De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1882 8 oktober pagina 1

8 oktober 1882 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

Ili ili D B AMSTERDAMMER, YOOR KEDBBLAKD. 275 ?k' D» tlneUtoleril utwnm*" .».«,-, «wirf** OOMMHMT, door den heer A. van Eek, ia, overgedrukt uit het staatkundig en sUathuiehoudkundig jaarboekje voor 1683, als brochure wrteVenett. Het is inderdaad een pleidooi voor de lourü. De redeneeriug loopt ongeveer *)? volgt: specliucbt is om volk reeds sinds de Batavieren ingeschapen. Onw staatsloterij, waarbfl de speler slechts 25 a 80 pOt verliest, fc hem nog 4e minst nsdeelige. Het grootste bezwaar bestond in de thans afgeschafte verhuring der Jolen. Er wordt meest R*»f>««l«l door de meerfitgA*<k Mft«*«n. Pe lotuï n eea voordeel voor yvii itaat w geen nadeel voor de spekt s die an leis aan de beurs hun ftfeellttst bevredigw. In den Uaag en ?"? ?-1? «*? *?«?? op 4e benrs door geld thans aau de One ?oUaadeefc* MaatstbndMa nna saseJs aaa«eboden. Integralen, an drieéa verminderde», balde IV, pOt. den llaag en elders^ spelen ook dames loterij _ makelaar, besteed, zou Het toch niet in da spaarbank «aan; ergo vooralsnog, nu het land de bedrage daaruit goed gebruiken kan, mag op aJschulfiug der staatsloterij niet worden aangedrongen. D» heer van Eek gaat noff niet zoover, de op richting van roulettes to Scheveoingeu en Zanaveoi t aan te bevelen, toch het meest logische gevolg sQoer redeneeriug. De firma RibbinV, vanBork&Co., Elsctndroz, 8|iui b/d Kalvei straat, alhier, heeft een contract gesloten met ZEx. den Minister van Marine tot hot virrichten der noodige werkzaamheden aan de electrische telegrafen es toestellen, aan boord dor marine-icWpen. Ook zullen door bovengenoemde firma al deze schepen geregeld, minstens 2 muien '*j«srs, worden geïnspecteerd en isoleeiing der geleidingen onderzocht worden, Tn den Scrliner Börsencottrier komen twee beridtten voor omtrent de electriciteits-tentoonstellinsr te München en het kleine ballet dot ter vergeïüking van de electrische lampen in deu Münohencr schouwburg gegeven is. Het blauw achtige koude Siemenshcht voldeed niet zyn " * "?- -*~?-«l ? Klmmteene bijval koude Si*mensljc rend; algemeene eelachtig stralende werkte storend; ie geelftol.,.D wa.iraan geheel de toekomst voor het * -- «~>..«, t __|_ vond echter het warme g< «onsUcht, wa.iraan geheel ? , toonoel scliynt verzekerd te zijn. B\) het stuk hameren van eene brandende lamp ?was m eenige oogonblikken, door toetreding der zuur stof, -de koolpit verteerd, zoodat brandgevaar zeer gering is; de lampen werden zoe weiuig ?wurm dat ze iu de tiand gedragen konden worden; alleen bezeerde in liet eerste oogenblik door ohhandigheid een danseres zich aan een der g«leiddradeu. Het licht was behoorlijk te tem peren en ta verdeelen en bleek lang niet zoo vermoeiend voor de oogcn als dat van Siomem. BRIEYEXBUS. Geachte Beer Redacteur! In het belang eener voorname publieke zaak, waarvan ons Nederland en zyno Bezittingen onder de keerkringen eenmaal de rijkste vruchten kun nen plukken, verzoek ik deze weinige regelen in uw weekblad te willen plaatsen terwoanchuwing en voorlichting van hen die dat zullen noodig 1114 dito V* P°«_ en t pCt LeenlBg beterden «kh ?/» pOt, daarentegen waren Leentag «xdito 1877;l«* ft t V. pOt. «waak*. ItaUaaen iets meer «eaoebt an noteerde» '*» pCt beter, Aand. Lamatsoe Bouwer l pCk beter, sedert de laatste noteeriatf. OostenrUken bleven hunne prö«n handhaven en toonen hoegenaamd g«tn veraobn »«n. Polen sedert da U»tate noteertaf, l',"i pOt vaster en ïort«$ees«n «ea (ractie lafWf. Naai Bosaee. was da v.sag «W*11. t*00*- ~ JS noest wadar voor eenlg aanbod plaats naken, nie»tegonaUande de toeelaad steeds gwiattg bU)i* neotan; deaehternttflang U ov« hot geheel l,s ? *<4 pCt, w* de Ooater-LeenTngen Ifc. pCt. swakker, slecbU Leentog 17M/181S en dito 1806 olro» Ifo pCt. vaster. Bpanjaardaa mede »fe pCt. «wakker. ?-.?uu. Haar Turken onUlond meerdere vraag voor specwaue an alle soorten kondea iuim l/i pet. winnen. EgypUaone fond*n bleven gevraag voor ïrsnaobe, «Wr vooral voor Engalaete rekening, naar luid der beiichton wordt dan tocb de conpon l Nov. vold»»n, an wat da oorloaakostan aangaan, doie sullen B*n«vtn worden nlot ten nadeele vaa de bestaande schnUl.oorten. Vaa da Noord-Ajnerikaanscbe sta»tafondsen wbelerdea Cortif. Floritla Ifc pCt, ook KmUmmn UUren Hoewcl hooger te st(n geweest, per aaldo ifc P*-*. vsator voor beiüo soorten. ? Ook de Zuld-Amorlk. ataatsselroMen toonen allen nog al verbetering »an, BruïilUncn l.'4 pCt.. ColnwblMian niottogenitatiide de ongiinstlee rovolutie-UflrichWn H/3 pOt., Pern»T!en bleven voor Engelsohe rekening geTtMgd op do tydlng dtt de gcWen voor de '«?^ocbte, gaano beechikbssr «onden gesteld woidon ten boboeve der obligatie-honders en nitgokoerd worden soodrm er eene be»lis»ins genomen werd, wat de taiuprslio.v|lu«"a der bcido «uorten betreft. Ook Venczncla'a vorhievc-n zioh ruim S/4 pOt. op de tydinB d»t de Hoor «t'Ju* z«n vcrsoek tot ontsUg h»d Ingetrokken en In liot bofjin v«n Oktober met de bondors uver nieuwe convcreiepUnnen s*l btrsroen; w»t de 4 pCt. rente a«ng»ftt. da«r er eene schikking mtt »e binnenUndücho houders ge troffen v/erd, g*«a do remises ntu; de nitótitftf vsa 3 pCt per j»ar gewgtld vouit. V»n onze Inilustr. waarden vorkoorden do meeste op nieuw In tneer aangebodene stemming, zo° ?,rl0?" Aand. Panopticum 4 put., Haven-SVwrabüOtdjenut 312 jpCt., Nieuwe Afifk. Hondnlsvewenis. en Stoomv. /ocland, circa 3 pCt., Amsl, Dank on Hottonl. Hyp. Bank on Btoomv. Nederland, vertt»owden allen i/» pCt, Eene enk«le verbetering is te vormolden voor Java Banieh, die na de jongi keratcllen, ook AanJ.KnsVeref nottcrd. Intern. Cred. en u»..-. ,« °'.-«~ . B&nk IK pCt. williger, zelfli In Bottd. Hand. Vereenis. Aand. ontstond eetiige vraag tot opgaande prijzen zoodat z(j -v, pCt. opkwamen. t.?i?» Van de Uilheenwclje Indnstr. wsarden verbeterücn Kuasisi-he Ptndbriev«n 1/3 pCt Mnïwoll en Coloradowaard-n waren nog al stem aan geboden, do eersten verminderden rnira l pCt. on cer tificaten Colondo l^jpCt.lftger BOilcrt Uo laatste notcenng. Onzo Holl. 8pw. waarden waren allon in fl&vjwo «lem ming vooral de Contraalsoortcn, die na het bekend wor den dor vooratollon vnn overname door de ExploitattelUattj, asnmerkelijk lager liepen J)e»e wflze van overname ia vo. r de hondors dan ook alles behalve gunstij; te noemen en naar het on» voorkomt zou het eeno dwaas heid zijn voor do hottdcre om de voorgestelde voorwaar den aan te nemen, wellicht U reed» het benoodigrto aantal aandeelen in handen vin dezen of eenon om toch netplan door te knnnen draven, toch ia het zaak voor de overige bezitters om «oo krachtig moscltjk zich daartegen te verzetten; een verlies van 91 '3 pCt. ondervonden do Aandeclen en 7 pCt. do Uitgest. adiuld, ook d* Obllgatiun verminJcrdcn 4', pCt. Anndeelen Ryn-Sp. verminderden opnieuw roim 5 pCt. Holl. Wzoren Maaly. en Boitol Wezel gest. Isto Hyp. verloren beide S,'4 pCt. warkewerd bat vertrouwen gastbokt, bat er beaadaald au warau do kapitalen voor a iyk goeda onawoeintagan mo*lel«k te jaran MoaatM voorbQgMU, londar datde werken konden word»» Tultoold an by het nitbrokan van dan burgeroorlog in 1881 was men diaataneavolgo la bal Zuidaa ta alle «pitobteB m kat Soarden tan ) n» do jongfto val 8 pCt zich konden intl.KnsVereeuising monteerden *1'« pCt., Cred. en Hand. Vereenig. en Nederl. Benig* Jaren van