De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1882 10 december pagina 4

10 december 1882 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

r'*K l kei «*va\ U, statt volstrekt geen, b*l*edi(iaf toj omdat ?Me* Mie* «to Ik vermeldde ea w**ro» tt «k» *wtH*l , waarheid kan AMSTERDAMMIE, WEEKBLAD TOOR NEDERLAND. ?lBVwB w ?ektoleili a», m Mktor OM U«V befmlyo wH on, 4e QnitwM kT»ti»fceOT< m dee» «eto of boope* wM MRAMd. M wMrdrer d* WM MrifnliübecMibaw «M feworde*. w» Trttdag ?iddag !?? de «eeete boofttolrateii ? op T»te pleinen la deM»l«eo toMtkad IM. Madw dat door de Belnl. tingedteaei Iele ww ffedaAn. Dat de Omolboe-Maat. eebappöde ineeaw elechte rerplaaiete, U ]nl.t;walao« ?l ook ander» kun** do*nt ««M daardoor r< rkrtfgea M voetnagere toeb eeo tanMltfk beftaabaar pad end** b btf drsk >erk*er «l i«er veel. Eet It niet da teak dMer Maataehappödraoeeow «?K te raim»D, daartoe ie do atadareialliUf aaafeweee» m een lader ia! m il toegoren dat wanneer d* J**l»te vrrn groot« Toortr»r»ndh«l l had getoond ale de eeret* w^j djut raa het negatie r« Toorreeht om e*. 8 dag«n ?oor een «oerae te moeten baden, betrBd «ouden m^a ?ebteTen. Niemand «al «r de «taa-relnlfingedienet een verwflt Tan maken dat xU nlot i» een oameaien de geheele etid T»J» inocuw i uit er t, maar wfl mogen bet wel In kaar atkenren dat «Q dagen achtereen OOM boofdttraten eo pleinen door bonpen mll en modder l*»» ite otet een beetl* (jyer binnen weinige ke,d ktt&AeB worden. KB wj) toch over de SttAlircmiglng aan Bet praten ?ga willen wy btren gewonen wetktaing een» van nabjj beecbouwen. Ik WOOD In den omtrek taa bet Leldeeheplein en kan «r dua In dje bumt or« oordeelen. Ik noemile dat irerk b mQn Torlg opstel trA komedie en lndord»»4 bet Verdient geen anderen naam. Oeregeld toch, TerHbQnen '? nacht» em ISUr i l nre Op he< LoiJncheplofn S of fl be««mwagea« m«t de noodiga veg«n en of het noodig i* of niet, wordt dan dat plein h alle boekje* «n gaatjee gepoetat en geveegd ala of bet de proukkamer TU een rentenier gold. VerTolRcni leemt men na en dan een kloln gedeelte Leid«oh**<r.»at er bj), waarna men le*l bert ten goode beurt feeft aaa de Lange Iieldechedwatiftniit. Dat t« het werk «au de Btadareinlging gcdureade Tjjf aTomlen van de ceren ia de waak. Heelt bet B'i toeTalliKerrrtjza geMgënd, dan betebonwtmen dat moontkenwerk eenvoudig ?et een glimUish, maar weel den voetganger welko die proeeaiie b(j droog en helder wed,-r ontmoet l Oulang* beeft een geleerde berekend hoeveel doelen ttof een plumcan verplaatat; gaarne gnn ik echter dien geleordo het Toorrecht de opToaalng te vinden van bet prodnct Kilo** «tof Tan «e* Besomwag,-ne ia Terhondlng tot Mn Plnmeta. Ik «n de wuttbelJ te kort d>en indien ik niet verBeidde da» men 'a «omen vóór hot vegen, ook de tratorvagen gebruikt, die dikwerf "P '-n draf o rQdonde bier en daar wat nat maakt, echter zoolang te voren wordt uitgezonden, dat de itraat t>t) het verschijnen der bezemwageni weer volkomen droog l*. Hoewel ik or volgens den beer B. O. M, niets van weet, kaa ik toch btf ondoronüiig getuigen, dat men te het buitenland de buemwa^na alleen gebruikt omUaxe trajecten die voor «traatvegere te veel werk eiacbon in korten t(fd te reinigen en dat men <I«ar?aboven die w»gcn> nooit op droge «trtten Uat mmocavreeren. Ziet men echter die wapcni hier de* nacht* op bot Tjeiduhcplein caroruMl rtjden, zich In allerlei bochten bewegen, iüboeken doorvlt'njen, waarover men zich Terwo»<lei-t, hoc te er we«r ztülen uitkomen, dan be wondert men mwr het talent der bMtn'irdon van dia wtgent, daa wel hot beleid van hem, die bem dat work gelast. Het nut om £00 vroeg in den nacht de itraat toboon to maken mag ook betwijfeld worden. Valt daarna regen, dan lijn f e straten dea morgen» weder vuil en kunnen de voetgangers tot 'a nachts l uur wach ten om met droge onderdanen thnli te komen. Als men ~a*t werk niet to midden, der drukte over dag wil doen uitvooreu, waarom dan niet ''ever den tod d«r ?clionnmAak aangewexca ten 8 of 7 lor '? morgen*. Ik herhaal: xoo au liet nuigingvwerk thM» -i* geregeld ?n altes»o*ctl wordt, la bet e«n kooMdie, die veel geld koet, maar waarvan de trargerfi niet het miaate gerief of ToonJeel beeft. N tt heb mg in dit opatel tot de «traatreinigtaig bepaald, Bet ware amlert mfaeehien ook hier de plaat» om de Directie der SudareiniKing te vragen, waarom b.v. hier tor ttede dra zomor» nooit de *tratea worden beeproeid en wat de re J en It dat men gewoonlQk de* middags ten l en 4 nre de atch- en vnilnbkarren nog met het opftalen hunner kwalijk riekende raatje* beilg liet ? De Tree* echter dat mrjne opmerkingen allloht weder door «?n Beer fl. O. X. al* beleedlgead «raden worden Uitgcknten doet m^ eindigen, U voor de plaatsruimte AankxeggênJe. Amaterdam. l Deo. 1883. Tero. Een naschrift van Toro, ons heden gezonden, vermeldt, dat de na den raeenwval van 8 dezer de rtraatreiniging «kh boter v»n haar taak heeft gekweten; tl* antwoord aan de Atnct. O. H. echter heeft het bovenstaande Ituk recht op plaatsing. (B«d.) FLTSE EESCUllTKN. Zaterdag JL woonde ik de printrur bQ TU hetnievwe oonpronkelflke blijspel Fym ttitk*H*n v*n i natas nm Mattrik Jr. «4 onthowlende van elk* kritiek v«n het ?tak uit het dramaturgiMh oogpunt beeobouwd, meen ik toot mfln grieven niet te mogen tentgoouden oier de «trekking vu b«i atnk. Ik bon niet f j*, maar toch heeft bet op my een p^niyken indruk gemaakt, toen ik lag.hoe e«n godadiemtige. riobting, die toch eren ?oo vél reehtvan bettaan heeft al* iedere andere, d< or het openbare «enoawtooaeel boiacbct^k werd gemaakt. Wat wil de wbry ver ? watoonen dat er ook bQ de #«'" kaf «ader net koren la en dat er onder «tjn, die met al hun bökeltetaten, die n dagelyk* debiteuren, toch een *Je«ht karakter hebben r WM «Ut «ya bedoeling f Dan bad hy het mUo* inzien*, gobeel anden moeten ?uaeggen, want nut miyt ftjrutt itjn ia x^jn «tok ploerUn of . deugnieten, naar flU fynr», door hem gekaraktertaewd, dewtn niet of *gn milUteiUn. Z«n itnfc alecdo komt m«n tot de kooklneie, dat de orthodoien of eleeht of nlliteiten «t)n, want.by al de fl/n*» beeft hQ niet e«n ejdel karakter gwöhilderd en die worden et onder d« ffn»» rw «oo good f*Twde« all oader andere rtoh?Bgen, Dan BOB ieta. U afa karaktarMM *nt #»*? waar? Ik betwtjfel het, tea alM*e d*ar, waar b^J M Toontolt ?l* niv» bvirmcewle root hon MadeHng-fMOot*oh«p ?f boa alewwe» UbermakeL Dfe BMneeMs zQa KM «». want de fUnt» geven gaatne, wanneer «r ieta bij te «ngen kt to* de haad»aviag hamer beffiaeeleB. Beeft ?eet weet dit Jaar de ooüeete voor .«e echool met d«n kdiwel* een ton goode opMbnoht t tu *oo wordt er teder Je« geko41ee*eert. Dat dwingt rw«pe«t et em tea ? ttwWMl ««a toe|ej t» Reren, die Teel dkkt koodt, 4u «r ewa» «ok te te > gil fit *t|i iMlilllnj» la «linl li kooden. . Ut hoop, dat <tt etak beel wBMilg TM M répertelre at verdwttnen en ik maai er de vwreecdajaf; lut «**rgat verdwttnen tMMtMB *e vwmhfflenii riekttogMS eett ?Ier pejrt^ea epakevw op te Tenen dit gevaar weegt (M* te M* ejBT«winc; ka» iwaM » December 188». «OQMeJatak hM ft, oartt*\ eiintwoord. M. JT* b««ehg*rwtei «eja, durom «eja kort wederwoord. - - ' «a, eM «? K. B. «Wet Ik heb te mfln stok («ea enkele fodsdieaaHfs) riek te* aai^epakl erf fcelaekeivk feauuüct wet useanhsn mode men te aOo svsnesa en ifaMhfcge» vMi e« _ > el _j «k *?» «t H. toe, dat mea'osjder deB}n«a oeTkoTeaoader'tkalwMft.Ho* X B. oveawei t woord alnen al* «ynoBiem «oor OrttMdoMa derft to gebruike» toftrtjk ik ?*»,?* awa 1 sdet wecssv Over ket sendeling-genootsetai», weTka nut Ik erken, repte ik in mön stok f*ea weerd, **> ft verveker CHTTatdeJ» , ttwesM.no» Ssd» vmele, nAt it. &*****#*» kern fk **H «i*e koewei tt eeett> de Kesudl* kwa, esa safl to everM|w Bet Is «ee Ssur» stak al , wetrt ep csceeoae wfls etoH sfl dom Ooed ««. mr, aw*r ? straf «al i" " "" l t. «M ««vedc Qedl iM «SWtwn, waat de tob «de4 oaejMtraft c eek tot de rech*. ?teaUn ea tot het geloof der genade en dkaroa Mik «o Heer l «oor * bidden, d»t BQI « 4eM ao*do atet A.I. Het teaicea dank ae4m Ik M Tooib»o> TM AMM broeder aaa. waat bet gebed de«IUehtv*«r«igeevema« T***, 4a*tM TU Xaarikft. HET YOOBWERP VAN PB AANBOU LKNDS ZORG DER REGEERINO. »t opwarift bet«ok*nt, Tooral tog«nwoordig. Er il awti waardoor de Rtwe*rüg tioh in loo'n somUken toe*Und bevfcdt ?J< door hUÜnd«rw^;d«<lK)htervui ooMltAtoto Grondwet word Ziener, to«n hfl h«t 194-eia artikol tong! Ho« nauwkeurig maakt* de getebied«t)ii die Movoudige profetie tot t»*tb»ro waarheid: Atf openbaar <mtttnc#s i* «en voorwerp M» dt aa*koudt*de tori? der Sefeerütfl" En ook nu weer is ra tlrüd, .opdat vernrid worde hetgeen nr»iehi'eTen it." Een jong tiid?chtift, Hecht door Zee, gaf in tttn tweede (AuKUatDO afleverinfr een iclierpe taüre op de Lager Oadet wijtwet van 78 en kwalificeerde hur alt een Ootr«rtch tohutdaal. Dawop volgde In Sep tember een adrw aan den Koninv. nitgmnde Tan de Vêretmainff wor ChruMyk Nationaal SchoolonderKifs. Daarna kwamen een p**r kommis-iei van toezicht op het Lager Onderwee, (de eeiie te Xutfeu; waar de andere eetelt ii me ontdaan) l-eideu in Oktuber. Verder in den maand onder meor do heer Dirk», leeraar aan de Kweekschool voor Onderwijle! a alhier en de heer Zechner, dirtkiear Tan 't Instituut te Velp. Vertchitlemie adremon aan Z. M. brachten de kwettie voor de Regeel ing, en eindeljik diende de heer Vermeulen eeu voorstel tot walging van d» art t. 56, 61 en 60 der ongelukkige wet OQ de Tweede Kamer in. Mogelyk, wsnrschyt^k xoli's, hebben normeer sieh Terzet tfgen 't leelyke wetje, maar mij z$n tot nu toe geen anderen bekend. Toch is 't bovenstaande overzicht al voldoende om MU te toonon hoe dikw^li en hoe duidalyk Biel» de vijandschap uitte tegen wat ons Lager Onden»}J8-Keg]eiDeiit bepaalt. Zóó krachtig en algemeeu ia die antipathie, dat ik bijna medel\jden voel TOOV 't Tervolgde ding en 't graag KOU Terdrdigen ... nis 't maar niet «oo'n wanstaltig, hatelijk Bchi'pieltje was. Jammert want na hond ik wat ridderlijkheid en wat «f rtfdlmt over zonder er raad mee ie weten. Ik hoop maar dat ik voor die twee spoedig een behoorlijk emplooi ia! kun nen vinden t Wie weet? Waarover de kwestie eigenlek gut, ia ceker allen bekend. De nu Ttgeerende wet staat niemand toe exa men af te leggen ia de Frangche, Engefcche en Dnitache talen, ten*jj i.y de hoüfdunderwqzersakte betit De wiskunde is een der verplichte vakken voor die akte en de bevoegdheid om haar te ondurwyzen wordt niet afzonderlek verleend. Ev«n «oo is het net de algemeene Kexchiedeniü. Het handteekenen U een verplicht Tak voor den hoofdonderwyicr, maar tot hef. afeondcrUk cxomen daarin konden slechts zy toegelaten diode (hn'p) ouderwQzer«akte bezitten. Deze laatste hepaliug ueldt ook voor de rakken r, s en <, namelyit landbouwkunde, gvmnastiek en ~ by' do onderwjjzerexgen de iraaie hnndwerken voor meisje*. Eindelijk z«n allen die uitsluitend in een of meer der vier Jaatoigertoemde vakken onderwijl eereo, Triïdit te doen ook zonder dat s% een akte van bekwaamheid bezitten. Dezelfde vrijstelling wordt verleend voor 't ondei-wys in 't zingen en in de nuttige handwerken. Ziedaar de bepalingen der wet voor zooverre dio de verkaveling" der gevorderde kundigheden en bnn .presenteeren afzonderlek of in massa" betreffen i Dit laatste on, dat willekeurig vereenigen en aplitsBn ia 't wat den tegenwoordigen storm heeft uitgelokt. Alle aanvallen, waarvan ik zooeven heb geaprokefl, fijn hiertegen gericht, allen ?onder n uitzondering. Maar de redenen, waarop die eenstemmige afkeuring benut, c^n «eer veraohilend. £n juist daarover wenschte ik hier te spreken. De vereeniging voor Christ. Kat «choolonderwfjs beklaagt zich over de kostbaarheid van 't taalonderw^», na de wet 't bezit der hoofdonderwQzenakte vordert van hen, die cich tot 't examen in een der vreemde talen aanmelden. Ditzelfde argument wordt, met meer of minder aandrang, door alle tegenstanders op n na, aangeToerd. Sommigen wgaen op 't onpraktische der door de wet voorgeschreven volgorde, daar de (hnlp)onderwyxer, na slecht» twee jaren al* zoodanig te hebben dienst gedaan, reeds hoofdonderwijzer kan wórden zonder dat hij in dim korten tijd genoegzame ervaring beeft kunnen opdoen om met goed gevolg een school te besturen. Bijna alle voorstanders van een wijziging dor wet maken zich ongerust over de te groote aantrakk ngskrncbt. rnn de diploma'* voor middelbaai' onderwijs; kortom nagenoeg allen ge bruiken utilit*its- en irflld-araumeutcn, en redeneereu over deze kwestie alsof allten de belangen der onderwazen en der scholen hier in aamuerkomcn! Slechts de schrgver der artikelen in RecM door fee, maakt voor zoover mij bekend in, hierop een niteondpring. In 't reeds cenoemde stuk m de Augui>tu»-Aflrvenng, en in een tweede, voorkomende in 't Noveuibei'-nummer, protesteert hij op geheel andere gronden tegen de bepalingen oer Wet. HU legt on dit ben ik volkomen met bem eens dat er onrecht ligt in dep willekeur waarmee de Rfgeering hare onderdanen ver biedt banne bekwaamheden zoo productief móiik te maken l" n dit is t juist* standpunt. Dit il de hoofdk waamp 't hier aankomt! Omdat de eitclien der Vfetonrec&teaardifltljn, moeten wa on* anoeenslniten en nadrnkkoiyk en flink haar verntidering vorderen, opdat EU niet voortbeftta als een ectiande voor on* laad! Of is 'tg*en aohandelKk d»*pot isme wanneer met moeite verworven kundigheden, d« rwnltateo van 100Vele welbeatedfl nren, ewnvoodig tot on vruchtbaar heid veroordeeld wordeo, omdat M niet gepaard gtutt met wat «r door de Wet aan wordt va*tgeknoop' ? Op wélken grond kan me» hem die een vreemde taal kwit «ie verplichting opKggen nog v«ei mtnr te weten vóór h^j die kronis mag nam t*g*jn en betooning in midi' Waarom wvivMMt venrand »*n d«M fönt van bekwaam heden, ea eHc« andera onverbiddelijk tot onmacht gedotfnd? 't Zon behwhe^k cQa, ab t niet »6o treurig, ?oo ellendig wv>\ Want twlacheHjk itdeinkonMkwentte waarmee kier een zelfde vak in driefin wordt geknipt «m de triMhea met onbillijk hoog U stellen, terwijl daar zoo'n stak «eer wordt aan Ma oagvIjjkiDOttig brok van wat anden! D* wiskunde geheel? ? wel neen, dat ?tra tv «waar «fn, tn Ttdi&g wortt verdeeld in L. O.; K l en ITV1 En Engeboa of Dnitsch of Frmnwchdan? Ook dit ieto «oeaettk w . . . de taal vmh ia drietn; ahreer L. O.; M. O. A. «n M. O. B l iUtakend, en verder? De «tekken dte thnii hoortn btf t «wrk L. O. warden na MA nheel hatorogtp» djotren TU t zsjfde iteat «f4 o&abdMideJ|k verbonden toet s«a Ea dia B|)a er nog Vwrewiftoft*a em Icotamis. ?i«i ea particulieren die ernstig beprate* hoe «ulk .vkdeerea" \aoedkooprte gebewf! fin menatdit %der meefte «iet waard adiesesn op te steUen ea degbUdertikeVen te aear,ven wmertn hurtjn wordt mtgugna welk* neVlsscheatae t roerder» ttaat «t vóór de opvoedisf derJeufdl TËr it hier Bs«sWe»Jheaiiisl DeQn»4*et w klaart het RWwa vaa Oadsjv^hvT&kdMMsleai het toelicht der onrWd e»v.?., bat oodtraeek ne*r de bekwejtrakeid ea eedel|kaeid d*, ?a srtfeea a»aer doel ik» t oaderwije. Die bej« dat de Uvoegde YMJ, bebowdene drie beMrUefwa, wasw 4e kttttk» «jet dese kpeetie ntoU te ««eken --. Er it kftr heel eadet* OBte^kMd 4aA e vea den eejoWwthwr ia H " De eerste beperking beeft ?et openbear meen vea t pelis« beteekent eenvoudig Mtonteiun toegtag bebbea tol de l*ssea ea ?JOBtrele kannen wtoefeaea. . . Er bl^ft dut nog alleen mear de tweede ve* j over: »beh«adeus 't onderzoek naar de ikwaamheid," enz. 't Spreekt van «elf dat dit moet geleien wor den : na*r de bekwaamheid in 't vak dat hQ ftich voonifemt te onderwQaen." Zonder do» Rrens tooit beeft de heele bepaling geen «in, «a woidt de vrjjböid di» de grondwet toezegt, een voudig nonsens! Meer dan ta ook de Wet op t Lager Onder* wüs van 17 Augnstu 1878.... ongrondw«tttf\ Under baar toch M t geven van onderwijs met vryl Meer nog: door uitbreiding van de o«nAoudende xor« der Regraring" wordt onder haar de persoonlijke vrflbei'l verkort l Men denke alecbts aaa de moR^lökheid die onder de vorige Wet nog bestond, btfv. om les te -geven in wis kunde na 't afleggen van een voldoend examen b dat ne vak. Nn, na veruieordoring van de Lagere Rugeerlngmorg^ is dut onbetwistbaar recht aan ons volk ontnomen, lichtxiunig liberaal l En daarom wend ik me tot U, gil allen die dit leest en prys stelt ep den n nam van Vi-y-geiinden. U roep ik op. om goed te mnkcn wat vier jaar gelrd«n zoo roekeloos is bedorven! Wio er waarde hecht aan Recht en aan de eer ven Ons land, wie denkt zoo als ik, protesteer* tegen onrecht en schandel\)k«n dwang l Heb ik gedwaald, dat men mg van dwaling overtuigen; ik xal antwoorden l Maar ligt er waarheid in wat ik senreef, en verfoeit ge nis ik zoo'n onstersche willekeur op nederlandschcn grond, blijft dan niet «wijgen uit traagheid; maar n|>reekt en overwint) En 100 er zich een vereeniging of een enkel man nog niet heeft... vergist door te strijden tegen duurte, waar de strijd voor t recht aller krochten verlangt, dat iü't initiatief nemen en een waardtjr adres stellen, waarin we prutestceren tegen onrecht en Ueingeestigrn dwang, een waardig ndres, waarin we de vrqueid terug vragen die de Grondwet ons g«eft l Amsterdam. . ' ? H. VARIA. ."Wien do schoen pa«t. trekk' hem aan l" Maar *de schoon bluft eeuwig staan. 't Kun*t«tuk, schoon zoo groot en wyd W<>rdt door iedereen gem(jd. Zelfs dt» maker van den «choen Schuwt zijn hooggeroemd fatsoen. O gdelheid der Uw naam is vrouw. Daarom beminnen u de mannen Al zér getrouw. . Antoinetto. ERRATA. In hrt artikel over den voorl»tJgangvanYenu«, voorkomende in het vorig nnmuaer van dit blad, «yn twee iin«tovend« drnkfontcn inffeslopen. Voor onthouden, daar leze mt-n: onthouden. Daar, en voor de uitstekende k\jker leze men: een uitste kende kijker. V e r K a d e r In * c n. Woensdag 13 Z>*o. VereenigtoR ArchiUcloo» et Amiclü». Maataoh. tot nut van 'tAlgem. 8 nor. Overzicht van de Effektenmarkt van l B Doe. 1981. Hoofdzakelijk biyft d« aao'lacht op do Amsrlkaansoh* flpoorwogwaaiaen gewfld. Mön bad algemeen gewensohl dat de vorgad«ring ji. Zaterdag gehoudon omtrent de tariveaquaeitie tot een gnnstig retnlUnt zoude hebben goleid. en aanvankelijk WM in hot voornilïioht de koer* der meeste Aandeolon vrj) vaut te noemen, doch op het bericht dat deze vergadering tot geeno bcsüaelng had goleid en uitgesteld was geworden, tot den Baten December ?verflauwiloa verncheiilone soorten weder aanmerkelijk en bleef do stemming op het oinJe doser we«k al bflzoTiJer gevoelig l»s»r- ' mcn *? Now-ïork al eoniR ido» b«d omtrent de t« honden vergadering valt niet te leggen rtaar de koereen warvn Dun-lerdtig JL aldaar , sterk acliteruit«imniio, veorninnolük voor die soortpn, waarin doorgaan* de meeste omzet plaat* vind. De kooplust sedert long alhier sterk verminderd, wakkerde wel een weinig aan b(j het ontvangen van vastere insrken, sedert ;e«nlgo dagen en de cgntratnine Mg zich genoodxaakt hare pieten t« vSrefDsnen, vandaar dat onze markt zich steeds boven da Hew-Yorksche beurs verUcï, doch do plotselinge grooto achteruitgang, wiwrroor tot dnsrerre geen* reden bekend i* deed opnienw allo animo verdw^uen. .... Voor de Europeesche «óorten was mods de stemming niet bHzon.ler gewild on toonen do Welne oonr^variatian ten dnldulüksto aan hoo weinig handel in dese afdeeling plaats vonden, toch bleef de stemming op het eind* der werk nog al tamelijk vast. Vooral gnnstig sluiten Egyptenaren, die met voortdu rend* vnug voor Parö*. maar vooral voor Londen alch koloeaaal konden verheffen, het sobönt dan ook wel d»t nceland's invloed in de Egyptische zaken, gunstig voor de hoaders zal «u» en dat men thans meer bepaald seker van zHn besit U d»n vroeger bet geval wa* Ook voor de ovtrtge *peonla4ievs sUatifbndien was oenig» vastere stemming waar t* nemon ten gevolge der meerdere oitheemsoho vrmag. _?.';?*,*? HelUnJsfbo fondoeft waren flauwer gestemd, dieèn lAt pOi, en btdde soorten vieron *k pCt «wakker, dooh Jatigr.a«n i',rOt raster; Amorlkati* Syndicaat noteerden 1JU pOt. hoocer. ' ' Uoniraren ea Oostenrijkers hielden zleh ferm ett over het icebeel V* P°'- vaster ze'.f» van do eerste verbeter den papierrciito l V* pOt. Porlmjeeien waren een ft»*tte wim»r. In Bassisebe was da stemming verdteM, dooh voer ket nteenacel was d« stommtoa; a»*t gnnsllg en ieteta«r; fOnstlc ?onderden cich nit Le«ning 1794/1818 en SoeierWing S* Serie, die oirc».»/4 pOt opkwamen. Spanjaarden varieerden niet veel, oleclib» verminderde Porp. schold *fa pOt ^ Uar Tnrk«n w»s voel vraag, vooral vo« Par^s, en ?He «oorten toonen per slot 1/4 pCt. verhefBag a»n. Oer. Oblig. '1886 Misordeo srifc l pCt. booger. Eerptsnaresi wwra den «eek «tseds het meest gesMeht, eeae verhoOUig van niet minder daa 4 pCL wa* voor d* flOTWit BohoM op t* merken. Hoorf-Amerik. Bt**t»»n.ls*n v«rk*<Tdem meee* Ja teruggaand* beweging, Certificaten Florldai/ipOt.. aeileaaen 1881 »/T« pCt. en dito 188* 'fa pOt, de iaatett op conversie ' geruchten, die bepaald onpuwtig wogen «wnoomd woreta; wfl knnuets oveowel ntot «looven of nik* voor wa*A*W kai> aangeoomea *«*?»?.*?*} ssdk een «ravvrsl* «oa toah naar all* waaraoaünlflkhetd ?issaMr door XncoUnd worden joedfek«ant Man *»a sU. wel te ver ataus voor de loealDg I8il. «eJureod* de oento 10 Ja*r «ieohts l pOt,, toor de volgoadtt 10 jaar l pCt. en vervulgon* de volle 9 pot. genieten on tevens son de sehnld binnen 50 J«*r («delgA wmden. Wö«loeven al wonlt dit bericht eenlfxii» vertMmwbeir medegedeeW, mem teek daaraan «M veei geloof *? de £ol*S*j«ertk. BtastosehnMeo h*e ee vartaaea niet veel t* beduWen. U« eeuet U OOM diveree XadMl on BMatiae e*n*mts«*n WM «Mde vaa geira«ruot behu^oa allea nsttloos. Terliee valt U vermeld*» voor * pOi OMIf, Oe>s, Ckeetet ee Haadelevenee, AaMtoidaavdte eiwa l fOt aetrteralkjaaf aaetooaosi ea KeloB.Baak. wolk» «i fOt Buoder noteerden. Ben avaft* van van eirca l fOt, was voor , Ked. larf. Baad. Baak dito QbMf., Aasd. e» OsAv. on BataalkM to bertektesu Terw») Bosv. PaBdbrte.ea »A pOi vaeterwaiea, ver» ksm Oostenr. Bong. Baak V* pol JuiweUwaardea soor leanbnooid, ea SM» voel vnaf ware» soowol Aandoolon ale laoeste Boade > pOi, «p ket eind* der week beter to plaatsen. In d* overige soorten was de omaet van «een ofwstuif beteekeni*. In oase «poomegwaarden bestond er «o| al eenlgO' omzet doch moest in aohteroltgaande riehüaf, vooral d* Oentraalsoorten, dl» 1^ pCt vielen, ?it«oMA4ord te obUcatiin welk* sieh staand* hielden, ook do BoatolWecelwaarden waren eire* l pOi «anirtr. Tot d* verbeteringen behooren HaarUm?Z»»dvoort, Ned.jnyn.M»»lMhaptiy en 4^ Oblif. Ned. Ind. Maat|J, die «irea l pCt. op konden komen. Tlotor Bmannol, Warscban Bromberg on Aand. Warsohaa Weeaen 1% a 1/4 pOi aangenamer. Buasiieho neest iii teruggaande beweging oa eirca Ve » l\ pOi, doek over het geheel was ooi daarin d* on set bizonder («ring to noemen. In Amerlktansohe ipoorwegwurden bleef de nauwe stemming de overhand behouden. Het meest Uden Pensvlv. Sharee, die * pOi en Oenver Rlo Staree, die 3 pOt. moeeten derven, ia de laatote werd nog *1 veel verhan deld en op niouw btf groote partooa voor Hew-Tork aangevoerdT »-"« Bnffalo Pitta-burg, lo pref. Louis Ban Pranaieco on wabash Si. Louis, liepen eirca 9 pCt, aehternii Verder valt er een verlie* >ftn rnira I pOi te vermelden voor Central Paclf.; Obllg. Cal. Paclf. 8-, Olevei Akron Bhares. Obllg. gteom. Denver Ulo, Inoome Boude, Min. Kaosaa, pret Aand. N.-TM Laks Erie, pref. Oregon Caliiomia en Aand. Union Paolflquo, Toch «ga er nog onkele beteringen to vermelden en wel voor pntf. Ohie. Northw. 3 pCt, voor Se Hfp. Chic. Grand Trnnk en O Wig. Mia*. Kansa* ruim l pOi Voor het overige waren «r weinig differentie» waar te nemen. Van de Diverse TramsooReo veiminderden ntjtnigvereeaiging 9 pCt, Westlandsobe Btovmtram Ui» pOt. on 41/j Oblig. Ned. Tramw. l pCi, Noord- en Zuid-Hoa Btoumtrau monteerden daarentegen s/4 pOt. In de Eremie Leeningen was ook al niet veel leven digheid, AmstorJamnoh» i f 1000 1/4 P0** en ^°»*100 9/4 pCt. zwaklur, Htuhlw«ic«oud 3 pOt., OostenrUkeohe 1004 na de trekking, 31/4 pOt. «n Madridsche ifo pCi lager. Enkele verbeterlnson xijn' to vermelden en wel voor Botterdamsche 1/4 pCt. «n Palels voor Volksvlijt Vj pCtOoitenr. Boden Credit en Stad Weenon kwamen '&»?/« pCt op, Ra««ischa 180t Ifa pCt, vaater. In de diversen was de achteruitgang voor Ver. Affler. fondsen Isto seria 3 lij pCt aangenamer. Geld op prolongatie was goed i 5 pCt, te bekomen. AMEIÏIKAAN8CHE BPOOBWBGEN. LXXHV. .Klets,*' zegt de Bailroad Goittlt, .betrist hoe weinig invloed aande«lbanden in onze Amerikaaneohe 8poonret;.M*.iiichapptJen hebben, dan bet afsluiten van het belangrtika contract tnssahen de Itichlgan Cen tral en de Cnnadd Sontbern, sen oontrnet, dat een ge heel ea ommekeer teweegbrengt in de positie van de eeue X*atacli«iip>J «n van graokn invloea l* op de andere. De wetten van Canada vorderen, dat een huurcontract aan de goedkeuring; van ecno vergadering Van aandeel houders wurde ouderworpen; overeenkomstig die verplicht.ng ia eene vergadering gehouden ea i* aan de aandeelhouder» volmacht gevraagd om de overeenkomst met de Michigan-üentrsl goed te keuren, maar geen verkluing hD*g«uiuud omtrent d» voorwaarden der ovaroenkogm j* <ajl a« aandvelhooiler*, wier volmachten begeerd werden, gegeven. EudeAmerikaansohe aandeel houder* n)n zoo gowoon geraakt aan deze wyze van nakwaarueming, dat Hj vrff algemeen hunne volmaohten hebben opgezonden, hoewel sommigen naar wij moenen verzocht hebben iets te mogeu weten omtrent het contract, alvorens voor de aanneming er van te ?temmen." Inderdaad i* weinig anders bekend geworden, dan dat d» Hlehigan Oeatraïen Canada Southern overeen zijn gekomen, om voor doorvoer elkaar* wegen te gebruiken, om uit do ontvangsten van Dolde Iflnen d* exploitatie kosten en vaste lasten te betalen, en om van het overbltjvonde ongoveer 218 gedeelte te besteden voor de JCichigan Central ea 1/3 voor de Canada Boutbern; de Canada Southern heeft bovendien eene verbindingslijn t» bouwen en meerder materieel aan teeehaffen, een en ander naar schatting ongeveer 3.000.000 Ds. eicchende. De besturen van beide Kaatsohappifen verwachten Mtuarljjk, dat deze overeenkomst voor de aandeolboaders voordeelig z&l «<]n en het valt niet te ontkennen, dat de ontvangsten door dit contract kunnen vermeerderen. Voorheen toch Raf de Miobigan Central behalve aan de Canada Sunthern ook Min de Great Westornlen de Grand Trnnk goederen in doorvoer o»er en ontving wederkeerig een deel der doorvoervrachten van die Door het na gemankt} contract cal het vervoer west waarts itia de areat Western en da Graad Trnnk ontleend voor de Uichigan Central verloren gaan, maar daarentegen al hot vervoer van de Hichlgan Oeutral Oootwaartj over de Canada Bonthern gvleid worden en daar tot nu toe Oostwaarts meer d«n Westwaarts verzondeu- wordt, zoo ia het te verwachten, dat de twee Ijjnen gecombineerd &an do eene zijde meer irinnon ziüJon dan zy a*a de andere zijde verliezen* ? Hot i* niet mooie. ijk to berekenen, welke do ver houding zal zyn tiwnohen de dividenden va» beide ftutachftpptjen,. Vnn de znivore winst ontvangt de H. O. 113 voor h»ro 9 1B.13B200 aaodeelen of per aandeel 2)3 X Tu^ T-J" : vl°Canlijlv Sonthorn ontvangt voor hare $ 1& 000.000 1(3 der winst of per aandeel -j-X ^^(jftü*. U« dividenden verhouden zich du» "? *'3 x Tsrasï»ia x-.iarSjBj ^oi : w l : 1.6 dat in : zoo de Canad» ontliorn l pCt. diviilond betaalt, ian de Michfsan Oebtral l.cJtjCt.dividond uitheoren. Hoevpel verdiend zal worden is, cm de roods meer malen opgegeven redon, niut to bcrakoneq. Ala toelichting tot de abjcmoenc HtrekUag van het contract laat ik hier echter cone becijfering volgeo, waarbij »»a da ondernttillinff is nitge£iuiQ, d.nt do voor de Cuiad* outUorn bonoodigde Ds. 8,000,000 niet door uitgifto van nionwe Aan<l«elen matr door eene 6 pCt. loenlng a pari povonden tvordon en dat het geroiililalilo dtr jaren 1979. 1830 en 1881 voor de bruto-ontvangstcn «la grondslag mag worden aangenomen. HichiRan Central: Brnto-ontvangsten 1879 . . ? , . ? .Ds, 7,»4«,7M Idem 1880. . ... . . j, 8,951,875 Idom 1631 .,,..... 8,800,487 Ds. 35,098,090 Canada Bonthern: Bruto-ontvangsUn 187t Bem 1HBO Idem 1881 Bdd« wegen te samen . Ds. 8,70S,«T9 8.860^S9 Gemiddeld per Jaar ..... Bxpluitttiekoeteu stelle 60 pCt . Netto. ...... Af vonr vaste lasten: Kicbijran Central . . . . Ds. 1,500,000 Ouwda Soutbera . . . . 678,434 < pCt. orer Va. A,OOOJXK>. . 180^000 ^ . 10.000,301 . Ds. 85.18M60 Ds. 11,719,654 . 7,081,791 . Ds. 4,087,881 Ds. waarvan Mlohi«in Oeetr*! 8/9 OaMda Boatfaern ItS ... Zflnde over Da, lR,7S8,aoöAand. K. .D*. 776.413 UL1UV U*V4T ?*'?'( *"i lfW.*WW nm"TT *?** ^*» «- e ai-«"«J B pVl* . , 16,000.000 . O. B. ... 6 Ik herhaal hier, tot voorkoming vaa verkeerde ge volgtrekkingen, dat dew Tiiftmnsten tn] eene goede exploitatie wel te verkrQgen e0n, maar dat mest er voUtrektniot op kan afgaan zoolang iemand al» Tander^it yrevidoet es. Do vn**; i* genppeiJ of do Ohieego * Grand Treek eeer A» naawere aatMlvUlBg vaa KUjhl*M-C«irtral oa 0*nd«'Sontb»ra aadeel k»n ondervindten. Kaar mtfae auenüig cal S er electtts voordeel nit wekken; isssoers noch d» zL O. noek d* O. 8. bracht naav «emg vervoer aan. maar wel de Onat Western n de Onad Tronk van Canada. Wat di* lonen vroeger au ? IL C. evernavta, k«nt m aan de 0^ " ? 0)0 J*U v. v<Vi||*)Vra, BO«» BV mmn uv vnir»ep^«**?'? Tronk, die en* w«Mt*i ket «motste deel na bet verveer Ma Ok*as«-o vb de OMe^Weelara «ver ban i|k« ?al wekken. Toor aaokeop ven meerder smrtsriisl ens. weont drek veikeer wefiiefct beewodifd, «al ?« erea?eiel o> aiddelon knaMB viadeaail het oofonoltfea». "iaiii. 1 l>*e. tan, «.T.*. Bei», AsuMrdaaB, ?budaf tl Beeosaket; iaat, kk e*e eveaw» SM aM ure fawelee, Twee Haiie», Dpsegelstrsst M ea t*. feen Hoi*. WooTloHtnet ft, Xen Woon- «t Winke&wb, XtedoBfreeht 818. Ben Bok, BaartemaMT HetttaiasQ tt. Xea Bate, Lsarieisttsst Ie*. ?en Wsrsseosdontabk, Kostrerlorea Weterlnf, eftl^^-^pL^^BW jTwMVej . Een Hul», Lanrlercrtoht 47. Kon Bnie, UndengTaeM T», Ken Hol*, KoteerejMok* M. Drie BulMtt. BatetwaohUteec 3, Sa. f ea 7. E*n Huls. DitokwtagvteMt 18. Se» Hui», mekeletn** M. Kon KoopiBamhnt». Kleine KaMeabvifentratt U In Dt *?»*« etwJM\ «M aveede te» ae* w» Xen Koopnuekate, Bokin 80. Twee F «en 4. < ' BICMJ» ...i n ???& Weensdaf 18 Deeember liafl, a B* O.-JK,. Ltfttuttt, de* avo&d* tast esa «r* eretie*. ,' X*B Beereaksoa, Frlmeeafreeot HM. S*n Beu*nk«ls. Keisengraoht 781. In VeUls^a; *>»sis;*jels>*j*>ei Pere«el«dl II Deessabsr. Ee* Hulsea, OetfoMpad 1T8, ITT, 17», 111, «3 _ Twe* Wiakolkeiate, Vaa (NeonkeneveUtstnat 17 < Ken Winkolknis, BpmsWaat M. M» / Een Wiukelkuls, So WtttenbtirferdwtmtiMl ia. ?J Boa dubbel Wlnkelhttis, 8* Wliteabnrf erdwarsetrut Ifl Ben WtokelhuU, Bpolstraal 318. Drie WlnkelhuMa, Waftnaarstraat 114, 11» ra lift Een Koopmanahula, Heerengneht 87t . Een Koopmenskoji, Kort* Bplnhtüa*te*g 1. f Een Boeren Ho*tode. t* Osdorp O ai, «em. «ote» Een Huis, Spot IT. 10 December. Xen Hola, Vömlrtra*! 43. Ben Bul*. Baadbnogstraat SI. Tier Pakhotten. Spuistraat 3e*. Ml, 314 en 2I& Twe* Holien. Spuistraat 9H on ML Een Heerenhttls, Beerengruht >««. Ben WinkeUtoiB. Hnidenstraat 11. Stand. Ondertrouwd op Doadwdtt; M N»T*mt*r I W. Orader en A. O. BtJnberg H. Oaaainf en O. na Eeckea. Q. Halwasao en A. Jam*. . BUnee en K. Heft H. O. ran DompeelaM w B. B. ToUroQs. J. raa der Teen en W. E. B. Proak. W. Qeerlinf en H. R. Keve. a Heidmtt en t. H. Vtaeer. H. Lene «n A. X. de Vroos». . H. Plag- M A K. a Xoifer. Polderman* en A. J. Smit. Baad&g en B. H. O. ter Miftelett. W. f»n der Steeg en G. A. ICelke. Trompetter en L. de Jong. Bweer* «n W. O. Esveld. de Triee en E. Wfirtz. H. Kerllng en E. H. rto Breda. O. NUiotaUe en J. Bekober. , E. Citroen en 8. V. JawUon. .' J. JI. D. J. O. E. j. 3. W. J. F A. F. J. B. 1. O. J. Ondertrouwd op Donderdag T December tN9L Dr. O. P. Weeselink «n J. P. Tin Boürtm. D. de Torrea en 'B. Holler. 3. O, Poortermant en A. Oreldannt. 3. Q. Boeteling en P. Tan Saadwjjk, B. W. Bueee en A. Delforao. O. Plngler en B. Hoojjberj. 3. O. Coeter en J. Teiboeff. I>. W«8terreld «n A. 7. Staal. B. Zomerplaag en J. Boe. P. van den Berg en E. X. Rnwtf. t. H. Koppel en W. O. Ffcke. B, B. OroiMWold ea K. B. F. Ortnefeia. B. 1. Bmit ea F. A. Fraokea. D. Cartoef ea K. Xrwtèwan. TT. FelmaaflU M. J. OhrUioffeU. H. 3. Degowjj en H. Pe]*en. J. Spaander en K. W. KerkliooTem, B. O. Hofman en A. M. Koek. O. H. Kolder en W. J. Keewmaker. A. BotJmgaaat ea B. B. Howtm»n*heft T K H II U R Onder de rubriek TE HDÜB werden jratia opgeooas woningen, kamers eas. welke vó6r YrUdaf n au of* gsgoven »Un, met vermelding vaa Btaud, LokaUtsH^ Himrprfja ea wanneer te lanvaardeo. Opgaven hieraan niet voldoende kannen niet geplaatst worden. B{| verhoring wordt men beleefd veraoobt daarvan direet kenma t* geven aan het orean vaa dit blad, Bokin & U. Oestoff. Voor- on Acbterkamer, U p. m. Tsrsti 134. Kelder, f fll5 p. J, Terstond. U. Bovonhttls, 7 Eatntrs eoz. f 140» p. J. Tcr*ton& Amttel. 99. Vrg Boreoboli, f 000 p. J. Tentoai. 109. Bovenhuia. f 1100 p. ]. Tvtstoad. 18. Hnis, f 35 p. m. Terstond. 3. Voorkamer met iicuoi', (20 p. n. TetstonóV 4. 3 Gara. iUiacrs, f 3J p. in. Tenievd. 9. Voorhutwr mol Kort, t 48 p. si. ' . ' tUmmeaXmm*. D. 2 Cara. eu Saite voor Kam., m«t Eeld,, f400 p j. TersK niawtvhtrfgwomt. 13. Geot. Voorkinjor, f 'JU i>. ui. TontOttd. BtoemsIriHtt. 43. Ocst. Voorkamer. >? £t*f;o. f 9 p. as. Tent. 17. 3e Borentmis, S Kamer» enz. f 150 p. j. T«ttt 29. Bovenhola, 4 Kamen, ene., f II. p. m. Teretoasl, B. Uuvuiilidia. i Kjuuen», tut,, / 43. p. m. Terstoni, 81. ie Bovenhois, 8 Kamer* en»., f 300 f. J. T*rst 32. Ueatoff. Voorkamer met i.lo«< f U p. m. Xersfc ? 62. U»m, Acbterkamer, t 3.60 p. w. Tenloiid. «H. O«m. Kamer met Kost, f f. m. Terstond. 104. Vry Boveoh., « Kam. enx. (600 «. J. Terwtood. 112. Vrij Boronhraa, t iSO p. J. 108. Huis, f&50 p. i. Tent. ? . Itomrhmvt S. Bovenhals, 8 Kam., Ale. enz., f440 p. j. Tent. 6. Bovenste Bovenk, a kam., Al«.*tw,t3SOp.J. Tsrsi. 5. Ie Bovpnhr.i», t 375 p. j. Tentend. 40. Oom. Kamer met Blaapkamsr en Koet, f43 p.m. Tent TO. lo Bo. euh-, t Kiiuim. 'J Aio. «u., t W p.J. l Kei 18e*" 118. l Zolder* met VHertofc f SM p. j. 7*iwtos4. 148. Hownbui*, f J» p. J. l XeL IW. » Zoldere, 4c lUfe, HO p. J. TetsSoad. 97. 8« Dovoakw 3 Kamen «», 1 1 W p. j. Teni Cmmmr r*t*r*t*mmt. 175, 3 Boveflhnutcn, B Katoen «tuu, f SU p.J. TenU 171. Bovonnnia. S Kaaien sa*, f300 ». J. Tetst, 178, » Bovenhoiien, f175 en f150 p. J. Toestond. , Deus*. U. Oen. ftam** SM« AIC<wf,fW p. st. Torst. t8t. tiem I. ». ra. 7u. Gen: Toorkaner nul Aleoof, f «C ». **. /asv W. Zolder, f 13 p. m. toratosd. n. Kantoodoka*!, tn p. sa. TonrtsmL t7. Xanloortokael, f SM p. J. Tonteii4. f W f. s». XetvioasL 4ft.Zft-«B . W. Oom. TeotfeaasK. S* Etage t U f. m. Torst ?ft. S Oesa. Yeork*, U Et, f U ?> f s» f. m. Tewke4. Ie. Be BevesdMla, S baten «ex.. fJiöp> j. Tertsossl. Xtftttutmtngtmtlvmmtt S. HnX 4 Zusun, toM. t S60 f tPi ?uahmt U. Voorkmv mot AJeoot. f l* *. sa. Tiewtomd. SS. Oosj. Veao «a «ssfka.s»sr. U », W p sa. m. Oeos, Veertseser ssee Akteet; f SjH e, w. * ST. Oern. Veork, sast Ala., 1« «K f W f. sa. tejse. f4. 3 Kamen, f W. p. m. Tentead. N°. 286. A*. 1882» WEEKBLAD Abonnement pejr 8/m. ? l?fr. p. p. / MS NuuQtn uu da Kieekea verkrögbw i, » 0.19 pat regel 15 Cta., tosiwhen den tekst , l, ZONDAG 17 DECEMBER, Uiigmn: "ILLERMAN, Kantoor: Bokin 2. fis) Blöh vóór t «Teunuati aan?taande «f dit WesAkUel .AotuMéMti, ontvsMgfJft (k Voev welk» ik «Jen loop decor nuand vet^obQiMii* gratie. i xaovm ELASOZITOBBOHAZi, w»or Jfr. J.A.L*vy. UZ B«BOOTUie VA» OOBLOO, des* T. BTAATtrjn)» OVERZICHT. ??ALIJDtliSI. <*F»"'sis>1'lHtl"!"' get Aquarium. De PoUMe-tisroidorini, Dit de XlMohopetsd. XCXBT: Zonder aaais, eeor t. v. e> 6. Onad Tbeatr* *? eUduüboawbarg, door I», v. DeysML Bocoaodo, doordeiuelfde. Twee goede Tooaeelvoontelllngen. door Jean. D* Hoegdnltanhe Opera. - D» Atuterdanoobe Coneerten, dooi BMete. Vnt*-abs*Bok voor M8I T. v. d»* Bomeren jjETTEBKXJtfDB: De Vnti-almuMk veer Angwilla. De uitbreiding van tt Insterdamseh* TJnivindteit, door J. - XIUTADU ZAXXHi ftehts-qaMStie, door T. Z. D* adder, door W. F. Mutaties). ??fK^HaWyp^ft^-^sSMi. VCtHUiSTOll Garde do Corps, naar O. Samarow VI, door A. B. TOt BelgüI, door K. M. ".v.gkv.ttt _ BUKVJMBUS. OVZB2ZOBT VAX DS irraxnOnUBKT. Amsrlkaaaeeke 8peorwe«j*s> *>M J. v. d. Bar». V«rg*deziagea. Veilingen. Bwf*ji$ke Stond. Ie ttvot agnde Woningen. >- ADVSBTSNTIEH l Bcbouwborgen, «na. In de zitting der Tweede Kamer van 11 December IL (BIJWad vel 638 vlg.) is een beginsel van Staatsrecht ter sprake gekomen, dat ver reikende gevolgen hebben kan. Kortelijk saamgavat u e toedracht van zaken sis volgt: Krachtens de wet op bet lager onderwijs (Art. 45) verstrekt het Rtyk aan de gemeen ten eene snbsHie van dertig ten honderd in de kosten uit bedoelden hoofde. Die post wordt natuurlijk gebracht op de begroeting van Binnenlandscne Zaken, en ah zoodanig tan het oordeel der Staten-Generaal onder worpen. Naar aanleiding daarvan joch TS6Ki_ _ hoeverre hel den volksvertegenwoordiger, om welke reden ook, al of niet vrijstaat aan eh uin-om'/iy eener wel belemmeringen in den weg te leggen. Bevestigend werd irj beant woord door de boeren Schaapman, vaa Nispen tot Sevenaer en van Houten. Ont kennend, door den Minister van Binneotondsche Zaken, benevens da beeren LielUnck en Brouwers. In de bewijsvoering wa* de aan val niet homogeen. Wél was bet de verwe ring van de lijde der Regeeriog en harer medestanders. Voor de gehoudeoheid tot het toestaan der bedoelde gelden beriep men zich namelijk op het voorschrift van Art 115 der Grondwet: de wetten zijn onschendbaar. Dat bet hier eene episode geldt uit den strijd tegen de wettelijke regeling van ons open baar lager onderwijs, is duidelijk. Ditoaderwerp heeft, nu eenmaal bij uitstek de gave, den dampkring in 'slands raadzaal zoo zeer te benevelen, dat alle bezadigdheid zoek raakt, en men ia een Jegerkamp zich verplaatst waant. Lnat ons trachten het drieledig swndpunt der bestrijden van den snbeidiepoot oluul ie leggen. >Ik heb slechts n eed gezworen, dat is op de Grondwet en geen enkelen op de wet op het lager onderwijs. De wet op bei lager onderwijs ia voor mij geen wet Al heeft zij er al het uiterlijke van, zoo mist tij toch het groote beginsel, dat zij ep hst recht gegrond is," aldus de heer Schaap man. Een beroep ahoo van de wel, die hij onzedetyk acht, op bet recht, dat hem noopt haar de gehoorzaamheid op te zeggen. Dit beroep neemt de heer van Nijpen over, doch g;e(L daaraan eene andere wending. Hijxegt: >Door tegenstemmen znlkm w» eert *>>errediags- o/ wil men Kever een dwangmiddel aanwenden om langs grondweuigen weg eene wijziging der wet v»n 187» te verkregen." Beide die gezichtspunten eindeUjk laat de heer van Houten nisten. Volgens hem is het Budgetrecht der Kamer onbeperkt in omvang en strekking. W{jst men op de geMeJtjfce verplichting door eene wet Rehoren, de heer *ui Houten antwoordt: »Wrar wlf geroe pen worden om te stemmen over ee«» voor dracht van wet" (bedoeld h de besjrotxmgswet) ontken ik het recht der Kegeecing en van ieder, mijne bevoegdheid om voor of te stemmen, te verkorten." Zul het geoorloofd zijn te zeggen, dat het jouwens vrij summiere bescheid, bestaande 'n eene verwijzing na&r de onschendbaarheid oer wet, geen enkel van dit drietal bezwaren m het hart raakte? liet aphorisme van Art. "5 Grw. noemde Thorbetka: »«**e nieuw* »P''euk, waarvoor ieder abvooreeagesloteM deur zal blijven staan." 1) Sedert hem i* hel g niemand gerokt, den toegang zich te verschaffen tot dit staaltje van te(palttMve orakeltaal Onschendbaar is de wet, noen voor de eritiek, want *Q beoordeelt haar; noch voor de wetgeving, want zy wy>?gt haar; noch voor den rechter zelfs, want, volgens niet weinigen, mag b, bare grondwettigheid toetsen. Onschendbaar alzoo u de wet in geen enkel behalve in dit ne opzicht, dat zy, rechtsgeldig tot stand gekomen, rechtskracht heejt. Daarop alleen komt het aan, en dit beginsel, voorzooveel noodig, in art. S der wet houdende Algem. BepaJmgen ondubbel zinnig neergelegd, is meer aan voldoende om het drieledige, ietwat zonderlinge bond genootschap de wapenen uit handen te slaan. Waar een klare ea eenvoudige regel ten dienste staat, is het beroep op eene nevel achtige, zy het ook grondweuelyke algemeen» beid, minst genomen, van twijfelachtig nut. De wet, rechtsgeldig (gelijk hier) in het leven getreden, ia verbindend voor ieder zon der onderscheid, ziedaar een regel, dien een kind begrijpt Geenerlei spitsvondigheid is opgewassen tegen den eenvoud van dit beginsel, zonneklaar voor het forscbe gezond verstand ook van het niet rechtsgeleerde deel der natie. Tot eerbiediging van dea in weUeltyken vorm geopenbaarden Slaatswil is ieder, wie hij ook zij, gehouden. Buiten dien grond slag is eene geordende maatschappij noch mogeiyk noch denkbaar zel's. Staal hel on verschillig welken staatsburger vrij, om subfeetieve redenen eene wet ongeldig te ver klaren, op eigen gezag te beslissen, dat bij haar niet naleven zal, het is met dan rechtsstaat gedaan en een toestand begint, waarin het vuislrecht herleeft. .'rake. Zooveel echter tt ztktr, dat'dergelyke'b tUtfütff in meer of minder duidelijke bewoordin gen genomen i» door drie Uden der StatenGeneraal. Men kaa het feitbelreuren, loacaeaec echter kan men hel niet Het meest onbewimpeld treedt de Heer Schaepman op: >De wel op het lager on derwijs is voor mij geen wet" De zinsnede klinkt luide ia het rond en gelijkt op den de, guerte. vaa een geharBep: >Eeae wet kan alleen door eene latere wet, voor het geheel of gedeeltelijk, hare kracht verliezen'. Immers niets belet den heer Schaepman, zijn slagzwaard zwaaiend, Art 5 neer te bonzen met den uitroep: >Voor my is ook die wel geen wet" Voou. nu. ... Nadat nu echter dit gericht gehoudea is, en wU ietwat van de ontsteltenis bekomen zijn, kan men zich voorstellen, dat iemand de bescheiden vraag doet: i Wie zijt ^y daa, gij, die aldus met wtiten omspringt? Waaraan ontleent gij het recht u boven of buiten de wetten van den Staal te stellen T' Ea voor stellen kan men zich tevens, hoe de lieer Schaepraan den vermetelen vrager van top tot leen opneemt, ea in zijn staatsrechtelijke toga gehuld, waardiglljk zich verwijdert,terwijl de eclios plechtstatig blijven ruischeu: YOOB MIJ Laat ons niet verhelen, hetgeen eene droeve noodzakelijkheid uit te sprekan gebiedt. Een diep onzeileltyk schouwspel is door het bont geschakeerde verzet geleverd. Onzedelijk, omdat eerbied voor de wet met te meer reden kan worden geeischuiaarmaie het voorbeeld van wetsverguizing gevaaiijjker worden zou. Onze delijk bovenal, omdat, juist omdat men aaa dea wil tot weisaanranding paarde de lijde ngsche macht daartoe en vaa deze laatste ge bruik heeft gemaakt Daardoor wordt de smadelijke handeling bedekt met een vernis van legaliteit, en bereikt men langs zijpaden een doel, dat, openlijk beoogd, wtbverbacktótjr heet Sedert wanneer ia dit toevallig gunstige standpunt eene verzachtende om standigheid? De heer Schaepman zegt: »ate «staatsburger zal ik mtyaiel op gewelddadige ?wijze tegen deze wét verzetten." Yoot deze graceiyke verzekering, dat hij barricaden niet opwerpen zal. zyn wij dankbaar. Hij make ach echter geene Ulusieo, Tussclieii bet siraatoproer en de getabberde brandfakkd i» ver schil in soort, niet in aard. Alleen door tm lattrt wet, verlittt eene wtt hare kracht. De regel beleekeot: zoolang de wet er is. moet zij gehandhaafd, nagej leeld, uitgevoerd worden. En dit alle», ook door hen, die tegen de wet grieven hebben. onverschillig van welke natuur. Tol goedkeu ring niet. tot onderwerping slechts zijn wij allen gehouden, maar daartoe ten volle, zonder voorbehoud. Welk weefsel van paradoxen is tea loon gespreid om aan dien heiligen plicht te ontsnappen ? In eene beschouwing van de verhouding tusachen Vliet en Recht vermeiddea zich de Heeren Schaapman en v. Nispen om hoone conacieatie te sossea. Uil bet gebied der stellige, onverbiddelijke wet, objectief bindend voor iedeR onzer, vluchtten ty naar de sfeer fan het subjectieve recht om haar te ont gaan. «Het reedt" vernemen wij van den neer van Nispen, "staal boven de wet Als De DariMta Olgtrstten wordta geïmporteerd door KOOPJLU» * 0*\, UMUrdaai ee BettenU*. de wet met het recht i» strijd {*, dan moet de wal wykea m veranderd wardaa.'1 Zeer zeker is deze les een «eawenbengende waarheid, door de rtchtsphiiapv>phie onophoudelyk mgescberpt Zeer iajter Is de wet njatt.. ajair dan n der kwSbroonen van redsTM moet zU in < majek^iitderrecht*idee haar meerden den. Zeer zeker moet de wet veranderd worTIen, indien tassehen haar en de rechuidee strijd bestaat Doch staat hel aan n, aan my. aan wien onzer ook, op dien grond eigendunkelyk en eigenmachtig de, wet on g eldig te verkla»en?t Of vloek uit deze uwe juirte jpremisse voort, aw roepig, nw taak, uw plicht om, de wet eerbiedigend, op hare verandering aan te dringen? is er dan aan de begripsverwarring, die met zeker deftig vertoon tot zelfs in de hoogste landsvergadering zich baan breken kan, geen einde? Eene wet, die van kracht k, moet uitge voerd worden. Daarin bestaat hare > kracht'*. Tot die uitvoering behoeft de Regeering mid delen, door haar als post op de begrooting gebracht Dat die post formeel onderzocht, in ons geval derhalve aan de voorschriften van het Jtoninktyjk Besluit van 13 Augus tus 1880 (Stbt. no. 161) getoetst worden mag, spreekt van zelf en kwam niet ter sprake. Beweerd werd, dat men n begbutl dien port zou mogen weigeren. Volgens den heer van Nispen: torn dwang op de Hegeering uit te oefenen" tot wijziging eener z. i. slechte wet Volgens den heer van Houten krachtens het budgetrecht Zijne theo rie op dit punt luidt: >Men, vergeet dat de uüootremk macht berust by de Kroon en dat de Kamer geen deel uitmaakt van die uitvoerende macht De Kamer is niet geroe pen wetten uit te voeren; dal is de taak der Regeering. Waaneer eene voordracht aan ons wordt gedaan, om eene begrootingswet goed te keuren, geschiedt dat niet als zouden wij deel hebben aan de uitvoerende macht, maar als een tak der vetgttaub macht** De korte aanduiding van den heer van «jarekeoder e&.jTC«tattr dun. de Het antwoord aan beiden kan even tori irjn. Het afstemmen van een m'tvoerincspost is ongeoorloofd, omdat <f« duel tehtjnoaar wetqfoinff, in toerkeKjkhtid wttttcJunni» it. Niet bij ons, Vertegenwoordiging, berust de uit voering, zegt ge. Des te erger, zou men meenen. In welke positie toch verkeert, naar uw stelsel, eene Regeering? Ziehier eene wet. Veranderen kunt gij haar, raiüt op grondwette lijke wijze. Daartoe hebt ge het recht van initiatief. Ge kant of ge- wilt daarvan geen gebruik maken. Mitsdien is de wet van kracht en wacht hare uitvoering» De Regeering, haren plicht indachtig, vraagt daartoe de middelen by n aan. Weigert gtf die middelen, de wet moet onuitgevoerd blijven. En dit zou u vrijmaan! Het zoo a vrijstaan eene daad van wetgeving te plegen op andere dan de Gcondwetiefyk voorgeschreven wij/e f Het zon u vrijstaan individueel een anderen wetteUjken toestand in het leven te roepen, dan voort vloeit uit de wét, wier uitvoering gij ver biedt! Het zou u vrijstaan, eene wet, vracht vaa samenwerking der gestelde machten, eenzijdig van kracht te berooven, te ontzielen! Dergelijke theorie moge door den heer vaa Houten worden aangeprezen, met den schijnschoonen naam van budgntmckt, in wer kelijkheid heat zij de theorie van den bruto!en dwang. Met hel uitspreken van dien naam kan de heer van Nispen worden geluk gewenscht, zijne logica verdient het - niet echter met zijne toepassing. Wetenschappelijk is de verdeeling van Staatsmachten het onzalige denkbeeld vaa Montesquieu reeds lang veroordeeld. Hebben wij haar echter mei de heeren van Hbnten ea van Nispen in dier voege op te vatten, dat wetgevende macht en uitvoe rende macht, waar ztj de kans schoon zien, elkander gaan beoorlogen, dbn wordt het toere conoiitutioneele raderwerk belangrijk vereen voudigd. De vraag is niet langer: hoe schept men de voorwaarden van taautueerMng voor de organen van het Staatsgezag. De vraag wordt alsdan: hoe onderwerpt het alvermo gende Parlement de uitvoerende macht aan zijn wil en viert het zijne grillige mimen bot Reden is eene wet rechtsgeldig lot stand ge komen, atorgen wordt zij, achter het schild van het budget, even rechtsgeldig bestookt En de Regeering? Welnu, de Regeering, ge hoorzame dienaresse, toen de wet geboren werd, woont met dezelfde onverstoorbare kalmte har» uitvaart bij. en legt met stillen deemoed, mymerend een krans op haar graf. Het hoogste, dal ttj zich veroorloven kan, is aene dierbare nabetraehtmg: Zoo even hielp de Kamer eene wet ontwerpen, than» behaagt het haar de uitvoering onmogelijk te maken. De Kamer beeft gegeven, de Kamer heeft genomen, geloofd zQ onder alle omstandigheden de goedertierenheid der Kamer. J* Petkast OgaMlUft «t* teer teek* w» ssjaak.* Leve eene «laatsrechtelyke leer, doe wortgelyke vruchten al werpt l Amsterdam, Dee. "82. J. i. Uvv. 1) Thorkeeke, wetbU Ml Bflta«eteio> Zooals gewoontijk ziet ook dit jaar artikel S der begrooting zonder nadere toeüebtinf het licht, alhoewel bet eindcgfer ala naar gewoonte hooger is, en jaiat op dit artikel valt bij gooden wil xoo veel te bezuinigen, Slaan wij de begrooting voor 1883 op. dan zien wtj dal daann het traktement van dea referendaris-chef der Ille afdeding, met f 900 vermeerderd is, omdat, zegt de Memorie van beantwoording, was genoemde man in het leger gebleven, dan zon by in het volgend jaar Majoor zijn geworden ea dan als chef zijner afdeebng f3600 traktement hebbeo gehad De kamer slikte het argument en de referendaris kreeg, al kwam de profetie niet nit, zün verhooging, even als de boofdcommies-chef der Vlle atdeeüng. die onder de vlag van hoogst verdienstelijk met dea re ferendaris meevoer. Dit jaar, zien wij het traktement van den referendaris chef der Ie afifeeling, met f 200. galden verhoogen en dal vaa bovengenoeinden hoofdcommies, die bet vorige jaar slechts f100 kreeg, wederom met f 100, terwijl by tevens ala referendaris op.de begrooling geplaatst is. Het volgend jaar kan das ten zijnen be hoeve als argument voortraktementsverboogtng dienen, dat hy het minimum traktement als referendaris heeft Het schijnt zeer wenschelijk dat aaa dit langzaam opvoeren der traktementen en ran gen der borger-ambtenaren van het departe ment een eind kome, temeer daar zy boven de officierea, werkjaatn aan het departement, voor hebben, dal zij, als er oorlog komt te huis blijven, nimmer tenzij met eigen wil behoeven te. is) en eindeftjk geven de cijfers der Begroo Ung niet het ware beeld hunner traktemen ten, daar deze door de leges neg eeaa aan zienlijke verhooging ondergaan. De leges zijn afkomstig: 1e. Van de door otticieren by aanstelling of rangverhooging betaalde lege*. 5e. b in art 2 van de bepaangen hl) bet aangaan van contracten voor saitfcestedingPB of leverantie» bepaald: dat de van de aan» neniingsom te betalen leges ten laste van den aannemer komen. Hel schijnt onszeer weaschelijk, dat deze bron van inkomsten worde toegestopt Ook dit jaar wordt het personeel der IQe Afdeeling met een kapitein vermeerderd, die het voorrecht heeft chef vaa een bnrean te zijn, waardoor hij de alleszins biHijfce toelage van f 400 geniet, zeer teu onrechte wordt naar onze meening die toelage aan den kapitein vaa den generaJen staf werkzaam MJ de Ite Atdeelmgonthouden, alhoewel diens werkkring zeker belangrijker ia dan die van voorgenoeraden kapitein. Ook komt ons het bestaan der HIe AfdeeUng, Personeel, die H 8, 000 aaa dea lande kost, niet gewettigd voor; «ij zouden ze wenschen afgeschaft Ie «en en bet personeel der ver schillende wapens en dienstvakken gebraent onder de afdeeltng die van elk wapen en dienstvak bestaan; ook zouden wij wenschen dat de verschillende comptabiliteits-hureaux tot efl werden vereeBJgd, wat zeker tot be zuiniging ea snelle afdoening van zaken tam leiden. Wal art 4 betreft zy opgeaaerkt, dat zelfs de duilsche keizer een niet zoo- talrijk mttitair hois heeft als de koning van Nederland. Volkomen overtollig zijn de bevelhebben in de militaire afdeelingen, zoolang er naakelijk provinctaie adjudanten bestaan en ztj geene bevelhebber» vaa Uniea enstelfingen zijn; zij kosten met adjudanten eo paarden ± f a»,OOÜaaa den lawie; voor dit zeilde bedrag «m me» eene compagnie infanterie met officieren kunnen hebben. Even onnut als zUa voorgangers i» de in specteur van bel aibtair ooderwyt. Da aan gewezen persooo vwr het toezieht op en het bepalen vaa de richting van het militair onderwijs is de chef van den generalen stat Ten opzichte vaa den genetiian staf e» de intendance zit opgemerkt dat at tt het per soneel op de begrooting compleet «itgetrofcken bij den generalen «taf, 2 hooöotBcieren en by de inteadance S kapttelsu onibrekesu Wij bekbgetthet leger ate voor deze betrek kingen geen geschikte personen te vntdea zyn, te meer daar ia tijd van oorlo de benoemiagca ieJfean» het naded vertondea de personen onvoorbereid zy* voor ds fcelangrtjke taak, die hen wacht. Oo eobte Dorbam Oigaretton drageo ,*en BUor* ale ?erk. DB betrekking van plaafjefflk kotnmand!anl «ouwen wtf.tbujnde vaaphil«fltropi*ehea»trd, WMenf«H«u -yrrv^r^T MJT -niTn.ïj jjuinai niet in het leger te ha^bov?^ souden de / 30,000 die zy au den bndt kostea op eooe andera wyta bettaed zeker meer de weerbaarheid verboogeB. BQ de beseboowmg van de Die en W ?»» «w^sy^mjms» *JW ??«ffr »??? ?** «UW W VMs Afdeeling der begroeiing ryst onmiddeHJk de vraag of het regiment Grenadiers «a Jagers de ?45.000 die het meer dut eem reciment Infanterie kost, waard ia. Niemaad cal in de versie verte durven beweren, dat dit regiment, Iteter dan een ander reointeaft infanterie geoefend is. Ia het rooriooptg verftag wordt er op gewezen, dat dit n^iinnssf gedvrende een reeks van jaren geen deal genomen heeft aan veJdoefeningeB op groot* schaal; men bad er nog by kunnen voega» en niet door den inspecteur der infanterie geïnspecteerd, zoodot aUe gegevens omtrent de geoetendheid van dit regiment ontbraken* Borendien heeft het bestaan van dat r*g£ ment het nadeel, dat het de officieren der anderei regimenten infanterie ontevreden maa&C Als men officier der infanterie is weet zeer goed boe een collega, die naar regiment wordt ftiargnjiiBaial, benijd IK... om zijn goed garnizoen, zflo ?200 reaidentitr toelage, zyn gemakkelyken, dienst en rttf zekerheid van promotie te maken. i Wat de Cavalerie betreft, bet isouemeo Ding dat, daar defensieve oorlogen de een*» zijn die onze natie zal voeren, zij nog stee* te talrijk is. te meer daar n escadron Gtv valerie ongeveer hetzelfde kost ab een ba> taljon infanterie. Bovendien is de organisatie der Cava*eri» te kostbaar; terwijl men ia DnitsesbjÉBébe halve dea regtmeatskommandant slecht» " J tV ^?-.*>J fa* ? - e> 1 '?? - v «?«?»? e -*ffc-i serifTran^a»-iriaumraojiTen-n-e «MWMBSV Vb*«*> hoofdofficier per reghneat heelt, z\jn er im Kederiand 3 per regiment; bovendieat late onze eseadroo* vergelekea bij die der «z omringende staten te weinig ruiters, het zoa dus niet alleen eene bezninigóg mar t£*ot*j eene vedHteriag z8*V iadwii mm bat r.y Tea opztcfate vaa de artulerie leert dtbs>' grooting ons, dat 105 of rmim 1/4 vaa het eJe ofuoenkorpa ontbreknn, voorwaar MD zorgelijke toestand voor ons land waar de vestingartillerie geroepen ia zulk eene helangrijke rol by de landsverdediging, te veiv vullen en het »am grands matu les grandr remèdea," zien wij met toegepast, wantkaha glijden de toelichting op de begrooting, het voorloopig verslag ea de memorie van b*> antwoordag, over dit punt beeo. In een nauw verband met de rol der ves ting-artillerie, staat het ia de Memorie van beantwoording door den Minister uitgespro ken oordeel »dat eene scherpe afscbetaaf van bezeuing en veldtroepen naar zijoe mee' ning niet doelmatig is; de troepen die tijdelijk versterkte plaatsen bezetten behooren tevens geschikt Ie zijn om te velde te wordeo gebruikt" Deze gebeete beschouwing is naar onze meening onjuist want hy die vermeent eerst zyn troepen als bezetting, op forten en daarn» in bet open veld te kunnen gebruiken, ver keert in een dwaling. Voor ons land moeten wij bij bet sneffa. verloop der oorlogen en dea weinigen tyd «a» voorbereiding dieo de vijand oas zal laten, voor dk verdedigingswerk een vaste ken» goede troepen en by het uitbreken vaa dea oorlog een beboorlyke aanvulling tot vouaUjge bezetting van redelijk geoefende sclratien uit de nabij het verdedigingswerk gete^ea gemeenten hebben. De eerste stap op den goeden weg is at» scheiding der vem- en vesttng-arttlleiie e» bewapening van. de kanonniers met een) De tweede stap, samensmelting der vesting artillerie en bezelüngs-infanterie tot bezctrinftstroepen eis afzonderlijk wapen. Sfechtft eens behoeft men een klein Sederlandsch verdedigingswerk bezet gezien te hebben, om vaa d* waarheid vaaheibovcar «aaade overtuigd te rtjn. Het ia een wanhepie gezicht te zien hoe bij eau werit zonder fbokement de geheet» artillerie toeziel hoe de infanterie een siert» afslaat Ongeleerd ziet btf een aanval van de icezyde bv. in den Helder, de infanterie toe bij het We» der artiöerie. Het bestaan der pjatóniers, Torpediste» «n Genietroepen elk ahi aftonderlgk korps, i* in strijd met de zuinigheid; nu heeft eflt korpa zya eigea werkptaataeB, xyn afzoadetlyk borean, adaimatratJe ea oodenrtjsfcosie» (f8000), zQa «gen kosten van oefening en. enz. Bet zal wel geen betoog behoeven dat bij vereeaigjag tot £éa korps Techaisehe traepen; vele dubbele uitgaven vermeden kunnen worden; bovendien sou hierdoor zeker de geoefeadheïd vaia den troep, daar neft «w. '41' .: k' I !?? J' U «e. OsataC T

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl