Historisch Archief 1877-1940
A M-S T fin D 4 M M E R, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 3
Uit deferentie voor d« Proiinoi*le staten *an
Noord-Uiiibant Wsluot d«. Eiusto Kamer, op
voorstel vsn baren voorzitter, bet we«sontw«i-ji
t 't verleggiitg van ? dan Maasraond niet vour
Maaaday aaiutaande in behandeling te neiuen,
op jat het nieuw te benoemen lid voor
Noord" wabant nojj aan do discussia en stemming zou
kunnen d-oluomon.
Datrffclaten uu nojf dat deze vriendelijke attentie
bet nieuwgekozcn lid als 't ware de verpliclitiag
oplegt om, pas in de kamer verschenen, aan 'lo
debatten devl ta nemen, i* dit uitstel om de
afwcitiglieid vau een lid een precedent vau
gevsartijkon aard.
liet sluit de erkenning iit zich, dnt men bier
met een bepnnld provinciaal, niet m*t enu alee*
meen Noderliuidscb belaug 'te doen heeft. liet
opt-nt <ie deur voor eeu reeks van veidagingen,
soodra ceu of meer «pecUal met oenig onder werp
vertrouwde liden verkouden of afwezig niju. .
Dtflrefdhoid, ook op politiek gebied, is een
deuad, mits ce geen gevaarlijke gevolgen kuuue
hebben.
der Pcm.
OXZE ULADEN.
Ook nog deze week vormde de
Tlillitcmquactlie'' tchering en inslag der hoofdartikelen
va» onze bladou. Het Tmicrliinj xMo a(j»
beschouwing, wuarvan reeds in ons vorig
overlicht sjTuke was, voort en kwmn tot een zuer
opgunstig resultaat voor deu minister vnn
kuloniPn. liet Alp. Hand. was ongeveer dozelfJe
meaniug toegod04in. Ook de Standaard dacht
ongun»tig over '? mioiottra b«lciii, al wilde het b!;ul geen
kwadt: trouw onderstellen.
De Tijd had bezwaren van foimeelen anrJ, mnar
met bet Dagblad v. '/,. H. en V Gr. schunr het
bl&d van oordeel dat de commissie in Imnr ndroi
wel wat hard rau stal U geloopen. La»t
t«cnocnui blatl brengt de z.iak youial op 't gebied
van ite go«de trouw en betuigt dat onze
rog«aring niet audeis had mogen hatidelen Jan /.\j
geliatiduld bct-fr. De Artth. Cl. is mede van oor*
doel dat de regeering min of meer (?? bonden was
door de vroegere loezeggtngeu bij de wjjzigiug
der voorwaarden op de iyQ-cotcü&iün aan du
waaUoliapijy gedaan.
HutzeUdfl blatl heeft iQn, reeds de vorige week
yrrmulde beschouwing over crematie voortgezet.
Het komt tot do conclusie d;it do vereeuiging tot
lijlt verbranding liet zenden vunadrc*se»,hct opspa
ren ten behoeve van een fonds voor lükoveu-i
enz. maar achterwege moot laten om zelfde hand
aan den ploeg te staan.
Do leden der Tweede Kamer die in het
yoorloopig verslag over Hoofdstuk V der
Staatsbegrooting de ank ter sprake brachten, zijn nla nange
w»zeii om in ons parlement het iuitiatief te
nemen tot uyzigiog der wet vnn 18uO op het
begraven. Zoolang die wet niet g.-wijzigd ie, kan
er aan voldoening van het verzoek, om vrijlieid
te gaven tot crematie, niet gedacht worden.
Een veelbesproken onderwerp mag oö!c het
voorstel des ministers nopens de indeeling der
kiesdistricten worden genoemd. Da N. Itott. Ct.
eu de Vrije Pers keuren liet stelsel der
enkelvuudi^c Jiitr.cten at' vooral om redenen van
algtioiteDcn aard, wat de verkiezingen betreft.
Zy verdedigen het bcaiosel vertegenwoordiging
van het geheele land 't welk door de grooto
districten gehuldigd, in de kleine tegengewerkt
wordt.
De Standaard prijst het daarentegen in den
minister P\jnackcr Ilordyk dat hy beeft durven
breken met het tl aai geldende stelsel en werke
lijk toont recht tu w len voor alle partyen. Da
uitsluiting dor vier groote steden kan het blad echter
w ' T<> * MU4«wb t)),?J?>. »-?«.-- "».
ia 't geA*«t «.«et ^iify*6-*- " "»"?»"«'<" ? «.utii itvoraea
nllo voordeelen weder zoo goed »|s 'vernietigd.
Veel heftiger nog laat het anti. re vol. j)lad
zich uit over de belast ingsplrmncu van den
iniuister vun Lijnden, in zooverre daardoor het
gevaar ontstaat dat bet aantal kiezers, door
de censusvcrlaging van dcu minister l'ijimckcr
Hordgk aan te winnen, weder zal verdwijnen door de
belastiugsplannen van den minister Vun Lijnden.
Een en nndtr is volgens bet blad oorzaak dat
du anti-revolutionaire party zich niet met het
ceusus-ontwerp zal kunnen verernigon. Onder
scheiden bladen hebben zich tegen deze beschou
wing gekant, daarbij vooral wijzende op de
go?wboute van do Stamt, om ftllcs ondergeschikt to
makt n nttii het nart ijbdang, een opmerking welke
bet blad niet onbeantwoord laat. ,
De Middclb. Ct. kwam nogmaals terug op het
Adder-rapport eu sprak de hoop uit dat de iLerate
Kamer krachtiger togen dt-n Minister van Marino
zou optreden dan de TwoideKam> rlietft Cedunn.
Het Daffbl. vun Z, H, en 's Gr. wijdde een
artikel aan de Biiroutgtochten en stelde dttvrnag
of de v«le opoffei\uRcn en gevaren der manschap
wel opwegun tc^en de resultaten der tochten.
De hi-or Uh. Boisstivaiii lid van 't hoofdbestuur
der Bttror.ts-veroenigiuR bleef hierop lift aiit woord
ri«t" schuldig eii vvrkliiardc o. n. d»t hy. :ils ilo
£urenti morp<;n mocht versaan, oinnidJellak
zou ijmcn voor de uitruntiog van eeu nieuw
Da 2'jj'el wijdt voorts een artikel aan
ITrankrüka toestaiid un den dood van Uuinlwtta- en
komt tot de conclusie dat de republiek als
rcg*eric(j8vorru geen mindor paaiend stelsel .voor
Frankrijk mag heeten mitadeleus viin Gnmbetta:
Ie clenoalisme voila l'ennomi", verzaakt wordt.
In 't Zimdaysiiad van het lluwl. wijdde prof.
J. l'. N. Land een uitvoerig artikel n ui de
Vcreonit*ing van Nuord-Kederlatids
Muziekgcfcliietltni«, terwyl het ^T. f. d. D. in ijn jongute
Zondagsnutumer. bij gelegeuheid van den sterfdag
v*n Is. de Costa oen wurm woordje schreef, ter
herinnering aan den dichter die ?.ich slreds zoo
vol geestdrift m het leven van zijn'tyd bewoog.
Vooiti werden in vfinchillende Amsterdamse h
bladen beschouwingen gowüd aan do
Wagnerinu/iök en de «choone uitvoeringt-a in den laatateu
ttfd iu de hoofdstad gegeven.
UIT PAKIJS.
.:. ? ? U. ? ; ?'.
17 Januari 1833.
I'ilioud : Vervolg op den Zondvloed. De
du..d van C óiinger. Déveiling van Andr
G.IL liet Edeu-Thétre. ? Lesmaris inquieis.
Kooit zullen de parösihe knrikatimr-teekenaars
£en <n naar onzen Kin hut elhk heden venmnuen
bbcn op bet weder van dmen winter. Do regen
ucg.ut nitt van Partjs een meer te maken; ver
volgens komen do rijtuigen, in alle richtingen de
lilassco doorkruisend, ze gelijkelijk met modder
Ugen, en dan wee den ongelukkige»
voetr, dia zich te midden vsn htt moeras waagt!
ijr is hij van hot hoofd tot de voeten
bemo. v t, 'bevlekt met verscbillttnd gekleurde spatten,
tu soms EOO toegetakeld, dat hy onkenbaar tliuis
}c.,mt. Ik moet bier bijvoegen dat tot hun schande
d i koetsiers er vaak een boowardig genoegen in
«ol.epocD, in galop de nttn we straten te doorrijden,
eu ua:i luidruchtig plezier hebben, wanneer de
?'.nol.toffors langs hun weg door de volle
straatgoten worden besproeid. Men vraagt zich met
Mchrik af, wanneer van dezen zond vloed het eind
komen zaL De geïllustreerde spotbladen
vertoonon reeds Paigs onder water" ;nanwelgks steken
d» t.jruns, de booge «uilen, enkele monumenten
buven de watervlakte nit; in de verte ciet men,
di u i[ nat, alle bekende personen van dea dag zich
in eea ark van Noach verschuilen,
Alle gekheid ter ztyde gelaten, is de toastand
vau de bswonen der 3ein«*o«vwi allertreurigstj
het.i3.«aor.he*~de eene ^vcrstrooraing na de an
der*, eit'uauweljjka U het w*t<rr der
iwiurftuvulleu, of MAwti regeitvlaueu volgenen wekkti; nis u wo
buttorgdlmd. Uuur wiit-spreek ik van
over»tiooming«n 'tot Hollandsen* lezers, die hun leven iu 't
water doorbrengen (!) en zicb om zulk ccn klei
nigheid niet bekreunen t
N« Gambetla en Chanzr, wier dood ft'Ie echt
vaderlftudituhe harten met touw vorvut-l hooft,
heeft Fnvukrjjk eon Uiuk on oorspronkelijk kun
stenaar vfj'loren, Olófjnger. Deue grooto beeld
houwer wa« van bet stevige geslacht van
l'ranclietorattS en bezat nog «eUs na zijn 60ste jaar, nl
da friichhcid van de inboorlingen dezer pvoviucie.
Proud'tiOD, de groote donker, do groot» wijsgeer.
was dnarn.it Afkomstig; Jules Grevy, de pres.deiit
dor republiek, dien de reactionumre bladou ge
regeld om de drie dagen dood verklaren, is ook
een stevig Franc comtois; hij geniet da beste ge
zondheid, houdt zicb Inziet met staatstaken, j,ingl
en toont eene zeldzame kracht. Wio, ten ulotto,
is er jonger en verwonderlijker, in spijt van
KJjue tftcbiig jsren dun onze onsterfelijke dichte
Viclor llugo? Hy is wel ds mevst beroemde en
ook de meest duurzame vau de zemen dezer
provincie.
Uit alles heeft niet belet dat de itrme
Clóainge r in zijn GSite jaar plotseling gestorven ir, liy
had nog eon rauoiti loopbiuii uunu*'ii] nfle^jjoi.;
hjj letfde de laatste hun:l aan
lu.truitfHtnii'lbcelit v«n Carnot, die de ovmiiiiung organi
seerde," eeiiübestelling der Iicpublïck.
Alle bladen van Purys hebben u x'ün
vo.irrm&nuto werken in herinnering gebracht.; oiutiT
audoie zijne Uticcltantt. dio eeus zoo bewonduid
en Iwafreden werd. (Jlé^mijor was bij zijn duod
arm; Inj was zoo verK\vi>ti'iul. Zoudia hii wut
geld had, deed hij allerlei dwaasheden. Te Home
cag mcu hom de stad «loorkrn's<*n in rijtu:g n
uit ta roepen: Dit is mooi een
ten dwgolük mJit beeft de kuuttkritiok.
mag ttich uitstreken over roinifestfttiën der hoog
ste schoonheid, in plaMischo verwon of op niHcr
gebied; de technische oefening i* niet noodzakelijk
oui hmir recht van smeken ta wiuirbortfea.
Waar zou het «inleid met uwo gee*tigo
mrdrwcrkuis keen! Ik zie toch in uwo kolommen do
ze ld» sclii-y ver§over velerlei kunstvak handelend;
terwijl tiet ra«n»ch«luk lev.-ii liyua ta kuil ia out
slechts een enkel dier vakken behoorlijk te ue
oefenen.
Doch dit eene onderscheidt den eigenlijken criticus
(het woord duet dui xin aan do i hmi-1) van deti
Jung"liiig, die de vrouwelijke schoonheid veieert:
do criticus mort in«]kguviilu«>uig&zin«iekeu«uhrtp
Reven van zijn onrdt-ul, indien, hy gulezou, indien
hy gehoord wil worden.
Dat U oen mooi meisje," ia eenvoudig ecu a
lyrische ontboezeming. M» n «lupuWieke
beoordeeln:ir dor tnfioelen van Makiut, dei' reuïcuwer*
ken vnn AYuKDtr ofder liuvldhouwwerkeu
onswrUlryke kunstenaars nuut ae.nun nmer
vp^i.-lt-iliditcliiJieu tobii nmi-l.inu. Uit U het standpunt wol,
uw rofrront wvnsoht in Ie lidinoii, hij het bespro
ken vn i kuiutnitingea op KOU /eer verschillend
Küiiied, waarvan hij, wc^ors har* bülaoyrüklieil
im-cnt u'kfiischjp te moeten gflvon.
Lf staat 015 »iii \\Ttlor CDU** uieuwo talangrijk»
ten t tion sto II i ng van Kiuitt \teike u to Luik
te wnciitoii. liinijcii cpno goeds mnind wordt
/ij j;i'oj>«'ii'l. fu x;i ii'Vii'ifr. KOT laerkura.'mW t»
Kiju: wniit J/mjwiiiti'iH ilv-t Itenu.ï«rt*<t« Liegt,
waarvan zij uitbuit, it niet gotvoou li.uo zaken
ten hnlvfl to cl i-u.
Ik't Kttii»:l«v<-.ii ju 'tallenleen ia in Belgi
niet goiingci1 ilun in li«t Koningrijk der Neder
landen, :il schift men ten opxiuhte dor umisikonlo
iiitvouriiigcii wel cviw to kuit. Behalve hier te
!r,i-tel komt ilüuitvuuritig \an urooto «ymi>ho
;--u ' _.ii.. - "
zijne vskgenootpn, L'Venzecr de Akadttmiu en hut
Instituut; dnaivntogen niinbail hy züne knus'.
liet w;u met echt jeugdig vuur, dat hy de be
stelling der var ruiter-standbeelden voor du
fejjemng n*nvuard'.lo. Vaak heb ik hem in zijn
ntrlier 111 het Uópüt, des iriarbres in do Ruo do
1'UnivcrMtu gezien; liij hnd duur oen p.i-jrd in
zijn box,. een fraai dier, dut hu nauwkeurig bs
. nll hans eun groot c
s'ii.p toiui, voor ecu ]>u«r j'iur, voor 't lei-ft.
emiu syuiphoniu vnn l!r:\Iims up ean ftoufftiiriamd
Concert populaire werd gespoeld. De uitvoering
't [)uits<'he Jlcqitiem oudiir de leid ng VHII
van ^ ___ _
de n beer WiimauC was vorled.-n jaar niet
minder guwichtig. Maar Iiovcii all«a was beiaagrük
de< uitvoering vnn eon gioot gcJeclto van liiidis
vretnHüChts ot'tit<)rittin. beiiovoiis do svmohoiiio
?«y*. WM , ? wv*. *»»?!?« U.UI , *.»».. ..U »..*>* .. .*WM. lf^ w*- i , r», l 1 ...J.'fc-w.."'
studeerde; alle dagen kn-ntn dan een ruiter van PtfitornleJ van Beethoven, op den Inatrteu kerst.
de repubJifceiosche gnrdo een panr uur voor hem nvond- Dit geschiedde dun ook op eeu der
congaroppeeicn, in eon kltune nmucR-, dio hij daar- <"r«"v v»" t CJUSarviKuriimi, dio het belangrijkst
voor had laten iurichten. Somtij-la L'iug hy zelf , ?U" .va» hefteen on^ op roiuukaal gobicd
op het paard uitten; hjj-lmd wat omlo coïtnmcs
van generaals van Bouapurte gekocht en trok
die aan. Dan reed hu tot voor een giootcii
spiegel ten voeten uit; liy liet dau het paard
steigeren, terwyl hy met luid klinkende stom
orders gaf ea zy'n sab«l zwaaide. Dun steeg liy
haastig af en kucedda niin klei onderden vungcn
indruk vau het goiicht dat do spiegol hem weer
kaatst had. HU gelo.-fdrt nan zijn kunst: vreJe
zij Kijne asiche! Dd franachökuust verliest veel
in Ciésiugtr.
AndrüGill, de beroemde ktmkntiiur-teckeiiftar,
is nog etoeds te Clmretiton, verpleegd wesrnns
grootheidswaanzin; man heeft heden den inhoud
vau ziju atelier verkocht, onder and Ten ecu aan
tal groote schetsen voor een reusachtig panorama,
dat nooit is uitgevoerd, sprekend gulijkende por
tretten vnn Grevy en andere mannen vnn naam.
In zyn verbeelding moet het millioonon
opbreugeu. De ongelukkige is, nanr het zeggen van
ceuige zy'ner vrienden, die hem clem1 dagen zijn
gaan bojookcu, volkomen stompzinnig; hij, die ;
groot eu sterk was, grootsprckciid enliiidrnciiti^,
ia nu mager, gebogen, man kan zien dat hij het lneu.
niet lanu «oer maken zal. \yedei1 een j£ar{js«he J eerj"
figuur die vefdwi|j£t-iv"- ' ' ' - - ' ? ??"«"»
Ecue treurige causorie, zult ge zejrgon. It^laas,
mijn schuld id het niet. Op het treurig bagin. van
]883 kan men eeu beroemden versregel gawijiigd
toepassen i
Le swil de cclte année estpavèiletoiiibcanxr'
Om over een vrooljjkei1 ondarnrei'p te spreken,
zal ik u melden van de opening, op tweo schre
den van de opera, van nut Eden Thautre; een
reusachtig Indisch paleis, dat niet minder dan
ncht niilltoon gekost hcel't, en dat zal dienen voor
alle tentoonstellingen von koorddansers,
dierentemmers en kunstenmakore, die, tot lieden, tot
de Folioa Bergères beperkt wnven. Er zullen,
evenals daar, vele avonturcn-zockende dames iu
do wiindelgalcrij die er om heen loopt, to vindon
zijp, waar men moet bekennen dat de omgeving
luisterrijk is, met de talrijke koflïekamerH, do
een al prachtiger dan de ander; de buffetten
bediend door vrouwen van verschillende nationa
liteit in hare eigoii costumes, Hussisbh, Spaansch,
Amcrikaansch, Ilollandt-cli; do reusachtige
lichtkronen, het' ólectrisah licht, de zaal met goud
versifrd, o plafonds door Ciaivin geschilderd, de
greoto Rpiogela dia den indruk geven van ceue
onmetelijke ruimte. Het Italiaanschballet.Excel
sior, m zijn geboorteland reeds bekend, beeft
do l'aiijzenanrs verwonderd, pcweud als zij zijn"
aan den Framchcn dan», afgemeten, sierlijk,
weelderig toch tcg-Iijk zoo \7elroeglyk. Lij doze
It»l.a:inïcheu ziju du bewesinijen buitensporig,
des noods minder sierlijk, maar zij werken mode
tot deu olgemccncn indruk, liet u vaak smake
loos eu buiten de maat, maar het is schitterend vlug-,
ia allen gsvalle eigenaardig. Het ballet is ei>-onlyk
een stuk wetenicbappelyke philorophie, men ziet er
een .loiiHjken demcn, den geest der duüternis, over
wonnen'worden door het licht; de handeling doet
ons van i'trpia en Volta overgaan op do apotheose
van de LMSCPI. .,dcn grooton Franscltmau" Dat
alles verfcierd met 460 danses en dnnserogen, en
fraaie dccoratien, heeft ecu zeer goeden indruk
gemnakt. Zal die indruk blijven echter, dan moet
het programma hoe langer hoe aantrekkelijker
worden. ? ? ?
Het «enige nieuws op bet Tooneel m deze. 14
d»gen i) geweest Les maria injniets van Allaiu
Vaiabrtgue; het stuk, dat ondnr Inidruchtig golaob
in bet Théatre Olany werd afgespeeld, ontaardt
maar al te vnak in een charge, maar het toont
en dat is zeldzaam in onzen tfld, de echte vis
cotnicu, bet onontbeerlijke voor den vaudevi
eBcbrijver.
UIT BELGIË.
ra
Dat ia een m«,oi meisje" roept de jonge stu
dent uit, welke langs 't buis waar hij zrju kwar
tier heeft, eene of andere bevallige Jonkvrouw
?iet trippelen.
Hij «preekt al* of htf zich voor onfeilbaar
houdt: dat is een mooi meisje." HO kan echter
niet de minste rekenschap geven van de harmo
nie der Irjnen van de menichenujke gestalte, veel
minder nog van hare anatomie, of van hare zoo*
tcohnie, gel|jk de veearts zon zeggen.
Hoe WMt gij dan dat dat meisje schoon i»?"..,
Wel, moet ik dan een kleêrenmaker zijn, om
te zien of een jas goed gemaakt il?-Moet ik
den beitel in de band hebben geb>d, om over
de schoonheid der proportiën van een beeldhou
wer te oordeelon,! Moet ik op de planken" heb
ben geleefd, on den beer Bouwmeester te be
wonderen? Moet ik het penseel gehanteerd hebben,
om mfjufvrouw Schwartze te huldigen? Moet ik
bet conservatorium hebben bezocht, om den zang,
de declamatie, bet klarinet,- trompet,- hobo- of
sarhoorn-blazen to beoordeelea?... agent Wcüm,
de war* stodant en nog teLp and|re^ hebben
de natuurlijke intnitie van de wnwel^ke
schoon04 eea itkar. ledit ^«o^doitf apodiotiwh
_ wordt
_l»crgclijke uityoeriii^cn vcrHczen zich evenwel
bijna onder de twaalf en cos; meoi1 dozijnen van
dd opp-r vla luiste, rn alleen dooi1 oeu zekeren
haut ijMl aanti'ckkolij'co pperotteu, die oa» jaar
iu jaar uit door do liouiüklijke Scliouwb irgon"
(ffivdtïa roifattf) Alwaar, l'tirc eo voor uu tfeer
door het Ihédfi'e des galeries worden opjodiiioht
Tegenwoordig verz.idigt ^ich in laatst.jf'ennp.'nda
zaal hït publiek nan du koinisehe opera (JilUtto
de Narbouc," mucielc vuil Auüran, t.-kst van twee
schrijveri1, (Jhivot ou Duru, welka dien naar ean
der verhaalt je i v*u Bnccaccio L^ pucslle de
Hnusilloa" bewerkten. Du muziek moge vrien
delijk ijn, zy raiakt lui, want er stsckt goenpit
in; eau p»;iv dticljes slechts hebben eenijfen ffaeat.
Maar het onderworp !. ..eene vsrwikkelmg,die de
Icau-mondc (?) van lirussel zelf nu reeds moe tïagiiit
te worden; een thema wat om in de Ifttvtitujtireu
nis etfiie finesse door een atmtctl cricatsicna vau
opcretten-tekstcn weid voorgeaef, namelijk «i»
mariaye non consominé(geluk dutechnisclic term
luidt,) wat door- »lli rlei f'ijue (V) kunstmiddelen en
wordt geconnommccrd. nderlmschen kan
,an toch in het thêaln de la Monnaie (om
to zijn vcii[cu wij bier bij voegen dat dit even
eens uèn Vitd rfy/aZ Urokgtj,VieV Rnn men een rusu-*
ger en kieschcr 'genot smaken, in den na landen
tyj weer op het repertorium verschonen werken
L'èetair vnn llalavy en La f etc uu village coisin,
eea dor oudste werken vau Boieldieu. liet is een
ware lust; want iu alle opzichten is IML'cLii'r ook
het omgekeerde van de, by voorbeeld, onlangs
weder hei-haiild voorgestelde Hérodiadc." Hior
onnatuurlijke, gczocute toestan'.!en, ftindi du
grootjite natuurJijkU'id en eeuvotidigheid vau
verwikkoluig; uit'i1 o Uiecat gerucbtmoKeude muaiek
dio deu zang soms geUotl vcrduoi't; giuds do
vloeiendste en gunstigste begele ding, die de stem
men klaar laat uitkomen; h:er ecnu gebeuie
verwringing der geschiedenis ea der schoonste over
leveringen (om den wille van 'c effect); ginds
eene eenvoudige waarheid zonder do iniustejacht
op sensaties.
Deze week staan ons de ccnto voorstellingen
van Arrico Boito'a Meiihistofelo" te wachten,
lledeniwond maakt men daarmadf een begin. Iniuiju
volgend artikel hoop ik u vau dio opvoering,
welke reeds door u nnngekondigd ia, nader T.O
spreken. Tot heden werd de openi, buiten Itnlie,
alleen in Weeuen, ia Lauden ou ui Keulen, mental
uiet opgepropt volle aal nitgeyootd.
Laatstleden Zondag hnd hier dn uitvoering
plaats eener Cantate, waarvan tekst en mii7.i-!c
geschreven \jn door den directeur dor
muziekschool te Leuven, namelijk don heer K. Mathieii.
Le Hoyous" is de iinam vaa het typBJi.uk. De
Hoyoux is een riviertje, uitloopendo in dd Maas,
bij Iloei.
De dichter-compouist bezingt eerst in een liefe
lijk koor de schoonheid der Maasoevers en ver
volgens, na een recitatief, schildert ds streng
aerytumeerde muziek de beweging d<u*
fabiiekeu, welke uan de oevers der rivier oprijzen, eu
soms zelf* het Maasnratei- troebel maken. Iu hei
tweede gedeelte hoort men den werkman klagen
over het harde-lot dat bem drukt. Desuchtuaar
verzet togen dien toestand groeit in zijne borst,
totdat bij eindelijk, op aansporing eijaor kame
raden weder nanr den hamer grijpt, hijgende
naar deu dag der verlossing," die komen zal.
Het koor Herhaalt daarop de beschrijving der
fabriek-boweging; opnieuw stemt do soprano
het thema aan, waarin de Jiefelijltheid van het
Mnaalandschap Uexongcn 'wordt; oen aanspoi-ing
tot voortdurendeQ nrucid vormt heb slot.
Dit werk, waarvan de uitvoering ongeveer drie
kwartier duurde, was met groote zorg ingestu
deerd, Eon aantal liefhebbers hadden zich, zoo
wel in de solo's als in de koren, gewillig tot me
dewerking bemid verklaard.
Het instrumentale gedeelte, vol van zeer ver*
rossende en nimmer valacbe of overdreven effecten,
die de stemmen bedekken, mag in alle opzichten
merkwaardig genoemd worden. Alleen moeten
wjj de aanmerking maken, dat bet onbestemde
in de gedachte van een tekst ook iets onbestemds
aan de muziek beeft gegeven, woarvaa bepaal
delijk hot beschrijvende godoelto het lyrische in
schoonheid overtreft. (1) ' , .
De opvoering van Uer Ring des Kibelangen"
blijft nu op den 23e en volgende dagen bepaald.
De heer Viotta schreef daarover in uw blad recht
klare, onpartijdige opmerkingen, dio ook in
Belgiöwel geschat znlleu worden.
Brossel, 10 Januari, 1388. M. A.
(1) Mtj dnnkt gedicht «n muzluk zondon bijzonder
Teel gewonnen hebben, indien de dichter-componist, b|j
de «cbllüertng T*n den dwung tot dan arbeid, de ge
dichte bsd nltgeiponnoo, dat bet htmergeklop dam
«trljit der menschen tegcu de «lochto UarUtöchton
vorbecldt, wurnit do wiro Trtihaid zogertsrond opr|}*t>
D»t liadde een bevredigend slot gegovto.
Onder Berthold Auerbach's naoelalen papieren
bevindt zicb een geheel voltooide roman
Meister Bieland und eeine Genossen." Het
werk zal binnenkort als feuilleton in het
Ber; liner Tageblatt" bet licht zien.
UËT AilSTERDAMSC.il TOONEEL.
16 J«n.: Verloren E«r. Een tnaaltad met
hindcrnisssn. 13Jan.: Theodoraen VioïeUa. Ent.
Da dagbladen hebben in den laatsten tijd
berichiun openbaar gemaakt over de geest
drift vun Leeuwardens tooneelmianaren, dio
deze op eeo woord van samensteionupg
aanspraak doen hebben uit den mond hunner
Amsterdamse!» Hofdesgenoten. Gelukkig:
Leeuvvacdeii, dal kwistig ruikers en lauwer
kransen strooit langs Tiet pad der kunst,
gelukkig Leeuwarden, dat zevcnmaal terug
roept en u verdringt in ei volle zalen; moge
de hoofdstad zich aan u driewerf spiegelen!
Leeuwarden li^t in 't Noorden, doch 'i heeft
weer getoond, dat men, de kurt onder de eersto
tiOtidtiaighcduii van dio luchUtreca rekenende,
nimmer moet vergelen, hoe bijna geen enkel
vuur te vergelijken is met het ernstig en
ftloeyond büksemen, in stille avonden, aan
(Ie Noorderkim. Leeuwardens applaus, dat
is het wnrme noorderliclil!
Ik zie volstrekt de voortefTolijke hoedanig
heden der veitaling Verlortn Eer niet in. ZtJ
is alledaaypcli; die woorduukeiis slanl iu geun
opziclrt bovon do taal van Zwarte Griet b.v.
Voor onze hedcndaagsche tooneelvcrUlers is
't nici genoeg welopgevoodde tialkiudcren
vau dun onopg.j voedde n R')ul>ol te zlj-i. Men
heeft lloobol als vader a{ te zweren, men
heelt zich van de traditioneel^ x.inbudwin^
en wourdwcnding te vervreemden, rnenheel'i
zija taal te oc/enen bij de meesters onzer
letterkunde. ZDtkt en plast naar hartelust
rond in de magazijnen van zuivere en klin
kende taal ons door de l7'-ceuwer3 nagela
ten, verrijkt die mat wal u in Bilderdijk
bruikbaar voorkomt, vraagt elementen auri
Simon Gorter. Potgieter en Busken Iluet,
schikt ze naar den cisch van onze tegen
woordige kunsigraage oorcn, of doel, wat
t;ij verkiest, vei'neuoegt met, zonder studie,
in uw werken de onuitstaanbare plat-banale,
waardeloze tooneelta.il te handhaven, die
natuurlijk het vervallijdperk onzer dramati
sche kunsl kenmerkte, handelt aldus on gij
zult do voldoening hebben een ondienst lo
bewijzen a:m allen, die mul ons tooneel
vooruit willen, en, bovendien, zal morgen
uw arbeid vergelen zijn. Ik meen u echter
in overweging te mogen geven, dal gij, met
bij ie dragen lot de verhaspcling en
ontoarding onzer wonJerschoone nederlandsche
laai, veel op uw geweten laadt. iDe lael is
ganls het vulk", had die beste van Duyse dal
zoo ruis?
Niets goaft een getrouwer beeld van de
doorwerkte cizeleermg der taal des Ileercn
Schamp, dan de gollicismen «laai me, bat
me", den plcegvader van Klara, in don
mond gelegd, de fransche woorden «laat me,
laat me" in deze vertolking uit het Duilsch.
«er
zelf betreft, moet ik verklaren, dat hel al
zeer weinig meesleept, dal het al bizondcr
laag bij den grond staat. In een tooneelspel
gaan de charakler-hoedanighoden dor personen
óns slechts aan in zooverre zij de handeling,
het hai tstochtenspel veroorzaken en toelich
ten, veider niet. net gantschc familie-tableau
met die trommelende kinderen is zwak ge
schilderd, in 't cerslQ bedrijf. Men had er
overigens, ter afwisseling, nog drie andere
kinderen bij kunnen halen, die op fluitjuns
bliezen of tinnen kcrmis-mondorgelljens deden
deunen. Dat geval met hel door den vader
in drift wegge worpen boekcijen, naast het
geechcnl; vnn den trommel, moei hel geluk des
gezins weergeven, waar hel in rust en
huisülijko vrede samenwoont en moet als
kontr.isi geldun voor de latere beroeringen, die
los xitllsn breken. Manr de drilt des vaders
is van alle belang ontbloot, zoo zij zich niet
uitstort over can onderwerp, waarvoor de
toefuhüuwer zich interesseert. En dan al die
jicrjonen-bnllast : de man en de vrouw, en de
vader, en de minnaar en een andere minnaar
en de pleegdochter ea de vader vau de
pleegdochtei' en du ineesierkncchl ea do
kindermeid en hel eene kindijeii en hel andere
kindijen, met hen alten wordt gij
uitgenopdigd kennis te maken in het 1ste bodrijf.
Daarbij, Is het geheel en zijnde details met
een grenzeloze oppervlakkigheid in-éen -gezel;
do slof is niet bestudeerd en niet be wei kt.
n voorbeeld om de grofheid aan te geven
van wal in dil stuk behoorlijk moet schijnen.
Verbeeld: U, in den l sten akte bevindt gij u
in tegenwoordigheid van een zee-officier, een
marine-militair. Hy verhaalt van zijn varen
ea van de wijde zee. Hij is verliefd, goed!
dal kan iodcren zee-officier gebeuren. Maar
ik geef U in tienen te raden wat hij nu
doet in zijn liefde, die man, geschroeid
door de zon en gestaald ia den damp
van het zilte water. Hij neemt, och Heer,
oen bloem pjcn, dat hij ontbladert,- om te we
ien, wat het laatste blaadij^n van het gevoel
getuigen zal, dóór hem en zijner geliefde inge
boezemd, een gewoonte, gelijk men weel. die
smachtende», meiskens in de maneschijn door
romancen van 1810 en velerlei gedekolletteerde
slaalgravuren in den mond wordt gelegd. Dat
deze man, met zijn zeebonkhanden, daar ge
noemd teer maagdenwerk verricht, en dat de
auteur blijkbaar op een Heven glimlach, zoo niet
op een stil traantjen van ingenomenheid bij den
toeschouwer rekent, dat is een gering detail,
zoo gij wilt, maar van ongewone platheid
In-der-daad, van verbazende smakeloosheid.
Zonder de 1111. Bigot en Veltman, die, elk in zijn
genre, weer uitmuntten, zou 't stuk wjsllicht
morsdood gevallen zyn. Dat wil, voor hier te
lande zeggen : niet toegejuicht.
O, die ondeugende dominee, die Een maal'
tijd met Mndernitten schreef! Hij heeft talent
en geest; verscheidene tooneeltjens waren
zeer lachwekkend. De Heer Bigot deed ho
merische vroólUkbeidsuttingen door de zaal
galmen. WflLJs hy ej« Wk
'- .? ? *.. * " ? <?'.."?*
Weinige evenaren hem in tyn komischd
gave.
Ten G'and Thédtre hadden, 14 en 15Jin,
nog iwee vertooninpen plaats van Omttt O'/o,
het kluchtspel des Ueeren Bigot, waarin Me-j.
Poolman zoo zeer voldeed bij de eerwe uit
voeringen. Dan, 17 en 18 Jan.: Frou-Frov.
In studie is weór een utiinuatend kunstwerk:
La printene di Bagdad van A. Dumfts-iils.
Ik voorspel, dat Mevr. Frenkel-Bouwmeester,
in de hoofdrol, oen bewonderenswaardige
schepping leveren zal. Hel Nederl, Tooneel
gaf Saturdag, Zondag en Maandag, Lodwijk
XI, ea de Rotterd. afd.. Woensdag nogmaals.
Zwarte Griet, Donder lag, d* Maatschappij]
Appollo. den Koerier va» Lyon, met den lieer!
Bouwmeester in do titelrol. Bij het Nedtrl\
Toon, z(ja nog eon «antsclie rij tooneelspelenl
vau hoog literuir gehalte in 'l verschiet: alle]
stukken van beroemde kunstenaars en lelter-1
kundig ontwikkelde vertalers, liet drama TM
odora en VioleUa, ia den Sa'cm der Heerea
de Groot voorgesteld, heeft zijn eigenaardig'
genietbare zijden. De charnkterislick vanden
llr. Tartoud, Graaf Sulfieri, is ia twee woor
den te geven: Ztja gestalte is gemaakt voor
i'oole rollen, z(|u gelaat, zijn OOR eveneens:
iij bezit eea gevoel- en uildrukkingsvollej
stem, die, door voortdurende oeleuing, tol een'
nitnernendo stem vervormd kun worden; zijn
spraak, zijnacccnt is weinig beschaafd; hooi zijn
gebaar, zijn optreden draagt hoegenaamd geenj
sporen van ernstige studie. Ik twljvel er
zeer aan, of het bewustzijn van ziju aanleg
Jen Hoer Tartoud drijft tot liefde voor de
\unsl en een sterken drang tot vooruiikomen
n hem doet geboren worden. Daar hij veel
worden kon, is dat dus jammer.
Ondertusschen slaat T/ieodora en Violetta boven veel
)uitsch prulwerk van meeder p:-aetenlie.
Verder speelde men ter Salon
SolertenSertram, waar ik u vóór veertien dagen van sprak.l
Ia Fraxati gaal, len laatsten male, -öoccact'o.l
iorgen de Dorh'er van den Tamboei^majoor.\
)en 30en dezer wordl Fatinitea gegeven, als
jeneliüt voor den geachten komiek den llr.
(reeft.
No. 291
DB AM S T ERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND, t
A., 19 Jan. '83.
van Deyssel.
Men schrijft oni uit do residentie :
De nieuwe opera Don Spaven t o heeft bij de
'C rite ojtvouring alhier ffeeu succDs behaald en
ook bij ecu tweede bleef het publiek koel. Ia
luarmede dezu opera veroordeeld? Neen, want
[o geschiedenis* leert, dat raeer dan ecu
kunitwerk, waarvan de waarde ' thans onbetwist i*,
aanvankelijk geen byval vond. W«l bewtfit de
ipele ontvanL'at van Don Spavcnto, dat compo
nist en tolistdichtcrs zich in den smaak van hot
tubliek veruisten. Zy konden weten dat een
ihretto, oudor spannende toestanden, of gewaagde
cènus; dat muziek zouder moiceaux <l eft'et of
dartele refreinen, in onze da#en op zyn hoopst
een succes (l'c<tims kunnen rei-werven. L'eci titera
ela. Do operette heeft de opoi-a-comique
verirongen, nltliaas t\jde!ijlc; hcfatis veel to lang
reeds l Inmiddels moet elke jjoging om
opdeugoeIcn weg terug te keore <\ metingeaumeühtid worden
?ermeld, door hera die hetjio-"! meent met de
:unst. ./ulk ep^fyt'v^jsjroü. de hVer Dcieuelle,
avento"? «mr wönl»iii
var
het geiiro van de oude Frauschecompouinten, hier
en daar eon beetje Italiaansch getint. De tekat
van Moraud ca Yattier onderscheidt zich door de
goudo verzen en de hoowol niet spannende, toqh
amrausuiite stof, do muziek door iet* bevallig) en
iijns, dat men in de operette niet. vindt.
ttmma samarum ia doze opera, oi" liever dit
operatj<>, wunt het kan in minder dau twee
uren worden opgevoerd veeleer eon lekkere
toespijs dan een stevige schotol, moer kost voor
de lijnprofcvera dan voor de fameuse eters, eeu
pastiche vac een hela:vs verwaarloosd,maar daarom
uiet minder verdienstelijk genre. Ue
ius'ruuiwntatie is bescheiden maar net, de pait|jon7.yii voor
de zangera goed geschreven, hoewel l»abe\u $
coupletten voor de stem van ntlle Mars iets te
hoog liggen, en het ontbreekt niet aan gehikkige
oogonbfikkon zoawcl in het teed«ra, als in het
komische. liet geheel is het werk van eon
boEcba'ifd toonzettei-A die echter niofc goaoeg i
ekoniug hield met de %ischen van KÜ" 'J1'- Ue ult' .
voering verdient lof, voor wit Seapin ( Uo, he«ie)
en Norine (ojllo Mineur) niingaat,t«r«rylD«sUeer
en 'Dubouchet in twej kleitiufcoraischuroUon zeer
vermakelijk z'rjo. Aan misc-en-scène en co»tumo!
i« de uoodige zorg besteed, ilat totuiuigo derf
vcrtooners (buv. Deohasne) I niet gowoou z\|n
verzen te zingen, is merkbaar. ' I).
DE AMSTERDAMSCHE CONCERTEN'.
Zaterdag 13 Januari l.l. werd er in het Paleii
voor Volksvlüt een Waguer-Uoncert geguven,
door de dames on heoren aitisfcn, die der Hing
de» Nibi'lungen" alhier opvoerden, liet programma
was aldus samengesteld :
1. Vorspiel 211 Die Meïslorsingur von
Nilrnbei-g.
2. Septetk nus Taonhausor".
3. Quintctt MeiDtotsliigRi".
4. i rauon-Duott Lohengrm' .
5. Ouverture zu Tannhauser".
6. Sicgfriods Tod und Traucrmancii ous der
Götterdammnrung".
7. Vorspiel zu I'arsifal". '
8. Vorspiel und I«oldens Lfetoestod au»
Tratan und Isolde". .
Voorwaar een uitstekende .kous tut VYugnci-i
kunstwerken, want dit propraiuma rtcldo on«
als het ware in itaat een vergelijking t n nutlccu
tasicben de verschillende werken vnn den
piuoisten componist vau deu tegenwpordigou tijd. Dexeu
titel kan en mag men hem uict ontnomen, want
ieder wagneriaan of anti-wagncviaan zul mij toe
moeten geven, dat «r in deirln*1sten tijii, geen
toondichter opgestaan ia, dio zoo geniaal i.tn-.'-ot
en die zulke reujachtiae seheppingun yoortlr.-i^t
als Ilichard Wagncr. liet is dnn ook'èi!j.iii»iiuli^
op te merken, hos do metsten viin Wa^iii-i^i
tvgenstanders het op xijn steler! gemunt h^libci. en
niet op de wflze waarop hij dit inpractijk l.n-jigf.
Het is hier niet do plaats om in het bict-do
hierover nit te weiden, doch het is <|u l>li<!t mij
altyd een raadsel, hoe het mogelijk is »l.it,
ini-nschen met gezond verstand niet het. liehiotic'ijlio
in kunnen of Haver in wilhw zien-tan oen ;'.ii:i
in de eerste de fccslo ItaHuans-lien Onu.;
voorkomende, welke door 'l« fortc:cha. icuws <??('
de dugazon of dooi' dc:i l an-:-cha»Unto ge;:
'.i5 on wordt langen t(jd iu.i,it ::y, of bij ioo<N
ood gestoken is of verbeeldt te zijn, een n: ia
nog wel overladen met. ijselijk voel e Jo:«!uiü,
mot X trillers en met A -H l rouhdi-s, m-f,
dit is ui'O to kras. BÖecu OnQ;a hobliea t..»ïli
de handeling on de muziek «eipa. wan1 Je, ar.de: s
behoefde men geen tooneel en geen cos t mms
etc., dan kon elke opera ook op bet orkent
gezongen wordeu in balloilotofzw«itenrülc. Km»
fdeail-opcra is volgons rajjoe bc#chsiden moftivng
dus een opera, gedicht en getooudicht xoo^ls
W»^nerldit zijn Ring des Ntheluu/rn g«da 111 ho-;lt.
X..»der nu iets te kort t.u doen aan ;lo rua*tVuW
der opea'4 van Verdi, Doni«tti,
rn vel* andtnn beb ik noott een opera g«h«ord,
«oo Jiebeel buautwourdeitde aan de ideala eischen,
dia ik uiy «an len opur» stel. Hoe schoon
,Ti\anhüus*r" ook is, toch WM Wagner daar uo«
Liet waar bij weien wilde «n waar hij ook geko
men is, getuigo siju Uing des Nibtlungen. T)»er
1'ar.ifai'. kun ik geen oordeel uitspreken daar
mij hiervan niets onder* Ukend is dan bet
Vor»i'd, uitgevoerd op boven genoemd concert
K») «u, hoe werden de ««schillende wei-ken op
Znterdag U Jauua-i uitgevoerd'i* Over bet
algouiccn uitstekend. ,.,..., .
Twoo pirsonen traden m t baonder op oen
tj..rcrond, t. w. Hedwig Reiolicr?Kindemann
m Aiitoa Sc dl. Zy« d<T hartttocbtel«ke
Walküro" uit do trilogie, xuug dien avond bare
>:»iti) iu bot Frnuen-Ductt uit Lohengrin «n
J«oldens Liebettod uit Tristtn en Isolde, «oo
wrnikkelük wboon, d it men niet wist wat meer
te liowoudcieu, haar vol, omvangrijk, prachtig
;cliiid uf de wiJKe waarop z'u mee d«>e gavu
...Jt haar op gêljjke hoogte staat Anton Seidl,
de man, dio eeu orkest, bestaande nit krachten
i<ml i.ict mnder. dan toch zeker ook niet beter
d;iti do krashteu iu onxe orkesten aanwezig
tö'Weet aan to Yocwn, dat er ecu ensemble
ont»t:\»t, onrindij» beter dan wq bet hi«r ooit ge
wond zyit. Kr Kit Oi>lomb, er it discipline in dit
«kust; nog nooit oorJo ik ouverture
'lannlir<usei-" KOU uitvoeren; bob moeilijke figuur der
Tiu'vu word zoo correct gespeeld als nieii het
iiü!\ «aar denken kun; de begeleiding vnn
kt Sü^tett uit deM opera was ook voortreffe
lijk, ua'geuüwat uu nio&it komen, kwam uit eu
«dra weid toch b «hcidoüge-pebld,«oodat,trots
Je iiiiti Uiueiitatiu, de vangers niot de miuUt moeite
Uditen iu ev buvun uu te komen.11 Hetzelfde
mlar, voor «iu sci'ite uit Tristiiu umi Isolde. In
net Vomfiicl EU di« Meistcrsiiigcr'1 k.tam het
uiij voor <jf het 'koper wat to sUrk iloinincerüe
on in den Ti'.iuevDiiir»ch uit de ,G
t.teuliimnieinnR" (wederom eeu triomf voor den directeur)
miren u« trouipettcn uitt nltijd inoido. Nog
maals «chter hulde aan deu directeur Anton
N i II, die «ekcr de helft vun hut succes d,.t het
\Vn^ii.-r Theiitcr in Ainnterdam heeft, op «iju
iiiki'iiing knn Bcnrijvco, als nieii bedcukt iie
tuli..o/w TL-peiititiii, dia hij hedJt moeten leiden oin
i.iilk «en nobeel te verkrijgen.
Vtiu dy overige uiudowcrkundeu, verdienen een
woord van l >f, primo Frl. Carolin* entborg,
iu»r «In w:jzo waarop zij bare paity in bet Duet
uit. !<<>heiiL'riii ten ijehoore tiancht, liet is uiet
(u ::iukkelijk saccüs to behalen noa^t Mevrouw
!ti!ich<>i-l\inleruiann on toch macht Frl.Oestberg
icli in etn Wflgcractiul uppluns verheugen. Dr.
Kritchl zong de piu-ty vnn Wolfrnm in het
Si.'pjtctt cör goed, jammer dat de stem hem ccn
uo#enblik begiif. uniiliiinser wei-d door Geoi(j
Ui ^cr nivt mooi oezougfii; de intouatien waren
Imi,^ niet boven aflo betleiikiiig verheven ou ook
(\a 'voordraftht kon mij niet behngén.
Ooiievcei- itevflfde opmerkingen kon incn b\j
door hom gezongen scène uit do O
itermtirnng umkvii. J'e toUlo indruk dien ik van
(ii:/,eti ungfi- gi-ktvgen heb, is iiiet teer gunstig.
j.uninci' (lat door ongesteldheid vnn tri.
Au^uste Krniiu, het kwintet uit die
Mei»t-ivi- niet gezonde» werd, liet had OUs onder
imerc Kclrgeiilieid gegeven Jnlius Liulion
«g (Vin ie hooren, hij, «ie na Mevr. Rciuhcr
.'iiilerinunti, rkor «'.o liustc /.anRer eu ile beste
_.i-ii in- IK, van hen die in -,dfi' Hing d. N
optralirn; /.ijii tartij in het Sieptatt, hon klein ook,
l,u:id uitstekend weergegeven. Ik kan UKtnaUtcn
llnr,' iiiijiit) büMondoiini,' uit te spreken voor de
J« (-/.a vviinrofi d.- htcr Lit)«n in .das Ilheingold"
|i-u in Sii'^fricd" de rol vnn Mime" JIOHR en
Ik li-h Ri-noter, volop eenoten op
ditWagnorH-i'it en heli allo Jielhrbbers van muziek
bc' l<:':i:ir,c), dit: ur tiiot iiaiivvczig waren.
Stricte.
I'S. A.inle'illng tot dit pos'-srriptnm, is een briel
mi- >lu ifdniMiu vnn dit bind obtvaiigen Banden
11 teleur der l.niTut'on. behelzende <lo
mededne<<ut '/.VA. (locltifiri'ude maatregelen {gnomen
Ini't, niiiir nanlfjiling van «PD opmerking door
u ij ui-iniiiikt. over liet storend lawaai, veroorzaakt
[!'>??! liüi. l edicnrnd pertonoel, om te ^oo^kotIlen
luk' dii. !. \viirunken weder plnnts heelt.
Ik .ii<])i«k'ii>rr xcer AK\\ gpenen wil, zich hier
openl>:irrii.|<; in v l ton pantoifuU en loopcrs, en hooi;
(l-it er fp"ftt<g ook <Jo sonrdine op de monden
ili-r k nicht u gepluatst zal worden, dan is alles
iu ui de.
Stricte.
I1KN KN ANDER OVBR DlïVOOI18TELMNG
VA»
DKIl RING KS NIBELÜSOliN.
{Vervolg en ilol).
Mevr. Rülcher?Kinderiuann hebben
wij drn luoi- Lioban een der weinigen genofind,
die aun d« t'-is'-hi-n, welkn Wagner den vortolkriii
zijner werken al el t, in al'c opxiebten voldoen.
Ken dnr gruotste giict'cn, dit: llarisliuk
volgrna Bummigeti «ui zeur scherpzinnig bcuor*
utnluar tfgcn liet werk vnn \Vagnt;r hp»ft,
ii, xoo als m on xich wellicht licrinnci t, d»t in een
tooiii clstuk, waarin niet ffecprokisn, maar uitsluitend
gezongen wcrdt, de diuluog ons net'» litlanx
111lioc/onit, om d-i unnvnndixn rcdtin, dat wy dio:i
niet couden vpntaan. liet grootste gedeelte van
&I-B angrrs woorden hooren wij niet, xcgt. hij.
Maar dat is een- grief tegen de zanger* en KOU
eerst dan als bewijs tegen de onhundlinarheid
rnii Wagiiers stelsel kunnen dienen, warijiuprmrn
bewezen' had, dat bet den zanger on mogelijk ware,
rich oven duidelijk uit Ie drukken als den spre
ker. llit liewijs uu it- niet alteen niet geleverd,
maar wij hebben voldoende bewijzen tegen de
(telling van lianslick.-Men hoore Mnterha,
Mari«nne Brandt, Yogi, Scnria, onzen wolbekenden
Knrl Hill en andere zangen en zaDgercsseu, dia
die door goede uitspraak en juiste declamatie
uitmunten en men «al toestemm«n, dat bij geen
jranner ook ecbts een lettergreep onverstaan
baar it. j lat un het ffro* van de UuiUche
z»ngcts niet door duidelijke pronona'aüe uitmunt,
u even waiur «Is betreurenswaardig,
endatboventeiiormde voortreffrlijke zangers niet bjj all*
opera-Toorstellingep kannen medewerken, en Iwt
publiek »eh in d« meeste gevallen niet dii
minorea moet tevrodm tMlen, zsl wel het meest
wjXedrafien hebben tot bet ontstaan van het
misvt T'tMd, »li wttde MD langer niet BOO
dnitlelük kunnen spreken, dat mon geen enkel i^nvr
woorden mist,
Heb ik «en kampioen noodig, om de bewering
U verdtdigen, d*t een zanger de grootste
wel'uidendhtid van toon kan paren Mn een altijd
fluideljke nttrpraak, dan WQS ik op den beer
Uebftn, dia de rol van Mime *oo
uttstekendvervnld heeft. Geen takel* sylhbe ging verloren,
«n dat wil wat «eggen, wanneer Bet een
ung«oordraebt ia bot Paleta voor VolklvÜjt geld», WMT
de aoousüek VAM dien ocrd l', dat de eeae toon nog
|uet geheel vervlogen is, wanneer de volgende *tcE
laat hooren. Zoo ergens, dan moest in dit lokaal
<u* xnngen woord ommtMBDMrwordoi. Dit nu
»as bij den be«- Liebftn afat btt g«v>L Elk
WM ventwabur, M« toon wclloidend.
, en.
»wr zegt, de hter Lfobta WM ook
nttsUin t*t g«bumipd. BQ hMft tereobt
b*u. d»t woord, toon en gebaar btf Wagner
w» gcbeel Tormta: dat d* MBfer dna ook bet
uistrnmeuttle gedeelte iQncr pantf door m door
jnoet kennen, dtar «Ik xflner geMrm ook door
W o^êst wordt uitgedrukt; dat ktf o^rftalve,
*wr de béioolde gebaren Ie Troeg, of ta l**t,
afin bet gebed nfat U «skm, A* ovwMnutwi;
oto WBtlok en miiaièk «?nèwirt en.
<U THM»
iKldkH^aJTiii^J»oomconist met dit tossehenspel bedoeld hebben?"
Hoe meesurbjk de beer Lieban f Mi me) aiob
van zijn taak kweet, anllen diegenen aieb herin
neren, welka bem In het JSiegfned" betitelde
gedeelu vaa den Ring hebben geuan. Het tooneel
met don Wandtrer; ook dat, waarin bij Siegfried
naar Fafners grot vergeielt; xtfn twist met Al*
berieb en akju vruebUifooze pogingen om *tyn
boosaardige gedachten voor Siegfried te verber
gen dut olie* gaf bij «oo voortreffelijk weer,
oat, icdieu Wodan en Siegfried hunne roMon even
goed vervuld hadden, de eerste twee bedrijven
van Siffff/ried het grootste aaooes gehad souden
bobben.
Ik geloof niet, dat iemand ondor de
toehoordors cieh verveeld beeft, zoolang Mimo op bet
tooneel was. Daar na de dwerg sieb in bet eerste
bedrfjf voortdurend of geheel alleen, óf in gezel
schap van hoogstens n anderen persoon be
vindt, wordt hut duidelijk, dat het niet do
cindolooze dialoog" is, die verveling wekt, maar
wel de wijze, waarop btt wordt voorgedragen.
De dagbladen hebbon reeds zooveel medegedeeld
aangaande de voorstelling van Der Ring des
NiMlungeit, nl. over de verdiensten of over de
gebreken der zangers, over du voortreffelijkheid
van bet instrumentale gedeelte en over hot
meestal onvoldoende decoratief, dat ik, om niet
in herhalingen te vallen, hier niet uitvoerig
uiteon zal zetten, wcika van do overige veitooners
die of die deugden hadden, of mot die of die ge
breken bohopt wareo. Ten aanzien van Mevr.
Reieher?Kindormann en den heer Lieban heb
ik eene uitzon.iering gemaiüct, onuliit beiden zich
op zoo ongewone wyzo vuu huium taak hebben
gekweten, root on lof verdienen bulia've dvzo
twee, l.iiiduinann nis Fricka. do heer Oulign aU
Loge en de he«r Uibeni nis uutuling en Hagen;
als Fnfncr was loatstgcuoAmilewut avviik, vooral
iu hot tweudo liediyf vuu SiCfffi'itd.
Georite Uiiger had uitstekende cogeulilikkeo,
mnnr was ovurigen* in uocnon deo!« de rosiger
Held", xooals wij ons hom voorstellen; «vunm;n
vo'.dedeu L)r. Kritckl en zijn collega Thomasxek
aan do tischcn. die raon uan ifoa vcitolkei- van
Wobin mag stellen; do nmstan'.l'ghêid rouds, dat
men dcu oenen avond dezen, dun auderen genen
zanger niet de hoofdrol van het werk heluslto,
bewijst voldoende, dat men een vau brideu niet
geschikt uolitte om de guheele rol te verviil'on.
Ook g;vat het niet aan, in ccn ua dcn/.elfaen
oyclm beurtelings i!e rol vnn Wotau en dio vnn
Albericli op nioh to nemen. \iio Hill of Sclielin-i'
als Növelitigen-vorat gezien heeft, \ve>.t wat er
van die rol te maken is.
De zangeres, die den «-crstcn keer nli Si«glind&
optrad, is niot ffenoeR ingewijd iti die pnrty, um
e nnar hshooreu tu kunnen vervullen. \Vat l'Anr
uan ilraniuti-nlie kr.icht nntbrnk, schooi; zij to
willen verhelpen door do «lïoUtmidileHjes der
oiule opera: p-rints Xorgiie on hoo^c noten,
vibrato's en vorkeei-d nunsebracht p.vhos. Jfrj.
Uoslberff als SirglindG heb ik niet gehoord.
Heeft zij, zoo-als op liet. programma vermeit stond,
in Mit'yt'ficd do partij vaa liet woiidvogeltja
gezongcu, dan voidietit zij daarvour ecu woord
van lof.
l)e Rijndochters, de Walkflren en Nomen
zongeii met iifwusulnud geluk. Kerstgonnennien u-aren
in IthtingoU beter dan ii. GSIterdtlimncruitif.
Ik \vensch hier eeu w^ord vwn hulde t« brcn*
gen aan den voortrefteJIjkun orkest d irouleur, den
heer A n'on Sciill.
Toen iu 187üDer Jlitiff (les Nibclungen te
Iluyreuth. voor liet eei>t ten gelinorn werd
tebnwht, Sjjstsail' iict t'ritëT, «lat door Ilixiis
Hicht«r Rodingecrd werd, «it louter virtuozen. De
IC eerst! violun o. n. waren «von zoovele
conc«rtuioe-te» vit de voornaamste «tcdeit van
lluilBchlncd. Pezen zomtr, bödu Parsifnl uitvoe
ringen, wcikte de uitmuntende Koninklijke hof
kapel vnn Milnchen, onder le'ding van llermann
Leti, mcdfl. Het onder .Seidt1» directie staande
orkest bestaat uict uit virtuozen en is evmtnin
eene hofkapel, maar ce» voor dezo «clegcnlieid
door Angfllo Kciunitnn Iji.ioen.t'obracht nrkusr.
liet zijn wnklcro mus;ei, die door Jiefdn voor
de zaak bezield, hun best doen om dep.iitituren
van Wnfiiier zoo goed mogelyk ten uitvoer to
brengen. Maar dat zy het tot een zoo
verwondevlijk sclioou sanu lispel brcagcn is niet alleen
aan hun vlijt en kundijiheden te danken, mnar
ain de zekere on beaieleade leiding \a i hun
directeur. I)o heer Seidl ia een te goed
Wognerkcnncr, om zich niet la ergeren aan lictgeeo nu
en dnn op het tooucel voor «nit. Dok zij o wij
oveitnigd, dat hij geen schuld hcpft aan du
vele anbegrüpelükc bekorting*», die in hot werk
gcmnakt \voiden. Hij zal zich bepalen tot xijne
werkzaamheiJ ia het orkest, eu op dnt-orkest
mag hy trotsch ziju.
Ik ou hier mijn -Een eo nnder over de voor
stelling vau de Nibclnngeii" kunnen Hndig-n,
ware hel', niet; dnt ik den }eter wilde wijnen op
het hctiKlijk feit, dat ook do geleci'du wereld
ten onxeni ich m.:t Wugoers triK>gie inhuit. Oji
vorzoïk toi'h van de rodnctie vsn bet llandoUli'ad
heeft Prot. Sijmoiss nit. Ovoningen in dat blad
«enige ntlikf-lfii gescltrevm over rle oinlc
Jsilolungeiif.iïfi en hui'.i IJRWU. kinij. door Wiigncr.'
?ï»'.?, en xt;l!s «l *ni-n d" luiain vun ijou
ijoli-crdcii nihrüvor niet bekcml vewonlon, ^oiulitn wij
bespeurd nclibtin, dat-/ij goitchrt-veii wiir.'ii do"i'
iemand, dit; ui t 11 in du G. i'muiiiiSuiiu Oucthciil
thuis gevocH.
Onliousun, ja ondankbaar zou het van ons zijn,
indirii wij ti Renovr-i- den innn, .liu niuii ily moeito
lici-fr. geg«\en liet. verlmnd tussclit-n Wngncr»
werk en dn oude Sago duidelijk te nuikéii, ile:i
rcceiMont wilden spok-n c» nwntootien, d<i'. wy
ten opzichte van VVaRnwr? bewerking hiei- en
duar een andere nieonin^ zijn toegedaan dau de
hoogleersar.
Het is d^n ook gecusaini wüne boitoolioff ilif,
te doen. Alleen ti-gen óiSiio bewering in het
overzicht van piof. Sümons weusch ik de dein
te verheffen, namelijk: dut de helden uit do
Ocrmaansche Oudheid dus cc n belang zouden in
boezemen. Ware dezo i>e\vering juist, dan xuu
Wagncrs trilogie veroordeeld ^n. Niet* meer
zouden wfj et in te onderzoeken hebben: niet
welke idee in het werk ligt, noch welken vorm
bet beeft; drainattMbe benandeliag, versbonw,
woordtmkeas, muziek. niets zon ons kannen
schelen; want de helden van bet werk souden
ons geen belang inboezemen, zy zouden ons koad
lateu, ons vervelen. En in B»ke van kunst men
weet het r- is niets erger don Ie genre cnnuf/ttuc
Gelnkkig evenwel voor Der Ring de» Nibetitngen
schijnt d» geleerde echrijver eelf ni«t geheel
orertnjgd te zijn geweesf, dat de mythische belden
der Germanen doode schimmen" z|jn. Heeft hfj
eerst gezegd, dat wij met de belden der Grieken
Vertrouwelijker omgaan, dan met Siegfried en
Hagen; dat menig toehoorder zieb afgevraagd aal
hebben: Wat is Brunhilde voor mij? of ik voor
Brnnhilde, dat haar lot nuj belang zou kunnen
inboezemen?" een oogen blik later leert
Ml <«*i dat de dichter, die een sage behandelt,
»d*n geest der tage, baren zin, hare ida* onge
moeid moet laten. Doet hy dit niet, dan bezon
digt bM aiob aan een der kostbaarste schatten dia
ean volk bedt, «Jjne oudheid."
Maar beschouwt dan «en volk als zQne
kostbaante scbattra s«ken, waarin bet gom be
lang iteH?
MuTiMt, de MM bewering doet de andere to
niet. WwnMT een volk niet* meer geroett voor
?gne aelden mit net grfi. veriedra. du tal bet
ileb qek niet on befcaromeren boe
Blemer
' t^ V W-S " ^ -M ^^ mfÏJ^H*** **~ .
een volk, waaneer de araj&atisobe djehter «*o
htar en daar andere motiteert '
ttrt exact" dan neemt men van zelf r.tn,
dat bet volk in die schatten belang stelt
Kaar bedoelt de boogleeraar miaicbien, dat die
belden op het tooneel O»M belangstelling met meer
kunnen gaande maken beueen bij trouwens
mo«il|jk kan beoordeelen, daar b) zelf verklaart de
voorstelling vau d«o Ring uiet te hebben bijge
woond ook dan ben ik soo vrij hem tegen t e spre
ken, en we) op groiH, dat nog nooit in onie hoofd
stad een dramatiseh-muiikale voorstelling met. zoo
groote aandacht gevolgd is, BOO al nut door
allen, dan toch door een groot gedeelte van het
publiek. Dit sou ni*t bet geval g«weest zyn,
wanneer men de personen «p do toene sleciits
all doode schimmen had be^cbowwd. En tenslotte:
mijn Hamlet en Faust, om ««n paar bekende
dramatiicbe figuren te noemen, td» mythische
personen voor ons van belang? Ik geloof bet
niet. Maai* de dichter beeft bun leveu weten in
te blazen. En toen Shakespeare zijn Deenschen
prins van deu tooneelspolor liet zeggen: WAoi't
aeeuba to Mm, er hèto H«exba, that ha shotdd
weep for htr't" drukte hij door die woorden
tevens vit, waarin hot eigenaardige talent vau
den dr«msdicbter en van deu tooneelspeler be
staat, namelijk in hot Koodnbig voorstellen van
pcrtonen, hetzij mythische of historische,-op het
tooneel, dat bet den toeschouwer is, alsof bij dio
periouen iu levenden lijve voor zieb «iet.
Zonder nu hier te willen uitweiden over de
verdiensten van Wagner, httïij als toon-, hetzij
als woorddichter, meen ik nochtans te mogen
volhouden, dat )<ij er inqesloagd is xUnen helden
Jpvea in téblazen. Eon krachtig middel stond hem
dam toe ten dieoato.
Dat middel is: de Muziek.
Mr. H. Viotla.
UILMAN'S MÉDAÏLLOK-POKTUET.
In antwoord op het artikel, verschenen in uw
geauht Wad van Zondag jl, door deu Heer W.
II. U. Molkcnboer oudei teckcnd, noem ik de
vrijh«i<l den kiuistemiar, dio zich vour 'len maker
Vttn Uilnmn's portret laat doorgaan, uit te
»oodigcn, zicli in t openbaar te noemen.
De borstbeelden Cnz., welke ik tentoongesteld
heb, en met. mijn n m in ondurteckcnd, zijn dooi'
mij vervaardigd, en wnl mepst. ten huize der per
sonen. zelvci1. ? Voor het nverigo tot liet
drijven van een degelijk atelier vnn il»kor»tief
beeldhouwwerk, weot de lieer Alolkenbocr
misschiou n:et, dat men dn hulp ook va» andere
personen noodig hcrlt. wdke onder de leiüing
d«« be.tuuvd.f-ra werkzaam a;jn.
E. Coliuet.
| \Vij vcruemen, dut >?e beeldhouwen Coliuet
'? eene Rcrcohtelijke vt'i'volg'ng snl instfll-n te^i-n
den Heer Molkcnboer. wegens do meêdeeliiit' vnn
: het ircnicht", dat lu't'basrclie&portrct van wulou
t Joh, llilmau uict door vooruioldcu kunstenaar
vci-v.iardiyd zou tvcxcn. A en gaat hier dus ecue
herhaling hyuoncn vnn het onlangs in Engeland
gevoerde proces. He Heer Coliuet zmi. ter
st.iving van y.ijn nutenrschap, zich gereed maken,
op kosten van dun Heer M., bet iiortn-t opnieuw
l H makeu en aau eeu jury ter beoordeuliiipf 'te
geven. (prof. Th.)
In do xittinjj der Acailfmie des InsrripHottsel
lelies Li ttrrn van 5 Januari jl., beeft, de heer
(ïiisfon l'mis, de volarndt» nota van der. heer .
Mitspero meJesedeeld:
Hllut rouseuii^.4e S'iir'.tD h*'~'"'-*^''<>",^'rr"M"-Vi'
wiiardlgu voorwerpen een stuk van ec:i i-choo
sohiift. dat de opmerkzaamheid vau gorn unk«-l
geleerde schijut getrokken t* hebben. Het is
ulkomttig vau de veriamelloff ixjvetti en is nit
tweo zeer dunne plankjes snamgesteld, die door
iknipje.i ann elkander gehecht zyo. Het. houl is
op lijn linnen met gips bevestigd, eu het gips
rood geverfd,
Het schrift is fijn, canrief, van den vorm, die
ons OKU de laatst tijden van do twintigste dy
nastie herinnert. De tekst was met
roodgenunctueenJ, de klenr van de inkt heeft zicu
intu>schcn met. dio van de gips vermengd, Het
schrift is M. 0.93 hoog en M. 0.35 breed; er zijn
tleclits acht regels van behouden gebleven,
waarvnn hier de veitslin/j volgt:
Proces van den buik en van het hoofd,
waarin de pleidooien vóór de hoogste rech
te is worden bekend gemaakt; terwijl hun
president er voor wnakte, dat bet leugen
achtige ontmas'-rrd werd, zün oog hield niet
optewecusn.?Nadat het voor den (Sod, dw de
ongerechtigheden verfoeit, voorgcschrcvtn ritunal
ffevólgd was, nadat de buik xijn aanklacht
hud ingediend, nam hfct hoofd uitvoerig het
woord.
Ik ben de hoolYWetiupilaixr van bet gchecle
huis, van waar d' steunpilaren uitgnau en
die <lo steunpilnrco vet bindt; alle ledcuut en
(steune'iiV) op my, en verheugen zich. Myu
voorhoui'il is itralendfi vnn vreugde; mijn ledematen
zijn krachtig; de hals stuit vast ouder het hoofd;
? - mijn o.4 ziet ver; het neusgat zwelt en ademt
de lucht, in; het oor opent zich en boort; do
mond laat klanken Inoren en Hproekt; de
bi'idc armi-ii au1» krachtig, en doen hun werk
?/.üo goed, dat de m<!nsoh, die tot nadenken
gekoko'iien ii ? niet opgeheven hoofd voorwaarts
suhrijdr, en d« groot--n z-iowcl als do klei
nen in het aangezicht dut ft zien...."
Nh vjlgt een leemte van ciigcveer twee
veraregels.
... Ik Iwn hun Koningin, ik bet hoofd
vi'icniiionen, KOU het bem zwaar
doenjredie zich xulk een taal veroorloofd
M die toni niet valsch? Won noemt
mij het hoofd! l k ben d*g«nt, die laat leven.."
Uut overige van hét ]>leklooïis met hut overige
van bet schrift vci dwcue.i. liet is totusscben
oiimogelijk, voegt de lieer Ma*peii> er hjj, in
het«een van dit s! uk b.-stsot, ren bewerkiag te
miikeui.en V.m Ue fitbcl dor ledematen en VAU de
Vang, die mot dioostt» tchc v<*>taliiig
overcjnstemt, welke nnn de fnhct den dramatiscben
vorm van MU proces geeft. De geleerden, die
zich met deze stof bezig hoadei», znl.'cn, bVter
dan ik, de algemeene gevolgen uit dezi kleine
vondst trekken.
Wat nu in bet bijzonder K .typt c betreft, leert
ons deze tekst vuor het eerst met, zekerheid eenige
der formaliteiten kennen, die bij een egyptisoh
gereclitshuf iu gebruik waren. De dertig noogite
rechtm eUn vergaderd; bun pre>iJent houdt,
terwijl bij do debatteu leidt, niet op ra et ween en.
WMrsebijnlijk omdat hij door de aandoenlijke toe
spraken, die by hoort, bewogen ia.
D» beide partöen bepleiten elk haar naak en
maken indruk door haar welsprekendheid. Het
b t« bejammeren, dat het slot ontbreekt; wel
licht bad bet on tnet bet vonnis van de recht
bank, de volledige opgave der formaliteiten me
degedeeld, waarmede de uitspraak van een vonnis
b bet Egypte der Pbaraonen gepaard ging.
Do heer Gaston Paris merkt op, dat het niet
onmogelijk fa, dat een gedeelte v»n de oude ver
balen, die men veronderstelt nit India afkomstig
te ifin, in Bgwte thois beboorea. In «Ik ge
val heeft de titn Maipero een nieuwen weg
voor de crKiek geopend; niet alleen van de
vertalen, maar oe* TM de fkbeten zmt Egvpte
wel bet eerste vaderschap kannen terufeiscnea.
Hebben wtf hef bier roet een werkeojke
verteling van de iabe) der ledematen en v*n de
U doen? Be vraag diende nader
enisrte werden; niet alteen de x*ni ia eenttnk
dien e»d, MUW eek de geest dse het hv
hctift:
nafttf
?oebt
.«ott. Zonder >kb
t» ktam, keaft da kaar Gaxtatf P«fc sta-'
'
1ETS OVER EEN VOLKSLIED.
De beide kritieken taa het Volkalied
Mejuffrouw Stratenus, opgenomen in hetNo.
van den 14dendeier toten nog plaats over voer
enkele opmerkingen, die geene herhaling «uU
len bevallen van het reeds aangevoerde. Oa*
noodig terug te komen op den moeiltjken
versbouw en de voor het volk onbegrUpelUke
uitdrukkingen, die ook mij voorkomen aan
deien zang het karakter van een Volkslied
ten eenenmale te ontnemen.
Ik meen, dat hy bovendien nog mag getoetst
worden aan een tweetal eischen waaraan een
lied moet beantwoorden, dat een Volkslied
zul kunnen worden.
In de eei-slo plaats moet het daartoe ge
makkelijk uit het hoofd kunnen geleerd en
onthouden worden, niet door een geoefend
dcclamator, maar door het volk. Vloeiende
verzen, een begrypelljken inhoud, woorden
die spreken tot liet hart des volks, omdat de
gedachten welke zij vertolken, daar reeds in
leven, zijn daarvan de hoofdvereischten. Hoog
dravende uitdrukkingen, beelden ontleend
aan een onbekenden Geiser, kunnen wel,
met eenige moeite in 'l hoofd geprent worden,
maar dit zal dan niets anders uan machinaal
werk zijn, het lezen van holte, voor den
volksman zinledige klanken, die hem nimmer
bezielen zullen mei liefde voor Vaderland '
en Vurst.
!Su zal wel niemand willen beweren, dat
do verzen vnn Mejuffrouw Slratenus zich
lecneii tot 7, u l k een gemakkelijk uit hel hoofd
| leeren. Zij bieden zülfe iemand, wien het
{ initutlecren van vem*n geen ongewone zaak
i is, niet geringe zwarigheden aan. De proef
l zou overigens gemakkelijk zijn te nemen,
[ wonncur men een tiental flinke,
goedondcrI wezen jongens aan 't werk zette en den
l lijd naging dien zij belioclden om dil lied
j te leuren en na eenige dagen hel hun nop
eens overhoorde. Ik vrees dat die proef
7.uci' onbevredigend zou uitvallen. Mul opzet
i gewaag ik van jongens, zulken die den
leer| tijd nog niet al te lang achter den rug
l hebben, aangezien men van deze nog 't
, meest kan verwachten. Een man uit de
volksklasse, die de fichool reeds jaren achter
don rug lieert en ouder den handenarbeid
de vaardigheid vnn het uil hel hoofd leeren
j verloren heelt, zou er dubbele moeite aan
hebben.
Een anderen eisch, dien men aan een
Vulkitied mag stellen is wo! deze: dat hel
i volk fa. v. een volksverga lering,
ccnfeeslvie,: iv«jilfi menigte.. een neergedrukte schare,
? «??-«? "<*7'-<«>i i i«ii KUIV, crAvaar door
krijgslieden, in een ure vau -grnegiüuit,».
de voordi.-iL-lii van het lied
opgewekt/n'ewógeo. be<ield worden, er zoó.d<>p» «yarien
tnedegeïJeepl, dat het onwillekeurig zeil invall
en liet lied uit volle borst aanheft. Dat kan
echter uiteen geschieden door een lied dal
sterk en zeer duidelijk spreekt tot het volk,
niet door een z:in£ wc.'ken zelfs een ontwik
keld man U>zen en herlezen moet, leneinde
nclitcr de voeging en den zin der woorden
ie komen.
Zeer zoker zil de indruk, dien dit lied knn
maken, alhangen van de wijze vvanrop het
wordl voorgedragen. Haar 'hoe schoon dil
gedicht ook luiden moge, wanneer hel door
een bekwaam rederijker in een beschaafden
kring len gehoore gebracht wordt, waar is,
als hel vulk verzameld is in lijden van
groot e vreugde of van ernstig gcvair, altijd
de man bij de hand, die het etminszins dra
gelijk voordragen en daarmede indruk maken
zal t Wij vrce/.en dal die verzen over de
hoofden zullen heengaan en de indruk dien
zij bchooren ie wekken, niet zal komen ter
plaatse waar hij gevoeld moet wordt n.
Is dit de eiscli dal het Volkslied geheel lot
het volk moet afdalen? fn gcenen deele!
Zelfs zal dut Volkslied altijd het beste zijn,
dat zich kenmerkt door een zeer schoonen
vorm en uiterst gekuisetue woordenkcus,
mits tic inhoud er van zeer duidelijk zij en
onmiddelijk. ;ds bij intuïtie, kan bsgrcpon
worden. J->n »Wien J\VeV/a«rf» bloed'* of
» Wij leven vrij" zijn ook niet plat Of laag
bij den grond, en kunnen deze proef gorust
doorstaan.
e indruk dien dit lied maken kan, zal
niet minder afhangen van de muziek die er
voor zal worden gecomponeerd. Maar wij
vragen: welke muziek zal bij dit deftige lied
passen? Zul zij kunnen wezen die kratihlige
opgewekte en opwekkende muziek, welke
voor een vo'kèlred zoozeer gewenscht ia'? De
meest gewört»chte maziekvorm voor een
volksIksd is wel die, welke in een vierkwartsmaat
en bepaaldelijk in den marscbvorra geschre
ven is, zoodal het ook bij optochten en in
het leger kan aangeheven worden. Men stelle
zich eens het voft voor met dit lied op do
lippen inarcheerende, op de toonen eener
muziek, die met de woorden overeenstemt!
Dat toch mo«t het geval zijn. Een flink op
wekkend tLied ohne Wort»" te vervaardigen
dat pasklaar is voor deze lettergrepen gou
geen kunst zijn. Maar wanneer daarvan eeni
ge indruk uitging, dan zoo deze uitsluitend
aan de muziek, niet aan de ivoorden ledan
ken zijn.
De wensch vnn den heer Alb. Th., dal een
bezield toondichier de composiüo van dit
lied ondernemen moge, zal wanneer wij ons
niet geheel bedriegen, hng onvervuld blijven;
wel te verstaan een compositie hebben wij
van noode voor een volkszang, eea populaire
melodie die zooveel mogejQk past by «n den
geest weergeeft van d^ic coupletten.
In n opzicht ia) de taak van den com
ponist in .dit onderhavige geval gemakkelijk
ztjn.^ De. vier cpapleUea die hij nl hebben
t9 D0wwkBB anenMB aa^MiMf d|0ewrtMw
geest: «n daarvoor kooit mejuffrouw Stratenus
veel.lof toie, dat ty in haar zang de aoodi|e
D« dichtón van volksliederen mochten, in
talgaoMM, wel ieu moer bedacht tijo op
een lied van hetilj slechta n couplet, hetzij
van meerderen, maar die dan zoo na moge»
HJk met elkander overeenstemmen. Het is
b. T. votetreltt onmogelijk, naar den cisdi
eener goede muzikale eompoalie, een en de
zelfde zangwljse te «tellen op het stoute
> Wim Nttrlandtch lloe<f' en de nederige bode
tBetcherm o G<xt" Bel baat niet of men
al haakt zooveel mogelijk aan dit bezwaar
tegemoet te komen door gebruik to raake»
van het middel der intonatie, dat slechts een
enkel, in dit geval het eenig mogelijke, hulp
middel büde muziek als uitvoering i». Men
gevoelt dat eigenlijk om der wille van dat óne
couplet geheel de melodie zou behooren
gewijzigd te worden. Hierdoor wor.H men
gesteld voor het alternatief: Of men be
hoort te rade te gaan met den cigemi.irdi£en
inhoud van ieder couplet, wanneer n>tn een
goede compositie van oen volkslied ivenscht
te vervaardigen en deze telkens wijzigen; oi
de inhoud van alle coupletten moet berekend
zijn naar een zeilde compositie. (Iet Inatnc
is uit den aard der zaak het mefst gcwenscht.
Wij ontzeggen overigens hel lied van Me
juffrouw Sirolenus volstrekt niet de
fesdiiklneid voor een muzikale compositie.
Ir.legcndcel, er kan iets zeer schoons van gemaakt
worden, wanneer liet dienen ma^ voor een
de'.-hmatortum; of wel voor een vierslemmige
bearbeiding ten behoeve van een znngkoor,
wellicht ook vooreen »Symphoniscfte To>iJich~
«ing", maar geenszins voor een door het
volk ie zingen lied. v
Eindelijk wenschen wij te vragen : waarom
er nog moet worden gezocht naar een prijs
vraag uitgeschreven voor een volkslied'?
Hostaal daar behoefte aan ? Hebben wij aan
dn beslaande en bekende liederen niet jjenoeg 'f
Of zou het niet gewenscht zijn, indien dit
noodig is. sommige goede zangen met franje
composilien. te voorschijn te roepen uil do
vergetelheid waarin zij verzonken zyn'? Om
slechts op een paar liederen te wijzen uil
den schat waarmee wij voor eeu tiental jaren
overstroomd zijn geworden, noemen wij S.
J. ran den Bergh » Vrije tonen d«:er Siran*
den," muziek van Stol, en Martin
KalfTs»Neerland juieh nu 't schoon Doorleden." muziek
van J. M. Coenen. Vooral het eerste is zeer
te waardeeren zoo om den schoenen inhoud
als om de flinke compositie.
Waar deze en andere liederen beslaan,
achten wij een prijsvraag voor nieuwe over
bodig.
E. ?. H.
VOLKSLIED OF KIET, GEEN
MEESTERWERK.
. Punliek aan den beer Alh. Tb. van D. V. H.
"'"^ *"**_.. ?-K»'-1" "
Het verwónjêrt mynib'Oiat de heer Alb. Th.,
nis gezagvoerder op letterkundig gcbiod, -zïcb
zoo u;ciuig moeite gegeven heeft, mijne m
ningen omtrent het bekroonde gedicht van
I fej. Stratrims f e wederleggen; doch . ascr te
l leur gestold was ik door (ten \veifeladitiffentooo,
! die uit zijn* korte repliek spreekt. Ik hail
ver| wacht een tlinkc, kraclitige vrrdcdiging, uit taste
; orcrluitjing voortspruitende; ik werd verrast
j door ceue opsomming van gemeenplaatsen, xoa?
der een enkel bewijj. f
Ik bvb in niyn betoog gezegd PU meen OOK
bt-we2en te hebben, ilat. het «edirht van Mej.
Stratcnus, geen Volkslied is niet alleen, iniuir heb
ook aangetoond, de vele fouten ervan iu het licht
stellende, dat het ook nis DicMstul; vorvo van
OoberNpslük is en het al zoo niet in Aanmerking
had inogou komen voor de bekroning. J)o beer
All>. Tli?«preekt mij op geen enkel punt gron
dig tegen en begint met de bewering: -dat de
dichter er op nit moet zijn, niet tot liet volk af
te dntcn, maar het tot zich te verheffen." Difc
is slechts w.oar, wat het't laatste betreft, maar dat
tcrlicften van het volk tot deu dichter, sluit bet
ntUtt'cu vna den dicUter tot het volk, volstrekt
uict uit. ja dio afdaling is zelis noodzakelyk om
het volk to untten verheffen. Een
tlicliteiwvrdt geacht, door- geestvermogens en
beschftTing te staan boven de gewoonheid des
volks. vTelnn, zon dut volk bem ilan kun
nen b«rcikau, wannear hij zicli op d*t hooger
stiindpunt bleef handhaven? Moet ook da leeraar,
oiulaitks yite meerdere kennis rn hoogere
oniwikkeliiijr, ich uict weten te voegva' n»ar do
beviitteüjkheid zijner leerlingen V /oo ook de
dichter; dez« bolioort zicli, nltbitus in ccn volks
lied, uit te drukken in den geest des volks:
be(mjpclük, moeïlopend, opwekkend, zonder te
verVallen in die lojenachtige, niets bctcekenenda
phrtuoiiuiakerij, wanrvan ons volk tuccr dan
rertndigd is. .
liet eeer nlledaagjche Heil" ^God zij met Ons*
vind ik doaiosti veel beter gcjchikt voor het ook
ceer allftlaagscbe nederlandscho volk, dan de
,heerlijko schepping" van Mej. Stratenns. Dat
de beur Alb. Tb. zieb beroept op Wilhelmus van
Nassouu-en en het Noordsebe vollulicd lm.
Rosendolt," pl«it seker nut voor cijn juist.
inzicht omtrent da vereitchten ia ecu volkaliud,
want in het «ene is de volkstoon ver te »oektn,
zooals hij zelt erkent, en het andere is ook niet ?
voor algemeenheid bettend I De heer Alb. Th.
wil du een volkslied, waarin da volkstoon ver te
zoeken is en dat niet voor hst algemeen bestemd
is! Ujj wil ons tegen wil en dank, cun dergelijk'
prodoxt als buitengemeen fraaij", opdringen «n
blijft halstarrifl ? ont volkslied noemen wat hoog
stens een middelmatig gedicht is. Zoo ik faal m
mijn oordeel, da brer Alb. Tb.bewijze mij bet tegen
deel. Nogmaals beweer ik, dat ons lantl geca
Mtooverr|ik" is, arm aan natuur. Dat ons volk
vertrouwd moet zijn met bet berlvl vau di«n fiet
ser, is waarlijk al ta beUchelIjkl Op i'-euzclfJeii
grond, zon de beer Thijai kanoen rerlaagrn, boe'
Frofettor in t moleisch bootte en boe men ui tnd
.nvijnen" uoamt, omdat wij «oovcle jprnchtigu
kolouitn hebben. Dat die vctanderiog met het
burgen-echt" onzin i*, wrat ik «eer tfoeü, mair
zaoau het tbans luidt, is het nog onbogriJi
olijker. Do -beer Alb. Tb. ontlede injj dien Kin «-en».
Het doet mi} l«ed voor dan herr Tliijin, lUt. hy
bet ondcnaheid niet schijnt te kennen, of htt
verschil niat voelen wil. tnsschea de woovüen:
ooit, altM en immer. Bet letterkundig Neder
land zal dit feit leker met verbazing ternomen
bebben. Mij dankt, dat oen dwbter de sdioonhttiJ
van oen taal moet bevorderen, ja die tulf* meet
doen ontstaan en ontwikkelen ea Ma do
v«rfcbiilende woorden eene fijnere, jnbterebctn-keti»
nwat geven, du dia door het volk daaraan ge
hecht wordt. Doet hQ dat niet dan maakt «{j'
zieb eenvoudig icbnuig aan taalrerkrachUnff,
nieto rneor.
Het was mQ slet te doon, door mjine
beMbmwiafon, d» verdien* ten van Mfj. Slratemu ta ver*
kleinen. Integendstll gaarne breng ik bntdaian
bmr onbetwwTbaardicbtcTifiktalent ma«r het is'
' riobHar WMita dat tatont zid» bw«
ik biSr^rt >^ «irt iJl da «nu* die in