wanorda volgdaa. Da plotseling» Tnrf««tlar(iif dar slaven ei da v«A«l»to« vta v»*s KoordolUken atar het Zuiden, Twanderda» da m (chappeiyke verhoudingen dermate, dat geruimen noodi* was, voordat ileh uit de wanorde nJenwa ver dingenhsddm ontw.kkold en d« nieuwe toestand bastendi((d was. Nu achter eenmaal de groote «lagTjoo* die eeua ragalmatiga ontwikkeling t«)j«i hield was w«gge»om«". xm da bevolking beten* idamanten in ilch opnam, nu do Terdarde begrippen weken was vooruitgang ver»*kerd an behoefd, men atochta kapitaal om den rijk dom van den grond nuttig aan te wendan, en gcUnuk U roakaa van da gunstige ligging voor dw^SJJ11*"?1Aanvankelijk «cboorvootend, weldra t:cmakke|\)ker, ton laatato op onbezaraea wti» kwamen da kapil*l«» «taponibel. totdat do crlaia van bet Jaar 1873 over geheul Amerika bijkans alle ondernemingen trof en «en «eer groot aantal 8poorweE-n»«at*cliappüan of In m6eJcJ««Eeden gornalitan óf bankn «t gingen. Wederom waren eantga laren noodig Oin het vertrou wen te h*rw!nnon, maar de voorkeur voor het Noorrton bo»a de Zuldritjke Staten wns Srootend«ela bij kopit*Ustan verdwenen, soodat b« do herleving van handel on Indvitrie in de Voreotiigdo Staten omstroek» bat Jaar ISflO de vroeg*-? slavenstaton in iedor opzicht eon even gnnBtlge poaitio iuuamun als de Staten Noordeluk van *Te gilegenw t«d »nllen w« trachten na ta gaan op welke wilie van den verbeterden toentand door de ?poorw«gmaat8chapp«on ia gebruik gemaakt, en welke de voorultzlehton voor do thans gevestigde Ma»t»ehai>p\ien lijn, zoomede of er roden la om «e verwachten, dat op den dnur de zuidolvjko lijnen met go«d gevolg de cononrreutio vol knnnen houden togon de trunkltfaon >oordelvjk van de Oblo. , _ Amst. 38 Sept. 1683. J. v. d. Burg. *? Onder da rubriek TB HÜTTR worden gratis crpgncMaa woningen, haxnara »am. walka v6<jr Vr^amg aaa «ar op gegeven a|}n, zoa* vernwlaing vaa Utamd, IiokaUtait. Hattrprüa aa wanneer te aanvaarden, Opsjavan hieraan niet voldoend* kanen net geplaatst «arden. ? Btf varhoring wordt uen beleefd vwzaoAt dawran diraet kaïius te g«T«n aan net Borwa van dit blad, BeUa J. ALmttet. ?9. Vrtj Bovenhols, f 900 p. J. TentonlL 109. Bovenbnis. f 1100 p. J. Tentend, 4. Bovenhnis, f 30 p. m. Terstond. . oen, . . . 8. Gwtüff. zy kamer met Kost, f 40 p. m. Tentond, . 105. Gem. Toorkamar awt Zoet, f SS p. m. Terstond. 111. Onderhals, f 9. p. w. Tentoaa. 113. Oem. KamermetAle.enXost,f40af45p.m. Terat. 118. Oam. Kamer «wt Keet, f fta p. m. Tantond. 113. Gam. Kamer met Koat, f 36 p. m. Terstond. 343. Ie Bovenbnis, Wl 3p f. m. Terstond. J*»** 11. Huls, f350 p.J. Temtond 8. Vry Bovenhnis, 7 Kamers ens., f BSO.? p, J. Terst» ft. BovanbBia,4Kainera,2Aleov«n«nz,f335p.]. Terti, 31. Sa Bevaabnis, f 260 p. J. Tentend. VI. aam. Veerkamer, f30 p. iu. Terstond of later. 4. 9 Gern. Kamera, 1 3i p. m. Tantond. 8. Gein. Kamera, f SO p. m. Terstond. 8. 2 Qcm, Kamera, f 83 p. m. Terstond. . 5. Gaston*. Voorkamer, l o Etage f 18 p. m. Tersft S. Wmkelhuis, f 375. p. J. l November, B. 2 Kam. en Suite voor Kant., mot Zold., f400 p.). Tent. 60. Povenbuis, 4 Kamera ou. f400 p. J. Taratond. 13. Oem. Voorkamer mei Atcoofuü Kost, f 15 p. m. Terst. 89. Bovenhnia, f375 p. J, Tantond. 86. 9e Bovenhni», l Kamera, aaa. f 18. p. m. 15 Co*. 6H, Qem.KamermetBla*p)il,laEt.,il5p.m. Terst. 132. Gem. Voorkamer, i 10 p. m. Terstond. Wé*rsM>«Mrjr*. 89. Oestoff KaïMrs, 180 p. m. T«rai, 76. Vrü Bovenhnia, f 525 p. J. l Nov. of vroeg». 111. Gestoff. Voorkamer met Alkoof, f 90 p. m. Terst 1»3. 2 Gaston*. Kamers an Solte, la Etage, f 60 p. m. Toni 153. 2 Gestoft*. Kamera, f 26 p. m. Tor stond. 239. Qem. Voor- en Slaapkamer, f 30 p. m. Terst, 28. Bovenhnia, 4 Kamera, enz., f 39. p. m. Terstond. 38. Bovenhtii». 2 Kamers, enz., f 13. p. m. Terstond, SI. 2e llovotihnia, 8 Kamers enz., f300 p. J. l Nor. 41. Yrö Buvonh., t Kamera PDZ. f 000 p. J. l Nov. of vroeg. 104. Vry Bovcnh., 6 Kam. enz. f BOO p. J. Terstgnd. 1B8. Huis, f050 p. J. l NOT. S. BoTonhul*, 6 Kam., Alc. enz., f440 p. J. Terst. 5, Dovenote Bnvenh., éknm., Alc. enz., f 150 p. J. Terst. 64. Gem. Voorkamer, f 14 p. m. Terstond. 82. Huls en Tuin, f400 p. j. Terstond. 109. Ie Bovenh., 9 Kamer» enz, f 150 p. j. Terst. Wegens gebrek win ploati moesten eonige stukkcii worden uitgesteld. Yergadcriiigca. AMSTEKDAJt. 8 October. ? Arti cl Amicitlae ? 7 ttnt. 4 October. ? SodorL Contraal-SpoorwoBmsatsch. ? CiK-on 31'.i nur. 4 Octobpr. ? Java-Iïamth Cnltnnrmaatseharpt) ? Ecnugezindhuid, 11 uur. 13 October. ? Purmurendcr Gaslabrick ? Ecnsgcïindhoid, S uur. 13 Oiïtobor. ? Maatichttppij tot Exploitatie van StaatsBpoorwégon ? Odéon, 12 nur. ?l GKAVENHAGE. 81 Octobor. ? Bilüton-Maatscbttprö ? Hotel het Groot Ecizenbof, H'/j nur. V e i 11 n s c ?»? 126. 2 Zolders mot Vlioriiig, f 335 p. j. Terstond. 171. Bnvcnhnli, 2 Kamera enz,, f3.25 p. w. Terst 190. 2 Zolders, 4o Etage, f70 p. J. Terstond. Ili. 2 Bovetibnizen, 3 Kamers enz., f 225 p. J. Tent. 173. Uovcnbnis, 2 Kamera enz., f200 p, J. ïerat 175. 2 Bovtmhulzcn, f 175 en flSO p. J. Terstond, 120. Oom. Kamer, f20 p. m. Terstond. Mtumrmll. DO. G«m. Komar met aluoof, Ie etage, f 50. p. m. Tors*. 50. Gciu. Achterk. 115 p. m. Temt. D2. Zolder, f 18 p. m. Teratond. 93. Kantoorlokaal, f25 p. m. Terstond. 97. KMiloorlokaal, f 500 p. J. Tcrgtond. Danifl 8tarper**t*iHrt» 40. Zit- en Slaapkamer mot kost, f 8 p. w. Torstona. 05, 8 «om. Voorks., Ie Et., f18 a f20 p. m. Terstond. Kne1**t1ci'*aracht. 11. Oostoff. Kamsr met Ko»t, 133 p. m. Terstond. 18. BovciiliiiiB, 4 Kamer», Zt>ldor, eau, apartcn opgang. f,7. Ilnia- eu Tuin, f 300 p. j. l Nov. of vroofcr. ISO. Ie DoveTihui*, f 10,25 p. m. l Nov. I0a. Gom. Voorkumor met Alcoof, f 3,50 p. w. Tersu Miraar HaiMtrmt*. 88. Gem. Voorkamcrm. Ülaiipkntnt-r, f14 a 16. p. m.Terst. JF«r<fJM«ttrf Oolftritat. 60. Bovonhui», Ie Etage, f275 p. j. Terstond. 8. Gestoff. Yourk., f 10 p. m,, mat Ko»t, Ui p. m. Torst. IV. k Kolft. 7. Qaetoff. Kamer, f 12 p. m. Terstond ST.Z. Vm^rtturyttmt, 48. Rnia, f 1000 p. j. Teratnnd. 67. Pakkelder, f900 p. J. Terstond. 79. 2 Gam. Kam?n, f 85 p. m. Terst. 83. GeatonT*Voorkampr met Alcoof, f95 p. m. l KOT; 939. Kantoorlokalen, f 850 tot f 800 p. j. Terstond, 39. 9 Gestoff. Kamers, f 25 p. m. Terat. 0«4e Kerktptet*. 13. Gestoff. Kamer, f 16 p. m. Tentend. W. X. root-fratrvacatl. 155. 2 Gem.Kamoncn6nito, lo Etage, f 45 p. m. Terat 258. Gestoff.Kamor met Kust en Inwoning, f 4irpjn, Tent» J*. C. Hf+ft*tra*t. 53. VrÜ Boventmia. f «30 p. J. Terstond of laUr. 84. Gem. Voor- en Slaapkamer, f25 p. PfMscftMVfreMSf1. 19. Vr^ Bovenhuis, f4 p. w. Tenitnnd. Plantage Aadfnai*. 7. 2 Gem. Kamer», l o Etage, f 35 p. m. Terstond. 21. Huis met '<uin, f 860.80 p. J, l November. Ftaatage mmUtergra*t*t, Ifontefiore Fark. Bovcnbiiis, f20.DO p. m. Terstond.' , in. Terstond. en voorni;jiuu}£ TC.U u^u ».v u hebben eene goede zaak ook goed te beoordeelcn. filet het oog op het plotseling dalen van aandeelcn eener Cultuurmaalschappöi oog geen jaar geladen in onze hoofdstad by het publiek geplaatst, «elke zich ten doel stelt eene hooggeroemde vezelstof nl. die der Boehmeria of Rainehplant te beitiden en als spinmateriaal aan de Europeesche markt te brengen, sullen wellicht deze weinige Vt-eukfu het daarin beü'okken gedeelte van ons publiek niet ondisnstig zyn. Ik ben niet onge neigd later meer uitvoerig in uw weekblad en andere dagbladen terug te komen op OP juistheden en verkeerde voorstellingen van anderen d» onlangs door hunne artikelen het minder daarin ingewijd publiek op een dwaalspoor hebben gebrftclit, in zake de Ramehberndiriff. Zooals velen bekend is heeft de textielindustrie in onze dogen het hoogste belang tegen matigen p) iji in groote hoeveelheden vestüsto&en als stapel|>roduct aan de markt te zien om de groote kapitalen in die industrie vastgelegd, productief te doen blyvcn. ? Met gespannen verwachting werd sedert vele jaren door de groote cpinnery«i welke de vlasvwelstof als materiaal verwerken, gelet op de pogingen door particulieren en zelfs door Ilegeeritigen gedaan, eene zoo hoog door hen gewaardeerde vezelstof als die der rtoehmeria of Rauieh geheel gezuiverd aan de marktte bren gen. ? . ? De bezwaren hierbij echter te overwinnen ztfn veel grooter dan die bij het afscheiden der vezel stof uit den vlosstengel. Wegens het eigenaardig verschil in samenstelling van het plantcnsüjm der Rameh of Uoebmenaplant eu dat dor vlaaplaiü, .is herhaaldelijk gebleken dat de op deze laatste toegepaste wyze van rooting ter vernieti ging van Uit planteuvocht niet kon .worden ge volgd1 vjiur Uamehstengels, ? zonder de vezelstof van "deze in het proces van omzetting te doen dealen met de hoor omringende deeltn plactenslijm. Daar de omstandigheid dat op den meest geschikten leeftijd gesueden Kamclistengels b'u machinevle afscheidiug van den veiebtoïhoudendon . bast slechts 21/a percent geheel gezuiverde vezelStof levert en alzoo 97 Vj percent afvalstoffen dienen verwerkt te -worden, is het .duidelijk dat eene on derneming welke zich ten doel stelt eenige hon derden tonnen vezelstof jnarlyks te leveren, icsehikkrn moet over ern vrq oanzienlüke hoeveelh*id arbeidskracht, waardoor eene kostbare in richting noodzakelijk wordt. Dat de oplossing van de moeilijkheid goeile en doelmntijie machines daar te stellen teuctnde met voordcel de vezelstofhoudende bast van hout «n epidermisdeelen te zuiveren en daarna een proeedó te vinden op andere wijze dau doorrootiug het plantenslüm af te zonderen niet zonder groete bezwaren te bereiken is, kan zich een i der voont ellen die enntig doze ea dergaUjke techni sche aangelegenheden onderzocht en beproefd heeft. ? De liozwmrm hierboven genoemd v^n echter thans opgelost. ? Eene te Snbaranpur m Ëngelseh Iftdiö in 1979 gehouden wedstr^d bnfb aan het lielit gestald welke de vei diensten zflu van «enige der uieiledingers. Of onze landgenoot welke het vertrouwen der Oprichters van de lava Ranch MAxtscbvppij hoeft kunnen winnen aldaar onder de mededingers naar den door de Bejeeriag uitgeloofden prijs zich bevond of één der fransohe Ingenieurs van wier stelsel of stelsels voor Ramehvezelstofbci'eiding deze Maatschappij gebruik maakt, zullen belanghebbend* aandeelhouders het . best doen zelve te onderzoeken. Zeker is het echter dat geene hunner namen in het Rapport der Jury is genoemd geworden te minder nog in het IRegeeringsbesluit vaa bekroning voor be woning hunner verdiensten voorkomen. U dank zeggende voor de wehriDeade opname ; deier regeieu heb ik de eer hoogachtend & zjjo, UEd-Dw. Dienaar, J. P* VIA der Floe0> Delft, 2» September 1888. Ownkbt van de Effektauurid w» 3» ?*» 99 fcytusber UW. Victor Emannel ii'a pCt. en Aand. l pCt. minder, Eliaab" Gisela l/2 pCt. en Oblig. Warecban?Weonen »'4 pCt aanRenamer. ti??i._ In de Bnssisobe Bpoorwegwaordon was do atemmlng verdeeld, *l<? Hj-p. Qr. Maancb., Oblig. Brest Grajcwo, Knrek Charkow, llomch. By.ran, Moakow Smolenak, Poti Tifli» en Kiaacbk Vfinama rezen ,*H«»1«1?11 pCt., daarentegen verflanwden Aand. Gr. Maatech., D»ltlsche. Loaowo, ObUg. Orol Vitebsk en Zuid Weat. 1/3 i S j pCt Óók in de ATnerlkaansohe Bpoorwegwaardon was a» steniming verdeeld, doch voor hot meerandcal "»'iw5r' 6 pOt. Oblig. Louis San IWsisco en Miohigan Central verloren beid» ll/a pOt? het m«e»t verbeterden prot Aand. Cbie. Northw, die 4 pCt. Btegen, Calif. paoit 2do Hvp. 7 pCt. Winona 81. Teter, pref. Aand. 8t. Louis San Fransfoco, New-York Erie, Western kwamen allen l a llfc pCt. op. Be overige soorten toonden een ver schil van circa !'j pCt. BraziUaangche Spoorwogleonmg 7.'g pOt. vaster. In do diverse Tranwoorton waa weinig omzot, oooiacbo Tram verloren door voortdurend aanbod per sawo 13 pCt. en Arnhctnsche Tram 3 pCt., slechts Indinebe l pCt. en Rflhiigvereenigirn? 1,'ü pCt, vaster. Premie-Loeningen waren voor bet moorendeel in vaste ?temming, 100 kwamen Amsterdamsohe f 100 U Pc»;« Gemeente Cïediet ^ pCt. en Paleis v.Volkavl. av'j pCt. op. Brasselsche s/16 pCt-. Hongaarscba s;« pCt. en rhoisaloten H/w pOt. wUligor, Oo8tem1ik»che 1854 ^n dito 1864 beide Ife pCt. aangenamer. Madridsche IA» pCt. raster. Naar Tnrksehe was groote vraag voor nttheemsche rokoning.zoodat deze l»'R pCt. avana behielden. Tot de flauw gestemde aoorten behooren Amatordam?che i f 1000 en Bottordamschc, die l,'2 » '/+ pCt. tsmgliepen, Btohtweissenburg verminderden l pCt., üostonriik«che 1880 en Oostenr. Bode-Credit AnsUlt 1/3 pot. lager. Ook BnasKohe 1860 liepen l/s pC*. terng. Van do diversen rezen Ver. Amoriltaanschs fondaon Ie Borie 11/i en Ver. Amer. Hyp. dito l/3 pCt. % Geld op prolongatie iots meer gevraagd en a 4'3 a B pCL genoteerd, doch op hot einde der woob goud a 41/n pCt. t« bekomen. Öonfederéos waren weder gezocht tot circa f M voor VollsvUjt Aandeelen circa 65 pOt. AUEBIEAANSCHE 8POORWT5GES, LSV. Amsterdam, ïfaandag 2 October 1882, des avonds Mn zes ure precies, in Fi-ascati. Drie Hulzen, onder era dak, te Xiouwermsor. Een HnU, Buiten rJantammcmtriiat 20. Twco Huizen, EgolanHorFsra;'ht 153 en 160. Een Huifl, Utreohtschndn-nrsstrnat 70. Een Winkclhttl*, Fordinasd Bolstraat CS. Drie Huizon. Gcrard Dnnntmnt 49, 47 en <5. Vier Huizen, Buenrcdamntraat CB, 6C, 61 en G2. Twoo Pakhuizen, Prinsengracht 730 en 711. Een Woonhuis, Weteringstraat 8. Ze« Bouirterrcinon, enz., Nicuwo Koi'listraat. Een Huis, TJtrculitaohodwitrsatrttat 85. Een Huls, Monnikendwursitrnnt 4. Een Huls, ütrcchtseliedwarsgtraat BS. Twee Huizon, Euiperspad 117b en 1170. Een Woonhnis, O. Z. ArrnBtocg 17. Een Winkelhnig, 3e Goudsblovmdwanstraat B. In fie Brakke Grond, das voormiddaga ten tien ure precies. 12 Bouwterreinen, GovartFlinck-, Jan Steen-, Ferdinand Bol- en Van der Hchtstracen an Gedampte Z»»gmolenaloot, Des middags ten twaalf ure precies. Era blok van zos Hnizon, Prin» Hendrikwtr., teUmoldon. Een blok van zo» Huizen, als voorgannd. Een blok van acht Huizon, als voorgaand. Een Bouwterrein, ala voorgaand. Des avond* ten zes ure precies, Een Hecronhnlfl, Weiitoinde S, Een KocUhni«, Huidekoperstraat 33. EPTI Koopmanshuis, PrinBongraoht 703. Een Huis, Haarlemmerdijk 103. Dinsdag 3 Octobor 1882, des avonds ten half zevon ure percics, in ilt Zicualu Een Winkelhnia, K&lvcntraat 171, Een Winkclhuis, llokin 12Q. Woensdag 4 October 1882, des avonds ton zes Tff» proeics, in liet O.Z. Jleei-eit-Layeiinnt, Een Pakhnit!, Brnnwcrsgrncbt 172, T\VCÜ Huizon, lUddorstraut 8 en 45. Een Winkelhuin, Jonkorstrnat 4, Burgerlijke Stiuid. 4. 2 Gcm. Kamor, f 40 p. m. Terstond. <iiuttltwitmolenwt«ffi5. 2 Gom. Voorkamers, f35 p. ra. Terstond. O tfiaei-tchekaae. 23. Ie Bovcnbnifl, 3 Kaïncrn onz., f400 p.]. Terstond. 7. Gem. Kamer, f 12 p. m. met kost f 40 p. m. Tentoni. 41. Bovonhula, f400 p. J. Terstond. 82G, 2 Bovonh., 3 Kam., Alc, enz., f 425 en f 87S p, j, l Kov. 494. Kantoorlokaal, f BOO p. J. Terstond, 606. Gem. Karoo», f SO p. m. Terstond. 748. Gem. Kamer», la Etage, f 18 p. m. Terstond. * 12. Gem, Zit- «n Blaapk., f 18 p. m. Tnntond. 1. KsTier, f 14 p. m. Terstond. 43. Cium. Voor- en Achterk., Ie Et., f40 p.m. Tst of Mest, 1&5. Vrjj Bovenh^ 5 Kamors, Keuken onz., f 4ÏO p. J. l Hor. 9atini-eit<iHt*tr*tit, 17. Gestoff. Kamer, f 10 p. m. Terstond. SO. Qem. Tonrkarocr met Alcoof, flB p. m. Terst 30. IScMoff. Voorkamer met Alcoaf, f 16 p. m. Torst. 130. Geetoff. Kamer mei Aleoot, r 16 p. m. Terstond. «tovert flinektlraat. 81b, Gem. Vonrkainer met Alcouf, f20 p. m. Temt. 174. Gom. Voort, inet Slaapk., Ie Et. f 16 p. m. Torst. j 174. Ongein. Voork. met KI. Kam. ,2e Et., f 10 p. m. Tent l ItU. Gein, Kamer mot Slnftjwerti-eJt, f 20 a i SO p. m. Torst. 83. Gostoff. Voor- en Slaapkamer, f20 p. m. Terst. 01. Winkelhnifl, f SOO p, ], Terstond. 114. 2 Bovenh.. 2 Kam., alc. enz. f 300 p. J. Terstond. 76. Bovenluüa en OnJerutak, f400, p. j. Terst. 84. 2e Bovenbuis, 3 Kamers enz., f 285 p. J. Terst 94. Boveuhnis, 3 Kamers enz., f 18 p. ra, Tc-stund. 76. Bovenhnis, 4 Kamers enz,, f800 p. J. Tank 9S. Huis, f 1300 p. J. Terstond. 32. Koepel en Kamer, ongem. f 15,gom. f2Sp, m. Tarst, 14. 2 Onderstnkkon. f85 p. m. Terstond. Se Spfnr*tirt»mentiv*u-trt 6. Geatoff. Kamar, f 12 a f 14 p. m. Terstond. C2. Gest.Voork.,lEt.,f3.50p.w?metKostf9p.w. Tersi. 109. Ocatofi'. Kamer, f 16 p. m. Torütond, 111. üom. Toórkamcr, lo Etago, f 18 p. m. Terstond, 15. Gcm. Kamer, f 20 p. m. Terstond. 11. Ie Bovenbnis, f 17.50 p. m. Terntond. 11. 2o Bovenhnia, f200.? p. J. Tcrntond, 13. Gem, Kamer, t' 15 p. m? met Kost, f 38 p. m. Terst. 23. Ie Boveiihnis, 4 Kamers onz., f 360 p. j. Terst. Btiurtuitttroat. 2. 2 Gent. Kamers, 2e Etage, f 22.50 p. m. Terstond. 27. G*m. Voork. m. kl. Kam. en Alc., f 35 p. ra. Temt. Hoogte 25a. Hnis met Tnln, f400 p. j. Terstond. 25». Boveubnis, Ie Etage, f800 p. j. Tentend. 25*. Bovenhuia, 2o Etage, f 200 p. j. Terstond; 25». Dovenhnis, 8e Stage, 1175 p'. ], Terstond. 9jNataf* 4. 2 Ongem. Voork. en Suite, f 35 p. m. l Nov; of vroege* Spuistraat. 1 1. Oom. Zit on Slaapkamer, f 18 k f 25 p, m. Terstond» 74. Ondoratuk, f 50 p. m. Terstond. 9G. 8 Gem. Kamers <m Bnlte, f 25 p. m. Tentond, 61. Bovenhuis, f 800 p. j. Tentond. St. Annnttrmat, 22. 2 Bovenlmizen, f275 p. j. Tentond, 6. Gestoff. Kamer mot Kost, f 60 p. m. Teratond. 5. Gcstoff. Kamer met Kost, f 60 p. m. Tcratond. 21. Kant., Kam., AU-. on Zolder, f 500 p. m. iNov. ofvr. 42. Ongem. ZR- enUinncmk. en Suite, f 35 p. m. l Deo. 212. Kuntoorlukaal. f800 p. j. Terstond. 247. /ijk., Alc. en BinnenL, f600 p, j. Tcrat. 277. Hnin, f17.50 p. m. Terstond. 301. Gem. Voor- en Achtcrk. met Alcoof, f40 p. m. Terat. SBS. Geiu.Kamcrmft Kost, f 18 tot t'BOp.m. Ternii. 11. Huizen met Tuinen en Bovenhuizen, 1450 tot 1050 p. j. Terstond. Tv***t*c***e**n***. it. Bovenhnia, f 760 p. j. Tor«tond._ 98. Ongem. Kamer, f l.SO p. w, Terstond. TmEp*tr*mt. 12. HaU, 6 Kamers enz., f 850 p. J. Tentond. 35. 2 Gem. Kamera, lo Etage, i 35 p. m. Tentend, . 69. QMt. Voork. met Alc. on kleine Ktnur, f 115 p. m. Te*. 111. Gem. Voorkamer mot Alcoof, f 3} p. m. Terst. Valt Bafrleftraat. 8. Huis en Tuin, 10 Kamen enz., f 1500.? p.J. Tent, Vti» H'ou*i*4t«*. 27. Gem. Voor- en_ Slnapkimor. f 18 p, m. Terstond. 80-91, Terrein met Loodsen, f 1000 p. j. Terstond. U7, Bovonliuis, U Kumer» enz., t' 275 p. j. l Nor. ?tatiutt Vmn Can»pfH*tr*mt, ï)e spoorwegen In de Zuidelijke Staten dor Noord Amerikaanachó Unie ztyn voor bei mccrctidecl op andere wijzo tot stand gekomen en dankca bnii )>cuu:m meestal uu andore invluodcn, dan die in liet Koordon dor Veroenigüe Staten. Turwyl tocb Noordelijk van de Ohio do energie en de ondernemingsgeest van invloedrijke por^onin, meental zonder BtaaUhulp, spoorwegen iu liut leven riopcn, aonity.ls zclfH, oudanliB tegenwerking van d«n Htattt, werd eortijdt» in hot Zniden luinder aan het Initiatief van particulieren .overgelaten en zette do Htstt gcv.-ouultjk Eolf de onderneming op touw, of gaf zijn xedciykon on matericclcn «teun aan do Maatndiupptjan, door dcul tu nemen aan de jmchrtjving op hnrc aaudcclen, door zich verantwoordelijk te «tellen voor dcrentulMtaUn^ophiiro obligaliun, door aan do Maatsditjjpijtu xtaat'pbligaUün t* geven in ruit voor de fipoorwoK-ubligatlüa door landachenking of op andere wjjze. Zoo word de Oharapeake '4 Ohio voor een gedeelte voor rekening van den Btaat Virginüt gebonwd en wns die Staat de grootete aandeelhouder In de Itichmond 4 Petersburg Spoarweg-IEafttichappÖ, thans oen doel van deKoriblk i Western: zoo ontvingen de ljjneQ, die thans tot het nat v»n de Lonlsvlllo Naahvillo behooren, de South * Nortb Alabam», da Loniavillo CUattanooga 1 8t. Louis, ens., hnlp van do Staten, door walkc z(j Uepcn, «oo ontving de Uobtle & Ohio eene belangrijke land?chenking van den Staat Alabamn enz. Wy kannen thans niet onderzoeken in hoeverre dein onfersteBzda'gea noodzakelijk waren, in hoeverre zy het . resultaat waren van specnUtlën der regeeringépersonon, of «tl tot knoolor|an aanleiding gaven i of stred» hot belang vu den Staat gesteld i» boven bet belang van Bersonen of oorporatiSn; zeker Is het, dat de spoorwegbonw zich in de zuidelijke Staten niet zoo snel ontwik kelde, als in het noonltn; dat de w«gen,. die StaaUhnlp hadden ontvangen, geane betere fioancieele uitkomsten opleverden, dan dia, welke geheel onafhankelijk waren («bleven; tèket is bat ook. dat de verwarring in bet geldelijk beheer van vele cnldeljjke Staten aan bet erediet der Bpoorw*g-ma*tsah4j>pijen afbreuk deed. Kaar wat meer nog dan bet bovengenoemde de nitbreldlDg v*n spoorweg aMaar tegenhield en belemsnerde, «M de insoliade, 4o lichtzinnige en de roakokxjie w^jio, waarup da ontwerpors hunne plannen uit voerden. Rist zoozeer om winsten to maken nh eene onderneming, waarvan de behoefte dtddeHjk gebleken ?i 4e irreoavwtbaarbeid nUt *? betwijfelen viel Da Tsriaaenin d* niet wrt, «ft « merkea vaa Itaw-Tork staad* aanwer wawn, «,!? v*or steehap««en dan' wel om ntt wilde specnlatlën in de ter markt gebraehta waarisn «eld te liaan, weidan de ~ ontworpen en net Haatdmlpd* Ui Zoodia b« bet pnWi* de apacnhrtfawoede dar wasjen worden ~u Ondcrtroawd op Donderdag 28 September 1883. Oerrit Hamlrik Brand en Sleteke Brouwer. ?WiUom Cliriutiaau Uriukman en Hsloua Sophia Ilittemc(jor. ' MOZCB Coronel en KïHanne Content. Jacobn» Jobannea Chrintoflol Gallonkamp en Anna Comella Kolc. Lion Growol en Jndlth van der Tonze, .Totan Willem Htllern en Carollna ï>orothea Adriana Jacomina van den Boiob. Johnnn Ueinrioh Hathias .Fcrduiand Eirchchoff en Cittliirina Lonise Wlhelmina Bohaper. AVillem Alexander Fanl'Frcderik Lodew{jk Klassen en Maria Cbriatiana Lnnkamp. MathO» van Klcetf en éerardina Elisabcth Lndweg. Engèlbert Koekkoek en Bieke de Boer. . . JoLannoa Adrianus de Koning en Anna Eliaabeth Bak ker. . . . . . Ednr.rd da Lanoj] on Lfjdia van Onwenaller. Leendort Leventein en Jantina Pinkrtorboor. Htjman Iiuza en Bippora Philips. Bendrlcns JoUannos Mejjer en Anna Cornelia L&hner, Ahnliam Levie van Mlndon en Jndoth Drnkker. BernuHitis K(]man en Chafctrini EUüabeth Vfiggors. Aria Ploojt en Antonetta Cornelia Hof manu. Abraham Qnarldo en Ablgall Fesaro. Willem Bertim Ueuter *t) Halen» Maria vanBminea»». Jaoobns Itooth en Lubarta Voetolink. Mozes Simons CD Htnrletta van Cleeft Johannea Btoesser f n Binake de Jong. Hnlbortm Wouter van der Tak en Mud* Petronella Headrika Ornl». Karel Prodarik Tennisz et Johanna Antonetta Btranss. Johan Fotras Volgt en Maria Oatbarina AlidadoBoer. Jobaa' August Weber en Alborta Johann* Gaertralda Hebnerhomt. Kiculaas Wisman en Aletta Dina Btapenhorst. WUlteunns op do Woerd en Hendrina Termenlea Jacob Wolff en Alida Oeertroida Beid. Phillphus van der Woade en Jetje Bodrigues. Honri Ednard Itarin Braakeaslek en Ellsabeth lel-. Decker. Barnardus Hendrikn» Btrootman en Hargantha Paleaii Abraham Antomie Muller en Jocoba Dlepgrond. Benjamin flandezs en Boaall Levenbach. Hendrik Dogger en Helena Engalin» Bfjaterveld. Slkko Albertus Hempentas en Juli» ArencUna van Baaien. Petrus vaa Vliet on Oerarda Johanna Saaonop. Oarolua Lndovicus vaa Troost «n Maria WUhehnuta Oor?iatiitn vmn ^__ 37. 2 GeBtiifT. Kamers, ia Etage, f IS p. m. Terat. DS. Gem. Voork. mot Ale., 2o Et., f23 p. m. Torst. 113. GentofT. Voork., lo Etage, f 12 i f 14 p. m. Torst. 11S. Gem. Kamer mot Aleoot, loEtigo, f 14 p. m. Tarst. Jan Steenstraat* 250. BovenVmi», üCamers, 2 Alcovcn enz., fSOOp.j. Tent. ÏCÖ. Oem. Kamera, (20 en f25 p. m. Terstond. Ja* van Aef Me^ttenMtraut, 254. Hnifl met Tuin, 3 Kamera enz., f450 p. J, l Kov. 2CO. Winkolh., 3 Kamera, Banntarroiu enz., f GOO p. j. l Nov. tffalvtrftramt. 10. Gestoff. Kamer, f 50 p. m. Terstond. 6(1. Gein. Vourkuiuer, 2o Etage, i 23 p. m. Terstond. 157. Gom. Voorkamer, lo Et»t,'o, 140 p. m. Tentond. «^n^.viyw»». ...... 15. Geatoff. Voork, met Alccóf, 1'25 p.m. Tent. of later. 85. 2 Gem. Kamers en Aleuof mot kost, fSOp.ro. Torst. 45. Gestoft'. Voorkamer mot Aleoof, f25 p. m. Tarst. 61. Voorkamer met Alcoof, f25 -p. m. Tentoud. 62, Gestoffeerde Voorkamer, f3 por week. TcHtoni 72. Gestoff. Voorkamer met Alooof, f40 p. m. Terst. tf.vfiwtiet'rgi'iickt. 81. Kamor en Alcoof met kost, f 40 p. m. Terstond. 409. Gom. Kamer met Kust, t 50 p. m. Terstond* 409. 2 Ongum. Kamers, f20 p. m. Terstond. 427. Huift dl Tuin, f700 p. ]. l Nov. 641. 2 Gem. Kamers, met Alc., f40 p. m. Terstond. G41. Gera. linuur mot Aleuof, f30 p. m. Terstond. tiOO. Bovenlmin, 4 Kamers, onz. f 630 p. j, Terstond. £02. 2 Gcm. Kamera, (35 p. m. Terstond. Ket'krtt'ttat. , 93. Gom. Voork. met Alooof, Ie Elage, f 80 p. m. Terst. 147. Gem. Achterkumer, f 15 p. m. Terstond. 149. Achterkamer, t 2.75 p. w. Terstond. 234. Vrij Boveuhnis, 3 Kamen enz., f860 p. J. Terst, 217. 4 Bovcnlmlzen. f400, f330 en f250 p. J. Terst. S77. Vrij BnvanhniB, 3 Kamen onz., 1 000 p. J. Terst. 416. Gem. uit- en Slaapkamer, f 80 p. m. Terstond. m. Tantond, Terstond. 17. Oem. Kamer, f 17.50 p. 17. Gem. Kamer, f20 p. ra. erson. 102. Onderste Boveub. 4 Kamers enz. f400 p. J. Tarst. ICi. Ie Bovenhuis, f 5.50 p. . . w, Terstond. . 219. Gastoff. Voorkamer, f 1.50 p. w. Terstond. Jftuittti-aat, 36. Voor- en Achterkamer, Ie Etage, f 4 p. w. Mt**lam4. ' 15. Gestoff. Voorkamer, f16 p. m. Terstond. Vtitlseitftt'aat. 67. Vrij Bovenhnis, f 3.70 p. w. Tantond. ?ToMde/iwaTe. 87. Gestoff. Voorkamer,2etaRe,fl0.p.m.lNov.of\roegi 116 Bo venhuis, f 850 p. j. Terstond, 183. l Bovenhuis, f 400. p. J. l October. V#0ejs*T«rMf. 7. Oern. Voor- en Slaapkamer, Ie Etage, f 40 p. m. Terst, 127. Qostaff. Ie Etage, f65 p. m. Terstond. 16. Gastoff. Voorkamer, f 14 p. m. Terstond, Kolktteeo 8. 2 Gem. Kamen met Alooof, f27 p. nu Tarstovd. 8. Gem. Voorkamer met Alkoof, f 10 p. m. Terstond. Korte PriHtemffr-acf-* 80. 2e Bovenhuis, f290 p. J. Terstond. 3, Gem. Voork. met Alooof, 2o Etage, f20 p. m. Tent 81. Gem. Voor-, Achter- en Slaapkamer en Suite, 1« Etage, f45 p. m. Terstond. . Bovehbnls, 4. Kanurs onz. f 800, p. J. Tantond. , Ie Etage, 1 60 p. uu Tent. m. Tontond. 85. , . 10. Gem. Salon on Slaapkamer, 10. Oam. Voorkamer, f 35 p. 10. Gen. Balon an BUapk, f 60 p. m. 2«rst . 88. Zolders f160 tot 1 850 p. j. Tentend. jr/etM«f HUM tteloft&rteeff 11. Pabriekageboiiw, f 50 p. m. Terstond. 73. 9e Bovenhuv, 1880 p. J. l Nov. 83. Gestoff. Kamer, 1 16 p. tn. Terstond, 100. Achterhuis, f700 p. i. Tentond. 160. Kantoorlok., la Et., f84 p. m. Tentond. 187. 3<Um.KamersmetAlaoof, Ie Etage, f 50 p. m. Tent. 187. Gem. Voork. mat Aleoot, la Et., f 35 p. m. XenC wardn gaaUaowd ai nau «etaog 4e Cb«asi «XNÉB* Jawn wm «M^eloaalMda « ir-Tork afWamaa, dia d* tauMe aagen l foerM, Taoitet d* iBtwaehan TanmachxMda wawn, da ha*4el «M 4a«te test M» l «st haW vszpoe «efjsa vwda» OB4ax hinde en PlisaBeth JTaeona Kc, Antani* <an van1 Veuenhowa «n neHa Baokaz. Johann Harmann Hauurich Zhns en' XttpiD. JAMS Palak en.TalenUas Xams. 20a. Se Boveubul», 1182 p. J. Terstond. 91. Gestoft Zykamor, f 11 p. m. Terstond of late» XMttgtittrtimt, 10. Qestoff. Voorkamer, f 10 p. n. Terstond. ? MMmt+erurmv ' 86. Ongem. Voorkamer met Kost, f 4 132. Gestoff. Voorkamermet Aleoof. f«M«c*«arw 65. 8 Kamera, Ie Stage, f 600 p. L Terstond, 77. Hnis, f *50 p. J. Terstond.^ ___ , 8. Ge«toff»«rde tamer f 18 p. m. Terstond, 10B. Gedeeltelijk gam . . t, f 40 p.m. Tets tof la ter. of. f ICp.m. Terstond. Achterkamer, f M p. B. TH.lfrwi.sl. S. Qe«to& ToorkMMv f M p. o. Terstond, 9. Gestoff. Voorkamer, f 13 p. m. Terst. U. SO*«ea.Ksim«rs,*«Sts«e,f60p.xi. W. Ztikasaer «iet Xoat, Ie Bvag«. f80 p. m, Tiratsarf. mmmrte» <ftnu»»om Kaétermtt nart. fi. 11. Gem. Kamer, fH p. m. Terstond. 97. l Bovenhnla, 117.jp, m. l Ootober. ISO. Gem. Kamer zoet Kost, f 90 p. m. TantonA, We**p«r*g*e. 84. Vrö BoveidL, 4 kamera ,aua.,< 425 i f480 p J. Tersi Onnnnnnnard. Buis mat Tuin, f 000 p. j. Tentond. bh K. H. B, B.- Bovenhius, f BOO p, ]. Terstond. Brouwvrtj. Boveohnls, f *75 p. j. Tentoad. BoteBbniHU f4M aa 375p.l,Teratim4. Boek Oattensstraat. Vril Bovenhuis. f475 p.|. TarstftnJ. l». Huia,tlOW.? pJ.Tétstond. ~ ?* Hr*»»*TS"ll«a'Mts'«TSlt, 37. Bovanbius, £900 p. J. Tetatond. We*t«r*t*r*1, M. Cks*. BlsapkMBar, f 16 p. m. TantoU. ?r«wtawer«Mst. «. Ie Bovenhnls, f 17 p. nu l Oei Hret*rt»mr4itmmf. m. .Kus m* TTttn, f MO, p. 1. TatatasC, -ftttimttmm&u. U. Trfl Boventaua, TnOT-J. Terst. a. OcssoC Tsirtssjii. l»Ws,l H p. nu 1esksa% U. fl (Hm. Kamera «a artts, f T» p. m. Terstond» 278. A9. 1882. WEEKBliB VOOR NEBERLAM -..._. t "' - Aboo.we»t p«r S/au /1.?. fr. p. p. ? 1.15 Versclignt lederea ZondagoeatowL. ?/rs'NT. A f*^ & ?rsériTi.CI"R"RR- AfeowL NomiMit tua d* Emken Terkrigbatu ik » O.lfl Uitgeven,: EUBaMAN, HABltt ft C». Zü^llAU 8 IH^I^.E.1..» IdvertaDlifa p«t regel 15 Ok.. tobben dentekrt > 1.IBHOQDt SWBTAABT1TJKD» OHDSBHOja, ? ItOOt «M BïflOOK. (Slot), «oor J. B. Boaorar. ? HO«IUUUU» Dl HMBSVOEODHSID, d«at H. t. B. ? BTAATKVHVIO- OTBBMCET. ? <*??'? it»«'>w.TAsr»rit. j^. stertotM Verhoofing. ? Uit d» XaasaaU. ? Wt da Hofrbad. ? uit «a Blssohop..a»j| ^.BgKlT; CbarioK. Corday door 7. O. (slot). ? Haaren SB damaa uit PantArcj, deor ». CL ? ütosahtsdw ?okomsborg deot J. d. B. ? Btf van Lier, dooi L. van Bejsaal. ? Pnasal» Open. ? Over Belglaah hnnatlava% (aM) doec pra£ J. A. A1K Tbttm. ? LJBTr«BJt.OlO«: De> T«B Borgens, door P. LMttdwt* Jr. ? »a fca* , «SMT Jt*. Glaaa, baoordMM «oor O. ? OttAV door J. H, B. - TULtXMSBS ZAKBW: KHitafr» Ttldsonritta», door Arw. ? BlbliognpMe. ? BOHAAKFROBZJXK. ? rXUILLETOK: Xsalk s» 1 ? Champagne-w^B. door O. E. Bram*. ? B* H*detlandscba CantawO. Spoorweg- KMtaehapp^ ? ALLEBLBL ? BBIBVBHBU8. ? OVBBZICHT TA» DB ETJé T, d. Borg. ? Vargadarmfao, ? Vaüingan. ? Bwgtrtüka Stand. ? Ta Ham- «tjnda Vf oningen. ? ADTZBTBHTIEM: Behonwbargen, «na. Onder^s/IJ». Hot was «dart lang ons voornemen een artikel over bovenstaand onderwerp in dit Blad te plaatsen» en bet is niet omdat het Onderwijs in de Zeeraartkund* feen bespre» kifrg verdient, maar alleen aan bijzondere omstandigheden toe te schreven, dat wil tot nu toe aan ons voornemen geen gevolg kónde* geven. Het adres, dat door de iVereeoiging ter bevordering van het Zeevaartkundig Onderwijs" dezer dagen is gericht aaa Uunne Eicellentiön de Ministers v» fiinnenland«ch« Zaken en van Waterstaat. Jfaadel en Nijver heid, heeft onze aandacht opnieuw op dat onderwerp gevestigd, en geelt ona aanleiding om het Zeevaartkundig Onderwijs» waarover door velen in de laatste jaren is geschreven en gesproken, kortelijk in onze kolommen te behandelen. Werd door de meeste schrtyveix over dat Zoekt men naar de ooraak voor dat TBTtchyneei, voor dat draten, dan Iromtmentot de konkh»ie, dat de regeering niet door drongen is van het belaag, dat de Ctederlandcch* acht-epvaart ea geheel Nederland beeft bij goed Zeevaartk.. Oodenvfls ót dat het ontbreekt aan de gelden, die voor de reorganisatie noodig zuUen itjn. Is het eerste het geval, dan kunnen wij de regeering geen beteren dienst bewijzen dan haar aan te bevelen de lezing van de bro chure: «Scheepvaart-Enquête. De vorming onser zeelieden met betrekking tot onze scneepvaart. Een beroep op het Nederland«?he volk", door J. H. Rovers, Oud-koopvaardykapitein, Expert van het Bureau Veriliü, en de brochure: tÖoxe Oost-lndia-vaarders", door S. 8. Zevertyn. In de laatste zegt de schrijver o. a.: i o. dat het in 's lands belang is, vooral in tijden van oorloc lusschen andere mogend heden, dat er eene Nederlaadsche koopvaardij vloot bestaat, die de Nederlandsche gouver nementsproducten ouder ontwijfelbaar vrtye vlag vervoert; fo. dat het voor de natie zelve van groot belang is, dat zij in het- bezit blijve van eene teilvloot; 3o. dat het voor den Staat van belang is, in mogelijke tyden van oorlog, waarbij wij zetven betrokken zijn, in Nederland of de koloniën, dat wij schepen en zeelieden hebben; 4o. dat het behoud van eene goede koopvaardyvloot noodzakelijk is voor het behoud van ons karakter als koloniale- en zeemogendheid." De heer Zeverljn laat er nog op volgen: t Dat alles begrijpt de Regeering". Is het laatste het geval, wordt de Regeering door geldgebrek verhinderd ten behoeve van het Zeevaartkundig onderwijs te doen wat gedaan moet worden, dan is het te begrijpen waarom zij er rdtts aan heeft gedaan. Dan xal ieder belanghebbende bij de scheepvaart, berustend in het geval, kalm wachten tot de idmiddelen de Regeeriag toelaten bande».__- ...^. . v". . __ _ - .. verkeert, wfj wenscnen, hoewel wU (al is bet dan ook niet geheel) met die schrijvers instemmen, onze beschouwingen aan te van gen met een woord van dank aan hen, die het Zeev. Ond. in huna«-bescherming namen, het steunden zooveel in hun vermogen was. Ware dit niet het geval geweest, hadden niet enkele personen en kommissiön het zich lot een taak gesteld dat onderwijs te bewaren voor totaal verval, wat zou er geworden zijn van de Zeevaartscholen in Nederland? Dat die personen en kommissien dien dank verdienen zal uil onze beschouwingen dui delijk worden voor ieder, die begrijpt en gevoelt, dat de Nederlanders eene zeevarende natie waren, zijn en kunnen blijven. Kunnen blijven en moeten blijven, niet uit trots alleen, maar ook om hun rechtmatig aandeel te verkrijgen uit de winsten, die de wereldhandel oplevert. Dat het daartoe noodig is onderwijs te geven in de zeevaartkunde zal wel peen be toog behoeven. Dat het Zeev. Ond. moet-zijn in overeenstemming met de eitchen der tegen woordige scheepvaart, dat het goed, in plaats van slecht, moét zijn, daarover zal men het ook wel met ons eens zijn. Men vergele ech ter niet, dat er meer noodig is. Als er >stoom op" is gemaakt, dan moet er ook gezorgd worden vóór >Ijdel" enz. Ilalve maatregelen zullen niet balen. De kommissie van EnquêJe omtrent de Nederlondsclie Koopvaardijvloot gaf in 1875 niet één maar zeventien punten ter verbetering van den bestaanden toestand aan. Het wórdt tijd dat de regeering in dezen flink optrede. >De periode der actie" moet eindelijk aanbreken. Behalve door de kommissie van Enquête is herhaaldelijk bij de regeeriif aaDgedrönj-en op verbetering van hét Zeevaarikindig Onderwijs. Sedert 1873 wendt da Vereenrging ter bevordering van het Zeev. Ond. daartoe pogingen aan. In het tijdschrift >de Zee" is er op aangedrongen door de Heeren i. P. Lucurdie, D. van Kelwich, J. V. Wierdstna en anderen. Dé Maatschappij tot Nut van 't Algemeen en de Maatschappij van Nijverheid trokken zich de zaak aan. In Sept. i879 worden twee adressen aan de regeerm-j ver zonden, waarin men wees op een dreigend p e va;, r voor de scheepvaart, en aandrong op het oiirtrwijld ter hand nemen der reargamiaati» nim lift Zeevaartkundig Onderwijs. liet eene ??vis ueieekend door nagenoeg alle Reeders en Direkiien van Stoomvaartmaalschappyente Amsterdam, en het andere door velebefengliebhcnden. bij de scheepvaart, wonende te In de Kamer zelb werd voor het Onderwijs gestreden, o. a. door (uu lieer Lieltinck. Toch werd door de regeering niets gedaan ter verbetering van het Zeevaartknndïg Onnieii dan alleen een kleine subsidie en dat nog op verzoek van de boveav pefsoaen en ojk hierbij een medety denden moeieglimlach te onderdrukken F' en met hem zullen velen niet willen gelooven, dat er zoo groot geld gebrek is. Zeer zeker zullen de gelden voor het Zeevaartk. onderwijs besteed, minder op brengen dan de Staatsspoorwegen, nog minder dan één procent in geld, maar de Regeering zal toch zeker wel weten, dat de vruchten van goed onderwijs niet in procenten van een geldsom zyn uit te drukken, Die vruchten zijn van geheel anderen aard, en toch leveren zij, die vruchten van het onderwijs, later vrachten, welke, meer waard zijnde dan geld, toch geldelijk voocdeel opleveren. Men zal ons kunnen tegenwerpen dat de Regeering de Rtjbkotnmissre ter examineèring van varenslieden ter verkrijging van een diploma van stuurman aan boord van koop vaardijschepen heeft in het leven geroepen, dot zij een onderzoek naar de kleurenblind heid en de pezichtscherple der adspirantsluurlieden heeft bevolen, dat enkele wcnschen der Kumrnissie van enquéie zijn bevredigd. Wl| antwoorden, wat is daardoor ter verbe tering vnn het Zeevaartkundig onderwijs ge daan '? Niets,, en misschien zou het beier geweest zijn voor dut onderwijs als de Regeedie halve maatregelen niet had genomen. Maar genoeg- voor heden. gtld gabouwd worden. W*f wfesche» dat ea wy tiefaben redil het tewenechea. Zeker \ i» bet motielijk een boowfn»d*ve teektniag te begrypeo, maar men raadplege deskundigen van verschillende richting. De- Heer de Stuers tn de Ueer Cuypefriy» «élstrekt met d* eenige deskundigen ra de* kade. . En nu het gebouw zelL Wat de grootte en ruimte betreft, zal het natuurlijk aan het oordeel der spoorwegmaatschappijen in Ne derland onderworpen zyn geweest Nataurlljk zeggen wij, immers w^ mogen niet aan nemen dat een behoorlijke overweging der hoofdzaak zal zyn verzuimd. Het geheel is met talent ontworpen, want de Heer Cuypers is een raak «10 talent, hoewel zijne kracht en zijn smaak ook op 't gebied der kerkelijke bouwkunst in Ne* derland zeer worden overschat De architect heeft sinds iljn rauseumproject vorderingen gemaakt; de geest van het geheel is beter, en het centraaistation, om bet zoo eens uit te drukken, is meer renaissance dan het museum, liet museum hMft het karak ter van een leminarie, hetcentraalatationdat van een vroolijk seminarie. De Heer Cuvpersgaat dus vooruit, maar wij kunnen niet wachten op zijne ontwikkeling. Wij willen de armoede der motieven daar laten en de eentonigheid die daaruit voort spruit, maar het bouwwerk vloeit te zeer over van leelijke, onmogelijke, bet schoonheids gevoel kwetsende details. (Om hier slechts één leelijk detail te noemen: het wanoogelijke venster dat licht geven zal aan den op gang naar de vichtkamer der koninklijke familie.) Het muséum staat er en daaraan valt niets meer te veranderen, het melselwerk van het GentraaUtaüon is echter slechts tol even boven den beganen grond opgetrokken en de architect zal de groot* detailteekeningen voor vele details nog niet *te" aannemer gegeven hebben. Hier U dus nog tyd tot handelen. Wy protesteerea met alle kracht (Wij welen heel goed, dat wQ met deze ba- . wering alle architecten tegen ona hebben, want houwen is hun vak; maar het lUsoo.) Zoowel hier als kt 't buitenbad overdoen wy ten opzichte der restauratie der oude monumenten en ook op dit gebied schijnt bet moeiellik den gulden middenweg te be wandelen. Gewis de grens in deze is met ge makkelijk te trekken, maar dit is zeker, de regeering mag op den ingeslagen weg niet voortgaan. De artistieke waarde vaa de loterljzaal en vaa den genoemden kloostergang, heeft zij voor altijd vernietigd, en het is daarom te hopen, dat de kamers weldra kracht krijgen niet alleen tot spreken, maar tot handelen, en «oo spoedig mogeiy k eene com missie van Rljks-aoVisenrs trachMB m t le ven te roepen, saamgesteld uit deskundigen en mannen van smaak uit versehiHende rich tingen. ? Men late ook deze hoogst gewich tige zaak ? de restauratie onzer monumen tale gebouwen ? niet in eene hand. De lolerljzaal is bedorven, de kloostergang te üirecht evenzo?, de ruïne van Brederode ziet er sinds veertien dogen door bebouw be lachelijk uit; moeten andere kunstgewrochten van hooga waarde denzeliden weg opgaan: het stadhuis te Middelburg, de Amsterdamschepoort te Haarlem, de oude kerk te Delft enz., enz.? Er is alle reden dit te vreezen, indien de kamers niet onmiddelljk krachtig optreden. Wat wjrj raden: 1. Met alle kracht voor te gaan in het stre ven om aan onze rijksgebouwen, klein en groot, een artistiek karakter te geven en tot dit doel, alsmede voor de restauratie onzer monumenten, ruime middelen beschikbaar te stellen; 2. de Kamer en een ieder, die de zaak ter harte neemt, make daarvan niet eene politieke kwestie, want zij is ra de eerste plaats eene kwestie van verschil ö NOGMAALS DB KKSBETOVGOBElOi. Was M die lealfcelt? XeoiheÜ W «az VaÜOH ' Twstaad let staf» M Wtsfc*» mt atirisss» " Man aai! Ai* MMsaan wifem. n* sjS*Ü satalMf. Dar Blaat BM maters*]», «h eèec spat. We Kebzfeeit atagt «Édamntssri sAnk-sHsa. Het antwoord, door de «aehte Redactie va* dtt weekblad op mijnen brief over .Het Traae» stok der Kisjskevoefttbeid" gegevtn, Tteift ngy» hei geheel nog niet overfnud van het onhoadbsjr* rafloer stelltnf. Daarom kan ik der tenwdun»; niet mtrstaan, nogmaals en «??tr»!'" nitvoeriper het capaciteiten kiesbevoegdbekfstelsel te verat> digtn. Dat ik daarb^ niet geleid word door d* zucht, om iets aan té wijzen, waardoor de liberale party cieh vaster in den xadel kunne netten, heeft ae Bedact!e> ceer jnist inffeuen; een dergel&si laag-ntilitarirtiKhe politiek is hnnner waardig. die t geen knoet (?elfi ttgn sonden opsien, als het gold, hunna macht ie verme«rdt*«B of ta hervestigen. In de Nedtriandsohe pen en sedert eenigen t||d stemmen op tot s van censnsverlaging; man wü sich in in de richting bewegen, waarvan b$na _ westelijk Europa den eindpaal reeds heeft bereikt; oensusverUging is, volgens hare voorstander» aelve, de eerste stap op den hans insjpna onvermgdet^ken weg tot het algemeen stemrecht. Dit nn is in rajn oog juist een van de sterkste argu menten tégen eensusverlaging. Prof. Sprayt defi nieerde in do N. Sott. Of. het algemeen stemrecht neer té recht als (d* tonvereiniteit van het on ver stand". Men sje sleehls de vruchten der ultra» democratie in Frankrgk: lachwekkende plabücietea wisselen af met ev n lachwekkende verkiezings resultaten, waartuatehen 100 nu en dan de v/ex» Jdesing eens onwaardigen m een van. de grooto steden voor den noodigen ernst zorgt. Hen ktta ook op het Duitseha B^k, waar het persoonlijk regiment zich over niets minder te beklagen heeft dan over het eigeneen stemrecht. EnwuzAndea hier den weg bereiden voor een dergelijke Jiüvxtft Men vergete toch vooral hier de oude let niets ?priucipüa obsta!*^ Doch d» verdedigers van censtnrverlsffng noe> men het noodzakelijk, dat een ggroote kring TBS kiesen" de rer tenen ouordiKers afvaardige; d* verteg«nwoordigbg moet een .breeden achter grond" hebben; alleen dan -ü «g vertronwcat inboezemen aan het volk, of althans geen waar trouwen wekken. De waarde deier (men hond* mQ het woord ten goede) phrases beeft Prof. Spruyt in aün leaens- ea behartigenswaardige artdwtom goed in t h'cht geateU. Zg, dia) s* met -«"* Tegen den Stroom. Slot. Het Centraal-Station te Amsterdam ? mag niet opgetrokken worden aooala de teekening aangeeft. Nadat de Heer P. J. R. Cuypers in de Rijksmuseum-gebouwen getoond heeft geen smaak te hebben in de niel-kerkelljke kunst, had de regeering nimmer aan hem een ander groot gebouw mogen toevertrou wen, (het project is van Cuypers en van Gendt, maar Cuypers is de man). Dal hij aanneemt wat hem wordt aangeboden, is te begrijpen, maar het bad hem nim mer aangeboden moeten worden. Was hij een talent zooals von Ferstel te Weènen. die in zijn Votivkirche evenveel latent en inzicht tentoonspreidt al» op het gebied der nietkerketgke kunst, (kunst-industrie-museum al daar), zie, dan ware de handeling der re geering gerechtvaardigd geweest De regee ring toont door aan Cuypers, zonder mede dinging van andere nederlandsche architecten, dit ontwerp opgedragen te hebben, «en smaak te bezitten ea met alle geweld de «ozijdige bonwktntëïge richting, de Sluers-Cuypers te votgeo. nieraan moet een einde ko men. Als de regeariag.looatbe»ooroorde«ld te denken ea te handelen, k hei de «Uefai der Kamers, dat z|t bekwggaen stelten m het uiterlijk der rljksfebtowcn, die van ens tatls. Deze kunnen en moeten omgecomponeerd worden en de lystwerkèn (een der hoofdelementen van een gebouw) mogen niet uitgevoerd worden zooals bet project aan geeft. Nu is het nog tijd en de Heer Cnypers zal dit toegeven. De regeering heeft nog maals een groole foui begaan, zl) handde nu voordat het te laat is. Wil de Heer Cuypers de omwerking der leelijke details niet ? en deze zijn in groote getale aanwezig ? het ware t beste door een ander architect het ontwerp te laten, omwerken in den geest der renaissance. Men vergete niet: het gebouw zal er staan voor langen tijd, als het ten minste groot genoeg is, wat wij betwijfelen. En waarom zou den deze details niet veranderd kunnen worden? Walde groole SchmidinzljnRaihhausplan te Weènen toeliet, zoude dit te Amsterdam on mogelijk zijn? Deze groote bouwkundige hech wél degelijk eenige details in liet plan van genoemd gebouw moeten veranderen. Dit kun en moet met het project van ons Cen traaistation; het mag niet zoo uitgevoerd wor den. Maar welke details willen wij dan veranderd zien?, vraagt men ons! Ons eenig antwoord is, massaverdeeling en detailleering in den geest onzer hoHandscha Renaissance, zie do in den. handel zijnde photographien van het eerste Museumplan, dat de regeering heel kalm ter zijde heeft gezet, hoewel het goed én sierlijk was, en men zal begrijpen wat wij be doelen. De Kamer ontwake uit harégencele of gedeeltelijke onverschilligheid ten opzichte van het uiterlijk van het Centraalsiation. Wij spreken in den naam van velen in den lande. De regeering onderschatte toch de tijden niet, de ontevredenheid met de bestaande toestanden op bouwkundig, gebied neemt met den dag toe. Het een enkel woord staan wg stil bij het restaureeren der oude Rijks-gebouwen. Üat hiermede onder toezicut der Rijksadviseurs eindelijk een begin werd gemaakt is zeer ie prijzen, want op-elk geslacht rust de verplichting ddlgene in stand te houden, waaruit de geschiedenis van ons volk te lezen is. En wezenlijk onze monumenten zijn het overwaard, dat wij ze voor geheel verval behoeden. De tyd ontbreekt ons voor 't oogenblik om alles in oogenscuouw te nemen wat de regeering op dit veld in de laatste jaren, gesteund door de voortdrijvende kracht van den Referendaris, heelt verricht. Dat slaat evenwel vast, als zt) met aUe oude gebouwen heeft gehandeld even tooals mei de loterijzaal te 's Base, met den kloostergang der Domkerk te Utrecht, niet de ruïne van Brederode, dan faalt de regeering, immers zy restaureert niet, maar zij bouwt bij. En dit deugt niet om de eenvoudige reden, dat wy dat niet kunnen. De artistieke stroom va» onzen lijd is, ten gevolge van veterlei oorsake*, op bouwkundig gebied te zwak, dan dat de begaafdste architect in den geest der oude gebouwen kan bijbouwen. 3. de autocratie tor Regeering op bouw kundig gebied eindige. (Wt{ leven in een constitutioneel land, waar elke richting recht van bestaan heeft en haren invloed behoort te kunnen doen gelden); 4. de Regeering herstelle de Commissie van Bljksadviseurs en late zich niet uitsluitend leiden door één persoon, die daarenboven duidelijk bewezen heeft eenzijdig op 't ge bied der bouwkunst te denken. Hen sal aUp heel moeieltfk een Beteeniarls via dan die boven de partyen staal ? boven de partyen staan to op bouwkundig gebied even ïoo moeleqjl: ala op alk ander; 5. dat verandering van Referendaris niet alleen zy eene verandering van persoon, maar ook van richting. De tegenwoordige bouwkundige richting der Regeering is eene onmogelijke richting; 6. Wanneer een rijksgebouw van eeoige beieekenis moet ontworpen worden, schrijve men een algemeenen wedstrijd voor nederlandscho bouwkundigen uit en noodige daar bij tevens de bekende talenten tot mede dinging. De Begeering beeft dit verwaarloosd in btj bét Palels van Justitie én by hei BHksmnaeiun in bö bet Centraalatatibn ta Amsterdam; Iaat men dit na, men doodt da opkomende talenten an d* ontwikkeling üar soQwknnde in Nederland. 7. Omwerken van de fitcade van het Centraaistation en niet toelaten dat dit gebouw in strijd met den geest der HoUandBche Eenaitsance worde uitgevoerd, Nu ia het nog tyd; men handole. Wij hebben gewaarschuwd. Een nieuw tijdperk is aangebroken; het behoort onder de gelukkigste verschijnselen van den dag, dat de Regeeriog dit heeft ingezien. De Ueer de Sluers heeft haar de oogen geopend, maar de weg dien zij, onder zijne leiding, inslaat, is verkeerd. Groot is de verantwoordelijkheid der regeering en der kamers. De bouwkunst moet geleid worden in juiste bedding, zeker niet in die richting welke indruischl tegen de gevoelens van de overgroote meerderheid der natie. Hierop hebben wtj recht Wat wij bevorderen, als wij de vorraenwereld der eerste Renaissance nieuw leven bijzetten, als wij uit haar willen putten voordln naüonalen hollandschen bouwstijl der niet-kerkelljké ge bouwen, de dat ia meer dan de bevordering van een aerthetisch begrip; ?het is de ont wikkeling van het geheele volk. in over eenstemming met de geschiedenis des va derlands. QfOOt Bandvald bjj Haarle», ~ ' 4tB. einig opgewekt .._ onder verreweg de meeste censuskiecers, bewgae» d* kteswnen»gingen met haar klein ledengetal, haar slecht bezochte vergaderingen, het laag gehalte harer beraadslagingen, haar kleJnainligen cTnbgeest. < haar toch onwrikbaar vaststaande groot* macht. Zon dat na ? eensosverlaging niet eerder sleabter dan beter worden? De overgroot» meerderheid der door onzen census van het kiesrecht versta* kenen verlangen dan ook bjjoa niet naar toeken ning van eenTmrgerschaparecht, welks betnekenia tij met begrijpen. Werkgevers, clerus, predikanten, volksmenners en kiesverenigingen vragen hot voor hen, in wie >ft blinde volgelingen hopen t* vinden; er cgn steeds personen, die hun eigen, invloed gaarne souden vermenigvuldigd ii«n en die verlegen ijn om ,wat men in Noord-Amerika. noemt een groot kiezerskanitaal" (Mr. J. Heems kerk, De Practyk onzer Grondwet I, pag. 116). Als Mr. H. Goeman Borgesiua in de laatsverschenen aflevering van de .vragen desTjjds" (p.377) verklaart: ?Onder de werklieden is een opgewekt leveu tot uitbreiding van kiesrecht niet te kennen; onder de kleine patroons moét nog d» eerste stem opgaan om op toekenning- vtn dat recht aan te dringen", ? dan stem ik rijn tweede bewering en de daarin opgesloten veruórdeelinff van eeüsiisverlaging dadelijk toe, ? ea dan heb ik geen tegenspraak te duchten, als ik zeg, dat atfne eerste bemtrlag slechts op enkele exceptioneele veraehyumgen onder den werkmansatand toepasselyk is, welke uitzooderingen by een goed eapaciteitenitelsel wei onder de kiexers aonden kuunen opgenomen worden. De beweging tot oensu .verlaging vindt haar werkelijke kracht in de thans nog uitgesloten capaciteiten, waarvan velen geneigd agnv ten einde «elf stemrecht te erlangen, de deur open te setten voor tienmaal meer onbekwamen. Na toelating dier capacitei ten door een ratiöneeler kiesrecht zal de beweging tot eeninsverlaging vanzelf uitsterven. Hoogstens aal zy dan nog worden voortgezet door hen, die naar een volgzaam knddetje verlangend nitiien. I>ss vooral geen eensuwerlagingT Maar nog liever in 't geheel geen census. Zie de op eiken oentns toepasselinke vernietigende kritiek van mr. Borgeaias (1. a p. 844i?349). Wie in den «out» een vermoeden van bekwaamheid xagen,- moeten toestemmen, dat dit een slecht criterium is, en met mg meegaan, als ik een beter aanwfj*. Ea a\j, die naar bekwaamheid bH den kieser verlan gen, zqn voorwaar niet ia slecht Kewl'chap: sQ hebben J. K. Thorbecke tot machtigen bondge noot. Wat doet het, of men jnist daarom hun standpunt verouderd noemt? Wat vóór meer dan dertig jaren oy TOOT attyd afdoende gronden betoogd werd, moet ook nu nog velden; de. wetenschap kent geen verjaring. Met de hem eigene scherpte ea kortheid zegt Thorbecke (Bedrage tot Herstrain* der Grondwet, n. 43), reed» i* 1848 het geheele -vraagstuk in al sUn« deelea overziende: «Hoe talrijker, althans geruimea tfd nog, onder -hen, die hun titel aan de betaling der gevorderde som ontleenen, kiezers zullen fctfn zonder begrip, zonder wil en burger zin, des te QvtriMr dient de wet hen te zoeken, welke d» betrekkrng van den-burger tot den staat kennen en weten te waardeeren. Van deien zijn de gepromoveerde» slechts eene klasse; allen, die proeve van eenige bekwaamheid hebben ge lteven, zooveel *aj door de «et duiuelqk kunnen worden omschreven, hebben geltfké uanspr.tak; ?n wellicht rou de Grondwet eens algerocei.e vol macht tot opneming van zoodanige clatsen aan de wet kunnen pwen; met het oog echter op de mof, «f htt Bethwr, door benoeming tot «rtminiatratieve ambten, uiideeter van politieke bevoegd heid 1*09 wrden." l) Wat beteekenen deze weorden anders dan dit: cooveel mogdlyk alleen kj) kieser, die eeae zelfbewuste mevning heeft over de openbare zaak? i h

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl