Historisch Archief 1877-1940
Een telegram van dm be*r de Leesepe Ma
dm President van Arabi's leohtbsnk wijst er op
boe de 10 tusschen hen buiden gewisselde brieven
alleen de bescherming van het Kanaal en de be
langen der Europeanen tot onderwerp hadden.
De UnuctiUndimbo berichten uit Enire'and
meidejn w-cr v*n toespraken; door de 11.11. Pawectt,
Coui tney, Lord Northbruok, vooral van die door Sir
Btafford-Northcote, deu leider de» conservatieve
oppositie iu het Ugerhuis.te G lasgow gehouden. (U)
uotmde daarin do Egyptische expeditie onnoodur,
outforetfhtviiardigt), de bron van moeieltikhedeii die
nog niet te oversjen zijn. De ngrisehe bladen
dringeu ouk aan, uaar aanleiding van particuliere corres
pondent i*n o. a. in de Jtötniscke Zeiiutg opge
nomen, op een ernstig oi.dertoek vnu de wreed
heden .en graweUin dte door do EnRelsohe soldaten
in Egypte c-uden bedreven »|jn.
In Ierland ijjn weder drie agrarische moord
aanslagen gepleegd, maar mtdukt. liet fond» der
Laudluague t* New-York U opgeheven, man «ebt
daar de concenien door KugeUnd en wederkeerig
die door de* leiders der lersche beweging aan de
recjVertug gedaan, reeds voldoende.
I>b-part$in in den Pruisüehen landdag en hare
verhouding tot d» regeeiing schijnt uch ta
Bullen wü*>g.en. Uet verkieiingsmanifest der
beatmirspart
deze en de
steun thaus
libernlu meerderheid, dan «ooah tot Heden in
de CJuservatief-clericale; ook over don
gerinn steun haar van de clericale- «yde geboden,
e re^eering ontevreden.
Bfcmorck heeft plan, steeds teleurgesteld in zijn
voordracht eener tweejaarlUksohe béitrooting. er
thans tw*e voor 1883 en 1884 tegelijk in te die
nen. Wiiuuter de Rijksdag thaua de tweede,
Kooal* te verwachten ii, afstemt, U dit eeti nieuw
echec voor d«n minister.
Uit St. Petersburg wordt gemeld, dat ile Rijk*»
inkomsten van l Jaauari tot l September ruim
80 millioen roebel* meer hebben bedragen dan in
hetzelfde tijdperk van het vorige jaar. Do Rijks
uitgaven bedroegen in die maauden ruim 2G mil
,U0en roebel» minder.
De Hongaarsche begroeting yoor 1833 «luit met
e«n tekort van ruim 21 millioen florijnen, welk
de -Minister van Financiën voornemens is te
dekken: voor 2 miUioen door nieuwe belastingen;
Vóór :7 door saldo's van vroegere rekeningen en
de rest door krediet-operatiën. Het tekort op de
gewone middelen, dat nu nog 8 millioen bedraagt,
cal, volgens den MiuMer, m 1884 geheel zijn
verdwenen, tengevolge van verschillende fiscale
maatregelen, inzonderheid de belasting op de
gées'rijke vochten.
i>oor do conversie-van ]82millio9n zes percent»
goudrente i» op den rentelast reeds eene bezui
niging verkregen van anderhalf millioen.
Griekenland heeft nog steeds de begeerde
grondrrgoling niet, en klaagt over het tal ui e n
va,n Turkse dat telkens belooft en steed* geon
hflveleu zendt aan zijne -bevelhebbers tot
variating der vier betwiste punten.
?To Athene M!f is een schandaalproces
annhanpig; het ministerie contra den heer
Tzibauopóaiox, directeur van hèt, agentschap van Havas
te Athene. Dit moet den 29n Augustus (?16
Augustus) > vftlsehe telegrammen zoogenoemd uit
Laris<a en (Jonstontinupel openbaar gemaakt
hebben, die invloed hadden op de beurs en
talrjjjte verliezen tengevolge hebben gehad. Een e
groot* menigte belangstellenden journalisten en
?autoriteiten woonden het proces by'. De heer
Tzibanopoulos heeft ces ndvokatcn, die eerst zijne
niet vervolgbaarheid ah afgevaardigde, toen
onbevoegdheid van het hof, omdat het een pers
delict is, gepleit hebben; het hof echter wees
dezo excepties af.
Naar men beweert is Midtmt-Pacha uit rijn
bftllingsoord Taif ontvlucht. De lUliaaDsche
minister Depretis heeft voor de kiezers ta
' Stradella eeoe rede gehouden,-waarin hy ver
klaarde dat Italiëmet do mogendheden,
vooral die van Midden-Europa blijft onderhan
delen tot behoad des vrede.*. Ook met Frankrijk
KOU een versterking der vriendschapsbetrek
kingen vooral door het benoemen van een nieu
wen gezan^ niet uitbleven.
Do maarschalk Serrano in Spanje ziet thans
zijn weuscb, het vormen eener geavanceerde
liW.nlc partij, door de conservatieven steunen.
Ook de grondwet van 1869, z^jn programma, zou
met dezen steun weder ingevoerd kannen wor
den. De ministerieele party bestrijdt dese plan
nen. Het ministerie heeft medegedeeld, dat in
hut nfgejoopen dienstjaar do uitgaven de' in
komsten niet óvertrofieo hebben; de ruiling van
grond met Marokko naar den weuach van den
Sultan wordt door den minister niet
voorgedra<g,«n', door Se» Minister vut- marine worden 30
.... millioen. peseta* gevraagd vopr het versterken
der vloot.
Er .Allerlei.
Da dkfbUdss btv*M»n
Hit «nd»/«»/«rf.-D«.
luid ea bU oaa. - MaluM b|) d* C»v.Uri» (Mtn). i
Dt sstUUir* toMtawteo In D«ntmuk«n «u NodurUnd.
Ben M*n»Uo&Ml mfliUir ItyiMliriA. Aandèmowlait
T»n Nederluia d*or Dr. J. U. H»ig«r.
Mtutrt SoUtrto»>uh» Cturunt: Hoofdstak W d*r
eu*t*b«g*uoUQg voor 18W.
Utt radvlimdt Volledige uitroeiing (hMrtadteiuUii).
D* BadhnltquMstto.
BH tHt*w* ra* <r«w Day- D* KoD**«kaodt(« dienst
*f d« twgrooting voor lodil ovw 1898.
^nltrmttkt C»nmi; K*o p*T»gr«»f van hek »drei
T»Q uitwoon! (Oronüir«l»»i«rtl«nin){). D* b*lci»eh«
klMwtt io T»rb»nd met d* n*dwluid««)M (door Mï. F.
L. Tr*dcnr|ik EDg*)«obarg).
«rkU*du-p«n*io«neD.
MiIÜ»teiS«le a«voeHgh«li).
Clt d* lUmar. Het
Eagetecu werkliMenkoogrei.
Dnpiluri MI» Zuid-lMlaiii «M 't QraMtikavr: Eon
vriend t»n de mon»rohle. Het B4dhui«. Het
koloni«*l werfikpM,
Standaari: De motie Lohnutn-Kenohenlu». De
politiek» piwlUfc .
Dt TtffTÊm scholdbeltidenl» (B(Jki- of
gemeentonntrertiteU N. B. O.) De kolonUle toatoonituUiaK ea
d* gastrrOheM. De N. B. O. orer den heiligen
Fr*neison» van AtsisL
'De Deer de Bratnw is op oen zeer gewichtig
t ij Is-ijp om hot Kouid van het l/ep*rtement van
Koloniën gekumeu. Do toestand m A t je b wekt
zelfs bij het kalme, voor indiscbo zaken
bynaonvur-chifline nederlandjche volk dermate
bezorgdhfid, dat adressen nsn de Kamer worden
geinnd';ii om onn t ? diingen bji .verstoi kinij onzer
trpf[cnmnch'. Hot vervult velen met bitterheid,
dut on»e militairen in Bvi-edesiijd'', worden
neerg:-8ibcld door een vijand, di« steeds
ttvutmoedi>frr woidt. Zeker is het, dat ons gezag in Atjoli,
jt<durende het laatste j»ar, schado heeft geloden,
en \vij gevaar loopei. te verliezen wat reeds ge
wonnen was, «if scWri. Toch 'dient men in dnxe
vo .ixichtigbcid te butrucliten. Het is van de
Regeer i:g ta eisuheu er voor te zorgen, dat onze
tj-p-i.en krachtig genorg zyn om eiken aanval nf
te slaan, dat x(j nitt uil geput worden door te gruote
insp i iiniiig, ontmoedigd door nederlagen, oftot
wi'cv«l nepiikk«ld worden doorgebiekkigevKi-plegüig
J'j)f karige belooning, tiet i< de plicht der natiu
de l{tgearing&0 bewü/.en dat z\j het
vcrdien«telÜkn Indische leger liet heeft en geen smet op
onzen naam duldt alleen hoede men zich er
voor tot een nieuwen aan vollenden oorlog te drfi ven.
Da kwestie Ine mea ia Atjeb moei handelen
is eene, over welke de na< ie moeilijk kan oordeelen.
Zeer versbindig sluit de heer Van der Zee zjju
adres aan de tweede kamer net de woorden:
aau uwe kamer de wijsheid Overlatende die
maat^regeleu te nemen, welke noodig rollen blykente
^ju tot afwending van het dreigend gevaar."
Op dot overlaten," boezeer net ook van zelf
schijnt te «preken, behoort de nadruk gelegd te
worden. Men zou zner gem«kkelük een
volksbewitging kunnen wekken, zóó krachtig, dat «y da
Rrgeeriiig «n Kamer aieti anders overliet, dan
haar ta volgen.
. De interpellatie Dirk» heeft niet tot een debat
geleid over de vraag' of de Kamer, na da
verplaatKinj van de Botterdomscbe «chepen der N.
A. 3. MoatschappH naar Amsterdam, nog moet
volharden by hoor besluit tot bet verbeteren van
den waterweg naar de Hei wede als
Riinvaartkomal Wel is het duidelijk gebleken, dat de
Kamer geen vrede *ou nebben met een handeling
van den minister, indien h^ op de een of andere
wijs mocht trachtanjiaar voor een füit aceompU
t» stellen, dochlNKtoopig is de str^i oror deze
kwestie geschorst tot aan de behandeling der
begroeting on der onteigeningswetten. De
inrerjiollatie had de beteökenis van een
waaricbuwinff. De minister heeft den aia er van
oufetwjjfeld begrepen.
DE MEDICI EN UET DAG. BESTUUR.
In de geneeskundige wereld te dezer stede
beslaat een nog al hevige ontevredenheid
jegens het D.ig Bestuur onzer gemeente.
De zaak heeft korrespondcnties en bijeen
komsten ten gevolge gehad. Op eene vergade
ring van de a'fdeeling Amsttrdam der Ned.
Maaisch. t. bevordering der Geneetkuntt van
2:) SepL j.l. weiti zelfs met eenparige stemmen
<54) eene motie aangenomen, luidende: >De
vergadering spreekt bare verontwaardiging
uit over de geringschatting van den genees
kundigen stand, die duidelijk blykl uit de
Missive van B. en W "
De bedoelde missive was van den volgenden
inhoud:
. Amsterdam, 11 September 1832
In den den laatsten ttfd r.ijn er mot sommige
nwer ambtgenooten moeilijkheden gerezen Hy
aanvragen, van wego de politie gedaan, om ge
nees- of heelkurdigo hulp te yerleenen aan per
sonen, wien eenig ongeval ij ovttrkumeu.
liet echoot wensclielyk, dezöeoak op afdoende
wjjze te reg-tlon. \\$ zouden daaromtrent de vol
gende bepalingen wemtchen vost te s'.ellei):
lo. De hulp wordt ia do eerste plaats gevraagd
aan den Stadj-genees!:eer of heelraee-ter der
wqk. Zoo de persoon, voor wien hulp gevraagd
wordt, in staat is de kosten te betalen, handelt
de genees- of heelkundige als tegenover gewune
bemiddelde patiënten, liy onvermogen wordt de
hulp kosteloos verleend. In dat geval wordt de
aanvrage van een ambtenaar der Politie geacht
bet wettig bewijs te zijn, bedoeld !>{j art. l der
Instructie van het stedelgk geneeskundig per
soneel.
2o. Indien de hulp verleend wordt door nndere ;
genees- of heelkundigen dan die der wijk. dan
heeft ten opzichte van personen, die in staat zijn
de kosten te betalen, hetzelfde plaats ali hier
boven is vermeld. BQ onvermogenden kan de
genees- of heelkundige, zoo hu dit mocht ver
kiezen, eene declaratie indienen, naar een dour
Burgemeester en Wethouders vast te stellen tarief.
In het Gemeente-verslug wordt melding gemaakt
van d« te dezer zake ingekoman declaratën en
van de gevallen, waarin door de betrokken ge
nees- of heelkundigen kosteloos hulp ia verstrekt.
3o. Geschillen tussohen genees- en heelkundigen
en de Politie, ten dezen opzichte razende, worden
door Burgemeesters «n Wethouders beslist.
W^j henben de eer u uit te noodden ons te
willen mededeelon of tegen de hier voorgestelde
regeling by n bezwaren bestaan.
Burgmeester en Wethouders
van Amsterdam.
Van Tienhoven.
De Secretaris,
De Neufville. 1)
Wat hierin de verontwaardiging der
geneesheeren had gewekt?
Eerstbedooliton 2) vreesden dat, terwijl hunne
werkhrin? bij de steeds toenemende uitbreiding
onzer stad, in den laatst.cn ty<l steeds meer om
vang had verkroget, htm nputeuw, en voor zoo
ver de verstrekte hulp in hunue >vyk betrof,
zonder eenig.' vevgo«ding, diensten zouden worilau
opgedragen, die, ook in de gevolgen, dikwijls b v.
(ioor nis getuigen te wo'den opgeroupen. zoo
ona.auscntuini nu tijdrouvend oud.iu zijn Tei wjjl
bunno iusfruc'ie hen tot hiertoe alleen verplichtte
prrBonen, di« na e«n nnuwgcz>-t onder/.oi-k door
anartoe bi-voegdéainbt<-liarKii nuverniogi.-iia u'sieti
bevonden, «euefsUimiUir ie beliaiuiulen, werd nu
d" eenvoudige nnnvi'Hge vnu oen ivinbtcimiiv d«r
politie gelyk gesteld met het bewja van onver
mogen.
Ku wat de overije genrea- en heelkundigen
?betrof, niet een dio ziuii kon verklarun, liou 15.
en W. konden voorstellen, dat do
gmieesltun-tbeoefcimren het honorarium voor hunne diensten
zouden moeten invorderen van den persoon, aan
wien hulp gewerd, zoo hU in ttaat. was de kos
ten te betalen en niet van do politie, die de
hulp imien; verder hoe B. en W. konden ver
wachten, dat. genees-, en heelkundigen zich zou
den verbinden, niet volgens een door hen ttlft
maar door B. en W. vast te «tellen tarief; niet
het minst gaf aanstoot de tweede alinea van
Art. 2 en Art. 3; men meende dat door deze
bepalingen te kort werd gedaan aan de achting,
die men men deu geneeskundigen stand verschul
digd is. 8)
De grieven zijn dus ernstig genoeg, doch
ze zouden zeker minder de gemoederen in
beweging gebracht hebben, ware er niets aan
dit alles voorafgegaan. Immers deze cirkulaire
werd door B. en W. verzonden, nadat zij
eerst een advies van een
en van de Kommissie van Toezicht op den
stedelijk geneeskundigen dienst, hadden inge
wonnen, hetwelk gftheel in strijd was met
het nu door B. en W. voorgestelde.
Men had er tegen gewaarschuwd den
stadsgeneesheeren, wier taak steeds zwaarder
werd zonder dat hun bezoldiging vermeer;
derde, nog meer lasten op te leggen en in
het algemeen aanbevolen hier, gelijk te Parijs
en te Brussel met uitnemend gevolg ge*
schiedde, tegen een vooraf bepaald
rariura per visite, de dokters uit
nooditen dezen naehtelljken dienst
verrichten. B. en W. hadden zich
strtyd daarmee, gedreigd met Ma publikatie
in liet gemeenteblad der namen van beo, die
de gemeente gratis pt tegen vergoeding hulp
hadden bewezen. DU laatste puntschyut den
geueesheeren hel ieei^l te hebben gedaan.
Ea men cal moeten toestemmen, dat een
dreigen met het gtmeentevertUtg als
conduilelijst juist oiet op den weg ligt van
eeoxjeraecütebestuur. ?
Hel is dunkt ons iets «oo natuurlyks dal
geneesheeren, die des daags en dikwijls
V nachts der gemeente bljiopdere diensten
bewijzen, volgens mei hen overeengekomen
tarief worden beloond, dol hol al to dwaas
zou zijn, om op dezen post enkele rijksdaal
ders te willen uitwinnen. Hul is bovendien
al ie onnoozel aan hcereo geneeskundigen
bl) missive of verordening het recht te
verleenen bemiddelde patiënten, die door hen
op verzoek van de politie, -worden geholpen
later een rekening te zenden, liet spreekt
toch wel van zelf dat ieder geneesheer dut
recht bezit.
Waartoe zooveel bitterheid ge w kt? Wil
de gemeente op bemiddelde patiënten de
kosten voor geneeskundige hulp verhalen,
gelijk dit te Parijs zonder bezwaar ge
schiedt, z(| is er toe in slaat, het zal kaar geen
moeite kusien. Wel echter den geneesheer,
die in den regel met hem volkomen onbe
kende slachtoffers zal te doen hebben.
Moot i1" u'emtjentözoo op een zuinij.'jo leven
dal zij zeer gewaardeerde diensten,
lidstonbeioald voor zich verwerft? Te I'urljs is de
regeling dezer zaak uitmuntend, volgens do
getuigenis vun deskundigen. Daar ontvangt
de geneesheer, die zich beschikbaar stelt,
5 gld. voor zijn hulpbetoon. Daar zijn in
alle sektien eeu voldoend aantal Drs. bereid
hulp te bieden. En dan zou tnen hier om
etikele guldens uil te sparen, een z-tak van
zooveel gewicht, als hel verschaften van
spoedige geneeskundige hulp in dringende
gevallen?niet met de meeste zorg behan
delen.
Wij hopen dat B. en W. hun dwaling
zulluu inzien en de vrede tusschen
geneesheeren en Dag. Best. worde hersteld. Reeds
zonden 107 genees- CD heelkundigen te Am
sterdam, waaronder de voornaamste practici,
een adres aan B. en W. waarin zij verkla
ren op de ontworpen voorwaarden zich niet
beschikbaar t'o stellen, doch met ernst aan
dringen. ./>p ecu voldoende regeling dezer
aangelegenheid.
1) In de dngbHden werd deze Icircitl» niet
Toorgeutola. Daar hst \reglaton eoner nlinea uit liet
ingezonden adn..j, dien Clijjn Rof aluofdo financiêele a{jJe
Tan de zaak op don voorgrond tr:ul, tatwyl iatlardaad
het hier aüeg» een kwestio van bogiosel gold.
3j De StaJi-geneet- heelkundigen.
3) Weekblad ran het Nederlaudach T\]ilschrift TOor
Oeneeilcuad*lv»ji $0 Beptem.ber pas. 707.
AANKOO* DOOR DE GEMEENTE AMSTER
DAM VAN DE KON. NED.
TUINBOUWSCHOOL LINNAEUS".
(Ingetonden.)
Na het rerïctirjnen van het officiële verslag
der Raadszitting van 5 Sept. H. Gemeenteblad
At'd. 2 pag. 420 tot 424, achten wij ons ver
plicht eeuw onjuistheid to verbeteren in het
inItezouclen stuk met bovenstaand opschrift, opge
nomen in ihet' nummer van Zondag l Octuber
No. 275.
Wij bedoelen daarmede de berekening dat
Linuaeus" twee tonnen gouds meer zoude kos
ten aun déburgers van Amsterdam, voor de
.oprichting vau eeno tuinbouwschool in e«ne
vreemde gemeente, clan wanneer n oven ge
schikt tenein voor hetzelfde doel zoude zyn
uun/ekocht.
Deze berekening is foutief.
I u) mei s blijkens het verslag der Raadszitting,
pdg. 4'J4 alinea 3, deelde de Voorzitter mi'de, dat
alle gcbwwen onder den inventaris tij \ begrepen.
Eene taxatie \au f 42(XX) voor gebouwou nn.ver
dere opstallen vervalt dus by eoiio vergelijking
mt-t even geschikte gronden. Uit het verslag
blijkt niet tot w<-lk bedrag upitaand hout, hees
ter:!, gewassen, bloemen en . op den inventaris
van f 70.000 voorkomen. De luttele waarde van
uike zaken by vurkoop, is helaas iedereen, zelfs
niet deskundueu bektmd Door het niet in re
kening breuRun der opttnllcn, enz. van
Runderlusf," een verzuim te a voordeele van Linuaeut"
in dn hudoelde berekening, staat door cijfer*
aangutuond va»t:
l'a' do torn van f 200,000 ak te hoog betaal
den prijs voor LinnacW door liet-, wegvallen van
i' 4-JlKJi) ali getaxeerde waarde der opstallen in
wa:n li-id moet worden guhi-dcht op pi. m. f250.000.
Nu:t ongepast qchtei) wij de vrauR op welken
pond de g«moen'te heeft kunnen hesluiten tot
eeno 200 belangrijk» extra uitgave, ten behoeve
«?ener tninhonwschojl te Watergraafsmeer.
\Vy vet>cbillon van gevoeleu met de meerder-'
heil van den Gemeenteraad en kunnen niet
toegeven dat da namen van de heeren Dr. G. F.
We-term»n p. s. den -waarborg geven, dat wtyhier
te doen hebben niet eene ernstige onderneming,
aan -welke "da gemeente gerust doze zaak kan
toevertrouwen. .
'Wij herinneren aan de cóncenie aan de.
Am?terJamsehe Omnibus Maatschappij, aan den
kosteloozen afstand v*s, 8000 D Al eter ondiep
gemeentewater voor de oprichting van een pano
rama, beiden op denzelfden naam verleend: en
bUjven van oordeel dat hy beido zaken, hoe uit
muntend ook geëxploiteerd, mér de belangen
?Un gebaat van directie en aandeelhouders dan
de bel ii n een der gemeente.
Wij blijven het wenscheiyk achten, dat deze
zaak worde opgehelderd, opdat ly de burgerij
de waan worde weggenomen, dat eene som van
i f 250,030 nutteloos te veol Is uitgegeven.
Amsterdam, 10 Octobcr 1882,
DIT DE MAASSTAD.
Rotterdam, 12 Octoher.
te
te
aan
dat adfies niet geatotrd, maar, geheel in.
Aan voor onze gemeente belangrijke vraagstuk
keu ontbreekt het tegenwoordig waarlijk niet.
Was in de vorige week de vraag aan de orde op
welke wjjiöde gemeente hare, in den afgeloopen
corner verkregen, belangrijke nieuwe bezitting,
do havenwerken ' namolütc aan de overzijde,
oxploiteeren zou overeenkomstig het reeds aange
nomen beginsel van eigen beneer ea ióó, dat en
de handel n de gemeentekas er het grootst
mogeiyke profijt van zouden trekken, heden werd
na uitvoerige discussie door den raad eene
beslUiinif genomen omtrent «proefnemingen" roet
elektrische verlichting, welke hoegenaamd niets
heeten te praejudicieeren, tnaar idle toch zeker
wel nooit meer zullen leiden tot de alleenheer
schappij van het gas, looals die thans nog onbe
twist bestaat. Verder werd heden een voorstel
ingediend omtrent uitbreiding van het Ziekenhuis
aan deu Coolsingel, welke quaostie hier reeds se
dert jaren herhaaldelijk op het tapijt komt, als
vroeger het waarnemen vjm een zeeslang of vaa
den Vliegenden Hollander" in de verhalen van
phnntastischa zeevaarders. En eindelyk is ook op
de behandeling dor veelbesproken gasnuaestie,
waaromtrent hut praeadvies van B. en W. sedert
Januari van dit Jaar door zeer velen met verhin
gen wordt verlxwl, heden het vooruitzicht geopend.
Stof te over, gelijk go «iet, voor een brief uit de
Maasstad!
Meer dan ooit zal uw-oorrespondent dan ook
heden beknoptheid moeten betrachten. Hoe ver
leidelijk het ook B (j nog eens' uitvoeriger teru#> te
komen 0£ d» Voorstellen van B. en W. betreffend»
de exploitatie \%p Fetfenoord, nu het officieel
verslag, der zitting ? van de vorige week vergunt
zich reti juister voorstelling te maken van de voor
een zeer groot deel zeker volkomen juiste
bezwnron, daartegen ingebracht, toch moet ik deze
ziuikr thans laten rusten, ook omdat het advies
der Kamer vau Koophandel (welke daarvoor
Zaterd;i<; a. s. bijeenkomt) van zelf de gelegenheid zal
bieduu er op terug te komen. Slechts ne op
merking voor heden: uit hot officieel verslag blijkt
dat allén de verordening op het in gebruik
geven van open of overdekte ruimte eu vau werk
tuigen en gereedschappen op het handelsterrein
en op de Nassiukada aan de Kamer vau Koop
handel om advies is geaouden, zoodat hanr oor
deel niet gevraagd wordt over het daarmede on
middellijk verband houdende voorstel van B. en W.,
om aan het hoofd van het bestuur te plaatsen
een boekhouder, wiens wedde zij in overeen
stemming gebracht wensohen to zien mot dio vau
de hoofdiiinbtenuron by de afdeeliugen der secre
tarie" en die zy derhalve willen bepalen op een
minimum vnu /1800 en een maximum van /'2500
per jaar met vrije woninR." Dit voorstel rankt,
uaar 't ra ij voorkomt, den kern der ceheelo
quacstie; do taak van dezen hoofdauibteiiaar
stellen B, en W. zich blijkbaar volkomen anders
voor dan die by' eeno vóór den haudel voordeelige
exploitatie zal wezen, zooals o. a. de heer Plate
in z\ju ingezonden .stuk in de N. Rott. Ct. het onge
veer ze:de: de titel is my onverschillig aUh\jhet
backhouduu maar aan zyn kierkeu overlaat on
zelf beantwoordt aan do eUchon, welko nan hem
gesteld moeten worden. En die eischen zijn, zooals
UB heer Schalkwyk iu do raadszitting zoide, dat
hij een man zy vol activiteit, eeu man van zaken,
die don haudel opzoekt en het gebruik vnu de
hnndelsinrichtiugen in de hand werkt." Zal nu de
Kumer vau Koophandel niet mogen zegeen, dat
aan zulke eischen de door B. en W. bedoelde
ambtenaar niet zal kunnen beantwoorden eudat
hij iiiot zou passen in het systeem van exploitatie,
hetwelk de handel ziuh als het juiste voorstelt?
Men zou 't bijna moeten gelooven, nu de bur
gemeester uitdrukkelijk gezegd heeft dat men
van haar toch geen advies verlangt over de in
richting van eon bureau! Ook niet, nla dit bureau
uitsluitend ten behoeve van den haudel in 't leven
geroepen wordt, en van zijne inrichting voor oen
groot deel kan afhangen of de handel profijt
trekken, zal van de door de gemeente verkregen
havon- en haudclsiiu'ichtingen?
De olectriciteit ia, zoonis reeds met een enkel
woord iu mijn larxtsten brief ia medegedeeld, in
onzen raad ingeleid door een verzoek van de
.Nedei-landsche Klcctricitcit-Moatschappy," welke
tot dusver by het Amsterdamscho gemeentebestuur
voor den aanleg harer geleidingen het hoofd
geBtooten heeft. Dit laatste heeft haar' hier «een
kwaad gedaan. Integendeel, het verslag der raads
zitting m de AT. Ii. Ct. maakt op uiüden indruk,
dat zij, ift 't minst daaraan hot te danken heeft,
dut zy' hier de bewijzen zal kuuncn loveren, dat
werkelijk het vraagstuk der verdeeling vau liet
electriach Lcht opgelost is en dat dfze verlichting
inderdaad goedkooper dau het gaslicht is. O vel
de voorwanrdeD, waarop haar de vergunning tot
nanlcg van geleidingou gegeven wordt, kan ik
Wfinig inet zekerheid mededeclen; het vooratol
vau B. en W. eu do bijlagen zyh mij onbekend
en waren, naar 't schijnt, zelfs voor de raadsleden
niet gedrukt, daar Mr, vau Kaalte een motie
tot uitstel en tot drukken en rouddeclen der
Btukkeu voorstelde, welko echter- verworpen
werd. B. en W. hebben wel spoed gemaakt met
deze concessie?pardon) vergunning, want zij
wordt ptot wcdoropxeRgens" verleend l Voor het
leggen van eiken draad zal het Dagelijks Bestuur
nog speciale toustemming geven, ei
hetverstrukJtaJi van electrisch licht aan Rotterdam'*
ingezetonen is elk oogeublik opzegbaar. Of er van
die bcvoegheid wel ooit gebruik gemaakt zal
worden, mag met den heer Muller betwijfeld wor
den. Ik zeg dit niot, omdat ik hot heden geval
len besluit tot het verleenen dor vergunning be
treur; integendeel, na hetgeen ik in den
afgoloopen zomer in do gelegenheid ^yaa in 't buitenland
van olücfcrischo verlichting to zien, verheug _ ik «r
uiij van hai-to iu dat Rotterdam er de proef mede
neemt vooraleer het tot de toch ook in menig
opzicht bedenkelyko beslissing komt, do
gatverlichting iu eigen beheer to nemen. Maar men
bewore niet dat met het heden gevallen besluit
omtrent de gasquaestie niets cepraejudic'ecrd
Wordt, terwyl de overigens volkomen', loffulyke
spoed, waarmede B. 'en W. het verzoek van de
Electriciteit-Maatschappy nan den raad ter inwil
liging voordroegen, vnj duidelijk te kennen geeft,
dat de heer Molenaar heden het gevoelen der
meerderheid van het College van Dagelijksch Be
stuur juist weergaf, toen hij ter aaubuveliug op
het belang wees, dat Rotterdam bij eon proefne
ming met het electrisch licht heeft vóór de be
slissing der gasquaestie.
Omtrent deze laatste deelde de voorzitter heden
mede, dat de adviezen van deskundigen door B.
en W. geraadpleegd, vóór 14 dagen waren inge
komen en dat het praeadvies van B. en W, spoe
dig den Raad bereiken zal. Of echter de burge
meester, die meer dan eenig ander spreker voor
zichtig is in de keuze zyner woorden, gezegd
heeft wat het boven aangehaald verslag hem in
den mond legt, dat inmiddels" (d. i. gedurende
de proeven met electrisch licht) -de afdoening
der gasqnaestie zoo spoedig mogelijk zal kunnen
plaats hebben", zou ik bHua durven betwijfelen,
tenzy aan het zoo spoedig mogelyk" dezelfde
beteekeiüs gehecht zou moeten worden als de
-bekwame spoed" blykt te hebben, waarmede
het praeadvies omtrent de gasquacstiéis toege
zegd.
Het voorstel omtrent hot Ziekenhuis, waarvan
ik boven sprak, betreft het bouwen van 4 barak
ken (vóór epidemische ziekten?), een woning voor
den zickenoppasser, een desinfectie-lokaal, een
mogazijntje, enz. achter het bestaande Ziekenhuis
op den Coolsingel. Op deze fragmentarische
mededeeling afgaande van het voorstel, hetwelk ge
drukt en rondgedeeld zal worden, schijnt het met»
anders te zijn dan de uitvoering der motie, welke
den 16n December H. na een twesdaagsoh debat
met 20 tegen 17 stemmen door den Ijaad werd
aangenomen. Die motie beoogde verwerping van
het denkbeeld eener blijvende uitbreidiflff van hét
bestaande Ziekenhuis, voorloopigo voorziening in
de dringende behoefte aan bedden n voor. laders
aan besmettelijke ziekte n voor de verpleegden
in de beide besUnde sucounalen, en eindelijk
het verzoek aan p en^W, ottworstellen te doen
omtrent een nieuw (centnudwof tweede) zieken
huis op een terreia buiten de bebouwde kom der
ott, jQf.ik d».E»t*i.vu» het *?' -"**
vat, tal woldrs, uit de «tukken blijken-, wel kan
ik nu reeds den wensoh uitspreken, dat B. en W.
zich niet ten onrechte gevleid" mogen hebben
dut daardoor een der hulpsiekenhuizen lal kan
nen vervallen." Want wat ik 100 on en dan om
trent die inrichtingen, vooral van die in de aan,
van geneeskundigen vernomen heb. grenst aan
't ongeioofeiyke en zou een schande voor Rot
terdam genoemd moeten worden.
v»
UIT ARNHEM.
Dt BeÖ-Telephoonmaatichnppüheeft ilods een
paar weken hare werkzaamheden begonnen ea
uaar ik hoor tobijnt lij aan billijke eisohen to
voldoen. Opmerkelijk is het, hoe zij van hooger
band wordt tegengewerkt.
Ik noem het na. tegenwerken, indien een ver
zoek dat nuttig i* voor het algemeen wordt af
gewezen. De raoat*ch»ppH beeft tot B. en W. het
verzoek gericht op het Velperplein een groeten
paal te mogen plaatsen, die moet dienen tot steua
voor de telephooudraden. Een dergelijke p»»l is
daar noodig omdat de a&UDd dio overspannen
moet worden ten gevolge van de breedte van
dit plein veel te groot is, In e»a dicht bevolkt*
stad zijn dergelijke palen op pleinen niet
nopd«akelyk. maar hier. waar de oud» atsd van dt
nieuwe si ad door het grooto Velperplein wordt
afgescheiden en de nieuwe stad den Vclperweff
bevat, is een dergelijke steunpilaar vohtrekt
noodiff, vooral indien men ia het oog houdt dat
de telepboondraden biet omwoeld zijn en *ij der
halve b)j niet strakke spanning, gaan «weven en
elkaar bij wind en regenvlagenkunnen aanraken.
Dat eene geregelde verbinding onmogelijk is als de
telephoondraden met elkaar 10 contact komen is
zouneklaar. Toch hebben B. en W. gemeend \:ii
verzoek niet te mogen inwilligen.,,, omdat een
dergelyke paal het uieia zou ontsiaren l Alsof de
leel^jke kiosk-wachtkamer van de tramway een
sieraad is voor het Velperplein l
Met de Tramway gaat hst nog willekeuriger
dan vroeger. Zooala ik reeds in vorige
corresppndentie's heb opgemerkt, is de concessie van
dien aard dat kwartierdion&t regel is; door aller
lei spitsvondige excepties zijn wij tegenwoordig
zoover, dat de kwartisrdienut tuUonderiug ia.
Weldra zal echter de wiuterdientt aan de goed
keuring vau den Raad moeten worden
ondorworpeo. Hopen we dat althans een Raadslid don
moed zal hebbea eens een hartig woordje
te Keggen over dergelijke arbitraire handelingen die
wöi deu goedgekeurd door het college vau B. en
W. Dit college heeft sinds veertien dagen eene
verandering ondergaan. Een der Wethouders
Mr. J. Bijleveldt is vervangen door den heer H.
J. Oordes. De Heer Byloveldt is n.l. benoemd tot
Provinciaal archivaris, eene betrekking
diemoeitlijk te vereenigon ia met die van wethouder,
welke tevens belast is- met het beheer van d*
gasfabriek. De heer Gordei die hem zal vervan
gen is nog slechts twee jaren raadslid, maar heeft
e ch reeds zoo gunstig onderscheiden dat wjj ge
looven dat de keuze eene zeer goede is. Intusschen,
laten w\j niet vooruitloopen. 't Is meer gebeurd,
dat men groot» verwachtingen gekoesterd heeft,
die later verre van verwezenlijkt, wei-den. In der
tijd werd de heer Cordes voor lid van deu ge
meenteraad aanbevolen als zoogenaamde
finautieele Specialiteit. Zijn werkkring als
DirecteurCommissaris eener levensverzekering-maatschappij
bracht daartoe het zijne by. De wethouder van
iiuantiën ii een oud-notaris uit Ned. ludie, zoodat
deze tak van beheer reeds in handen is. Ma»r_,.
zuinigheid in onze gemeente-administratie zal wel
steeds dienen behartigd te worden. Naar ik ver
neem zal dit jaar hét maximum der inkomsten
belasting n.l. 3 pOt dienen geheven te worden.
Ik zou niet gaarne met juütUoid. MÜlaa_,0pKef en
waiir bezuinigd' dient te worden, maar ovei
een zaak is de. burgerij het Rrootendeels eens,
dut de gemeuntewerken razend veel gold kosten
en dat op deze 'he«l wat meer had Kunnen be
zuinigd worden. Ik ken gevallen dat binnen wei
nige Wttken eene straat driemaal over een lengte
van een paar honderd meter werd opgebroken
en op nieuw gelegd. De eerste maal warende
keien uitgeloopen en uitgereden ; de straat lag
niet. meer plat of wat beter is, eeu weinig gewelfd.
Zo werd opgebroken eu gedeeltelijk vernieuwd.
Een week later wordt in die straat de rioleoriug
veraiiderd. Op nieuw opengebroken en weken
daarna op nieuw gelegd. Nauwelijks hebben de
keien hunne oude plaats hernomen of de
gasbuizen zullen worden vernieuwd. Alweer wuidt
do straat open^'ebruken en eenige weken later
gelegd. Zieduur n, voorbeeld uit velen. Waar
zulke feiten voorvallen daar moeten de belastingen
der burgdi'üwel tot een maximum worJeu op
gedreven.
Mis-rcliien staan ons nog andere dingen vnor
de deur. Vroeger meldde ik u re-ds dut er *en
kleine pa.rt ij is die do waterleiding vanwege de
gemteute wil doen exploiteren en dat de heer
Van der Sleijden d« hoofdman vun die partij is.
Ben ik wel ingelicht, dan is er sprake van een
fortnocl vuoistel dat door den heer Van der
Sleijden en «t n ander raadslid is ingediend om
eene wfttei leiding van gemeentewege te
cxjiloituuren. Aruio belaïtingfchuliiigeu, zorgt dat ge n\v«
handen op uwe beurzen kunt houden: .viuit, lioe
gij u keert of draait, 't water zal en moat duur
worden. Immers, zal er geene ai-oote n-iging
wovdeu gevoeld laugzauiei-liaiid de . ktaiis'pöuipcu ?
te gaan vei waarloozen en duzo alleen te uun
fuuotioncereu voor witacll «n scUouinnaakwaler
Ik hun er zoo bang voor, dat de 'noi'dc poinpen
weldru zullen Verslechten om nldtis d^n g ?tin^on
burgerman ta dwiugon eeu abomieuient te uuinoi
op de waterleiding.
Aun Arnhem is dit ja.ir de eer te beurt-, ge
vallen de vertegenwoordigers van Neerlaud's
Tuinbouw in haar midden te hnbbpn.
Onder de verschillende besluiten ia ur een dunkt
mij dat eene nadere vermelding boliorft, ua . e. ij k
dat om eeu adrea te richten utui de Iloogc
,Itegeering ter verkrijging van eene
ltylcs-'J.'itiJil>»uv>aihool, indien bet project dat ter uwer rilant.«e
aanhangig is en eeue radikalo hervormiug'Leuoijt
van de Linnoeitsschool te Watergrnafsmvc'r, niot
voldoet aan billijke eischen. Ofschoon die billijke
eischen niet nauwkeurig geformuleerd zijn, mag
men uit de toelichting van een der leden van
het Hoofdbestuur, zoowel als van het nanwuzïge
lid dhr Tweede Kamer, den heer Viruly Verbruage
afleiden, dat eüovereenkomen mot de woincnen
ruim een jaar geledöst--. nader door geuoond
kamerlid omschreven in Bttne bekende liroclmre.
Ik geloof met den heer , Viruly Vfrhrugge, dat
het werkelijk tijd wordt dat eens duchtig Uo IMU*
den aan het werk worden geslagen. Er zijn toch
eigenaardige taakenen des tijd* waaruit biykt dat
het gety verloopt en dus de bakens dienen veizot
te worden en dat de jeugdige tuinbouwkundigen
meer kennis en wetensclup moeten tiaclittn te'
verkrijgen dan nu mogelijk, is, zelfs, indien ?{j
eenigen tyd het buitenland bezoeken.
't Schijnt hun vooral aan ontwikkeling glu
rende hunne jeugd te mang.-len. Zoo altlmut
verzekerden mg autoriteiten op dat gehikt die
ik gedurende hun verblijf iu onze gemeente mocht
Ontmoeten. '
Kho,
P8. Het onweer is overgewanid, voorluopift
althans. De Ils&d heeft besloten particub.ie
concessie voor de waterleiding to vericoufii a><u
de heeren van den Broeken van lUvncvold K»uy,
onder nadere regeling der voorwaard*)». Vun ue
27 raadsle
cessie. t
waren er 14 voor i>artkuli«ro
voukrap aan.
. m
DE A M ST EED A M 1TB B, WEEKBLAD YOOE N E D E* L A ff
MUIV8T.
HET NEDERLANDSOO TOOMEEL.
Dt Boütcrdamicke afdett. f
Iet* cóó «itmunlwid», «Is kot optrwlesi 4*r
Emtord*w»cU ?XdeeJusx ma Iht JvWw/amfocA
Tvonetl ooi twee avomün Mhtcreen U
anntohon«vu f»f, is e*» ontltMl da* dm An»»<erd*m«efcen
Mho«wburg>Uto«k«r siechta aeiden wout
aan
£«? voortreffelijk g«h«el; met BOTR Ut in d*
bUoa<l> i-bedeu afgewerkt; ia d« ondenUelen
gei«ki)^k bevrddigeud; «k v»rtooatni »>nd«r
vitiow£rir.g vsn g««desi huiar, incest allen vonden
fcr-4** rang:1 **n icge, dn een sMSMntpcl, ten
verüeeluig, e*i> kleediiig, e«a tooneeltohikkiug en
etu mouteeiing regelt «a bevordert-, eien eervol
v«ior Uen leder. .«Is voor <le leden. De
hootl-|»«r»ijo'« B«B by dit, 00» Uckftp allem
«itu«wead vervuld, coo»el die der vroawoa als die'
4er wannen. Reed* d* beid» Ueeren UalMben
d« UMTUI F»«Men eu Le Urn
vwtegtnweordige» vier sJBondorl|tm «mpiooleii: ewste rol,.
marine, eer t te komwk «a vader- rol.
Vinut den lieer D. Umftpib staan de Betren
De la Mar, Poolman, do Vos «n t^wimecis
als. tetvto jonge rollen; «en vierdubbele, «n
i« vele opmichtcn nitstekenie beietting
van (en emplooi, dat «ui d« uit«ete
gtaebehappon een der zwakke punten uitmaakt. Van de
darxe* zij slechts aan Mevrouwen Betr<mans en
urlöje- Verwoei t herinnccd ; artisten iu de kracht
van hun kunstenaarsleven, en tot velerlei arbeid
bekwaam. liet voornemen, dit gezelschap wekelijks
hier te do*n opti eden, ml gelegenheid geven na
der op de leden terug U komen.
M«t waarlijk klassieke soberheid «melden «e
genoemde damea en de Heercn D. Haspels en
De la M«r, Wo«nsdagavond Atpkoiue van Uaaas
den jongeiw. Do *ijk« ra trelf*nde handeliiu; neemt
tus-chen dit kleine irstal veitoonevs «ea snel ver
loop; geen langer t|jd dan de toeaehouwer in den
schourrburg doorbrengt, wordt er voor gevorderd:
eeuige uren; de eenheid van plaat* -wordt even
nauwkeurig m acht g«aomen. Geen uiteilyk ver
toon van afwisseling m toonee); (t«en insp.ianing
der verbeelding vuor v«i schillende plaatsen of
verschillende tijdstippen.
Once geheele aandacht wordt vereischt voor de
handeling zelf; on iu dat eenvoudige vertrek en
tusEcIwn die vier meoscheu, welko allen den
scliijiihebh«)nindatv«itrekthnistebehooren,wordt,
e.'ii schrikkelijk cu atiuKrgpa>Hl drama afgespeeld.
Eigenlek zij n de vertoonej4^ v(jf in getsu: een
kind is dat vijfde; e*n kind, wietra bestaan de
oorzaak eener noodlottige verwikkeling is, fie'iik
het van een edel menschcnpaar voor altijd hot
geluk dreigt te verwoesten al» een
sohrikk«Ijjke wnutkueming voor do beleediging der wet
ten. die de »amemevUig beschermen ia een hwer
heiligste instellingen, het huwelijk.
Raymonde de Sfontaiglin is op jeugdigen
ieeftyd bezweken voor de drilteD vau een wezen, dat
den naam van man tot een scheldwoord *ei langt.
Baymonde verbergt haar schaadt)", hunkind word t
nitoesteod. en iQ hnwt een actitcnswaardig man.
Haar verleider, Octave, verkeert met hem op
vriendschappeUjken voet. Elf jaar na de geboorte
van -het kind stelt QeUve Raymonde voord»
keus, buur dochtertje wuu- oen ander werelddeel
te zien vertrekken of haar io huis ta aemea. Zij
kiest het laatste, schoen niet zonder hevigen
strijd; het bedrog, waarmede zg haar «tuien
echtgenoot heeft antiloid, fal t§uu moeten
reiergeren en bestendigen, en aan zjjne zorgen
toe?vertronwen het kind van een ander, van een
swlfcachtig en verachteriyk wezen, dien zij haar
man de vriendenhuüd ziet reiken, zonder hem te
kunnen
ontmaskerenDe laaghartige Octave staat op het pnnt van
te trouwen met een rijke weduwe: grillig, jaloersch,
onbeschaafd en heerscbzuchtig, maar goedhartig
en oprectit. Denzelfden dag, waarop haar ver
loofde zün dochter by de Montaiglm heeft ge
bracht, eilt zij nsar den laatste en eischt Eet
kind op, waarvan zy den vader heeft
uitgevorscht. Door b*ar hartstoohtelijke weigering
Adi-ienne aftestaan, verraadt Raymonde haar
?vreeseiük geheim aan da Montaiglm. Doch
hij is niet een dergenen, die de schuld van den
man op zijn slachtoffer plegen Ie wreekea; hij
^ergceft zijn vronw den misstap harer jeugd, en
dwingt Octave zijn getuige te tüu bjj de wet
tiging van Adrienne als z{ja eigen kind. Ook
de verloofde van Octar* verneemt de waarheid
en keert zich vol walging van den kouden,
hartelooüen, zelfznchtigen licht m ii» af.
De<« stof is door Uuums lueeiterliik behandeld.
Hy viodt gelegenheid zonder eenige hulpmiddelen
van uiterlijke omstandigheden of gebeurtenissen,
de karakters der personen met duidelijke en vaste
hand af te schilderen. Geen enkel overbodig
tooneel,. geen onnoodig woord; geen nut.telouze
tin uur. Vao deu beginne tot aan het slot bchecncht
tle dichter zijn stof en z^jn publiek met gelijke
macht. Alphonsc bevat cedeelten vol hartutpcht
en strijil: het tooneel tusschen de Moütnitfin
jen zijn gemalin, waarin hij vol smai t, maar tevens
vol deernis het geheim ontdekt, en haar een
looden last van het hart wentelt, waaronder zij
ju-rn lang heeft gebukt gegaan ; de zelf-strijd van
Baymonde over het lot van haar kind; haar wan
hoop, wanneer men terug eischt wat' zi) eerst
vóór een uur ontving ten koste van medeplich
tigheid aan «en nieuwen en nog gruwelijker tógtin,
dan waarmede tij buur vurig Cemiuoenden, hoog
vereerden echtgenoot tot dusver gedwongen was
to bedriegen.
Raymonde is de vrouw aftn w'e 'en misstap
der jeugd met onverbiddelijke strengheid wordt
'oezocht; een misstap, die alleen de reine en
onmatznchtige genegenheid tot haar echtgenoot en
«aar kind en de verheven liefde van den eerste
volkomen kan uitwisscben. OnvergeJijkeliJk die
per gevallen en naar dezelfde mate zwaarder
getcastHd, is Goralie. In De Zoon van Corcuie,
tonderdag-avond door de Rotterdamsche afdeeh'og
espreld, wordt het beeld geschetst der in de
maatjohappij teruggekeerde lichtekooi ; geheel «D al
toew^jdiiig aan naar zoon, in wiens hart «ij de edelste
neigingen van heldenmoed, eergevoel,
?elfvenooch«iing en geestkracht heeft wakker geroepen
en aangevuurd, wien zfj, aanbidt als haar redder,
haar steun, haar trots, haar verginenis, haar
berouw, en haar hoop en over wiens hooid z<j
de ondraaglüktte rampzaligheid uitstort, die oen
mau kan trefien : züwordt herkend en ontmaskerd:
in dezelfde ure, die den toon het eenige geluk
>al schonken dat hem nog ontbrak: hu staat
gereed de h»nd te ontvangen van oen
telijk bemind meisje alïoohftar bezit te voegen
8 de schatten van oen hoog-geachten, met
<rij£<lauweren bekroonden naam, de schittenDdsto
eu est- verdiende vooruiUichten, eerlek verkregen
en welgebruikte self- voldoening en oen vermogen,
d at hem van alle zorgen' ontlast boften dte voor
c\jo naam ra zijn Ioopb«jfm*
Kapitein Danwl, rij ie, geëerd, rechtmatig trotséh
óp zijn rang en x{jn naam; verloofd ra Mmind,
' iu het bent van al het dankhaar geluk, wordt
armer dan de armste, geschandvlekt;een bedelaar
zunder raam, zonder plaata ia de maatschappy
als in het huisgezin. Hj] walgt van stin verleden;
het heden doet hen sidderen en fft toekomst
is oen vreugde- en roemloxae nacht.
Wnnt by U de zoon van Coralie. Op de vraag
wie zijn vader is, blyft s4Jn moeder heiantwoord
se'ialdif; «4 fem »h* antwoorden, d man n nu
honderd hebben kunnen noenta. De
onwettigacid zijner geboorte if Duiel niet onbekend ge
bleven; dat een minnaar van «én oor-hei» net
leven schonk, woidt htm eent urn ontvouwd.
Maar de liefde reikt hem km hsvrndj nekt hm
op, wisent vu ifia voorhoofd hot brmndoade
sehandwork; geeft un tfln gefolterd hart terug
bet kleinood, wWnuto aAottai hem de heetst»
tnuseti kad gekoU, »iju teer-^lUfdo. ^
W»«t WKI Oonüio niet «ijn moed»? Behalve
bet leven, wat luri «9 hè» uiot gescbonkea. dat
hst igne is, dat bet s|n« was: opvoeding,
rota, positie. En kon h8 stiet do krswht barse
liefd* iTmeten naar do weuderen. die xi| aan naar,
do oén-mul beruchte liobtAooi. had verricht?
HU kan voortaan d» uaiform niet meor dragen
en dost af .tand vu het geld, dat de moodor van
Duiel niet san Coralie mag vvrsetraUigd «4jn.
lUar *üa onbevlekte naam, «flne talentvolle
weiksMÓih*id bleven tQa «inadom; «n de
voordealea beider kostelöke beiittJngen ui b« met
haar dcelen.
Van hare njda overtuigd OM zijne verloofde
van de kracht der liefde, dw alle dia*«n overwint
Dantel bcxit baar hart: geen machten, geen voor
wendsel ea geen bedenking is in sUat do banden
die hen verbieden, te verbreken.
Als xjj (hut niet kunnen buwon ial suj wachten.
Hoe lang? Altijd.
Ik me*o dat de bedoeling van den dichter op
do«« wiiio kan worden voorgesteld. Le fut &
Coralie a MM der stukken, watroji ik in myn
artikel over Les bourgeois 4» Vovt-Arcy
iinspeelde. Met stoute en onvorgankelüko trekken
worden de onheil volle storingen der eètUlJjk* orde
afgeschilderd; «m tevens hef dichterlijke, boven
het grove moraliteitsgevoel der menigte verheven
denkbeeld in het Jicht fftoteld, dat in hot vuur
van grootschen en reinen hartstocht allo zonde der
stetveliugen wordt gelouterd.
Am. F. v. d. O.
MARGARETHA GAUTIER",
in don Salon des Variété».
De Heeren De Groot hebben htt veel bespro
ken drama uit hot eerste tijdperk van Duroas nis
(?La dame aux camel ia»") ^amouteerd. Men weet,
dat de censuur, onder het uunisUrie l.éon Fancher,
vruvrtctie -io pril ue veixn' *an uo imusene
Akademie bad behnald), t ee; enden een verzoek
schrift, om de vertoooing niogeljjk t« maken, die
dan ook in honderd achter-een-volgende voontel*
lingenplaats had.Uet i» noclitaraeen van die
tooncelspelen, dio de auteur bedoelt, wanneer hg zegt:
,Ne nous amenez pas vos fiUes." Zyn sniaak is
ons een waarborg; dat or niets oubehoorlijks ten
toon eele plaats heeft; maar men verwylt in een
gezelschap, dat fatsoenlijke lieden niet met hunne
tegenwoordigheid plegen te ve ree reu. Nochtans
aal uitmunt zeggen, dat de ondeugd aanleiding
viudt tnoaif te kruayen; in-tegendeel, van 't liegiu
tot het eind wordt men immers op do hoogte'
van hare tragische gevolgen gebracht, en de schul
dige offert linar leven op voor eeu auder. op
dat te bjj God vergeving verwerven moge:
pentti e alors Dieu mo ttarUobuei-a-t-il."
De titelrol werd door Mevr. van Westerhoven
met een talent vervuld, d»t men by hsar uiet ver
moedde, 't Is Reen kleinigheid een rol t« «pelen,
waar Sarah Bernhardt en llélène Modjeska de
waereld mee rondreizen: z^j was waarlijk, iu den
ontzettend oandoenhjken dorden akte en iu dien van
het sterven, voortrefi'ely'k. Da Heer TnrtouJ, als
Armaad Duval, kweet zich mét talout van zyn
taak. HQ heeft scftn uiteiiyk ia xfln voordeel, oa
met studie zal hij nog wel in beschaving kun
nen winnen. Hy legge xiuh vooral toe op de on
derscheiding der IduutverwMte mpdoJi Uiikers s era
vraat/e geschiedenis is onRentetbaar. Quand
forctlte est blessée kan niets voldoening geven.
Vooral in salonstukkcu komt bet op die puutjens
aan. De Heer van Hilten heeft Uo samenspvauk
van Dnval, den vader, met gevoel en waardig
heid gevoerd. Het rolletjen van den Granf de
Giray kan niet heter gespeeld worden dan de
Heer Blaaser het gedaan heeft. De Heeren v. Wes
terhoven (Gaston Rioux), Ketting (de Dokter),
en Heesbeen (Saint Gaudens) waren op hnu plaats.
De eerste heeft het drinkliedjen iu 't eerste
Bodr^f (dat niet gelukkig vertaald is) met smaak
geiongen.
De weinig beduidende vrouwenrollen (buiten de
titelrol) werden door de Dames Kiehl, Jonas, van
Vliet en Smit vrügoed, door Mevr. vau Rossern
?eer goed gespeeld.
Het is een verbiedend vertchönael, dat de Hee
ren De Groot kans lien beUngrijko dramatische
scheppingen op hun klein toontje! met
voegzaamheid te doen uitvoeren.
13 Okt. -82. Alb. Tb,
UIT DE BOTTERDAMSCUE
TOONEEL WEKELU
Mul t a non multum, ziedaar, geachte redacteur,
waarmee het best gekenmerkt wordt wat hierin
Eivk» bet tooneel plaats greep sedert ik u voor ?
veertien dagen schreef. Toch in ev ouder dut*
velerlei wel een en ander wntmjj aanleiding geeft,
er de uandacht uwer lezers oji te vcstigaü.
Voorenrst dt) warme ontvangst een ware ovatie, iiun
Mevrouw Albi-egfc l)ij haar wederopti-LMk-n hiur tu
beuit gevallen. Zij vond hij hnnr
wpdervci-seliijiien alhier Outoxouzeggvliji dezelfde Fyinputliie
terug, welko zy bi«r ucntei l et.
Wit het repertoire vau onzo beide
toonaul^eselscliappen betreft, VJIH Ziiyleu Kat Aliclmd
StrogOH, wsarbij ilit opmerking verdient, dat drie
onzer kunstschilders, do HU. ScU'pperus,
Hemkes en Linse zich wel wilden zetten tot het
schilderen van een nieuwe decoratie voor dat
drama a grand spectacle; het
Nedeijandschlooneel zette de vertooning van MUe de la, Seiglière
?voort en, de bekentenis moge voor den vriend
van hoogere kunst niet aangenaam zgu, 't feit is
niet te loochenen, dat MichuëL Strogoffin den regel
goed bezette zalen trok, doch drie van de vier
voorstellingen van Müe dela Seiglière zeer slecht
bezocht waren. Die richting in den smaak van
het publiek moge men anders wenscheu, men
kan het deu directeur niet euvel duiden dat hty
ernstig rekening houdt met die richting, omdat
die richting de Eai stfyft en daaruit aanleiding en
gelegenheid is te vinden tot het opvoeren van
stokken : van een betere soort, vau grootar
kuzistgebalte. Ik zou daarop niet 200 met cadruk
weteen, bedde de opvoering, van evengenoémde t
stukken niet opnieuw dien staaak van het publiek ?'
in de pers doen bespreken. Ik geloof dat itf, die !
van het publiek vorderen, dat het in niets an-/l
den behagen cal scheppen dan in stukken van
hoogere waarde, te ver gaan in bun eisch; ZQ1
óea daarbij te zeer over het hoofd, dat een
schouwburg-onderneming hier te lande, wil *§op
den duur levensvatbaar iQn, door een «eer ge
varieerd publiek moet gesteund worden, kost moet
geven voor alle. monden; en men behoeft nn juist
geen oageloovige te z$°ten opzichte van den
be* ivendea en veredelenden invl
vont
Dos ook aaar.
vloed van het tooneel,
om te erkennen, dat het publiek 't welk ontspanning
zoekt ia den schouwburg, in de eerste plaats
vraagt, dat bet er ontspanning cal vinden.
In bet jongste nummer va* de Setmeda Detix
Kondet, wordt door Louis Ganderax in de rente
dramatiqae die meeaing «eereefaeip geionnutoerd.
HD doet dit naai sanlstdi^ vaa de ottvotrlag
van Lei Certe***, vaalLBeeqne, iadeComédie
Francaise. Bij al de fthMithtnlfi in den vorm,
by de flinke karaktarteakenbig ie dat stak
eevalleD, «sadat bet pobÜelc «c saeh bQ verveelde,
maar toeh ifkbt Mt de. «nveeriu er van toe;
vaat Ja GoméU Trjutfditt est J»ayee Mr
l'état pour M ritqaer dau Hiteret dee lét&et
OD. d'aHtres ae poanaient M rlafaer. BBe a eet
haanenr, para! les thÜtres, depoaveirn'eooeAer
OM aw oomraM «t ?inrissr tam. iBteretrnevi
regrettoul Mo&nUbt tpiïB* tfiM pal flu JMfe
ct« ]« Uonc*.*
«Is voortoald
o klacht all .
In h*t artiW waaraam h«tbov««taaia« ii
cmtleend, fonmdeert d* schrttwr sw> sterk mogelijk
d» «tellinr, dat bot pnbficfc fa ds eerste"*
in dm ?omonwbarg ontivaaning aookt; k|
aedigt <Üo mwnmg ?oTpo.i&f, at i? haar
otsgaarne in haar gohoel ion OBdonenrUven, ah
h|) bijr. oooalud»ertr .Is noMswira e'ost que o»
sjpeduclt mtwe (ik enrslvoer) «m d^vertee
cTnne fajon agroablè, «t, poureela, fln'ostb«soia
ni d« mooors, ai do caractero, ai oo itvl*.
Ten aiptto afl vanaold dat ook kier
gistannavobd Citroenen voor hot oant wwdovaovoord;
do opvooriag miste hot oatnia b§st«rfO*9ko
duitsohe bKftpolon onmisbaar. W«*rsoM»Bl|k aal
OM later* opvoeriag in dit omfaht vtrbeterhig
brengMt. It bepaal voor hodw, dat Mejuffr.
Fnchs TOOT hot «ent hier weer optrad, in
do rol van Mevr. Sóharr, indertj|d'doorlCovroaw
Albrecht met aoo veel karakter (reteekend, ea
dat wij MlenBotid haddea kenaèi to «aks» «et
Mei. Miaa Botranaas, «on joogugo kraoht vaa
vosi aanlog aaar ik fotoof, ia «Bc inval eoaodie
van go*de vomiiig en opkidina buk gaf. . * .
Hedon avond treedt KAmtiBÏnmOM
afde»Hng hier op, met do XalrM to'JCoude Horten.
Het snoees wat Louii BouwmowiUr in vroeger
>r«n hier in «erstgeBoemda ntlrhod, aal ook «a
w«l niet »eht«rwr0* blttvon «n oen oordeel van
uwen BotterdaaMchen referent over Kwtde Harten
?alt gij mot m« w«l overbodig achten, na het
geen de Amsterdammer er over schrtef.
H. V. P.
HOOGDÜITSCUE OPERA.
Tannhüuser.
Thans nn Wagmer door Parjifal de Duitecbe
opera pejrrondvest heeft, kunnen ook «il, die
vroeger in Tannhdaser, 'm Der FHeffende Jloll
nHcr vetl nieuws en vreemd s sis niet gerechtvaar
digd beschouwden, voor deze jeugdwerken alle
belangstelling overhebben. Kou men deze asken
vroeger beschouwen als een aoeken naar
iets, dat zeer waarschijnlijk niet te bereiken
non z^n, thntts, nu Wagner, door het woont en
den toon, het penseel en het gebaar iu elkaar t e
laten smelten, zooals in Parsifal, getoond heeft
toch een oprecht kunstwerk te kunnen scheppen,
moeten de eerste rchveden op dien weg gewaar
deerd, ja toegejuicht worden.
Hoe aangenaam zou het voor roügeweest «ijo
over de eerrte voorstelling in dit seizoen goeds
te kunnen rapportieren. Heeft d« directie ge
ducht in den Minvang vnn den winter reeds te
kunnen Broedmakvn, wat het den vorigen winter
jegens Tannluluser en Aoutordam is te kort
ffe«chot«n dour «inkten al* andervcins van hare
sujetten? Ik weet het niet, doch m. i. had lij
beter gedaan met in eene minder zware opera
hare kunstenaars te introduceren.
De eerste voorstelling kenmerkte zich althans
door slordigheid en eene gedrult*» stemming van
de tijde der uitvoerenden.
De heer Mart«ns stelde voor TtHtxhRuxr. Zijn
geluid is aanjfennam, baigzaam en week; hij be
schikt over eene voldoende mate van ki acht, doch
heeft neer dikwijls oneenigheid met den diapsson.
Is dit te wü(en aan onbekendheid met het
opemlokaalf?) van het PaUis voor Volksvlijt? (De
heer Maitens heeft n.l. nooit in het Paleis ge
zongen, zelfs geene repetitie kunnen houden). De
tgd sul het leeren, ik wil hem dus niet voorbarig
veroordeelen.
Zijne uitspraak h echter slecht; wanneer men
hoort zingen van feremd in plaats van frctntt «n
erregtnïneml in plaats van ergrünend geeft dit
zelfs voor een ongeoefend oor een onaangeiiamen
indruk.
De heer dr. Bosch kon m|j de Wolfram van
voorheen in den persoen VJM» den he^r (lubtr.sun
niet doen vergeten. De wijze van klank voort
brengen mishaagde my zeer, teiwgl de langrijke.
Boloparljj Als dit in kültm'm Sange una Icitrtttcst
buitengewoon kond en gevoelloos werd voor
gedragen. Ook maakt, de heer Bnsch te veel
werk van toonlooxe lettergrepen; immer wordt
door hem steeds gezongen aU immor, kühner
als l-ülinor PBZ. Frl. beiden als EiisaMh was
evenzeer onvoldoende. In mezza voco passages
was zQ niet onverdienstelijk; wanneer zy echter
eeu foite ontmoet, en d«n vooral in hét hooge
register, ontaardt bet zingen ia. ik zou haastzeggeu,
schreeuwen. Do heer Kraemev, alt Wnlther, was
Keer voldoende; zün klein lied, dat hij gedurende
den Silngerkrieg voordroeg, was goed en getuigde
van opvatting; in het nept et was lij) echter wel
iet* te zwak.
Onder r)e oude bekeuilen noemen wij in de
eeitita pluats i'il. Kempner nis Vcnus. '/.akvra
eigenaardigheden i» het uiti|ireken der kluukeii
e. ei en ie, die hu reu zang kteeda Itoblten ojuige-;,
klecfil, bespeurde ik ook i,u weder; 3(1 heeft*
echter eeno muzikale opvatting, welke de fijn
gevoolende kunstenares kenmerkt, en waarvoor men
gaiirno eenige g«br«ken .vergeeft.
De lieer iiehrens is deu operabezoekers ook
sinds Innif geen vrefmde meer. tty wordt
(?«woardeord en verdient zulks ook ten volle door
zijne rustige wijze van zingen en zijne
beschaafdu voordracht.
höhef r Ziehmatm ontwikkelde als Bit f rol f
weueroiu eeiie zeur holle stem, die hoeRiVimaind
gwn genot opleverde, terwijl mevr. PJiüginK
liadetsky als Hirtenltnabe evenmin in haren
toonaard kan blyven als vroeger.
Van de koren is er geen enkel, dat eenige
onderscheiding verdient; reeds by deu aanvang
(het Sirenc*yesattff, «obter de schermen) viol
eene storende onzuiverheid op to merken.
Do Pilgerchöre en het Frevdig begrüssen wir
waren in geen enkel opzicht beter.
Ten alotte era woont aan het tn-kott, dat zich
slordig van «iïno taak gekw«t«n heeft. Het lu-t
my met de tallooze abaoen op to sommen. Moet
hiervan de oonsaak gezocht worden in onbekend
heid mot den diratear? Bty oeao volgende voor*
stelling hooft het orkest gelegenheid revanche
te nomen.
Ik wil dit vtrslag- nat oindigoa aond«r den
leners medegedeeld te hebben dat d* voortref
felijke daaw« Marie Beihl «n LonisoMde wederom
gpfctgagoerd «Üa nj bet Hoogduitaahegoaalsohap
en dat buiten Art. geiden en do hNron Hartens
en Basoh nog «ene eerste dramatisch* aansTares,
eon dito tenor «a dito bariton aan het gezelschap
verbonden a$n, aoodat over het onnmble van
dit Jaar nog gén definitief oordeel kan worden
Uitgesproken. T. v. d. Willige.
De Fransche Opera
gafDinidagI,«c««feZ.«»rtmermoort van Donisetti. De hrer vitanx (Edgar)
was «oo goed als steeds, welluidend,caiver, krach
tig, duidelQk; de heer Scqoin (Atltton) bevestigde
rjkelttk de goede meening die aUn Teil ons bad
doen opvatten;. inderdaad is een baryton van soe
vol, rfk geluid, van aoo uitstekende school en
?oo coed acteur niet genoeg te waardecren; de
neerüabaanei (ArIAxr)
aongalsg«woonlQk,aan
Betaeea MUe Mmenr pramteevde m de eerste
ea in de derde aete waiaóó vendUllend, dat mea
p$aa aaa twee saafers«en aon denken; de eerste
met acaarpe, sn^dende stem, aeer oncmvere
eololatenr, vatak hgaaf ma walotn trUtarheteekent
«n niet vwndeo vaa drama; da tweode (m hot
grooto ritit n aria van bat derde badrtff l mot
, ; en mssetêrsdisii onrer nare stem.
?obrtven dn veradaUag der eente i '
het debat toe em" Ma, ah MHe
m,&S2*>
BelUaro ea Oandaloa don da £asg*oho aVoans>s
wordt a^astamd) sUboa da twoode dasan winter
to aataMotoa.
.
Diaaiaf ? L» PvyW» M
.aap.aativervangktér~vasi MlIe~BeUier«r "
DE AQtJABELLER TENTOONSTELLEtöEN
Tfi-1'lRAVENHa.GE,
L
Oea Haaf, September 188X
Dé?trgi ii aaagebroken
destrBdisvelrtredenl Bet mtfnepolie gedenade aes jarea op het
gebied der waterverfkanet door de HoUaadeehe
TeekeanaataehappS te 'aGraveaaage genoten, it
A ?ehfer tegenover baar, heeft bet
KoGenoob«hap>an MederL AqnareUisten
onder Herss. ten Kat*, Ch. Roebnssen en C. Sprin
ger m de Oothieeke teel van bet voormalig ke*
ninkl^k Paleis van Willen H, eene
teatoonstelffeepetul, die saet de oodere aaiter komt
TMVB op ket gebied^der kunet.
Dat er van «man «oodamgeji wedQver sprake
i«, valt «iet to Joooaoaan, ocoanki het feit dat da
hoeren Roohussaa on van fionalon, beiden aan
voerders van het Qjmootochap, tevens producten
afttonden aan de Maatschippf.
By een dergelijk verschijnsel van omMarrontia
doen sieh ifi den regel bij den objectieven be
schouwer twee vrs gen voor: Is die conenrrenti»
bevorderlijk aan de kunst? en wie der beide me
dedingers droeg den eereprg* weg?
Die eerste Traag kan, dunkt rog, waar er van
de schilderkunst sprake is, in het algemeen reeds
moeilijk ontkennend beantwoord worden; ejj lal
heh nog veel minder in het blondere geval dat
zich hier voordoet waar de Hollandsche
TeekenroaatschappH steeds beperkend en beperkt
was in de toelating van stukken; waar er dos
van zelf een aantal kunstenaar! waren wier wer
ken nooit onder de oogen konden komen van
het Haagsche Publiek; eu waar deze
maatschappi), «indelQk, de vertegenwoordigster,
deuitdrufcking ii «ener bfjsondere kunstrichting.
Deze laatste opmerkingen beheersohen schier
volkomen de tweecle vraag, wie der beido
mededingsters het van de andere won?
Men BOB, zooder eenige gewetenswrosffing,
?onder eenig gevaar, integendeel zelfs net voor
deel ich van net antwoord kunnen afmaken met
dat bekende gezegde van Gnethe, toen hem ge
vraagd werd of hy ziehielven dan wel Schiller
Dnitochland's eersten dichter geloofde: La*>
Deutsohland sieh uur freu'n dasi «s zwei solche
Kcrle hat, men »ou dat kunnen doen, zeg ik,
indien niet ditmaal die vraag ieta meer was dan
de gewone sncht by het publiek om te toetsen,
te wegen en te rangschikken; indien zij U'etsoo
samenhing met den toestand oneer hedendaageohe,
onzer waterverfechilderkunst. Immers dat
echter algemeen erkend wordt dat de Maatschappij,
ondanks concurrentie, bovenal aantrekkelijk is;
dut zij. de oudste, ook de meerdere ia gebleken;
het vindt allereerst zeer zeker eene verklaring
iu dien meerderen ouderdom; ten tweede in hot
feit dat zQ, bedreigd in haar bestaan, «kh
by?onder weerde in toe ttruggle for Ijfe" en aldus
het nut der mededinging klaarblijkelijk bewees;
ten derde in een der voorwaarden van bestaan
des Genootschsps, ruime openstelling voor velen,
weinig keuring by toelating; msar toeh vooral
ook, wij gaan crescendo inde tweeCrleirichtingen,
waarvan dese VereeniKingen. de uitdnikkipgea
iyn! Lichten wij het is geloof ik lang gcene
overbodige ouverture voor onze beschouwing, dit
laatste punt nog «enigszins nader toe.
Daar is het is zoo vaak reeds opgemerkt,
maar helaas nooit te vaak, daar is n groot
gebrek waaraan onze kunst, letterkundige als beel
dende, schoon de laatste nog veel meer dan de
eerste, steed* lijdende was en nog w; het is ver
beeldingskracht, fantaisie, scheppingsvermogen.
Onze 17de eeuwscbe. onze groot e kunstenaars
hebben er onder geleden; de schildert in bet begin
onzer eeuw, getuige Ilildebrand's klacht in 39
geslaakt, gingen er onder cvbnkl:; onze
tydgenooten hebben zich nog niet kunnen ontworstelen
aan het noodlot, dat zweeft boven onze kunst,
en bewezen dat vari&tiEn op het «elfde thema,
gee:i juiste titel meer ia voor de verzameling
hunner werken, voor onze tentoonstellingen."
Maar waar onze ouderen hun gebrek wisten te
bcmaiitclen door grootvehheid van opvatting |
forscbheid en krneht in de uitvoering, pittiffheid i
van tcekening «n hnrmonie van kleur, vnnk uit '
de stmitBtu contrasten petooverd; daar vervielen
ook )>Q ons die grouJschlieid, die forschlieid en
krneht, tot kleinheid; daar werd teokeniug
vervun.gen door sentiment en bleef slechts de
kleuren.?iiirinotiie uls rcnig erMuk. En tot dit verval
droeg het vcldvviunen VB n de wuterverfkunttniet
weimx1 bij; vnii hnar die door hcur karakter
Rroothèd iu omvang en jai»th«id van vorm moest doen
verzaken eu don in loed van het. sentiment
vcrgrooteu; en dit bovenal iu een l*nd waarin armoe
aun fjii.taieie en cnn « van dramatische kracht
don kunstenaar steeds belemmerde in x^jn
vlucht,.Geen w-inder derhalve dat by den huldigen
wedstrij l, du imprc-sioni-t^n, de eoloristen het wonnen.
\\unr de huiidcling, de drtvmntische kracht ont
breken, die etn tcekening aautrekkolyk kunnen
maken; wanr de onderwerpen zoo eenvoudig zyn
dat van hen zelven woioig bekoring nitgaat;
waai- bet landiclmp minder door stoutheid, van
vorm, dan wel door fijuheid en harmonie van
kiemen uitmunt', daav moeten z(j, die het
onboteekeiien onderwerp harmonisch weten voor te
i-U-llon. die die fijnheid en smm-nsmelting van
kleuren weUn wecrtegeven, het winnen van hen,
die deze gave missen, schoon deze in juistheid
van teokeiiing de anderen kunnen overtreflen,
want hoe wenschelyk, ja noodiakelHk het is voor
de kunst, dat do vorm tot zyn recht kome, hoe
noodlott'g vormverachting ook werken moge, een
zielloos lichaam, hoe edel van uiterlijk, kan niet
bekuren; vorm zonder geert niet aantrekken.
En de juistheid dezer, allicht voor menigeen
wat te lange, voor anderen te onbeteekenende,
voor ettenJKen te duistere beschouwing, in ab
stracto, wordt volkomen bevestigd* duarwaarwj
in concreto varschallende voortbrengselen op
ook hoo rik hea laat dat moment speling voor
onaa frata&a, ab bfl het hogin vaa donmaaUM
da ledige awadarli plaats do gedaan
opwekt aan 'do past gartarvane; ab haar maa,
da oude generaal, mot neergebogen werkbraawan
en saamgedrakte Mppoa hit gelaat afwendt on»
niet fai tranen alt to barsten; au haar «OOB, hak
hoofd hokt op de tafel, om xQa «mart to verber
gen voor da anderen, terwfll haar dochter door
haar nafkosiagan haren vader poogt to trootfon
ea do oude dWatttaaaftd, bfl do door, haar
vooraahoot aoodig hoeft voor da oogaa. Daar i* ga>
fooi «Onder overgeroengheid, «a eon weemoed
dia het hart das toeaohoawan loutert on datdoa
kunstenaars adelt, dat kunstenaars die aM
onvergelfkelQka goaialitoit dia mat moeite be
dwongen smsrt wi«t te teekenen op hat gelaat
vaa oen oofcn, aohter«ebl«vea echtgenoot, dia
da onde dienstbode maakte tot eau typa vaa dat
gelakkig nog niet uitgestorven gcalaobt dor
(famttievertroawdan* doch halaai w«aroM»
noot iodar matsehaawark door aan vteki* ont
sierd worden? er niet in slaagde da doeatar
naar aiaoh do rol te doen spelen wèlka haartoav
komt, die van Mdelgderes en trooster>*l
Boe jammer ook dat ar aoovelen aox aaast
hem «§n die rscht hebben op vermelding «n
waardesringi en dat de ruimte, den verslaggever
gelatcK, «oo beperkt is; ik aouda u «oden
uitvoerig wenschin to spreken over die andera
werken van Bles, n wQzen op dien humor ia dej.
voorstelling van dien reeds vrij ouden heer, dia
hot bfl zich «elf niet op kan krijgen dat hQ, na
,8 jaar wachten*** toch eindelQk «papa" >?? *u &*
mm komische verwondering cOn eerst geborene, *§»
kroonprins aanschouwt, terwyl deze door de bakar
met de grootste BX rgvuldightid iagobakerd wordt
en balanffstellende vrieadunen baar opw»ehUng
maken bj de kraamvrouw <k zou B wijten op ?
de geestige gedachte en geestige uitvoeiing vanv
dat tafereeltj» dier heide grootpapa's, die met allo
attentie hun kleinkind aanzien, t*r*ijl het ge
zoogd wordt door de frisicho geldenene mio; ik
EOU uwe aandacht vragen ook voor do vQf ove
rige producten van Bles' penoeel, al «ijn *JJ ia
uitvoering niet zoo fraai ea in opvatting nfetaeo
fijn en geestig a!s de vier oyengen. Haar daxa
stukken zijn geen van allen nieuwelingen; en al
is de bereidwilligheid waarmedo r (J door hunne
tegenwoordige eigenaars ter bezichtiging werden
afgestaan ten hoogste te waardeeren, zij behoe
ven niet opnieuw gerecenseerd te worden.
En daarom even, van de Gothische «aal naar da
Academie, 't Is om haren humoritt to doen, om
Henkes die, «9 het dan ook minder fijn. minder
keurig, in onderwerp en uitvoering dan Bles, tochv
steeds tooneelfjes ten beste geeft die het beataa
overwsard «yn n doen genieten. Ongelukkig i*
hu ditmaal niet «oo goed op dreef. Noch de dorp*»
trouwplechtigbeid" noch «eene deelnemende
vfiindin" kunnen tot sijn beste gerekend worden.
In déeerste «jjn de deftigheid de» wethouder»,
de beteuterdheid van het bruidspaar en de aan
doening der moeder met 'talent we
_; terw^l noch
v asn het kolo
riet eene zekere droogte ea kilheid kan ontugd
worden.
seleoke
tentoonstel22 Oetober wordea
De getehiedkand
linff te Zwolle aal
gesloten.
Comédie JPVowfotK. Niettegenstaande de
conog
medie raaB^coa^XiNr (fertaftwe,
onmiskenbaar gevallen is, wordt l
ea de nienwugièrijrlteid van bet publiek' aaar let
zoo algemeen afgekeurde stuk, beiorgt haar tel
kens nog volle aaien.
Concerten in Londen. liet prospectus voor d»
GfTStal Pwlaoe Concert», desen winter te Londen
te geven, is verschenen. Als by zonderheden wer
den beloofd: eene srmpbonie uit Baydn'i jeogd,
Le Midi, met twee violen 'en violoncel concer
tante; eene symphonie van Schuttert No. 7;
Bralims' tweede pianoconcert; Chohr demorceanx
ran Maucinelli's Gleefettra, Buiwt's L'Arlcsienni
en Nieh Gade's Semmertaa a»f dem Lande f
eeu symphonifch gedicht Viscgratl ran Smetana^
Legenden van Dvorak. Voorts in November Gou»'
nod's Rédempiion en iu de Vasten Berlioi' Messe
dei Morts, ". ? : ??
,
baar gemaakt worden aan. uitdrukking van ge
dachten. Aanschouwt bijvoorbeeld da rij mees
terstukken van Bles, Bfjn *ehoenmakerswink«i",
de eerste van allen, zijn «ledige plaats"
ion .mooie min en de grootvaders" rijn .acht
jaar gewacht". - Wat oen bevalligheid in dia
aardige wüikeldoehter, door den petit maitre,
wien de knecht een paar marzen past,
vrflmoodig tegen de wang getikt! («iet do IQn van den
neuhaogenden arm en hand) wat een o«r de
dédain op het gelaat der andere klant, eene
booge dame", over do onstichtelijke
vrtfpostighell van het heerschap voor haar! maar
bovendien wat. eene heeri^ko toon, Wat Oaa
?oastérsehsp in dien . overgang van het volle
jicht, waann aieh do winkeldochter bevindt,
tot bet halfduister, wiarin da personen en de
?nuteving op den achtergrond gehnldsfin ^ wat
en^roepeeTing, afwerking en fijnheja, dio toch
?He gedachte aan peuteren verrehondea, en den
doen opkomen dat het jongere geslacht
kunstenaar tot leider mocht neaen.
-die Jedige niaats* een dier
«n_ die sober «ferinitend be%oorett tot ket
der beeldende kaast, welke alleen, door
van baar penceel in staat k one swlk
.Jiuk- voor Ce UxitetiB vaa stille «wart
weW50^ - -- M,
Mrs. iMnytrg. De mooie mevrouw Langtrr,
de d*me uit de ffroote wereld die te Ilayniurktt
Theatre debuteerde, cal eene Amerikaansche rei»
m-ikeii. Eene firma te New- York heeft bij do
photogrofen Gebrs. Downey, 25000 exempfivren
van hut portret dor ovenchoone dame besteld.
ok enry Irving gaat naar Amerika; z$n
gezelschap vertrekt in Juli 1883; vóór dien tyd
zal lift ook al de rtukhen voor ijn reisrepertoire
eeniuB mnlen in Londen ffcven. Daaronder zijn
Hamlet, The Mercliant of Vcnice, Jf uc/i ado about
noth<ng, en nog een vau Shakespeare, dat nop
gekticea moet worden ; voorts The Lvons Mail,
Marlen I, Louin XI, liichtlieu, flte Belle't
Strutaytm en The Xells.
If.iatilnan. In de Opera te Gent is een nieuw
itistiument beproefd dut- den orkest-direktenr iu
stuat stelt, van zyn zttel-'ouk a* n een koor acht ei
het tooneel de mant aan te geven. De Méiitttret
bevat eene beschrijving er van. Het wordt <!>or
ele< triciteit bewogen en bevindt zich aan de lin
kerhand van den orkest-direkteur ; door <»ene
kleine beweging kan h 'j eone witte roede achter;
het tooneel, twee-, drie- of vierkwarts maat dotnr
>laan.
Zangondencfs. Eene merkwaardige kleine
brochure is die van don heer Spencer Cnrwen to
Londen, Musical notes in Paria. De ??éhrijva>
heeft eenige weken in PapQs doorgebracht, met'
het doel, de verschillende methoden van zang
onderwijs in de scholen aldaar te be«*.udeeren «n .
geeft daarvan een zeer omstandig verslag, zo
vergelijkende met de methoden, in .Engeland in
gebruik. i . ?
IisoTTTJ
8DLLT PBDDHOMME.
» poite fhilotophe. Sulju PntdJiommê,
r C. Coqnelin. Paria. P. UUendorff. Iffla.
par C. Coqnelin.
BÜbet lezen en genieten vaa de werken van
geliefkoosde schrijver» en dichter», vormen w$
ons onwillekeurig een beeld van ban, dia on»
«oovele boni|ke oogenbökken doen doorlovoo en
uiting weten te geven aan wat ar in het diepst
oneer nel omgaat, zonder dat het ons aan,
ons zelven overgelaten gelukt ron rijn het
onder woorden te brengen. Daaruit ouuprnit
ook het verlangen om 'hot door on» gevormde
beeld aan de werkelijkheid te tooteen en gretig;
grijpen wfl dus do gelegenheid aan om w het
ou veelal niet mogelijk de schrijver» in persoon,
to leeren kennen
worden ingelicht
Niet enk*" nienw
'?' altaan« d"oor andêtvn to"
ando bun leven en streven.
, _ iwid n hferitfin het,p*L
Welk aan radar Hebt valt er dikwijl-op het wei k
van danken en dichters, indien wüde dr
fvewrendie ban tot «ehrüven of dfahten noopten, Kannvnl
Toorat tin dichter» geldt, dat «onder keauii vaa
hun peraxmUJkheirt valsr honaar schoonste vw.-n
^^A m^L^ fc^l^l^.^^ .^B^^^^L^l^^^Ht ^^^^tf&^^' '1^K«^ .?
nisSf raaa* aminan Kawaasissww wiwra* voo^
bewonderaars van Sully Prndhonnne zal h.t<
«en hoofpit waOtoiaa t-Wag «tfa
fin ftne
.-?/tri
i
v