Historisch Archief 1877-1940
Ili
ili
D B AMSTERDAMMER,
YOOR KEDBBLAKD.
275
?k'
D» tlneUtoleril utwnm*" .».«,-,
«wirf** OOMMHMT, door den heer A. van Eek,
ia, overgedrukt uit het staatkundig en
sUathuiehoudkundig jaarboekje voor 1683, als brochure
wrteVenett. Het is inderdaad een pleidooi voor
de lourü. De redeneeriug loopt ongeveer *)?
volgt: specliucbt is om volk reeds sinds de
Batavieren ingeschapen. Onw staatsloterij, waarbfl
de speler slechts 25 a 80 pOt verliest, fc hem
nog 4e minst nsdeelige. Het grootste bezwaar
bestond in de thans afgeschafte verhuring der
Jolen. Er wordt meest R*»f>««l«l door de
meerfitgA*<k Mft«*«n. Pe lotuï n eea voordeel voor
yvii itaat w geen nadeel voor de spekt s die
an leis aan de beurs hun ftfeellttst bevredigw.
In den Uaag en ?"? ?-1? «*? *?«??
op 4e benrs door
geld thans aau de
One ?oUaadeefc* MaatstbndMa nna saseJs
aaa«eboden. Integralen, an drieéa verminderde», balde IV, pOt.
den llaag en elders^ spelen ook dames
loterij
_ makelaar,
besteed, zou
Het
toch
niet in da spaarbank «aan; ergo vooralsnog, nu
het land de bedrage daaruit goed gebruiken kan,
mag op aJschulfiug der staatsloterij niet worden
aangedrongen.
D» heer van Eek gaat noff niet zoover, de op
richting van roulettes to Scheveoingeu en
Zanaveoi t aan te bevelen, toch het meest logische gevolg
sQoer redeneeriug.
De firma RibbinV, vanBork&Co., Elsctndroz,
8|iui b/d Kalvei straat, alhier, heeft een contract
gesloten met ZEx. den Minister van Marine tot
hot virrichten der noodige werkzaamheden
aan de electrische telegrafen es toestellen, aan
boord dor marine-icWpen. Ook zullen door
bovengenoemde firma al deze schepen geregeld,
minstens 2 muien '*j«srs, worden geïnspecteerd
en isoleeiing der geleidingen onderzocht worden,
Tn den Scrliner Börsencottrier komen twee
beridtten voor omtrent de
electriciteits-tentoonstellinsr te München en het kleine ballet dot ter
vergeïüking van de electrische lampen in deu
Münohencr schouwburg gegeven is. Het blauw
achtige koude Siemenshcht voldeed niet zyn
" * "?- -*~?-«l ? Klmmteene bijval
koude Si*mensljc
rend; algemeene
eelachtig stralende
werkte storend;
ie geelftol.,.D
wa.iraan geheel de toekomst voor het
* -- «~>..«, t __|_
vond echter het warme g<
«onsUcht, wa.iraan geheel ? ,
toonoel scliynt verzekerd te zijn. B\) het stuk
hameren van eene brandende lamp ?was m
eenige oogonblikken, door toetreding der zuur
stof, -de koolpit verteerd, zoodat brandgevaar
zeer gering is; de lampen werden zoe weiuig
?wurm dat ze iu de tiand gedragen konden
worden; alleen bezeerde in liet eerste oogenblik
door ohhandigheid een danseres zich aan een der
g«leiddradeu. Het licht was behoorlijk te tem
peren en ta verdeelen en bleek lang niet zoo
vermoeiend voor de oogcn als dat van Siomem.
BRIEYEXBUS.
Geachte Beer Redacteur!
In het belang eener voorname publieke zaak,
waarvan ons Nederland en zyno Bezittingen onder
de keerkringen eenmaal de rijkste vruchten kun
nen plukken, verzoek ik deze weinige regelen in
uw weekblad te willen plaatsen terwoanchuwing
en voorlichting van hen die dat zullen noodig
1114 dito V*
P°«_ en t pCt LeenlBg
beterden «kh ?/» pOt, daarentegen waren Leentag
«xdito 1877;l«* ft t V. pOt. «waak*.
ItaUaaen iets meer «eaoebt an noteerde» '*» pCt
beter, Aand. Lamatsoe Bouwer l pCk beter, sedert de
laatste noteeriatf.
OostenrUken bleven hunne prö«n handhaven en
toonen hoegenaamd g«tn veraobn »«n.
Polen sedert da U»tate noteertaf, l',"i pOt vaster en
ïort«$ees«n «ea (ractie lafWf.
Naai Bosaee. was da v.sag «W*11. t*00*- ~ JS
noest wadar voor eenlg aanbod plaats naken,
nie»tegonaUande de toeelaad steeds gwiattg bU)i* neotan;
deaehternttflang U ov« hot geheel l,s ? *<4 pCt, w*
de Ooater-LeenTngen Ifc. pCt. swakker, slecbU Leentog
17M/181S en dito 1806 olro» Ifo pCt. vaster.
Bpanjaardaa mede »fe pCt. «wakker. ?-.?uu.
Haar Turken onUlond meerdere vraag voor specwaue
an alle soorten kondea iuim l/i pet. winnen.
EgypUaone fond*n bleven gevraag voor ïrsnaobe,
«Wr vooral voor Engalaete rekening, naar luid der
beiichton wordt dan tocb de conpon l Nov. vold»»n,
an wat da oorloaakostan aangaan, doie sullen B*n«vtn
worden nlot ten nadeele vaa de bestaande schnUl.oorten.
Vaa da Noord-Ajnerikaanscbe sta»tafondsen
wbelerdea Cortif. Floritla Ifc pCt, ook KmUmmn UUren
Hoewcl hooger te st(n geweest, per aaldo ifc P*-*. vsator
voor beiüo soorten. ?
Ook de Zuld-Amorlk. ataatsselroMen toonen allen nog
al verbetering »an, BruïilUncn l.'4 pCt.. ColnwblMian
niottogenitatiide de ongiinstlee rovolutie-UflrichWn
H/3 pOt., Pern»T!en bleven voor Engelsohe rekening
geTtMgd op do tydlng dtt de gcWen voor de '«?^ocbte,
gaano beechikbssr «onden gesteld woidon ten boboeve
der obligatie-honders en nitgokoerd worden soodrm er
eene be»lis»ins genomen werd, wat de taiuprslio.v|lu«"a
der bcido «uorten betreft. Ook Venczncla'a vorhievc-n
zioh ruim S/4 pOt. op de tydinB d»t de Hoor «t'Ju*
z«n vcrsoek tot ontsUg h»d Ingetrokken en In liot bofjin
v«n Oktober met de bondors uver nieuwe
convcreiepUnnen s*l btrsroen; w»t de 4 pCt. rente a«ng»ftt. da«r
er eene schikking mtt »e binnenUndücho houders ge
troffen v/erd, g*«a do remises ntu; de nitótitftf vsa
3 pCt per j»ar gewgtld vouit.
V»n onze Inilustr. waarden vorkoorden do meeste op
nieuw In tneer aangebodene stemming, zo° ?,rl0?"
Aand. Panopticum 4 put., Haven-SVwrabüOtdjenut 312 jpCt.,
Nieuwe Afifk. Hondnlsvewenis. en Stoomv. /ocland, circa
3 pCt., Amsl, Dank on Hottonl. Hyp. Bank on Btoomv.
Nederland, vertt»owden allen i/» pCt,
Eene enk«le verbetering is te vormolden voor
Java Banieh, die na de jongi
keratcllen, ook AanJ.KnsVeref
nottcrd. Intern. Cred. en u»..-. ,« °'.-«~ .
B&nk IK pCt. williger, zelfli In Bottd. Hand. Vereenis.
Aand. ontstond eetiige vraag tot opgaande prijzen
zoodat z(j -v, pCt. opkwamen. t.?i?»
Van de Uilheenwclje Indnstr. wsarden verbeterücn
Kuasisi-he Ptndbriev«n 1/3 pCt
Mnïwoll en Coloradowaard-n waren nog al stem aan
geboden, do eersten verminderden rnira l pCt. on cer
tificaten Colondo l^jpCt.lftger BOilcrt Uo laatste notcenng.
Onzo Holl. 8pw. waarden waren allon in fl&vjwo «lem
ming vooral de Contraalsoortcn, die na het bekend wor
den dor vooratollon vnn overname door de
ExploitattelUattj, asnmerkelijk lager liepen J)e»e wflze van overname
ia vo. r de hondors dan ook alles behalve gunstij; te
noemen en naar het on» voorkomt zou het eeno dwaas
heid zijn voor do hottdcre om de voorgestelde voorwaar
den aan te nemen, wellicht U reed» het benoodigrto aantal
aandeelen in handen vin dezen of eenon om toch netplan
door te knnnen draven, toch ia het zaak voor de overige
bezitters om «oo krachtig moscltjk zich daartegen te
verzetten; een verlies van 91 '3 pCt. ondervonden do
Aandeclen en 7 pCt. do Uitgest. adiuld, ook d* Obllgatiun
verminJcrdcn 4', pCt. Anndeelen Ryn-Sp. verminderden
opnieuw roim 5 pCt. Holl. Wzoren Maaly. en Boitol
Wezel gest. Isto Hyp. verloren beide S,'4 pCt.
warkewerd bat vertrouwen gastbokt, bat er
beaadaald au warau do kapitalen voor a
iyk goeda onawoeintagan mo*lel«k te
jaran MoaatM voorbQgMU, londar datde
werken konden word»» Tultoold an by het nitbrokan
van dan burgeroorlog in 1881 was men diaataneavolgo
la bal Zuidaa ta alle «pitobteB m kat Soarden tan
) n» do jongfto val 8 pCt zich konden
intl.KnsVereeuising monteerden *1'« pCt.,
Cred. en Hand. Vereenig. en Nederl.
Benig* Jaren van wanorda volgdaa. Da plotseling»
Tnrf««tlar(iif dar slaven ei da v«A«l»to« vta v»*s
KoordolUken atar het Zuiden, Twanderda» da m
(chappeiyke verhoudingen dermate, dat geruimen
noodi* was, voordat ileh uit de wanorde nJenwa ver
dingenhsddm ontw.kkold en d« nieuwe toestand
bastendi((d was.
Nu achter eenmaal de groote «lagTjoo* die eeua
ragalmatiga ontwikkeling t«)j«i hield was w«gge»om«".
xm da bevolking beten* idamanten in ilch opnam, nu
do Terdarde begrippen weken was vooruitgang
ver»*kerd an behoefd, men atochta kapitaal om den rijk
dom van den grond nuttig aan te wendan, en gcUnuk
U roakaa van da gunstige ligging voor
dw^SJJ11*"?1Aanvankelijk «cboorvootend, weldra t:cmakke|\)ker, ton
laatato op onbezaraea wti» kwamen da kapil*l«»
«taponibel. totdat do crlaia van bet Jaar 1873 over geheul
Amerika bijkans alle ondernemingen trof en «en «eer
groot aantal 8poorweE-n»«at*cliappüan of In
m6eJcJ««Eeden gornalitan óf bankn «t gingen.
Wederom waren eantga laren noodig Oin het vertrou
wen te h*rw!nnon, maar de voorkeur voor het Noorrton
bo»a de Zuldritjke Staten wns Srootend«ela bij
kopit*Ustan verdwenen, soodat b« do herleving van handel on
Indvitrie in de Voreotiigdo Staten omstroek» bat Jaar
ISflO de vroeg*-? slavenstaton in iedor opzicht eon even
gnnBtlge poaitio iuuamun als de Staten Noordeluk van
*Te gilegenw t«d »nllen w« trachten na ta gaan op
welke wilie van den verbeterden toentand door de
?poorw«gmaat8chapp«on ia gebruik gemaakt, en welke de
voorultzlehton voor do thans gevestigde Ma»t»ehai>p\ien
lijn, zoomede of er roden la om «e verwachten, dat op
den dnur de zuidolvjko lijnen met go«d gevolg de
cononrreutio vol knnnen houden togon de trunkltfaon
>oordelvjk van de Oblo. , _
Amst. 38 Sept. 1683. J. v. d. Burg.
*?
Onder da rubriek TB HÜTTR worden gratis crpgncMaa
woningen, haxnara »am. walka v6<jr Vr^amg aaa «ar op
gegeven a|}n, zoa* vernwlaing vaa Utamd, IiokaUtait.
Hattrprüa aa wanneer te aanvaarden, Opsjavan hieraan
niet voldoend* kanen net geplaatst «arden. ? Btf
varhoring wordt uen beleefd vwzaoAt dawran diraet
kaïius te g«T«n aan net Borwa van dit blad, BeUa J.
ALmttet.
?9. Vrtj Bovenhols, f 900 p. J. TentonlL
109. Bovenbnis. f 1100 p. J. Tentend,
4. Bovenhnis, f 30 p. m. Terstond.
. oen, . . .
8. Gwtüff. zy kamer met Kost, f 40 p. m. Tentond,
.
105. Gem. Toorkamar awt Zoet, f SS p. m. Terstond.
111. Onderhals, f 9. p. w. Tentoaa.
113. Oem. KamermetAle.enXost,f40af45p.m. Terat.
118. Oam. Kamer «wt Keet, f fta p. m. Tantond.
113. Gam. Kamer met Koat, f 36 p. m. Terstond.
343. Ie Bovenbnis, Wl 3p f. m. Terstond.
J*»**
11. Huls, f350 p.J. Temtond
8. Vry Bovenhnis, 7 Kamers ens., f BSO.? p, J. Terst»
ft. BovanbBia,4Kainera,2Aleov«n«nz,f335p.]. Terti,
31. Sa Bevaabnis, f 260 p. J. Tentend.
VI. aam. Veerkamer, f30 p. iu. Terstond of later.
4. 9 Gern. Kamera, 1 3i p. m. Tantond.
8. Gein. Kamera, f SO p. m. Terstond.
8. 2 Qcm, Kamera, f 83 p. m. Terstond.
.
5. Gaston*. Voorkamer, l o Etage f 18 p. m. Tersft
S. Wmkelhuis, f 375. p. J. l November,
B. 2 Kam. en Suite voor Kant., mot Zold., f400 p.). Tent.
60. Povenbuis, 4 Kamera ou. f400 p. J. Taratond.
13. Oem. Voorkamer mei Atcoofuü Kost, f 15 p. m. Terst.
89. Bovenhnia, f375 p. J, Tantond.
86. 9e Bovenhni», l Kamera, aaa. f 18. p. m. 15 Co*.
6H, Qem.KamermetBla*p)il,laEt.,il5p.m. Terst.
132. Gem. Voorkamer, i 10 p. m. Terstond.
Wé*rsM>«Mrjr*.
89. Oestoff KaïMrs, 180 p. m. T«rai,
76. Vrü Bovenhnia, f 525 p. J. l Nov. of vroeg».
111. Gestoff. Voorkamer met Alkoof, f 90 p. m. Terst
1»3. 2 Gaston*. Kamers an Solte, la Etage, f 60 p. m. Toni
153. 2 Gestoft*. Kamera, f 26 p. m. Tor stond.
239. Qem. Voor- en Slaapkamer, f 30 p. m. Terst,
28. Bovenhnia, 4 Kamera, enz., f 39. p. m. Terstond.
38. Bovenhtii». 2 Kamers, enz., f 13. p. m. Terstond,
SI. 2e llovotihnia, 8 Kamers enz., f300 p. J. l Nor.
41. Yrö Buvonh., t Kamera PDZ. f 000 p. J. l Nov. of vroeg.
104. Vry Bovcnh., 6 Kam. enz. f BOO p. J. Terstgnd.
1B8. Huis, f050 p. J. l NOT.
S. BoTonhul*, 6 Kam., Alc. enz., f440 p. J. Terst.
5, Dovenote Bnvenh., éknm., Alc. enz., f 150 p. J. Terst.
64. Gem. Voorkamer, f 14 p. m. Terstond.
82. Huls en Tuin, f400 p. j. Terstond.
109. Ie Bovenh., 9 Kamer» enz, f 150 p. j. Terst.
Wegens gebrek win ploati moesten eonige
stukkcii worden uitgesteld.
Yergadcriiigca.
AMSTEKDAJt.
8 October. ? Arti cl Amicitlae ? 7 ttnt.
4 October. ? SodorL Contraal-SpoorwoBmsatsch. ?
CiK-on 31'.i nur.
4 Octobpr. ? Java-Iïamth Cnltnnrmaatseharpt) ?
Ecnugezindhuid, 11 uur.
13 October. ? Purmurendcr Gaslabrick ?
Ecnsgcïindhoid, S uur.
13 Oiïtobor. ? Maatichttppij tot Exploitatie van
StaatsBpoorwégon ? Odéon, 12 nur.
?l GKAVENHAGE.
81 Octobor. ? Bilüton-Maatscbttprö ? Hotel het
Groot Ecizenbof, H'/j nur.
V e i 11 n s c ?»?
126. 2 Zolders mot Vlioriiig, f 335 p. j. Terstond.
171. Bnvcnhnli, 2 Kamera enz,, f3.25 p. w. Terst
190. 2 Zolders, 4o Etage, f70 p. J. Terstond.
Ili. 2 Bovetibnizen, 3 Kamers enz., f 225 p. J. Tent.
173. Uovcnbnis, 2 Kamera enz., f200 p, J. ïerat
175. 2 Bovtmhulzcn, f 175 en flSO p. J. Terstond,
120. Oom. Kamer, f20 p. m. Terstond.
Mtumrmll.
DO. G«m. Komar met aluoof, Ie etage, f 50. p. m. Tors*.
50. Gciu. Achterk. 115 p. m. Temt.
D2. Zolder, f 18 p. m. Teratond.
93. Kantoorlokaal, f25 p. m. Terstond.
97. KMiloorlokaal, f 500 p. J. Tcrgtond.
Danifl 8tarper**t*iHrt»
40. Zit- en Slaapkamer mot kost, f 8 p. w. Torstona.
05, 8 «om. Voorks., Ie Et., f18 a f20 p. m. Terstond.
Kne1**t1ci'*aracht.
11. Oostoff. Kamsr met Ko»t, 133 p. m. Terstond.
18. BovciiliiiiB, 4 Kamer», Zt>ldor, eau, apartcn opgang.
f,7. Ilnia- eu Tuin, f 300 p. j. l Nov. of vroofcr.
ISO. Ie DoveTihui*, f 10,25 p. m. l Nov.
I0a. Gom. Voorkumor met Alcoof, f 3,50 p. w. Tersu
Miraar HaiMtrmt*.
88. Gem. Voorkamcrm. Ülaiipkntnt-r, f14 a 16. p. m.Terst.
JF«r<fJM«ttrf Oolftritat.
60. Bovonhui», Ie Etage, f275 p. j. Terstond.
8. Gestoff. Yourk., f 10 p. m,, mat Ko»t, Ui p. m. Torst.
IV. k Kolft.
7. Qaetoff. Kamer, f 12 p. m. Terstond
ST.Z. Vm^rtturyttmt,
48. Rnia, f 1000 p. j. Teratnnd.
67. Pakkelder, f900 p. J. Terstond.
79. 2 Gam. Kam?n, f 85 p. m. Terst.
83. GeatonT*Voorkampr met Alcoof, f95 p. m. l KOT;
939. Kantoorlokalen, f 850 tot f 800 p. j. Terstond,
39. 9 Gestoff. Kamers, f 25 p. m. Terat.
0«4e Kerktptet*.
13. Gestoff. Kamer, f 16 p. m. Tentend.
W. X. root-fratrvacatl.
155. 2 Gem.Kamoncn6nito, lo Etage, f 45 p. m. Terat
258. Gestoff.Kamor met Kust en Inwoning, f 4irpjn, Tent»
J*. C. Hf+ft*tra*t.
53. VrÜ Boventmia. f «30 p. J. Terstond of laUr.
84. Gem. Voor- en Slaapkamer, f25 p.
PfMscftMVfreMSf1.
19. Vr^ Bovenhuis, f4 p. w. Tenitnnd.
Plantage Aadfnai*.
7. 2 Gem. Kamer», l o Etage, f 35 p. m. Terstond.
21. Huis met '<uin, f 860.80 p. J, l November.
Ftaatage mmUtergra*t*t,
Ifontefiore Fark. Bovcnbiiis, f20.DO p. m. Terstond.'
, in. Terstond.
en voorni;jiuu}£ TC.U u^u ».v u
hebben eene goede zaak ook goed te beoordeelcn.
filet het oog op het plotseling dalen van
aandeelcn eener Cultuurmaalschappöi oog geen jaar
geladen in onze hoofdstad by het publiek geplaatst,
«elke zich ten doel stelt eene hooggeroemde
vezelstof nl. die der Boehmeria of Rainehplant te
beitiden en als spinmateriaal aan de Europeesche
markt te brengen, sullen wellicht deze weinige
Vt-eukfu het daarin beü'okken gedeelte van ons
publiek niet ondisnstig zyn. Ik ben niet onge
neigd later meer uitvoerig in uw weekblad en
andere dagbladen terug te komen op OP juistheden
en verkeerde voorstellingen van anderen d»
onlangs door hunne artikelen het minder daarin
ingewijd publiek op een dwaalspoor hebben
gebrftclit, in zake de Ramehberndiriff.
Zooals velen bekend is heeft de textielindustrie
in onze dogen het hoogste belang tegen matigen
p) iji in groote hoeveelheden vestüsto&en als
stapel|>roduct aan de markt te zien om de groote
kapitalen in die industrie vastgelegd, productief
te doen blyvcn. ? Met gespannen verwachting
werd sedert vele jaren door de groote cpinnery«i
welke de vlasvwelstof als materiaal verwerken,
gelet op de pogingen door particulieren en zelfs
door Ilegeeritigen gedaan, eene zoo hoog door
hen gewaardeerde vezelstof als die der rtoehmeria
of Rauieh geheel gezuiverd aan de marktte bren
gen. ? .
? De bezwaren hierbij echter te overwinnen ztfn
veel grooter dan die bij het afscheiden der vezel
stof uit den vlosstengel. Wegens het eigenaardig
verschil in samenstelling van het plantcnsüjm
der Rameh of Uoebmenaplant eu dat dor
vlaaplaiü, .is herhaaldelijk gebleken dat de op deze
laatste toegepaste wyze van rooting ter vernieti
ging van Uit planteuvocht niet kon .worden ge
volgd1 vjiur Uamehstengels, ? zonder de vezelstof
van "deze in het proces van omzetting te doen
dealen met de hoor omringende deeltn plactenslijm.
Daar de omstandigheid dat op den meest
geschikten leeftijd gesueden Kamclistengels b'u
machinevle afscheidiug van den veiebtoïhoudendon
. bast slechts 21/a percent geheel gezuiverde
vezelStof levert en alzoo 97 Vj percent afvalstoffen dienen
verwerkt te -worden, is het .duidelijk dat eene on
derneming welke zich ten doel stelt eenige hon
derden tonnen vezelstof jnarlyks te leveren,
icsehikkrn moet over ern vrq oanzienlüke
hoeveelh*id arbeidskracht, waardoor eene kostbare in
richting noodzakelijk wordt.
Dat de oplossing van de moeilijkheid goeile
en doelmntijie machines daar te stellen teuctnde
met voordcel de vezelstofhoudende bast van hout
«n epidermisdeelen te zuiveren en daarna een
proeedó te vinden op andere wijze dau
doorrootiug het plantenslüm af te zonderen niet zonder
groete bezwaren te bereiken is, kan zich een i der
voont ellen die enntig doze ea dergaUjke techni
sche aangelegenheden onderzocht en beproefd
heeft. ? De liozwmrm hierboven genoemd v^n
echter thans opgelost. ? Eene te Snbaranpur m
Ëngelseh Iftdiö in 1979 gehouden wedstr^d bnfb
aan het lielit gestald welke de vei diensten zflu
van «enige der uieiledingers. Of onze landgenoot
welke het vertrouwen der Oprichters van de lava
Ranch MAxtscbvppij hoeft kunnen winnen aldaar
onder de mededingers naar den door de Bejeeriag
uitgeloofden prijs zich bevond of één der fransohe
Ingenieurs van wier stelsel of stelsels voor
Ramehvezelstofbci'eiding deze Maatschappij gebruik
maakt, zullen belanghebbend* aandeelhouders het
. best doen zelve te onderzoeken. Zeker is het
echter dat geene hunner namen in het Rapport
der Jury is genoemd geworden te minder nog in
het IRegeeringsbesluit vaa bekroning voor be
woning hunner verdiensten voorkomen.
U dank zeggende voor de wehriDeade opname
; deier regeieu heb ik de eer hoogachtend & zjjo,
UEd-Dw. Dienaar,
J. P* VIA der Floe0>
Delft, 2» September 1888.
Ownkbt van de Effektauurid
w» 3» ?*» 99 fcytusber UW.
Victor Emannel ii'a pCt. en Aand.
l pCt. minder, Eliaab" Gisela l/2 pCt. en Oblig.
Warecban?Weonen »'4 pCt aanRenamer. ti??i._
In de Bnssisobe Bpoorwegwaordon was do atemmlng
verdeeld, *l<? Hj-p. Qr. Maancb., Oblig. Brest Grajcwo,
Knrek Charkow, llomch. By.ran, Moakow Smolenak,
Poti Tifli» en Kiaacbk Vfinama rezen ,*H«»1«1?11
pCt., daarentegen verflanwden Aand. Gr. Maatech.,
D»ltlsche. Loaowo, ObUg. Orol Vitebsk en Zuid Weat. 1/3
i S j pCt
Óók in de ATnerlkaansohe Bpoorwegwaardon was a»
steniming verdeeld, doch voor hot meerandcal "»'iw5r'
6 pOt. Oblig. Louis San IWsisco en Miohigan Central
verloren beid» ll/a pOt? het m«e»t verbeterden prot
Aand. Cbie. Northw, die 4 pCt. Btegen, Calif. paoit 2do
Hvp. 7 pCt. Winona 81. Teter, pref. Aand. 8t. Louis
San Fransfoco, New-York Erie, Western kwamen allen
l a llfc pCt. op. Be overige soorten toonden een ver
schil van circa !'j pCt.
BraziUaangche Spoorwogleonmg 7.'g pOt. vaster.
In do diverse Tranwoorton waa weinig omzot,
oooiacbo Tram verloren door voortdurend aanbod per sawo
13 pCt. en Arnhctnsche Tram 3 pCt., slechts Indinebe
l pCt. en Rflhiigvereenigirn? 1,'ü pCt, vaster.
Premie-Loeningen waren voor bet moorendeel in vaste
?temming, 100 kwamen Amsterdamsohe f 100 U Pc»;«
Gemeente Cïediet ^ pCt. en Paleis v.Volkavl. av'j pCt. op.
Brasselsche s/16 pCt-. Hongaarscba s;« pCt. en
rhoisaloten H/w pOt. wUligor, Oo8tem1ik»che 1854 ^n dito
1864 beide Ife pCt. aangenamer. Madridsche IA» pCt.
raster. Naar Tnrksehe was groote vraag voor
nttheemsche rokoning.zoodat deze l»'R pCt. avana behielden.
Tot de flauw gestemde aoorten behooren
Amatordam?che i f 1000 en Bottordamschc, die l,'2 » '/+ pCt.
tsmgliepen, Btohtweissenburg verminderden l pCt.,
üostonriik«che 1880 en Oostenr. Bode-Credit AnsUlt 1/3 pot.
lager. Ook BnasKohe 1860 liepen l/s pC*. terng.
Van do diversen rezen Ver. Amoriltaanschs fondaon
Ie Borie 11/i en Ver. Amer. Hyp. dito l/3 pCt. %
Geld op prolongatie iots meer gevraagd en a 4'3 a
B pCL genoteerd, doch op hot einde der woob goud a
41/n pCt. t« bekomen.
Öonfederéos waren weder gezocht tot circa f M
voor VollsvUjt Aandeelen circa 65 pOt.
AUEBIEAANSCHE 8POORWT5GES,
LSV.
Amsterdam, ïfaandag 2 October 1882, des avonds Mn
zes ure precies, in Fi-ascati.
Drie Hulzen, onder era dak, te Xiouwermsor.
Een HnU, Buiten rJantammcmtriiat 20.
Twco Huizen, EgolanHorFsra;'ht 153 en 160.
Een Huifl, Utreohtschndn-nrsstrnat 70.
Een Winkclhttl*, Fordinasd Bolstraat CS.
Drie Huizon. Gcrard Dnnntmnt 49, 47 en <5.
Vier Huizen, Buenrcdamntraat CB, 6C, 61 en G2.
Twoo Pakhuizen, Prinsengracht 730 en 711.
Een Woonhuis, Weteringstraat 8.
Ze« Bouirterrcinon, enz., Nicuwo Koi'listraat.
Een Huis, TJtrculitaohodwitrsatrttat 85.
Een Huls, Monnikendwursitrnnt 4.
Een Huls, ütrcchtseliedwarsgtraat BS.
Twee Huizon, Euiperspad 117b en 1170.
Een Woonhnis, O. Z. ArrnBtocg 17.
Een Winkelhnig, 3e Goudsblovmdwanstraat B.
In fie Brakke Grond, das voormiddaga ten tien ure precies.
12 Bouwterreinen, GovartFlinck-, Jan Steen-, Ferdinand
Bol- en Van der Hchtstracen an Gedampte
Z»»gmolenaloot,
Des middags ten twaalf ure precies.
Era blok van zos Hnizon, Prin» Hendrikwtr., teUmoldon.
Een blok van zo» Huizen, als voorgannd.
Een blok van acht Huizon, als voorgaand.
Een Bouwterrein, ala voorgaand.
Des avond* ten zes ure precies,
Een Hecronhnlfl, Weiitoinde S,
Een KocUhni«, Huidekoperstraat 33.
EPTI Koopmanshuis, PrinBongraoht 703.
Een Huis, Haarlemmerdijk 103.
Dinsdag 3 Octobor 1882, des avonds ten half zevon
ure percics, in ilt Zicualu
Een Winkelhnia, K&lvcntraat 171,
Een Winkclhuis, llokin 12Q.
Woensdag 4 October 1882, des avonds ton zes Tff»
proeics, in liet O.Z. Jleei-eit-Layeiinnt,
Een Pakhnit!, Brnnwcrsgrncbt 172,
T\VCÜ Huizon, lUddorstraut 8 en 45.
Een Winkelhuin, Jonkorstrnat 4,
Burgerlijke Stiuid.
4. 2 Gcm. Kamor, f 40 p. m. Terstond.
<iiuttltwitmolenwt«ffi5. 2 Gom. Voorkamers, f35 p. ra. Terstond.
O tfiaei-tchekaae.
23. Ie Bovcnbnifl, 3 Kaïncrn onz., f400 p.]. Terstond.
7. Gem. Kamer, f 12 p. m. met kost f 40 p. m. Tentoni.
41. Bovonhula, f400 p. J. Terstond.
82G, 2 Bovonh., 3 Kam., Alc, enz., f 425 en f 87S p, j, l Kov.
494. Kantoorlokaal, f BOO p. J. Terstond,
606. Gem. Karoo», f SO p. m. Terstond.
748. Gem. Kamer», la Etage, f 18 p. m. Terstond.
*
12. Gem, Zit- «n Blaapk., f 18 p. m. Tnntond.
1. KsTier, f 14 p. m. Terstond.
43. Cium. Voor- en Achterk., Ie Et., f40 p.m. Tst of Mest,
1&5. Vrjj Bovenh^ 5 Kamors, Keuken onz., f 4ÏO p. J. l Hor.
9atini-eit<iHt*tr*tit,
17. Gestoff. Kamer, f 10 p. m. Terstond.
SO. Qem. Tonrkarocr met Alcoof, flB p. m. Terst
30. IScMoff. Voorkamer met Alcoaf, f 16 p. m. Torst.
130. Geetoff. Kamer mei Aleoot, r 16 p. m. Terstond.
«tovert flinektlraat.
81b, Gem. Vonrkainer met Alcouf, f20 p. m. Temt.
174. Gom. Voort, inet Slaapk., Ie Et. f 16 p. m. Torst.
j 174. Ongein. Voork. met KI. Kam. ,2e Et., f 10 p. m. Tent
l ItU. Gein, Kamer mot Slnftjwerti-eJt, f 20 a i SO p. m. Torst.
83. Gostoff. Voor- en Slaapkamer, f20 p. m. Terst.
01. Winkelhnifl, f SOO p, ], Terstond.
114. 2 Bovenh.. 2 Kam., alc. enz. f 300 p. J. Terstond.
76. Bovenluüa en OnJerutak, f400, p. j. Terst.
84. 2e Bovenbuis, 3 Kamers enz., f 285 p. J. Terst
94. Boveuhnis, 3 Kamers enz., f 18 p. ra, Tc-stund.
76. Bovenhnis, 4 Kamers enz,, f800 p. J. Tank
9S. Huis, f 1300 p. J. Terstond.
32. Koepel en Kamer, ongem. f 15,gom. f2Sp, m. Tarst,
14. 2 Onderstnkkon. f85 p. m. Terstond.
Se Spfnr*tirt»mentiv*u-trt
6. Geatoff. Kamar, f 12 a f 14 p. m. Terstond.
C2. Gest.Voork.,lEt.,f3.50p.w?metKostf9p.w. Tersi.
109. Ocatofi'. Kamer, f 16 p. m. Torütond,
111. üom. Toórkamcr, lo Etago, f 18 p. m. Terstond,
15. Gcm. Kamer, f 20 p. m. Terstond.
11. Ie Bovenbnis, f 17.50 p. m. Terntond.
11. 2o Bovenhnia, f200.? p. J. Tcrntond,
13. Gem, Kamer, t' 15 p. m? met Kost, f 38 p. m. Terst.
23. Ie Boveiihnis, 4 Kamers onz., f 360 p. j. Terst.
Btiurtuitttroat.
2. 2 Gent. Kamers, 2e Etage, f 22.50 p. m. Terstond.
27. G*m. Voork. m. kl. Kam. en Alc., f 35 p. ra. Temt.
Hoogte
25a. Hnis met Tnln, f400 p. j. Terstond.
25». Boveubnis, Ie Etage, f800 p. j. Tentend.
25*. Bovenhuia, 2o Etage, f 200 p. j. Terstond;
25». Dovenhnis, 8e Stage, 1175 p'. ], Terstond.
9jNataf*
4. 2 Ongem. Voork. en Suite, f 35 p. m. l Nov; of vroege*
Spuistraat. 1
1. Oom. Zit on Slaapkamer, f 18 k f 25 p, m. Terstond»
74. Ondoratuk, f 50 p. m. Terstond.
9G. 8 Gem. Kamers <m Bnlte, f 25 p. m. Tentond,
61. Bovenhuis, f 800 p. j. Tentond.
St. Annnttrmat,
22. 2 Bovenlmizen, f275 p. j. Tentond,
6. Gestoff. Kamer mot Kost, f 60 p. m. Teratond.
5. Gcstoff. Kamer met Kost, f 60 p. m. Tcratond.
21. Kant., Kam., AU-. on Zolder, f 500 p. m. iNov. ofvr.
42. Ongem. ZR- enUinncmk. en Suite, f 35 p. m. l Deo.
212. Kuntoorlukaal. f800 p. j. Terstond.
247. /ijk., Alc. en BinnenL, f600 p, j. Tcrat.
277. Hnin, f17.50 p. m. Terstond.
301. Gem. Voor- en Achtcrk. met Alcoof, f40 p. m. Terat.
SBS. Geiu.Kamcrmft Kost, f 18 tot t'BOp.m. Ternii.
11. Huizen met Tuinen en Bovenhuizen, 1450 tot 1050
p. j. Terstond.
Tv***t*c***e**n***.
it. Bovenhnia, f 760 p. j. Tor«tond._
98. Ongem. Kamer, f l.SO p. w, Terstond.
TmEp*tr*mt.
12. HaU, 6 Kamers enz., f 850 p. J. Tentond.
35. 2 Gem. Kamera, lo Etage, i 35 p. m. Tentend,
. 69. QMt. Voork. met Alc. on kleine Ktnur, f 115 p. m. Te*.
111. Gem. Voorkamer mot Alcoof, f 3} p. m. Terst.
Valt Bafrleftraat.
8. Huis en Tuin, 10 Kamen enz., f 1500.? p.J. Tent,
Vti» H'ou*i*4t«*.
27. Gem. Voor- en_ Slnapkimor. f 18 p, m. Terstond.
80-91, Terrein met Loodsen, f 1000 p. j. Terstond.
U7, Bovonliuis, U Kumer» enz., t' 275 p. j. l Nor.
?tatiutt Vmn Can»pfH*tr*mt,
ï)e spoorwegen In de Zuidelijke Staten dor Noord
Amerikaanachó Unie ztyn voor bei mccrctidecl op andere
wijzo tot stand gekomen en dankca bnii )>cuu:m meestal
uu andore invluodcn, dan die in liet Koordon dor
Veroenigüe Staten.
Turwyl tocb Noordelijk van de Ohio do energie en de
ondernemingsgeest van invloedrijke por^onin, meental
zonder BtaaUhulp, spoorwegen iu liut leven riopcn,
aonity.ls zclfH, oudanliB tegenwerking van d«n Htattt, werd
eortijdt» in hot Zniden luinder aan het Initiatief van
particulieren .overgelaten en zette do Htstt gcv.-ouultjk
Eolf de onderneming op touw, of gaf zijn xedciykon on
matericclcn «teun aan do Maatndiupptjan, door dcul tu
nemen aan de jmchrtjving op hnrc aaudcclen, door zich
verantwoordelijk te «tellen voor dcrentulMtaUn^ophiiro
obligaliun, door aan do Maatsditjjpijtu xtaat'pbligaUün
t* geven in ruit voor de fipoorwoK-ubligatlüa door
landachenking of op andere wjjze.
Zoo word de Oharapeake '4 Ohio voor een gedeelte
voor rekening van den Btaat Virginüt gebonwd en wns
die Staat de grootete aandeelhouder In de Itichmond
4 Petersburg Spoarweg-IEafttichappÖ, thans oen doel
van deKoriblk i Western: zoo ontvingen de ljjneQ, die
thans tot het nat v»n de Lonlsvlllo Naahvillo behooren,
de South * Nortb Alabam», da Loniavillo CUattanooga
1 8t. Louis, ens., hnlp van do Staten, door walkc z(j Uepcn,
«oo ontving de Uobtle & Ohio eene belangrijke
land?chenking van den Staat Alabamn enz.
Wy kannen thans niet onderzoeken in hoeverre dein
onfersteBzda'gea noodzakelijk waren, in hoeverre zy het .
resultaat waren van specnUtlën der regeeringépersonon,
of «tl tot knoolor|an aanleiding gaven i of stred» hot
belang vu den Staat gesteld i» boven bet belang van
Bersonen of oorporatiSn; zeker Is het, dat de
spoorwegbonw zich in de zuidelijke Staten niet zoo snel ontwik
kelde, als in het noonltn; dat de w«gen,. die StaaUhnlp
hadden ontvangen, geane betere fioancieele uitkomsten
opleverden, dan dia, welke geheel onafhankelijk waren
(«bleven; tèket is bat ook. dat de verwarring in bet
geldelijk beheer van vele cnldeljjke Staten aan bet
erediet der Bpoorw*g-ma*tsah4j>pijen afbreuk deed.
Kaar wat meer nog dan bet bovengenoemde de
nitbreldlDg v*n spoorweg aMaar tegenhield en
belemsnerde, «M de insoliade, 4o lichtzinnige en de
roakokxjie w^jio, waarup da ontwerpors hunne plannen uit
voerden. Rist zoozeer om winsten to maken nh eene
onderneming, waarvan de behoefte dtddeHjk gebleken
?i 4e irreoavwtbaarbeid nUt *? betwijfelen viel
Da Tsriaaenin d*
niet wrt, «ft «
merkea vaa Itaw-Tork
staad* aanwer wawn,
«,!? v*or
steehap««en
dan' wel om ntt wilde specnlatlën in de ter markt
gebraehta waarisn «eld te liaan, weidan de ~
ontworpen en net Haatdmlpd* Ui
Zoodia b« bet pnWi* de
apacnhrtfawoede
dar wasjen worden ~u
Ondcrtroawd op Donderdag 28 September 1883.
Oerrit Hamlrik Brand en Sleteke Brouwer.
?WiUom Cliriutiaau Uriukman en Hsloua Sophia
Ilittemc(jor. '
MOZCB Coronel en KïHanne Content.
Jacobn» Jobannea Chrintoflol Gallonkamp en Anna
Comella Kolc.
Lion Growol en Jndlth van der Tonze,
.Totan Willem Htllern en Carollna ï>orothea Adriana
Jacomina van den Boiob.
Johnnn Ueinrioh Hathias .Fcrduiand Eirchchoff en
Cittliirina Lonise Wlhelmina Bohaper.
AVillem Alexander Fanl'Frcderik Lodew{jk Klassen en
Maria Cbriatiana Lnnkamp.
MathO» van Klcetf en éerardina Elisabcth Lndweg.
Engèlbert Koekkoek en Bieke de Boer. . .
JoLannoa Adrianus de Koning en Anna Eliaabeth Bak
ker. . . . . .
Ednr.rd da Lanoj] on Lfjdia van Onwenaller.
Leendort Leventein en Jantina Pinkrtorboor.
Htjman Iiuza en Bippora Philips.
Bendrlcns JoUannos Mejjer en Anna Cornelia L&hner,
Ahnliam Levie van Mlndon en Jndoth Drnkker.
BernuHitis K(]man en Chafctrini EUüabeth Vfiggors.
Aria Ploojt en Antonetta Cornelia Hof manu.
Abraham Qnarldo en Ablgall Fesaro.
Willem Bertim Ueuter *t) Halen» Maria vanBminea»».
Jaoobns Itooth en Lubarta Voetolink.
Mozes Simons CD Htnrletta van Cleeft
Johannea Btoesser f n Binake de Jong.
Hnlbortm Wouter van der Tak en Mud* Petronella
Headrika Ornl».
Karel Prodarik Tennisz et Johanna Antonetta Btranss.
Johan Fotras Volgt en Maria Oatbarina AlidadoBoer.
Jobaa' August Weber en Alborta Johann* Gaertralda
Hebnerhomt.
Kiculaas Wisman en Aletta Dina Btapenhorst.
WUlteunns op do Woerd en Hendrina Termenlea
Jacob Wolff en Alida Oeertroida Beid.
Phillphus van der Woade en Jetje Bodrigues.
Honri Ednard Itarin Braakeaslek en Ellsabeth lel-.
Decker.
Barnardus Hendrikn» Btrootman en Hargantha Paleaii
Abraham Antomie Muller en Jocoba Dlepgrond.
Benjamin flandezs en Boaall Levenbach.
Hendrik Dogger en Helena Engalin» Bfjaterveld.
Slkko Albertus Hempentas en Juli» ArencUna van
Baaien.
Petrus vaa Vliet on Oerarda Johanna Saaonop.
Oarolua Lndovicus vaa Troost «n Maria WUhehnuta
Oor?iatiitn vmn ^__
37. 2 GeBtiifT. Kamers, ia Etage, f IS p. m. Terat.
DS. Gem. Voork. mot Ale., 2o Et., f23 p. m. Torst.
113. GentofT. Voork., lo Etage, f 12 i f 14 p. m. Torst.
11S. Gem. Kamer mot Aleoot, loEtigo, f 14 p. m. Tarst.
Jan Steenstraat*
250. BovenVmi», üCamers, 2 Alcovcn enz., fSOOp.j. Tent.
ÏCÖ. Oem. Kamera, (20 en f25 p. m. Terstond.
Ja* van Aef Me^ttenMtraut,
254. Hnifl met Tuin, 3 Kamera enz., f450 p. J, l Kov.
2CO. Winkolh., 3 Kamera, Banntarroiu enz., f GOO p. j. l Nov.
tffalvtrftramt.
10. Gestoff. Kamer, f 50 p. m. Terstond.
6(1. Gein. Vourkuiuer, 2o Etage, i 23 p. m. Terstond.
157. Gom. Voorkamer, lo Et»t,'o, 140 p. m. Tentond.
«^n^.viyw»». ......
15. Geatoff. Voork, met Alccóf, 1'25 p.m. Tent. of later.
85. 2 Gem. Kamers en Aleuof mot kost, fSOp.ro. Torst.
45. Gestoft'. Voorkamer mot Aleoof, f25 p. m. Tarst.
61. Voorkamer met Alcoof, f25 -p. m. Tentoud.
62, Gestoffeerde Voorkamer, f3 por week. TcHtoni
72. Gestoff. Voorkamer met Alooof, f40 p. m. Terst.
tf.vfiwtiet'rgi'iickt.
81. Kamor en Alcoof met kost, f 40 p. m. Terstond.
409. Gom. Kamer met Kust, t 50 p. m. Terstond*
409. 2 Ongum. Kamers, f20 p. m. Terstond.
427. Huift dl Tuin, f700 p. ]. l Nov.
641. 2 Gem. Kamers, met Alc., f40 p. m. Terstond.
G41. Gera. linuur mot Aleuof, f30 p. m. Terstond.
tiOO. Bovenlmin, 4 Kamers, onz. f 630 p. j, Terstond.
£02. 2 Gcm. Kamera, (35 p. m. Terstond.
Ket'krtt'ttat.
, 93. Gom. Voork. met Alooof, Ie Elage, f 80 p. m. Terst.
147. Gem. Achterkumer, f 15 p. m. Terstond.
149. Achterkamer, t 2.75 p. w. Terstond.
234. Vrij Boveuhnis, 3 Kamen enz., f860 p. J. Terst,
217. 4 Bovcnlmlzen. f400, f330 en f250 p. J. Terst.
S77. Vrij BnvanhniB, 3 Kamen onz., 1 000 p. J. Terst.
416. Gem. uit- en Slaapkamer, f 80 p. m. Terstond.
m. Tantond,
Terstond.
17. Oem. Kamer, f 17.50 p.
17. Gem. Kamer, f20 p. ra. erson.
102. Onderste Boveub. 4 Kamers enz. f400 p. J. Tarst.
ICi. Ie Bovenhuis, f 5.50 p.
.
. w, Terstond.
.
219. Gastoff. Voorkamer, f 1.50 p. w. Terstond.
Jftuittti-aat,
36. Voor- en Achterkamer, Ie Etage, f 4 p. w.
Mt**lam4.
' 15. Gestoff. Voorkamer, f16 p. m. Terstond.
Vtitlseitftt'aat.
67. Vrij Bovenhnis, f 3.70 p. w. Tantond.
?ToMde/iwaTe.
87. Gestoff. Voorkamer,2etaRe,fl0.p.m.lNov.of\roegi
116 Bo venhuis, f 850 p. j. Terstond,
183. l Bovenhuis, f 400. p. J. l October.
V#0ejs*T«rMf.
7. Oern. Voor- en Slaapkamer, Ie Etage, f 40 p. m. Terst,
127. Qostaff. Ie Etage, f65 p. m. Terstond.
16. Gastoff. Voorkamer, f 14 p. m. Terstond,
Kolktteeo
8. 2 Gem. Kamen met Alooof, f27 p. nu Tarstovd.
8. Gem. Voorkamer met Alkoof, f 10 p. m. Terstond.
Korte PriHtemffr-acf-*
80. 2e Bovenhuis, f290 p. J. Terstond.
3, Gem. Voork. met Alooof, 2o Etage, f20 p. m. Tent
81. Gem. Voor-, Achter- en Slaapkamer en Suite, 1«
Etage, f45 p. m. Terstond.
. Bovehbnls, 4. Kanurs onz. f 800, p. J. Tantond.
, Ie Etage, 1 60 p. uu Tent.
m. Tontond.
85. , .
10. Gem. Salon on Slaapkamer,
10. Oam. Voorkamer, f 35 p.
10. Gen. Balon an BUapk, f 60 p. m. 2«rst
.
88. Zolders f160 tot 1 850 p. j. Tentend.
jr/etM«f HUM tteloft&rteeff
11. Pabriekageboiiw, f 50 p. m. Terstond.
73. 9e Bovenhuv, 1880 p. J. l Nov.
83. Gestoff. Kamer, 1 16 p. tn. Terstond,
100. Achterhuis, f700 p. i. Tentond.
160. Kantoorlok., la Et., f84 p. m. Tentond.
187. 3<Um.KamersmetAlaoof, Ie Etage, f 50 p. m. Tent.
187. Gem. Voork. mat Aleoot, la Et., f 35 p. m. XenC
wardn gaaUaowd ai nau «etaog 4e Cb«asi «XNÉB* Jawn wm «M^eloaalMda «
ir-Tork afWamaa, dia d* tauMe aagen l foerM, Taoitet d* iBtwaehan TanmachxMda
wawn, da ha*4el «M 4a«te test M» l «st haW vszpoe «efjsa vwda» OB4ax hinde
en PlisaBeth JTaeona
Kc, Antani* <an van1 Veuenhowa «n
neHa Baokaz.
Johann Harmann Hauurich Zhns en'
XttpiD.
JAMS Palak en.TalenUas Xams.
20a. Se Boveubul», 1182 p. J. Terstond.
91. Gestoft Zykamor, f 11 p. m. Terstond of late»
XMttgtittrtimt,
10. Qestoff. Voorkamer, f 10 p. n. Terstond.
? MMmt+erurmv '
86. Ongem. Voorkamer met Kost, f 4
132. Gestoff. Voorkamermet Aleoof.
f«M«c*«arw
65. 8 Kamera, Ie Stage, f 600 p. L Terstond,
77. Hnis, f *50 p. J. Terstond.^ ___ ,
8. Ge«toff»«rde tamer f 18 p. m. Terstond,
10B. Gedeeltelijk gam
. .
t, f 40 p.m. Tets tof la ter.
of. f ICp.m. Terstond.
Achterkamer, f M p. B.
TH.lfrwi.sl.
S. Qe«to& ToorkMMv f M p. o. Terstond,
9. Gestoff. Voorkamer, f 13 p. m. Terst.
U. SO*«ea.Ksim«rs,*«Sts«e,f60p.xi.
W. Ztikasaer «iet Xoat, Ie Bvag«. f80 p. m, Tiratsarf.
mmmrte» <ftnu»»om Kaétermtt nart.
fi.
11. Gem. Kamer, fH p. m. Terstond.
97. l Bovenhnla, 117.jp, m. l Ootober.
ISO. Gem. Kamer zoet Kost, f 90 p. m. TantonA,
We**p«r*g*e.
84. Vrö BoveidL, 4 kamera ,aua.,< 425 i f480 p J. Tersi
Onnnnnnnard. Buis mat Tuin, f 000 p. j. Tentond.
bh K. H. B, B.- Bovenhius, f BOO p, ]. Terstond.
Brouwvrtj. Boveohnls, f *75 p. j. Tentoad.
BoteBbniHU f4M aa 375p.l,Teratim4.
Boek Oattensstraat. Vril Bovenhuis. f475 p.|. TarstftnJ.
l». Huia,tlOW.? pJ.Tétstond. ~ ?*
Hr*»»*TS"ll«a'Mts'«TSlt,
37. Bovanbius, £900 p. J. Tetatond.
We*t«r*t*r*1,
M. Cks*. BlsapkMBar, f 16 p. m. TantoU.
?r«wtawer«Mst.
«. Ie Bovenhnls, f 17 p. nu l Oei
Hret*rt»mr4itmmf.
m. .Kus m* TTttn, f MO, p. 1. TatatasC,
-ftttimttmm&u.
U. Trfl Boventaua, TnOT-J. Terst.
a. OcssoC Tsirtssjii. l»Ws,l H p. nu 1esksa%
U. fl (Hm. Kamera «a artts, f T» p. m. Terstond»
278.
A9. 1882.
WEEKBliB VOOR NEBERLAM
-..._. t "' - Aboo.we»t p«r S/au /1.?. fr. p. p. ? 1.15
Versclignt lederea ZondagoeatowL. ?/rs'NT. A f*^ & ?rsériTi.CI"R"RR- AfeowL NomiMit tua d* Emken Terkrigbatu ik » O.lfl
Uitgeven,: EUBaMAN, HABltt ft C». Zü^llAU 8 IH^I^.E.1..» IdvertaDlifa p«t regel 15 Ok.. tobben dentekrt >
1.IBHOQDt
SWBTAABT1TJKD» OHDSBHOja, ? ItOOt «M
BïflOOK. (Slot), «oor J. B. Boaorar. ? HO«IUUUU»
Dl HMBSVOEODHSID, d«at H. t. B. ?
BTAATKVHVIO- OTBBMCET. ? <*??'? it»«'>w.TAsr»rit. j^.
stertotM Verhoofing. ? Uit d» XaasaaU. ? Wt da
Hofrbad. ? uit «a Blssohop..a»j| ^.BgKlT; CbarioK.
Corday door 7. O. (slot). ? Haaren SB damaa uit
PantArcj, deor ». CL ? ütosahtsdw ?okomsborg deot
J. d. B. ? Btf van Lier, dooi L. van Bejsaal. ?
Pnasal» Open. ? Over Belglaah hnnatlava% (aM)
doec pra£ J. A. A1K Tbttm. ? LJBTr«BJt.OlO«: De>
T«B Borgens, door P. LMttdwt* Jr. ? »a fca*
, «SMT Jt*. Glaaa, baoordMM «oor O. ? OttAV
door J. H, B. - TULtXMSBS ZAKBW:
KHitafr» Ttldsonritta», door Arw. ? BlbliognpMe. ?
BOHAAKFROBZJXK. ? rXUILLETOK: Xsalk s» 1
? Champagne-w^B. door O. E. Bram*. ? B*
H*detlandscba CantawO. Spoorweg- KMtaehapp^ ?
ALLEBLBL ? BBIBVBHBU8. ? OVBBZICHT TA» DB
ETJé T, d. Borg. ? Vargadarmfao, ? Vaüingan. ?
Bwgtrtüka Stand. ? Ta Ham- «tjnda Vf oningen. ?
ADTZBTBHTIEM: Behonwbargen, «na.
Onder^s/IJ».
Hot was «dart lang ons voornemen een
artikel over bovenstaand onderwerp in dit
Blad te plaatsen» en bet is niet omdat het
Onderwijs in de Zeeraartkund* feen bespre»
kifrg verdient, maar alleen aan bijzondere
omstandigheden toe te schreven, dat wil tot
nu toe aan ons voornemen geen gevolg
kónde* geven. Het adres, dat door de
iVereeoiging ter bevordering van het Zeevaartkundig
Onderwijs" dezer dagen is gericht aaa Uunne
Eicellentiön de Ministers v» fiinnenland«ch«
Zaken en van Waterstaat. Jfaadel en Nijver
heid, heeft onze aandacht opnieuw op dat
onderwerp gevestigd, en geelt ona aanleiding
om het Zeevaartkundig Onderwijs» waarover
door velen in de laatste jaren is geschreven
en gesproken, kortelijk in onze kolommen
te behandelen.
Werd door de meeste schrtyveix over dat
Zoekt men naar de ooraak voor dat
TBTtchyneei, voor dat draten, dan Iromtmentot
de konkh»ie, dat de regeering niet door
drongen is van het belaag, dat de
Ctederlandcch* acht-epvaart ea geheel Nederland
beeft bij goed Zeevaartk.. Oodenvfls ót dat
het ontbreekt aan de gelden, die voor de
reorganisatie noodig zuUen itjn.
Is het eerste het geval, dan kunnen wij de
regeering geen beteren dienst bewijzen dan
haar aan te bevelen de lezing van de bro
chure: «Scheepvaart-Enquête. De vorming
onser zeelieden met betrekking tot onze
scneepvaart. Een beroep op het
Nederland«?he volk", door J. H. Rovers,
Oud-koopvaardykapitein, Expert van het Bureau Veriliü,
en de brochure: tÖoxe Oost-lndia-vaarders",
door S. 8. Zevertyn.
In de laatste zegt de schrijver o. a.:
i o. dat het in 's lands belang is, vooral
in tijden van oorloc lusschen andere mogend
heden, dat er eene Nederlaadsche koopvaardij
vloot bestaat, die de Nederlandsche gouver
nementsproducten ouder ontwijfelbaar vrtye
vlag vervoert;
fo. dat het voor de natie zelve van groot
belang is, dat zij in het- bezit blijve van eene
teilvloot;
3o. dat het voor den Staat van belang is,
in mogelijke tyden van oorlog, waarbij wij
zetven betrokken zijn, in Nederland of de
koloniën, dat wij schepen en zeelieden hebben;
4o. dat het behoud van eene goede
koopvaardyvloot noodzakelijk is voor het behoud
van ons karakter als koloniale- en
zeemogendheid."
De heer Zeverljn laat er nog op volgen:
t Dat alles begrijpt de Regeering".
Is het laatste het geval, wordt de Regeering
door geldgebrek verhinderd ten behoeve van
het Zeevaartkundig onderwijs te doen wat
gedaan moet worden, dan is het te begrijpen
waarom zij er rdtts aan heeft gedaan. Dan
xal ieder belanghebbende bij de scheepvaart,
berustend in het geval, kalm wachten tot de
idmiddelen de Regeeriag toelaten
bande».__- ...^. . v". . __ _ - ..
verkeert, wfj wenscnen, hoewel wU (al is
bet dan ook niet geheel) met die schrijvers
instemmen, onze beschouwingen aan te van
gen met een woord van dank aan hen, die
het Zeev. Ond. in huna«-bescherming namen,
het steunden zooveel in hun vermogen was.
Ware dit niet het geval geweest, hadden
niet enkele personen en kommissiön het zich
lot een taak gesteld dat onderwijs te bewaren
voor totaal verval, wat zou er geworden
zijn van de Zeevaartscholen in Nederland?
Dat die personen en kommissien dien dank
verdienen zal uil onze beschouwingen dui
delijk worden voor ieder, die begrijpt en
gevoelt, dat de Nederlanders eene zeevarende
natie waren, zijn en kunnen blijven.
Kunnen blijven en moeten blijven, niet uit
trots alleen, maar ook om hun rechtmatig
aandeel te verkrijgen uit de winsten, die de
wereldhandel oplevert.
Dat het daartoe noodig is onderwijs te
geven in de zeevaartkunde zal wel peen be
toog behoeven. Dat het Zeev. Ond. moet-zijn
in overeenstemming met de eitchen der tegen
woordige scheepvaart, dat het goed, in plaats
van slecht, moét zijn, daarover zal men het
ook wel met ons eens zijn. Men vergele ech
ter niet, dat er meer noodig is. Als er >stoom
op" is gemaakt, dan moet er ook gezorgd
worden vóór >Ijdel" enz. Ilalve maatregelen
zullen niet balen. De kommissie van EnquêJe
omtrent de Nederlondsclie Koopvaardijvloot
gaf in 1875 niet één maar zeventien punten
ter verbetering van den bestaanden toestand
aan. Het wórdt tijd dat de regeering in
dezen flink optrede. >De periode der actie"
moet eindelijk aanbreken.
Behalve door de kommissie van Enquête
is herhaaldelijk bij de regeeriif
aaDgedrönj-en op verbetering van hét Zeevaarikindig
Onderwijs. Sedert 1873 wendt da Vereenrging
ter bevordering van het Zeev. Ond. daartoe
pogingen aan. In het tijdschrift >de Zee" is
er op aangedrongen door de Heeren i. P.
Lucurdie, D. van Kelwich, J. V. Wierdstna
en anderen. Dé Maatschappij tot Nut van 't
Algemeen en de Maatschappij van Nijverheid
trokken zich de zaak aan. In Sept. i879
worden twee adressen aan de regeerm-j ver
zonden, waarin men wees op een dreigend
p e va;, r voor de scheepvaart, en aandrong op het
oiirtrwijld ter hand nemen der reargamiaati»
nim lift Zeevaartkundig Onderwijs. liet eene
??vis ueieekend door nagenoeg alle Reeders
en Direkiien van Stoomvaartmaalschappyente
Amsterdam, en het andere door
velebefengliebhcnden. bij de scheepvaart, wonende te
In de Kamer zelb werd voor het
Onderwijs gestreden, o. a. door
(uu lieer Lieltinck.
Toch werd door de regeering niets gedaan
ter verbetering van het Zeevaartknndïg
Onnieii dan alleen een kleine subsidie
en dat nog op verzoek van de boveav
pefsoaen en
ojk hierbij een medety denden
moeieglimlach te
onderdrukken F' en met hem zullen velen
niet willen gelooven, dat er zoo groot geld
gebrek is. Zeer zeker zullen de gelden voor
het Zeevaartk. onderwijs besteed, minder op
brengen dan de Staatsspoorwegen, nog minder
dan één procent in geld, maar de Regeering
zal toch zeker wel weten, dat de vruchten
van goed onderwijs niet in procenten van
een geldsom zyn uit te drukken, Die vruchten
zijn van geheel anderen aard, en toch leveren
zij, die vruchten van het onderwijs, later
vrachten, welke, meer waard zijnde dan geld,
toch geldelijk voocdeel opleveren.
Men zal ons kunnen tegenwerpen dat de
Regeering de Rtjbkotnmissre ter examineèring
van varenslieden ter verkrijging van een
diploma van stuurman aan boord van koop
vaardijschepen heeft in het leven geroepen,
dot zij een onderzoek naar de kleurenblind
heid en de pezichtscherple der
adspirantsluurlieden heeft bevolen, dat enkele wcnschen
der Kumrnissie van enquéie zijn bevredigd.
Wl| antwoorden, wat is daardoor ter verbe
tering vnn het Zeevaartkundig onderwijs ge
daan '? Niets,, en misschien zou het beier
geweest zijn voor dut onderwijs als de
Regeedie halve maatregelen niet had genomen.
Maar genoeg- voor heden.
gtld gabouwd worden. W*f wfesche» dat
ea wy tiefaben redil het tewenechea. Zeker \
i» bet motielijk een boowfn»d*ve teektniag
te begrypeo, maar men raadplege deskundigen
van verschillende richting. De- Heer de
Stuers tn de Ueer Cuypefriy» «élstrekt met
d* eenige deskundigen ra de* kade. .
En nu het gebouw zelL Wat de grootte
en ruimte betreft, zal het natuurlijk aan het
oordeel der spoorwegmaatschappijen in Ne
derland onderworpen zyn geweest
Nataurlljk zeggen wij, immers w^ mogen niet aan
nemen dat een behoorlijke overweging der
hoofdzaak zal zyn verzuimd.
Het geheel is met talent ontworpen, want
de Heer Cuypers is een raak «10 talent,
hoewel zijne kracht en zijn smaak ook op
't gebied der kerkelijke bouwkunst in Ne*
derland zeer worden overschat
De architect heeft sinds iljn
rauseumproject vorderingen gemaakt; de geest van het
geheel is beter, en het centraaistation, om bet
zoo eens uit te drukken, is meer renaissance
dan het museum, liet museum hMft het karak
ter van een leminarie, hetcentraalatationdat van
een vroolijk seminarie. De Heer Cuvpersgaat dus
vooruit, maar wij kunnen niet wachten op
zijne ontwikkeling.
Wij willen de armoede der motieven daar
laten en de eentonigheid die daaruit voort
spruit, maar het bouwwerk vloeit te zeer over
van leelijke, onmogelijke, bet schoonheids
gevoel kwetsende details. (Om hier slechts
één leelijk detail te noemen: het
wanoogelijke venster dat licht geven zal aan den op
gang naar de vichtkamer der koninklijke
familie.) Het muséum staat er en daaraan valt
niets meer te veranderen, het melselwerk
van het GentraaUtaüon is echter slechts tol
even boven den beganen grond opgetrokken
en de architect zal de groot*
detailteekeningen voor vele details nog niet *te" aannemer
gegeven hebben.
Hier U dus nog tyd tot handelen.
Wy protesteerea met alle kracht
(Wij welen heel goed, dat wQ met deze ba- .
wering alle architecten tegen ona hebben,
want houwen is hun vak; maar het lUsoo.)
Zoowel hier als kt 't buitenbad overdoen
wy ten opzichte der restauratie der oude
monumenten en ook op dit gebied schijnt
bet moeiellik den gulden middenweg te be
wandelen. Gewis de grens in deze is met ge
makkelijk te trekken, maar dit is zeker, de
regeering mag op den ingeslagen weg niet
voortgaan. De artistieke waarde vaa de
loterljzaal en vaa den genoemden kloostergang,
heeft zij voor altijd vernietigd, en het is daarom
te hopen, dat de kamers weldra kracht
krijgen niet alleen tot spreken, maar tot
handelen, en «oo spoedig mogeiy k eene com
missie van Rljks-aoVisenrs trachMB m t le
ven te roepen, saamgesteld uit deskundigen
en mannen van smaak uit versehiHende rich
tingen. ? Men late ook deze hoogst gewich
tige zaak ? de restauratie onzer monumen
tale gebouwen ? niet in eene hand. De
lolerljzaal is bedorven, de kloostergang te
üirecht evenzo?, de ruïne van Brederode ziet
er sinds veertien dogen door bebouw be
lachelijk uit; moeten andere kunstgewrochten
van hooga waarde denzeliden weg opgaan:
het stadhuis te Middelburg, de
Amsterdamschepoort te Haarlem, de oude kerk te Delft
enz., enz.? Er is alle reden dit te vreezen, indien
de kamers niet onmiddelljk krachtig optreden.
Wat wjrj raden:
1. Met alle kracht voor te gaan in het stre
ven om aan onze rijksgebouwen, klein en
groot, een artistiek karakter te geven en tot
dit doel, alsmede voor de restauratie onzer
monumenten, ruime middelen beschikbaar te
stellen;
2. de Kamer en een ieder, die de
zaak ter harte neemt, make daarvan niet eene
politieke kwestie, want zij is ra de eerste
plaats eene kwestie van verschil ö
NOGMAALS DB KKSBETOVGOBElOi.
Was M die lealfcelt? XeoiheÜ W «az VaÜOH '
Twstaad let staf» M Wtsfc*» mt atirisss» "
Man aai! Ai* MMsaan wifem. n* sjS*Ü satalMf.
Dar Blaat BM maters*]», «h eèec spat.
We Kebzfeeit atagt «Édamntssri sAnk-sHsa.
Het antwoord, door de «aehte Redactie va*
dtt weekblad op mijnen brief over .Het Traae»
stok der Kisjskevoefttbeid" gegevtn, Tteift ngy»
hei geheel nog niet overfnud van het onhoadbsjr*
rafloer stelltnf. Daarom kan ik der tenwdun»;
niet mtrstaan, nogmaals en «??tr»!'" nitvoeriper
het capaciteiten kiesbevoegdbekfstelsel te verat>
digtn. Dat ik daarb^ niet geleid word door d*
zucht, om iets aan té wijzen, waardoor de liberale
party cieh vaster in den xadel kunne netten, heeft
ae Bedact!e> ceer jnist inffeuen; een dergel&si
laag-ntilitarirtiKhe politiek is hnnner waardig.
die t
geen knoet
(?elfi ttgn
sonden opsien, als het
gold, hunna macht ie verme«rdt*«B of ta
hervestigen.
In de Nedtriandsohe pen en
sedert eenigen t||d stemmen op tot s
van censnsverlaging; man wü sich in
in de richting bewegen, waarvan b$na _
westelijk Europa den eindpaal reeds heeft bereikt;
oensusverUging is, volgens hare voorstander»
aelve, de eerste stap op den hans insjpna
onvermgdet^ken weg tot het algemeen stemrecht. Dit
nn is in rajn oog juist een van de sterkste argu
menten tégen eensusverlaging. Prof. Sprayt defi
nieerde in do N. Sott. Of. het algemeen stemrecht
neer té recht als (d* tonvereiniteit van het on ver
stand". Men sje sleehls de vruchten der ultra»
democratie in Frankrgk: lachwekkende plabücietea
wisselen af met ev n lachwekkende verkiezings
resultaten, waartuatehen 100 nu en dan de v/ex»
Jdesing eens onwaardigen m een van. de grooto
steden voor den noodigen ernst zorgt. Hen ktta
ook op het Duitseha B^k, waar het persoonlijk
regiment zich over niets minder te beklagen heeft
dan over het eigeneen stemrecht. EnwuzAndea
hier den weg bereiden voor een dergelijke Jiüvxtft
Men vergete toch vooral hier de oude let niets
?priucipüa obsta!*^
Doch d» verdedigers van censtnrverlsffng noe>
men het noodzakelijk, dat een ggroote kring TBS
kiesen" de rer tenen ouordiKers afvaardige; d*
verteg«nwoordigbg moet een .breeden achter
grond" hebben; alleen dan -ü «g vertronwcat
inboezemen aan het volk, of althans geen waar
trouwen wekken. De waarde deier (men hond*
mQ het woord ten goede) phrases beeft Prof. Spruyt
in aün leaens- ea behartigenswaardige artdwtom
goed in t h'cht geateU. Zg, dia) s* met -«"*
Tegen den Stroom.
Slot.
Het Centraal-Station te Amsterdam ?
mag niet opgetrokken worden aooala
de teekening aangeeft.
Nadat de Heer P. J. R. Cuypers in de
Rijksmuseum-gebouwen getoond heeft geen
smaak te hebben in de niel-kerkelljke
kunst, had de regeering nimmer aan hem
een ander groot gebouw mogen toevertrou
wen, (het project is van Cuypers en van
Gendt, maar Cuypers is de man). Dal hij
aanneemt wat hem wordt aangeboden, is
te begrijpen, maar het bad hem nim
mer aangeboden moeten worden. Was hij
een talent zooals von Ferstel te Weènen. die
in zijn Votivkirche evenveel latent en inzicht
tentoonspreidt al» op het gebied der
nietkerketgke kunst, (kunst-industrie-museum al
daar), zie, dan ware de handeling der re
geering gerechtvaardigd geweest De regee
ring toont door aan Cuypers, zonder mede
dinging van andere nederlandsche architecten,
dit ontwerp opgedragen te hebben, «en
smaak te bezitten ea met alle geweld de
«ozijdige bonwktntëïge richting, de
Sluers-Cuypers te votgeo. nieraan moet een einde ko
men. Als de regeariag.looatbe»ooroorde«ld
te denken ea te handelen, k hei de «Uefai
der Kamers, dat z|t bekwggaen stelten m het
uiterlijk der rljksfebtowcn, die van ens
tatls. Deze kunnen en moeten
omgecomponeerd worden en de lystwerkèn (een der
hoofdelementen van een gebouw) mogen niet
uitgevoerd worden zooals bet project aan
geeft. Nu is het nog tijd en de Heer Cnypers
zal dit toegeven. De regeering heeft nog
maals een groole foui begaan, zl) handde nu
voordat het te laat is. Wil de Heer Cuypers
de omwerking der leelijke details niet ?
en deze zijn in groote getale aanwezig ?
het ware t beste door een ander architect
het ontwerp te laten, omwerken in den geest
der renaissance.
Men vergete niet: het gebouw zal er staan
voor langen tijd, als het ten minste groot
genoeg is, wat wij betwijfelen. En waarom zou
den deze details niet veranderd kunnen worden?
Walde groole SchmidinzljnRaihhausplan te
Weènen toeliet, zoude dit te Amsterdam on
mogelijk zijn? Deze groote bouwkundige hech
wél degelijk eenige details in liet plan van
genoemd gebouw moeten veranderen. Dit
kun en moet met het project van ons Cen
traaistation; het mag niet zoo uitgevoerd wor
den. Maar welke details willen wij dan veranderd
zien?, vraagt men ons! Ons eenig antwoord
is, massaverdeeling en detailleering in den
geest onzer hoHandscha Renaissance, zie do
in den. handel zijnde photographien van het
eerste Museumplan, dat de regeering heel
kalm ter zijde heeft gezet, hoewel het goed
én sierlijk was, en men zal begrijpen wat wij be
doelen. De Kamer ontwake uit harégencele
of gedeeltelijke onverschilligheid ten opzichte
van het uiterlijk van het Centraalsiation. Wij
spreken in den naam van velen in den lande. De
regeering onderschatte toch de tijden niet, de
ontevredenheid met de bestaande toestanden
op bouwkundig, gebied neemt met den dag
toe.
Het een enkel woord staan wg stil bij
het restaureeren der oude Rijks-gebouwen.
Üat hiermede onder toezicut der
Rijksadviseurs eindelijk een begin werd gemaakt
is zeer ie prijzen, want op-elk geslacht rust
de verplichting ddlgene in stand te houden,
waaruit de geschiedenis van ons volk te lezen
is. En wezenlijk onze monumenten zijn
het overwaard, dat wij ze voor geheel verval
behoeden. De tyd ontbreekt ons voor 't
oogenblik om alles in oogenscuouw te nemen
wat de regeering op dit veld in de laatste
jaren, gesteund door de voortdrijvende kracht
van den Referendaris, heelt verricht.
Dat slaat evenwel vast, als zt) met aUe oude
gebouwen heeft gehandeld even tooals mei de
loterijzaal te 's Base, met den kloostergang
der Domkerk te Utrecht, niet de ruïne van
Brederode, dan faalt de regeering, immers zy
restaureert niet, maar zij bouwt bij. En dit
deugt niet om de eenvoudige reden,
dat wy dat niet kunnen. De artistieke
stroom va» onzen lijd is, ten gevolge van
veterlei oorsake*, op bouwkundig gebied te
zwak, dan dat de begaafdste architect in den
geest der oude gebouwen kan bijbouwen.
3. de autocratie tor Regeering op bouw
kundig gebied eindige. (Wt{ leven in een
constitutioneel land, waar elke richting recht
van bestaan heeft en haren invloed behoort
te kunnen doen gelden);
4. de Regeering herstelle de Commissie
van Bljksadviseurs en late zich niet uitsluitend
leiden door één persoon, die daarenboven
duidelijk bewezen heeft eenzijdig op 't ge
bied der bouwkunst te denken.
Hen sal aUp heel moeieltfk een Beteeniarls via dan
die boven de partyen staal ? boven de partyen staan
to op bouwkundig gebied even ïoo moeleqjl: ala op
alk ander;
5. dat verandering van Referendaris niet
alleen zy eene verandering van persoon,
maar ook van richting. De tegenwoordige
bouwkundige richting der Regeering is eene
onmogelijke richting;
6. Wanneer een rijksgebouw van eeoige
beieekenis moet ontworpen worden, schrijve
men een algemeenen wedstrijd voor
nederlandscho bouwkundigen uit en noodige daar
bij tevens de bekende talenten tot mede
dinging.
De Begeering beeft dit verwaarloosd in btj bét
Palels van Justitie én by hei BHksmnaeiun in bö bet
Centraalatatibn ta Amsterdam; Iaat men dit na, men
doodt da opkomende talenten an d* ontwikkeling üar
soQwknnde in Nederland.
7. Omwerken van de fitcade van
het Centraaistation en niet toelaten
dat dit gebouw in strijd met den geest
der HoUandBche Eenaitsance worde
uitgevoerd, Nu ia het nog tyd; men
handole.
Wij hebben gewaarschuwd. Een nieuw
tijdperk is aangebroken; het behoort onder
de gelukkigste verschijnselen van den dag,
dat de Regeeriog dit heeft ingezien. De Ueer
de Sluers heeft haar de oogen geopend, maar
de weg dien zij, onder zijne leiding, inslaat,
is verkeerd. Groot is de verantwoordelijkheid
der regeering en der kamers. De bouwkunst
moet geleid worden in juiste bedding, zeker
niet in die richting welke indruischl tegen
de gevoelens van de overgroote meerderheid
der natie. Hierop hebben wtj recht Wat
wij bevorderen, als wij de vorraenwereld der
eerste Renaissance nieuw leven bijzetten, als
wij uit haar willen putten voordln naüonalen
hollandschen bouwstijl der niet-kerkelljké ge
bouwen, de dat ia meer dan de bevordering
van een aerthetisch begrip; ?het is de ont
wikkeling van het geheele volk. in over
eenstemming met de geschiedenis des va
derlands.
QfOOt Bandvald bjj Haarle»,
~ ' 4tB.
einig opgewekt
.._ onder verreweg
de meeste censuskiecers, bewgae» d*
kteswnen»gingen met haar klein ledengetal, haar slecht
bezochte vergaderingen, het laag gehalte harer
beraadslagingen, haar kleJnainligen cTnbgeest. <
haar toch onwrikbaar vaststaande groot* macht.
Zon dat na ? eensosverlaging niet eerder sleabter
dan beter worden? De overgroot» meerderheid
der door onzen census van het kiesrecht versta*
kenen verlangen dan ook bjjoa niet naar toeken
ning van eenTmrgerschaparecht, welks betnekenia
tij met begrijpen. Werkgevers, clerus, predikanten,
volksmenners en kiesverenigingen vragen hot
voor hen, in wie >ft blinde volgelingen hopen t*
vinden; er cgn steeds personen, die hun eigen,
invloed gaarne souden vermenigvuldigd ii«n en
die verlegen ijn om ,wat men in Noord-Amerika.
noemt een groot kiezerskanitaal" (Mr. J. Heems
kerk, De Practyk onzer Grondwet I, pag. 116).
Als Mr. H. Goeman Borgesiua in de
laatsverschenen aflevering van de .vragen desTjjds" (p.377)
verklaart: ?Onder de werklieden is een opgewekt
leveu tot uitbreiding van kiesrecht niet te
kennen; onder de kleine patroons moét nog d»
eerste stem opgaan om op toekenning- vtn dat
recht aan te dringen", ? dan stem ik rijn tweede
bewering en de daarin opgesloten veruórdeelinff
van eeüsiisverlaging dadelijk toe, ? ea dan heb
ik geen tegenspraak te duchten, als ik zeg, dat
atfne eerste bemtrlag slechts op enkele
exceptioneele veraehyumgen onder den werkmansatand
toepasselyk is, welke uitzooderingen by een goed
eapaciteitenitelsel wei onder de kiexers aonden
kuunen opgenomen worden. De beweging tot
oensu .verlaging vindt haar werkelijke kracht
in de thans nog uitgesloten capaciteiten, waarvan
velen geneigd agnv ten einde «elf stemrecht te
erlangen, de deur open te setten voor tienmaal
meer onbekwamen. Na toelating dier capacitei
ten door een ratiöneeler kiesrecht zal de beweging
tot eeninsverlaging vanzelf uitsterven. Hoogstens
aal zy dan nog worden voortgezet door hen, die
naar een volgzaam knddetje verlangend nitiien.
I>ss vooral geen eensuwerlagingT Maar nog
liever in 't geheel geen census. Zie de op eiken
oentns toepasselinke vernietigende kritiek van mr.
Borgeaias (1. a p. 844i?349). Wie in den «out»
een vermoeden van bekwaamheid xagen,- moeten
toestemmen, dat dit een slecht criterium is, en
met mg meegaan, als ik een beter aanwfj*. Ea
a\j, die naar bekwaamheid bH den kieser verlan
gen, zqn voorwaar niet ia slecht Kewl'chap: sQ
hebben J. K. Thorbecke tot machtigen bondge
noot. Wat doet het, of men jnist daarom hun
standpunt verouderd noemt? Wat vóór meer
dan dertig jaren oy TOOT attyd afdoende gronden
betoogd werd, moet ook nu nog velden; de.
wetenschap kent geen verjaring. Met de hem
eigene scherpte ea kortheid zegt Thorbecke
(Bedrage tot Herstrain* der Grondwet, n. 43),
reed» i* 1848 het geheele -vraagstuk in al sUn«
deelea overziende: «Hoe talrijker, althans
geruimea tfd nog, onder -hen, die hun titel aan de
betaling der gevorderde som ontleenen, kiezers
zullen fctfn zonder begrip, zonder wil en burger
zin, des te QvtriMr dient de wet hen te zoeken,
welke d» betrekkrng van den-burger tot den
staat kennen en weten te waardeeren. Van deien
zijn de gepromoveerde» slechts eene klasse; allen,
die proeve van eenige bekwaamheid hebben ge
lteven, zooveel *aj door de «et duiuelqk kunnen
worden omschreven, hebben geltfké uanspr.tak;
?n wellicht rou de Grondwet eens algerocei.e vol
macht tot opneming van zoodanige clatsen aan de
wet kunnen pwen; met het oog echter op de
mof, «f htt Bethwr, door benoeming tot
«rtminiatratieve ambten, uiideeter van politieke bevoegd
heid 1*09 wrden." l) Wat beteekenen deze
weorden anders dan dit: cooveel mogdlyk
alleen kj) kieser, die eeae zelfbewuste mevning
heeft over de openbare zaak?
i
h