen
in dio kritiek opgenomen. Wanneer er meer
bnitonmenichon mocliU-n opstaan, dis annlciJiug vonden tot hot
laveren van dergelijke zedelijke voitoogun, eott uw bind,
dat tot dua veiro op do fnmiliotaful iK'ürgolcgd werd,
en danr van hand tut hand ging, hiervoor ongeschikt
worden: iets dat gü wel niet behoren zult.
Da quaesüo van ki«9chhei>l ia een mociclpc qnnestie.
Ik ben b(jv. overtuigd, dat beacli»aHo bollaiulsolio
vrouwon in de XVIIe Ëonw, bijv. Mari» TenKulisehiidB
en de ?wijse" Anna, zonder do müisto atoornia van haar
gemoudsruüt, zonder de min»to bsl«»disins va:i haar
geoefunJo smaak, de operette van Leun Vasaour Zjndon
gohoord on Rozien hebben: maar ik gcof too, dat do
.gnao^ptibilitvs légitimes qn'ont amenéci) len
ehnnijementj de majurs" bdhooron te worden in 'toog gehou
den ; en daarom heoft de Hcor V. D. wol gedaan togen
da ?ORVoegzaarnhoid" op to komen. Paardenmiddelen
daartagen aan te wouden, ala nw ?BoiteniaiA", in echter
zeer to ontraden.
Het fransohe citaat, door mü daar gebruikt, ontleen ik
aan Slariua Sopet, die den volzin bezigt om de
wUzigingen to verklaren, die hu zich veroorloofd hoelt In den
text en de illustraties van oen Leven dur H. Catbarina,
door Jean Mlelot, een liagiofraafnitdonboargaQdlachen
tyd; wel eon bewij», hoe al dio dingen btlnktelvk z(jn.
Voor het overigo: goen onderscheid te maken tusschon
de wetten der ?voo.5fiaamb.oid", dio met ds tljdoii veran
deren, en do wetten der «zedelijkheid", dis ocuirlg en
onveranderlijk zijn als de bron van hot gaade zelf, mag
overgelaten blijven aan hon, dio do gewoonte hebben,
zonder on<lerzook of nadenken, maar op do vraagatukfcen
in te hakken,
A. S S. 1682. ? 0. IL
De wetten der voegzaamheld «n die der zedelijkheid
met elkaar to verwarren kan tot niets goeds lelden, tot
zoover zijn w« het met C. "XL. sons. Maar ook niet
verder. In het geschil tuaachon don heer van Deyseol
en .den Buitcnmaa" staan -wij aan de zyde van den
laatato.
WK kenren In de voorstelling van Dt Pr$ibileert
waarmee w\j kennis maakten na het schrijven der belde
hoeren, niet uledus het onvoegzame af, maar achten
dergelijke vcrtooningen seliadelu'k voor de zoaelükheld.
Dea reinen ia allea rein. Do heer van Doyeael on
C. M. «cliyaen hot er voor te hondon, dat het publiek
bj} do heeren Prot uitsluitend nlt reinen bestaat, en hun
tcdoiyiiheid dus geen gevaar kan loopon. Op de hoogte
van hun ciffon zedelQk atandpnat onderscheidón. zij,
o. L niet wél on zya waarlijk al to optimiatiaoh.
De ?DulteninMi", daarontogen da menachen nemende
100 als zy zjjn, acht voorstellingen al»'van Dt
Fi-ljtbeker zeer to betreuren en w(jgt ? zü 't ook wat al to
duidelijk ? het gevaar aan.
Hot' ia -nlei allucn onvocRzaam, maar onl; oTizodolijli
voor wannen, vrouwen, Jongelieden en kinderen
vortooningen to govon, Uio bü donietmotrciiilieiil (TPI'«'i|»'ir|l«
zlijlcn, voorntollinjjeu doen oiit*U»ii «n genn.-irwoi'diiiEcii
wekken, van KOU lage m-d«, diit apen «T ovan vattciar
vixir zijn alwmotiitclien. Zoo ieta nteiint hat7x-,le'ij!i !««von
niot, iutogondeel, ondermijnt. !icl b{j do ZMmkfcwi, daar
dézemooteu meenon, dat, als du bsstsn van ona cc»lacht,
dit een voor atie vortonnbaar element viin genot.vinden,
r.ij zolvcn allcminst bjj zekere KOlogonboJuu het aeherni
behoeven te laten vallen. Hel behoort dun o, i. in naam
der zedelijkheid bestreden ta wurden.
Bod.
pOt., voor ds fwsc- sduto dito «n 6 pOt. b«aiag
Overzidnt van de EfTektenmarkt
van 3.tot S September 1883.
Over bet gehoel genomen was de stemming voor da
EnropeoBChe waarden nog (l bevredigend to noemen ge
durende deee week, uitgezonderd de Bnssische, welke
toto aaagiBboden bleven waar»ch^nl{jk tengevolge van do
heroiauwde aanaUg op dm Keizer die Wederom getnkkig
niet geslaagd is. ?
Do toestand' in Egypte ii «el alles behalve gunstig
t« noemen, doch naar da laatste berichten IttUen, kan
men aan eene spoedige oplossing gelooven, daar Arnbi
wel geneigd sctOtnt te xfln om vrede te iloiten te »e«r
daar de opinio in ïTarkQe ook tegen hom is dit is 4as
een verblijdend teeken doch voor de fondaenhouders
blijft het tooh nog de vraag In hoeverre de koupon be
taling zal kannen plstU vinden.
De Aniarikaansche waaiden, bleven de geheele week
door in eene aangename flinke stemming tengevolge der
vaste New-Torkache koersen, er ontstond meerdere animo
?a voor enkel* soorten was de verbetering oog al
aan
«ien nog veidere koenrerhefflng tegemoet ia aan*
""»»'"g ganomao van 4* groot» «itvoer welke zich reeds
In Amerika aan den dag legt waardoor n*iaorUJkb«tgo«d
niet alleen ia dat werelddeel bluf» maar steeds M! toe
vloeien óf obligauenbf solide Bhares voor Amerikaanse!»
rekening van de markt sollen genomen worden.
Hierdoor zal het gevolg weien dat er meerdere
sohaanehU au goud op de Inrppeeache markten «il
Mtstaan; de Keairt Bank verhoogd* boden baar dis
conto en belsenlngan met l/i pOt
Oase BoUandsch* fondsen bleven la opgaande
btwe«n saontoerdea V» i W» pOt,
1M7 en 1881 konden »ch Md« door Mrige
vrmaol/» pOt verheffen, SM ook ItaUsn ' ----- '
eon Bowww, welke evenVMl opkwunen,
Oostenrijken watea etenwel onnder
"1r«Se»I'r»ant'l pOi *? 5
geanüneeri «a
Portogal */s pOt vasttt.
Bosssn ovsr Srt fsbeol swakksr, soewfl i 3« i
!»»*«soortea als de paptatsctwaaiacB, aoodat V* a % pOi
verlies valt te vtmalÖMi, ' ^ ~ ...... ' "
pOktasMoos) ~ ' *
getlainr, eek
Ik hoop dat mea er uit xal .
ik hè» votfsams HMB ta-«UMlea honden. JOst allssn
na «erft wüU* to s}jn s*we«»t «Initon
'ong«Yc«r op hunne vorig* prtji»n.
Tan d* Noord-Awwik. waard*a verloren Lonitiana's
l pOt, doch Xoxicanati bl«voti i«*t gesoeht. vooral voor
EageUolie nkcnlae wvrtlon groot* po«t*a van d* markt
genomen, vooral iMaiuf 1881, dl* dan ook t*n alutts
*/»j>Ct. vcvheOtac aantoon«n. nieuw» dltol^jpOLvattcr.
Van da Zuid-AmarikaaMcho waren d« YenetaoU1»
wiwaan de byiondens aandacht word gowtjd, d«»olve
aluiten door nog al vraag H/* pCi. hoog«r.
Pvnunoa daarentcjan mooaUin hun behaald «vans
wedor geb«el prysgüvcn an i orden 1>U partyen vooral
voor Lund«nwbo rakening t»r markt gebraoltt, do leoiilni;
1B70 !!,'« pCt, en de B pCL 1370 t/g pCt. laffer, terwijl
Braxilianaa 1866 Ife pCt terugliepen niont««rd»n IsoiUng
18?3 even toovcal.
Lectilng Anutardam a 3'i pCt, liopon door eenig aan
bod 11/* pCt torn».
Er was nog al OoniR* levendl(.hoid althans bli da
laatato weken t* vergelgk#n in oniu Tiuloatr. ifkanleu;
Airik. HatxlcUvereeniKing en Ind. Hand. B»nk llvueu 3
pCt. op, 4l's U'.ll. Hyp. l>andbrloven. Koloniale B»nk,
Nodcrl. llanilsl-MU a contant. ObliK. Btoomv. Kcüerlund
?n TwcnUcha Bank münttordon allen l pCt, Tunoptlcnm
waarin da handel nog al lavondig wss to nootnon waran
bytomlar gewild, men verwacht oen Hink dividend daar
tieh do» ondenieming in oen talrijk betooU mag
vcrheuscQ en met bet oog op Je aanütaamlo Intorn.
KoInnUfe Tentoonstelling vormoodt men op ecnp
aaniivnlyko cntvunK'-it, niot mludcr daii 13 pCt. vorhiovou zich
deco rapieren.
Hinüer Trilliu gestoTvd wrjrcn «lo Aam). J«vn RumoU
MaatHdiappü, die Evlf» W'; pCt, tfrugiropcn, \':t pCt. vielen
Oblig. Kon. Nod. Stoanib. lt»»t«rh., viTilorvüniilnJcrilon
Kmler). Bank, Aaod. Btoomv. NcderlsuJ eu 41 'j OWi*.
