Dl AlïflTSEDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Na 388 L Wrwfl «m «rtflften %u w L")wp»tW»«» D* Koning btêtttwoorWe ge fr **«]. «B deed ?« aoMprook ?*»*?» R fetnMB, dea QoawBMr «M H ?B kan de koopUedu. H| | whttojet «pul, U * (tolt een woord van de voormalige beur» te zeggen, bond» de i^gen*«e eB wwe^ge beriimerin. 0en op, daaraan verbonden, en haalde aan, dat b vroegere tydea het vtoren van geUgenheidrfeesten niet no algemeen was al* nu, t eerste eeuw feest der voormaligebeurf met herdacht werd; ? naar wel bei tweed*, door dra dichter Loot» bezongen. ? ? ? ? ? ? ? ? ? *~Nn~weBKhte de Burgemeester den Heer Zooher geluk met de voltooing der beon, doorhem ont worpen, en wat het welttandlge van den bouw betreft, door hem bestuurd, en h|j hoopte, dat de handel baar zal beschouwen ali de meestdoekreffeude «n beetingeriohte plaat*, waarop atjne ver richtingen kunnen worden uitgeoefend. Een vrome wensen! ... , De Comminarii voor de publieke werken ont ving vervolgen* een welgemeeimen dank, en daarop wendde «ion de Spreker tot den handel. Ho hoopte, dat een iegelijk veel voordeel op de Beurt ion vinden, dat onte handel meer en weer blooie, en... w|j «ouden haut durven vermoeden, dat er ook een fijne, boo-gstvoorzichtige toespeling in '? Burgemeester* rede was gevlochten, die in de verte op meerdere handelsvrijheid doelde! ( Haar wq willen ODI gevoelen aan niemand op dringen, en «uilen oni wel voor den *chifobaren toeleg wachten, aan den Burgemeetter van Meer land* hoofd- ra eerste handelttad, woorden toe to schrijven, die loovele wenichen waren voor welvaart van het geheele rijkl . De Burgemeester zeide verder: dat de koning wicht hecht aan den handel; daarvan wa* het aaie Hercnriufbeeld, als een geschenk van Z|jne Majesteit, een aangenaam bewös, niet alleen voor ons, maar ook voor onie nakomelingen. Dat Mercurinsbeeld, zon een teeken blijven, dat Z. M den koophandel aanmerkte, all de hoofdbron die voor het rUk moet vloeien. Voor die blijken van |Z. M. belangstelling in de welvaart van Amsterdam, bracht de Burge meester aan Z. M. den dank dei volks, met een betuiging van gehechtheid aan Z. M. koninklij ken persoon ea aan 't Vorstelijk stemhuis van Oranje. Eindelijk bad de Burgemeester 's Hemels aegen af, en sprak: i* heb gwegd. 't Schijnt eene erfelijke ziekte onder de Burge meesters van Amsterdam te zfln, gaarne lang en gemoedelijk tot den volke te spreken. Ook de Heere Huidekoper Ifldt aan 't zelf de zwak, althans dé redevoering, waarvan we slechts een extract gaven, levert er een duchtig bew|j« van. Ongeraden was het echter ? om voor een Koning, dien nooit naar recht het verwijt van langdradigheid trof, een half uur lang een nabou w der beun te honden ? vr|j seker is het tevens, dat de koninklijke Prinsen, met even veel smart hebben verlangd war het ? ik fob het geeegd, als de wachten naar het hanengekraai van den morgen, en nog minder is het aan eenigen twijfel onderhevig, dat de drieduizend kooplieden, waar van tweederde gedeelte, noch den Koning, noch Z|jne Zonen, noch den redenaar kon zien, wie het slechte gegund was, een enkelen klank van die lange redevoering op te vangen, er een uiterst neuraal genoegen in vond, om zonder handel te drijven elkander in den nek te zien. Een zeer klein getal, in de onmiddellijke nabijheid van de estrade geplaatst, mocht de rede uit '?Burge meesters mond hooren, maar niet gaarne zonden «ft h*n m d* sn*ia+ nitv«i.lni|i*ii« ixumun. Indien net Handelsblad dat stuk officieel en op schrift ontving, dan verklaren w(j zonder ' schroom, dat de redactie dier aanspraak beneden de waardigheid der zaak was, en er' een matheid in betrachte, te ondragelijker naarmate van hare uitvoerigheid. . De Koning antwoordde niet op de aanspraak des burgemeesters. ? ? ? ? ? ? ? De Koning antwoordde niet, maar scheen, volgeus 't Handelsblad, diep getroffen door de tref fende woorden des achtiugwaardigen burgemees ters. En ook ieder ? zegt dit blad ? die de uitge?prokeae rede hoorde of las, zal er het zegel z\jner goedkeuring aan hechten en beiiinen, dat de spreker zoover is gegaan en zooveel heeft gezegd, als htt in z|jn stelling gaan kon en zegfen mocht; erkennen, dat hy niet was 'torgaan van den handel. Waar was echter de Kamer van Koophandel? Moest deze niet de toespraak des burgemees ters aan den handel hebben beantwoord V Haar waarom hud het Handelsblad dan niet l>|| yda dia Kamer opgeroepen, om tot don Koning te spreken, zooals bat in zijn manifest vooiBchreef? \V'g gelooven dat het Handchllad zich wel dogalyk den Burgemeester als tolk voorstelde, toen' zü 't artikel: de plechtige opening dor nieuwe Boors, voor den volke ter neder schreef. 't Beroep op de' Kamer vnu Koophandel was «ene achterdeur, waardoor do redactie zocbt te ontkomen, toen van hare profetie geen titel of jota werd vervuld. Waarom kwam zij er niet openhartig vooruit, dat ze ernrtige woorden over handelsvrijheid en grondwetsvoorziening uit 's Burgemeesters mond bad verwacht, 't Zou de eerste keer niet zijn gewast, dat een Burgemeester der prooto koopBlad eeue veelbeteekenende taal voerde tegen de Machtigen der Aarde! Moor ook hierin verschoot het Handelsblad v/oor van kleur. Het maakte eene «tirade die ?outs glansrijker z|jn kan dan eene overwinning maar die hier'de palm der eere niet kon worden gisjhonken. De redactie gevoelde dit; zy beloofde op deze Baak terug te komen ? tot op dit oogen blik U dia belofte niet vervuld. Hoe t zy,t<le lange aanspraak des Burgemeesters vond geen weerklank; «n 't U ook vrij zeker, dat een iegelijk .naar 't einde der inwijding verlangde. Na den afloop der plechtigheid, terwijl de muziek hot Wilhelmus speelde en 't geschut der Flevo op den rug der baren, de voltrokken inwijding verkondigde, begaf de Koning met H. D. Zonen en gevolg, en begeleid door den Burge meester, zien weder naarst paleis. Vele kooplieden, gelukkiger dan de vrouwen 'Lothi nit hunne positie verlost, bekeken na met verschillende aandoeningen de nieuwe beurs, waarop z« straks een bedrijviger rol zonden «pe len, en maakten daarna plaats voor eene onstuimige menigte, dia als in razernij de beurstrappen op drong, terwijl de verbazende menaohenstroom Bieb. allengs verdunde, en IQ koffiehuizen of onder eigen dak de overtuiging mee nam, dat de inwijding der nieuwe Beurs, tot nog toe geen feest was voor de Amstelstadl" : Aldus het korte verslag van de barensweën, die ' bet aanzijn der beurs van 1845 vooraf gingen. ' Zal het eeschiedboek vau den nieuwen Heri ouriustempel op schoonerbladzjjdenkunnenbogen? l Amsterdam. F. v. d. e. OPENBAARHEID DER KOHIEREN. In BW nummer van 84 December lees ik in Mn ingezonden stukje, geteekend ?Uw abonné" ?enige opwerkingeji betwÖsnde de openbaarheid ' «ia 4a kohiart» 4ar.JnkomjtfiBfckittBg, ea de^j zjjoe -wnkfcrnj van de commM* tot voorUoMtag, Sedert d» faatathnc dier oommisrte daarvanUd bea ik altijd een voorstander van opender kohieren geweest, «iet nit.iuit.od tit e*a wettoUjk oogpunt, maar ook omdat naar m|jne metnlng de onvolmaakt* werkMamhedea oaaer oommWe door de controle van het publiek ?ouden worden aangevuld ea daardoor de onNsto aanlagen hoe langer hoe geringer worden. Daar wMr du die inzage niet gewhiedt uit oaUesche jnwawagierkheiT maar wal uit belang; ?telling voor een belasting die alleen dan goed kan zon wanneer zy eerlyk wordt toegepast, ligt het aeker op den weg vau het gemeeutebestuur die belangstelling te bevorderen of op te wekken, en deel ik dienaangaande het gevoe len van nw abonoé, oftchoon;ik|mg overigens de opmerking veroorloof dat hjj op den goeden weg aanvankelijk door .hem ingeslagen, niet is voortBegaan. In plaats toch van losjes daarheen eenige cijfers op het papier te werpen, cijfers die daarenboven bet ongunstige retultaat kunnen hebben van onschuldigen verdacht te doen z|jo, zon het «Qn plicht ign geweest, sfln ervaring mede te deelen aan een der 40 leden der oommissie, wanneer althans, sooals ik hoop, uw abenué er een of meer bekenden onder neeit, op wiens beschei denheid hy meent zich te kunnen verlaten, ? en is dit niet het geval dan zal voorzeker de ge achte hoofdambtenaar aan het kantoor der ge meente-belastingen met belangstelling zijne medodeelingen aanhooren en daarvan voor het vervolg een dankbaar en bescheiden gebruik inakeu. Nog heb ik een reden waarom moeidore pu bliciteit der kohieren voor m|j aanbeveling ver dient en dat is, om aan de Amsterdamsche mede bewoners te doen kennen de namen van diegenen die op Heeren- of Keizersgrachten fraaie pereeelen bewonen, zich des winters alhier in hunne eqtüpages laten rondrijden, maar die do T de toevallige omstandigheid dat z|j in een of ander dorp, vermoedelijk met (e Amsterdam verdiend geld esn buitenplaats hebben gekocht of door erfenis hebben verkregen, naar dat landelijke dorpje waar inkomsten-belasting onbekend is, huc wettelijk domicilie hebben overgebracht en die dus, gebruik makende van de genietingen van een groote stad, de kosten daurvan door andere meer conscientieusen of minder bevoor rechten laten betalen. Amsterdam, 29 December 1682. Een Üd der commissie van advies. UÏT DEÜÖFSTAD. No. 115. Een uur gepraat over een half. uur; uien beerputje; Een gijzeling en Thorbecke's hulpvaardigheid. Het was eene vermakelijke raadsvergade ring, die den 21n dezer door onze vroede mannen werd gehouden, en waarin ?mijnheer de Voorzitter ik vraag het woord" schering en inslag waal Aan de orde is bet voorstel tot wijziging van de Instructie van den Gemeente ontvanger, zoo 't scheen noodzakelijk geworden door Ide benoeming van den uieuwen titularis Jhr. Beelaerts van Blokland. Eene spec'ale oommissie uit den Raad bad ree.ls met loffelijke snelheid het ontwerp onderzocht en stelde bij art. l voor, om het kantoor van den Gemeente ontvanger, niet meer, zoo als tot nu toe het ge val was, om 10 uur, maar reeds om 9 uur voor. het publiek te open-m. Daar begon het kruisvuur, en 't was alsof de «preken het onderling hadden beraamd, zóó toevallig ging het met de opinie» over het openingsuur om en om. De Commissie wil 9 uur; daarop volgt Schimmelpenuinck van der Oye met een half uurtje later, even als B. en W. die 9% uur voorstaan. Bloem volgt met 9 uur. de, Vries wil weer 9V« uur, Bloem btpt nog aandringen op 9 uur, Vaillant vind 9>& betar, Van (jeans beveelt 9 uur aan, Van der Gon Nntseher verkient 9to uur, Stam gooit een balletje verder tot 10 uur, dat voorafgegaan door een matineus voorbeeld van 8 uur aoor Evers, gericocheerd wordt op 9'uur. En aldus zou 't zijn,., de hoofdelijk om-reslagenen zullen nu reeds om 9 uur voortaan hun duitjes kunnon gaan offe< en. Vroeg opstaan ia nu voor den titularis de blUde boodschap, want de morgenstond heeft goud in den mond, en ongetwijfeld docht de beer Bloem aan dit gulden gezegde, toen b\j en terecht aanvoerde, dat men ? waurllik dat vroeger opstaan er wel voor over mag hebben, als men zulks bovendien slechts 5 dagen in de week moet doen en daarvoor ?4500 tractement geuiet, te meer omdat b|j monde van den heer van Geuns, namens de Commissie, werd medegedeeld dat het belang dar ingezetenen en daardoor tegelijk dat van de Gemeentekas, hier den doorslag moest geven en 't ook deed. De heer de Vrio* wilde het kalfje achter 9 uur even als B. ea \V. bewaren, en er Aan den staart van den dagarbeid nog eeii hultjc bij doen, vooral omdat de ontvanger toch reeds een huif nor te voren op zijn bureau moet zijn .... om alles tot ontvangst van het .getierd |.ühli?k van 's-Gravenhaue" gereed te kunnen maken. Nadat nog enkel is aangetoond, dnt hiertegen zelfs voor de bottte-feu, die voor Jo kachel zorgen most, geen ernstig bezwnar zou z^n in te I-rangen, w|jst de heer Bloera, als oud Controleur van Amsterdam,"1 uog even aan, dat het ?geë rd puMicum" zooveel voorbereiding uiet nondzakelyk maakt, en de aan de receptie voorafgaande plechtigheden hoogstens vgf minuten vereisohen. Ü. v. de ontvanger komt binnen en na zich VOD het een en ander ontdaan té hebben, ontsluit hij de kustdeur, neemt jour naal en kohier vóór zich en gaat zitten! Klaar is Kees l Niet onaardig was de opmerking van den Heer dn Vries, dat net publiek, 't welk zoo dikwijls klaagt over het lang wachten op R|jks-Belastingksntorsa, juist door die klacht blijken geeft gaarne spoedig te willen betalen; zulks pleit voorde liefde van Neerland's Volk op bet ?stuk van belastingen", die nu reeds verreweg den zoo beruchten tienden penning van Alva overtreffen...... En zoo was er met al dat gelpraat over dat half uurtje b|jna een uur verloren gegaan, toen het gewichtig plan van .bet verrerschingekanaal met Delfland verward met de rioolquaestie en het doorspoelingsstelael door. in- en uitpompen van zeewater aan de orde kwam, en waarbij het Raadslid Mook, ten onrechte door den Voorzitter werd ?ondërvangen,"en het Raadslid Polak Daniels wederkeerig, doch ten rechte den Voorzitter wees, dat wal degelijk het aanvragen van een crediet tot voorbereiding van dat pompsvsteem op den index stond, en ons Jhr. Mockinde orde was. alhoewel de voorzitter, zonder daartoe de goedkeuring der vergadering af te wachten een passe-passe nad gemaakt vau de omschrijving op 't convocitiebiljet. Rietstap en van Stralen zaten als een paar ke nphsnen ? ongelijk in grootte ? elkander even in de veeren. Ze verloren geen van beiden den Btaart, en professor Evers hakte op zijne zoo eigenaardige ea vastberaden manier den knoop door. De zoo van lieverlede beklagens waardige stads-orohitect-directeur kreeg een veeg uit de pan, en niettegenstaande ztfn vriend De W(js toch nog de gevallen veer op des heeren Reynders' muts won zetten als een pluim, werd de peperdure technische gemeenteraadsman ter zjjde geschoven, omdat het gebleken is, dat .zijne denkbeelden omtrent het afloopen van het water, veroorzaakt door het oppompen naar zee, niet ten volle overeenstemmen met hetgeen in de leer der waterbeweging als waar wordt aangenomen. De heer Mode vroolQkte het saaie onderwerp op door kwinkslagen en aardige zetten. Dat die / 8000 weer in de riool moesten geworpen worden, vond hij wel jammer (ik ook); dat Stam " , , dn niaolfluestie niet vergat stelde h|j op prik ? H WM braaf van Stam ? maar dat de Wethouder Van Stralen hem niet wou inlichten of het ledigen der beerpBttea naar geuoeatn geschiedde, scheen tut kloarblflkeltjk onheusohte vinden. ? Dat was ook bwlyk «ia Vaa Stralen, - En toeh was de vraag van Mock volkomen gewettigd) Doch men is ü dea Haag natuurlijk «rg /Wwwty*. en aan ?alk een onderweru, even vóór den eten is een luchtje aan. 't Scheen dan ook of men er genoeg van bad. Delfland werd dood verklaard en be sloten om 't uu eens te wagen met het «pompen of verauipen" plan. Zoo dat niet helpt stikken de Hagenaars door den onnitataanbaren stank van de grachten. t Was natuurlijk te laat geworden om do paleis-quaestie ouder den Voorzittershamer te bren gen.... er lispen bovendien vreamde geruchten, van nieuwe vevwikkeUua betrekkelijk den ver koop met Z. K. U. den Kroonprins over dit geheinuionige punt, en toen B. en W. verklaarden «dat z|j om 4ft uur ergen» z|jn moeiten, lis pelde men algemeen: se zullen naar den Kneutei-dijk moeten om met Z. K. H. te cpnfereeren. Et'fl meesterlijke en Burgemet'sterlüke hamer slag besloot de schermutseling van jde 44 aanvfd<i<«, uttve,'k)ren Hagenaars. Welk eene tegcnstethng leverde dese Raadszittinff niet on met de vorige, waarin da zoo gernohtmakenae Mak vau den on^elukkigen Cleuters w> rd^f slecht Zonder noodzakelijkheid ? immers velu raadsleden erkenden zulks ? word de man genoodsaakt om 9 wouiugou, op erfpacht gobc'iwd, plots af te breken, om over dat t«rroin een overtoUigjtfandelparije te mnken. En in die zitting werd met 18 tegen 15 stemmen het voor stel van B. en W. om hom nut /' 1500.? in de kosten van aibraak te gemoet te komen, afgestemd. Wolk een droevig uiteinde vun desen jaarkring werd dien ouiiea «takkert niet bezorgd eu 't hart brak me inderdaad, toen ik gisteren langs 't Kanaal bet vèrnielingswerk moest aanschouwen. Welk eeu beheerschitig is «r vour noodig om zelf af te breken, wat men ? ter waarde van ± f 17000.?, door den arbeid van een geheel meuscbenleven verkreeg) Als Thorbeoke nog leefde, ware zoo iets niet gebeurd. Die groote Staat*man zou zich dan nog wel hebben hi'rinuerd, hoe hu ongeveer 30 jaar geleden met zijne twee docht-rs de hoogte b|j et kerkhof aun 't kuuaal opgaande, een armen bleekersknecht, die met eene zware handkar wanhopige pogiogen deed om tegen de steile hoogte op te komen, toegevoegd had: ?Wel man, we zullen je eens helpen" en Thorbeake met zijne dochters duwden den zworen wazen voort, totdat deze boven was. Eu die Cleuters die door Tborbecke ?op de 'hoogte" w.-rd g. holpen, moest nu door een ondoor dacht raadsbesluit wederom in de laagte worden gestort. Och wat z|jn er toch wreede menscheri l Zoo komt me zoueven het -feit ter oore. dut de bekende boekenmun David Blok reeds 6 weken wegens eene schuld van tien gidden in de gevangenis in gijzeling zit. Die man moet daaruit) Nu reeds zün de kosten van f 10 tot f\ 20 gestagen. Ik zal morgen avond in de locale bla den een beroep op de menschelijkheid doen, eu het den heer Veegens, griffier van do 2e Kamer afvragen of 't aiet hardvochtig WAS dat hij, om dat Blok hem de ? 10 wegens verkocht oud pahier (Handelingen der 2e Kamer) niet betalen kon, daarom dien man in de gevangenis moest doen gijzelen. Dat ik voor de juistheid van dit feit borg sta, spreekt van zelf en de trouwe lezen van dit weekblad hebben ia de 115 stukken ?Uit de Hofstad" die ik schreef, mty nimmer van on juistheid kunnen betichten, 't Gaat me aan 't hart om afscheid te moeten nemen van müne verkregen vrienden op papier. De Gemeentebel»ngcn tredoir*Uit den aard dw >aak, uit dit Weekblad, en zullen in bet Dagblad de Am sterdammer een bescheidener, doch meer bepaald plaatsje innemen. B$ voortduring echter hoop ik in de Penkras&e» en elders mgne lezera bin ken te geven, dat immer bezield blijft met de beste bedoelingen voor de stad zijner inwoning, de nederige ?inktvermorser en pennekrasser". 'sGravenhoge 28 Deo. '82. J. A. de Bergh. TJIT DE BISSCHOPSSTAD. Toen onze stadgenoot Etentjes voor eenigen tgd eene VereenigXng in hét leven trachtte te roepen tegen de oeataaade inrichting van het ondarwgs en wtór meerdere lichamelijke ontwik keling bn de jeagd, heb St met een enkel woord tot het deelnemen aan die Vereeniging opgewekt Nu die Vereeniging bestreden wordt, wil ik ook van die bestrijding een enkel woord zeggen, in de hoop daardoor nog meerdere leden voor die Vereeniging te winnen. ? 't Is wel geen uitslui tend Utrecbtsche zaak, moor na den verkiezingeHturui vun de vorige week, is hier een kalmte ingetreden, waar letterlijk niets van te zeggen valt. De klachten over de minder doelmatige inrich ting vau het onderwijs zijn zeker niet door den Heer Bientjes uitgevonden, evenmin ah z|j door den Heer Bientjes alleen zijn geuit. Bientjes heeft de kat de bel aangehangen, maar vóór en met Bientjes hebbeu meerderen die klachten doen hooren. Leerlingen klaagden, ouders klaagden. ook onderwijzers klaagden hetz|j direct, Eetzq indirect. Meer dan één onderwijzer bij het Middel baar onderwijs heb ik hooren verzekeren: mgn jongens zullen daar niet van gediend worden. Natuurlijk is er bjj al dat geklaag overdrijving, even natuurlijk als er ook enkele leerlingen en enkele ouders zijn, die al dat klagen bespottelijk vinden; hun kindereu kunnen olies op hun slofies af en houden nog oen zee van tQd over tot ontspanning en voor allerlei liefhebberijen. Ten allen, tijde zjjn er enkele vlugge jongelui geweest, die met de minst mogelijke inspanning zeer veel in zich konden opnemen. Een program ma van een school is niet voor enlteltn, maar voor allen, en verreweg het meereadeel der leer lingen behoort niet tot die gebenedyden; bet meerondeel wovdt stelselmatig met alles en aller lei overladen. . Toen de heer Bientjes z|jne denkbeelden had uitgesproken, bleek het al zeer spoedig dat hfi weerklank vond onder allerlei standen. Trek af alle katjes-nit-den-boom-kijkers, alle onverschilligen, allen die tegen alles zyn wat *# niet oprich ten, allen die tegen alles z|jn omdat het alweer wat anlers is, dan mag de Olvmpia-vereeniging tevreden z|jn over de kwantiteit, nog meer over de kwaliteit deelneming, die z(j reeds ondervond. Als ik de zaak goed heb begrepen dan is het doel der Ülympia-vereenigüig niet om onze kin deren minder, maar beter te laten werken. Dat betere wonscht zü te verkrijgen door inkrimping van onderwijs, maar bovenal door meer zorg te dragen voor lichamelijke ontspanning en ontwik keling. Vooral uit het Noorden spookt het erg iegea de 01 jrnpia-vereeniging, en door een brochure van Jan Holland is mijne aandacht gevestigd op een Noordsch rapport dat die Vereeniging heelemaal ondersten boven moet gooien. Den Commissie uit den Geneeskundigen Raad van Friesland en Groningen heeft eeu rapport nif;f uitgebracht o,er de nadeelige gevolgen .van ov rl 'ding |bij de leerlingen der Gymnas'a en Middelbare Scholen. ? Du Commissie heeft inlichtingen gevraagd aan medici on a>n directeuren van Hoogere Burgerscheen :.il otoeii.IiilichUojieuVromenAryyen U niet i'recifit* littzulfde. 89 Directeuren van Baraerseholen en 11 rectoren hebben geantwoord euaUoht* 18 geneeskundigen, wat to opmerkelijker is omdat in het rapport Rongd wordt: ?Hut kan du* geen verwondering ?baren dat ook de medici, meer nog dan anders ?het geval ion geweest «|iu, die Mak tot eea ?punt van ernstige overweging maakten." Onder de antwoorden van de Directeuren der Hoogere Burgerscholen komen er voor die zeer merkwaardig s|jn. In plaat* dat de longen* ziek of gek werden, welkte de overlading ollwheilzaaiuit. ?Een Directeur eener H. B. school meldde «ons dat zwakke bleoke knapen opfleurden en ?meer levenslust b|j meer lichamelijke en gecste?ItJke kracht scheuen te verkrijgen; terwijl nog «een ander Directeur ons schreef: jongens die ?eerst iwak en sukkelend waren, werden zoetjes ?aan sterker en üiiiker." Enkele directeuren hadden wel een pnar gevelletjes, maar zelfs die enkele govallotje* op die honderd jongens worden door ue oommissia tot nul gebracht. Mijn bestek taat niet toe K alles mee te deolen maar in korte woorden is het re sultaat: niet één jongen is Kek geworden door hst Middelbaar onderwijs (trouwens iet* wat nooit door de Olympio-vereeniging is beweerd) en de weinigen die dood ajjn gegaan souden mei of tonder middelb-iar onderwjjs even goed dood zijn gcfiofln. Aan de meisjesscholen waagde de commissie zich ni'-t. Toch nam «ü achter naar rapport een uitvoerig schi-yvca op van de Directrice der Hoogere Burgerschool te Leeuwarden, eene di rectrice dit» het overigens (geheel en al met de commissie eens ia. Doodgaan, gek of ziekelijk woptaii (teen idee. Murkwiiardig is het deze Directrice to hooren verklaren: ?Wy lichten dan ook nog al de hand ?met ouze leei liugaii," en niettegenstaande die haud'icl-.terij zijn rde resultaten van het middel?baar onderwijs hier niet slecht" De Directrice eindigt met de plechtige verkla ring: ?Wat ook sommigen beweren, wij hebben ?eeen schuld aan den dood on velerlei ziekten ?d t r jonge meisjes, noch aan de vermeerdering ?van net aantal moderne heksen." Bovendien heeft die school nog een niet to versmaden verdienste. ?Allen (al die friezinnntjei) ?gevoelen, on ik beschouw zulks als eenouwaor?deerbaren zegen, van 't middelbaar onderwijs, ?dat bet geluk der vrouw ook bestaat in werken ?en niet iu ledigheid en het zitten wachten op ?een man." Die Olympia-Vereeniging kan haar biezen wel pakken.- Ziekelijke jongens wordeu door het mid delbaar onderwijs gezond; nog wat meer mid delbaar onderwijs ea atf worden reusachtig sterk, en do meisjes ontvangen den onwaardeerbarcn tegen dat z|j niet meer op een man zitten te wachten. Gelukkig, dat Jan Holland dat rapport in ban-, den kreeg en er daardoor meer de aandacht op vestigde. Jan Holland deed ook wel eenige on dervinding op. 't Is niet aangenaam voor de oommissie dat Jon Holland Hollandsen schrijft; het zal nu iedereen opvallen dat de commissie raar Ilollandech schrijft Tegenover dat rapport uit het Koorden stel ik een verslag van de wintervergadering van den geneeskundigen raad van Gelderland en Utrecht. Ook daar is de zonk door eene commissie onder zocht en op die vergadering besproken. ?De commissie rekende zich niet bevoegd een eind oordeel over die zaak uit te spreken, maar ver zocht diligent ;verklaard te worden." Toch her innert zfj er aan ?dat, zij in de«oraervergodering reeds geconstateerd had dat indirekt die schade (van overlading) teer f eter aanwezig is; dat vooral bij meisjes de nadeelige gevolgen van het tegenwoordige opvoedingsstelsel niét te misken nen zijn." De Geldersche en Utrechtsche deerntjes schijnen nog op een man-te zitten wachten. Maar ik houd mij aan dien geneeskundigen raad van Gelderland: er is overlading ? anders kon z^ toch indirect teer feker geen schade doen. Niet alleen Overlading b|j het middelbaar maar ook bjj het lager onderwijs. Een mijner vrienden vertelde my onlangs dot z#a tienjarig dochtertje een opstel moest maken over de oorzaken van de on^ustighétd der kinderen op school Het kind wut er uiet veel van te zeggen, maar volgens haar idee konden kinderen met zoolang achtereen stil zitten en zü schpof daarom dé schuld ?op den onderwijzer, die de kinderen .daartoe ver plichtte. Datzelfde kind moest' leereu hoeveel ministeries w$ hebben en hoe >|j h'eeten. Over lading of niet-? Laat ons de OJympia-vere^niging steunen waar zij wil waken tegen dergelijke dwaasheden. 21.12.1882. Jan de Bisschop. UIT LEEUWARDEN. Onze stad gelijkt niets op Amsterdam, maar toch hebben wij thans bier een kwestie di« eenii>e overeenkomst boeit met die tuisch«u do hoofdstad des rijks ea Nieuwei-Amstel. Niet dat er r eed i sprake is van een aan Leeuwarden grenzende gemeente of een stuk hier vaa te auuexo«reu,matiitoch, wie weet wat de toekomst 0113 zal bfeng«n. De gemeente Leeuwarderadeel neemt meer en meer in bloei toe, vooral door het zich vestigen aldaar van een aantal personen die eigenlijk in Leeuwarden t'huis behooren, omdat ze hier hun werkkring vinden en hun kostwinning hebbeu. Vele zulke personen wonen in de Schraus, een deel van die nauurige gemeente dat niet verder van het centrum onzer stad ligt dan de buitenwijken en de nieuw aangebouwde gedeelten van Leeu warden zelf. De huishuur is daar lager, de belastinff niet zoo hoog en van het deelnemen aan een dienstdoende schutterij is men er ontslagen. Al de voordeelen van het leven in een stad als de onze geniet men er echter even goed. Geen wonder dat ons gemeentebestuur dit wel ander* zou wenschen en die Sohanabewoners zou willen laten betalen aan de uitgaven voor de ge meentehuishouding. Het eenige echter wat ons bestuur heeft kunnen doen is het vorige jaar bij eene verordening bepalen dat de gemeenteambte naren van Leeuwarden Ook binnen die gemeente moesten wonen. Dit had enkele verhuizingen ten gevolge, doch veel invloed oeiende het niet uit Leeuwarderadeel vond den maatregel echter mulder aangenaam, te meer omdat deze moeieljjk wederkeerig kon toegepast worden. Want het gemeentehuis van Leeuwarderadeel staat op den vreemden bodem, in zeer vriendschappelijke nabij heid van het Leeuwarder stadhuis, terwijl zich ook in Leeuwarden de woningen van den burgemeester en den secretaris van Leeuwarderadeel bevinden. Doch hierin wil men nu verandering brengen. Er is een nieuwe burgemeester voor Leeuwarderadeel benoemd; deze, vroeger burgemeester vanFraneker, scheen zoo overtuigd dat b|j wel in Leeu warden zou mogen wonen, zooals zijn vooraan sinds jaren had gedaan, dat hij, nog vóór i benoeming, een huis in onze stad kocht Nu . echter, volgens art. 74 der gemeentewet, aan dea Koning ontheffing heeft verzocht van de ver plichting: om to wonen in de gemeente waarover n|j het bestuur heeft, en de gedeputeerde staten volgens dat zelfde art. het gevoelen van den ge» meenleraad hebben ingewonnen, heeft deze tot afwijzing geadviseerd. Zeer terecht is er, in dezelfde raadsvergadering, waarin dit besluit werd genomen, ep gewezen dat ali men van oordeel is dat de burgemeester binnen de gemeente behoort to wonen, men ook wel binnen die gemeente bat adhuis mag hebben; denkelijk zal dan ook wel e .. D irstel gedaan worden om aaa Leeowardei-Muf», (.en gemeentehuis op eigen bodem to vee» ?;. lioe deze zaak Bal afloopen wordt met l La ,3 i liaig verbeid. ' Stoten TAB Erifikna onlang* eea maatregel gnoBtoa dto BW* het at» »kene la geea verband Maat, maat toea ook; verhouding tuawhen de verschillende (tssassa. ten betreft. Er wordt in ons* provincie vest vuldig gebruik gemaakt vaa hondenkanea. Te** het verkeer voa veto onzer hoitderde dorpen ea dorpje* met elkaar of met de naburige stad, aft die vervoermiddelen van groot belang. Tal van personen vinden er hnn kostwinning in, met behaly van een span krachtige honden de bewonen vaa het ulatte land van benoodigdheden uiteen groot*** plaat* te voorzien. Door sommige gemeenten fc echter bet gebruik vaa met honden bespannen voertuigen verboden. Daardoor vervalt een groei deel van het nut dat die tot trekdieren afgerichte beesten de bevolking kunnen aanbrengen, daar s|j in den regel op huu tochten niet binnen iea gemeente blijven. Nu hebben de Gedep. State*. overwegende ?dot de ondervinding heeft>tgeleer£ dat de veiligheid op de openbare wegen door hel gebruik van het besproken vervoermiddel, b|j het naleven van de bestaande eolitlebepahngea ia. geen enkel opzicht wordt bedreigd", de gemeente besturen aangeschreven om zoo mogelUk die verbodsbepaling in to trekken, zoodot, indiea daaraan voldaan wordt het verkeer met hondenkarren door de geheele provincie ongehinderd zal kunnen plaats grijpen. Deze maatregel verdient toejuiching, ook omdat dit het bewijs is dot men hier niet spoedig uit overdreven dierenliefde bet aanspannen van non den zal verbieden, zooals in andere deelen via ons land in sommige gemeenten is geschied. D* o verdrijvenden onder de dierenbeschermers zeggen: de hond is geen trekdier, ? doch geen dier i* vaa nature een trekdier, en soo goea als in het noor don de sleden door honden worden getrokken, mag men ze hier er aau gewennen voor karretjes to worden gespannen. Mishandeling moet voor komen worden, zoo goed als die van paarden ea ezels, maar een gepast gebruik mag de mensch van den hond maken, zonder dat Eg s|jn liefde voor de dieren behoeft to verloochenen. P. S. Sedert het bovenstaande geschreven werd is door den Koning aan den Burgemeester vaa Leeuwarderadeel toestemming verleend stynwa plaat* in Leeuwarden to hebben. Teven* is den Gemeenteraad van Leenwarderadeel voorstel van een der leden ingekomen om het gemeentehuis, dat thans in Leeuwarden staat, tf verkoopen en een nieuw gemeentehuis ?op eigen bodem" te vestigen. EENIGt TOONEELKIKU WS. talon dbs Variété*, flordou. Opera Typen. BQ de Heeren De Groot & Oo. w r<" laatste» tijd weer een stuk van Oh? in1 >« Pfeiffer uitgevoerd: Nacht en mm*<7>waardig is de liefhebberij van desu. " antithetische titek: ?Moeder en ?oon'', stad", ?Nacht en morgen". Zonder nog to willen voegen b.j al tu-tgeen ik l heb over het graf van Mevrouw Birchals tooncelschrijnter, te moeten fokten», zou.. den bestuurder der Variétés willen smaeken, ook van zfl'n kont méé te werken, tot het verstik*» der laatste herinneringen, welke dit wangedrocht uit de Dnitwhe tooneelwaereld aan OM vergetensreè Nederlandsen publiek buiden. De Heat De Groot kan in z|jn Salon, met sqn goed georgonizeerd gezelschap, sop n|j maar wU, genoeg meewerken tot het waardig aanzien onzer tooaeeh knust van'toogenblik. Dramaas, zoo al* Jlen-LeS, kunnen er- zeer wel door. De Rtiester en dev gelijke ziet men tfaatne door vjn troep uit voeren. Eeu Bchouwburggezelschap b*-sjt zoo ziii eigenaardig veld, waarop bet zieb met vrucbi bewegen kan. Weet het naar waarheid de grenzu der waardeerbaarheid zijner krachten in t oog to honden, dan maakt 't een goed figuur en hand haaft zijne plaats in de achting onzer tooneelminnaren. Wanneer men zich in den Salon da Variétés beijvert met een goede keuze, wel to verstaan met een werkelijk gekozen keuze, uit dramaas of melodramaas, waarbij eenige met koopletten doorspekt, zijn repertoire samen te schikken, wanneer men er op uit i* het nieuwe, wat Parijs wekelijks» oplevert, tot voor werp zijuer verkenning te maken, eu nu en dan, doch zelden, een saloustnkjen of oporetjeu daartusschen schuift don doet men wat men kan, en men doet veel. Waarom geeft ons de Salon uut meer nieuws? De stukken vau Bouvier, h. v., zouden die niet passend zijn? Het 0/uiteau-a'Eau,geloot ik, maakt er de beate zaken tneê, eu dan, o Heer, er komen zooveel fransche dramaas uit! Allen in zulke gele omsliajyens; er is dikwerf veel bii, wat het publiek iu don Salon zeker niet mishagen zou en ook veel dat geuoe ud kan worden, ook met butrekking tot imt kurstgehalte. Nouveautés lokken; en ae grootste helft vau de dramaas der laatste j aren staan t>o>en die van 30, 40 jaren her, zQn althauds he'ea inaor genietbaar: "Ltsmeres ennemits, Ie Critne, stukken van de laatste raaaud b.v., drama»», waar heel Parijs zyu' handen moe voor klapt, z|jn die reeds verkrijgbaar V ? Iets nieuws du-t suft gewenscht z|jn. En vnords, ? jo, zou ik dat dur ven schrijven? ? De Salon behoort tot de schouw burgen, waar men pok stoute proeven van uog weinig bekende schrijven voor het publiek brengt; daarin bestaat een der groote hoedanigheden van den Salon. Ik' noem dit een heerlijk ? voorrecht. Niemant zal beweren, dat de stukken van Schürmann voortreffelijke kunstgewrochten van den eersten rang zijn, dat op GabrièUe, Josépha, Eene beleediging,met heef veel aau t» merken valt, maar toch dunkt mij wel, dat de kri tiek in der tyd den jongen auteur veel te hardhandig te lijf is gegaan en min of meer riekte het strevea dier Heeren voor m|j naar bedompte kleingees tigheid. Het was een genoegen, die eerste WM#hauerÜen van een moedig, z|j 't to praetontiett brein, m den Salon te zien uitvoeren. En nu,-* want ik dwaal af van waar ik heen wilde, ? zou ik 't misschien den Hr. De Groot in overweging wage* te geven een* to beproeven een stuk- van-, (na denkt nu wel hoe stotterend ik dat uitbreng).... v*» Zola, j*, van Zola to monteeren. Indien.ik nu reedtte veel gezegdheh, vraag ik om verschooning. WelSebJ ?oa er toch niet* van gelukken, wie weet eehtn mogettk w»? Het publiek van dm Solo» toont niet zelden van vooroordeelen ea konventün lol to zijn, die men het publiek der groote schouw burgen met geen mogelijkheid van t lijf »uku> nen scheuren. Het publiek van dea Salon heel z|jn grillen, zijn caprices. All de Hr. de Groot 't een* waagde! En hiermee i* na vobjtrektnj* geenszins verklaard, dat da Beer Zola eigemf| de eerste dramatist vaa onzen tf geenczku. Maar toch,.» ? enfia, de den Salon moet er maar eens over. on* vooral, m o#CT«few»*,geen fiiroh-1 to ?Ukken geren. Kn wat ze^ gi van de er Ui .gesidderd en geweend* hefeben. Handelsblad toch . ial Sarcey maakt, in . mfl den indruk, all wUde h^Saroou nJetgriei en verborg hjj daarom grootondü*l* alne mar ning, aarzelde alOiaods >haar gBBteon oaM*1 wonden uit to ?preken. Ben ~3t* frwsé* toonatttoitioL waar* \ imqrti aaa hnfrt. oMI ik op pro* ftol, w» kg opmat ïTw t bnrfa* af, m net zeggen van de w**rhe3, b«*Arrts» fifiyuflyQUU in.]hiV' WiMiHiliV^i donC^"" ^j^BWV^BffT^? hoos)» , , s* tJb*n«eHw«*% ea k« vaMMt \ Laidwaeaiebi ea OH da ?eakoop vaa Fédera *a) laten ?ser «öbet rawMn«-nubuek, dat b**r«aihaar vsoadeaktnge mrvvwfneenweinjfiaitkodMd weten warm te maken «a te veriwren, dan Ml *jj t on*, die kaar alleen to MfWiÉtoA aMboÉBa ttrifc «W awaWal awWttaW aNsf AflB Afc ?slevteeaa armen-v«ontolnaf( kier ter «tede te kcudea, oejt aiet «dader weten to does, DO G. KOU* te Beitta ??*? Heft IL der r«3fr**».geteeke«ddoordea aitgever.ailf.ta rakten*tiek*n nt|* goud-awartoa pand. Bét kort ft Mark, P» toonaalaa uit d* groote >a* word*a bier gekarikatureerd. Oftwhoon streven in 't algemeen, m. L, geea vohaondt? goedkearing verdimit ea de pogittgen niet Meaad mogen worden, die bedoelen den spotfe met itrwote kaast au te kweekea, 100 moet a«n erke>an>, dat de plaotjen* dezer typen, **k vaa eea bijtend komïsohen aait ifjn, en, bier éj ghtda, m t geaeel niet aoutelooae, próe*tlachwekkende overdrijvingen toonea. Haar of 4* Mhmal der aiteave ni harmonie l* met de. wardij der oibeeloingent Iaat ik gaarn* aan Hlonaristokraten ter oeoordedlaff over, die zich, «t paar minuten aan ?taattahainbreeren, met jnedWMwbeid verawkea A. 80 Deo. '82. v. DsyteeL Men Khrflt ons mt de residentie: De tweede aitvoermsr vaa Jtow^twius, het oraWam vaa W. F. ËTMeolai, had op den aden I«ratdag plaat*, ongeveer «iea Jaren na de eerste. O» «iet dot men oTeh met een reprise niet had getaMt Toeh is die %BaonMn"ttwntw$eUeen *erk van groet* vwtnewston, al van een zekere «ntonigheM in de begeleiding ? Nieolat ichQnt tetl vaa opsturende Molen to kenden ? even?b to ontkennen all bat feit, «at in de twee intermezzo m de voordeel enken aan instemming met daarmede verwante ?takken van Weher en anderen. Daarentegen is Jfieohi er goed Jajealsagd de Heidenen la te{«Dgtelliag met de Christenen muzikaal te koraktiriseereft en Mno de geheele derde afdeeling is l*cr vors* en inhoud aantrekkelijk. Koornnmmers ?i het .Mariealied", en ?Fraa Frigga", als de .Wodaa" ? koren van de Ie ea 3e afdeeling (dit lufete met het ?Murienlied* op kunstige wijto verb*id«n) behoorea tot bet beste w*t men op dat ge bied van HoHattdsehe componisten ooit te hooren kreeg. De «oio's komen enn nunder gelukkig voor, UHvhiea wel omdat de componist, die te modern' ? om neh doer gesloten vormen t e laten binden, te veel den tekst trachtte toiHaetreeren, hetgeen HU de solo's som* iets vaaga ea onrustigs geeft. DB nitvoenDg was wat boren en orkest betreft tow-traffeM*. Kinder goed waren de solisten. Gsrl. HiM koa niet kernen en Behren» is nietbenktnd voor een portQ als die van Bonifacraa. Mtj. Antonia Kunerath kweet sieh verdienstelijk usar haar stom laat ons Iraod. Blaawaert pakte vedtrom zijn toehoorders geheel in, door zijn rrage voordracht. Het i* jaaiBer dat dergel$k* Btroerinaen zeoveel geld koeten: ik vrees dat i» ?Loufe» Stichtte*", ten voordeele waarvan d* .Boaifodus" dihaaal werd gegeven, minder vo«r«eei diMurvao zal genieten aan men had gehoopt ma WM de zaa| goed heaet en de koren, oa(?rcer 180 dames en heerea (waaronder sommi gen tut andere steden) klonken goed in de groote ruimte. Nicolal werdseer gefttoerd ffan&res, lautukuns, boaqut-tjes) en hoewel alle dergelijke hukiebetoon tegenwoordig bflna «tereotwp is geirarddu, geloof ik te kunnen zeggen dot het tmuek het ditmaal meende. Den verdienstelijken Nsolal gunnen wfl nog menigen avond als deze. i? Deo. D. DE AHSTERDAMSCHE CONCERTEN. Bet klassiek concert, Donderdag 28 Decwaber ia het Paleid voor Volksvlijt gegeven, Wfl m|j overvloedig «tof ter besprekiug aan. No. l van het Programma, de Feest-Ouvertnre ut Lossen, ia een compositie arm nau gedach te; de componist, Uijkboar erg ingenomen met I?B Kedjö ,es war time Tritun^" èeliruikt deze aelodie en die van het. TMringer V«Ve<<lied, hier lande beter bekend onder den titel weg niet napoleon, als motiven om eyne uuvejturo op te Kwwen en dit doet bn op een vrij vervelende Unier, moriat ft m|j de vooi-Kefde voor ctexe nv«rture b|j den heer Coenen niet verklitren kan. Eet volgende' orkevtnummer, WHB voor uiij iets IJKws, het was de tweede Sinfonie van Si\mtMae hi A miaeM (het programma vermeldde i majeur), By het hooren van het eerste deel t*s mgne verwachting hoog gespannen, breed ? dit werk opvew>t, doch ik werd t e leur gesteld; ? plaats van den zoo gewensehten climax in het taf 'te houden, heeft da componist bhjkbaar at Hk kracht aau Let eerste deel besteed, Uitneemt B weg dat ook het tweede, derde en vleide ve«T belangrijks to booren gaven ; zoo b b. v. j*t scherzo zeer geestig gedacht en geïnstrumen teerd, terwijl de anale ma aan de notve w|jze van ?Mtpoaeereu van Haydu deed denken, maar trots ?t olie* i*~ het eerste deel geschreven op een »fre, die van het vervolg iet* anders verwachten ?sst don .de componist geleverd heeft. Ik behoud M bü een vulgead* uitvoering eeu nader Weel voor, vaat ik heb groot respect Ww d«n componist van de ?Dnnse Macobre," Annesse d'Hérenle,* ^ottet d'Omphale* enz. **t ,iet teweegbrengen van den minder gnaeti?vuk heeft de slordige uitvoering het hun ?***f bggedragtra, WMITMII k* dH? d«t men beter Wen kaa, is vreeger dikwjps getoon*, «n «elft *M volgende nummer, de praoktige .Suite" van M L'ArUiitnnt gaf Uv af dadebjk het "wijs vaa; «éér goed werd deaa Mhooae.comKutiu weergecevea, voornamelijk het .Aadaato" de Srriïidnstraineiiten. 6 ei» 6 van het programma deden n|j een dunk krijgen van den ffekubchton smaak van het pnbliek; No. 5. de ?Rêve' d* Eha den .Lobengria'' door «en of ander pml-comPniit als lolo-Bhik v«or orgel vnvfcnoeid, ea uitgev««rd OB een wüze (Ke alle mam vaa m|ngemoe« ?"td titlleu, niet v*n venakking, maar van ver«WwaurdjgiBg, werd o goden l . . . .aiigeaoton? »««n, sciuTfc niet, g.bts*eerd. O! pnMi*k, o! smaak! waar voet het heen, y zelfs eenige JMgeBedea au dea defttgea U^'"', vootav» gewUn, haaaw b|M v«or dit ?o'i t» keiitiMi ?«««? o* eea wiie üa aHeea '?'< fohriekaai kanoer gW kaaCshseaea *ea loede kan komen; of wai k** vaa hea misschien f«tï \Vie weet? Ilaru/ volgde een ?itvoering van een ve»sn*er Q"&> >n verbatorde (?) aitgsaf van den .Oaaot ^ Xoel" van Aéan. Zuo al* ieder weet i* tik BallMMttw^ w w*«*^^v*ivr« ?nVIUlI j ^ «^-fc?^ÉA --? T II WaaK OTlvOVK ??? «TOKIO ? *« ff m . f * W immumumji » af BSBW, waat er.toaKeeatrekje voor de «eBo's to vqor, dat ikmtfnietherinaerea kaa w«egai «*k«erd te aaboen. «f ^ket arrau*"J*** e* aag B*Mi*r pi MOV *>ewerdeBi*deanet al M waag ik te betwSWear^, ?*?«?» «Mtea aanhM^r; drlMBaal WM uMr ffj^jie""»!. B| dit ???msijnJt nog even de ?Jp^eai ?? ^eaqgssi op *j*a *jran,eie, veeeaeioej* "?? - .*m Mbt**gr«Nl wa aet erkert gespen, ~\ aefiafm ?aawendcX oat aan eea kkviv eenige klank» to ontlokken. Jtwteana vaa het Paleb voor Tolk*het *M op aw wee Mina, om een* aan to MhOWTKantt te toeh ?ia *n g»la»*ti.Uea«u nummer _.,.. '»*?» BM hèj a eok tve*>, nhtwaw? De ouverture TmmMHttr die «w volgde, moet OM Mhfldeiwi dea str^d tnssehen netmn^k» en het geeMeHjke; de baznnen doen dra pelgrim*. ?aac hooren (het gwrtetyke) en d* violen^**»» toa gehoon brengen het bekend* lastige figuur (bet werekUijkapHet wa* grapaigoit te zim d* Moeite die de hesrea eersti wjlen drdea osa dit figBar tot «Qa rasht to htei komen, dook al ?poedig moesten att het opgeven en ik geloof dat al* aten ieder 7er eente violisten eea* al leen sgn partö had hooren spelen er onder dis vete, behalve nataartyk den beer Craonr, «nfciftlim nog één to vmden soade ste, die dit figmur Kookte. Abi net -sialijke1' lóolee^kwa* afi het Donderdag ia het Pdeü werdvoormsteW, den waren er geen Tonnhansers meer, aan ?oog ieder men*eh vroom en to vreden zijn pelgrimnang en dan zou (ik denk hier aan de beiwde ploot, de malle en de breede weg"l de breed» weg stü en verlaten s|jn en op dra smallen dito wa* aet zeker *tempvoL Het «jt m« dat ft «BH keer weer soo erg hek aweton .hakken;" ik ioe het ongaarne, maar wat waar i* blijft waar en moet gezegd worden; van harte hoop ik een volgeadn irc«- ??"?*,> n:f<rs dan goeds to kunnen schrijven. AQÜABELLEN-GALLBRIJ \A., . .v-, DikwMts vraag ik mQ af, waarom wü toch ook ie Holland niet een soort van tentoonstellingen heb ben, zooab wij die in het buitenland en vooral in Londen aeo vaak vinden. By ons toeh zenden de . kunstenaars hun werk voor eene expositie; een jury of raad keurt deze werken, zooveel mogelyk onpartijdig en van de 1000 schilderyen wor den er 600 aangenomen, de ouderen teruggezon den. Er is, dunkt mü iets ontzenuwends iu voor den kunstenaar, als hu bedenkt niet tot het publiek te kunnen doordringen indien L|j buiten den smaak dezer jury valt; hoe menig jong artist althans wordt teruggeschrikt om zich verder aan de kunst te wijden indien h|j na jaren lange studie en eenige jaren te vergeeft getracht te hebben te exposeeren begint te mn, dat in deze richting geen toekomst voor hem ligt. ' Het is voorzeker uitmuntend eene tentoonstel ling te hebben waar ieder stuk gekeurd is door kenners.... maar zoude men daarnaast niet aan iedereen de gelegenheid kunnen geven om snn werk to vertoonen? Indien een kunstminnend* zaak, zooals öuffa b, v. ia Amsteidam, een groot lokaal opende, waar voor teekenmgen of schil derijen de oppervlakte der muren a.... zooveel per vierkante el verkrijgbaar WOB, (natuurlek een som die onder een ieders bereik lag) wie weet of dan niet de kunstenaars die nu hnn ge heele leven tobben en emdrfSk m een afgelegen gefaaoat op klompen ea ia eea blauw boezeroen... door vrienden gesteund ? helaas ik kenzulken! ? ban feveBsdagea moeMoos eindigt n, dan niet m den smaak van den een of ander ge< aBen souden z^n en aoo een geaeel anrtere der aast waaxdige loopbaan wmden afgelegd hebea. vT|j hebben toch dit jas r nog in Londen eea dergetöke toirtoonateiling gehad van al de seiitUantnkken enz. door de Royol Academy afgekeurd; en ook hier werden velen verkocht. De tentoonstelling Mcl/ean, heeft misschien niets gemeena met hetgeen ik daareven zeiHe, msar de geheel e inrichting herinnert jwn Bnfla's winkel en Thomns McLenn noemt zich da« ook zonder de mingra nntvntie: JPiibHfitifr and Printsetter; deze firm:» bestaat oinds 1K11, en voorde ?chttiundc innal heeft r.ij IÜMIJ j,4ai!ijkscUe ten toonstelling van Aquarellen gcm c'id. Wij zijn hiar gch«e! B:I pjij-s d<fccon»*is(i^ncii>.., MesrUg, Isr«üls,. fc'adde, l{o>lM)fmi. v»n Xruhnijg eu Btumm^TS. die zo-i ietü i-chyutin tn rijn nis Ae sc'aiitla en ''o ? /«Mffis; z\j zyn liuidtn uitrunntend van teekenincr, en vooral de eerste voortroffeliife in hot realisli^cho weirgoven z^uer vwachemlkeuias; de nelieele toon h zoozeerIsrails dat men het werk van Neuhngs voor dat des «rooten, bekenden schilders zonde nemen, indien ar niet iel s aun ontbrak: de ziel; zon ik mis schien beter zeggen: het pattiétitche? Zoo vinden w|j No. 63 van Jozef Israels: ?Peelrag Potatoes,'een boeren jongetje en meisje die, terwijl de moe, der op bet veld ia, to klein om zelf to werken haar m deze huL«boude1^ke bezigheid helpen, bet meisrje geeft aardappelen aan, ze is to Hem om een mes to kunnen nebben; met dat eigen aardige gewichtige en onbeholpéne, dat mannen en ji-ngena hebben in het ver richten van huis houdelijk werk, zit de kleine man te schillen met een gezichtje zoo angstig.... z$nklompjes staan naast hem; in de diepte hangt de geborsten ke tel over het kokend water; de kinderen voelen ?wh wel verlaten maar toeh gelukkig, omdat ze zoo teta nuttigs kunnen doen. No. 7 i* het werk van Albert Neubuf* «fis genaamd The VUIaga Inn. Het mweno%e der berbev*; i* uitmuntend; hnks in dea hoek, zeer diep », i* de toonbank, waar achter een boerinne§e eenghs roeden jenever insjoheakt; voor de toonbank met era waster Koks, zit aan een tafeHj* eea «eort dorp**ehoohneeeter, diedeeouraat voorkert, een jonge hoer s* nt«t aandacht tegenover hem H nrimren; het kooltje vwn staat op de tafel, heiden hebben hun pfip; b^ de tafel itoan een jonge boerin en eenTüera kind dat een hondje stenen, dit aMe* ï* «eer goed en harmonisch behandeld; ook het Hebt dat door k*t geVvenletan intaea ophnlnrmla komt i* wonderifk naturpeireiQ de engefieae dagbladen dwepen met . Aloort Ifennm*. IQ sjoadca aan gaarne boren Ieder ander m alt «mr«plaate*n, ?n toeh w Hgt MM wAicMf m zaa jpcnt! waar broD* mét léa p»i»B«k*imih em drama in t bven roe^'daarjaeft Neafryfr sJeAtt eaa Wtoast dat k«rf to tot at ?? -»?- . .^« -^» N* l W DW Arm>. A Atek 4o Mik» warme harmonitche tinten, dat M aau een Uenbrjndt doen denken. He*lara MouUlba ?on. veel bewoadeJTk 99 Ho* «M HoUaadeab het bloed ook amiB adrea strooart, ft had nooit (edaeht, dat wi >*A «? ftaehtite *tad rijk wsfsW-^t i waar ft _??? pv»ii»Ku wiu run wvna, *? wwr n ?KT RoHnio» aooit b« moomltrtit.... de hoven »"bkc aoo pe«ta«ti MehHdMd, dot men si*h b4no troooton aavde ?&?» op verleden ?eemoeht to kannen boawea, ah mea tot *>rge]|jke *ehOderaeatigi* en grootosbe we* en badgeaiehton stof ssoeat geven. O. KOKST-TOPOOBAflB. ?rkead word*a dat wf, Hederlan der*, geeaeziaB «p het fetried der __,?> llfw k. wet*aeak*pp*l|ik« iirvent*ri**£e. W2 ^n een volk vaa kaadelun en bebbm er OM gevotge vaa kiwUbeen af op toegelegd onadveu rekeuwhap te geven van on* bobben en honden. Het spretkt doarum van wlf dat we out ook to eeniger Hjd *gn gaan afvragva, waanrit na wei het erfdeel bestaat, dat on* door OB»» voorouder* ?aa voortbreageeliia van dea geest i* nufüttea. Zoo besdttoa we vele en gviede biblrografiön vau allerlei soort; we «Hn ia de ^le^enhetd ie weten welke en hoevele de penn«vnMhton siju in versokillande perioden aan onze wn toevertrouwd; oasen epeabiMu ea pariiculierea bibUbthekea ontbreekt het aiet aan n»uwk«ttrig opgiwtolde whotidsopgaven; ook on*e manea irerdvn Uu«zamerhand verrijkt nMtg«cdaoorwerktoe*talo|ri; kortom, waar bat gold vau de schatten onser cultuur boek te houden, Iwbben we in het alge meen blijken ff«g*veii tot de vl^t.igrten en nouw* gez«tst«n te behooivn. Tooh omlen we onze literatuur op dit punt noe een belaagrijh eind verder kunnen brengten, imlitm w* ook wilden nagaan en svmematuoli bnachi ijven, wat het scheppend genie vma <ie nmiiuen onzer kunst in den loop der eeuwen heeft voortgebracht, niet slechts voor Kover die oador hot t>ereik onxer oogeu gekteki i* in m'<seün en kobin-ttou, raoar al w»t op beuaalde pluats^a «n ia be^mold* ge westen op dit g.'bied kan worden waan^numen. U, a. w. er om breekt om nog k**ist- topografie. Wel i« waar zijn «r werken, waarin we omtrent plaatselijke byaonderhcden, en dus ook over gedenkatukken dw kunst, veel wetenswaardig* knnnvn vinden, (en waarover we o.n, ió de venlienstehjke bibliografie dei heeren Bod.-l Nijenhui^ v oor een goed deel knnneu worden ingelielit;) wei gcvea uas enkele genootschappen en kuiiBtueieei-dcu in dit opzicht nu en dau veer beUingi-Üku bijürageD, ? op het bexit van collectie Vi< wnktn, vaaria ons ettu getrouw beeld van de vndeHamisehe kunstvbjt, Moal* die ZKih met den gnng der tij<len rartoond heeft, nnar districten wordt »fjf*mmtld, i ebben we vouraLinog niet te roemen. Dit ligt niissvhien niet xoyzeer aau gebrek uau belang stelling von de zgden onaer kvnsflieven Ie man nen en corporatiöu, al* wel ? naar ipü iclitjnon wil ? daaraan, dat men meent Boeüijk du beschikbu» krachtoa te kunnen viwi'jn,.««a wie , uien <\ii werk met goed vertronwen xoa mogen opdragen. 0oV lig flc Dnitscher* ? d;e thans wel de beste kunat-topogridtm zijn, ? liet men aanvan kelijk door deze vrees siich leiden; men i* echter allengs minder angstvallig geworden en de uit komst heeft dan ook aan net licht gebracht dat de bezorgdheid in deze zaak werkelijk »oo groot niet behoeide to z|jn. En ik voor mn ben te optimistisch om to gelooven, dat ? hofeer ook voor het goed ton uitvoer brengen van deaa taak eene veelzijdige kunsthistorische kennis vereischt wordt ? aan het bestaan voa de hiertoe gereede kracHlen ia ons vaderland ernstig zoude zqn to twijfelen. Het kan, met het oog op de hier aangeduide leemte, welBcht van nut zyn eeu enkel woord te wijden aan de gewichtige diensten welke door onza Qennaanscbe naburen aan de beoefening der kunstgeschiedenis, met name der kunsttopognafie, ia de laatstverloopen decenniën bewe zen zün. Ontegenzeggelijk is mét Kvgter en Schnaase voor Duiuchuuid het tQ«b«rk der Bnjoriteit op knnsthistorisch gebied begonnen. Z|j loverden werken, waarop, ah Of» stevige fondamenten, het gebouw dier wetenschap kon worden opgetrokken. Hun tor z$de stond Semper (.der Stil",) die, kenden de eenten de ahüolute heencboppij aan de drie ?beeldende" kutisteu toe, blijken gaf aorgvuldujer te willen züu, door OOK de .kleinere", de .techniaohe" kun sten, die zoolang ou van minder geboorte waren geminacht, m de rij boter volbloed-zuiteren op te nemon. Het dit werk ? wasoin die teekaische knusteu niet alleen voor «eb, Baar ook in hare overgrooto beteekeni* voor de beeldende kaostau werden in bet licht gesteld ? hadden de Duittchers een gewichtige schrede voorwaart* gezet, en sedert dien ? moet men erkennen ? hëbb^u zij. hun roem krachtig weten te handhaven. Wel dra toch begonnen, naast de talrijke bijdragen die in kunsthistorische tijdschriften en langs an deren weg gegeven werden, ook veraomelwerken het licht te zien, waarin men trachtte al datgene wat bepaalde landstreken aan voortbrengselen der aldaar inheemsche kunst opleverden, getrouw bij een te garen en tot een voor den kuiistvorscher en kunatminnaar hoogst belangrijk geheel te ver binden. Reeds hadden Springer in zgne overigens primitieve .Kunatgeschichto en Maller in zvjn ?R«gebnoh'T -r om van Baedeker e. t. q. niet te spreken ? een toort kunst-statistiek, in alfabetischen Vorm, van verschillende landen gegeven, doch deze broeven kondsn door hare to groote beknoptheid (eerstgenoemde behandelt in een kor te appendix Italifi, Spanje, Frankrijk, Nederland, Engeland,) nog niet gezegd worden aan da eischen eener goede topografie to voldoen. Bet eerste werk wat m dn opzicht van belang k en zjjne waarde wel behouden zal i* Prof. Lot*'* Kunsttopografie N&&*ndSild-beut$Chlandtja2dM\en, loopende tot den t|jd der Renaissance, en waarm ook aan ons land een goede plaat* wordt ingesnimd. Hierin vinden we taiaeLik nwawkeurig de bouwwerken met hnn inbond, ssejüderstukken, sculpturen, na. noo niet alle beschreven dan toeh vermeld, tonrijl tot verdere nacporing de betreffende literatuur tolken* wordt in gevoegd, Achtor kei tweede ried hebben we, wat d» waarde vaa bat boek aanmerkeltt v^ noj*; kanaen wordea gerasdnJeeid^H^ voortni>Qk «t w*tk echter ook " toehnofte - ' t. ' ?a a** had Bioff met «?Jpro^nate a. a«t! depitrviaefi West-Pariam d* BünJondea) i* aragntoAen. het «ent k Wwtfabn tot k waar men de *o*k ook oW d* ott»Ui*c»* «Niateferiaatm . een *hroito4ogiMae «a ooaavafiMae kt depbote ?wtaM^CsT d°*r <to"*T<Mrin' «yteéHffai te komen, aan enfcef .D» Xunrt-nndGefcUcMidrnlmdïerdetKrii?M Ham*» vaa P^oFSordheff to Muwter, overtrof andere kreia-hweickiaffM, bahalve door «ene betert nrieeltagTaSli daardoor, dat aiet «taakte d* vwraaadea voerw daa boeoBreven. «saar ook een yvtrig wordt iageëtold aawr datgene wat tor pfaatM i* verloren gegaan. Immer*, wil men zieheenjaisto voontelnng maken vaa de bedrijvigbeid welk* op kauatgebied ia eene of audere Jaadstreek geheersoht heeft, zal men ai* aüeoa to ' hebben sset de nog aldaar aaaweng* prodaeten, maar ook moeten nasporen, wat er vaa dien aard eenmaal gewee*t ea door welk* otnstaixüghejd dan ook nibtevoerd of to niet gedaan is. Ook aan 4e ,Kleinkun*ten wordt in het laatstgenoemde werk eeoe behoorlftke plaat* gegund, waardoor voldaan i« ooo den eioóh, diea men ook bier to ?tollen heeft: sieh evenzeer rekenschap to «ven van ieder voorwerp wat aan het kna*Md«<hMrk tot eere strekt. Zoo heeft de oollotor bet oog te vestigen op merkwaardim wecfte1*, metokn ea ivoren werkotiikkea, zfldsome menbels, g'as- en aardewerk. Neg onlangs aioeht het de verwon dering wekken dot in de bewerking van dea Sakiischen kreis PSrna do keramiek ? weleen* de eerste aller kansten genoemd ? geheel werd over het loifd gezien. Overigens moet men de k. Sokiische regeering. evenals de ar.-h. Heoiauhe, loven voor den kraehtdadigen #ver waarmede «D dezen tak van wetenschap ondersteunt Ook de PrmsMohe minister van Onderwijs heeft kort geleden b|j circulaire om inlichtingen betreffende den voortgonir der kuaSt-topogra&Kihe werkzaamheden verzocht, tonrijl de Heasmche thans weder over dit onderwerp vragen tor beantwoording aan burgemeester* en gee*tel|jken heeft toegezonden. Men mag hierom verwachten dot spoedig, althans in geheel Nourd-DuitBchland, op hooger wenk de hand Kol zijn aan het werk geslagen. Door de bedoelde ooliectanea wordt ontogeaeen onschatbare dienst bewezen aan de wetenschap; men verkrijgt een repertorium, waai uit de beoefenaar der kunstgeschiedenis nnar hartelcit putten kan en dat tevens een r|jk mnteriaol aanbiedt voor verdere onderzoekingen. En voorzeker ware het te wenschen dat ook in oo* vaderland, waar zulk een vruchtbaar veld t»r learbeiJing gereed ligt, iets dergelijks werd tot stond gebracht De Wanner, dit vertrouw ik, die deze twak soudeu kunnen en willen op zieb nemen, ontbreken wel niet, en eeneverdeehngin districten zon weinig moeilijkheid opleveren. De prooi' zou allicht met een uebied ? ik noem hier 'ij voorkeur het Nnmeenehe ? kannen genomen worden. En .wat betmu de zeker geweneehte mateneele ondeisteuning: aan de eene zgdecouden diegenen, overheden of particulieren, die iuiichtmgfn in verband met het onderzoek kon den leveren, die s;ker niet terughouden; even bereidwillig alft in de genoemde landen zonden zij de hun daartoe officieel of vriendschappelijk gestelde vragen willen beantwoorden. Aan de oudere zijde zouden we ook mogen hopen, dat stedelijke en provinciale beaturen, maMnien bet Ruk, zich zulk eene aaak die toch ook de eer van het vaderland raakt, Bonden aantrekken en kraehtigen steun, ook finantieel, zouden willen verkenen. In Dititschland helpen, behalve de burgerlijke overheden, ook wetenschappelijke ge nootschappen, particuliere personen en ia het bijzonder de boekhandel, de benoodigde koeten dragen. Bovendien zqnjnj, Nederlanders,?meen ik ? in de beoefening onzer kunstgeschiedenis nog niet zoover gevorderd, dat we ons niet zonden haasten volijverig naar Maecanatan om te zien die ons bet verwezenhjken van deze en dergelijke ülumën souden mogelijk maken. En att, die zulk eene onderneming met raad en daad wilden steu nen, zoaden ongetwijfeld veel er toe bijbrengen,. niet alleen om b» den landgenoot het bewustzijn van een roemvol verleden, ook op kunstgebied, to verhoogen, maar ook om dn aaitanlanaer het ba.»|pi to Wveren d«t we de prodntten van onze na^oDole k«n*>vttt sorgvaMig narekenen en met trots te boek stetlen, tooaenae het bezit er van ton volle waardig to af n. Munster. B. S. liet Maart aanstaande ekdigt het contract van eenips arttsten oon de groote opera te Pari}*; de baryton LasoHe vraagt 198,000 franc», daarenboven vier maonden vscaiitie en het recht iedere rol te weigeren of aantenemen. De zanger Selhes vraazf een eotitraot over twee ww, het eerste JMAT met 70,000,het tweedenet SilfOOO fiancn hoaomiium. Voor de Opér»-Popn1»ire, te Parijs, wier tot stand komen nu voorgoed verzekerd schijnt te z|jn, zal een opera eesohrevcn worden door Mos-' ?ener, naar Victor Hujfo's Nolre-Dame de Paris. De componist van Hérodiadt ea Le Roi tteL»hare heeft het libretto nog niet, waarop h$ de mtuiek schrijven zal; maar wmnehpalijk zal het worden genomen naar een drom» dat indertijd door Fan Meariee uit den roman werd getrok ken en op h*t Théatre dea NotiOn* opgevoerd. Pnülêron. «Die Welt in der «aan sieh langweilt" maakt in Duitschland nog voortdurend den meesten opgang. De Daitsehe tooneelkritiei den ken Kunstiger over de letterkundige waarde van deze zoo schitterend geestige dramatische schets, dan de Franachen-zelï. Barnay. De beroemde tooneelkunstonaarBarnay die ook hier ter stede zooveler sympathie en bewondering heeft opgewekt, speek de watete weken Kean van den ouden Dnmae, met het grooteto vncoes, te Bernjn in het neviueuz Theater. Z^ne opvatting vertoont Weer den hoogeren knnrtgloed, *an «^n spel MO etosn en versohiH van dea reolntischen Eraesto Roasi, dfe, voor hem, tor «elfder pkaUe, ak Ktan optrad. FrederSte Sognar, de merkwaardige oktrice, die hier, verleden winter, o. o. zoo aongrüpend de venoeninmeène n dan Zfm «ON CoraUe tfsscène ?peelde, heeft weer eea laag* aomea door Oostenrijk. oaderOravterlbtnst. Een even belangrijke als goedkoope uitgave fa de serie werkjes ia 80, die. oader dènalgemeenHi titel van SSÜo&imte dt te*teipnemoni de* Beaux-A.ru, bfi den tnkertentQd aooveei naam gemaakt hebbanden Parijxihea nügever A. Quantin verschenen. Ha t laatet t Hohb £? vrtiiHt de Ia graotm, par dé Tiortafet, «sa hoogst le»naoro au t Attrad hoek, waarin au ?He attvindinffsa der batete jacea op Jatgifcfai, a, k iMiiplaten te. ^^ D* HMhrar to d» Bimta ffs«a*iiiiii der Jat BtotufArü, het F^nkrijk. Depris OM* 3, ai mMMa UsU, lm 4 voni Updjk*» btodt, ateh ?oft hebben SJ*MBMMJ. _ ?okoawMHte. fraftTVh». ?r T*reiinlit awet zia. aai aaa Jaaa» **nv aoo Mjrf, MO «a, 2TiaaUuSclf^; 1Z_. voor het iamoduM r>sl»nht dw> deakbealieM ? di* vwuatelia^juBtotrakkaB. O*a» amwad, L totale a&ga vaa elka gederaag*nae»iw*>t op daa kBn*t*ji*»r in den maker, r. Of Heeca «a < dea ._, m ban ik overteigd, dat de aeth>tis*B>e and*?! patriM op voorbeeldige wysa, door het met de naïveteit ea d* poeaU dai B« Kop, wordt geboren, oatwflEWdT ge»üi»Brd -. 't ware pad gehoadea. Het nieuwe element opvoeding: de direkte kweekiag den gave en van dan schooahakkzin wordt betorlijk geëxploiteerd en meer daa nwaig* asdalé* moet, dunkt mi, soo'n teekeninojetjea, m*t a* gel waarwording, door bat hea«hoawea daarvaa Ut eea rwo en ontvankelijk gemoed opanrakt, «r naast aitgedrukt, de eharaktervoraBBg te aatè komen.? voorbeelden (bty eentUpe&dmeitjen}: Ia't blMkvtld zit ons Zy is VOB spel» aofi, Kn t w«oa Jend MSDM _ Kust stcht hoor oogje» toe. (BQ met de hondtjen» vooruit staand jonf*» jufvrouwtjen): .lUotiA, BOS t Ae «trui op , Wont dur ginds komt p*li*f i .Jt, Oatootje. «a i»f oon p»H. "k Breng een kuohon4]e a voa : De Heer de Rop weet in soobevoIUgenmarat» pljnvorta onze taal te kneden, dof 't wel hè jouff Nederlands wenjch zal aaneen volgend ja ui t begin van December, weer met au11" tütehjke fignurHens bestrooid to wordea. vaersjens te dichten, die nieuw zjjnenfris geen speciaal gpdsdienitigen gee*t to voor allen geschikt, en die nog door kelend oogjen, door menig bl^ handgt kinderkamer zullen worden begroet, dat i lgk geen gemakkeüjk werk. A., 11 ?82. v. D. *>*vi dovoorttateto toa eenton male met ,Ein wort nee FfauenfrtmT wm Bert** vo» der Lage. Berlia 1^2. Yerlag voii H. W. Muller. H Ware to weiuchen, dat op t ziea vaa . aankondiging velen kouden getuigen, reed* de genoemde brochure bekend to *$n; w*i __ deze bespreking dan reeds b|j voerbut op ii stemming mogen rekenen, au «ij niet sndqn m zijn dan eene oanprijainff tonder tioorbmmd, Schijnt vermetel, in onsen tgd, de pea voor ee beourdecling op te vatten, waar men «iechlB S rijzen hï-eft, want deze wï«e vaa doeit, doet ces* er denken aan de 18de eenwsche dkb schoppen dan aan. onze tegenwoordigezi manier. Het anachronisme, zij dirnucal De sohrnfitar, ondenrgMns aan de( ?chule to BerBjn, richt eea woord van r . tot hare zustêren en wenscht, dat, na de vaardigheid de stoffel$ke bezittingen | onder de broeders en zusters van één heeft loeren verdeekn, de nottwen ook geestelijk erfdeel niet verstoken zullen Beteekent dit erfdeel misschien niet veel? hoe z|j tot de Duitscbe vrouwen spreekt ep Hollandsche, mogen haar ook wei een gewi oor leenen, ?Is het u nooit gebeurd, dat uvre vaders, broe ders of echtgenooten in uwe tegenwoordigheid spraken over dingen, die huune oogen deden schitteren en hunne stemmen van heilige geest drift deden beven en dat g\j erbij zat met eea kloppend hart, omdat gij vermoeddet, dstervsA iets nee^lijks sprake was, maar u ontbrak het rechte inzicht ( en gij kondt niet deelen in hun verontwaardiging of in . hun geestdrift, ? hun gloed liet u koudl". En verder: »Wat vertelt men n toch voor een fabeltje ? dat echte vrou welijkheid door kennis zou worden vernietigd, dat kinderlijkheid, innige goedheid, enz., niet bestaaabaar zonden zijn met dergelijke studie! 6e weet wel beter; iedere gave des geefttes verdient ontwikkeld te wordeu; iedere bezigheid, ook de eenvoudigste, wordt gebost door aen ruimeren blik van wie haar volbrengt." Bedenk, dat me vrouw Bosboom-Tonssaiut b|j haar jubileum duor een vereerder hater waardig genoemd is ?het vrouwelijkst vrouwtje, dat ik ken"; heeft zg zich misschien uitsluitend aan keukeu en kelder gewijd? Uitspraken van tjjdgenooten zetten hier en daar de woorden der schrijfster kracht bij ea' daaronder trof nuj deze raid van tien grooreu Rudolf Yirchow: ?Streef naar zelfkennis; zie de onechtheid van den stralenkrans, dien gij mecnV, dat uwe waardigheid als ?dame'' n om de «lapen logt, werp dot klatergoud van u, dan wenkt n de gloriekroon der ecliie menschcnvvaarde."1 Zelve moét gU dan de hand daarnaar uitstrekken, al zou ook de hoon der toeschouwers uw deel worden, leer dien hoon gt-ring achten als de rechter in nw binnenste n vrgph-it. Zullen on* de lichaamskrachten niet ontbreken voor meer arbeid, zijn wij sterk genoeg voor plichten in huisgezin en maatschappij. MÜ dnukt de heldendaden, door vrouwen verricht op t jachtveld der vermaken, leggen vaak van een krachtig gestel een schitterend getuigenis af en maken net onmogelijk, dat de vrouw zich v*i) hare zwakheid bedien* als argument, om zich aan hare plichten tegenover de maotschoppB te' onttrekken, om niet een* to spreken van net voorbeeld, dat ons de vrouw mt de volksklasse Bladzijden, uitgezocht schoone, w|jdt descbryfiter aan de mei»je*opvoeding; hoe die vaak «l ju de kraamkamer begint met een sfunrsch gezicht, omdat men op een zoon en stamhóndfr had gehoopt, hoe verder de «Jtó» een gtoeto rol «peelt, zelfs b|j hare beoefening der wetoa?chappen, waartaj nooit van een dieper indringen ?prake mag zfln. Zooab «9 in de muziek net ?en of ander moet kuaoen vertoonen, om m eea gezelschap wen al te sleebt fignnr to maken, zóó moet BC ook haar kennis aanwenden en de» ia dan ook oikw^Is niet meer dan het vèrma der «abedaideadheid. Abi zoodanig beschouwt do ?earflfster ook de kenau, die het volwassen saei*Je opdoet op voordraebten, lezingen, etc.; snik «en ongeordende ontwikkeling na den «aoottgd werkt, ««t «ö, de oppervJakkigheJd kleeht* ta de baad ea daarom moet bii en boven de hufceSfce bemigheden (ea laat ieder meiina eaau eerb^ bekennen «f erniet veel tQd overlafft) een of ander vak van studie beoefend werden. Waarom wordt aaa Meisjes ook niét gevraagd, wat au wBUa worden, zoogoed sis aaa Joogens? GO >nlt «M bonte v*ieiuM*nk«*d van antwoorden krijgen, al* ge ton minfto «e kwze niet to zeer beperkt ea, ondeva» dan daarnaar en geer kaar 4e gelegeul kktek to ontwikkelen aaar den kant, i hare neiging baar drift, looalt ge \ e*fc.s*4t uwe jongen* doet. Weaaoht «we nMie<-irige dochter niet aader*dMbBi^kepUchten,*ï«Tk«ar dan in de gelegenheid, die veel en goed te verrichten, ga aa«wke«f% aa, et M vorderingen maakt, toon '?'h Ï--I . «:*» ' f