Historisch Archief 1877-1940
, *«V.^, l
'K ?*'
" f- \ :
_n. ; T-a. - --/TVAi-rt. -r.Vi.' .W..' . T f*".! """lE "?' '' ilfi
-*,#;? >>*£_ ^^V^iTt^^f >?>;
^iW^C^t^«É '? ? ' - , . ?' j - ,? j..*** -*"' ?»?% ? *?' T "*"'?' .*??'''?
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOO» NEDERLAND.
Na. 333
Fu. 33
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR N EDE R Ir A F D.
den lalgeroeens voorwaanlea" tast waaraan
nJomand kon foldoen,
EinsVUJk «D ten laatste iraden de Provin
ciale Staien op en meenden ook ia deze
materie een woordje (o moeten
medesprek«R, aan de eene cQde, «00 het heette, om
het concessionarissen, gemakkelijk te maken,
aan de andere iydu om tegemoet te komen
aan da bezwaren der ftoomiramschuwe eige
naars en houders van paard en rijtuig.
De Staten van de Provincie Noord-llolland
besloten een polilie-verordening op de trams
in 't leven te roepen, waarbij ze echter de
vryheid van gemeenten, om zelve nog nadere
bepalingen en beperkingen vast te «lellen,
geheel fjpangeUsi lieten. Do bezwaren, door
een concessionaris dus eerst achtereenvolgens
in elke gemeente te overwinnen, werden nog
bekroond door een provinciaal reglement,
dat al» het ware de laatste en
hooldverschansing uitmaakte van de vertegenwoor
digers van het gezag, tegen alle
wegenveranderende en onrustwekkende
tramwayaanleggers «n ondernemers.
Den l sten December a. s. zal over deze
verordening worden beslist.
Als zij aangenomen wordt, wordt dan hel
algemeen belaag behartigd? Kan men tegen
woordig blijven volharden bij het oude
stelsel van verbieden, de rest overlatende aan
de eeuwige (sic) economische wetten, n,in
den geduchte*, strijd om het bestaan? Of is
het de plicht van alleu die besturen, om op
.hetzelfde oogenblik, dat ze zich geroepen
gevoelen storend en stremmend in Ie grijpen
in hel raderwerk der maatschappij, tegelijk
om te zien naar middelen, tegelijk gebruik
te maken van de macht, die hun ten dienste
staat, om het werk, dat ze dan op de eene
wijze onmogelyk maken, op eene andere
wijze weder te steunen, en voort te helpen.
Is het niet kleingeestig om, zooals geschiedt,
een tram eerst onder allerlei drukkende be
palingen het leven, het pas ontluikende leven,
lastig te maken, en dan als hij wezenlijk hut
publiek belang gaat dienen, retributie ervan
te verlangen; en is het niet een rechtvaardige
logica der feiten als een maatschappij» wie
het gelukt zich er boven op te werken, waar
zij kan gebruik maakt van haar onmisbaar
heid om de wijze en ovei voorzichtige vade
ren nu en dan den voet op den nek te zet
ten en duchtige offers te vergen uit de publieke
kas, ten bate hunner aandeelhouders. Mij dunkt
de A. 0. M. strekt ons hier ten bewijze.
Willen Provinciale Staten trams in hunne
provincie hebben, en zorgen voor de publieke
veiligheid, wie zou het laken ? maar moet dan
ook niet, zooals zoo juist in de memorie van
toelichting is gezegd, maar in het ontwerp
is vergeten, ook gelet worden op de grieven
der ondernomen, en hun den strijd met dik
werf kleine gemeenten bekort of bespaard?
Moge? de Staten hun gezag doen gelden
zoo ver dit kan en verhinderen dat elke
gemeente een nieuwen sluitboom opricht als
leefden we nog onder de bedeeling der
accynsen. Blaar dit niet alleen. De tram
, behoort tegenwoordig op den publieken weg,
bet is de publieke weg. Art. 14 van de
bedoelde verordening echter luidt: trambanen
worden in den regel niet anders gelegd dan ter
zijde van de wegen, en wel in een baan die zich
minstens l decimeter boven de oppervlakte
van den weg verheft, én dit artikel maakt
daarmede eigl. uit dat trambauen niet
behooren tol den publieken weg.
Wal hiervan te denken in het jaar 1882?
In vroeger tijd reisde men met paard en
wa^en, met diligence of. ..te voet. Thans
reist men niet meer met paard en wagen,
de diligences zijn of worden afgeschaft en
allen, zells de voetreizigers van weleer
kunnen thans in een tram gaan indien...
hij er i& Waarvoor'zal men dan den publieken
negeerder afstaan, dan voor het.rijtuig
van iedereen. Het alleroans rijtuig behoort
op den publieken weg. Daarboven, degeen
die met rijtuig wit rijden kan een omweg
mnken, de tram kan dit niet; deze moet
regtuit rijden; de tram is verhinderd voort
te gaan als één eigenaar zegt tot hiertoe en
niet verder, de tram is dus niet alleen ge
rechtigd; maar ook genoodzaakt den publieken
weg te volgen, bet rijtuig heeft geen recht
om den weg alleen voor zioh te eischen,
, want dit zou een privilegie scheppen voor
bén die eguipage Kouden en het behoeft het
DM* te eischen; want het kan elders een
'uitweg zoeken. Het publiek rijdt nu
eenimaaPia trams en daarvoor moei alles wJJken;
want buiten het publiek is er niemand die
aanspraak zou kunnen maken op den
pu£licken weg.
Deze dingen klinken eenvoudig, maar een
voudige dingen behooren, als ze nog niet
heel oud zijn, dikwyls te worden gezegd,
Ten slpue een derde vraag, liet publiek
belang eischt trams, en tevens toezicht op
trams. '
Reeds herhaaldelijk is gebleken, dat het
doode kapitaal voor trams zoo groot ii, dat
& ondernemingen schipbreuk Tijden op d»
weinige rente, die hel doode kapitaal afwerpt,
terwijl dit toch geleend moet worden legen
' den rentestandaard der nijverheid. Wal een
voudiger nu, dan dit te voorkomen door den
aanleg van staatswege?
De staat leent op voordeelige Toornaarden,
do staat behoeft het kapitaal, in een nuttige
onderneming gestoken, niet terug te geven,
zooals de tramondernemer verplicht is te
doen, de staat kan de exploitatie verhuren.
Dan heef l hij bel toezicht en alle yoordeelen
in handen, dan kan hy zonder kleingeestig
te zijn de voordeden van de eene lijn naas
ten, omdat hy by een andere lijn, die mis
schien minder voordeelig i>, btylegt, dan
kunnen eindelijk gemeentebesturen en pol
der-besturen niet langer een levonwekkende
onderneming in den weg staan, als weleer
de bekende molenaar van Schiedam.
En wil do staat dit niet ondernemen,
zooals by deze aangelegenheid het geval is, eere
mi
van
dan aan de provincie, die hiermede aan de»
staat het voorbeeld geeft.
Willen Provinciale Stelen van N. Holland
zorgen voor de algeraeene veiligheid en levens
voor hel openbaar verkeer, geen beier mid
del voorwaar om hel doel te bereiken dan
liet aanleggen der trambancn door de pro
vincie celve. Dete heeft alleen den ruimen
blik die noodig ia om de juiste lynen te
trekken, ty alleen kan de bezwaren van alle
kleinere besturen overwinnen, en alleen, wan
neer zij zelve den weg heelt gelegd, is ze
volkomen meesteres van het terrein, en kun
nen al dit voor&rgtn teorJen yenomen dit
tioodig worden geacht in het belang der
openbare vciüyheid.
? Alles wal onder do staatszorg valt kan
provinciaal geregeld worden wanneer hel niet
dnor de algemoene regeerinjr geregeld is", en
de bevordering van goede middelen van
geeenschap ligt geheel binnen de grenzen
in hel slaaudoel," zijn twee stallingen van
Jhr. Mr. J. de Bosch Keraper, die hier
ten slolle moge worden aangehaald, om de
mogelijkheid v,m uitvoering boven alle be
denking te verheffen.
Met de eenmaal aangelegde spoorwegbanen
heeft men groote moeielijkheden ondervon
den; zij worden langzamerhand een staat in
den staat. Mei de trambanen, staat men voor
een nagenoeg onontgonnen veld. Geelt een
maal Holland in deze het voorbeeld, dan
zullen de andere provinciën van zelve vol
gen, ze zullen zich tnet elkander ver
slaan, in stede van elkander in de wie
len te rijden zooals maatschappijen ge
meenlijk doen, en het algemeene tramnel
zal veel beter worden gelegd dan het spoor
wegnet ooit worden kan.
Voor de exploitatie zullen altijd velen ie
vinden zijn, zoodal op bovengenoemde wijze
het doel in alle opzichten wordt bereikt.
Wel is dit alles wederom een uitbreiding
van staatszorg, maar een weldadige staats
zorg, die* vele mueielijkheden voorkomt, en
zeker het algemeen belang der provincie
in de hoogste male zal bevorderen.
Georg.
Staatkundig Overzicht,
Omtrent de schuld T»n Arabi-Pacha aan den
brand van Atexaudrië, komen nieuwe bewijzen,
boewei ook and-re getuigenissen vnn de leugen
achtige Turken elkander lijnrecht tegenspreken.
Bewezen schijnt, dat Arabi petroleum naar de
stad beeft doen brengen en naar een geregeld
plau de brandstichters verdeeld beeit. De Kheuive
beeft lijn goedkeuring gehecht aan het rapport
van Borelli-Bey, strekkende om Arabi in staat
van beschuldiging te «lellen. De Engelsche ver
dedigers de HH. Broadley en Napier hebben
daarentegen een «tuk in't licht gegeven waarin
zij verklaren in den loop van het proces te «ui
len aantoon»n, dat de Sultan steeds do houding
van Arabi heeft goedgekeurd, en dat de Khedive
zelf tot kort voor den aanvang van den opstand
geweifeld heeft tussoben de reactionnairen en de
amtionalisten (rebellen), eö na de komst van'
Derwiich Pacha in drie kabinetsraden da party
van Arabi heeft willen steunen. De sultan beeft
op het ontvangen van dit stuk egne ministers laten
roepen en zich door hen laten verzekeren dat er
niets cómpromitteerends aan Arabi geschreven was.
Volgens een ander en niet onwaarschijnlijk
baricht aal de Khedive het aan de Mogendheden,
wier belang bet is hem te steunen, overlaten te
beslissen of hQ «onder gevaar van zich onmoge
lijk te maken, Arabi kan doen vonnisten, en Keker
kan zijn dat dit vonnis ten uitvoer gelegd zal
worden.
In bet Egyptische leger, dat voor Soudan be
stemd is, komt veel desertie voor, in het Engelsche
steed» nog veel ziekte. Ook de cholera te Hektra
is nog niet geweken. Over de nieuwe politie
wordt zeer geklaagd. Het plan Van Baker Pacha,
om eene gendarmerie van 1500 man in te stellen,
is thans door Engeland goedgekeurd. Voor de
bepaling der schadeloosstellingen aan de be
nadeelde Europeanen in Alexandrio zal eene
nieuwe commissie benoemd worden; de meeste
Europeanen hebben vóór d*n brand aan hunne
couiula Inventariwen overhandigd, die zeer over
dreven zjjn.
In Engeland zijn de troeprn uit Egypte
feestolyk ingehaald, liet reglement van orde vordert
steeds; met. geringe amendementen zijn reeds tien
artikelen, de voornaamste, aangenomen. Thans
zullen interpellaties volgen door den heer Yorke
over Parnell en diens ontslag uit de eevangenii
van Ktlmainham, en door den beer Labouchère
over Bradlangh. De heer Dilke deelde i» bet
lagerbuis mede, dat over het Uongo-traetoat van
den heer Savorgnan de Brazza met de Fransche
regeering van gedachten gnwisseld wordt. De
heer (Jladstone cal een gedeelte van z(jn ambt
aan een anderen mtniiter overdragen. In bet
Lagerhuis deelde hij mode dat nog geen con
ferentie door een der Mogendheden was
voorgesteln. «n dat in deze zitting geen crediet vóór
den Ëgyptischen oorlog noodig zou zün.
Bradlaugh beeft in eene meeting te W
orthampton verklaad dat hij dit jaar weder zon beproe
ven den eed als parlementslid af la leggen.
Uit Zuid-Afrika komen steeds nieuwe berichten
van kleine gerechten tuMChen de Boeren en
Haffen. .
De franscbe Kamer behandelde verder de zaak
van den Aartsbisschop Lavigerie, wicn 50,000 fr».
op de rorigo begroeting verleend zijn, tot ver
vanging van de Italiainsnhe geestelijken in de
scholen van Tnnis door frunsche. Aangevallen
door den heerRoohe, verdedigd door den minister
Fallières, bestreden door den beer Clemenoean.
werd de uitgave ten «lette met 844 teven 129
stemmen goedgekeurd. De regeering schijnt ge
steund te zullen worden door da Union demo*
cratiquc, wier president de heer Mézières is.
Bij de begroeting van Boitenlandiche Zaken
heeft de Kamer met 339 tegen 161 een
amen' dement verworpen om den gezantschapspoit ba
het Vatikaan te schrappen en met 339 tegen 147
een amendement van den beer Madier de Mpnjau
om slechte een zaakgelastigde te zenden. De
minister voor Bnitenlandscba Zaken wees op het
Concordaat en dreigde persoonlijk met aftreding
echter zonder hierdoor het Kabinet te willen
verbinden. Een nieuw crediet voor de slacht
offers van 2 December is toegestemd, thans met
de vorige te tomen tot eea bedrag van 8,440;000
francs.
De minister van openbare werken Hérisson
verklaarde ia de begrootingwommitsie dat b|}60
millioen op den dienst van net volgende jaar zal
hebben overtesohrjjven, ma» van de 483 millioen
?voor de begonnnen werken niet» missen kan. De
minister van financiën Tirard -wenscht do som
op de vlottende schuld afteeohrflven. De span'
nlng tassehen de beide ministers is grooter ge
worden en ui misschien tot een* crisis leiden.
Omtrent het Oongo-traotaat heeft de minister
verklaard, dat het geen motlaiykheden met andat*
Eene in»erptll itto omtrent de alfpme«ne poli
tiek T»a bet kabinet xal vni w»,f* de radicale
ttnkentlde (president Duboit) gedaan woeden.
Een «ouderling voorstel van den heer Andrieux
wenscht grondwHish«r.iuuini{ in deu iiu van
ouheifittg der ministerieel» v*i«iitwouriielükkei'l, oiw
ftcthoM op don president sou komen. De lieer
Grevy is iutusschau waer «i-hecl hersteld
Do reu van dun Riiüiiiulica minister van
bnitenlandsche zaken, baron vuu Uiers, trekt zeer
de «andacht. Jl(j JJ t» D^nUi^ geweest, heeft te
Varzin met prins Kiütnarck, te Berlijn m«t den ?
Keizer, den Kroonprins «n den Ku»ti*ch«n ge
zant uit Londun getpriiken, «n gaat thans naar :
Itali6; in het terugkomt-n ZA! hy \Veenen aan
doen. De nis &ch\jnt op Ikiusitche
bondgenootechappen met dein Inndou to wiiien.
De Itnliniuiichn kamera zyi» Keii]>end met een
troimrede, waarin de r«peei iiijj bare hoop te ben*
non gaf op het behoud vnn den vrede en wees
op de gri-ote x«kt>n die v»nicht z\jn, de afschaf
fing van bet papieftufa'uld, de uitbreiding van
het sterorvoht, noch van Tuuis, noch van Egypte,
noch van het Suez- Kanaal is gotproken.
In Madrid beeft ton hutso van den heer Martos
eene terndering der {>voqr«S!iiatUche de-rocraten
plaat» 'gehad, waarin dose besloten hebben zich
zonder vooibebond aan het programma Scrrano,
de dy astische linkerzijde, unn te «luitt-n. K«ne
rommif-ie onder Montoru Ruiü en EcchegHtny is
dit den Hertog Dell» Tmre c»nn modedcolen. I»
Andnln«i« komen onarcliist scho en socialistische
woelingen voor.
Hot fretohil tnsschen Aleko-Pacha en den heer
Klebor in Oost.-Ruoie\if in b|jg«lezd. Do Russische
receerinp beeft hora bovolen zich twug tf trek
ken ; naur men z<- et zou het. haar wensch z^jn,
Oost-Rnnwtlie met Bulgarije te vnreenigen.
T» St. Petersburf; en te Moskou üyu onder de
studenten antslfttjen gedaan. Naar mon verneemt
is grootvnrst Wladirair te Berlijn «nteWucnen
uitnoodigincen caan b r en pen voor de kroning
TUI den C^iar. ais in Anril of Mei van bet vol
gend jaar zal plua£s hebben,
Allerlei.
In de tiilllton-zaak had de boer deBranwlang
geaarzeld flink party te kietrn.
Mon dacht aau vriend>ch.tp voor den heer van
Goltstein.
Niemand geloofde zeker dat de tegenwoordiffe
minister van Koloniën de man van
'tfiillitoncontritct was.
Toch schynt dit zoo te z^n.
Ja, de Gou»eruuur-G»'D8raal heeft de verlenging
bevolen; de heer van Ooltsteiu heeft er niet tegen
gewaarschuwd, heeft zich er niet. tegen verzet;
maar de heer de Brauw was 't die, nauwviyk» op
getreden, spoRdie het Koninklijk besluit uitlokte
dat de overeenkomst moost goedmaken.
De Miuiater-zelf vond dit blykbaar zoo treurig,
dat hy het, na raededeeliog er van in de Tweede
Kamer, liefst niet gedrukt voor zich wilde zifn.
In de officieele Ëandelingou u dvze onthulling
niet te vinden.
De digbladcn berttt«n:
Uft Handelsblad: Het kuntnkt ni«t t)«
y. ? De uitroering T»u bet Merwsdc-ïiniil.
Xifititt Rotttediinitcht Cvti.-aiit; De or»reenknm»t mot
de Ned. H»ndolma»t«ohappy. ? De b«Tr»digüig run
Atjeh. ? Onzo gem«ont»-bi>liBÜns»Q.
Hei Yadtrland: Zorg voor '» LundsbsUng ?
(Billltonconcessie).
Ha NieutH van itn Dag: De Amaterdtmiche
g»st-.
AnthrmitHt Courant.- Opoffering T»n eigen Inzichten!
UlrechtMcktCiturimt.-'Emo l» uit don rroemJe
(Fmnltrtjk» flnipticn).
AiiHttrJutmetu Cnufauli Uit d* Eunu. ? De motie
T» n ortl« T»Q itca Ueer T»n der K»»ö- ',
DmyhliU rat Zmê-BM**i ?» '? Ot-ataMift: Os
BUlitoa coneeMie. ? A.Qeb, brmnden en vernielen.
He Standaard: Onze bind met Tnuuraal. ? Kosten van
publiek beheer. ? Fer»oonl«k feit (de Cmsmbroot).
Dt Tijd: N»ir Mnleidlng ran bet «.dre» un de Tweede
Simer omtrent Jen lUfcemoDd, ?De luodidEtuur
Bf»ntsen van d» Zjjp. ? De wortel van hot
C3E91EEJWTEZ AKEM.
tengevolge wl
Politie-verordeniug.
De gemeenteraad heeft verleden Woensdag
een aanvang gemaakt met de behaüdcling
der gewijzigde politie-verordeoing.
Het is waarlijk een moeilijk werk al de
gevallen, waarbij het toezicht der politie ge
vorderd wordt, behoorlijk te omschrijven en
men mag het dus den ontwerpers niet euvel
duiden, indien zij hier of daar de dubbel
zinnigheid niet hebben kunnen vermeden
ót, bij een poging om zoo beknopt mogelijk
een geheele reeks van gevallen te samen te
vatten enkele lieten glippen. Oe volmaakt
heid kan hier niet worden geeischt.
Trouwens de burgerij bekommert zieh veel
te weinig om deze verordeningen, dan dat zij
recht zou hebben luide te klagen, wanneer zij
te weinig of te veel regelen. Wilde men de
bepalingen, die ons het rustig leven in een
groole stad mogelijk moeten maken naar de
letter opvatten en aan een nauwkeurige kritiek
onderwerpen, het getal van vragen en op
merkingen zou legio kunnen zijn.
liet is verboden, zegt art. 31, op den
openbaren weg te vechten, met vuurwapenen
of pijlen te schieten, »met sieenen of an
dere harde voorwerpen te werpen." ? Mag
men; zou men kunnen vragen dan wel met
z«chte voorwerpen, b. v?met slik, werpen?
Art. 36:
»ilet is verboden op den openbaren weg
schadelijke of gevaarlijke voorwerpen te
Tenten"... dus Hutloway-pillen,
phosphoruslucifers, knipmessen enz. zullen in de
hooldstad niet óp straat mogen verkocht wórden.
Men zou kunnen vragen of het den
konducteur van een omnibus niet in verlegen'
heid tal brengen, wanneer hem, gelijk art.
64e luidt, verboden wordt in het rijtuig
> hinderlijke dieren of voorwerpen toe te
laten".
itoch men vraagt dat alles en zooveel meer
niet, dewijl men begrypt, dat politieveror
deningen zeer moeieiijk in elk opzicht juist
zjjn te-Tormuleerea en de goede burgerij de
bedoeling wel zat vatten, waar de wetgever
zich den tijd niet gegund heeft het rechte
woord te zoeken.
Het zou ondertusschen de moeite bonen
eens een lijstje toegeven van hetgeen de
burger van het vnjë Nederland, die zich
de hoofdstad tot woonplaats heelt verkozen,
niet mag doen. Men zou het hem kunnen
vergeven, als hy, na lezing van de 570
artikels, huiverig was zijn huis te verlaten
uit vrees van iets te zullen verichten,
waarL toe de burgemeester of de Raad hem geen
vergunning had verleend. Alleen de weten
schap dat de duizenden die zich op straat
wagen, tich bewegen ia het vertrouwen dat
de politie-verordeuing niets anders voorschrijft
dan het gezond verstand self reeds zegt, en
de hoop, dat de politie niet uitgestudeerd is
in haar eigen wetboek, kunnen hem den
moed geven al de voetangels en klemmen te
vergelen, die voor hem z(jn opengezet.
Toch zouden wij niet durven zeggen dat
de politio-verordeumg werkeiyk steeds van
getond verstand getuigt.
Vooral ten opaichte van het rijden laat
dunkt ons, de verordening te wensciien over.
»Hel is aan bestuurders verboden te rijden
(art. 85) op het gedeelte van den weg voor
voetgangers bestemd."
»Te rijden": ? maar stilstaan op de kleine
steentjes inng de koetsier zoo lang liij wil.
Om Mynheer. die afgehaald wordt, een paar
voetstapjes uit te winnen, zien honderden
voelgiingens zich genoodzaakt een omweyje
over du keien om nel rijtuig te maken. Wie
bij tuevul voor een huis wandelt waarvoor
een vigelante moet stilhouden, kan er zeker
van zijn dat de amsterdamsche koetsier op
hem toerijdt als een huzaar op den vUand.
Dit is een gewoonte waartegen onze politie
niet behoeft te waken.
De humaniteit zou vorderen dat de kleine
steentjes allereerst onzen armen medeburgers
moesten dienen, die achter een zware kar
hijgende, in het het zweet huns aanschljns,
hun hobbeligen weg vervolgen. Welk
voet§anger, die het geluk heeft te loopen,
zoner tot het trekken of duwen van zulk een
voertuig gedwongen te zijn, wijkt niet gaarne
enkele voetstappen uil, dankbaar dat zijn lol
hem niel tot het verrichten van dergelijk
werk verplicht, [let tegendeel schijnt wair.
Ten opzichte van de handkar-bestuurders is
de polilie-verordening zoo streng mogelijk. ?
Hel is den bestuurders van handknrren ver
boden met die karren anders dan stapvoets
van de bruggen te rijden. Zij doen het
zelden. Een mensch is er dan ook na
tuurlijk niet toe ia staat. Daar heeft
hij met inspanning van alle krachten de
kruin van de sluis bereikt, en nu zal hij
zich het voordeeltje ontzeggen om zijn kar
naar beneden te laten rollen, zelfs zijn kracht
moeten gebruiken om zijn voertuig tegen te
houden? Neem het hem eens kwalijk, moet
h\j dan bij het paard, zijn viervoetige
kollega, achter stü»n? Dat men zulk een be
stuurder de verplichting oplegt vóór het
afrennen der sluis de voetgangers ? gelijk
de tram het doet, ? een waarschuwend
teeken te geven, is billijk; hem te verbieden
met zekere snelheid te dalen om in te halen
wat hij bij het oprijden verloren heeft, is
al te hard.
Is in het algemeen bij deze verordening
de eisch der humaniteit genoegzaam betracht?
Wij betwijfelen het. De macht van B. en
W. om alles te reglementeeren, maakt het
den arm* vaak mueilijk zijn brood te ver
dienen. Men weel hoe een aantal arme lie
den, die toch hun eigen kost wilden verdienen
voor eenigen tijd door de gemeente
detonkurreniie .werd aangedaan. Men mocht
geen aardappelenschiUen meer ophalen. Dat
wil zeggen, zulk een verbod zou er wat al
te bar uitzien, ? men mocht geen schillen meer
ophalen dan vóór tien uur in den ochtend.
Zoo werden, alleen om aan den gemeente
vuilnisbelt een beetje meer waarde te ver
schaffen, ettelyke schillenophalers door de
stad met de Keizerskroon in de wielen gereden.
Volgens de nienwe verordening mag men
zelfs geen pakjesdrager of wegwijzer zijn,
zonder vergunning van den burgemeester;
men mag niet venten langs de straat, men
heeft zelfs het verkoopen van
stoombootkaartjes aan den weg willen verbieden. Wat
al formaliteiten heell de man te vervullen,
die by voorbeeld een omnibutje wit laten
rijden l Het is waarlijk als de Gemeente
zich tot taak moet stellen allerlei bedrijven
te bemoeilijken of men den kiemen
burger wil belemmeren dat hij zijn kost
verdient, en hel behoefl wel geen beloog
hel beste middel om de openbare veiligheid
te bevorderen, bestaat juist hierin, dat men
de armelijksle broodwinningen zoo weinig
mogelijk in den weg legt. Door al te groote
lietde voor de orde, verstoort men zoo licht
de orde. Verstop zekere, schijnbaar onbe
duidende, bronnen van bestaan en ge bevor
dert den diefstal even zeker, als dat ge de
onzindelykheid en onreinheid in de hand
werkt, door, gelijk de verordening wil, den
armen lieden te verbieden hun wasch builen
de ramen te drogen, lenzty de aloogige en
almachtige politie er vergunning toe verleent.
Het gezag, dal geëerd wil zijn, moet zich
zelf beneerschen. Malig in zi]n eischen te
zyn is de voorwaarde om gehoorzaamd te
worden en gelukkig te maken.
Het komt ons voor dat deze verordecius
te weinig van dat denkbeeld uitgaat. Voord
in de achterbuurten, waar dit bet
gevaarlykat te, moet de agent, toegerust met a
deze vergunningen, een man van gewicht
zijn. Hy vertegenwoordigt een
onvriendelyke tucht en moet al een bijzonder be*
scheiden en beminnelijk man zijn, zal hy geen
misbruik maken van zijn macht. Want het
spreekt wel van zelf, waar in de verordenini
het hoofd der politie geschreven stoat, treedt
in de praktijk de agent of de brigadier o;
die zijn meerderen heeft in te lichten, d
het toestaan van een vergunning aanbeveelt
of afraadt, met andere woorden, haar toe
staat of weigert.
De nederlandsche, ia 't bijzonder de am<
sterdanuche, burgerij is niet bijzonder warm
voor de politie gestemd. Men kan dit be
treuren, maar het is zoo. En het is bekend
dat de zaken in onze steden en dorpen U
beter gaan, naarmate do. mannen met hè
zwaard zirh er to minder méé bemoeien
Eo nu is het ia onzen iyd, terwyl de politie
e weinig talrijk schynt om zelfs maar de
helft v «i het aantal personen die in kennelyke»
staat van dronkenschap verkeeren op te pak
ken, onvoorzichtig haar taak nog uit te brei
den. Te meer, nu de laak die men haar
oplegt, hoogere eischen van beschaving en
zedelijke ontwikkeling stelt, dan men inden
regel by de leden van dit korps kan
waarVoor de Kamer van Koophandel en
Fabrieien zal een herstemming moeten plaats heb
ten over d 'Meeren Julius G. Bunge en
L G. van den Berg.
De -Heer Bunge had reeds aan BurgtrpUgt
geschreven, dat hij een kandidatuur thans
liet zou aanvaarden. Z|ln kandidatuur door
de bekende firma's gesteld, moet dus geacht
worden by vergissing in de wereld gekomen
e zyn. Gelukkig is de Heer J. G. van dea
3erg, de eigenliyke kandidaat, een man, du
zoowel om zyn vrijzinnige beginselen an
om zyn bekende ijver en geestkracht een
verkiezing ten volle verdient.
BEÜRSBOUW-LTRÏEK.
./Terwijl de kamer" ? * in het Wapen M* lf«.
lembltk op den D»m, zoo begint de geestig»
JtrechteniJtr zyn verhul v»n de beirrs-inwyding
? ?die ons herbergde, gtandeweg met toaschoa»
wers wss gevuld, (Ie U»m, behalve hot door dr».
;onders sTgesette gedeelte, niets dan een zich
ilt^jd bewegende!» metttcbenstropm vertoonde, ea
de beurs aau meer dan -drie duizend kooplieden
den toegang had vergund, sloeg de klok van 't
paleis elf uren.
Oomiddelgk daarna werd er een vlag uit dat
rebonw gebesehen, ten teeken, dat Z. M. de
Koning en U. B. zonen per extra spoortrein
buiten Amsterdam warm aangekoinon, «n spoedig
't midden der huofiistad z«uden verschenen.
De gouverneur der Provincie, de burgems. star
der stad «n de loden van den Baad, die reedt
vroegtijdig in 't Z/tm onder het Zeil vergader*
den, Degaven zioh daarop naar de Bear* en wer
den er door de aldaar aanwezige kooplieden op 't
hartelijkst ontvangen.
De nieuwsgierige menigte, die zieh in allerlei
richtingen bewootf, maar Dqna in de
onmogelijktieid wai van standplaats te veranderen, bewaarde
zeker pijnlek stilzwegen, dat een onaangenaam
gevoel by ons verwekte, doch hield niettemin
altijd den blik naar den Nieuwen Üyk gorioht,
waardoor Z. M. op den Dam werd vurwucht.
Weldra verklapten de uitgerekte halzen van
de kleine Davids onder den volke, dat het vier*
span naderde, nog één klein pogenblik tocvenj,
en Willem II vertoonde zich ra eon ojjen koers,
te midden van onderdanen, die uit alle oorden
des vaderlands waron te zamen gevloeid, om de
inwijding der nieuwe beurs hy te wonen.
En hoe ontvinr Neerlattds volk zyn Koning,
toen Hjj daar met net open en vriendel\jk gelaat,
Hem eigen, op dt) plek verscheen, die getuige zya
soa van znlk een gewichtige gebeurtenii?
Op de plek, waar zoo menigmaal eene trouwe
natiu de schoonste hulde braoöt aan Oranje ?
01 die morgen van den lOden September 1845
gaf een bitter oogeublik in ons leven, toen Neer*
ands Koning tot het feest der inwijding o p Be
gaan, met een stilzwijgen werd ontvangen, dat,
helaas, zooveel kan beteekenen t
DiltwgJ* hebben wjj Willem I in zfrie Hoofdstad
zien komen, en elke reis derwaarts was eok eer
tzióoftoolit. ' '
Meermalen MRen w$ Willem II alsKroonprin
en Koning te Aifxterdam, en 't was aandoen!»
en verrukkend tevens de genegenheid des volks
te zien, die zich altijd in hartelijke luidruchtig
heid openbaarde.
En nu?
Terwyl (luizende en dnizende Nederlanders een
vroolijfc feest inde AmsteUtad zouden viernii, ver»
schijnt Willem II, die met ztytie zonen begeerd
had, getuige te zijn van eene aan de» handel zoo
eigenaardige gebeurtenis, te middeu dor Natie, c Q
de Natie, ? zwtfgt?
O! ineu heeft wel eens met minachting gespro
ken over de buide, die 't opgewonden volk aan
zijne Koningen toebracht, als ?.jj in 't openbaar
verschenen. Dat kon de u\jd des v: eeiudelingi
niet zien, dat was een doorn in 't vleesch voor
den vjja.nd van alle gezag, dat was een te
duidolyk en te welgemeend bewijs, hoezeer do Natis
aan hare Vorsten was verknocht.
Maar ze was niet gebedeld, die huid ?; niet af
gedwongen door 't eigenbelang ; 't was etm gevolg
van 't tooverend vermogen dat Oranje uitottieniU
op 't volk.
En nu? .
Waren ender de duizenden hier verzameld, dan
geene beweldndigdea van Oranje, die Uut er vuor
overhadden, dooi- tien tmriuhjk eu luid: leve dt
Koning! den tul dei' dankbaarheid te butaleu?
Waren er onder die duiznnden niet velen, die
eens met den Koning te strijden trokken en in
hunne batten eene stille bewondering hadden
bawaard voor den Ridderltfken Veldheer en zorg'
vollen Vriend van de verdedigers cl«s Vaderlaua'/
Wat was dan toch zoo vermogend, om up hunne
lippen den welkomstgroet te stuureu, zoo gaarns
toegebracht aau een Weldoener of «an llein, die
ons nabü was in de uren des gevaars?
Hadden wü Willem II in eene vergadering zien
komen, saamge^teld uit mauuen, die hunue
verbetoon wegen naar 't geen er voor te koupen is,
die vooraf berekenen, wat het meeste vuonleet
zou kunnen schenken, koele terughoudendiuiil
of geveinsde vreugde, onze ergernis zou niet
groot -4) a geweest, maar hier, by duizenden wier
gevoel door onderlinge afspraak noch dwang te.
boeien wat, die nimmer eene andere belouning
voor hunne hulde aan den Koning vroegen, dun
een vriendelijke laoh en een gruet met hoofd «n
hand die tevredenheid teekende, bij dte dnizendeo
geen enkele te vinden, die uitnep: leve de Koning!
dat deed ons hart teer, ? meer dan onze pen
het vermag uiltedrukken. ?
Er zün er. die de schijnbaar verminderde
asnhankelykheid du volks aan zyn' Koning zoeken
in de toenemende denkwijze, dat by elk
vi-rantwoordaljjk MiuiiUrie, 'skonings bemoeiingen met
het bestuur des Lands ze ir luttel zijn.
Er zQn er. die meenon, dot de groote moeie*
lükheid, die elk onderdaan thans ondervindt, om
Willem II te naderen en Hem over züue belangen
te onderhouden, een gevoeligen schok 'oebrenxt,
aan de liefde des volks, waarop Oranje zoo lang en
BOO terecht, trota WM; «en schok, zooveel W
grootsr ea te dieper gevoeld, ntarmate de her
innering levendig is van 't geen Willem I wni
voor een iegelijk die zijne toevlucht tot Hem naai'
Er z^jn er, die gelooven, dat de wensch der
Natie: hereiening onter grondwettige
staatsinstellingen, den meesten weerstand ontmoet in
's Koning» eigene denkwijze over die gewichtige
aangelegenheid, en hierdoor den juicutpon ver
smoord wordt, die een Willein van Oranje ander*
?op licht doet oprijzen.
Wij beslissen bier niet, maar zeggen luide, dat
.......... den füden
Soptenonzen ridderljjken
bar 1846, den dag der inwping van de nieuw*
beurs een* droevige ontvangst to beurt viel iu
hoofdstad van Nederland.
Was liet dan wonder, dat wfl by de zekerheid,
die in om l«fft dat Willem n een edel hart met
aieb omdraagt ? by 't geloof, dat de liefde en
welvaart da* volks zjjn geluk en streven is, bi
d* dankbar* erkentenis, waarmede aoo meuigeta
tsgan OM ipnk vaa '«K-wmg* vtHaadal*kb«M
? ««vaaUÉbsidL *a bM daa aaabUk, bat Bil »n
wal Ui«t «MteruimJ. *M int-inia.nl gvmat **cW
Vwlk verwuaau» *>? haa*i«ii«i; e* gre*t «ver
voor al «u dif hfia ornaatf? ?
r, dak wü wvt «ka «kètaj
KM «« mtttUat
tm
U 't-: uk vcrtwï» vwo* - wMwmt>r
\ie» dia al* wij. den Kooiüf lie/babsw, ui
l e m niet biJJend ".Beroepen «ai eene tot frlttt
Ik sm««k U, ora Uw OTwood'reö AtAtm,
Ot» XMstss-zi NMB, «ser att* *»d««
Om u*«n «txl. om ?*? lat*»siM»tlsii
Eu kiwiwn dia Ma 'i ssoetets, buestw hangen.
lo on don vrè», dw bvz>a grootst verjancsa.
Toon. iHt OQ nUt ootur-lt van «we vadrsa,
Tn ? vloeit bntt blned door TJire
Tot dos ver ? voor t ejotiiblih ? «BZ*
Vatkr
g
Wie. die aiet reed» op pantea va» »»ef »tk
ov*rflmti.^»* heeft g««««eu? muMrev saltoon ik
de wg»üjkw« oe«k ooUesoWiku uiibreklac
«?naeh t» g*vta, door de UajwLttt vai* QBMB
ge«aibiedigiUo Kouiag U I)«MBMB w 4esu*lW»w. adem
wnt U«M tutrionenKgen aaa Zij» deorUwbtigen
? d» koop mag, duikt ?& worden
oken, dat wanneer over een twee of
dmjaien de r*geetaiide> Kosun» zijne hoofdstad
eer aandoet bare nieuwe Wvr» pfaobtigljik
i» te w(jd»i*,dewwischDaaigroiwlwetsuefzienine,
aU4<A zal sjjp algewveA g«w«rd«n en Tenoeta
met de voorwawden der praktijk; wn wenseh,
oorzaak ea gevolg, middel en doet van opgewek
ter staatkundig leven.
Ittderd^d moet tydez« die dag«« het politiek
isUbewuatuttn akh knohtig hebbea doen g««oe*>
len, om tot een manifestatie te «oeren, ao» waiw
dig ea zoo indrukwekkend als deze aan koning
Willem H. De begeerte van het volk, eerst, drie
jaren na den datum der benrs-inwyding voldaan,
moet toe» reed» algemeen gektteêterd en luide
»(jn nitgei>proken, om een zoo vertegenwoordigend
gcdeelt*) der aatw, als de keur van Amstelsbur*
gerij, *°t een houding .tegenover een Oranje-vorst
te nopen. Relqk boven Wehreve» Is.
Indtea »*u bedenkt, dat drie voHe jatten moes
ten verloopen eer aan den ernstitren en duidelijk
oitgedrukten wensch vaa het volk werd gehoor
Mgeven ? h«* ver, luidt eto bedroevende vratwr
-\o» ver sqn wjj than» venfflderd
vanhettydstipt waarop een nieuw» herzieniog voldoet
nan eea nieuw» behoefte? Immers, schoon
de staatslieden m de leiden der openbare
meeninff in beginsel over bet wenschelgke
van groBdwetz-wJ}*.iging mogen
oweensteiiimett, n het volk van die weneeheiykheid
aeuoegaaass doordrong*», om den volkswil
mHDtig« getuigenis te doen afleggen? Welke mate
ran beteeüenii men aa» sommig» tritmgen van
dien wit ook meent te kunnen schenken, zeker i»
bet dat. e«r een zód kraebtju bl^k wordt gege
ven ah Koning Willem II den lOdeiV September
1845 moeet vernemen, renzentohi«de& znllen die
oen afgelegd ep dton w*>g die éénmaal aal voeren
Ut het heldere, algemeene en Inidsprekeade besef,
dat zonder gronawets herzimiBig geen grondig
herstel van ome staatkundige krankheid te ver
wachten velt.
Kon het zijn, <bn werd den Vorst, b§
iyöbesoek «M d* J*est-»iere»d» heo««*».i, noirdniöV
Iflkw 4* «roet» wetue» dz» ««eW ?»».*?«
s*ms*kt, daa dee» de> ontvangst, Ben op het
Damplein bereid. _ '
Ik bedoel de .Ternsama" den Stiebteefcen
remiger door bet OaMdetsblcM Terschaft. Na een kort
overzicht v«nde aansbuuwts fe«s+ely hkeden, wendt
dit oritaan zich in een hoofdartikel tot den Koning,
?als tolk van den Handelsstand". Naar bet
uittroksel van omen Utrechtenaar luidt dat artikel
als volgt:
?Sire! de Amsterdameche Handelaar weet waar
hij staat, en vermeet zioh niet nwer Majesteit
maatregelen voort* BChr$ven,om onzen kwijnenden
hamlet op te beuren, maar Uj is tevens te zeer
overtnigil van 't gebrekkige onzer staate instel
lingen, wanrdoer de ware veftegenn09rdiaer» van
zijne belanKen uit 's Lande vergaderzaal
verwi/dtrd big ven, dan dat hjj, thane. daarover metitot
U. M. zoude spreken.
Sire! do Amaterdamtche Handcilaar maakt met
alle gfgoeden en beschaafden, da eigenlijke kern
nwer Natie uit, en hy wenscht: eene hêriiening
Jer grondwet; een weBScb, die reedt «t
deafboetem d«r Volksvertegenwoordiging opgf gaan, maar
b:t/_t n geworden om tot uwen troon door te
dunnen,
.?M? ! in 't oogenblik, dat nwe Majesteit als een
vader te midden vaa ziin hniagez» verschijnt,
ze^jicii wU, dat uwe Majesteit nieuwe aanspraak
op d» Helde nws Volks zonde verwenen, door \
iMtiatitf der Grondvetsltergieniny vaa uwen
troon te doe* uitgaan.
Da» rem Tqdgtuieet en Nageslacht, Landzaat
en Vreemdeliug^ oogenulik zegenen, waarin de
deuren v*n t niea we Tieuisgebouw t* Amsterdam
voor den ijverigen Handelaar werden oatilotan."
De bespieizefiugen over dezo woorden mogen
den lener niet worden ontbonden: .
?Er leeft wellicht Biemaad ia 't Koningrijk dor
Nederlanden, dta de klenren tellen kan door 't
Handelsblad gedurende zijn journalisti»ch bcrtaan
aangenomen, en het zon dwaasheid mogen heetrn,
lenige ounsequentie in dit bandelorg>utn te ver
onderstellen ; maar toch geloofden wü haast onze
oogen niet, toen we Yaangefaoahtoartifeel haddeu
gelezen.
Er wat een ttyd, waarin «nik een welgesteld
?n gewigtig manifest, als waardige» ernstige
eisct» van den Anuterdaauchen naadel, van onv
berekenbaren invloed op een«
«rondwet-herzfezou lün geweert ? toen aaeeg het
HandOa.
Et kwam een. Vj8> dat d» pubfieke welgezinde
apiaist het zeget der verontwaardigiDg drukte «p
dit wniaeJot stilzwijgen» ? toe» ijaraJe aet
HemK
Si
Maar ? t was met aan koaJabreedsprafcigaaid
b 't gareel vaa dan dwaag, aan- sprakan zooder
gtoed, een* taak, niet èeor t hart g-diota«rd,
noch door 't war der iaaigrt» overtuiging'
fflVlanrdt En na ? één «'aj v«or d* opaauig
nn da- nWowe baar*, verheft bat etna, tto» tot
den tro*n, dier h» daitande an duizendo harten
Weerklank von* ? maar te hut!
Zal bat llaadanblad, ia tvervoljg,
\onrerandcrlQk organtt zgtv vau d»a hillühmi aa
gewigtin ewct» der natk: ktrtienim dsr Grtnêuet 'i
iet \>t enkele bamagrQke gebmsrtenizMn. atst
m lang gerekt* vettoogaa, saet aan omaaai van
Woorden, m kraahtelmuan-ttyi, die doat tw|falen
Qf in<'n v/el geloof hecht aan de zaak die wordt
bcpteir, of waiatig éaahtamsag aa.'iaati*. maar in.
voorden, «? altld «a* wawkUak a|a-van de
tegenwuordvre raatutem tot den Imstardamschen
Uudef, onder d* tetv: pM-f 9*atf der
nieuwe teun\
Wy zullen ij*»!* ^ ^^
voor de band, dat bat tTtmimsiisiif sriinrtTFl
tiot van r èjriia z» ssiaaitssi ZM aiternjke
trondm deae ondarsialIinavMirleggen, waarvoor
gtaa maarlijlto bewfaaa a*aéaa oBtt-reltont daa
Itttend laser, alk de. Utrachteiiaar blokt to *S£
xou welli" ht geert htawiar msJma, om de
*tr*k
kennen, dat hfl de matata oef *>sl»efltay zaat aau
Mogen overaemaa loadar met lof te
vau de gtajoaa* vfaeJMkatid en- het |
d(a k-A d* mhritk .bfeliah*
kvtUtonder autr«kkel«k .naken.
Bet verztaf van i* henwmwading brak ft af
op het mdAp vaa t Konhtgi verrchtfnei., en
«Met derhatv* het vecikre «M belan|etoUe&deA
Atn.
F. v. d. Q.
UIT DE MAASSTAD.
'Botterdim. 33 November.
fiLni*Ujk fa er tUhte)Dt.it»ken.Bdeja*-qnaaatM
welke hier reeds atdett Ootober l«sl hanfud*
is, maar na de veelvuldige klachten over bet
lange wachten, waarin ook nw correspondent zün
aandeel gehad beeft, eischt de billflkneid thans
U erkennen dat de berg geen muis gebaard heeft
eu de gemeenteraad ea oe gemosatenaren door
een bundel stukken zóó volledig en zóó veelzijdig
worden voorgelicht, dat thans eerst met reet»
gezegd mag worden, wat mij ia December van hei
vorige jaar voorbarig voorkwam, dat .de
gaiqoaestie genoegzaam voorbereid geacht mig
worden om daarover eene beslissing te kunnen
nezoea."
Deze woorden kwamen voor in do toclicht:ng
tot het voorstel van vier leden van den raad.
Onder dftgteekeuiztg van 28 November 1881 inge
zonden «u in 't kort strekkende tot exploitatie
eener uitsluitende gemeente-gasfabriek. Dit voor
stel was het gevolg van het afstemmen eener
volkomen onaannemelijke overeenkomst met de
oude gattabriak alhier (de Imptrial Continental
Otu-Amoeiation), houdende verlenging harer
oonce*eie voor een nieuw tijdperk van 30 jaren.
Het voorstel der vier taden, de betren von Weel,
Schalkwijk, Pbilippi en van Stolk, werd den 19n
Januari 1.1. door den raad om advies van B. «n
W. gereuvooieerd. en het Li dit praoadvies dat
eergisteren het licht heeft gezien.
Dit is in 't kort de geschiedenis onzer
gasqua«iti«. H. en W. hebben zioh laten voorlichten
door eene commissie v.^n deskundigen, bestaande
uit de betren F. Philips, industrieel te
ZaltBommo), vroeger eigenaar der gasfabriek aldiiar,
Dr. 11. LJsiel de Schepper, directeur der
steariuekaargeBf*briak te Gouda, A. J. van Eyndhoven,
ambtenaar der gemeente Haarlem, belast met
het toezicht op het gas, geleverd door de parti
culiere fabriek aldaar, onzen directeur der ge
meentewerken, den he« G. J. de Jonqh, en den
directeur der gemeente-gasfabriek aan de overzijde
der Maas, den heer Ö. T. Sxlomons. Na inge
wonnen advies der raadscozamiaeie voor pubüeko
werken, hebben B. eu W. op dit rapport hun
praeadvies gebouwd, hetwelk in duidelijkheid,
degelijkheid en volledigheid, in verband met het
daarbggevoegde- rapport der deskundigen, naar
mijne meening aan da hoogit gestemde eisenen
beantwoordt. Than» eertt kan de raad, ik her
haal het, «M eonnai&Mnct dt eatue eene beslis
sing nemen.
En toch schijnt mn dit verre van gemakkelijk.
Ik kan er in het bestrk van een brief aan de
Amsterdammer natuurlijk niet aau denken, den
inhoud der openbaar gemaakte stukken, ook zelfs
verkort, mede te deelen ea derhalve ook niet
uitvoerig de redenen aangaven, waarom my die
beslissing' uitent motilijk voorkomt, maar dit
schijnt mg voor geene tegenspraak vatbaar, dat
de Teling dezer stukken, de juistheid helder aan
toont der eerste zinsnede van het rapport der
heereo d*nsyinliK«» «Bet vraagstuk oer open
bare en particulier» verlichting «s voor da ge
meentebesturen een der belangrijkste en,
teugeIge van den tijd der uitvindingen, waarin wij
leven, «en d«r mo*ilflfcsto die han ter oplossing
kunnen voorkomen."
Na de e&>ste lezing der belangi-ijke stukken
zon ik althans niet gaarne eene beslissing willen
nemen, want boezeer ook geneigd om bg de opinie
te volharden, waartoe ik in mjja brief van 29
December 11, naar aanleiding van het voorstel
van Weel o. ». kwam, dat namelgk de ?ge
meente eerst dan er toe mag overgaan de
gaafabricatie >n eigen beheer te nemen, als duide
lijk zal 'gebleken ziin dat de formule inderdaad
met t» vinden i», welke aan gemeente en inge
zetenen goed en goedkoop gas waarborgt", heeft
de minderheid der comtuisiua van. deskundigen
m\j toch aan 't wankelen gebracht. Haar betoog,
gestaafd door eene belaagwekkeade beschouwing
over het verslag_omtrent de gemeente-gasfabriek
to Utrecht in 1882, dat bjj de tegenwoordige ont
wikkeling der gat-industrie het feitelijk oomo*
gelijk ig e«n contract voor een betrekkelijk long
tijdperk te sluiten, waarl>y de voordeelen, voort
spruitende uit de vorderingen dev wetenschap pp
dit gebied, niet komen ten bate van concessio
narissen, maar van de guverbruibers, ? dat be
toog schijnt my iaderdaad vóór weinig wederleg
ging vatbaar. Intus-chen zyn B. en W. daardoor
niet overtuigd eu ttelWn zij, ia overconsteminina;
met de metirderheid der hoeren deskundigen voor
de proef te nemen of op voorwaarden, door den
raad te stelle», eene maatschappij genenen z<vl
Zyn eene uitsluitende concessie voor 'M jareu
t» aanvaarden. Teilen dit voorstel Icon, dunkt
Mik slechts dit bezwaar (relden, dat daar
door de definitieve bs-lming eigenzit ver
daagd wordt, want by bet ontwerpen der
voorwaarden «n bij hara behandeling in den
raad »1 dan da eigenlijke strijd ontstaan over
particuliere of geme*nt«Hjsploi?ai,ie, omdat dan
eerst zal blij Icon of hot juUt is, wat d« minder
heid der deskundigen betoogt, dat din
voorwanrdeö inderdaad niet té vinden zij u, indien men
althans nauwkeurig rekening wil houd'-n met de
ontwikkeling van alk factoren der giu-indttstrie.
En, toeh geloof ik, tlat ceue aanueinhiR van liet
vooratd van B. en W. aauboveling verdient, om
dat daardoor alleen de oumog«l$kheid van het
vinden dier voorwaarden voor één ieder duidelijk
z*n kunnen blaken ea de qaoestie vollu>men zui
ver ten gunst» van gemeente-exploitatie bealist
cou zün. Het is zeker niet de korste weg, maar
voor de gamemte. geloot ik, wol da veiligst*.
Est wordt waarlyk tijd dat ik v*n deze quaestie
a&tap. Nog afeoHt» dit «éne: allen die te Am
sterdam omtrent dk belangrijke punt te bosliaaen
hebben, kan ik niet warm ganoeg aanbevclitn van
d* hier verschenra.stukk.in kennis te nomen, welke
mf eene niet oobeWgnjlu aanvulling t0esoh$nen
?«MI het reed* vroeger in de hoofdstad openbaar
gemaakt douier omtrent deze quoMtie.
Tot de wtvoerii* vaa plan 0 met de.daaraan
verbvaden verhwaediaff der Geldersch* Kade en,
der brntj o»e» d* Wïj»aa«an, heeft de Baad
' ' mat groota meeïderhaul beelaUa. tzei
dra heer vaa Stulkv hetwelk
of a-JJitaaftig vooratel m.
bebaadcting kan komen, zooala door dea VoonUtcd
tenent wvitl ozweMarht, werd na eenig debat
zaei 83 tagezi » stammen verworpen, en verdsr
?eatfnt rajna. aitaloitamd oter het p.*ata*n vaa
beüidbauaaerk ea moaameatala lan*a*rna *p da
baJwstiadi dar nwtw te mafcm kade diaeomia
IVcraecé t» »ün. bet reanltsst wae dat d* raad
mcb ia begiaeei zaet het aaabr*n«ea dier
«ersiafa, nrnew d» vaHnaiiag vaaaetwert
em aiwureas t* ieabawn. waarin die>
heetaaa aal. Uw eorrMpoadant beeft
neti h^gewooad en watt derhalve niet
iea»len tok- daw reattvi taa aaoaiea
ontworpen beeldhoawwerk beziaUa ia,
Hhi>k *& *ata in. eik «T5l bezlut te
nzi a*Mrdva*Nii znatïiaeisl oa eaas> att*
Vaa 4 IM altaaa» geea
deaer
?» ét UM-reinea wi ve^ItemV*MrUt h**»,
vertiüi «uilen. Eaa hoefUenar «a ee» leenar
strakkaa moaaton om. aaa
? weafc aak «tafraaiaaaziatitoawan..
rf* fezavajksav tft nac TMrmakt dat
da nitAag ia opaaba«r gamaafct dar
vaa d* fffrvraaf TOOT het ontwerp;
4ar Nlvtojthaiata* -.tkoeToattlea daa
tveadca pr|n galÉia^tk nwt twaa Battwdamman.
*a tn d* eerate lagen «v volgaad* maand zal
kat aubuak ia d* galegaiktid ga.taUwotaej.om
d* bekroood* ootwaraaa t* «isa. Ik atl tfe iaatote
aaa om biartagaa iaJüTtobreaga», maar wsatabt
bat bestuur dar JVcvawMtl hianaeda kritiek uit
to lokken ? Men soa bet ataet vtma«*dea, omdat
bat aiet bckand gemaakt beeft walk ontwerp
aal wotdta njtgevoari, aatuttrÜÜt altiU als bet
gald daarto* gavaodaa wordt. Ik heb «r vrada
made, als het maar tot ait**eripg komt, aa kat
niet bojft bij w* ba«oa«fcriag dar sehooM plan
neo «p bat |sjl%. fiea goada eoaawtaeal k voor
BoUarJam een* dringaade behoefte, *n op d*
sociëteit de HagmonS nut, ia d* w*»» waarop
in 1877 d* erfpacht harer kostbare terreinen u
verlangd, d* zadal|jka varpliehtingaanBottordam
die aaal to verschaffen. .G,
UIT DE HOFSfAD.
118.
Een btlangryk txamweg-voorsleL
Onije tram verkeert en aal altijd bltjvett
verkeereu in a*n toastend van de-confitora,
wiswlvallitf is haar toebtand. Van daag b.v. is ze na
eindelooze bisbillvs, harrewarraryeu, bezwarende
verplichtingen, dure veranderi*g«a, tindaMjk
in staat om over haar bestaande an nieuw
verkregen lijnen ongestoord ? mat hoop op
goede resultaten ? gereed gekomen, of daar
wordt een sectie onberijdbaar gemaakt door het
leggen van riolen, gat- of waterleidingen, lie&t
elk afzonderlijk aangebracht, telken* na vohooLog
van de straat; hier overkhiist men eene gracht
en breekt do bruggen het eerst af, die elke com
municatie afsnijden, laat ze maanden «n ruitte
liggen (zooals by de Sehelpgracht) en berokkent
pC m. f 100.? per dag minder recette, en ten
einde den onmogelijken publiek-verkeer
beletnmereuden toestand nog té verergeren, wordt op
dezelfde eeintnnrbuan, de lijn ook nog in de
BreedsUaat onberijdbaar gemiLiht; dan we*r moet
men jaar en dag, teneinde bet publiek te kunnen
gerieven, wachten op da toestemming van B. en
W. tot het leggen van een dnbbel spoor of wis*.
sel, looals men b.v. doen moest voor de huUen
van de raadsleden Papa en Du Tour. in, en op
den Knenterdijk véor het Paleis van Z. K. H. den
Kroonprins, om dan ten huigen leste, na
brokigowjjze een vrfl goed tramnet te hebben
verkreJn ? ontwoekerd aan da krenteracfatige
beompenheid of bat gebrek aan vooruitstrevende
beweegkracht bq on* dageijjlts Seitnur ? wederom
voor het feit van concurrentie te worden ge
plaatst
DB nieuwe concessie-aan vraag ? en
massegtnomen, wellicht omdat St.-Nicolaat zoo nabij ia,
veel gelijkende op een doodgeboren speculatie
kindje ? stolt toch, door enkele Utntjee «an dat
veal-omringend nieuw project, da B. T. M. voor
een vrij bezwarenden concurrent Sommige gedeel
ten van de nieuwe lijnen toch sluiten aan oji de
reeds geëxploiteerde, en sullen daaraan wel pas
sagiers toevoegeu, doch er, ofschoon long* een
omweg, toch oacetwyfcld tevens en misschien
door net verschil in vertrekuren of minderen
prut, ook velen ontnemen. Hoewel de U. T. U.
voldoende rentabiliteit aanbiedt, kan zjj, met het
oog op da ieder opgenbh'k aanbrengen veran
deringen aan gebouwen, verleggen van rails en
het maken van nieuwe werken, toch onmogeiyk
finantieel gunstig to noemen zyn, als men eindeJuk
het réseau gereed achtende, waderom voor nieuwe
uitgaven 01 paralelloopende conecasien geplaatst
wordt. Zoo'n toastend kaa ea mag niet voort
duren. De oorzaak daarvan en bet geneesmiddel
daarvoor aantegeven is het doel van dit papierrn
woord, 'twelk, naar ik hoop, d* T. M. uit haar
toestand van aanhoudende onzekerheid zal .bren
gen. Beiden liggen in dazen raad: Haak er eene
hotlandicbe maatschappij van, op den voet dar
umsterdamache, met aaudeelen, liefct te plaatsen
onder gemeanteraadsleden, stedsambtonaren en
(rooaU op de oude briefkaarten stond) andarzins.
Dan zal t uit zon met all» teganwerking, klachten
en koisadoodenda verplicMmcen. Nn weer ia er
door dé heeren van Lith, Rntton, van Dam,
Schotel en van Zanten bg het Gemeente-bestuur
concessie aangevraagd:
lo. voor het aanleggen en eiploiteeren van
een paardentram, welke beginnen zon Mn het
einda der Hoef kade by den Stationsweg en van
daar loopen zou door da van Ravenatetnarr&at
en de Hobbemastraat langs Om-en-BÜ, Brouwers,
gracht W.-Z., Priusengracht N.-Z.,
Lijnna*.nS.-W. Bianencingel en aoordwal en vervolgans
over een door de aanvragers to maken brug
over de Sin^eTgraoht aldaar door de
Hemsterhuis- en Zontmanstraten, de Laan van
Meerdervonrt-, Trompstraat, Anna Panlownastraat,
Bazar8t.raat>, Zeestraat en Noordetnde, en
voorloopijeindigen zou- in du Oranjestraat by de Parkstraat.
2o. van' het Rhjjnspooretation d or de
Rijnntroat langs don Zwartowag, den Z.-O.
Binnencinyg', Bierkiido *n Dnniie Biarkada, Znulwal,
BhmwerRRra£hJ: O.Z., aan»lniteade aan a» Jrjn
Prinsengraoht. Da Manvragara stellen zjeh verdur
voor, nog eenipv zijtakken te maken, welke aan
de uu geprojecteerde Ijjuen, en aan dia der
bestuandc van de Jl. T. M. verbonden zouden
wordnn.
't U evenwel niet denkbaar dat de
Gameantoniad itezK geheele concessie zal vetieaneo, omdat
hij g«de«lien daarvan aan d» B. T. M. weigerde
of ontnam, b. v. de lijn Z. O. Bnmencingel en
geöTeelte Zeestraat.
Als inon nn op den plotten grond van den Haag
dit nieuw tramtracfr uiteet, dan zat man a! dade
lijk ontwaren, hoe in vergelijking niet de bestaande
tram, dia lijnen loopen door veel roii der bevolkte
stnuan aa kwactiaraa aa daa. «««eUiüfeld tuinder
recette aallen oul»varaada»daJ5nend«rH.T. M
dia pi. m. 10,000 nuagar* pn dag moet vervoe
ren, *m de kostoa van. haat dmnst te dekken.
Dnargnlaten nu nog; of sa*n% door dwaze bespie
gelingen goedgabHwig* üatfca tot bat
aandaalaemea ia uva awaw«aatk zau kunuanovarhalen,
zou men aan strijd, ea» canaaneatia in t leven
roepen, die. aa» niet daodaad voor het bettaaa
der beidkt iaiicatiagea vaa vervoer, dan toeh in
't nodeal zaUan, aijb ia wa 't algemeen in vaa
i
Bruzsel lint voor ona on t bew^p ta leveren
dat twee- of meer t»amma«*sc.iaw.iên «een reden
va» battaaa aabbaa. Koxt na elkaader guifen
a* atia dn» miüiai ea- smalten tot «ene to aanm.
Ëa waann dan difc oak aiet aldat. m denH
TetfMat. viaée. zatn taaaazlanatsa dat tuft een
aiet. waf**- darfiatv
over..
vasi. «aaud materieel ia
in è*M**+'*
ia aan
H<>1? l|n*av toUtnd aa
vorm van aaadeelen
Atgemttnmlram
t Spratkt van atU dat aQe
paataa, die m daar att __________
ta** awt het hW(i*e»taar te Braaf* awotaa
werden behandeld, daa ? d« aetol ÜS i*>de ?
en aaoedi aeadam kt
,
gattoken werd ? da
___ _. __ ._
appk reden to owt z«> voor aet
Oatt*entobatteor om de nonremln ?? na tai 1900 logpeade ?
t»v. met 60 >ar U verlangaa, waarbij B. ea W.
«veas «e toeHetaming koadea bedingen om twat
Raadsleden iteeds als oavmissarmMn ta knattea
doen werkzaam lijn bi d* maatachappiL toaeiado
all* geeehilDBntoa voor z4 in deaBaad mochtoa
werden geJbracat, t* bavprakea o* uit dea waf
to rmiraea, «a oivr daa geaatle» gaaf darzakea
eentfe coatrow ait to o«ren«n,
Enkel bet bewastiijn dat d* B. T. IL «a*
nederlaadseJh* maatseaspptt aaa ?.la, ook door
sh g«ld en Bolludseb* bttthtoa gv
g*«ft haar reeda btf voetbaat, ofschoon
meer noht, daa toch meer kans op
Hall
stmd, ,
Bschikkeltjkheid en zeker zon ze,
en tegenwrrkieg betreft, minder treavig* ervaruw
opdoen dan tot nog toe bet geval we*. Al
dadelök zon men ook het kostbaar «feUel vaa
controle van de conducteurs kunne» mten varen,
als aandeelen zich, zooals m Amsterdam en
elders, onder d* ingezetenen betonden, omdat
alsdan elk conducteur niet weten aau, of h& al
dan nwt by een rtisiffer met «en aandeelhouder
even* to doen heeft, m nimmer zal durven
nalaten om een contra-coupon af te geven.
Met vol vertrouwen op de'levensvatbaarheid'
van eene Haagsehe tramweg-maatschapptf, door
nederianders bestuurd en g«*tound, breng ik
bovenstaande beschouwing*» daa ook ender (ka
arendtbltk van onze H*aX*che geldmannen.
'?Biavenhag*, 23 NOT. 1882.
J. A. de Bergh.
aa vaa oaoarw^e
ea t* vwatalett H»
aiekta van *M disr
b*t raakt kat* f
-?-.i* laanrea M apÜÉt
frm.»Vbeid4 «atf**atoai* af makte «.«.*.-.
?^?raraa ea ItMnaravata. IMt argmmaal, dat doa»
dan Bargamaastar werd aaagvzwmao, te waarUI
kraaktig. Dankt U moigaa is a* harant la
lt*»to laajdwar.ua ziek aa ovwmarga* ia» 4»
raad aaa leeraar ia nat aar of sobaékaada avdnr
?Tf^"^** PT«"> »" b««*-«*« *f ta.kaal ^
tDoat m« aaekaa aan daa*agg*r*ufmtikiag
TftB MO ?NzHAmT.ttiiÉW]k~"*''J2~L **T^ ? ".»*_ * - ??^._
att»* «at d*
waren deambtaaarea
daghladea,
atabtonaren «ener «jeme
vaa den gemaeatoraad, die da bevoegdbaid ha*
d«a» t* doea fangeerea dat neods Js
klefckemhud*r af braff^raehtorl Oageveer van da*ettw»
kracht te de aigumeatatk vaa deern BarMTvadart
z| werd ventorkt door een advokaat, Ud *t»
den gemeeitersad, die meoade dat de leararatt
bfl het middelbaar ondorwtf» to boog stonden omt
bÖ het nnr betaald to worden Volkom«n Jossa,
maar advokaton «taan «enaaedeitjk ook wel te
hoog om per advie* betaald to worden. Dadezk»,
ton van dien advokaat kennen zieh dat bü g«Je>^
geaheid in de ooren knoopea. Al* rï van
t»aaadviazen zün gedimd, kunnea iQ zieh ex ui<-*reav
al* «ij er iOecffu eéa betalen. V^
Sommigea meenoo. dat in dea» zaak de p*t>>:
sooulijke veete van den Borgomeostor togea da*
Voorzitter van de Commiau* van ToesieM, tevoaa
Prmideat van het gereeatehof, welke veeto e**r
pnUiek geheim it, van neer veel iiivtaed ia ga*
waait en door eerttgauoemde it aaagegrepon om
den tweeden onaangenaam to zijn. Unawcelijk
U dit niet, maar zeker ia het dat ais a* Baasr
niet op ijjn vieiea* beemit terugkomt aoo*»t»
waturahijnllk d* Commizaie vaa 'loeaieht art
UIT ABNHEM.
De begroeting onzer gemeente it dan «ndelyk
mn de Daan en hot heeft den raodileden bqna
2 uren werk s gekost alvorens z$ zich door deze
rqstebrijtaart hadden heangegeten. Er it daarbij
menig woord gesproken, zooals dat meer
g*ihiedt, dat men reeds vroeger had gehoord,
aar zelden zulke onaangename woorden voor
den gemeente-architect, als thans.
In tww der afdeelingazi weneehte men dezen
geraMtite-ambtenaar eenvoudig te pentioneeren,
omdat de meenüur is, dat hjj onbekwaam is voor
z$n betrekking. Btj de behandelinir van de jaar
wedde van dan architect, kwam deze ambtenaar
ipnieuw ter sprake eu dat wel op eene wijze
uu voor hem zaker allerpjjnlökit wae. In mijne
vorige correspondentie wees ik er op, dat
onzegemeente-werken zoo razend duur »njn en <**
foede verstaander kon bier wei .tmwcben de
?egels door lezen, dat de oorzaak daarvan wal
n de buurt lag van het bureau van dun
grmeetttearohitect. Ia de zitting van den gemeenteraad
van. 21 October jl., werd, om zoo weinig mogelijk
afbraak to doen aan het prestige van den
perobn, door een der raadsleden voorgesteld de
Aurwedde van den architect te bespreken in «*ne
tergHdrrinj met ge lo en deuren, omdat het hier
«ken gold van geheel persoonlijken aard. De
voorzitter echter berisp ziel» op art 43 der ge
meentewet, waarbij i»*-a begroeting" niet
metgelv>ton daaren mag worden behandeld. Waa de
Voorzitter er bang voor, dat ar nog meer
bewvzan zonden- worden aangehaald'voor "fle mln*u
ere geschiktheid van dezen ambtenaar, dan reeds
D het verslag van de afdeelingen met zoovele
woorden gezegd waa? Want dat zjjne interpre
tatie van art. 43 er slech: s met d* haren bg wa»
[eeleept, werd hem overtuigend aangetoond door
Mr. de Kamtz.
Naiaf waa bü deze gelegenheid d* opmerking
van één der raadsleden, wiens badoejinsr waar
schijnlijk wel WM om het prettige vaa Jan ar
chitect to releveeren, maar dia ia zijne
oitaanzetting sprak van een s elf-made man, die »tju*
traehten wvl eens overschat, en dat ar door
daacundigau niet altijd e«n gunstig oordVel over de
uitgevoerde werken wordt uitgesproken.
Dat dit alle* slechte e*a zwakke weerklank
is van de debatten daarovar ia dé afdaelingea
gevoerd ia duidelijk uit bat verslag vaa deaa
merkwaardige xittwfi; gebleken. üf de bekwaam
heid van don ambtenaar ia kwestie er grooter
duor zal worden, zal wel een ieder betw«leien.
Misschien zal kat geapruksna na een paar jaren
toch nog aan gevolg habttaa, nJ. dat wij krijgaa
een directeur voor openbare, workau, aan weten
schappelijk en pracu>ch g-vormd ingeneur, dl»
een» nink de handen uit den mouw steekt. Jammer,
dat men hot in da jureu vóór 1866 den
toeiimamuttganarchitectVauGeniU zoo-ouoangauaam heeft
gemtimkt, dat dece hoogst bekwantt bouwkundige
bedankt beeft. Maar Uaze man was bekwaam en
te bekwaam voor zekeren toauiaalige» wethouder
en «en zeker ander raadslid. Dezu man nam de
vrqheid eau andere opinie t» hebben in zake van
bouwkunde, dan beu vzci-koo[>mau en een meester
in do rechten. Daarom m >est bij gemoveerd
worden en de toenmalige opzichter ? een passief
en weinig bökwaaoi werktuig, werU in stiji<« pluu
iMmoumd. J5u plukt mtin da wruugo vruchten
van die handdwyzü eu heult *Ü de gfjmeaut* reeda
schatten gekost.
De zoo es en gemelde zaak van de jaarwedde
van deti gemeente-ArcbitwK. was du inleiding tot
eane reek» van gevechten tu-acuen da roadaladeu
en het dagelykach Bnnttiui- waai by de kataten
veelal in da minderheid waiw>. Schreef ik leedj
vroeger dat da uitgaven voor vela zaken tot euno
schrikbarende hoogte waren opgeyowd, zoudat
da balaatingüchuidigan missohi. n dit jaar wel 3 pCt.
van ban inkomen, als boofiiulgkëa uaulauzoudeu
moeten betalen, de raadsleden- hebban hier wat
meer au daar wat minder beknibbeld, zoodot wg
ton «kitte onder da 3 pCt. lullen blöven. De
nieuw benoemde wathouder Corcta fungeerde
bn deze gelegenheid ala at-iaten^Wethouder van
FmunoJün; dMtjl de hwr üeküout niet beeft
la doa de la parola, moatt d* kaar Córdet niet
tMidea de auita af bijlen. .
Hoe wenschalük nat ook zin móge dat m het
beheer eener gemeente ziiinigUeid betracht wordt.
de zuioixheidkan wei *ea» u» wfcheid bedrwgen
of althans tot minder aangename gevolgen aan
leiding «even. Eu d«rgel\|ka gevolgen
aUMawaarachfinuk voor d* daar ia zake 4a> Uomm-asia vaa
ToeÉkfat op het middelbaar onderwijs. Utn o**-"
da ware toedracht der a*aa te Itaaaanoartfea.*!.,
Boetot» wij torowgaaoj staar aa» «aad-hatliut, van
15 Juli jl., waarin het onderwijs aan do nuddat
bare- school vow a**** aaUara wed prexeH
an aan den leeraar in aatnui kund» aaa du»
ialiehthv* 'Wftt» edraffcaar van «t boegava
barnMehttatv ** lassen, in da coamagrafhia werdaa
opgedraijen. De commissie van. teaanibf, «an
aotdeal dat het hier gold dn benoeming vaa een
leeraar in cozmograpma» ttolde voor aan den
batrokkwa >ils>siiS at» haaatairisM» vaa, Iflü,
gul??? ta* te, staan. D*. raaU. aahtoe baanemoa wal
kaada tevaa» tot lacraar ia
~" -j ? , r M» flHttkk
va-ktBaawat
.Mt.Off.datUn.iati
corps haar ontslag aal namen omdat *\j, er»
terecht, de zaak opneemt al» eene kwestie vaa
principe, waarbg a& tich niet sal n-jerlegge*».
Moeht de comm'Sai* haar mandaat aan dea»
Kaod toraggeven, dan is dit oiigttmjjfeid zeer
r*bejammeren. Want allen, zoader mitzooderiagv
hebben getoond to z^n the rif ht m<-u in ta*>
right places, dia mat ijver ea muiwgez*th.id
dabelangen van het middubaar oaU.^wae voor
staan en die uiterst moaielyk of ia bet geheel
niet to vervangen zullen zus. li,dinn da H iasï
nwt torngkomt op z^n onbila]k beeldt en aldat»
da Commissie van Toezicht dwingt haar ontslag;
te nemen, zuUsn er miaschiexi wel penoaen g»*>
vonden worden die het msmisst overavmea..
Maar het U to vreezan. dat de middolmattMhuieT
in dit college dan den boventoon aal hebben eat
er personen in plaaU aallea aam.», dm cc aietf ,
behooren.
Hopen we achter, dat da raad -tot inkeer zal.
komen. Mimrtmn ia readn v6ör mifu volgend?
«chrijven de züak beslist.
10 Nov. 1882. Klio.
P.9. Wat ik boven vreesde is' geschied. D*
raad heeft, met slechts 2 stemmeu tegen, aan da
commissie van toedicht kennis gu^ovtiD, uat z9
geen termen vindt om op haar besluit terug t*
komen. Dat de O. v. T. dientengevolge zal aftre
den is zeker. Men spreekt er reeds van haardaW
in haar geheel op nieuw te kieken. Kaar mem
zegt zqn twee leden vast betloten geen nieuw
mandaat aantenemep. Qoi vivra verra.
Unze gemeetitereiniging heeft «ch gadoranêa
da afgelooiieu waekallvrvirdieiisteigkst gedragen?
Thans, acht dagen n* den sneeuwstorm, zyn er*
noft vela stcatea .waar de aaeauw, mat vuil ezr,
modder voraeagd, tot knietioo|rte Bgt <jpga*to>
peid. De gemeentereiniging vindt bat gpotakkafl
üjkar: Gods water u ver Qfods straten te laten
looien. Daarvoor kovt zfi eaue halve ton Kon
aaa de belastingschuldigen. Klio.
MtJIkfiiT.
DUITSOHE VOOESTELI4KGEH.
Diru Carl Tiefel; Schouwburg-van Lier, Plantage.
De twee voontellingaa\ die ik van het nieuwo
Duitoche gezelschap, iu bovengenoemden schouw
burg b^wuauda, sciietiau er etanmiaup berekend!
de groot* menigte td boeien, al» de kleinere
getalen der njt) proevende bedeu ta behagen. Wel J ra
z»l dienen to blijken, dot in de maïs van üa di
rectie stukken van rijker ge balie steken dan do
tot heden vertoond»; en uat vat sterkmgen v»B
rijn gezelschap ?> leemten hebken aangevuld,
dl» thans to ontdekken z\jn. Wuracii deae beidw
voorwaarden met vervuld, dan is de dag niet ver;
waarop het eeae oemotfeiukhmd zul bhjkon, bat
Bchou*bvrg-bezoakttua puuiiek to tukken naar
da Fiantage-zmal. dio, hy het uoodwaér d«r laatzte;
weken b^n» onbereikbaar, om dan gloeientiev1,
kachel m den vei nultig gt-Iuiprovaveraon foyer
bat eentga hvrbergznme jil-kje aanbiedt. ' '
De twee bedoeltte v«rtoótntjg«n warm:
Ückc*ntmiase eintr jut yen Fr tut en Die
Beeühmtti WiderspeniHige. . ' ' .
Dn aantrekkelijkheid der eerstgenoemde voor
stelling ,wa-, otn de eaiiigsziaa sttbjekti«t-g«*<
uacbte vergdijiiiug vau u:uu beroe|>^*genoot. vazt
UeijBSel td ({«üruiken, ta» defetideu aaa-d als
diavnn «en !>cboteiroouitai.rtji>*, maar had
weiiJgovere«n komst met kuiist-génot.
Die £ekenntiiuiae ia een vrij laf rtufcj-, e»
de vertoonmg, ol'nchoon veel j}o«te gtdeelten
bevuttena, wa* over 't algeutMir niet buvrn liet
middelmaiige verhaven. Üi-n m*ft naar de 1'lan-,
tage moei beter worden beloond; 2o medadinging;
met vier vasto gaeebchappen anders
uanftwrangvn. uat is, tegei:wuordig, voor vreetnd» com*»
uianten veel uioeiotyker vasten voet te vt-rkr^
yen dan vroeger,, toen ieder, die beaeerig wa*
imar de RcbuuwbnrKvretigde, baar wet «mdecaj
meende t» knniiau geniateu daa bg ét Duiteehet
uf Fransen* trswpau v»st bg ..an Lier" of opt
uunno knrwtreizen in de nootJgfaui aaawuttg. Va»
len kont het «enigen in*pan u in^ det> dittt» ?%, m ha4
Duitech te volgen, en d* muen van t'«rmanje»
dia- Ue hoolostati mat turnt tegenwouidigBQtd'vitr*'
eeren, kdujnen slechtst, m} «Icwruioring zich gv»
roepen to gevoaleu haf streven hnanar
kvtdgfrnooien to onderttmnen.
Toch behounm niet zf aüeea «org t» dragvra
dat dk wmter-swzoen de Diatfebo vcJdto-Jtt kaa
wurden vwottgazet: auniler gaztbeareit, ga«* *
?gaston", en da heriunuting aan- betveiencltoaaa
vurhrden jaar dborFrohn, von ParfWIl, Uen-iiaf*m
Poasatt gBs«hi;aken, moet iedaran toemeelvrienv
een prinat züii d» ondsnmming vaa doa öae»
Tieni te steunen.
In Dnt JtUHKtnis* waa lat dMe> Beer «a.
*4jn. rik ? bvgaafd» echtgenoot*, dfa dn aanttmakt
af- zien verovntgdan. ?
Mevrouw Tiem dn eenigo jnrew geleden ati
Julia Harrlinger alhier grouwn opgaajf atwikta,
en* uog ondfir haar UMIHjet»naam sfwall, toond*
>nïm voor«J in de» toeiMetaw der travestie, tiarvm
roem waardtgv D* MbaÜthaial in anar gea-t«
hMtt, d« narveteit, d«vr»olp^
hcraj div de sron«nteraeiiiv<>ec kat oVacitra-psutf*;
niet geaeal hm av*i<>innsn, wvnta* in tal
?u,*. '^H _< tb »v-.k n.ut>- j_ ?**_*? A
afl. oa baar
komen. JEn
, ~ j ..nn ..t.
waÉla»ajtmdan? te.am-a-i,mt mm*
varord*???> toÉt.ak saawM dasr nsmsmiiitan dtar
f P*J*> H»».^*" *^^^^r*?' ^j"l ~ . ? JL^
overathradan. Am maai aa».ma*.»,'vaj
e«a* verordening eau*, gaaadwa. mt
l i».iiiili*i
W
\ i
i.. .
jichiwmd ato nat een maajrd; verfc -t* ah- het eett
jpn^a, ecatgenooto, MóHtash- an B*teaamM*M«J|?
ialnpvaffijcViak Het affiv vrouwen- paat, pammV»
Mavroow Jbrrïinger Jsvar.% en *hf*afr «««l
btf mtatat voetr d* i-dg«Glkikteaan.«awX
?
Haar Tierar maakt ejea
ontêdit» mat HMBT dktvire*one-gavw».
«uoraoman an m ajfn. vuï an aavgauiam
bazie
'IJmtlÈmÊmmlm^tAMto ^IsmV ismmt L'
Wm*P«tyrVFIV**)|fV wwi» f.^ %