De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1882 17 december pagina 1

17 december 1882 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

K*r l het «eva! U, stalt volstrekt geea belediging tal omdat eaaae Mts* «e Ik ven*eMde ee. wa-ro» ft *ka *w»fcl , waarheid kan onteegd wat? ~ rete staal dat wQ m » Btoa wee*»*?» ea DE AMSTERDAMMIE, WEEKBLAD TOOR NEDERLAND. MOWB «oot 4e QuitfcM aT*«ti»a*OT| m dee» «eto farUeoUerea of hoopea wat gegaard ea wa*rdrer d* weg n»%«BlnÉ WgMabaM «M feworde*. w» Trttdag ?iddag .?? de «eeete booMltrateo ea o» T»te pleinen kt dea*»l«eo toeetaad lag, aeader dat doof d* Betalglngedteaei Iele w» gedaan. ? Dat de Ornnlboe-Maet. eebappö de ineeaw aleento rerplaaiete, U ]nl.t;walao« ?l ook ander» kon** doeaT »»ar daardoor r< rkrtfgea e> voetgangen toeb een taBMltfk begaanbaar pad en dat fel b« drmk «wkeer «l i«er veel. Bet U niet da taak dMer Maataehappö de.aneenw we« te rnlm»n, daartoe ie do itadireiaiginf aangeweee» BB een UJer ia! m tl toegoren dat wanneer d* taatste eren groot« Toortr»r*ndh«l l had getoond als de «eret* ? w^j dau ran het negatie ra Toorreeht om ea, 8 d«gen ?oor een awerae te moeten baden, betrBd «ouden B^B ?enteTen. Nieinaad Bal «r de «taJ-reinlglngedlenet een verwflt Tan Maken dat xU niot i» een oatmeBten de geheele ?tod v*n inocuw i uit er t, maar wfl mogen bet «el In kaar atkenren dat «Q dagen achtereen OOM hooMatraten eo pleinen door bonpon mll en modder Iaat ite tt*t een beetje (JTer binnen weinige kad kttanen *n?f i KB wj) toch OTer de StsJircmiglng' BW het praten KUB willen w)) btren gewonen werkkring een» van nabjj beBchouwen. Ik WOOD In den omtrek taa ket Leldichepleta en kan «r dna In dje bumt over oordeelen. Ik noemde dat werk n mQn Toriff opstel een komedie en IndordiBd bet Terdleot geen anderen naam. Oeregeld toch, TerHbQnen '? neoht» ten 1SU| i l n» Op he« LoiJ«cheploin S of fl beiemwageai m«t de noodiga VAgere en of het noodig i» of niet, wordt dan dat plein h alle boekjoe ea gaatjee gepoetat eo geveegd ali of ket de proukkamer TU een rentenier gold. VerTolRcni leemt uten na en dan een kloln gedaelte Leid«cb*»lr^at er bj), waarna men ? lea^ bert ? ten goode beurt feeft aan de Lange IieldechedwB'eftniit. Dat t« het w*rk T»n de Btadireinlging gedurende Tjjf aTomlen van de M»«n ia de waak. Heelt bet n'i toeTalliKerwtyza ge. Mgënd, dan beaebonwtmen dat monnikenwerk eenvoudig ?et een glimlach, maar weel den voetganger welko die proeeiaie b(j droog en helder wed,-r ontmoet l Oulang* Beeft een geleerde berekend hoeveel doelen ttof een plumcan Twrplaatat; gaarne gun ik echter dien geleordo Bet voorrecht de opToaalng te vinden van bet prodnct Ejlo't «tof ran >ea Beiotnwag.-ni ia rerhondlng tot Mn Plnmeta. Ik «oo de waarheid te kort d>en indien ik niet Termeldde dat men 'a Bomen Toör nat Tegen, ook de water vagen gebruikt, die ? dikwerf "P '-n dr»rp rQdonde ? bier en daar wat nat maakt, echter soolang te Toren wordt uitgezonden, dat de i'raat bt) het verschijnen der bezemwageni weer rolkomen droog l*. Hoewel ik or TQlgrns den beer B. O. M, niets Tan weet, kan ik toch br) ondoronüiig getntgen, dat mentn het buitenland de buemwa^na alleen gebrnikt omUOKB trajecten ? die Toor «iraatTegere te Teel werk eiacbon ? in korten t(Jd te reinigen en dat men <I«ar?aboren die wagcna nooit op droge «trtten Uat mmocuvreeren. Ziet men echter die wapcni hier dei aacbu op bet Xieldx-heplein ctronswl rtyden, zich in allerlei bochten bewegen, in boeken doordt'ngen, waaroTer men zich Yenroij'lei-t, höo te er weer ztülen uitkomen, dan be wondert mvn me«r het talent der be*tanrdofl Tin dia wtgent, daa wel hot beleid ran hem, die bem dat work gelast. Het nut om üoo rroeg in den nacht rt* itmat toboon to maken mag ook betw^ffeld worden. Valt daarna regen, dan lijn f e straten dea morgen» weder Tuil en kunnen de voetgangers tot 'a nachts l nar wach ten om met droge onderdanen thnli te komen. Als men ~a*t werk niet to midden der drukt* over dag wil doen uitToereu, waarom dan niet Vever den tod der ?clionnniAak aangeweica ten 8 o* 7 aar '? morgen*. Ik herhaal: xoo au liet reiuigingewerk thM» -ii geregeld an aliestoectl wordt, ia bet »»n koaMdto, die veel geld koet, maar wurran de bnrgtrij niet bet minete gerief of ToonJeal beeft N tt heb mg in dit onetel tot de «teaatreinigfng bepaald, Bet ware amlert mfaaehien ook bier de plaat» om de Directie der SudareiniKing te vragen, waarom D.T. hier tor ttode dra zomors nooit de etraten wordeo beeproeid en wat de re J en it dat men gewoonlQk dei middags ten l en * nra de atch- en Toilnbkarreu nog met bet opkalen hunner kwalijk riekende raatjes beilg Biet? De Trees echter dat mrjne opmerkingen allloht weder door «?a Beer B. O. X. ala beleedlgend Boaden worden ttitgcknten doet mg eindigen, U voor dei plaatsruimte AankieggênJe. Amsterdam, l Deo. 1883. Vero. Een nischrift van Toro, ons heden gezonden, vermeldt, dat de na don sneeuwval van 8 dezer de rtraatniniging Bkh boter van haar taak heeft gekweten; als antwoord «an de Amst. O. H. echter heeft het bovenstaande Ituk recht op plaatsing. (B«d.) FUHE BEBUUUITEN. Zaterdag JL woonde ik de printrur bQ van het nieuwe oorspronkelijke blijspel Fym eVnAHff*» van i ustOB v*n Mattrik Jr. «4 onthoudende van elk* kritiek v«n bet ?tok nit het dramaturgisch oogpunt beschouwd, meen ik toen- mfln grieven, niet te mogen teragnouden oier de strekking vu h«t atnk. Ik bon niet f ju, maar toch keeft bet op my een p^niykea indruk gemaakt, toen ik lag.hoe «en goOBdienstige. riobting, die toch eren Boo véél reehtvan bettaan heeft als iedere andere, d' -or ket openbare «enoawtooneei boiacbct^k werd gemaakt. Wat wil de achry-rer ? aaatooaen dat er ooit bfl de Hjnr» kaf «ader net koran i» en dat er onder «tjn, die met al hun biikeltekaten, die B* dagolgke debiteerea, toch een ele«ht karakter hebben r WM «Ut «yn bedoeling» Daa had hy bet mijn* inzien», gobeel anden moeten aaaleggen, want nut miyt ftjrutt ifja ia *tt» «*nk ploertra of . deugnieten, ernaar fllf rt/««> door hem gekarakteriiewd, dewn biet of sfln milUtelUn. 2t)n stuk ciecdo komt m«n tot d* kookineie, dat de orthodoien of aleeht of nlliteiten «t)n, wut.bt) al de Hint» beeft htf niet e«n ?del karakter geeöhilderd en die worden w onder d« ffn»» rw BOO good g«TODd«« als oader andere rtoh?tegea. Dan DOR ietB. U «gn karakterieöek tut fV«m waar? Ik betwtjfel het, tea minc*e daar, waar hQ Be vooretaU ato mv» bödrag«K«« ronr Jion BeadeHng-fMOotsohitp ?f BOB aieawe» UberaakeL Dto awBeebea z«a KM #», want de fUnt» geven gaarne, wanneer «r kets bij te tragen te M de bawtAaviag knmejr befiBeelen. Beeft ?iel weet dit Jaar de ooUee*s voor .«* echool net d«n Wjkel" een ton goode opowanaat t tu aoo wordt er ieder }amr gekoHerteerd, De» dwingt reepeot af e« kan ? UtarBBl ««a »»sj« t» Reven, die veel dkkt koodt, aaa «r «em Hok te te > gil fit itB lailillliii» la slinl li fcottlev. Ik hoop, da« Ut Mak teel Bpoedic vaa M repertelre ?at verdwHnen en ik maak er de vereeaia^nf **» JA*r<toonftl een verwet van, «at M k** ' rieattDgws ?*? UtaM «e dom wtsl 4ea wollieh» aHiai>iBmliB hBctmèh* Aér partyen ei^iaevsy op te cweje^eav Tenen dit gevaar weegt atte ia tri* «eik «ft, «al 4e ?|)v««inR kan reoktvaardifeB. ? De«fB*bar 18M. K. B. m(Jn Blok geea enkele gtxU<U«u»ttf» r**kt «f beU4be^)k fcauuüct ? vit laatanhen b> «Aa atatkOBB BB lUttaMB) vtodt ? ea _ UM BI, ènDMtntwoorA. M. JTe liseuhusnrta» Is Ten, daarom «ea kort wederwoord. ft heb to B- ' . «B* aanftwBakt Booele aten bt _ ?aame stem (k SM K, H. toe, dat Btea'oiJder deBJnra eok koren onder 1 kal touft. Hoe at H. evenwei H woord alnen als synoniem <w» Orthodoxen derft to gebroike» Ugrtfk ik MM,-* ava 1 «SM waejBeV Over net zendeling-geno«t»elia|>, wette nut Ik erken, repte ik in «non stok geea weert, ee * verzeker «eaehte H, H.,7a* de PBtankMhe I ~ ? j. '. au» ? u^_ AsBU.1^. ?-~ aw^ n*~ *?" KM to B***»**!* kea ft «jtM «!«? ooewel tt ia dB Keaieali kwt, esa sa4 te orertaigea ?ea aurw «tak «al «4 lawft fewaroett e* geweM op feoeene wlto «telt gfl den Ooed g«. aUraf aa) atot «Sffitwn, want de Qejdl oia* atob atos ongMtraft Ik beooer eoe. tot de rech*. t'nmeiinnt Hat ?e te* het geloof der genade en daarom Balk l veer e tBddea, dat Mtfl « dee» aoede eist 4. X. Het maicea dank aeem Ik 4e voorbeJe TB* oewM broeder SAQ. waai ket gtbed deaIUehtva*r»igeavera»aB; veel Jvetei van Xaorik ft. HET YOOBWERP VAN PB AANBOU LKNDS ZORG DER REGEERtm dat opschrift betookttt, vooral t*ffatiwoordi«. Er il awti waardoor de RMTMrug aioh in «oo'n somUken toexUnd bevfcdt all door hUÜnd«rw^B;d«<lK)htervanonMlB«tit« Grondwet weed Ziener, to«n hfl h«t 194-tta arti kel BOng! Ho« nauwkeurig maakt* de geaebied«t)ti die Movoudige profetie tot tutbar* waarheid: ?Atf openbaar <mtttnc#s it «en voorwerp M» dt aa*koudt*de tori? der Sefeerütfl" En ook nu weer is ra Hrüd, .opdat Terruld worde hetgeen «rgchrevon i»." Een jong tiidBchtift, Hecht door Zee, gaf in afin tweede (AuKOatiu) aflevering een icliirpo satire op de Lager Oude» wy« wet van 78 en kwalificeerde hur alt een Ooet*rtch tchandaal. Dawop volgde In Septrmber een adret aan den Koning, uitgaande Tan de Vêretmainff wor ChruMyk Nationaal SchoolonderKifs. l)*nrna kwamen een p**r kommis-iei «?n toezicht op bet Lager Onderwas, (de eeiie te Xutfeu; waar de andere eetelt ii me ontdaan) l-eideu in Oktuber. Verder in den maand onder meor do heer Dirk», leeraar aan de Kweekschool voor Onderwijle! a albier en de heer Zechner, dirtkiear van 't Instituut te Velp. Verfchitlemie adremen aan Z. M. braohteQ de kwestie voor de Regeel ing, en eindeljik diende de heer Vermeulen eeu Tooratel tot weging van d» art t. 56, 61 en 60 der ongelukkige wet OQ de Tweede Kamer in. Mogelyk, wsnrschyt^k xoli's, hebben normeer sieh verzet tfgen 't leelyke wetje, maar mü c^jn tot nu toe geen anderen bekend. Toch ii 't bovenstaande overzicht al voldoende om aau te toonon hoe dikw^li en hoe duidelqk Biel» de vi)KDdsohap uitte tegen wat ons Lager Onden»}J8-Keg]eiDeiit bepaalt. Zóó krachtig en algemeeu ia die autiputfiie, dat ik bijna medel\jden voel TOOV 't Tervolgde ding en 't graag KOU verdedigen ... als 't maar niet «oo'n wanstaltig, hatelijk schepseltje was. Jammer: want na hond ik wat ridderlijkheid en wat «f rtfdlmt over zonder er raad mee t« weten. Ik hoop maar dat ik voor die twee spoedig een behoorlijk emplooi zal kan nen vinden t Wie weet? Waarover de kwestie eigenlek gaat, is zeker allen bekend. De nu Ttgeerende wet staat niemand toe exa men af te leggen ia de Frangche, Engefcche en Dnitache talen, tenitjj i.y de hoüfdunderwqzersakte betit De wiskunde is een der verplichte vakken voor die akte en de bevoegdheid om haar te ondurwyzen wordt niet afzonderlek verleend. Even too is het net de algemeene Rexchiedeniü. Het hinrlteekenen U een verplicht Tak TOOT den hoofdonderwyicr, maar tot hef. nfeondcrUk cxomen daarin konden slechts zy toegelaten diode (hn'p) ouderwQzer«akte bezitten. Deze laatste bepaliug ueldt ook Yoor de rakken r, s en <, namelyit landbouwkunde, gvmnastiek en ~ by' do onderwjjzerexgen ? de iraaie bnndwerken voor meisje*. Eindelijk B «n allen die uitsluitend in een of meer der vier laatstgenoemde vakken onderwijl eereo, vriï dit te doen ook zonder dat «$ een akte van bekwaamheid bezitten. Dezelfde Tr^ntelliug wordt verleend voor 't ondei-wüs in 't zingen en in de nuttige handwerken. Ziedaar de bepalingen der wet voor zooverre dio de ?verkaveling11 der gevorderde kundigheden en bnn ?presenteeren afzonderlek of in massa" betreffen i Dit laatste DO, dat willekeurig Tereenigen en iph'taen ia 't wat den tegenwoordigen storm heeft uitgelokt. Alle aanvallen, waarvan ik zooeven heb geaprokefl, cf/n hiertegen gericht, allen ? zonder één uitzondering. Maar de redenen, waarop die eenstemmige afkeoring berust, z^n «eer vorsohilend. £n juist daarover wenschte ik hier te spreken. De vereeniging voor Christ. Kat ichoolonderwfjs beklaagt zich over de kostbaarheid van 't taalonderw^», na de wet 't bezit der hoofdonderwQzenakte vordert van hen, die cich tot 't examen in een der vreemde talen aanmelden. Ditzelfde argument wordt, met meer of minder aandrang, door alle tegenstanders op één na, aangevoerd. Sommigen wgaen op 't onpraktische der door de wet voorgeschreven volgorde, daar de (hulp)onderwyxer, oa slecht» twee jaren al* zoodanig te hebben dienst gedaan, reeds hoofdonderwijzer kan wórden zonder dat hij in dim korten tijd genoegzame ervaring heeft kunnen opdoen om met goed gevolg een school te besturen. Bijna alle voorstanders van een wijziging dor wet maken cich ongerust over de te groote aantrekkingskracht ran de diploma'* voor middelbaai' onderwijs; kortom ? nagenoeg allen ge bruiken ntilitcirs- «n irflld-araumeutcn, en redeaeereu over deze kwestie alsof allten de belangen der onderwijzers en der scholen hier in aamuerkofflcn! Rechts de schrgver der artikelen in RecM door fee, maakt voor zoover mij bekend in, hierop een niteomWinfr. In 't roeds cenoemde stuk in de Augu*tu«- Aflevering, en in een tweede, voorkomende m 't Noveuiber-nummer, protesteert hij op geheel andere gronden tegen de bepalingen oer Wet. HU «egt ? en dit ben ik volkomen met bem eens ? dat er onrecht ligt in dep willekeur ?waarmee de Rfgeering hare onderdanen ver biedt hunne bekwaamheden zoo «roduotief moiik te maken l" n dit is t juist* standpunt. Dit il de hoofdk waarop 't hier aankomt! Omdat de eitclien der Vfetonrec&teaardifltljn, moeten wa om anoeenslniten en Oadrnkkoiyk en flink haar verandering vorderen, opdat EU niet voortbeftta als een schande voor om laad! Of is 't geen «ohandelfik drvpotiaine wanneer met moeite verworven, kundigheden, d« re»nltateo Tan BOOtele wflbeetedfl nren, ewnvondig tot on vruchtbaar heid veroordeeld worden, omdat ze niet gepaard g**n met wat «r door de Wet aan wordt va.itfeknoop' ? Op wélken grond kan meo hem die «en vreemde taal kent rle verplichting opK ggen «off veel mtnr te weten vóór hfl die kennis mag nam tegen en betooning te midi' Waarom welvaart véifrnid aan d«M fönt van bekwaambedwt, ea eüce andere onverbiddelijk tot onmacht gedoemd? 't Zon rmlmche^k zfln, «b t niet BÓ6 treurig, ?óó ellendig wv>\ Want belaebeHJk tadeinkons*kweirt» waarmee kier een «elfde vak in drieën wordt geknipt om de eisenen met onbillijk hoog te stellen, terwijl daar zoo'n stak «eer wordt vastgehecht ub «ea ong«1wkiDOTtjg brok van wat anders! De wiskunde geheel? ? ? wel neen, dat ?tra te «waar afn. en TtdiDg wordt verdeeld in L. O.; K l «n !T?I En Engetoea of Dmtach of Franethdan? Ook dat iet? «oeiettk «n . . . de teel valt ia driete; alweer L. O.; M. O. A. en M. O. B l ÜiUtakend, en verder? De etakken Aa thnii hoorea btf t werk L. O. worden na ?ma geheel heterogei>e dieaea TU t zelfde stem pel oaabeheideJ|k verboodea ? net en ?<bmr« UflaaÉai En dma'sDn er aog Tereenighigw «m ktwnmis?lei en partienlieren die enutig bepraten hoe mik .TJolfterea" tgoedkooptte gebeerC! fin men acht tder nwefte «let waard adieessn op te steUea en degbUdertikeVen te aehr^ven wnerm haarfijn wordt MgaffBaa welke rieatssrfieniBii t voorde»» Ifeet k toor de opvoedinf der Jengdl IBr it hier ReeiWeeneaiiiKl DeQrradwet klaart .hut Rmen vu o&deB^hT het toemieht der orirheid es.,*. .. k gw.Taiia.Tdod du k oaderwfle. Die beg dat de bevoegde u tot de leesu e> de bekwaamheid ea eed*l|kheid d« enèsrwiesr»" UM YRÜ, behowdwoe drie boMrkfefem, wurvea de laaMe met deee Irweeiie aieU te maken keeli, Er Je Uer heel andere ooeedeWkkeld du die vu den eaderwfier in H «Feil De eerste beperking beeft ket opeabeer maken vu t peliaff betaekeot eenvoudig aotortteiun toegug hebben tol de ?ontrolq kunnen ?jtoefenem. . . Er bl^ft dut nog alleen maar de tweede be» over: ?behendeua 't onderzoek naar de ikwaamheid," enz. 't Spreekt vu «elf dat dit moet geleien wor den : .naar de bekwaamheid in 't vak dat hQ zich voorneemt te onderwazen." Zonder dece grens toch beeft de huele bepaling geen zin, en woidt de vrjjböid dio de grondwet toezegt, een voudig nonsens! Maar dan ie ook de Wet op t Lager OnderwH» TU 17 Angnstot 1878.... ottfrundvtUtgl Under haar toch M t geven van onderwijs niet Tnjl Meer nog: door uitbreiding van de ?aan houdende iori< der Regeering" wordt onder haar de persoonlijke vrjjbei'l verkort l Men denke slechts au de mog«lfikheid die onder de vorige Wet nog bestond, btfv. om les te «even hl wiekunde na 't afleggen van een voldoend examen b dat ééne vak. Nn, na vermeordering van de Lagere Rejrreringsxorg, is dat onbetwistbaar recht aan ons volk ontnomen, lichtxiunig liberaal l En daarom wend ik me tot U, gil allen die dit leest en prys stelt ep den naam van Vrty-geiinden. U roep ik op. om goed te mnkcn wat vier jaar gelrden zoo roekeloos is bedorven! Wio er waarde hecht aan Recht en aan de eer ven Ooi hind, wie denkt zoo als ik, protesteere tegen onrecht en schandel\)k«n dwang l Heb ik gedwaald, dat men mg van dwaling overtuigen; ik zal antwoorden! Maar ligt er waarheid in wat ik schreef, en verfoeit ge nis ik zoo'n onstersche willekeur op nederlandschen grond, blijft dan niet «wijgen uit traagheid; maar «preekt en overwint) En zoo er zich een vereeniging of een enkel man nog niet heeft... vergist door te strijden tegen duurte, waar de strijd voor t recht aller krochten verlangt, dat z\j 't initiatief nemen en een waardig adres stellen, waarin we prutestceren tegen onrecht en kleingaestigrn dwang, een waardig adres, waarin we de vrqheid terug vragen die de Grondwet ons g«eft l ? Amsterdam. . ' ? H. VARIA. ."Wien do schoen pa«t. trekk' hem aan l" Maar ? *de schoon bluft eeuwig staan. 't KunntRtuk, schoon zoo groot en wyd W<>rdt door iedereen gem(jd. Zelfs df> maker van den «choen Schuwt zijn hooggeroemd fatsoen. der fylelheden Uw naam is vrouw. Daarom beminnen u de mannen Al zéér getrouw. . Antoinetto. ERRATA. In hrt artikel over den voorbijgang van Yenu», voorkomende in het vorig nnmuaer van dit blad, >|jn twee iin«tovend« drukfouten ingeslopen. Voor onthouden, daar leze mt-n: onthouden. Daar, en voor de uitstekende ky'ker leze meu: een uitste kende V e r * a d e r l n * e n. Woensdag 13 Z>*o. ? VereenigtoR Arcbiteotona et Amiclü». ? Maataoh. tot nut van 'tAlgem. 8 nor. Overzicht van de Effektenmarkt van l ? B Doe. 1981 Hoofdzakelijk blijft d« aao'lacht op do Amsrlkaansche Spoorwogwaanlen gewttd. Man bad algemeen gewensofcl dat de vergadering Jl. Zaterdag gehoudon omtrent de tarivetunueitie tot een gunstig resnlta»t zoude hebben goleid. en aanvankelijk WM in hot voornitsioht de koers der meeste Aandeolon vrj) vaut to noemen, doch op het bericht dut deze vergadering tot geeno bcsüaelng had goleid en uitgesteld was gowordon, tot den Bsten December -verflauwiloa vernchoitlone soorten weder aanmerkel^k en bleef do slevaming op het oinJe dozer we«k al bjjzoiuler gevoelig l»S»r- °' mcn *? Now-ïork al eonig ido« b«d omtrent de te honden vergadering valt niet te leggen maar de koarstn waren Dun-lerdtig JL aldaar .sterk acliteruit«imniio, veormnnol(Jk voor die eoortpn, waarin doorgaan» de meeste omzet plaats vind. De kooplust sedert long alhier sterk verminderd, wakkerde wel «on weinig aan b(j het ontvangen ran vastere insrken, sedert ;e«nlgo dagon en de cgntratnuie Mg zich genoodxaakt hare pn«t«n te v«ren>nen, vandaar dat OTize markt rich «tceda boven da How-Yorkeche beurs verbloT, doch do plotselinge grooto aohtenUtgang, wiwrvoor tót dnsrorre se«n« reden bokond is deed opnienw allo animo verdwtjuan. .... Vüor de Europeesche «óorten was mode de stemming niet bijzon-ter gewild «n toonea do Molno oonr*variatian ten dnldiilükste aan hoe weinig handel in dese aMeeling plaats vonden, ? toch bleef de itomffilng op het einde der werk nog al tamelijk vast. Vooml gnnstig sloiten Egyptenaren, dio met voortdnrea<h vnig voor ParDi, maar vooral voor Londen lich koloeaaal konden verheffen, hel schijnt dan ook wel d»t Sugeland'a invloed in de Egvptische zaken; gnnstig voor de hoaders sal z{Jn en dat men tbans meor bepaald ?eker van zijn besit U d»n vroeger bet geval wa* Ook voor de overige ip«onlatisve sUatsfbndeen was eenlg* vastere stemming waar te nemon ten gevolge der meerdere oitbeemsclie vraag. _?.';?*,*? HelUnJsfbe fondneft waren flauwer gestemd, dieta JAt pOi, en Ixdde soorten vieron ifc pCt swakker, doch tat«sr.i«n l'«rOt raster; AmorUnatie Syndicaat noteerden 1JU pOt. oóocer. ' ' Hongaren ea Oostenrykon UeMen deh ferm en over het gebeel V* P°'- vaiter zelfs van de eerst» verbeter den paplerroute l T^ pOt. .???. I"ortaR«»ien waren een imtie wllltg«r. In Bnemiscbe «as da stemming verdeeld, dooh voer bet meeraacel was d« itammlAg niet gunstig en ietela?er; gnnrti* BOoderdcn zich nit Leenlng 179S/1818 en Ooeierlwtag Se Serie, dtó olrc».»/4 pOt opkwamen. Spanjaarden varieerden niet veel, oleclib» verminderde Por», schold s^j» pOt " . _.. Kaar Tnrkei w»s veel vraag, vootal vo« Par«B, en ?He aoorten toonen per slot l/* pCt. verheffing aan. O«r. Oblig, 18»5 n«i»erdeii »el*J l pCt booger. ÈCTpten«r«a wurra deaw week steeds het meest geaochV, ees* verhofflag van niet minder daa 4 pCL wae voer de Qv<aAt. BohoM op *» merken. Hoord-Amerik. BUatawwisen varke<-raem «???*?'> teruggaande beweging, Certificaten Florldal/ipOt.. «eileaneti 1881 »/T« pCt. en dito 188* '^ pOt, *? ??»«*? op conversie ' gerochton, dio bepaald onernnrog mogen gemend wordt*: irQ kntme» eveowel ntet ge1a«ven of BQifc* voor waarheid ka« aangejaamea trerdem. w»«t ?alk een «nnversle BOQ tooh aaar all* wa*reeaün«flkhe»d BUBBMr door XaceUnd worden goedgekseud. Man MB ?J. wel te ver staak voor de kienlng iSIt, ? gedurende do eento 10 Ja*r eischU l pOt,, voor de vdgoadtt 10 jaar S pCt. en Tèrvulfeni de vuile 9 put. genieten en - -" "'* ^* "* l? ?~-lelgd wufdon. VMU0BWV geloof aar p. en vugi tevens ion de sennld kinnen 50 J*er ?ejTVUvI mvn «W B"b»11iv ev«sur«)i <*« jw» a,-«?--o? " Wö «loeven al wonlt dit bericht eenlgiins verl baar medegedeeld, ma« me* daaraan «M veel *? d« £ol*-A«i«rflt. ataaiBSolmIdea had o> vartasMn niet veel te brdnMen. XM emaet U on» diverse XadBBl «n flaaa ?ensMtacen was mede vaa «Hem IttMBtooa, TetUee valt U venaeldea veer 4 pOi OkHf, Oeta. ONetet ea Haadeteversea. ABaBtordaBaTdi* eirw l fOi aelrtermkjaaf aaatooaea «e Kolaa.£aak, welke S fOt BUBder noteerden, ?ea avaiM van van elrea l yOk was voor , XaatseaappO, Kei larf. Baad. Baak dito QbUf., Aaed. raavrOoam en Oatv. BB BatsattM te bertehtem. Terw,) Haag. PBadbrie.en »A pOl vaeterwana, verlotwa Oostenr. Hang. Baak V* pOL Maxwellwaardea aear «eanuneerd, ea B*et veel vrasg waru soowel Aaadeelen ale IMOSB* Boide > pOi, «p bei etude der week beter to plaateen. In de overige soorten «as de omzet van «een of wei nig beteekenis. In ome ipoorwegwaarden bestond er «of al eenige' onuet. doch meest in aohterttit»aande riehüaf. vooral de Oentraalsoorten. die 1^ pCt vielen, mit«e*ood«rd 4e obllcatiin welke sieh staande hielden, ook da Bcatel? Weielwaarden waren eire* l pOi «anirsr. Tot de verbeteringen benooren Haarlem?Zaadvoort, Ned.jnyn.M»»tMhaptiy en 4^ Oblif. Ned. Ind. MaattJ, die circa l pCt. op konden komen. Tiotor Bmannel, Warschau Bromborg en Aand. Warsebaa Weeaen 1% a 1/4 pOi aangenamer. Bussiseho neest ut Urof gaande beweging ea «Jreal/4 a >4 pOi, doelt over bel geheel was ook daarin ds on set bizonder gering te noemen. In Amertkiansohe ipoorwegwurden bleef de flauwe stemming de overhand behouden. Het meest Uden Penevlv. Sharee, die s pOi en Oenver Blo Staree, die 3 pOt. moeeten derven, ia de laatste werd nog al veel verhan deld en ep nlouw btf groote partyen voor New-Tork aangevoerd: r-"*? Bnffalo Pitt»bnrg, Ie pref. Louis Ban Pranaisco en wabuh Si. Louis, liepen circa 3 pCi achteruit. Verder valt er een verlies >ftn mim I pOi te vermelden voor Central Paclf.; Obllg. Cal. Paclf. 8-, Olevei Akron Bharee, Obllg. gteom. Denver Ulo, looome Boude, Min. Kaosaa, pret Aand. N.-Y? JjAe Erie, pref. Oregon Calllornia en Aand. Union Paclflquo, Toch I(JQ er nog onkele beteringen to venneldea en wel voor pntf. Ohie. Northw. 3 pCt, voor Se Hyp. Chic. Grand Trnnk en O Wig. MJs«. Kansas raim l pOi Yoor bet overige waren «r weinig differenties waar te nemen. Van de Diverse Tramsoorten vesminclerden BQtnigvereeaiging 9 pCt, Westlandsobe Btouttttram Ui» pOt. en 4i/j Oblig. Ned. Tramw. l pCi, Noord- en Zuid-Hoa Btoomtnuo monteerden daarentegen s/4 pOt. In de Premie Leeningen wae ook al niet veel leven digheid, Amstonlanuiohe i 11000 1/4 P0** en ^° Af 100 9/4 pCt. zwakksr, Htuhlweicsoiid 3 pOt., OostenrUkeohe 1004 na de trekking, 31/4 pOt. «n Uaüiidscbe fa P0*lager. Enkele verbeterlnffon sijn' te vernielden en wel voor Botterdamsche 1/4 pet. «n Palels voor Volksvlijt Vj pCt. Ooitenr. Boden Credit en Stad Weenon kwamen 1/1*1/4 pCt op, Ra««ischa 180t l.i pCt vuter. In de divenen was de aehternitgang voor Ver. Affler. fondsen Isto seria 3 lij pCt aangenamer. Geld op prolongatie «as goed i 5 pCt, te bekomen. AMEIÏIKAAN8CHE BPOOBWBGEN. LXXHV. .Kiets,*' zegt de Bailroad Goittlt, .bewijst dvidel^kei hoe weinig invloed aandeelhouders in onze Amerikaansohe 8poonret;.Ma.iiichapptJen hebben, dan bet afsluiten van het belangrtjka contract tnssohen de Itichlgan Cen tral en de Cnnadii Sonthern, een contract, dat een ge heel ea ommekeer teweegbrengt in de positie van de eeue X*alacli«i>pjj «n van groeten invloed is op de andere. De wetten van Canada vorderen, dat een huurcontract aan de goedkeuring; van ecno vergadering Van aandoethouders wurde ouderworpen; overeenkomstig die verpllcht.ng ia eene vergadering gebonden en il aan do aandeelhouder» volmacht gevraagd om de overeenkomst met de Michlgan-üentral goed te keuren, maar geen verkluing hoegeiiiuiid omtrent de voorwaarden der ovaroeokomit ie «ui dt aandvelboniler*, wier volmachten begeerd werden, gegeven. EudeAmerikaansohe aandeel houders n)n too gowoon geraakt aan deze wyze van nakwurueming, dat Hj vr^ algemeen hunne volmaohten hebben opgezonden, hoewel sommigen naar wij moenen verzocht hebben iets te mogen weten omtrent het contract, alvorens voor de aanneming er van te ?tenuneti." Inderdaad ii weinig anden bekend geworden, dan dat de Mlchigan OeatraT en Canada Sottthern overeen «tja gekomen, om voor doorvoer eikaan wegen te gebruiken, om uit do ontvangsten van bolde Iflnen de exploitadekosten en vaste lasten te betalen, en om van het overbltjvonde ongeveer 218 gedeelte te besteden voor de Jfichigan Central ea 1/3 voor de Canada Boutbern; de Canada Southern heeft bovendien eene verblndlngsltlD te boawen en meerder materieel aan teeehaffen, een en ander naar schatting ongeveer 3.000.000 Ds. eicchende. De besturen van beide Kaatsehappifen verwachten natuurlijk, dat doce overeenkomst voor de aandeolboaders roordeelig zal «<jn en het valt niet te ontkennen, dat de ontvangsten door dit contract kunnen vermeerderen. Voorheen toch R»f de Mioblgan Central behalve aan de Canada Sunthern pok ann de Great Westornlen de Grand Trnnk (roederen in doorvoer over en ontving wederkenrig een deel der doorvoervrachten van die lijnen. Door het na gemankt} contract cal het vervoer west waarts ma de Oront Westorn en de Graad Trnnk ontleend voor de Uióhigaa Oentral verloren gaan, maar daarentegen al hot vervoer van de Hichlgan Oeutral Oootiraartj over de Canada Bonthern geleid worden en daar tot nu toe Oostwaarts meer d«n Westwaarts versondeu' wordt, 100 is het te verwachten, dat de twee l(jnen gecombineerd aan do eene zijde meer irinnon zuUon dui zij t*n je andere zijde verl(«CTQ. ? Hot ie niet mooie. ijk to berekenen, welke do ver houding zal zyn tiwnohen de dividenden va» beide MniitB<:h(ipp(jen.. Vnn de znivore winst ontvangt de H. O. 113 voor h»ro 9 18,138200 aaodvelen of per aandeel 2)3 X Tu^ T-J" : vl° Canlijlv Sonthorn ontvangt voor hare $ 1& 000.000 1(3 der winst of per aandeel -j-X iiguflü*. De dlvlJendf-n verhouden zich dn» "? *'3 X TSÜTSisT 'i3 X Toöioóo "= 9'8601 : 15 ^ l : 1.6 dat in : zoo de Canad» Southorn l pCt. diviilond betaalt, ian de Michfsan Oebtral l.CJ[>Ct.dl»idond uitheoren. Hoevpel verdiend zal worden ia, cm de reods meer malen opgegeven re<lcn, niot toberakoneq. Ala toelichting tot de abjcmocnc HtrekUag van het contract laat ik hier echter cone becijfering voJgon, waarbij T*a de onderiitullinff is nitge£iuu, d.nt do voor de Cwad* ÜoutUorn bonoodigde Ds. 8,000,000 niet door uitgifte van nienwe Aan<l«elen matr door eene 6 pCt loenlng a pari povonden tvordon en dat het gemlililalüo dtr jaren 1979. 1830 en 1881 voor de brato-ontvanKBtcn «la grondslag mug worden aangenomen. HichiRan Central: Brnto-ontvangsten 18T9 . . ? , . ? .D*. 7,»4«,7M Idem 1880. . ... . . j, 8,951,875 Idem 1631 ........ 8,800,187 Ds. 35,098,090 Canada Bonthern: Bruto-ontvangsten 187t Bem 1H80 Idem 1881 Belde wegen te samen . De. 8,70S,«T9 8.860^S9 Gemiddeld per Jaar ..... Kxploititlekosteu stelle 60 pCt . ^ . 10.000,301 . Ds. 85.18M60 Ds. 11,719.654 . 7,081,791 . Ds. 4,aaT,ê61 776.413 8 pOt. b Netto. ...... Af voor vaste lasten: Klcbigan Central . . . . Ds. 1^00,000 Canada Southern . . . . ? 678,424 < pCt. orer Vfl. A,OOOJXK>. . 180,000 waarvan Mlohisin Cealral 8/9 . . . . Ds. Oaaiida Boatiwrn 119 .... Zflnde over Ds, lR,7S8.aoö Aand. K. a . . , U.OWJMO . O. t. . . 6". Ik herhaal bier, tot voorkoming vaa verkeorda ge volgtrekkingen, dat des» TiiUtmnuten bfl eene goede ?xptoitatie w*l te vejrkrQgen rfln, maar dat mea er voUtrektniot op kan afgaan zoolang iemand als Vaaderfr^it presideet «i. DB vraag ie gBnpnBid of d« Ontoaeo * Grand Tronk oeer A» naawere aaoslBttlag vaa XtoblCM-Oeatnl ea 0*md«'Sontb»ra nadeel kan «d«rvind*B. Kaar mtfae awenüig cal zij «r elecMl voordeel nit wekken; immers nooh d» K. O. nooa de O. 8. bracht ttaav ?enig vervoer aan. maar wel de 0nat Western ea de Oraad Tronk van Oanada. Wat dis lonen vroeger aaa de at. C. «vvrgavea, komt na aan de Okdeago-OiaBd Tronk, die «na w«Mra Vet gmatate deel vaa bet ver voer wa CUe».-« vb da Ot*««-Weeiani over bars l||a cal trekken. Voor aankeop vaa meerdv mUsriM ens. ant dtek verkeer wefiiekt beawodifd, aal ?« evear il o> middelen kuuae» vladea uitbetoofor? " ? deel «er 5 pOa, UB njyame»» OeUmaOa. tairt. 7 OM. ten, ». T. *< ^tHHHti tl ?se eveaae sse ??? v» fieelea, Twee Holste. DnUgelsIrast » e* ff. feen Hole. WestêfBiiaat tv Xen Woon- «t Winketota, UadeBfraeht 818. Ben Huis, BaariemaMr netttaiasQ M. XM BoK Laariere+na* 1M. -^ ?en WknMejdentabt, Kostrerlorea Wetwlnf, c*aet*B Nieower-Amit»!, ^ Een Hul», LtnrierMoht 47. Kea Bnie, Uadencraeai T», Ken Hol*, Ke(*er«jM«h* U. Drie BnlMtt. Batetwaeliteteec 3, Sa. t ea 7. E*n Hul*. DriekeaiogMreat 18. Xe» Buis, TtaB»Mn*l M. Ken KoopiBaiiannts. Kleine KaMeabvrfentraat 28. In Dt JiBBis «rwW, «M trends te* s*e «re ninlet Xen Koopnuehato, Bokin 80. * ~~~ Twee FaUniBen, Kamentelkjteec «en 4. ' WoenwUff 18 Deeesaber 1IM. tk ftt O.-S. Am* BI0BB> ...1 l7e»H - , . dee avonds tea SM are Breek*. ,< XM BMneaeis, Priaeeagratót HM. Ken HserenaalB. Keiiengraoht 781. In VoUlma; eMeiejejelewBtei Pereeel«ei II Deoember. Ees HoisM, Oetgeaipad 1T8, ITT, 17», UI, 113 _ Twee Winkelamiaea, Vam OMenfcaraeveWtatrwt 17 ( Ken Vrinkelanis. Bpelstrsat M. .-»/ Een Wiubelauli, Se WltUnbnrgerdwarestrait II. ~( Ben dubbel Wlnkelhttb, 8e WIUe«barf «rdwanetrut ai Ben Winkelanis, Bpolstraat 310. Drie WlnkelhuMa, Wagenaarstraat 114, 111 SB lift Ben Koopmanahnla, Heerengreeat 971, , Een Koopmaasaaia, Kort* Bplnbtüaateeg 1. f Ben Boer» Hontode. to OeSoip O 11, gem. Stotom Een Huis. Bpol 17. 10 December. Ben Hola, Vös«lstr»*l «a. Ben Huls, Baadbnogstraat SI. Vier PakhnUen, Bpnistraat 3tt. KI, Mi en 2Ü\ Twee Hnizen. Spuistraat Mi BB MS. Een Heerenhttls, Heereogtuht ÏS«. Ben WinksUtois. Haldenstraat 11. UurCerllJke Ondertrouwd op Boödwd»* M N»T*m>»r 1M9 J. JI. D. J. O. E. j. 3. W. j. F. A. V. J. B. 1. O. J. W. Orader en A. O. BtJnberg H. OaaaiBf en O. vaa Zerken. Q. Halwaeea ea A. Jans*. BUnee en K. Heft H. O. ran DotnpeelaM en B. B. ToUragl. J. TBB der Teen en W. E. B. Proak. W. Qeerltaf en H. B. Keve. a Heidmtt en V. U. Viieer. B. Leo» «n A. kt de Vrooe*. H. PU* M A K. a «elfer. Polderman* en A. J. Smit. fiaadag en B. H, O. ter Miftelett. W. ran der Steeg en G. A. ICelka. Trompetter en L. de Jong. Bweers en W. O. Esveld. de Triei en E. Wfirta. B. Kerllng «o E. H. TMJ Breda. O. NUiotaUe en J. Bekober. , E. Citroen en 8. V. JawUon. .' Ondertrouwd op Donderdag T December tN9L Dr. O. P. Weeselink en J. P. Tin Boirtm. D. de Torrei en 'B. Holler. 3. O, Poortermanl en A. Oreldanni, 3. O. Boeteling en P. Tan Sandwjjk, B. W. Bneee ea A. Delforao. O. Plngler ea B. Hoojjberj. 3. O. Coiter «n J. TeibDeff. I>. W«8torreld «n A. 7. Staal. B. Zomerplaag en J. Boe. V. van den Berg ea E. X. Rnwtf. t. H. Koppel en W. O. Ffcke. B, B. OroiMWold ea K. B. F. OrtDefeld. B. l. Bmit ea F. A. Fraokea. D. Cartoef ea K. Xrwtèman. TT. Felmanen M. J. OhrUioffeU. H. 3. Degowjj en H. Deken. J. Bpainder en K. W. KerkliooTem, B. O. Hofman en A. M. Koek. O. H. Kolder en W. J. Keewmaker. A. Bojjmgaaat ea B. B. Bontaunihoft m n v u a Onder de rubriek TE HDÜB werden (rmti» opgeaonteBl woningen, kamers sas. welke vóór Vrijdag een au oea gsgoven »yo, met vermelding vaa Btaiid, LokalltsH^ Uunrprjjs ea wanneer te aanvaarden. Opgaven hieraan niet voldoende knnnea niet geplaatst worden. ? B{| verhoring wordt men beleefd venoobt daarvan direet kennis te geren aan het Jtareati vaa dit blad, Bokte 3, U. Oeitoff. Voor- on Acbterkamer. U p. a. Tsnt, 134. Kelder, f fliü p. J, Terstond. U. Bovonhttis, 7 Eatatrs eoz. f iM* p. 1. Terston4 Amttel. 99. Vrg Boreobols, f 000 p. J. Tentoai, 109. BoveDbnia. f 1100 p. ]. Tvtstoad. 18. Hnis, f 35 p. m. Terstond. 3. Voorkamer met ilcuoi', (20 p. n. 4. 3 O«m. iUiacrs, f 3i p. in. Tenicmd. 9. Voorhutwr mol Kort, t 48 p. si. Terstond. ' . ' tUmmeaXmm*. D. 2 Cara. eu Saite voor Katrt., m«t Z«U,, f400 p j. TersK niawtvhtrfgwomt. 13. Geot. Voorkinjor, f 'JU i>. ui. TontMXd. BtoemsIriHtt. 43. Gcst. Voorkamer, l* £<*r,o. 1 19 p. sa. Tent. 17. 3e BoTcmhnl», S Kamer» enz. f 150 p. j. Tent 29. Boreohula, 4 Kamen, *n«., f II. p. m. TantoaA. ÏB. Uuvuiilidia. i Kjuuen», tut,, / 43. p. m. Terstond, 81. ie Bovenlioii, 8 Kamers en»., f 300 f. J. Tent 32. üeatoff. Voorkamer mot i.lo«< f U p. m. Xersfc ? 62. (i»m, AcbUrkamer, t 3.60 p. w. Tenloiid. «H. O«m. Kamer met Koet, ( 16 p. m. Terstond. 104. Vry Boveoh., « Kam. enx. (600 p. J. Terttond. 112. Vrij Boronhraa, t iSO p. J. 108. fluis, f SM p. i. Tent. ? . lto*rkavf S. BovenhnU, 8 Kam., Ale. enz., f440 p. j. Tent. 6. Bovenste Boveoh, 3k»w., Ala.ea^tasop.J. Tsrsi. 5. Ie Bovpnhr.i», t 375 p. j. Tentend. 40. Oom. Emmer met Biaapkaator ea Koet, f49 p.m. Tent TO. lo B<>. euh., « Kimim, 'J Ale. «u., f S» p.J. l Kei 18ST 118. l Zolder» met VWettoti. f S» p. j. Terttoad. 148. Hownliui*, f J» p. J. l Kek IM. » 2oUén, 4e Itafe, f 70 p, J. Terseoad. C^MBWlCMfrWM*. 97. S» Dovaaa» 3 Kamers «B»? 1 1 W p. j. Terst Cmmmr r*t*r*t*mmt. 175, 3 Bovenhnbtcn, B Kanen «tuu, f BS p.J. TenU 171. BoYennnia. l Kamers sa*, f 900 ». J. Teist, 178, » Bofeobaixea, f 175 «n f150 p. J. Toistoad. _. ?. Tent. O*BB. atssjssr, f W p, s». 60. Oen. Tsodtamer f21. p. ra. f ent, 7u. Gem: Toorkuaer met Aleoof, f ft ». at. J*». W. Zolder, f « p. m. fentoBd. n. XaatoodokaaX tm p. m. Tennsnl. tT. Xaoloorlokaal, f SM p. J. Tentoud. ?e. Ztt- «B BIsiBtimsr SM* kezi, fS p. w.'Tantum*, W. Oem. Teorkamsc. Se Bsage f W e. m. Tera*. M. S Oem. Voort», U Bt, f U i f SB f. m. Xentoeel. ?*. 3* Jtoveaheie. S Kamers eso.. f UB B. j. TezBtomt. Xtrt6tutmt»mtmttw<m»ti e. HmX e Zusun, ras. f SSö p. J. l Kei. B*i ?uahmt U. TooAaa>«_me* Aleoot. 11* *. m. Twetoad, SS. Q«m. Veor- «o fllssflraBMr. U Xs, Ie p BX m. Osas, TeertsetMT sast Ah»* f SjH e, w. « ST. «km. T«efk. BMt Als., l* *X * W f. av foei f4. 3 KaaMm, f W. p. m. TenMad. SS. SS. ae ev8Ue;»kaBMr.< 'tUlS. y.m. Teasi els, e lesaerB vut.i swjj. J. l aW. N°. 286. A*. 1882» WEEKBLAD ktend. üitgevere; "ILLERMAN, HARM8 k O*. Kantoor: RokJn 2. fis) «ióh vóór t Jsumazl aanitaande «p dit WesAkUsl ?bo.uMsii.ii. ontvafjgfJat a» Boa. welk» ik ian kop decor nuond ve^MbgiMii» gratie. i xaovm 6BOOTUIG VA» QOBLQQ, deer T. ? WAATKCFDHI OTEBZJCHT. -- ALIJDtliBI. ? <*WJHtBiB>i'W1m»»«'get Aquarium. ? De PoUtte-vermerinij, ? Dit de Xlssobopetsd. ? XCXBT: Zender aaaia, iwor *. v. d* 6. ? Graad Taeatre BB eUdMühocwbarg, door I» v. Deys«d. Boeeaocio, doordeuMlfde. ? Twee geede Tooaeelvoontelllngen. door Jsan. ? De Hoagdultanhe Open. - De Amsterdameohe Coneertets dew BMete. ? UETTEWnmDK De Irnte-almuMk veor M8I éW Angwilla. ? De uitbreiding van de> bttstottssb d»* AnsterdamMhe Univenltert, door J. T. v. Bomeren - MÜITAIBB ZAKBMi Itchti-qnaestia, door T. Z. ? De adder, door W. F. ? Mntatiéi). ? ftftgtfgpBOFTiail!M, ? ntüIXETOII <3cd« dn Corps, naar O. Samarow VI, door A. B. ? Wt Belatf I, door M. M. ? AT.LaTP.»! ? BBJKVSKBUS. ? OVZB2IOBT VAM DB Br»BSTIlO(ABKT. ? AmerlkaiaBobe Byeorwesje». «e«r I. v. d, Borg. ? ViigadBtiBfBB. ? Veilingen. ? BwfexMJke Stand: ? Ie hmw lijnde Woningen. ? ADVKRTSNTIEH l Bcbouwbnrgen, ena. In de zitting der Tweede Kamer van 11 December IL (BIJWad vel 638 vlg.) is een beginsel van Staatsrecht ter sprake gekomen, dat ver reikende gevolgen nebben kan. Kortelijk saamgavat u de toedracht van zaken als volgt: Krachtens de wet op bet lager onderwijs (Art. 45; verstrekt het Rtyk aan de gemeen ten eene snbsHie van dertig ten honderd in de kosten uit bedoelden hoofde. Die post wordt natuurlijk gebracht op de begrooting tan Binnenlandacne Zaken, en ah zoodanig aan het oordeel der Staten-Generaal onder worpen. Naar aanleiding daarvan joch THTèï_ __ r hoeverre hel den volksvertegenwoordiger, om welke reden ook, al of niet vii>taat aan de uiti-om'/iy eener wel belemmeringen in den weg te leggen. Bevestigend werd irj beant woord door de beeren Schaepman, van Nispen tot Sevenaer eo van Houten. Ont kennend, door den Minister van Binnenbndsche Zaken, benevens de beeren LielUnck en Brouwers. In de bewijsvoering wa* de aan tal niet homogeen. Wél was bet de verwe ring van de ïJjde der Regeeriog en hater medestanders. Voor de gebondenheid tot het toestaan der bedoelde gelden beriep men zich namelijk op het voorschrift van Art 115 der Grondwet: de wetten zijn onschendbaar. Dat bet hier eene episode geldt uit den strijd tegen de wettelijke regeling van ons open baar lager onderwijs, is duidelijk. Dit onder werp heeft, nu eenmaal bij uitstek de gave, den dampkring in 'slands raadzaal zoo zeer te benevelen, dat alle bezadigdheid zoek raakt, en men in een Jegerkamp zich verplaatst wannt. Lnat ons trachten het drieledig stnndpunt der bestrijders van den sobaidiepost oluul ie leggen. >Ik heb slechts één eed gezworen, dat " op de Grondwet en geen enkelen op de wet op het lager onderwijs. -~ De wet op hei lager onderwijs ia voor mi) geen wet Al beeft zij er ai het uiterlijke van, zoo mist tij toch het groote beginsel, dat zij ep hst recht gegrond is," ? aldus de heer Schaap man. Een beroep ahoo van de wet, die hij onzede)uk acht, op bet recht, dat hem noopt haar de gehoorzaamheid op te zeggen. Dit beroep neemt de heer van Nispen over, doch geelt daaraan eene andere wending. Hijiegt: >Door tegenrieuiraen sollen w» eea everredings- o/ wil men liever een dwangmiddel aanwenden om langs grondweltigen weg eene wijziging der wet van 187» te verkr,gen.n wiüe die gezichtspunten eindetgk laat de heer van Houten nisten. Volgens bem is het budgetrecht der Kamer onbeperkt in omvang en strekking. Wvst men op de geMeHjfte verplichting door eene wet geboren, de heer *ui Houten antwoordt: >W?ar wtf geroe pen worden om te stemmen overeeitevoororanhi van wet" (bedoeld h ëe begrotxmgswel) ontken ik het recht der Kegeering en van ieder, mijne bevoegdheid om voor of te stemmen, te verkorten." Zul het geoorloofd zijn te zeggen, dat het jouwens vrij summiere bescheid, bestaande 'n eene verwijzing na&r de onschendbaarheid oer wet, geen enkel van dit drietal bezwaren m het hart raakte? liet aphorisme van Art. "5 Grw. noemde Thorbe«ke: »eeee nieuw* «pi'cuk, waarvoor ieder ab voor een geflotos) deur zal blijven staan." 1) Sedert hem is bet no« niemand getakt, den toegang zich te verschaffen tot dit staaltje van tegietoeieve orakeltaal Onfichendbaar udewet,nue*i voor ZONDAG 17 DECEMBER, 4e critiek, want >|} beoordeelt haar; noch voor de wetgeving, want zy wy>?gt baar; noch voor den rechter zelfs, want, volgens niet weinigen, mag b{) bare grondwettigheid toetsen. Onschendbaar alzoo u de wet in geen enkel behalve in dit ééne opzicht, dat zy, rechtsgeldig tot stand gekomen, rechtskracht heejt. Daarop alleen komt het aan, en dit beginsel, voorzooveel noodig, in art. S der wet houdende Algem. Bepalingen ondubbel zinnig neergelegd, is meer dan voldoende om het drieledige, ietwat zonderlinge bondgenootschap de wapenen uit handen te slaan. Waar een klare ea eenvoudige regel ten dienste staat, is hel beroep op eene nevel achtige, zy het ook grondweueUJke algemeen» beid, minst genomen, van twijfelachtig nut. De wet, rechtsgeldig (gelijk bier) in bet leven getreden, ia verbindend voor ieder zon der onderscheid, ? ziedaar een regel, dien een kind begrijpt Geenerlei spitsvondigheid is opgewassen tegen den eenvoud van dit beginsel, zonneklaar voor het forscbe gezond verstand ook van het niet rechtsgeleerde deel der natie. Tot eerbiediging van den in weUdtyken vorm geopenbaardeu Slaatswil is ieder, wie hij ook zij, gehouden. Buiten dien grond slag is eene geordende maatschappij noch mogeiyk noch denkbaar zel's. Staal hel on verschillig welken staatsburger vrij, om sub. feetieve redenen eene wet ongeldig te ver klaren, op eigen gezag te beslissen, dat bij haar niet naleven zal, ? het is met den rechtsstaat gedaan en een toestand begint, waarin het vuistrecht herleeft. .'rake. Zooveel echter tt ztktr, dat'dergelyke'bêtUtfütff in meer of minder duidelijke bewoordin gen genomen i» door drie Uden der StatenGeneraal. Men kan het feiibelreuren, loochenen echter kan men hel niet Het meest onbewimpeld treedt de Heer Sehaepman op: >De wel op het lager on derwijs is voor mij geen wet" De zinsnede klinkt luide in het rond en gelijkt op den nït/iqgenden cii de, guerce. van een geharBep: >Eene wet kan alleen door eene latere wet, voor het geheel of gedeeltelijk, hare kracht verliezen'. Immers niets belet den heer Sehaepman, zijn slagzwaard zwaaiend, Art 5 neer te bonzen met den uitroep: >Voor my is ook die wel geen wet" Voou. nu. ... Nadat nu echter dit gericht gehouden is, en wU ietwat van de ontsteltenis bekomen zijn, kan men zich voorstellen, dat iemand de bescheiden vraag doet: > Wie zijt gij daa, gij, die aldus met wtiten omspringt? Waaraan ontleent g(J het recht u boven of buiten de wetten van den Staal te stellen T' Ea voor stellen kan men zich tevens, hoe de lieer Schaepraan den vermetelen vrager van top tot leen opneemt, ea in zijn staatsrechtelijke toga gehuld, waardiglljk zich verwijdertterwijl de eclios plechtstatig blijven ruischeu: Yoot MIJ Laat ons niet verhelen, hetgeen eene droeve noodzakelijkheid uil tesprekan gebiedt. Een diep onzeileltyk schouwspel is door het bont geschakeerde verzet geleverd. Onzedelijk, omdat eerbied voor de wet mei te meer reden kan worden geeiscnuiaarmaie het voorbeeld van wetsverguizing gevaaiijjker worden zou. Onze delijk bovenal, omdat, juist omdat men aaa den wil tot weisaanranding paarde de zijdelingr sche macht daartoe en van deze laatste ge bruik heeft gemaakt Daardoor wordt de ?madel|jke handeling bedekt met een vernis van legaliteit, en bereikt men langs zijpaden een doel, dat, openlijk beoogd, totbverbackttng beet Sedert wanneer ia dit toevallig gunstige standpunt eene verzachtende om standigheid? De heer Sehaepman zegt: »ate ?staatsburger zal ik mtyuie4 op gewelddadige »wijze tegen deze wét verzetten." Yoot deze graceiyke verzekering, dat hij barricaden niei opwerpen zal. zyn wij dankbaar. Hij make zwh echter geene illosien. Tussclieii bet siraaionroer en de getabberde brandfakkd i« ver schil in soort, niet in aard. Alleen door êtm lattrt v«t% verlittt eene wtt hare kracht. De regel beleekent: zootang de wet er is, moei zij gehandhaafd, nage-> leeld, uitgevoerd worden. En dil allea, ook door hen, die tegen de wet grieven hebben, onverschillig van welke natuur. Tol goedkeu ring niet, tot onderwerping slechts zijn wij allen gehouden, maar daartoe ten volle, zonder voorbehoud. Welk weefsel van paradoxen is ten toon gespreid om aan dien heiligen plicht te ontsnappen? In eene beschouwing van de verhouding tusschenYv el en Recht vermeidden zich de Heerea Schaopman en v. Nispen om honne coucieatie te sassen. Uil bet gebied der stellige, onverbiddelijke wet, objectief bindend voor iedeR onzer, vluchtten ty naar de sfeer van het subjectieve recht om haar te ont gaan. «Het reedt" vernemen wij van den neer van Nispen, "staat boven de wet Als De Darbtm Ofgarettea worden geïmporteerd door KOOPJLU» * O*, iBMUrda* ee Betteraaeb de wet met het recht i» «rijd it, dan moet de wat wtykea an veranderd werden." Zeer zeker is deze les een eenwenhengende waarheid, door de rechtgphikaophie onophoudelyk ingeachernt. Zeer asjker Is de wet njate *aar dan één der kMhroonen van reehTen moet zU in dt maMfc^iitderrechuidee haar meerdere den. Zeer xeker moet de wet veranderd worflen, indien tnsschen haar en de rechuidee strijd bestaat Doch staat het aan n, aan my. aan wien onzer ook, op dien grond eigen dunkelijk en eigenmachtig de, wet on g el» dïg te verkla»en?t Of vloek uit deze uwe juirte Dremisse voort, nw roeping, nw taak, uw plicht om, de wet eerbiedigend, op hare verandering aan te dringen? is er dan aan de begripsverwarring, die met zeker deftig vertoon tot zelfs in de hoogste landsvergadering zich baan breken kan, geen einde? Eene wet, die van kracht is, moei uitge voerd worden. Daarin beslaat liare> kracht". Tot die uitvoering behoeft de Regeering mid delen, door haar als post op de begrooting gebracht. Dat die post formeel onderzocht, in ons geval derhalve aan de voorschriften van het Koninklijk Besluit van 13 Augus tus 1880 (Stbt. no. 161) getoetst worden mag, spreekt van zelf en kwam niet ter sprake. Beweerd werd, dat men 6» begbutl dien port zou mogen weigeren. Volgens den heer van Nispen: torn dwang op de Keijeering uit ie oefenen" tot wijziging eener z. i. slechte wet Volgens den heer van Houten krachtens het budgetrecht Zijne theo rie op dit punt luidt: >Men vergeet dat de uitvoerende macht berust by de Kroon en dat de Kamer geen deel uitmaakt van die uitvoerende macht De Kamer is niet geroe pen wetten uit te voeren; dal is de taak der Regeering. Wanneer eene voordracht aan ons wordt gedaan, om eene begrootingswet goed te keuren, geschiedt dat niet als zouden wij deel hebben aan de uitvoerende macht, maar als een tak der vetgeoetuh macht*1 De korte aanduiding van den heer van er ' si «, ? ** . m _ v ti dun de Het antwoord aan beiden kan even tort irjn. Het afstemmen van een m'tvoerincspost is ongeoorloofd, omdat <f« dluei, tehtjnoaar wetqftrinff, in toerkeKjkhtid wttttcJunni» it. Niet bij ons, Vertegenwoordiging, berust de uit voering, zegt ge. Des te erger, zou men meenen. In welke positie toch verkeert, naar uw stelsel, eene.negeerrag? Ziehier eene wet. Veranderen kunt gij haar, miüt op grondwette lijke wijze. Daartoe hebt ge het recht van initiatief. Ge kant of ge- wilt daarvan geea gebruik maken. Mitadje» is de wet van kracht en wacht hare uitvoering» De Regeering, haren plicht indachtig, vraagt daartoe de middelen by n aan. Weigert gif die middelen, de wet moet onuitgevoerd blijven. En dit zou u vrijmaan! Het zou a vrijstaan eene daad van wetgeving te plegen op andere dan de Gcondwetiefyk voorgeschreven wij/e f Het zon u vrijstaan individueel een anderen wetteUjken toestand in het leven te roepen, dan voort vloeit uit de wét, wier uitvoering gij ver biedt! Het zou u vrijstaan, eene wet, vrucht van samenwerking der gestelde machten, eenzijdig van kracht te berooven, te ontzielen I Dergelijke theorie moge door den heer van Houten worden aangeprezen, met den schijnsehoonen naam van budgntmckt, in wer kelijkheid heat zij de theorie van den bruto!en dwang. Met het uitspreken van dien naam kan de heer van Nispen worden geluk gewenscht, ? zijne logica verdient het ? niet echter met zijne toepassing. Wetenschappelijk is de verdeeling van Staatsmachten ? het onzalige denkbeeld van Monteaquieu ? reeds lang veroordeeld. Hebben wij haar echter met de heeren van Houten ea van Nispen in dier voege op te vatten, dat wetgevende macht en uitvoe rende macht, waar ztj de kans schoon zien, elkander gaan beoorlogen, dbn wordt het toere conotitutioneele raderwerk belangrijk vereen voudigd. De vraag is niet langer: hoe schept men de voorwaarden van taautueerMng voor de organen van het Staatsgezag. De vraag wordt alsdan: hoe onderwerpt het alvermo gende Parlement de uitvoerende macht aan zijn wil en viert het zijne grillige taimen bot Heden ia eene wet rechtsgeldig lot stand ge komen. Morgen worxft zij, achter het schild van het budget, even rechtsgeldig bestookt En de Regeering? Welnu, de Regeering, gehooHarne dienaresse, toen de wet geboren werd, woont met dezelfde onverstoorbare kalmte har* uitvaart bij. en legt met sullen deemoed, mymerend een krans op haar graf. Het hoogste, dut zt) zich veroorloven Ican, i» eeae dierbare nabetrachtmg: Zoo even hielp de Kamer eene wet ontwerpen, thar» behaagt het haar de uitvoering onmogelijk te maken. De Kamer beeft gegeven, oe Kamer heeft genomen, geloofd zQ onder alle omstandigheden de goedertierenheid der Kamer. .7* Barbaat OgarslU» «g» seer <eskt TM eauak.» Abonnement per 8/m. ? l? fr. p. p. ? MS Bnnunen aan da Koeken Tatfangbaar l » 0.1» BB» regel 15 Cte., toaaobea Ten tekat » 1.? Leve eene ttaatsrecbtelyke leer, dto soortgelyke vrachten ai werpt l Amsterdam, Dee. "82. J. i. L*vv. 1) Thorkeeke, vetbU *«. Zooals gewoontijk ziet ook dit jaar artikel S der begrooting zonder radere toeüebüaf het licht, alhoewel bet eindcgfer ala naar gewoonte hooger is, en jniat op dit artikel valt bij gooden wil xoo veel te bezuinigen, Slaan wij de begrooting voor 1883 op. dan zien wij dal daann het traktement van de» referendaris-chef der Ille afdeding, met f 900 vermeerderd is, omdat, zegt de Memorie van beantwoording, was genoemde man in het leger gebleven, dan zon by in hel volgend jaar Majoor zijn geworden ea dan als chef zijner afdee&ng f3600 traklement nebben gehad De kamer slikte net argumem en de referendaris kreeg, al kwam de profetie niet nit, zün verhooging, even als de hoofdcommies-chef der Vlle atdeeUng. die onder de vtag van hoogst verdienstelijk mei den re ferendaris meevoer. Dit jaar, zien wij bet traktement van den referendaris chef der Ie afifeeling, met f 200 gulden vernoogen en dat vaa bovengenoeinden hoofdcommies, die bet vorige jaar slechts f100 kreeg, wederom met f 100, terwijl by tevens ato referendaris} op.de begrooliDg gephsatst is. Het volgend jaar kan dus ten zijnen be hoeve als argumem voortraktementsvernoogtng dienen, dat hy het minimum traktement als referendaris beeft Het schijnt zeer wenschelijk dat na dit langzaam opvoeren der traktementen en ran gen der borger-ambtenaren van het departe ment een eind korae, temeer daar zij boven de officierea, werkjaam aan het departement, voor hebben, dal zij, als er oorlog komt te nnis blijven, nimmer tenzij met eigen wil behoeven te. is) en eindettjk geven de cijfert der begroo Ung niet bel ware beeld hunner traktemen ten, daar deze door de leges neg, aena aan zienlijke verhooging ondergaan. De leges zijn afkomstig: 1e. Van de door otticieren by aanstelling of rangverhooging betaalde leges. 5e. b in art 2 van de bepalingen hij bet aangaan van contracten voor aenkestedingpn of leverantie*» bepaald: dat de van de aanneniingsom te betalen leges ten laste van den aannemer komen. Het schijnt onszeer weaschelijk, dat deze bron van inkomsten worde toegestopt Ook dit jaar wordt het personeel der IQe Afdeeling met een kapitein vermeerderd, die het voorrecht heeft chef van een bureau te zijn, waardoor hij de alleszins biHijfce toelage van f 400 geniet, zeer teu onrechte wordt naar onze meening die toelage aan den kapitein van den generaJen staf werkzaam MJ de Ite Atdeelingonthonden, alhoewel diens werkkring zeker belangrijker ia dan die van voorgenoeraden kapitein. Ook komt ons bet bestaan der HIe AfdeeUng, Personeel, die f 18,000 aan den lande kost, niet gewettigd voor; wij zouden ze wenschen afgeschaft te «en en bet personeel der ver schillende wapens en dienstvakken gebracöt onder de afdeeltng die van elk wapen en dienstvak bestaan; ook zouden wij wenscben dat de verschillende comptabiliteits-hureaux tot één werden vereenigd, wat zeker tot be zuiniging ea snelle afdoening vaa zaken BOB leiden. Wal art 4 betreft zy opgemerkt, dat zelfs de duilsche keizer een niet zoo- talrijk raititair hois heeft als de koning van Nederland. Volkomen overtollig zijn de bevelhebbers in de militaire afdeelingen, zoolang er nanielijk provinciale adjudanten bestaan en ztj geene bevelhebber» van Unien enstelfingen zijn; zij kosten met adjudanten en paarden ± f 5»,OÖO aan den lande; voor dit zelfde bedrag «m me» eene compagnie infanterie met officieren kunnen hebben. Even onnut als zijn voorgangers i» de in specteur van bet mitkwr ooderwtjc. Da aan gewezen persoon voor net toezicht op en het bepalen van de richting van het militair onderwijs is de chef van den generalen stat Ten opzichte van den genetafen staf e» de intendance zt( opgemerkt dat at » het per soneel op da begrooüng compleet ?Jtgetrofcken bij den generalen «taf, 2 hoofdofficieren en by de intendance S kapiteins ontbrefteav Wij bekbgenhet leger ete voor éeza bettekkingen geen geschikte personen te vinden zyn, te meer daar in tijd van oorlog de be noeming» inllen noeteB$«K)aMen, waaraan het nadeel verbonden iadat de aladan kMnosjntde personen onvoorbereid zy* «oor de haUngrtjke laak, die hen wacht. ?D* eabte Oarbam 0%aretten dragen ,een Btlor* ale Berk. De betrekking TU plaaUettk kornrnaiMlant «ween wtt. WMenfeHVU fH^J«%*Ue»ffl» tj*9 eUQUf UUiUUl niet io het leger te hal^bov?^ souden de / 30,000 die zy aan den tandt koetea op MM andere wtyu bettaed zeker meer de weerbaarheid verfaoogea. BQ de besebonwing van de ffle en ? W ??» mr*f^f*MVr** n ??«ffr »?»?» ?** WUW W V M* Afdeeüng der begroeting ryst onmiddelijk de vraag of het regiment Grenadiers «? Jagers de ?45.000 die het meer dan eem reciment Infanterie koet, waard is. Niemaad cal in de versie verte durven beweren, dat dit regiment, otter dan een ander regiment infanterie geoefend is. In bet voorloop» verftog wordt er op gewezen, dat dit regunaat generende een reeks van jaren geen deal genomen heeft aan veldoefeningen op groot* schaal; men bad er nog by kunnen voege» en niet door den inspecteur der infanterie geïnspecteerd, zoodot aUe gegevens omtrent de geoetendheid van dit regiment ontbrekeav Bovendien beeft bet bestaan van dat ragft ment het nadeel, dat hel de officieren der andere regimenten infanterie ontevreden maa&C Als men officier der infanterie is weet zeer goed boe een collega, die naar regiment wordt aiargiujiaatal, benijd IK... om zijn goed garnizoen, zijn ?200 rendenü«toelage, zyn gemakkeiyken dienst en aUnf zekerheid van promotie te maken. i Wat de Cavalerie betreft, net is onze mee ning dat, daar defensieve oorlogen de eenana zijn die onze natie zal voeren, zg neg stee* te talrijk is. te meer daar één escadron Ca valerie ongeveer hetzelfde kost ab een ba taljon infanterie. Bovendien is de organisatie der Cavalerie te kostbaar; terwijl men kt DnhsesbJandljebalve den regimentskommsndant slecht* " J tV ^.'^.af J Irf» e> - » 1 '?? - v «?«?? ? -arm, i sarifiran^a»-iria»i»«"»e,iTa-i-H"B «MWMew «jfweatk hoofdofficier per regiment heeft, zyn er ia Nederland 3 per regimeat; bovendien late onze eseadren* vergeleken bij die der ané omringende staten te weinig ruiters.'het zna dus niet alleen eene bezninigag mar tevtsst eene verbetering t^n» indun ntnm bat re-' Ten opzichte van de artiDerie leert grooting ons, dal 105 of mim 1/4 van het eJe ofucienkorpa ontbrekan, voorwaar aan zorgelijke toestand voor ons land waar d» vestingartülerie geroepen is zulk eene be langrijke rol by do landsverdediging te ver vullen en het »am grands mat» les grand» remedes," zien wtj met toegepast, wantkabtt glijden de toelichting op de begrooting, het voorloopig verslag en de memorie van b*antwoordag, over dit pont been. In een nauw verband met de rol der ves ting-attillerie, staat het in de Memorie vaa beantwoording door den Minister uitgespro ken oordeel >dat eene scherpe afscheiding van beieiting en veldtroepen naar zijne mee' ning niet doelmatig is; de troepen die tijdelijk versterkte plaatgen bezetten bebooren tevens geschikt te zijn om te velde te wordeo gebruikt" Deze gebeete beschouwing is naar onze meening onjuist wanl by die vermeent eem zyn troepen als bezetting, op forten en daarn» in bet open veld te kunnen gebruiken, ver keert in een dwaling. Voor ons land moeten wij bij bet snclte verloop der oorlogen en den weinigen tyd van voorbereiding dien de vijand ons zal laten, voor dk verdedigingswerk een vaste ken» goede troepen en by het uitbreken vanden oorlog een beboorigke aanvulling tot voliattigft bezetting van redelijk geoefende schotten nit de nabij het verdedigingswerk gete^en gemeenten hebben. De eerste stap op den goeden weg is af~ scheidin^ der veld- en vesting-artillerie e» bewapenutg van de kanonniers mei een De tweede stap, samensmelting der vesting artillerie en bezeUittgs-infanterie tot bezctn'njKstroepèn ais afzonderiyfc wapen. Sfechtft eens betoeft men een klein Sederlandsch verdedigingswerk bezet gezien te hebben, om van de waarheid van hei bovca>staaade overtuigd te zijn. Het ia een wanhopig gezicht te zien hoe bij een werk zonder fiankement de fcehede artillerie loesiat hoe de infautarie eenslem» afslaat Omgeteserd ziet btf een aanval van de icezyde bv. in den Helder, da infanterie toe bij hel vuren der artiöerie. Het bestaan der ftnteniers, Torpedistea en Genietroepen elk als afaondertfjk korps, i* in strijd met de zuinigheid; nu heeil eflt korpa zyn eigen werkplaatsen, zija afzondetnjk boraan, administratie; en ooderwijskosfc» (f 8000), zQn eigen kosten van oefening en. enz. Bet zal wel geen betoog behoeven dat bij vereeniging tot één korps Techaisehe traepen; vele dubbele uitgaven vermeden kunnen worden; bovendien sou hierdoor zeker de geoefendheïd vaa den troep, daar mett '41' .: f I !?? :-l U

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl