De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1882 3 december pagina 2

3 december 1882 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOB NEDERLAND. No.334 Bnw, Zankuff, door d» volk»m«iift« «it J«»»»H»!nie gehaald, maar weef wat, Öi WoikiHJkhedfn der Turk-«he He*t«rinR »et IrarfB «-n rattallra v*rni-u«vn tich «teeda. tffgro heelt thans de helft TU h«i vont«n4*ti EoUUotun (tevnugrd aluToorwaurde vooreen k en «i twourdue »e«r onvuldornd» op eene <*tn>»t iuvoer tan wap«. en.uit Nederland. AM OriitkaukBd he^t d* Port» thani do b«twirta p»t»-B oweUn overgeven. daaren'HRen maakt ity l»Hi»»ar t-gen het afitaan van «ene ttrrek aan d« H"ode Zee, door ijry^te aan .AbT»*inii. Eff/f** beeft trouwen- reed* KU pilaad UB Ital» «rn kreek MM Frankrijk verkocht en gveft t»lke»<« «<>BO««iiM aan Engeland. TeneeWir» tan MB beweerd comj' t »<jn te GoottHntioupa wedw tal T»& »taat»-»mbt«naren gearre*totra ?& nieuwe mhriiUn beuoemd. AllerlcL BI) 8* diMBwio over de wWging der nitBtondinff vau de Maai heeft de new van Baar ?eer uitdrukkelijk voorop gMield dat bg biet bifld een O» o'i" pro d"vw>. Uat wat «w vrfl overt»Uiffe en weini? oprecht» verkbnnif, die oui ook in ttn l«re redevoeringen TUI Noord-brabantnoheMI Unibuiff«ch» led>-n trof. H«t getuigt van biii<indere klein^eestiffVid In die beuren om te willen veroWmen dat het bier ?ra taak gold vooral van belang voor de streek, waarvan 2« heer VBO Baw en syn rrmnden c^jn x Is geen schande voor belangen op to treden die men van naby kent. Do vrees om voor eijron parochie to spreken kan ook overdreven woiden. Het behoort .tot do meest loffelijke jrewoomtsn der klericalen in Nederland te beweren oat ds liberale partg alles wat in het belang der kathuliokou wordt voorgesteld, verwerpt ? omdat net katholieken geldt. Door*de aanneming van het wetsontwerp tot verlrguinff der uitmooding van de Maas. neeft do Tweede kamer getoond dat dit beweretfgroud Maar ook na, dit vota m mag om protest niet Bohteiwrge bljvj-n tegen de bewering van den he«r van Keikwyk al» tou de tegen-tand tegen dit voonitfl >Un vo «rtgevlüeid uit de zucht om de kathulii-kon neen hulp te bjwlen. Van eeu liberul kwam zulk een insinuatie al lerminst t A pas. Dat spelen voor enfant terrible, dat oni-art dighetd-vertoon, doet het karakter ran den heer VBO Kerkwijk geen eer aan. Maandag 4 December aanvang van de ?ie over d« Staatsbegrooting. De Tweede Kamer heelt dus ongeveer drie weken voor zich ? op de Eerste Kamer wordt DBtuurlgk niet gelet; deza kun, als gewoonlyk, na Januari beginnen* Om intusscben in drie weken aan de begroo ting baar eiseh te geven, zal een kun«twerk zijn Bekorting der discussiën i- onvermijdelijk. Doch nu heelt de heer Berg*ma een veranderde volgorde van behandeling voorgedragen om aan de Telangitikste hoofdstukken althans den mees ten-lijd te besteden. W$ vreezen dat 't bittor weinig baten zal. Een voorstel om de algemexne beraadslagingen achterwege te laten, sou meer Baubeieliug ver dienen. Eet NAddern-rarport i* verschenen. Het zal ungetwqiuld op menigeen een onbevredigenden indruk maken. Trouwens ? de commissie zelf was zich daar van betast; zg gevoelde zelf dat B* slechts gis?iatton zou knane» geven. «BBC ?ekerheid word veilang't. Toch is niet daarom onze indruk ongunstig. "Wat ons onaangfDiiam beeft getroffen en tegen de Borst s'uit is. dat h. t geheeld rapport er als 't ware op ingericht schy'nt om alle sehnld te doen vallen op ? den man die op 't keikhof ligt, Op den kommandant, wiens lyk zelfs niet gevonden is, op de slachtoffers; terwijl bi'na nift OBdertocbt wordt oi er order de levenden ook zjjn die vonr hun tekortkomingen aansprakelijk moeten worden gesteld. W«»r een schijn van schuld bij hen opkom', voert het rapport, allerlei vergoelijkende omstandigheden aan, die, in ous oog, niet altty l den toets van een onbevangen oordeel kunnen doorstaan. ? Moest niet de rente vraag geweest zjjn: Waar om werd een onzeewaardig schip met ongeoefende bemsnniug onverzeld naar zee gezonden? Na herhaalde mülukking harer pogingen om door amendementen dt-n ijk op de gasmetersals >mpe ntief vooi schrift uit de ükwet te lichten, heelt de Tweede Kamer nn, door een wets voorde! van de herren Uombacb c. s. aan te ne. ton, baar wensen tegenover de> regeering geldig gemaakt. Do ministor van waterstaat heeft zich van inmentfing in de dfccunsie over dat ontwerp ont houden. ' Heeft bij er zich xwQffend by neergelegd of cicb zijn verzet voorbehouden? Do Minister vnn fiinnenlsndsche Zaken heeft, in BUK antwoord op de interpellatie van den Heet GWchman, alles herhaald wat men reeds omtr- in de met bekrachtiging van Prof. Rosenstein's benoeming wist. Het eenigo wat vermelding verdient is des Hoeren Ptifi»ckan verklaring, dat bij tegenover den Heer Kosenstein met leege handen stond. Arme Minister! ? Slechts wooideu van waardoeriiig zweefden op zy'n lippen, t>-rwyl Amsterdam de- ti ogleeraar goud kon aanbieden. Welk een pynbjke jrédaclite, eon Minister met ledige handen en die toch verdiende «e voed ge vuld té hebben.....om de waardigheid van bet Eriz toifeoovcr eene GCJMKKTB -op te houden, W««ren Punaokers handen niet ledig goweest, men zon natuurlijk iets beleofd hebben! Zoo verfféet een Mininter, gewezen Hoogleeraar, d*t het Rjjfc te hoog moest stsao om met eena gemeente m konkuiientie to treden, en dat een DOiooind HiHtgleeraar ann e-n «eer sterk bezochte medische fakulreit to Amtterdatn van meer nut voor, den lai.de moot agn, dan aan oen minder brcoclite medische takulteit ie Leiden. . Kleingeestige "grootheid. Men kan dos Excellentie heeten en 's lands zaken besturen m*t een breedheid van inzichten, sis ware men plattelsnds-bnrgemeesteri v '- ' *"OOB*B» . , V . D* Minister van BinnonUndsohe Zaken heeft de voordracht tot verhooging van art Iotf1erag< getrokken, omda' d» f 850, ? Twee maanden nalaris van den to beuoomen hoofddirekteur der H^ks* musea alhier ? niet genoten zullen worden. Ook begrrep d-s H er Pijn-cker Hordijk dat over dezen poot gestreden z*l wurden. bet vooi paamste argum*nt voor deze benoe ming is mlHSchiea hot beMa*n van een zeer pretóntieuse direkteurswoning. De direktenren zul{?n, B!S zy voor hu» taak berekend z;jn, een houfd directeur zeer wel kunnen ontberen. H«t is lelis do vra»g of de goede gang van zaken toet veel beter verzekerd is bQ de onafhankRijkheid, di*- men -den directeuren waarborgt, dan M het oproepen vsa e*n onbegeerd Hooit), dat boven hun boofdea niUtookt kavatteBt H* U»*in*U*t H*t ssinlstoifs *B d* Xamer. ? Oitodst v»u Aaiwsrpen. tntmrf JtttttrtbHHfekt Oura»*.- Oase c*SM«at»-D«la«Ung«o (*l»t). ? B»t voonul van d* hier*a BomUok os. ÖVMT d*n Qk der gunutors. «/< r*4ifl,*1: Zwakke veriedifiaff (B^miottaff Bnitoal. ZVIM. ?.-.«-^ ?« H« tlir*»* MM «M Dffi KadwfMokieilwils. ? De Cltxlel van Aolvitnwa. jlrHimtckt Cotu'atui KattoMle tyd «o «ttra-ttJd E«n protMt t«(*D d* »«u\)dlt* opvo*din( dar j*ofd in N* Itrland. Utrftkttdu Ctttra*t: D» v«rb«t«rinf der K*al»ch* vaiurt. ? B«a» l*s iütd*Bvrs*ttd«(Frtnkrüksftuaii«i ^MtHrdumtelu CJm/-«»<: Ons* BttitrBlandMlM Zaken. DaaUod ra» Z*ii-HeUa»i m 't <7ra«*n*u*.- N*tar»IU4Ü» v»u vr**ttd«ling«a In Oo»t-Iadlé, ? De KoninlilOk» NKI, N»r/B». ? 81) No.«niW 18Sa. l* ijtiH,ilaar4: W ? b*U»U d« kusten vtn pabliek behwert ? O* »p«abara school «n OOM utUoiuU dufouti* si*. ? U» HuUaad*oh« Anikato «a Dr. Junkmaiu'* mUsl*. ? Th» fooi (d* bê«r »»n K«rkw(jk.) O» T\i<i: Fartauentairui (DegrooiiDKi. ? B*n onedel* aanval (wei»vooril«l VonaeoJwi, on<lerw(j»)- ? FinanciSa, De R:tad heek in xijne litiing van woens dan j!, de gewij/.ig.l« poliiiuverordouiii verder belianilnld. tiulmel iu deu yeust, dien wij iu ons hmlstenr. al keurden, wenl ook ihuiis mecsial beslist Bij du pulili*»-verordtiuiD| na.it men, dunkt ous. wat al ie \eel uil vuu hul denkbeeld, dal tij die in hel zweel huns aan zij lis huu brood verdienen, op geeuerle wijs hen, wien eene aangenamer bruudwiuftuig is toebedeeld, niugoii lu'ndeien. EUÜ poliiie-verocdeiiiin; behuorl allu burger Zonder ondei 8i-hei<l, rijk en ut m, te beukermen. Geen ver.vchil van rauy en slaud niuet duuiïu la lezen stuan. En zoo er «en ver schil rnuclil geduld worden, dan k:m hei alleen dul zlju, wal uit eeu krachtig ^evo huinanisiue zijn ooisprung neeuiu JuJsl laaisie is ia de nieuwe verordening geheel afwezig. Keu^cln lüend uil dil oogpunt is de bepulmg, bij amendement door den heer de Koning voorgesteld en mei 14 tegen l siüiuiuen iu de verordening opgenumen, vol gens welke* de kar of kruiwagen, waarmee ovurtiediiig is gepleegd, verbeurd verklaard zul worden. De niun die met zijn kruiwagen wat te snel van ecu houge sluis daalt, wordt niet verbeurdverklaring van zijn voertuig gestraft. Ziedaar eeu gestrengheid welke de kounnist-ie vuur sirafveruidtjniu^eu reeds had afgekeurd, En tueh nam de meerderheid haar iu besclienuiijg, een roeerdeiheid die iniwidd den koetsier de vrijheid liet behouden uui op de kleins steentjes ie lijden en slil lesiaan, mei audere woorden, de voetgangers ie verjngen en ie belemmeren. Opdat men gaande naar bal oi pari ij loch niet de straat zou hebben ie betreden, mocht men aan dit heilige gewoonterecht uit de dagen onzer patriciërs niet raken I Zullen wy in Amsterdam nog verder trot toirs zipn aanleggen, mag men vragen, nu men/weet dat onze Raad maatregelen, die ia net publiek belang zijn, tegenhoudt.... uit eerbied voor bjlschoentjes. Een beslikt trottoir, hoe hinderlyk voor iemand die re ceptie goudt, hoe vermoordend voor zieken!! ilel is goed dat onze Raad een oog heeft voor de weuschen van het publiek, ook van danslusligen, van visites makende dames eo van zieken. Muur pen sybaiiiisch humanisme aan de eene zij, om aan den anderen kant met verbeurtvei klaring van karren en krui wagens te dreigen.., is dunkt ons, niel prijzens waardig. Geen juister maatstaf om de verstandelijke en zeiielyke ontwikkeling eener maatschappij te beooideelen, dan de v. ellen die binnen haar heersclien. Neemt men de politievel or dening, titans bijna geheel behandeld, als graadmeter voor de hoogte van ons maat schappelijk leven, dan kan men niel geluiden, dat men te Amsterdam, in den jare 1882, het pruikerige vour goed te boven is geko men, en de liberale beginselen, niet slechts in theorie, niaur ook in prukiijk, een bezie lende kracht zijn geworden. Veeleer schijnt men in een periode van reaktia te leven en zich uit te strekken naar eun pnlizei-tijd, waarin men al wal klein is regleiwenieert, maar jiiisl datgene vergeel, wal bew(Jzen kan, dat men zeil willekeur haat. \ViJ hopen dat de bui net ij üe nieuwe ver ordening, gelijk het betaamt, gelrouw zal naleven, lol de Ruad haar nugma;iU herzien zal hebben in meer humanen billijken geest. Het (s gebleken dat de burgemeester of onder-burgemeester van N.-Amstel bij den brand aan de Weesperzljde de aanwezige aroaterdamschd brandweer niel heeft uitgenoodigd hulp te bewijzen. Waarlijk oe zellsiandigheid der naburige dorpsgemeente komt baar/inwoners duur te slaan. De ligging van N.-Amstel is vnn dien aard dat zonder hulp uil de hiofd»uid, zelfs ai beschikte het dorp over behoorlijke bluschmiddelen, een brand niet spoedig genoeg bedwongen kan worden. N.-Arostel is te fier om der Amstelstad zelfs water te vragen ten einde de vlammen te blusschen. Bet is haar beter te branden... dan te trouwen. Water uil een Amsterdarasche «puit in haar vuur... is baar hel beeld van annexaiie. Men moge van zulk een ge meente zoggen wat men wil, maar zt) heeft tlMratter." ? * De oud-strijders, met de Citadel-medaille getooid, hebben genoeglijk feest gevierd. Redenaars, dichters, töoneelspeleri «n tituziekanten hebben zich voor hen ingespannen ? en de menigte heeft hen van harte toege juicht. Zy verdienden dat Als Nederland van zijn dapperen die nog leven spreekt, denkt het allereerst aan deze grijzen, die z|Jn eer hebben gered. Olt BE MAASSTAD. 30 November. ti ** avond is men hier in do gelegenheid Louiso Michel to boorru, on van diuge» leueuheid heeft ook nw ooi respondent gebruik gemaakt, maar, jk sm-sel guoa oogeublik het te erkennen, iiog nlmmnr hernnor ik mij zoo to ?yn toleu go told. Niet. d«t ik BJ| eenüje illusie *eina*kt «ou hobtion van he*r «-On afdoend «eneenmiddel to vernnuirn voor de kwalen waaraan onso hedeudoag olie umatsohBpp(j ly'dt, of dat ik verwacht zou heiil«en uit* den muud dier vrouw to hooren op wolk» wijze hot heit on bot spoe digst to geraden' tot het w- gnomen, althai-s v-ruiinéeren, dor ellende wanrannaontegen» guelyk, vooral in de gro.,to xteden, een deel der Iwvolkb g ter prooi is, Vau alge-ueeno bekendheid toch is bot dat sii slecht» één univereM uiiddol k>-nt en als ai'do-nde aauKeveoit: de revolutie. Wssr nu sjj, wegens het verschil van taal, niet optiad voor onun< wikkelden e >, nlykens dekfuze van haar onderwerp: du rechten der vr>i<w< en de betrekkelijk lucht zinnige wijte v- a uit» drukken ? «Itlrntis vooi hnar doen, ? t..onde dit «el v e to gevwolen, nn h*d ik ten minste ver wacht dat de profeten vai dentoekiinmtstaatyan g-lukhoid, recht vaardigheid on menschenlielde, eeui);e re«ulfat«n v«u 'are studie over de maatschappelijke vraagMtukken van den dsg sou hebbon ui*dfgedeel>l, «Ue, al mochten zü dan ook niet naar den «niimk 'ijn van het publiek, dab toch ilanroni interesxant souden zyii, d»t aiBQ eens bet oordtwl huorde van ienmud, die du quaestios van è»n «eheel ander standpunt dan bet onze bad bekeken. In dat opsicbt echter bracht Louise Mlohel niets anders dan teleurstelling. V>n studie, ja colfs van het mo^st elementaire beitrip vau bet inge wikkeld» sumeustel der maatschappij, was in hare voordracht geen zweem te ontdekken, en uit «t bate phrases, witmaan z i vour 't overige toont g e* n gebrek te hebben, btykt slechts dit, dnt XTJ door huren levensloop velerlei ellenden van nabyj cezien he«ft, met meer dan nuïeve oppervlak kigheid die to«stnnden generaliseert en met nog uruoter oppervlakkigheid de bron van B! het kwaad ziet in den verschillenden invloed, dien enkelen door aiubtelyke betrekking, door keunis en ontwikkeling, diior geld en/, in de maatschai'ffii uitoefenen. Neem di-ze oorzaken weg, B'-gi en gij zult h«t ry'k gesticht hebben van rechl vaardigheid en humaniteit! Het is my wtarlyk onmogelijk de woorden to vinden om müne veibaziug te beschrijven over zooveel oppervlakkigheid eu onwetendheid als ik gi-teren van de lippen der ?gruote buig<-rea'' Ii»b opgenomen. Hoe het motfelyk is dat iemand met zulk eeu veelb-woyen levensloop als Lmiisa Michel, og in ei nat «elooven kan dat de menscheu ooit ophoud'n culten uiensoben te zijn en d»t alle mei'Schelgke hartstochten en gebreken plotseling verdwenen zullen zyn, als maar eenmaal al het bextaande omvergeworpen in, dat is mij een raadsel. Natuurlijk twu ik volkomen onbekend met de kringen, w»ann zy hare bewonderaar» heeft, maar t mnet haar toch, dnukt mn. niet -?- --- - ».__»_ v zQn om ook daarin daijelyk» hare erva ring met tal van voorbeelden te ven ijken, dat z-lfa de anarchistische socialisten niet alleen enge len ZVJH. VnOr zul< een verbinding sta ik waar lijk verstond. Meer dan met afsulmw verliet ik gisteren avond de schouwburgzaal, waarin z\j genproken had, w«nt die vrouw leidt aan eene nitiuomanie welke de normale i'onctiën der her teni-n belemm>-rt, ja zelfs ongeveer volkomen belet. Luuive Miohf-1, air hans zoouls ik haar gisteren gexien en gehoord heb (en den indruk dut c(j ooit anders aoa kunnen zj)u, zelfs in hare roodst e en naar petrulei.m «n blued riekende ontb-wzemingen, heb ik niet gekregen), ? Louise Michel, die ons vroeger'als soo vreeselyk is afgeschilderd, i» niets me«r dan een treurige, de«rmswaardige figuur, met wie xoHs eenig gevoel van menscheujkhoid verbied*» Bbn soo to sollen als met baar gexotd wordt. Hot is. vooral daarom dat het m^j verheugt, dat het groote publiek haar bier volkomen onge moeid g«-iaten heeft, en dat de fanatieke dwepers, die bij vi o -K«re gelegenheden hier wel »ens door een bende strat^ongens en leeglooper» met «teen» worpen «n stolqslagen het bewijs wilden laten leveren, dat hunne denkbeelden de waarheid en de eeniire waarheid x\ju, gisteren zy'n thu s ge bleven. Ook zondei tlergnlüke krachtige argumen ten bfeft Louise Michel te Rotterdam geene proseüoten gumaakt. De overgang van deze -pétroleune" op onzen eerwaardigen gemeenteraad is geoorloofd, «edert een Ainsterdtttnach afgevuardigde en de minister van binnenlandüche zakru in Suptemher 11. haar ii-lis in onxe Tweede Kamer heblien oelntroducef rd. Te om d«el»u naar het v«nl»g der zitting van onzen raad, had .zty heden weinig om bet lyf. En toch heeft hy een hocfcat nuttig wrrk verri ht, waar van de beieokenis waar»chynlyk aan zeer vrleu ont*na[<pen zal, maar waarvoor toch de wxnilelt-nde Rotterdammers, en dus de meer derheid der ingezetenen, den laad slechts dank baar kunnen zyn. Mnt algemeene stemmen toch is een v.jorstel aangenomen, tol; heffing eener retiihutie voor het gebruik van gemeentegrond en tot herziening van het tarief voor diensten en leverantiën van gemeentewege, waaraan met andere voordeelru' ook dit verbonden is, dat voor het gebruik van de publieke straat, voor 't op slaan van bouwmate. islon, nitstalliagen. enz. in 't vervolc zooveel meer geheven zal worden, -at d ? bouwondernemers het in hun eigen finan B ' b.'Uiig Bullen achten het verkeer voor de v,.e,gangern onder buune medebiirgers zoo kort mogelijk te belemmeren. l>it is waarhjk een heeil^k vooruitzicht, want ik geloof niet dat er ééue stad is met zooveel verkoer, waar particu lieren dut verkeer zoo konden bulemmeren als hier. Do i aad heeft verder in syn zitting van heden den oud dit ectenr der Rolt. SandelsVcreeniging den heer M. M. de Monehy onder dankbetuiging eervol ontheven vatt het tfrdelyk beheer d«r haadelsiurichtjngan aan de overtUile der Maas en, mot ingang van morgen, tot directeur dier gomrente-eigiindoinwen benoemd den heer L. J. Uudig, vroeger l>oekhouder der llanddsvcreenigmg. Met 33 «temmen tegen ééne «n blanco gesuhiedt deze keuze, zoodat men verwachten mag dat lh'. nght man voor; dt-zen belaugr^ken on niet ffemukkelUkt-n post is aatigestald. Zelf geen tiandelsman zijndw en den benoemde in die boebanigheid volstrekt niet kennende, zal van uwen correspondent wel niet verwacht worden dat hjj een oordi ol u ver die keuze hei-ft. Hetzelfde zal het geval zUu, zoodra eene keuze ledaau wordt uit do hed*n ingekomen voordracht tot benoeming van een directeur van hot abattoir, waarop eon militair /laardenarts en twee veeart sen geplaatst z(jn. Het U dan ook slechts de opvatting van een leek en als zoodanig wil ik ze alleen beschouwd ziun, manr een zonderingen indruk maakt die voordracht toch op rojj, omdat voor een post, ui sluitend verband houdende met bel dooden van het vee in de ullewusto plaats nonen in «an-uerking komen, wier taak het il ? alle middelen der kunst het vee in 't leven te h-.nden. AU ons dagetyksoh be*tuur niet uit xulke hoogst ernstige manuon bettond, zou men waarlyk byua aan een mawvawe plauanierit denken. Onder de ingekomen stukken was ook een nieuw adres d«r Nieuwe Rutterdamsclie (?os/obrirk. hetwelk op welsprekende w\j«e Jtetnigt VBO do gemoedsstemcuiaif harer direcüe, die dea irond onder hare voeten voelt wegstaken, na Burgemeester en Wethouders in de gasquaostio tot eeae uitsluitende concessie adviseerden, Nu «sat het baar leven of dat van haren trouwen medestander in het exploitveren der gasfabriuaUe en dor ingoBetenon, geldoa. Er behoect wawhjk eoa groote dosis aalovoteit toe o» Kolooven dat, ta doo toHMwooi digon stand drr gasquattstie, do «euieentttrBad er ia.toestemmen sou met do bestaande faurirken te cOBrrso* t eer en op den grondslag van oen houffemi gHSpiys voor pattittuti«r«n dau, by insohr\jvina of geimente-exploitatie, seker betaald sal moeten worden, alleen omdat, ioplaats vnn met JanuBji lotJ5, revdï Mustouds d» mgi-aeUuen goedkuoper gas souden kuanoa branden. Na «l borgeen er u deso saak is vooixevulirn is het voor de ingvutenen w*t een hoog«o tfip'üs voor noe twee jaren, dien sg reed* Htdeit 137» hebben betaald, uiet Ie duur gukocht, als daso quiiestie thans eens eindelük prinoi|>io«>l en voor goed wordt ttirg«vooht«n. De/.e stroi.halm, waaraai> de tfiettwe Gatfabrie* iieh thaM ter elfder ure- vastklampt, sal n«ar sok^r niet boven water houden, als het in de sterren ttesohroT«a staat dat sjj siukon moet O. UIT DE BISSCHOPSSTAD. Als iemand Utrecht in deten ttyd van het jaar hesookt, zal by wanrlük in d«n waao gebncht worden, dat Utrecht tot ds steden boh.-oi-t, waar heel wat to doen is. in hot middaguur zijn do winkelstraten teer druk besnoht, on dat neemt iederon dag toe, tot die drukto «p St-Mïcola sd 'g haar toppunt bereikt «n dan weer versterft, m de gewone Kalmte ledereen gaat nu wandelen en winMs kijken. De angstigou, die mannen te Uat te sullen konu-n, beginnen hunne iukuopon reeds to doen voor bet feest dat ieder jaar grootere prtipoitüin aanneemt. Maar niet allo kijkers zijn kpopora; het me«r«ndeel tyu nieuwsgierigen, die hier on el (at» «eer talrijk xyu. Ik acliryf althans veel aan niuuwngieriffbeid toe, als ik zje boevelen nog opgaan om een Louise Michel te gaan hoo ren ui zion, terwQl tooh Amnterdamsohe, Botterdnmsche en 's-Gravenhaattvche bUdeo ai genoeg verteld bm!d»n, dat die leving niet veel om hut lijf had. Maar ook met die wetenschap wil men wi-1 *ehs soo'n fran-che vrouw zien, die d«n stryd aanbindt voor de Libertë en igalité. Louise trad op in Tivoli voor ééne dame en onguroer 150 hf eren, 't Wa< eeu kopie van hare lezingen elders. Tel.-ur»tellii'g wat haar per*oon betreft. Men verwacht «en vuur, een orgewondoiiheid, een hurUtocht by ismaud die de i-ev»lutie predikt: men verwacht een persoonlijkheid, die men zal accompagneercn als zy de nMaraeillai8H"zalffaan aanheffen: men verwacht eene persooulykheid, dia allen in vuur en vlam «al zetten ? en d«ar komt een juffrouw van een hofje, dia een les opzfgt zoo eentonig, coo saai, zoo zoniW eenig vuur, dat wtf duukliaar zyn dat het g><d*an is. lind het langer g<-duurd 'c was geweest om ouder 8*il te gaan, in plaats van geestdrift te wekken. Louise neemt er een dik professoraal kwar tiertje van. Zy kondixt haar lezing aan tegen acht uur en verschijnt eei>t bijna half negen. Ouk al geen bew^j» van voortvarendheid, van dat vuur dnt mrn i» een wereldhervormster verwaoht. Nntimrlyk waren het weer de rnsüsche joden die tot aanloop dienden, om te wjjzen op de verschrikkelijke vervolgt- gen waaraan dn vrouw bloo staat in de tegenwoordige maatschappij. Hoe komt Louise Michel tooh aan den roep, die van haar uitgaat? Ik vat het niet. Ik vond het al saai wat er aan was. Ali ik haar morg»n bjj een keteltje koffie met een juffrouw uit een vry'woiiing een ge»|>rek hoor voeren over den een of anderen Zondag uit den Heidelb'er.schen Cate chismus, dan zou ik zeggen: ze is in haar rol; maar haar ziende en haar boorende te deukeu aan prtrolenm, barricades en revolutie ? 't is mti uiimoiielyk. Ken oogenhlik dacht en hoopte ik nocr, dat als Z4J tegeusttraak zou kr^uen, dat zy dun uit dun honk zou Komen. Er kwam geen tegenspraak en daarvoor was zU dankbaar, dus ook dit Viel mij tegen. Z(j bedankte het Utrechtsche publiek, dat het zoo veel oidelQker was ga woest dan in* andera plaatsen.' De lezing had iets van een'1 nachtkaars en zij ging uit als een dusdanige. Ik vertrouw dat de aanwezige hoeren, voor zoover sty getrouwd eijn, uit den grond van hun hart deu iarizeër na zullen zeg jen: ik dank a tisere dat ik gi-en vrouw heb als dese. Men heeft mij geüegd dat Louine Michel Louise Michel niet is. is dat waar dan is de mystifi catie wel aardig, en getuigt die oude tante van Veel handigheid om het Hollandsche publiek beet te nemen. Terwijl Lonise Michel de liberté en égalité predikte, trad uw stadgenootTtm Kate hiervoor een ander publiek op om de lieHykheden van Lungfellow op de hem eigene w$ze aan het licht te brengen. Het «peet mi), dat ook ik mij had laten verlokken door de zucht naar bet onbe kende. Ik kan nu alleen seggen dat ik vernam, dat die lezing zeer boeiend, grer interessant, zeer amusant was. Amusant altijd in de goede beteekenis, niet zooals Prof. Opzoomer, en terecht, zegt, dat het grooto publiek het altijd wenscht en zoekt. Prof Opzoomer hield de feestrede bü het 75-jarig bestaan van het genootschap Kunsttiffde. Waarom hooren wy Pruf. Opzoomer niet. eens meer zoo optreden om ons te versterken iu het goede? In den winter zijn de leiitigvn hier een ware epidemie. By het veerendeel is teleurstelling ons doel. Waarom treden Prof. Opzoomer en anderen, die ons iets nieuws kunnen vertellen en die door hun zeggtugskracht ons meer kunnen laten genieten, niet nn en dan voor bet Utiechtsche publiek op? Prof. Beets deed het meer malen; maar ook hy heeft ons in de laat-te jaren dat genoegen doen derven, 't Is geen verzoek om ons in de gelegenheid te stellen nit te gaan, waut ook daaraan hebben wy tegen woordig overvloed. Schouwburg, opera, con cert eu, lezingen ?als men alles moest mee maken moest men langere dogen, althans avonden hebbeu. Tivoli gaf Woensdag een prachtig concert, on kondigt togen do volgende week een nog prach tiger aan, althans ditmaal kostte een besproken plaats voor een lid 10 cents, de volgende keer 25 cents. - . Met die kleine belastingen moet Tivoli voorsichtig zyn. Het bestuur vsn Tivoli ontwikkelt een werkzaamheid en een energie die niet genoeg to prezen zyn, maar Tivoli moet niet langs 15wegen de contributie trachten te verdubbelen. Tivoli moet blijven bestaan door en voor allen; doet men niet Blies voor allen, dan konden er wel eens velen van door gaan. 80.11.1882. Jan do Bisschop. HITATST. ?HULDEBETOON Ban de nagedachtenis van den Dichter JACöl LEON WEBTHEIi." , 80 November 1861 In de omstandigheid dat dit ?httldebetoon" uitgegaan is van eenige roderjjkers-geselsohappen, ligt eon bijdrage tot da kennis van Wertneims letterkundige beteekonis. Eon dichter voor de groote menigte was Wertheim in geenon deelo, zoosls Snakespeare en d'Ennery; evenmin be hoort hy gerangschikt te worden onder de van Oude gottlfdon tot profeten van kleinere gem«entea. Wortheim was eea düettut; «Ka voornuBute triomlon vierde U b| s^n leven onder diloUBnton; na iyn dood brengen dilettanten hem dB merkwaardigste bolde. Aan do waardeoring zijner gaven -'-dset dos* karakteristieB: geen Bfbreak, " ' in B|}B eigen DBBBI, ffohBedhtsfi ea hess d* pl-iats aaugewesen die B>^not oere iaBCButt. W«ith im WBS eeu kenner en een vriend der let teren j sWg, hij wü«« «BB uitspniimsg UB stn-Bgor ariniid, sonitijds soli do hand aan do lier en om lotto haar tot eigw vermaak «enige welluidende touem, die den voorh^hjangor den tred doden verlanitsBm o, op OBBT moer deden weo^ehou «Bouoor de **? ger, »B eea korte puoae, de bookoB wedsr op-foeg on hot instinmeut t«r sttde logde ? MBBT nooit hooft syn snaren uig getrild oadnr don maeh» tigen vtiiKordruk vmn «obepiiiugsdrang; niuimsv br-heerschtro s\jn tunt-n dé Builen dor menigte* die foist-h«r aanslagen ryker neludion verUnnt. E -n plaat* -onder de on«tei Wijken Is Wertbeim niet bereid ? het is leug-n s\jn nayedBchtfi.si dio voi.r ie spiegelen ; eo vau ers geslBoht, dut b| het helderder licht van rijker litteraire ontwikke ling de poëten onzer dagen sal besohuuwen, ksa do vraag nauwt-lutts wurdoo gedacht of ndor de wtaravhiino diohtvrs aan Wortheim dknt hor* ii.nerd. t^n bekwaam ou rraaakvul letterkundige ? nog geen diohtoi: en ook de mee tersohap over deu voi.u, geluk Wertheim haar b-sat, schik* geeu eeuwigen sti alenkrans om de ilapen. H«-a den aaam van dichter te schenken is sjjo nagod.ichtenis besmetten ; grtuigt althans VUB «rooter begeerte den betreurden doode te pryten dan VBB bet s 'reven de kuust van dea pog«t hof to heb ben mot <jfM einst en «3?» ooi bied. Niemand sou, met groot er nadruk. VBO de hand gewe4«n hebheu de tOi-k«uning van dien huoxsUn titel onder de meuwhen, dan Wotthrim self. Eea Have novelle ? eon njue on smaakvolio vortol* kin t vau eenige toon^lsiukjas, s|ju de nalatoB* schap vaneen man, wi*n men geen grooten dieni» b«wy»t door hem ouder de dichten van Neder land te plaatsen, waut d«aruiede tergt men de rechtvaardiguuid van bet nageslacht BU stolt m«B de (leaoheidnuhoid van dun tMijanoot óp harde Wat VBO sjjne hand het licht heeft g«»ien, zUndt) de oeieningeu en verpousingen van eon dilettant; smaaKvol en ImWeu als W|j teu o u /BB* er weinig bezitten, ma»r u ie, b|j opgewekter litterair leven, gelyk iu het tegenwoordige fcng* land en Frankryk, ot' het Uolland der «OVOBUbiide eeuw, onder de beschaafde livden gereeder wordm itevoud-a. Wat Wertheim aan oors^ronkelijken arbeid heelt uitgegeven, is luttel; en d« vorsen di» hfl uit zyae lieveliugs-auteurs ter vertaling k -o*, dragen ? in den regel, do namen van poëten van den t*eeden nag: Mauuttl, Aiuaid, do ÜBOville, Tbeuriet, Coppée. Uitzonderingen zijn set>h> Urender voruafion: Ueine, Teuuyson, (Joruelio. Dat >yn aandacht liij voorkeur op oUchiors alt de boventieuoemden KOtrentigd bleet, sir«kt hem niet tot verw\jt. maar karakteriseert zun arbeid als dien vau eeu lieiheblirr, die op sQn gemak en voor zün louter genoegen roudwB/eude in de gaat de. hiw en daar eeu bloeuiekon pinkt ea tot een tmltje bindt, dat duo r geen schitterende kl«urenpr«oht of beuwelmoud zoete geuroB, surakoluose bewondering aiUwingt '<~ eerder tot de vraag noopt, waarom rijker getooide kinderen va<i Flora, die lieflylcer lachen of met meer niftjeitnit pronken, rijn \oorb. gegaan. Bet antwoord dat Weithetm n ion gegeven behbvn, kenmerk; betachtensmiBi-(l|gdilctiBBtisiiie dat zjjn deel was: den h .veuier, den man van. kunst xy het overgelaten, dieschoonei, die edeler, bloemen te schikken tut . ruikers waaraan do grooten, de ge negenden hun hart mugen ophalen: lot tooi van feestzalen, op bet pad van belden, in haiiden van jonkvrouwen op den dag des huweiyks, passen kwalijk de knustelooze Endo ren, v.tu mijn 01. ervaren gre >p. Ik ben tevreden, abt uut tuiltje, in stonden van ontspanning samengelezen, aan het tieltbed van d«u ai me, in de M'n«ereu van een wicht, eea oog^üdJik van dezelfde bigde aandoening kan to w»--g brengen als ik geuoot toon ik het ver gaarde. Ue deugd van. het dilettantisme heeft WBÜBSISB in hooge mare beietea: ten volle do overtaigiaf dat zijn arbeid slechts d« vruchten was VUB een genoegalyh zwerven in sounige Iane"n ; BVB arb. id evenmin bestemd voor moh aelf oiwterfolykheid te verwerven, als den arbeider e-n bhjveude plaats to verzekeren in de geschiedenis der letterkunde. Van de gebreken van het dilettantisme is Werbheitn Keh«el yry gebleven: het zal niemand ge lukken, in «ijue geschriften één regel aan te wijzen, die deu burgeriüken zm tot kwistig ge bruik van het konveutiuueele fiaai verraadt, welke b( letterkundig dilettantisme 200 dikwyls in het oog springt. De vorm droeg steeds de oumiskeulmre bewyzeu vau outwikkelmg; van eeu uiterst fijn litterair gevoel. Smaakvol, in don beoten sein vau het woord, in de eigenschap Waar van al zjju voortkrea^Jen hoc JEr«ohü>(st gotuigeu. De strenge zelfkritiek waaraan hij zichoiiderwierp en zuna vertruuwdlieid met goudu. v»urbü--ldea hadden zijn oog en zyn out ge«cb-rpt; en geen weelderige dich er-fantaiaie wjTionk hum breid n, did liy «ouimigeu het. brein tot Usdwetmens toe veri ukken, by anderen het benevelen; geen hart-tocht uitte kreten, die al* wauklai.ken dreunen in du ooren vau grove naturen. _De aard en bet gehalte zyner u.lateoichap zyn by de voorstelling van Do derd.ig sclierper aan het liobt gekomen dun welliclic ouit te voren. De macht om eeu ganscli.jn avond d« b.jiite menigte eener schouwbuig^.ml t« Im-ien, beeft Wertheim niet bezeten ? noch ooit gestreeld of gemeend haar te beuit'en. Al« oadei-d««l ee»er vertuoning hebben «ijue vertalingen stee U proo ien by'val gevonden; maar zy hebbe;i te weinig wéerdtandHvermogen, oo, naar den eiach van het woord, lapiéce de résistance te xy'n. Dat Wertlieim by voorkeur zijn krachieu wijdde nanue blootleg* aiuti van ?wat in stilte woi dt geleden mgetftr>-deuM 't WBS zyn lust: de volwa sen menscu te>gt hot scuouwspel van laider s'ry' l en grootsohoi Ijden ? Van een BBneengwcbakelde vertooning «i.niuiiger z^uer overzettingen io de indruk d e van eentonigheid ; zelts van uiath üd. De vertooning van geeu andere mannen dan vaders, echtgenooten en vrijers; van geen andere vrouwen dan als moeder, gade of verloofde is een beproeving, di« hartelijk doet begi«ren de ten-toon-otelUiig van bulaugwekkender sohepselen: van DOuscben . Bet spreekt vu self dat deze bespiegelingwi geenuins de strekkinx hebben de achting te ver minderen voor het streven der dames en hoeren, die hot -Huldebetoon" hadden georfBniseerd. Hun doel kan niet anders dan ieders üuteinoiiiif wegdragen, die voor den persoon on don arbeid VBO Wertbeim de warme waardeoring koestert, waarop beide ton volle recht - hebben ? nogmaalf en wellicht doideluker dan ooit to voren, het beeld van oen hoogst beminnelijk, seldsaam ont wikkeld letterkundige voor den geest to hebben* geroepen, is een uitslag, waarop alle mede wer-', kenden terecht trotsoh kunnen xtyo. Hun spel to beoordeelen vordert bet aanleggen VSA eon anderen maatstaf, dan waarmede mse> aioh ba kunstenaars van beroep pleegt te bedie* ' non. Geen die, ware deze voorwaarde uit het' oog verloren, middelmatige aanspraken BOB kus- ' nen doen geldon. Aan den anderen kant bekoort men tien to herinneren dat eeoigo oefening b| ? verscheidene spelers al spoedig grooto verbete ringen sonde teweeg brengen; b. T. b|j den heer, ' .. , . . -- , «spoelde?en eren* mm, aU BOB deugd van het dtTetUntlsme in do toonoelkunst, to vergeten de sorgvnldigheid «BV modo men don tekst bestudeert, zoodst onbogro-' pen brokken en verkeerde klemtonen tot d» hoon uiUonderingon behooren. De b^val door do geheolo voorstelling onder vonden, pleit luider ton gunste van Wertbeimi Vo. 914 DE AMSTEBDAWMER, WEEKBLAD TOOB NEDERLAND. §»Bch*Tf>eBv Hoe «oh «ekovft wc«en ?** o*»».tliÉs»i ww**Hüisw «Mr «w f «oMBgd ,uUiek; da vertoon*?* BMko»o>w>BMBBaaeprtiaJt op b*t By»Bj vos> k*z*t»t.B»rs; Bjenr be>l« o«i;£uid;i;tb«-drir u «i-i te o 'wraseboon- QfW>g*u 0*.i<»r d* a'sMueene- beae.'rte» den oveiW»i>« iu km D» tw*e ledig* v<«or»U>lliBg ««tetvhavon^ In den Stads Schouwburg don ouden w adel- verde diger* a*ou«l«jd»ii, waa uH)XHn«Bd gekozen e» K«*it «Igvatee» VvKtBBB. Het gmlioh.li v»n den Heer Hasxbreftk, niet b*itemd du ho- l'di-n der oude sohlatsn dootr diepsiiiniuheul ui h ojre vluchtte doen du!sel*n, deed bun uVt Woed »n«U«r du»» de tkl*rro spoed**», ? enn gee-Urift te w«eff, di» Het topmuit e, tu«o d« Het-r Sonn*man het lV.«« loed eWl aanheffmi, en » U a»nstaand» «n bloutalvüoldr het lied1 muélle' ernst igH gedeelte van den avon'l w*s as> d* voiidi.icht van ilit gelicht ? honiUrdo èxemplateu er van iu bet ff. v. d, />. wöHeii oui«r Oe ft ?«sigeiiooh-n vorrwid' ? gHtindigd. Mov r. li»iMBg h«**flr é» krae.htU:e venen van den UiH«r Itn-tvr'-rk grüejid met de mkt'Men di« h»ar ten dienste Maan. Hut was een tiitetit volle kvu* tan dn ivvst-'coinnii'sia evn 'l w jimgïfw kima «rmifweu uit te nouiligmi de giyz"H te i et» grieten. Had z$ a»n rijper ervaring ilit) eervul ?? atk t-icverrouwd, dan ware wellicht d» ii-druk iiojf m ch'hr>r g»*i?e-<r. Nierfmnin heeft Mevrouw )të »IJJK lm-! en bijval gevonden, waar aan huur «maak vol en bevallig optr«dun groot Itrt miüiaiie vertoon, d« kluchtige verwi-si-lingtn \TIMI 'uu hotffcl-ertai dere- officieren, nii> dernn t-n oversten be.iirtelings de a-tnlemfers *n de slachtii)i) ? üfii on 11 r i<l e r- vob»»k e«n /5«notYiilav»mi. Ito duidvlijka h«wywn van der u-vivijt-niieid ^olduu zoowul den aninten «la hut stuk. G. STADS-SCÜÖÜWDÜRO. ? Hfjcnkfrtuie dt la Stiglièrt, (23 November.) Htt' b vnn'iijle (teen gerinjr gonut voor d» Amstei'ila'iiiiier-, enns per weiMt, d» po> d «Ci-r? iz enlö e» uit ff» -d kuns'ÉMiiviiHSHuiosftMe dn Koltwii. a'daöimj? v au 't jYtfJ. ï'w« «f, in hun g ooten »e!ioitwburir te zieu optillen. Vooral i» dit KH n K<''i"/ gcuut, om dnt de Rottdnlamin*rs moe i*l kun-t>r>'i'lt»n VHII eeu ^"eil-u ti-vni biur koitiun «fiiulkou. Die volln zaal. «w» W-jeu-uiiix avuad op 't Lenl-ohttPltó n, WH-TdufenKerart^eu 't III««M. ho.-.et xqn eo 't hal TH i'aiterro au de h <itf-t<i jj*.ni)ei'yen onboxvt, waar dan door pol>vrt! en in 't i^iutiuspcl gem-fei.de uitiest-'n re., b l .a ml moti»-rii Krunscli salon-tuk, dat in liouffe kn -j.<Ht t -eK w <rdt Imt j:ubl:e zoo ifv^rig iJarert met. doch xlrclt'g nu en ii.»n een biuiug laciijcB «drie Dioud»{)it»ren hewvfgt, i>.itm>'r. na e^'i »elukkiq« i>iM»a-<ije k«waijff'ei g> klnppw, b*r«l «»ei. «LIJ d«id fiiiitil' linii'.sü iw-nen op «-en paai' hondt-rd Knile.a ifhvcé haiulao o« i«n tikken t» miild>-uder ruiic .einin tj.t-», ? dit alles waseimt een getir v»n HM r< krnt.ni, evwn onmakötibuar als in dut unlifij te vfikUrvn. /' ?''? i il tieiytière m «en fijn, een delikaat Hut" loö baaani klinken, te lre> ii,«nil«» reituui ia feet Mik te re«J helucrk ,da*.<trunrbfatiuend**i) aangroflyrode van H--rnitttï vo«r Uil éne, te w*niig dut d ? ui'tkinM^ag te ffew;»kkelyk 11 «n /.« ü dun lieer Kiteul g««n sti'5t(tj*n ia te etrijd"ii ite.'fVB», vóór hu tr toe besluit «i)i> T*., baar woord te cnt-laaa om haar medf-mi,»tj*nr, dtnir baar tvraind, in de utnwp w- p-u, Ji//i «^ ie ÜKitii'èn 'u nen nt'Mit, ;«i>rwiiri(t tOnne»'l*f>»'}, en, vranne r de te a duur du *pel«rs juiat betftvp«n wuris een voorvtellintj er van zckur houg te . [Ie t*|ir i-k v nn nt»on*-t->P6l", yotg> iiil» het . lv»nv»l dn > r.i<» Tati ?)>lyi|>«r Ifc't^r pa»ü. W ,n' net stuk munt hoofdzakelijk uit. door .'ersrirl.l.-finu. lJ*fi.'QiirTaiid«ii oudan Mar ut, glinteen te k cli tul I; U-e. tj«n l*n o[i(-rad, ia door de* l Ir. 1). Map-h voortivfl^fc l)«gr*pnn en meenterlqk p« ?ect-wL ^yn i/anr, aijn gume. aijii kus «uni. ? ij i to.,ii. zijn ({nhiar, ? 't was allfR, voor e«n h* --«trluntictili .ikten;-. onvcrliKtcrlijk. Ikxtondofi(fet..sfon ov*r itn- Hnff lende waarheid in a« n'ii.ppj, M van il>-n Hoer U. U-»8p«l«,Pn zoo kalm, luo ^.''i.-i omlftr hut behe«T de» kunsten^tti B, tn in itt s.«'i tiiftg lniiteiiup'iri^ w,i8 (lic kun^t. TT i wi«t i!f rt^iiue ZOD te rpd-Ii>n. die kmiiisoiie knu'!it hi-i. M. u i,. ,m;h xuo«ol'erin haro opènbni infd 1-p«l. ilii.iMti ii ooit. undwi' de fijtia lunh'str 'kt:u v«i- A; Iniitf f.-imiifita. D« kunsivnivii- deuken /.nu u- ui'.' .iji do vviiordiMi, die d" toesc.''ouweri v- lij;; n. iv » -n fim-inn. En dun dat «ccent Min ilif ;.<j'i'luia van iit*t oi^nheven no tid! 't Sjiel (':cff ? .loititureii t cHti hcUr«n fi-iinsiihet» enméitiitit, iü. Men zi-t d. u IFeer I), rltxprte IJAVPI-HI .,,i|,U,(. ,lm li. v. nUd-n 7,<fm V'in Ü<)''n\if. in < u ü ü ik eohter den Hner I.e>nmei>8 als "t n ('tttjiitu werk w«n«cliHn te hfi/roct n. -i in-t» nu »»it i, jet. Hii apenld» in JW' rlela ifri' i.;,. t Hfintird. Zd»>" hou«1in<f w is wt-1 l)fh»')ri*ii, rl rh in zijn peliaar, voo.nl in zijn d in. rkf« oen meer veitoouiig tlttn (jfevocl, p^i-uondeiibi-id dan litifde, tunvrparlt prin, -a ili"il vnit . .vurtii'ging. He-t LeiDiu'-n bevst eeo franyn *tnm, die veet dinn-t. kaïi hewyien; h$ «teil» ticb. «fll i«»rf re»s: ?iiidicn ik i» w»rke)\}l<htmi et»» nr i-iu, waa en in die t-n die onv-n an.lighrul, zi.& -k dun fjive,Ven?r m 'ar m«^r nojj,' hoe >k !an ii»i|u b-i-ndfn en trelaat bew««ei>'J ? Do U. «i Lt-inmfns br>«ft da a een fi'H»y« stem t t b>: en kkinu, Mwvr. üeuisman» e«ne. die beurhfl Huw, «l »n ha*, meiial »our (l»n jfHtwt »p»-«tr hi-r mor de Barons rft F/tx/K-i'f. Kylceii h«d d» tiMrol te vcrviillfn: idighi-M, wpinig nuance, vrii« b>iitdruklrBir, opyewektbéil. wuiniif ,««i-i ?« rol i en, TH.» r»e-( Tintrni>llK*t is-.rtin, ww » dmt HU. J. Uftijiels. J. n Ki>«irwiAfop'ieRobouri«r(inif<-litil«n. ;«! M^D«irV,-bjfc w/ien, dat. m«ij in 't »nrn Iv 1 1» i hnii ibonk TOOT k»»ttittnikni<de te ,.,,! .hu, 't c^nn o ver d A keurder klnwlinff ' in ,IA /. <fc //» fléiglière heeft. be»Ii«t. Wy ..w -11 d»u. M» 't v i- vi iljf, nm rten lUd der ; "f :i.!' te kti>ld>-n, jp-eit *i»«>ffe«» ???lipiien edtitl «den. «t-wi rekke», »o.lel iftö, l if'lliOgnn i» 1H)7, a«»r) l»8[ll»HrofjcrHe knp«ell U:IU»M »«ar wA i» kori* Igvm, >t >ta h«el» kcvte ««kkeu met ruüfn voor du U*«w a» Na», «l ORAHr>"TnÉAT B. da ite hiia k e «oii roe.', Al» j. g' n,» t., V;»M ff, MI i <>. J. 1 1 i-t >'?>'? l n'[i : . DM. -? Vu» U» v '.,? o<iri j "«* «rlsm» tot dusverre TBS geschied. h>>olilRQuw«r s»BBt fnrwtond over aa ^u rigfii w»»k ; B|nfl>n>ioho^>!t ilai mAr-i«» io>i'is>BiM. fat 't in MB« iBVimdB vrouw v«r>ndw(. Doek- ^ wosiki BOSK i'B h«ar ^ l«veu satt-iik, drBOwtMOjw, BB ?»v*hoM«i«k< 'ii inimii',ko/.<.<ryt:o> BVrt»«w SMOJon Jong. hng, een ti> i*kjn» «MÜIMSW. eVa kttooht oVobosidh i«wo«s; «Mi tie-uu «uk l{Bilth-Bkoi>B»BVrt» OMI lool^koBA Jffln,i.,-i,u-rnAilnli i, dat hanr fcjss* BISSBIBSB D* w, «t WsBorkxwt*. moakt. Vosn» de wceY t«oid straf, geschiedt t. Mevr. Gevtenbeek, bet b*«1d, he-lt, vooral hst liersaia, en, naast Mvjufvr.Qf^ dor, dou jon^c!ihgt Uut ktuariu, met moQtl tu gloed >ourgeolsawu. ** Nor. 4, T. D. DB AQUARELLEN TKNTOOJJSTfiLUNOBJI TE 'S ORATOSUAQfi. VIL Eoa iraaio vartUkiog van een n beukenboouh, uiet at«^voJl«n btaii-tin tn Uent> w««rk4»t»ji«r uu do stajnattn dur hooBieB geeft uu* uDdoi-s vult Uoswo. Van Bu^-Ssliu^dwu reuds elders) outmootien, is ook hi«r vwUtgaadoor twof U»d>cnapp«u, W daugd«r»ke o K^UiKiuauowi, juittlioul 4ou vortn on U«grU>kl>oid van kleur; UISMT toch, bier alsyind», Ligt er voor miiu oog e«a xekure droo^to kt do klvor, die ie over het nehet»! Biimisr aautrckkelijk voor in(J maakt. Zou de oorsuwk dezelfde >i|u als die welko, nanr ik vermoed, Ji;il[l(i'n's wei ken voor niütt oog mindor auugonaBm uiauk'; al tug>0'>>H uitvoeiuxlxid en <e »terk sprek«u der l|jiieii? en dua het tugttnev«rgeot«Ido euvet. uaa aa» de vukkeu vau de bwde gobroidais Miu ia t-n Üaitve lijdVn. Bieda msAkte ik melding vau eukole bannor werken, zoo van J. ViW ^WolUetfoo»*, dut m mijn o»if te Vi-el upnifi-rt van de lynoii, om JiOrf »1< f.tuil^t.^icht to .Kuunen giOdon, muur dat, algnvlivuleii duarvau, ula s: udio der WulUenioas>a en hare weerkaatsing in het water, als pnieve, van alles satuoiisuu-ltoud impresMionisme, veel to bewonderen geefr. Is mi-ji eonm«al over Kimmige cons»rvatieve ?vurmhi-zuiireii" lu-un on wil men zi<'h by de Tandxchiippun tevreden stvlluii niet da vertolking van dr-u in-ir.ik, dii-r 7.0 tcnk'-n op 's sohitdtrs oog, in jilantg van lort dia <(<<r landschappen zelve, een e»nci-vsijbü hè' landii'hap gem.ikhHijh«r dan by het üguur, d.<n kan mou in ?hdoilaiti-n** van denzfllilan meester de «ert-ilking bewfundoren van eoti rejf«-ti!t -hti^ctl, neve!ae'itinen elnif aan eeu onüur vuurt en; en in zijn rwiirer"hy liingilurigü ' esuhuuVitt.g «i^ensi-h^jJin;! ontdekken, die meu liij een eerste ^ezieht di-^e t rekening niet. zou to«*ehrijvfcu. Ouk snrnk ik reeds van de eij?etm.intige uHtuuropvittting v>m W. Mans in vergelijking niet. d>o van VioUlk; zijn sainengmelten van de kof PU met baar oiugi-vinj?, en de wuzige rint v» n deze Ik /«tM-u nog van Muitvi:, Hchoim oen ander mUachiitn lifm ree. l B (iuJi-r de fi-^uni-Echil-lt-rs eene plaats U<ul Ie geuoven. Voi'kuilK-uten oure<-h* tu -n dit KOVII!. \v;ait du Geuren \nu M:iuvu viyu niet in hut loven gei ?> t'j.)uii oin itich ïflvi-, vui ii't* te zei/gtm ut' i<-u tu doen,, tonzq er andura uit. te 'i- n dan wevkehik li-«eu.L*j »e aus. Ik vuor niy alihaiis mucht nog nooit do ellenlange, ui'gsrekta wmlt-iva vau xy" ,»j>i»3ter" ontuiuctHii. ge'Ük >k evenmin ït-kur b»u dat het. ing ooit ge lukken zal, het. pa-ir , dnt iu bun btune< huil (waarvan ay de ka.-,t wel e»-ns et-n miud r liUuw atti.xien Rjuulittn gcvrii) ,ean ru-tig uo^unhük" jitDit-t, op s ra.tt tu hui keiim-n. Mtur eeu inenscb en dier -wt-vt nu ei-tuiaal wat ht-m te wacli'eu staat aU by onder de Dunden vau deu beei- Mauve komt; en m ho'. gunsiigüto pevul, zoo hij niet uittferckt ot' uiRukroiinieu wu>dt, k-m liij er op rekenen als de hei dor ui ?een kud>l scbtpen. tussclieu du kudde <MI d^n duii.ac ti^ün kam van dim weg ineeiigedrukt te worden. Miu'ier onba-mhirtitf dan voor den hmdi-r was de heer Mauve ditmaal vour diens wchnpen, die ren tniuste louprn, ieder af4onderl,.k ee& lirhium hebben en tiift al te voel Mtamgrdrcngen z;j<i. I'iit isijoierigens m«t hun om^^-vii.g eeu fraai- gehe<-l vormen, eu m -n ouk ba deu heer Mauve, iU men over de vorraquestie been is, veel schoon» kan zien, in harmonie en ai'wiss jiug van tiuten, haiioet't zeker voor UMHSaad <n«er to worden b-stoog i. Evet.min dul de heer dn Chair>-l w«d--ium als vertolker van lucht eu witter eene evroplnatü in neemt. Als zün «aan, de Vecht", van verleden juHT, wordt ouk ditmaul zlju ?Ni^t-veclu" om strijd geroemd pin hét heerlijke v?rgtMicht, den ftUscüen buitentooii, du i'O«l bestudeefxie wol ketiniaüsa en du dooivicliti^' (lunim tint van 'het w ai er. Zy u ?Tt-uen den avoud", sehoon wat h«og gchonïf n, mist nlykbaar geenszins de «:geni<cha|>pen om te bu ien ? vooral dw helli-rn av -ndluclit. waartegen het uphttalbnigje ui komt, ta het duim» genoom e a»u d< n oeverz<it>m van bet i-inall-- water, .zyn ruemenxwiwird. M.iai- w arz -u ik lilqvHii als ik toch wilde pogen dn aand.iiht te vestigen op al het schooi e door i nze lai.di-chap'clitldci-s intfeze7.de»?' ? slechts no^m ik -lus Bnsbuuiu'a tvceir «e, in t okeaing n als ileu^ilelijke, schoon niet d» beste w.-rken dus im-eiter-s*, nl»rcliU vestig ik uw aan lach' op Ga riëls ?Uuiig wt-ei'" in zitu iraaien «omlieren toon. epüi'n ?vi-«:uka>Bii" (In deu mor«en) urn dat w*zig f) is che van de uclvendluclv; en vermeld nok v»n d r Meer's stukken, schoon zij al ire«u buiteng wui.en indrak maken; niinüt de twe« holianiliMih» WHte»-jtezii-h'eu vnn Me-dng, tvcd,« vau elders bekend. en zyn t» en 'Niiorwwrxuehe wam-- .-n bergt ifc. rceleu, waarvan ik nini ourdeufen knn of /y de natuur juint weergeve». doch nllee» ainstiji dat zijn ?wntervul" C"**n groutai'lien indruk aelitarliiat; en ? : zon kumcn wy lanRster Mful<-n's drie ?'({«/.irlrrn uit h--t Ixisch vnn St. Gei-mnn, die^am d^n invloed van W. Mans d -en dt-ukon, to' Stor teulieker en NV«i»senhnich, ? i-r uizendingen !>ij eeniK^iiis nnuwlöttenje Iv pr. kimi Knnveel ruimte zonden vraifi-n iim H! hoiti' suluniiiliedi-ii t« ver nielden. dit ik mij fiepit*! t'it. h«t iiiieinen vnn Storteiibi'ker's vflitolkinirHi» ei-ner weida bij m dditf en avun-1, waii-op de kt»"eu meer in den gueden trant van du van Vi-i.lyk dm in 'ü--n van 'iori» z\jn; en Weisst-nlirueh* uiu-uteriyk, sclüer kln*j uk, ljand>ch V|i hij L"uSiluinen, niet dit-dt. mmige bruine b>ukenbnom n. wmr jjnbln «ert zon nitvoeng en tuch Uirmoai-ch .behandeld i*. Gij z-et, waarde legers, ik nmak er my (huns eenig*zius met den Kranschen slag van itf; m .mr waar zo. i het Hnders ook hè -n met uw ge'.uld? waarvau ik tuch nog iets verg -n moet. om dat ik mg' als niet verantwoord z"u be«.lioawen. indiHO ik nint. nllrre-rwt een Versnim herHteMe, g» sch onb«u'rii[mlykT wijzu door mij b gaan, jegwi 8 een der meest, vi-idi-nsteiijke injwnd'r* aan den üo-ictikun . O. Ü«r>:laiü.a , een si-bilditr. dia iederen houdcnkeuaer rn ieileren bjeschouw-r nn tich verj.liciit heeft d-ior zyu m-nturttjlc bnhandxld-n kop van ?Maren", tu>-t zijn uroote. trouwe o»ii(en. en w ilÜK" ha-«n; door enkwlo str«knn van het penceel volkomeu Weer gegeven. . Maar ook coa ik onmogelyk kunnen eindigen zan>ler de l^jdr»i{en der vrueuvlelingun, on da*r «Uu «r ouder van de schoonst*n, vermuld te taottben. A.U altyil t. tikken de Italianen aan door de bontheid hunner kleuren, door de bevalligheid en Mctinonheid iii .dn hunding en aan^Hzicht«n hunner figuren, die ieder voor zich zelf tut hun reclw kown. Zo» bewondert men bS .(onoinsgo n -oopeUug tu lacliim", .Straa' to Subiaoo" en -B9 oen koonBan in oudheden", dn tinteling van het lich' «n oo h»rmiinie van tooit, ondanks alle teireusteUingoti, bfl de scho..nbeid en bOfaUighrii siner vroawenfiirtrtm ; en Mj Maceari in Bgn ~l)« dBhrm to Vonetii" dB naboots ng «BB SM* marmer BB dB sUako vrooweüfigBiir: d«eh aekar BBjf BSBW BOMen BOOVOSV tooBBwen zseov* tersohoA met soovrol fljnn MBSJÜC in Itfn en kleur varennitfd, Bis Tarenghi in s(|n .Ir» d^ Kerk" te bnwoudoron geelt. Ha>i mea verleden j*»r geBoeabü deaborovvorendoB m«ioj sk-p ,S«urfais>n door doBOB ooWloW ingezonden; aoa kan tbuBe Ml d* BBOPohowwiejg «BB dk wwk BBaBtBteoiroa dB* Atavs TS*OM eoBen godBobteé m^^of^ gevonden he*-ft; daar dos* Itolwaa aot oven orooiB «BBrdi^seki um fobooldhoBw*» k«u**n koorbank we«rgeefl. all MBBB oen ntarnwosv BH hoiossüoB oVs tBodorsj vüosoBlrionr n»i Pokend wist to troflsn; torw^t kj BB» B< oUo ilsugÏBB Bik nog deze paart, dat kfl op nlt in u ut oude wy'so ittimJla eu lucht weet weer to goten. tndu' i~4(t u d) Taicnj^n coo vuurlgant dan is sta uitBiu hier wetdn» evii d<v uir04tge«i--rd- eu houitt. fcij roet Jorfc» «o Tuum-ts, uit wi^n» wurk veu d-ng;iaiijku tenn.s van net nienovMukfiguur »l>ree:.r, den n-tani vau «et ao'iUden ud lianG op (e w^su oi/. Miiuter (okonui my de gn/ot» d.'i kujippn door JJiseo viu Marokfcuaosche vi o«wi-n, die owk wel wat bjig hangen oei M techsituli te kujineB vraurdr «Hl, terwijl duinütiidingoo ?vu Cahisnrss. t'iprisjoi eé ]fai tvnalteeu bQüvnorre «and^ichi trekken. Van df, urétlisluatischö, tetftNiluutleio treffen du eionasrd l ebai. dolde tetftNiluutleio treffen du eigonasrdüt l ebai. dolde Wlilsuiisj£i|<rn vau jUrjiiitnes tL-Par^s, wieniwtj/.e van natBur>erfoikiug Si-ker meer door osc ntrieirett dwn door n-aJW nohe waurhuiol uitmunt lich'er (leel't die stiei-yl» iil van ly-i'-u en dt» vittklü-id ii»T giy.e tinten «>-n eigenaBi dig- eaobet aan die weikttn, dat l y *»adai'li' ge l-e-cliouwiug. youral vuu syn niMtu»ilio^t" niet naJutit «en zekei «n uukuk to nükoo. i* U' -k m ?ifttweW «f .rnBsrnttojrinrl" na juist «-n pa»s>i>d --pitlieton vuor d« drie Utiilm lia^peu «au Mus Oma Montaiba, wiw Fvu de kn t vuu DaluiJtiu ," stevk en wiar «haJa SHO do erms1' e«-B g*. tu« dom deuk» n aan Turuw zyn miJdviu^ei ioda, u, ut w ie u «U stukken vau Miss Mo-.ulliB wel meer «Wïeei.kuiui-t yeitoonan. Uuar ?gj-gcbt te. Vmteti*'1 is «niiter, Si'houu L.e' OiMi«r»eij. 0,1 n Turner knu bef.iiu- 1 eu, op meei O rapioulielijWe wg?,t} béhaud< ld, «u doet, uls muur wurkrti voji d.itiius uun teuaar-i, x.eu, dut *y vaak, in k< Acnt «u degelijkheid van fwliauaeln^ dxr stofv h<t mannelijk gt^liuM (-verti elTen. l 'u beidu herren Üyeus uit Brui «i hebbeu m iu bruti.lo Kn>ilu:i<{ van bebaudeling h n g.-ide niet.; ook zyn raeoMUi huu ouderwerpen met diu beluvi.di'liiiif iu üvercei btuinuxiug. Zou du Snob vuu 1) Uyeua, wienj uloertuny gexicbt (inujid<l(ilyk, o»k zotidai- A«ii Icutoluug, xiju kuiakter veiTrtUilt. ; tiiwyl ^b het ven«t«r" vuu P. Oyi-ns een sfhilder vövroüi.t do ni. t veel hi>n)ier to btauu. in ,'la Judaa" draagt die -iiu viakiturigo jipviu Uui oi> iii-t, balu u dutiiti jni-t niet by toe vtirudotf-ug vail den aojtUeu^chdü indruk vau hut gabeoi. " Niet alleen in do muziek, ook in het pianospel kaï. men >an feu ouders en nieuw- ro ricui'iig Buirken. üet f«u U «KU g«vo g van het aud< r; Iu muziek vindt lueuwo w -,i-u «u urinxt du teoh* .iek h.. «r duir./p te volgfji, K« de eeiiniu» ^'ükin/l-ïü^ml. ou t-iiOjin >n IJs/.r. bivitleu du gieuzen niu b-t. kLivier uit, to:iUt uien Wtui.t Uttt uu Wel hel u. tei S' e Z;il ïyu beiellct. llüüi t iiir-u ^oiie Me/itei- it^eluii, Jan vrna,'f men zïih uf of het müff'- ijk i» OLtt ui e u het in de't-cliK t.iig \oider z.H kurniuu bi e ge». Ue t-iekom-t jal dut. iuui U)n leeruii, Uut beduu kau S -Li ? Mun ter bescnoutv. n aJu de èernto virtuoze vuu i.uai 'y i. Lilylt Cl 11 a Suhummii u g n[ U'l de ou^i:evenaai'tit) vuitulkütei' «au declxuseke wtrkeu, ? V\ ilheliumo K-mis S/.arvn euecilt 10 wi iniy n liut iar oji oui kiar dien i«ug te let nis ou ? Sj.ititi Wei. t r ia de vertegruwuordi^üter | ar extelleuce van Uu ui> ue ncU. ol. Uo betUM-jide punulo %*rd in ISlötu Mur.chen lioreü; li.-uw v^dt-r wa,- em vuid.eiisd-l.jlc violoiiCi-Jli.-it. f n uo< hun- oiu-ider waa nm-ukaA oiitwikkelJ. R:-edi np vicijiri^i-n 1. ultyd spui-lile Oude alle- na wat zy' van hai'u uudeiv /.u-t.-rs ha l g".hoonl. Toeu w.ireu Muzatt eu Scliubai t noj^h.iar -fk' osiie compo'iliea; «ede. t dii-u n zy wel vau smaak vuiubdeid! Aclitüri-euvolg^us wa ren het S'virs nuud Lebe teu Kbembertier, a.iu vtie aoar itiiuukole opvoodjiig wna toeveitrouwd ea toe» Sono 15 jaar 0114 *&» kou zü reeds op ot-n conceitUs^Iuu'-hen. on Ier an-.-ctie van Luehner.hct ;<.neeit»luk van von Wober ap>'len. M tj^-lu- n waa bot, «au Halo»» in v toe l tue tu gchriiven itut ^ode Mei. ter, up de kun»t> euen, die zg hierop ui>de." n ? m, met voorliefde M u 'keu van Li-zt f peelde, de toen nog weinig beketd waren en niet zeur 111 don smaak' vieleii. ? Tu lierliju leerde Sofia Tansii? kmoen met het crevolg, d, .t aij bealoot vourluopig minder cuncert«ii te geven eu Z eb onder zyn Txidiiig te vo uiakeu. Tw- e jarou bl> ef lij 1'auaix'n le«»eu voL'eu, eiken <ia^ tien a twaalf uren studeeiend. Men zegt. d.it Tauijig niet ulleeu trvt cli wiu op zulk een vl^ti^e leeiHnxe, maar dat liy tevens eeu vurige nene^ei. l ei- 1 opv,.tte vuor hè bevallige oieujo: 11- m d t zij, Tausij stiet l reeds m 1071, terw-yl Sotie Mentt-r d« Wereld inging. Te Lüwenbi-rg in Sile/Je, ae resdenfie vanden Vont v.ui llolieiu illern, dia ban- tut «ijn kB;n^rpianiste hnd benoemd, leerde zij den hileurvollen violiincellist David F«pp<r kei ueu, met wien zy in 1872 in deu echt trad Pu m ie r was tue n soloviolounjllist aan de ouera te Weeuen. Het hawelyk was niet gelukkig eu na zeveu jaren gingen de echtelieden van elkander, naai het ncbynt V..QI"d. Tot 187" woonde Softe Menter te Wecuen ; in dat jiliti' vuiliuiale zy naar ' Pest, witur zy nog vertoeft, wann-er zij ve n kmintr-izen inaikt. Iu 1874 bad de keuer vau. Uoatenryk lia.r tot hofliianmte beuueiud Iu O i^teu ijk, Zwit»erlainl, U 'Ilaud, Kunieiüü, d«i llus-i^ch.! ?Üoster[Jioviui:ien ' ' gut' 4ij Cüi^ceiten; te Petei-^bui-g we-d /ü Ui na bet xpHleii van de door L*iait vuor piano üe zotte .T-Mniha,ii«nrt'-oiiviMturö, do.ir het publiek htruu. tü'i wnr-u be^jrüet, dut J- politie, dm Jiclit dai ei' een XihÜMiseh''d'MDOn-tiMtieaebter s-uk. bijna tuH'cheiih ide m> en<le te raceten komen. Op aandrang vaii:Lia«tde«d öoSe Menter zich ook l u Loi|d'*n, l» P'try'd «n in Iialid liooren en in den vong«n wiD'er b<'Z>>clit zy óók Su>nje e» I'grtuuat, Zwüdeii én Noorwu^en. De Koningen van AWB ieu en Ueneiiarken sehnukeu .haar uiudaillti.-* VAU Vtfrdt.-n^tu eu -eiiert ({niiintitnin h*'l ttt>eiL arfiit in het Nuordeo zulk een 1-ijvnl ver worven. De undAW» k^nninninkinDf met Lmt, die van haar verblijf te Weencn dateert, h*i natuurlijk gestrekt om de vuoi li'-fdè V»«r dim s cumuoflifies l'ij Sofie Menter nog aan te wukkeren Als veitoikuter daarvan vuorul wordt zü iluns ali do éérste van alle piani te» be-chonwd. Zij die onlangs do Ai abinehe wTaratelle" vin lia.r hoorden zullen dit óord«>cl gaarne, onderschrijven. M"ü weet niet wat m -er te bewondnreii. haar krae^t of haUr zek-riieid z*lfs by de meest haUbrrkoude pa*ai(en. B.-ideu z(jn .wMrgalaos; ituu bü is de «Biislag (var lijk. Dei houding der Bianiptn bluft st^ds rustig en vertoout de volkomensto beheersehing van het instrament; men vindt di« !>$ hBAr. Vanoenziii' ver art Js'ie k sttndpuutzon rnrfo, 't ni«t fraaier kun nen verianxén. Son» Venter npeolt Lis*t foortrefHijk; de fijn*», roanr wel wat koele muziek van ScBrUtti, oBliorispe^k; miwr waar bot op gemooil. Op innigb-i l aank-iu', bijv. by tJhopin, vitlioet üj ous mii.ilur en hoi-, is de vraair of sU het by dB reproductie vau Beetbovensehe nf Schununnscbo muziek sou doen. Aan het Khrift herkrat men den mt-nseh, B,m het spnl de pianifte. Sofie Monter is geen vonlzj}dige vrouw; »9'toefkBilden voor ds p»auo on baiir oeniff^ prottgée is, zegt men, bohBlvo de ftano... haar fcai; o> andere kunsten hieven haar vmeoid BB bBiw ontwik fcelinf word behalve op het jeliiod «BB bot k!«v er, tamelijk vorwBartooBtt. Vreemd {B bet dm niet, dat baar spel iu p»esia Bchieritaat bg dat van menige artiste dip, wat virtuimitok- betreft, mot haar wel kan wedtyverea. ^ü kan «ifh v rgenoet'Ou motte siin ?> eerste virtaos«i loontot d« oorsU BrtiBto TB» OBB» doge». .? DB AMWEKDASWCHB OOHOBRTBIf. Ik stol mft voor, ditmaal twee klaaAe oen. to bBiBVsfcsn; het oeroU «w-d gvmven kutmteusren iu Ifaison Stroucken en het tweede l>ntideribu$ 30 November door do Amstordamsehe Orkcstri^reenirfintf in het Paleis voor Tolksvlijt. De V«r. Toopkünsteiwren, one5-sr directie van J. G. H. Mnnn, liffb^a IL Uinodag een alleszins lnmtek proj»ramma ten gehoor* ^ebroeht ui.: Onvtiture ?Amwitvo*»", t,i -«Dim; Sin(?i,ie Nu. (4 Binftjetir), N. W. Gade; Ouverture ,SotunH.'nwe!itstraum", Mendolssoan; ipiet zu .Lohengrin", Wagwer: Mélulio, Minnenet. Schmo, Gratzmauher; Ouverture ,I.aertoro No. S", Beethoven. Du cnmjiositiSu van Massenut en Grützmacher waren so'i voor violoncol De stemming van het orkest waa uitstekend BUI'ver, volgens de oude stemming'. De bezetting van het orkest is echter niet zoo zeer in den hitak, de drie cello's en do drie alten schreeuwen om versterking. Th ouverture Annewon wi>H r.ntr jjoed uitge voerd ; de cello's waren tawhonbeide wat onze ker, doch het geheel was zeer goed; een ex.tr* <: ?y,^ :UU1 je henpelerw der houten blaasv Kvenxoo wi-rd de sinfonie zeer goed ton ge» hoore gebracht, hierbij kwam voonïl uit de goede cigPH*<:Tuvi>j><,'u ijr eerste violen (met Hofmeester aan krf. houfd) en da dcfjelyki: muzikale opvat ting VUB den dirigvat. Deze twee besproken nummers vormden het eerste deel vnn het programma en bevielen mij het best, ouchoun do hierop volgende ouverture ?Soniincniachtjtranm" ook vr^j goed uitgevoerd werd; doch zoowel het BVoW]' Lohcujji'iii" al» d« ouverture ?LeonoW voor dé kracrht.-n der Ver. Toonknnsteuaj wat zwnni-. De dikwijls driemaal diriii geschre ven vioolpartijen in liet Vorspiel, kwamen door de kleine bezetting laii)/ uiet tot hnn recht en de finale der r Leonore y' is door Beethoven tonh niet. pvcchr«v<tn vooi' ci-fl lessenaar eerste violen! E'loch 'Ie Ci-heelrt uitvoering gaf blykon van zeer vtol goeil-n wil en vun ijverige studie, het geen dan ook e^wr du (helaas weinige) toehoor der* zet1!1 gvwn'/iraWrd word. Do stAmining van het orkest, zoowels ah do ocoustiek der zaal, aijn hier veel beter dan in hst I'fileu voor Volksvlijt, en üc geloof, dat wan neer ile Vi>re>!iiit{da Tujiikunstenaren wanner steun bij de Am-iterd.inimers ondervonden (zooi:it zij moer goede krachten vooi hun orkcsit kouden eiig.u;i;eren) zy veel m^er wy'U'n onze iüj^o P;irkcoiicürten zullen kannen vervangen, dit thon-) in het Paleis voor Volksvlijt ge-. hracbf wordt to doen. D,- directeur der V. T. is iemind, die al zeer .jOedij? zul blijken op «n to op voor «tja t»afc bereki-iid' to zijn; de leden VJin net orkest schij nen m j toe te xijn be/ield door den goeden geest der siuu «nwcrkingj tot het verkrijgen van oen ijoa l peli.;el en als nu het Anwterdamsche pntliek hen maar wil urennen, dan ben ik zeker dat ij ci-ii scluione toekomst te gemüet gtvan. Ten slofte nog een woord ov«r den solist van den «vond. het «-as Je heer Henri Sablairolles; zijn voordracht van de schoon'? melodie Tan-Mas>euet kon wij volstrekt niet behagen, het wa* kond uu /onder toon; misschien werd de heer S als ik. gedeprimeerd door de erg leely'ko 'iding. (dit gelieven de altisten zich m hooidoiin te trekken); wat h'ct Scherzo van Grfltzinttchor betreft, dit voerde de heer 8 vrij goed uit, doch hoe komt hij er toe om zulk een liet-origineel, langdradig stuk ten gehooré te arengon? Ik .waag mij nog niet aan een beoordeeling v«in den heer Sablairolles, maar behoud mij dit liever tot een volgende gelegenheid voor, «l veel verwnchtins hsb ik er echter niet van. En nn het. soogtu.Mu.wl Siasxitk eoaoartop ;ven zaak Sleclits in drie önde^{^»9chilrt^ pnnten WBS drlf concert ,Klawk-krt te noemen. !? de' vele Klassieke helden, die er tegen woordig wnren, 2- de Klassieke inhoad van bet gedrukte progmmni... 3e de vele ^klasMekj" jenever, blijkbaar nog aanwezig in de wagen van velen der bezoekers. Ik en honderden met, mij hebben sich Boeiend ee5rgi-rd op bovuntfeno«md concert; niet dat ik iets tcgon de fecstvicving, deii ouden dapperen helden aangeboden, tvil Oiiuvocmn, neen het tegen deel is waar; ik ben volbloed Nederlander en ik zal de eerste xijn om liuldenfoiten nis de rerdediginpr der CitaM «:mr w.inrde te schatten, maar ik protesteer hiefliy rc^en «ene wrkrttfhüng van klnssu'ke muziek, zoo als Dotttlerdng 1.1. in het Paleis" voor Volksvlijt heeft plant* gehad. I»e zonk is namelijk z<y>_: ik kom het Paleis binnen en ontwaar tot müne verbazing dat de leden van het orkest in uniform gekleed zijn; ik zie mijn iirogYninmii na, en j»! daar staat het toch duidelijk te lezen: KLASSIEK COSCEBT <lo<>r de Hef. concert begint. De heeren concertmeesrérs, Crïirti;lr en Bo^mans, zijn niet aanwezig: zeker waren hnnne uniformen nog nietgwreed! en al Btioedig kon mi-n tot zelf* dicht bij het orkest mets ander» vernenwn, dan de zeker zeer hart»ly'k gemeende hoara's en bravo's deu ouden strjjUi D« prachtig sinfonio ?Lnndliehe Hochzeit" van Goldmark begint (anders een h'eveling van het ttnbii.-k), docli ook uu, in de verste verte geen kunstgenot;, bet orkest knoeit er lastig op los, want men denkt: -och, niemand luistert er nnarT* en zoo was het ook. liet publiek deed mij meer denken aan eene ?Inndliche Hochzeit" dan de uitvoering van hot orkest. Gedurende het prachtige deel ?im Barten" komen eenige hooggeplaatste personen en end-strijders de gereserveerde plaatsen innemen, ontvangen door een donderend boerah, en had men den hoer Cbencn niet zien dirigeeren, me» zonde gedndit hebben, het is pauze. Nadat pok het vijfde deel der pntchtige sinfonie miihamloM was, kwam er panze, ten minste voor m\j, die dadelijk wegge<^iAn ben. ? Ik hoop 'dot men in het bovenstaande toen geen enkele hateiijkhcid tegen de ftestvieringzal zien maar enkel en alleen togen de dtrettie van het Paleis voor Volksvlijt die denottdenBtrflders niet eens eene fanfare het toebi oniTOB en die zich door het uitvoeren v»n ?klasswke" ssnanek op zulk een feestavond zeker de besehaWrgmg van het plegen emer ?mnzikate moord" op Hen hahi gehuld b-eft. De dfreetie bovengenoeind, heeft, zoo-Yel tegenover hare leden ak tegenover de on .Ie fetntnerenden, een grooto fooi begaan, door ,klMsiek concertl' aan te kondigen in phtat» VSA .militair concert" door de schuttsj (juwziefc; haddo men dit gedaan, dan hod men Ie- B> wBBrBohtigt» mazieWiefbebbers niet soo geerjwrd BB 3« z«er zeker onze rade dappere verde*tert TBS de Gtadd voel meer pkizfer gedBaa __ . . . Rnoso. bor in bet lokaal Pl^ncwt, Plantage* oen voemel st-raatonCBB) eeneort irev^», «BBTO» earslaien tond Vw*.»^ DrBO . Buterpe's mannenkoor hoeft, BB! boiaogoteom« niet outbrokoB. In hei hnin VB» bet velnpd Jav «nllen do> kèra «a hnzae worden nut BB* frMt boL *Het mtt den iïemtmtttter.* Oos> sproakebjke ?roman van P. t. Bnuisi|» Doelen, uitgever * UBBU 'sGravenhage 1062. J. SUsaberf. Bovengenoemd werk vorschoen In bet Bcbt, ?onder voorrede of opdracht, die maar B! to vaak oen* vermomde aanbeveling, reclame of vleiend trachten naar welwillende beoordeeling kunnengenoemd worden. Met tamelijk grooto lette» vindt men evenwel op het schutblad de aoberev maar niettemin veelbeteekenende aanwijzing dat het bebulst: ?Een oorspronkelijke Roman." JXeemt men aan dat hot woord ?Oorspronk»IÜkM hier slecht» beteekent ?niet verttusld en bet woord .Roman" in den algemeen aangenomen' zin aan duidt eet» verbaal to lang en te uitgebreid on» bet .Novelle" to betfteleu, den hooft die BOUW? zing sleditB wnten»; betoekenis. Vat men daarentegen deae tweeledige benaming: in dieper zin op eu woitlt daaraan door dom nchrijrer naar eiseh voldaan, don kan m«n vciltsj boweren dat het werk in eene Bjsatajtnde behoefte of leemte in d» letterkande des land* voorsie» en heeft dnardoor zijn recht van bestaan bewezen. Immers bet valt niet te betwijfelen dat er aatt goede, door oorspronkelijkheid uitmuntende ea voor beschaafde lezers van ouzen tyd lezenswnaidiite, moderne romans m Nederland werk lijk behoefte bestaat. Onzes inziens had dit. T er echter slechts by kunnen winnen door in te krimpen tot «ene Novelle, wanb oud des schrijvers bekender gaven en talenten, het nu beooioVeld worden naar maatstaf en CIBU_ ? die men den hedend-iagBchett, modernen roman stellen moot en hieman heeft <fc schrijver nial voldnan. » Du hoofdzaak toch bij den modernen roman id kar:tktert«6kenine.~ Tot het behoorlijk ttitwer^ ken der verschillende) karakters is op het bekrom pen terrein der novelle geen plaats. Levendig» verhaaltrant aansehuuTretylce voorstelling, het oor deelkundig kiezen vnn eeu of een paar treffend* sihutien ut het onderling verband vnn eenzeker aantal personen, in bt.'knortrn merr scbetsBchtigen vorm, ziedaar de hoo&lvereischton voor deil Novelleudickter en ttnn deze vereischtcn kan d» schrijver van Het Gctin van den Rentmeester ongetwijfeld voldoen. De moderne roman daarentog-n vereischt meer ut.udic van het uien-chelut geiuoed.gcleidelijkc outwikkcling der karakters, dieT met zekere gegevens toegerust, uiet meer wille keurig door den schrijver Kannen behandeld wor den, maar in overeenstemming met de wetten en waarheden der zielkunde moeten geleid worden tut du ontknooping. het doel, dat de schrijver aich.' voorstelt ot giiimdeweg vormt. Do lp op. der gebeurtenissen des levens is on derscheiden als de loop der rivieren en evenmin als er twee boomblnderen of twee menseden ge* vonden worden, die uiterlijk volmaakt aan elkan der gelijk zijn, evemnin kan men twee luenachen aauwyzen wier leveu en lot volkomen aau elkan der gelijk zal bevonden worden. Tuch wordt de loop der rivieren nadat zij dan oorsprong verlieten evenzeer als der menschep leveu en lot door vaste wetten bepaald en het a onmogelijk hierin wülekeurij: verandering te bren gen zonder te vervullen tot onnatuur. Dit moet de romanschrijver in het oog houden bij bet uitwerken van zyn karaktenchilderingl Maar al te viiuk rijn de getcekende personen uiat veel meer dan poppen, door den schrijver naar eigen luim en lust her- en derwaarts bewogen on.of o» VBB bet tooneel gebrachVnaarmatedft «BBTO» earslaiton fs*oor» goTour do KaaotoBB) van bet proC Strswke OBB wM' door Zoodra de sehr^ver een persoon burt optreden, beweegt deze zich met al 2iju aanleg en gegeven» als 't ware buiten den schrijver om. Bespied, beschrijf dien persoon, mnar bat hem niet naar willekeur handelen in strijd met zijn karakter en eigenschappen! Kennis dus van b«t gemoedsleven, mensclienkennis, is er noodiv tot die taak en de kunste naar moet zich daarbij in de toestanden, waarin hij de personen opvoert, kunnen verplaatsen. Üe hoofdpersonen vooral moeten typen zijn die een «ekere soort v«rtt>geuxvoordig;eu tot uadera in-het-ltcht-»t«lhnj van niciiscli-jlijke deiiffden eu gebreken. Ueen -hors d'oeiiTres"', zooaui de Verbeelding ze scheppen knn, maar die in werkelykheid óf zelden ór m het geheel niet voor komen. Alleen het alifcmeen men«clic<lgko boe zemt belangstelling in en is verwheidon en rijk genoeg in de verschillende vormon waarin het aich voordoet. Dat het hoogst moeit-lijk valt naar dezen maat staf' te arbeiden, dat er ontzachlgk groote gaver» van geest en gemoed bij den kuustenaar ir^vorderd worden om heden ten dn^u aan de eiSchen van den modernen roman te voldoen, aal iedur dadelijk in bet oog springen En eau bewjj» er vour >s dat on? zoo zeilen een roman, wordt aan geboden die in dit opzicht boeit en voldoet en dos in waarheid een kunstwerk lieeton tnoff. Hot is daarom gwn ff.-rin^ac-h-Utini? der spven van den heer lirunings als vrij bevroren dat hy tot het leveren van een ik-rgelijk kunstproduct ? niet of althans nog niet in staat is. Zooals de titel aanduidt viit'leti wij hier een» episode ttit het leven van het gezin van een runtmester te boek gestold. Waarom de roman juist deaseu titel voert ia ons, na lezing, niet .duideï ijk geworden. De titel zou even goed ?Het Greiiu vatt den Untaf van Bermn" of ook andoi-a kunnen beeten. VVy stippeu dit slechts ter loops aan. De schrijver voert ons in verbeelding naat- het stille dorp Eerden, op korten afstand vau eea spoorwegstation gelegen eu roem dragende op een der grootste en nchopnste kaateelen van Ne derland, net trotsche Lindenhorst. De wuuing van den'r-ntmeester die de uitgestrekte goederen van den Lindenbont administriiert, »t«At aan den grintweg die huigs' bet kasteel loopt en in de nabijheid er van. Üe held vau het verhaal, Koonraad Hartman, zoon van den rentmeester, komt jaist vnn zij» lange reiaen on v»n een verbluf in Amerika, tertto;. liet dorp binnengaandö maakt hfl een pr.iat.je met don kastelein Lovers, terwül juist de graaf en gravin van Bergen van den Liadonhor*t met hnnne dochter Lens en dier gourernanto Emmst Willen voorbladen. KoenraBd herkent in Lena het speelmakkertjt «yner kinderjaren, nn tot een sohoone, bloeiend» maagd opgegroeid, door standen maBtsohappe* ly'ko poortie thans ver TB» hem gwcheidea. Maaat Eoenraad nog eenige inlichtingen van Lever* hoeft ingewonnen varvolg» hft «ijn vreff naar dis ooderl^ke woning1 -ïliur Biet h j tiabnue afwezigheid zijne beide ouders en jonger broertjeweder. DB leaer hoeft daarmede tevens met üe hoofdpersonen van het verhaal kennis gemaakt. Later verschonen nog eon baron en eea officier der ntwuren, ton tooneeto; de laatste Bekere va» Staden, een neef ven d» Gravin van Bergen, vet» valt echter slecht een kleine rol in des» geschi** Ckinie De- hnraB, Bekere van Rowlaer ia eea slecht iBdivido, VBB oagoMor dortür jBna, nuiior pene en epeentent op oe rfcke erfdochter LOBB. KoemBd H«rtn»« die Lens, bemint on ooit hare wederliefde weet to vorworrm ontssoet de» " Baron van Roariaer hot eerst in don tnin van hot iMteet waar d* baron als poot logeert. W» vroav. don daarbli eenigssiBB verrast door demodedaolnsf» vmn don scWüver dB»K<xi>raad HartMBo, zender mot èeB BBTOB te ?prekon ?geen titf miu«to» aBooW kBBft BOB dosMBt oon oavonBBnt|k« vüsaeV sosHip toe to drasj«B.'' Dóór don. gehoelen roman heen volgt sm eot» kmisvnur van verliefdheid, jaloezjj en intriges tusschen de bovengenoemde personen. "" t l ?' l > n

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl