.' .* iil ?'t?'!: 1:1, En na de caooifrtpnie: ar ifln erger fouten dan die tegen de spelling. . . , . Zola w«rdt op d» eerite bladi^de genoemd ,de wttrwrUcbure veroveraar tier naturalistische tvnttriehtiny." Hii, de vertegenwoordiger der richting, moet dia haar dan nog ven>Ter«n?E»n «foato voor haar veroreren in de letterkunde der volken, dit wil bij. Of sou de «chryver, want op die wijze Ixdoelt bij het waaneb|jnajk, Julitu Caesar een veroveraar der Romeinen noemen, dan geeft de uitdrukkiüg toch tot miiverita&d Mnleiding. . . Het kwiitig gebruik van onomwhreven geni tieven vangt reedt óp bil. 843 aan in dezer voege: .Dan blijven op den voorgrond de markies de Fuente en de prior, welke laatste nu weer aan een ondervragen van den'kant des mirJtieten onderworpen is" en later: ?HU heeft au fond een «del hart, wanneer hjj, dankende zoo het vermogen tot redden in de nund des gcschikten jiersoons te geven, aan Torquemada den sleutel van t geheime park overhandigt" ea don weer ?de beginselen Toinuemadans en*. Wat de spelling betcrft, moge men als oud verdedigen: vrolijke, talloie, hopelote, tedere, efyrj/Mtlgkt, (oo#ent loeiend, vloef/cn, grijiaarto, turgendt, Ktyends; nicmnnd (v.in Deyssel schrift niemant) rnl toch voor takkebosschen de wapens opnemen of eon laas breken voor throon en fl/iorakter, vooral niet voor die laatste, al* men weet, dat de schrijver andere woorden tot in'tbelhchlijko llolland«h mankt, büv. ?een positief tetjeusUnd*r", .oen ftloxoftesch-itistorie^h dranm." Het ondichterlüke van rymcuJ proza hindert den schrijver blijkbaar niet, immers on blz. 340 Inidt het: ?Tn dezen (!) nkte twedt ook Torquemadft reeds op, maar zwijgend tlerhts aan t hoofd van eon processie inquisitoren, dio hun slachtoffera ter stad gaan opsporen. ?Even te voren was van een dame gesproken, «h ?do werkelijke van Jtoorjen bloeilti" en weer later komt er iemand ?uit de donkerte T De hoofdpersoon in Oucfo's drixmn wordt vuor «Jjn dood bfgraven als maitelnar, en nu spreekt v. D. van ?het toonoel der levendige begr»ving". Mcertdet g\j niet tot nu toe, dat ucii i» cone intrige was betrokken on tot cenc intrigo in be trekking stondï Welnu, v. D. zegt: ?be hoofdpersoon, Torquemada, komt slechts ia het voor spel en in den vierdeu (!) akte als tot do intrige betrokken voor. Ku nog een paar mooie zinnen: ?Hierna onUnoeten wij h«m in 't Gde tooncel, waar hij, door zyn verschenen Sanche en Hos» op de vlucht gejna^d hebbende, in eene alleenspraak van 128 vaerzen zyn wijsgcerig-praktisch btclael in een lyrische ontboezeming uit-ecn-zct." ?Wij willen een vuur zien branden, waaraangaande wy ons bewust zijn, dat er ook in ons binnenste wel een vonkje van te smeulen ligt." ?üe Inquisitor is bekend als sterk gepronon ceerd tnonarcMstiesch gestemd qeweost te zijn." Om onder de fouten ook het gallicismo niet te vergeten: ?Ten 4en akte volbrengt Tprquemada de vergelding van den hem bewezen dienst, door, hem mei» anders ovcrblf/vtnde, de kinderen San che en Roso naar den brandstapel te voeren," welke wending gevolgd wordt door ?Vlier x.ijn wij dan tot het pomt de dénoument genaderd, hier bevindt tien het schitterpunt der schepping. De spanning wordt verondersteld groot te zijn by bet publiek." Juist zao'n nieuwe vinding als scliitterpunt en VBD hetzelfde allooi is bliktlaff ?eon i-euzengemoed, dat een waereld door zijn blik'ilag doet beven." Zou coup d'oeil tot voorbeeld gediend hebben? De personen van het drama worden atnoemd - -jptfeffrjstniiiteBiutt lyptfii, uuuruuguus wonaernlind in diamant gestalten." Op de voorlaatste bli\d«ydo staat: ?Ik leg do pen neer, want ik her taal ml)!" Een der gesprekken uit het drntnn duidt v. D. ?an als ?bet ongenietb.-iro rodekavelon, dat ons ten annhoore is toebedeeld." Zullen de lezers Ton De Amsterdammer die nifsprnak maar dan ceker in minder loei ijken vorm op het boven«taaude toepassen? Ik kan my nier anders ver ontschuldigen dan te wijzen op de Genestet'a voord; ?als u het hart tot «preken dringt, zoo ?preek!" en door mijn' hartelijker! wensen, om in aangenamer vorm nog veel goeds van L. van Deyssel ter lezing te krygen. Dat zelfs in do beoordeeling van ?Torquemnda" het g. ede en ?choone niet ontbreekt, kunnen de laatste rege len van hctartikol bewyzcn. Welgemeende, inni^a bewondering van Yictor llugo wordt daar in dich terlijke en toch in sobere taal uitgedrukt en dan wordt besloten: ?Laat onsgeloovcn aan de kracht der romantiek, laat ons gcloüvcn aan de k r Acht van het natnrnlisme en hopen wij op de toekomst ?ener kunst, die uit eene verecüiging van beide kracht geboren zal worden." Een lezer. ANDWOORDTJEtf. M^n «ty'l ma? ik niet verdedigen: ?Ie style, e'eat l'honime mcme." Ik geef den ?lezer", met de betuiging mijner erkentelyklicid voor zijne belangstelling in tnijn irchryveu, do verzekering, dat. de door mij gebruikte, van de officiëele re gelen afwijkende, woordvormen of samenstellin gen niet uit de lucht gegrepen z'yn, maat' op logische gronden bcrus-tcu. Alle vraagstukken vmu spelling acht ik hooR-t gewichtig1. Mij Jankt niet, dat de logika in de spelling overal voorliet gebruik onder behoeft te doen. Verschijnt de .Uzer" met bewijzen zijner bevoegdheid om mij m dit punt tot vernodwoording to roepen, dan boud ik op te verzekeren, en lever mijn bewijïert. 2f» zuü dat te veel plaats en tyd kosten. Amsterdam, 15 Sept; '82. Van Deyssel. G. Waalner. Gedichten en Gediichten. 'aIIertogenbu«ch.-W. C. van Heusden. De titel van dezen bundel moge niemand in den waan brengen rtit één gedeelte er van met ondichterlijke gedachten, en anders met gedachte loos» verzen gevuld is. De heer \Yaalner (p«eudonletu) hééft zich door zjjn bundel van 18/9 en door een aantal gedichten, hier en daar versche nen, reeds een goeden wam verworven, waaraan deze bundel geen schade zal doen. Erzynkenrige ntakjt» in; onder velo kan men noemen: Wat ik liefheb; Op de Wandeling; In de Griclische kapel ie Wiesbaden- Op Pers In Chaise; Vrede en een smntol der sonnetten; nok zeer goede veitaliug»n o.xi. Thalfs, naar Hïmerltng. Minder gelukkig; was Wnalner, waar h'j den gewonen hollandwhen vorm, die hem zoo vaak 'goed afging, liet varen voordeKlopstockiaansche oden maat, waarmede Kiopstock wonderen verricht, Wualner tleehls mislukte toeren. De eerste strofe vpn De Plant luidt: H Ouar horftttU met do wild gierende vlagen, bot UBiuUpcrk, al« .lo ront doodende waatroa treft, Doorlo«rt hnlvTond do plant inet Dur wcjaclinjmplonJe lUngolon. Zelfs nLi m on dezen vorm voor onze tnil ah geschikt besclmuwt, treft de inderdaad onbehol pen toe»as»iiig. ?Wild" bijwoord, vóór da caoMiur, KQn. adjectief er uchter; ?hst" op 't eind \andon Teriretfol; ?tijd", het hoofdwoord van ?tüdnerk", in thesi; ?doorleeft" met het aceent op dóór; dé dichter hwrft hie:-, z^ja lettorgropeu aftellend, gehcrt v-rget«n dat een vort, zij hut ook een spondMW, toch anis en theais Eaetl, die de taal onbewust etscht en doet hooren. ÜHlra wo liever iotd aan in u|jn oude maaier, ?onder klaMiek» suuvechtingen. U«t gediohtj» .Trede luidt: . * Zon hnliije lanai met wraVVott rag Aan d'ooden Te*Ung\Til, Waarran MD *ok*l l>r»k bU«f »U*a Door all* »«aw»a pal, V»t gra» iMgroeid, dat slolpt door sptat Zn T0»gen overaL In op dan innar, wttr schild en iwMld Vaak vo«rd' een heltUutaalt, Daar xlt «en m«l>Je, dat «r stil tf«t Madelieven speelt, Terwijl een BODnettrtaltje *a«bt Haar ttiatehf wattfea «treell. Dit If welluidend, eênvoodif, waar; dit tallen Waalners meisje, of i\jn vrouw of «y'n dochter mooi vinden; de geleerdheid van bet andere wordt door niemand gewaardeerd, allerminst door de geleerden. BÜ Gebroeders Binger alhier verschijnt de Ie aflevering van Oud-HoUand, nieuwe hydmgen voor do Geschiedeois der Ned«rlam!sche Kunst, Letterkunde, Kyverheid en»,, onder redactie van Mr, A. D. de Vries Az., onder-Directeur van 's R\jks Prentenkabinet on Mr. K. de Hoever, adjunct-Archivaris der gemeente Amsterdam. Dit tijdschrift zal, zoo vertrouwen de redac teuren met recht, allen beoefenaars van weten schap en kunst welkom zijn. Zg, die weten hoe gering het aantal is der wetenschappelijke studiën over de Nederlandsclui geschiedenis in den ruiiosten zin des woords, vei'goleken by lietaeen in de Archieven, in de Musea, in partikulinre verzamelingen, in Biblio theken, nog onbe.irbeid vejscbolöii iiflt, zullen o. i. van het grooto belang en de noodzakelijk heid van zulk een ttidtchrijt overtuigd lijn. Meer en meer toch komt men, na een ty'Üperk, wnnrin de bronnenstudie al te vaak werd ver waarloosd, tot het besef, dat do historischo wetensuhop niet het meest gediend wordt door het gedurig bespreken van dezelfde feiten en het goren VA u uittreksels van atiderer werken, maar veeleer door het kritisch onderzoeken der wy'ze, waarop voorgangers de bronnen hebben pebruikt en door krachtig eu onverdroten te arbeiden aan het ontsluiten van nieuwe bronnen en het bewer ken van wat zij opleveren. Door gebrek nciu belan^ntelling b|j het groote publiek, door de onverschilligheid der Nederlandeche geleerden, door de onwetenschappelijke wijze, waarop vele scbry'vers zyn te werk gegaan, heeft peen tak onzer geschiedenis in vroegi-rtyd zco cckwijnd nis de geschiedenis der Nederlandsciie Kunst. Is het dan wonder, dat Oiid-JInllanii zich by voorkeur wil bezighouden roet Kunst geschiedenis? Inzonderheid over Schilder-, Gra veer-, Bee'dhouw- pn l)ryfkunst zal dit nieuwe tijdschrift opbellen bclielxen. Daarbij zal de ge schiedenis onzer Vn'ioi-hnilsRlm Letteikunde uiet worden vergeten, terwyl ook aan de geschiedenis van ouzo Jij verhei l en aan de juitteie kennis der leteusby'zonderheden van btroemdü en be kende peisouen uit vorige eeuwen een gedeelte der plaatsruimte zal worden gewijd. De reductie stelt zich voor slech's zoodanige stukken te ]>laateeu, die met ceeu ander oog merk zy'ti ge chrcrcn dan om nieuw licht te ver spreiden eu de vrucht zijn van bronnenstudie. 'l och hoopt z(j ? en dit moge uit <le ptrste af levering blijken ? er naar te streven om dor heid en ichoolsche styTheid te vermijden en er voor to waken, dut niet degelijkheid alleen de goode hoedanigheid vnn hnar tijtiscliriit zij. Door afbeeldingen te geven van zeldzame prenten of van min bekende schilderijen eu nndcre kunst voorwerpen, hoopt zy de belanggtelliog aller hevorderaars van wiiien^cuap eu kuust in haren arlrêid t-j verhoogen." De eerste aflevering bevat: Ken huwelijk van Rembrandt, door Mr. N. de Roever, (met een f.,?.?!m;ir,j, V/>.,,Ul;ono I T7-.-j.-4... o,j;,j.i,u van Joost van den Vontkl, door Mr. A. D. de Vries Az. en J. II. W. Unger; Het oude doolhof te Amsterdam, (I.) door D, C. Meijer Jr, (met een prent); De Ftaatsnijder en Laiidmeter Cornelis Florissen van lierckenrode, door Mr. A. D. du Vries Az. (met fnc-aiaiiles); BijdrftKHi tot de Geschieienis van de Amsterdamsche Potten- en riateelbakkerijen, door Mr. N. de Roever (met een prent); Du dichter van de Rocmster van den Aemstel, door Mr. A. D. de Vries AU.; De Ruyters lijk en begrafenis, door Mr. A, D. de Viies AU.; Maarten Luther, door E. 8 .... G.; liet testament en sterfjaar van Gabriël Mctfu, door Mr. A. D. de Vrie* Az. Het tydscbrift Oud-Holland verschyut vier malen 's jaars, ongeveer om de drie maanden. ledere aflevering '/.ai tl. m. tien vellen drnks in 4o. en eenige afbeeldingen bevatten. De jirys van iedere aflevering ia f 2.50. De inteekeuing is verbindend voor den komplectcn jaarnaHR van vier afleveringen] Afzoadedyko aüeveringen worden niet geleverd. By de firma Langenhiiysen is de inteelcening opengesteld op een nieuw werk v;m Dr. Nuyen*. Gescliiedeiiis van het Kederl. Volk van Jölö tot 1ÊSO. De Rtrekking' en omvang van dit werk loeren wy kennen uit de volgend» woorden van de voorrede: ?In het plan, dat ik my heb gemaakt van datgeen wat men vroeger in d.t^ou ran atrij.l en partijzucht, ?Reconstructie der Nederlundsche iliitorie" geliefde te noemen, heb ik ook Oj>£enpmsD, het schrijven vaneen geschiedkundig uvorzicht der gebeurtenissen onzes land* sinds 1815; vooral met In-t oog on het weder in bezit treden der katholieken van ïvederlaim van die historische rechten, waarvan zy «immer hadden moeten be roofd geworden zijn. Uut weder optreden der katholieken. van hederland in hunne hmtorisuho rechten is do grooto 'gebeurtenis, waarvan ik getuipe ben geweest, waarvan ik met ettelijke dor haudulende peisonen in niinraking ben gekomen. De atgcmcvnc gctsclntdenis des Nfdcrlunsclien vMi i./t de laatste tgden, is, in zekeren zin, de tegenhanger van de Geschiedenis der NcderlanihcliC Jieroerlen. In het lanUtgenocmd» werk is verhaald geworden, hoe de zeventien Nederlaudiclw GewoKten door de omwenteling der 16e eeuw van elkander zijn geschenril en hoe het Eatholiuke volk der Noordelyke Provinciën, van zjjno staatkundige rechton is verstoken geworden, sin<U en vooral om dat zy van tlè Zuiddijko Provinciën zijn ftfgeBcheurd; in dit werk hen ik voornemciii te verhalen, boo diezelfde zermtien Nedi-rianüsche üewtsteu, voor korten ty'd met elkander vereenigd, wederom, voornamelijk door d.i Gudsdienst-quaeitie van elkander z\jn .gescheiden; maar hoe onder den invloed van de tnrugwcrking der algeraeeno Europee^cho toestanden, de Ka tholieken van Koord-NedcrInnd wederom zy'n ge treden in het volle genot dier politieke rechten, ?welke door de omwenteling der XVIo eeuw hen waren ontnomen. Ofschoon ik het beitok van het werk, dat ik met Gods zegen nag hoop te voleinden, in ccnigszins ruimer lijnen heb getrokken, dan De iilqeineene Geschiedenis des NederlandscJicn volks, heb ik ze toch niet zóó ruim getrokken ah dio der Geschiedenis van de Ntdtrlamtsche Mcroerlen. Ik ben bescheiden in het doel, waarnaar ik streef: want ik gevoel dot de moeielijkheden, welke moeten overwonnen worden, nog grooter zouden zijn, ingeval ik dit werk zou Kchrijven, gelyk ik het wol wenjchte, dan die, wolka ik on dervonden heb by het schreven van de Geschie denis der Nederüindsctie Beroerten, Ik wil slechts een weinig uitgebreider weien dan in de Ataemeene geschiedenit des NtdtrlandSChen volks* In het eerstgenoemde (Ncd. Ut.roer' ten) geschreven, voornaraelyk met de woorden voor den geest: Seribitur ad probandum; bet andere, ea ook dit, waaraan i£ than» bagin, is geschreven met de woorden voor den geest: Bcrtbitur ad- narrandum." Ongetwijfeld «uilen deje beschonwüigen over de gebeurtenissen der laaUto vjiftig jaren, ook bun belangstelling inboeiemen, die niet pp Dr. Ni'üfns standpunt lich bevinden. Misschien cal dit werk voor protestanten iets minder onbevre digend ry'n dan ajja Geschiedenis van de Ntderlandache beroerten, omtrent welke de schrijver thans zelf erkent, dat het al te «eer hot karak ter van een strijdschrift draagt. Het is ons gebleken dat de uitdrukking, . Vanify fair" in het ingezonden stukje van Sander, som migen in d«n waan heeft gebracht, dat ook wtf het huldehetoon aan' Mevr. Bosboom-Toussaint voor «en kermis der ydelheid hielden, Wij stellen er prijs op, te verklaren dat wy alleen Sander'a woorden opnamen, omdat w(j m 6 1 hem raeenen, dat iemand als Mevr. Bosboora-Tounaiut niït door een dichter van nasm in kreupele poëzie mag gehuldigd worden. Job. Berghuis, Yti-tttttlbotk. Orontngen b(j J. D. WoKer». Lectmtr voor kinderen to kleton in een mooitllike ti^'c, Uclnnr voor kinJerf u te«elirüven «en w«rk, waarbij liofila voor de klrinen, verbeelding, talent «n kieichhMJ, nog nanwelüka aan don hooien eiich TolJoon. Het ho.ito l J voor bon nanwolijk» gued genoeg; i» een kincitirlianil nauw eevuld, voor «on klndorhari on kinderlioofil noekt men mot zorg. Wij aubten oui (jelukVitf coa bnnj«ltje te kunnen aanbevolen, dat »»n lioogo ai«olion voldoet. Do sprookjes van den lieer li'rgluiis geren indordAftd oon achat van nieuw» on aangeuaims. Onk zorgen klaacbheid ontbreken niet; liet bockjo zal roet de attiataanJo tocstan een welkom kindorgeiclietik kuunon vormon. Van Mr. II. J. Bmitlta Grsrhifileni* rnn lief trttlot rnii ttrafrrrlit, nitgnvo H, D. ïjcoiik Willink tollaarlam, kwam «rtov, {J uit. Z(j bvvat: lu«t vergelijkend overwicht der stnlmaxima van liet oorspronkelijk reKeeriiisnoutworp, «i art. 1?153 van liet wetboek van etrafrccht in vorgelüking gebracht tnot den tekst van do drio ont werpen, dat tlor Staatscommissie, liot oartpronkolijk regocringsontworp, en hot go«ij/igd regoüriiii;«ontworp. Van liot Ltrienn der Tooiikiiii»! v»n Str. ITonri Viotta vertcliofu Dool II, aflov. II. J!ij lonpt van 7.«/c»wii tot Tioy», on bevat o. a. Loitnintiv, Louimcna-Slicrrington, Lcneprou, IcRiionr, Lcybauli, Lipd, Liintertafi-l, Lior, Jenny Liud, Liodorapiul, Llmnander, Lipinnki, Liszt, Litolff, l'rof. Loman, Lortzing, Lot U, Lono, enz. Ecnc Tiltgave ran nnzo GronAirft, l 10 centen, Is door do flrmi v. Kooton. te Schoonhoven, bezorgd ; dezo bijdrngo tot opwekking van politiek bewustzijn ook onder hon dio c»r niet moor dun 10 conten voor kuunon over hebben, ia eon otap in da goedo richting. Inhoud rsn TV Daijn-natl; ITot .Congres te Licht- «n Schftdnwbcolilt'n, door J. Ilobbpl : De oor«;iron,i dor gödajluhstiso di!nkhet>lden, door l' r. 11. llartox'ïi Jloya van Zontereen; Daririn on liet Darwinisme, ilotir Jo». SjTiif»; Do Dageraad, II, door Dr. Hit. de Vries; Du Vrjjo Gi'mocnto, (Stal), door H. C. J. Ki'iitho ; nomftediging d'ior W. ïtcng ; Do Dageraad in de Ncilerl»na»olie Verecniging te Parijs, door Dr. U. O. Muller; Geloovige Doktor», door II. r. A. l*. JOUIINAL DES~ËCOSOMISTES. Fmtrnier de Ftaine, La bauque desEmts-Unis. ? De Molinari, Róvolution politiqne (vu XlXme siècle. ' ? Marcel lffon/)in, \>o» elémrnts «la la valenr, ? Jïvné Ldvollée, Les claques ouvrières en Aufnche. ? Josenh .Lcfort, 1'Aoadcinie Jp* moraloi et politiques. ? Le mavqnis do ? La banqiie du Japon, ? Fréderic Passy (de l'Iust.) Les ch'inoiseries de la comptabilite. QUARTERLTnEVIEW. The Fnll of the monaichy of ClmrlesT. ? Italian literature of tlx» Rennissance. ? Mr. Mntthew Arnold on- Wordsworth and Byron. ? Mrs. Fauny Kemble's repprds pf her life. ? Chinese H'eratnre, its conreotiou with JJabylonia. ? Natnral Bcenery. ? Stote and prospects of' En/zlisli Agriculture. ? Mcdiueval Hymns. ? Mozley's Oxford lieuiiniscences. ? Tiie I'uralyfiia of Govern ment. LA NOUVELLE REVUE. Prosper Mfrimée, En Oriënt. ? Snvorgnande Brmza, La Frnnce au Congo. ? Buron de Vitralies, 3Iémoir«B : Les Cent jours. ? Jules de GlOHi-et, Ln familie Uourgeois. ? Pierre de Xolhae. Le dernier amour de Konsard. ? Jules Val lés, L'insurgé. ? Aug.usto Hobert, Uu pocte Suudois, Cail Buoilsky. Nieuwe Uitgaven : A. A. W. HÜBBECHT, De hypothese der vewnolde ontwikkeling duor ooratgoboorto en hare pluta in de evolutieleer. f O 50 ANNA KEAKY, Oldbury. f 1.50 JCSTÜ3 VAN MAU1UK Jr. Van allerlei «lag. Novellen en Sflietsen. Per afl. f O 30 Dr. JAN TEN BBINK, Kleine eoschledenis der NederInndst'ho lottvron. f 1.90 Lxatur of Miidead? Historische bydrage tot de kennis van het Jud»ïerne. f l 20 Mr. J. VAN LENNEP, Vennakolyko Anekdoten en Allodaagnche llokkc-n. f 1.90 Ilrichtsgcleord Magazijn. Tyjachrift voor binnen- en tini.tvn!andi>elia rnchteRtndio, onder redactie van Mr. H, L. Unieker. Mr. S. Katz in Mr. W. L. P. A. Molongraaff f 4.50 L, C. MEIJEll, Bpiritiame en Cliristondom. f 1.25 Dr. Jt. S. TJADEN MODDEHMAN, Yooruiteang on Natiiurwetenjchap. l' O.CO fflilifairc MILITAIRE TIJDSCIIRIFTE.V. . I. Do 4>1e oüevering van den loopenden jaargang van het Indisch Militair Talschrift ia voorloopig de laatste, welke onder reductie van de« ka pitein van den Gcneralen Stuf W. C. Nieiiwenhuijzen i:i het licht is verschenen. In het af-chciüswoord deelt deze mede, dat omstandigheden van geheel particulieren nar.l hem hebbon genood z inkt, IniJië voor twee jaren te verlaten en dientengevolge de redactie aan andere linndtm over te geven ; volgens dn 5e aflevering is die reductie thans toevertrouwd aan d^n Ileor L. W, J. J. Ilamaer, kapitein , der Infuntcrie. Doet de nieuwe redacteur oen1 beroep op dun steun en de medewerking van allen, die den voritfcn zoo ruimschoots steunden, dio tot het Indisch leger behooren en daarin belangstellen, .overtuigd aat zy'no krachten alteen ontoereikend zijn, ' om de aanvaarde taak to vervollen, de afgetreden redncteur beveelt de nieuwe redactie aan en be tuigt zijn warmen dank voor den verleenden steun, zoowel door hen, die dit deden met hun intfllectueele krachten, al» door den uitgever, de lezers, d« redacteurs van dagbladen en alle mili taire publicisten in Indie. Van af l Januari 1879 tot l April 1882 klom liet aantal betalende iuteekenaren van 400 tot pi. m.9(X3; voorzeker een dat de richting en strekking vnn het ty<Uclirift in de laatste 3 jnreii il e goedkeuring rniicht weadragen van de mo-rderbeid vuu het Indisch ofliricrtkorps. Mflar Wilt iiog meer zeut, het tijdschrift wordt telkens door de verschillende dngbladcn in Nodcrl»nd*ch Indië bes pro Icon en genra'ipleegd ; het wordt dus erkend als hut orfl/ian van IH Indische leger. Met recht kan de h-jer Nit'Uwbnhu^jzen met .voldoening op do veikicgen resultaten wijzeu én met hem zeegen w (j, dat h»t is in het helang vnn het Indisclie leger, in dien dit tijdschrift üly'ft heitnin. Men steuné derhalve do nieuwe redactie, die voorzeker met dezelfde liefde en toewijding hare plichten zal vervullen. , TiievnllitterwQze wordt in dia zelfde 4e afleve ring. l>ij de nankondiaini? van ?do Militaire Gids," die op den &0den geboortedag van ?de Militaire Spectator" z|jna opwachting maakte by het Nederlandsche '«Re r, een woord gesproken over de bestaande militaire organen, met name : bet ?Tijdschrift voor het, zeewnzen" en ?De Zee" voor de j)f urine, ttde Militaire Spectator," het .MiLuir Blad," de .Verslagen van de Vereeniging tot beoefening der kragiweiensobap" voor het Itgtr in Nederland en het ?Indiwh jailitair Tijdschrift" voor dat in Nederlandse!» Indie. Daarbij wordt geiegd, dat het aantal voor ons klein land meer dan voldoende, ja «elf* te veol is en ?daardoor voor het algemeen belang scha^oly*, omdat het tot versnippering, in plaats voii tot concentratie van krachten ? niet alleen intallectuëele, maar ook financiëele ? leidt," Te recht wordt er op geweien, dat het On.nogelyk ii om algemeene dtelneming te verkryifen voor al die organen, daar de inkomsten van den officier hem niet veroorloven zich op al de mili taire tijdschriften te abonneer en; deze zal dus eene keuze daaruit doen eu dat tijdschrift nemen, hetwelk hem hot meeste bevalt. Hot streven van de redactie moet derhalve weisen, door den tfl/loiul v«n het tydsclirift, de belangstelling daar voor op te wekken en zoodoende een groot aantal abonnès raachiig te worden; duor den financiëelc* steun der lezers alleen zal hot haar moge)uk wtzeni bet lü<lsahrife uit te breiden en mitsdien meerdere plaatsruimte beschikbaar te stellen voor den arbeid der bclangttellenden in hst krypswrzen. Weet de redactie nlzoo dit doel te bereiken,, dan zal haar ook langzamerhand de alyfntee.nè deelneming toevallen en weldra Imnr ty'dsclirift worden het orpaan van het leger of van de vloot, of wal yiiti land- eu ceemacht b*id«. * Op welke wijze zal dit nu mogelijk wezen, ra. a. w. aan welke eisclten moet de inhoud van het tyd.schnft voldoen? Alvorens de^è vrang to kunnen beantwoorden, is bet noodig te weten wat het doel is, met de uitgave van een militair talschrift beoogd. Nanr onze raecuing behoort het doel te ï{)n, om alle belungstelk-nüen in het krggswezen, en in 't bij/.ondcr het korps oJ'ficieren, op de hoogte te houden van de vorderingen vnn de krtfgsiMtcnscJinp en van do bestaande inrichting van hot brijtjsu-cten, voornamelijk van het eigen land, alsmede van wnt er geschiedt op ander dan militair ge bied, dnt vnn invloed is of wordt op het ki UB*' wezen. Behalve deze beitcmming', moet het tijdBolinfr levens dienen tot tolk der gevoelens van hen, die tot do land- eu zeemacht uehoort-n, en dezen op hunne beurt in kennis stollen met het gevoelen van tle Kcgeering en de Volksvevtfigonwonrdiging. Uit een en ander volgt dns, dnt het tü'duchrift moet zijn het orguan van alle belnngstollenden in hot krjjgaweZen, in de eerste plaats van hen, die deel ui'muheu vnn het leger en de vloot, en voor hen, die aangewezen zjjn om voor de bclanpeii der land- en zeemacht to waken, het middel om te vernemen, hoo de cegevcn wetten, besluiten, voorschriften, reglementen enz. in de priu-tijk beantwoorden aau het doel, dat bij hunne vaststelling heeft voorgezeten, en welke wijzigingen in de bestaande regelingen en toe standen wcnschelyk of noodiakcly'k zyn. Is hel nu voor een groot htnd mogelijk een tijdschrift uit to gcvon voor bijzondere onderdet-lun van bet leger, in een klein Innd nis het onze kan zoo'n alzonderlijk tijdschrift niet be staan wegens de groote kosteii, welke daaraan verbonden zyn, en flie derhalve den prijs, waar* voor men het zich kan aanschaffen, buitensporig hoog zouden doen maken. Jiihf. d?zo omstandigheid is het, die noodzaakt in Nederland bij de uitgave van een militair tijd schrift, bijzonder er op te letten, dat de inhoud daarvan van nlycmfene slrcHïng zij en d« tibannewenisjirfjs zoodanig genteld worde, dat hij valle binnen het bereik der financiëcln krachten van de meerderheid der lezers,' en zoodoende dezen uitlokke het tydschi-lft persoonlijk \n eigendom te nemen. Dit laatste nu ? geringe inteekenpry's ? n door de redactie en de uitgevers van ?De Mi litaire Gids" reeds in practük gebracht; o. i. zal die geringe prijs, (f H) wel in staat zijn propa ganda te maken voor dat tijdschrift, manr of dia prys dezelfde zal kunnen bly ven, wanneer het van een driemaandelijkse!! een maandeliikaoh or gaan wordt, dus ook ongeveer driemaal meer. te lezen zal moeten geven, zal de toekomst moeten Icsren. Op dit oogeoblik staat de prys ongeveer gelijk met dien van ?De Militaire Spectator" wolke per jaargang op f 7.45 is gesteld, maar dan ook gemiddeld 43 vellen druk* levert tegen 20 vellen door -De Militaire Gids." Op zich zelven beschouwd is f 7.00 voor een maandwerk van gemiddeld 4 vellon druks (of 5 vellen met het Byllad, tegen eene vcrhooging van f 1) niet hoog, maar wel nis men zich tevens wil iibonnccren op BI)e Militaire Gids" en het ?Militair Blad" (inteeiv'enprys f 7), waardoor liet militaire literatuur-budget stygt tot f 17.80 en meer; eer.e uirt'aflf, die Ki'clidc meesten niet kunnen getroosten. Toch ia het jammer, d-tt daardoor de mcesten belet worden eigenaars ie worden van al die organen, omdat zy nlsnu dikwijls wegens gebrek aan ty'd bolangry'ko bc-icliouwiogen niet Tiuonon keen en later verfcliillende gegevens niet meer dadelijk kunnen naslaat!, terwijl van den wensch tot r<alesing na circulatie in het leesgezelsclmp gewoon lijk bijna niets meer komt, en dus ook hier toe passelijk is: nvan uitstel komt afstel," Een gering iutnekehprys is dus wel zek*r, zooals do Hedactio van »de Militaire Gids" in haar 3e aüevering opmerkt, het lokmiddcl oni de meerderheid der lezers op het tjjd«ehrift te doen Int eekenen, en dit dus niet by de kennissen tij delijk in^ekwnrticrd te zien, maar blijvend in gamizoen te logden in hunne bibliothekoD. Die prijs kan echter eerst dan laag worden gesteld, wanneer veel personen het hunne bydrastnn om de kos/art, aan de uitgave verbonden, te dekken en waarvan hut tionorarium, zoowel voorde Rednctiii als voor de «?cht'y'vers, en het eet-en druk loon hht grootst* gedeelte uitmaken. Met het grooter worden dor oplang vnn plke aflevering vermeerderen d« onknuten B'eclits in geringe m^te, daar hierbij alteen da meerdere hoeveelheid pa pier, het loon voor drukken, iuniifuen en verzen den, alsmede eenige meerdere administratiekosten in rekening beiiooven to worden gebracht. Hoo grooter derluilvo het aantal exemplaren kan zy'n, des to kleiner worden <!e kosten voor elk exem plaar en dnar dat aantal nfhankelü'k i* van het Kpfnl inteekenaars, zoo blykt hieruit ten duidoly'k-te van hoeveel belang het is, dat, één tijd schrift, welk ook, een groot aantal abonnés on der zijne lezers telt. Dit nu zal, naar onze meenln?, "het geval zl)n, indien de inhoud van het tijdschrift niet alleen van alffemeene strekking is, maar teven* een overticlit goefr. van den toestand van het krijgswozen van het eigenland en mededeelingenbevat, welke In de gflegtmhoid stellen daaromtrent een oordeel te vollen of gevolgtrekkingen te maken. l>ie medcdetilingen behoeven hoofdzako^k te bestaan in sltttisliirtke 'opgaven betreffende ver-chillendo zaken, als bijv. drt sterkte der verschillendö gar nizoenen, wai>ens, dtenttvalrken, enz. op vastRcatelde tydstippetiXbyv. don len van elke maand); d* uitkomsten der werving, zoowel voot* 't goheele leL'er als by' elk korp- afzonderlijk; dio van de a:iiHohaffiog van paarden; de gezondheids toestand vnn personen en paarden; de uitkomsten van de aanbestedingen voor levensmiddelen, kleedin;r en materieel; evenisoo die van hnt onderwas, do intellectui'cle ontwikkeling onzer militie, do militaire rechtspleging, en& enz. enz. Door dergKlyke oniaven wordt bet mogeiyk gevolgtrek kingen te maken omtrent de uitkomsten, die de een« of andere ingevoerde maatregel heeft opgele verd en te onderzoeken, welke de oorzaken zyn van het o q. niet beantwoorden aan het doel, dat men zich daaibii bod voorgesteld. Aangezien het o. i. van groot belang is, dat niet alleen het leger b es t aur maar ook het leger zelfkennis ilrnngt van dergelijke resultaten, 200 beho ir'en de be trokken Departementen van algemeen bei! uur alle daarvoor benoorligde ges;even»ter beschikkiug te stellen. Do taak der Redactie is het die gegevoui U vragen, ze tot een geheel t« -voegen BH op eene duidelijke wjjie akn hare lezer* ter overweging aan ta bieion ; geschiedt dit, wU i|jn overtuigd, dat weldra de oen of ander beluiiif?tellende door die gegevens z»l worden aan#<> spaord, om ü\jne gcvo^htn* me>le te cl'?!ou oaitrent de ooi zaak van de vi-rgii'iillf» ?'?> de c y fors «n do middelen, aan te wijzen, om daarvan ge bruik te maken voor de toekomst, ter verkrij ging van betere toestanden. Dergelijke statistische opgaven worden reeds aangetroffen in het ?IndücU Militair Tudtchrifi" en komen ook in buittulandtche tijdschriften voor. Geen hetero gelegenheid bestaat er, na-.vr ons gevoelen, om zich een duidelük beeM to vor men van den fe'tolyken toestand vnn cenig on derdeel van het krijgotrezen, dan om do ci/fcrs der practyt te raadplegen, ze onderling te ver gelijken en te onderzoeken welke de oor/aken «yn van groote verschillen, \MII tnipigowyuo ver meerdering of verminderiug. Koor eone zoo Iunig9 studie komt men dilcwyls tot (jevolirtrokkiiigeu, geheel tegenovergesteld aan die, welke men jjoma'\kt, had ,bj eene oppervlakkige beooi dceling van da zaak; eu hoe dikwyls wordt, er niet op zoodanige wyie <je oordeel'! eu wroordccld l Juist aie verzameling van cijfers ? hoe drnosf ook op zich zelve beschouwd -^ kun er toe bij dragen, dat do belangstelling in bet ty'dschrilt wordt verhoogd; hot haugt slcnhtü van de Reductie af, om die cijfer* in zoodanigen vorm. to gieten, ' dnt de aandacht der lezers daarop valt, wnartuo byv. het iolaischen di«i' cyi'ert in een artikel, dat het betreffende onderwerp be spreekt, de meest gewentchte zoude zijn. De wetenschap, dat de aangegeven cijfers officieele z^n, zal bovendien den inhoud in waardo doen toenemen en er toe kunnen leiden, dut er pry'l op wordt gesieM het tydachrift in cigcnrlmn t« bezitten. Wellicht gullen de betrokken clepartementeii van algemeen bestuur de vci-lancde gegevens niet willen verstrekken, uit vrees, dat daardoor teveel zal worden uitgebracht, de toe stand te duidelijk zal zijn te overzien. Ma ir is de kennis van het kryt;awczen dan niet evenzeer een utaatsbelang ais die van handel, Echeepvnart, landbouw, industrie, bevolking, enz. enz? Geheim houding te dezen opzichte ia, naar onze meening, meer in stry'd met het belang van den Staat dan publiciteit, welke voor een iorlor voordcelen kan uUverpon en \yol voornamelyk voor hen, die direct en indirect in kry'gszuken hatrokkan 7.ya. l Wordt vervolgd), MUTATIEN BIJ HET LEGER van 21 tot 29 Sept Benoemd by den grooten staf van het leger, tot generaal majoor, bu vel hebber jn de Ie mili taire afdeeling, dn kolonel C. L. S. List, com mandant van het Ie rog. huzaren; by het wapen der cavalerie, tot kolonel en commandant, van het Ie reg. huzaren, de luit.-kol. £. 1). Geukem» lia!;kor, van het 2o reg. huzaren; bij hut wapen der art. by den stuf van het wapen, tot inspeot. der artillerie, 's Kouings adjudant in buitcnve* wonen dienst, de geti.-maj. F. F. Steenbcrghe, commt. der bereden ortilerie; tot commt. dor bereden art. de kol. jhr. C. J. A. ridder baronet Speelman, commt. van het Sc reg. voldart. ; tot kolonel, de luit.-kol. M. C. F Simon, gouverneur d.;r Kon. Mil. Acad. ; bij het Ie reg. veldart., lot kolonel de luit.-kol. J. O. C. van l)yk, commandai.t van h*t corps; tot luit. kol., de majoor II. M. 'Steenberfïhe, vau hetcorus; by het 2e reg. velduft., tot commt. van het corps, de kolonel O. D. .K. Schneider, commt. van het Ie reg. vestait.; en b(j het IB r«*g. veit art. tot commt. van hot corps, de luit.-kol. T. M. Collard, van het 4e reg. vest. art. 1 Bij het personeel van den geneesk. dienst der landmacht tot off. van ?ez., 2o kl., de arts L. A. H. Jansen, «eb. te Woerden : tot oif. der orde van de eikenkroon, de kapt. Jlochell van hot reg. gren. on jagers. Uverffoplaatst: by het wapen der inf. in N«d.« Indiü, de Ie luit. C. G, T. van Erpera Hoyoards, yaa liot 5e reg. inf.; bjj liet: reg. gren. en jagers in hunnen rang van len luit., de Ie luit.-adj. L, IJ. A. Bonemeijer en de lo luit. P. T. Lam hert, beiden van het 2e reg. inf.; de Ie luit. T. Schartor, van het 3e repr. inf., de lo luit.-adj. W, Vermeire, de Ie luits, W. J. C. van Inc-eu en Ü. J. \V. Verkoutcrcn, allen van het 61e reg. inf.; de lo luits. O. \V. Westerotiwen en Meeteren en H. J. F. van Overveldt, beiden van het 7de rog. inf.; en de Ie luit. S. C. My'nasen, van het 8e retf. inf 28 Sept. '82. Y. P. SCHAAKSPEL. No. 40. Tse V. ilieses. (D. SeJi. Zin.) ZWAKT. »,? mm mm ?,.:.m a b o .d ? t K WIT. Wit «peolt voor en geeft In 3 zettm mat Oplossing van Schaakprobla«m No. 38, l A l ? H 8) JJ 7 nt E 6 (» 8 H 8 ? C 3 Wat z\r. wil. 3' C 3 ? C i nat. (a) l ..... D 7 nl O B (b 3 E « ? P 4 ?«? D 8 ? 05 3 Dame zet mat. (b) l . . ; . . D7-E8(e 3 C O? D 8 Ad libltum a a 8 ? D « mat. (c) l D 5 ht E 8 (d 3 H 8 ? O 8 + Wat z\r. wil. 8 O 8 ? O C mat. (d) l D 7 rit C R (e 3 E 6 ? F 4 -t- OnroiHchiUi*. 8 U S nt C 8 of H 8 ? 03 mat. l ..... ' D 5 nt O « 9 H 8 ? A B mat. Bovonitaantf problci-m werd Jnltt nj>c«lhit dnor D. t B. ti Utrecht; U. A. T. X.t«....: J. J. n. II. »7 cnUftjMet >'n vieren 37?SS; lleori 38 on 39; zoomoil« Pi-üiitiqucr'. t} Mr. P. A. L. M. on W. d. V. helden 39. allon to AniHtcrdam, insgulüka W. v. H. tn Delft ori E..,.S te 'n Ha^e. BRIEF WI8-SELISO. Met »'n vioroO. H«t Antwoord is de rorifie wsok ondaldeltjk afgedrukt. I>U Oen laataten zot gaat do zwart* kauing op C 5. V. d. MJ te U. Wo ïüllan het toetveu. Idem W. d. Y. No. 275 D E AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Isadk in 't Panopticum. AMSTERDAMSCHE SCHETS, (Joer , j u s t u 2 van Haurik Junior. . . . ; j i i . 'k Ueb dezer dagen «30 gelukje gehad, en weetjo welk? 'k heb hel Panopücum gezien, dat nieuwe groote mooie gebouw in de Amstelstraat. waar zo een wassebeeldenspel houden. Grootrnogendsie vadert wat een pracht; 'k heb in vroeger jaren toen er hier nog kermis ivas, wel eens zpo'n ding gezien; waai' ze koningen en keizers, geleerden, boeven en moordenaars van was hadden zeggen. Onderlaatst sta ik met mijn schoenenbak op den D.im, 't was mooi weer en een zin delijke straat, dus niet veel te verdienen met poetsen. Wat moet een mensch doen,'k loop met mijn tramkaartjes heen en wéér en schreeuw: »Tra na kaartjes, aandeden Omnibusmaatschapplj, heeren 111 centen bij Isaak!" Komen er een paar boeren naar me toe en vragen: >Zeg, ken jij ons ook zeggen waar 't P.mopücutn is? Bij mijn gezond l denk ik, dat's een mooie gelegenheid om die wassenbeeldenboel te gaan zien. »Ilecren!" zeg ik, weet je, 'k dacht als ik i boeren" zeg, worden ze misschien kwaadaardig. Heeren! zeg ik dus, 't Panop ticum 'is in de Amstelstraat. »Is dat ver?" vragen ze weerom. Ver? dat is tot daaraantoe, 't is maar wat jö ver noemt? loopen ken .je 't wel, rijen ook met de tram... Afijn, je weet 'k heb een goed praatje over me, en we worden 't eindelijk eens. Ik zal ze den weg wijzen en zij zullen me meenemen; zij betalen de intree, en ik zal uitleggen wat de beelden beduiden. Zal ik gezond blijven! 'k wist er net zoo veel van als zij l u i, maar ik dacht, Isaak is goochem en die boeren, nou, dat bennen maar boeren, 'k Zal ze wel zooveel vertellen dat ze tevreden zijn. 'k Verkoop ze eerst drie tramkaarijes, twee voor haarlui en een voor Isaak, en wo gaan op de tram. We stappen op het Rembrandsplein af, gaan de Amstelstraat in en slaan eindelijk voor 't gebouw. Wat zeilen, die boeren een gczichl toen ze dat mooie groote huis zagen, ze deden den mond open en ze keken hun oogen uit i Dat*s een pracht Heeren! zoo vindt je er piet veel ia de Uilenburgerstraat," zeg ik. NeenJantw. ordt de een ea vraagt meteen»Zeg, wat beteekent zou eigentlij k Panopticum. >Blijf gezond! dacht ik" ik weet het niet, maar Isaak is niet gauw verlegen en daarom zei ik brutaal weg, »Panopticum beduidt zooveel als 't It een Pan," zoo van alles doormekaar zie je. Wassenbeelden, levende menschen, rijke en arme, oud en jong, een herrie van alles, dat noemen ze hier in Am sterdam Een Pan, Dat 's nou goed on wel, zeit de andere boer, maar wat bedoelen ze dan met Opticum. Wist ik veel wat het was, maar ik zei, >dat 's er achteraangezet omdat 't gekleed staat." 'l Boertje was tevreden, wat wil je meer? Eerst hebben we gekeken in de groote poort naar de Tiroolsche jager, die zijn ge weer aanhoudt op een man die in zijn boezeroen op zijn knieën ligt. Dat 's een mooi stuk en 't kost niemendal om er naar te kijken, 'k Heb hen verteld dat die twee lui ruzie met mekaar hadden gehad van wegens 't meisje van den Tiroler en dal hij jaloersig was op den anderen omdat hij kermis met haar had gehouwen. Of ze 't geloofden weel ik niel, dat doel er ook niet toe, do beelden zijn er niet min der om. We gingen de trap op en door dat ijzeren draaiding, dat is een heel aardig vermaak om te beginnen, maar 't kost 49 centen als je draaien wilt. 'k Zei heel beleefd aan den diender die aan de trap slaat goeien dag, 'k nam men pet nog al voor hem af, m.w hij deed net of hij 't niet mórkie. 'k Ging naar hem toe. I^aak bent toch bijna alle dienders: als je zoo lang op den Dam staat is 't, geen wonder, 'k Den altijd op een goeie' voet met de politie geweest, gezond zal ze blijven l Hij kwam me zoo bekend voor, daarom vroeg ik: Is uwé van de Ou we "brug? ? geen antwoord; van de Ilalvemannslëeg.? ? geen antwoord. AMemogendste vader! op eens krijg ik 't in de ramen dat 'teen diender Js zonder bezwaar van 'srljks schatkist. Hij was, van was, en'k dacht bij men eigen, gevaarlijk is hy niet, maar in 't zonnetje zetten kun je hem toch ook niet. \\at een gebouw, wat een trappen! 'k Heb nog nooit van mijn leven zoo'n prachtigheid gezien, de groote Diamantslijperij op Uilen burg is er nog niks bij. Myn boerljes zeiden niks, niemendal, ze konden ook niet, want haarlui mond stond net zoo wijd open als de poort van 't panopticum. Boven in 't portaal slaat een klein vrouwtje, met een mandje met negotie. Bi) mijn moeders leven! zoo natuurlijk, dat je meent se f laat daar alléenig omdat ze niet naar binnen durft gaan van wegens haar pjofele plunje, 'k Heb eens in haar mandje gekeken, maar de heele negotie is geen cent waard en toch verdient zo geld; maar, voor de Ilecren van 'l panopticum, begrijp je? Als je binnenkomt in do groote zaal zit er een oude lieer met een hoogen hoed op. De boerljes hadden een catalogus gekocht en ze zochten 'j. nummer op, 91 ?- dal'a Rothschild, las do een. Toen begon ik mijn uitlegging en zei: Zie jelui, dal's nou Roihscm'ld, de. groote bankier die zooveel geld- had als hij maar wou. ? Godbewaarme wat en jas draagt die man. 'k Ben altijd een liefhebber van ou wekkeren geweest, maar, voor zen heele r*kjc geef ik geen 2 rijksdaal ders en dat voor een man als Rothschild. Een hoed op had hl), gezond zal ik blijven! een echt petroléumhoedje ? aan de Sint Theunis vindt ie ze beter voor een paar stuivers. ? >Ben jij nou Rothschild en dan zóó sjofel," zei ik uit gekkigheid, weetje! 'k dacht me dood te schrikken! daar draait hy op eens zen hoofd om en ktykt me aan als ol hy zeggen wou: »Je mocht willen dat je 100 sjofeï was". Er staat overal 't is verboden de beelden aan te raken, maar ik heb toch stiekem eens eventjes aan Rothschild gevoeld en gewre ven; lis wel alléenig een beeld, maar't geluk zit in een klein hoekje, je kunt nooit welen als waar 't goed voor is. Het boekje dat-de boerljes gekocht hadden, was heel aardig, daar stond alles tn, en als je me nou rechtuit vraagt hadden ze mijn niet noodig gehad voor de explikatie, maar alljo, baak was er nou eenmaal in en daarom wou hij er 't zijne van zeggen. Mcnsch! Mensch! Wat een rykdom, wat een heerlijkheid, als je verder naar binnen gaat; je wordt er miserabel van, ik kan het je niet alles zoo naar vervolg vertellen, maar noem alleen 't voornaamste op, ? Daar heb je bijvoorbeeld, een «oude schoenmaker met een gezicht, van oude lappen hoor! en een klein meisje, dat kykt hem aan en naar haar schoen, dien hij in zijn hand houdt. Je ziet hem denken ? iKapores! niets meer aan te doen!" Gekheid, de man verstaat zijn vak niet, want 266 erg kapot kennen de laarzen en schoenen niet wezen ol »Dick" in de Kalverstraat maakt ze weer in orde. 't Staal in de krant te lezun en dan is 'lwaar hoorje! Midden in de zaal leit een juffrouw, overbeheerlijk aangekleed, rijk hoor!; ze slaapt, en je ziet duidelijk als hoe haar boezem hijgt, net als een mensch die moe is. In 't boekje slaat, dat 't de camille dame is die van een danspartij terugkomt. Allemogendste hemel! moet dal mensch moe wezen om zoo in 'l publiek te slapen, 'k Heb 's morgens vroeg op den Dam ook wel Camille dames zien pas seeren, die in de schaakenbaan aan de rol waren geweest, maar die hijgden heel anders, lang zoo neljes niet en sla pen? kun je begrijpen. Daartoe waren ze veel te opgewonden, dat 's ook al weer een verschil met No. 86 van 't Panopticum, Zoolang ze opgewonden is slaapt ze; is ze niet opgewonden, dan ? nou dan slaapt ze ook, maar zonder mécaniek. Ik wist waar achtig niet naar welke kant ik me zou draaien en wat 't eerslc te gaan zien, en 'k slenterde zoo wat rond door de groole zaal. Daar zie ik op eens een tableau, daar moest ik om lachen. Een dikke kloosterbroer, die een dikke keukenmeid een zoenije wil geven. Wat een gezicht heeft die man, je hoeft niet te vra gen of hy afschaffer is, Aansehaffer geloof ik eerder, want zijn neus is ? afijn! rooie neu zen moeten er ook wezen. Terwijl ik zoo sta te kijken zegt een heer tegen me, »dat 's nou die groep waarover de Tijd zich boos gemaakt heeft om de onverdraagzaamheid die er in ligt". Bennen ze dan gek, zei ik. Ze verdragen raekander juist heel goed, kijk maar, hij pakt haar heel aardig en gezellig, noem je dat onverdraagzaam? »Neen", zeit dieheer, »ik bedoel, om 't ge loof'. ? Van wegens dat 't een kloosterbroer is, die de keukenmeid zoent? vraag ik, gezond zal je blijven, de man doet toch geen zonde. Eon zoenije in eere kan nie mand deeren. >Nou maar de Tijd was erg kwaad", zeit die heer weer. ? Weet ik nou veer wat de tijd is. De man bazel ie, en zei nog dat 't toch eigenlijk ongepermiileerd was en dat er zooveel Oesschen stonden, net als in een tapperij, en zoo meer van die viezevazen. 'K maakte me eindelijk nijdig op dien mensch van den lijd, en 'k zei: k heb geen lijd om langer over jou lijd Ie hooren, 't wordt lij d dut je ?phoudt, »'t Is .toch, ongepermitteerd" zei hij en ging heen! maar of ik hem gauw terug riep en zei:.Mensch! praat nou toch geen onzin van niet geper mitteerd; je zanikt, kijk dan, er slaat op »Vergunning" wat wil je nou meer? Wat keek die heer mal, toen hij 't las, hij zei nik?, maar ik kon aan hum zien dal hij er over prakkiseerde of die Vergunning w as om te tappen ot om te zoenen. Ik weet het ook niet, maar 'k geluof voor allebei, in allegevclle, is de klooslerbruer buiten schuld eu du groep heel komiek. In dio zelido zaal zie je nog een mooi stuk: twee groote snuilpolten, mul een junge juffrouw van 't b:tllet er tusschen; n fijn mei.-je hoor! keurig in de kleercii; voor dat pakje geef ik contant een tientje, en voor de potten als 't echt pprcelein i», nog een paar'centen meer. Uit die eene pot kijkt een gezicht. Godbewaarmo wat een gauwdiovenironie, om bang van te worden. Kijk eens in je catalogus zei ik tot mijn boertjes, dan zal ik jo uitleggen wat het is ? »Ali baba, en de 40 roover?," las hij voor uit 't boekje. Lieve vader! dacht ik, dat's bluf; 40 roovers en je ziet er maar één ? afijn, 't Panopticum is nog niet heelemaal klaar, zeggen ze, de 39 anderen bennen zeker, nog in de iraaV. 't Ij een mooi stuk, maar natuurlijk is 't < iet daar kan ik over oordeclon, want 'k heb indertijd op de groote Schouwburg meegespeeld als zwijgende roover in Ali Baba, voor 30 centen per avond, maar daar hadden we heel wat anders ie doen als in zoo'n inmaakpot te zitten; we moesten vechten en schieten, dat jo de koorts op 't lijf kreeg en dat voor dertig centen. Alles was toèh in vroeger tijd goedkooper. Nou eigenlijk gezegd kun je dat niet vol houden, want vroeger Op de kermis betaalde je ook. 49 centen voor 't wassenbeeldenspe), maar dan stond' "\ mooiste van buiten en bin nen in was 'tsjofel. Maar hier is't andersom, als je nagaat dat er meer dan 200 beelden en figuren zyn, ben je voor een spotprijs 't heertje, meer du 4 voor l cent, als jo 'l uitrekend, eja dan nog die kijkglazen op den koop (OA Mijn boerljes waren moe geworden en gin gen op hun gemak zitten, 'k Dacht, kijk jijlui maar door die stereoscopen, ik ga men gang en 'k nam den catalogus mee, om de uitlegging verder te studeeren. Da»r m die kamer zit een kindje in een kinderstoel, precies me kleine Sampie toen hy twee jaar was. God tegen 't lieve kind, 't zit zoo natuurlijk te spelen met dominosteenen dat 't liefhebberij is, 't is een dotje boor l maar met zijn dominospel zou 't ge sjochie wezen want 't heeft al de steenen aangezet en zit roet dubbel zes in zyn bandje, ? dat's en leelyk geval! Ze konden dat vertrek heel goed de kinderenkamer noemen, want aan de overzijde zit nog zoo'n klein wurm met een Janklaassen te. spelen: 't is de peine waard om het te tien. 'k Hoorde een juffrouw zeggen: »'t is om op te eten!'* 't Menscb bad gelyk; zulke kinderen zie je niet alle dagen,'rustig en zoet bennen ze altijd, verschooning hebben ze niet noodig, dwingen doen ze niet, maar toch heb ik liever de mijnen hoorje! al eten ze je de ooren van 't hoofd en schreeuwen ze tusschenbeide dal je meent gek te worden. Dan heb je er nog een kleine meid die bezig is, om een zwarte negerin schoon te wassclien, dat's met recht den Moriaan geschuurd, en 't is geen wonder ook dat ze 't mensch niet schoon kan krijgen. Kijk maar eens naar 't water in 't bakje, dat's van zija leven zuiver geweest; voor 't bakje geef ik anders dadelijk driehonderd centen, voor oud. Ik heb een heele lijd gekeken naar het beeld van Arabi Pacha, daar staat nog niets van in den Catalogus en daarom vroeg ik aan iemand die ei' bij stond, waarom hij zoo met zijn arm rechtuit wijst. >Zie je dat niet?" zei hij, thtj wijst naar den Sultan Abdul Hamid en 't is net alsof hij zeggen wil: De Engelschen moeten eerst de laan uit, en dan jij; dimr is dn deur. De Sultan draait hem zijn rug toe, wat zooveel beteekend, als: Ze hebben je ingerekend, ik heb niks niemendal meer met je te maken; ja kan me gestolen worden. Meneer Gladstone slaat met. rle Sultan te pralen, net alsof er nooit iets lunchen hen was voorgevallen. Zie je dat 's alweer een voordeel van een Panopücum, daar staan de groote lui bijmekaar zonder ruzie te maken. Dicht in de buurt slaan de mannen van de Transvaal, Piel Joubert, Paul K! üjjer en Brand, dal bennen kerels, daar heb ik nen pel voor afgenomen, al bennen 't maar beelden, 'k wou ze toch bewijzen, dat 'k respect voor hen heb, omdat ze voor hun vrijheid gevochten hebben. (Wordt vervolgd.) I» HET CAFÉ CMFANT. Eau tljdrags tot de 't Is kermi* op on§ dorp. Wie nog werkelijk in de jneening mocht yericeeren, dat het stand punt van ontwikkeling en beschaving by de groote massa veel hooger is geworden in den laatsteh tijd, vindt ruimschoots gelegenheid van zyn dwaalbegrip terug te komen. Ware het nog maar alleen de trein van leegloopers en oplichters ; bleef het slechts bjj de losbandigheid van het zoogenaamd gepeupel! Mtiar een belangrijk deel der groote en kleine burgery is aangestoken door een genotzucht, die bevrediging vindt in alcohol, onzin en liederHjkheid. Even treurig bijkans als bet verschijnsel op zich zelf i's du reden, die men er voor aangeeft: ?'t Is «enmail in 't jaar kei m ia! Men mag wel eens eenmaal den geest omspannen! Men kan toch niet altijd zich met ernstige dingen bezig houden." Alsof er bij de echte kermisvierders ooit sprake was van ernstige geestesinspanning l En welk ontwikkeld meusch kent rechte uit spanning zonder geestesinspanning l Maar 't zou than» nutteloos zijn, de lieden van hun eigen onzinnighcjd te overtuigen. Jan Hap grijpt .alles «an, wat losbandigheid veroorlooft; de ryke. doch onontwikkelde plattelander reik halst naar eene gelegenheid, om met rijksdaal ders te rinkelen en- whn te morsen, ? en ds middelstand derft de 'nood ge zelt'atnndighêid om zich te vrrzetten tegen neigingen, die alleen voor 't i-n _ laag gemeen geschikt zijn. ?Wie niet innedoot is een kniesoor!" Sticks worden we z-lf meegenomen in den mn 'Utroom, eu ? vallen eene zaal binnen waar en je rlnintunt g'noiHen wordt. Unfa chantant! 'rin^ehaiignl! EiT koi'iiehuii zonder koffie, concert zonder muziek! ]*K Uiiiti-clicrg komen met hunne liLinkn.ilioutsing 1:01: het dichtst bij de waarheid. Akoütfo instelling, die in snel ofda ende trappan den overgang, vormt v»n de opéra-comiquo tot het lioi-dui-1, vnn de «oubretta tot de geprostituo>'rde; walgelük product van da 19de eeuw, \raar de opgeschroetvto jeugd eene lucht inademt, die do ki«Tiieii der zeilelükheid verttikt I Glihbarig pud, dat honderden tot ontucht voert! Slui{fholcn der grO'ita stedi'O, waar overblijfse len vuu vrouweliik schoon, door de verfkvrast op* gelapt, door goslicht in een vnlache aureool ge huld, strekken moeten, orabanrdelooze knapen te gewennen aan den idiote&Iach der sensualiteit, om iu do fletse oogen van een verwoest individu eene val*cho flikkering te doen ontstaan of om een apatischen vleeachklomp «en oogenblik van on reine n lost t« doen rillen ? ? ca/c chantant l waarom moest men u overbrengen onder onze plattelands-btyolkingl Erotisch gewas, dut slechts welig tiert in het slijk en vuü der groote steden en zoo gemakke lijk ademt in een bedorven dampkring; waarom móet gij wortel schieten in onzen stuggen kleibodem en onze zuivere zomorluchtea verontrei nigen? Men moge hier da vuilheid nog een weinig aan banden taggen en een zekere mant bewaren, ter wijl men in de s'ad g«ene grenzen kent, behalve het luttele gezach der w«t; daar staat tegenover, dat dé eenvoudige (?) dorpelingen in volle naïve teit vrouwen en meisjes deelgeiioóten maken van eeu vermaak, dat ginds slechts de sterkere helit van ons ge -lach t zonder risico van reputatie geniet l ? Verbeeldt u een miniatunr-tooheel. Op den achtergrond een valsche piano, een schelle kla rinet, een dubiense violoivcel, overstemd door een oorvei doovend pistongeblaas. De exeoutanten geven op aanschouwelyko wijza een overzicht van de verschillende perioden in een lev«n, ««D dit emplooi Re wijd. De violoncel wordt gestreken door een knappen mgen van een jaar of zestien, een blonden krul t-"1 bjj «iea d« laatst» si>orea v*t> ' bsvallighsid en natunrUjkaeid, kampen twen de ?ioh ontwikkelende brutaliteit van'denlvagaDond; de pianist is een joogmeosoh v*n 23 ? 24 j**r met loentchen blik en aohtelooxe bewegingen, die met een paar «choone ?nauch«U«n, wat minder ringen aan *yne vingers en wat minder opsiohtigen das, miüchieu nog een fatsoenlijk uiterlijk zou hebben; een dik heer van een 35 j»*r ver spilt »\jn kolossalen adem aau het blaaiinitrument, diit ev«n als ZEd. van veire nog heel w»t glimt, maar oaderbjj beschouwd reeds tamelük roestig en vol deuken is; ? de klarinettist eMeljjk ja een wellicht leventlgjarig père de familie met verglaasde oogen en e*n sufferig voorkomen, eene ruïne van een menich, wiens achtbare grijze lokken eene parodie schijnen op de eerbiedwaardigbeid van oen ouderdom. Op den voorgrond drie of vier exemplaren van het vrouwelijk geslacht. En welke exemplaren! Alleen grove zinnelijke lust mag hier schoonheid ontdekken. Verlepte gala-gewaden of maskeradekleedjes, die bovea of beneden met de schaar behandeld «ijn, naarmate er overblijfsels van schoonheid gevonden worden aan hals of voet; vieze coiffures, poudre de riz, verfkladden en sieraden uit een' schellingswinkel. Waar de natuur volstrekt niets uit te stallen geeft, ontmoet men b{j wijze van valsche stem migheid een ordentelijk kleed, dat nergens te kort is. Het gezelschap wordt aangevuld door een' zui geling, dU nu en dan achter de schermen vrij onbarmonisch accompagnaert, tot eene der dames gracieuselük achter het dennenbosch der z\jcoulissen verdwijnt. 't Publiek bestaat uit eenige deftige heeren (de eersten vaii ons dorp) die door hunne tegenwoor digheid als 't ware ae kermüpret sanctionneeren eu den kleinen man door hun voorbeeld gemeen zaam maken met het kunstje, good geld tegen slech ten wijn te verruilen; verder eerzame bnrgerlieden l met hunne echtgenooten, die wijn met suiker lepelen, voorts de zoogenaamde kleine stand in al zijne schakeeringen, de lui, die voor iets nut tigs nimmer, voor pretmaken alt t/d geld hebben; jongelieden, die de wereld moeten leeren kennen, knapen, dio geen beter plaats weten te vinden, om roet hun aangebeden meiske den grond te loggen voor eene reine liefde, en ? dank zy den vooruitgang! kinderen van eiken leeftyd. 't Is nog vroej op den avond. De muziek speelt een wals of potpourri; 't publiek trommelt de uiaat, en als er maar de uoodjge straatdeunmotieven in voorkomen, is 't applaus oorverdooyend. Een stok met zilveren of gouden knop is by zulke gelegenheden een uitstekend middel, om muzikale voldoening uit te drukken en het groote publiek eene vinger w ijzing to geven, ir«< het mooi moet vinden. Na eenig wachten (ffroote pauzen behooren tot het nccoord met den kastelein ? de toehoorders moeten behoorlijk drinkeu!) treedt de oudste en leelijkate clmnteuse op, die verder in den avond toch geen opgeld doet. Zy debuteert met een lied, dat tragisch moet heeten en erg aan een Maartsclien avondstond herinnert. Onze dorpe lingen zijn trouwe kerkgangers en hebben eerbied voor alle soorteu van phrasen ? applaus! Weer muziek, oorvei doQvead. N n komt eene mooie (!) chaoteuse en geeft iet j populairs, dat men juist niet kiezen zou in eenigszins fatioeniyk gezelschap. Sterker applaus, dat zeker voor een groot dsel voor rekening komt van de kolossale kuiten, het raison d'être voor 't verflenste rose ballel jurkje. Straks verrijst eene gedecolleteerde psendo-witte balrobe en behaalt ongeloofelyk succes met een nieuw lied en ? 't gemis aan een' halsdoek. Zoo gaat het voort: spelen, applaus, drinken ? zingen applaus, drinken?da capo «d infinitum. Als de zaal zoo vol is, dat er geen sprake meer kan zijn van behoorlijk zitten of geregeld ademhalen en een dikke rookwolk d»n aanblik van 't theater nog topverachtiger maakt ? dan leemt het pièce de résistance vau den avond: de komieke scène. Dit zijn gewoonlijk dingen, die alle beschrijving1 te boven gaan. 't Is onmrgolijk er een anderen indruk van te bewaren dan: hard brullen, flauwe grappen, dubbelzinnige woordspelingen en vreeselijke verdraaiingen, genaamd dansen. Uet laatste is vooral kunstig mot het oog op de beperkte ruimte (hoogstens een dozijn vierkante voeten!) en de menigte hindernissen in den vorm van bier-, wijn- en grogglazen, die 't tóoneel bezaaien in schilderachtige ordeloosheid. Er lijn altijd dwazen genoeg, die hun geld niet spoedig genoeg op kunnen maken om eigen dorst te lesschen, en ? elk geufierd gltu grog ge?ft natuurlijk e«n sirenenlonk van de vieze nymfen op het theatertje. Langzamerhand verdwijnt hat oudere en zoo> genaamd deftige publiek en 't gepaarde jonge volkje neemt toe. De komiek (de pistonblazer, die zoo laf mogelijk uitgedost, door zijne keel ruimschoots hot gemis van zijn iusiranient ver goedt !) wordt stouter, de clumteusa ontplooit hare gratie in tot dusver ongekende mate. Gelukkig is een «root deel van het auditorium zoo ver heen, dat het de uien slechts half verstaat. Bij voorkeur komen bekende refreinen aan de beurt, die in koor door ruwe keelen worden uitgegalmd.Spoedig kunnen chantense nnch 'komiek zich meer verstaanbaar maken. Vutten stampen, handen bonzen op de tafels; men «rooit stoe len omver urn plivuts to maken voor den dans. Enkelen selii eeuwen steeds door om muziek. De wijn imindcert nllc*, de wanden gloeien, da oogen flikkren onnnt.uurlyk; 't is ten leven nU een oor deel. No? cennmnl tracht de kortgerokte s>-hnone de aandacht te boeien tnet liet viegste, wat haar repertoire bevat. Eindelijk vvnrdt. hut Hein tot den dans gegeven, eeu ouschuldigen, landel/fken dans l De afgewerkte, half slapende kunstenaressen verlaten het tóoneel, zonder krans, zonder applaus, zonder zelfs te worden opgemerkt, totaal verge ten, ? om den nacht door te brengen in een of ander hok; misschien nog wel by genoegens. In da zaal gaat het wilder en wilder toe ? troepjes stormen naar buiten, nieuwe troepen gieren binnen; tot aan het heldere morgenlicht galmt de nieuwe kermisdsan langs de straten, ? en strak* is hij de baas, die door loome leden, slaperige oogen en gedunde benrs de beste be wijzen met fcich draagt, dat hy goed U ?uitge weest." 'tb naar eenmaal kermis in 't jaar l H. J, 8. ?CAFES-CHANTANTS." Onderstaand Adres, voorzien vnn 130 onderteekeningen, is dezer darren by den Burgeraeeeter van Amsterdam, als hoofd oneer gemeente* l(jke politie, ingediend: Amsterdam, Angnstus 1882. Aan den Edel-Achtbaren Heer Surgtmtester van Amsterdam, hoofd der Gemeente-Politie, Geven met verscbnldigden eerbied én gepasten aandrang te kennen de ondergeteekenden, allen bewoners vau perceelen in de Warmoesstraat te Amsterdam: dat zÜ sedert geraimea tijd met groot leedwe zen en diepe ergernis hebben bespeurd, hoe de Warmoesstraat meer en meer de geliefkoosd» plaats van vestiging wordt van zoogenaamde Caféa-Ohaniants, Cafés-Concerts, Théatros, danslokalen, genuene kroegen, en», en*., die zich naar goeddunken overal vrijelijk in onze it«d kunnen nestelen, Urwgl daarentegen tal van eer lijke en nuttige indastriea en bedreven in dtt opricht aan allerlei beperkende wetsbepalingen ivo onderworpen; dat de bovenvermelde inrichtingen daar in den laatsten tijd op schrikbarende wü«o tuonemon, zelfi in die mate, dat de voormaai* zoo rustige en stille Warmoetstraat thans geheel en al een vooi-Uetting schijnt te worden van de maar (U te wel bekende Amsterdamicbe .Nes"; dat de Warmoesstiaat uioutengevolge dei avonds de verzamelplaats is geworden vau licht* vrouwen en deiulken die ha ir gwsekchop zoeken, waardoor de passage vc:r hst fatsoenlijke pubbVlt er grootelijks belemmerd, ja, voor vrouwen ra meisjes byna onmogelijk geworden is, hetgeen natuurlijk voor de winkeliers en neringdoenden in den omtrek een niet geringe financieel») sobade met sieh brengt; dat echter vooral na middernacht ? en dit II wel de voornaamste grief van adressanten, ? de zoo gewensehte stilte en rnst in de Waraoeastraat en aangrenzende buurten op de brutaalst* en ergerlijkste wijze verstoord worden door d* huiswaarts keerende bezoekers v»n bovenvermeld* etablissementen, die, meestal in zeer beschonken toestand, ztah niet ontzien-om op de meest luid ruchtige wy'ze, door allerlei «tr/uitscliandalen, de nachtrust der bewoners herhaaldelijk te verstoren. Oddergeteekenden nemen bescheiden! ijk de vr^* beid, de aandacht van UEd. Achtb. ten dringendst* op dezen onhoudbaren toestand te vestigen, waar tegenover de gewone straatpolitie machteloos schijnt Zfj verzoeken derhalve (JEd. Achtb. eer* biediglijk, aoodanige maatregelen te willen nemen, all kunnen strekken om de voortwoekerinff van hot boven aangeduide kwaad in hunne buurt krachtig en afdoende tegen te gaan, en aan adres santen in het algemeen de nachtelijke rust, stilt* en veiligheid te willen waarborgen, waarop z(j als ordelievende en vreedzame burgers aanspraak meenen te mogen maken. Hetwelk doende, enz. (Volgen 130 handteekeningen.) AULERÏ.KI. DE INTERN. KOL. TENTOONSTELLING. Het Comité voor de Intern. Kol. en Uitvoerhandel-Tentoonstelling heeft eenige bepalingen uit het kontrakt niet de ondernemers gepubli ceerd, ten bewijze dat de Nederlandsche industrie niet met handen en voeten aan de buiten» lanchche leden van het komité is overgeleverd. Tevens werden de voJgende nieuwe bepalingen ter algomeeue kennis gebracht: ?A.» handelaren, handeli-agenten en traflltknttn wordt do gelegenheid Aangeboden hunne hind»Uartik«l»Q, T»D baitenlimlschen oorsprong. t«n toon t« stallen In «en af/onilerlijka ruimte binnen of buiten het hoofdgebenw, ter keuze TJO bet uitvoerend Comité, onior de navol' gende bep«lin;6n: a dat voor de plaatsruimte de volla Uriefprüi vta f 23 per vk. M. moot woeden betaald, en t BO voor geisoleerJo rnimte ; b dat de iaïendingen blijren bnltea beoordoeling, et» alzoo geen «auepraak kuanen taakea op bskroning; e dat de inaemlera de Reheele venmtwoordoiyUieid draden tegenover de baitenlaodiche fabiilcActea T*n wi» iy hunne goederen betrekken ; <i dat vóór tilt. Ootober a.a. miniten* voor eenoppsrvlakte van 2000 vk, M. moet zijn Ingescbreven. . Op voordracht van de plaataelpe eomlté's, la bijzon' dore gevallen, ter booordeeling door hot comité van uitvoering, 'zal aan werk- en ambachtslieden, dia on machtig zijn de koeten van tentoonstellen te dragon, de plaatsruimte voor producten van hunne nijverheid koateloo» worden verleend. Het vervoer tot Amsterdam cal meerendesli kostalooe kunnen geschieden. Het verroer vin de plaats van aankomst naar hst tentoonatollingfltorrein kan door ieder naar goedvinden gOHchicden, doch in bet belang der inzenden verdient het da voorkeur indien de pUaUeljjke csmitó's voor getamenljjke en gelökttjdige inzendingen, tot hun rea?ort behoorende, willen zorg dragen, waardoor het uit voerend coraitó zich in ataat zou zien geata'd op gun» Btige foorwaardca voor dat vervoer te contracteeren. Hat, comité zal, dos verlaagd, norg dragen voor d» verzekering tegen brandgevaar. Hot comité zal zich OYfazeeT belasten met hat ont> pakken, uitstallen, bewaren der ledige collii en later met do terugzending, of*choon eon directe vertegenwoor diging voor tle inzonden verkieslijk bljjft. De kosten van een en ander komen ten laste van ds inzender» en zullen zoo apoedig mogeljjk worden bekend gemaakt. D.ior Je administratie der tentoonatelling zal worden feleverd aan belanghebbende oxpoaanten : Water tegen cent per 100 liter. Gas tegen 15 eent per ka b. H> Stoom togen 10 cent per nur en per paardckncht. Alleon voor de aansogoren uizendingen vuor nlb October a.i. by het uitvoerend comité ontvangen, kan zekerheid worden Regavea voor behoorlijke piaaUiug, latere aangiften zullen kunnen worden geweigerd." De Kamers van Koophandel en Fabrieken be ginnen ook eenig teeken van leven te gevent Den Haag en Amsterdam besloten tot het zen den van een adres aan de 2e kamer ter goed keuring der voorgestelde rijkssubsidie van f150,000. De Vere^nijnng ?Algwneen Kies- en Stemrecht* heeft aan Z. M. den Koning een adrea doeii toe komen, waarin zy, met het oog op eene zinsnede ia de Troonrede, ?da* een onderzoek zal worden ingesteld omtrent de vraag, van welke bepa lingen der Grondwet herziening raadzaam !?*," vóór alles op' herziening van art. 76 der Grond wet aandringt, en wei ia. de richting van het algemeen kiesrecht. ?la een werkelijk vrij land, isooata rhen Neder land EOO gaarne noemt, «clirrjCt d« Vereen iginjfmoeien alle burgers niet alleen in naam maar in der da»'l iidyk voor de wat zijn, gelijke rechten hebbeu, geiykö plichten hun worden opffi-legd. In zulk een land mtif noch census, uoch capa citeit, mnatataf der kiesbevoegdboïd ««n." Zij «telt dus voor, den censui uit art. 76 der Grondwet en uit de artikelen die daarmede sa menhangen te doen verdwijnen en..art 76 alleen te doen luiden: ?De Volk*vertea.enwr>«rdiging wordt b ff geheime stemming fff koten door alle meerderjarige ingeertenc», Nederlanders, in ket yolle genot der bargerl$keenlmrgerschap«rttkte»\ De VerftAiging tegen drankmisbruik ?Volks bond" heeft» eenige jaren geleden «en stuimt» ftpMrbaiffc ^opgericht, die veel by val vindt, liet bijffajid/overticht kan bewijzen hoe de inleg tteedi toeneemt en vooral boe het ingebracht* het uitbetaalde blijft overtreffen. ? Vergelgtend merilcM, Tod. Inbreng. f 1059._ 3023.88 l 2437.65 8479.06 3246,40 34&3.05 4720.65 9013.40 9010.06 9687.90 9667.75 Meer wgebr. 2e kw. 1879 3e ? ? 4e Ie 2e 3e 4e Ie 2e 8e 4e 15.35 43a70 1464.18 2768.55 1910.05 2216.10 2389.06 3429.80 6182.65 4647.95 7454.70 Uald" 1043.68 2585.18 973,47 710.00 1831.31 1236.95 2333.60 5684.10 2827.50 5039.96 2212.05 Totaal fKSW.68 ?32921.48 /"2Ö879.2Ö De vrg groote uitgftven die Mn de ipaarbank verbonden «UB, het personeel. «pMrbons, lineV ten, rente, refervekapitatl, mmkeu nog rteedi bKEgn van welgeziodao gewenscht; maar Ook besteed. De Multaprtiorsbond heeft dit ook apen ea «icb. in den Volksbond opRelóst. H«t eentrulbestnur be»U»t alt d» HU. L. l'. Schmidt, J. Abrahamion ea Jhr. Tb. A. Ü. de Geer.