Zevlard l pCt.
Da (scuo nykahank Ortlflraton, Ttong. rsn'lbr.,
O.-MItcnr. on Russische Pamlbr. varen allon l pCt.
iMisouamer. Colorailo Obllgatlcn :i'^ pCt. on Louislann llaul: "''»
pCt lulnJcr. torw^jl Mfuwcll Aanil. "')G pCt. moi)»len
derven, releveerde Oblig. Inconiu lionils dito *'s pCt.
Van de bitinetil. 8poon»e(?w»»rJen «»» «lo h*ndel nog
nl levendig in do Cuntraal en Boxtelwaanlen, vimral van
ilo eentoa maakten de Aanduekn en «la TTitR«t. g''Unld
eono ftrootó vorderini; en wel van ruim 3 pCt., ook do
Obligdtlcn iraron l pCt. vnstcr, de Isatston waron allen
l'.i a l pCt. boter te platitaon tciiRerolge van
spocnlatievo vraag.
TheiKS Aandoolen on Fransrh Oontenr. Spoonr. Ohliff.
waren oen fractie boter, Vk'tur Emanuel eveiiwol duor
conig aanbod 1';+ i'Ct. lustelnozcr.
Naar Warschau Wucnon Aanrl. w»» ornipo vrndff in lift
begin der wort, doch moost later woilrr {jcilBplteli.ik prijs
gogcvon worden, zoodivt aloditn l pl't. avan» ovorblfof
5 pCt, Obli^ntiën waren Rwlnjkt en vonninjerdon 2' '.j pCt.
Ku«!>»clio Bpoorwcgrva&rdcn verkorrdon mrest in otmo
flauwe houding en over het Roheol l'j pCt. rwnkknr,
punstii; xniidiTilen zich uit, ObliR. Brest Orajowo dio
!>'« pCt., Kurnli.ClurkoiV eu Muiüeli. Sycraa, dia )/i>
Pctboter wnron,
Amcrikimn«cbo Bpoonvc(riTaarfon Tr»r«?n op enkele
tiltsonderingen na allen lioojjor Rezocht, votirNi>w-YorkSL-ho
rekening vooral werd nofc al voot fond» v»n <1o msrkt
geuomoa, hot m*o»t waren B t. Pnnl ilanitfibiv Shmres
Kovraagd en niet ininilcr dan 8 pCt. Hluiton dozulve
hoopor, verder vertietenlen GPPÜH». Hyp.-CIüo Xortïiiv.,
Donvrr Bio Gr. Shares en Geoon». Ob'.ii;. dito, Louio
8»n-i'rancisL<o Shires, en rcnnaylv. Curtiflcnttm sll*n 3
& 3 pCt., uitgezonderd bluvcn \V'i<*hita VTcilcrn, prer.
Erie Bharo» en Toledo Teoria, ilïi> sllen mini l pCt.
vielen, do overige soorten pr^sboudond, ja do ineosten
een fractie vrilligcr,
UraaUannacho Spoomrgleoning Hopen 2Y« pCt.
achtomit.
In do diTprso Tnmsoortcn w»s do omzet wcilor zfpr
Koriag. Veiictl. Tram Anml, vorloron 2 pCt. on R-itlrrd.
8/4 pCt., TVMtlaudsche Stoorntratn zondcrduu zicli met
oono vcrlielöng van 11's pCt. gnnstis «it.
l*renÜ8 Lecningcn moeït allon ia tcrns^annilo of aan
geboden atemmins, KOO vcrlornn Amnterdainscbo a t' 1003,
üemconto Crodiot, Palels v. Yolksvl. 1'3 pCt^
AntworpBcho, nouganraelie en Thciss medo flfoa l'j pCt.
nwakkor. Oostonr. 1851 vcrmlniiériten 11's pCt. Ditn' isas <-n
ir.fi4 na do loting l en B pCt. laycr, lïuosiaclio 18BC H/4
pCt. minder.
Enkele verbcterlnffcn t\jn te vermelden en wel voor
Anisierdamaclio i f 100, Rottordamiditi, nnt»H6l«.'li(J cu
[tusfiischo Iconlng 180*. die l'» ft l pCt. opkwamoru Van
do diversen monteerden alleen Ver. Amer. Hyp.
epoorivegwaardcn i'j pCt.
Geld op prolongatie t}oef op den pr^s van O'/J pOt.
goed to bckomon.
AMERIKAASSCHE BPOOBWEGES.
_
? toeff*s«td\ HAto
de Florida «Jsntral
ideu : voor d*
aanlamtil* MUI eea ander doel der
wtgeai bat gtmis van gmnntt* se;
neutrali»*»rt, *n dn» uitsluitend <
ea afloosins; letten, d*A «oud
ft W. ongavoar 7tl/, pCL kunnen .
doelen, ultoagavea tot aan kl«ü>« Vdrag par KW
sondar l»Dd»c-h«Dkiug 35 pCi aaDaétanti, even th voor
da PonaaooU, en AüanÜ« aandaalaa,h do Ineen» Scrip,
waarvoor wty gaan maaUtaf hebb»n,hp 15 pCt, stouebd,
soo komt oen Oerüfloaat 8 pot. Flo»)l» uit op ongeveer
80 pCt. naar de»e «koning :,Ds."
rida vortog*nwoordi(«a:
Ds. 1000 6 pCt. Florida Centr»! * V. waart* Ds. 746
. 100 Aaadoolea idem 28 t, 15 ptt. . . . , 144
« 100 Inooine Scrip ....*.???? 80
Da. «00
Gcmlmen tp goloden, in Augaatna 1881, neb Ik do
aindaoUt gevestigd op den Choaapcake eu ÜUio
Bpoorweg en zija supplement den Cheaapoake Ohio en
Jouth Western. W na toeu re»da to voorzien
hiMgetvichjg dio route, van do Missisutppl naar don Atlautidclien
Oceaan, worden zon, thans blijkt, dat onze verwachtingen
niot to hoog gespannen waren. Do ontvangsten op boido
lijnon toch zijn reeds aanzienltjktoegonotucnonnogzyndo
plannon van den heer Hnntiugton alechta voor een duel tot
iltvooi'ing gekomen. Wol i» ovor de lijnen van de
EliKabeth»wn oo Fadncah en do Paducah Moraplus, dio werd
nfjobouwd, eono verbinding van Momphi» mot
dozcevortrogen, maar dé elgaa cuonectie met Cinolimati langs de
Dhiorivier is nog niet af en de aanaluiting mat Bt. Louis
bestaat wel in ontwerp, maar het is nog niet vastgesteld,
langs welken weg St. Louis in het stelsel zal worden
opgenomen. Ook zal de Uemphls-lijn nog korter gemaakt
kunnen worden door een. verbindingsweg te bouwen van
de EUzabethtown-Fadncah naar do MephU-Paducah,
zoodat do omweg over Paducoh vermeden kan worden, en
eindelijk blijft nog een spoor aan te leggen van Momphi»
naar do Texas lijnen.
Hoewol liet bouwen vnn dien weg voor de Cheaapoake
lijnen geeno levensvraag is, zou toch het rechtstroekech
verkeer met TCIAS en, ovor de Zuidelijke Pacitie lijnon,
ook mot do Wiottelvjlut Staten, hitro inkomsten kunnen
doen atiJRcn. Wio vorder bodenltt, hoezetr do Htuten
znid«lijk vau do QMo ^icli in (len Inataten tyd hebben
ontwikiielcl c!i in liaviUiug, ryk.lora on productiviteit
zijn voomit git^inri, :.-_ cuitroiit <le lavonsvatbaarlicid
on de fu<]do t»fk<>niKt vu de Chueapetke lijnen guon
vrftea meer Loestertiti.
En uiet allci-n vm.r il* tSiesaprake on Ohio maar ook
voor andere xnUoltiki* Uiin-n, do Korlolk Weatórn, de
JjOuisTiüü-NapliriJie, de Muliilu «n Ohio, do Florida
lijnen zolf§, Kiju giHülo vorwachtingcn gerechtvaardigd.
Wat do 8 pCt. f'iorija'a betreft rijst zelfa de vraag,
of b\j den Iwogen dunk omtrent do lookom.it der nieuwe
Mjj, (de Florida Central & Won ter n, l wol gonoeg fondsen
zijn gersserveerj, om in de buhneitcn uit een druk ver
keer voortvloeiend te voorzien, Kouder nieuwe schulden
aan te' gaan.
Zal er van do fondsen der nieuwe Maatschappij, n&dut
hot reorganisatieplan zal z(jn uitgevoerd, aa afdoening van
de zeker hoogo procosltosten, na betaling van onkosten
en commUsien, genoeg dlsponibol biyvon, om den weg,
die in het lang», tijdperk van processen vermoedelijk
niet pulk onderhouden, in voldoenden staat to brongen
en om het materieel aan te aohaffen ia dat bij ver
binding met Mobile noodig mocht blijken ?
BÜ gemis aan offióieel» mededeelingen omtrent den
toestand van weg en werken is het onmogal^k hieromtrent
lekerheid tp geven on \oor het bepalen van de renta
biliteit van den weg hebben wjj al evenmin volledige
gegeven». ?
Foor zegt In z^Jn Manual van 1882: »De onder*)
spoorwegen in Florid» leverden geen van allen goedo
nsnlUten op «n gingen kort na de opening In handen
van Bcceivers over, van wie In den regel geene inlich
tingen t« bekomen waren. Door geen der wegen, de
Bi Johna Spoorweg (15 mijlen) en da Fenaaeola en Pordldo
Spoorweg (10 mtjlen) uitgezonderd, werden sedert vele
Jaren de ontvangsten opgegeven".
Voor waardeberekeninj; d«r Florida Central en western
ObligatiSn en Aandeelen, blijft dns weinig anders over
dan eene vergelijking met de prijzen van andere Florida
Hjnen eu ook hierin «ijn wjj beperkt tot eene enkele, de
Pensacola en Atlantdo,
, Deze sal to Chattahodde aansluiten aan de Florida
Central en Western en het spoorwegnet van Florida m
midelHk Georgia, verbinden met Mobile enbetLonlsvilIe
HaahvÜle systeem. Oogenaohtjnlök behoeft tij dus to lig
ging en voortütziohten niet voor d* Florida, Central en
Westen oader to doen.
De weg is 185 molen lang en belast met ongeveer
Ds. 19000 per mijl « pOt eerste hypotheek obllgatlen.dta
voor rente en aflossing door de Looisvule en HashviUe
gegarandeerd itjnj bet aandeelen-ktpitaal bednagt olroa
fit! 16000 per mV (Dt. 8,000.000). De XQ. iMslt eeae
landaoheoklng vaa D*. 8,600,000 aeres, waarop de
obllgatien echter geen hypotheek nebben.
De « pCt gegarandeerd» eerste hypotheek obllgatiën
galden M pOt, de aandeden 35 pOt
De Florid» Oeairal en W.
Obltfaöto(nttoonv«sU)gevsa B pOt. rento, vormen ?enlebfpotlMekvanDs. 1MM
MT w» en em ««leelto, tdet de kter aas«stMden«) Is
{serwat* « a£sls« bMeotteelra, fan ? - ?
D». 100 0. C«rt 8 pCL Florida dns
D». 800
of SO pCt. t
Hiormodo i(j niet gezagd, dat da Forlda'i hooRston»
SO pCU waard *ön; verre van dien moot do mokaltjkbeld
erkend wotxlvn van ooa* diridendbetaling oi d*
aandOi>len eu daaruit volgende balangryk* ko»r»4rh»£flng.
Aantonen wilde Ik alleen tot welke ulikonit «en»
vergelijking met eeno soortgelijke spoorweg-M»«»chappU
in Florida leidt Ho« onvoldoende d» gevolffdi
wairdebflualint; \ok moge weacn, iy i» tot nu toe de «enig
mogelijke. ' l
Anmtardam, 7 Sept 18S1. J. v. d] Borg*.
03. !? Bovenhui», 8' Kamen «us.sf 400 p. j.
«9«r«*r«f tffumftifimt.
80. Oem. Yoorkamor met AoooC »B P- m. Tent.
80. Onston*. Voorkamer mat Alcoof, f 10 p. m. Tont.
180. Gestoft*. Kamer ?et Aleoel. f 16 p. m. l Oot
Bib. Gem, Voorkamer «net Alooof, f 10. p, m. Tent.
174. Oem. Voork. met Bteapk., l* Bt. f IS p. m. Tent
174. Ongeai. Voork. m«t KL Kam., 3e Et, f 10 p. m. Ton,*,
18*. Oom. Kamer met 8Uapv*rtr*k, f 10 i ( SO p. m. Tonb
83. Oeslotf. Voor- ea BJaapkamer, f30 p. ra. T«»t.'
114. 3 Bovenh., 3 Kam., alc. enx. t SM p. j. Tutttond.
Hmariemmer M»«ttviit«<*,
76. Bovenhnia en Onderalnk, f400, p. j. T«r»t,
84. Se Botwnhui», 8 Kamen eax., fï85 p. J. Tent
M. Boveahui», 8 Kamen en»., f 18 p. m. l Oct
ft.mm**t<imiitet'tt*vm t.
ex Ck«tToork.,lEk,f8.50p.w..metK<Mlf9p.w. Tend
10*. Ckttoff. Kamer, f 16 p. m. Ter»U>nd.
11L Oem. Voorkamer, Ie Etage, f SO p. in.
Terstond.Vergfulc rlu^czi.
A1I6TERDA1I.
13 September. ? StoomvaarttuaatMbnppy ?Zeeland"
? Odeon, 3 uur.
18 Rp]>tcuib«-. ? Eas-TerecDlginff. ? Lokaal der
Vennootschap, 13 uur.
13 ticptamber. ? Amiterd. Bütulg-VereenlginB. ?
Oil OIHI, S uitr.
21 Si'ptembor. ? Maateoli, tot Eiploltaile
vanBouwterrcMnon goveHligtl to Amstoraam, ? Einigexlndbeld,
a uur.
33 Soptomlior. ? Kaawl. Jfütschappy UI berordering
van Lni'Uamfinnins op do vlakte van bet ZwoUelie
Diep. ? Odeon, 12 uur.
c i 11 n s e n.
Amaterüam, MaanJag 11 Soptcmber 1883, do» «vondt
ton zca nra pvociüs, in Fitucati,
Een Hul», Hecrengracht 587.
Eo u. VTixinhuis, Blocmsraclit 93.
Eon Koopraitntiliuia, N.Z. VoorburfTfral 324.
Een Buii^ti >Tei:i, te Baim eu eeu tleeronhali,
AoïtcrfctcoR sa tü liaarn.
Ee.-i 1 1 u in, WcMiuix-i-ai'ht 113.
Ecu Hui», l'slmcracht 03.
Ken Huis, Jun Hanzfiipml, gemccnto Nioarrer-AnnUL
Een WiukoUmiE, Jnn llr.nzcnpad fit.
Eon Winkclhuie, op den boek van het Jan Hanzenpad
on VHII Spc-ijtstnat 37L
Kon VTinkelhüia, vnn Bp^ijkBtraat 27a en 37v.
Kun Winkoilmio, 80 Ei,'cl(iutior8dQ"ar«8tr»»t 36.
Kun HcfrcnliuU, Sirpliitiatiaat 75.
Ken Hai?, HinsiMjk tian don Haarlem mermooï S3t
Een Huis, RocHboontidiiot 5B.
Ken Hni», Uti-oclitsclioJwarastrant 1C3,
Zaa Huizen, «HU do Biurajea 109, 110, 111, 112, 113, 114,
Rcnu-ctito Hinten.
Een Bouwterrein,
In De Brakkt Grond, dos avonds ton loa ure préole».
£«n Winkel- en Woouliois, Küvkstroat 31. 35, 80 en 37,
to Difitneïbmg.
Een Winliol- en \VoonlintB, nanst voorgaand 38.
Vier Bouwterreinon, gelegen aan de Punt, tuuaclien de
KoitJüC.hc- ou Kuiilvrmart, gemooute Dieman.
In Veiling taansealfeffen FeroeeleiU
18 September.
Een Tilla, VoUo">'oit, to Bovorwük.
Een Koetelmis, AHporgclaan, te Bovenr^Iti
Een Hiüs, Friniengraaht 683.
Eon Hal», VÜielgvacht 13. i
Kan Pakhuis, gou. ?Uot Zeepaard," Frlnienelland 113. l
Ean vr(ja \Val of open Krl, langu voorgaanil. ',
Een IToürcnliniH, (,'on. ?Ilot Kostefll," te Wageningan*
Twee Ti'iutcthuizrn. Lauricrutiivnt Gif en 61*.
Een Hoei'cnbuis, Kromme Waal 26.
Een Wlnkclhuls, Piiponbrngstpej; 7.
Vier Bouwterreinen, \\"eoBporzljflo, hoek Oetgenwtaat
Twee Uuizcn, onder üOn dak, te Abcoude.
Bon Wiukolhuis, Molcuat-eeg 3. '
Een Huis, l'almgracht 01.
Twee Winkelnuizün, rijlatceff 5 en T»
Een \Vinkelhni8, Tainatraat 17.
Een Wiakelhuis, Ticholatraat 37.
Een Achterhuis, Lindongracht 77.
Eon Huis, N.K. Voorburgwal 31.
Ben Hnin, Koningstraat 10.
Een WinkolbuU, Boerenateeg i.
Ben Hole, Prinsengracht 513.
T E H U U
jtchterlmrgtvttl* .
114. Gem. Voofkamor met Alkoof, f 16 a 18 p. m. Tent.
118. ütutoll'. Voorkamer met Alkoof, f 15 p. m. TeraU
AchtergracM*
32. Geel. Voorkamer, f22 p. m. Terstond,
Aiuttel*
39."Vrji novonliuis, f 900 p. j. Terstond.
109. Büvenlmia. f 1100 p. j. Terstond.
Itfit'i-fxttraat.
4. Bovcnhnli», f M p. 111. TeijWuil.
8. Goatuü'. ZijkamiiL- MB: KL->|, f il) '3. M. Terstond.
MtffffJtftiat.
*. 2 Oom. Kamer!, l .li y. iu. Tttra'.Jiui.
7. «om. Kamer, f IS p. >n. Toiat.
8. <!om. Kamera, f 80 \t. m. Terstond.
8. 2 Gem. Kame:*, f 2:>. p. m. 'fiirstond.
Mtettti*g*traat.
S. Gostoff. ?Voorkarour, Ie Jitnyo dB p. m. Tent,
Mtfaneniiun*.
i Kam. eu Suito voor Kant., met Zold., f 100 p.j. Terst
lioveuhnii, 4 Kamera euz. f 400 p. j. Tentend.
Mtluemgr'acltt.
Vrij Bovenh., 4 Kamen fox. 1 500 p. J. l Nov. of vroeg.
Gestoff. Voorkamer met Alcoof, f 18 p. m. Tent.
Vrtf Bovenh., 6 Kam. enz. f 600 p. j. Terstond,
Huis, f 650 p. j: l Nov.
'6.
60.
41.
: 88.
104.
158.
.
B. Bovonhnln, 5 Htm., Aio. enz., f440 p. j. Tent
6. Bovenste Bovenh., 3 kam., Alc. enz., fióO p.J. Xarst.
te ttoomtlivartftramti
34. Bovenhnis, f 8.75 p. w. Terstond.
.
6. Gostoff. Zijkamer, f 10 p, m. Terstond.
40. Ondersta Voor- on Achterkamer, f 13,60 p. m. Tent.
18. Ie Bovenhnia, f 880 p. j. Tentond.
18. 1« Bovenhnii, 8 Kamera en»., f80 p. m. Terstond.
IW. » Zolders met TUvriag, f83» p. J. Terstond.
171. Itovenhols, l Kamer» enz, f 3.25 p. w, Terstond,
1BO. 2 Zolders, 4e Etage, f 70 p. j. Tentond.
Commelfmrtrmml.
18. Bovenh:, 8 kam. enz. f 135 p. j. Torst.
175. 9 Bovenhnizen, 8 Samen enz., f 115 p. J. Tent
175. Bovenhnis, 3 Kamen enz., f300 p. j. Tent
175. 3 Bovenhalen, f 17S en f160 p. j. Tentond,
M>mm*trmmt,
83. flem. Voor- en Achterkamer, vrije opgang, 180 a
f 45 p. m. Tentond. ?
139. Oem. Kamti, f30 p. m. Tentond. '
60. Qsm. Achterk, f 15 p. m. Tent
90. Oem. Kamer met Afeoof, f40 p. m. Terstond.
70. Qem. Kamer met Alcoof, f 43.60 p. m. Tentond.
M. ZoUer, f13 p. D. Tentond.
M. Kaatoorlokaal, fiS p. m. Ttratond.
B7. Xantoorlokaal, f 500 p. i. Tentond.
r, f « p. M.
.
11. Ie Bovonhuii, f 17.50 p. m. 'fer»tund,
11. 2e Bovenbuia, f300.? p. ]. Tontond. ,
18, Oem, Kamor. f 15 p. ui., met Kost, f.HS p. m. Tent
SS. Ie Bovonhul*, t Kamen enx., f360 p. j. Tent'
i. 3 Ooat Kamera, 3e Etage, f M.W) p. ra. Terstond,
5. Goatoff. Kamor met Ko»t, f 50 p. m. Terï'ond.
B. OcHtnQ'. Kamer met Koat, f CO p. m. Ters und.
43. Ongem. 74i- en Bmnmk. en Su te, f 35 p. ra. l Pea.
313. lioveuwoning, biunenaliuia, f 1000 p. j. Tontcnd,
313. Kantoorlukaal, f 800 p. j. Tentond.
313. Kolder, f350 p. j. Tentond.
217. Klik., Aio. en Biunonk., f600 p. J. Ter»t
377. Hui», f47.50 p. m. Tentoad.
804. Clem.Voor-enAchterk.n]etAloQof,f40p.in.
585. Gem. Konur met Ko»t, f 48 tot f 55 p. m. Torst. ?
40. Zit- «n Slaapkamer met kost, f8 p. w. Tentond.
?5. t Gtom. Voorka., Ie Zt, f 18 a f30 p. nu Terstond.
Xa^elavisM«rjvrw«iiff.
11. Cbstoff. KazoM met Kost, 1 85 p. m. Tentend.
«7.flula- «a Tsln, f 8flO p. L l Hov. of vrosf»
1M. Oma. ««afcanie* sas* aiooH f8,50 gifc Xssst,
M. BovsulmJs,
,
17. Gom. Voork. m. kl. Kam. en Alc., f35 p. m. Tent.
89-91. Terrein mot Loodsen, f 1000 p. j. Teralnnd.
97, Buvonhuui, 8 Kamers eni., f 174 p. J. l Nur.
ter Hmgo ae firootttt'tmt.
13. Oem. of oagaui. Voorkamer tuut Alcuof, 2o
Elaje,f 13 of f 18 p. m. Toratond.
^«coA SHSN Camp***ttv**t.
37. 2 Gestoft*. Kamors, 3o Etage, f 18 p. in. Tont.
38. Gom. Voork. mot Alc.. ïo Et., f23 p. m. Tertt. ?
113. Gem. Voorkamer, lo Etage, n3p.m. Tent. of latei
Jam Steenstraat. \
359. Bovenlmie, SKamnra, 3 AlcorOnonx., f 300 p. J. Tent
268. Uem. Kamen, f 20 eu f35 p. m. Tentond.
Jttm tmm d«i- JHf^afU*trmat.
360. Winkelh., 3 Kamo», Sounterrein eaa, f 60U H. j,
8. BovenhuU, 4 'Kamera, Alcoof enz., f550 p.], l Nov.
40. Gestoff. Kamer, f 50 p. m. Terstond.
80. Gem, Voorkamer, 2e F.t»Re, l aft p. m. Terstond.
130. Voorkamer met Alcoof, f 40 p. m. Terstond of lateri
KeirersgracStt.
409. Oem. Kamer met Koat f50 p. m. Tenload
409. 3 Ongom. Kamera, f 20 p. m. Terstond.
427. Httia en Tuin, f700 p. J. l Nov.
404. ïlnis, 7 Kamers enz., f 1500 p. J. Terstond.
641. 3 Gen». Kamera, met Aio., f40 p. m. Tunttond'
541. Gom. Kamer mot Alcoof, f 30 p. m. Terstonl
C03. 2 Gem. Kamen, <85 p. m. Terstond.
09. Gem. Voork, met Alcoof, Ie Etage, f "O p. m. Terg'.
234. Vrij Dorenhui», 8 Kamera oiiz., f 8EO p. j. Ters*
247. 4 Bovenhuizen. f40U, f350 on f250 p. j. T«r»U
377. Vrij Bovonhuia, 3 Kamers on*., f 000 p. j. Temt,
298. lo Bovonhnl», 2 Kumcrs onz.. f240 p. j. Terst.
416. Oom. Zit- on Slaapkamer, f30 p. m. l Ou
137. Gestoff. lo Etago, f O"' p. m. '1'erntond.
Kolk tt eeg .
8. 3 Gom. Kamera met Alcouf, 1'27 p. m. Tor-t? 1.
8. Gom. Yoin-kamer niet Alkoof, f 1G p. m. Ttw.ond.
Kort» 1'riHtengrMcht.
30. 3e Bovanhula, f290 p. j. Teratond.
Kromltoomrluat.
83. Zolders f 150 tot 1850 p. J. Terstond.
11. Fabrieksgebouw, f 50 p. m. Terstond.
1. Hui», f 8.50 p. w. Terstond. .
10, Üestoff. Voorkamer, f 10 p. m. Tontond.
Ijamrtergi-acht.
86. ODfforo, Voorkamer met Kost, f 40 p,m. Tornt, of later,
182. GestoftTVoorkamer met Alcoof, f 18 p. m. Tcmtoud.
85. 3 Kamen, Ie Etage, f SOU p, J. Turstond.
77. Huis, f450 p. j. Terstond.
96. Bovenhui), 4 Kamer» onz. f425 p. j. Terstonl.
0. Gestoffeerde Kamer f 18 p. m.
108. Gedeeltelijk geiu. Achterkamci-, f IQ p. m. Tcrutund.
IieUegracht.
9. Gestoff. Voorkamer f20 p. m. Terstond.
9. Gestoff. Voorkamer, f ia p. m. Tent.
14. 2 Ongem. Kamers, Ie Etage, f 60 p. iu. Tarst. nf Nov.
8Ï. Gom. Kamer, (23 p. nt Toritond. /
60. Zykaracr met Kost, lo Etage, f3U p. ra. Ton-tondj
03. leBovonh., 2K»mora, Alcootonï., r27üp.j. l Nov^
X,tMtleiigracht.
63. Pakkeldcr, fl.BO p. w.
Torstond.-31 aart *H Jatusnvn Kotter ut ra at
&, Oem. Achterkamer, f 14 p. m. Terstond.
,105. Gem. Voorkamer met Kost, f35 p. m. T«r«t9!i<l.
AIS. Gem. Kamer mot Alc. en Kost, f 40 » f 15 p. m. 'i', rit,
(118. Qem. Kamer met Kost, f85 p. m. Te»toi:d.
J113. Gem. Kamer met Kost, f36 p. m. Tentend.
.3. lo Bovauhul», f2l.20 p. m. Toivlond.
1. 2o Bovenhuia, f2020 p. m. Terstond.
ill. Hnis, f350 p.J. Terstond.
)8. Vry Bovonhni», 7 Kamera onu., f550.? p. J. Tent
'0. liuveulmi», 4 Kamera, 2Aluor«n en/.., i' 325 p. j. Terat
30. Huia met Tuin, f H50 p. j. Tcrafond.
?VU. Uoronlmis, fCüU p. j. Toratuud.
91. Vi-y Bovcnlmis, faSU p.j. Trntund.
il. 9e Bovoiiljui», f 250 p. j. 1'emtvnd.
ÏVtftiwf jttuffvlttrtmt.
87. Gem. Vonrkumur, füi) p. m. Terstond of later.
Hlftitve Kcisertgrarkt.
'74. Gestoff. ViKirkamor. 2» ü:-\zo, f U p m Tent
üftemtise X*elic*trmat.
13. Gem. Voorkamer mot Alfoufun Kunt, fiSp. m. Tent,
89. Bovenhuis, f375 p. j. Tgntond.
68. Gem. Kamor met Klaa.ppl., leEl., 1 15-p, m. Tent
132. Gem. Voorkamer, i 10 p. m. Terstond.
18. Geatoff Kamer met Alcoof, f20 p. m. Tentond,
59. Gestoff Kamers, f 30 p. m. Tent.
76. VrÖ Büvenhuk, f526 p. ]. l Kov. of vroeger.
llt Gestoff. Voorkamer met Alkoof, f 80 p. m. Torst,
223. Gem. Voor- en AohtsYkamer, f CO p. u. Tent.
389. Gem. Voor- en Slaapkamer, f30 p. m. Tent
E9, Gem. Voork. met Blaappl., flCporniaand.Terïtona,
.
M. Oem. Voorkamer, f 14 p. m. Tentond.
89. Hola «n Tuin, f400 p. J. l Oot.
109. leBovenh., 3. Kamen enz., f 250 p. j. Tent. of l Ook,
8. Gestoff. Voork., f 10 p. m., met Kont, lilS p. ra. Tent
t, Gem. Voorkamer met Slaapkamer, f IC p. m. Tent
y.z.Koik.
7. Geitoft*. Kamer, f 13 p. m. Terstond
87. Pakkelder, f 300 p. J. Tentoud.
73. 3 Gen. Kamen, f 40 p. u. l Oct
79. Gflm.VooriumermetKost,f40af4Cp.m. T»nt
333. Kantoorlokalen, f 850 tot f 800 p. J. Ttntond,
Oottunbmrgergracht,
U. 2e Bovenhui», 3 Kamers enz., f 3 p', w. Tent
13. Bovenhnis, 4 Kamen eni., f 30 p. m. Terstond.
M. 9G«stoff. Kamen, f 38 p. m. Tont .
85. G*m. Voorkamer n«it Alcoof, f 30 p. m. Tent,
18, Geatoff. Kamer, f IC p. a. Tentond.
16. Gem. Voorkamer, f30 p. m. Tenlond.
O.
115. 3 Gem. Kamers «n Boito, Ie Etage, f 45 p. m. Twtt,
8». O»m. Ka«i«, fl» p. m. T«rst ?
SM.
?>
l
371. GostoO. YeetfcMaer. f U p. m. Tei
fmlmtMtt'mmt.
i. Ti« Bovenluus, f.W^j. l Nor.
61 Vrfl Beveahaia. f «60 p. J. Tentoad* of Ittor.
ta, Oem. TOOT- *n BUaptamer, f36 p. m. l Oet>
ritter trtm*timfrtrtu&*
Tl. l* AokterkMor, f l.SO p. w. Tanto«4.
Tt ?? isliÉsrtssisr, tlJK p. w. T*f*tdS«ai
278.
'A'. 1*82.
WEEKBLAD III
.Verschijnt iederen Zondagochtend.
Uitgeven: ELLERMAN, HABMS ft C°.
K&utoor: Bokin 2.
ZONDAG 17 SEPJEMBEIt
IfittODD,
AHTTTCKIBD «st UITVLUCHT? -. tttft
tlUAOBTVX DZB KDtaBWOIODBStD, door H. J. B. ?
? "VEBT/gT. -_
QK, ? OU liajtaripL ? tJlt d» Hotetad. ? EDKBT
Log*a> door .". .T ?" D* e^entBf»^oonWUng ia bet
Grand Théatr». ? Kascppa, door !>. van Devm*!. ?
Fnotolie Open. ? LBTTEBKUNDE: Aan menonw
Botboom-Tonaaaint, «oor J. A. Alb«rdlngk
E«n« LJefd» in het Znlden, gediehten door Hort deD»
Neve, beoordeeld door Albert Verwet). ? HUJTAJBB
ZAKEN: De JUriae-Offlcl»r van Adtnintttratie, door D
D. ? Uit d» Legerplaata b(j UUligen m, door Z. ?
MatatiSn. ? SCHAAKTEOBLIiEK ? FEUILLETON
D» Hond van den Blinde, naar Vlttorio Beraeoki 71 «n
TIL ? B*t MldMim Itoft, door d» B. ? HA5DBL
Katoen? AT.T.TtBLII, ? BBIBVIHBO8. ? OVBBZIOHT
VAN DB KFÏKKTJSSKARKT. ? AtnwikaaMehe
Spoorw«g«n, door J, T, d. Burg. ? Veülngca. ? Bnrgvrhjk
Btand. ? Te Haar cftade Woning«n. ? Y«rgad«rtt>g*ii.
TP AD VEHTÏNTIZN: ftohonwburgen, an&>
Antwoord off Uitvlucht?
Niets kan ons aangenamer zijn dan, even
als de N. R. Ct,, eea eind te maken aan den
strijd over de verslandstheorie en kiesrecht*
hervorming.
Over den toon, waarin de artikelen
Liberalisme zonder tluorü geschrevea werden
zuilen wij niet verder spreken. Het doet ons
genoegen te mogen erkennen, dat, het Ant
woord aande Amsterdammer, zij 't ook nog niet
heujch, toch iets minder verwaten klinkt.
Wel houdt het blad het er voor dat
«zinsverdraaiing" onze tost is, ? maar wij ver
geven het die veronderstelling gaarne; zonder
haar zou het antwooni immers veel van
zijn klem hebben gemist.
W U schreven: Hel is een feit dal
deKberala meerderheid in de Kamer door de li
berale minderheid des volks gekozen wordL
De N. R. Ct. ontkent die stelling, volgens
ons een feit, maar gaat redeneeren over de
poor niemand verdedigde zvvakJk^züda yai
op ónie stetüng mei de
volgende woorden:
»2/5 der nalie is katholiek en van de ove
rige 3/5 is misscliien meer dan de helft
anti-revolulionair, konservatief enz., en dan
zouden wij nog moeten betoogen dat helde
minderheid des volks is, die de liberale meer
derheid afvaardigt. Om aan deze onbillijk
beid een eind te maken, heelt men niet
alleen een ander kiesstelsel noodig., maar
allereerst uitbreiding van kiesbevoegdheid."
» Dal is alles, roept de N. R. Ct. uu: voor
de sterkte der politieke partijen, verwezen
naar de doopboeken ? en daarmee uit."
Wij antwoorden der N. R. Ct. ? gtj zelf
zegt: naast de liberale partij staan twee
kerkelijke partijen. ? Ea mogen wij üao,
de sterkte dier kerkelijke partijen onderzoe
kende, de doopboeken niet raadplegen . . . 1 ?
Wij weten zeer wel, dat er in Nederland
ook liberale katholieken zijn, docli bij de
stembus maken zij geen scliiuerende
verloonii;g en bestaat er ecnige grond voor het
vermoeden, dat de katholieken, die thans yóen
stemrecht, hebben, juist de liberale katho
lieken zullen zijn t Integendeel. Voorts leeren
du stembus, de schoolwetagitutie en de ker
kelijke toestanden niet voldoende over welk
eert strijd macht de anü-revolutiunairen be
schikken? Is het misschien onjuist wul wij
schreven: «liet platteland is kerkelijk en de
J'abi iekssletlen zij» weinige?"
Ue wanverhouding der partijen binnen en
buiten de Kuiuer is, als men de natie
begreuen acht ia het huidige kiezerspersoneel,
nitt zoo bijzonder groot; maar zij is dat
u cl, als men op de geheele natie en niet op
liet bestaande kiezerspersoneel den blik ves
tigt. Om dit groole verschil zooveel moge
lijk lo verminderen is uitbreiding van
kiesleeóegdfieid uoodig.
Wij worden bescholdigd van
zinsverdraaiing, als wij beweren dat de N. R. C. zeer
bepaald census verlaging afraadt, » mede"
omdut de keikelljken daarbij kunnen winnen.
Zinsverdraaiing zou daartoe noodig
wezen I Men leze het volgende citaat uitbel
No. van 9 Juli in zijn geheel; ? niet ge
deeltelijk zooals hei blad het in zijn Ant
woord aan de Amsterdammer gaf :
?Nu census verlaging, straka Grondwetthenie*
n-B(J. ,
bra berekening nu hangt in de lucht. Het
{«u even goed ztfn ? wie weet het? ? dat voor
j''h?B jaren de kans op radicale hervorming
ver'«ftn K»i*t. Indien gebeurt, wat velen verwachten.
a« de clericalen de meerderheid kragen, dan xal
el' wel wat auders aan 'de orde komen dan
Gronddan «al de aandacht gewfid ZQD
a:l» liet afbreken van wat met zooveel moeite
J* üe«ticht; en in de eerste plaats aan de vraag,
non <to macht te behouden. Aan een andere
urondwet heeft, zoolang er eed vrtfe uitleg
nestut, de clericale partü geen behoefte,
m 003 1 a dan ti'oosten met het per atpera
ast rn, ni!t wanbestuur zal den volksgeest doen
ontwaken! ? aandien troost hechten w» weinig
Daarentegen veel aan de mogelykheid dat
s londs sAak wordt ovsrgeleverd aan een menigte
die telve niet denkt en net werktuig is van wie
baar weet te gebruiken. Wat eenmaal in dese
richting is gedaan, kan niet weder ongedaan
gemaakt worden. ?Is eenmaal" (schreef in 1873
iemand, wiens gezag mr. Levy wel niet wraken
M Je eenmaal de beteefcesiai v»n ons
kkestelseTnit bare voerren gewricht, dan UQA later
alleen berastüg'%ver. IJdel ion het c^n
vrHwilligen abtsjid ie verwachten van een recht door
zekere deelen der natie verkregen, al bleek hunne
ongeschiktheid zonneklaar." Zoo is het. En dan
Bal men, ongeduldig en wrevelig omdat de dingen
niet gaan sooals men weosobte, als radeloos naai
«en middel grijpen dat misschien voor langen tye
de hervormingen naar den eisch des tqds
ontnogeljjk maken salt Aan die politieke waaghalzer)
doen wü niet mee."
Wat is nn die politieke waaghalzerij ?
Wal anders dan iets ie doen, wat de heer
schappij der klerikalen mogelijk maakt?
En toch, met een koelbloedigheid zonder
voorbeeld schrijft hel thans; Dal wy gezegd
hebben.: geen - censusverlaging, opdat de
clericaien de hervormingen naar den eisch
des ttjds niet voor langen tijd onmogelijk
maken, b eenvoudig niet waar! ?liet is zoo,
gt) hebl het niet gezegd in dien vorm,
maar overigens zoo duidelijk mogelfyk.
De N. R. Ct. vreest de mogelijkheid, dat
de klerikalen meerderheid kunnen worden,
daarom o. a. verwerpt zit censusverlaging,
als >een middel," hetwelk te bezigen liaai
toeschijnt»politieke waaghalzerij." Zij schrijft
zelf: »Het kan zijn" dat de censusverlaging
een klerikale meerderheid zal geven. >.\laar
zooveel kennen wij de kaart van hel land
wel ? loch nooit een grooter, eer kleiner,
don nu de liberale is en die dan nog mis
schien niet al te stevig gebouwd zou zijn."
Is die kennis van de kaart des lands, hierbij
te pas gebracht, een frase om den zin wat
op te smukken, of schreef de JV. Jï. C*, dit
wezenlijk vertrouwende op die kennis van
de kaait? Het was, in hel verband, waarin
de zinsnede voorkomt, in bet belang van de
N. R. Ct. slechts een kleine kerkelijke
meerderJteid, aan te nemen, ? en nu zou het
zinsverlen behalen l ZIJ, die groodwetshérzienüig
wil tot stand gebracht zien, op voorwaarde
dat allen haar theorie: geen kiezers dam met
zelfbewuste staatkundige meeniag" omhelzen,
en dat zoo spoedig mogelijk, ?opdat anderen
dit werk niet ter hand nemen in de
ionzekere toekomst!"
Zij zou, zoo verzekerde zij aan de
Middelb. Ct., censusverlaging verwerpen ook al
bleef de liberale meerderheid behouden.
De Middelb. Ct. geloofde het, blijkens haar
antwoord, niet zoo grif, (1)
Wij willen aannemen, dat zij zelfs in dat
geval geen censusverlaging zou begeeren,
omdat daardoor grondwetsherziening n. i.
verschoven zou worden. Doch een betoog
dut een bevestiging der liberale meerderheid
in de Kamer, door een uitgebreider
kiezerspersoneel, de liberale Kamer minder gunstig
voor grondwetsherziening zal stemmen, zou
dan toch geen weelde zijn. Indien de A'. R. Ct.
deze Kamer, in 't bijzonder de liberale
meermeerderheid dezer Kamer, voor grondwets
herziening ia geestdrill meent te kunnen
ontsteken, waarom zou zij eea andere liberale
kamer, door tweemaal zooveel kiezers ge
kozen, daarvoor moeilijker warm kunnen
maken? Hel heeft er thans veel van uf hut
blad maar iets beweert, louter crri het ge
noegen te smaken van iets te beweren l
Het kan de moeite niet loonen op zulk
eene kinderachtige wijs, ;ils waarvan du A'.
R. Ct. het voorbeeld geeft, verdei1 l o
iJisputeeren. De hoofdzaken zijn hnar niets en
bij gebrek aan argumenten loochent zij dood
eenvoudig de duidelijkste, uitspraken. Een
dergelijke handeling achten wij ecu groot
blad onwaardig. Werd de N. R. C. geschre
ven voor het minst ontwikkelde deel
derNederlandsche natie, men zon dit kunnen verklaren
en vergeven ? er is een publiek dat minder let
op de bewijskracht der argumenten, dan wel
op de forschheid van diktie, waarmee het een
o J ander word t gezegd en dat gaarne alles ge
looft wat gedrukt suat Hoe het blad echter
kan meenen dat nie). »de domme hoop" maar
lezers >met een zelfbewuste meening orer
de openbare zaak" door zulke drieste bewe
ringen en ontkenningen zich zullen laten over
tuigen, is ons een raadsel.
Wat moet b. v. iemand die de artikels 'va De
Amsterdammer geleien heeft, wel denken van
liet volgende: »Maar wat merkwaardig is:
de schrijver gelooft werkelijk dat wij hier
sen nieuwe leer verkondigen. Van de
formues geschiktheid, ontwikkeling, zelfbewuste
meening enz. hoort hU op, als ware hel fon
kelnieuwe reactionaire ketterijen en haalt daar
over de A'. R. Ce. orer dea hekel. Toch is reeds
n de grondwet het beginsel neergelegd, is
de kieswet uil dat beginsel ontworpen en
verdedigd, en i* dertig Jaar lang de liberale
pertij bt) die leer gebleven. Wat hebben
f Ij anders gezegd dm wat Therbecfce zetde,
bij -de verdediging zijner, kieswet; >De
Abonnement per 8/«n. ? l._. fr. p. p. ?
Afeond. Nnnunen aan de Eiosketf rerirr|jgbaar k » 0.101
AdvertcmUëA per regel l& Cta., toatchen den tekst * 1.?^
-. ? . eawr zekere som.
aanwfjzenda gegoedheJATak teobco rao
onafbaokelijkheid, vankonma, TCO belangstelling
io d«"püblleko saak."
Dit wordt tot OB3 gez^d, djo schreven
(90 Aug.): >Het theoréusch liberalisme,
wuarbJj de verstands-théorie een vertegen
woordiging; kiest voor één staar, die boven
de natie troont, heeft èoo tasten bodem ver
loren." (Verloren, omdat ifól beginsel der
Volkjsouvereiniteit zich krachtiger doet gelden).
iNog post vattende op hel+owle standpunt
dat van 1843, toen men din eertien stap
deed om tot een« VoUtsvarteffenwoordfffinff
te geraken ? «en standpunt dat slechts voor
een tijd deugdelijk tan tij* ? omhelst de
JV. R, Ct. een wolk voor Juno." Wij
«mdeo niet gevoeld hebben, dat weleer de
verslands-theorie heerschle, en d» formule van
de JV. R. Ct. een mislukte omschrijving van
haar was, gegeven op een. ttydstip, waar
aan 30 jaren voorafgegaan i(jü om hare on
houdbaarheid in hel licht te. stelten en wij
schreven (27 Aug.): »Alleen kiezers met
zelfbewuste staalkundige meening. Een
begjnsel dat door N.-Amerika, fjaitschland.
Frankrijk en Zwitserland RW.DS geJuel werd
prysyegeven." ? Kortom, een groot deel van
ons betoog is juist gewijd aan do stelling,
dat men wel begint' met hetgeen de iV. R. C.
wil, en ook ten onzent daarmee begonnen
is ? gelijk de Czaar van Rusland er te
zijner tijd ineó beginnen zal ? doch dal
dit iets is, waarmee mea na dertig jsren
van proeltljd niermag blijven voortgaan.
Ziedaar de wijze, waarop fs'edertmds eerste
dagblad zich verdedigt.
(1) De UlddtTb. Cl. «ehrtfft nop«t« d* we«rl*gslng
vau de N. B. Ct, (d» volgt (16 Sept.):
.Naar oole achattiag, «lolt dit betoog van den
-Amtttrdammtf aU «en boa. Geen beter, maar meer
kiezers, alu eriterinm voor den weg die ingenlaf on moet
worden. De reden waarom au het getal moer gewicbt
dan aan het gehalte gehecht wordt, aangetoond. De
tir.de gevolgen, die dat overwicht van bet getal zal
kunnen hebben, in bet Jnfeto Jfeiit gMUld. Wie nu dit
betoog bachtolooe maken wfl, moet trachten oen der
bet
werden dat do keten tot eemtuverlaging loert Dan
behoort tarena erkend ta worden, dat deae redeneering,
even nwd all die welke «rondwetitherrioniag ala alleen
wenechelök voowtoH» recht van bestaan be«ft en eeno
keuze tntachea een dezer beide wogen, Op gelijkelijk
verdedigbare gronden, mogelfjk iv.
Tot onzen spijt, in zekor opzicht, heeft de If. S. Ct.
aan dozo verebichtoh, in dé opstellen die z(j tot weder»
logging van den Amsterdammer b«atemd beeft, niet vol
daan, liun titel deed reed» vermoeden dat daartoe goen
poging zou worden aangewend. Thtorttlich librralitm»
had de Amst, zijne artikelen Benoemd,-teneinde te ken
nen ta geven dat de N. R. Ct, gevangen binnen eene
HtaaUrochteljjke theorio, erkenning noch waanleeriag bozit
voor buiten dien kring liggende denkbeelden on
ver«ohynselen. Literatirmt zonder IJitori» noemde de N.
K. Ct. haar repliek. liet andere woorden: of aw ?telael
liberaal i« of niet, gaat mij niet aan: het ia niet op eene
theorie gebouwd; het mint, maar mtfno acuattiLjr,
wateuschappoiykon ernat; daarom deugt hot niet."
?AlJaa. ala uit eane wol!; sprekende, logt de 2f. R. Ct.
hkar toyeOHttnder te laato dat bij zelf* niet lezen kan.
naaiby de ItiiiJ. Cl. gebruikt wordt als voorbeeld hoe
men dan wél lezen moet. Do laatste ia gevoelig voor
die eer, maar vcrcorloott zich te herinneren dat ztj,
behalve een goed overzicht van het b stoög der y. R. Cl.,
ook de bewering aangevoerd Ijo.-ft dat do tf. R. Ct.
tegen eeninarorUging strijdt, omdat zfl ala m rijg daar
van, cene noJedaoj; voor hire part(j vreest. Die
lioicbnldiging is, ? do Amtl. herinnert eraan, ? door de -V. R. Cl.
niet woer»prokenj want wat ïj} ona en d*n Awtt. voor
de vooten werpt omtrent do ?ploertigheid" dier
redebooring, laten w{J i:ggen, deirjjl het In e*n debat met
ona guen zin lioefï. \V(| zijn ons bownat dea vorm,
waarin wy onxo beavhuldiging klccildon. zoodanig geko
zen te hcblif n, ilnt tot het woord ?ploertighaid" uict
do minito aanleiding bestond.
.Zoo lang nu du A'. JE, Ct., erkennende dat onze
politiuko toeatand dringend Torbetering noodig heeft, aan
ieder diu cou voo»tel tot verbetering verdedigt, niet
ander* to antwoorden weet dan met aanmerkingen op
do wetensuliappeüjkhciil en do Zuiverheid van z\jn
betm>{f en met de ver/okerinsr dat banr aioliel hot ware
i», duvli d»t men liet niet goe.l begrijpt, ? zoo lang
lii(fren vjj Mj onzo ineonin?, dat do dour de W. K. Ct,
varlangJo Rrjiidwcta-honsicflinst, welke wij goloovon dat
niet deüo kamor en met do togenwoonlii; aan hot roer
lijnde «taarnüïdon niet verkregen kan worden, slecliH
viwinip Kcatetd wordt tereindo de partjj det A*, li. Cl.
ata heencheudé party to handhavea."
HET VRAAGSTUK DERKIESBEVOEÖDIIEID.
Mjjnhccr de-Redacteur l
Do maanden Mei en Juni van bet jaar 1877
bracht ik door in een Kederlautlach aladje met
plus mbui vier duizend in ironert. Bedoelde plaats,
die ilc O. zal noemen, WM nataur $k in het ge
lukkig be^it vitu drio politieke pwtyeo, welke
men onderscheidde ali ?lilieralen ,
?uttramontanen" en ?nntirevolutioonairen." liet welke
spannioff daar alzoo omtrent den aangegeven tuit de
yei-kutzing voor een lid van de Tweede Kamer
werd tegemoet gezien, cal u zich gemakkelyk
kannen voorstellen. Elke partij bad een erkend
hoofd; eea tohatrijk fabrikant, van wien menigeen
afhankelijk wai, voerde de liberalen ten ?tryde,
terwyl een doctor medieinae do ultramontanin
en de kantonrechter de onlirevolutionnairen leidde;
deze beide laatsten dankten hun invloed aan hun
groot grondbezit en hadden ach met meer ver
trouwen, dan Engelichen en Turken thans
wederkeerig beuelt, tegen de liberalen verbonden, een
^vertrouwen, dat niet beschaamd werd, daar het
l»dert jaien aan hunnen ?oonscrvalievcn"
candidaat de >ége had vencbalt. Ofschoon in het al
gemeen hunne deftigbeid niet gedoelde, dat de
drie genoemde notabelen de koffie- «nbitrbni«en
van O. frequenteerden, kon men toch in
verkieniet licht ergens komen, zonder ten
minste één van hen aldaar met gondsche pijp mu
;las bier aan te treffen; alsdan zochten eg elkaar
in mededeeliaamheid eu affabiliteit de loef af ta
iteken en namen zg cooveel mogelfik bet voor'
komen aan van stamgasten, die «ich te midden
Itunner gewone ,,Zschbrader"-v»lkomen. op hun
gemak gevoelen. Ea hunne aanwexlghrid .._
ook «eer leerrijk, daar O) of ex catnedra lot de
god gemeente popnlaire voordrachten hielden, óf
ook wel op Socratische wty*e geeprekkea uitlok
ten over den aan*taandetk verkt«ii>gMfr$d. Votff
meerdere verspreiding hunner denkbeelden zorg
den xy door B:rooibiljett*n. die met kwistige band
m O. en o mi treken aan allen, die den census van
f 20,? betaalden, rondgedeeld werden. .Puneh",
die Kooveel staaltje» van ?canvasiing" door «on
geestige teekeningen vereeuwigd beeft, sou in
man plaaU znn portefeuille met tal van scheUen
heblien verrykt. Met de mee»te bebuigttelling
wachtte ilf, na al deae voorbereidselen
gadegealafen te hebben, den tweeden Dinsdag in Jnni af;
e stad O. toch ia hoofdplaats van een onder*
kiesdistrict en baar raadbiu* ion dos bettooned
lijn van een hevigen strijd. En ik ban n verze
keren, dat mgne verwachtingen niet te hoog ge
spannen blaken; ik bad vroeger de in Dickene'
ko-teliike ?Poithnmoui papers of the
Pickwiekclub" beschreven .election" te Eateniwill als een
unicum bmhonwd of althans sHt ieta waarop al
leen Engeland roem kon dr« gen, maar «edert 1877
doe ik dat niet meer. Verbeeld u, dat ep den
crooten dag in geheel O. geen rijtuig meer te
krijgen was; én de eigen rgtuigen en die der
huurkoettier* hadden de yverige partnhoofden
uitgt-zonden om de kiezer* van het land als in
triomf de stad binnen te halen. Op hel
raadhuisplein aangekomen, deden de koetsier» bun best,
om hunne passagier*, wier stembriefje in den wagen
reeds gecontroleerd was, dndelyk da haven bin
nen te loodaen. Doch dit ging niet sxx> gemak
kelijk, want den door de lange reu dorstig ge
worden kieeer bedreigden Seylfa en Gharybdts in
den vorm van twee gastvrije huizen, atn weers
zijden van het raadhuis gelegen; links nl. woonde
«eu vriend van den liberalen fabrikant en rechts
een vrome schoenmaker, en by beiden was de deur
wu'J gtoj «md, terwijl by dezen de cleriealenot^ielen
jran twe«derlei kleur en bij genen de liberale
kopitukken zaten, dio wederkeerig eiken kiezer naar
binuon zagen te lokken, hem gaarne een borrel
eu een sigaar wilden aanbieden, hem de hand
wilden drukken eu «elU voor de richüge in
vulling v«a zjja stembiljet wilden zorgen. Dat
van d«ze vriendelijke aanbiedingen gaarne werd
gebruik gemaakt, zal «Ik mij willen gelooven;
de ojiuoozole kiezer, wien een of onder raadslid
deelnemend naar z|jn gezondheid, ay'a vroaw en
kinderen, z\jn paard, twee koeien en vier varkens
vroeg, was in de wolken en dacht bewust of
Onbewust met zekeren door Beranger bezongene:
?Qu»l bonheurl Quel bonneur! Ah l monsieur Ie
?énatenr, Ja suis votre humble serviteur". Op de
l ~f*. _ l L. _._ - Jl ?? L J-1S-1 -* i Ï*W*
tot Sêniuitbreneéa'o ..m ,_
vast meer op ryn beenen staanden kieaer onder
hunne hoede namen en hem het vertrek, -waar
het stembureau ««telde, aamresea. Ziedaar, wat
de berkieeingsdAg te O. mg to zien gaf; en nn
z\vjjg ik nog van de staaltjes van veel afkeu
renswaardiger pressie tegenover ondergeschikten
en pachters, dte mjj ter oorekwamoo. In Juli 1877
las men echter in zekere courant, dat in het
kiesdistrict, waarbinnen O. gelegen is. van alle
kiezers niet veel minder dan honderd percent
waren opgekomen om hunnen plicht te vervullen*
Uit sprekend bewijs van ?public spirit" werd
door tal van bladen met ingenomenheid vermeld.
Ik wist echter, wat daarvan te denken, en geloot
dut de slimme herders ook dikwijls om den lof,
hun kieienvne toegezwaaid, zullen gelachen
hebben.
Deze herinnering, Mijnheer de Bedactenr, schiet
mij telkens te binnen, als ik igvercn boor voor
uitbreiding der kiesbevoegdheid door middel van
censusverlaging, en als ilc zie, welke voordeelea
men zich van dergelijke uitbreiding van hei
.pays lögal" voorstelt. Terwül ik als getrouw
lezer van Uw blad den strijd volgde, dien Gij
tegen de recente beschouwingen van de N. R. C.
r n vau Uwen medewerker Antonio hebt aange
bonden, kwam zy mij telkeus voor don geest
Daarom wilde ik ze mcdedeelen. Veroorloof mQ
thans, dat ik er myno beschpawingen over het
vraagstuk der kiesberoegtllieid aan vastknoop*.
Iu den staat behoort geene staatsrechtelijke
bevoegdheid en vooral veen burgerschapsrecht
too te komen aan iemand, die de portee van die
bevoegdheid of van dat recht niet vat en er
alzoo Zv-lt' geen gebruik* van weet te makr-i.
Ziedaar, waarom ik «a»me den eisch der N. U. U.
onderschrijf: «Geen kiezers, dan. die een zelfu*>«
wimte mevning over do openbare 2a*tt hebben."
Moor de voorstanders der censusverlaging ant
woorden: ?liet viT*tund M ni«t het eerste, waarop
moet worden; boven «l zyn politieke
moi uliteit eu karaktvr noodic." Zeer juist; doch men
zul ray toegeven dat bjj hen, welke die mate van
verstAud, die toteenjg begrip van den polit'ekra
toestand noodig is, missen, van politieke morali
teit en karakter Keen sprake zijn kan; onbewuste
moraliteit en ksrakter sqn ook op politiek
asLieJ niet bestaanbaar. Indien zooveel mogelijk
geiorgd wordt, dat slechts verstandigra «n be
kwamen kiesers «ign, behoeft er minder vrees te
bestaan voor politieke immoraliteit en karakter
loosheid, dan indien de domme hoop de kiesars
komt vermeerderen.
Maar men werpt ons tegen: ?Uw eisch is niet
bestaanbaar met oen gezond begrip van volks
vertegenwoordiging, want de
volksvertagettwoordiging, wil sy in harmonie met het
volk verkeeren en dns recht op baren naam
hebben, kan alleen door de medewerking van
sen zeer breedeh kring, waarin alle richtingen
snoof van haar uitgaan.' D
ik een beslist aanhanger ben van het
partementarisme, door Prof. öpzoomer in 1866 soo
meesterlük verdedigd in z^n _D* vertegenwoordicÜMt
volgens de Nederlandsohe Grondwet," kan iE
toen het gewichtige deser tegenwerping niet in*
zien; ik geloop dat i^j niet meer is, dim een
zinledig balspel met de woorden wvolk" en «ver
tegenwoordiging." Vertegenwoordigd kunnen
alleen' worden iQ, die weten wat sQ willen ea
ws>t het beteekent, hen t* vertegenwoordigen;
een vertegenwoordiging kan alleen voortkomen
uit het intelligente volk, maar d* blinde volger
lingen vu werkgevers, godsdienstleerasCT ea
yoÜBmenner» kunnen niet medetellee; niesaad
sehoort dóór gehoorsame stemmsnhines s^nstea
w kannen vermeuigvnldteen.
Maar ten laatito wMma^p het isrt, dat de
liberale meerderheid mdeKasasr doordenberale
aa volkk
*? ¥«*?«
kamerleden
hun
of de meerderheid van het
volk lik*
natunrkk, dat de ^r^rüT m«rderhid" in "a*
kasner eea schreeuwend contrast rorsat sset d*
liberale minderheid van hen, die nu eenmaal t*
reont of ten onrechte Uetera «ft». Djfc aal scheef
?oo kannen bleven, onverschillig of men des*
"U*1? *W"**., °C whooge, sooiang wfl
enkelvoudige kiesdistricten hebben: daar tx
de font en nenreni ander». Verander alsoo
edtuO*
t-- -???? ? ? ?? -i»w. ««»?«?*?-. ? vrMuuar sAo n.e
de kieswet, mar de parttjdig* kiesUbel. Dit «-.
guntent nn beo, dm oenstuvedagin» willen. heeA
alzoo niets met de qnaastie te maken.
tt vermeen dn te moeten bUJven b? de»
eueh: .Geen *i«en, d«n die een nlfoeVust»
meeamg over de openbare zaak hebben." TO&
sluiting vu alle saWen eueht het publiek b»*
Ung, en ik «w het der JV. S. Ct. na: .Qriev*»
kan nieniaiid & ttttffssletesi wordt, hebben \m*>
. Po logische consequentie van deze stellingent
w: maak de capaciteiten zooveel mogelijk alW
tot Jtiezers, en ga na, of daarnaast
van allen census óf wel behoud van eenea hoc?
geren dan den tegenwoordigen censos noodig is*
Hoe de N. R. O. tioh tetpn het aanwijzen da;
se» logische consequentie kon verzetten, begrttp»
ik waarlijk niet; is het endeneend to sitsen, dat
*V voor hare populariteit og vele harer lezer*
vreesde? ?
Het jneot fntrfgeert m(j de houding van de*
ïf'f jMri. LoTy- >JLo?n hÖ >n N°' 2Ö* van Uur
blad de keurige artikelen van de N. S. Ct. nitf
lokte, schreef hij: ?Te rade (Taande met feitelgker
gegevens kan niet worden ontkend, dat tal van*
bekwamen doo? willekeurige cüferbepaung varf
een staat»borgerl$k recht svn ventokenen ach'
^rResteld bij even, geenszins meer bevoegden*
liet feit dat kiesrecht wordt onthouden aan wiet
kiesrecht onnwkenbaar toekomt, spreekt luide.*
Zjaaw sgo« praemisse, naar ook die van dV
Jf. Jik Ut. en van mij. Waarom vereenigt hgzkh»
nn met met den wenseh tot toelating van eapa-'
eiteiten op de roimsfe schaal? Waarom eiaehtf
ook h|j eensusverlaging «n wil by dns d* de<ur
van het «ovüe"' openen, niet alleen voor de'
?bekwamen" maar ook voor de veel talrijker
schare van onmondigen?
Sedert ik in O. was, heb ik veel vaa mjneui
eerbied voor de ?stem des volks" verloren; nsv
eeasnsveriaginir sou de eerbied niet ver mee**
boven het nulpunt staan. De wetgever behoeft?
niet tezamen _Odi nro£annm «nlm» " wjtBt dife.
niet te vreezen voor onlusten, golijk Frankrak
SEdurende d* restauratie beleefde, want daar
oot de hoogè census de overgtoote meerderheid»
der capaciteiten uit, eene fout, die de wetgever
zeer goed kan en ook moet vermeden.
Met beleefd verzoek, om bovenstaande regelen
in Uw zoo zeer verspreid blad onder de vogrn
Uwer leze» te willen brengen, verblijf ik heog»
achtend,
Mgnheer de Redacteur,
Utrecht 12 Sept. 1882. U. j?ü!*'
NASCHRIFT.
. nTsatsen gaarne deze bestrijding van on»
standpunt, daar lij ? zoihiei-, tot verbijstering van
niet ingelichte le/ers, de bijzaken overhoop ta
balen, ? een hoofdzaak vaa on* betoog
betrefcDe Heer 11. J. U. weet wat h(j wil, en zyu
be-doelman z«u waarlyk ?blijkbaar".
Geërgerd over hetgeen Iijj te O. geilen heeft,
en op liooderd plaatwtn elden zon kunnen
waarnemoo, komt h\j tot het besluit -In denstwit bekoort
teen ttiiatsrccJitelykc beooeyd/ieid en vooral geen
ïurgerschaptrecht toe te komen aan iemand, die
de portee van dat rscht niet vat en er altootetf,
geen gebruik van wett ie waken. Ziedaar waarom
k gaarne den eisch der tf. JZ. O. ondersehfSf.
?ffctn kiescrs dan die een telfbewunte timenmg
oeef de openbare taak hebben."
Uitsluiting van alle anderen eiscltt liet publiek
De logische consequentie tan dtsre stellingen
is.maat de capaciteiten eoo veel moytlgk allen tot
betert, en ga na, of daarnao.-t (tftclKiffiny va&
a len census bf tcd behoud van ecnm hooyeren dat»
ucn Jeycntcoordiyen census noorlig u. floe d*. N.
II. C, eieh tegen het aantcffsen defcr logische.
consequentie kan vertettcn, begrijp ik v>anr)ffjf
niet; is net ondeugend te güstn, dat *y voor h*/-c
pofulariteit bij velen harer lezers vrctidt't"
Bet bovenstaand* u duidelijk.
Wanneer den heer B. nu een» vrijheid werd
laten het kiesrecht in regelen, huevelen so
don, als sjjn 'betchryving juiit U, te O. (
elders) van do kteieniymen.moeten schrappen?
SO, 60, 80 of 90 pCt.? Zon btt met O, a& «et»
bet den maatstafvan politieke kapaciteit aanlegde,.'
wel beter gesteld thjLdan net Sodoro, waar men
vruchteloos tien recnrtaardigAi zocht?
Neem louter kspaciteiten, maar dan ook wsswnt*
k kspacttertea: tonder uit: allen,die de porttSa
vaa staatirechtelyko bevoegdheid en van
burgerechapirecht niet vatten,
?hetbestaand*kjenortcorps sal gedecimeerd móeten worden.
iTdat ntogeiyk? . .
Mogelijk, op een tijdstip, waarop geheel Europa
?ich in tegenovergestelde richting beweegt en men
in Nederland «elf reeds jaren lang op
censtisverlaging heeft aangedrongen?. ?
Doch al ware het mogeitfk, wie zal het zoo bfl
nitstek willekeurig- werk vetriehtea :van die
kat*-goriën (zoogenaamde) kapsciteiten aan te wgsen
en bat nooger bedrag va» den ceniu vaat U
?tellen ï
W& kunnen on* beel goed begrijpen, dat da
N. S. (S. yU kfücU konseqnettief' van haar
theorie zoover mogel^k van «ich. schuift. Do
Beer B. moet in de oogen van dat blad een waar
enfant terrible zgB.
Haar wfl willen d* mogeiykheid van een cen
sus vsrbeoging, of van bet verkenen van
«temreeb* uitsluitend aan werkelijk bevoegden voor
era aoftnblik aannemen, d* vraag hafft: is tUza
kheorie jttiat?
De tatoUigentea sün tl* eigtttlgke kiezen, ig
|n dat BH, bij den boogen eensns, en sullen dat
Uten, by «ea lagen «MUM, ook alt er iu 't
geheel geen ceotus bestaat.
Eik*]» tiratalUa van kienen werken lader;
?tl
?r*'.
v?. t