De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1882 17 september pagina 2

17 september 1882 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

MSTERDAMMER, W E E K B daad mede on d«n kandidaat aan t* wlj»on, die tea slolto door d» hinderden of duizenden ver kozen wordt. / IJn wnaiottt stelt men iich nu niet tevreden, owt slecht* aan die tientallen Uot geheelo verkfoaiugkwcrk op te drogen? Omdat hoo grooter de kring der kiezers i», die MCI»!, men des to zekerder kan tyn. dat doverkoa-ucn do richtingen vertegenwoordigen, die hot volk met of zoitaér iuxicht omhelst en du» hot volk vertrouwen kan, dat hot naar XQU wensch, in overeenstemming met s\)o belang, m. a. w. reohtvaaidig znl geregeerd worden. Dat vortrpuwea het voorkomen van wan trouwen is voor de ruit in den staat onont beerlijk. Eo alleen eeu vertegenwoordiging, die op bovengenocmden grond het vertrouwen der natie h* ft, kan een wcttteAff voortbrengen, die vol komen past by do zedelyke en vevttaudeljjke ont wikkeling dor vatte. Geof enkel kapacitciten het kiesrecht en gij kunt er[zeker vnii i x^u,d»tdoovergrooto meerderheid der uatio, dio natuurlijk geen kiearoc'it kan verkrijgen, tegen de vertegenwoor diging m 'thhrnos wordt gejaagd. Vooral ineen ?tijd. als de onze, nu de kerkelijke partyen zeer goed weten dat de kiipncitciton in hun rijen bevckkelljk weinigen zyn, doch tevens do over tuiging koestelen, dat het geloof tegen alle verstaaft opweegt. Tvy weten het, de heer B. wil niet door zijn YcrstAndstheorie do overwinning aau ne party ?vi-rzekcrcn. llij verklaart zich voer enkelvoudige kiemlistrikten. Ook wij geloovcn d:it, zoolang proooilioneele vertcReuwporiHsing uitgesloten blijft, het enkelvoudig kiesdistrikt de voorkeur verdient Dooh nl kan dit vmbeteriflg aanbrengen, het i» o. i. niet voldoende. D« booge eensus zou toch oorzaak bl-jven, dat de Kamer- volstrekt niet tenzij zeer toevalligerwyre de partyverhouding vertoonde, dio do natie te aanschouwen geeft. gezegd dat wy gcschreI. Il , ? t-, l ' ? a* '. i.M: ( Ter rectificatie zy nog gezeg a wy cven hebben: Verstand alleen kan do liberale party niet redden, rechtvaardigheid bovenal mooi; het freoeesimddcl zijn. Wii bedoelden daarmee, dat de CeDOeaimuui:! £>;u. n u «w»w-.?-_ , ... liberale party dojrechtvaardigheid.moest betrach ten, geenszins, dat wy moreeter kiezers verwacht ten, geluk do Heer B. schijnt geleien te hebben. Bei, Teelden wy1 onder het opschrift De LandrerJlltietnfi,' in een vroeger No., een reeks vrngen »ëde, 'door do Opr. St. Ct. aau konsuls en anderen in N. Amerika aericht, waaronder ook eene voor kwam, betreffende het door de tleeren Kuipers aanbevolen p'au van landverhuizing naar Dakota, «n do antwoorden daarop gegeven, thans bevat de Prot'. Gron. Ct. enn schrijven vtm den Heer . Hoekstra uit Oldeholtpade, waarin het volgende voorkomt: Meent de Amsterdammer, 't geen wy gaarne aannemen, dat de Neder), pers niet met den ar beid van de O. S. C. bekend was, wy meenen zeker te weten, dat hnar steeds de belangrijkste NOS. dier courant, waarin over de landverhuizing gehandeld werd, werden gezonden, althans aan de groote amsterdamsche bladen. Meent de Amsterdammer, dat de agenten der firma Prins & Zwanenburg ter goeder trouw het volt mi-leiden, wy meenen die goede trouw iu twyfel te mogen trekken. Is het niet meer dan overtuigend bewezen, dat de agenten A & . Kuipers met voorbedachten rade onwaar gespro ken en oneerlijk hebben gehandeld ten opzichte van de Dacota-volkplanting V En stonden zy niet blijkbaar onder de bescherming vau genoemde firma, getuige, om niet van iets anders te spreken, j. imMittmi nndflrateuniDtr. die zjj in de meerwerd de weg van Kassosin naar Tel-el-Keblr af gelegd en dadelyk na de aankomst begou de aan val. Al de vestmgworken, de kanpnuen, legertreinen, levensmiddelen en ammunitie wtrdeiigenomen, liet verlies der Egypteuaren werd op 2000 man geschat, dat der EugeUchen op 200. Araüi zelf vluchtte te paard in de richting vu n Gazagig en de troepen, die de Eugelscbeu niet in handen vielen, spoedden zich iu de grootste wanorde naar de woestun. Bovendien Het Wolsuloy zoowel don weg naar Cairo als naar Gaiazig bezetten teneinde do vluch tenden de gelegenheid te benemen Kafr Dowar of de hoofdstad te bereiken. Weldra hebbeu alle egyptische troepen tioh overgegeven, en Arabi en 'loeiba werden gevangen geuöuien. De stryd is uit; Coïro bezet; Deze overwinning tamelyk onverwacht, wat haar omvang en den korten tyd, waarin zjj behaald werd, betreft, zal de egyptisclio kwestie niet weinig van aard doen veranderen. De Engelsvheu heb ben uu werkelijk zonder hulp vau andeien de Egyptenaar! de los gulezen en als overwinnaars zullen zy zeker hun recht laten geldeu om de zaken verder alleen te regelen. De Porte steeds en terecht bsvreosd om opentlyk party to kiezen, behoeft nu haar medewerking mot to vcrleencu en wist natuurlijk de aanspraken ophetiechtoui verder in Kxj'l'te handelend op te treden. De oiiderhaudi.-lingi.-u over proklumutie eu konventie van beide zydeu voor du leus guvocrd, kunnen uu eindigen en de europeosclre diplomaten zullen, weinig lust gevoelen eeu vervoJff te gaven der gehouden koufereiitie te KouaUutiuo^ol. Het la*t zich denken met hoeveel uaüvur men te Petersburg en Parijs dezen afloop vernemen zal. et cer.igu wat misschien te vreezen staat, is, dat do kuipt)ryen der overige inpgeudhedan een spoedige basÜHiiug der internationale vraagstukken, die met du tuchtiging van Arabi en het herstel van deu Khedive samenhangen, bemooilykeu zullen. De fransohe dagbladen redeueeren over do ver zekering vau den heer Duclerc dat hy ouder bepaaldu omstandigheden er niet tegenop zou zien, om do kamer ta ontbinden. Gelijk nieu weet heef t de heer Duclerc dit gezegd tot deu correspondent van de Times to Pui ijs, den hektjuden heer von Blowitz. Vooral de Répiibl. Franfuise prijst deu minister om deze bedreiging aan het udrea der kamer, een kamer, waarmee do heer Gaiubetta op een niet al te goeden voet staat. Do koning van Pruisseu heeft hst besluit tot ontbinding van den berlijiuctu» gemeenteraad ge handhaafd, ondanks do protesten daartegen inge bracht. De politiek sluimert on von Bisuiarck blijft ongesteld. Meu zegt, dut na opening van deu Bondsraad een nieuw wetsontwerp tot verbetering van het lot Uer fabriekarbeiders zal worden iugedieud. lu Oostenrijk werden weder eenige socialisten hunner z\jn reeds Het Vadala'id antwoordde reeds op die on juiste opmerking door er op te wyzen d»t reiluK- ,.MW ^^ lio op deu pr«s voor plaatsruimte bwloofd wera. waarop mm Na dit feitje sebrijvm als hetB. ^?'lohn^ l mrtn, L>H« rf, oorlooft, achten wüonbillyk. De ondernemers stoudeu 5000 vk. n», tegen verminderden pw af, teu einde het comitéin «laat te stellen >»«»«? lept eu medewerking met de Ned. regeering 40 p^t. rabat te verleunen. , , Wauuecr men kon «aatoonen, dat de onderne mers buitenlanders voortrekken, dan ,vrare er redon tot klageü. Do:h nu het Koniite zelf ten hoogste tevreden is over de ktuidelwyze der ondernemers, is dcr-reiyVo bevordering der voor de belangen van Nijverheid en Handel zoo govaarlyke oppositie ongepast. Da lieer Agoitini, die zich persoonlijk geheel by het nederhiudsche element aansluit, U aller minst werkzaam om onzo intoud«rs te bemoeilykeu, intn-geiideel, hy helpt hen w-i-ir <>n zooveel hy kan. liet l ee'r er echter al den s;hijn var, dut de NederlauiUche Kyverheid, jm zij zich ge dwongen ziet met het buitenland te wedijveren. haar toevlucht tot klagen neemt, om zich uit de njooiiykhtid tft redden. Eau middel dat tbnns niet intpi' baten kau. Gelukkig beginnen velen iu to zien, dat men op /ulk een wys niet mag voortgaan en komt'n thans de aanvragen om plaatsruimte veel tulryW iu dan vroeger. Van dor Hcjjilon's zegepraal: Trcurigo berichten nit Atchiii. Er wordt weer zwanr gevochten; in du eerste dagen van Aug. violen aan. onze zijde 44^dooJeu tin ge\-vv«tSteii. Ziedaar dj vrucht van 't civiel bestuur. Treu rige voldocuiug voor don held van Samalangau! De dagbladen bevattöi: Hot llamJi'lfb'nl: Het ontwerp op don kinderarbeid, »&u .do praktiBcüo risL'lisn getoetst (door Dr. Coronel) I?IV. Een ro«i>ntew uit Atjch. It'irinr» lliilta-a'vmselit Courant: Antwoord a»n den Amntmlanii&oi-. Hot ontwerp op deu IdmlerarL'alil. llri Yadtrland: rcuiioenlonds voor burgoriyko ambte naren. liet Kitaiet van <?<?» Dag; Dadelijke verscliiUun van Inuic'a Horvorniinsspei'ioili). Arnhemielit Courant't Verpleging van de landmacht In tijd T»n oorlog. De ontbiixlbaarhoid van liatlmwalyk. Een pehoiuiziuniK artikel (lUndeliliUd: GcldSonve>rtf\niteitofkc>nBtitiitli>iïeoler»Roimug. Courant: Bereikbaar? (Grondwotulierzioachter slot gezet. Eenigun van rechtsvervolging outslugeu, o maai meu uuu schuld het vm-spruideu vau verboden gusohr de krftchügêondersteuning, die zij ... . malen beiproken vergadering te /volle onder vonden, by monde van den lieer Prins Jr.? Toen de verklaringen van A. Kuipers in twijfel werdan getrokken, veroorloofde de beer Prins Jr. 'kJv./l» .xrijiiottl, het aanwezig» publiek g«rnst te stelten met de verklaring, dat, indien de emigranten uiet vonden, wat Kuipers hen had voorgespiegeld, die firma, als vertegenwoordiger der K. ri. S. M., zich bereid verklaarde, de mis leide emigranten met de schepen dier maatschappij gratis terug te voeren. Blykt niet uit zulk een driest optreden van den heer. Prins Jr., dat er tuascben hem «n zijne agenten samenwerking be stond, om, volgens een vooraf beraamd plau, ten eigen voordeele, de emigratie naar Dacota in de hand te werken, zonder daarbij, 't geen toch plicht KOU ziju geweest, de belangen van de emigranten in het oog te houden'? Was zulk een gerust stellende verklaring niet hoogst afkeurenswaardig, nis mee bedunkt, dat ze uitgesproken werd voor een publiek, dat in 't geheel niet van de toestan den op de hoogte bleek te zyn? Bovendien,.wat baatte die belofte! leder gevoelt hare onhoudbaarheid. Want wie iets v.in Amei'ika's uitgestrektheid weet, zou oo(; getiblikkeiyk voor velen de onmogelijkheid hebben l ingezien van een-terugkeer vau het verre Westen van Amerika iiaur Ne w-York. En die groote reis, voor zoorelen, wier middelen door de heenre's . reeds wajreti 'uitgeput, te kostbaar, moest toch voorafgaan, voor men weer plaats kou nemen op da booten vau diezelfde maatschappij die ze had hcengevoerd. En is het nu aan te nemen, dat du lieer Prins Jr. daaraan toeu niet heeft gedacht? Is das d« verklaring van dien heer schuldeloos te noemen r'' Wy willen ons zelf niet opwerpen tot een rechtbank voor .grieven tegen agenten van de firma. Pr. en Zw. Wij kunnen echter den heer Hoekstra verzekeren, dat wij ten kantore vau de heeren Frini en Zwanenburg kennis gemaakt hebben met de briefwi»cliog tusschen dio firmii en de heeren Kuipers, en dat ons daaruit niuts is gebleken van eeu poqinir om gomeensobappo\yk bet publiek te bedriegen. Do heeren Kuipers ziju, zoo komt het ons voor, werko'.yk ter goeder trouw geweest en de 50 personen met beu naar de nieuwe wereld afge reisd, sonden, voor zoo ver wij weten, geen be richten, waaruit het tegendeel is gebleken. By Bulke tefire zaken past ue meest mogelijke voor«CHtighfsid als meu iemand aanklaagt Voorts vernamen wy van den heer Prins Jr. dat hy celf niet te Zwolle ter Vergadering is geweest. Waarlijk, dergelijke beschuldigingen maffmen Diet verkeerd adcesseeren. D* oude heer Prins bad tdio vergadering bygewooSd, maar, dat hy gezegd zou hebben, wat ae heer Hoekstra medadeelt, was den heer Prins Jr. onbekend. Wy ; steuneu gaarne de Opr. St. Ct., als zy zich beijvert inlichtingen voor landverhuizers te ver schaffen, dat is een lol waardig werk; maar aan hut beichuidigen|van personen, en dat nog wel van de zwartste onmeuscheiyiclieid, Al"n wi< mee. ten niet bewijzen kon, l)e oostenryksuho kroonprins bezocht den keizer van Duitscblnnd te reslau. Men haoht beteekeuis aan dit bezoek omdat het tu Brealau plaats vond, dat oudtijds deel- uitmaakte van Oostenrijk. De Grieken blijveu hnn troepenmacht verster ken aan de theisttliache greuzeii. Aa» do \yiiarschuwiug vau Ousteurijk en Engeland laten zij zich weinig gelegen ligytn. Zij wtton te goed, dat iu de praut\jk hebben, hebbeu is eu krijgen de kunst." De engelsohe bladen verdenken Frankrijk van Madagaskar te willen inpalmen. Een kleine vergoeding nu Eugelaud in Egypte triumfeert. De Czaar is weder iu een 0[icürijtuig door Petersburg gereden, Men spreekt nog stecdd de uaustnaude kroning te Moskou. Courant: Do koloninlo tontoonstslling. Injisclio wanorde (flnmcivn). Vijf en der! jaren arboiils. Do onzijdigheid van du AVmtor-itt'holui». 3liiliMtur/ttcht Courant: Do «trijd tuss^-hon do Niouwe Ilott'.-rilainaclio Cournu'. en do AmatcrdiiBiuior ovcrkiesreclitliorruruiing. Duullail fan Zitiit-Holland tu 'g 0,-aotHltait: Do KodprUudscke IIanJchiiaaUi:li&i>]>t1. ZalnivimcUerij. Burgomooat«r-Hd der Twocdo Eauier. Standaard: KUodivl £3-Ma*r. De Ttfil: FrontVBramlering in den chooUtrlM. Een vraagstult van den Dag.?Ilot eeunfoejtvin AajlsU van Men van noemt zelfs l October aanstaande als de datum. doen Staatkundig Overalctitv De kvi.igsverrichtingen in Egypte hebben voor de Engeltchen een tjunatisea uitslag gehnd. Xiet nlloeh werd een aanval van Arabi op bet legerkamp van Kassasiu afgeslagen, doch na een : volledige tesamentrekkinff der engelsclw legormseht, waagde deze het el-ol-Kebir aan to tas ten en het egvptische leger to verslaan en iu ? wanorde op de vlucht to dryven. Begon m«n "Wolseley's taktiek te wantrouwen, nu het eind ?Qn werk kroont, sal de kritiek zeker zwegen. lïiykens de berichten nit Alexandiüis de /.cgepraal der Engelscheu volkomen. Arabi hiiil ^0,000 man geregelde soldaten, waaronder jijO kAvaleristen. Deze macht was nog versterkt door GOOO Bedouineu en beschikte over 70 kanonnou. Wolseley kon daartegenover stollen , 11,000 man infanterie, 2060 man Itavalorie en 60 'Tem oauen. Ii4 den nacbt of .vroegen T>B «TTERN. KOL; TENTOONSTELtmÖ. De N. R. Cü..schrijd' het volgende: By hut Duitsche rijksdepai-temeut vuu biunenlancüche zaken zyn een aantal adressen ingeko men, ten verzoeke om benoeming' van een oflicieelon vertegenwoordiger der Ltuitsche inzen ders op de internaliunale tentoonstelling te Amsterdam in 1683. Daarin leest uien: Toen in September des vorigen jaars uit Ne derland aan Duitscbland de uitnoudiging werd gericht ter deelneming aan de internationale tentoonstelling voor kolonialen- en uitvoerhaudel, te houden te Amsterdam van Mei tot October 1883, was het niet vooruit te ziun, dat dia on derneming den Duitscheu uitvuerhai.del zulke gunstige kauaen zou aaubioden, die zich wel licht nooit weder zullen voordoen. Ofschoon het Keizerlijk rjjksdepartemeut van biiiuenlandsche Zaken' zich toen niet voor eeue oiücieele deeluotuiug en vertegenwoordiging van het Duitsche rijk verklaarde, H de beweging ten gunste dezer teutocmsteiliug bij do Duitsche industriëlen Zoodanig toegenomen, dat tot nog ton reeds eenige honilerilcu Duitsuhe firma's zich ter deelneming aan de Amsterdamscbe tentoon stelling hebben aangemeld en dat nog oven zoovele Duitsche inzenders daarover iu onder handeling zijn. Wcgem de nabijheid vuu de plaats der tentoonstelling, zoo dicht aun du grenzen van ons rijk. en wegens deu hoogjt aoliudüu groudülag van den uitvoerhaudul met Nriderlaud en zijne kolonijii valt er niet aan te twqlcleu, dat de Duitauhe iudustria op die toonstelling met het zeer rujpecUbul want al vuu vier- 'u vgfliondjtnl itizeudeis zal optreduu. liet verdient ongetwijfeld naudacht, dat deïe bewoning geheel eu al uit z ch aelvo is outstaiin c n dat er Umus reeds oovulo lirma'd zyn, dis de gruotstu kdaten er aan Wügon, om in hut internationaal strij Iperjt te Ainsteroiim voor Duitschlaud CÜUH huuhta puaitia aU \raroldhandelsmogendlieiiitu verwerven. Ue ondurviodiug bij alle iutornational j tcntoomtellmgou Uaei't gttiuerd, dat bij eóu oiiderüngoii wedstrijd der Datiën steeds diegenen tot hanr «igcu uadeel ten achter blijven, di« niet officieel en m geslote a gelid optredau. Daarom hebben de Kegeei-ingen altooi gezorgd, hare onderdanen, zelfs al ware het maar zeer weinige, büzulke gelegenheden door oeue ofücieele vertegenwoordiging te ver eenigen en te beschermen. Ook voor de teutooustellmg te Amsterdam is dit van wege onderBdheideue Regeeringea gedaan, en reeds zijn dim ook voor vele landen ofbcteele vertegenwoordigers benoemd. Ook'voor het uitscha. njk is thans da benoeming van zulk «en vertegenwoordiger to Amsterdam dringend noodig, >wauncer meu de gedane opofferingen het verwachte nut wil doen opleveren, deze gunstige gelegenheid om voor deu Duitschen uitvoerhandel een groot Rebied te ver overen niet wil verzuimen, en de achting, die onze natie zich heeft verworven, wil behouden." Dij dezen tekst ia toelichting overbodig. Bij de duilache regeeering kwam een aantal adreuen in. De duitsche Nijverheid begrijpt haar belang. En de Nederlandscue... Men zy gerust, zij zorgt voor haar eer en waardigheid... Zl} kibbelt. Wat wil men meer? Zij houdt zich echt Nederlandtch. Het Eolt. Nieuwsblad heeft te kennen gegeven, dat de verzekering in ons vorig nummer omtrent het overwicht van het Nederl. element in bet Koraitöder intern, kol, tentoonstelling van geen boteekenis is, daar alle bepsUngen betreffende da voorwaarden van inzending onveranderlijk wer den vastgesteld, voordat de heeren Agostini c.s. de actieve Iriding der zaak in banden hadden; die bepalingen londen slechts gew^tigd kannen worden met hun volkomen toestemming, dochzUl «hten jieh wel om,«r. TIA.«£.te.-wji,k*n. L DE BEÜHS. Eerstdaags kamt het voorstel tot het bouvven vau een nieuwe beurs en hel dempen van het Damnk, Om daardoor (geheel of gedeeltelijk) de kosten te dokken, bij den Raad in behandeling. Wij hebben in No. 2ÜU en 201 van ons blad, dit plan uitvoerig uit eengezet en bestreden. Wij hebben toea er op gewezen, dat ten onrechte de behoefte van het verkeer wordt genoemd als een der hoofdmotieven, waarom men deze sierlijke gracht zou willen dempen. Geen stad ter wereld heeft zooveel ruime perallelwegen naast elkaér liggen, als Amster dam tusschen het centrum der stad en het IJ. De gedachte het Damrak te willen ver fraaien door de schepen en het water te verwijderen en er een passage van 300 meiers lengte te bouwen, is te dwaas, dan dat zij nop; een ernstige bestrijding zou verdienen. Moet Amsterdam, door de een of andere spckulatie geld winnen om een beurs te bouwen, dan mag men dat niet op zulk een wijs doen, dat daardoor drie hoofdstraten schade lijden, t liet nieuw te stichten winkelkvvariier" zou toch ulleen kunnen bloeien op kosten van de winkelstraten Niouwendijk, \Varmoosstraat en Damrak. Eenige honderden winkeliers te treffen om beursbouw mogelijk te maken gaat n iel aan. Slechts Uveo terreinen zijn eraante wijzen om Amsterdams Handel een beurs te verschnfr,'u een beurs zijner waardig, gelijk wij hem gaarne gunnen. Door gebruik van een gedeelte der plaats die de oude inneemt en onteigening vaneen deel der Wurmoesstraat vinde men het noodige terrein, óf men brenge haar op den nu ton- i toch te dempen N. Z. Voorburgwal en het door onteigening te verkrijgen terrein aan de Pnleisstraat, vlak bij den Dam. De kosten daarvan worden gedekt, door bnursbulasiing, kontribulie geheven voor ver schillende gemakkeu, huur van lokalen enz. en voor zoo ver noodig gedragen door de gemeentekas. Wanneer wij op deze begrooting gel den zien uitgetrokken voor een groentenmarkt, die bijna niemand begeert en op een plaats waar niemand haar verlangt -?dan vraagt, men on willekeurig, wjortoe tonnen gouds aun Je grocnlenhandelaara opgedrongen, ter wijl de Handel j«ar in jaar uit smeekt om een betere beurs't Amsterdam geve1 den Handel in deze alle hulp, maar op ^«ooi-waarde dat de Handel ook Amsterdam de hand reike. Gene eindige met oppositie te voeren tegen een onmiddellijk in te voeren beurs belasting. Deze belasting behoort aan elk beursplan vooraf te gaan. Eerst daardoor kan men weten, hoeveel ruimto voor graanen koopmansbeurs gevorderd wordt. Een beurs met exploitatie van bijgebouwen, be hoorlijk ingericht, biedt middelen van inkom sten genoeg aan, om zelfs bij onteigening van perceelen, een niet te groot offer van de gemeente vergen. .; Een royale oplossing dezer kwestie is wenschelljk. Kan men daartoe niet komen, moet men grachten, zelfs de schoonste grach ten bederven en partikulieren in hun zaken benadeelen, dan bouwe men geen beurs, maar verbouwe de oude, zoo goed en kwaad als het gaat, in afwachting van betere tijden. schappij gebouwtjes mogen plaatsen om als wochthuisjes te dienen voor de enkele lijnen waarop men doorgaande billetten kan krijgen, moet mede door deu Raad beantwoord worden. Beier zou het zeker iljn dat de A. 0. M., gelijk te Parijs, lokalen huurde, die daarvoer ingericht werden, doch in afwachting daarvan zal de burgerij gaarne de huisjes zien ver rijzen, waarvan zij by regenachtig weder veel baat kan hebben. Hoofdzaak echier blij (l het verkrijgen van korrespondenliekaarfjes voor AL de hoofdlijnen en in verband daarmede regeling van den vrachtprijs naar onder-afdeelingen der Itynen. Do Raad spreke luide uit dat aan den primitieven toestand, welken de A. 0. M. blijft handhaven, een eind behoort gemaakt te worden. UIT DE MAASSTAD. Rotterdam, 14 September. Wnarschljnlyk heeft het niet velen buitenge woon verrast, zelfs niet da raadsleden die hem hunne stum gaven, dat de heer A. de Monchy de op hciu uitgebrachte keuze van wethouder ouzur gemeento niet heeft aangenomen. Want rtc.U ongeveer Anderhalf jaar geleden, toon er sprake was van het aftreden van een onzer wethouders, werd de hoor de Moncliy nis diens opvolger gedoodverfd, maar spoedig ging 't toen rreds van rauud tot mond, dat hij dut ambt stellig niet zou aanvaarden omdat hij, zoo heette hot, het niet vcreeiiigbaar nchtto met zyno be trekking aan de lïynauk. In hoever uu deze reden de \vare is, \voot ik uiet, maar oen foit is 't dat do hver do Mouchy voor de benoeming tot wet houder beeft beaaukt en do raad lieden «en niouwo keuze te doen had. Die keuze is gevallen op den heer ilugo Molenaar, en hoewel wegens zijne niet-natuvKZigheid in de] vergadering nog niet met zekerheid te zeggeu is of hy zich deze benoeming zal laten welgevallen, zou ik toch hijtirt wel durven voorspellen, dat Rotterdam in d«n heer Molenaar den opvulgur van mr. UofTmann wag begroeten. Gebiedt de billijkheid, reeds elk oordcel over der.o keuzo op te schorten totdat w\j onzen nieuwen wethouder aan bet werk zullen hebben gezien, vooral wanr hij geroepen is don in velo opzichten zoo voortrefïulyken wethouder lluiTinunn te vervangen, allerminst zou uw cor respondent zich «an cene beoordeeling wagen, nu gebleken is hoe verdeeld zelfs de stemming onzir raadsleden was over da meest gewenschto keuiO. Kr waren 31 leden tegenwoordig, en van dazen brachten er 16 hunne stem op den heer Mulonaar uit, zoodat hij juist de volstrekte meerderheid ver kreeg..terwyl 13 leden huune keuzo vestigden op mr. D. van Weel en da heeren da Bie en vau Haalto elk ceno stem verkregen. Uit dezo ttemmir.g povolgrrekkingon to maken omtrent de meer of mindert) bekwaamheid en geschiktheid voor het wtthordersanibt der twee voornaamste candidtiten, zou echter uiterst gewatigd zyn, daar ook hier wel evenals by alle verkiezingen overwcgingt-n vau meer persoonlijken aard invloed op du steciraing gehad zullen hebben. Hoo 't zy, ons dagalijksch bostunr is thans weder voltallig, en cïe nieuwe wethouder van openbare werken, \vien ieder Rotterdammer zeker gaamo u ter wille van hem-zelvcn n in 't belang onzer stad veel succes in zyn nieuwen werkkring toewenscht, zal terstond in de gele genheid zijn proeven zyner zaakkennis af ta leg' " de behandeling der begrooting. 1I welke IT DE UOFSTAD. Eindeiyk. Al wie het den Gden dezer bekend geworden Koninkiyk besluit no. 4 van den voiipen dallas, zal ongetwüfeld den uitroep eindelük:"niel weer houden bobben. Eindelijk, JA eindelyk hebben we weer een Burgemeester! Dat men «ich in do gedaue keu» algemeen verheugt, il inderdaad eone groote bemoeaigiug, opdat er aan de verwaarlooiQK van groote Uaag^che belaogon ten leste eeui paal en perk worde gesteld. Mr. J. G. Patyn, uie heden als Burgemeester werd geinstnlleerd, is ten volle doordrongen van het gewicht eyoer nieuwe betrekking. In z\]ne afscheidsredo tot bet college van de arr. rechtbank den Ssten dezer uitgesproken, zei by toch reeds Een etcareiaak wacht f».</." De eervolle loopbaan welke h\j ach ter zich hoeft, biedt waarborgen te over, dat die tuak door hem zal vervuld worden met lust en kracht, en zoo wühopen met algehede toewijding. Da mededooling welke de rondte- iu do Feri deed, dat onze nieuwe Burgemeester voorloopig «Ün mandaat als Afgevaardigde van Gouda tier Staten-Generaal nog niet zou uederleguen, werd gelukkig in de door den lieer P at Iju gehouden sieriyke rede, heden middag bft «'Jus imtallatie, zelf tcgengospioken, zeggende: .dat ik op dit oogenblik goeu uudereu wensoh Koester, dat om al mijn f il d en al m\jn krachten te wijdor aan de gemeente, die ik vau jong* af ann hul lecren liefhebben" enz. Men zixl dit voornemer ongetwijfeld toejuichen. '5 Grutenhage alloen heult thans recht op de werkkracht van zjjn Burgemeester, die, daar zijn we van overtuigd, onze gemeente ppoedig ten zegen en vooruitgang zal strekken. Da Tweede Kamer der StatenGeneraal verliest ongetwijfeld in hom een der verdienstelijkste leden, doch do belangen van 's Gravonhago gaan boven die van Gouda. AU men zelf erkout cene zwaro taak te aanvaarden, dan behoort men zich daaraan ook geheel ta wijden. 'k Had wol een voorzegxenden geest toen ik reed* den 31 Juli jl. in Hangscho Pcnkrassen No. 4G" (blz. 711) schreef: NaGüde fontein zal men een aanvang nmken met 't bouwen van eenige groote huizon. Moge er eeu van bestemd zyu voor don te benoemen burgemeester en hieraan kan wel niemand twyfoleu, dan zal in 't ecu en ander dódr Spoedig verbetering komen." Inderdaad laat de beer Paty'n daar nu cene villa bouwen, vlak bij do Fontein, eu 't is zeker toe te juichen dat hy zich juist in dat gedeclto onzer geuieeiito met ter v.-oon zal vestigen, van waar de uitbreiding en vooruitgang op deo weg der toekomst ligt, m de richting van Scbeveniueon, met een boulevard door do Boschies en uit. te breiden aanplanting van plantsoen tot aau hot Badhuis. De wonschelykheid van het doortrekken van de tramlyn Bankustraat, langs Bonu-Séjonr met een boog uitloopecde op de Witte brug, reeds vroeger door mij breedvoerig besproken. zou impulsie aan dio uitbreiding Raven. Door een samenloop van politieke gebeurtenis' sen werd de benoeming vau den Burgemeester ruim 3 maanden vertraagd, en ofschoon onze balangen daardoor zeer werdon geschaad, heelt de gedane keuze het lauge wacht-n ruimtchoots ver goed, en kan er, zou de Badhuis-qtiaestie thans liet eerst eu ferm wordt aangepakt, nog veel worden gewonnen. Aan particulieren oüdci neiningigettt ontbretkt hot niet er zijn ver.«chillei.de comb:natieu irotncrs werkzaam, die slechts op den steun of do beslissing Van bet Gemeentebestuur wachten. Kr moet nu gehandeld worden en spoedig ook, want niemand zal 't ontkennen, dat het geva-ir, om door andere- aan do Noordzee gelogen plaat sen, te worden overvleugeld, Scheveniugen drei gend nadert. Bnitculandsche personen, zooftls de ~~ rt ' J- * «..4-.Lrt..»rtrt;n viin OnAgen mj uo MU«»?.?. binnen wciuigo weken voor de deur staat, eene Keker niet gemakkelijke tnak, wa:ir hu aan het opmaken natuurlijk geheel vreemd gebleven is. Reeds heden vuur 8 dagen werd dit jaarlijks weerkeerendébelangrijke voorstel ingediend,'en 't is uwen correspondent geene geringe'teleurstelliüg, dat hot tot heden nog niet in druk is verschenen, zoodat hy tot zijn leedwezen nog onkundig is van de verrassingen welke het ge meentebestuur ons in de begroeting voor 18S3 heeft bereid. De belangrijkste vallen gewoonlijk binuen het ressort der publieke werken, en daar j-*- .5. «tabta *n hot overlijden van mr. Hofflertogia van Orleaii?, de Aattshertogin vnn Oostenryk en andere doorluchtige bezoekers verkoztn reeds Zanüvoort boven Scheveiiiugoh, ~ J- u-4 - ** j ,?i... en de badrccua f^duv.*vu.v H».vv_ ^, . IM huia-comtnis^ie uit den Raad kan zeker niet zonJai- j-t^roi-nii «a-ialoaai». de herhaald» aankau.di* .door de ziekte en hot overlijden ... roann dit ressort juist in de laatste maanden een hoofd moest missen, zou 't geenszins to ver wonderen zijn, indien ditmaal de verrassingen zeor schraal vvarou. Trouwens eeue der belang rijkste van het vorige jaar wacht, vergis ik my niet, nog steeds op uitvoering, namelijk de ver nieuwing en vcrbreeding niet 6 meter van do kade der Boompjes aan den mond der Leuvehaven, welke voor de ffrootste helft in 1882 zoa d. Van die belangrijke werk ten minste niet, iu dit jaar iets de toen herinner ik mij te hebben. iveer een jaar gelede^ gaf my Ungeveer CBU .i^ui H"?a ingediende begrooting o. a, ook do opmerking in de pen, dat hier op ylcescb. eri viseh door liuoga marktgelden een vry zware indirecte belasting drukte, welko d<i consumptie de<er zoo noodde Voe.üngsmiddelen op aiiuder gdvvenschte wij/,9 beperkte, Meu klaagt ovor geringon unnvoer van visch, terwijl van gemeentewege de aanvoer met niet minder dan D PÜN bcliv^t is, welk betrekke lijk hooge iarktgeld inderdaad nis uitvoeriiremin werkt. Bij de heden in deu Raad aan de n" en Jiaar 't dat van lij (ie nttuen in gestelde verordening op hèh gebruik der nicuwo viachm&rkt, waarin de 10 pet. nutrktgeld (5 pet. van den aanvoerder eu 5,pet. van uen kooper) ehandhaafd zyn, werd dezelfde opmerking doorheer- van Stolk gemaakt, die zeer terecht, y voorkomt, daarvan bet gevolg duchtte uut vu» onze ruime nieuwe vischmarkt weinig gebruik gemaakt zou worden. In hoeverre zyito opmerkingen bij de overigo raadsleden instem ming vonden, is niet gebleken, daar de ver ordening aan Burg. en Weth. is gerenvooieerd tengevolge van den wenscli van deu heer de Bic om te overwegen, in hoeverre het aanbeveling zou verdienen zeker aantal vaste standplaatsen voor een jaar aan bepaalde vitchverkoopers te verpachten. Of dit denkbeeld aanbeveling ver dient, weet ik niet, mnar aeker is 't dit, wil iaën aan de klacht der burgeriU tegemoet komen, dat do visch hier sehoarsch eu duur is, de gemeente het gebruik der nieuwe markt zoo goedkoop mogolyk maken moet. Onder de heden ingekomen «tukken zQn er vooral twee die de aandacht verdienen. Het eerste is een verzoek der Tratnwegmaatschapnij om vergunning tot aanleg eener verbindingslyn van de Oostpoort naar het Rynspoorwögstfttion. B. en W. zullen daaromtrent preadvies uitbrengen, hetwelk zonder twijfel gunstig" zal luiden. IntusBchen zon bet weoschciyk zyn, dat daarby be paald werd, dat dit lyntje.zoowel eeue verlenging der Uin van hét centraaf-station als der Kra ng-?-??? ? --?-«- De keuze der woorden in het verslag der A. M. w »» uicuo^eu»,.», -oet 'overigens reeds vermoeden, dat dit ook ia de bedoeling der maatachappy ligt. Het tweede stuk is eene oooSeeuie-aanvrage tot >.!JI ^ Jjj ee?^ggl JW g^ gingpn lezen: r0.stendo, op nieuw verfraaid, is in vollen voor spoed en de toevloed der vreemdelingen U enorm. De Kurzaal, in goeda banden geplaatst, vcrmcnigvuld'gt de feesten: prachtige bals, schitterende vocale concerten volgen het ren op het ander, de theatrale' voorstellingen genieten de beste, ontvangst, dank zij de gunstig be kende iirtiattu; de administratie, dio immer naar nieuwe genoegens omziet, heeft iu do Kurzasil zelf een zuer gefrequenteerde scheimzaal iugericht, waar zy eeu groot internationaal touniooi houdt," IT.Z. En wat.hebben wo te Scheveningcn? La mer, toujours la mer, rieu que la- mer,... oen vuur werk om de 14 dagen ... muziek op 't terras ,.. koude koflio eu warm bier! Doch laten we oiis klanglied o:idcrdrul<ken en met vol vertrouwen iu Mr. I. G.-.Pt.tyu denman begroeten, in stnat om den toestand van ix-hti-ruitgang to bedwingen on Sckeveningèn ziju ouden roem weer te g«veu, door het iioinoii van'flinke maatregelen, op-lat do burgerij ccrmml kunne Retuigon, dat door het koninklijk besluit van ileu 5n d-zer maund een ehvlo is gemankt a^n schan delijke nalatigheid, om, vau de sehpone li.-gin< vau fScbeveniuRen en zijn pr«clit.igè0111^0^111^, gebruik te maken en daardoor die >So (irdo^ling van onze gemeente to doen worden da CBi'ste Badplaats van Europa, tot heil der 7 andere afdeelingen. B-HnKe, 13 Sopt. 1832. . J. A. d» Dargh. LOGÉ'S. iryven, eu juwje a n ^u^ zoo naar, zoo vervelend, dat ik, die zolden of nooit -in de Amsterdammer schrijf, niet gaarne KORRESPONDENTIEKAARTJES. vraag: zal da AJUSL ^OamibustMait-. sohe lijn behoort te zno. in het verzoek, zooals het N. JR. Ct. is medegedeeld, doet overigens reed» '- !- J~ t-«-'-»lin» <i»H munt/. Amice! ? Hoezeer 't me ook spijt, ik moet a telcur tellen. Uut is nu eenmaal mijn vast voornonmn om nooit meer critielc to sohryven. e» Lag?*- is ?*??" dun, of nooit -in ae /tijiotuiuu».».». -?..?., 0 met de beoorduéliii? van zulk eeu prul vo-jr den dag wil komen, -ben tiek uit het ganseha stuk is voldoende om het te karakteriseeren. Baron Karel vau der. Valk is pas kort getrouwd; h|j krijgt een stuk of 5 logé's, zoodat huu buiten . propvol is. Onverwachts komt n van zjju vrien den, opdagen, die vut gerekend heeft bij \iern onder dak te zullen komen. Do b u-o n, Ie', wol een hensche Nederlandsche baron, want 't stuk is, God betere 't, nog wel verhollnudiseerd, weet niet anders te uoen dan hem als loge-r- . kamer oen vertrek aan te wyzcn, bestemd voor een heer en dame, die spoedig den ongelukkigen vriend in zyn hemdsmouwen overvallen, «n bjj zoo iets schatert 't Amsterdamsche publiek't uit. Nu moet die stakker toch eeu kuuier hebbeu, denkt de barones en biedt hem eeu ander appar tement aan; maar ook dat was reeds aan aniivra logen, een oude tante en oen iugénut) nichtje, toebedeeld, die weldra van het -'-i:~- 'Ook hieromtrent en misschien het leggen van D?. voor electrUche verlichting, «allen B. en W. advies uitbrengen, en misscmen kan dit verzoek tot eenige bespoediging Irfden van " ' "~L '"" wordt, het M Zoolang «?_ ^ bestaande fabrieken den gaswijs zeker niet ver minderen, zoodat ook uit dit oogpunt de Inge zetenen er groot belang brj hebben ' " J *??? eind»Lük eeni worde afg»daan\ logéa, een oue edeeld, die weldi-a van het station koiueu naar hun kamer «aan en op haar beurt dsn ar r men vriend alweder in vallen. hemdsmouwen over kan het Amiterdamsoh publiek het niet houden van de prut; soo iets diepzinnig " " 'l i-_«?j Voeg word aangeboden. Vragen we nu of dat heel juist itrookt m»t wat .de Kon. Vereeniging het Nedarlindtch Too27C DE AMSTERDAMMER, WEEEBLAD VOOR NEDERLAND. Heel" op haar programma heeft geplaatst dan antwoord ik: mm; maar het to t«n vilJtonnn onjebadeiyke minier om baar kat t* vullen. D* paal wat vol en ia), want het pttt va& de Amiferdfirasche schouwburgberoekeri staat over het iug*m««n laag g«moêg, dat Ee tieh met wo iete amnseerên, oog menwen «vond vol tijtt, vooral wonneer bladen, zooafi het Nieuws van dt» Dag, lolke waar aanprjjien. Geen onvertogen woord vordt er in het gantiche stuk gehoord; men kan ir beengsaa met meisjes van 13 jaar en men... la*t; wat kan m«n ia deien erutigen t^dmeer ?erlangen? Van bet ipel kan ik dit leggen: allen, Mnder ondenokeid, werkten ieder naar sjjn krachten mede tot net verkregen van dit rennltaat, dat de metschen om de nauwiteiten konden lachen. Hooge eiteben kan men den tptlere van mik ioa stak niet stellen. Een afionderlyke vermelog verdwnt de heer Toorniaire, die werkelijk het heele ttuk draagt. Ziedaar nu den indruk, dien ik er van gekre gen heb. Je begrijpt, dat het niet de moeite waard ii dien tot een formeele Critiek te ve> (verken. Gegroet! -U 15 Scpt '62. Amsterdam, . . . 5 » Besto In godocliten omhels ik n! GJJ «chrnfl eendui delijke hand, hebt een beproefd oordeel, een open* bare onpartijdigheid, en «jlt doorgedrongen inde gflieimfnisson des vrouweujken en manleken ge slacht s; zoowel ia dat van de woorden als in dat van het inenschdom ik behoef du nw brief niet over te schrijven, slechts even over te lezen un k*n mijn de Vries & te Winkel" met rast Inteu. \Vas ooit een wanhopig verslaggever beter K hulpen? Eu wai er n dankbaarder gestemd? Geheel de uwe: A v. d. G. DE OrENINGS-VOORSTELLINQ IN HET «GRAND THÉATRE", Zaterdag 0 September. Hot eerste optreden van een vewch b\J-eengobrachtcn troep heeft altyd de belangwekkende tijde, van het eerst gelegenheid te geven tot een oordeel over de krachten, waarin die troep cich verheugen map, in onderling verband wer kend. Meu doet dan ook m. i. t best een stuk te kiezen, waar die krachten op de meest gewentchte wijze zich kunnen doen gelden. Niet alleen nu, om dat het tooneelspel Dorp eu Stad" aich hier slechts matig toe prêteert, maar ook' cm een meer alaemeeno reden, dunkt my de eerste keuzo des Heeren van Lier niot te gelukkig. Dat men, om een reeks abatrakt-wysgeei ige redevoeringen in te leiden, dat men om een serie oratorium-, ofsymfoniekoncerten, of ook liederen eet klavier-akkompngnement nnn te vangen, dat men ten eerste van een aantal archivariiuhe, antiquarische of krijgskundige vergaderingen, Duitsche filozofen, Duitsche oratoria, Duitsche Rvmfouiëu, Duitsohe liederen, Duit sche archivarisIon, antiquaren en militairen ter hand neemt, is to pryzcn en aan te moedigen, wijl de Puiteohers, krachtens hun leisten op dat velerlei veld. in een lang verleden, het recht hebben daar een hoogen touu nan to slaan. Wy bobben hier echter te do in met tooaeol, ea de Duitschers zya nu cennviul ge m draniatiëten ; zg hebben ons Molières, Udlderons, Shakespeares noch Goldoai's te wijzen BQ de dramatische voortbrengselen, waaraan de grootste -nanen d«i> Daitiohe letterkunde verbonden zijn, danken ban eere nog meer aan de lyrische en epische vermogens, die er u uit tege nademcn, dan wél aan het essentieel dramatische element. Wie kent niet Louiso do la Rarnée, zH 't ook olechts als Oaida? Elkeen herinnert zich In a Winter City, Tricolrin en Signa; maar is, naast de kleinere vcrhaaltjens, die, vóór een paar jaar, onder do hoede van U milt a verschenen, ook haar tiüsch, en zoo teer en innig gevoeld, dat oen brein n:et dermate verwend kan yo, om geen lusr. te ?vinden haar twee maal te herlezen. Het ondorwe?p ii hoogst eenvoudig: Een stadschecchilder oütwaart ter markt oen .joaff, schoon, lieftallig Ulqemeuverkoopstertjen, die hem uitnemend als model voor de een of andere reine vrouwentype kau dienen. Zy pozeert vóór hem, en hy wint hiiar hart; zij geeft zich met heel den rijkdom V.LII haar on verbruikt e liefde aan hem over. Nrv con p.iar maanden toeven', reist hy te-rug naar zijti stal en belooft haar natuurlijk van alles: bij y.al haar schrijven en daarna.komen afhalen om piimun gelukkig t« zijn. Hy hoeft haar echter maar a's tijdverdrijf bemind en na een paar maanden is hij h*nr totaal vergeten. Z\j integendeel; na hingen smartelijk wachten, heeft zij hnar geduld verlo ren en, du.ir zij doodarm i-<. legt zy te voet en zonder ruftten een ontzachlijko reU af, en shingt oi- eindelijk in, zjju woning in da grootu st.id to vinden, mar kfompjpns hecl't zy doorRuloopeu. Over do rijke en mollige tapijten, schrijdt zy.na.xr b'jven, nnnr zyn appnrtemcntün; zy is iinu haar doel; zij hoort schei lachen n gliuen-gekliitter; BÜlictit een port.ièru pp en ziet haar minnaar, i.ivur zóó oneindig .diert>nar en ann wiens trouw v.jj «doofde, op een bed liffjjen kaartspelen, omringd van hoogst vcrdncht gezelschap, welks buteekcnU zij turstond, door natuar.lglco intuïtie, buyriipt. Zij geeft een gil, vlicfit lieeiitn vordriukt zien in do Sumë. llaiir klompjes had zij echter bij don ingang der znul achtergelaten. Du sehilJof vindt 7,e, hegrijpt alles, en no£jnron latc-r, toont hy zijne licht zuinige omgeving diu dooi-geloopen klompjens, nis het souvenir der eenige vrouw, d i" hem ooit waarlijk heeft lietgohnd. D^J i o man, waarvrtii Ch. Bircli-l'leiirT hot tooneelxpel Dorp en Stad" heeft! gefabriceerd, be roert, uitn zelfden toeaUnd; aUuau de details ver schillen. . Een niet weg te cijferen onbeholpenheid ver toont zich door het gantscha stuk. Eon hnrer landgeuooten verklaart dan ook van Charlottea tooueelwerk in 't algemeen: kilnstlorische Duivhbildung des Stofi's lieb Nebcu^flcuo". Suiiikeloosheden, als een man die twee vrouwen, beu i-Mings, onder het oog brengt, tlatzy Bmoorlyk verliefd op hem zijn. worden ona niet gerpaard. Alleen hethoofdcharakter.de ingénue, het Natuurkind", is tameiyk goed uitgewerkt en volguhouden. Op zijn nlleronwaarschynlykst en al bizonder weinig «irmuatiesch loopt alles nog in de laatste sekouden goed af, omdat een man, uit zyn pas begonbeu roesilaap gewekt, voor den dit en voor den dat verzekert, dat ie zen leven heelemaal omkeeren wil en beteren. Wat een smaak l Verscheiden personaadjei hadden gemist kannen worden. De uovelte van Ouida a meer genietbaar, dan dit tdoneelstnk, op zich zelf bedoel ik/ afgescheiden van het talent der spelen. Min had geen 8 tafereelen, maar b. v. 5 be drijven kunnen maken: Ie bedrijf: Liefde van den schilder en het hoerenmeisjen; 2e bedrqf: Zy trouwen, de boerenminnaar wordt afgewezen; Se bedifjf: Zjj komen in de itad;waereldscbe ver maken, waarin de schilder zich stort; zijn vrouw blijkt ongeschikt in die waereld te verkeeren; 'disharmonie; zij begint den echilder te vervelen; 4e bedrijf: Het hoerenkind betrapt den schilder met eeu andere vrouw; haar wanhoop; 6e bedrijf: Züu berouw; baar leren gebroken; iq «oheiden. ?Een itok, waar allerlei materieel, sooala schildersesels, em., by te pas komt, moet al teer vlot en fijn z$n in elkaar gezet, «il het den waren inoed op de toeschouwer» niet missen. Dn regie bad zich in «ommige kleinigheden wel taak geweten; dat de Heer Andre b. T> Ie bedrijf, voor den boer aicb niet ontblootte, dat U, om m bet dorp verder te gaan, «tin glaoebandeohoenen weer aantróTt, w«s goed gewen; vaar o wee, het tametspel in de talon! Nieta, Bietol Eent de offieieren, die alt houten poppen bleven staan; later, de Hertog, de president en nogmaals d« ofjBcier Artbor, die niet wisten to gaan en te staan! Het fnoeet zal boofdiakelfik te danken zfln geweatt aan bet ipel van Mevr. Frenkel?Bouw meester, (die hoont inUrestante genealogische ontdekkingen om&ent baar afstamming moet hebben gedaan, om plotseling met het voorvoeg sel .Theo", (zonder punt achter de o) haar naam te doen drukken), van Mevr. Freake!?Bouw meester dm, van d«n Heer K. Voe en van Mevr. Hnysers?BMeuvaldt. Mevr. Frenkel?BottwmMtter beeft in ware naïveteit de rol der ingénue bier vervuld. Hel ouoverdrevene in baar opvattingen, bet niet te veel en niet te weinig in de boerenmanieren van Lorle, de verschillende trappen van harts tocht en imart, eteedi In evenredigheid met bet ebarakter der voor te stellen figuur, «yn niet genoeg te waardeeren hoedanigheden. Van alle rollen maakt aÜindividuen; zy vertoont zich nooit hetzelfde. De blijdschap, de smart, de wanhoop, zij werken anders op een Markiezin nit de groote waereld, enden op een boerenmeisjen; een andere beteekenis verkregen zy voor een bruid en voor een moeder, voor een meer bejaarde en voor een jongere vrouw, voor een ern stige en voor eene lichtzinnige; zy beeft't be grepen. Zy is een groote kunstenares. Ik heb echter een aanmerking. Mevr. Frenkel herbaalt te veel bet aarzelen by hoor spreken: »... en... en, e... en toen vroeg hy", of .... en ... e... ja,... toen, ... e,... zei hy.... dat..." Dit kwam, dunkt mij, te dikwijls voor. Ook moet de charmante poze, waar zy het hoofd vleit tegen den schouder van een vader of beminde, zich niet vaak herhalen. Haar spel in de 1ste akte, na de liefdesverklaring des boorenvrycn, bet al pruttelend aan haar werk gaan, dat 't baar spyt voor dien armen jongen, maar dat zy 't toch niet belpen kan, neen,... niet helpen,... wezenlijk niet helpen...", dan, na den vraag des schilders om voor madonna te pozeoreii, haar snel naar binnen loopen, al roepende: van daag niet meer vragen, van daag niet meer vragen l", dan in den salon van don presi dent, haar gesprek met den Hertog, de wijre van binnenkomen daar, de wyd opengcspalkte, verwonderde oogen, waarmee ze nu en dau roudstaarde, het manojuvreeren met do handschoenen, het majesteit,... hoogheid en Mevrouw hare hoogheid , 't was alles prachtig naar 't leven. Het laatste bedrijf heeft zy ook roerend gespeeld; 't was echter weer een lied, 't was Duitacn. Men dacht aan .0 Blatter, dürre Blatter", vooral toen zii bekende naar man nog zoo lief te hebben. Eerst: Wie er so heisa gekusst m ich bat", daarna: Wie Heb ich ihn noch hal)". Ware de gansche toestand in het stuk handiger voorbereid geweest, zoo ware het «pel van Mevr. Frenkcl-Bouwmeester nog meer tut zijn recht gekomen. Nog iets. Mij dunk', dat hot gedrag vnn Lorle tegenover den officier in het bosch niet in het charakter van Lorle pnsto: dezelfde woorden had Lorle op een veel zachter wyzo uit kunnen spreken. De tweede di.^naresre", heel en al op don achter grond, om den officier to groeten, had vooral niet plaats mogen hebben. Dit was karikatuur, en dus niet tou te laten. De lied je u s waren goed; in 't laatste bedrnf aandoenlijk. Mevr. Frenkel kleurt zich meestal goed, doen de boven-oogleden mo gen niet te rood schenen. Be Heer K. Vos wai een uitmuntende oude boer, goed gegrimeerd; Mevr. Huyters-Rosenveldt, om te stelen in het emplooi van Mevr. Stoetz, heb ik ook reeds genoemd. Do Heer Lagemau voldeed, aio grappige pummel, buitengemeen, lly is voor dergelijke, en dan waarschijnlijk ook voor geen andere, rollen ge knipt. Dio (.'ocdo lieer Andró, dien byna een etuip van ontroering scheen to overvallen, toen hy het boercnmvifjen gewaar werd, verscheen steeds in dezelfde stijve zwarte jas, als ware het gupasi in verschillende, omstandigheden 't zelf Ie geltosturnccrd te zyn. Dat integendeel Mevr. van Gcytenbeck dikwijls veranderde vau Meeding, valt te loven. Men spit?e er zich op, het rfezelsclwp-van Lier eens in een aan zwaro cischen beanuwoordend tooneelstuk te zien dcbutccrcn. Do welkomstgroet, door Mevr. Ellenberger nis inleiding uitgesproken, bevatto o. a. een kom£limont aau hot artr<s vau den Dircktcur A. van ie r, dat door ieder liefliobbsr van dramatische kunstmct graagte onderschreven znl worden. Deze altijd irissche veteraan in zijn vak verstaat uit muntend het samenstellen vau tooneelgezolschappen. lig is wakker, bekwaam en vol er.erg e: bij gove ons nu ook een uitgezocht repertoire. Amst., 10 Supt. '33. L. van Deyssel. . P.S. Gisteren zag ik Ons Ot.jo", eerst gedoopt Ons Ottotje", een kennisstuk iu het 'genre .Mijnheer en Mevrouw llanepeu", e:i vau dezcli'do 'haiiil: een mengeling vnn goestigheiilji.'iis, grappc'umnkerütjens eu vioolykheidjaiis l'uuicti i/ii'o» s'amusc! Mej. Anua l'oolmiin VuhU-ed uitmuntend als opgeschoten, gocdhartijiB kwajongin; de Hoor Bigot paato in het kiuler, door zich zelf hem toegiMiietun, goed, de lieer Audi'ó was fruai ge grimeerd. ? 15 Sopt. MAZEPPA. Frascati, 11 Sopt. Wat meeningun niiitrent do adiijüh.air.klnirst'i znkou 1er \v:iert-M tn:li lüt-eun-i opoii kuiiiiun! Du drrilu aktu v.in ?Miizf'pim, nprrjt.-t! (.1 ior littt ^uzil3tli<ip-l'i(.t tli'iiifls tiiijjcvoonl, ilr,i:iit .ucör om hut xeil'dti uiulunvi-rp, d.-tt. il« Musi'nllii ,-a du l'ii/sbcki'i' naiiii ui-en, <le briuluft.-iiArlit.. Mij d.t l<nit.-te bi'ilryt' van Muifjiint ouvoe^jr.og ttim do Pi'ihbr.ker. l)u l.iaUru tuoiiM-len voorui, witar dit oude koznk, wiens txvcvilu hu wel ijle niet geldig blijkt, to zijn en wulks voltiekking voorkomen dient te worden, uit ziju slaapkamer treedt al verklarende (lio wei teu onrechte) d.at, het te last is", om int* te voor komen ; liet daarop weer teu toonvele verschijnen van da eerste vrouw, aan wie het. voor do helft ta wüt n valt, dat het te laat is", dit alles had my bet besluit doen nemen, do buitenlui en de stads-teêrgevoeligen te waarschuwen Mateppa te gaan zien, doch na de 2e akte te vertrekken. Daar lees ik over Matcppa het Algemeen Han delsblad vau 12 Sept, rubriek Kunst en Letteren", en waarlyk, dezelfde- verslaggever waarschynlyk, die gUteren, naar aanleiding van van Liers Dorp t» Stad. zich too tegen de ,,moderne fransche echtbrenk-gewrocbten" had uitgelaten, geeft de volgende ontboezeming ten beste: Gelukkigdat we alle vaders met dochters, met zoons, met stief kinderen, met "voor- of nakroost, met de bandopbetharteninhetdiepbesef onzer verantwoordelijkheid kunnen medodeelen, dat ze met hun geheele huishouden, de naaister en de kinderjuffer incluis, SCateppa kunnen Kaan zien". Ik raad elkeen, die in bet zaakjen der operetten-voegzaambaid belang stelt, aan, hetartikeltjen van 't nbd. ta lezen. Het getuigt van een paar breede, 17e-eenwscba elementen in de leveniop» vatting des auteurs. Dergelijke personen hebben Vondel en Hooft aioh gedacht, toen de eerste ?yn bruilofts-, de buttste sjn minneliedereu schreef, en Breèrod, Huygens, Hooft en Coster dn Jan Vos, plu een fgroot aantal dl minores van de tiid dflMr beroen. toen zfi fcnn drattatiaobe kluob-* ten de waereld inzonden, (al welke laataten ik daarom nog niet in rn^ae beaobexmuig neem). " ' " Cohe&debute«tJa JCwejpo. Ut zag naar onlangs bfl De Groot In EK Sessakow op treden, ook als sangeras. Z9 Bleek m(J m aaieppa tot meer luchtige gratie bekwaam, dan ik verwacht bad. Maar toch, waarom werpt in zich in het operetten-genre ? Zij U een li« persoon»jen, b.i.'dt veel gelijkenis aan (ten minste als de RaktprinceiSe" van thands) met Meinfv. Marie Vink, a\j verheugt sich in een klankrijke en gevoelig aoeentneerende stem, waarin iets frisch, iets onversletèns, iets dat aan de lente herinnert, valt op to merken, Maar myn Hemel l die stem is niet gemaakt om Frascaties van en met tabak dampende toehoordenchaar te begalment Wat behoeft c|) aioh aan deze on dankbare menigte over te geven! De Heer van Beent, dien ik bet laatst, mren ik, als trouw mili tair onderhoorige van Louis XVI in Marie Antmnette, Koningin tn Martelares, lag sterren op bet Leidsche plein, voldoet by Prol, wat de stem en het spel betreft De Heeren Kreeft en Doréwaren uitstekend; de eerste in zijne volle komische kracht, maar to hard, te veel als clown beschilderd; de laatste onverbeterlijk als oude kozak. Het lange duo dier lleeren, 2e akte, is eenig in zQn soort. Het Mijn schoonzoon is een eerlijk man" verbergt een .onbetaalbare satire. De Hoer Kelly heeft werkelük zich zelf overtroffen in zQn rol van «enten kamerdicnatir. Zoowel zyn mutigo slaperige grime, als zyn gebaren verdienen lof. Eenige details zijn nieuw in Maeeppa, maar wy vinden hier al onze oude operetten-per onaailjes te-rug: de Princes verliefd op den boer, de ontaarde Koning met zyn laff«n dienaar, do onwaardige adelyke minnaar der Prlncc», enz. De muziek is attrdiff, dokostumen zyn fraai, de dekoratiën geslaagd. Blijft nu, wat ik a bidden mag, niet in bet 3o bedrijft A., 12 Sept. '82. T. DeyweL. OPERA. La Dinsdag 12 September opende de HnAgsche Opera haar wiutei suizoen te Amsterdam niet Ualüvy's Juive, woai-raede ocxk het vorige siüzoeu hier gesloten werd. Gewichtige verande ringen zjjn in de vervulling dor lioofdpnrtyeu voorgekomen. Mme. vau der Berghe, Mme. F ronty, en do bas Pons zy» vertrokken: i u hunne plaats traden op Mme. Bellière (Rachel), Mme. Marie Mars (Eudojcie) en de heer Larrivó. Wat de eerste zangeres betreft, scheen ons de ruil nog niet gelukkig, llin Ier Lo-chaafde voordracht, minder gevoel (b.v. iu II va. venir!), minder uiatigiog, overdreven en te plotselinge ttomuiUelting werden niet geheel good gemaakt door de frJschheid van timbre on het levendisrer spel in sommige gedeelten der rol. Als Mile Bellière, wier dramatische loopbaan, naar wij vernemen nog niet van langen duur was, hierin het voor beeld van den zanger Vitaus zon kunnen ter harte nemen, zouden hare wezenlijke middelen haar meer dienst bewijzen. De kracht toch en vaak het aangename van het _ geluid ontbreekt hnar niet; hot is de economie, het wel besteden daarvan, dat zy nog niet ge heel gevonden heeft. Jllle Mars integendeel weet de stem die zij ter beschikking heeft, geheel ten Voordeelo aan to wenden; baar lief, beschaafd geluid en goede voordracht vielen zeer iu dun smaak. De derde debutant, do heer Levrivéis bijna do bas, dien wy zonden wcnschen, en dien do heer Pons niet geven kon. Volheid, diepe kracht, zekerheid, maar ook brcedc geste, waar digheid in houding en voordracht is hetgeen men in een drnmatischen bns mag eischen; de party van de JJrogni werd uitmuntend vervuld. Gebleven was : Vitaux, zoo goed als ooit ; het drievoudig applaudissement, de fanfares en de krans na het: Rachel, qitancl du seigneur, bewe zen dut men geen berouw had van de hatteiyke ontvang-t die hem by zijn optreden begroette. Wie, die de tcène van het Pasclia en deze aria van hem hoorde, zal naar een jongeren tenor wcnschen? De heer Cabannes trad weder zeer voldoende op als LéopOld, de heer.Dechejno nis Ruggicro. Het orkest, ook de orkestdirecteur genoot eene welverdiende ovatie, scheen tot voordeel der opera zyn klanken massa's wat gematigd te hebben: het had zeer fraaie gedeelten, waaronder vooral niet te vergeten de passage voor twee oboës in de vierde acte. Het Koor was minder goed dau vroeger; vrouwenkoren, dio het vorige jaar zoo weinig welluidend klonken, komen in de Juive niet voor; maar het gemengd koor Te Deunt Laudatuits scheen ons buitengewoon ruw; daarentegen het slotkoor van die acte zeer goed. Ballet, optocht en tooüeclflchikkicg waren weder zeer goed geslaagd. Dinsdag a.s. zullen wy in de lieve opera Mignon weder gelegenheid hebben Selrack te beu-onderen, met Mllé. CaudMon kennis tte mnkan eu Ml Ie. Dunouy, die als Carmen hier optrad, de kennis te hoi nieuwen. Als Directeur van den Parkschonwbnrg In de Plantage alhier is benoemd den heer Humbcrt, uan de Amsterdammers rends bekend door eenige operette-opvoeringen, met Mnrie Aimée. o. n. Fatit:U:.i en Le petit Jiuc, die zijn gezelschap, dat van de Faittiities ' Ptiriaiennes uit Brussel, in den stadsschouwburg alhier eegeven heefc. De lieer Humbcrt heeft ae Fantairies Paris encnst als Alcazar Royol gesticht, maar bet in herdoopt en »nder den nieuwen noara tien JHtir gcdiri|;eei>l. U«ilurö)ido 2ijn bestuur hebben .de I'rtiffflnur-f, do piimeui- genoten van eenannt:il operü's houff.'n en operèlten, dio later van uit l'iirÜs <!e WTin'il rondg.'gann aijn. I,-K. ant i'ir.rifft vau Lucoy emg naar het TliCiitie i!c« Vnrii'tés; ].n Jilk ilc Madaina Angnt vu» Lui-uq. ir--.ii!- ilu ]'\)lic* DramatiqueB, Giroil (?ih-i'it-i \,in :«-c«;;, iiiiivi- do KcuaiastincH ; Lelloi il'Yiiiliil V'i>. Lóv.n Vs8<enr, naar het Théatre Tatbijut, rr'; 0»k FiilinitM van Suppa werd tu 'Urusfcl lift eerst in 't FrAnsch opgevoerd. I)c gelukkige vmt andhouding van den heer Hiiiiibtirt mot I'nrijsche direcUuren, wa« oorzaak dut reeds wpoedig aan Brussel het recht verze kerd weid op do stukken die te Parys succes hadden, Madame PArchidue,LetCloehesde Cornecillc, Le peilt Duc, La petite martée^enz. Na hot succes van Fatinitza verkocht de heer Humbert zyn Fantsisies Partsiennes aan den heer Darcy, en vestigde zich te Parijs. Daar heeft de heer llaffalovich hem bezocht en hem overge haald de directie van den Parksohonwfanrg alhier op zich te nemen. Wanneer de .heer Humbert hier weder van den ondernemingsgeest en gelukkige keus die hem to Brcssel zulke goede zaken deden maken, de bulken geeft, staat den Amsterdammers weer een reeks van nieuwigheden voor de deur. Na een welverdiende nut beginnen thans weder* om onze concert- en opera-gezelschappen van zich te doen spreken. De Amsterdamsehe Orkestvereeniging heeft Donderdag, C dezer, haar intocht gehouden in het Paleis met o. a. de tweede symohonie van Beethoven, welk werk, by ieder bezoeker bekend en bemind, als altyd een grooten indruk mtakte. Donderdag 11. was de tweede symphonie van Schnmann aan de beurt; de uitvoering van dit werk was alleszins voortreffelyk, evenals van Gade's oavertore NaclMange von Ossian, Wat de oönaak was van de slordige uitvoering der SaJsvntalO' oavertore van Goldmark begrfo ik niet Bgna door bet geheele stuk was eene irinderlgke ongeh^kheid to bespeuren. Ik beschouw dit echter onder Coenen's dueetie ak eene uitaondering. Van dan directeur werd een nommer voor str|kork«st gemaakt, Htbllehts Andenke» jteaaasad. Wiï.tariiead wat de b|val, die TOOT den directettr-eomponist ten deel .viel. Indien d» Beer de Pauw itfne orgelstnkken kiest in den geest van Bach's Pauacaglia, dan kan men misschien eedarènde deièn winter ook uitstekende orgelmuziek genieten. Verder is mQn oprecht gemeende wonscb dat men de operaphantasieën moge bewaren vóór de matinees of promenade-concerten; snik mntiekgenre behoort toch niet op bet programma van een Mastiek concert. Nog beb ik to vermelden een concert, hetwelk in bet gebouw De Vrije Gemeente is gegeven door de Vereenigde Toonkunstonaren met mede werking der Ltedertafel Eoterpe" en eenige bekende solisten. Tot myn leedwezen kon ik deze uitvoering niet bywonen. De namen van don heer Thadewaldt, die ge durende de enkele maanden van z<jn verblijf alhier der jeugdige Vereeniging lulke voortreffebjke diensten bewees, en van den heer Heinze, die reeds zooveel uitstekend* op het gebied van mannenzang heeft verricht, *§n my echter een waarborg dat de avond van 13 September een schnone avond is geweest. Mogen de Vereenigde Toonkanstenaren*1 een even tokt vollen directeur terug bekomen als iQ in den beer Thadewaldt bcaaten. T. v. d. WÜUge. DE GESOniEDKUNDIG-OVEUUSELSCH TENTOONSTEWJNG. II. Voor zaal 6 ontbreekt grootendoels nog de catalogus binnen weinige dagen echter vorsclüjut het ontbrekende, waardoor den bezoeker de aanwezigheid van een twintigtal groote en kleine koperen vijzels zal worden opgehelderd: bet zyn namelijk voortbrengsels van de KamS er geschut- en klokkengieterij; tij geven met e beide schellen en de zeer beschadigde metalen klok een Roeden dunk van de Kamper gietkunst in het middeu der 16e eeuw; een groote verza meling kannen en enkele gildeproeven de meeste dezer zullen wel verloren zyn gegaan vormen met snywerk, haardsteenen enz., een boute collectie, waarvan bet opmerkelijkste door de meeste toeschouwers wordt voorbygegnan, nl. een pelt of pelle het lykkleed voor de gildebroeders. Waar is (zoo'n) pelt gebleven?" vraagt de heer .1. ter Gouw in zijn Anntclodamiana (II bl. 373); de Ovei ijselsche Tentoonstelling geeft iu Nr. 1729 het antwoord. Vol eerbied treden wij de volgende zaal binnen: hoeden af! heeren, wy staan voor het portret van Thorbecke, door Therèse Schwurtze uaar Pienemnn gecopieerd; aan onze rechterhand hangt de beelteni* van Ruiger Jan Schimmclpepninck, in bet officieel coituum van raadpensionaris, ach ter ons vinden wij het portret vau Jhr. J. D. van der Ciipollcn tot den Pol, den vurijren Overijselschon patriot. Twee kleine vitrines bevatten hier enkele hoogst kostbare zeldzaamheden: een brief van Keizer Napoleon I aan Schiinmflpenninck, aanvangende met: Tros chir, Grand ami;" de gouden pen waarmede de vrede van Atniens werd geteekend;, het miniatuur portret van George III, Koning van Groot-Brittanje, in kost bare edelgesteenteu gevat en den raadpensionsris ra den vrede van Amiens, door den Koning aan geboden, benevens andere voorwerpen van Schitumelpenninck afkomstig. In de «ndere vitrine vindt men een brief van Thorbecke aan zijne ouders en verder het handschrift van het voor stel tot herziening der Grondwet" alsmede enkele daarby behoorfnde stukken. De Memorie vau beantwoording Kgt daar zooafa au uit de pen van onzen staatsman is gevloeid, met doorhalingen en verbeteringen. Een weinig ouder dan Sclümmelponninck doch niet minder bekend is Feith, wiens portret en werken wy iu de aangrenzende kamer tegenover de portretten van Holland's grooten toonzetter .Sweelinck" aantreffen; aan beide mannen schonk Overysei het levenslicht; geen wonder dat het dftar trotsoh pp is en heiden een eerenlaats in eeu afzonderlijk vertrek aanwees. In zaal 3 moch ten wy reeds vele portretten aanschouwen van beroemde mannen dia in Overijssel hebben geleefd en gewerkt. Onder velen zy hier genoemd U. Luttenberg, Secretaris te Zwolle, wiens nagedachtenis by vele gemeente-ambtenaren in dankbare her innering zal blijven. Bijzonder rijk, en belangwekkend is de afdeeling -k-rkelijke zaken"; geen wonder, het te weinig bekende Aartsbisschoppelijk Museum to Utrecht stond van haar rijke schatten met zooveel gul heid af, alsof het Oversticht nog een deel van het Sticht uitmaakte en de goede Tuden" van OverYsel nog door innige banden aan den Utrcchtschcu kerkvorst verbonden waren. Het K. K. kerkbestuur van Deventer, de Lieve Vrousvonkerk van Zwolle en velo andere katholieke ea hervormde kerkbesturen, benevens enkele particulieren gaven daarby kostbare voorwerpen iu bruikleen. Oin deu voorrang dingen wel de nos. 13GO eu 1361; het eerste een Oioogstwanrschijnlijk romeinsche drinkbeker uit de 4e of 5e eeuw met zilver ge monteerd (in de 15e eeuw) en volgens overleve ring door St. Lebuinus do schutspatroon der Deventersche kerk iu de 6e eeuw, -r- als miskelk gebruikt, het andere eeu verguld zilveren avondmaal-^beker, zijnde een voonuilige miakelk" uit de 13e eeuw van de ed. llerv. gemeente te Wcerselo. Deze btker *n de verguld zilveren coupe (onder no. 1965', waarover la! er) zijn als voortbrengselen van diijt'xverk. wel de kostbaarst» stukkeu dezer tentoonstelling, beide vaurwerpun zyn e-jnig dour kunstwaarde. Byzotiilur groot ia da verzameling beker*, kroezen en kannen voor gewijd gebruik ;-uii!t minder rijk en kostbaar zij hut Uu n uok niet duur innerlijke \viu.rda is do collectie kiuitwcrk; hu'Jgst merkvrat'iilig is verder dn verzutn. iing liaiidïclirirten cu drukwer ken. Onder de/.üd ngt no. 155J naar du kroon; het i* eeu Eviiiigebuiium, een hMid'chrift met den tekst der v>or K»ai g.'liè'n. In dun catalo gus nauw keurig omschreven is dit zeldzaam exem plaar het eigendom van hut Anrtsbisschoppelijk mu-juum ivlledii euu bezonk wA«rd;nnder de liandschrit'ten zij» verder.opmoilwJijk 155-J en 1556, zeer sierlijk geïlluiuinaa'd" (waarom niet verlicht'*?). Niet door kostbaarheid schitterende en toch .hoogst merkwaardig zyn de nummtrs 1526 en 1535, het z(jn de kastjes waai in de stoffelyke overblyfselen wordea bewaard van Geert Groote, Florens Radewps en Thomas a Kempis, de meest be kenden der brosders des gemeenen levens; de laatste vereeuwigd door zyn Navolging van Christus". Het^handicbrift van Imitationc Cnristi, is mede op de tentoonstelling aanwezig. By dit alles ontbreken natuuriyk schilderijen, triptychons, beelden en snijwerk niet; opmerkeiyk is daaronder (1488) een groot bonten kruk met dito Christnsbeeld, dat gedeeltelyk door een yzeren traliewerk is omsloten", volgens den catalogus uit de 13e eeuw (?) Déafdeeling kerkelyke aaken omvat in bet geheel niet minder dan 300 nummers, waaronder een koperen Sabbathslamp, die tnssehen al bet goud en zilver, bet ryke kantwerk en de groote klenreopracht in allen eenvoud nederhangt. De gemeente Kampen kon niet besluiten om bare collectie onvoorwaardelijk in bruikleen af to staan; zy stelde als voorwaarde dat deze in een fraaie vitrine byeen «oude bleven, waar door systematische orde eenwsains werd geschaad. Toch bleek dit niet binderlyk en de vitrine doet ons to meer de stad Kampen om da keurige Tenamelinff beefden. Bovenal is de TenaiBeling goud en zilver bewonderenswaardig. De drinkhoorn van bet St, Acna of Rqnsebippersgilde i» een der oudste ailverwerken (van het jaar 1369). Fe wgenljjke beker, ferraardigd uit een elandshuwrn, is gemonteerd met ailver, waaronder d» gedreven lilveren plsatfes als drijfwerk melding verdienen, toch staat dese beker els kunstproduct beneden een anderen zilveren beker, mede vau bet St Anna gilde. Naast den dingt de g^deeltolfik vergalde beker, soogena*mde moffeubeker, m 1651 door Joban van Urek aan do stad Kam-. pen geschonken en steeds ondanks den her haalden nood den smeltkroes ontbonden, naar de eorepalm.?In deaelfde vitrine iyo, belialv» handschriften en», geëxposeerd de bekende nooéV mnnton, torwyi een waarscb^niyk Amstel-poroeleinservies een ondeugend commissielid deopmet» king ontlokte: een kamperstreek"! Elk voorwerp van bet servies ia namelijk voorzien van het Kamper wapen en daarboven alsof een heden» daagsch hotelhonder bet servies had doen bakken in een halven cirkel het opschrift: un w APS* VAK KAMPEN. Hoogst aantrekkelijk voor de numismatioi is de verzameling ijzers der Kamper munt, waarvan bet oudste dagteekont. uit 1497. Met deze ijzers werd de munt geslagen de maat* schroei tocb dagtoekent eerst uit het midden der 17e eeuw. Aan de stad Deventer dankt de tentoonstelling een regentonstuk van den Deventerschen burge meester Terburg (in den catalogus ter Borch ge naamd) de kunstig gesneden lyit moest helaas to Deventer achter bhJTen. Van het meest bekend» doek van dezen meester de Mnnstertche vrede U op de tentoonstelling aanwezig, eene gravure op zn'de van den beroemden Haarlcmscho graveur Suyderboef. Naast nog enkele stukken eu d» contrefeitsels van Terburg vindt men hier een part schilderstukken en gravures van zyn minder be kende tutter Gesina. Van de overige Overjjselsche schilders, in den catalogus alphabetiich gerangschikt, zijn beel toevallig met uitzondering van Hendrik van Steenwijk en Bernardns (?) van Vollenhove, alleen de twee eerste, zijnde van Anraedt en Avcrcarap meer algemeen bekend en gewaardeerd. Van Anraedt wiens stukken zeer zeldzaam voorkomen is vertegenwoordigd door ecu mans- ? portret, van Hendrik A veren m p zijn oenige win ter landschappen aanwezig. Omtrent. Hendrik van Steenwijk vermeldt de catalogus alleen dat htf geboren werd in 1568; werd hier de oudere llendrifc bedoeld of wel zijn zoon eu naamgenoot? Dit laatste is niet waanchynlyk. Mocht iemand verwonderd zijn hier eene col lectie gravures naar v. Ostade te vinden, de cata logus leert dat het Overijselsche Kunstgenoot schap Artiuoi tristia janua" doze uitgave bezorgde. JMet een enkel woord werd melding gemaakt van de verguld zilveren coape onder 1989 (nog niet verschenen gedeelte van den catalogus). Dit mees terstuk van drijfwerk werd in lüSo aan Andri'8 van der Heulen aangeboden, voor zijne diensten tijdens de godsdienstgeschillen te Antwerpen be wezen. Het verheven drijfwerk herinnert op zin nebeeldige wyze aan die diensten, terwyl het opschrift die nog nnder verklaart-. Thans het eigendom van den heer van der Muelen te Goor, is dit kostbare stuk steeds in banden gebleven der Ovorijsolsche familie van der Muelen. Onder de vele merkwaardigheden in d* groote zaal der Staten tentoongesteld merkt men op behalve de keurige antieke meubelen, waarouder een tafel om alle liefhebbers te doen watertan den en eenmaal het eigendom van den Deventerscben geschiedschrijver Dumbar een zeldzaam bekertje z.g. Hansje in den kelder" zonder voet. Ook het Keurig geëtaleerd kastje met zilver kinderspeelgoed is de aandacht teu volle waard, terwyl de biiJe lichtkronen nit de Ned. Herv. kerk te Zwolle byzonder vermelding verdienen. ook omdat zij door hun plaatsing al licht voorbij worden «ezten.~ Een der meest aantrekkelijke kamers is vooi de vele bezoeker» de 18e eeuwsche slaapkamer; siech's het behangsel en de ramen kunnen ons do illusie ontnemen van te zyn in een slaapver trek der vorige eeuw, zoo even door de bewoners verlaten. Alles is even lijk, zoowel hot bed als de kaptafel met de kostbare zilveren doozen enz. en bet geheele vertrek is met de meeste zorgen en keunis ingericht. Het U een juweeltje uit den pruiker.tyd. Slechts het koperen kroontje is een oeuw te oud, doch dit kan geen anachronisme heeten. Wat de kleederen betreft, hoe keurig zy zijn geëtaleerd, het is jammer dat de commissie geen tijd en gelegenheid heeft kunnen vinden om 011kcle poppeu of beelden met oude en overyselsche klceding te tooien; bet talrijke bozoek aan het Panopticum doet zien hoe velen alles gaarne in beeld" zien. Doch geene aanmerkingen van ondergeschikt belang waar de commissie zooveel lof verdient voor al hetgeen zij tot stand heeft weten te brengen. Moge naast waardeering van bevoegde) zijde een talry k bezoek haar voor de velo zorgen ca opofferingen eene belooning zijn. In de ovurtuiging dat zij voor de geschiedenis van ons Vader land eu van Overijssel in het bij/onder een bij drage te meer heeft geleverd vinda zij uu reeds een reden voor gruota zelfvoldoening. Augustus 1882. F. A. BUIS. Tooneel in Londen. Het Lyceum Théatre is van- voren af aan met Roinco and J ui i et begon nen, en zal ditmisachien voor den gcheelen winter geven. Naar beweerd wordt zal living, in pla-its van de rol vau Ronieo, gedurende c >nige avonden dio van Mercutio spelen. Ook zal optreden als graaf Paris de henr Henson die in du Gridkschft ^IrrtfHtcnition-voorstellmg te Oxford do aandacht op zich gevestigd heeft. Hot Globo-Theatre speelt The vic/zr cf Bfay, waarin ecnigo geümancipeei de baHut-dansei c* en trachten oen EngeUch gvo^teiyke tot minder ert.« stige gedachten over te holen. Hierover innken y.iuli do binden niet boor, wel over het 11. Avj&dro.ial np den Graalbuig in het urustige-drama vau Wttguor. Louvre. De prachtige collectie-?Timbal,': een aantal bronzen, ivoorwerken. enz. uit do echia Iteuaissaece, pas door het Louvre aangekocht, zal in de zalen van de Colonnade geplaatst worden. Muziekfeest te Sirminyham, Het nmiekfecst heeft zooveel genot gegeven als men er van ver wacht had. De opening met Eliaa bewees dak orkest en koor geheel voor hun taak berekend waren, de Londensche tijdschriften verklaren dat volmaakter orkest nooit gehoord is. Daarna volgdo de Gratielta van 8 ir Julius Benedict, lieve eq aantrekkelyke muziek, maar zonder veel oorspronkeiykheid en al te populair. ounod's Urfdewptwn, door den componist ge dirigeerd (Birmingbam betaalde hem 4000 pond*. 100,000 francs, voor dit werk) was als nieuwigheid de hoofdschotel Het is in geen opzicht tegenge vallen. Niets kan een denkbeeld geven, zegt t*e Athenaevmva.n de betooverende orkestbewerkingt de rykdom der effekten, ook vooral van de schoon heid der lyrische gedeelten. Goonod is er -vooral in geslaagd al den ernst nit to drukken die hem, in dit werk, dat hfl als sHn hoofdwerk beschouwt, bezielde. Het is verdeeld in drie deelen en een voorspel, dat de schepping, den zondenval en do belofte der verloeaimg.aoor eeneboeareeteete uit* gesproken, bef at. De drie deelen betten De CalTarienberg, van de Opstanding tot de Hemel vaart en Pinksteren. De tekst is meest door Gounod zelf gekozen. In bet eerste gedeelte zon men uit een muzikaal oogpunt minder recitatief kannen wensohen, vooral omdat den meest in een toon of in klnumende of dalende chromatische bewe-. gingen gezet iQn) maar bet derde dael aa bet. slotkoor van het tweede ztyn stukken van d* grootste waarde. Ook het slot van De Calvarienberg, waar de marsen der volksmenigte, het klaaglied der vrouwen en een katholieke lo&aug tot ?en machtig koor vereenlgd wordao, maakt grooten ?

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl